UNIBERTSOAREN SORRERA ETA BIG BANG-REN TEORIA

UNIBERTSOAREN SORRERA:Ez dakigu Unibertsoa nola sortu zen:-Zientziaren aldetik Big Bang-ari buruz dakigunaren arabera, "singulartasun" batetik sortu zen.-Batzuek zulo beltz baten barruko hazkuntzaz dihardute eta beste batzuek unibertso sortzaile eta suntsitzaile baten eiekzioaz. -Fededunek, berriz, nahiago dute Jainkoaren ekintza izan zela pentsatu.

BIG BANG-AREN TEORIA:Unibertsoa duela 13.700 urte sortu zen leherketa baten ondorioz:big bang.    Hasieran unibertsoko energia guztia puntu batean elkartuta zegoen. Leherketa bat egon zen, Big Bang- na, eta materia guztia aldentzen eta hozten hasi zen. Apurka-apurka materia hori magnetikoki erakartzen hasi zen eta lehen galaxiak eta izarrak sortu ziren.

UNIBERTSOAREN PIZKETA:Partikula kargatuek ( protoiek eta elektroiek) fotoiekin elkar elkarekintza dute.Partikula kargatu horiek elkarren artean ( eta quarkekin eta neutroiekin) konbinatu, eta atomoak eratu zituztenean, argia nahi bezala ibili zen espazio sortu berrian.Hori dela eta, Unibertsoa gardendu egin zen, eta erradiazio bat sortu zen.

LEHEN ATOMOAK:Big banga gertatu eta 300.000 urtera gutxi gora- behera, hidrogeno eta helio atomoak eratu ziren.Atomo horien garai hartako proportzioa gaur egungoaren antzekoa da.Atomoak aldatu dira baina ez dira gehio sortu.

IZARREN ETA GALAXIEN ERAKETA:Big banga gertatu zenetik 400.000.000 urtera, gutxi gora behera, dentsitate handieneko espazioko eremuak grabitazio-erakarpeneko gune bihurtu zuen.Materia bildu zen gune horien inguruan, eta nebulosa, planetak eta izarrak eratu ziren.

ENERGIA ILUNA:Unibertsoa sortu eta 9.000.000.000 urtera, galaxiak gero eta azkarrago ibiltzen hasi ziren. Grabitazio-erakarpenari kontra egiten dion energia ilun batek azeleratzen dituela uste da, baina ikertzaileek ez dakite zer jatorri duen energia ilunak. Hori da unibertsoko misteriorik handiena.

EGURATSA:

Lurraren atmosfera edo Eguratsa lurra inguratzen duen gas geruza da.

Eguratsa hainbat geruzatan zatitzen da:-TROPOSFERA: Atmosferako geruza baxuena, lurrazaletik 7 km-ra poloetan eta 17 km-ra ekuatorean. Bertan gertatzen dira fenomeno meteorologiko gehienak. -ESTRATOSFERA: Troposferatik 50km-ra. Bertan dago ozono-geruza.-MESOSFERA: 50 eta 80-85 km artean, -TERMOSFERA: 80-85 km-tik 640 km-raino hedatzen da. -IONOSFERA: Termosferaren barruan kokatua, erradiazioarengatik ionizatzen den atmosferaren zatia da.-EXOSFERA: Kanpoan dagoen geruza, 10.000 km-raino heda daiteke.