109
OARSOALDEAKO ENERGIA PLANA 2016 – 2020 Energia Diagnostikoa eta Ekintza Plana

Oarsoaldea energia plana diagnostiko eta ekintza plana

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

 

OARSOALDEAKO

ENERGIA PLANA 

2016 – 2020 Energia Diagnostikoa eta Ekintza Plana

 

  

Page 2: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

 

Page 3: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

OARSOALDEAKO ENERGIA PLANA 2016ko Urtarrila

ZUZENDARITZA ETA KOORDINAZIOA OARSOALDEAKO GARAPEN

AGENTZIA

Ondoan S. Coop.

LAGUNTZA TEKNIKOA ETA DOKUMENTUAREN IDAZKETA

Haizea Ikerketa S.L.

 

Page 4: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Aurkibidea 4

 

AURKIBIDEA  

 

ENERGIA DIAGNOSTIKOA  6 

1.  SARRERA  7 

1.1.  AURREKARIAK  7 

1.2.  HELBURU ETA IRISMENA  7 

1.3.  TESTUINGURUA  7 

1.3.1.  Planak, programak eta araudia  8 

1.3.2.  Diru‐laguntza lerroak  13 

2.  ENERGIA BALANTZEA  15 

2.1.  SEKTORE ETA ITURRIEN ARABERAKO KONTSUMOA  15 

2.1.1.  Energia kontsumoa Oarsoaldean  15 

2.1.2.  Elektrizitate kontsumoa: bilakaera eta banaketa sektoreen arabera eskualde eta udalerrietan  16 

2.1.3.  Gas naturalaren kontsumoa: bilakaera eta banaketa sektoreen arabera eskualde eta udalerrietan 20 

2.2.  TEKNOLOGIEN ARABERAKO EKOIZPENA  24 

2.3.  BALANTZEA. AUTOHORNIKUNTZA  TASA  26 

3.  KONTSUMOA MURRIZTEKO POTENTZIALA  27 

3.1.  MUGIKORTASUNA ETA GARRAIOA  27 

3.1.1.  Mugikortasunaren esparruan energiaren kontsumoa murrizteko potentzialtasuna  27 

3.1.2.  Mugikortasunaren plangintza Oarsoaldean  29 

3.1.3.  Eskualdeko mugikortasunaren ezaugarri orokorrak  30 

3.1.4.  Garraio motordun pribatua  34 

3.1.5.  Garraio publikoa  36 

3.1.6.  Oinezkoen mugikortasuna  38 

3.1.7.  Bizikletazko mugikortasuna  38 

3.2.  LEHEN SEKTOREA  43 

3.2.1.  Lehen sektorearen energia kontsumoa EAEn eta murrizketarako potentzialtasuna  43 

3.2.2.  Lehen sektorearen energia kontsumoa Oarsoaldean eta murrizketarako potentzialtasuna  44 

3.3.  INDUSTRIA SEKTOREA  46 

3.3.1.  Industria sektorearen kontsumo energetikoa eta ezaugarriak  46 

3.3.2.  Industria sektorea: murrizketarako potentzialtasuna  49 

3.4.  HIRUGARREN SEKTOREA  52 

3.4.1.  Hirugarren sektorearen kontsumo energetikoa eta ezaugarriak  52 

3.4.2.  Zerbitzu sektorea: murrizketarako potentzialtasuna  54 

3.5.  ADMINISTRAZIO PUBLIKOA  57 

3.5.1.  Errenteria  57 

3.5.2.  Lezo  58 

3.5.3.  Oiartzun  60 

3.5.4.  Pasaia  61 

3.5.5.  Oarsoaldea Garapen Agentzia  61 

3.5.6.  Murrizketarako potentzialtasuna udal eraikin eta instalazioetan  62 

Page 5: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Aurkibidea 5

 

3.6.  ETXEBIZITZA SEKTOREA  65 

3.6.1.  Energia‐kontsumoa etxebizitza sektorean  65 

3.6.2.  Etxebizitzen eraikuntza ezaugarriak (isolamendu maila, azalera, e.a.)  66 

3.6.3.  Instalazio energetikoen ezaugarriak  67 

3.6.4.  Etxebizitza sektorea: murrizketarako potentzialtasuna  70 

3.7.  ENERGIA TXIROTASUNA  74 

3.7.1.  Energia txirotasunaren faktoreak  74 

3.7.2.  Etxebizitzen kontsumo energetikoan eragina duten elementu nagusiak  74 

3.7.3.  Energia txirotasuna Oarsoaldean  77 

4.  ENERGIA BERRIZTAGARRIEN POTENTZIALA  79 

4.1.  HIDROELEKTRIKOA  79 

4.2.  ITSAS HIDRAULIKOA  80 

4.3.  ENERGIA EOLIKOA  81 

4.3.1.  Lurreko eolikoa  81 

4.3.2.  Mini‐eolikoa  82 

4.3.3.  Itsas energia eolikoa  83 

4.4.  EGUZKI ENERGIA FOTOVOLTAIKOA  84 

4.5.  EGUZKI ENERGIA TERMIKOA  85 

4.6.  AZALEKO ENERGIA GEOTERMIKOA  86 

4.7.  BIOMASA  88 

4.8.  BIOGASA  90 

5.  BESTE EKIMEN, AHALMEN ETA BALIABIDE BATZUK  93 

6.  ONDORIOAK  95 

ENERGIA PLANA  99 

1.  ENERGIA PLANA  100 

1.1.  ENERGIA PLANAREN HELBURUAK  100 

Page 6: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 6

 

2016 Energia Diagnostikoa

 

Jarraian  Oarsoaldeako  energia  diagnostikoa  azaltzen  da,  sektore  eta 

iturrien araberako kontsumoa, alor desberdinetan energia murrizteko 

kontsumo  potentziala  eta  energia  berriztagarri  mota  desberdinen 

potentziala jasoaz.   

  

 ENERGIA DIAGNOSTIKOA 

 

 

Page 7: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 7

 

1. SARRERA 

 

1.1. Aurrekariak 

2013an, Gipuzkoako Foru Aldundiko Herritarren Partaidetzarako Zuzendaritzak eta Ogasun Zuzendaritzak 

herritarren  partaidetzarako  ekimen  bat  jarri  zuten  abian,  2014ko  foru  aurrekontuetan  parte  hartzeko. 

Prozesuan  zehar, herritarrek beren  intereseko gai multzo bat hautatu  zuten,  foru aurrekontuen kargura 

2014an garatzekoa. Hautatuko gai horietako bat Gipuzkoak burujabetza energetikorantz aurrera egiteko 

neurriak hartu beharra  izan zen, egun dauden mendekotasun mailak murriztuz eta  lanpostu egonkor eta 

iraunkorrak ekarriko dituzten jarduerak sortuz. 

Gipuzkoarren  interesa  eta  eskaera  kontuan  hartu  eta  Ingurumeneko eta Obra Hidraulikoetako

Zuzendaritzara bideratu zen, bertatik koordinatzen eta bultzatzen baitira energia arloko foru politikak. Prozesu honen lehen pausoak Urola Erdian eman ziren, non eskualdeko azterketa energetikoa egin zen lehendabizi ondoren energia plana osatzeko eskualdeko herritar eta eragile desberdinekin elkarlanean.

Urola Erdiko esperientzia abiapuntu izanda, 2015ean Gipuzkoako beste eskualde batzuk ere bide beretik lehen pausoak ematera animatu dira, lurraldeko subiranotasun energetikoa helburu estrategiko bezala finkatuz. Hau da hain zuzen ere Oarsoaldearen kasua.

1.2. Helburu eta irismena 

Txosten honek helburu bikoitza du:  

Oarsoaldeako eskualdeko energia egoeraren erreferentzia esparrua definitzea diagnostiko bat 

medio, 

Oarsoaldeako eskualdeko Energia Plana 2016‐2020 diseinatzea,  zeinetan,  izaera praktiko eta 

exekutiboaz,  eskualdeko  gizartearen  behar  eta  interesei  erantzungo  dien  energia  eredu 

baterantz joateko lehen urratsak ezarriko diren. 

Hemen aurkezten den diagnostikoaren eta Energia Planaren  irismenak  izaera teknikoa du eta Oarsoaldea 

S.A.,  Errenteria,  Lezo,  Oiartzun  eta  Pasaiako  udaletako  eta  Gipuzkoako  Foru  Aldundiko  teknikariekin 

osatutako lan talde teknikoaren elkar lanaren bidez landuta dago.   

Horrek etorkizuneko jardueren garapena planifikatzen hasten  lagunduko duen abiapuntu den txosten bat 

edukitzea ahalbidetu du. Nola nahi den, proposatutako neurriei gizartearen ekarpenak  jasotzeko aukera 

emango  duen  eta  adostasun  eta  onarpen  politikoa  lortzea  ahalbidetuko  duen  partaidetza  prozesu  bat 

aurrerago martxan jartzeko aukera irekita geratzen da.  

 

1.3. Testuingurua 

Klima aldaketaren mehatxua gaur egun gizarteak daukan erronka handienetako bat da. Hau horrela izanik, 

guztiz  beharrezkoa  da  gure  bizi‐ohiturak  egokitzea  eta  negutegi  efektua  duten  gasen  isuriak  gutxitzea 

ekimen internazionalak aintzat hartuta.  

Page 8: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 8

 

1992an ospatu  zen Klima Aldaketarako Nazio Arteko Konbentzio Esparruan  klima aldaketa arazoarekiko 

nazioarteko  lehen  erantzuna  eratu  zen,  aurrerago  onartuko  zen  Kyotoko  Protokoloa  Itunaren  lehen 

pausuak finkatuz.  

Gaur  egun,  Kyotoko  Protokoloaz  haratago  joanda,  guztiz  beharrezkoa  da  energia  kontsumoan  eta 

ekoizpenean aldaketak egiteko konpromisoa  indartzea, karbono  isuri baxuko ekonomia batera bideratuz 

eta betebehar eta konpromiso zorrotzagoak ezarriz.  

Nazioarteko  testuinguru  honen  baitan,  politika  europarrak  jarduera  ekonomikoa  eta  kontsumo 

energetikoa, primarioa  zein  amaierakoa, banantzera bideratu dira. Honek  enplegua  eta barne‐produktu 

gordina hastea eta aldi berean energia kontsumoa eta  isuriak gutxitzea ahalbidetu du. Horrez gain, ohiko 

petrolio produkzioa maximotik gertu egoteak eta honek erregai  fosilen prezioaren  igoeran duen eragina 

zuzena izateak ere politika hauek hartzeko argudio nahikoa dira.  

Politika  hauetan  oinarrituta  Europan  arlo  desberdinak  bateratzen  dituzten  hainbat  programa,  plan  eta 

araudi onartu dira ekonomia, ingurumena eta gizartea ardatzak bateratuz. 

 

1.3.1. Planak, programak eta araudia 

Gaur egun europar politikek 5 lehentasun nagusi dituzte: 

1. Europa energetikoki eraginkorra izatea lortzea 

2. Energia merkatu europar bateratua eratzea 

3. Kontsumitzaileen ahalduntzea eta auto‐hornikuntza ziurtatzea 

4. Europaren lidergoa indartzea berrikuntza eta teknologia energetikoetan. 

5. Nazioarteko merkatu energetikoetan Europaren dimentsioa sendotzea. 

Lehentasun  hauek  garatzeko  estatu  kideentzat  nahitaezko  izaera  izango  duten  egitasmo,  politika  eta 

estrategia desberdinak garatu dira europar parlamentuan. 

 

RETO ENERGIA‐HORIZON 2020 (H2020) Europar Batasunaren Ikerkuntza eta Berrikuntzarako zazpi urteko 

epealdirako  (2014‐2020)  programa  da  eta  aurreko  7.  Esparru  Programaren  ekintza  edo  jarduera 

tradizionalak  zein  Europarentzako  Energia  Adimendun  Programan  jasotako  esperientzien  inguruko 

jarduerak eta Europako Berrikuntza eta Teknologiaren Institutuko ekintzak barnebiltzen ditu.  

ENERGIA‐HORIZON  2020  Programaren  helburuak  hauek  dira:  energiaren  alorreko  teknologiak  eta 

zerbitzuak  zabaldu  eta  abian  jartzea,  berrikuntza  soziala  sustatzea,  oztopo  ez  teknologikoak  gainditzea, 

arauak  bultzatzea  eta  energia  politika  europarraren  inplementazioa  azkartzea.  Helburuak  kuantifikatuz 

gero, lortu nahi dena da 2020rako energia kontsumoa %20 gutxitzea eta energia eraginkortasuna aldiz %20 

handitzea da. 

Programak  honako  hiru  alor  nagusi  hartzen  ditu  kontuan:  Energia  Eraginkortasuna,  Karbono  Gutxiko 

Energia  Lehiakorra  eta  Hiri  eta  Erkidego  Adimendunak.  Gainera,  RETO  ENERGIA  Programak  beste  arlo 

garrantzitsu  batzuekin  sinergiak  sustatzen  ditu,  hala  nola  garraioarekin,  informazio  eta  komunikazio 

teknologiekin, lankidetza publiko zein pribatuekin eta prozesu industrial iraunkorrekin. 

Page 9: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 9

 

Europako  Estrategiak  ezartzen  dituen  helburuak  lortu  ahal  izateko  Estatu  guztien  konpromisoa  guztiz 

beharrezkoa  da.  Bide  honetan,  azken  urteotan  hainbat  araudi  onartu  dira  aipatutako  arlo  guzti  hauek 

gizarteratu eta betetzen direla ziurtatzeko. Hauetatik esanguratsuenak honakoak dira: 

• Ekonomia Jasangarriaren martxoaren 4ko 2/2011 Legea 

Europar mailan onartutako hainbat  Zuzentarau barneratzen ditu,  erreforma programa  zabal bat 

artikulatuz. Ekonomia  jasangarria  izateko Estrategiak  jasangarritasuna ekonomian,  ingurumenean 

eta gizartean lortu nahi du eta honako helburu nagusiak ditu:  

o Ikerkuntza, garapen eta berrikuntzan inbertsioa handitzea, 

o Energia garbiekin lotuta dauden jarduerak sustatzea eta energia aurreztea,  

o Zerbitzuen zuzentaraua barne araudira iraultzea. 

Energia alorrean, Lege honek industrian, eraikuntzan eta garraioan energia eraginkortasuna lortzea 

du helburu nagusia. 

 

• Klima aldaketari aurre egiteko Euskal Legea  

2009an  sinatu  zen  Urdaibaiko  Adierazpenak  ekonomia,  jendartea  eta  ingurumenaren  garapen 

jasangarria bultzatzea ditu helburu.  

Energia ekoiztu eta kontsumitzeko egungo ereduak berrikusteko eta gure bizi‐iturrietan ereduok 

duten eragina murrizteko beharra dira  Itun honen eta Eco‐Euskadi 2020 plataformaren oinarria. 

Lege honek zeharka eragingo du energia, garraioa,  lurralde antolakuntza, hirigintza, heziketa eta 

nekazaritzan besteak beste eta klima aldaketari aurre egiteko mekanismoak ezarriko ditu. Esparru 

honetan, administrazio publiko guztiek eta gizarte eragileek hartu beharko dute parte. 

 

• 2009/28/CE  Zuzentaraua,  Europako  Parlamentuarena  eta  Kontseiluarena,  2009ko  apirilaren 

23koa, energia berriztagarrien erabileraren sustapenari buruzkoa 

Araudi honen helburu nagusia garraioan erregai berriztagarrien erabilera handitzea da. Gaur egun 

ez da oraindik barne araudira irauli, zirriborro fasean aurkitzen da. 

 

• 2010/31/EB  Zuzentaraua,  Europako  Parlamentuarena  eta  Kontseiluarena,  2010eko  maiatzaren 

19koa, eraikinen energia‐errendimenduari buruzkoa 

Zuzentarau  hau  barne  araudira  235/2013  Errege  Dekretua,  eraikinen  energia‐eraginkortasuna 

ziurtatzeko  oinarrizko  prozedura  onartzen  duenaren  bitartez  partzialki  irauli  zen  eta  EAEan 

226/2014  Dekretua,  abenduaren  9koa,  eraikinen  eraginkortasun  energetikoaren  ziurtagiriari 

buruzkoaren bitartez garatu da.  

Eraikinen eraginkortasun energetikoa hobetzeko helburua 314/2006 Errege Dekretuak  indarrean 

jarri  zuen  Eraikuntza  Kode  Teknikoko  DB‐HE  “Energia  aurrezpena”  Oinarrizko  Dokumentua 

eguneratzen duen FOM/1635/2013 Ordenarekin osatzen da.  

Araudi guzti honek eraikin berriak energia‐kontsumo ia nuluko eraikinak izatea bilatzen du, hau da, 

efizientzia energetiko handiko eraikinak egitea, eta behar duten energia gutxi hori gehienbat iturri 

berriztagarrietatik  hartutakoa  izatea,  in  situ  edo  inguruan  ekoitzitako  iturri  berriztagarrietako 

energia barne. Helburu honek eraikitze‐estandar oso altuak erabiltzea exijitzen du, energia asko 

aurreztuko  dutenak,  bai  eta  eraikinetan  bertan  edo  inguruan  energia‐iturri  berriztagarriak 

ezartzea. 

 

Page 10: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 10

 

• 2012/27/UE Zuzentaraua, Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren, 2012ko urriaren 25ekoa, 

efizientzia  energetikoari buruzkoa, 2009/125/CE  eta 2010/30/UE  Zuzentarauak  aldatzen dituena 

eta 2004/8/CE eta 2006/32/CE baliogabetzen dituena. 

Zuzentarauak  2020an  energiaren  %20  aurreztu  ahal  izateko  esparrua  ezartzen  du,  gutxieneko 

eskakizun  batzuk  finkatuz;  estatu  kideek  hobetu  ahalko  dituzte  eskakizun  horiek,  eta,  bestalde, 

hiru urtetik behin ekintza nazionaleko efizientzia‐plan bat aurkeztu beharko dute. Zuzentarau hau 

oraindik ez da barne araudira irauli, zirriborro fasean aurkitzen da. 

 

Araudiaz  gain,  administrazio  publikoek  (Europa,  Estatua,  EAE,  Gipuzkoa,  e.a.)  energia  politika  hauek 

aurrera eramateko, estrategia, programa eta plan konkretuak garatu dituzte.  

 

• Europan: 

o Teknologia Energetikoaren Europar Plan Estrategikoa (SET‐Plana) 

Garbiak,  eraginkorrak,  karbono  isuri baxukoak,  ekonomikoki  eskuragarriak  eta merkaturako 

daitezkeen teknologia poltsa bat garatzeko ikerketa koordinatua egiteko ibilbide‐orri bat da. 

 

o Europar Batasunaren energia‐politikaren bidaia‐orria 2050rako 

Erregai  fosilen  agortzeak  eta  klima‐aldaketaren  aurkako  borrokak  bultzatuta,  energia‐

kontsumoa  eta  CO2‐ren  isurketak  gutxitzeko  sektore  guztietan,  nagusiki  garraioan  eta 

eraikuntzan, murrizketa handiak planifikatzen dituen ibilbide‐orri bat da. 

 

o Europar Batasunaren karbono baxuko ekonomiaren bidaia‐orria 2050rako 

Europako  ekonomia  klimarekiko  errespetuzkoagoa  eta  energia  kontsumo  baxuagokoa  izan 

dadin, Komisio Europarrak 2050erako kontsumo baxuko ekonomiaren bidaia‐orria definitu du. 

Bidaia‐orriaren  helburu  nagusia  2050rako  EBak  gas  isuriak  %80  gutxizea  da,  1990  isuriak 

oinarritzat  hartuta.  Helburua  lortzeko,  aurrez  2030rako  eta  2040rako  isuriak %40  eta %60 

murriztu beharko dira hurrenez hurren. Ezarritako isurien murrizketa lortu ahal izateko guztiz 

beharrezkoa  izango  da  sektore  guztien  inplikazioa,  karbono  baxuko  gizarte  baterako  bidea 

egin ahal izateko. Teknologia garbiek funtsezko papera izango dute, teknologikoki bideragarria 

eta ekonomikoki posiblea den trantsizio prozesu honetan. 

 

• Estatuan: 

o 2011‐2020 Espainiako Energia Berriztagarrien Plana 

Planak  energia  berriztagarrien  erabileraren  sustapenerako  2009/28/CE  Zuzentarauarekin 

lerrokatuak dauden helburuak ezartzen ditu, eta erregimen berezian ekoizten duten energia 

ekoizpen jarduerak arautzen dituen 661/2007 Errege Dekretuak eta Ekonomia Jasangarriaren 

martxoaren 4ko 2/2011 Legeak ezartzen dituzten betebeharrekin bat dator. 

 

o Energia Aurrezteko eta Eraginkortasunez Erabiltzeko 2011‐2020rako Ekintza Plana 

Europako  Kontseiluak  2010eko  ekainaren  17an  egindako  bileran  2010rako  ezarritako  lehen 

mailako energia‐kontsumoaren % 20 aurrezteko helburuari aurre egiteko plana da. 

 

• EAEn: 

o Eco‐Euskadi 2020 Estrategia 

Page 11: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 11

 

Euskadiko  Garapen  Jasangarriko  lehenengo  estrategia  da  eta  ekonomikoki  lehiakorra, 

berritzailea eta eko‐efizientea den herrialde‐proiektua gauzatzea lortu nahi du, betiere sozialki 

kohesionatua eta erantzunkidea izango dena, eta bere natura‐ondarearen zati diren ondasun 

eta baliabideen kalitatearekin konprometituta. 

 

o Euskadiko energia estrategia 2020 (3E2020) 

Estrategiak,  funtsean,  Europa  eta  Estatuko politiken osagarri  izanik,  Euskadi mailan  energia 

politiken  esparrutik  jardun  beharrari  erantzun  nahi  dio.  Estrategiaren  ezarpenari  esker, 

enpresen  lehiakortasuna  eta  gizartearen  ongizatea  hobetu  nahi  dira.  Izan  ere,  gizarte, 

ekonomia  eta  ingurumen  aldetik,  energia  sistema  iraunkorragoa  izatea  ekarriko  du. 

Estrategiaren zazpi helburu nagusiak honakoak dira: 

1. 2020an energia primarioaren kontsumo maila 2008an  izandako maximo historikoa ez 

gainditzea,  alor  guztietan  energia  eraginkortasuna  hobetzeko  jardueren  eta  neurrien 

bidez. 

2. Petrolioaren  azken  kontsumoa %9 murriztea  2020.  urtean,  2010eko  kontsumoarekin 

alderatuta,  garraio  arloarekiko  deslotura  bultzatuz,  ibilgailu  elektrikoaren  erabilera 

sustatuz eta errepideko garraioan energia berriztagarriak %15 izateko pausoak emanez. 

3. Energia  berriztagarrien  aprobetxamendua  %87  areagotzea.  Era  horretan,  energia 

berriztagarrien azken kontsumoaren kuota %14 izango litzateke. 

4. Sorkuntza elektrikoan baterako sorkuntzaren eta berriztagarrien ekarpena areagotzea, 

2010ean izandako %18ko partaidetzatik %38ko partaidetzara pasatzeko. 

5. Ikerketan  eta  garapen  teknologiko‐industrialean  lehentasunezko  8  esparru  sustatzea 

energia arloan, eta energia arloko enpresen fakturazioa %25 igotzea. 

6. Klima  aldaketari  aurre  egiten  laguntzea,  2,5  Mt  CO2  murriztuz,  energia  politikari 

lotutako neurrien bidez. 

7. Inbertsio ekonomikoa indartzea, erakunde‐politika konprometituaren eta ereduzkoaren 

bitartez. 

 

Bestalde, aipatu beharra dago 2015ko Abenduan Euskadiko Energia Estrategiaren gaurkotzea 

kontsulta publikora zabaldu dela. Ekarpenak egiteko epea 45 egunekoa izango da. 

 

o Euskadiko energia estrategia 2025 (3E2025) 

Euskadiko  Energia  Estrategiaren  berrikuspenak  edo  gaurkotzeak  hainbat  faktoreri  erantzun 

nahi  die,  hala  nola munduko  egoeran  izandako  aldaketei,  araudi  eta  legedietan  izandako 

berrikuspenei eta krisialdi ekonomikoak iraun bitartean euskal gizartean izandako bilakaerari. 

Hala,  indarrean  zegoen  3E  2020  Energia  Estrategia  eguneratzeko  arrazoi  nagusietako  bat 

krisialdi ekonomikoa izan da.  Hau horrela izanik, beharrezkoa da energia plangintza etengabe 

bilakatzen  ari  den  errealitate  berrira  egokitzea.  Hartara,  kontsulta  publikoaren  bitartez 

enpresa,  industria,  gizarte  eta  energia  alorreko  eragileen  ekarpenak  bildu  nahi  ditu,  epe 

ertainean  plangintza  orekatua  lortze  aldera,  teknikoki  bideragarria  eta  iraunkorra  energia 

aldetik. Hala, aurten oinarri gisa hartuta, helburuen betetze epemuga 2025ean  finkatzen da 

estrategia berrian. 

 

o 2020ko Ingurumen Esparru Plana 

Page 12: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 12

 

2015‐2018 aldirako  IV.  Ingurumen Esparru Programaren xedea da  ingurumen‐konpromisoak 

Eusko Jaurlaritzaren politiketan txertatzea. 

Planaren helburu nagusiak honakoak dira: 

1. Euskadik  duen  ingurumenaren  goi‐mailako  kalitatea  bermatzea  eta  hobetzea  eta, 

horretarako, jardueren eta pertsonen erantzukizuna areagotzea. 

2. Ingurumen‐politikaren  bitartez  administrazio‐izapideak  sinplifikatzen  eta  arintzen 

laguntzen jarraitzea, baliabideak modu eraginkorrean erabiltzen, baita karbono gutxiko 

ekonomiaranzko trantsizioan ere. 

3. Jakintzari,  ingurumen‐azpiegiturei eta gure ekosistemek eskaintzen dituzten zerbitzuei 

balioa ematea, Jaurlaritzaren politikekin sintonian. 

4. Ingurumen‐politikatik  osasun  publikoa  hobetzen,  kapital  naturala  babesten  eta 

herritarren  ongizatea,  oro  har,  hobetzen  laguntzea,  administrazio  publikoekin  erabat 

koordinatuta eta erabilitako baliabideak arrazionalizatuta. 

5. EAEko herritarrek  ingurumen‐arloan duten hezkuntza, prestakuntza eta sentsibilizazioa 

areagotzea. 

 

o 2050erako klima‐aldaketaren Euskadiko estrategia 

Plangintza‐tresna  bat  da,  2050era  bitartean  Euskadiren  jarduna  gidatuko  duena,  bai  klima‐

aldaketa  moteltzeko  bai  berak  sortzen  duen  egoerara  egokitzeko.  Plangintzak  bitarteko 

helburuak jartzen ditu 2020 eta 2030 urteetarako. 

2050erako definitutako ikuspegia osatzeko, Estrategiak klima‐aldaketaren inguruko politikatan 

kontuan hartu beharreko oinarrizko baldintzak definitzen ditu:  

Klima aldaketa moteltzeko ekintzak plangintza publikoan integratzea. 

Administrazio  publikoak  era  eredugarri  eta  koordinatuan  jardutea,  karbono  gutxiko 

gizarte egokitu batera zuzendutako eraldaketa lortzeko. 

Berrikuntza  eta  garapen  teknologikoa  sustatzea,  berotegi‐efektuko  gasen  isurketa 

sektore guztietan murriztu ahal izateko, eta lurraldeak klima‐aldaketaren aurrean duen 

ahulezia murrizteko. 

Euskal  gizartearen  eragile  guztien  erantzunkidetasuna  defendatzea,  klima‐

aldaketarekiko moteltze eta egokitze ekintzetan parte‐hartzea bermatuz. 

Klima‐aldaketari buruzko tokiko ezagutza sendotzea. 

Nazioarteko konpromisoekin bat etorriz, hipotesi sozioekonomiko eta energetikoak oinarritzat 

hartuta, estrategiak helburu hauek definitu ditu: 

1. Helburua: 

Euskadiko  BEG  emisioak  gutxienez  %  40  murriztea  2030erako  eta  gutxienez  %  80 

murriztea 2050erako, 2005. urtearekin alderatuta. 

2050. urtean energia kontsumo osoaren %40 energia berriztagarriekin asetzea. 

2. Helburua: 

Euskadik klima‐aldaketaren aurrean erresilientzia izan dezan bermatzea. 

 

• Gipuzkoa mailan: 

o Gipuzkoa Energia Foru Plana 

Azken  urteotan  azaldutako  hainbat  galderaren  erantzuna  izatea  nahi  du  Plan  honek  eta 

honako helburu orokorrak ditu: 

Page 13: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 13

 

1. Berotegi efektua duten gasen isuria gutxitu 

2. GFAren  konpetentzia  eremuan  energia  eraginkortasuna  eta  aurrezpena  sistematikoki 

bultzatu 

3. Energia  berriztagarriak  sustatu,  ekosistemen  eta  aniztasun  biologikoaren 

begiratzearekin bateragarria dela ziurtatuz 

4. Gizartean eta udal administrazioan energia kultura berri bat hedatu 

5. Energia berriztagarrien arloan, Gipuzkoako industria eta enpresa sarea indartu. 

 

• Eskualde eta udalerri mailan: 

o Errenteria, Lezo eta Oiartzungo Tokiko Agenda 21 Ekintza Planak 

 

o Errenteriako Energia Iraunkorrerako Energia Plana 

Errenteriak  Alkateen  Ituna  sinatuz  energia  aurrezteko  ekintza‐plan  bat  aurkezteko 

konpromisoa beregain hartu du CO2 emisioak %20 murrizteko 2020. urteari begira. 

 

1.3.2. Diru‐laguntza lerroak 

Aurrez aipatu diren programa, plan eta estrategiek ezartzen dituzten helburuak  lortu ahal  izateko guztiz 

beharrezkoa  da  diru‐laguntza  lerro  anitzak  habian  jartzea.  Azken  urteotan  energia  eraginkortasuna  eta 

kontsumoaren  murrizketa  lortzeko  asmoz  hainbat  laguntza  lerro  habian  jarri  dira.  Diru‐laguntzak 

kudeatzen dituzten erakunde nagusiak IDAE eta EVE/EEE dira.  

Diru‐laguntza deialdi gehienak urteka argitaratzen dira, ondorioz jarraian aipatzen diren askotan eskaerak 

aurkezteko epea itxia dago 2015an. 

• IDAE – Dibertsifikaziorako eta Energia Aurrezteko Institutua 

o Movele  Programa:  Kotxe  elektrikoa  eskuratzeko  diru‐laguntza  programa,  mugikortasun 

elektrikoa sustatzea eta petrolioarekiko menpekotasuna gutxitzea ditu helburu. 

o Plan  pive  8:  ibilgailu  eraginkorren  eskuratzea  errazteko  diru‐laguntza  programa  da  eta 

380/2015 Errege Dekretuak erregulatzen du. 

o PAREER‐CRECE Programa: existitzen diren eraikinen birgaitze energetikoetarako diru‐laguntza 

programa da.  

o Fondo  JESSICA‐F.I.D.A.E.:  energia  eraginkortasuna  edo  energia  berriztagarrien  erabilpena 

hobetuko duten hiri jasangarrien garapenerako proiektuen inbertsio funtsa da.  

o Programa  Biomcasa  II:  eraikinetan  biomasa  termiko  proiektuak  ezartzeko  finantzaketa 

programa  da.  Programa  honen  bidez  finantzaketa‐sistema  bat  ezarri  nahi  da  erabiltzaileek 

biomasa  erabiliz,  eraikinetan  ur  beroa  eta  klimatizazioa  erabiltzeko  dituzten  beharrei 

egokitutako eskaintza izan dezaten.  

o Programa Geotcasa: eraikinetan instalakuntza geotermikoa proiektuak ezartzeko finantzaketa 

programa  da.  Programa  honen  bidez  finantzaketa‐sistema  bat  ezarri  nahi  da  erabiltzaileek 

energia  geotermikoa  erabiliz,  eraikinetan  ur  beroa  eta  klimatizazioa  erabiltzeko  dituzten 

beharrei egokitutako eskaintza izan dezaten. 

o Programa Solcasa: eraikinetan eguzki‐instalazio termikoak jartzeko finantzaketa programa da. 

Programa honen bidez  finantzaketa‐sistema bat  ezarri nahi da  erabiltzaileek  eguzki‐energia 

Page 14: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 14

 

termikoa  erabiliz,  eraikinetan  ur  beroa  eta  klimatizazioa  erabiltzeko  dituzten  beharrei 

egokitutako eskaintza izan dezaten. 

o Programa  GIT:  Enpresa  gaituei  eraikinetan  energia  iturri  berriztagarrietan  oinarritutako 

instalazio  termiko  handiak  jartzeko  finantzaketa  programa  da  eta  eraikuntzan  energia 

termikoa ekoizteko  instalazio handiak  jartzea sustatzeko beharrari erantzuten dio.  Instalazio 

horiek  energia  berriztagarriak  (biomasa,  eguzki  energia  termikoa  eta  geotermia)  baliatuta 

jartzen dira.  

 

• EEE – Euskal Energia Erakundea 

o Itsas  energia  2015:  Garapen  bidean  dauden  itsasoko  energia  teknologia  berriztagarriak 

erakusteko eta balioztatzeko inbertsioen aldeko laguntzen programa. 

o Herri  Administrazioa:  Herri  administrazioaren  alorrean  inbertsioak  sustatzeko  laguntza 

programa (eskaerak aurkezteko epea itxia dago). 

o Biomasa‐galdarak:  Biomasa  energetikoki  ustiatzeko  instalazioetan  inbertsioak  sustatzeko 

laguntzen programa (eskaerak aurkezteko epea itxia dago). 

o Energia‐eraginkortasuna  eta  energia  berriztagarriak  Hirugarren  Alorrean:  Hirugarren 

sektorean  energia  berriztagarrien  erabileraren  eta  energia  eraginkortasunaren  aldeko 

inbertsioak sustatzeko laguntzen programa (eskaerak aurkezteko epea itxia dago). 

o Energia‐eraginkortasuna  eta  energia  berriztagarriak  Industrian  2015:  Industrian  energia 

berriztagarrien  erabileraren  eta  energia  eraginkortasunaren  aldeko  inbertsioak  sustatzeko 

laguntzen programa  (eskaerak aurkezteko epea itxia dago). 

o Instalazio  elektrikoen  Renove  Plana:  Etxebizitzetan  eta  etxejabeen  elkarteetan  instalazio 

elektrikoak  berritzeko  inbertsioei  laguntzak  emateko  programa    (eskaerak  aurkezteko  epea 

itxia dago). 

o Etxetresna  elektrikoak: Ohiko etxebizitzetan etxetresna elektrikoak ordezkatzeko  inbertsioei 

diru laguntzak emateko programa  (eskaerak aurkezteko epea itxia dago). 

o Leihoen  Renove  plana:  Ohiko  etxebizitzan  leihoak  ordezkatzeko  inbertsioei  diru  laguntzak 

emateko programa (eskaerak aurkezteko epea itxia dago). 

o Garraioa  eta  mugikortasun  efizientea:  Garraio  eta  mugikortasun  efizientearen  aldeko 

inbertsioak sustatzeko laguntzen programa (eskaerak aurkezteko epea itxia dago). 

o Elektrizitatea  ekoizteko  energia  berriztagarrien  instalazioen  sustapena:  Elektrizitatea 

ekoizteko  energia  berriztagarrien  instalazioetan  inbertsioak  sustatzeko  laguntzen  programa  

(eskaerak aurkezteko epea itxia dago). 

Page 15: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 15

 

 

2. ENERGIA BALANTZEA 

 

2.1. Sektore eta iturrien araberako kontsumoa  

 

2.1.1. Energia kontsumoa Oarsoaldean 

Txosten  honen  itxieran  soilik  eskualdeko  elektrizitate  eta  gas  naturalaren  kontsumoa  eskuratu  da. 

Ikatzaren eta honen eratorrien eta petrolio eta bere eratorrien daturik ez da eskuratu. 

Elektrizitate  eta  gas  naturalaren  kontsumoari  arreta  ipintzen  badiogu,  Oarsoaldeako  udalerrietan 

kontsumorik handiena duena Errenteria dela  ikusten da, eskualdeko kontsumoaren %80a berak duelarik. 

Gainerako %20a Oiartzun (%1), Pasaia (%6) eta Lezoren (%4) artean banatuta dago.  

 

ENERGIA KONTSUMOA (tep). 2014 

  Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea 

Elektrizitatea  25.253,12  2.909,96 5.936,28 3.125,03  37.224,39

Gas naturala  38.783,38  621,66 2.311,43 1.356,88  43.073,35

Guztizkoa  64.036,50  3.531,62 8.247,71 4.481,91  80.297,74

Iturria: Iberdrola / EDP /IDAE 

 

Gas naturala Oarsoaldea eskualdean erabiltzen den energia iturri nagusiena da, kontsumoaren erdia baino 

pixkat gehiago duelarik. 

 

Iturria: Iberdrola / EDP /IDAE 

 

“GIPUZKOA  ENERGIA  FORU  PLANA.  2012‐2015  Ekintzak” dokumentuan  agertzen  den  bezala, Gipuzkoan 

ikatzaren  erabilerak  2002an  barne‐kontsumo  gordinaren %  18,84  izatetik %  5,60  izatera  pasa  da  2010. 

Page 16: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 16

 

urtean. Gas naturala —% 25,57tik % 31,90era pasatuz— eta petrolioaren eratorriak —hauek % 33,41etik % 

36,70era  pasatu  baitziren—  dira  epealdi  horretan  barne‐kontsumo  gordinean  duten  partaidetza  gehien 

handitu duten iturriak ehunekoetan. 

Barne‐kontsumo  gordina  asetzeko  energia‐hornidura  erregai  fosilen  (gas  naturalaren,  ikatzaren  eta 

petrolioaren eratorrien) kontua da nagusiki, eta osagai horiek totalaren ia % 80 hartu izan dute historikoki. 

 

 

Iturria: GIPUZKOA ENERGIA FORU PLANA. 2012‐2015 Ekintzak 

 

2.1.2. Elektrizitate  kontsumoa:  bilakaera  eta  banaketa  sektoreen  arabera  eskualde  eta 

udalerrietan  

Oarsoaldeako  elektrizitate  kontsumoak  %10eko murrizketa  jasan  du  2010  eta  2014  bitartean.  2013tik 

aurrera murrizketa nabarmenagoa izan da. Seriearen kontsumorik handiena 2012an izan da,  485.025.050 

kWh‐ko kontsumoarekin. 2014an, berriz, kontsumoa 432.841.734 kWh‐koa izan da. 

Page 17: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 17

 

 

Iturria: Iberdrola 

 

Sektoreen  arabera,  elektrizitate  kontsumorik  handiena  industriari  dagokio,  zerbitzu  sektorea  eta 

etxebizitzakoa  atzetik  dituela,  hurrenez  hurren.  2010  eta  2014  bitarte  sektore  guztietan  murriztu  da 

kontsumoa: %13 industrian, %9 zerbitzuetan eta %8 etxebizitza sektorean. 

 

Iturria: Iberdrola 

 

Kontsumoaren  erdia  baino  gehiago  industria  sektoreari  dagokio.  Beronen  kontsumoa  2010  eta  2014 

bitartean  %56  inguruan  mantendu  da.  Zerbitzuen  eta  etxebizitzaren  sektoreek,  berriz,  %20  pasatxo 

kontsumitu dute bakoitzak denbora horretan.   

Page 18: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 18

 

 

Iturria: Iberdrola 

 

Udalerrien  artean,  Errenteriak  du  kontsumorik  handiena,  Oiartzun,  Pasaia  eta  Lezo  atzetik  dituela, 

hurrenez  hurren.  Seriearen  lehen  urteetan  Errenteriak  handitze  arina  izan    bazuen  ere,  2010  eta  2014 

bitartean  energia  elektrikoaren  kontsumoa,  gehiago  edo  gutxiago,  jaitsi  egin  da  4  udalerrietan:  %18 

Oiartzunen, %14 Lezon, %7 Errenterian eta %6 Pasaian. 

 

 

Iturria: Iberdrola 

 

Udalerriz udalerriko elektrizitate kontsumoaren banaketa antzerakoa mantendu da 2010 urteaz geroztik, 

Errenteria  izanik 2014an kontsumorik handiena  izan duena, %68koa, Oiartzun duelarik atzetik %16arekin, 

eta jarraian Pasaia eta Lezo %8ko antzerako kontsumoarekin.  

 

Page 19: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 19

 

 

Iturria: Iberdrola 

 

Errenteria eta Oiartzunen elektrizitate kontsumoa biztanleko handiagoa da. Pasaiari dagokio Oarsoaldeako 

lau  udalerrien  artean  per  capita  kontsumo  txikiena. Oarsoaldea  bere  osoan  hartzen  bada  2014  urteko 

kontsumoa 6.085 kWh biztanleko izan da. 

 

Iturria: Iberdrola 

 

2014 urtean  lau udalerrietako elektrizitate kontsumoa biztanleko Gipuzkoako batez bestekoaren azpitik, 

7.752  kWh/biztanleko,  kokatzen  dira.  Erkidegoarekin  alderatuta,  ordea,  Errenteriako  elektrizitate 

kontsumoa biztanleko EAEko batez bestekoaren gainetik, 6.927 kWh/biztanleko, dago. 

   

Page 20: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 20

 

ELEKTRIZITATE KONTSUMOA BIZTANLEKO – EAE. 2014 (kWh/biztanle) 

 

Iturria: Udalmap 

 

2.1.3. Gas  naturalaren  kontsumoa:  bilakaera  eta  banaketa  sektoreen  arabera  eskualde  eta 

udalerrietan  

Oarsoaldeako  gas  naturalaren  kontsumoak  %16ko  murrizketa  erakusten  du  2012  eta  2014  bitartean, 

645.547.358 kWh‐ko kontsumotik, 2012an, 540.100.333 kWh‐ko kontsumora igaroz 2014an. 

 

Iturria: EDP 

 

Sektoreen  arabera,  gas  naturalaren  kontsumorik  handiena  industriari  dagokio  eta  bere  atzetik  daude 

zerbitzuen  eta  etxebizitzen  sektoreak.  Kontuan  izan  behar  da  Pasaian  eta  Lezon  gas  naturalaren 

Page 21: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 21

 

kontsumorik  ez  dagoela  industria  sektorean.  2012  eta  2014  bitartean,  industrian  nahiz  etxebizitza 

sektorean  kontsumoa  txikitu  egin  da, %18  eta %21,  hurrenez  hurren.  Zerbitzuen  sektorean,  berriz,  gas 

naturalaren  kontsumoa  %17  hazi  da.  Zerbitzuen  sektorearen  handitzea  udalerri  guztietan  gertatu  da 

Errenterian salbu. Nabarmentzekoa da Oiartzunen  industria sektorearen kontsumoa %92  jaitsi dela 2013 

eta 2014 bitartean, Catelsa enpresaren jarduera uztearen ondorioz segur aski. 

 

Iturria: EDP 

 

Kontsumoaren %80 industria sektoreari dagokio. 2012 urteaz geroztik sektore honen  ekarpena jaitsiz joan 

da  eta  zerbitzuen  sektorearena,  berriz,  handitu  egin  da,  %8tik  gora  kokatuz  bere  kontsumo  puska. 

Etxebizitza sektorea neurri txikiagoan hazi da, bere kontsumo atala  %12koa izanik. 

 

Iturria: EDP 

 

Udalerrien  kontsumoari  dagokionean,  kontsumorik  handiena  Errenteriari  dagokio,    jarraian  Oiartzun, 

Pasaia eta Lezo, hurrenez hurren. Lezo da 2012 eta 2014 bitartean hazkuntza, %5ekoa hain zuzen,  jasan 

Page 22: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 22

 

duen udalerri bakarra. Beste hiru udalerrietan gas naturalaren kontsumoa gehiago edo gutxiago jaitsi egin 

da urte tarte horretan: %17 Errenterian, %11 Oiartzunen eta %9 Pasaian.  

 

Iturria: EDP 

 

Udalerriz udalerriko  gas naturalaren  kontsumoaren banaketa 2012az  geroztik  antzerakoa mantendu da, 

Errenteria izanik 2014an kontsumorik handienekoa, kontsumo osoaren %90a hartuz. Bere atzetik Oiartzun 

% 5,  Pasaia %3 eta Lezo %2arekin.  

 

Iturria: EDP 

 

Gas  naturalaren  biztanleko  kontsumoa  soilik  Errenterian  da  Oarsoaldea  osoaren  batez  bestekoa  baino 

handiagoa, 7.593 kWh biztanlekoa  izanik eskualdeko kontsumoa 2012 eta 2014 urte  tartean gertatutako 

beherakadaren ondoren. Biztanleko kontsumo txikienak Lezo eta Pasaian gertatu dira. 

Page 23: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 23

 

 

Iturria: EDP 

 

Etxebizitza sektoreari soilik so eginez, udalerrien biztanleko kontsumoak ez du hainbesteko alderik. 

 

Iturria: EDP / Udalmap 

 

Page 24: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 24

 

 

2.2. Teknologien araberako ekoizpena 

Gipuzkoako  Energia  Planean  jaso  diren  datuen  arabera, Gipuzkoan  energia  ekoizteko  gaitasuna  nahiko 

txikia  da,  2011ko  datuen  arabera  541  instalazio  zauden  izena  emanda  Erregimen  bereziko  ekoizpen 

elektrikoko  instalazioen  erregistroan,  guztira  229,7  MW  ekoizteko  gaitasunarekin.  Datua  hauek 

Oarsoaldean aztertuz gero, erregistroan 43 instalakuntza daude  izena emanda, guztira 7,28 MW ekoizteko 

gaitasunarekin. 

Oarsoaldeako  energia  ekoizpen  datuei  dagokionez,  2012  eta  2014  urte  bitarteko  datuak  eskuratu  dira. 

Jarraian, Oarsoaldeako energia ekoizpen datuak ikus daitezke: 

 

OARSOALDEAKO PRODUKZIO ENERGETIKOA (TEP.) 2014  

   Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea 

   2012  2013  2014  2012  2013  2014  2012  2013  2014  2012  2013  2014  2012  2013  2014 

Energia ez berriztagarriak 

0,00  0,00  0,00  0,00  0,00  0,00  0,00  0,00  0,00  84.366,00  0,00  0,00  84.366,00  0,00  0,00 

Eguzki energia termikoa 

0,83  0,83  0,83  15,56  15,56  15,56  26,49  26,49  26,86  0,00  0,00  0,00  42,89  42,89  43,25 

Biomasa  1,94  1,94  5,04  0,00  0,00  0,00  20,25  28,71  40,30  0,00  0,00  0,00  22,19  30,65  45,34 

Geotermia  0,00  0,00  0,00  2,09  2,09  2,09  4,48  5,85  5,85  0,00  0,00  0,00  6,57  7,94  7,94 

Eguzki energia fotovoltaikoa 

22,01  22,01  22,01  2,87  2,87  2,87  6,46  6,46  6,46  1,02  1,02  1,02  32,36  32,36  32,36 

Eolikoa  0,04  0,04  0,04  0,00  0,00  0,00  0,00  0,00  0,00  0,00  0,00  0,00  0,04  0,04  0,04 

Mini‐eolikoa  0,00  0,00  0,00  0,00  0,00  0,00  0,00  0,00  0,00  0,04  0,04  0,04  0,04  0,04  0,04 

Mini‐hidraulikoa 

490 (*)  490 

(*)  490 

(*)  0,00  0,00  0,00  (*)  (*)  (*)  0,00  0,00  0,00  490 

(*)  490 

(*)  490 

(*) 

Biogasa  306,48  236,18  170 (**)

  0,00  0,00  0,00  0,00  0,00  0,00  0,00  0,00  0,00  306,48  236,18  170 (**)

GUZTIRA  821,30  751,00  687,92  20,52  20,52  20,52  57,68  67,51  79,46  84.367,05  1,05  1,05  85.266,55  2.853,09  788,95

(*) Sekretu estatistikoa dela eta Udalak ezin izan ditu datu hauek erraztu, beraz Añarbeko urtegiko zentral hidroelektrikoaren (energia hidraulikoari dagokionez eskualdeko instalazio esanguratsuena )energia ekoizpen datu teorikoak erabili dira, 2006an GFAk eta 2011an EVEk argitaratutako datuetan oinarrituz. 

(**) San Markos Mankomunitateak erraztutako datuak. Urte hauetako datuak ez dira zuzenak beraz estimazioa bat egin da. 

Iturria: EEE, San Markos Mankomunitatea, Udalak 

 

Aurreko  taulan  ikusi  daitekeen  bezala,  gaur  egun  Oarsoaldeako  energia  ekoizpen  osoa  energia 

berriztagarrietan  oinarritzen  da. Datuak  aztertuz  gero  aldiz,  ikus  daiteke  hau  ez  dela  beti  horrela  izan,  

2012. urte arte, Pasaiako zentral  termikoa  itxi zen arte, energia ez berriztagarrien ekoizpenak presentzia 

oso  handia  baitzuen  eskualdean.  Izan  ere,  Pasaiako  zentral  termikoaren  itxierak  Oarsoaldeako  energia 

ekoizpen maila ia %99 jaistea eragin zuen. 

 

 

 

 

Page 25: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 25

 

 

 

PASAIAKO ZENTRAL TERMIKOAK EKOIZTUTAKO ENERGIA (GWh) 

 

Iturria: EEE, IBERDROLA 

 

Urtez  urte  ekoizpena  aldakorra  izan  bazen  ere,  bataz  beste  urtean  600  GWh  energia  ekoizten  ziren 

instalazio honetan. 

Energia  ez  berriztagarrien  ekoizpenari  dagokionez  ordea,  ikus  daiteke  San Markos  zabortegiko  biogas 

ekoizpenak ere pisu nabarmena  izan duela azken urteotan. Normala denez  zabortegiko biogas ekoizpen 

maila jaisten ari da azken urteetan, bataz beste urteko %30ko jaitsiera duelarik, hala ere gaur egun energia 

ekoizpen  iturri  handiena  da.  San Markos Mankomunitatearen  hitzetan  gaur  gaurkoz  oraindik  ez  dago 

finkatuta biogas planta ixteko datarik. 

 

OARSOALDEAKO ENERGIA EKOIZPENA OSATZEN DUTEN ENERGIA ITURRIEN BANAKETA. 2014 

 

Page 26: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 26

 

Iturria: EEE, San Markos Mankomunitatea, Udalak 

OHARRA: grafikoa kalkulatzerakoan biogasaren 2014ko ekoizpen datua 2013koa oinarri hartuta kalkulatu da,urtetik 

urtera  ekoizpena %30  jaisten dela  estimatuz,  San Markos Mankomunitateak 2014rako  erraztutako datua ez baita 

zuzena. Horrez  gain, mini‐hidraulika  instalazioen  datuak  ezin  izan  dira  eskuratu  sekretu  estatistikoa medio,  beraz 

instalazio  hauen  ekoizpen  datuak  grafikoan  islatu  ahal  izateko  GFAk  2006an  argitaratutako  “Bases  para  la 

elaboración de las directrices sobre el uso sostenible del agua en Gipuzkoa” dokumentuko datuak maneiatu dira. 

 

 

2.3. Balantzea. Autohornikuntza  tasa 

Jarraian  jaso den taulan Oarsoaldeako 2014ko energia balantzea  ikus daiteke. Datuek eskualdeak   kanpo 

energiarekiko duen menpekotasun maila altua islatzen dute. Gaur egun kontsumitzen den energia osoaren 

%99a baino gehiago eskualdetik kanpo ekoizten da, EAEko %96a baino balorearen gainetik kokatuz. 

 OARSOALDEAKO BALANTZE ENERGETIKOA. AUTOHORNIKUNTZA MAILA (TEP). 2014 

  Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea 

Energia kontsumoa  64.036,50  3.531,62 8.247,71 4.481,91  80.297,74

Energia ekoizpena  687,92  20,52 79,46 1,05  788,95

Energia Balantzea  ‐63.348,58  ‐3.511,10 ‐4.402,45 ‐4.480,86  ‐79.508,79

AUTOHORNIKUNTZA MAILA 

% 1,07  % 0,58 % 0,96 % 0,02  0,98

Iturria: norberak egina 

 

Lau udalerrietatik balio positiboenak  aurkezten dituena  Errenteria da,  energia beharren %1a udalerriko 

baliabideekin asetzen baita.  

Aurreko datuak ikusita beraz ondorioztatu daiteke, gaur egun Oarsoaldean subiranotasun energetikoa oso 

urrun dagoen errealitatea dela esan daiteke. Hala ere, eskualdeko baliabide energetikoen ekoizpen egokia 

eginez  gero  eta  duten  energia  potentziala  ustiatuz  gero  datu  hauek  hobetzeko  gaitasuna  badu 

Oarsoaldeak. 

Page 27: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 27

 

 

3. KONTSUMOA MURRIZTEKO POTENTZIALA 

 

3.1. Mugikortasuna eta garraioa 

 

3.1.1. Mugikortasunaren esparruan energiaren kontsumoa murrizteko potentzialtasuna  

Garraioa  Euskadin  energia  kontsumitzen  duten  sektoreen  artean  bigarren  izatera  iritsi  da,  industriaren 

atzetik,  27en  Europar  Batasunaren  antzerako  banaketarekin  eta  estatuak  duenaren  portzentajezko  10 

puntu azpitik.  

Euskadiko Klima Aldaketaren Estrategia 2050ean  (2015 urtekoa)  jasotzen denaren arabera, 2013 urtean 

Euskadiko  energia  eskaeraren  ia %40 mugikortasunari  lotuta  zegoen. Garraioak  petrolioaren  eratorriak 

kontsumitzen ditu nagusiki (bere azken energia kontsumoaren %93). Berau da energia iturri honen eskaera 

handiena  egiten  duen  sektorea  (Euskadin  kontsumitzen  diren  petrolioan  eratorrien %85  baino  gehiago 

garraioari  dagozkio).  Mugikortasuna  bere  osoan  hartuta,  energia  kontsumoaren  %95  errepidezko 

garraioari zor zaio.  

Azterlan berean adierazten da, bestalde, 2002‐2012 aldian biztanleko batez besteko mugikortasuna hazi 

egin zela, gehiago lehen urteetan (+%11 2003 eta 2007 bitartean) eta gutxiago azken urteetan (+%1,9 2007 

eta 2011 bitartean), ekonomia atzerakadagatik nagusiki.  

Oarsoaldeako  eskualde  osoaren  mugikortasun  sektoreak  energia  kontsumoan  egiten  duen  ekarpenari 

buruzko  daturik  ez  dago  egun  eskura.  Errenteriako  udala  da  bere  udalerrian  azterketa  hori  egin  duen 

bakarra, 2014 urtean diseinatu zuen Energia  Iraunkorreko Ekintza Planaren (PAES) harira. Azterlan honen 

baitako  diagnostikoak  eskaintzen  duen  informazioaren  arabera,  Errenteriako  udalerrian  garraioa  edo 

mugikortasuna  izan  da  2007  eta  2014  bitarte  energia  kontsumo  handiena  izan  duen  bigarren  sektorea 

(industriaren atzetik). Kontsumo handiena 2007an egin zen, datua  izanik 11,8 MW/biztanle‐koa. Sektore 

honek erabiltzen dituen energia  iturrien artean kontsumorik handiena A gasolioarena  izan  zen. Azterlan 

honen arabera, eta  industria kanpo uzten bada, mugikortasuna  izango da 2020an emisio gehien sortuko 

dituen sektorea. Horrenbestez, urte horretan 115. 887 tCO2 igorriko dituela eta, 2004 urtea oinarri hartuta, 

bere emisioak %7 igoko direla aurreikusten da. 

Datuak  datu,  bistan  da  mugikortasunaren  arloan  egiten  diren  hautuek  eragin  nabarmena  dutela 

lurraldearen  energia  kontsumoaren  balantzean.  Eguneroko  joan‐etorriek  ingurune  eta  kliman    eta 

ingurumenean  beharrezkoa  den  huraxe  besterik  ez  dezaten  eragin,  motordun  garraioetan  energiaren 

erabilera ahalik eta eraginkorren eta garbiena egitea eta erregai fosilen bidezko garraio moduak ahal den 

punturaino motorrik gabekoez ordezkatzea lortu beharko litzateke. 

Europako  erakundeak  helburu  gero  eta  zorrotzagoak  ezartzen  ari  dira  petrolioarekiko mendekotasuna 

murrizteko  eta  erregai  honekiko  pixkanaka  urruntzea  lortzeko.  Horrenbestez,  Batzordeak  autoen 

fabrikatzaileei CO2 emisioetan muga berriak ezarri nahi dizkie Europar Batasunean matrikulatutako turismo 

berriei.  Ibilgailu  berriei  zuzenduriko  arau  motako  orientabideen  artean  ondokoak  ezarri  dira,  besteak 

beste:  ingurumen  obligazioak  betetzeko  beharra,  ibilgailu  berrien  kontsumo  eta  emisioen  inguruan 

informatu  beharra,  bioerregaiei  zerga‐salbuespena  eta mugikortasunari  buruzko  europar  zuzentarauak 

nahiz estatu planak. 

Page 28: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 28

 

Europako  erakundeak  helburu  gero  eta  zorrotzagoak  ezartzen  ari  dira  petrolioarekiko mendekotasuna 

murrizteko  eta  erregai  honekiko  pixkanaka  urruntzea  lortzeko.  Horrenbestez,  Batzordeak  autoen 

fabrikatzaileei CO2 emisioetan muga berriak ezarri nahi dizkie Europar Batasunean matrikulatutako turismo 

berriei.  Ibilgailu  berriei  zuzenduriko  arau  motako  orientabideen  artean  ondokoak  ezarri  dira,  besteak 

beste:  ingurumen  obligazioak  betetzeko  beharra,  ibilgailu  berrien  kontsumo  eta  emisioen  inguruan 

informatu  beharra,  bioerregaiei  zerga‐salbuespena  eta mugikortasunari  buruzko  europar  zuzentarauak 

nahiz estatu planak. 

Klima Aldaketaren Estrategian EAEn automozioaren sektoreak duen ezarpen ona faboragarritzat jotzen da 

etorkizunari  begira,  horri  esker  sektoreak  epe  ertain  eta  luzera  jasango  dituen  aldaketak,  ibilgailu 

elektrikoaren pixkanakako hazkundeari dagokionean, esaterako, positiboki aprobetxatzeko kokapen onean 

egongo baita. 

Oro har, datozen hamarkadetan sektore hau eraldatu egingo dela uste da. Eraldaketa hau hasiera batean 

petrolioaren  eratorrien  pixkanakako  ordezkapen  gisa  gertatuko  da,  erregai  alternatiboetara  igaroz  eta 

intermodalitatearen  eta  BEG  emisio  txikiagoak  dauzkaten  moduen  sustapenarekin  eta  hiriguneetan 

oinezkoen aldeko bultzadarekin konbinatuko da. Geroago, azken hamarkadetan, mugikortasun beharrak 

lurralde  eta  hiri  antolaketaren  ondorioz murriztuta  egongo  direnez,  tren  bidea  eta  ibilgailu  elektrikoa 

sendotuko dira, BEG emisio   txikiagoak dituzten elektrizitate sorkuntza eratara  loturikoak biak. Litekeena 

da eraldaketa honek garraioan %80ko murrizketak ekartzea 2050 urteari begira. 

Etorkizunean  lor  daitezkeen  balizko murrizketei  dagokienean,  Gipuzkoa  2012‐15  Energia  Foru  Planean 

(2013)  iradokitzen da 2020 urtean  ibilgailu pribatuan egindako  ibilbideen %10 bizikletaz egingo balira 32 

Ktep,  garraio  sektorearen  energiaren  azken  kontsumoaren %5  alegia,  aurreztuko  liratekeela  eta  garraio 

publikoaren eta partekatutako autoaren erabilera handituko balitz, azken kontsumo hori areago oraindik 

murriztuko  litzatekeela.  Energia  Foru  Planean  iradokitzen  da  baita  ere  auto  konbentzionalak  hibrido 

motako  auto  berriez  ordezkatuz  gero  %43ko  murrizketa  lortuko  litzatekeela,  kontuan  izanda  auto 

hibridoek  4  litro  inguru  erregai  kontsumi  dezaketela  (2011ko  erreferentzia)  eta  gogorarazten  da 

potentzialtasun  hori  are  handiagoa  dela  EAEko  parke  automotorraren  %42k  10  urtetik  gorako 

antzinatasuna duela kontuan hartzen bada. 

Azterlan horretan adierazten da mugikortasun esparruko energia eraginkortasuna ondoko mekanismo edo 

ekintzen  konbinazio  bidez  lortuko  litzatekeela,  besteak  beste:  ibilgailu  elektrikoa  sustatuz,  enpresa  eta 

hirietan mugikortasun‐planak garatuz, garraio publikoa bultzatuz, ibilgailu pribatu nahiz publikoen parkeak 

berrituz eta trenbidea indartuz. 

Bestalde,  Klima  Aldaketaren  Aurkako  Euskadiko  Estrategiak  aditzera  ematen  du  lurraldearen 

antolamendua  eta  hirigintza‐plangintza  ere  garraio  sektorean  BEG  emisioak  murrizteko  eta 

mugikortasunaren alorreko eskaria eta eskaintza modu optimoan bideratu ahal izateko beharrezko tresnak 

direla.  Horrenbestez,  garraio/mugikortasunaren  eta  hiri  zein  lurralde  plangintzaren  arteko  koordinazio 

egokia egin beharra dagoela eta hiriguneen dentsifikazioari tinko eutsi ere. 

Txosten  honetan  ez  da  asmoa mugikortasunean  eragina  duten  plan  nagusien  lan  ildoak  jasotzea,  asko 

baitira baina esan daiteke,  ikuspuntu batetik edo bestetik, garraio eta mugikortasun sektorean kontsumo 

murrizketa erdiestea bilatzen duten plan guztiek koherentzia erakusten dutela helburuetan eta orokorrean 

ondoko  oinarrizko  irizpideen  gainean  formulatuta  daudela:  energia  eskaria  murriztea  teknologia 

eraginkorrak  ezartzearen  bidez, mugikortasun  jasangarriko  ereduak  bultzatzea  eta  garraio  publikoa  eta 

garraio konpartitua bultzatzea. 

Page 29: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 29

 

3.1.2. Mugikortasunaren plangintza Oarsoaldean 

Oarsoaldea  S.A.,  bere  Hiri  Berriztapen  eta Mugikortasun  Saila  bitarte,  eskualde mailako mugikortasun 

jasangarriaren  kudeaketa  lanetan  murgilduta  ibili  da  azken  15  urteetan.  Helburu  horrekin, 

Mugikortasunaren  eskualde  mailako  batzorde  bat  eratu  zuen  udal  zinegotziez  eta  mankomunitateko 

teknikariez osatua, egun jada aktibo ez dagoena. 

2000 urtean bultzatu zituen Oarsoaldea S.A.k mugikortasun arloko  lehen ekintzak, batik bat, bidegorrien 

eraikuntzaren kudeaketari buruzkoak. 2005etik aurrera Foru Aldundiak sustatutako Gizloga Foroan parte 

hartzen hasi zen  eta egitasmo honen baitan ondoko bi ekintzak burutu ziren: Oarsoaldeako Mugikortasun 

iraunkorreko  Plana    eta  Ugaldetxo  Poligonoko  Lan  Mugikortasunaren  Plana.  2007  urteaz  geroztik 

Garraioaren Lurralde Agintaritzan parte hartu du. 

2005 urtean, Gipuzkoako Lurralde Historikoan logistika eta mugikortasuna hobetzeko ekintza‐esparruaren 

baitan,  Ugaldetxo  Poligonoan  lan‐arrazoiengatiko  mugikortasun‐eskariaren  planifikazioa  eta  analisiari 

buruzko azterlana egin zen GIZLOGAren eskutik. 

Azterlan honen baitan definitu ziren jarduera lerroak  ondokoak dira: 

1. Enpresen inplikazioa bilatzea. 

2. Garraio kolektiboaren sustapena. 

3. Modu alternatiboen sustapena. 

4. Aparkalekuen erregulazioa. 

5. Joan‐etorri kopuruaren murrizketa. 

6. Ibilgailu partekatuaren sustapena. 

2007an Oarsoaldea S.A.k Mugikortasun  Iraunkorreko Plana eraiki  zuen, Oarsoaldeako Mugikortasunaren 

ezaugarriak,  aukerak,  zailtasunak  eta  erronkak  jasotzen  zituen  Diagnostiko  batean  oinarrituz.  Planaren 

baitan ondoko lan ildoak definitu ziren: 

1. Eskualdearen barne lotura hobetzea 

2. Donostiarekin loturak hobetzea 

3. Lan arrazoiengatiko mugikortasunean eragitea 

4. Motorrik gabeko garraio moduak sustatzea 

5. Administrazio eta operatzaileen arteko koordinazioan eragitea 

6. Garraio publikoaren itxura eta zerbitzua hobetzea 

7. Mugikortasun iraunkorragoa errazten duten hirigintza jarduerak garatzea 

Eskualdeko mugikortasunaren plangintzaren egoera gaur egun ondokoa da: 

Oarsoaldeako Mugikortasun  iraunkorreko Plana   eta Ugaldetxo Poligonoko Lan Mugikortasunaren 

planen garapena ia etenda dago. 

Oiartzungo poligonoko  Lan Mugikortasun Plana  zertxobait garatu  zen proiektu pilotu gisa, baina 

ekintza bakarra  jarri zen martxan: bertako  langileentzako autobus zerbitzua. Arrakasta oso  txikia 

izan zuen eta bertan behera geratu zen.  

Gaur egun, martxan dagoen ekintza bakarra taxi zerbitzua eskualde mailan eskaintzeko aukeraren 

azterketa da. 

2007tik gaur arte ez dira mugikortasunaren inguruko datuak eguneratu. 

Page 30: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 30

 

Errenteriak oinezkoen eta bizikletazkoen Mugikortasun Plana garatu du 2015ean. 

Pasaia, Lezo eta Oiartzunek ez dute orain arte mugikortasun iraunkorreko berezko planik garatu.  

 

3.1.3. Eskualdeko mugikortasunaren ezaugarri orokorrak 

Garraio  Jasangarriaren Plan  Zuzentzailearen  arabera  (Herrilan eta Garraio  Saila. Eusko  Jaurlaritza. 2002) 

Gipuzkoako pertsona egoiliarrek  lanegun batean batez beste egindako desplazamendu guztietatik % 42,2 

motorrik gabeko mugikortasunari dagozkio, % 44,2  ibilgailu pribatuetan mugitzen dira eta % 11,5 garraio 

publikoan. 

Datu  berriagoetara  etorriz  eta  EAEko  2011ko Mugikortasun  Inkestak  hornitzen  duen  informaziora  joz, 

Erkidego  Autonomo  osoari  dagokionean  oinezkoen  mugikortasunak  ia  %45  hartzen  du  eta  auto 

pribatuenak ia %36.  

  

Iturria: EAEko 2011ko Mugikortasun Inkestak 

 Motorrik  gabeko  garraioak  gehien  erabiltzen  dituztenak  etxeetako  zereginak  egiten  dituzten  pertsonen 

kolektiboak, erretiratuak,  langabetuak eta  ikasleak dira.   Lanean dauden pertsonek, berriz,  joan‐etorrien 

%52,2a autoz burutzen dute. 

Oro har, errepide bidezko garraio modua gainartzailea da Erkidego Autonomoan eta  ibilgailu partikularra 

da eskualdeen arteko  leku aldatzeetan nagusiena. Horrenbestez, motordun  leku aldatzeen erdia  ibilgailu 

pribatuan burutzen da,  ibilgailu pribatuen erabilera 1,66 pertsona/ibilgailu batez besteko okupazioarekin 

egiten da eta eskualdeen arteko joan‐etorrietatik %67 norberaren ibilgailuan egiten da. 

Gipuzkoa Energia Planak  jasotzen duenaren arabera, 2007 urtean EAEn egin ziren  joan‐etorri guztietatik 

%1,3  bizikletaz, %41  oinez, %40  ibilgailu  partikularretan  eta %12  errepideko  garraio  publiko  bidez  egin 

ziren.  

Page 31: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 31

 

Gipuzkoara etorriz, 2014an burutu zen Gipuzkoan Bizikleta Garraiobide Gisa Erabiltzeari Buruzko  Ikerketa 

Soziologikoaren  arabera Donostialdea  (Oarsoaldea baitan dago) da  autoaren  erabilera mailarik baxuena 

eta garraio publikoaren eta motoaren erabilera mailarik altuena duen eskualdea. 

Generoaren ikuspuntutik, eta azterlan berberaren arabera, gizonezkoek, garraiobide desberdinen erabilera 

handiagoa egiten duten arren, emakumezkoak dira   garraio publikoa gehien erabiltzen dutenak. Oinezko 

desplazamenduetan bi sexuak berdinduta daude. 

 

 

Iturria: Gipuzkoan bizikleta garraiobide gisa erabiltzeari buruzko Ikerketa Soziologikoa. GFA 2014 

 

Oarsoaldeako mugikortasun ezaugarrien datuak hornitzen dizkigun azterlan bakarra 2005ean burutu zen 

Oarsoaldeako Mugikortasun  iraunkorreko Plana da. Azterlan honen arabera, Oarsoaldean burutzen diren 

leku aldaketen %70  ibilgailu pribatuz edo oinez burutzen dira,  ibilgailu pribatua bietan nagusiena  izanik 

(%38‐40) eta atzetik oinezkoena (%31). Leku aldatzeen %22a, berriz, garraio publiko bidez egiten da. Hala 

ere,  biztanleriaren  dentsitate  altuko  gune  izanik  eta  garraio  publikoaren  zerbitzuan  azken  urteetan 

hobekuntza nabarmenak egin direnez ehuneko horiek egun hobeak direla espero daiteke. 

Leku  aldatzeen  moduen  errepresentazioa  desberdina  da  eskualdeko  herri  bakoitzean,  Horrenbestez, 

garraio  publikoaren  eskaintza  hobea  dagoen  udalerrietan  beraren  erabilera  handiagoa  dela  ikusten  da. 

Pasai Antxok, hain  zuzen ere, garraio publikoaren erabileraren ehuneko oso esanguratsua dauka dituen 

trenbide eta autobus  lotura onak direla eta  (nabarmentzekoa da azterlanaren baitan eginiko galdeketan 

biztanleek  balorazio  ona  egin  zutela  une  horretan  zegoen  garraio  publikoaren  eskaintzaren  inguruan). 

Gauza bera  gertatzen da oinezko mugikortasunarekin,  alegia, oinezkoentzako  azpiegiturak  gehien  landu 

dituzten  herrietan  egiten  dira  oinezko  leku  aldaketa  gehien,  Errenteria  izanik  oinezkoak  protagonismo 

handiena  duen  udalerria.  Horien  aldean,  Oiartzun  da,  udalerriak  dituen  ezaugarriengatik,  ibilgailu 

pribatuaren erabilera handiena eta garraio publikozko eta oinezko  leku aldatze tasa txikienak dituenak. 

Page 32: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 32

 

 

Iturria: Oarsoaldea Mugikortasun Plana 

 

Generoak  ere  eragin  handia  dauka  biztanleen  leku  aldatze moduen  aukeran.  Gizonek  bi  aldiz  gehiago 

erabiltzen dute ibilgailu pribatua emakumeek baino. Hala ere, gaur egun alde hori txikiagoa izan daitekeela 

pentsa  daiteke,  emakumearen  lan munduratze  gero  eta  handiagoaren  ondorioz.  Bestalde,  emakumeek 

gizonen aldean garraio publikoaren erabilera bikoitza egiten dute. 

Leku aldatzeen arrazoien artean, lana da nagusiena eta horren atzetik erosketak. Bien artean %55a osatzen 

dute. Aisia eta ikasketak dira garrantzian ondoren daudenak (16 urtetik gorako populazio laginarentzat). 

 

Iturria: Oarsoaldea Mugikortasun Plana 

 

2005ean eginiko Mugikortasunaren azterlanak hornitzen duen  informazioaren arabera,  ibilgailu pribatua 

da eskualde honetan ere  lan arrazoiengatik erabiltzen den  leku  aldatze modu nagusiena  (%65). Garraio 

Page 33: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 33

 

publikoa, berriz,  leku aldatzeen %20an erabiltzen da. Ehuneko hau nabarmena  izan arren, handiagotzeko 

aukerak badirela adierazten da azterlanean. 

 

 

Iturria: Oarsoaldea Mugikortasun Plana 

 

 

Iturria: Oarsoaldeako Mugikortasun Plana 

 

 

Page 34: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 34

 

 

 

Iturria: Oarsoaldeako Mugikortasun Plana 

 

3.1.4. Garraio motordun pribatua 

Gipuzkoa Energia Planak Trafikoko Zuzendaritza Nagusiaren 2011ko datuak jasotzen ditu. Horren arabera, 

304.584 turismo daude Gipuzkoan errepideko garraio‐sektore pribatuan aritzen direnak. Automobil‐parke 

horren  modernizazioak  aukera  ezin  hobea  eskaintzen  du  energia  kontsumoa  Gipuzkoan  modu 

nabarmenean murrizteko.  Izan ere automotorren parkearen % 42ak 10 urtetik gorako antzinatasuna du 

(zifrak Espainiako Estatuari dagozkio). 

2005an  burutu  zen  Oarsoaldeako  Mugikortasun  Jasangarrirako  Planean  adierazten  zenaren  arabera, 

2003an Oarsoaldeako biztanleen motorizazio  indizea  (ibilgailu kopurua mila biztanleko) Gipuzkoaren eta 

EAE  osoaren  batez  bestekoaren  gainetik  zegoen.  Horien  artean  Oiartzun  bere  indize  altua  dela  eta 

nabarmentzen  da.  Hori  gertatzen  da  herri  sakabanatua  izateaz  gain  bere  biztanleek  zerbitzu  gune 

nagusietara joateko ibilgailu pribatua asko erabili beharrean aurkitzen direlako.    

 

Page 35: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 35

 

 

MOTORIZAZIO INDIZEA. 2003  

 Ibilgailu arinen kantitatea (autoak eta motorrak) 

Biztanleria Ibilgailu mila biztanleko 

Oarsoaldea  32.439  69.353  467,74 

Errenteria  15.865  38.205  415,26 

Lezo   2.746  5.806  468,12 

Oiartzun   6.199  9.404  659,19 

Pasaia  7.629  15.878  480,48 

Donostialdea  97.948  249.055  393,28 

Gipuzkoa   276.174  685.596  402,82 

EAE  895.467  2.082.587  429,98 Iturria: Oarsoaldeako mugikortasun Plana, 2005. EUSTATeko 2003ko datuetan oinarritua. 

 

UDALERRIETAKO IBILGAILUAK. 2015 

 Biztanleria (2014) 

Turismoak  Autobusak  Kamioiak Traktore & erremolkeak 

Ziklomotor & Motozikletak 

Lezo (2015)  6.007  3.250  23  148  473  647 

Pasaia (2015)  15.929  6.016  7  198  193  1.541 

Errenteria  39.230  D.E.  D.E.  D.E.  D.E.  D.E. 

Oiartzun  9.970  D.E.  D.E.  D.E.  D.E.  D.E. 

D.E.: Ez da daturik hornitu 

Iturria: Udalak 

 

Motorizazio indizearen taulan ageri den bezala, eta 2015eko datu guztiak eskura ez ditugula,, udalerri 

guztien artean Errenteria da ibilgailuen parke handiena duena. Bere atzetik Pasaia, Oiartzun eta Lezo, 

hurrenez hurren. banaketa hori udalerrien tamainak eta izaerak eragindakoa da. 

Turismoei dagokienean, ratioen ondoko eboluzioa dugu azken urteetan, aurreko taulako datuetan eta  

Udalmapek eskaintzen dituenetan oinarrituz: 

TURISMO BIZTANLEKO ‐ EBOLUZIOA   Biztanleak  Turismo kopurua  Turismo biztanleko 

  2014 (*)  2015  2009*  2011*  2013*  2015 

Lezo   6.007  3.250  0,44  0,44  0,44  0,5 

Pasaia  15.929  6.016  0,37  0,37  0,37  0,3 

Errenteria  39.230  D.E.  0,41  0,40  0,40  ‐ 

Oiartzun  9.970  D.E.  0,56  0,56  0,55  ‐ *Udalmap 

Iturria: Udalma, udalak 

 

Page 36: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 36

 

Taulako datuen arabera, ratioa berdintsua mantendu da azken urteetan zehar. 

Ondoko taulan udalek jabetzan dituzten ibilgailuekin eginiko erregaien energia kontsumoa adierazten da, 

udalek hornitutako datu zuzenetatik zein zeharrekoetatik aterata.   

OARSOALDEAKO UDAL JABETZAKO IBILGAILU PARKEAREN ETA TRESNERIAREN KONTSUMOA 

  Kopurua  Km Gasoil (l) 

Gasolina (l) 

kWh 

ERRENTERIA 2014                

Herri autobusak  10 106.933,70 106.933,7     1.069.337

Mantenimendu ibilgailuak  eta makinaria  46    25.587,3  4211,47 297.987,7

LEZO 2014                

Ibilgailuak (brigada, udaltzaingoa)  6    8.988     89.880

PASAIA 2015                

Ibilgailuak  41    62.500     625.000

Kale garbiketa           2.197,7 21.977Iturria: bertan egina udalek hornitutako datuak abiapuntutzat hartuta 

 

Errenteriako udalak  udal ibilgailuen kontsumoa txikitzeko jarduerak bere PAESaren baitan planifikatu ditu. 

Ondoko ekintzak daude jasota bere  PAESean: 

Udal‐flotan bioerregaien erabilera sustatzea 

Udal alorrean ibilgailuak elektrikoengatik aldatu 

Udaletxeko langileentzat eraginkorki gidatzeko ikastaroen garapena 

Udal honek bere PAESean ere jasota ditu Errenteriako biztanleen ibilgailuen kontsumoaren txikitzeari 

begira eutsi nahi dien lan ildoak. Ondokoak dira: 

Bizitegi alorrean ibilgailuak eraginkorragoak direnengatik aldatu (elektrikoak edo hibrido 

entxufagarriak 

Herritarrentzat eraginkorki gidatzeko ikastaroen garapena 

Ibilgailu  motordun  partekatuak  erabiltzeko  sistemak  (Car  Sharing  eta  Car  Pooling)  ibilgailu  motordun 

pribatuen  emisio  maila  jaisteko  modu  interesgarria  dira.  Honi  dagokienean,  2005/06  inguruan, 

Oarsoaldeako  Tokiko  Agenda  21aren  esparruan  eratu  zen  Udaltaldearen  eskutik  autoa  bidaietan 

partekatzeko  egitasmo  bat  jarri  zen  martxan  http://www.oarsoaldea.net/agenda21  webgunea  tarte. 

Egitasmoak ez zuen aurrera egin eta geroztik ez da gisa honetako beste zerbitzurik martxan jarri. 

 

3.1.5. Garraio publikoa 

EAEn  2000  eta  2013  bitartean  emisiotan  gutxiago  intentsiboak  diren  eta  hiriguneetan  mugikortasuna 

hobetu duten garraio moduak bultzatu dira hirietan, hala nola, metro eta tranbiaren trenbide sareak eta 

autobus  publikoen  lineak.  Epe  horretan  errepide  eta  trenbide  bidezko  garraio  kolektiboaren  zerbitzu 

publikoek  ia %10ren hazkuntza  izan dute. Oarsoaldeak ere onura horiek  jaso ditu.  Izan  ere, eskualdeak 

garraio publikoko eskaintza oso lehiakorra dauka egun, autobus eta tren zerbitzu onen bidez eskainia. Herri 

arteko  autobus  zerbitzua,  kontzesio  bidezkoa,  Ekialdebus  operadoreak  kudeatzen  du  eta  trenbide 

zerbitzua, berriz, Euskotren eta Renfek.  

Page 37: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 37

 

Eskualdeko zerbitzua, oro har, ona izan arren, udalerri guztietan ez da kalitate maila berdinekoa. Errenteria 

eta Pasaia Antxo hobekien hornituta daude, bai autobusari eta trenari dagokionean baina Pasai Donibane, 

Lezo  eta Oiartzunek,  beren  kokapen  eta  izaeragatik,  zerbitzu  estaldura  partziala  dute.  Lezoren  kasuan, 

autobus  zerbitzu  ona  duen  arren  bere  tren  geltokia  Errenteria  ondoan  kokatuta  dago.  Oiartzuni 

dagokionean,  Arragua  auzoan  dago  udalerriak  duen  tren  geltoki  bakarra,  Euskotrenena  alegia.  Pasai 

Donibane eta San Pedrok autobus zerbitzua besterik ez dute. 

Herri  arteko  autobus  zerbitzuari  dagokionean,  2011  urtean  eskaintzaren  kudeaketa  hobetzearren, 

emakiden berrantolaketa egin zen. Une horretan eskualdeko eragileek ibilbideak, ordutegiak eta geltokiak 

egokitzeko  proposamenak  aurkeztu  zizkioten  Foru  Aldundiari,  zerbitzuan  hobekuntza  nabariak  lortuz, 

besteak beste, hiriburuarekin lotura zuzen gehiago eta lineen eta ordutegien doitzea. Zerbitzu berria egun 

garraio  publikoak  duen merkatu  kuota  ibilgailu  pribatuaren  aldean  handitzeko  eta  bidaiariak  hobarien 

bidez  fidelizatzeko  xedez  Foru  Aldundiak  martxan  ipinitako  “Txartel  Bakarra  (Mugi)”ren  sistemaren 

barnean  sartuta  dago.  Txartel  honek  Gipuzkoako  Foru  Aldundiaren  eta  beste  eragile  batzuen  garraio 

zerbitzu desberdinak erabiliz bidaiatzeko aukera ematen du. 

Herri  arteko  zerbitzu  hauez  gain  udalerri  batzuek  dauzkaten  herribus  zein  taxibus  zerbitzuak  eta  Pasai 

Donibane eta Pasai San Pedro arteko batela nabarmendu behar dira. Errenteriako hiri‐autobusa  Iparbus 

operadoreak  kudeatzen  du  eta  7  linea  ditu  gaur  egun.   Oiartzunek  auzoz  auzoko  Xorrola  udal  autobus 

zerbitzua  du,  Altzibar,  Iturriotz,  Arragua,  Ugaldetxo  eta  Elizalde  auzoak  lotzen  dituena.  Udalerri  honek 

taxibus zerbitzu bat ere du martxan. Lezok gisa horretako zerbitzu bat martxan  ipini zuen arren, egun ez 

dago  indarrean  baina  Behemendirekin  elkarlanean  berriro martxan  jartzeko  ahaleginean  ari  dira,  bere 

kudeaketa udalaz kanpo utziz. Lezok eta Pasaiak ikastetxeetarako autobus zerbitzu bana dute baita ere. 

Oarsoaldean 80 taxi lizentzia daude gutxi gora behera. Taxilariek kolektiboki lan egiteko zailtasun handiak 

edukitzeaz  gain,  ingurumenarekiko  kontzientziazio maila  baxua  dute  oro  har.  Gainera,  beren  zerbitzua 

besteengandik bereiztea bilatuz gama altuko ibilgailuetara jotzeko joera erakusten dute. 

Garraio  publikoaren  zerbitzuen  kudeaketan  hobekuntzak  egitea  Oarsoaldea  S.Aren  irismenetik  kanpo 

geratzen  denez  eta  Energia  Planean  garraio  publikoaren  erabilera  bultzatzetik  haratagoko  lekurik  ez 

duenez, Diagnostiko honetan ez dira garraio publikoaren egungo erabileraren   datuak aurkeztuko. Dena 

den, Diagnostiko  honen  baitan  elkarrizketatutako  eragileek  adierazitakoaren  arabera,  garraio  publikoko 

zerbitzuen  eskaintza  gero  eta  hobeek  bultzatuta  garraio  publikoaren  erabilera  handia  da  gaur  egun 

eskualdean. Hala erakusten du Mugi  txartelaren erabilera mailak, %50etik gorakoa izanik.  

Datu guztiak ez dira onak, halere. Garraio Agintaritzak erraztutako datuak kontuan  izanda eta ezarritako 

zenbait  lineen erabilera maila  txikia dela  ikusita, Oarsoaldea Garapen Agentzia  zenbait autobus  zerbitzu 

taxiekin  ordezkatzeko  aukera  ‐2014  urtetik  aurrerako  datuak  landuz‐  aztertzen  hasi  zen.  Gaur  egun 

azterketa  hau  alboratuta  daukate  arren,  eskualde  mailan  taxi  zerbitzu  bat  eskaintzeko  aukeraren 

azterketarekin  aurrera  jarraitzen  dute,  helburua  izanik  eskualdeko  radio  taxi  zerbitzu  bateratu  bat 

ezartzea.  Dena  den,  ez  da  gauza  erraza  herri  bakoitzeko  taxiak  kudeatzen  dituzten  enpresen  artean 

adostasuna erdiestea. 

Oarsoaldeako udalek, neurri handiago ala txikiagoan, garraio publikoaren eskaintza hobetzeko xedearekin 

garatu dituzten ekintzen artean daude: 

Autobus geltokien egokitzapena  

Errepide bidezko garraio publikoa diruz lagundu 

 Ibilgailu pribatuei gune batzuetara sartzeko debekua ezarri 

Page 38: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 38

 

Udal garraio publikoaren sistema hobetu 

Oarsoaldeako  udalerriek  urteetan  zehar  landutako  plangintzetan,  batik  bat,  Tokiko  Agenda  21en 

esparruan, garraio publikoaren erabilera sustatzeko ekintzak  jaso dituzte. Errenteriako udala da ahalegin 

handiena  egin  duena  azken  aldian,  bere  PAESean  jasoz mugikortasun modu  hau  sustatzeko  ekintzak. 

Ondokoak alegia: 

Udalerrian desplazatzeko modu jasangarriagoak sustatu 

Bizitegi alorrean mugikortasunari dagokionean sentsibilizazio kanpainen garapena 

 

3.1.6. Oinezkoen mugikortasuna  

Oarsoaldeako udalerri  guztietan oinezkoen mugikortasun handitzeko politika  sendoak  garatu dira  azken 

urteetan,  batik  bat,  oinezkoentzako  guneak  sortuz  eta  ibilgailu  pribatuen  erabilerari  hesiak  jarriz. 

Errenteria da, bere dimentsioagatik, oinezkoek protagonismo handien hartzen duten udalerria. 

Oarsoaldeako udalek, neurri handiago ala txikiagoan, xede honekin egin dituzten esku hartzeen artean 

daude: 

Oinezkoentzako sareak, guneak edo kaleak sortu 

Oinezkoaren ibilgailuen aurreko lehentasuna bultzatu 

Ibilgailu pribatuei gune batzuetara sartzeko debekua ezarri 

30 Km/h‐ko abiadura mugatuko guneak sortu 

Oarsoaldeako  udalerriek  urteetan  zehar  landutako  plangintzetan,  batik  bat,  Tokiko  ekintza  Planetan, 

oinezkoen mugikortasuna sustatzeko ekintzak  jaso dituzte. Errenteriako udala da ahalegin handiena egin 

duena azken aldian, bere PAESean jasoz mugikortasun modu hau sustatzeko ekintzak. Ondokoak alegia: 

Udalerrian desplazatzeko modu jasangarriagoak sustatu 

Bizitegi alorrean mugikortasunari dagokionean sentsibilizazio kanpainen garapena 

 

3.1.7. Bizikletazko mugikortasuna 

Motorrik  gabeko  garraio moduen  erabilera  oinezko  eta  bizikletazkoen  artean  banatzen  da. Bien  artean 

EAEn nagusiena, alde oso handiarekin, oinezkoena da (%96). Bizikletazkoa, aitzitik, %4a besterik ez da. 

Gipuzkoako Foru Aldundiak 2014an burututako Gipuzkoan Bizikleta Garraiobide Gisa Erabiltzeari Buruzko 

Ikerketa Soziologikoaren arabera, Gipuzkoako biztanleriaren %36 “ohiko erabiltzaile edo txirrindulari” dira, 

bizikleta  gutxienez hilean behin  erabiltzen duela  adierazten duelako. Horren  aldean, biztanleriaren %52 

bizikletaren ohiko ez erabiltzailea da, ez duelako bizikleta  inoiz erabiltzen  (%42) edo hilean behin baino 

gutxiago  erabiltzen  duelako  (%10).  15  urte  eta  gehiagoko  Gipuzkoako  biztanleriaren  %12ak  ez  daki 

bizikletaz ibiltzen. 

 

Page 39: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 39

 

 

Iturria: Siadeco, 2014 

 

Iturria: Siadeco, 2014 

 

Iturria: Siadeco, 2014 

Page 40: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 40

 

 

Ikerketa  Soziologiko  berberaren  arabera,  bizikleta  erabiltzen  hasteko  urratsa  ematen  laguntzen  duten 

faktoreen artean ditugu: 

‐ Bizikletaz ibiltzea segurua eta erosoa egingo duten azpiegitura zehatz eta bereiziak sortzea eta 

eskuragarri gertatzea. 

‐ Bizikletarekin intermodalitatea erraztuko duten neurriak hartzea 

‐ Bizikletaren erabilera sustatuko duten politika ekonomikoak garatzea,  zerga 

salbuespenak/kenkariak izatea  adibidez. 

Bestalde, bizikletaz ibiltzen ez jakitea eta bizikletaz ibiltzeko garaian ziurtasunik ez edukitzea garraio modu 

honen  erabileraren  zabalkunderako  hesi  garrantzitsuak  dira.  Bizikletaz  ibiltzen  ez  dakitenen  taldetik 

(biztanleen %12a goian aipatu datuaren arabera) %31k  ibiltzen  jakin nahiko  lukeela  (biztanleria osoaren 

%4, hain xuxen ere) adierazten du. Beraz, ez dakitenei erabiltzen edo  segurtasunik ez dutenei  irakastea 

garraio modu hau bultzatzeko jarduera garrantzitsua eta biztanleen ohitura aldaketarako eragin handikoa 

izan daiteke baita ere.  

Gipuzkoako Foru Aldundia lurralde historikoan bizikletaren erabilera normalizatzeko eta udalei jardunbide 

honetan  laguntza  tresnak  sortzeko  lana  egin  du  azken  hamarkadan. Honenbestez,    2007an Gipuzkoako 

Bizikleta  Bideei  buruzko  Foru  Araua  argitaratu  zuen.  Bertan,  argi  jasotzen  du  Bizikletaren  estrategia 

ezartzearen  exijentzia,  Gipuzkoan  mugikortasun  iraunkorraren  aldeko  politika  garatzeko  tresna  gisa.  

2013an  Gipuzkoako  Bizikleta  Bideen  Lurraldearen  Arloko  Planaren  onarpena  egin  zuen.  2014  urteaz 

geroztik  laguntza  lerroak  eskaini  ditu  bidegorrien  eraikuntzarako  eta  bizikletaren  erabilera  bultzatzeko. 

Horrekin  batera, Gipuzkoako  Bizikletaren  Estrategia  diseinatu  du  bizikleta‐mugikortasunaren  politikaren 

ibilbide‐orria izateaz gain ibilgailu pribatu motorizatuaren gehiegizko erabileraren aurrean bizikleta aukera 

nagusienetakoa  izatera  iristeko  xede duena.  Estrategia honek, besteak beste, ondokoak  lortu nahi ditu: 

bizikleta‐bideen  foru  sarea  osatu,  joan‐etorrien  banaketan  bizikletak  duen  pisua  nabarmen  handitu, 

erabiltzaileen  profil  orekatuagoa  lortu,  udalerrietan  azpiegiturak  osatu,  garraio  modu  kolektiboetan 

bizikleta  irmo  txertatu,  lantokietara  eta  ikas  zentroetara  joateko  erabil  dadin  sustatu,  Bizikletaren 

Behatokia sortu, mugikortasun aktiborako pizgarri fiskalak ezarri, bizikletaren premiak hirigintza‐planetan 

txertatu, ordenantzak bizikletari egokitu, etab. 

Oarsoaldeako  udalek  urteetan  zehar  landutako  plangintzetan,  batik  bat,  Tokiko  Agenda  21en  baitan, 

bizikletaren erabilera sustatzeko ekintzak jaso dituzte. Errenteriako udala da ahalegin handiena egin duena 

azken aldian, bere PAESean mugikortasun modu hau  sustatzeko ekintzak  jaso dituelako eta oinezko eta 

txirrinda bidezko Udal Mugikortarsun Plana garatu duelako 2015 urtean. 

Egun Foru Bidegorri Sarearen Oarsoaldeako sare‐zatia neurri handi samarrean garatuta dagoen arren atal 

batzuk  eraiki  gabe  daude  oraindik.  Horrela,  Foru  Aldundiko  iturrien  arabera,  Donostia‐Irun  bitarteko 

sarearen  erdia  pasatxo  eraikita  dago  jada.  Eskualdeko  hirigune  garrantzitsu  batzuk  ez  dute  sare 

orokorrarekin  loturarik oraindik. Hori da Oiartzuneko Elizalde auzoaren, Pasai Donibaneren eta Pasai San 

Pedroren  egoera.  Horrez  gain,  eraikita  dauden  atal  batzuk  egoera  kaxkarrean  daude,  oinezkoek  ere 

erabiltzen duten Errenteria eta Lezo bitarteko atala, esaterako. 

 

 

 

Page 41: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 41

 

OINARRIZKO SAREAN EGINDAKO BIDE ZIKLISTAK‐OINEZKOENAKEKO LUZERA ETA PORTZENTAIA, GUZTIZKOA ETA IBILBIDE XEHATUTAKOA. 2015 

IBILBIDEA Egindako Oinarrizko 

Sarea Oinarrizko   Aurre ikusitako 

sarea egiteko % 

1. ibilbidea: Donostia – Irun 

27.749,40  53.729,70  51,60% 

2. ibilbidea: Donostia – Mutriku 

20.474,20  83.997,70  24,40% 

3. ibilbidea: Donostia – Beasain 

48.223,60  102.822,70  46,90% 

4 ibilbidea: Deba‐ko harana 

34.182,20  81.145,40  42,10% 

5. ibilbidea: Urola‐ko harana 

33.899,60  48.925,80  69,30% 

6. ibilbidea: Bergara – Beasain 

5.415,50  32.539,40  16,60% 

7. ibilbidea: Bidasoa‐ko harana 

9.478,20  10.539,40  89,90% 

8. ibilbidea: Leitzaran‐eko harana 

22.318,30  22.318,30  100,00% 

9. ibilbidea: Ego‐ko harana 

  6.909,50  0,00% 

Guztizkoa  207.342,30  442.927,90  46,80% Iturria: Gipuzkoako Foru Aldundia. Mugikortasun Saila     

 

Lezo udalerriak ez du berezkoa den bidegorri trazaturik. Eskualdeko trazatua da igarotzen dena udalerritik 

barrena  eta  Errenteriarekin  lotzen  duena.  Trazatua  ez  dago  Donibaneraino  osaturik,  Lezo  eta  zentral 

termikora bitarteko atala egitea falta baita. Herritarrek atal hori eraikitzeko eskabidea egina dute aspalditik 

eta udala saiatzen ari da lanen kontrataziorako prozedura arintzeko bere esku dagoen guztia egiten.   

Oiartzunen  kasuan,  bizikletak  duen  erabilera  potentzial  handiena,  arrazoi  fisiografikoak  direla  eta,  

herriaren  behealdean  dago.  Izan  ere,  egun  eraikita  dagoen  bidegorria,  eremu  horretan  kokatua,  asko 

erabiltzen da, batez ere kirol eta aisia helburuekin. Elizalde eta behealdeko auzoen konexio eza arazoa da 

Oiartzungo bizikletazko mugikortasunerako, Elizalden baitaude kokatuta herriko  zerbitzu gehienak. Dena 

den, ez zaio arazoari konponbide errazik ikusten.  

BIDEGORRI EDO BIZIKLETA‐ERRAIEN SAREA (KM‐AK/10.000 BIZTANLE)    2005  2006  2007  2008  2009 

Errenteria  1,95  1,83  2,44  2,42  2,43 

Lezo  0,00  0,00  3,32  3,33  3,34 

Oiartzun  8,95  9,18  7,11  7,07  7,04 

Pasaia  0,12  0,00  0,13  0,13  1,25 Iturria: Udalmap 

 

2005 urteaz geroztik eskualdeak bizikletaren foru sareren atal handia eraikita duen arren, gaur arte ez da 

ekimenik  martxan  jarri  ibilgailu  hau  erabiltzea  errazten  duten  zerbitzuen  inguruan,  besteak  beste, 

bizikletak  mailegatzeko  zerbitzuei  dagokienean.  Nola  nahi  ere,  duela  urte  batzuk  Gipuzkoa  mailan 

herrietan  bizikletak  alokatzeko  zerbitzuaren  bideragarritasunaren  azterketa  bat  burutu  zen Mondragon 

Page 42: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 42

 

Unibertsitate eta Aretxabaletako Udalarekin batera. Azterlan honek mailegu  zerbitzu baten ezarpena ez 

zuen bideragarritzat jotzen. 

Page 43: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 43

 

 

3.2. Lehen sektorea 

 

3.2.1. Lehen sektorearen energia kontsumoa EAEn eta murrizketarako potentzialtasuna 

Lehen  sektorea  EAEn  energiaren  plangintzarako  kontsumitzaile  gisa  kontuan  hartu  beharrekoa  den 

sektoretzat  jotzen  den  arren  alor  honetan  egiten  duen  ekarpena,  duen  adierazgarritasun  txikia  arrazoi, 

arras txikia da gainerako sektoreek egiten dutenarekin alderatzen bada,.  

2012ko EAEko 2020 Energia Estrategiaren arabera, lehen sektorea da aztertutako sektoreen artean energia 

kontsumoa2000‐2010  aldian  murriztu  duen  bakarra,  eta  2010ean  bere  eskaera  sektoreen  energia 

eskaeraren mixaren %1 besterik ez  zen  izan. Urte horretan  sektore honek egin  zuen kontsumoa 90.000 

tep‐era  iritsi zen, azken kontsumoaren %1,7ko pisua hartuz. Bidenabar, eta 2000‐2012 urte tartean  lehen 

sektorearen ekarpen ekonomikoa 1% ingurukoa izateraino jaitsi zen. 

Euskadiko  Estrategiak  nekazaritza  eta  abeltzaintzaren  energia  eraginkortasuna  bultzatzea  eta  sortzen 

dituen  hondakinen  energia  aprobetxamendua  proposatzen  ditu  sektore  honetara  zuzenduriko  jarduera 

ildo gisa. Justifikazio bezala ondoko analisia egiten du, ia testualki jasotzen duguna hemen: sektore honek 

erregaietan dituen kostuak ‐kontsumoa gasolio bidez burutzen da batez ere‐ ustiapenaren kostu osoen atal 

handia  osatzen  dute.  Erregai  honen  prezioak  azken  urteetan  jasan  duen  gorakadak  eta  honek  atzera 

bueltarik gabeko  itxura hartuz erakusten duen goranzko  joerak sektore honetan energia eraginkortasuna 

bilatzeko  ahalegina  egitea  justifikatzen  du.  Lehen  sektoreari  loturiko  energiaren  ikuspuntutik  garrantzia 

duen  beste  arlo  bat  baso  eta  nekazaritza  hondakinak  energia  helburuetarako  eskala  handian 

aprobetxatzea  da.  Gaur  egun  ez  da  horrelakorik    egiten.  Aitzitik,  energia  lortzeari  begira    aprobetxa  

daitezkeen  eta  lehen  sektorerako  garapenerako  alboko  aukera  berriak  ekar  ditzaketen  basoetako  eta 

nekazaritzako hondakin kopuru neurrizkorik badago lurraldean. Hondakin hauen erabilerarako hautematen 

den energia sorkuntzari begirako potentziala 50 MW‐koa dela balioesten da eta berau da proposatzen den 

jarduera ildoaren helburu nagusia.  

Txosten berean, besteak beste, ondoko bi arloak testualki aipatzen dira Oarsoaldearen potentzialtasunen 

analisiari begira kontuan hartu beharko liratekeenak: 

Egun  EAEn  pellet  fabrikak  daude  lehen  gai  gisa  baso  hondakinak  erabiltzen  dituztenak,  30.000 

t/urteko  ekoizpena  dutenak.  Aldiz,  erregai  hau  erabiltzen  duten  eraikinetako  biomasa  galdaren 

kopurua pixkanaka gorantz doa 

Behi eta txerrien minden eliminazioak arazoak sortzen ditu abeltzaintza ustiategiak kontzentratzen 

diren  eremuetan. Beste  eskualde batzuetan minden  energia berrerabilera bidez  konpondu dute 

arazo hau. Digestio anaerobioa energia balorizazioa ahalbidetzen duen prozesua da baina ur eduki 

handia duenez biogas ekoizpen  txikia hornitzen du eta, ondorioz,  txikia da  aprobetxa daitekeen 

energia  kopurua.  Beraz,  bere  energia  balorizazioak  duen  kostu  altua  dela  eta,  ez  da 

potentzialtasuna duen energia iturri  gisa hartzen. 

Ondorioz, txostenak etorkizunerako enfasia bi jarduera ildo hauetara zuzentzea proposatzen du:  

Sektorean energia eraginkortasuna hobetu 

Page 44: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 44

 

Biomasa  hondakinen  (basoetakoak,  nekazaritzakoak,  hiri  hondakin  solidoak)  aprobetxamendu 

termiko eta elektrikoa egitea.  

Lehen  sektorean  Hondakinen  Eraginkortasuna  eta  Aprobetxamendua  Jarduera  Ildoa  medio,  ondoko 

ekimenak proposatzen ditu: 

‐ Lehen  sektorearen  Energia  Eraginkortasunaren  Sustapena.  Ekimen  honen  baitan  ondoko  ekintzak 

daude:  

Lehen sektorean energiaren erabilera eraginkorren inguruko prestakuntza kanpaina 

Nekazaritza  eta  abeltzaintza  sektorean  energia  ikuskaritzak  eta  energia  eraginkortasunaren 

hobekuntzarako jarduerak diruz laguntzea. 

‐ Energia ekoizpenerako Biomasa Plantak Martxan Jartzea Sustatzeko Ekimena. Ekimen honek ondoko 

ekintzak hartzen ditu bere baitan: 

Biomasaren energia sorkuntzarako antolamenduaren Plan Zuzentzailea. Ekimen honi dagokionean, 

Foru  Aldundiekin  koordinatu  beharra  aipatzen  da  biomasaren  baliabideen  inbentarioa  egitea 

egiteko  eta  energia  sorkuntzarako  eta  energia  zein  ekonomia  aldetik  eraginkorra  izango  den 

antolamendu Plan Zuzentzaile bat ezartzeko. 

Energia elektrikoaren sorkuntzarako planta berrien inbertsio ekimenei laguntza. 

Bestalde,  2015ean  onartutako  EAEko  Klima  aldaketaren  2050  Estrategiak  lehen  sektoreak  berotegi 

efektuko  gasetan  egiten  duen  ekarpenaren  analisia  egiten  du  eta  arintzera  zuzenduriko  ekintza  ildoak 

proposatzen ditu. Estrategiaren baitan  landutako  txostenetan nekazaritza arloaren BEG emisioak urteko 

guztizkoaren %4a direla adierazten da   eta sektore honek gizarte arloaren aldetik eta karbono hustuleku 

gisa duen garrantzia azpimarratzen da. 

Estrategiaren 5. Helmuga– Lehen  sektorearen erresilientzia handitu eta bere emisioak murriztu‐  sektore 

honetara soil‐soilik  dago zuzenduta eta ondorengo jarduera ildoak baitaratzen ditu: 

Nekazaritza ekoizpen integratua, ekologikoa, tokikoa eta BEG emisio gutxiago dituena bultzatu.  

Euskadiko karbono hustubide gisa duen potentziala handitu.  

Lehen sektorearen (nekazaritza eta arrantza) jardunbideak klima baldintza berrietara egokitu.  

 

3.2.2. Lehen sektorearen energia kontsumoa Oarsoaldean eta murrizketarako potentzialtasuna 

EAErako  aztertutakoaren  ildo  berean  eta  eskualdeko  energiaren  diagnostiko  honetan  aztertutako 

gainerako  sektoreekin  alderatzen  bada,  Oarsoaldeako  lehen  sektoreak  adierazgarritasun  oso  txikia 

edukitzeaz  gain,  azken  hamarkadetan  pixkanaka  txikituz  joan  da,    ondorengo  tauletan  adierazten  den 

moduan. 

NEKAZARITZA ETA ARRANTZA SEKTOREAREN BALIO ERANTSI GORDINA (%)    2000  2005  2008  2010  2012 

Errenteria  0,40  0,30 0,20 0,10 0,10 

Lezo  0,40  0,20 0,20 0,20 0,10 

Oiartzun  0,70  0,60 0,50 0,50 0,50 

Pasaia  3,40  4,50 1,80 2,40 3,70 Iturria: Udalmap 

 

Page 45: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 45

 

   

NEKAZARITZA ETA ARRANTZA SEKTOREAN OKUPATUTAKO 16 URTETIK GORAKO BIZTANLERIA (%)    1996  2001  2006  2010  2011 

Errenteria  1,20  1,17 0,64 0,49 0,38 

Lezo  2,81  1,63 0,69 0,31 0,58 

Oiartzun  4,01  2,57 1,31 1,22 1,16 

Pasaia  7,65  5,04 2,04 1,62 1,46 Iturria: Udalmap 

 

Gaur egun ez dago eskualdea bere osoari dagokionean sektorearen energia kontsumoaren daturik eskura. 

Bestalde,  eskualdeko  Landa  Garapen  Agentziak  (Behemendi)  ez  du  sektore  honen  energia 

eraginkortasunaren eta energia berriztagarrien erabileraren inguruko jarduera ildorik lantzen.  

Eskualdeko  udalerriei  dagokienean,  Errenteria  da  informaziorik  baduen  udalerri  bakarra,  PAES  Energia 

Iraunkorraren Planaren garapenaren harira landutakoa. 2014an burututako diagnostikoaren baitan sektore 

honen  jardueraren datuak bildu  ziren abelburu kopuruaren eta  landatutako hektareen arabera  landuak. 

Azterlan honen arabera, Errenteriako abeltzaintza gainbehera  joan da 2004‐2011 aldian eta 2011 urtean 

2004arekiko %48ko  jaitsiera  pairatu  zuen.  Nekazaritzari  dagokionean,  aztertutako  aldian  gora  beherak 

gertatu dira, 330 batez besteko hektarea landatu direlarik urteko. Landatutako hektarea gehienak ganadu‐

jateko landareak dira eta jarraian, alde handiarekin, fruta arbolak. 

PAESaren  azterlanean  2004‐2011  aldiaren  BEG  emisioen  inbentarioa  burutu  zen.  Horren  arabera, 

abeltzaintzak  epe  horretan  zehar  beherakada  jasan  zuen  eta  lehen  urtean,  2004an,    2.699  tCO2 

baliokidearekin goia jo zuen. Beherakada hori txerri ganaduan gertatutako jaitsiera ikaragarriaren ondorio 

izan zen batez ere. Aitzitik, azterlanean aditzera ematen den legez, behitarrak izan dira emisioen erantzule 

handienak  urte  tarte  osoan,  nahiz  eta  hauen  kopurua  arditarrena  baino  txikiagoa  izan.  Nekazaritzari 

dagokionean,  sektore  honek  ekoitzitako  emisioak  abeltzaintzak  sorturikoen  laurdena  dira  gutxi  gora 

behera.  2008an  bere  emisioek  goia  jo  zuten  606  tCO2  baliokidearekin.  Urte  tarte  osoan  emisioen 

arduradun nagusiak ganadu‐jateko landareak izan dira. 

Sektore honen murrizketa potentzialtasunari dagokionean,  azterlan honek sektorearen 2050 horizonteari 

begira 2004 oinarri urtearekiko %35eko murrizketa aurreikusten du. 

Sektore honetan eragina duten PAESean jasotako neurrien artean ondokoak daude:  

Añarbe mendi publikoan abeltzaintza arautzen duen Udal Ordenantza onartzea  

Nekazaritza konbentzionala nekazaritza ekologikoaz ordezkatzeko bultzada  

Udal zerbitzuen ekarpen termikorako biomasa galdarak instalatzea 

Page 46: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 46

 

 

3.3. Industria sektorea 

 

3.3.1. Industria sektorearen kontsumo energetikoa eta ezaugarriak 

Oarsoaldean  industria  sektoreak  jarduera  ekonomikoarekiko  duen  pisua  ez  da  oso  altua.  Hala  ere, 

eskualdean sektoreka ematen den kontsumo energetikoaren azterketan ikusi den bezala, kontsumo maila 

handiena aurkezten duen sektorea da, energia kontsumo osoaren %69a ordezkatuz, energia elektrikoaren 

%56,30 eta gas naturalaren %79,40 suposatzen duelarik. 

Jarraian, Oarsoaldeako sektore industrialaren karakterizazioa zein den ikus daiteke: 

OARSOALDEAKO ESTABLEZIMENDU INDUSTRIALAK. 2014   Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea 

Establezimendu kopurua  153  105  136  32  426 

Jarduera 

ekonomikoarekiko pisua % 6,31  % 18,45  % 10,63  % 3,22  % 9,65 

Industria sektoreko 

langile kopurua 1.585  d.g.  1.356  187  3.128 (*) 

(*) Lezoko industria sektoreko langile kopurua kontuan izan gabe, ez baita daturik eskuratu. 

Iturria: EUSTAT. 

 

Aurreko  datuetan  ikusi  daitekeen  bezala,  Oarsoaldeako  sektore  industriala  Errenterian,  Lezon  eta 

Oiartzunen aurkitzen da nagusiki, Pasaian sektoreak duen presentzia aldiz nahiko baxua da. 

Oarsoaldeako  industriaren gehiengoa enpresa ertain eta txikiak dira. Eskualdean kokatzen diren  industria 

jarduera  guztietatik  3  jarduera  besterik  ez  dira  enpresa  handiak  edo  250  pertsona  baino  gehiago 

dituztenak. 

OARSOALDEAKO ENPRESA EZ PYMEAK   Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea 

Enpresa ez pymeak  1  0  2  0  3 

Iturria: Oarsoaldea 

 

Eskualdeko enpresetako bataz besteko langile kopurua 15tik beherakoa da. 

ESTABLEZIMENDU INDUSTRIALETAN BATAZ BESTEKO LANGILE KOPURUA. 2014   Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea 

Bataz besteko langile kopurua  10,36  11,07  9,97  5,84  9,31 

Iturria: Udalmap 

 

Energia  kontsumoari  dagokionez,  jarraian  industria  sektoreak  azken  urteotan  izan  duen  bilakaera  ikus 

daiteke: 

Page 47: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 47

 

  

OARSOALDEAKO SEKTORE INDUSTRIALAREN ENERGIA KONTSUMOAREN EBOLUZIOA (MWh/urteko) 

  2012  2013  2014 Bilakaera 

(2012‐2014) 

Errenteria  663.899,07 708.914,92 639.034,01 %96 

Lezo  11.791,46 11.356,83 11.580,87 %98 

Oiartzun  30.595,27 25.034,35 19.620,03 %64 

Pasaia  1.798,84 2.409,29 2.289,14 %127 

Oarsoaldea  708.084,64 747.715,39 672.524,05 %95 

Iturria: EUSTAT.Iberdrola, EDP. 

 

Industria sektorearen kontsumo energetikoak %5 behera egin du azken urteotan Oarsoaldean. Beherakada 

bereziki  Oiartzunen  nabaritu  da.  Aldiz  Pasaian  kontsumo  energetikoaren  goraka  esanguratsua  izan  da. 

Orokorrean,  Oarsoaldeako  udalerri  gehienetako  industriak  gertatu  den  kontsumo  energetikoaren 

beherakadaren arrazoi nagusietako bat 2011 hasi zen eta gaur egun arte  irauten duen krisi ekonomikoa 

dela esan daiteke. 

Eskualdean  industria  sektorearen  energia  kontsumoaren  banaketa  aztertuz  gero,  ikus  daiteke  2014an 

Oarsoaldeako industria sektorearen energia kontsumoaren %95a Errenterian ematen dela. 

OARSOALDEAKO UDALERRIETAKO INDUSTRIA SEKTOREAREN KONTSUMO ENERGETIKOA. 2014 

 Iturria: Iberdrola, EDP 

 

Kontsumo energetikoaren datuetan energia elektrikoaren eta gas naturalaren kontsumo datuak besterik ez 

dira  kontuan  izan,  ez  baita  posible  izan  gainontzeko  energia  iturrien  (petrolioaren  deribatuak,  energia 

berriztagarriak,  ikatza eta bestelakoak) daturik eskuratzea. Hala ere, energia elektrikoa eta gas naturala 

kontsumo energetikoaren zati handiena ordezkatzen duten energia iturriak dira, ia %80 suposatzen baitute 

2014an argitaratu zen Gipuzkoa Energia Foru Planeko datuen arabera. 

Industria  sektoreak udalerriko energia  kontsumo osoarekiko duen pisua oso desberdina da herriz herri. 

Ondorengo  taulan  ikus daitekeen bezala, Errenterian energia kontsumo guztiaren  ia %82 suposatzen du, 

Page 48: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 48

 

aldiz  Pasaian  ez  da %5ra  ere  iristen. Oarsoaldean  industria  sektoreari  dagokion  kontsumo  energetikoa 

EAEako eta Gipuzkoako bataz bestekotik (%41,62 eta %43,59 hurrenez hurren 2014an) gora kokatzen da. 

 OARSOALDEAKO INDUSTRIA SEKTOREAK UDALERRIKO ENERGIA KONTSUMO OSOAREKIKO DUEN PISUA   Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea

Udalerriko energia 

kontsumo osoarekiko 

pisua 

% 81,93  % 27,82  % 20,02  % 4,29  % 69,12 

Iturria: EUSTAT.Iberdrola, EDP. 

 

Oarsoaldeako  industria  sektorea  osatzen  duten  jardueren  kontsumo  energetikoaren  datu  zehatzak 

ezagutzen ez diren arren, landu diren datuetan oinarrituta ondorioztatu daiteke enpresa txiki eta ertainak 

ez diren eskualdeko hiru  jarduerek  industria sektoreko kontsumo energetiko osoaren %90 baino gehiago 

suposatzen dutela. Hau horrela  izanik, hiru  jarduera hauetan energia eraginkortasun neurriak ezartzeak 

eragin zuzena izango luke sektorearen inpaktu energetikoaren gutxitzean. 

Eskualdean dauden industria gehienak honako sektoreetan sailkatzen dira: 

• Arrantza eta portuan garatutako jarduerak (Pasaian) 

• Elikadura (Errenteria, Lezo, Oiartzun) 

• Ehunak (Errenteria, Oiartzun) 

• Kautxuzko eta material plastikoen fabrikazioa (Errenteria, Lezo, Oiartzun) 

• Makina‐erreminta (Lezo, Oiartzun) 

• Eraikuntza (Errenteria, Lezo, Oiartzun, Pasaia) 

• Garraioa (Errenteria, Lezo, Oiartzun) 

2014an  argitaratu  zen Gipuzkoa Energia  Foru Planak  kontsumo energetiko handienak dituzten  industria 

sektoreak zein diren jasotzen du: 

ENERGIA‐KONTSUMOA INDUSTRIA‐AZPISEKTOREEN ARABERA GIPUZKOAN. 2009 

   MWh  % 

Elikadura, Edariak eta Tabakoa  113.659  2,75% 

Siderurgia eta Galdaketa  2.020.574  48,83% 

Metalurgia ez‐burdinazkoa  19.946  0,48% 

Erauzketa‐industriak  12.025  0,29% 

Zementua  81.816  1,98% 

Eraikuntzako beste material batzuk  38.584  0,93% 

Beira  13.349  0,32% 

Industria kimikoa  200.778  4,85% 

Makinak eta Eraldatu metalikoak  572.636  13,84% 

Garraiobideen eraikuntza  106.917  2,58% 

Ehungintza, Larrugintza eta Oinetakoak 

8.722  0,21% 

Papera eta Kartoia  725.752  17,54% 

Kautxuaren eratorriak  148.404  3,59% 

Gainerako industriak  32.762  0,79% 

Page 49: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 49

 

Eraikuntza  41.928  1,01% 

GUZTIRA  4.137.852  1 

Iturria: GIPUZKOA ENERGIA FORU PLANA. 2012‐2015 Ekintzak 

Gipuzkoan energia kontsumo esanguratsuena duten sektoreak Siderurgia eta galdaketa, Papera eta Kartoia 

eta  Makina  eta  eraldatu  metalikoak  dira,  industriaren  kontsumo  energetikoaren  %80,21  ordezkatuz. 

Jarraian, sektore hauetan aurkitzen diren enpresa kopurua ikus daiteke: 

ENERGIA‐KONTSUMO ALTUENEKO SEKTOREEN PRESENTZIA OARSOALDEAN. 2014   Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea 

Siderurgia eta 

galdaketa 0  5  0  0  5 

Papera eta kartoia  1  2  3  0  6 

Makinak eta eraldatu metalikoak 

43  45  49  4  141 

Iturria: Oarsoaldea 

 

Gaur  egun, Oarsoaldean  kontsumo  energetiko  handiena  aurkezten  duen  jarduera  industriala  paper  eta 

kartoi sektorean aurkitzen da. 

Hau horrela  izanik,  sektore hauetan  kokatzen diren  enpresak  izango dira  industria  sektoreko  kontsumo 

energetiko handiena izango dutenak Oarsoaldean, beraz beraiengan eragitea guztiz beharrezkoa izango da 

industriaren kontsumo energetikoa gutxitzeko. 

Jarduera  industrialen  banaketa  geografikoari  dagokionez,  Oarsoaldeako  industria  gehiena  poligono 

industrialetan pilatzen da. Oarsoaldean bost industria gune nagusi daude, Ugaldetxo, Talaia Aranguren eta 

Lanbarren  poligono  industrialak,  Oiartzunen  kokatuak,  Lezon  dagoen  Lezoco  poligono  industriala  eta 

Errenteriako Egiburuberri poligonoa. 

Aurrez  jaso diren datu  guztiak  kontuan  izanda,  industriek bai poligonoek hurrengo urteetan  energiaren 

erabilera optimizatu beharko dute batetik energia gastuak gutxitu eta  lehiakortasun maila hobetzeko eta 

bestetik  bai  Eusko  Jaurlaritzak  bai  Gipuzkoako  Foru  Aldundiak  ezarrita  dituzten  2020rako  helburu 

energetikoak lortu ahal izateko. 

 

3.3.2. Industria sektorea: murrizketarako potentzialtasuna 

Oarsoaldeako  industria  sektoreak  kontsumo  energetikoa  gutxitu  eta  energia  auto‐hornikuntza  helburu 

orokorra lortzeko hainbat bide aurkezten ditu. Jarraian hauetako batzuk jaso dira: 

2012/27/UE zuzentaraua – Ikuskatze energetikoak 

Eraginkortasun energetikorako 2012/27/UE Zuzentarauak Europar Batasunan eraginkortasun energetikoa 

sustatzeko  esparru  komuna  sortu  du,  2011ko  Eraginkortasun  Energetikorako  Planean  definitzen  diren 

proposamenetako batzuk aurrera eramateko neurri konkretuak ezarriz.  

Zuzentarau honek ikuskatze energetikoak egiteko betebeharra ezartzen die honako enpresei: 

Page 50: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 50

 

Enpresa  txiki  eta  ertainak  ez  direnak,  hau  da,  250  langile  baino  gehiago  dituztenak  eta  urteko 

negozio  bolumena  50  milioi  eurotik  gorakoa  dutenak  edo  urteko  balantze  orokorra  43  milioi 

eurotik gorakoa dutenak. 

Betebehar honetatik kanpo geratuko lirateke beraz enpresa ertain eta txikiak. 

Oarsoaldeako industriaren gehiengoa enpresa ertain eta txikiak dira, jarduera guztietatik 3 besterik ez dira 

enpresa handiak edo 250 pertsona baino gehiago dituztenak.  

Oarsoaldean ikuskatze energetikoak egitera behartuak egongo diren enpresak honakoak dira: 

OARSOALDEAKO ENPRESA EZ PYMEAK   Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea 

Enpresa ez pymeak  1  0  2  0  3 

 Iturria: Oarsoaldea 

 

Zuzentarau honek ezartzen dituen betebehar nagusiak honakoak dira: 

2015.12.05 baino  lehen  ikuskatze energetikoa egin beharra, eta ondoren  lau urtero errepikatzea. 

Betebehar honi erantzuna eman zaiola egiaztatzeko bi bide egongo dira: 

o Zuzentarauko  IV. eranskinean dauden  irispideak eta UNE 216501:2009 eta UNE EN 16247 

arauak jarraituz ikuskatze energetikoa egitea. 

o Araudiko  IV.  eranskinean  dauden  irispideak  kontuan  izanda  ikuskatze  bat  egitea  aurre 

ikusten duen energia kudeaketara sistema bat izatea. 

Energia kudeaketarako sistemak bete beharreko irispideak UNE‐EN ISO 50.001:2011 arauak ezartzen ditu. 

Sistema ezartzeak etengabeko hobekuntza pertsegitzea exijitzen du energia kudeaketan.  

Ikuskatze  energetikoak  egitera  behartuta  egongo  diren  enpresek  prozesuan  ateratzen  diren  ondorioak 

kontuan  izanda  energia  eraginkortasuna hobetzeko neurriak hartu beharko dituzte bai  instalaziotan bai 

energiaren kudeaketan. Ondorioz, epe laburrera enpresa hauen energia eraginkortasunak hobekuntza izan 

beharko luke. Honek Oarsoaldeako kontsumo energetikoan eragin zuzena izango luke enpresa hauek gutxi 

izanda ere sektoreko energia kontsumoaren ia %90a ordezkatzen baitute energia eraginkortasun neurriak 

ezartzearen aurrezpen potentzial teorikoa %10 izatera iritsi daiteke. 

Ikuskatze  energetikoak  egitera  behartuta  ez  dauden  industria  ertain  eta  txikietan  ere  energia 

eraginkortasuna hobetu eta energi kontsumoa gutxitzeko neurriak ezartzea guztiz beharrezkoa izango da, 

sektorearen  kontsumo  energetiko  osoaren  zati  txiki  bat  izan  arren,  sektorearen  gehiengoa  ordezkatzen 

baitute.  Enpresa  txiki  eta  ertainetan  hartu  beharreko  neurriak  berezik  langileen  sentikortzera  eta 

instalakuntzen eraginkortasuna eta enpresen lehiakortasuna hobetzera bideratuta egon beharko lirateke. 

 

Instalazioen eta ekipamenduen eraginkortasun energetikoa 

Establezimenduetako  instalazio  eta  ekipamenduaren  eraginkortasun  energetikoa  hobetzeak  hobekuntza 

ekonomikoa  eta  ondorioz  lehiakortasunaren  indartzea  ekarriko  lioke  enpresei.  Enpresek  arlo  honetan 

duten  potentziala  zenbatekoa  den  jakiteko  instalazio  eta  ekipamenduen  ezaugarri  energetikoak  eta 

Page 51: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 51

 

enpresako  kudeaketa  nolakoak  diren  aztertu  beharko  lirateke  hobekuntza  puntuak  non  dauden 

identifikatu ahal izateko.  

Behin  inbertsioak  eta/edo  hobekuntzak  non  egin  daitezkeen  identifikatuta  azterketa  tekniko  eta 

ekonomikoa egin beharko litzateke neurrien bideragarritasuna neurtzeko. 

Gaur egun, Europar Parlamentuan onartu diren hainbat legedik produktuen energia eraginkortasuna dute 

helburu. Ondorioz,  hurrengo  urteetan merkatuan  jarriko  diren  produktu  askok  energia  eraginkortasuna 

izango dute diseinurako irispideetako bat. Instalazioak ordezkatzen doazen heinean beraz energia beharrak 

eta kontsumoak txikiagoak izango dira. 

Aipatutako araudiak medio, datozen urteetan ekipamenduen ordezkatzeak, berezi motorren ordezkatzeak, 

gutxi gora behera kontsumo elektrikoaren %20‐30 aurreztea ahalbidetuko dute. 

Energia  kontsumoa  gutxitzea  ahalbidetuko  lukeen  beste  aukeretako  bat  kogenerazioa  edo  baterako 

sorkuntza  sistemak  ezartzea  da. Oraindik  ere margen  handi  dago  arlo  honetan  eta  energia  kontsumoa 

gutxitzeaz gain kostu ekonomikoa ere jaistea ekarriko luke. Baterako sorkuntza sistemei esker: 

Garraioaren  ondorioz  gertatzen  diren  galerak  murrizten  dira,  kontsumitzen  den  gune  berean 

sortzen baita elektrizitatea. 

Hondar‐beroak aprobetxatzen direnez gero, erregaiaren errendimendu handiagoa lortzen da. 

Erregai gutxiago erabiltzeak atmosferarako emisio poluitzaileen murrizketa dakar (CO2, SO2,NOX.) 

Energia‐kostuen gutxitzeak enpresen lehiakortasunaren hobekuntzan laguntzen du. 

Bestalde, poligonoetan energia eraginkortasun neurriak ezartzeak ere sektorean hobekuntza ekarriko luke. 

 

Kudeaketa energetikoa eta kontsumo ohiturak 

Industria baten eraginkortasun energetikoa hobetzeko  landu beharreko arlo nagusietako bat enpresaren 

kudeaketa eta energia kontsumo ohiturak dira. Gas Natural Fenosak 2009an argitaratu zuen “Enpresa txiki 

eta  ertainen  eraginkortasun  energetikoa”  ikerketan  jasotzen  den  bezala,  bataz  beste  kontsumo 

energetikoaren %16,8 aurrezteko margena dago enpresetako kontsumo ohiturak eta  instalazioa nagusiak 

egokituz gero. Kudeaketa energetikoa hobetzeko beraz ezin bestekoa izango da enpresako zuzendaritzaren 

inplikazioa eta langileen formakuntza eta sentsibilizazioa sustatzea. 

Aurrez aipatu diren neurri potentzialak aurrera eramateko hainbat diru laguntza lerro ireki dira bai EAEan 

bai Estatuan. Diru lerro hauen kudeatzaile nagusiak EEE, SPRI eta IDAE izan dira orain artean. 

 

Page 52: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 52

 

 

3.4. Hirugarren sektorea 

 

3.4.1. Hirugarren sektorearen kontsumo energetikoa eta ezaugarriak 

Oarsoaldean  zerbitzu  sektoreak  jarduera  ekonomikoarekiko  duen  pisua  oso  esanguratsua  da. Hala  ere, 

eskualdean  sektoreka  ematen  den  kontsumo  energetikoa  aztertuz  gero,  zerbitzu  sektoreak  energia 

kontsumo  guztiaren  %15  ordezkatzen  du,  energia  elektrikoaren  %22,84  eta  gas  naturalaren  %8,71 

suposatzen duelarik. 

Jarraian, Oarsoaldeako zerbitzu sektorearen karakterizazioa zein den ikus daiteke: 

OARSOALDEAKO ZERBITZU SEKTOREKO ESTABLEZIMENDUAK. 2014   Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea

Establezimendu kopurua  1771  326  849  763  3.709 

Komertzioa, garraioa eta 

ostalaritza 1034  211  524  462  2.231 

Informazioa eta 

komunikabideak 19  2  23  10  54 

Finantza eta aseguru 

zerbitzuak 51  9  17  25  102 

Higiezinen jarduera  26  5  17  3  51 

Jarduera profesionalak eta 

laguntzaileak 241  44  165  119  569 

Irakaskuntza eta osasun 

zerbitzuak 182  29  58  54  323 

Jarduera artistikoak eta 

bestelakoak 218  26  62  90  396 

Jarduera ekonomikoarekiko  

pisua % 73,10  % 57,30  % 66,33  % 76,76  % 68,37 

Iturria: EUSTAT. 

 

Zerbitzu  sektorearen  barruan  komertzio,  garraio  eta  ostalaritza  azpi‐sektorea  da  presentzia  handiena 

duena  lau  udalerrietan,  bataz  beste %60  ingurukoa  delarik. Ondorioz,  energia  eraginkortasuna  lortzeko 

ahalegin gehienak eremu honetara bideratu beharko lirateke. 

Jarraian, txikizkako merkataritza azpi‐sektoreak udalerri bakoitzean hartzen duen azalera zenbatekoa den 

ikus daiteke. 

OARSOALDEAN, BIZTANLEKO TXIKIZKAKO MERKATARITZAK OKUPATZEN DUEN AZALERA (m2).   Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia 

Azalera (m2)  0,94  0,98  5,92  0,67 

Iturria: EUSTAT. 

 

Page 53: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 53

 

Aipagarria da Oiartzunen gainontzeko udalerriekin aldaratuz azpi‐sektore honek duen presentzia. Udalerri 

honetan azalera handiko merkataritza guneen presentzia oso handia da. 

Energia  kontsumoari  dagokionez,  jarraian  zerbitzu  sektoreak  azken  urteotan  izan  duen  bilakaera  ikus 

daiteke: 

OARSOALDEAKO ZERBITZU SEKTOREAK KONTSUMO ENERGETIKO OSOAREKIKO DUEN PISUA (MWh/urteko) 

  2012  2013  2014 Bilakaera 

(2012‐2014) 

Errenteria  60.547,64 54.233,66 55.012,68 %91 

Lezo  16.979,89 16.849,57 17.623,12 %104 

Oiartzun  53.023,19 52.888,74 56.066,16 %106 

Pasaia  17.150,12 17.749,55 17.312,94 %101 

Oarsoaldea  147.700,84 141.721,52 146.014,90 %99 

Iturria: EUSTAT.Iberdrola, EDP 

 

Zerbitzu  sektorearen kontsumo energetikoak Oarsoaldean %1 behera egin badu ere, aldiz datuak herriz 

herri aztertuz gero ikus daiteke Pasaian, Lezon eta bereziki Oiartzunen gora egin duela. 

Eskualdean  zerbitzu  sektorearen  energia  kontsumoaren  banaketa  aztertuz  gero,  ikus  daiteke  2014an 

Oarsoaldeako zerbitzu sektorearen energia kontsumoaren %76a Errenterian eta Oiartzunen ematen dela.  

 OARSOALDEAKO UDALERRIETAKO ZERBITZU SEKTOREAREN KONTSUMO ENERGETIKOA. 2014 

 Iturria: Iberdrola, EDP 

 

Kontsumo energetikoaren datuetan energia elektrikoaren eta gas naturalaren kontsumo datuak besterik ez 

dira  kontuan  izan,  ez  baita  posible  izan  gainontzeko  energia  iturrien  (petrolioaren  deribatuak,  energia 

berriztagarriak,  ikatza eta bestelakoak) daturik eskuratzea. Hala ere, energia elektrikoa eta gas naturala 

Page 54: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 54

 

kontsumo energetikoaren zati handiena ordezkatzen duten energia iturriak dira, ia %80 suposatzen baitute 

2014an argitaratu zen Gipuzkoa Energia Foru Planeko datuen arabera. 

Bestalde, zerbitzu sektoreak udalerriko energia kontsumo osoarekiko duen pisua oso desberdina da herriz 

herri. Ondorengo taulan ikus daitekeen bezala, Oiartzunen energia kontsumo guztiaren ia %60 suposatzen 

du, aldiz Errenterian %7a besterik ez du ordezkatzen. Pasaian eta Lezon ere energia kontsumo osoaren zati 

handi  bat  suposatzen  du  zerbitzu  sektoreak.  Oarsoaldea  aldiz  zerbitzu  sektoreari  dagokion  kontsumo 

energetikoa  EAEko  eta  Gipuzkoako  bataz  bestekotik  (%8,58  eta  %7,40  hurrenez  hurren  2014an)  gora 

kokatzen da. 

OARSOALDEAKO ZERBITZU SEKTOREAK UDALERRIKO ENERGIA KONTSUMO OSOAREKIKO DUEN PISUA   Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea

Udalerriko energia 

kontsumo osoarekiko pisua % 7,05  % 42,33  % 57,20  % 32,45  % 15,01 

Iturria: EUSTAT.Iberdrola, EDP. 

 

Aurrez jaso den bezala, Oarsoaldeako zerbitzu sektorean nagusi den txikizkako merkataritza azpi‐sektorea 

azalera txikiko eta azalera handiko merkataritza jardueratan banatzen da. 

Zerbitzu  sektorean,  eta bereziki  txikizkako merkataritza  azpi‐sektorean,  energia nagusiki berokuntza  eta 

hotz  sistemetan  eta  argiterian  kontsumitzen  da  (kontsumo  osoaren  ia %45  ordezkatzen  dute  hurrenez 

hurren). Beraz, hobekuntza neurriak arlo honetara bideratu beharko lirateke sektorearen kontsumo maila 

jaitsi,  energia  eraginkortasuna  hobetu  eta  auto‐hornikuntza  maila  handitu  ahal  izateko.  Ekintzak  eta 

neurriak  planteatzerakoan  irispide  desberdinak  ezarri  beharko  dira  azalera  handiko  eta  azalera  txikiko 

merkataritza  jarduerentzat,  sektore  berdina  izanik  Oarsoaldeak  beraien  gain  eragiteko  gaitasun  oso 

desberdina  izango  baitu  eta  aldi  berean  bi  jarduera  multzo  hauek  kudeaketa  eta  antolakuntza  oso 

desberdina izango dute. 

 

3.4.2. Zerbitzu sektorea: murrizketarako potentzialtasuna 

Oarsoaldeako  zerbitzu  sektoreak  kontsumo  energetikoa  gutxitu  eta  energia  auto‐hornikuntza  helburu 

orokorra  lortzeko hainbat bide aurkezten ditu. Jarraian hasiera batean  lehentasuna  izango  luketenak  jaso 

dira: 

 

Kudeaketa energetikoa eta kontsumo ohiturak 

Kudeaketa  energetikoa  hobetzeko  ezin  bestekoa  izango  da  langileen  inplikazioa  lortzea  eta  aldi  berean 

beraien formakuntza eta sentsibilizazioa sustatzea. Neurri hauekin bataz beste kontsumo energetikoaren 

%10‐15 jaistera irits daiteke. 

Horrez  gain,  sektoreko  jardueretan  ere  kudeaketa  energetiko  eraginkorra  lortzeko  irispideak  ezarri 

beharko lirateke. 

Gaur  egun,  kudeaketa  energetikoarekin  erlazionatuta  dauden  hainbat  araudi  daude  indarrean.  Araudi 

hauetako batzuk borondatezkoak badira ere, UNE‐EN ISO 50.001:2011 araua alegia, beste batzuk nahitaez 

bete beharko dira, jardueren kudeaketa energetikoaren lehen pausuen definizioa suposatuko dutelarik. 

Page 55: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 55

 

Jarraian, nahitaez betebeharreko araudiak eta hauek kudeaketa energetikoaren arloan ezartzen dituzten 

betebehar nagusiak zein diren jaso da: 

Berokuntza eta hotz sistemak – konfort termikoa 

Zerbitzu  sektoreak  arlo  honetan  margen  handia  aurkezten  du  energia  kontsumoa  murrizteko. 

Establezimenduetako konfort termikorako instalakuntzak arautzen dituzten legedi nagusiak honako dira: 

‐ Eraikuntzako Kode Teknikoa ‐ Energia Aurrezteko Oinarrizko Dokumentua 

(314/2006 Errege Dekretua) 

o Eraikinek  eta  haien  instalazioek  bete  behar  dituzten  oinarrizko  kalitate‐eskakizunak 

erregulatzen dituen arau‐esparrua da. Eraikuntza berriak eraikitzerakoan edo aurrez zeuden 

eraikinetan  interbentzioak  egiterakoan  eraginkortasun  energetikoari  eta  energia 

berriztagarriei dagokienean bete beharreko oinarrizko baldintzak ezartzen ditu. 

‐ Eraikinetako Instalakuntza Termikoen Erregelamendua  

(RD 1027/2007 eta berau garatzen duten EAEko araudi propioak) 

o Energiaren  erabilera  arrazionala  lortzeko  eraikinetako  instalazio  termikoek  (berokuntza‐

sistema,  aire  girotu  sistema  eta  ur  bero  sistema)  higiene  eta  erosotasun  termiko  eskariak 

asetzeko bete beharreko baldintzak ezartzen dituen arau‐esparrua da. 

o Instalazio  termikoen eraginkortasun energetikoa hobetzeko ezartzen dituen neurri nagusiak 

honakoak dira:  

Hotz‐bero sistemen eraginkortasun energetikoa handitzea.  

Fluido termikoen hoditeriaren eta ekipamenduaren isolamendua hobetzea.  

Aire  egokitua  duten  lokalen  diseinu  baldintzak  mantentzeko  erregulazioa  eta 

kontrola hobetzea.  

Eskuragarri  dauden  energia  berriztagarrien  erabiltzea,  berezi  eguzki  energia  eta 

biomasa.  

Energia  berreskuratzeko  azpisistemen  txertatzea  eta  hondar‐energiaren 

aprobetxamendua lortzea.  

Instalazio komunitarioetan kontsumoak kontabilizazio‐sistema ezartzea.  

Kutsakorrenak diren erregai solidoen desagertze graduala.  

Eraginkortasun energetiko baxuena duten instalazioen desagertze graduala. 

o 1027/2007  Erregelamendua  aldatu  zuen  1826/2009  errege  dekretuak  energia  kontsumoa 

gutxitzeko  helburuarekin  ondorengo  eraikin  motatan  aurkitzen  diren  lokaletako  barne 

tenperatura  baldintzak mugatu  zituen,  beti  ere  beroa  eta  hotza  sortzeko  ohiko  erregaiak 

erabiltzen badira: 

Administrazio jarduerak 

Merkataritza jarduerak: dendak, supermerkatuak, merkataritza‐gune handiak, e.a. 

Konkurrentzia publikoko eraikinak: 

Kulturalak:  antzokiak,  auditorioak,  kongresu‐guneak,  erakusketa  gelak  eta 

hantzekoak. 

Ikuskizun publikoetarako establezimenduak eta aisialdiko aktibitateak. 

Jatetxe‐arloa: tabernak, jatetxeak eta kafetegiak. 

Geltokiak eta aireportuak. 

Eraikin hauetan  instalakuntza  termikoak  lanean dauden bitartean bete beharreko baldintza 

termikoak honakoak izango dira: 

Berokuntza sistema duten lokaletako tenperaturak ez ditu 21ºC gaindituko, 

Page 56: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 56

 

Aire egokitua duten lokaletako tenperatura ez da 26ºC azpikoa izango. 

Tenperatura baldintza hauek beti ere hezetasun erlatiboa %30‐70 bitarteko  izatea eskatuko 

dute. 

Establezimenduetako  tenperatura  neguan  gradu  bat  igotzea  edo  udan  jaisteak  kontsumo 

energetikoa %7 handitzea eragiten du. 

o Bestalde,  2013az  geroztik  indarrean  dagoen  238/2013  Errege Dekretuak  betebehar  berriak 

txertatu  zituen  2007  Erregelamenduan  instalazio  termikoen  mantentzea  eta  ikuskatzea 

egiteko baldintzak eta epeak ezarriz. 

Establezimenduetako tenperatura neguan gradu bat  igotzea edo udan  jaisteak kontsumo energetikoa 

%7 handitzea eragiten du. 

 

Argiteria 

Argiteriaren  ezaugarri  teknikoak  eta  establezimenduak  dituen  argitasun  beharrak  zein  diren  ezagututa, 

argiteria arloan hobekuntza neurri desberdinak aplikatu ahal dira. 

‐ Argiteriaren  erabilera  automatizatu,  fluxu  kondentsagailuak  eta  argiteria  eraginkorra  instalatuz 

(LED edo kontsumo baxuko argiteria, e.a.) eta argiteria tokiko behar errealetara egokituz. 

‐ Posible den neurrian eguneko argia aprobetxatu eta pizte‐sistema automatikoak ezarri. 

Neurri hauek aplikatuz gero argiteriari dagokion kontsumo energetikoa %60 jaistera iritsi daiteke. 

 

Azkenik,  elikadura  sektorean  aurkitzen  diren  jardueratan  garrantzia  handia  izango  dute  hotz  industrial 

ekipamenduek, establezimenduko kontsumo energetiko osoaren %60a suposatzen baitute. Ondorioz, oso 

garrantzitsua  izango  da  instalazio  hauen mantentzeak  eta  ikuskatzeak  egunean  izatea  eta  posible  den 

heinean energia eraginkortasun neurriak txertatzea. 

Page 57: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 57

 

 

3.5. Administrazio publikoa  

Udal ardurapeko eraikin eta instalazioak kudeatzeko moduak oinarrizkoak dira energia alorrean kontsumo 

murrizketa eta energia eraginkortasuna  lortu ahal  izateko udal mailan. Oarsoaldea osatzen duten herriak 

eta ondorioz, udal egiturak eta tamainak, oso desberdinak dira, eta udal bakoitzak era desberdinean egin 

dio aurre instalazio eta zerbitzuen energia kudeaketari. 

 

3.5.1. Errenteria 

2014.  urtean  Errenteriako  udalak  Energia  Jasangarriaren  Ekintza  Plana  egin  zuen,  2020.  urterako  BEG 

isurpenetan % 20,16eko murrizketa lortzea aurreikusiz 2007 oinarri urte hartuta. 2015. urtean 'Compact of 

Mayors'  ekimenean  bat  egin  du,  klima‐aldaketaren  aurrean  hauskortasuna murrizteko  eta  udalerriaren 

erresilientzia handitzeko. 

Bai Energia Jasangarriaren Ekintza Planean eta baita Agenda 21eko Ekintza Planaren baitan, administrazio 

publikoan  energia  kontsumoa murrizteko  eta  energia berriztagarriak  ezartzeko neurriak  jaso  eta  garatu 

dira, bai udal argiterian eta baita eraikinetan. 

2014 urtea ezkero CERtuS proiektuan parte hartzen ari da Errenteriako Udala, sektore publikoan  ia zero 

energiako eraikinak  lortzeko helburuarekin. Hiru eraikin aukeratu dira proiektu honetarako: udal eraikin 

nagusia, Kapitain etxea eta Lekuona eraikina. 

Kontsumoa 

Udal eraikinen eta argiteria publikoaren kontsumoa murriztu egin da azken urteetan, bai elektrizitateari 

eta baita gas naturalari dagokiola, nahiz eta gas naturalaren kasuan, 2013 urtean kontsumoak zertxobait 

gora egin duen. 2010 eta 2013 urteen artean, eraikinetan elektrizitate kontsumoa % 28 eta gas naturalaren 

kontsumoa  %  16 murriztu  da.  Argiteria  publikoan  elektrizitate  kontsumoa  %  16 murriztu  da;  guztizko 

kontsumoaren % 20aren adinakoa izanik gutxi gora behera. 

 

Iturria: Errenteriako Energi Jasangarri Ekintza Plana / Errenteriako udala 

Page 58: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 58

 

 

Ekoizpena 

Energia  berriztagarrien  ekoizpena  udal  mailan  %19  igo  da  2012  eta  2013  urte  bitartean,  energia 

hidraulikoaren ekoizpenaren gorakada dela eta, eguzki energia fotovoltaikoan jaitsiera egon baita. 

ENERGIA BERRIZTAGARRIEN UDAL EKOIZPENA ‐ ERRENTERIA (kWh)   2012  2013 

Eguzki‐Energia fotovoltaikoa  65.345  61.989 

Minihidraulikoa  738.014  897.119 

Guztizkoa  803.359  959.108 

Iturria:  Errenteriako udala 

 

3.5.2. Lezo 

2009‐2010 urtean argiteria publikoaren ikuskaritza egin zenetik, Lezoko udalak neurri desberdinak jarri ditu 

martxan arlo honetan kontsumoa gutxitzeko. Eraikinen kontsumoen  jarraipena egiten da faktura bitartez 

eta  kontratatutako  potentziaren  doiketa  egiten  ari  dira.  Eraikinen  kontsumo  energetiko  nagusia 

elektrizitateari dagokio,  gas naturala  kiroldegian bakarrik erabiltzen baita eta  futbol  zelaian eta  eskolan 

gasolioa. 

Lezon udal jabegoko 27 eraikin eta instalazio daude.  

Kontsumoa 

2008an  egindako  azterketaren  arabera,udaleko  elektrizitate  kontsumoaren  %  60a  argiteria  publikoari 

zegokion, % 37 eraikinei eta % 3a udal zerbitzuei. 

 

Iturria:  Lezoko udala 

 

Page 59: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 59

 

2008an,  kontsumo  gehien  zituzten  udal  instalazioak  futbol  zelai  berria  eta  Jaizkobe  Azpi  eskola  ziren 

nabarmen. 

UDAL INSTALAZIO ETA ERAIKINEN KONTSUMOA – LEZO. 2008 

0.00 2,000.00 4,000.00 6,000.00 8,000.00 10,000.00 12,000.00 14,000.00 16,000.00 18,000.00

Andreone Kultur Etxea

Epaitegi zaharra

Udaletxea

Alondegia - Bulego teknikoa

Guillermo de Lazon kalea (dutxak)

Guillermo de Lazon kalea (esku lanak)

Herri Eskola - frontoia

Ludoteka

Euskaltegia

Aiton borda

Aiton borda

Joannes Etxeberri

Musika Eskola

Antxilastegi - biberoak

Jaizkibe Azpi - eskola

Kiroldegia - larrialdietarako linea

Kiroldegia

Futbol zelai berria

Altamirako igerilekuak

Kiroldegia - garajeak

Alondegi berria - Txatxamendi

Kale Nagusiko lokalak - Orratx

Donibane kalea 2 - Kultura

Guillermo de Lazon 1 - correos

EPA - Zubitxo kalea 15

Haurtzaindegia - Donibane kalea 14, atzekaldea

Euskal Herri Plazako lur azpiko aparkalekuak

 

Iturria:  Lezoko udala 

 

2011.  urteaz  geroztik  elektrizitate  kontsumoak  argiteria  publikoan  behera  egin  du.  2015eko  datuak 

abuztua bitartekoak dira. 

 

 

Iturria:  Lezoko udala 

Page 60: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 60

 

 

 

Ekoizpena 

Lezoko udalak ez du energia berriztagarri  instalaziorik. Garai batean eguzki energia  termikoa  igerilekuan 

eta  futbol  zelaian  ezarri  eta  frogatu  baziren  ere,  ez  zuen  emaitza  onik  eman  eta  baztertu  egin  ziren. 

Igerilekuan beroa berreskuratzeko sistema ezarri da. 

 

3.5.3. Oiartzun 

Azken  urteetan  Oiartzungo  udala  domotika  aplikatzen  ari  da  argiteria  publikoa,  udal  eraikinak  eta  ur 

instalazioak kudeatzeko. Azpiegitura ezartzen ari dira pixkanaka eta  lanak egiten direnean aprobetxatzen 

da eraikin berrietara  zabaltzeko; egun, argiteria publikoko 2 koadro, 3 eraikin  (liburutegia,  ludoteka eta 

udaletxeko berokuntza elektrikoa) eta ur puntu bat telekudeatzen dira). Asmoa da etorkizunean argiteria 

koadro, eraikin eta ur puntu guztiak KNX sistema bitartez kudeatzea. 

2013. urtean argiteria publikoan  ikuskaritza energetikoa egin zenetik, neurriak hartzen ari dira. Eraikinen 

ikuskaritza egiteari neurriak aurrera eramateko baliabideak daudenean ekingo zaio. 

ARGITERIA PUBLIKOAREN KUADROAK, UDAL ERAIKINAK ETA UR‐PUNTUAK ‐ OIARTZUN 

 

 

Iturria:  Oiartzungo udala 

 

Oiartzunen udal jabegoko 24 eraikin eta instalazio daude.  

Page 61: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 61

 

 

 

Kontsumoa 

Energia kontsumo datu zehatzik lortu ez bada ere, argiteria publikoak urteko elektrizitate fakturaren erdia 

hartzen du. Udal jabegoko 24 eraikinen energia‐kontsumoaren kontrolik ez da era sistematizatuan egiten. 

Ekoizpena 

Energia  berriztagarrien  zenbait  udal  instalazioak  daude:  plaka  fotovoltaikoak  araztegian,  termikoak 

kiroldegian, fotovoltaikoak Haurtzaro ikastola kontzertatuan eta Elizaldeko eskola publikoan. 

Ez da energia berriztagarrien ekoizpen datu zehatzik lortu. 

 

3.5.4. Pasaia 

Pasaiako  udalean  argiteria  publikoan  eta  eraikinetan  kontsumoa  murrizteko  eta  eraginkortasuna 

hobetzeko ekintzak garatzen dira, energiaren kudeaketa planifikazio zehatzik jarraitu gabe. Faktura bitartez 

udal  eraikinen  gastu  energetikoaren  jarraipena  egiten  bada  ere,  ez  da  kontsumoaren  jarraipen 

sistematikorik egiten. Argiteria publikoaren gastu edota kontsumoaren jarraipenik ez da era sistematikoan 

egiten. 

Pasaian udal jabegoko 98 eraikin eta instalazio daude.  

 

Kontsumoa 

Energia kontsumo datu zehatzik ez da lortu. 

Ekoizpena 

Energia  berriztagarrien  zenbait  udal  instalazio  daude:  plaka  termikoak  zerbitzuetako  pabiloian  eta 

mikrogeneradore sistema Gordeleia eraikin eraberrituan 

Ez da energia berriztagarrien ekoizpen datu zehatzik lortu. 

 

3.5.5. Oarsoaldea Garapen Agentzia 

Oarsoaldea  Garapen  Agentziak  bere  bulegoak  11  lokaletan  dauzka  eskualdeko  lau  herrietan  banatuak. 

Gune hauetan fakturatutako potentzia errebisatu da eta elektrizitate kontsumoaren    jarraipena egiten da 

era  sistematizatu  batean.  2014.  urtean  kontsumo  altuena  izan  duen  gunea  Errenterian  dagoen 

bulegoarena izan da.  

Page 62: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 62

 

 

Iturria:  Oarsoaldea 

 

3.5.6. Murrizketarako potentzialtasuna udal eraikin eta instalazioetan 

EUSKADIKO  ENERGIA  ESTRATEGIA  2020  dokumentuan  jasotzen  den  bezala,  “Euskadiko  administrazio 

publikoen  eremuan  (haien  mendeko  zerbitzu,  eraikin  eta  instalazioetan)  energia‐eraginkortasuna 

sustatzeko  eta  energia  berriztagarriak  bultzatzeko  jardunak  oinarrizkoak  dira  3E2020  Estrategiaren 

diseinuan,  ez,  ordea,  termino  absolutuetan  duten  garrantziagatik,  gainerako  sektore  kontsumitzaileetan 

betetzen duten eredu‐zereginagatik baizik”. 

Eraikinen energia‐eraginkortasunari buruzko 2010eko maiatzeko 2010/31/EB  Zuzentarauak 9.  artikuluan 

jasotzen  duenez,  okupatuta  dauden  eta  agintaritza  publikoen  jabetzakoak  diren  eraikin  berri  guztiek 

energia‐kontsumo ia ezdeusekoak izan beharko dute 2018ko abenduaren 31tik aurrera. 

EUSKADIKO ENERGIA ESTRATEGIA 2025 ‐ Kontsulta publikorako dokumentuan Euskal herri‐administrazioen 

energia‐kontsumoa 2013. urtean 1.610 GWh‐koa dela zenbatetsi da, eraikinak eta kale‐argiak barne. 

Page 63: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 63

 

 

EUSKAL HERRI‐ADMINISTRAZIOEN ENERGIA‐KONTSUMOAREN BANAKETA (ERAIKINAK ETA KALE‐ARGIAK), ENERGIA ETA ADMINISTRAZIO MOTAREN ARABERA.  2013 

 

Iturria: EUSKADIKO ENERGIA ESTRATEGIA 2025 ‐ Kontsulta publikorako dokumentua.  2015eko abenduaren 17koa. 

 

Dokumentuan  jasotzen  den  4L  lerroan,  “Energia‐eraginkortasun  handiagoa  duen  euskal  administrazio 

publikoa  sustatzea”, eraikinen  arloko  kasu partikular  gisa hartu da herri‐administrazioen  sektorea, horri 

loturiko  jarduera‐lerro  propioa  garatu  da,  alde  batetik,  zerbitzuen  sektorearen  energia‐kontsumoaren 

ehuneko  handi  bat  hartzen  duelako,  eta  bestetik,  administrazioaren  jokabidea  ereduzkoa  izan  behar 

duelako, neurria ezartzeko garaian, zerbitzu eta teknologia berritzaileak txertatuta 

Arlo honetan 2025 urtera begira jomuga batzuk ezartzen dira: 

4L LERROA. ENERGIA‐ERAGINKORTASUN HANDIAGOA DUEN EUSKAL ADMINISTRAZIO PUBLIKOA SUSTATZEA. 2025ERAKO JOMUGAK. 

Adierazleak   2025  

Energia‐kontsumoaren murrizketa herri‐administrazioan (tep/urte) (azken energia kontsumoa)  

36.500

Energia‐aurrezkiaren ehunekoa herri‐administrazioan (%)   % 25

Herri‐administrazioaren energia‐kontsumoa 2015ekoaren aldean (%)   ‐% 15

Instalazio berriztagarriak dituzten eraikinak (%)   % 25

Iturria: EUSKADIKO ENERGIA ESTRATEGIA 2025 ‐ Kontsulta publikorako dokumentua.  2015eko abenduaren 17koa. 

 

Tokiko administrazio publikoaren eraikin eta  instalazioekin era zuzenago batean  lotutako ekintzen artean 

hurrengo ekimenak dira aipagarrienak: 

4L.1  Ekimena.  Energia‐jasangarritasuna  sustatzea  herri‐administrazioaren  eraikinetan  eta  sustapen 

publikoko etxebizitzetan  

4L.1.2. Euskal administrazioen energia‐kudeaketa hobetzea  

Energia‐kudeaketaren hobekuntza bultzatuko da herri‐administrazioetan,  azterlanen bitartez  eta 

honako sistemak abiarazita:  

Segimendu‐ eta kontrol‐sistemak.  

Page 64: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 64

 

Energia kudeatzeko sistemak.  

Auditoretzak eta energia‐ziurtagiriak.  

Mugikortasun azterketak.  

Teknikariak eta arduradunak prestatzeko ikastaroak.  

Kontzientziazio‐kanpainak.  

Faktura murrizteko neurriak.  

 

4L.2 Ekimena. Administrazioen arteko lankidetza, energia‐jasangarritasuna bultzatzeko  

4L.2.1. Udalaren energia‐kudeaketaren hobekuntza sustatzea  

Udal‐administrazioen  energia‐kudeaketaren  irizpideak  zehazteko  araudi  espezifikoa  onartzea 

sustatuko  da,  hala  nola  udal‐instalazioen  energia‐auditoretzak  zein  energiaren  arloko  jardueren 

planak  egitea,  gutxieneko  helburuak  adierazita,  eta  udal‐teknikari  arduradunei  prestakuntza 

ematea. 

 

Page 65: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 65

 

 

3.6. Etxebizitza sektorea 

 

3.6.1. Energia‐kontsumoa etxebizitza sektorean 

EUSKADIKO  ENERGIA  ESTRATEGIA  2025  ‐  Kontsulta  publikorako  dokumentuan  agertzen  denez,  bizitegi‐

eraikinetako energia‐kontsumoak gero eta garrantzi handiagoa du, eraikinen parkea gero eta handiagoa 

delako eta energia kontsumitzen duten ekipamenduen erabilera handiagoa delako erosotasun‐mailek gora 

egin duen heinean. EAEn, egun, etxe bakoitzak 0,63 tona petrolioren baliokidea kontsumitzen du urtean.  

Guztizko energia kontsumoan etxebizitza sektoreak duen pisuak azken urteetan goranzko joera adierazten 

du. Honen arrazoi nagusia azken urteotan  industria  sektorearen  kontsumo energetikoa gutxitzea eragin 

duen krisi ekonomia dela ondorioztatu daiteke. 

KONTSUMO ENERGETIKO GUZTIAREKIKO ETXEBIZITZA SEKTOREAREN PISU ERLATIBOA GIPUZKOAN 

   2006  2011  2014 

Etxebizitza sektorearen kontsumoa Gipuzkoan (Ktpb)  170,9  196,9  188,2 

Gipuzkoako guztizko kontsumoarekiko %  8,11  9,95  10,16 

Iturria: EEE. 

 

Oarsoaldean etxebizitza  sektorearen energia‐kontsumoa murriztu egin da elektrizitatea eta gas naturala 

kontuan  izanda, %  11  eta %  21  hurrenez  hurren  2012  eta  2014  urte  bitartean.  2012  urtean  guztizko 

kontsumoa 15.186 tep izan zen eta 2014ean, 12.869 tep. Murrizketa honen arrazoiak krisi ekonomikoan –

familiek  energia  kontsumoari  arreta  handiagoa  eskaintzen  baitiote–  eta  eraginkortasun  energetikoa 

hobetzeko garatutako jardueratan aurki daiteke. 

 

Iturria: Iberdrola / EDP. 

 

 

Page 66: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 66

 

 

3.6.2. Etxebizitzen eraikuntza ezaugarriak (isolamendu maila, azalera, e.a.) 

Energia  kontsumoari  dagokionez,  etxebizitzen  eraikuntza  ezaugarri  garrantzitsuenetako  bat  eraikinaren 

inguratzaile termikoa da, nabarmen eragiten baitu instalazio termikoen kontsumoan. Horrez gain, kontuan 

izan behar dira isolamendu‐sistemak eta itxiturak. 

1979.  urtean  NBE‐1979  Eraikuntzaren  Oinarrizko  Araua  onartu  zen.  Aurrez  eraikitako  etxebizitzen 

inguratzaileak (etxebizitza horiek gaur egun %60 dira) ez zeuden diseinatuta klima kontuan hartuta. 1979a 

geroztik,  fatxadetan  3  cm‐ko  isolatzailea  jartzen  da  gutxienez  eta  leihoetako  beiraren  lodiera  1,5mm 

izatetik  3mm  izatera  igaro  da,  kasu  gehienetan  beira  bikoitza    eta  zubi  termikoaren  haustura  (RPT) 

dutelarik. 

2007an  Eraikuntzaren  Kode  Teknikoa  (EKT)  onartu  eta  arau‐esparru  zorrotzagoa  ezarri  zen  eraikinen 

inguratzaile termikoari dagokionez. Ordutik eraiki diren eraikuntza berriek beren energia eraginkortasuna 

ziurtatu behar dute nahitaez. 

2011ko  EEEko  datuen  arabera,  1979a  baino  lehen  eraikitako  eraikin  batek  2007a  eta  gero  eraikitako 

etxebizitza  batek  baino  2,8  aldiz  behar  termiko  handiago  dauka.  EEEk  2012an  egindako  Etxebizitzen 

kontsumo  modelizazio  azterketan  jasotako  datuen  arabera,  2007a  eta  gero  kostaldean  eraiki  den 

etxebizitza batek duen kontsumo energetikoa 1979az aurreko etxebizitza batek baino %65 baxuagoa da.  

Bestalde,  jakina da gaur egun pobrezia energetikoaren arazoak erlazio estua duela etxebizitzaren azalera 

erabilgarriarekin:  konfort  termikoari  dagokionez  estandar  egokia  mantentzeko  zailtasunak  izateko 

arriskuak gora egiten du etxebizitzaren azalera erabilgarriak behera egin ahala. 

 

OARSOALDEAKO ETXEBIZITZA PARKEAREN ANTZINATASUNA 2014AN 

  Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea  Gipuzkoa 

Etxebizitza kopurua (ud)  17.508  2.618  4.104  7.524  31.754  336.126 

Bataz besteko antzinatasuna (urteak) 

42,8  38,1  36,8  50,6  42,10  41,7 

Bataz besteko azalera (m2)  74,1  76,6  102,1  72,3  81,30  86,8 

Iturria: EUSTAT 

 

Oarsoaldeako etxebizitza parkea Gipuzkoakoa eta EAEkoa (41,10ko antzinatasuna batez beste erkidegoan) 

baino pixka bat zaharragoa da eta bataz besteko azalera ere txikiago da. Errenterian eta Pasaian bereziki 

etxebizitzen  antzinatasunaren  bataz  bestekoa  1979az  aurrekoa  da  eta  azalera  Oarsoaldeako  eta 

Gipuzkoako bataz bestekoa baino txikiago da, ondorioz herri hauetako etxebizitzen behar energetikoak ere 

handiago  izan beharko  luke. Aldiz, Lezo eta bereziki Oiartzunen etxebizitzen bataz besteko antzinatasuna 

1979an  inguruan kokatzen da eta etxebizitzen azalera ere handiagoa da, beraz behar  termikoei  lotutako 

kontsumo energetikoak ere baxuagoak izan beharko luke. 

Oarsoaldeako etxebizitzen gehiengoa 1979az aurrekoa  izanik, eraikinaren birgaitzean kanpo  inguratzailea 

(teilatua, leiho eta itxiturak eta fatxada) kontuan izateak sistema termikoen kontsumo energetikoan eragin 

zuzena  izango  luke  jakina  baita  2007.  urteaz  aurrekoak  diren  etxebizitzen  birgaitzeak  burutuz  gero 

etxebizitzen berokuntza sistemen kontsumoa %40 murriztera iritsi daiteke. 

Page 67: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 67

 

 

3.6.3. Instalazio energetikoen ezaugarriak 

Etxebizitzako  kontsumo  energetikoa  hainbat  faktoregatik  baldintzatua  dago.  EAEko  etxebizitzatan 

kontsumitzen diren energia mota nagusiak gas naturala eta energia elektrikoa dira, %82,6 ordezkatuz.  

ENERGI KONTSUMOA ETXEBIZITZA SEKTOREAN ENERGIA MOTEN ARABERA 

 

Iturria: EEEko 2014ko datu energetikoak. 

 

EEEren  Etxebizitzako  sektorearen  energia‐gakoak  txostenak  jasotzen  dituen  datuen  arabera,  gas 

naturalaren  presentzia  handitu  egin  da,  gaur  egun  gehien  erabiltzen  den  erregaia  izatera  iritsi  delarik. 

Bestalde,  ikatzaren  presentzia  oso  baxua  da  eta  petrolioaren  deribatuak,  gasolioa  eta  petrolio‐gas 

likidotuak  (butanoa  eta  propanoa),  garrantzia  galduz  joan  dira.  Energia  berriztagarriak  biomasaren  eta 

eguzki‐indarraren bitartez daude ordezkatuta etxebizitzan, eta premien %7 asetzen dute gaur egun. 

2011an EAEan etxebizitza bakoitzeko gas natural eta elektrizitate kontsumoa 5.930 eta 3.370 kWh izan zen 

hurrenez  hurren.  Datuak  Oarsoaldean  aztertuz  gero,  ondorengo  irudietan  ikus  daiteke  Oiartzungo  gas 

natural kontsumoa 5.000 eta 7.000 kWh bitartean aurkitzen dela, aldiz Errenteria, Lezo eta Pasaian 5.000 

kWh  baino  baxuagoa  da.  Beraz  Oarsoaldeako  gas  naturalaren  kontsumo  maila  EAEko  datuen  parean 

aurkitzen da. 

Elektrizitate  kontsumoari  dagokionez,  gasarekin  gertatzen  den  bezala,  kontsumo  maila  handiena 

Oiartzunen ematen da, 4.500 eta 6.500 kWh bitartean, aldiz gainontzeko hiru herrietan 3.500 eta 4.500 

kWh bitartekoa da. Beraz Oarsoaldeako elektrizitate kontsumo maila EAEko baino altuagoa da. 

 

 

 

 

 

 

Page 68: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 68

 

 

EAEKO  ETXEBIZITZA  BAKOITZEKO  URTEKO  BATEZ  BESTEKO GAS NATURALAREN KONTSUMO TARTEAK. 2011 

EAEKO  ETXEBIZITZA  BAKOITZEKO  URTEKO  BATEZ BESTEKO ELEKTRIZITATE KONTSUMO TARTEAK. 2011 

   

Iturria: EEE 

 

EAEko etxebizitza batean bataz beste ematen den kontsumo energetikoaren banaketa honakoa da: 

EUSKAL ETXEBIZITZEN ENERGIA KONTSUMOAREN BANAKETA, ERABILERA NAGUSIEN ARABERA  

 

Iturria: EEE, IDAEn oinarrituta. 

 

Aurreko  grafikoan  ikusi  daitekeenez,  etxebizitzaren  kontsumo  energetiko  handiena  instalazio  termikoei 

(berokuntza‐sistema, ur bero sistema eta aire girotu sistema) dagokio, energia kontsumo guztiaren ia %60 

suposatzen duelarik. 

Kontsumitzen  diren  energia  iturriak  aztertuz  gero,  erregaiak  instalakuntza  termikoetan  eta  sukaldean, 

nahiz eta gaur egun beheranzko  joera adierazten duen, kontsumitzen dira, elektrizitatea aldiz etxetresna 

elektrikoetan, sukaldean eta argiterian kontsumitzen da.  

Jarraian Oarsoaldeako etxebizitzetako instalazio energetikoen ezaugarri orokorrak zein diren ikus daiteke: 

 

 

Page 69: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 69

 

 

OARSOALDEAKO ETXEBIZITZETAKO INSTALAZIO ENERGETIKOEN EZAUGARRI OROKORRAK 

  Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea  Gipuzkoa 

  2006  2011  2006  2011  2006  2011  2006  2011  2006  2011  2006  2011 

Etxebizitza kopurua guztira (ud) 

17.085  17.545  2.576  2.610  3.969  4.075  7.399  7.445  31.029  31.675  320.820  333.260 

Familia etxebizitzak 

17.073  17.531  2.576  2.598  3.965  4.071  7.391  7.437  31.005  31.637  320.466  332.835 

Etxebizitza nagusiak 

15.149  15.924  2.243  2.310  3.355  3.530  6.361  6.483  27.108  28.247  261.037  276.407 

Bigarren etxebizitzak 

d.g.  249  d.g.  252  d.g.  54  d.g.  129  0  684  d.g.  13.920 

Okupatu gabeko etxebizitzak 

d.g.  1.358  d.g.  12  d.g.  487  d.g.  825  0  2.682  d.g.  42.508 

Ur bero sistema (%) 

100,0  99,9  99,6  99,6  100,0  100,0  99,8  99,7  99,9  99,8  99,8  99,9 

Berokuntza‐sistema (%) 

38,2  42,2  43,5  47,7  52,3  57,7  38,4  40,6  43,1  47,1  65,5  68,4 

Eraikinera tutu bidezko gasa (%) 

89,5  87,5  21,7  72,0  37,3  74,7  1,1  76,5  37,4  77,7  74,5  82,1 

Etxebizitzara tutu bidezko gasa (%) 

d.g.  55,2  d.g.  48,2  d.g.  35,4  d.g.  50,7  d.g.  47,4  d.g.  61,0 

Erosotasun‐indizea (%) 

70,5  70,4  61,6  66,9  71,7  72,5  58,0  65,1  65,5  68,7  72,2  72,3 

Iturria: EUSTAT 

 

Ur bero sistema 

Ur bero sistemari dagokionez, Gipuzkoan bezala Oarsoaldean ere etxebizitzen  ia %100ak dauka  instalazio 

hau.  

EAEan, etxebizitzen %65ak galdara mistoa (etxeko ur beroa eta berokuntza sistema bateratua) du (zentrala 

edo  banakakoa),  etxebizitzen %14ak  etxeko  ur  beroko  banakako  berogailu  du  eta %11ak metaketazko 

termo elektrikoa. 

 

Berokuntza‐sistema 

Oarsoaldeako etxebizitzatan berokuntza‐sistemen presentzia Gipuzkoakoan baino %21 baxuagoa da. Gas 

naturalaren presentzia nabarmenki hazi da azken urteotan Oarsoaldean, aipagarria da Lezo, Oiartzun eta 

Pasaiako  eraikinetan  gasarekiko  irisgarritasunak  izan  duen  hobekuntza,hala  ere  Gipuzkoan  baino  %4,4 

baxuagoa  da. Hala  ere,  etxebizitzatara  iristen  den  tutu  bidezko  gas  naturala Oarsoaldean  ez  da %50ra 

iristen, bereziki Oiartzunen (%35,4), Gipuzkoan ordea %61koa da. 

Kostaldean,  etxebizitzen  %47ak  banakako  sistema  dauka,  %34ak  puntuala  eta    %19ak  zentrala. 

Oarsoaldean  ordea,  etxebizitzen  %45ak  baino  gutxiagok  dauka  banakako  sistema  eta  sistema 

zentralizatuaren  presentzia %6az  azpikoa  da, Oiartzunen  aldiz %6‐13  bitartean  aurkitzen  da.  Banakako 

Page 70: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 70

 

berokuntza‐sistemen %83ak gas naturala erabiltzen du energia iturri bezala, aldiz sistema zentralizatuetan 

%64ak gasolioaz funtzionatzen dute. 

 

Aire girotu sistema 

EAEan aire egokitze sistemaren erabilera oso baxua da, %1,5an aurkitzen delarik. 

 

Etxetresna elektrikoak 

Etxetresna  elektrikoek  etxebizitza  bateko  kontsumo  energetikoan  ia %26a  ordezkatzen  dute.  Kontsumo 

energetikoaren banaketa honakoa da bataz beste: 

EUSKAL ETXEBIZITZEN ETXETRESNA ELEKTRIKOEN ENERGIA KONTSUMOAREN BANAKETA 

 

Iturria: EEE, IDAEn  oinarrituta. 

 

Gipuzkoako  Pobrezia  eta  Gizarte  Bazterketari  buruzko  Inkestak  ematen  dituen  2014ko  datuek  familiek 

berokuntza‐erabileraren  joera‐aldaketa  izaten  ari  direla  eta  kontsumo‐jokabide  egokia  jarraitzen  dutela 

iradokitzen dute.  

 

3.6.4. Etxebizitza sektorea: murrizketarako potentzialtasuna 

EUSKADIKO ENERGIA ESTRATEGIA 2025 ‐ Kontsulta publikorako dokumentuaren arabera, 2011‐2014 aldian 

EAEn,  laguntza‐programen  bitartez,  2.100  proiektu  gauzatu  dira  eraginkortasun  energetikoa  hobetzeko 

jada  eraikitako  eraikinetan  (hobekuntzak  inguratzaile  termikoan,  eraginkortasun  energetiko  oso  altuko 

ekipamenduak  instalatzea  galdara‐geletan  eta  barne‐argiterian,  etab.).  Urte  horietan,  halaber,  6.700 

etxebizitzaren leihoak berritzea sustatu da; 6.000 etxebizitzaren galdarak ordeztu dira (kondentsaziozkoak 

ipinita) eta eraginkortasun altuko 54.000 etxetresna elektriko berritu dira. 

Errenterian  2013  eta  2014  urteetan  EEEren  diru‐laguntza  programen  bitartez  gauzatutako  proiektuak 

hauek dira: 

 

 

 

Page 71: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 71

 

ETXEBIZITZA SEKTOREAN ENERGIA ERAGINKORTASUNA HOBETZEKO DIRUZ‐LAGUNDUTAKO PROIEKTUAK ‐ ERRENTERIA 

  2013  2014 

Diruz‐lagundutako etxebizitza kopurua – Leihoen Renove Plana  40  35 

Diruz‐lagundutako leiho kopurua‐ Leihoen Renove Plana  163  102 

Diruz‐lagundutako kondentsazio‐galdara kopurua ‐ Renove Plana  5  13 

Inguratzaile termikoaren birgaitzea – bizilagunen komunitateak: ‐ proiektu kopurua ‐ etxebizitza kopurua 

 2 12 

 2 13 

Diruz‐lagundutako instalazio elektriko kopurua ‐ bizilagunen komunitateak  ‐  2 

Diruz‐lagundutako A kalifikazioa edo altuagoa duten etxetresna elektriko kopurua: ‐ izozkailua ‐ hozkailua eta hozkailu izozkailua ‐ garbigailua ‐ ontzi‐garbigailua ‐ labea ‐ gaineko sukaldea 

170 1 59 87 23 ‐ ‐ 

205 2 31 138 34 ‐ ‐ 

Etxebizitza kopurua (daudenak eta berriak) A eta B ziurtagiriarekin  ‐  15 

Iturria: EEE 

 

Eraginkortasun  Energetikoaren  Ziurtagiriaren  kalifikazioen  arabera,  Euskadiko  eraikinen  gehiengoak  E 

kalifikazioa jasotzen du (eraikinen % 48). Oso etxebizitza gutxik  lortzen dituzte energia kontsumo txikiena 

islatzen duten A edo B kalifikazioak, % 1 inguru. 

EUSKADIKO ETXEBIZITZEN ENERGIA‐KALIFIKAZIOA. 2014 

 

Iturria: EUSKADIKO ENERGIA ESTRATEGIA 2025 ‐ Kontsulta publikorako 

dokumentua.  2015eko abenduaren 17koa. 

 

EUSKADIKO  ENERGIA  ESTRATEGIA  2025  ‐  Kontsulta  publikorako  dokumentuan  jasotzen  den  3L  lerroan, 

“Eraikinetan  eta  etxean  kontsumoa murriztea  eta  berriztagarrien  erabilera  handitzea”  helburu  orokor 

bezala  ezartzen  da  “Euskadiko  eraikinen  energia‐erabileraren  eraginkortasuna  hobetzea  eta  energia 

berriztagarrien erabilera bultzatzea, hala etxebizitzetan, nola zerbitzuen sektorean”. 

Page 72: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 72

 

 

Arlo honetan 2025 urtera begira jomuga batzuk ezartzen dira: 

3L LERROA. ERAIKINETAN ETA ETXEAN KONTSUMOA MURRIZTEA ETA BERRIZTAGARRIEN ERABILERA HANDITZEA. 2025ERAKO JOMUGAK. 

  2025 

Energia‐kontsumoaren murrizketa eraikinetan (tep/urte) (azken energia kontsumoa)  135.000 

Energia‐aurrezkiaren ehunekoa eraikinetan (%)  % 12,1 

Kontsumoaren murrizketa eraikinetan, 2015en aldean (%)  ‐% 3 

Berriztagarrien aprobetxamendua eraikinetan (tep)  70.300 

Iturria: EUSKADIKO ENERGIA ESTRATEGIA 2025 ‐ Kontsulta publikorako dokumentua.  2015eko abenduaren 17koa. 

 

Proiekzioen  arabera,  2025.  urterako  eraikinen  energia‐kontsumoa  iturrien  arabera  honakoa  izango 

litzateke: 

ENERGIA‐KONTSUMOAREN EGOERA ERAIKINEN SEKTOREAN 

 

Iturria: EUSKADIKO ENERGIA ESTRATEGIA 2025 ‐ Kontsulta publikorako dokumentua.  2015eko 

abenduaren 17koa. 

 

Estrategiaren  baitan  hainbat  ekimen  jasotzen  dira  eraikinen  eta  etxebizitzen  energia‐kontsumoa 

murrizteko  eta  energia  berriztagarrien  aprobetxamendua  areagotzeko,  alde  batetik,  eta  herritarrek 

energia‐jasangarritasunean duten ezagutza‐maila eta arlo horrekiko sentsibilizazioa areagotzeko, bestetik: 

 

3L.1 Ekimena. Energia‐hobekuntzak sustatzea eraikinetan eta etxeetan  

3L.1.1. Energia‐auditoretzak eta ‐diagnostikoa sustatzea eraikinetan  

3L.1.2. Eraikinen inguratzaile termikoaren birgaikuntza sustatzea  

3L.1.3. Energia kontsumitzen duten gailuak berritzea  

3L.1.4. Eraikinetan energia berriztagarriak ezartzea bultzatzea  

Page 73: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 73

 

3L.2  Ekimena.  Eraikinen  energia  kudeatzeko  eta  energia‐eraginkortasunaren  aldeko  prestakuntza  eta 

sentsibilizazioa  

3L.2.1.  Energiaren  kudeaketari,  erabilera  arrazionalari  eta  kostuari  buruzko  informazio‐, 

sentsibilizazio‐ eta kontzientziazio‐kanpainak  

3L.2.2. Energia‐kudeatzaileak prestatzeko ikastaroak sustatzea enpresen eta erakundeen artean  

 

Kontuan  izanda  eraikuntzen  aintzinatasuna,  etxebizitzen  gehiengoa  araudiak  betekizun  energetikoak 

eskatzen ez zituenean eraiki zirela eta azken urteetan etxebizitza berrien eraikuntzak behera egin duela, 

birgaitzea  da  etxebizitza  sektorean  kontsumo  murrizketa  eta  energia  aurrezpen  nabarmenena  ekar 

dezaken funtsezko jarduera. 

 

Page 74: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 74

 

 

3.7. Energia txirotasuna 

 

3.7.1. Energia txirotasunaren faktoreak 

80. hamarkadan  lehengoz pobrezia energetikoa kontzeptua sortu zenean etxebizitza sektorera mugatzen 

zen,  hau  da,  famili  batek  etxean  erosotasun  termikoa  izateko  zuen  zailtasuna  neurtzen  zuen.  Azken 

urteetan ordea pobrezia energetiko kontzeptua birdefinitu egin da etxebizitzatan ematen diren bestelako 

energia kontsumoak ere kontuan izan daitezen. Ondorioz, esan daiteke pobrezia energetikoa etxeko behar 

energetikoak  (berokuntza‐sistemak, ur‐bero  sistema, aire egokitua,   argiteria eta etxetresna elektrikoak) 

asetzeko ahalmena ez duten familiek bizi duten egoera dela, hau da, familiako diru‐sarrera guztiaren zati 

handiegia etxeko energia‐gastuari aurre egiteko erabiltzen duten familien egoera litzateke.  

Etxebizitza  arloaz  gain,  gaur  egun  pobrezia  energetikoa  kontzeptua  bestelako  arloetara  ere  zabaldu 

daiteke.  Hau  da,  kontsumo  energetikoaren  gastua  erakundeak  dituen  diru‐sarrerekiko  portzentaje 

handiegia denean pobrezia energetiko egoera izateko arriskua handiagotuko litzateke. 

Etxebizitza eskalan ezarriz, pobrezia energetikoa hiru faktore nagusi konbinatzearen ondorioa da: 

‐ Energiaren prezio altua 

‐ Etxebizitzen eraginkortasun energetiko baxua 

‐ Familiaren errenta maila baxua 

Pobrezia  energetikoa  neurtzeko  80.  hamarkadatik  gaur  egun  arte metodologia  desberdinak  erabili  izan 

badira ere, oraindik ez dago  fidagarritasun osoa duen  sistemarik. Gaur egun hiru  ikuspegi metodologiko 

erabili ohi dira pobrezia energetikoa tasa kalkulatzeko: 

a. Familien etxeko gastuetan oinarritutako ikuspegia. 

b. Familien adierazpenetan eta pertzepzioetan oinarritutako ikuspegia. 

c. Tenperaturen neurketan oinarritutako ikuspegia. 

Hauetatik  erabilienak  eta  beraz  Gipuzkoako  Foru  Aldundiak  argitaratutako  Pobrezia  energetikoaren 

eragina Gipuzkoan  2014:  analisi  kuantitatiboa  diagnostikoan  erabili  direnak  a  eta  b metodologiak  dira. 

Kasu honetan, familiaren etxeko gastuan kontsumo energetikoak duen pisu erlatiboa baloratzeko energia‐

gastuaren  atalasea  diru‐sarreren  %8,5an  finkatu  da,  hau  bait  da  Gipuzkoako  familien  energia‐gastu 

medianoaren  portzentajea  bider  bi  egitearen  balioa.  Bestalde,  2014ko  azterketan  erabili  den  beste 

ikuspuntua  energia‐premiei  aurre  egin  ahal  izateko  finantza‐arazoak  dituzten  familien  egoera  izan  da 

kontuan. 

Oarsoaldean pobrezia energetikoaren eragina zenbatekoa den  jakiteko beraz beharrezkoa da eskualdean 

etxebizitza sektorearen egoera energetikoa zein den aztertzea eta familien ezaugarriak eta errenta maila 

zenbatekoa diren ezagutzea. Etxebizitza  sektorearen egoera energetikoa Etxebizitza  sektoreari dagokion 

atalean azaldu da. Jarraian, familien ezaugarriak eta errenta maila azaltzen dira. 

 

3.7.2. Etxebizitzen kontsumo energetikoan eragina duten elementu nagusiak 

Page 75: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 75

 

Eusko Autonomi Erkidegoan  zein Gipuzkoan, 2009az geroztik etxebizitza  sektorearen guztizko kontsumo 

energetikoak beheranzko  joera adierazten du. Energia‐fakturari dagokionez aldiz, azken bi urteetan gastu 

ekonomikoak  behera  egin  badu  ere,  2006  eta  2012a  bitartean  faktura  energetikoak  izan  zuen  goraka 

ikaragarria  izan  zen,  %70tik  gorako  igoera  izan  zuelarik.  Ondorioz  esan  daiteke,  energia  fakturaren 

beherakada neurri handi batean energia kontsumoa gutxitu  izanaren ondorioz gertatu dela eta ez ordea 

energiaren prezioak jaistearen eraginez. 

KONTSUMO ENERGETIKOAREN ETA FAKTURA ENERGETIKOAREN GARAPENA ETXEBIZITZA SEKTOREAN 

 

Iturria: EEE 

 

a) Eskualde klimatikoa 

Oarsoaldea  kosta eremuan  kokatzen da, hau da, etxebizitzen berokuntzarako energia  kontsumo 

behar baxuena aurkezten duen eskualde klimatikoan. 

 

EAEKO ESKUALDE KLIMATIKOAK 

Page 76: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 76

 

 

Iturria: EEE 

b) Familien egitura eta ezaugarriak 

Gaur  egun  pobrezia  energetikoaren  intzidentzia  zenbatekoa  den  aztertzerakoan  jakina  da 

familiaren  egiturak  eragina  duela.  Pobrezia  energetikoa  garaitzeko  arrisku  gehien  duten  familia 

motak pertsona bakarrekoak  (bereziki emakumea bada), edo 14 urtetik beherako edo 80 urtetik 

gorako kideren bat dutenak eta  guraso bakarrekoak izan oi dira.  

Jarraian Oarsoaldeako familien osaketa eta tamaina datu orokorrak ikus daitezke: 

OARSOALDEAKO FAMILIEN OSAKETA ETA TAMAINA DATUAK. 2001 

  Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea  Gipuzkoa 

Familia kopurua  14.190  2.177  3.133  6.037  25.537  245.913 

Bataz besteko tamaina 

2,68  2,68  2,91  2,63  2,73  2,72 

Pertsona bakarrekoa (%) 

19,37  22,32  19,73  22,01  20,86  21,93 

Gunea seme‐alabarik gabe (%) 

20,13  17,23  14,33  17,50  17,30  16,86 

Gunea seme‐alabekin (%) 

41,00  41,53  40,02  34,72  39,32  38,65 

Guraso bakarrekoa (%) 

9,53  9,30  9,90  11,13  9,97  10,00 

Iturria: EUSTAT 

 

Datuak  aztertuz  gero  ondorioztatu  daiteke  Oarsoaldeako  familien  bataz  besteko  tamaina  eta 

konposaketa Gipuzkoako datuen oso hantzekoa da. 

 

c) Energia‐faktura eta  familien errenta maila   

Page 77: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 77

 

2014an EEEk argitaratutako datuen arabera EAEan energia‐faktura osoa %4,5 gutxitu da 2013kin 

aldaratuta.  Energia‐fakturak  etxebizitza  sektorean  ere  %7,81  egin  du  behera  2014an  2013kin 

aldaratuta, aldiz 2006 eta 2012 bitartean %70tik gorako igoera izan zuen.  

Diagnostikoko  2.1.  puntuan  ikus  daitekeen  bezala, Oarsoaldean  etxebizitza‐sektoreko  kontsumo 

energetikoak %15,42 behera egin du 2012az geroztik, hala ere kostu energetikoak ez du proportzio 

berean behera egin.  

Honez gain, azpimarratu beharra dago erregai fosilen prezioek aurkezten duten ezegonkortasuna 

eta Oarsoaldeak, Gipuzkoa eta EAEak bezala, erregai hauekiko duen dependentzia maila altua. 

Azken  urteotako  energia‐fakturaren  joera  zein  den  ikusita,  pobrezia  energetikoak  Oarsoaldean 

duen  eragina  zenbatekoa  den  neurtu  ahal  izateko,  eskualdeko  familien  errenta  datuak  aztertu 

beharra dago. 

 

 

 

 

OARSOALDEAKO FAMILIEN ERRENTA OSOA (€). 

  Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea  Gipuzkoa 

2013  32.942  34.671  43.248  31.578  35.609,75  40.823 

2006  31.296  31.558  40.501  29.347  33.175,50  38.704 

Garapena (%)  5,26  9,86  6,78  7,60  7,33  5,47 

Iturria: Udalmap, EUSTAT 

Datuak  aztertuz  ondorioztatu  daiteke  Oarsoaldeako  familien  bataz  besteko  errenta  osoa 

Gipuzkoakoa  baino  %4,64  baxuagoa  dela,  beraz  energia‐fakturari  aurre  egiteko  gaitasuna 

printzipioz baxuagoa izan beharko litzateke.  

Gipuzkoako Pobrezia energetikoaren eragina Gipuzkoan 2014: analisi kuantitatiboa diagnostikoan 

jaso diren emaitzen arabera, 2014an Gipuzkoako familiek , batez beste, diru‐sarrera garbien %5,1 

behar  dute  etxebizitzako  energia‐premiak  asetzeko  elektrizitatearen,  gasaren  edo  beste  erregai 

batzuen fakturak ordaintzeko. 

 

3.7.3. Energia txirotasuna Oarsoaldean 

Pobrezia energetikoaren eragina Gipuzkoan 2014: analisi kuantitatiboa diagnostikoan jasotako emaitza eta 

ondorio nagusiak honakoa dira: 

Etxebizitzako gastu osoarekiko faktura energetikoaren pisu erlatiboak handitzen jarraitzen du. 

Etxebizitzetako eraginkortasun energetikoan lanean jarraitzeko beharra dago. 

Gipuzkoako familiek ez dituzte ongi ezagutzen etxean energia aurrezteko daude diru‐laguntzak. 

Energiaren prezioaren hazkuntza maila geldotu egin den arren, oraindik ere oso altua da. 

Gipuzkoako  etxebizitzen  energia  kontsumoaren  gastu maila  EAEa  eta  Espainiar  Estatuaren  gainetik 

kokatzen da. 

Page 78: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 78

 

2014an Gipuzkoako familien %12,3ak gastu energetiko altuegia izan zuen errenta mailarekin aldaratuz 

(diru‐sarreren %8,5 baino gehiago). Datu honek ez du apenas aldaketarik izan 2012 eta 2014 bitartean 

(% 12,5 2012an). 

2014an Gipuzkoako  familien %9,8ak  hile  hotzetan  etxea  tenperatura  egokian  (19ºC)   mantentzeko 

ordain‐ahalmenik ez  zutela edota azken urtean energia‐fakturaren bat ez  zutela garaiz ordaintzerik 

izan aitortu zuten.  2012an etxebizitzen %9,5 zeuden egoera honetan. 

Datuak osotasunean aztertuta, 2014an pobrezia energetikoak Gipuzkoan hamar familiatik biri eragiten 

diola ondorioztatu daiteke. 

Beraz esan daiteke eraikin eta etxebizitzen eraginkortasun energetikoa hobetu den arren, euskal gizartean 

bizi‐ohiturek eta kontsumoak izan duten garapenak etxebizitzetako kontsumo energetikoa handitzea ekarri 

duela. Horrez gain, familia unitateak geroz eta txikiagoak  izateak eta erosotasun beharren handitzeak ere 

eragina du etxebizitzako kontsumoaren gorakadan. Honekin batera, 2011az geroztik bizitzen ari garen krisi 

ekonomikoak familien errenta osoan duen eraginak eta azken urteotako energia‐fakturaren igoera handiak 

pobrezia energetikoaren indizeak hastea ekarri dute. 

Oarsoaldearen kasuan, pobrezia energetikoaren  intzidentzia zenbatekoa den  jakiteko azterketa sakonago 

bat egin beharko litzateke. Hala ere, diagnostikoan jaso diren datuak aztertuz gero honako ondorioak atera 

daitezke: 

Kontsumo energetikoa (gas naturala eta elektrizitatea) EAEko bataz bestekoa baino altuagoa da. 

Etxebizitzen ia %100ak ur‐bero sistema duen arren, berokuntza‐sistemen presentzia Gipuzkoan baino 

%21 baxuagoa da. 

Etxebizitza parkea Gipuzkoakoa baino pixka bat zaharragoa da eta bataz besteko azalera ere txikiago 

da. 

Familien bataz besteko tamaina eta konposaketa Gipuzkoako datuen parean aurkitzen da. 

Familien bataz besteko errenta osoa Gipuzkoakoa baino %4,64 baxuagoa da. 

Datu  hauek  aztertuz  ondorioztatu  daiteke Oarsoaldean  printzipioz  pobrezia  energetikoaren  intzidentzia 

Gipuzkoako  bataz  bestekoa  baino  pixka  bat  altuagoa  izan  beharko  litzatekeela.  Hau  horrela  izanik, 

beharrezkoa  izango da Oarsoaldeatik eta gainontzeko erakunde publikoetatik mehatxu hau  kontrolpean 

izateko  hirigintza,  ingurumen  eta  energia  politikak  garatzea,  beti  ere  biztanleriaren  egonkortasun 

energetikoa  ziurtatzeko eta kultura energetikoa  sendotzeko helburuak  jarraituz. Bide hau hartu du hain 

zuzen  ere  2016an  Errenteriak  irekitzeko  asmoa  dagoen  “Pobrezia  energetikoa  eta  utzarazpenak 

kudeatzeko bulegoa”‐k.   

 

Page 79: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 79

 

 

4. ENERGIA BERRIZTAGARRIEN POTENTZIALA 

Gaur  egungo  Europako,  Espainiako  eta  EAEko  energia  politikak  aintzat  hartuta,  energia  berriztagarrien 

iturriak  garatzea  herrialdeek  energia  subiranotasuna  lortzeko  funtsezko  atala  da.  Teknologia  hauek 

garatzeak  eta  ezartzeak  biziki  lagun  dezake  ingurumena  babesten,  energia  hornikuntza  ziurtatzen  eta 

dibertsifikatzen,  ekonomia  garatzen,  lana  sortzen,  industria  teknologian  eta  lehiakortasunean hobetzen, 

eta baita kohesio ekonomiko eta soziala lortzen ere. 

 

4.1. Hidroelektrikoa 

Gaur egun ez dago ez azterketarik ez daturik energia ekoizteko dagoen potentzialtasun hidrologikoaren 

inguruan, baina Gipuzkoako Energia Foru Planean jaso den bezala, Gipuzkoak bere potentzial hidraulikoa ia 

erabat asebeteta duela kontsideratzen da. 

Oarsoaldean teknologia hidroelektrikoan oinarritutako instalakuntzak Errenterian eta Oiartzunen kokatzen 

dira. Gaur egun ez jakina da  instalakuntza hauen energia ekoizpen maila zenbatekoa den, kasu batzuetan 

instalazioak  lanean ez daudelako edo  lan erritmo ezegonkorra dutelako eta beste kasu batzuetan sekretu 

estatistikoa medio ezin izan direlako datuak eskuratu. Hala ere, suposatu daiteke gaur egun Oarsoaldeako 

energia ekoizpenaren zati handi bat ordezkatuko duela teknologia hidroelektrikoak. 

Jarraian,  Gipuzkoako  Foru  Aldundiak  Oarsoaldeako  udalerrietan  erregistratuta  dituen  zentral 

hidroelektriko eta erroten  zerrenda  ikus daiteke. Datu hauek nahiko  zaharrak  izanik,  ziurrenik  instalazio 

hauetako batzuk ez dira gaur egun lanean arituko.  

OARSOALDEAKO ZENTRAL HIDROELEKTRIKOEN INBENTARIOA 

Kodea  Izena  Kategoria  Arroa  Udalerria Potentzia teorikoa 

(kW) 

65‐I/170  Penadegui  E  Oiartzun  Oiartzun  317

64‐II/166  Papelera Alcibar  UI  Oiartzun  Oiartzun  0

64‐II/167  Molino Arrasko  MH  Oiartzun  Oiartzun  1

64‐IV/355  C.E. Karrika  E  Oiartzun  Oiartzun  196

65‐I/168  Berin  E  Oiartzun  Oiartzun  300

65‐I/169  Ergoyen  A  Oiartzun  Oiartzun  246

65‐I/171  C.E. Portoberri  E  Oiartzun  Oiartzun  247

64‐II/165  Papelera Renteria  A  Oiartzun  Errenteria  0

64‐IV/161  C.E. Mendaraz  E  Urumea  Errenteria  450

64‐IV/162  C.E. Arrambide  E  Urumea  Errenteria  570

64‐IV/160  Molino Santiago  MH  Urumea  Errenteria  60

65‐III/164  C.E. Berdabio  E  Urumea  Oiartzun  844

65‐III/163  C.E. Oquillegui  E  Urumea  Oiartzun  158

64‐IV/420  C.H. Añarbe  E  Urumea  Errenteria  1232

Page 80: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 80

 

GUZTIRA  4.621 kW

E: energia produkzioa A: hornikuntza UI: erabilera industriala MH: irina egiteko errota FM: indar eragilea 

Iturria: GFAk 2006an argitaratutako “Bases para la elaboración de las directrices sobre el uso sostenible del agua en Gipuzkoa”. 

 

Oarsoaldean kokatzen diren zentral hidroelektriko kusitak mini‐hidraulika multzoan egongo  lirateke, hau 

da, 10 MWz azpikoak. 

2006an  Gipuzkoako  Foru  Aldundiak  argitaratutako  datuen  arabera  eta  EEEko  2001  datuen  arabera, 

Oarsoaldeako ur arroetan kokatzen diren zentral hidroelektrikoen bataz besteko energia ekoizpen datuak 

honakoak lirateke: 

OARSOALDEAKO ZENTRAL HIDROELEKTRIKOEN ENERGIA EKOIZPEN DATUAK 

Kodea  Izena  Arroa  Jabea Instalatutako potentzia 

teorikoa (kW) 

Urteko bataz besteko ekoizpen energetikoa (kWh) 

65‐I/170  C.H. Penadegi  Oiartzun  IBERDROLA, S.A.  191  595.947

64‐IV/161  CH. Mendaraz  Errenteria  IBERDROLA, S.A.  450  1.611.342

64‐IV/420  CH. Añarbe  Errenteria  CH de Añarbe, S.A.  1.232  5.661.857

65‐III/163  C.H. Oquillegui  Oiartzun  BERDABIO, S.A.  440  1.090.248

64‐IV/162  CH. Arramendi  Errenteria  CIENER, S.A.  480  1.137.652

65‐III/164  CH. Berdabio  Oiartzun  BERDABIO, S.A.  850  3.230.893

GUZTIRA  13,33 GWh

Iturria: GFAk 2006an argitaratutako “Bases para la elaboración de las directrices sobre el uso sostenible del agua en Gipuzkoa”. 

 

Instalazio  guzti  hauetatik  esanguratsuena  Errenteriako  Añarbeko  Urtegian  kokatzen  den  zentral 

hidroelektrikoa litzateke, urtean bataz beste 486,92 Tep/urteko energia ekoizpena daukalarik. 

Ekoizpen hidroelektrikoaren teknologia heldutzat  jotzen da gaur egun eta ekoizpen gaitasuna ustiatutako 

potentzialetik  gertu  dago,  hau  horrela  izanik  ez  da  garapen  teknologiko  handirik  espero  arlo  honetan. 

Horrez  gain,  gaur egun  teknologia honek daukan  zailtasun handienetako bat  etekin ekonomikoaren eta 

ingurumenaren kontserbazioaren arteko bateraezintasuna da. 

 

4.2. Itsas hidraulikoa 

Itsas  energia  arloan  hainbat  teknologia  garatu  diren  arren,  gaur  egun  euskal  kostaldean  energia 

aprobetxamendu  egokiena  aurkezten  duen  teknologia  olatuen  energia  edo  undimotorra  da.  Olatuen 

energiaren artean aipagarrienak honakoak dira: 

‐ Sistema  kaptadore/atenuadorea:  Sistema  flotatzaile  honen  oszilazio‐mugimendu  mekanikoak 

energia elektrikoa sortzen du. 

Page 81: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 81

 

‐ Ur‐zutabe  oszilatzailea  (OWC):  Sistema  hau  hainbat  kameraz  dago  osatua,  eta  olatuen  urak  bere 

goranzko  eta  beheranzko  oszilazioko  mugimenduetan  sortutako  bultzada  eta  aspirazioengatik 

mugitzen  diren  turbina  batzuetan  sortzen  da  energia.  Olatuen  energia  aprobetxatzeko  sistema 

guztien  artean  heldutasun‐mailarik  handiena  aurkezten  du.  Hain  zuzen  ere,  hau  da  Mutrikuko 

portuan EEEk ezarri duen teknologia. 

Olatuen energiaren aprobetxamendua oraindik ere esplorazio fasean dagoen teknologia den arren, EAEan 

teknologia honekiko apustu estrategikoa egin da. EEEren datuen arabera euskal kostaldearen potentzial 

energetikoa ertaina‐altua da, gutxi gora behera 24 kW kostako metro bakoitzeko, honek EAEko energia 

eskariaren  %7‐10  asetuko  luke.  AZTIk  BIMEP  (Biscay  Marine  Energy  Platform)  eta  Kantabriako  

Unibertsitateko Hidraulika Institutuarekin elkarlanean Pasaiako portuan egindako azterketa baten arabera, 

kosta  eremu  honi  hurrenez  hurren  75MWko  potentzia  energetikoa  legokioke.  Aurreko  datuak  kontuan 

izanda, eta erabilerako 3.500 ordu baliokide kontsideratuz,  estimatzen da gutxi gora behera Oarsoaldeako 

kostaldeak  250  GWh/urteko  energia  ekoizpen  potentziala  aurkeztuko  lukeela  2030  urterako  proiekzio 

batean. 

Aurrekoarekin batera, olatuen energia teknologiari  lotutako balore kateak eta  industria sareak aurkezten 

duen gaitasuna ere esanguratsua da. 

 

4.3. Energia eolikoa 

 

4.3.1. Lurreko eolikoa 

Energia eolikoa haizearen mugimenduak sortzen duen energia zinetikoaren aprobetxamenduan oinarritzen 

den teknologia da. Haize energia baliagarri bilakatzeko beharrezkoak diren haize‐sorgailuak mota, tamaina 

eta  potentzia  desberdinetakoak  daude  eta  erabilera  desberdinen  arabera  bakarka  edo multzoka,  parke 

eolikoa  delakoan,  kokatu  daitezke.  Gaur  egungo  haize‐sorgailuak  era  industrialean  ekoizten  dira  eta 

potentzia handiak izan ditzakete, 500‐1.000 kW bitartean.  

Energia eolikoaren garapenak ordea  iritsi kontrajarrien azaleratzea eragin du bai gizartean bai politikan, 

haize‐sorgailuak  kokatzeko  gune  egokienak,  haize  baldintza  egokienak  dituztenak,  orokorrean 

mendilerroetan  eta  irisgarritasun  zaila  duten  gune  naturaletan  aurkitzen  direlako  eta  parke  eolikoen 

ezarpenak  ingurumen  inpaktu  nabariak  eragiten  dituelako. Hau  horrela  izanik  parke  eolikoak  ezartzeko 

gune egokienak zein diren adostea prozesu konplexua da, beraz zaila da gure lurraldean energia eolikoaren 

energia potentziala zenbatekoa den zehazki kuantifikatzea. 

Oarsoaldean  energia  eolikoaren  potentzial  teorikoa  zenbatekoa  den  jakiteko  EAEko  Energia  Eolikoaren 

Lurralde Plan Sektoriala hartu da oinarri gisa. LPSak urteko bataz besteko haizearen abiadura 6,3‐6,4 m/s‐

tik gora duten guneak bakarrik kontsideratzen ditu gune potentzialtzat definitu ahal izateko. 

Oarsoaldean  parke  eolikoa  kokatzeko  identifikatutako  gune  potentzialki  bideragarri  bakarra Oiartzunen 

hego‐ekialdean, Nafarroarekin muga egiten duen Bianditz gunea  litzateke. Gune honetan haize baldintza 

onak  ematen  dira,  haize‐sorgailuek  errendimendu  ona  izango  lukete  eta  energia  ekoizpena  ona  izango 

litzateke.  LPSaren  arabera,  23  haize‐sorgailu  izango  lituzke  parke  eolikoak  eta  36  GWh/urteko  energia 

ekoizpena  izango  luke. Bianditz  gunea ordea Aiako harria parke naturalean  aurkitzen da.  Parke  eolikoa 

bateraezina da  gune natural babestuarekin eta ondorioz  LPSak  atzera bota  zuen Bianditz  gunean parke 

eolikoa ezartzeko aukera. 

Page 82: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 82

 

URTEKO BATAZ  BESTEKO HAIZEAREN ABIADURA OARSOALDEAKO UDALERRIETAN 

 

 

Iturria: Espainiako Atlas Eolikoa. IDAE.  

 

Pasaian, Jaizkibel mendiaren maldan, haize baldintza egokiak dituen beste gune bat ere badago. Gune hau 

ordea Natura 2000 Sarean Kontserbazio Bereziko Eremu (KBE) gisa katalogatua dago beraz ezingo litzateke 

bertan energia eoliko parkerik ezarri. 

Oarsoaldearen haize baldintzak  eta natur  guneak  zein diren  ezagututa ondorioztatu daiteke  eskualdeak 

haize  baldintza  nahiko  onak  izan  arren  parke  eoliko  handiak  ezartzeko  aukerarik  ez  daukala  gaur  egun 

LPSak ezartzen duen urteko bataz besteko haizearen abiadura minimoa 6,3‐6,4 m/s izanez gero. Bestalde, 

teknologiaren  aurrerakuntzak  eta  haize‐sorgailuen  diseinuaren  berrikuntzak  gune  egokiak  zein  diren 

erabakitzeko  balditzetan  urteko  bataz  besteko  haizearen  abiadura minimoa  4 m/s‐tara  jaisteko  aukera 

eskainiko dutela uste da, beraz hau horrela  izatera  iritsiko balitz Oarsoaldean parke  eolikoak  ezartzeko 

gune potentzialak ere gehiago izango lirateke. 

Gaur  egun Oarsoaldean  parke  eolikoek  dituzten mugak  ezagututa,  haize  energia  aprobetxatzeko  beste 

aukera batzuk zein diren aztertu beharko litzateke. 

 

4.3.2. Mini‐eolikoa 

Energia  mini‐eolikoa  100  kW  azpiko  haize‐sorgailuz  haize  energia  aprobetxatzean  oinarritzen  den 

teknologia  da.  Kontsumitzen  diren  baliabideak  eolikoa  handiaren  berdinak  izan  arren,  mini‐eolikoa 

teknologia honek ezaugarri propioak ditu:  

‐ Elektrizitate saretik aldenduta dauden gune isolatuetan energia hornikuntza errazten da. 

Page 83: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 83

 

‐ Energia era banatuan sortzen da (mikro‐sorkuntza banatua), banaketaren eta garraioaren ondorioz 

ematen diren galerak gutxituz.  

‐ Energia  kontsumo  puntutik  gertu  sortzen  da,  baliabide  berriztagarrietara  eta  tokiko  behar 

energetikoetara egokituz. 

‐ Aplikazio  eta  kokapen  aukera  anitzak  aurkezten  ditu,  instalazio  hibridoetan  txertatzeko  aukera 

aurkeztuz. 

‐ Teknologia energetikoa azken kontsumitzailera gerturatzen da,  inbertsio erlatiboki  txikia beharko 

da eta elementuak garraioa eta muntaketa nahiko sinplea da. 

‐ Erabilera eta mantentze kostu baxua du eta fidagarritasun handia. 

‐ Teknologiak  haize  arinekin  funtzionatzen  du,  beraz  ez  da  beharrezkoa  izango  bideragarritasun 

azterketa sakonik egitea. 

‐ Eremu txikietan edo orografia konplexua duten guneetan kokatu daiteke. 

‐ Ingurumen  inpaktua  orokorren  txikia  da,  haize‐sorgailuen  tamaina  txikiagoa  delako  eta  hiri‐

guneetan erraz integratu daitekeelako. 

Potentzia handiko energia eolikoaren aldean potentzia txikiko energia eolikoaren segmentua ez da oraindik 

behar  adina  garatu,  ondorioz  teknologia  honek  aurkezten  duen  potentziala  ez  da  behar  adina 

aprobetxatzen  ari.  Azken  urteotan  ordea, mini‐eolikoarekiko  interesa  hasten  ari  da,  potentzial  handia 

aurkezten  baitu  sorkuntza  banaturako  energia  iturri  bezala  eta  isolatuta  dauden  guneetan  ez  ezik  oso 

interesgarria  izan daiteke baita hiri‐guneetan,  landa‐guneetan,  industrian eta nekazaritza eta abeltzaintza 

jardueratan.  

Gaur  egun  oraindik  ez  da  Gipuzkoako  potentzial mini‐eolikoa  zenbatekoa  izan  daitekeen  kuantifikatu, 

ondorioz ezin da teknologia honek Oarsoaldean izan lezakeen energia potentziala zenbatekoa den zehaztu. 

Hala ere, mini‐eolikoa teknologiak aurkezten dituen abantailak eta energia potentziala ezagututa aurrera 

begira kontuan izan beharreko teknologia izango da. 

 

4.3.3. Itsas energia eolikoa 

Itsasoko  energia  eolikoa  itsasoaren  gainazalean  jotzen  duten  haizeak  aprobetxatzean  oinarritzen  da. 

Itsasoko baliabide eolikoa lurreko edo itsasertzetakoa baino handiagoa da.  

Itsas energia eolikoaren teknologia gaur egun etengabeko garapen‐prozesuan aurkitzen bada ere, beronen 

garapen eta ezarpenak erronka  tekniko eta ekonomiko handia  suposatzen du. Aurkezten dituen oztopo 

nagusiak honako dira: azpiegitura elektrikoen  falta,  ingurumen‐baldintza gogorragoak, baliabide eolikoen 

ebaluazio konplexuagoa eta garestiagoa eta, batez ere, inbertsio‐ratio eta esplotazio‐gastu handiagoak. 

Gaur  egun  itsasoko  energia  eolikoaren  inguruko  proiektu  handiak  planteatzen  ari  diren  arren,  horien 

ezarpena  2020  edo  2030.  urtea  baino  lehen  ez  dela  iritsiko  uste  da.  Kostuen murrizketa  da  kontrako 

faktore nagusia, kostuak bataz beste lurreko eolikoarenak baino % 60 handiagoak baitira oraindik itsasoan. 

Gaur egun ez da Gipuzkoan itsas energia eolikoaren energia potentziala zenbateko den estimatu, ondorioz 

ezin  daiteke  Oarsoalderako  estimaziorik  egin.  Hala  ere,  EEEren  barne‐azterketen  arabera  Euskal 

kostaldearen  itsas energia eolikoaren potentziala 3.500 GWhko dela estimatzen da,  teorikoki Espainiako 

Gobernuak prestatutako “Estudio estratégico ambiental del  litoral español para  la  instalación de parques 

eólicos  marinos  2009”  eta  bestelako  azterketek  estimatzen  zuen  13.000  GWhko  energia  potentzial 

teorikotik oso urrun. 

Page 84: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 84

 

Ondorengo  irudian,  2009an  Espainiako  Gobernuak  itsas  energia  eolikoaren  ezarpenaren  azterketan 

garatutako  euskal  kostaldearen  itsasoko  baliabideen mapa  ikus  daiteke. Mapa  honen  arabera,  euskal 

kostaldean  itsas  energia  eolikoa  ezartzeko  bideragarritasuna  aurkezten  duten  eremuak  berdez markatu 

dira,  mugapenak  dituzten  zonak  eta  ondorioz  bideragarritasun‐azterketa  sakonagoak  egiteko  premia 

dutenak horiz eta esklusioko zonak kolore gorriaz. 

 

ITSASOKO BALIABIDE EOLIKOEN MAPA EUSKAL KOSTALDEAN 

 

Iturria: “Estudio estratégico ambiental del litoral español para la instalación de parques eólicos marinos 2009”, Espainiako 

Gobernua.  

 

Teknologia hau ezartzeko bideragarritasun azterketa sakonak egitea beharrezkoa izango den arren, Euskal 

kostaldeak  eta Oarsoaldeak  itsas  gainazal  zabala  izanik, bereziki  kontuan hartzeko  teknologia  izango da 

aurrera begira. 

 

4.4. Eguzki energia fotovoltaikoa 

Eguzki energiaren bidez  korronte  zuzena  sortzen duen  teknologia da. Elektrizitate  sorkuntza hau  efektu 

fotovoltaikoa bezala ezagutzen den efektuaren bidez egiten da. 

Gaur  egun  bi  eguzki  instalazio  fotovoltaiko mota  izan  daitezke,  saretik  isolatutako  sistemak  eta  sarera 

konektatuta daudenak. Sistema bakoitzak funtzio edo behar desberdinak beteko ditu:  

‐ Isolatutako  sistema  fotovoltaikoak: banaketa elektrikotik  kanpo dauden  tokietarako erabili oi dira 

(elektrizitate sarera irisgarritasunik ez duten landa‐guneetarako, mendiko aterpeetarako, e.a.) 

‐ Sarera  konektatutako  sistema  fotovoltaikoak: banaketa  elektrikoan  aritzen diren  konpainiak  legez 

energia erostera behartuta daude. Beraz, sistema hauek edonorako balio lezakete; adibidez, etxe eta 

fabriketako teilatuetarako. 

 

Page 85: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 85

 

Teknologia  fotovoltaikoak  garapen  nabarmena  izan  du  azken  urteotan,  hala  ere  oraindik  badago 

hobekuntza margena bereziki instalazioen eraginkortasunean eta kostuen lehiakortasunean. Arlo honetan, 

datozen  urteotan  aurrerapen  handiak  espero  dira  bai  teknologia  fotovoltaikoan  bai  eraikuntzatan 

instalazioen integrazioan ere. 

Oarsoaldean  fotovoltaikoaren  energia  potentziala  zenbateko  den  estimatzeko  beharrezkoa  izango  da 

eskualdean sistema fotovoltaikoak instalatzeko erabilgarria den azalera zenbatekoa den ezagutzea.  

 

OARSOALDEAN FINKATUTAKO LURZORUAREN AZALERA. 2014 

  Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea 

Udalerriko azalera (ha)  3.194  847  5.950  1.059  11.050 

Etxebizitzarako hiri‐lurzoru finkatua (ha) 

196,81  29,80  70,12  48,86  345,59 

Jarduera ekonomiketarako hiri‐lurzoru finkatua (ha) 

58,76  56,64  106,94  30,14  252,48 

Udalerriko azalerarekiko hiri‐lurzoru finkatu totala (ha) 

255,57  86,44  177,06  79  598,07 

Iturria: EUSTAT – UDALPLAN 2015. 

 

Kalkulu hau egiteko Oarsoaldean eraikitako azaleraren %5a kontsideratu da,   udalerrietako azalerarekiko 

hiri‐lurzoru  finkatuaren  azalerak  bakarrik  kontuan  hartuz.  Kalkuluak  eginez  gero,  honek  Oarsoaldeako 

azalera osoaren %2,7 suposatuko luke, ia 300.000m2 eguzki‐plaka kokatzeko aukera potentziala eskainiz.  

Eguzki‐plakak modu horizontalean  (ez optimoan)  kokatuko  liratekeela  suposatuz  eta  gaur  egungo plaka 

fotovoltaikoen  lor  dezaketen  eraginkortasuna  bataz  beste  %17koa  dela  kontuan  izanda,  Oarsoaldean 

puntako 42,33 MW inguruko potentzia metatua instalatu daitekeela kalkulatzen da eta horrek 42,29 GWh 

inguruko produkzio elektrikoa suposatuko  luke urtean,  instalatutako kW bakoitzeko urteko 999 kWh  ‐ko 

produkzio estimazioa aplikatuz gero (PVGIS, JRC, 2011). 

 

4.5. Eguzki energia termikoa 

Energia termikoa ekoizteko eguzki energiaz baliatzen den teknologia da eta aplikazio anitzak  izan ditzake 

besteak beste instalazio termikoak hornitzeko (ur bero sistema,  berokuntza sistema, aire‐girotu sistema), 

beroa behar den prozesu industrialetan, e.a. 

Eguzki  energia  termikoa  teknologia  heldutzat  kontsideratzen  den  arren,  oraindik  hobekuntza‐marjina 

aurkezten  du.  Datozen  urteetan,  teknologiaren  kostuak  gutxitu  eta  eraginkortasuna  hobetuko  duten 

sistema  berriak  eskuragarri  izatea  espero  da.  Beraz  teknologia  honen  energia  potentziala  sistemen 

eraginkortasunagatik baldintzatua egongo litzateke. 

Teknologia honek erabilpen anitzak aurkezten dituenez, Oarsoaldean eguzki energia termikoaren energia 

potentziala  kuantifikatzeko  eskualdeko  etxebizitzara bideratutako hiri‐lurzoru  finkatuaren  azalera  erabili 

da.  Eguzki  energia  termikoa  aprobetxatzeko  sistemek  sistema  fotovoltaikoek  baino  zailtasun  handiagoa 

aurkezten dute eraikuntzatan  txertatzeko, ondorioz eraikitako azaleraren %2a besterik ez da estimatzen 

azalera erabilgarri bezala. Honek gutxi gora behera 70.000 m2 eguzki‐plaka ezartzeko aukera eskainiko luke, 

Page 86: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 86

 

47,5  MWko  potentzia  instalatua  izatea  suposatuko  luke.  Beraz  Oarsoaldeako  eguzki  energia  termiko 

potentzialari dagokionez, eta egungo eguzki‐sistema  termikoetan oinarrituz,  instalatutako metro karratu 

horiek urtean 47,5 GWh termiko ekoiztuko lituzkete. 

Eguzki  energia  termikoaren  potentziala  estimatzeko  aldiz  etxebizitza  sektorea  bakarrik  kontuan  izanez 

gero,  lortzen  diren  emaitzak  oso  bestelakoak  dira.  Gutxi  gora  behera  etxebizitza  batean  ematen  den 

kontsumo  energetiko  osoaren  %60a  sistema  termikoetara  bideratzen  da  eta  kasu  gehienetan  energia 

iturria gas naturala edo energia elektrikoa dira, Oarsoaldean sistema termikoetan energia iturri bakoitzeko 

kontsumo osoaren %12 eta %21 kontsumituz hurrenez hurren. 

 

OARSOALDEAN ETXEBIZITZA SEKTOREKO SISTEMA TERMIKOEN ENERGIA KONTSUMOA. 2014 

  Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea 

Etxebizitza sektoreko kontsumo elektrikoa (kWh) 

48.206.315  7.395.753  14.880.262  19.707.754  90.190.084 

Etxebizitza sektoreko gas natural kontsumoa (kWh) 

37.648.694  5.019.690  7.420.013  14.024.319  64.112.716 

Energia kontsumoa etxebizitza sektoreko sistema termikoetan (kWh) 

14.641.169,43  2.155.470,93  4.015.256,58  5.821.546,62  26.633.443,56 

Iturria: IBERDROLA, EDP. 

 

Bestalde eskualdeko etxebizitza guztietan ez da bideragarria izango eguzki plakak ezartzea, ondorioz eguzki 

energia termikoaren energia potentzial teorikoa estimatzeko bi hipotesi erabili dira, batetik EKTak exijitzen 

duen %30 minimoarekin eta bestalde etxebizitza parkearen %50arekin. 

OARSOALDEAN ETXEBIZITZA SEKTOREAN EGUZKI ENERGIA  TERMIKO SISTEMAK EZARRIZ GERO AURREZTUTAKO ENERGIA 

  Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea 

Energia iturri fosilen kontsumo ekidina %30 eguzkia energia termikoaz hornituta (kWh) (EKTaren exijentzia minimoa) 

4.392.350,83  646.641,28  1.204.576,97  1.746.463,99  7.990.033,07 

Energia iturri fosilen kontsumo ekidina %50 eguzkia energia termikoaz hornituta (kWh) 

7.320.584, 72  1.077.735,47  2.007.628,29  2.910.773,31  13.316.721,78 

Iturria: norberak egina 

 

Teknologia  hau  ezartzea  posible  egiten  duten  etxebizitzetan  ezarriz  gero,  lortuko  litzatekeen  energia 

potentziala 7,99 eta 13,32 GWh bitartean kokatuko litzateke. 

 

 

4.6. Azaleko energia geotermikoa 

Page 87: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 87

 

Azaleko  energia  geotermikoak  izugarrizko potentziala  aurkezten du.  Teknologia honek  aurkezten dituen 

muga  nagusiak  ekonomikoak  dira  eta  bereziki  energia  trukaketa  egiteko  sistemaren  kostuarekin, 

eraikinaren  energia  eskariarekin  eta  energiaren  prezioarekin  erlazionatuak  daude.  Gaur  egun  ezarrita 

dauden diru kostuekin, 5 eta 15 urte bitarteko itzulera‐denborekin lan egiten da. 

Azaleko  energia  geotermikoak  aplikazio  anitzak  izan  ditzake,  besteak  beste  etxebizitzetako  edo  industri 

eraikinetako kalefakzioan, igerilekuen klimatizazioan, hozte sistematan eta ur bero sistematan. 

EAEn  ez  da  identifikatu  energia  geotermikoa  garatzeko  interes  berezia  duen  lekurik.  Hala  ere,  azaleko 

energia geotermikoaren potentzial energetikoa  ikaragarria da teorian, tenperaturak  lurzoruan airearekiko 

duen aldea Gipuzkoako azalera osoan baitago erabilgarri. 

Sistema hauek ezartzeko teknologiari dagokionez, ez da oso teknologia konplexua (tenperatura‐trukeetan 

eta bero‐ponpetan oinarritzen da funtsean) eta datozen urteotan poliki‐poliki merkatuan bere presentzia 

handitzen  joago dela espero da. GEOPLATek (Espainiako geotermiaren plataforma teknologikoak) 2009an 

argitaratutako  txostenean  instalazioa geotermikoek 2015tik aurrera %10‐15ko hazkunde metatua  izango 

dutela estimatzen da. 

Gaur  egun  ez  da  EAEko  ezta  Gipuzkoako  potentzial  geotermikoa  kuantifikatzen  duen  azterketa 

espezifikorik egin. Gaur egun EAEko baldintza espezifikoetan zer‐nolako portaera izango lukeen ebaluatzen 

ari dira adituak. 

Hau  horrela  izanik,  Oarsoaldeako  potentzial  geotermikoa  estimatzeko  GEOPLATek  argitaratutako 

“2030rako  ikuspegia”  dokumentua  hartu  da  oinarri  bezala.  GEOPLATen  azterketen  arabera,  Espainiako 

eraikinetan kontsumitzen den energiaren %6,5‐8 sistema geotermikoekin hornitu ahalko  litzateke 2020tik 

aurrera.  Estimazio  hau  Oarsoaldeara  estrapolatuta  instalazio  geotermikoekin  10,03  eta  12,34  GWht 

bitarteko  energia  ekoizpena  lortuko  litzateke  eta  honek  gutxi  gora  behera  8MWt  potentzia  instalatua 

izatea suposatuko luke (kapazitate‐faktorea %15‐20 bitartean kokatzen dela suposatuz, 1.500h.) 

 

OARSOALDEAKO ETXEBIZITZA SEKTOREKO ENERGIA KONTSUMOA (elektrikoa + gas naturala). 2014 

  Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea 

Etxebizitza sektoreko guztizko kontsumoa (elektrikoa + gas naturala) (kWh) 

85.855.009  12.415.443  22.300.275  33.732.073  154.302.800 

Iturria: IBERDROLA, EDP. 

 

Planteatutako  beste  hipotesietako  bat  izango  litzateke  etorkizunean  Gipuzkoan  geotermia  sistemen 

presentziak herri helduen (Suedia esaterako) hantzeko baloreak atzemango dituela. Honela, Suedian milioi 

bat  biztanleko  270MWt  instalatuta  daudela  jakinik, Oarsoaldea  instalatutako  geotermia  potentzia  gutxi 

gora  behera  19,52  MWt‐koa  izango  litzateke.  Kapazitate‐faktorea  %15‐20  bitartean  kokatzen  dela 

suposatuz  (1.500h),  urteko  azaleko  energia  geotermikoren  potentziala    29,28  GWht‐takoa  izatera  irits 

liteke. 

 

  

Page 88: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 88

 

OARSOALDEAKO BIZTANLE KOPURUA. 2014 

  Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea 

Biztanle kopurua  39.808  6.078  10.056  16.345  72.287 

Iturria: EUSTAT – UDALPLAN 2015. 

 

Bestalde,  iturri termalek ere beroa sortzeko energia potentziala aurkeztuko  lukete. Teknologia sinplea da 

eta  ez  luke  garapen  teknologiko  ezta  azpiegitura  handirik  exijituko. Hala  ere,  gaur  egun  oraindik  ez  da 

Gipuzkoako iturri termalen katalogoa gauzatu, beraz ezin da Oarsoaldean teknologia honek izango lukeen 

energia potentziala zenbatekoa den estimatu. 

 

4.7. Biomasa 

Prozesu biologiko batetik sortutako materia organikoa da biomasa eta daukan energia kimikoa bi eratan 

errekuperatu edo balorizatu daiteke, erretzen ala erregaian eraldatzen. 

Oarsoaldean  biomasa  iturri  nagusia  basoko  biomasa  da.  Energia  iturri  hau  energia  berriztagarri  bezala 

kontsideratu ahal izateko, basoen berrikuntza zikloa errespetatu eta basoen kudeaketa jasangarria ziurtatu 

beharko dira nahita ez.  

Gaur  egun,  biomasak  etxebizitza  eta  industria  sektoreetan  energia  termikoa  lortzeko  aukera 

bideragarriena suposatzen du eskualdean. Oarsoaldean baso azalerak eskualdeko azalera osoaren ia %20a 

ordezkatzen  du. Udalerriak banan‐banan  aztertuz  gero ordea,  ikus daiteke  Errenteria dela baso  azalera 

handiena duena % 67,79rekin, aldiz Pasaian baso azalera % 21,72koa besterik ez da. 

OARSOALDEAKO BASO INBENTARIOA. 2010 

  Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea 

Udal azalera (ha)  3.194  847  5.950  1.059  11.050 

Koniferak (ha)  586  102  1.271  153  2.112 

Hostozabalak (ha)  1.580  240  2.079  77  3.976 

Baso azalera osoa (ha) 

2.165  342  3.350  230  6.087 

Baso dentsitate medioa (oinak/ha) 

145  72  252  61  132,5 

Jabego publikoko basoak (%) 

71,5  39,9  67,7  54  58,28 

Iturria: EAEko 2010ko Baso Inbentarioa. 

 

Basoko biomasaren aprobetxamendu energetikoak hainbat zailtasun eta muga aurkezten ditu gaur egun, 

batetik  eskualdearen  orografia  dela  eta  baso  baliabideen  ustiapenak  erantsia  duen  kostu  ekonomiko 

handia  eta  bestetik  lurren  jabegoa,  baso  publikoen  kudeaketa  politikak  eta  basogintza  sektorearen 

ezaugarriak eta politikak.  

Page 89: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 89

 

Era berean, basoko biomasak aurkezten duen energia potentziala ustiatu eta eskualdeko energia termiko 

eskariaren zati bat baliabide honekin asetzea nahi izateak, beti ere baso‐baliabideen kudeaketa jasangarria 

burutuz,  basogintza  sektorearentzat  etorkizunean  merkatu  aukera  bat  suposatu  lezake,  eskualdeko 

ekonomian eta enpleguan eragin positiboa izanez. 

Guzti hau ordea bideragarria izan dadin eta basoko biomasak eskualdearen energia termiko beharren zati 

bat ordezkatu dezan guztiz beharrezko izango da lehenik eta behin eskualdeko eskari erreala zein den eta 

berau  asetzeko  beharrezkoa  izango  den  biomasa  zenbatekoa  den  jakitea,  ondoren,  Oarsoaldeak 

beharrezko den basoko biomasa hori eskaintzeko duen gaitasuna neurtu ahal izateko. 

Gaur  egun  martxan  dauden  instalazio  gehienak  hirugarren  sektoreko  eraikinetan  eta  sistema 

zentralizatuetan daude. Etxebizitza sektorean eta  industria sektorean ordea marjina handia dago oraindik 

ere. Hau horrela  izanik, basoko biomasa energia  iturri erreala  izan dadin merkatu egitura sendoak sortu 

beharko dira. 

Guzti  hau  kontuan  izanda,  oso  konplexua  da  Oarsoaldeako  basoko  biomasaren  energia  potentziala 

zenbatekoa den estimatzea.  Informazio  iturriak anitzak dira eta aukeratzen direnen arabera  lortzen diren 

emaitzak oso desberdinak izan daitezke.  

Kasu  honetan,  Oarsoaldeako  basoko  biomasaren  energia  potentziala  estimatzeko  2009an  CENERek 

Gipuzkoako Foru Aldundiarentzat egin  zuen  “Evaluación de  la biomasa  forestal disponible en Gipuzkoa” 

azterlaneko datuak hartu dira. %35ko beherako maldatan aurkitzen den baso hondakin biomasa bakarrik 

izango da kontuan, hau izango baita ustiatzeko bideragarritasun tekniko eta ekonomikoa aurkeztuko duen 

baliabidea. 

BASO HONDAKIN BIOMASA (t/urteko %0ko hezetasunarekin) BASO AZALERA OINARRI HARTUTA ETA %35 BAINO GUTXIAGOKO MALDATAN 

  Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea 

Douglas izeia  17  ‐‐  35  ‐‐  52 

Alertzea  31  ‐‐  74  ‐‐  105 

Lawson altzifrea  0  ‐‐  1  ‐‐  1 

Larizio pinua  19  ‐‐  182  ‐‐  201 

Itsas pinua  ‐‐  9  2  19  30 

Insignis pinua  231  8  304  2  545 

Artea  ‐‐  ‐‐  ‐‐  ‐‐  ‐‐ 

Eukaliptoa  10  5  6  ‐‐  21 

Pagoa  177  ‐‐  180  ‐‐  357 

Haritza  644  91  355  34  1.124 

Haritz amerikarra  161  38  327  6  532 

Beste hostozabal batzuk  312  51  507  70  940 

GUZTIRA  1.572  203  1.976  326  4.077 

Iturria: CENER 

Jakina da biomasaren berotze‐ahalmena aldatu egiten dela hezetasunaren arabera, zenbat eta hezetasun 

handiago orduan eta berotze‐ahalmen  txikiagoa. Potentzia ertain eta handiko  instalazioetan %45 arteko 

Page 90: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 90

 

hezetasuna duten ezpalak erabili ahal dira, bataz beste 15 MJ/kg‐tik beherako berotze‐ahalmena dutenak. 

Etxeko  kontsumorako  ordea  ezpalen  hezetasuna  %30etik  beherakoa  izatea  komeni  da  balorizazio 

energetikoa eraginkorra  izan dadin,  sortzen den errauts portzentajea ahalik eta baxuena dela  ziurtatuz. 

Etxeko  galdaratan  kontsumitzen diren ezpala hauek 18 MJ/kg‐ko berotze  ahalmena  izan dezakete  gutxi 

gora behera. 

Oarsoaldeako  baso  hondakinen  biomasaren  energia  potentziala  estimatzeko %45eko  hezetasuna  duten 

ezpalak  hartu dira oinarri bezala,  hau  da, bataz  beste  15 MJ/kg  edo  4,2 MWh/t‐eko  berotze‐ahalmena 

dutenak, honela kasurik okerrena estimatuz. 

OARSOALDEAKO BASO HONDAKIN BIOMASAREN ENERGIA POTENTZIALA 

  Errenteria  Lezo  Oiartzun  Pasaia  Oarsoaldea 

Baso  hondakin  biomasaren energia potentziala (GWh/urteko) 

6,60  0,85  8,30  1,37  17,12 

Iturria: CENER, IDAE. 

 

Basoko biomasaz gain, Oarsoaldean biomasa bezala  kontsideratu daitekeen beste baliabide garrantzitsu 

bat  ere  badago  energia  termikoa  eta  elektrikoa  eskaintzeko  gaitasuna  izango  lukeena,  hain  zuzen  ere 

papergintza  prozesuan  sortzen  diren  lixiba  beltzak.  Normalean,  lixiba  beltzen  energia  potentziala 

papergintza prozesuan bertan erabiltzen da.  

Errenterian badago sektore honetan jarduten duen industria handi bat baina ezin da bertan sortzen diren 

lixiba beltzen energia potentziala zenbatekoa den estimatu ez baita jardueraren datu zehatzik ezagutzen. 

 

4.8. Biogasa 

Biogasa  sortzeko  iturri  nagusiak  abeltzaintzako  hondakinak  eta  hiri  hondakinen  zati  organikoa  dira. 

Oarsoaldean gaur egun biogasaren ekoizpenerako iturri nagusia Errenterian kokatzen den San Markos hiri 

hondakinen zabortegia da. Zabortegiko biogas ekoizpen maila  jaisten ari da azken urteetan, bataz beste 

urteko  %30ko  jaitsiera  duelarik,  hala  ere  gaur  egun  oraindik  eskualdean  energia  ekoizten  duen  iturri 

nagusienetakoa da.  

 

 

 

 

 

 

 

ERRENTERIAKO SAN MARKOS ZABORTEGIKO BIOGAS PRODUKZIOREN EBOLUZIOA 

Page 91: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 91

 

Urtea  Produkzioa GWh Urtea  Produkzioa GWh

2006  2,88 2011  4,64 

2007  6,86 2012  3,56 

2008  5,29 2013  2,75 

2009  6,91 2014  Daturik gabe 

2010  6,56 2015 1,89

(urtarril‐iraila bitarteko datua) 

Iturria: San Markos Mankomunitatea . 

 

Gaur egun  gutxi  gora behera biogas plantaren urteko energia potentziala 2GWh  inguruan aurkitzen da. 

Energia  ekoizpen  honen  ia  %97a  sarera  saltzen  da  energia  elektriko  bezala.  San  Markos 

Mankomunitatearen hitzetan gaur gaurkoz oraindik ez dago finkatuta biogas planta ixteko datarik. 

Bestalde, Oarsoaldean abeltzaintzako hondakinetatik lortu ahalko litzatekeen biogas ekoizpena estimatzea 

nahiko  konplexua  da  ez  baita  ezagutzen  eskualdeko  behi‐unitate  kopurua  zehazki  zenbatekoa  den. 

Estimazio bat egiteko Donostialdeako behi‐unitate kopuruaren %50a erabili da, Oarsoaldea osatzen duten 

udalerrietako datuak eskualde honen baitan jaso baitira azterketa honetan.  

100 AZIENDA‐UNITATEKO ENERGIA EKOIZPENA 

Azienda‐unitatea  100  

Minda ekoizpena  2.450 t/urteko 

Biogas ekoizpena  50.000 Nm3/urteko 

Energia elektriko ekoizpena  100 MWhe/urteko 

Energia termiko ekoizpena  175 MWht/urteko 

Iturria: Biogas azterlana, SQ Consult . 

 

Ondorioz, abeltzaintzako hondakinetatik  lortuko  litzatekeen biogas ekoizpen teorikoa 1.681.750 Nm3‐koa 

izango  litzateke  Oarsoaldean,  honek  3,36  GWh  elektriko  eta  5,89  GWh  termiko  ekoiztea  suposatuko 

zuelarik. 

OARSOALDEAKOA BEHI‐BURUEN BIOGAS ETA ENERGIA EKOIZPENA 

Donostialdeako Azienda‐unitatea  6.727 

Minda ekoizpena  164.811,50  t/urteko 

Biogas ekoizpena  1.681.750 Nm3/urteko 

Energia elektriko ekoizpena  3.363,50 MWhe/urteko 

Energia termiko ekoizpena 5.886,13  MWht/urteko 

Iturria: EUSTAT (2009ko azienda errolda), Biogas azterlana, SQ Consult. 

 

Page 92: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 92

 

Biogasak Oarsoaldean duen energia potentziala zenbatekoa den estimatzeko kontuan izan beharreko beste 

iturrietako  bat  eskualdean  sortzen  diren  hiri‐hondakinen  energia  potentziala  da.  Hiri‐hondakinen  zati 

organikoaren egonkortze anaerobikoa bideragarria izan dadin ezin besteko izango da hondakinak oinarrian 

ongi  banantzea,  osterantzean  elementu  desegokien  presentzia  altuak  zailtasunak  sortuko  lituzke  eta 

prozesuan. Hondakin organikoetatik  lortutako biogasaren energia potentziala 10 kWh/m3 CH4  izango da 

(Barne‐berotze ahalmena). 

Diagnostiko hau gauzatu den momentuan ezin izan da Oarsoaldean hondakin organikoen tasa zenbatekoa 

den jakin ondorioz ezin da iturri honen biogasa sortzeko potentziala zenbatekoa den estimatu. 

Oarsoaldean biogasak duen energia potentziala beraz honakoan izango da: 

 OARSOALDEAN EKOIZTUTAKO BIOGASAREN ENERGIA EKOIZPENA 

Biogas iturria Energia elektrikoa 

(GWh/urteko) 

Energia termikoa 

(GWh/urteko) 

Zabortegiko biogasa  1,94 0,06 

Behi‐buruen minda hondakinen biogasa  3,36 5,89 

Hiri‐hondakinen zati organikoaren biogasa  d.g. d.g.

GUZTIRA  5,3 5,95

Iturria: norberak egina. 

 

 

 

Page 93: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 93

 

 

5. BESTE EKIMEN, AHALMEN ETA BALIABIDE BATZUK 

Garapen  Jasangarriaren  Europar  Estrategiak  (EDS‐UE,  2006)  Europar Batasun osorako  joria, berritzailea, 

ezagutzan aberatsa eta ekologiaren  ikuspuntutik eraginkorra den eta bizitza maila altua eta enplegu osoa 

eta  kalitatezkoa  hornituko  dituen  ekonomia  sortzearen  garrantzia  aipatzen  zuen  jada.  Ekonomia  berri 

baterako  ildoak markatzen  dituen  UE  2020  Estrategiak  zera  ondorioztatzen  du:  “krisiaren  irtenbideak 

merkatu  jasangarriko gizarte ekonomia berri baterako sarrera  izan beharko  luke, bere ezaugarriak  izanik 

inteligenteagoa  eta  ingurumenarekiko  begiramen  handiagokoa  izatea,  aberastasunaren  oinarri  gisa 

berrikuntza eta baliabideen erabilera hobea egiteko gai izatea eta ezagutza izatea bere motor nagusia (…). 

Alegia, ekonomia bat ezagutzan oinarritua, konektatua,  ingurumenarekiko begirune handiagoa duena eta 

inklusiboagoa,  era  azkar  eta  jasangarrian  hazteko  gai  dena  eta  enplegu  tasa  altuak  zein  gizarte 

aurrerabidea sortzeko gai dena” 

Energiaren  arloari dagokionean, horrek  esan nahi  du  egungo  energia  eredua  eraldatu beharra dagoela, 

gizarteak  eta  bere  instituzioek  rol  pasiboa  jokatzen  duten  eredutik  energiaren  balio  katean  zehar, 

energiaren  sorkuntza, metaketa,  banaketa,  komertzializazioa  eta  erabilera  arloetan  alegia,  rol  aktiboa  

hartzen duten agertoki berri batera igarotzeko helburuarekin. 

Eraldaketa hori gerta dadin ondorengo baldintzek gertatu behar dute:  

1. Aldaketa bultzatuko duen gizartearen sentikortasun eta ardura handia.  

2. Garatu beharreko ekintzak planifikatu eta bultzatu ahal  izateko oinarri  izango den plangintza eta 

kudeaketarako  arau‐esparru  bat  egotea,  administrazio  publiko  osoan  hedatua,  Batasunaren 

instantzietatik hasita udaletaraino.  

3. Ikerketa‐gune, prestakuntza  zentro,  enpresa  eta profesionalez  eratutako  ehun  sozioekonomikoa 

eraikita  egotea,  energiaren  balio  katearen  puntu  desberdinetatik  sartuz,  eta  berrikuntza  eta 

ekintzailetza bidez,  gizartearen eskakizunak  asetzeko produktu eta  zerbitzuen eskaintza nahikoa 

itxuratzeko gai izango dena.  

Beraz,  Oarsoaldeako  Energia  Plana  tokiko  ekonomia  dinamizatzen  eta  hala  energia  sektorean  nola 

energiaren kudeaketa hobea  lehiakortasun faktore bihur dezakeen edozein  jarduera sektoretan enplegua 

sortzen lagunduko duen berezko tresna izango da. 

 

Horrenbestez,  eta  besteak  beste,  Oarsoaldeari  begira  landu  beharreko  ondoko  potentzialtasunak  

antzeman dira:   

Baso  biomasaren  eta  nekazaritza  eta  abeltzaintzaren  hondakinen  erabilerarekin  zerikusia  duten 

ekonomia jarduerak. 

Energiaren kudeaketarekin  zerikusia duten  zerbitzuen garapena: energia  ikuskaritzak,  informazio 

sistemak eta energia kudeaketa, etab.  

Energia  eraginkortasun  handiko  eta  energia  balantze  neutroa  duten,  eta  ahal  den  neurrian 

eraikuntza  bioklimatikoaren,  passive‐house  eta  gisako  irizpideak  sartzen  dituzten,  eraikuntza 

proiektuen garapen eta exekuzioa. 

Energia  berriztagarrien  bidezko  sorkuntza  sistemen  instalazioen  eta  mini‐sare  bidezko 

banaketarako proiektuen idazketa eta exekuzioa.  

Page 94: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 94

 

Berrikuntza  osagai  handia  duten  produktu  eta  zerbitzuen  garapena,  energia  sektoreko  garapen 

teknologiko  berrietara  loturikoak  eta  Smart‐cities‐ekin  zerikusia  duten  proiektuen  esparruetan 

aplikatzekoak 

Mugikortasun  jasangarriaren  inguruko  ekonomia  jardueren  garapena,  bereziki  bizikletaren 

erabilerari edo partekatutako mugikortasun sistemei (car‐sharing) loturikoak. 

Hirugarren sektorearen sustapena aintzatespen sistemak bultzatuz 

Energiaren arloko prestakuntza eta sentikortze jarduerak 

Itsas energia eolikoaren  sorkuntza proiektuetarako Pasaiak dituen baldintza naturalak direla eta 

teknologia  horrekin  zerikusia  duten  ikerketa  jardueren  garapenerako  potentzialik  badagoela 

ikusten da. Halaber, gaitasunik badagoela antzematen da instalazio mota hauen diseinu, exekuzio 

eta  mantenuko  injinerutza  jardueretarako,  osagaien  fabrikaziorako  beharrezkoa  den  industria 

laguntzailerako  eta  itsasoko  haize  energiaren  sorkuntzaren  inguruko  beste  ekonomia  jarduera 

batzuetarako ere. 

 

 

Page 95: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 95

 

 

6. ONDORIOAK 

 

Diagnostiko  energetikoan  aztertutako  sektoreek  (lehen  sektorea,  industria  sektorea,  zerbitzu  sektorea, 

etxebizitza  sektorea  eta  administrazio  publikoa)  eskualdeko  energia  kontsumoan  duten  pisua  oinarri 

izanda  eta  eraginkortasun  neurriak  ezartzeko  eta  kontsumo  energetikoa  murrizteko  aurkezten  duten 

gaitasuna kontuan izanda eta  Oarsoaldearen zein gainontzeko eragileen (EJ, GFA, Udalak, EEE, e.a.) esku‐

hartze  ahalmena  ezagututa  ondoren  sektore  pribatuaren  eta  administrazio  publikoaren  eraginkortasun 

energetikoa hobetzeko potentziala zein den islatzen duten bi diagrama jaso dira. 

Horrez gain, gaur egun Oarsoaldearen posizionamendu‐energetikoa eta kontsumo energetikoa murrizteko 

potentzialaz  gain,  etorkizunean  eskualdean  energia  berriztagarrien  potentziala  zein  den  islatzen  duen 

azken diagrama bat ere definitu da beti ere bai Oarsoaldearen bai gainontzeko eragileen (EJ, GFA, Udalak, 

EEE, e.a.) esku‐hartze ahalmena eta interes maila kontuan izanda. 

 

Page 96: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 96

 

OARSOALDEAKO SEKTORE PRIBATUAN ENERGIA ERAGINKORTASUNA HOBETZEKO POTENTZIALA 

 

 

Page 97: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 97

 

OARSOALDEAN ADMINISTRAZIO PUBLIKOAN ENERGIA ERAGINKORTASUNA HOBETZEKO POTENTZIALA 

 

 

Page 98: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Diagnostikoa 98

 

OARSOALDEAN ENERGIA BERRIZTAGARRIEN POTENTZIALA 

 

 

Page 99: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Ekintza Plana 99

 

2016 – 2020 Energia Plana

 

Jarraian Oarsoaldeako Energia plana jasotzen da, ildoak, programak eta 

ekintzak  azalduaz,  eta  energiaren  arloan  Eskualdeko  Garapen 

Agentziaren funtzioak zehaztuaz. 

 ENERGIA PLANA  

 

Page 100: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Ekintza Plana 100

 

1. ENERGIA PLANA 

Oarsoaldeako  energia  diagnostikoan  jaso  diren  emaitzak  eta  ondorioak  kontuan  izanda  eta  Udalek, 

Oarsoaldeako  Garapen  Agentziak  eta  eskualdean  eragina  duten  gainontzeko  eragileek  (GFA,  Eusko 

Jaurlaritza,  e.a.)  energia  arloan  dituzten  eskuhartze‐ahalmen  errealak  eta  potentzialak  zein  diren 

ezagututa, Oarsoaldeako Energia Plana osatu da. Planaren eraketan Oarsoaldeako Garapen Agentziaz gain, 

Errenteria, Lezo, Oiartzun eta Pasaiako udal teknikarien ekarpenak ere kontuan izan dira. 

Oarsoaldeako Energia Plana Eskualdeko Energia Mahaian aurkeztua eta onartua izan da. 

 

1.1. Energia planaren helburuak 

Oarsoaldeako Energia Plana Gipuzkoako, EAEko, Estatuko eta Europako helburu estrategiko nagusiekin eta 

erakunde  hauek  onartutako  plan  eta  programekin  eta  energia  arloan  indarrean  dagoen  araudiarekin 

lerrokatua dago. 

Oarsoaldeako Energia Planaren helburu nagusiak beraz honakoak izango dira: 

Eskualdeko kontsumo‐sektore guztietan energia‐kultura berri bat ezartzea,  energia kontsumoaren 

murrizketa eta eraginkortasun energetikoaren hobekuntza ardatz nagusi bezala izango dituena. 

Pobrezia energetiko egoerak gutxitzea, berezi etxebizitza sektorean. 

Oarsoaldeako energia auto‐hornikuntza maila indartzea, eskualdeak dituen baliabide energetikoak, 

energia berriztagarriak bereziki, balorean  jarriz  eta  eskualdeko  gaur  egungo  ekonomia modeloa 

berritu eta balio gehiago duten ekoizpen sektore berrietara bideratuz. 

Trantsizio prozesu honetan Oarsoaldeako gizarte eragileak eta herritarrak  funtsezko elementuak 

izatera irits daitezela sustatzea, energiarekiko sentikortzea eta formakuntza indartuz. 

Jarraian, Oarsoaldeako 2016‐2020 eperako definitutako Energia Plana ikus daiteke. 

Page 101: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

HELBURUAK Zk. PROGRAMAK Nº EKINTZAK

1.1.1.

Xede diren etxebizitzak identifikatu esku hartze irizpideen finkatzea medio:  antzinatasuna, energia ziurtagiriaren araberako eraginkortasun maila, etab.:  ‐ Birgaitutako nahiz birgaitu ez diren eraikin eta etxebizitzak alderatzea, konparatiba bateratuak     egiteko balio duen eraikin eredu bat finkatu ahal izateko (konparatiba horiek, besteak beste,     honako alderdiak aintzat hartuz egingo dira: eraikuntza‐urtea, etxe‐aurre mota, arotzeria, etab.). ‐ Birgaitze‐lan baten ondoren energia arloko adierazleren bat hobe dadin eskatzea; hala nola,    kontsumoaren murrizketa, egiaztapen energetikoaren hizkiaren hobekuntza, .. 

1.1.2.

Jarduera programen diseinua: esku hartze irizpideak,  sustapenerako tresnak eta garapenerako plangintza instituzioen arteko koordinazio bidez: ‐ Lortzen den hobekuntzaren araberako proportziozko sistema bat ezartzea (dirulaguntzak, zergen    beherapena, hobariak, ..). ‐ Dirulaguntzak emateko orduan (EEErenak, ...) lortutako energia‐hobekuntzaren irizpidea aplikatzea    (dirulaguntza edo hobaria kalkulatzerako orduan irizpide hori aintzat hartzea).

OARSOALDEKO ENERGIA‐PLANA2016ko abenduaren 12a

Etxebizitza parkearen  energia eraginkortasuna hobetu.

BIZTANLERIAREN ENERGIA ERAGINKORTASUNA ETA ENERGIA BERRIZTAGARRIEN ERABILERA HOBETU

Etxebizitzen Birgaitze ‐ Energia‐hobekuntzak ezartzen dituzten edo eraginkorrenak diren etxebizitzei Ondasun Higiezinen    gaineko Zergan hobariak ezartzea. 

1.1.3.

Xede taldeei (auzotarren komunitateak), preskriptoreei (finken administratzaileak, higiezinetako agenteak) eta sektoreko eragileei (arkitektoak, aparejadoreak, eraikuntza enpresak….) zuzenduriko sustapena: ‐ Ziurtagiri energetikoen idazketan zorroztasuna hobetzea (merke egiten diren ziurtagiriak ekidin,    urrutiko ziurtagiriak ekidin, etab.). ‐ Eraikuntzen egoerara egokitzen diren eskuhartze nahiz hobekuntza‐neurriak proposa daitezen,    etxebizitzen ziurtagiri energetikoak egiten dituzten pertsonei zuzendutako prestakuntza     diseinatzea.‐ Erakundeen partaidetza sektore energetikoarekin harremana duten eragileekinkoordinatzea.

1.1.4. Eraikinen birgaitzean energia eraginkortasunerako irizpideen aplikaziorako fitxa teknikoen garatze eta dibulgazioa.

1.1.5.Eskualdeko udalentzat baliagarria izan daitekeen ordenantza‐eredu bat sortzea udalerrian gauzatzen diren birgaitze‐lan guztietan hobekuntza energetikoa eskatu ahal izateko.

1.2.1.Etxebizitzen eraikuntza eta birgaitzean kontuan hartu beharreko energia eraginkortasunerako eta energia berriztagarrien sustapenerako neurrien proposamenak moldatu.

1.2.2Irizpide horiek udaletxeetako hirigintza arautegian sar daitezela sustatu, kasu bakoitzean egokienekotzat jotzen diren tresnak erabiliz.

1.2.

Energia eraginkortasuneko eta berriztagarrien erabilerarako irizpideak txertatu Hiri Plangintzan.

g1.1.

Energetikorako Plan   Integrala diseinatu eta   garatu  Oarsoaldean.

Page 102: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

OARSOALDEKO ENERGIA‐PLANA2016ko abenduaren 12a

1.3.1.

Energia eraginkortasunari buruzko sentikortze  eta trebakuntza programak garatu, beti ere, zuzenean aurrezpen eta eraginkortasun energetikoan eragiten duten jarduerei buruzko informazioa lehenetsiz:  adin nagusiko herritarrengana heltzeko bide moduan, haurrei zuzendutako sentsibilizaziozioa‐lana egitea, Etxe Berdeak, GAP programa, energia‐jardunbide egokiak etxean, erosketarako jardunbide egokiak, gidatze eraginkorra, etab. 

1.3.2.Energia berriztagarrien inguruko trebakuntza eta sentikortze programen garapena, etxebizitza/etxe sektorea xede dutela:  finken administratzaileei trebakuntza, energia berriztagarrien erabilera potentzialari buruzko gidaliburuak, jada ezarritako esperientzia arrakastatsuen dibulgazioa, etab. 

1.3.3.

Energia eraginkortasunari eta energia berriztagarriei buruzko jardunaldi, hitzaldi eta prestakuntza jardueren antolaketa, eskualdeko prestakuntza‐zentroekin batera (ikastetxeak, helduentzako hezkuntza‐zentroak: energia etiketatzea, energia kontratuen optimizazioa, %100 berriztagarria den energiaren erosketa, zbizilagunen bileretara joan daitezkeen eta pribatuen proiektu energetikoen inguruan laguntza eskaini dezaketen aholkulari publikoen sarea, etab. 

1 3 4

Energia eraginkortasun handiagoko mugikortasunaren aldeko sentikortze programen garapena:  eraginkorki gidatzen ikasteko ikastaroak antolatu, ibilgailuen erosketan energia jardunbide egokiei buruzko informazioa zabaldu, mugikortasun biguna eta garraio publikoaren erabilera sustatu, oinezkoen eta 

1.3.Herritarren energia‐sentikortzea indartzea

Herritarren sentikortzea eta prestakuntza energia arloan.

1.3.4.bizikletazkoen mugikortasunerako eskura dauden ibilbideen dibulgazioa egin, bizikletaren erabilera eta mantenurako ikastaro eta topaguneak antolatu, ibilgailu elektrikoak bineta ordaintzetik salbuestea, etab.

1.3.5.Eskualdeko energia sektoreko enpresen katalogo bat argitaratu kontsumitzaileari energia eraginkortasunaren eta energia berriztagarrien arloetan dagoen eskaintzari  buruzko informazioa eskainiko diona.

1.4.1. Mugikortasun Planaren eta Mahaiaren eguneratzearen aukera aztertu

1.4.2. Car Pooling sistema berriro martxan jartzeko aukera aztertu

1.4.3.Hendaia‐Hondarribia‐Errenteria‐Donostia ardatzan berriz kargatzeko puntuak eta aulki elektrikoak jartzeko aukera aztertzea. 

1.4.Mugikortasunari lotutako eraginkortasun energetikoa 

hobetzea

Mugikortasun Plana motordun ibilgailuen alternatiba diren moduak lehenetsiz garatzea.

Page 103: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

OARSOALDEKO ENERGIA‐PLANA2016ko abenduaren 12a

1.5.1.Gizarte Zerbitzuen mahai teknikoan energia txirotasunari loturiko lan ildo bat txertatu arlo honetan garatu beharreko jardueren plangintza eta koordinazioa egiteko.

1.5.2.Oarsoaldeako energia txirotasunari buruzko azterlan bat egin eta arloarekin zerikusia duen informazioaren aldizkako jarraipena egin.

1.5.3.Oinarriko gizarte zerbitzuei protokoloak eta prestakuntza eskaini beren lanaren garapenean energia txirotasuneko egoerak hauteman eta hasierako abordajea egiteko gaitasuna izan dezaten:‐ Etxeko kontsumoen araberako zaintza‐sistema bat ezartzea.

1.5.4.

Energia eraginkortasunean aholkularitza teknikoa eskaini identifikatu diren eta hala behar duten energia txirotasuneko egoeren baldintzak hobetzeko:‐ Lanbide Heziketako praktiketako ikasleen bidez energia arloko aholkularitza eskaintzea eta   instalazioen ezarpena gauzatzea.

1.5.5.GFA‐ren energia txirotasunaren prebentziorako gidaliburuan ezarritako neurriak hedatu etabultzatu.

Energia txirotasuneko egoeren aurrean esku hartzeko mekanismoak ezarri.

1.5.Txirotasun energetikoko 

egoerak antzeman eta arintzea

1.5.6.Bizilagunen laguntzaren bidez larrialdi‐egoerak antzematea edo pobrezia‐energetikoko egoerak antzemateko sistemen ezarpena sustatzea (halako kasuak detektatzeko, bizilagun‐elkartearen sostengua bilatzea).

Page 104: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

OARSOALDEKO ENERGIA‐PLANA2016ko abenduaren 12a

HELBURUAK Zk. PROGRAMAK Nº EKINTZAK

2.1.1. Energia mahaia eskualdeko udaletxeen energia kudeaketaren inguruko jardueren koordinaziorako organo gisa sendotu. 

2.1.2.Garatzekoak diren jardueren plangintzarako proposamenak garatu:  eraikin, ibilgailu eta kale argiztapenaren ikuskaritza eta diagnostikoak, energia hobekuntzarako planak udal eraikinetan, udal ibilgailuetan eta kale argiztapenean, udal eraikinetan energia kudeaketarako sistemak, etab.  

2.1.3.Hobekuntza planetan txertatutako neurrien garapen eta ezarpenerako laguntza teknikoa, ondokoak eskainiz:  informazio teknikoa, prestakuntza eta informazioa, beste erakunde batzuekin koordinazioa diru laguntza ildoen ezagutzarako, lanabesak, etab. 

2.1.4. Buruturiko jardueren monitorizatze eta kontrolerako sistemen ezarpenerako laguntza teknikoa.

2.1.5.Udal eraikinen birgaitze eta eraikuntzan energia eraginkortasunerako eta energia berriztagarrien erabilerarako irizpideen txertaketa bultzatu.

B t k b li bid t i it t k bi i t l i t iki bid it t l k it k t EEE/IHOBE

HERRI‐ADMINISTRAZIOAN ERAGINKORTASUNA HOBETZEA ETA ENERGIA BERRIZTAGARRIEN ERABILERA BULTZATZEA

2.1.

Udaletako eraikin, instalazio eta ibilgailuen energia kudeaketa sistematizatua garatu.

Udalen eta eskualdearen energia kudeaketa hobetu 

eta balioan ipini.

2.1.6.Bertako baliabideetan oinarritutako biomasa‐instalazio txikien bideragarritasun‐azterlanak egitea eskatu EEE/IHOBEren laguntza‐programen esparruan.

2.1.7. Energia plangintza osoaren jarraipen eta ebaluazioa egin (energiaren behatokia).

2.2.1.Energiaren kudeaketaren arloan ardura duten udal langileentzako energiaren inguruko Trebakuntza Plan baten proposamena egin eta beraren exekuzioa bultzatu.

2.2.2.Langileen prestakuntza eta sentikortzerako beharrak karakterizatu lan postuan energia, mugikortasuna barne, eraginkorki erabiltzearen eta beharrezko jarduerak planifikatu eta gauzatzeari dagokionean.

2.3.1.Energia kontsumoaren aldetik nagusienak direnak identifikatzeko aukera ematen duen udalen eta Oarsoaldearen kontratuen analisia egin.

2.3.2. Erosketa eta kontratazioko agirietan txertatzekoak diren irizpideak garatu eta proposatu.

2.3.3. Arlo honetan jada garatu diren esperientziak hedatu.

2.3.4. Energiaren erosketa bateratua bultzatu.

2.2.Langileen energia arloko trebakuntza eta   sentikortzea.

2.3.Erosketa eta kontratazio prozesuetan energia irizpideak txertatu.

Page 105: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

OARSOALDEKO ENERGIA‐PLANA2016ko abenduaren 12a

HELBURUAK Zk. PROGRAMAK Nº EKINTZAK

3.1.1.Energia‐kontsumo handiak dituzten lehen sektoreko jardueretan energia‐eraginkortasunaren inguruan neurriak hartzeko potentzialtasuna aztertu. 

3.1.2. Eskualdeko lehen sektoreari zuzendutako energia arloko aholkularitza‐zerbitzu bat sustatzea: ‐ Sektoreko jarduera edo instalazioetan energia arloko ikerketak egitea ‐ Aldez aurretik burututako ikerketetatik abiatuz, hobekuntza‐neurriak proposatzea.

3.1.3.Eskualdeko lehen sektorearekin zerikusia duen biomasa erabiliz energia sortzera zuzendutako proiektu pilotu bat martxan jartzea.

3.1.4.Buruturiko analisiaren ondorioz eta beste tokietan gauzatutako ekimen arrakastatsuen jarraipenaren ondorioz identifika daitezkeen proiektuen garapena. 

3.2.1.Lanpostuan jokabide energetiko egokiak izatearekin harremana duen esperientzia pilotu batetik abiatuz, zerbitzuen sektorearentzat baliagarriak diren jardunbide egokiak garatzea.

3.2.2. Egun martxan dauden jardunbide egokiko programetan energia arloak txerta daitezela bultzatu.

Lehen sektorearen partaidetza sustatu eta bultzatu energiaren kudeaketa proiektuetan.

3.1.Lehen sektoreak   Oarsoaldean duen potentzialtasunen analisia.

JARDUERA EKONOMIKOEN ERAGINKORTASUN ENERGETIKOAREN HOBEKUNTZA ETA ITURRI BERRIZTAGARRIEN ERABILERA BULTZATZEA

3.2.3.Merkataritza sektorearen energia karakterizazioa sustatu eta hortik abiaturik bere energia eraginkortasuna eta energia berriztagarrien erabilera hobetzeko lan ildo bat abiarazi.

3.2.4.Beste erakunde batzuetatik (EEE, Basquetour, Eusko Jaurlaritzako Kontsumo Saila…)sektorerako garatu diren programak ezagutarazi eta haietan partaidetza bultzatu. 

3.2.5.Merkataritza eta zerbitzuen sektoreari trebakuntza eskaini energia eraginkortasun handiagoko produktuen preskripzioa bultza dezaten.

Zerbitzu sektorean energia eraginkortasuna eta energia berriztagarrien erabilera bultzatu.

3.2.Zerbitzu sektorearen energia arloko sentikortze eta prestakuntza indartu.

Page 106: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

OARSOALDEKO ENERGIA‐PLANA2016ko abenduaren 12a

3.3.1.Energiaren erabilera intentsiboena duten industria‐sektoreko enpresak identifikatu eta hauek energia kudeaketa arloan duten egoeraren prospekzioa egin, enpresei indarrean dauden diru‐laguntza eta programei, ingurumen izaerako hobari fiskalei, eta abarri buruzko informazioa emanez.

3.3.2. Oarsoaldeako langileei trebakuntza eskaini prospekzio zereginetan energiaren arloa baitaratzeko.

3.3.3.Prospekzio formularioetan arlo honetan beharrezkoak diren lankidetza, prestakuntza, etab.etarako gaiak sartu (baterako erosketa, eraginkortasun energetikoari buruzko proiektu estrategikoak, etab.)

3.4.1.Lehiakortasunaren hobekuntzaren inguruan eskualdean egon daitezkeen lantaldeak antzematea eta horietan energiaren arloa barneratzeko aukera aztertu.

3.4.2. Eskualdeko enpresetan energiaren aldagaia sartzera zuzendutako kudeatzaile energetikoaren sorrera bultzatu.

3.4.3. Prestakuntza eta sentikortze‐jarduerak garatu.

3.4.4.

Eskualdeko enpresa/industrialdeetan energiaren aprobetxamenduko eta energia berriztagarrien erabilerako proiektuak garatzeko bideragarritasuna aztertu eta xede horrekin industria poligonotako administratzaileen elkarlana bultzatu:  Enpresetako instalazioetan egin daitezkeen inbertsioetan hobekuntza energetikoak ezartzeko aukerak baloratzea (estalkiaren aldaketak, esaterako)".

3.3.Eskualdeko industrien beharren prospekzioa.

Energia proiektuen  sustapena industrietan.

3.4.

Energia proiektuen garapena sustatu industria txiki eta ertainetan.

 aukerak baloratzea  (estalkiaren aldaketak, esaterako) .

HELBURUAK Zk. PROGRAMAK Nº EKINTZAK

4.1.1. Homologatutako zentroekin koordinatu lanbide eta etengabeko trebakuntzako jardueren diseinu eta zabalkundean.

4.1.2.Energiarekin eta energiaren kudeaketarekin zerikusia duten arloen inguruko jardunaldi eta mintegi profesionalen antolaketa.

4.2.1.Energiaren eraginkortasunarekin eta energia berriztagarriekin zerikusia duten zerbitzuen arloan aukera ekonomikoak antzematea.

4.2.2.Interesa duten eragile eta pertsonekin “komunitatea” sortu, teknologia berrikuntza, enpresa ekimenak, garatutako proiektuak, eta, oro har, esparru honetan interesekoa den informazio oro hedatuko zaiena. 

4.2.3.Baso biomasaren eta nekazaritza eta abeltzaintzaren hondakinei loturiko ekonomia‐jarduera jasangarriak sustatzeko aukera aztertu inplikatutako herri‐administrazioekin elkarlanean.

4.2.4. Eskualdeko enpresen eta trebakuntza/berrikuntza zentroen arteko elkarlana sustatu (Don Bosco‐Tknika).

4.3.1.Car‐sharing ekimenen bideragarritasuna aztertu eta bideragarriak direnak garatu (garraio publikoak estaldura nahikoa ez duten industria poligonoetan, adibidez).

4.3.2.Bizikletaren inguruko ekonomia jarduerak bultzatu: ‐ Bizikleta elektrikoaren sustapena. ‐ Bizikleta bidezko mezularitza‐jarduerak ezarri.

4.3.Mugikortasun iraunkorraren esparruan ekonomia   jarduera sustatu.

Energia sektoreko ekintzailetzaren eta berrikuntzaren sustapena.

Prestakuntza programen sustapen eta garapena.

Energiaren erabilera hobearekin zerikusia duen ekonomia‐sustapena bultzatu.

4.1.

4.2.

JARDUERA EKONOMIKOAREN DINAMIZAZIOA

4.3.3. Ibilgailu elektrikoarekin zerikusia duten jarduera ekonomikoak bultzatu, energia‐iturri garbien erabilera lehenetsiz.

Page 107: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

OARSOALDEKO ENERGIA‐PLANA2016ko abenduaren 12a

4.4.1.Merkatariei zuzenduriko trebakuntza programak garatu energiarekin zerikusia duten produktuei buruzkoak (eraikuntza materialak, material elektrikoa, argiztapena, etxe tresna elektrikoak, etab.) energiaren aldetik eraginkorragoak diren produktuen erosketan beren bezeroei behar bezala aholku emateko gai izan daitezen.

4.4.2.

Energetikoki eraginkorragoa den erosketan saltoki txikiek duten funtzioa aintzatesten duen proiektu pilotu bat aurrer eraman: ‐ Prestakuntza jardueraren ondoren emandako zigiluen bidez eta aintzatetsitako establezimenduak    jasotzen dituzten katalogoak argitaratuz. ‐ Etab.

4.4.3.Establezimendu turistikoen balio‐proposamena hobetu energia eraginkortasuneko eta energia berriztagarrien erabilerako neurriak barneratzen dituzten ziurtagiri ekologikoak eskuratuz (lehen pauso moduan, udal titularitateko museoak barneratzen dituen proiektu bat garatuko litzateke).

4.5.1.

Eraikuntza enpresen lehiakortasuna hobetuko duten prestakuntza eta sentikortze programak garatu, eraikuntza‐proiektuak garatzen dituztenean energia eraginkortasuneko irizpideak proposatu eta aplikatzeko gai izan daitezen eta alderdi hori beren balio proposamenean txerta dezaten ‐ Eraikuntza jasangarriaren arloan adituak diren enpresen sorrera edo egun jarduean dauden    enpresen birmoldaketa sustatu.

Eraikuntza sektoreko enpresen dinamizazioa.

4.4.Zerbitzuen sektorearen dinamizazioa.

Energiaren erabilera hobearekin zerikusia duen ekonomia‐sustapena bultzatu. 4.5.

4.5.2. Eraikuntza jasangarrirako gidaliburuak dibulgatu eta sektoreko enpresek aplika ditzatela bultzatu.

4.6.1.Pasaiako Portua itsas/haize  teknologia bidez energia sortzearekin zerikusia duten proiektu erakusleak ezartzeko leku gisa sustatzea aztertu, eskualdeko eragile teknologiko eta enpresa‐eragileen partaidetzarekin.

4.6.2.Iturri berriztagarrietako energia sortzeko proiektuak epe luzera sustatzeko aukera aztertu, eskualdeko enpresak tartean sartuz.

4.6.

Itsas/haize teknologiaren    eta berriztagarrien beste teknologien inguruko ekonomia jardueraren sustapena.

Page 108: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

OARSOALDEKO ENERGIA‐PLANA2016ko abenduaren 12a

HELBURUAK Zk. PROGRAMAK Nº EKINTZAK

5.1.1. Etxebizitza sektorean energia berriztagarriak ezartzeko proiektu erakusleen garapena  sustatu.

5.1.2.Eraikin publiko bat eraiki edo osotara birgaitu behar izanez gero “passive house” edo eraikuntza bioklimatikoaren irizpideekin egin litekeen aztertu. 

5.1.3.Industria poligono edota auzotarren komunitate batean eta administrazio publikoaren ekipamendu elkar banatuetan energia banatuaren sistema (mini‐sare) bat ezartzeko aukerak aztertu, indarrean dagoen legediarekin bat etorriz.

5.1.4. Euro Hiriaren esparruan proiektuak garatzeko aukerak identifikatu.

5.2.1.Pasaiako badian aurreikusita dauden energia‐proiektuak landuko dituzten foroetan Oarsoaldearen parte hartzea bideragarria izan daitekeen aztertu, jasagarritasunaren ikuspuntutik.

5.2.2.Mahai bat sortu, Oarsoaldeako gizarte eragileekin batera,  eskualdean garatu nahi diren energia proiektu handiak aztertzeko.

GFA Eusko Jaurlaritza eta EEE rekin jardueren koordinazioa eskualdean garatzen diren energia arloko proiektu eta

Energiaren kudeaketa orokorra hobetu energiaren aldetik iraunkorragoa den eskualdea lortuz.

5.2.

Apartekoak eta erakusgarriak diren energia esperientzia edo instalazioen ezarpena bultzatu.

Oarsoaldearen presentzia indartu eskualdeari eragiten dioten energia erabakiak hartzen diren foroetan.

INSTITUZIOEN ARTEKO KUDEAKETA OROKORRA ETA KOORDINAZIOA

5.1.

5.3.1.GFA, Eusko Jaurlaritza eta EEE‐rekin jardueren koordinazioa eskualdean garatzen diren energia arloko proiektu eta programen inguruan.

5.3.2.Beste udalerri eta eskualde batzuetako energia mahaiekin koordinazioa, eta baita ekonomia eragile, gizarte eragile eta erabiltzaileekin ere. 

5.3.3.

Eskualdearen energia egoera, Energia Plana eta buruturiko ekintzen eta hauen jarraipena  komunikatzeko eta hedatzeko jarduerak garatu:  Aurrezpen eta eraginkortasun energetikoari nahiz energia berriztagarriekin zerikusia duten diru‐  laguntza eta sostengu‐programei buruzko herritarrenganako nahiz eragindako bestelako eragile  eta sektoreei zuzendutako komunikazio‐ekintzak modu adierazgarrian indartzea. 

5.3.Instituzioen arteko koordinazioa eta komunikazioa.

Page 109: Oarsoaldea energia plana  diagnostiko eta ekintza plana

Oarsoaldeako Energia Plana | Ekintza Plana 110