Upload
edan
View
55
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
3.Ikasgaia. LAN ARAUEN APLIKAZIOa; ARAUEN KONKURRENTZIA ETA ONDORORENGOTZA PRINTZIPIOEN ARABERA . Lan Administrazioa eta laneko jurisdikzioa. aurkibidea. 3.1 .- Arau aplikagarria zehaztea; - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
3.Ikasgaia
LAN ARAUEN APLIKAZIOa;ARAUEN KONKURRENTZIA ETA ONDORORENGOTZA PRINTZIPIOEN
ARABERA.
Lan Administrazioa eta laneko jurisdikzioa
aurkibidea• 3.1 .- Arau aplikagarria zehaztea;
– 3.1.1. arauen konkurrentzia; hierarkia, gutxienezko araua eta araurik hoberena (langilearentzat araurik mesedegarriena)
– 3.1.2- Arauen arteko ondorengotza; modernotasuna eta baldintza onuragarriena.
– 3.1.3.- Arauen eta autonomi indibidualaren arteko harremanak; eskubideen ukaezintasuna
– Arauen interpretrazioa: Langilearen aldeko (pro operario) printzipioa
• 3.2- Lan kontratutik datozen akzioen Iraungitzea eta preskripzioa
• 3.3.1-Lan administrazioa, eraketa eta funtzioak.• 3.3.2.-Komunitate Autonomoen lan administrazioa; Kontseilu
ekonomiko eta sozialak eta lan harremanen Kontseiluak • 3.3.3.- Lan ikuskaritza • 3.3.4.-Lan arloan Administrazioaren zigortzeko ahalmena. • 3.4.-Lan jurisdikzioa.
Arauen konkurrentzia•Arau hierarkia Arauen arteko subordinazioa => arau bakarra
•Gutxienezko araua Betebeharrezko Zuzenbidea=/= Xedatzeko ZuzenbideaArauen arteko osagarritasuna
•Langilearentzat araurik mesedegarriena Ardatza= konparatzeko forma (zer, nola, zer arauen artean,…)
Def. =zenbait arau hirerakia maila desberdinarekin nola hautatu zein?
Arauen arteko ondorengotza :
baldintza onuragarriena = Onuragarriago den baldintza mantentzea, geroko arauak esandakoaren kontraz , (langilearentzat)
–modernotasuna = arau orkorra
Neutralizatzeko tresnak:Konpentsatzea eta irensteaIus variandiLan baldintzak aldaraztea
Arauen eta autonomi indibidual<: Langilearentzat: eskubideen ukaezintasunaZer portaerak? Norentzat?
–Arauen interpretrazioa:
IN DUBIO PRO OPERARIO
1.- Arau aplikagarria zehaztea;• Atal honetaz arauen aplikazioa kasu jakin baterako arau
aplikagarria definitzea • 3 aspektu; • 1. Bestelako hierarkia mailako arauen arteko harremanak.• 2. Maila berean baina garai desberdinetan emandakoen artean.• 3. Arauen ulerkuntza eta harremanak autonomia pribatuarekin.• Bi arau desberdinek gai berberaz bi erregulazio
desberdinak ematen dituztenean = arau gatazka • printzipio eta erregela batzuen bidez askatu behar dugu
zein den erabilgarria. LZ moldaketa bat• Erregelak aplikaziozkoak dira; arau gatazkarako, arauak
interpretatzeko edo hutsuneak betetzeko. • LZ gatazkarako erregelak = LEko 3. art.a.
1.1.- Arauen konkurrentzia eta Hierarkiazko
eratzeko Printzipioak • Arauen konkurrentzia arau bi edo gehiago batera
gertatzea hierarkiaren printzipioa• LZ arauak ez dira soilik elkarren menpekoak osagarriak baizik• Askotan arazoa ez da zein araua erabili, baizik eta noraino bata eta nondik bestea aplikagarriak
diren zehaztea
• 1.1.1.- Arau Hierarkiaren printzipioa.Lege eta erregelamenduen artean hierarkiaLEko 3.2 art.an. "Lege eta erregelamenduetako xedapenak hierarkia
arautzailearen printzipioarekin hertsiki lotuta aplikatuko dira. Erregelamenduetako xedapenek gorengo mailako arauek ezarritako manuak (prezeptuak) garatuko dituzte, baina ezin dute ezarriko legeek ezarritako lan baldintza desberdinak".
Autonomia kolektiboa babesteagatik/Erregelamendu eta legeen arteko gatazkak hierarkiaren arabera = garatu
baina aldatu gabe
1.1.- Arauen konkurrentzia eta Hierarkiazko eratzeko Printzipioak(II)
• 1.1.2.-Gutxienezko araua (Arau minimoa) • Arauen izaera betebeharrezko zuzenbidea ("ius cogens")
(aginduzko zuzenbidea)
xedatzeko zuzenbidea ("us dispositibum)"
Absolutua = ezin aldatu (adib.;adina lan egiteko)Errelatiboa= gutxiagoa ez(adib. Oporrak, soldata,…)
gutxienezko arauaren erregela lan zuzenbidea hierarkia printzipioaren aplikazioa /minimoak betez gero hobekuntzak litezkeenak diraArau gatazka lege edo hitzarmen kolektiboak eta kontratuak
lege eta hitzarmen kolektiboen arteanLEan bi aipu 3.1 art.an honela dio; " ...ezin dira inola ere ezarriko langileen kalterako, legezko xedapenak baino mesedegarri gutxiagoak..." (parteen arteko borondatez, hots, lan kontratuaz, hitz egiten ari da).
LEko 3.3 art.an honela mintzo zaigu.;"...edozein kasutan beharrezko zuzenbide minimoak errespetatu behar dituzte (hitzarmen kolektiboek)
1.1.3.- Langilearentzat araurik mesedegarriaren printzipioa.
• Araurik hoberena langilearentzat• Aurreko bi printzipioak aplikagarriak ez direnean• LEaren 3.3 art."2 edo gehiagoko lan arauen artean (nahiz estatukoak, nahiz
paktatuak izan) manuen artean sorturiko gatazkek, edonola ere beharrezko zuzenbidearen minimoak errespetatu beharko dituzte, langilearentzat mesedegarriena dena aplikatuz ebatsiko dira", batasunean edo multzoan neurtuz eta kontzeptu zenbakarriekin* urteko neurrian.
• Zein arau gatazka?• Nazioarteko edo nazioaz gaindiko arau eta barne arauen artean bai• Lege eta erregelamenduen arteko ez hierarkia• Maila bereko arauen artean ez modernotasuna• Lege eta hitzarmen artean gutxienezko araua, (batzuetan epaileek
baietz)• Estatutu araberako H.K eta estatutuz kanpokoen artean bai• Esparru desberdinetako H.Kak printzipioz LE ko 84 art.a
(SALBUESPENAK) BAI• Nola konparatu?
• “Conglobamento “ Teoria arauak osoak erkatu behar dira• Konparaketa partzialeko teoria arauak zatika erkatu behar dira• Comul-eko teoria erregela mesedegarriak pilatzea
1.2- Arauen arteko ondorengotza: langilearentzat
baldintzarik onuragarrienaren printzipioa. • Erregela honi modernotasuna printzipioa. Maila berean arau
berrienak arau zaharra deuseztatzen* du – Beraz, teorian denboraz jarraiturik diren bi arauen artean
gatazkarik ez
• L.Zan nabardura (langilearentzat) baldintzarik onuragarriaren printzipioa.
• Kontzeptua langileak aurretik izaten dituen lan baldintzarik onuragarrienak errespetatzean kokatzen da, nahiz eta une horretan geroko beste araua aplikagarria izan, aurrekoek baino
baldintza txarragoak ezartzen dituena. • Oinarria lortutako (eskuratutako) eskubideen teoria
aurreko arauetan (dagoenekoz indarrean ez daudenetan) sorturiko egoera partikularrak mantentzea soilik langileentzat onuragarriagoak direnean
1.2- Arauen arteko ondorengotza: langilearentzat baldintzarik onuragarrienaren printzipioa.(II)
• LZan egoera mesedegarri hori 3 bide desberdinetatik sortu;
• 1.- Lan kontratuaren bidez (ahozko paktuak ere) Kontratuak arauaren ezean (edo isiltzean) langileentzat egoera onuragarriago sortzea posiblea da, araua aldatzen denean mantendu beharrekoa
• 2.- Enpresarien aldebakarreko erabakia Enpresaria librea da hori ezartzeko, baina egin eta gero ezin du inor diskriminatu, ez eta kendu nahi duenean
• 3.- Aurreko arauek ezarritakoa ondorengoak horretaz ezer ez badu esaten.
• Epaigintzak 1 eta 2 onartzen du/ 3ª (printzipioz ez baina salbuespenak)
1.3.- Arauen eta autonomi indibidualaren arteko harremanak • lan kontratu eta arauen arteko harremanez • LEko 3.1 art.a ( ikus arau minimoaren printzipioa); kontratuaren bidez ezin dira
ezarri langilearen kalterako bestelako lan baldintzak• 1.3.1 langilearen eskubideen utziezintasuna* (langilearentzat)
• Oso jatorra lan Zuzenbidean, 1900.eko Lan Istripuei buruzko Legean
• Arrazoi praktikoa Enpresarien posizioa langilearen aurrean oso ahaltsua da eta hori profitatuz langileari bere eskubideen kontra joaten den zerbait onartarazi ahal dio.
• LEan erregela honen agerraldia 3.5 art.an "Beharrezko zuzenbideko lege xedapenek onarturiko eskubideak langileak ezin dituzte balioz xedatu. Ezin dituzte ere balioz xedatu hitzarmen kolektiboek xeda ezintzat onetsiko eskubideak
• Kontrako paktuak nuluak dira• KZren erregulazioa desberdina (6.2 art.a) Zuzenbide zibilean eskubideak laga
daitezke, lagapena* ez badoa orden publiko edo hirugarren baten interesen kontra.
• Oharrak • 1. Langilearen xedapena debekatzen da (enpresariarena ez)• 2. Xedatzea debekatzen da ( ez soilik laga izatea)• 3.portaera aktiboari dagokio ( ez pasiboari)• 4. aurreko eta ondoko eskubideak xedatzea debekatzen da• 5. zabalegia praktikoa izateko
1.3.2.- Lan-arauen ulerkuntza; “ in dubio pro operario” printzipioa.
• Azken irizpidea epaileentzat, besterik ez dagoenean aplikatu behar duena
• Edukia zalantzaren aurrean, langilearen alde. Arau baten interpretazioa zalantzarik badu, epaileak langilearentzat aukerarik mesedegarriena hartu behar du
• Iturria Lege intereseko Auzitegi Gorenaren 1974.06.10eko epaian
• Ez nahastu Lan Zuzenbidearen helburuarekin pro operario legislazioa izatea
• Batzuentzat desagerturik dago
• Eremua Arauaren esanahian zalantza dagoenean edo egintza bati araua dagokionez erabakitzeko erabili ahal da.
• Bestelako printzipio antzekoak (adibidez "in dubio pro reo" edo modu orokorragoz "aequitas in dubio pralevant") zalantza ekintzetan denean aplikatzen dira
2.- Lan kontratutik datozen akzioen Akzioen Iraungitzea eta preskripzioa*.
• judizialki eskubide baten babesa eskatzeko ahalmenak = akzioak
• Zer nolako eragina du denborak akzioetan?. ziurtasun juridikoak eskatzen du akzioak betirakoak ez izateaaldi zehatza egon behar da akzioak erabiltzeko, eta hortik aurrera egiten bada ez du
ondoriorik sortuko akzio horrek • Denboraren jokoa = bi motakoa ; iraungitzekoa ala
preskripziozkoa*. 1.- iraungitzea automatikoa da, ezin da laga, ez eta eten. 2.- Objektiboa da denbora pasatuez gero eskubide iraungi da 3.- Judizioan "ope legis" epaileak bere kabuz deklaratu behar du.
Eskuratzeko zein iraungitzeko daiteke1. Ez da automatikoa2. Ez da objektiboa (denbora eta zerbait
gehiago eskatzen da) ezer ez egitea3. Judizioan “ope excepcionis“, beste
alderdiak eskatuz ikusteko
2.- Lan kontratutik datozen akzioen Akzioen Iraungitzea eta preskripzioa*.
IRAUNGITZEA PRESKRIPZIOA
Denbora aurrera joan Denbora eta ezer ez egitea
"ope legis”
Epaileak berez ikusi behar du
"ope excepcionis“
Auzi alderdi batek eskatu behar du epaileak kontuan hartzeko
SOILIK ETEN DAITEKE(DENBORA “IZOZTU”)
APUR DAITEKE (DENBORA ZERON JARRI)
Eteteko kausak mugatuak dira
Adiskidetzeko orria tartekatzea(gehienez jota 15 egunez )
Geldiarazteko kausak zabalakzabalak; Epaileen aurreko eskabidea zein bestelako eskaera, zorraren onarpena,…
Epeak ( motzak) Adibideak Kaleratzean 20 egunetakoa (LETeko 59.3 art
Epeak zabalagoak; (Adibideak); dirutza eskatzekotan == urte betea
Noiztik? 59.2 Art. eskubideak erabiltzea litekeen zen unetik
Epe orokorra; kontratu bukatzetik urte bete LETeko 59.1 art Langileentzako zigorrak eta zehapenak; LETeko 60.2 art
3.- Lan Administrazioa; eraketa eta
funtzioak • Zergatik laneko administrazioa?
• Hasieratik ikusi zelako lan arauen ez betetzeak ugariak baitziren• Bere eskuduntza berezkoak garatzeko, lan beharrei dagokienez
(enplegua,laneko heziketa langabezia,…); Lan harremanak kudeatzeko zein ekonomia soziala eta gizarte aseguranzta aurrera eramateko
• 1.1.-Estatuaren lan administrazioa. Lan eta gizarte Segurantzaren Ministerioa.
• 1920an sortu• Gaur egun Enplegu eta gizarte segurantzako Ministerioa > izendapen
barria => 1823/2011 E. D, 12.21.11 erregulazioa => RD 343/2012, de 10.02
• Lan ministerioa 3 mailetan banatzen da:• 1.- Administrazio zentrala.• 2.- Administrazio periferikoa (lurralde deszentralizazioa)• 3.- Erakunde Autonomoak (funtzioen arabera deszentralizazioa)
.Lan eta inmigrazioari buruzkoIdazkaritza Orokorra
Enplegua eta Gizarte Segurantzaren idazkariordetza
Gizarte Segurantzaren Estatu-Idazkaritza
Enpleguaren Estatu-Idazkaritza
Enplegu eta gizarte segurantzaren MINISTROA
3.1.1.-Lan ministerioaren Organizazio zentrala.
Ministroaren Kabinetea
3.1.2- Organizazio periferikoa. • Probintzietako organoetan banatzen da; Gizarte
Segurantza eta Gai Sozialen Zuzendaritza Probintziala da.
• Lan Ministerioren deszentralizatzeko egitura da. (deszentralizazioa eta lurralde autonomia bi gauza :
botere bakarra dago eta hobeto eratzeko egitura deszentralizatu
baten bidez gorpuzten da
botere gune desberdinak
Egitura minimoa 1.Lan Zuzendaria. 2.- Idazkaritza Orokorra. 3. Negoziatuak. 4. Lan ikuskaritza Probintziala. 5. Eztabaidarako Organo kolegiatuak (Enplegu Batzordea, Segurtasun eta osasunaren Kontseilua,...)Gogoratu zenbait erkidego autonomoek badu laneko arautegia betearezteko eskuduntza
3.1.3 Erakunde autonomoak• Funtzioen arabera deszentralizatutako erakundeak dira; • Nortasun juridikoa eta patrimonio berezkoa badute baina Lan Ministerioaren
zerbitzu zentralaren menpean daude •• Hauetariko batzuk hurrengo hauek dira;• - Laneko Segurtasun eta higienearen Institutu Nazionala
(I.N.S.H.T., erdarazko sigletan eta honi buruzko araua 577/1982 E. Dekretua da).
• -Lan Ministerioko Argitarapenaren Zerbitzua. (Araua; 3035/1982 Dekretua).
• -Alokairu Bermerako Fondoa. (F.O.G.A.S.A. , erdarazko sigletan eta araua 505/1985 E. Dekretua izanik).
• -Enpleguaren Institutu Nazionala (I.N.E.M.)• - Kontseilu Ekonomiko eta Soziala. (C.E.S.). Azken hau 21/1991
Legearen bidez sortu zen. Bere eginkizun funtsezkoa lan eta gizarteko gaiei buruzko lege-egitasmoen aurrean kontsulta beharrezko organoa izatean datza.
3.2.-Komunitate Autonomoen lan administrazioa; Kontseilu ekonomiko eta
sozialak eta lan harremanen Kontseiluak. • Konst.eko 149.1.7 art.aren arabera erkidego
autonomoek lan legislazioa betearazteko eskuduntza izan ahal dute
• Laneko erkidego autonomoen administrazioa ez du estatuarena ezabatzen; probintzia batean biak batera daude
• Gai batzuk estatuen eskuetan geratzen dira (lan inmigrazioa (lan baimenak,..)
• Estatuak konpententziaz at administrazioa osoa gainbegiratzeko eskuduntza
• Lan Harreman Kontseiluak (Estatuaren administrazioan ez dago) bai 7 erkidego autonomoetan
3.3.- Lan ikuskaritza.• 3.3.1.- Izatea eta erregulazioa. • Ikuskaritza 1904.eko Dekretu baten bidez sortu zen(garai hartan
Industri ikuskaritza bazen ere). • Gaur egun Lan ikuskaritzari buruzko arau nagusia 42/1997 Legeak,
Azaroaren 14koa da• Ikuskatzaileak = estatuaren funtzionarioak• Lan arloan betearaztea erkidego autonomoei dagokie
beraz, funtzionalki erkidego autonomoaren menpean eta organikoki estatuaren menpean.
– Zer da Ikuskaritza ? = ikuskatzaileek osaturiko funtzionarioen kidegoa, Lan Ministerioaren barnean lan arautegiak betearaztea kontrolatzeko iharduera. Ikuskatzaileek estatu kidego bakarra eta estatala
– Enplegu eta gizarte Segurantzako ikuskatzaile-ordekoak – Badago agintaritza zentrala eta probintziaka– Erkidego autonomoekin lankidetzaz aritzeko; Lan ikuskaritzaren
batzordeak
3.3.2.- Funtzioak eta jarduteko eremua.• Ikuskaritzaren funtzioak • 1.-Polizia edo zaintzeko funtzioak lan legislazioa
betearazteko.• 2.-Laguntza teknikoa eta aholkularitza.• 3.-Lan gatazka kolektiboetan bitartekaritzako funtzioak.• 4.-Beharrezko txostenak burutzeko funtzioak. • Zenbait kasutan hala beharrez lan ikuskatzaileek txostena bat egin behar
dute horri buruz erabaki hartu baino lehen beste instantzian. (Adibidez;• enplegu erregulazioetan eta ez gaitasun iraunkor edo heriotzako
prozesuetan)• 5Ikuskatzaileek ez dute zigortzeko eskuduntza (bai zigorra
proposatzeko aukera). – 6 Laneko Segurtasun eta higieneari buruzko gaietan
enpresariari errekerimendua egiteko eta enpresaren jarduera geldiarazteko funtzioak.
• Lan ikuskatzaileen eremua lan harreman guztiak eta baita ere enplegu eta gizarte segurantza
• Salbuespenak; Laneko segurtasun eta higienea meategietan eta defentsarako industri interesdunak (gobernuak hala erabakitzen badu)
3.3.3.Arautegia betetzearen kontroleko ihardunera
• ikuskatzailea = agintaritza publikoa aparteko gaitasunak• Besteak beste; • -Edozein lekutan ohartu gabe edo edonoiz sartzea.• -Edozein froga, neurketa, ikerketa edo azterketa egitea.• -Enpresaria eta langileak galdetzea, bakarrik egonik edo lekukoen
aurrean.• -Liburuak eta erregistroak eskatzea eta kopiak ateratzea.• -arriskua , lantegi horren jarduera etetea, eta jarrduera bukaraztea.• arautegia betearaztea kontrolatzeko funtzioa lantegietarako ikustaldiak • Hasteko zioa plurala salaketa bat, ikuskatzailearen nahia, administrazioaren
eskera,... Lantegietako ikustaldien liburuan ikuskatzearen emaitzak • Lege ustea egoteko agiria ikustaldien liburuan isladatu behar da.• Bere kontrolatzeko jardueran 4 motako agiriak (aktak) ;
1.Ohartarazteko agiriak.• 2.- Lege-hausteko agiria• 3.-Eragozpeneko agiria• 4.- Likidazio egiteko agiria.• agiriak badute lege-ustea, (iuris tantum motakoa) Beraz, agirian jazotakoa
egiatzat jotzen da beste prozesuetarako, ( gertaerei, ez iritzi edo balorazioei)
3.4.-Lan arloan Administrazioaren zigortzeko
ahalmena. 3.4.1.- Esanahia eta edukia. • Arau juridikoak betarazteko eta eraginkortasuna lortzeko
bide bat zigorrak aurreikustea• Estatuari dagokio (normalki epaitzeko boteari).
Administrazioari onartzen zaio ahalmen hori• K.E.ko 25.1 art.an oinarria (zigortzeko ahalmena
legezkotasun-printzipioaren azpian)
• arau nagusia 5/2000 Legegintzako E.Dak onartutako Testu Bateratua, arlo sozialeko Arau-Urratze eta
Zigorrenen Legea • Lan arloan zigorrak = isunak ( baina batzuetan
eskubideak murriztea edo kentzea ere)
3.4.2.- Zigortzeko zuzenbide administratiboaren printzipioak. • Konstituzio Auzitegiak Zigortzeko zuzenbidearen (Zuzenbide Penalaren) printzipioak, nabardura
batzuekin, Administrazioaren zigortzeko Zuzenbidean aplikagarriak direla dio.
• Zigortzeko Zuzenbidearen printzipioak;• 1.- Legezkotasunaren Printzipioa. "Nullum crimen, nulla poena sine lege”• Konstituzioaren 25.1 art.an ; "une horretan indarrean dagoen legislazioaren arabera delitu, falta edo
urratze administratiboa izaten ez diren egintzagatik edo ez egiteagatik inor ezin da kondenatu edo zigortu izan" Esanahia; bidegabekeria edo arbitrarietatearen kontrako muga da; hiritarrok bakarrik zigortuak izan
ahal dira aurretik zehaztutako kasuetan eta neurrian, eskuduntza duenak erabakita.• 3 eskakizunetan batzen da;
– 1.- zigortzeko aukerak aurretik lege baten bidez arautu behar izatea– 2.- arautuak ekintza (edo ez-egite) zehatza adieraztea. – 3. urrapen horri dagokion zigorra arau batean zehazki azaltzea
• 2. "Non bis in idem" delako printzipioa • Esanahia; Ekintza berbera ezin da bi aldiz zigortu izan Epaileak portaera bat delitu bezala (edo falta) zigortzen badu, Administrazioak ezin du
portaera bera zigortu arau-urratzea bezala. Beraz, bide judiziala irekitzen bada, administrazioarena eten behar da. Jakina, horretarako erabateko identifikazioa egon behar du bi portaeraren artean
3.- Errugabetasunaren presuntzioa ("Nulum crimen sine culpa" Konstituzioaren 24.2 art.an. Administrazioak frogatzeko zama izango du. Gainera, norbanakoaren erruduntasuna zehaztea beharrezkoa da
3.4.3- Lan arau-hauste administratiboak. Zer da lan arloan lege-haustea ?• LISOSeko 5 art Legeak (erregelamenduak)eta hitzarmen kolektiboak (zati arautzailea eta estatutuen
araberakoak) ez betetzea• Arau-haustea 3 mailak ; arina, larria eta oso larria• Zigorrak ere 3 mailetan klasifikatzen dira;
– arina => isuna (30, 05 €tik 300,51 €raino), – larria=> isuna (300,52 €tik 3005,06 €raino) – oso larria => isuna ere (3005,07 €tik 90.151,82 €raino).
• Maila bakoitzean 3 gradu ere minimoa, ertaina eta maximoa. • Zigor osagarriak ere badira Laneko segurtasunean lan jarduera etetea edo bukaraztea • Berrerortzea izanez gero isuna bikoiztu ahal da (90.151,82 €tik gora joan gabe).
ZIGORTZEKO PROZEDURAArau zehatza zigortzeko prozedurari buruz 928/1998 E. D
Labur bilduz zigortzeko prozeduraren pausoak honakoak dira; (kronologikoki aurkeztuak)• -Ikuskaritzako agiriarekin hasten da.• -Ondoren Agiria interesatuei jakinarazten zaie.• -Interesatuen alegazioak (15 eguneko epean).• -Datu berriak aipatzen badira, berriz ikuskariarekin biltzen dira.• -Organo eskudunaren erabakia.• Helegite administratiboak, eta bide administratiboak agortzean epailearen aurreko bidea zabaltzen da
(administrazioarekiko auzietako jurisdikzioaren aurrean)• zigortzeko eskuduntza isunaren zenbatekoaren arabera kargu desberdinei Dagokie;
• Zuzendari probintziala (6000 €raino), Lan ministerioaren Zuzendariak (Gaien arabera desberdinak izan ahal direnak; 30.000 €raino), Lan Ministroa (60.000 €raino) eta Ministro Kontseilua (90.151,82 €raino)
3.4.-Lan jurisdikzioa.• Lan jurisdikzioa lan eta Gizarte Segurantzaren gaiak epaitzen
ardurazten den epai-boterearen zatia da. Egitura;• 1.- Gizarte Epaitegiak (lehen Lan Magistraturak). Probintzia
bakoitzean 1 bederen, normalki hiriburuan baina ez beti han bakarrik (Ad. Eibarren badago). – Eremu horretan sortzen diren Lan eta Gizarte Asegurantzaren demandak ikusi
behar dira (1. eta instantzia bakarreko gaietan)• 2.- Goiko Justizi Auzitegiak (Gizarte Aretoa). Elkarte Autonomo
bakoitzean Justizia Auzitegi 1 (gizarte aretoa bat baino gehiago daiteke)– 1. instantzian gatazka kolektiboetaz Elkarte Autonomo horren probintzia bat
baino gehiagotan gertatuez eta bigarren instantziaz erreguzko helegiteaz (Gizarte Epaitegiaren epaien kontrako errekurtsoz aritzen dira).
3.- Entzutegi nazionala (Gizarte Aretoa) Bakarra Estatu osoan. – Elkarte autonomo bat baino gehiagoetan gertaturiko gatazka kolektiboei buruz
(1. instantzian).• 4.-Auzitegi Gorena (Gizarte Aretoa). Bakarra Estatu mailan.
– Goiko Auzitegi eta Entzutegi nazionalaren epaien kontrako kasazio helegitea ezagutzen ditu (baita ere, doktrina batzeko kasazio helegiteaz).
Laneko Epaitegiak
2Goiko Justizi Auzitegiak (Gizarte Aretoa (CCAA)-1 instantziaz gai kolektiboak> + Erkidego Autonomoko 1 probintzia
•Entzutegi nazionala (Gizarte Aretoa1º instantziaz gai kolektiboak
+ 1 erkidego autonomoetan
•Auzitegi Gorena (Gizarte Aretoa
Erreguzko helegitean => ebazpenak(epaiak eta besteak)
doktrina batzeko kasazio helegiteaz
KasazioHelegitea (JAN eta ENaren epaiaren kontra