Como se fai unha película

O guión

ETIMOLOXÍA: guiar. 

O  guión  cinematográfico  non  é  un  produto  final,  senón  unha  ferramenta  de traballo para facer un filme. Por iso, adoptan un formato estándar que os fai moi doados de interpretar por calquera que os lea. O guión debe ser funcional, non é unha lectura “para entreterse”.

O guión cinematográfico é unha obra escrita que serve de base á creación dunha película. O guión (screenplay en inglés) pode ser unha obra completamente nova (guión orixinal) ou unha adaptación dunha obra preexistente (guión adaptado). Neste último caso, as fontes que inspiran o guión poden ser moi diversas:

­Novelas (Gone with the wind, guión de Sidney Howard sobre unha novela de Margaret Mitchell).

­Obras de teatro (Casablanca, guión de Julius J. Epstein, Philip G. Epstein e Howard Koch a partir dunha peza teatral non representada, Everybody comes to Rick's, de Murray Burnett e Joan Allison).

­Banda deseñada (La Vie d'Adèle – Chapitres 1 & 2, guión de Abdellatif Kechiche e Ghalia Lacroix sobre o libro Le bleu est une couleur chaude de Julie Maroh).

­Artigos de prensa (Saturday Night Fever, guión de Norman Wexler a partir do artigo Tribal Rites of the New Saturday Night de Nick Cohn na revista New York)

­Poemas (The Raven, guión de Richard Matheson baseado en referencias do poema homónimo de Edgar Allan Poe).

­Ópera, teatro musical (West Side Story, guión de Ernest Lehman sobre o musical de Leonard Bernstein, música; Arthur Laurents, libreto; e Stephen Sondheim, letras das cancións).

...

O “guión literario” é obra do guionista e contén a acción completa estruturada en escenas. Nel aparecen xa os diálogos dos personaxes, fanse indicacións sobre os escenarios e o tempo da acción, engádense matices para a interpretación dos actores...

Ao ler o guión literario un debe facerse a idea “do que pasa” na película, mais non de “como é” visualmente: non se especifican tipos de planos, movementos da cámara, etc. Iso faise no chamado “guión técnico” (shooting script), que é a tradución en imaxes cinematográficas do que di o guión literario. A guía que permite planificar en detalle a rodaxe, saber que planos hai que facer, cal será a posición da cámara, como se moverá, onde hai que poñer as luces, onde estarán os micrófonos, etc.

No guión literario a acción está organizada en escenas diferentes co seguinte formato:

1. Primeiro se indica, como encabezado, onde e cando transcorre a acción. Indícase INT ou EXT en función de se a escena sucede en espazos pechados (interiores) ou abertos (exteriores). Logo se detalla onde sucede a acción (Café Bar de Rick) e o momento (Día, Noite, etc).

2. En segundo lugar, se explica a acción que se produce nesa escena (facer non pensar). Os personaxes descríbense a primeira vez que aparecen, indicando entre paréntese a idade aproximada e algúns detalles esenciais.

3. En terceiro lugar, entrecruzado co desenvolvemento da acción, aparecen os diálogos pertinentes, coas indicacións precisas para os actores (“volvéndose para mirala”, “entre risas”, etc).

Tradicionalmente, o guión preséntase sempre co mesmo formato, bastante ben definido, herdado da época na que se escribían a máquina, no que atinxe ás marxes e á tipografía (Courier 12 puntos). As páxinas van numeradas e os textos alíñanse á esquerda.

Páxina de guión de All About Eve (Joseph Leo Mankiewicz, 1950).

Páxina do guión técnico (shooting script) de 

Casablanca (Michael Curtiz, 1950).