View
805
Download
8
Category
Preview:
Citation preview
Digestio-prozesuaDigestio-prozesuak digestio-aparatuaren baitan gertatzen diren fenomeno guztiak biltzen ditu.
Digestio-prozesuak lau fase ditu :
IrensteaIrenstea
DigestioDigestioaa
XurgatzeXurgatzeaa
EgestioaEgestioa
Zelula Zelula barnekoabarnekoa
Zelula Zelula kanpokokanpokoaa
Digestio-aparatu motakDigestio-aparatu motak
• Barrunbe gastrikoaBarrunbe gastrikoa • Digestio-hodiaDigestio-hodia
Barrunbe Barrunbe gastrikoagastrikoa
Gas-trukea Hau da, organismoak oxigenoa hartu, metabolismoa egiteko, eta gero, metabolismoan hondakin gisa sortutako karbono dioxidoa kanporatu. Gas-trukea arnas aparatuak
egiten du.Lau arnasketa mota dituzte animaliek : larruazal-arnasketa, brankia-arnasketa, trakea-arnasketa eta birika-arnasketa.
Larruazal-arnasketa
Brankia-arnasketa
Barne-brankia eta kanpo-brankia
Trakea-arnasketa
Birika-arnasketa
Anfibio-arnasketaHegaztien-arnasketa
Ugaztunen-arnasketaNarrastien-arnasketa
Aire-arnasketa eta ur-Aire-arnasketa eta ur-arnasketaarnasketa
• Airean uretan baino 25 aldiz oxigeno gehiago dago. Horregatik, uretako animaliek askoz lan handiagoa egin behar dute, gas hori lortzeko.
ZIRKULAZIO-APARATU MOTAK ANIMALIETAN
-Zirkulazio aparatua zer nolako hodi-sarez osatatuta dagoen, bi motak bereizten dira:
1. Zirukalazio aparatu irekia.
2. Zirkulazio aparatu itxia.
Zirkulazio aparatu itxiak bi motatakoak dira:
Bakunak eta bikunak
1.
GARRAIOA
• Organismoen zelula bakoitzera ermaten duen oxigenoa eta mantenugaiak da.
• Garraioko likidoa barnealdetik zirkulatzen duena da (uraz eta proteinaz osatuta dago)
• Subtantzien garraioa animalietan:• Garraiorako likidoa• Hodiak• Bihotza
Mantenugaien xurgapena• Ile xurgatzaileak: ura eta gatz mineralak lurzorutik sustraien
barnealderantz igarotzeari diritzo• gas trukea: karbono dioxidoa ezinbestekoa da fotosintesia
egiteko, prozesuan oxigenoa askatzen da. oxigeno horren zati bat arnasketa egiteko da, bestea atmosferara kanporatzeko
• Fotosintesia:zelulen kloroplastoetan gertatzen da, eguzkiaren argi energia xurgatzeko gai den pigmentu bat baitago haietan, klorofila. izerdi landua sortzen da. oxigenoa ere kanporatzen da izaki bizidunek arnasketa egiteko.
LANDAREEN NUTRIZIOAXurgapena: ura eta gatz mineralak
Ebapotranspirazioa: ostoen bidez xurgatutako ur gehiena lurrundu eta transpiratu
Mantenugai ez organikoa landareen atal berdeetaraino garraiatzen dira
Gas trukea: hostoen estomen bidez
Fotosintesia: eguzkia erabiliz substantzia ez organiloa substantzia organikoa biurtzen da
~Metabolismoa eta~Metabolismoa etaarnasketa zelularra,arnasketa zelularra,
landareetan~landareetan~•Landareen zelula guztiek izerdi landuko mantenugaiak jaso ondore,metabolismoa zelularra gertatzen da.•Mantenugai organikoen zati bat erabiliz, landareak berezko konposatu organikoak sortzen ditu, erreakzioa anabolikoen bidez; alegia, osagai dituen konposatu organikoak : hala nola, almidoia, zelulosa, entzimak, etab.•Mantenugai organikoek beste zati bat, erreakzio katabolikoen bidez, degradatu egiten da.•Arnasketa zelularren ondorioz. Mitokondrioetan gertatzen da.•Iraizketa ,landaretan.
LLAANNDDAARREeEeN N NNUUTTRRIIZZIIOOAA
~LANDAREAK~
#Garraio-hodietan zehar substantzia organikoak landareen zelula bakoitzera garraiatu. #Metabolismoa eta arnasketa zelularra; fotosintesiaren bidez lortutako konposatu organikoak zelulek erabiltzen dute lortzeko landarearen berezko material bihurtzeko. #Metabolismoa zelularran sortutako hondakin-substantziak kanporatu.
Izerdi landuaren garraioaIzerdi landuaren garraioa
• Izerdi landua banatu egin behar da, sortu den lekuetatik landarearen alde guzietara.
• Banatze edo garraio hori zelula biziz osatuta zenbait garraio-hodik egiten dute: floema izeneko, hain zuzen.
Izerdi landugabearen garraioaIzerdi landugabearen garraioa
• Izerdi landugabea, sustraiaren barnealdera sartu ondoren xilema izeneko garraio-hodietan sartzen da. Hodi horiek zelula hilen hainbat ilara luzanga eta zilindrikoz osatuta daude.
• Garraio-hodiek zurtoinaren barnealdearen zeharkatzen dute, eta izerdi landugabea. haietan zehar gora eta gora .hostoetara eta landareetako beste alde berde batzuetara iristen da; haietan fotosientesia egiten da.
• Izerdiak zenbait fenomenori eske egiten du gora; hala nola, kapilaritateari , hostoen transpizioari eta urak sustraian egiten duen presioari eske.
Recommended