Jarduera Musikalak

JARDUERA MUSIKALAK

HUHEZI

2008-2009

JARDUERA MUSIKALAK

ENTZUMEN BEREIZKETA

DOINUAREN ERABILPENA

TRESNA MUSIKALEN ERABILPENA

ERRITMIKA ETA MOTRIZITATEA

ENTZUMEN BEREIZKETA

GURE SOINU-TESTUINGURUA IKERTZEN IKASGELETAN ETXEAN, KANPOAN AHOLKUAK

GORPUTZAK SORTZEN DITUEN SOINUAK ETA ZARATAK

JARDUERA HAUEN OINARRIZKO HELBURUAK

JARDUERA MUSIKALAK

ENTZUMEN BEREIZKETA -1

GURE SOINU-TESTUINGURUA IKERTZENIKASGELETAN :

Kristalezkoak :leihoak, poteak,.. Egurrezkoak : mahiak, aulkiak, ateak,… Metalezkoak : aulkiak, markoak, erradiadoreak,… Plastikozkoak : botilak, poltsak,…

Ikasleak, hasieran, bere eskuekin esploratuko dute soinu guztiak, gero, baketa moduko tresnak erabili (egurrezko, metalezko, gomazko, feltrozko materialak) honen gainean soinuak ikertzeko

Horrelako jardueretan, batez ere lehendabiziko egunetan soinuko kaotikoaz gain egitura errepikakorra eta monotonoa nahikoa egiten da. Hau erabat normala da, soinuak eta erritmo ezberdinak aurkitzeko arintasun, originaltasun eta ohitura faltagatik.

JARDUERA MUSIKALAK


GURE SOINU-TESTUINGURUA IKERTZEN

ETXEKO edota KALEKO SOINU OBJEKTUAK aurkitu eta

gelara ekarri : Harriak, egur eta burdin makilak, latak, giltzak, kaxak, kartak, kristalak, txanponak, lekaleak,… Soinu-objektu honen multzokapena egin : materia,

forma, tamaina, pisua,…edota antzeko soinuaren arabera. Lehendabiziko jardueretan ikasle bakoitza bere sailkapena

egingo du, jarraian taldean aritu gara eta, horrela, denon artean, emaitzak konpartitu eta adostuko genuke.

JARDUERA MUSIKALAK


GURE SOINU-TESTUINGURUA IKERTZENIkerketaren hurrengo faseetan : begi itxiarekin

Ukimenez objektuak arakatu. Soinuez objektuak arakatu. Bi edo soinu gehiago artean objektu baten soinua bereiztu

(hasieran, jarduera errazagoa planteatzeko, erabateko soinu ezberdinetaz baliatuko gara, gero arian-arian, antzeko soinuaz eta soinu kopuruaz proposamenak gehitzen joango gara).

Gelan zehar, soinu-objektua aurkitu Oinarrizko edukiak landu :

Posizioa (aurrean/atzean), distantzia (hurbil/urrun), denbora (lehen, orain, gero), kantitatea (1,2,3, +), intentsitatea (bortitza/suabea), iraupena (luzea/laburra), abiadura (azkar/motel),

Jarduera hauek garatzeko honelako berrespenak behar dira : ENTZUN ADITU ARAKATU IDENTIFIKATU ERREPRODUZITU KONPARATU ORDENATU

JARDUERA MUSIKALAK


GURE SOINU-TESTUINGURUA IKERTZENAHOLKUAK

Aurreko faseetan garapen egokia izateko zera behar dira : arreta handia, behaketa zorrotza eta entzumen lanketa sakona. Haur txikiekin edota behar bereziak dituztenekin aurkitu

dezakegu : Begiak zabaltzea momentu guztietan Mozorro edota zapia jartzeko eragozpenak Ilunpean geldiaraztea egotea Mugimendu motelak (eskuak aurrera begira) topo edo erortzeko

beldurrarekin Jokabide hauek, jarduera praktikoak aurrera eginez eta

haurrak espazioaren kontzientzia hartuz doan bitartean desagertuko dira.

JARDUERA MUSIKALAK


GURE SOINU-TESTUINGURUA IKERTZEN (AHOLKUAK) Bestalde, haurrak (bere behaketan) inguruko soinuak eta zaratak

aurkituko ditu, eta hauen artean, ere, berak ukitu edota egitea ezinezkoa izan litekeenak. Horretarako irakaslea grabatutako material sorta eduki behar du. Adibidez, “Sonidos a la carta” edota “Instrumentos a la carta. Chapgier-Laboissière, C. Ediciones Fuzeau. Hermes Ibérica. Beste auera bat : web orrialde honetan (http://bancoimagenes.cnice.mec.es/)

Aurrera eramateko metodologia bat1. Grabazioa jarri; tarteka gelditu ikasleen arreta ziurtatzeko eta

entzumen memoriako ariketak egiteko

2. Entzundako soinuak eta zaratak gogoratu (familiaz sailkatuak)

3. Entzundako soinuk eta zarataren imitazioa (zaila bada ere oso atsegina eta dibertigarria da haurrentzat)

4. Imitatutako soinua eta zaratarekin eszenifikatu historiatxo bat, edota ipuin arrunta bat musikatu (bertako soinuak eta zaratak adierazten.

http://bancoimagenes.cnice.mec.es/






JARDUERA MUSIKALAK



Haurrentzako, bere gorputzeko soinuak eta zaratak aurkitzea,

Ikertzea eta sortzea beharrezkoa da.

Ahotsarekin : kantatzea, barre egitea, putz egitea, ezpainak bibratu, soinuak imitatu,…

Eskuekin : txaloak, kriskitinak (haur eta H.P.B.-rentzako zaila), beste gorputz atalari jotzea,…

Hankarekin : hanka puntarekin lurrean jo, orpoarekin, hanka osoarekin, arrastatu,…

Ariketak : gorputz soinuarekin adierazi : alaitasuna, nahigabea, maitasuna, nazka,…Ariketa hauek bideratzeko, bakarka zein taldeetako antolaketak frogatu eta garatu behar ditugu.

JARDUERA MUSIKALAK



Haurrei isiltasun absolutua tentsioa eragiten diote. Horregatik landu beharko genuke isiltasuna eta arnasketa edota isiltasuna eta mugimenduarekin batera.

Beste isiltasunezko ariketak : Estatuaren jokoa : haur batek besteei beregana hurbiltzea

eskatzen ditu, baina hori bai, erabateko isiltasunez; norbaitek zarataren bat egiten badu estatua bihurtuta bertan mugitu gabe geldituko da.

Playback-a : haur batzuk hitz egiten edota kantatzen ari dira. Beste batek, bere momentuan, nork isildu den asmatu beharko du. Hasieran, ariketa hau, bi pertsonekin bakarrik egingo dugu, gero pixkanaka-pixkanaka haurren kopurua handitzen joango gara.

JARDUERA MUSIKALAK


JARDUERA HAUEN OINARRIZKO HELBURUAK Entzumen hezkuntza Pertzepzio-motoren garapena Nor bere gorputza eta honen soinu ahalbidearen kontzientzia Sormena, berezkotasuna eta originaltasunaren garapena Oinarrizko edukiaren heldutasuna Lateralitatea Zentzu erritmikoen garapena Koordinazio orokorra Besteekin harremanak. Soziabilitatea Erreakzio eta kontrolerako gaitasuna Diziplina eta aginduaren ohiturak Behaketa eta esperimentazioa Atxikipenerako gaitasuna. Entzuketarako memoria Disoziazioa eta eskuen independentzia Izaeraren baieztapena

DOINUAREN (KANTA) ERABILPENA

DOINUAREN ZATIAK IDENTIFIKATZEN

ERRITMOAREN LANKETA PULTSUA AZENTUA ESKEMA ERRITMIKOAK

HIZKUNTZAREN TRATAERA

MELODIAREN LANKETA KANTA

JARDUERA MUSIKALAK

DOINUEN ERABILPENA -1

DOINU BATEAN HIRU ZATI NAGUSIAK AURKITZEN DIRA :

ERRITMOA HIZKUNTZA MELODIA

Zati bakoitza garatu beharko genuke modu zekuentziatu honetan:

ERRITMOA HIZKUNTZA MELODIA

JARDUERA MUSIKALAK


ERRITMOAREN LANKETA : PULTSOA AZENTUA ESKEMA ERRITMIKOAK

PULTSOA Hasieran gorputz perkusioarekin (mugimendu edota

mugimendurik gabe) Esku txaloak, izter zapladak, hanka kolpeak, txistuak, hatz

klaskak

Gero perkusio tresnarekin (arreta eta kontzentrazio gehiago eskatzen dute)

Panderoak klabeak krotaloak

JARDUERA MUSIKALAK


AZENTUA : Konpasaren lehendabiziko zatia kolpatzen Hasieran gorputz perkusioarekin (mugimendu edota

mugimendurik gabe). Gero perkusio tresnarekin Intentsitatearekin pultsuaren azentua nabarmendu Bakarrik azentua jo

PULTSUA ETA AZENTUA biak batera landu Batzuk pultsua markatzen dute eta besteak azentua,

bai gorputza zein instrumentuarekin

JARDUERA MUSIKALAK


ESKEMA ERRITMIKOAK : Kantuaren eskema erritmikoak aurkitu eta

bereiztu Berriro ere lehendabizi gorputz perkusioa eta

gero instrumentuak

3

4

2

JARDUERA MUSIKALAK


HIZKUNTZA : Testuaren hitzak edota esaldiak ulertarazi Testuaren zentzua aurkitu eta landu Eskema erritmikoak (bere pultsua eta

azentuarekin) hitzarekin elkartu. Hau zaila bada, onomatopeiak edota trataera silabikoa jarri.

Lan hau poliki eta tentu handiz egingo dugu. Beti ere zati laburrekin

Ikasleen irudimena eta sormenari lantzeko aukera leku bat ezartzen.

JARDUERA MUSIKALAK


MELODIA : Hasieran kantuaren melodia osotasunez eskaini

ikasleei. Melodiaren joera hasiera, ibilbidea eta bukaera aurkitu. Zentzu osoa ulertu eta jaso behar dute (erritmika zatiak eta hizkuntza landu ondoren)

Horretarako, ahotsaz gain beste instrumentu melodikoa erabiltzea oso interesgarria da.

Eskuartzearen prozedura : Melodia emanda (irakasleak) ikasleek gorputz

perkusioarekin edota perkusio instrumentuarekin laguntzen dute.

Melodia emanda (irakasleak) ikasleek errezitatu erritmikoarekin erantzuten dute elkarrizketa

JARDUERA MUSIKALAK


HAURRENTZAKO KANTAK (Gomendioak) Testua : laburra, baina zentzu guztiekin; haurren interesa

egokitua; onomatopeiekin

Erritmoa : erraza, haurren “tenpoa” egokitua

Melodia : sinplea, zailtasun gabekoa baina estetika

zainduta; alterazio gutxirekin Forma : errepikapena (oihartzun efektua) A A; alderdi bikoa

= A B; alderdi hirukoa A B A

Generoa : euskal kanta herrikoiak; jolas kantak; pailazoen kantak; egungo euskal zein atzerritar kantak,… Ikasleek sortutako kantak

TRESNA MUSIKALEN ERABILPENA

MUSIKA TRESNEN FAMILIAK

LEHENDABIZIKO KONTAKTUAK

PROZEDURA DIDAKTIKOAK

TRESNEKIN JARDUERA MOTAK

JARDUERA MUSIKALAK

TRESNA MUSIKALEN ERABILPENA -1

Gorputz perkusioa praktika nahikoa egin ondoren musikako tresnaren erabilpenari hasiera emango dugu.

Instrumentuaren aurkezpena mantxu-mantxu izan behar da : haurrak tresna bakoitzaren soinua, forma eta materiaren ezaugarriak ongi jaso beharko dituzte.

Tresnaren familiak erabiliko ditugu hauek aurkezteko : Metalezko txikiko tresnak : krotaloak, hirukiak, kriskitinak,

sonailuak, panderetak,… Egurrezkoak : klabeak, txinatar kaxak, kastaniolak,… Mintzekoak : panderoak, bongoak, danborrak,… Perkusio handia : tinbalak, bonboa, txindatak,…

JARDUERA MUSIKALAK


Tresneriarekin kontaktu luze eta askea izan ondoren ipuin musikatuak sartu dezakegu. Hauek, haurrengan arreta gehiago eta erabilpen esanguratsua ziurtatuko ditu.

Tresnaren familia bakoitzari ipuineko pertsonai bat esleituko dugu.

Tresnaren soinua –tinbrea – eta honen eragina haurrentzako “erreferentea” bihurtuko da

Erreferentzia hauek garatzea, beste jarduerak (ipuin batzuk,…) irudikatzeko eta sortzeko ezinbestekoak izango dira.

JARDUERA MUSIKALAK


Irakasleak, tresna musikalaren hasierako erabilpenean, pazientzia eta lasaitasuna asko izan beharko ditu.

Haurrek soinu esplorazio-ikerketan kaos handia sortzen dituzte (erabat normala dena), baina prozesu hau ezinbestekoa da eta hau mugatzea ez du inongo mesederik egingo, ez gure eskuartzeari ezta haurren motibazioari.

JARDUERA MUSIKALAK


Tresna musikalaren erabilpenerako jarraitu beharreko didaktika ordena :

Tresna naturalak : gorputz perkusiozkoak Soinu mugagabeko perkusiozko

instrumentuak Soinu mugatuko perkusiozko

instrumentuak : xilofonoak, metalofonoak, karriloia (plakadunak)

Instrumentu melodikoak : flauta, teklatuak,…

JARDUERA MUSIKALAK


Tresna musikalekin jarduerak garatzeke : Ipuinak musikatu Eguneroko bizitzan gertakizunak musikatu Kantuari laguntza eman Dantzari laguntza eman Grabaketa musikalari laguntza eman Inprobisazio musikala : pentatonikoa – tonala –

atonala Garapen erritmikorako : eskemak, ostinatuak,

errezitatu erritmikoak eta melodikoak, Soinu elementuak lantzeko (tinbrea, iraupena, intentsitatea, altuera)

ERRITMIKA ETA MOTRIZITATEA

ERRITMOA ETA MUGIMENDUA

ERRITMOA ETA MOTRIZITATE FINA

DANTZA

JARDUERA MUSIKALAK

ERRITMIKA ETA MOTRIZITATEA -2

ERRITMOA ETA MUGIMENDUA : Helburuak

Zentzu erritmikoaren garapena Lateralitatea Oinarrizko edukiaren eskuratzea Norabideen kontzientzia Gorputz eskemaren kontzientzia Memoria, arreta eta kontzentrazioaren garapena Autokontrola Psikomotor koordinazio

JARDUERA MUSIKALAK


ERRITMOA ETA MUGIMENDUA : “Pandero”aren erritmoetara ibili : poliki, normal,

azkar Kolpe bortitz batekin norabidea aldatu Erritmo azkarra eta geldoa konbinatu Txaloarekin, (hanka, txistu,…) erritmoa markatu Tresna musikalekin (pandero, klabeak, krotaloak,...)

erritmoa markatu. Erritmoaren pultsua jarraituz, agindu labur batekin ekimen

bat sartu : burua, sudurra, txotxongiloa,… (domino abanti, bugi bugi,…)

Soinua eta isilunea konbinatu. (ibili-gelditu konsignarekin)

JARDUERA MUSIKALAK


ERRITMOA ETA MOTRIZITATE FINA : Helburuak

Motrizitate digitala Zentzu erritmikoaren garapena Gorputz eskemaren kontzientzia Oinarrizko kontzeptuen garapena : gora/behera; igo/jaitsi;

azkar/astiro; aurrera/atzera; itxita/irekita Erreakzio, deskarga eta motrizitate kontrola

Proposamenak : atzamarraren dantza, atzamar martxa; tximeleta dantza (bere kantarekin); eskuaren atzamarrak (kanta-errima ezberdinak antzeztu) (ikusi “Ostadarraren hotsaz”)

Tresna ezberdinak erabili

JARDUERA MUSIKALAK

ERRITMIKA ETA DANTZA -1

ERRITMOA ETA DANTZA : Helburuak : Arlo motorean, kognitiboan,

afektiboan Arlo motorean :

Gorputz mugimenduaren koordinazioa Erlaxazioa, oreka eta muskuluaren auto-kontrola

Arlo kognitiboan : Behaketa, arreta eta kontzentrazioaren garapena Oinarrizko kontzeptuaren lorpena Espazioan orientazioa Gorputz eskemaren ezagutza eta kontzientzia

JARDUERA MUSIKALAK


ERRITMOA ETA DANTZA : Arlo afektiboan :

Partehartzearen (dinamikoa, pertsonal eta aktiboa) garapena

Irudimena eta sormenaren garapena Sozializazio eta besteekin harremantzako ohiturak Desinhibizioa, lotsa kentzea Oreka afektiboa Auto-eraketa, auto-adierazpena, auto-estimua Oldarkortasuna eta angustiaren liberazio emozionala Afektibitate eta samurtasunaren liberazio emozionala Erlaxazioa

JARDUERA MUSIKALAK


ERRITMOA ETA DANTZA : Proposamenak : (ikusi Urtxintxa)

Edozein kanta edota abestiak baliatuz, gorputz ekimenaren bidez, dantza bihurtu. Hasieran era librean egituratuta izango dira, gero, eskema batzuk ezarrita, egitura zehatza eta mugatuagoak izan beharko lirateke.

Gorputz mugimenduaren oinarrizko eskema erabili : Aurrera – atzera – eskuin – ezkerra – gora – behera Gehitu : buelta – salto (jauzia) - Hanka osoa (orpo, punta,…) besoa, esku eta atzamarren

lanketak sartzen Elementu osagarriak erabili : zapiak, makilak, uztaiak,

sokak,…

Sports

Jarduera Musikalak