Erromanikoa

ERDI AROAI II II

IIV

V VI

VII

VIII

IX

X XI

XII

XIII

XIV

XV

XVI

XVII

XVIII

XIX

XX

XXI

•XI.mendetik aurrera, arte-estilo berria hedatu zen Mendebaldeko Europan: ERROMANIKOA.

•Mendebaldeko Erromatar Inperioaren desagerpenaz geroztik, lehenengo aldiz, agertu zen arte-estilo komuna Europako herrialde gehienetan.

Erromanikoa

Erromanikoa

Erromatar artea desagertu zenetik lehenengo arte 

internazionala da.

Europa mendebaldean garatzen da.

Italia Frantzia

Ingalaterra Espainia

•Erdi Aroko Europako herrialde gehienetan kristautasuna zen erlijiohedatuena.

•XI-XIII.mendeen bitartean, Europako kristauaren mugak zabalduz joan ziren, iparraldetik, ekialdetik eta hegoaldetik.

ErromanikoaARTE ERLIJIOSOA

•Elizaren presentzia eguneroko bizitzan oso nabarmena zen.

•Elizak bizitza pribatua arautzen zuen (bataioak, ezkontzak, festak, egutegiak,…).

•Elizak gainditu zuen eremu erlijiosoa eta gizarte arloa eta ekonomian eta politikan esku hartzen ere hasi zen.

– Monasterioek eta gotzaindegiek lurralde ugari kontrolatzen zuten.–Apaiz eta fraideek feudoetako jaunen jokabidea izaten zuten eta

errentak kobratzen zizkieten nekazariei.–Hamarrena kobratzen hasi ziren. –Elizak errege-erregina kristauengan eragin politiko handia ere

bazuen.–Alde militarrean, kristautasunaren aldeko Gurutzadak edo Lurralde

Santuak berreskuratzeko gerra erlijiosoak bultzatu zituen.

ARTE ERLIJIOSOA

Erromanikoa

GURUTZADAK

• Kristauek, leku santuak berreskuratzeko, musulmanenaurka egiten zituzten kanpaina militarrak izan ziren.

• Zaldun kristauek hartu zuten parte, erregeek zuzenduzituzten eta Aita Santuaren bedeinkapena eta onespenajaso zuten.

Erromanikoa

ARTE ERLIJIOSOA. HELBURU DIDAKTIKOA

Erromanikoa

1.ARKITEKTURA ZIBILA‐HARRESIZ INGURATURIKO HIRIAK‐GAZTELUAK

2.ARKITEKTURA ERLIJIOSOA‐ELIZA‐MONASTEGIA

Arkitektura erromanikoa

HARRESIZ INGURATURIKO HIRIA GAZTELUAK

Arkitektura erromanikoa

ELIZA MONASTEGIA

Arkitektura erromanikoa

Dorre zilindrikoa

Zinborio oktogonala

Gurutzadurako atea

Erdi puntuko arkua daukan ate nagusia

ELIZA ERROMANIKOA

Fatxada nagusian dorrebat edo bi eraikitzen ziren, kanpandorre gisa erabiltzen zirenak.

Kontrahorma.

Kanoi-ganga.

Besoak gurutzatzen diren lekuari gurutzadura deitzen zaio. Gurutzaduraren gainean zinborioizeneko kupula bat ezartzen zen.

Gurutzearen beso luzea nabe batek edo batzuek osatzen zuten, hauek absidebatean amaitzen ziren.

Batzuetan alboetako nabeak luzatu eta berauek girolaosatzen zuten. Honek aldare nagusia inguratzea eta bertan gordetzen ziren erlikiak ikustea ahalbidetzen zuen

Kasu batzuetan solairu bat baino gehiago zeukaten.

3-5 nabe artean eduki ohi zituzten. Erdialdekoa aldeetakoak baino altuagoa zen.

Arkitektura erromanikoa

• Ordura arteko elizak zurezko teilatuak zituzten eta argia tea eta kandelekinegiten zenez, sarritan erretzen ziren. 

• Hori izan zen eraikuntza berriak lortzeko arrazoia, batez ere harrizkogangak (bobedak), estilo erromanikoaren ezaugarri bat.

MATERIALAKArkitektura erromanikoa

MATERIALAK• HARRIA• ADREILUA• EGURRA• MARMOLA

HARRI LANDUA: HARLANDUZKO HORMAK

Arkitektura erromanikoa

ELEMENTU SOSTENGATZAILEAK 

KONTRAHORMAK

ZUTABEAK

PILAREAK

HORMAK

Arkitektura erromanikoa

Kontrahorma

ELEMENTU SOSTENGATZAILEAK 

Arkitektura erromanikoa

ELEMENTU SOSTENGATZAILEAK 

TRIBUNA

Arkitektura erromanikoa

ELEMENTU SOSTENGATZAILEAK

ZUTABEAK

PILAREAK

Arkitektura erromanikoa

ELEMENTU SOSTENGATZAILEAK

PILARE KONPOSATUAK

Arkitektura erromanikoa

ELEMENTU SOSTENGATZAILEAKKAPITEL ERROMANIKOAK

Arkitektura erromanikoa

KAPITEL NARRATIBOAK

LANDARE FORMAKOAK

ANIMALIA FANTASTIKOAK

Arkitektura erromanikoa

ELEMENTU SOSTENGATUAKPUNTU ERDIKO ARKUA

ARKIBOLTAK

Arkitektura erromanikoa

ELEMENTU SOSTENGATUAK FAJOI‐ARKUA ARKU FORMEROA ARKU TORALA

Arkitektura erromanikoa

ELEMENTU SOSTENGATUAK

KANOI GANGA

Arkitektura erromanikoa

ELEMENTU SOSTENGATUAK ERTZ ‐ GANGA

Arkitektura erromanikoa

ELEMENTU SOSTENGATUAK PETXINA GAINEKO KUPULA

Arkitektura erromanikoa

ELEMENTU SOSTENGATUAK TRONPEN GAINEKO KUPULA

Arkitektura erromanikoa

FAJOI‐ARKUA

KANOI‐GANGA

Saint‐Sernin (Toulouse)

ARKU FORMEROA

Arkitektura erromanikoa

ERZ‐GANGA

ARKU TORALAK

Arkitektura erromanikoa

Zamorako katedrala

DANBORRA

PETXINA

LARANJA ERDIKO KUPULA

Arkitektura erromanikoa

ELEMENTU HORNITZAILEAKArkitektura erromanikoa

ELEMENTU HORNITZAILEAK

Arkitektura erromanikoa

ELEMENTU HORNITZAILEAKArkitektura erromanikoa

ARGITASUNAREN TRATAERA 

MURRU SENDOAK

BAO GUTXI: ILUNTASUNA

TXARANBELDURA

Arkitektura erromanikoa

HORIZONTALTASUNAREN NAGUSITASUNA

Ripoll‐eko Andra Mari

Arkitektura erromanikoa

BOLUMEN MULTZOA

BARNE ETA KANPOALDEKO ESPAZIOEN ARTEKO HARREMANA

Arkitektura erromanikoa

GURUTZE LATINDARRA

Arkitektura erromanikoa

OIN‐PLANOAKZENTRALA BASILIKALA

ORIENTAZIOA

Arkitektura erromanikoa

Arkitektura erromanikoa

Arkitektura erromanikoa

TAULL-EKO CLIMENT DEUNA

ABSIDEA

FROMISTAKO MARTIN DEUNA

HARLANDUA

MURRU SENDOAKSARRERA NAGUSIA

DORREAK ZINBORRIOA

ALBOKO NABEA

Arkitektura erromanikoa

Arkitektura erromanikoa

ZINBORRIOA

ALBOKO PORTADA

TRANTSEPTUA

ABSIDEA

GURUTZADURA

NABE ZENTRALA

KANOI‐GANGA

TEILATUA

DORREAK

FAJOI‐ARKUAZINBORRIOA

ELIZA ERROMANIKOAArkitektura erromanikoa

ELIZA ERROMANIKOAArkitektura erromanikoa

KANOI‐GANGA

ERTZ‐GANGA

KONTRAHORMAK

TRANTSEPTUA

ABSIDEAK

NABE ZENTRALAALBOKO NABEA

Arkitektura erromanikoa

PELEGRINAZIO ELIZA. DONEJAKUE

OIN‐PLANOAK

ERROMANIKOAREN HEDAPENA

Arkitektura erromanikoa

Arkitektura erromanikoa

DONEJAKUE

DONEJAKUEArkitektura erromanikoa

Santiago

Ponferradako gaztelu tenplarioa

FromistakoSan Martin

San Juan Haitzekoa

Santa Maria Eunatekoa

Donejakue bideko eraikin nagusiak

Arkitektura erromanikoa

Arkitektura erromanikoa

PELEGRINAZIO‐ELIZAberrikuntzak

GIROLAABSIDIOLOA

ABSIDEA

GIROLA

PELEGRINAZIO‐ELIZA GIROLA

DORREA

NABE ZENTRALA ALBOKO NABEA

GURUTZADURA

ABSIDIOLOA

TRANTSEPTUAABSIDEA

Arkitektura erromanikoa

ELIZA ERROMANIKOAArkitektura erromanikoa

ELIZA ERROMANIKOAArkitektura erromanikoa

KANOI‐GANGA

ERTZ‐GANGA

KONTRAHORMAK

TRANTSEPTUA

ABSIDIOLOAK

NABE ZENTRALA

ALBOKO NABEA

Santiagoko katedrala

BarrualdeaPlanoa

Gloriaren ataria

Arkitektura erromanikoa

Arkitektura erromanikoa

ALBOKO PORTADAABSIDIOLOAK

ALBOKO NABEA

GIROLA

NABE ZENTRALA

DORREAK

ZINBORRIOA

ABSIDEA

TRANTSEPTUA

Arkitektura erromanikoa

EGURRAHARRIA BOLIA

polikromiaren erabilpena

Eskultura erromanikoa

MATERIALAK

ERLIEBE MONUMENTALAMUKULU BOROBILA

Autungo San Lazaro

Eskultura erromanikoa

ESKULTURA MOTAK

• ERLIJIOSOAK– KRISTO (GURUTZIFIKATUTA, EPAILE, ERREGE)– AMA BIRJINA ETA JESUS HAURRA– AZKEN EPAIA– IGARLEAK, APOSTOLUAK, SANTUAK– BIBLIAKO PASARTEAK

• EGUNEROKO ESZENAK • MOTIBO GEOMETRIKOAK• LANDARE MOTIBOAK• ANIMALIA FANTASTIKOAK, MUNSTROAK

Eskultura erromanikoa

GAI NAGUSIAK

Eskultura erromanikoa

GAIAK ETA ESKULTURA MOTAK

Eskultura erromanikoa

MUKULU BOROBILEKOAKRISTO GURUTZIFIKATUA AMA BIRJINA ETA HAURRA

Eskultura erromanikoa

ESKULTURA MONUMENTALA

ESKULTURAMONUMENTALA

KAPITELAK ELIZETAKOPORTADAK

TINPANOA ARKIBOLTAK DINTELA/ATEBURUA

JANBAK/ATEZANGOAK MAINELA

Eskultura erromanikoa

Eskultura erromanikoa

KAPITEL NARRATIBOAK

LANDARE FORMAKOAK

ANIMALIA FANTASTIKOAK

GAI NAGUSIAK

KAPITEL ERROMANIKOAK

EGUNEROKO ESZENAK

Eskultura erromanikoa

GAI NAGUSIAK

FIGURATIBOAK

GEOMETRIKOAK

LANDARE MOTIBOAK

BIBLIAKO PASARTEAK

Eskultura erromanikoa

GAI NAGUSIAK

ESKULTURAMONUMENTALA

KAPITELAK ELIZETAKOPORTADAK

TINPANOA ARKIBOLTAK DINTELA/ATEBURUA

JANBAK/ATEZANGOAK MAINELA

Eskultura erromanikoa

PORTADAK

Pantokratorra

atea

dintela/ateburuamainela

janba

arkiboltatinpanoa

Eskultura erromanikoa

PORTADA

KRISTO ERREGE

mandorla

Eskultura erromanikoa

PORTADAK TINPANOA

PANTOKRATOR-A TETRAMORFOAK

KRISMOIA

Eskultura erromanikoa

Lucas

JuanMateo

Marcos

KRISTO ERREGE

TETRAMORFOAK

Eskultura erromanikoa

KRISMOIA

Eskultura erromanikoa

AZKEN EPAIA

Eskultura erromanikoa

AZKEN EPAIA

Eskultura erromanikoa

PORTADAK ARKIBOLTAK

ELEMENTU GEOMETRIKOAK

APOKALIPSIS-ko 24 AGUREAKeta

AINGERUAK

Eskultura erromanikoa

Portikoa. Saint Madelaine, Vezelay

ITUN ZAHAR ETA BERRIKO GAIAK, LANDAREAK,…

PORTADAK

ARKIBOLTAK

Eskultura erromanikoa

Moissac-eko Pedro Deuna

DINTELA

PORTADAK

MOTIBO GEOMETRIKOAK, LANDAREAK

JANBAKPORTADAK

APOSTOLUAK, SANTUAK, PROFETAK

PORTADAK

24 AGUREAK

Chartes-ko erret portikoaSANTUAK, PROFETAK

APOSTOLUAK

PANTOKRATORRA

TETRAMORFOAK

Eskultura erromanikoa

ESKULTURAREN EZAUGARRI 

ESTILISTIKOAK

ARKITEKTURAREN MENPEKOAMONUMENTALA

Eskultura erromanikoa

Eskultura erromanikoa

MARKOAREN LEGEA

HIERARKIZAZIOA: ESANAHI SINBOLIKOA

Eskultura erromanikoa

HORROR VACUII

ORDENAMENDUGEOMETRIKOA

Eskultura erromanikoa

KANON KLASIKOAREN BAZTERKETA

PERSPEKTIBA FALTA

PAISAIAREN AGERPEN ESKASA

ISOZEFALIA

Conquesko Sainte Foy

ADIERAZKORTASUNA

FIGUREN DEFORMAZIOAK

MARKOAREN EGOKITASUNA

Eskultura erromanikoa

ADIERAZKORTASUNA

ANTINATURALISMOA

Eskultura erromanikoa

KONBENTZIONALISMOA

SINBOLISMOA

ESKEMATISMOA

ANTINATURALISMOA

Eskultura erromanikoa

ELIZAREN ZERBITZURA

HELBURU DIDAKTIKO‐HEZITZAILEA

Conquesko Sainte Foy

EDUKI KONTZEPTUALA

Eskultura erromanikoa

HUNKITZEA DA HELBURUA

Eskultura erromanikoa

Pintura  erromanikoa

PINTURA MOTAK ETA 

TEKNIKAK

Vera Cruz eliza. Maderuelo

EGURREZKO OHOL GAINEKO PINTURA:TENPLEA

frontala

Pintura  erromanikoa

HORMA PINTURA/FRESKOA

Pintura  erromanikoa

HORMA PINTURA/FRESKOA

ganga

horma

absidea

Pintura  erromanikoa

Pintura  erromanikoa

MINIATURA/AKUARELA

Pintura  erromanikoaPintura  erromanikoa

PINTATZEKO ESPAZIOAK

ABSIDEA

HORMAK

GANGAK

ARKUAK

Pintura  erromanikoa

ALDAREAREN AURREALDEAK

FRONTALA

Pintura  erromanikoa

Pintura  erromanikoa

GAIAK

MAIESTAS DOMINI ETA TETRAMORFOAK AMA BIRJINA ETA ERREGEAK

APOSTOLUAK

Pintura  erromanikoa

ABSIDEETAN

HORMETAN

SAINDUAK, APOSTOLUAK

Pintura  erromanikoa

HORMETAN

BIBLIAKO PASARTEAK SAINDUEN BIZITZAK

Pintura  erromanikoa

FRONTALETAN

MARTIRIOA

•PANTOKRATOR-A•AMA BIRJINA

•DEUNA

Pintura  erromanikoa

Pintura  erromanikoa

EZAUGARRIESTILISTIKOAK

MARKOAREN GARRANTZIA

KONPOSIZIO GEOMETRIKOA

Pintura  erromanikoa

Artzainei berri ematea. San Isidoro kripta, León

MARKOAREN GARRANTZIA

Pintura  erromanikoa

ARKITEKTURAREN MENPEKOA

MARKOAREN GARRANTZIA

HORROR VACUI

Pintura  erromanikoa

MARRAZKETAREN INDARRA, INGURUNEAK AZPIMARRATUTA

KOLORE LAUAK/AURKAKOTASUNA

ARGI IRREALA

AURPEGIKO BOLUMENA MANTXA GORRIZKEN BIDEZ

KOLORE BAKARREKO HONDOAK

Pintura  erromanikoa

MUGIMENDU FALTA

KONPOSIZIO GEOMETRIKOA

ESKEMATIZAZIOA

ISOZEFALIA

JARRERA PARALELOAK

HIERARKIZAZIOA

Pintura  erromanikoa

Santa Vera Cruz eliza. Maderuelo

KONBENTZIONALISMOAK

KANON KLASIKOAREN BAZTERKETA

ANTINATURALISMOA

SAKONTASUNIK EZ

Pintura  erromanikoa

Pintura  erromanikoa

KONBENTZIONALISMOAK

•tolesdura simetrikoak•hankak V forman•jarrera simetrikoak•jarrera zurrunak

ADIERAZKORTASUNA

ANTINATURALISMOA

MEZU DOKTRINALA: HEZIKETA

Pintura  erromanikoa

KANON KLASIKOAREN BAZTERKETA

SAKONTASUNIK EZ

PAISAIARIK EZ

SINPLIFIKAZIOA

Pintura  erromanikoa

KONPOSIZIO SIMETRIKOA KOLORE LAUAK/AURKAKOTASUNA

HELBURU DIDAKTIKOA

Pintura  erromanikoa

PINTURARENZENBAT

EZAUGARRIIKUSTEN DUZU?

Pintura  erromanikoa

Pintura  erromanikoa

Pintura  erromanikoa

Pintura  erromanikoa