Digestio-prozesuaDigestio-prozesuak digestio-aparatuaren baitan gertatzen diren fenomeno guztiak biltzen ditu.

Digestio-prozesuak lau fase ditu :

IrensteaIrenstea

DigestioDigestioaa

XurgatzeXurgatzeaa

EgestioaEgestioa

Zelula Zelula barnekoabarnekoa

Zelula Zelula kanpokokanpokoaa

Digestio-aparatu motakDigestio-aparatu motak

• Barrunbe gastrikoaBarrunbe gastrikoa • Digestio-hodiaDigestio-hodia

Barrunbe Barrunbe gastrikoagastrikoa

Gas-trukea Hau da, organismoak oxigenoa hartu, metabolismoa egiteko, eta gero, metabolismoan hondakin gisa sortutako karbono dioxidoa kanporatu. Gas-trukea arnas aparatuak

egiten du.Lau arnasketa mota dituzte animaliek : larruazal-arnasketa, brankia-arnasketa, trakea-arnasketa eta birika-arnasketa.

Larruazal-arnasketa

Brankia-arnasketa

Barne-brankia eta kanpo-brankia

Trakea-arnasketa

Birika-arnasketa

Anfibio-arnasketaHegaztien-arnasketa

Ugaztunen-arnasketaNarrastien-arnasketa

Aire-arnasketa eta ur-Aire-arnasketa eta ur-arnasketaarnasketa

• Airean uretan baino 25 aldiz oxigeno gehiago dago. Horregatik, uretako animaliek askoz lan handiagoa egin behar dute, gas hori lortzeko.

ZIRKULAZIO-APARATU MOTAK ANIMALIETAN

-Zirkulazio aparatua zer nolako hodi-sarez osatatuta dagoen, bi motak bereizten dira:

1. Zirukalazio aparatu irekia.

2. Zirkulazio aparatu itxia.

Zirkulazio aparatu itxiak bi motatakoak dira:

Bakunak eta bikunak

1.

GARRAIOA

• Organismoen zelula bakoitzera ermaten duen oxigenoa eta mantenugaiak da.

• Garraioko likidoa barnealdetik zirkulatzen duena da (uraz eta proteinaz osatuta dago)

• Subtantzien garraioa animalietan:• Garraiorako likidoa• Hodiak• Bihotza

Mantenugaien xurgapena• Ile xurgatzaileak: ura eta gatz mineralak lurzorutik sustraien

barnealderantz igarotzeari diritzo• gas trukea: karbono dioxidoa ezinbestekoa da fotosintesia

egiteko, prozesuan oxigenoa askatzen da. oxigeno horren zati bat arnasketa egiteko da, bestea atmosferara kanporatzeko

• Fotosintesia:zelulen kloroplastoetan gertatzen da, eguzkiaren argi energia xurgatzeko gai den pigmentu bat baitago haietan, klorofila. izerdi landua sortzen da. oxigenoa ere kanporatzen da izaki bizidunek arnasketa egiteko.

LANDAREEN NUTRIZIOAXurgapena: ura eta gatz mineralak

Ebapotranspirazioa: ostoen bidez xurgatutako ur gehiena lurrundu eta transpiratu

Mantenugai ez organikoa landareen atal berdeetaraino garraiatzen dira

Gas trukea: hostoen estomen bidez

Fotosintesia: eguzkia erabiliz substantzia ez organiloa substantzia organikoa biurtzen da

~Metabolismoa eta~Metabolismoa etaarnasketa zelularra,arnasketa zelularra,

landareetan~landareetan~•Landareen zelula guztiek izerdi landuko mantenugaiak jaso ondore,metabolismoa zelularra gertatzen da.•Mantenugai organikoen zati bat erabiliz, landareak berezko konposatu organikoak sortzen ditu, erreakzioa anabolikoen bidez; alegia, osagai dituen konposatu organikoak : hala nola, almidoia, zelulosa, entzimak, etab.•Mantenugai organikoek beste zati bat, erreakzio katabolikoen bidez, degradatu egiten da.•Arnasketa zelularren ondorioz. Mitokondrioetan gertatzen da.•Iraizketa ,landaretan.

LLAANNDDAARREeEeN N NNUUTTRRIIZZIIOOAA

~LANDAREAK~

#Garraio-hodietan zehar substantzia organikoak landareen zelula bakoitzera garraiatu. #Metabolismoa eta arnasketa zelularra; fotosintesiaren bidez lortutako konposatu organikoak zelulek erabiltzen dute lortzeko landarearen berezko material bihurtzeko. #Metabolismoa zelularran sortutako hondakin-substantziak kanporatu.

Izerdi landuaren garraioaIzerdi landuaren garraioa

• Izerdi landua banatu egin behar da, sortu den lekuetatik landarearen alde guzietara.

• Banatze edo garraio hori zelula biziz osatuta zenbait garraio-hodik egiten dute: floema izeneko, hain zuzen.

Izerdi landugabearen garraioaIzerdi landugabearen garraioa

• Izerdi landugabea, sustraiaren barnealdera sartu ondoren xilema izeneko garraio-hodietan sartzen da. Hodi horiek zelula hilen hainbat ilara luzanga eta zilindrikoz osatuta daude.

• Garraio-hodiek zurtoinaren barnealdearen zeharkatzen dute, eta izerdi landugabea. haietan zehar gora eta gora .hostoetara eta landareetako beste alde berde batzuetara iristen da; haietan fotosientesia egiten da.

• Izerdiak zenbait fenomenori eske egiten du gora; hala nola, kapilaritateari , hostoen transpizioari eta urak sustraian egiten duen presioari eske.