Unibertsoaren sorrera

• Big-bang teoria• Lurraren sorrera

-nola sortu zen-lurraren atalak barrutik eta kanpotik.

BIG BANG TEORIA• Unibertsoaren sorrera

azaltzeko jaiotako teoria bat da.

• Bertan unibertsoaren jaiotza duela 14.000 milioi urte gertatu zela proposatzen da.

• Hasieran unibertsoko energia puntu batean elkartuta zegoen. Leherketa bat egon zen,eta materia guztia aldentzen hasi zen eta hozten

• Gero materia hori erakartzen hasi zen eta lehen galaxiak eta izarrak sortu ziren

LURRAREN SORRERA• Lurraren historia orain dela 4.500

milioi urte hasi zen nebulosa batetik

• Eguzki sistemaren sorreran elementu astunak eguzkiaren inguruan kondentsatu ziren,elementu arinak, eguzkitik oso urrun kondentsatu ziren

• Lurra eratuko zuen gas-multzoa hozten eta kondentsatzen hasi zen. Gero, tenperatura jaitsi zenean urtutako materialak solidotzen hasi ziren

• gas estalki bat osatu zuten, jatorrizko atmosfera izango zena.

Lurraren atalak

• Lurrazala. Kanpoko geruza da eta ozeanoetan dituen 12 kmtik kratoietan dituen 80 kmtaraino iritsi daiteke. Batez ere basalto eta granitoz osatua dago. Eztertu ahal izateko, bitan sailkatu ohi da: lurrazal kontinentala eta ozeanikoa.

• Mantua. Lurrazalaren eta nukleoaren artean dagoen geruza da. 2900 km.ko sakonerara iristen da. Mantua batez ere peridotitaz osatua dago. Mantua goi eta behe mantuan banatu daiteke. Biak ezberdintzen diren puntua Repettiren diskontinuitatea da.

• Nukleoa: 3.475 kmko lodiera duen geruza da. Mantutik Gutenbergen diskontinuitateak bereizten du. Burdina eta Nikelez osatutako aleazio batez osatua dago. Barne eta kanpo nukleoan beriz daiteke. Barne nukleoa solidoa dela uste da eta kanpo nukleoa likidoa da

• Litosfera. Modu elastikoan jarduten duen goiko azala da. 250 kmko lodiera du eta lurrazal osoa eta mantuaren zati bat hartzen ditu.

• Astenosfera. Fluxu eran portatzen den mantuaren zatia da. Geruza honetan uhin sismikoen abiadura jaisten da.

• Mesosfera. Edo behe mantua. Mineralak dentsoagoak bilakatzen dira euren konposaketa aldatu gabe.

• Endosfera. Eredu geostatikoko nukleoaren parekoa da.