1

Gai jartzaile ikastaroa

TxapelketakTxapelketak

Unai Elizasu LertxundiGai jartzaile talde iraunkorra

2008

Aldez aurretik…Zenbait puntu• Konzienziazioa

• Garrantzia handia duen zerbaiten parte sentitu• Errespetua

• Bertsolariei• Antolatzaileei• Entzuleei• Babesleei• Gai jartzaileei

• Xalbadorren esana • Sekula pentsatu ez duen gairik ez zaiola inoiz jarri

• Gai jartzailea = profesionala konpetentea

Lan dinamika

• Gaiak sortzeko bi modu– Lurdeismoa edo semaforotakoa

• Adi egotea derrigorrezkoa• Unean uneko inspirazioak dakartzanak

– Lana• Gaiak sortzeko metodoa

Biak dira garrantzitsuak...

BILERAK

• Bilerak 1– Gaiak denen artean irakurri

• Ekarri dituenak defendatu behar ditu (defendagarriak badira noski) baina denen dezadostasuna bada, gaia bazterrera bidali. bazterrera ez du zaborretara bidaltzen denik esan nahi, reziklatzeko aukerak badira.

• Bakoitzak etxean egindakoa txukun txukun denei paperean ematea egokiena. Paperaren gainean errezago egiten da lan, entzunaz bakarrik baino

BILERAK

• Bilerak 2– Gaiak sailkatu

• Ariketa motaren arabera» 8ko nagusia, txikia, bakarka…Ariketa mota bakoitza definitua behar du egon aurrez.

• Fasearen arabera» Gai onak lehen faseetan» Gai oso onak finalera» Gai txarrak ez dira jartzen

BILERA

• Bilera 3– Formulazioa

• Lehen irakurketan bertsolariari lehen pertsonan• Bigarren irakurketa entzuleari 3. pertsonan

– Oreka– Xenpelar Dokumentazio zentroa ???

BILERA

• Bilera 4– Kronograma

• Txapelketa hasi aurretik, ia ia saio guztietako hutsunean beteta egon behar dira; gutxienez, datorren faseko saioko hutsuneak.

• Saioa bakoitzaren aurretik– 2 egun lehenago azken bilera eta bertan saioa osatua

dagoela bukatuko da. Bilerek hasiera ordua dute eta bukaera ordurik ez!

– bezperan (13:00ak baino lehen), emailez jasoko dute denek, azken rebisioa hotzean egiteko

OREKA TAULA

6 bertsolaria

5 bertsolaria

4 bertsolaria

3 bertsolaria

2 bertsolaria

1 bertsolaria

KARTZELA10KO TXIKIAPUNTUAK *8 TXIKIA8 NAGUSIA

•Saioko puntuetako oinak ezberdinak izango dira

•Ariketa bakoitzeko tonoan, emaitza posibleen orekan (porruak)

Saioaren banaketa A

654321KARTZELA

BA

BA

BA

10EKO TXIKIA

654321PUNTUAK

BA

AB

BA

8KO TXIKIA

BA

BA

BA

8KO NAGUSIA

654321

BERTSOLARIAK

Saioaren banaketa b

654321KARTZELA

BA

BA

BA

10EKO TXIKIA

BA

AB

BA

8KO TXIKIA

BA

BA

BA

8KO NAGUSIA

654321

BERTSOLARIAK

Saioaren banaketa C

BA

AB

654321KARTZELA

BA

AB

AB

10EKO TXIKIA /MAINONTZI

AB

PUNTUTAN

BA

BA

BA

8KO TXIKIA

BA

BA

BA

8KO NAGUSIA

654321

BERTSOLARIAK

Saioaren banaketa D

BA

87654321PUNTUTAN

AB

BA

7

B

B

7

8

8

654321KARTZELA

A

BA

BA10EKO TXIKIA

/MAINONTZI

A

AB

BA

8KO TXIKIA

BA

BA

BA

8KO NAGUSIA

654321

BERTSOLARIAK

SORKUNTZA METODOA

Gaiek 4 osagarri dituzte• Pertsonaia• Egoera, kokalekua• Arrazoia• jarrera

Sorkuntza metodoa

• Osagarri bat hartu. Ingurua “marraztu”– Pertsonaia : POLIZIA

• Kokalekua: komisaldegia, kontrola, etxean, aldagelak, ospitalean…

• Arrazoia: torturatzen, alkolemia egiten, garbitzen, armak gordetzen, gaixo

• Pertsonaiekin: lankidea, moxkorra, andrea, amantea, atxilotuarekin…

• Jarrera:

Sorkuntza metodoa

• Osagarri bat hartu. Ingurua “marraztu”– Kokalekua : OSPITALEAN

• Arrazoia: gaixo, zaintzen, garbitzen, erizaina segurtasunekoa

• Pertsonaiekin: zeu, polizia, kirolaria, drogadiktoa, haurdun…

• Kokalekua: operazio gelan, itxarongela• Jarrera: minez, triste…

Sorkuntza metodoa

• Osagarri bat hartu. Ingurua “marraztu”– Arrazoia: BERANDU DATOR

• Pertsonaia: Gizona, semea, laguna, polizia, presoa, kirolaria, bertsolaria..

• Kokalekua: etxean, komisaldegian, mendian• Arrazoia: euria ari du, atxiloketak izan dira…• Jarrera: triste, lasai…

Sorkuntza metodoa

• Osagarri bat hartu. Ingurua “marraztu”– Jarrera: HASERRE DAGO

• Pertsonaia: Gizona, semea, laguna, polizia, presoa, kirolaria, bertsolaria..

• Kokalekua: etxean, komisaldegian, mendian• Arrazoia: euria ari du, atxiloketak izan dira…

OFIZIOAKBi ofizio mota (Jarrera ezberdinak)

A eta B (komenigarria saio edo kanporaketa bereko ariketa bateko gai denak hauetako puntu batekoak edo beste ofizio modukoak izatea danak)

• Ari jarrera ematen zaio Bri ez– Musika talde bateko bi kide. Ak promozioa egin nahi du

• Ari jarrera ematen zaio Bri neutroa edo definitu gabea– Musika talde bateko bi kide. Ak promozioa egin nahi du, Bk

zalantzak ditu• Ari eta Bri ematen zaie jarrera

– Musika talde bateko bi kide. Ak promozioa egin nahi du, Bk ez du promoziorik egin nahi

OFIZIOAKBi ofizio mota (Jarrera bera).

A + B (bakoitzari zein paper duen esan gabe)• Jarrera bera dute(nahiz eta sarri esan gabe utzi litekeen),

KOKALEKU beraren aurrean– Biak (triste zaudete eta) kafetegian egin duzue topo

egunero bezela• Jarrera bera dute(nahiz eta sarri esan gabe utzi litekeen),

ARRAZOIA beraren aurrean– Biak (kezkatuta zaudete) enpresa itxi behar dutela eta,

kanpora joateko proposamena egin zaizue• Jarrera bera dute (nahiz eta sarri esan gabe utzi litekeen),

PERTSONAIA bera (edo desberdinaren) aurrean– Biak (haserre zaudete) bi futbolista (eta zalea) zarete.

BAKARKAKOAK“Ideia litzake, ahalik eta gairik zabalena baina etxetik ekartzeko modukoa ez dena”

Lau osagarrien arteko konbinazioakin sortu daitezke bakarkakoak. Geroz eta osagai gutxiago geroz eta zabalagoa, geroz eta osagai gehiago eta zehatzagoak orduan eta itxiagoa. Bi osagarri ezberdin izatea da komenigarriena. eta horietako bat elementu (objetu, pertsonaia bereizgarria izatea egokia izan liteke)Gai idealak – Ospitaleko itxaron gelan zaude, medikua noiz etorriko zain– kezkak zenituela eta, etxean kamara bat jarri zenuen. gaur

grabatutakoa ikusten ari zara.– Epaitegiko gela utzi berri duzu.Bakarkako gaiena moda bat da, ziurrenik aldatzera bidean dagoena

• Pertsonaia + egoera– Erlojuari begira zauden ama zara

• Jarrera + egoera– Erlojuari begira zaude eta kezkatzen hasi zara

• Jarrera + arrazoia– Kezkatzen hasia zaude, berandu datorrelako

• Pertsonaia + arrazoia– Ama zara eta berandu dator

• Pertsonaia + jarrera– Ama zara eta kezkatzen hasi zara

• Egoera + arrazoia– Berandu datorrela eta erlojuari begira zaude

Elementu bat gehiago sartuta berriz...• Pertsonaia + egoera + jarrera

– Berandu datorrela eta erlojuari begira zaude ama zara• Egoera + arrazoia + jarrera

– Erlojuari begira kezkatzen hasi zara, berandu dator eta• Pertsonaia + egoera + jarrera

– Kezkatuta zauden ama zara, erlojuari begira zaude• Pertsonaia + arrazoia + jarrera

– Bernadu datorrela eta kezkatuta zauden ama zara

Elementu guztiekin berriz• kezkatuta zauden ama bat zara, erlojuari begira zaude berandu datorrelako

ADI B IDEAK

BAKARKAKOAK

PuntuakPuntuak• 7/6 silabatan sartu behar da

– Kontuz diptongo eta hitz elkarketa behartuak• 7 silabatan gaia egotea komeni• Oin onak

– Ez du balio taldean oin kide multzo bat ateratzearekin– Oin onak eta txarrak ezagutu behar dira– Amurizan hiztegian, oin aukera gehien dituenak dira hobeak– Kontuz aditz bukaerak edo bertso bukaerak izan daitezkeen

oinak hasieran jarrita– Puntu bat baino gehiago jarri behar denean, ahalegindu

bigarren puntua ez dadin lehen puntuaren erantzun posiblea izan. (hori saiesteko, puntu bat baino gehiago jartzea erantzunaren arabera ez litzake txarra)

Gogoetarako gaiak... (txapelketa)– Saioetako ariketen ordena...

Ariketa bakoitzak gai klase bat iradokitzen duenez, eta orokortasun baten ikuspegitik, honatx proposamena

» 8ko handia» puntuak » 10eko txikia» 8ko txikia» kartzela

– XDZak eskatzen duena eta ikuskizunak ez datoz bat. aztertzekoa...– Parte hartuko ez duen bertsolari bat taldean izatea, edo gaiak behintzat jasotzea bere

iritzia emateko. nahiz eta arriskutsua izan, lana hobetzeaz gain, lan ritmoa motelduko lukeelako (eta zalantza, zenbateraino balioko duen bere aportazioa)

– Puntuak, bat baino gehiago prestatuta eramatea, eta gero bertsolariaren erantzunaren arabera, puntu bat edo beste bat jartzea. sarri aurreko puntuaren erantzunarekin erantzuten da hurrengo puntua.

– gaiekin ere gauza bera egitea? jaialdi batean bezela, egoeraren arabera moldatzekoa izango dena? horretarako, aurkezlea beharrean gai jartzailea behar du oholtzan, eta orduan bertsolariek erabaki beharko lukete nor egon behar duen oholtzan.

– Gai jartzaile taldeak (EHBE), ondenadore portatil bat erostea pentsatu beharko luke. akaso pertsona bat ere hortara “dedikatzea” txarra ez...

Gogoetarako gaiak... (jaialdiak)– Lankuk zein gai jartzaile eskeini behar ditu?

– denak? – zeintzuk dira denak? – denak = edozein?

– Aholkularitza zerbitzua beharrezkoa bada, elkartetik bideratu behar da edo partikularra izan behar du.

– Publikoki gaiak jarri litezke sarean? elkarte edo partikularki?

– bertso eskolentzako gaien web/blog bat interesgarria da?