AFRIGA 55

ANO X • Nº 55

XIII ConcursoAutonómico

FEFRIGA�04

Repercusións da nova PACpara o campo galego

Os altos prezosdos pensos

Goteo de abandonos

SATVarela

2

AFRIGA /ABRIL - XUÑO 2004

Venta permanente de sementales ynovillas de alto pedigree

Sanidad comprobada

T e l é f o n o 9 8 5 5 5 5 0 0 0

GANADERÍA DIPLOMADAGANADERÍA DIPLOMADA

Consulte as nosas

tarifas

Aquí podería estar

o seu anuncioE-mail: [email protected]

VE

ND

OCOTA168.000 KILOS

985 55 50 00

COTA 150.000

LitrosALQUILO

Te l é f o n o 9 8 5 5 5 5 0 0 0

A mellor maquinaria domercadoó seu alcance

T e l é f o n o

985 55 50 00

T e l e f o n o 9 8 5 5 5 5 0 0 0

SISTEMAS INFORMÁTICOS DE XESTIÓNSISTEMAS INFORMÁTICOS DE XESTIÓN

3editorial

ABRIL - XUÑO 2004 / AFRIGA

O impacto da nova

PAC no campo galego

está a provocar fonda

preocupación, polo

que é fundamental

que dende as diferen-

tes Administracións

se informe con puntos

e comas de todas as

alternativas que se

están a negociar e de

que modelo de explo-

tación se pretende

apoiar.

Neste senso, é urxen-

te que se tomen medi-

das para evitar o des-

poboamento impara-

ble que teñen as nosas

aldeas, xa non se ven

nenos. Hai que facer

atractiva e viable a

incorporación dós

xóvenes ás explota-

cións, hai que loitar

pola nosa maneira

de vivir, e que a

Administración non

nos deixe na estacada.

Si. Realmente si que somosmenos. As estatísticas doMAPA din que en Galicia asexplotacións con cota nonchegan ás 21.000. Isto non éalgo que nos pille de sorpre-sa, xa o sabiamos. Senembargo aínda que a reali-dade coñecémola ben, dátristura mesturada con rabiaque o significado que isoten, non supoña unha reac-ción urxente dalgúns ante ocariz que están tomando osfeitos. Desas 20.600 explota-cións que a 1 de abril aíndatiñan cota, ¿cantas teñenasegurado o relevo xeracio-nal?, ¿cantas teñen titularescon menos de 40 anos?, ¿can-tas están a espera de quepase esta campaña parapechar o garito?, ¿cantas sonrendibles?. A cousa é moiseria, e sabemos comoempezou a cousa pero noncomo terminará, aínda queprobablemente en dúas outres campañas despachare-mos a uns 10.000 producto-res de leite aquí en Galicia.Dende os últimos anos acurva regresiva descendeimparable, e se agora acousa está así, a que se nosaveciña coa reforma inter-media da PAC e a incorpora-ción de novos estados mem-bros á UE, é como paradeprimirse con toda a razóndo mundo. O impacto danova PAC no campo galegoestá a provocar fonda preo-cupación, polo que é funda-

mental que dende as dife-rentes Administracións seinforme con puntos e comasde todas as alternativas quese están a negociar e de quemodelo de explotación sepretende apoiar.

Neste senso, é urxente quese tomen medidas para evi-tar o despoboamento impa-rable que teñen as nosasaldeas, xa non se ven nenos.Hai que facer atractiva e via-ble a incorporación dós xóve-nes ás explotacións, hai queloitar pola nosa maneira devivir, e que a Administraciónnon nos deixe na estacada.Veremos o que pasa nestassemanas pois semella que onovo equipo directivo doMAPA está estudiando afondo a problemática do sec-tor, e un dato obxectivo (forade toda consideración políti-ca) é que entre os altos car-gos do Ministerio hai persoasque coñecen perfectamentee están moi ben asesoradossobre a realidade do sectorlácteo español, e fundamen-talmente o da CornixaCantábrica. Esperemos quenas vindeiras semanas teña-mos noticias esperanzadoras.Sabemos que as actuaciónsteñen que ser urxentes,aínda que tamén sabemosque para poñer a andar polí-ticas da envergadura das queestamos a falar, hai que tertempo para dialogar contodos.

Cada vezsomos menos

4 sumario

AFRIGA / ABRIL - XUÑO 2004

AFRIGAEleccións da nova Xunta de Goberno para os vindeiroscatro anos.

ENTREVISTASAT VARELA, unha explotación leiteira familiar con futuro.

ACTUALIDADEDescendeu o número de vacas en muxido.

REPORTAXEResumo dos principais elementos da reforma aprobada queafectarán a Galicia.

CONCURSOSResultados do VII Concurso Nacional de Primavera,Feiradeza 2004, XIII Concurso Autonómico FEFRIGA �04,e Muimenta 2004.

ALIMENTACIÓNPreguntamos como está a afecta-la suba dos pensos nasexplotacións.

MERCADOLactalis (Besnier) comprou as empresas do grupo francés 3 A.

SANIDADE E SEGURIDADEO goberno británico están a investigar a morte dun cuxo.

MEDIO AMBIENTEOs niveis de nitratos nas augas subterráneas.

COTAS3.094 explotacións galegas abandonaron a producciónde leite.

LEXISLACIÓN E RETRINCOS

5

6

11

14

17

19

20

23

24

25

27

Edita: AFRIGA. Asociación Frisona Galega ■ Xunta de Goberno de Afriga:PRESIDENTE, Xoán Novo García. VICEPRESIDENTE, Fernando Couto Silva.SECRETARIO, Agustín Pulleiro Bermúdez. TESOUREIRO, Xoán Álvarez Losada.INTERVENTOR, Xosé R. Pazos Fondevila. VOCAIS, Manuel Berdomás Tejo e XoséRodríguez Berbetoros. ■ Deseño e maquetación: Mazaira grafismo, s.l. ■

Publicidade: Celia Fernández, Lugar de Cano - Trasmonte, 15689 Oroso (ACoruña) Telf. 981 680 575, Fax 981 688 335, [email protected], [email protected]■ Depósito legal: C-1.292/94. ■ AFRIGA non se responsabiliza do contido dosartigos e colaboracións asinadas.

5

6

14

17

19

26

Ano

de

elec

ción

sSA

T Va

rela

Repe

rcus

ión

da P

AC

para

o

cam

po g

aleg

o Co

ncur

sos

Os

elev

ados

pre

zos

da a

limen

taci

ónG

oteo

con

tínu

ode

aba

ndon

os

Despois dun ano marcado polas eleccións, primeiro as xerais epor último as europeas, agora tamén nos toca a nós renova-lanosa Xunta de Goberno, unha Xunta de Goberno que desexamosestea aberta ós socios e que conte coa vosa participación.

Dende o principio, a saliente Xunta de Goberno tivo claro quequería animar á xente a que participase, e con esa intención sevos enviou unha carta na que se vos informaba do inicio do pro-ceso electoral e do que teriades que facer no caso de que esti-verades interesados en presentar a vosa candidatura para formarparte da futura Xunta de Goberno.

As candidaturas, a diferencia de como acontecía ata agora, sonabertas polo que calquera que estea interesado en facelo, podepresentarse ás mesmas, ben adscribíndose a unha candidaturaen especial ou ben presentándose a título individual. Unha vezrecibidas todas as candidaturas, serán os socios os que enAsamblea Xeral Ordinaria, e por medio dos seus votos, os quelibremente decidirán quen queren que os represente nos vindei-ros catro anos.

Por outra parte, nesta ocasión celebrarase tamén unha comida,tal e como se vos informou por carta, á que esperamos asistadesmoitos.

Cal é o papel da Asociación no futuro é algo que debemos deci-dir entre todos e este é un bo momento de facelo. Aínda somosmoitos e temos moito que dicir.

5■afriga


Ano

de e

lecc

ións

6 entrevista


No transcurso da nosa conversacon Gabriel puidemos comprobarque é unha persoa tranquila econvencida de que, apesares deque non sabe moi ben como hande ir as cousas no futuro, el é�moi vaqueiro�, como a súa nai.

AFRIGA: �¿Preocúpache o futu-ro? ¿que problema lle ves a pro-ducir leite hoxe en día?�

GABRIEL VARELA VILLAMIDE:�Preocupar, preocúpame pero haique seguir. Penso que ata o deagora, o maior problema foi o dacompra de cota.�

AFRIGA: � ¿Tes feitas as contasde cando terás todo o que seinvestiu, na nova corte e a com-pra de cota, amortizado?�

GABRIEL: �Nas explotaciónsfamiliares como esta non fas ascontas da mesma maneira. Ainquietude de agora é ter asvacas perfectas e producir omaior número de litros por vaca�.

AFRIGA: �¿En que media de pro-ducción estades?�

GABRIEL: �O pasado ano en controlleiteiro acadamos os 10.300 kgrs.�.

SAT Varela

Entrevista

A SAT VARELA, explotación lei-teira familiar sita en SantaLeocadia, Bazar (Castro deRei), constituíse como SAT haicatro anos e está formada por:o pai, Manuel Varela Gesto de60 anos, a nai JosefinaVillamide Díaz, de 57, e un fillode ambos, Gabriel VarelaVillamide, de 31. Gabriel levatraballando alí dende semprepero foi despois de volver deLugo onde estudiaba PeritoAgrícola, cando xa quedoudefinitivamente a traballar naexplotación cos seus pais efacer da producción de leite asúa profesión, profesión a quelle dedica todo o día. Iso si,como se facían antes as cousas,con tempo, a modo e ben, perocon máquinas que fagan o tra-

ballo moito máis doado. De isohai xa sete ou oito anos.Ademais, teñen unha filla quenon traballa na explotación. Esta SAT puramente familiarpode ser un exemplo de comoas explotacións familiares gale-gas poden ser igual de rendi-bles, se os criterios sobre osque se leva a explotación son,como nos comentou Josefina, ode querer facer ben as cousassen preocuparse tan só de can-tas horas quedan libres ó día.En realidade eles teñen a cargaforte de traballo a primeira e aúltima hora do día, facéndosepouco a pouco e sen presa asdemais tarefas ó longo do día.A verdade é que sorprendecomprobar como teñen todo deorganizado, dedicándose cada

un a unha tarefa e tendo todoimpecable. Como na maioría das explota-cións familiares, os Varelalevan producindo leite toda avida e dende os inicios fixerontres cambios importantes: oprimeiro no ano 82, no queampliáronse as instalaciónspara 40 vacas, muxíndose 20-25 vacas; no 90, no que pasa-ron a 60-65 vacas, instalandoun sistema de administraciónde concentrados por ordena-dor; e por último, no ano 1999-2000, formaron a SAT, fixeronunha corte nova para 108 vacasen producción e deixaron nacorte vella a recría e as vacas.Agora teñen en producciónunhas 90 vacas, 15 secas, eunhas 60-70 xovencas.

7➔


COTAEmpezaron con 285.000 quilosde cota de asignación inicial eagora teñen 1.080.000 quilos,máis algunha que compraroneste ano. Polo de agora non pen-san en mercar máis, xa queestán a producir dentro da cota,e de facer un novo investimentoen cota sería porque se aumen-ta a producción. Segundo a esti-

mación de Gabriel, �paraenche-la corte me faría falla1.400.000, de cota pero estáclaro que non a compraría aestes prezos. Nós este ano a quemercamos foi barata en compa-ración co que está saíndo por aí,que agora non baixa das 125pesetas e xa escoitei dalgunha a150 pesetas, e ata a 1 euro�.

AFRIGA: �¿Entón o que queres éproducir e xa está?�

GABRIEL: �Si, pero producir conmenos número de vacas mellor.Producir a túa cota pero co menornúmero de vacas posible�.

AFRIGA: � Co manexo das vacas,¿tes moitos problemas?�

GABRIEL: �Veterinarios o que sedi para facer clínica so tiveronque vir este ano tres veces, e notranscurso do ano pasado non seoperou ningunha vaca. Este anoso viu unha vez por un xato, eesta semana dúas veces. Nadamáis.�.

AFRIGA: �Entón, ¿o que estásoptimizando é a alimentación eo manexo?�

GABRIEL: �Ben, sobre todo omanexo e o confort. As vacasteñen unha boa proporción deespacio por vaca e temos un nivelde confort do 90%. Esta cuadra éampla (dispón duns 15 m2 /vaca,sen contar co corredor de alimen-tación) e as vacas están a gusto�.

AFRIGA: �¿Cambiou moitodende que metíchedes as vacasá nova corte?�

GABRIEL: �Non, en realidade aquínunca houbo problemas, semprehoubo unha boa producción e conpoucos problemas de veterinario.Sempre houbo unha boa media,sobre 35 litros, este ano non sebaixou nunca dos 35, e dende queempezamos o mínimo son os 35.

Incluso antes de vir a calor,moviámonos nos 36 e 37. O obxec-tivo é chegar ós 40�.

AFRIGA: �¿E o manexo variou?�

GABRIEL: � Non, a alimentaciónxa se tiña moi controlada collen-do mostras dos silos cada 15 días,repetindo análises nos silos, catroou cinco mostras. Dáselles decomer tres veces ó día. Fago aración pola maña e doulla tresveces ó día.�

AFRIGA: �¿Como vos repartideso traballo entre os tres?

GABRIEL: �Meus pais moxen edanlle de comer ós xatos. Eu fagoo resto da cuadra, límpanse oscubículos tres veces ó día, antesso dous pero a miña nai empezoufacendo tres e agora o fagotamén ó mediodía, e pásase aarrobadera dúas veces ó día, perose estivese mecanizada tamén apasaría pola noite�.

AFRIGA: �¿Canto tempo lle dedi-cas á xestión e ós papeis? ¿pasasmoito tempo na oficina?�

GABRIEL: �Eu veño á oficinatódolos día; uns días pasas máistempo que outros pero se contro-la tódolos días. Os papeis e asvacas míranse cada día �.

AFRIGA: �¿Levades vos todo?�

GABRIEL: �Si, non sendo a decla-ración da renda, o resto o levamostodo nós. Despois a clínica a levaun centro veterinario de Meira.�

MAQUINARIA- Un carro mezclador- Un arado trisurco- Unha grada rotativa - Unha cisterna de 10.000 lts.- 3 tractores

- Unha grada

Despois o resto da maquinariaque lles fai falla a teñen encomún entre tres granxas: xun-tador e espallador da herba; asulfatadora e a sementadorade millo.

Sen embargo Gabriel fixo fin-capé no Imprescindible, queasí é como familiarmente cha-man a un maquinillo pequeno emanexable, que lles servepara case todo: limpa os silos,saca todo, carga, descarga,�hoxe sen el non sei se haberíamaneira. Por exemplo tapar unsilo sen el pódeche levar un díae agora o fago sen traballo nunmomento�.

8 entrevista


ra inconsciente. Son horas de tra-ballo é moi difícil levar unhaexplotación. Incluso a recría nonconsidero que leve moito tempo.Por exemplo, ás xovencas fágollesa comida unha vez á semana e ascamas cada semana, aínda que sepon algo tódolos día, pero o fagomentres carga o penso o carro.�

AFRIGA: �¿Como facedes o finde semana?�

GABRIEL: �Igual; o que pasa éque no se fai tanto traballo, sópola maña e pola noite, nadamáis. Polo de agora co investi-mento que se ten feito non pode-mos pensar en librar. Se por cal-quera cousa fixera falta habería

AFRIGA: �¿Coa detección decelos tedes problemas?�

GABRIEL: �Si, pero supoño queiso será en todas partes igual. Éun dos maiores problemas. Temosun detector de celos dende haidous meses e polo de agora nonsei se funciona ben ou non. Teaxuda un pouco pero tampouco éunha solución definitiva. Tes quevir e mirar. É unha axuda. Óentrar na sala de muxido mandaos datos do día.�

AFRIGA: �¿Pasas moito tempocoas vacas?

GABRIEL: �Ese é o traballo quenon se ve, pero o pasas de manei-

que buscar alguén que nos substi-túa, pero polo de agora non. Nósagora facemos de todo, somosgandeiros, agricultores, etc.�

AFRIGA: �Así o tedes todo moitomáis controlado�

GABRIEL: �Si, incluso inseminar,xa que insemino eu. Ademais, porsorte non se teñen vacas quedean moitos problemas. A verda-de é que temos poucos proble-mas, incluso de coxeiras practica-mente nada. Os pes llos fai meupai, porqué eu sonche alérxico ásvacas, ó pelo das vacas. O descu-brín hai tres anos pero o únicoque me afecta é cando pasomoito tempo enriba delas�.

CUSTOS DE PRODUCCIÓNOs custos en alimentación,están en 19,80 pesetas/litro. Ocusto tendo en conta todo,excluíndo a man de obra, podeestar ó redor 35-36 pesetas. Na pasada campaña, a media aque lle pagaron o leite foi dun-has 53 pesetas e pico e, segundonos comentou Gabriel, �é a SATa que negocia directamente omellor prezo posible e tamén ómáis longo prazo�. Á preguntade se pensa que os prezos vanse

manter ou non, el considera quesi: �antes cando había falta deleite, volvíanse tolos, e agoranada. É verdade que poden subiralgo pero en xeral, vanse man-ter xa que, se soben dúas pese-tas, despois as baixan e, polotanto ó longo da campaña oprezo non varia moito. No meucaso, pode que estea a cobraralgo menos pero despois mepagan máis e o prezo medio é omesmo.�

SAU35 hectáreas en 9-10 fincas,todas elas concentradas dendehai seis anos, e preto da casa -a que máis lonxe está, está aquilómetro en medio.

Este ano botaron 22 hectáreasa millo e o resto a herba. Asparcelas vanse rotando e nonbotan máis de dous anos aprado. O millo o botan eles, eo único que non fan é pica-laherba e o millo para ensilar.

SILOSEste ano o millo empezouse enxaneiro. Dispoñen de catrosilos: dous de herba e dous demillo, de 36 de largo por 11 deancho e tres e medio de alto,uns 1.386 m3 cada un. SegundoGabriel, �os silos son grandes,pero comer o comen todo�.

9➔


AFRIGA: �¿Coa xenética, que bus-cas nunha vaca?¿buscas leite?�

GABRIEL: �Non, eu insemino bus-cando tipo. Eu quero que a vacateña unha boa capacidade, quesexa unha vaca grande. As vacasestán comendo racións que estánformuladas para 23 quilos demateria seca e están comendo 24ou 24 e medio. Non poño tourospositivos en leite, me da igualque teña índices bos en leite. Sea vaca ten unha boa capacidadevai producir leite. Cunha boacapacidade vai dar leite�.

AFRIGA: �Falando un pouco dofuturo, ¿como ves o sector enGalicia?¿queda xente novacomo ti?�

GABRIEL: �Os poucos novos quehai eu penso que han de quedar etirar para diante. Hai poucos peroson xente con motivación e ganasde traballar. Non somos moitosnesta zona, uns dez, pero cunhamaneira de traballar parecida. Nofuturo quedaremos poucos peroquizais queden máis dos que pen-samos pola mentalidade galegade ir tirando�.

AFRIGA: �Tal como se estánpoñendo as cousas, ¿pensas querealmente un se pode manterpor ir tirando?�

GABRIEL: �Ben, agora comoveña o da subvención pola cotanon se vai vender outra cota. Hade se parar moito de vendercotas e a cobrar a subvención.Igual que as terras. Aquí non llasvende ninguén�.

CAMAS E CUBÍCULUSAs camas son de serrín, e senón ohai utilizan cáscara de pino pica-do, e tamén se lle bota algo decal. Os cubículos teñen unhabase de cemento e un recheo dedez centímetros polo que estánsempre a ras co bordillo.Amáñanse tres veces ó día: ómuxir pola maña e a noite, e ómediodía dende hai pouco. Nonse cambian nunca, tan só se botapara atrás e bótalles máis cada15 días cunha máquina de enca-mar que tivo que pedir aInglaterra, a primeira que veupara Galicia. Gabriel nos dixo queestaba moi satisfeito coas camasporque as vacas estaban ben, o

nivel de confort era do 90% eademais non tiñan problemas demamite. O custo do material dascamas é dunha peseta/litro. En relación co tamaño dos cubí-culos comentounos que, a dife-rencia do que farían outros, queposiblemente nesta mesmacorte meterían 130-140 vacas,el optou por darlle á vaca osmetros que necesita. Está con-vencido de que o que hai quemirar son os metros por vaca nacorte. A cuestión é mandarleite, non ter moitas vacas, por-que aínda que as vacas non deanleite supoñen un gastos impor-tantes ó final do ano.

10 entrevista


■

RECRÍAFan 5 lotes ata que empreñan. No primeiro lote están ata dousmeses e medio; no segundo atacinco ou seis e nun terceiro lotecon seis ou sete meses. Candoxa teñen de sete a dez pasan asala, están en parrillas e a comi-da téñena fora. Volven despois acorte nun lote máis. A porcentaxe de recría no pasa-do ano foi do 30-35%, pero haique ter en conta que estamos afalar dun período no que se fixounha ampliación. �Se estásaumentando constantementetes que ter novillas. O límitepara que un animal non sexarendible témolo en 20 litros,pero ás veces depende da vaca.As hai que con 25 non valen, een xeral, é porque non empre-ñan ou porque dan pouco leite�.

Gabriel comentounos que no seucaso a recría �non é algo que meleve moito tempo, facéndoa unsolo e non come nin unha horade tempo. Tamén é que aquí amestura fágoa para unha sema-na�. Polo de agora non vendeupero pensa en facelo. O custo da recría calcúlao nun-has 175-180.000 pesetas, xaparidas con 24 meses.Insemina ós 14 meses e medio,dependendo un pouco do tama-ño e con 23 e pico-24 meses xaestá dando leite.

A ración consiste nunha mesturaseca ata os 10 meses, pastanfora e se lles administra 1 Kg. deherba seca, 1 Kg. de alfalfa e 1Kg. de palla e 2 Kg. de concen-trado ata os sete meses. Estofaino para cada lote cada sema-na ou 10 días. Despois dos 7 ós10 meses están co mesmo perocon máis herba seca. A partirdos once meses comen a mestu-ra das secas aumentada cunpouco de silo de millo. Non está metendo nada decarne.

VACAS, SALA DE MUXIDO E LEITERÍA

Vacas90 en producción, 60-70 xoven-cas, 15 secasAs de primeiro parto están a subirdos 40 litros, incluso chegando ós50, aínda que o normal está entre44-45. Estes niveis de producciónnas xovencas lle fixeron decidirsea insemina-las máis novas. As de producción están separadasen lotes pero comen todas igual.

A sala de muxido consta de 16puntos, con colocación traseira,e un tanque de frío de 8.000litros. Graxa: 3,85% na cota equizais estea a producir con algomáis de graxa. Proteína: agora3,29% pero na media do ano3,34%, o ano pasado foi un 4% degraxa e un 3,34% de proteína.Células somáticas: 180.000.Bacterioloxía: 10.000

A RACIÓN25 kgrs. de silo de millo, 7kgrs. de silo de herba, 12 kgrs.de mezcla, e 1 kgrs. de pallaMezcla.Valor nutritivo da ración depesebre: 50% Materia Seca,17% Proteína, 18,5% FAD,30%FND, 24% Almidóns, 5%Graxa, 7-7,5% Cenizas

Silo de milloPh: 3,7 , %MS: 36,5%, %PB: 8%,%FAD: 23%, %Almidón: 35%,%Cenizas: 2,5%Resultados expresados en materia seca

Silo de HerbaPh: 4,1, %Humidade: 28%, %MS:28,5%, %PB: 18,1%, %FND: 37,%FAD: 21%, %Cenizas: 11%,Enerxía Neta Leite: 1,61Resultados expresados en materia seca

11➔actualidade


seguir no futuro. Un deles foiJorge Santiso, quen resaltou anecesidade de evitar que a distri-bución comercial afecte coa súaestratexia de ofertas permanen-tes de leite á viabilidade do sec-tor lácteo español. Pola súaparte, a nova directora xeral deGandería, María Echeverría, des-tacou o seu compromiso coaregulación e transparencia dosector, coa calidade, a segurida-de alimentaria e a trazabilidadeque os consumidores demandan;ademais de anunciar unha políti-ca máis activa e áxil nos procesosde reasignación de cota que faci-liten a incorporación de xóvenes.

Tralas pasadas eleccións xerais, ecomo consecuencia do cambio degoberno, nomeáronse novos altoscargos no MAPA, entre os que figu-ran o de Jorge Santiso, novoDirector Xeral de IndustriasAgroalimentarias; FranciscoMombiela, novo Presidente doFEGA; e Santiago Menéndez deLuarca, novo Subsecretario deAgricultura, Pesca y Alimentación,todos eles profesionais cun grandecoñecemento do sector lácteo.Precisamente con motivo da cele-bración da Semana Verde deSilleda, algún deste altos cargosachegouse ata a feira para expo-ñe-las directrices que se van

Compromisos do novo goberno

O pasado 13 de maio tivo lugar naSemana Verde de Silleda a asem-blea anual da OrganizaciónInterprofesional Láctea, INLAC.Nesta asemblea analizouse princi-palmente a aplicación da reformada OCM do leite, a diminución dosmecanismos de apoio de mercadoe as novas axudas directas ó gan-deiro, así como as posibles conse-cuencias da entrada na UE dosnovos estados membros e a futuraaplicación do desacoplamento dasaxudas. Por outra parte, falousetamén das esixencias que supón arecente entrada en vigor da nor-

mativa da supertaxa e a trazabili-dade do leite. A este respecto,Miguel Ángel Díaz Yubero, presi-dente de INLAC, salientou que�nestas circunstancias é necesarioo apoio e a colaboración de tóda-las partes implicadas: gandeiros,industrias lácteas e administra-cións, para converte-lo elementode incertidume que todo cambiosupón, nunha oportunidade para odesenvolvemento e consolidacióndo sector lácteo español�.Para máis información, podedesconsultar a páxina da INLAC:www.inlac.com

Asemblea da INLAC

mativa de modernización do sec-tor lácteo, véxase trazabilidade esupertaxa). E aínda que non se tenconcretado por onde irán os tiros,nunha recente reunión mantidapor dirixentes da UPA con altoscargos do MAPA, este sindicatosolicitou cambios nos decretos deTrazabilidade (o coñecido comoLetra Q) e o de Xestión da Cota.Estes cambios irían na liña de tentarelimina-la burocracia e o papelexo,xa que, segundo este sindicato, nonaporta nada substancial no controldo fraude e do leite fora de cota,subliñando ademais que en ningún

país comunitario obrígase ós gandei-ros a cumprir unha lexislación seme-llante á aprobada este ano enEspaña. Así pois, o UPA pediu óMinisterio de Agricultura que acom-pañe a modificación destesDecretos coa posta en marcha demaneira urxente dun Plan Nacionalde Reestructuración eModernización do Sector Lácteodotado de orzamentos adecuados ecompatible co mantemento domaior número de explotacións lei-teiras posibles; a incorporación dexóvenes ó sector e a mellora da cali-dade de vida das zonas productoras.

Cando a principios de ano o ex-Ministro de Agricultura, Pesca eAlimentación, Arias Cañete,comezou a marear ó sector conmil e un papelexos (declaracióndos tanques, libro de rexistro,declaración de entregas) máis dunxa lle augurou ós seus días conta-dos a toda esta burocracia. Nestasúltimas semanas, e especialmentea partir da toma de posesión dosnovos altos cargos do Ministerio deAgricultura, estendeuse o rumorde que haberá, nun prazo curto detempo, importantes modificaciónsda normativa láctea (véxase nor-

Cambios na normativa

Neste inicio de campaña �postdecreto de trazabilidade�, seme-lla que algunhas industrias xaderon coa solución e xa están aplantexar estes días a moitos gan-deiros solucións mensuais para oleite fora de cota. Non sabemos oporque desta actitude dada a pre-ocupación que ten o sector pro-ductor (e supoñiamos que taménas industrias) polo cumprimentoestricto da normativa; sen embar-go, de ser certo, un só pode pen-sar que ou ben é moi difícil facero que están a facer senón teñeninformación privilexiada, ou quea súa é case unha actitude cuasisuicida no caso de producirseunha aplicación real da lexisla-ción contra esas prácticas. Sorprende, e moito, que algunhasindustrias poidan dicir que duran-te este ano (ata decembro de2004) aínda se pode seguir funcio-nando como nas campañas pasa-das, dando a entender que a par-tires de 2005 a cousa cambiará,mentres que nunha recente reu-nión de altos responsables doMAPA con representantes de tóda-las organizacións que formanparte da INLAC, FernandoMoraleda, Secretario Xeral deAgricultura e Alimentación doMAPA, puxo especial énfase enevitar rumores e malos entendidosafirmando que se vai cumprir efacer cumpri-lo sistema de cotas.

Xogos malabares

12


actualidade

A Federación de Productores deLeche (FEPLAC) considera finali-zada a reestructuración do sec-tor productor en España; unhareestructuración á que cualificade moi dura e que ademais foicosteada cos cartos dos propiosproductores. Segundo a FEPLAC,o feito de que soamente queden39.000 explotacións a 1 de abrilde 2004, e de que desaparezanoutras 5.000 explotacións nestacampaña, é un claro indicio deque se precisan cambios impor-tantes, tanto na conformaciónindustrial, como nos criterios deactuación das Administracións

Públicas que viñeron �pasando�do sector, deixándoo en caídalibre. Para FEPLAC, o número deexplotacións que sobreviven naactualidade sofre ademais o riscode desaparición de non plante-xarse esquemas e escenarios defuturo coherentes coas necesida-des alimentarías españolas.FEPLAC cre chegado o momentode protexer e mellora-las explo-tacións que sobreviviron a estareestructuración, e solicita ásAdministracións unha atenciónreal e prioritaria na formación dexóvenes, un apoio decidido caraá total modernización das explo-

tacións, con especial atención aprogramas que permitan ás gan-derías adecuarse agroambiental-mente ás súas propias esixenciascomo empresarios e ás que estána plantexar en Bruxelas.Por outra parte, esta Federaciónestima que �a industria lácteanon fixo os seus deberes, espe-rando anos a reestructurarse,manténdose no tempo, mediantesistemas oligopolísticos e dedepredación cara ós productores,que xa no se deben permitir ninse poden manter no tempo�. Para máis información, podedes con-sulta-la súa páxina: www.feplac.com

Reestructuración finalizada

O censo de vacas no noso paísentre 1992 e 2003 ven evolucio-nado de maneira dispar, xa quementres que o número de vacasen muxido maiores de dousanos descendeu durante eseperíodo nun 23% no noso país -pasándose de 1.454.000 a1.119.000 efectivos, o quesupón unha caída de 335.000animais-, o número de vacas de

* Censo en marzo, resto decembro de cada ano.. Fonte: Feplac de datos do MAPA.

1986* 5.088 2.733 1.957 776 -1992 4.976 2.777 1.454 1.323 47,641993 5.018 2.737 1.379 1.358 49,621994 5.247 2.817 1.338 1.479 52,501995 5.512 2.826 1.292 1.534 54,281996 5.925 2.982 1.290 1.692 56,741997 5.884 2.889 1.261 1.628 56,351998 5.966 2.947 1.307 1.640 55,651999 6.291 3.038 1.207 1.831 60,262000 6.164 3.021 1.141 1.880 62,232001 6.411 3.077 1.182 1.895 61,592002 6.488 3.130 1.156 1.974 63,072003 (Prov.) 6.560 3.165 1.119 2.046 64,64(%) 2003/s total 100,0 48,0 17,0 31,0 -Dif. (%) 03/92 32 14 -23 +55 -

non muxido (nodrizas), incre-mentouse nun 55% nesemesmo prazo de tempo, pasán-dose dunha cabana censada de1.323.000 a 2.046.000 animaisno pasado ano. En 1992, asvacas nodrizas eran o 47,64%das vacas totais, pero no 2003supoñían xa o 64,64 cunha dife-rencia a favor destes efectivosde 17 puntos porcentuais.

A diferencia foise agrandando apartir de 1993, ano no que a rela-ción entre ámbolos dous grupos erapracticamente do 50/50%. O núme-ro total de efectivos vacúns entre1992 e 2003 medrou no noso paísun 32%, pasándose de 4.976.000 a6.560.000 animais, mentres que onúmero de vacas nese mesmo perí-odo medrou nun 14%, de 2.777.000a 3.165.000 animais.

Menos vacas de leite

Ano Total Vacas total Vacas muxido>2 años

Vacas NO muxido>2 años

% NO muxidosobre total

EVOLUCIÓN DO CENSO VACÚN EN ESPAÑA (1986 - 2003) - EN MILES DE CABEZAS -

13■


Ampliación a 25Dende o pasado 1 de maio aUnión Europea conta con 10novos Estados membros que aconverten nunha grande potenciatanto económica como política.Sen embargo, a incorporacióndestes países vai ter consecuen-cias importantes no conxunto daUE, e polo tanto no noso país. É moi significativo que estes paí-ses recén incorporados contencunha porcentaxe de poboaciónactiva dentro do sector agrariomoito máis numerosa que nosoutros 15 Estados membro.Mentres a media nestes 10 recénchegados é de 19,5% no caso dePolonia, ou dun 17 en Lituania edo 13,5% en Letonia, Francia só

ten un 3% da súa poboación acti-va no campo.Por outra banda, de entre osnovos Estados membro, Poloniasemella que poder ser a quesupoña unha maior competenciaxa que conta cunha cota dispoñi-ble de case 9 millóns de tm, algomáis da metade do total da cotadispoñible por tódolos países da

ampliación. De tódolos xeitos, asúa estructura de pequenasexplotacións fan que teña quelevar a cabo unha grande rees-tructuración similar á que fixoGalicia dende o seu ingreso naUE. Ademais, o seu reparto dacota de venda a industrias evenda directa revisarase tendo enconta o 2003.

Cota 145.200 624.483 1.947.280 695.395 1.646.939 48.698 8.964.017 2.682.143 1.013.316 560.424

Venda Industria 141.337 537.118 1.782.650 468.943 1.256.440 48.698 8.500.000 2.613.239 990.810 467.063

Vendas directas 3.863 87.365 164.630 226.452 390.499 0 464.017 68.904 22.506 93.361

Reserva 2006 0 21.885 42.780 33.253 57.900 0 416.126 55.788 27.472 16.214

Chipre Estonia Hungría Letonia Lituania Malta Polonia R.Checa Eslovaq. Eslovenia

COTAS LÁCTEAS DOS NOVOS ESTADOS MEMBROS (tm)

UE-15 121,8 121,4 121,6 121,7 121,6 122 122,4 122,7

10 Novos 20,6 22,9 22,8 22,7 22,6 22,6 22,6 22,5

UE-25 142,4 144,3 144,4 144,3 144,3 144,6 144,9 145,2

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

PREVISIÓN PRODUCCIÓN LEITE NO PERÍODO 2004-2010 (mill. Tm)

No que se refire a Letonia,Lituania, Polonia, Malta, Chipree Hungría van ter un períodotransitorio de 5 anos no quepoderán comercializar nos seusrespectivos estados o leite quenon cumpra coa esixencia comu-nitaria en contido graxo, peronon poderán exporta-lo ó restodos Estados da UE.

Así mesmo, xunto con Eslovenia,terán un período dun ano paradistribuí-la súa cota láctea entreproductores, quedando exentosdo cumprimento da lexislaciónno réxime da taxa láctea. É dicir,non pagarán a multa lácteaneste primeiro ano, aínda quesobrepasasen a súa cantidade dereferencia. Ademais, unha gran-de cantidade de leite consúmesedentro da explotación e estacantidade (Reserva 2006) non secontabilizará como cota lácteaconsumida ata o 1 de abril de

2006 �Período 2006/2007-, datana que este leite pasará a sercomercializado baixo o réximeda cota láctea, previa autoriza-ción do Comité de Xestión deProductos Lácteos.A vista das previsións daComisión, poderíase falardunha posible tendencia a unequilibrio teórico do mercadointerno, tendo en conta o pre-sumible incremento do consumointerno destes novos Estadosmembros, en particular en pro-ductos lácteos.

14


reportaxe

O pasado 5 de xuño tivo lugar enA Coruña a presentación do estu-dio Análise do impacto en Galiciada reforma intermedia da PAC eavaliación das diferentes opciónspara a súa aplicación, realizadopolo Instituto Universitario deEstudios e Desenvolvemento deGalicia (IDEGA) e a Universidadede Santiago, mediante un conve-nio coas Cámaras AgrariasProvinciais de A Coruña, Lugo ePontevedra. Primeiramenteaplaudi-la iniciativa das CámarasAgrarias promotoras deste inte-resante estudio, xa que é deagradecer que se destinen partedos cativos fondos de que dispo-ñen para dar a coñecer ó sectoragrícola e gandeiro de Galicia , epor ende a toda a sociedadegalega (Administración e partidospolíticos incluídos), a análiseque fan os expertos das previsi-bles consecuencias da novareforma intermedia da PAC, e dasalternativas que máis lle podeninteresar a Galicia sobre asimportantes decisións que aíndase están por tomar neste ámbito.Neste punto tamén sería funda-mental que dende a propiaAdministración se consensuaracos representantes do sector apostura a tomar fronte a estasnegociacións no ámbito estatal.O equipo de expertos universitariosautores deste estudio estivo dirixi-do por Edelmiro López Iglesias,quen contou con Francisco Sineiro,Bernardo Valdes, Xurxo Santiso(novo Director Xeral de IndustriasAgrarias e Alimentación do MAPA) eFernando Rodríguez, todos eles boscoñecedores da realidade do sectoragrícola e gandeiro de Galicia.

Neste artigo incidiremos nas con-clusións do estudio, sobre oimpacto da reforma da OCM doleite e productos lácteos. Senembargo para principiar cómpreresumi-los principais elementosda reforma aprobada que afecta-rán a Galicia, aínda que sobreestes elementos nos vindeirosnúmeros faremos un seguimentoexhaustivo xa que aínda quedanpor aclarar aspectos fundamen-tais da súa aplicación:a) Desacoplamento das axudas

directas: introducción dunpago único por explotación,desvinculado da producción.

b) Condicionalidade das axudas.c) Modulación: recorte das axudas

directas e destino dos fondosresultantes a potenciar a políti-ca de desenvolvemento rural.

d) Introducción dun mecanismode disciplina presupostaría.

e) Ampliación do catálogo demedidas dispoñibles e outrasnovidades na política dedesenvolvemento rural.

f) Reformas sectoriais: entreoutras, a reforma da OCM doleite e productos lácteos.

De todos estes elementos, osautores estiman que o desacopla-mento (que por certo este términonon aparece nos textos regula-mentarios aprobados) é sen dúbi-da o elemento fundamental dareforma, o cal establece que amaior parte das axudas directasexistentes (como, por exemplo, asaxudas a superficies, vacas nutri-ces, xatos, sacrificio, ou a novaprima láctea, pagadas por hectá-rea, cabezas de gando ou quilo decota) serán substituídas por un

pago único por explotación, conestes elementos esenciais:� A súa contía será calculada en

función dos �dereitos históri-cos�, ou sexa, as axudas quecada agricultor viñera perci-bindo nos anos 2000, 2001 e2002 (agás no caso de primaláctea). Sen embargo, cabe aposibilidade de que os Estadosopten por unha aplicaciónrexional deste sistema, conce-dendo así unha axuda unifor-me por ha. de SAU a tódolosagricultores, ou unha combi-nación de ambas.

� A nova axuda estará desvincu-lada da producción, o que sig-nifica que o agricultor/gandei-ro a seguirá percibindo conindependencia da actividadeque leve a cabo e do uso quelle dea ás terras; tamén estarácondicionada ó cumprimentode normas de medio ambien-te, salubridade dos alimentos,sanidade animal e vexetal ebenestar dos animais.

� O pago único dividirase en�dereitos de axudas� por hectá-rea, que poderán ser vendidosou cedidos con ou sen terras.

� Este réxime de pago únicocomezará a aplicarse o 1 dexaneiro de 2005, se ben osEstados que o desexen podenretrasa-la súa aplicación ata o 1de xaneiro de 2007 como máxi-mo. A nova prima do sector lác-teo incorporarase a este réximede pago único, por tanto des-vinculada da producción, a par-tir de 2007, podendo anticipar-se ó 2005 ou ó 2006, no caso queo Estado opte por unha aplica-ción rexional do pago único.

Impacto da reforma intermedia daPAC nas explotacións leiteiras de Galicia

15


➔

Valoración global da reformada OCM do leite

Dito isto, e tendo en conta areforma da OCM do leite (prórro-ga do réxime de cotas ata a cam-paña 2014/2015, aumento cotado 1,5% -agás para España e paí-ses con incremento especial noperíodo 2000/2002-, reduccióndos prezos de intervención, primaláctea) da que xa falamos ennúmeros anteriores, na presenta-ción do estudio o seu director,Edelmiro López Iglesias, fixo aseguinte valoración global:� A reforma non altera a cota dis-

poñible para España, polo quenon vai a aliviar o desfase exis-tente entre cotas e producción.

� A reforma vai orixinar unhadiminución dos prezos, poloque se espera unha diminuciónda marxe neta/litro; senembargo é difícil saber queefecto vai ter porque dependede moitos factores(oferta/demanda, dinámica dosprezos internacionais, negocia-cións da OMC, tipo de produc-tos lácteos nos que está espe-cializada a industria de cadapaís, evolución das relaciónsinternas da cadea láctea �gan-deiros/industria/distribución-).

� A caída de prezos estímaseentre o 5 e o 25%, e concreta-mente en Galicia pode estar

entre o 10-20%, caída que serácompensada en parte polaprima láctea sempre e candohaxa equilibrio entre a produc-ción e a cota (sen leite negro),e se a diminución é inferior ó10%. Sen embargo, se se produ-cisen descensos superiores ó10% dos prezos pagados ó pro-ductores, a prima non compen-saría a baixada e implicaríaunha diminución dos ingresos.Tamén hai que ter en conta queas entregas fora de cota (leitenegro) tamén van sofri-la caídade prezos e sen ningunha com-pensación. Se se ten en conta ovolume real de producción queagora temos en Galicia, os

autores calculan que os ingre-sos dos gandeiros experimenta-rán unha caída do 0,6% se odescenso dos prezos se limita ó10%, mentres que a caída nosingresos será do 12% se o des-cendo nos prezos chega ó 20%.

Non obstante, o estudio tamén faiunha análise do impacto previsiblena marxe neta (sen prima) en tresexplotacións tipo (de entre 50-75.000 kgs, de 75-200.000 kgs, ede 200-400.000 kgs.), representa-tivas do sector lácteo galego,segundo a porcentaxe de descensodo prezo e tendo en conta tresescenarios: a) con producciónequilibrada coa cota; b) con pro-

16 reportaxe


■

ducción>cota e venda en negro; c)con producción actual>cota eaxuste posterior. Os resultados foron os seguintes:1) Nas explotacións con entregas

equilibradas coa cota o impactoda reforma da OCM oscila entreo mantenemento da marxeneta se a caída do prezo é igualou inferior ó 10%, e unha caídadesa marxe neta que poderíachegar ó 33% se o descenso dosprezos fora do 25%.

2) O impacto é moito máis desfa-vorable para aqueles gandeirosgalegos (o 40% do total enGalicia) que están entregandopor riba da cota. En concreto, econ caídas de prezos semellan-tes ás do caso anterior, a varia-ción da marxe neta sería entre6-9 puntos máis negativa (cundescenso de prezos de entre o15 e o 25% a renda veraserecortada entre o 17 e o 41%),polo motivo de que o leite negrosofre o descenso de prezos peronon ten compensación.

3) No caso de aqueles gandeirosque están cunhas entregassuperiores á cota asignada, peroque tiveran que axusta-lasentregas á cota, como conse-cuencia dunha aplicación estric-ta da normativa de cota (reflec-tida na reforma da OCM), estesgandeiros cun descenso dos pre-

zos entre o 15 e o 25% terán undescenso da marxe neta actualentre o 38 e o 56%, o que pro-vocaría que a maior parte delesnon tería posibilidade de seguirproducindo.

En definitiva, a caída da renda vaiser maior canto menor sexa a efi-ciencia productiva das explota-cións (canto menor é a marxe netaobtida en relación ós ingresos bru-tos), o cal en Galicia sucede nasexplotacións máis pequenas,segundo se reflicte no estudio.

O impacto do desacoplamentodas axudas no sector lácteo

Segundo o estudio, e para as simu-lacións anteriores, en ningún doscasos, e para ningunha das explo-tacións tipo consideradas, o desa-coplamento da prima láctea vailevar a que a marxe unitaria�excluída a prima- se volva negati-va. Polo que a expensas do quesuceda co custo de oportunidadedos factores de producción fami-liares, os gandeiros seguirántendo, en principio, un incentivoeconómico para continuar coaproducción de leite. Non obstan-te, este incentivo verase reducidoen comparación coa situaciónactual, sendo isto máis acentuado

canto maior a caída que experi-menten os prezos percibidos, eafectando de modo particular ásexplotacións de menor dimensión. Así, supoñendo un equilibrioentre producción e cota, naexplotación de tipo de 50 a75.000 quilos, unha caída do 20%no prezo percibido polo leitedaría lugar a un descenso damarxe neta da producción láctea�excluída a prima- do 55%, facen-do que os ingresos derivados daaxuda desacoplada alcanzaran o42,5% da renda total. Estaríamos,pois, ante un conxunto moinumeroso de unidades cun incen-tivo económico limitado paraseguir producindo leite.Para as explotacións cunha pro-ducción superior á cota, o desa-coplamento da prima láctea vaiter, en principio, menor inciden-cia, xa que o leite vendido forade cota non percibe axuda. Senembargo, o diagnóstico modifíca-se se estes gandeiros tiveran quereducir a producción para axusta-la á cota. Neste suposto, o impac-to do desacoplamento veríasenotablemente acentuado, postoque unha boa parte das explota-cións, en especial aquelas máispequenas e que tiveran que redu-cir de forma apreciable o leitenegro, contarían cun incentivoeconómico moi escaso, practica-mente nulo, para continuar conesta actividade.Por outro lado, nas explotaciónsmedianas ou grandes pero quetraballan con reducidas marxesunitarias por litro, debido á utili-zación de sistemas moi intensi-vos, a desvinculación vai fomen-tar con toda probabilidade unhaextensificación dos sistemas pro-ductivos (co fin de reducir os cus-tos), e nalgúns casos pode levar ásúa desaparición.Finalmente, e para rematar esteresumo, os autores estiman que éprevisible que a desvinculaciónda prima láctea, xunto coa refor-ma da OCM, leve a unha reduc-ción do prezo das cotas que osci-lará entre un -11% (caída doprezo do leite do 5%) e un 55% (seo descenso do prezo é do 25%).

2004

17


➔concursos

No recinto Feiral de Pozoblanco(Córdoba), celebrouse duranteos días 26 ó 29 de abril o VIIConcurso Nacional de PrimaveraCONAFE 2004 da Raza Frisona, óque acudiron 54 ganderías quepresentaron 148 animais, sendoAndalucía a comunidade quemáis animais presentou, con 54,seguida de Asturias con 42 eCantabria con 28. O concurso foixulgado polo asturiano JesúsFrancisco Méndez Méndez, quenoutorgou os premios ás seguintesganderías e animais: O premioXata Campiona con RozuelasStormatic Forma para Ganderíacordobesa Rozuelas del Valle; aXovenca Campiona e GranCampiona Nacional Xovencaspara Mas Comas Novas, deBarcelona, con Lazaga MelGibson, a Vaca Xoven Campionapara La Ponderosa de Cantabria,con Ponderosa Rubens Lady; e opremio á Vaca Intermedia levou-no Serena, da gandería Badiola,de Asturias, mentres que a VacaAdulta Campiona e GranCampiona do Concurso foi PratLee 362, da gandería PratCastillejo/Prat García, deNavarra. Finalmente salientarque o premio ó Mellor Rabañofoi para a gandería La Flor deCantabria, como Mellor Criador,gandería Badiola, de Asturiassería a premiada, e o premio áMellor Autonomía marchou paraCantabria.

Nome PAI GanderíaXata CampionaCARBALLEIRAS ENTER DIANA COMESTAR MASON ENTER ET CARBALLEIRAS (LALÍN)

Xovenca Campiona e Gran CampionaCARBALLEIRAS LEREZ BETTY BOS BLACKSTAR LEREZ ET CARBALLEIRAS (LALÍN)

Vaca Xove Campiona BLANCO PROGRESS JINETA DUNCAN PROGRESS ET BLANCO (LALÍN)

Vaca Adulta Campiona e Gran CampionaLAS ESCUELAS JAMES LULU SHOREMAR JAMES BLANCO (LALÍN)

Mellor Ubre LAS ESCUELAS JAMES LULU SHOREMAR JAMES BLANCO (LALÍN)

Mellor Criador e Mellor RabañoBLANCO (LALÍN)

Un ano máis no mercado do gandode Lalín celebrouse o X Concursode Frisón e de XóvenesManexadores Feiradeza, que nestaocasión tivo como xuíz ó asturianoConrado Gonzalez Antón.

Estes foron os resultados:

Las Escuelas James Lulu

Conelia Nero

FEIRADEZA � LALÍN, 28 marzo 2004

Feiradeza 2004

VII Concurso Nacional de Primavera

Muimenta 2004

Nome PAI GanderíaVaca Nova Campiona CID LEREZ FORDA LEREZ CID (BARREIROS)

Vaca Intermedia CampionaXERCAS CAV LOLA DENVER DENVER SAT CAVADAS

Vaca Adulta Campiona e Gran CampionaCONELIA NERO NERO MANTOÑO

Os pasados 2,3 e 4 de abril cele-brouse no marco da edición deMoexmu, o 18º concurso de gandofrisón de Muimenta no que parti-ciparon uns 130 animais de 30ganderías de Lugo e Pontevedra,sendo o xuíz encargado do xulga-mento dos animais o asturianoFrancisco Javier Freije. Nestaocasión a Gran Campiona destaedición foi Conelia Nero, da gan-dería Mantoño, de Barreiros,�vaca clara campiona, moi des-carnada, co mellor sistemamamario, e cunha magnífica tex-tura do ubre�, o xuíz dixit.

Resumo Cadro Honra MOEXMU 2004

Xercas Cav Lola Denver

18 concurso


■

Nome Gandería

Becerra Campiona de GaliciaASUNCION KEMVIEW MIMOSA FINCA "LA ASUNCION" (TOURO - A CORUÑA)

Becerra Campiona InternacionalBADIOLA RUBENS LAURA GANADERIA BADIOLA (LUANCO � ASTURIAS)

Xovenca Campiona e Gran Campiona de GaliciaPOZO AEROLINE 8103 CASA POZO (LUGO - LUGO)

Xovenca Campiona e Gran Campiona InternacionalPONDEROSA TERRASON MELINA LA PONDEROSA (P.DE SAN MIGUEL - CANTABRIA)

Vaca Xove Campiona de Galicia e InternacionalPOZO LEE 4760 CASA POZO (LUGO - LUGO)

Vaca Intermedia Campiona de GaliciaSOBRADO LARIÑO MORENA SOBRADO (SILLEDA - PONTEVEDRA)

Vaca Intermedia Campiona InternacionalRETO DARLIN RED MARKER R.C. S.C.RETO LA ESPERANZA (E. DE VILLAFUFRE - CANTABRIA)

Vaca Adulta Campiona e Gran Campiona de GaliciaAGRORTEGAL GALLETERA JUROR GRANXA DA CAXIGUEIRA (ORTIGUEIRA - A CORUÑA)

Vaca Adulta Campiona InternacionalNORA A CAMPAZA XANA

Vaca Gran campiona InternacionalRETO DARLIN RED MARKER R.C. S.C.RETO LA ESPERANZA (E. DE VILLAFUFRE � CANTABRIA)

Mellor Ubre de GaliciaAGRORTEGAL GALLETERA JUROR GRANXA DA CAXIGUEIRA (ORTIGUEIRA - A CORUÑA)

Mellor Ubre InternacionalRETO DARLIN RED MARKER R.C. S.C.RETO LA ESPERANZA (E. DE VILLAFUFRE � CANTABRIA)

Mellor Criador e Rabaño de Galicia XERCAS - SAT CAVADAS XERCAS - CAVADAS SAT XUGA (XERMADE - LUGO)

Mellor Criador e Rabaño InternacionalGANADERIA BADIOLA (LUANCO � ASTURIAS)

Os pasados 14 e 15 de maio cele-brouse en Silleda o acontecementomáis importante que ten o mundodo frisón na nosa ComunidadeAutónoma. Un ano máis Silleda foi oescaparate do traballo acadado nocampo da mellora xenética porunha chea de gandeiros galegos defrisón que, con moito orgullo e dedi-cación, mostraron a todos a serie-dade do seu traballo e as altas cotasa que están a chegar. Este ano comonovidade otorgouse un premio espe-cial de 6.000 euros á Vaca GranCampiona Internacional SemanaVerde, premio que recaeu en Reto

Darlin Red Marker, da Cooperativado Centro Reto de la Esperanza, deCantabria, �unha vaca xoven, detremenda capacidade e estructuraleiteira�, segundo as apreciaciónsdo xuíz canadense Kenneth Empey. Respecto das vacas galegas, men-ción especial a AgrortegalGalletera Juror, da Granxa daCaxigueira (Ortigueira), quen aca-dou o premio de Vaca GranCampiona de Galicia, e Pozo Li4760, da Gandería Casa Pozo, deLugo, que resultou premiada comoa Vaca Xove Campiona de Galicia eInternacional. Tamén salienta-la

actuación da Gandería Xercas-SATCavadas, de Xermade, quen aca-dou os premios Mellor Criador eMejor Rabaño de Galicia, mentresque os galardóns ó Mellor Criadoré ó Mellor Rabaño Internacionalrecaeron na Gandería DiplomadaBadiola, de Luanco (Asturias). Da VII subhasta Top Bos, na queparticiparon 18 vacas e 4 tourosprocedentes da Finca de Bos, avaca Bos Marty Dana ET foi a adxu-dicada na puxa máis alta, que aca-dou un prezo de 6.200 � en laSubasta Top-Bos, en la que partici-paron 18 vacas y 4 toros.

XIII Concurso Autonómico FEFRIGA�04

Agrortegal Galletera Juror Pozo Lee Sobrado Lariño Morena

Manuel Berdomás Tejo, gandeiro

�A suba do concentrado no litro deleite nos afectou porque nos estamosnun consumo de 9 Kg. de concentra-do de mezcla por vaca e día, e temosunha media de 29 litros polo que entermos obxectivos nos supuxo unha

variación no costo de case tres pesetas por litro deleite, 2 polo penso e 0,5 polo gasoil.A tendencia no caso dos pensos é a que baixe ensetembro, xa baixou algo, por exemplo a alfalfa, queeu non consumo pero bueno, e tamén a pulpa, acebada, e a soia. No caso da soia baixou en 3-4 pese-tas pero é que subira entre 6-7 e ata 10 pesetas.Falar das marxes é complicado porque cada un utilizamaterias primas distintas e as contas tenas que facercada quen. No noso caso non fixemos grandes cambiosna ración porque tan importante coma a ración é omanexo. Podes facer unha ración máis asequible perosen grandes cambios. Se a cambias moito, se cambias aproteína, a producción de leite baixa, e entón en vez deaforrar cartos, gastaríase máis. En concreto o axusteque fixemos nós foi meter máis silo de millo porque otiñamos na explotación, mantendo así o nivel de prote-ína sen costo adicional. Ademais, este ano estamos a ter tamén o problema dogasoil que subiu moito. Agora anda polas 0,43 pesetaspor litro de leite. Estamos en 70 pesetas polo que espe-ro que a Ministra cumpra co seu compromiso de saca-losimpostos do gasoil, como xa esta para os mariñeiros�.

19


■alimentación

Prezos en cooperativaSegundo as informacións facilitadas por unha coope-rativa galega, os prezos (en pesetas/kg) das materiasprimas de concentrados que se levan rexistrado esteano (postos na cooperativa) son:

Xaneiro Febreiro Marzo Abril Maio Previsións para o resto do ano

Soia 32,13 36,59 39,29 45,05 46,54 Sen cambios

Millo 28,40 28,54 28,38 30,40 30,45 De xullo a novembro a 31,78 ptas.

Cebada 26,75 27,65 27,83 28,71 28,34 Baixa case segura de 4 ptas.

Gluten Entre 20,75 e 25,80 De xullo a setembro baixa de 1 pta.

Semente Algodón Entre 32 e 35,78 Baixa ó redor de 1 peseta

Fosfato Entre 28,94 e 40,77

Pulpa Entre 27,13 a 25,88 De novembro a abril de 2005 baixa de 1,75 a 1,50 ptas.

Opinión¿Cómo está a afecta-lasuba dos pensos nas explotacións?

Javier Muria, técnico en nutrición

�Eu creo que non supón unha quebrapara as explotacións pero agrava unproblema que hai xa nas propiasexplotacións como é a financiación,os problemas de compra de cota, esobre todo o alto endebedamento, e

a maiores o aumento de costo nos pensos supón 3pesetas por litro de leite. Esto non favorece a posi-ble compra de cota e provoca o desánimo en moitosgandeiros. De todas maneiras tamén depende daprofesionalidade do gandeiro porque moitos gandei-ros, debido o elevado costo da alimentación, estánsendo moito máis esixentes á hora de elimina-lasvacas con pouca producción. Polo de agora o máisbarato é producir litros de leite por vaca . É un errora base de non querer dar de comer ás vacas. Antesas vacas as eliminabas cunha producción de 15, eagora con 20�.

20 mercado


A Corporación AlimentariaPeñasanta (Capsa) investirá esteano 45 millóns de euros en mello-ras nas súas fábricas en España,dos que 31 millóns destinaranseás plantas de Asturias, 7 ás deGalicia (Arjeriz, en Outeiro deRei, e Larsa en Vilagarcía deArousa), 4 millóns ás de Cataluñae 3 ás de Andalucía. Para 2004, Capsa prevé superaros 700 millóns de euros de factu-ración, fronte ós 679,8 millóns doano anterior.Segundo informacións da axenciaEfe, a compañía láctea asturianaconsidera que dentro do sectorlácteo español só sobrevivirántres grandes grupos leiteiros, queofrecerán os seus productos baixodiferentes marcas, e que entreestes estará CorporaciónAlimentaria Peñasanta. Nestaorde de cousas, segundo informa-cións difundidas pola Feplac,Capsa estaría interesada na com-pra de Leche Rio.

Peñasanta

Lactalis compra Laukimillóns de � que será asumidapor Lactalis, que ademais poñe-rá 40 millóns máis. As empresas Central LecheraVallisoletana e o Grupo Prado-Cervera teñen un volume denegocios de 260 millóns deeuros, con catro fábricas de pro-ducción, en Valladolid, Valencia,Lalín e Vic (Barcelona). O cadrode persoal ascende a 670 traba-lladores.

Lactalis (Besnier) comprou asempresas do grupo francés 3 A,Central Lechera Vallisoletana(que comercializa a marcaLauki) e o grupo Prado-Cervera(que comercializa a marca deorchata Chufi e os batidosCholek). A débeda do grupo 3 A(pertencente á segunda coope-rativa láctea máis importantede Francia, Alliance Agro-Alimentaire) ascende a 50

Iparlat desembarca na Arxentinagandeiros de Euskadi e Navarra, erecolle na actualidade en Españaa 3.500 gandeiros, procesando400 millóns de litros de leite óano. A planta da cooperativaCOTAR está ubicada na cidade deRosario, na Provincia de Santa Fe,e recolle diariamente dos seus300 socios, 350.000 litros deleite.

A industria láctea, participadapolo Goberno Vasco, Iparlat, estáa punto de desembarcar naArxentina coa compra daCooperativa de Tamberos deRosario (COTAR), que comerciali-za o leite coa súa propia marcaSCT. Iparlat que xa entrara nomercado chileno, é froito dafusión de varias cooperativas de

O ano 2004 comezou con boasperspectivas para o sector pro-ductor de leite arxentino xaque os datos indican que a pro-ducción subirá. Entre xaneiro emarzo de 2004 rexistrouseunha forte recuperación referi-da ó volume obtido no primei-ro trimestre do último ano,nun valor preto do 16 %.Segundo diferentes proxec-cións, para o resto do ano pre-vense 3.930 millóns de litrospara o primeiro semestre e uns4.523 millóns de litros para osegundo, cunha producciónfinal de 8.453 millóns de litros,semellante ó ano 1995. A recu-peración productiva estimadapara este ano baséase nunhamellor atención alimentariados animais, nun bo estadosanitario do gando, en condi-cións climáticas favorables eunha expectativa á baixa noprezo da soia para a colleita2004/05 do 20 %.Tamén salientar que o valor doprezo do litro de leite pagado óproductor mantivo unha fortesuba fronte á necesidade daindustria de abastecerse ante abaixa producción de finais deoutono e inverno.

Recuperaciónna Arxentina

21➔


Na UE os prezos volveron des-cender no pasado mes de abril1,7 ptas/kg en relación amarzo. Dende que se iniciou oano, as reduccións son conti-núas e xa se leva producidounha baixada de 5 ptas/kgdurante os 4 primeiros mesesdo ano. O prezo medio doleite pagado ó productorcomunitario en abril ascendeua 27,02 �/100 kg (45 ptas/kg),segundo a información propor-cionada pola organizaciónLTO. En relación cos prezos deabril de 2003, os de 2004 son4,4 ptas/kg máis baixos.Estes prezos refírense ó prezomedio pagado por 17 das máisimportantes industrias lácteasque recollen na UE. O prezorefírese a leite con 4,2% degraxa, 3,35% de proteína,menos de 25.000 bacterias,menos de 250.000 célulassomáticas e unhas entregasanuais de 350.000 kg. Pola contra, o prezo en EEUUexperimentou unha suba con-siderable, seguindo coa ten-dencia que iniciada en febrei-ro. O prezo medio para aclase III en abril de 2004 foide 40,73 �/100 kg (67,8ptas/kg), o que supuxo unaumento de 20 ptas/kg enrelación co mes anterior e de22 ptas/kg en relación conabril de 2003.No caso de Nova Celandia, oprezo descendeu lixeiramen-te (-0,3 ptas/kg), sendo oprezo medio pagado en abrilde 2004 foi de 16,73 �/100 kg(27,8 ptas/kg). En relación coprezo pagado durante omesmo mes do ano 2003, osprezos incrementáronse en0,8 ptas/kg.

Os prezos en abril

Prezos no Reino UnidoA cada gandeiro calculóuselle aentrega media diaria no períodocomprendido entre o 1 de agostoe o 31 de decembro de 2003. Ataeste umbral, o prezo que percibi-ría o gandeiro sería o A. Para oleite entregado diariamente porriba deste límite, o prezo sería oB. Supoñendo que un gandeiroten unha media nese período1.800 litros/día, e no pasado mesde abril entregou unha mediadiaria de 2.000 litros, entón oprezo que percibiría en abril seríade 45 ptas/l para os primeiros1.800 litros e de 22,5 ptas/l paraos 200 restantes, polo que sairíaun prezo medio en abril de 42,75ptas/l. Milk Link é unha cooperativa queagrupa a 2.400 gandeiros de leiteque producen uns 1,4 millóns detoneladas, o que supón un 10% daproducción de leite do ReinoUnido; ademais é a cuarta indus-tria láctea británica.

A cooperativa británica Milk Linkdecidiu aplicar un sistema dualde prezos, ó igual que First Milk,cooperativa que xa decidiradende o inicio da presente cam-paña 2004/05 aplicar un sistemadual de prezos de xeito obrigato-rio. A xustificación desta decisiónbaséase no interese de Milk Linken fomentar unha maior produc-ción en outono en detrimento daproducción de primavera. Co sis-tema de Milk Link cada gandeiropercibe dous prezos diferentes, oA e o B. O A é un prezo establepara toda a campaña (ó 4.1%graxa, 3.3% de proteína, alta por-centaxe de calidade e recollidadiaria superior a 1.500 litros) queestá fixado en 0,27 �/l (45ptas/l). O prezo B determínasecada mes, será sempre inferior óA, e como exemplo, para o mesde abril fixouse que o prezo Bfora a metade que o A (0,13 �/l -22,5 ptas/l-).

Unha soa marca de leite nos lineaisas de supermercados do ReinoUnido, conta con 264 supermer-cados e anualmente está acomercializar uns 450 millóns delitros de leite. A industria lácteaseleccionada, Arla Foods.

Unha cadea de supermercadosbritánicos decidiu abastecerse sócunha única industria lácteapara, segundo din, asegura-la tra-zabilidade do leite que vende. Asda, é unha das principais cade-

22 mercado


■

DairyAustraliaSegundo as últimas cifras dadas acoñecer, máis da metade dos pro-ductores australianos (o 53,62%)pertencen a Dairy Australia, queengloba a 5.693 empresas deleite e incorpora a 11.111 socios.Os productores do oeste deAustralia e de Queensland son osque aparentemente se mostraronmáis dispostos a firmar e contancoa porcentaxe de membros máiselevada: o 65,82% e o 63,83% res-pectivamente. No sur deAustralia se rexistrou unha por-centaxe do 57,46%, en Nova Galesdo Sur un 57,58%, en Tasmania un52,56% e en Victoria un 50,84%.

As entregas aumentaron máis dun 0,4%

Arla anuncia recortesrefire á producción de leitelíquido.Mentres tanto, a compañía vaimáis alá e di que non vai poderpaga-los prezos ós gandeirosacordados xa que, segundoalegan, os seus ingresos seviron seriamente mermadospolas vendas a baixo prezotanto no mercado internocomo nas exportacións.

O xigante lácteo escandinavo,Arla Foods, anuncia importan-tes recortes no cadro de per-soal e indemnizacións máisbaixas; en concreto, máis de700 postos de traballo enDinamarca e Suecia elimina-ranse. Segundo explicou unportavoz de Arla Foods estesrecortes terían que ver coscambios das centrais no que se

Na campaña 2003/2004 entregá-ronse no conxunto da UE un totalde 115,19 millóns de toneladas deleite, o que supón un incrementode 465.000 toneladas, é dicir,máis dun 0,4% en relación coacampaña precedente, e sempresegundo os datos estatísticos deEUROSTAT. Segundo estas cifras, que non sonas cifras oficiais e que non inclú-en as correccións de materia

graxa, se observa como a diferen-cia doutros anos no último mes decampaña -nos que a tendenciaseguida polos países era a dereduci-las entregas e así poderaxustarse a súa cantidade dereferencia para non ter que pagarsupertaxa-, nesta campaña moi-tos as aumentaron. Así por exem-plo, Irlanda, incrementou asentregas en nada máis e nadamenos que un 89% en relación

coas de febreiro e noutros paísesda EU a tendencia neste últimomes tamén foi a un aumento peromáis moderado: Portugal un 6,6%;España un 2,5%; Italia un 3,2%;Reino Unido, Suecia, Grecia eAustria por baixo do 2%. Canto ó conxunto da campaña, ospaíses que aumentaron as súasentregas foron: Dinamarca,Alemaña, Grecia, Irlanda, Italia,Austria, Suecia e o Reino Unido.

23■


sanidade e seguridade

O Codex Alimentarius adoptaránovos estándares sobre certosproductos lácteos nunha novareunión a celebrar en Xenebraentre o 28 de xuño e o 3 de xullo.Os productos lácteos que se veránafectados por estes cambios sonas mesturas de graxas vexetais eo leite evaporado destonado, asmesturas en forma de po de leitedestonado e graxas vexetais, asmesturas de leite destonado con-densado azucrado e graxas vexe-

tais, o queixo Cheddar, o Danbo eos queixos de soro. Tamén estáprevisto que nesta reunión sesega a falar das bebidas lácteasfermentadas, e, en concreto,sobre o valor numérico para o

contido mínimo de proteína enqueixo, os aditivos específicospara os leites fermentados e osmétodos adicionais para as análi-ses e mostreo do leite e os pro-ductos lácteos.

Alarma enGran BretañaAlarma en

O MAPA iniciará en breve os tra-ballos para a elaboración de guíasNacionais de Boas Prácticas deHixiene en ExplotaciónsGandeiras, semellantes á guía deBoas Prácticas Agrarias, e comoelas, serán de cumprimentovoluntario, tal e como indica oregulamento comunitario relativo

á hixiene dos productos alimenti-cios. O MAPA, que ten a intenciónde consensualas co sector pro-ductor, comezará coa guía para ocontrol da salmonela en porcino epolos de engorde, e coas dedesinfección de vehículos e deretirada de animais mortos enexplotacións gandeiras.

Segundo o diario londiniense "TheGuardian", veterinarios do Gobernobritánico están a investigar a mortedun cuxo na rexión de Cumbria,como consecuencia dunha posiblenova enfermidade do vacún, quedana a materia branca do cerebrodel animal. Segundo esta informa-ción o cuxo morreu seis días des-pois de que resultara afectado porunha parálise progresiva. "O risco alongo prazo para a saúde públicanon é coñecido. É imposible facerunha análise do risco nun únicocaso cando o axente responsablenon é coñecido. Estamos investi-gando isto", dixo ó diario un porta-voz da Axencia de LaboratoriosVeterinarios. Podedes consultaresta noticia do 9 de xuño nestadirección: www.guardian.co.uk

Novos estándares para certos productos lácteos

Boas prácticas gandeiras

A Comisión Codex Alimentarius creouse en 1963 pola FAO e aWHO para desenvolver uns estándares alimentarios co obxectivo deprotexer a saúde do consumidor e asegurar unhas prácticas demercado xustas. Para máis información podedes visita-la páxina:www.codexalimentarius.net

Contaminación de leiteEn Dinamarca vintecinco perso-as foron afectadas por un focode Escherichia coli producidoentre setembro e marzo pasado,como consecuencia do consumode productos lácteos contami-nados con baixos niveis de E.Coli. Os síntomas que presenta-ron os afectados foron diarrease dores abdominais. A industria,da que non dispoñemos datos,

semella que foi desinfectada eprocedeu a eleva-la temperatu-ra de pasteurización. Esta é a primeira vez que se tendetectado en Dinamarca uncaso de contaminación por E.Coli en productos lácteos.Casos anteriores detectadosdesta contaminación en leite eproductos lácteos confirmáron-se no Reino Unido.

Leite microfiltradoLeite microfiltradoEn Italia, o leite microfiltradonon poderá denominarse leitefresco, por decisión do Ministeriode Agricultura italiano, comoconsecuencia das protestas devarias organizacións agrarias queentenden que a decisión de deno-minalo como leite fresco favore-ce ás importacións de leitemicrofiltrado procedente deAlemaña e Francia e proporcionaunha información confusa ó con-sumidor. Esta decisión da admi-nistración italiana coincide cunmomento no que se ven consta-

tando unha reducción do consu-mo de leite fresco, o cal caeu un19% nos últimos cinco anos e un4% nos catro primeiros meses doano. O microfiltrado do leite, aefectos de eliminar microorganis-mos, non debe confundirse conoutros microfiltrados con porosmáis finos, capaces de separarfracciones do leite (proteínas,permeatos). O leite microfiltradoten maior duración que o pasteu-rizado, pero menor que os leitesesterilizados (esterilizado, UHT,uperisado) de longa duración.

24 medio ambiente


■

Nitratos nasaugasSegundo un estudio doLaboratorio ExperimentalNorth Appalachian de Ohio(EE.UU. semella que os niveisde nitratos nas augas subterrá-neas non se ven influídos porque se paste ou non na superfi-cie, senón que depende da fer-tilización. O estudio realizousenuns pastos que foron moi fer-tilizados durante 11 anos, nosque os niveis de nitratos dasaugas subterráneas oscilabanentre as 13 e as 26 ppm. Estespastos deixáronse sen fertilizardurante os 7 anos que durou oestudio, dividíndose en dúasáreas; nunha permitiuse quevacas de carne estiveran pas-tando e noutra aproveitáronseas forraxes para herba seca. Noestudio observouse que co pasodo tempo, loxicamente, des-cendían os niveis de nitróxenonas augas subterráneas; nos 3primeiros anos reducíronse pordebaixo das 10 ppm, e logo de5 anos, caeu a 2-4 ppm, nonapreciándose sen embargodiferencia entre os pastosaproveitados polos animais dosque se aproveitaban paraherba seca.

Un dos problemas máis persisten-tes co que se atopan moitas dasexplotacións gandeiras é o doesterco, sobre todo aquelas explo-tacións con moita carga gandeira.Precisamente por isto son numero-sas as investigacións nas que seintenta atopar un solución a esteproblema. Unha desas investiga-cións esta sendo levada a cabopolo Centro AgTech de Lethbridge,na provincia canadense deAlberta, na que se demostrou querealizar un axeitado compostaxedas dexeccións gandeiras é moitomáis beneficioso que a simple acu-mulación das mesmas. Neste estu-dio queda patente que unha dasprincipais diferencias entre o com-postaxe e o simple almacenaxe é apresencia de osíxeno. No compos-taxe, as bacterias que actúan danlugar a un producto que ten menosolor e no que o calor desprendido

no proceso mata as posiblessementes de malas herbas presen-tes nas dexeccións, así como dife-rentes axentes patóxenos. Polacontra, se o esterco tan só seapila, o que se produce é unhadescomposición anaeróbica (senosíxeno) que produce sulfhídrico eamonio, o que a súa vez provocaun grande cheiro e, como é lóxico,non destrúen nin malas herbas ninaxentes patóxenos.

Neste momento de numerososabandonos e cese da actividadeagraria, as terras seguen a serunha cuestión aprazada quesemella non interesar a ninguén.Numerosas veces dende estarevista temos falado da mobilida-de das terras e da importanciaque estas teñen para calquerapaís que queira seguir tendo unhaimportante actividade agraria. Agora facémonos eco dun estudiofrancés no que se estudiou a colo-nización de terras agrarias aban-donadas por vexetación espontá-nea. Cando unha terra deixa deser cultivada ou utilizada pologando, esta acaba sendo coloniza-da pola vexetación espontánea,demostrándose que incluso é moidifícil que volva a se-lo mesmobosque que puidera ser antes deque a terra fose roturada.Dous institutos de investigaciónagraria de Francia, CEMAGREF eINRA, estudiaron este fenómenoda colonización de terras agrariaspola vexetación natural na Cadenade Puys, observando grandes dife-rencias na cobertura vexetal

espontánea, dependendo de se aterra fora antes un erial a pastos,un pastizal ou un cultivo agrícola. En xeral o medio máis rico é aterra de labor, seguido dos pastose eriais. Nos medios máis pobresson os pinos e os abeduis as espe-cies que colonizan máis rapida-mente debido á súa rusticidade.Pola contra, en medios máisricos, a competencia entre plan-tas silvestres é moito máis fortetanto entre especies herbáceascomo arbustivas e arbóreas. Como dato para entender a rele-vancia deste estudio dicir que seestima que a superficie forestalaumenta en Francia un 3% cadaano debido ó abandono de terrasagrícolas. Este fenómeno ten a súaimportancia en tanto que poderíaser un elemento determinante dapaisaxe do futuro. E aí a preguntado millón, ¿é viábel o desenvolve-mento rural sen pastos?.Para máis información, podedesconsultar:http://www.cemagref.fr/Informations/Actualites/Actu/Laforet/laforet.htm

Terras abandonadasTerras abandonadas

O compostaxe como alternativa

Documento estratéxico da

25➔cotas


Documento estratéxico da INLACA continuación publicamos o docu-mento íntegro elaborado por tóda-las organizacións que compoñen aINLAC e que foi presentado nareunión mantida con altos cargosdo MAPA o pasado 30 de maio:�No sector lácteo español conflúenunha serie de cambios que é nece-sario abordar co maior grado deentendemento, colaboración eacordo posible entre tódolos axen-tes implicados. Durante os vindeiroscatro anos o sector lácteo europeovai asistir á aplicación da revisiónintermedia da Axenda 2000. Deforma paulatina van diminuí-los ele-mentos de apoio ó mercado e vanaplicarse axudas directas ó gandeirocomo forma de compensa-la previsi-ble caída do prezo. Tamén está pre-visto o incremento da cota asignadaa doce estados membros, INLACmanifestouse anteriormente ante oMAPA en contra deste incremento,por entender que aumentaba aíndamáis os actuais excedentes lácteoseuropeos. A incorporación á UniónEuropea dos novos Estados membrodende este mes de maio, supónoutro factor de incerteza, dada ascaracterísticas e potencialidades dosector lácteo dalgúns países comoPolonia. A incorporación das axudasdo leite ó pago único, e o desaco-plamento das mesmas a partires de2007, aínda que cada estado podeadiantalo nun ou dous anos, vaiinfluír de xeito importante sobre ofuturo. As repercusións que o con-xunto destas medidas podan tersobre o sector lácteo español debenpreverse e valorarse detenidamen-te, así como consensuarse as pautaspara a súa aplicación.España afronta a nova campañaláctea coa entrada en vigor da nor-

mativa que regula o réxime da taxaláctea e a trazabilidade do leite.INLAC manifestouse a favor datransparencia na xestión do réximede cotas, así como na necesidadede desenvolver un sistema coordi-nado de control da calidade e segu-ridade alimentaria do leite e osproductos lácteos. Estas mesmasesixencias de calidade e controldeben aplicarse a tódalas importa-cións de leite e productos lácteosque chegan doutros países.Un dos principais obxectivos deINLAC é defender unha adecuadaretribución de toda a cadea devalor do leite, que habitualmentevese afectada polas prácticas dal-gunhas cadeas de distribucióncomercial que realizan ofertas per-manentes de leite, como reclamopara atraer ós seus clientes. Estasprácticas impiden retribuír debida-mente ó resto da cadea, poñendoen perigo a viabilidade tanto daindustria láctea como das ganderíasproductoras de leite españolas ecausan incerteza entre os consumi-dores. É necesario que o MAPA vixíee regule este tipo de prácticas dascadeas de distribución comercial,que nalgúns casos están próximas ápráctica ilegal da venda a perda esupoñen un risco para o futuro dosector lácteo español. As recentescrises alimentarias son unha mostradas consecuencias que poden te-laaplicación de agresivas políticascomerciais sobre un productodeterminado. A calidade e a seguri-dade alimentaria son o patrimonioprincipal do sector lácteo español,e por iso, son requisitos imprescin-dibles, teñen un custe e a mellorforma de garantilas, é retribuíndo oproducto debidamente. INLAC,

desenvolveu un sistema de referen-cia para axudar á negociación doprezo do leite entre as industriaslácteas e os gandeiros, que actual-mente atópase en fase de consultano Servizo de Defensa daCompetencia. Este sistema podeservir para normaliza-las relaciónsentre ambos, así como evita-lastensións que periodicamente veñenproducíndose, proporcionandoestabilidade e transparencia ó sec-tor lácteo español. Neste escenario o MAPA deberíaabordar, en colaboración coasCC.AA., un plano de reestructura-ción sectorial que contemple asituación tanto dos gandeiros pro-ductores de leite, como das indus-trias lácteas. A definición e desen-volvemento deste plano deberíaconsensuarse co sector e dotarsedos medios necesarios para levaloa cabo de xeito ordenado. Trátase en definitiva da oportunida-de de xestionar un momento decambio, que co apoio e a colabora-ción de tódalas partes implicadas,pode converte-lo elemento de riscoe incerteza que todo cambio conle-va, nunha oportunidade para odesenvolvemento e consolidacióndo sector lácteo español. Destaforma, dáse reposta ás esixenciasde calidade e seguridade dos consu-midores, permítese a continuidadedunha actividade gandeira viable ecompetitiva, respectuosa co medioambiente, que serve para mante-lapoboación e a actividade económicano medio rural, así como consolí-danse os postos de traballo quesupón a industria láctea española,actividade importante para a eco-nomía xeral e fundamental nalgun-has zonas concretas de España�.

O 31 de marzo de 2004 as explo-tacións galegas tiñan asignadaunha cota total de 1.949.753,87toneladas, o 32,1 % da cota totaldo Estado español (6.058.790tm). Dado que nesa data había20.681 explotacións galegas concota asignada, a media de cotapor explotación acada os 94.277kgs., mentres que no Estadoespañol é de 154.537 kgs.

Cota final campañaFrancia quedou moi por debaixo dacota, concretamente 287.000 tnpor debaixo da mesma, segundo asestimacións feitas pola OficinaLáctea francesa Onilait sobre asentregas na campaña 2003/04. Estacifra é a máis alta que se ten rexis-trado en Francia dende a instaura-ción do sistema de cotas en 1984. Canto ás entregas na campaña,una vez corrixidas en graxa, dicir

que se acadaron os 23.643 millónsde toneladas, o que supón unhareducción do 1,4% en relacióncoas entregas da campaña2002/03. No que se refire a outrospaíses, as estimacións de Onilaitfalan dun rebasamento superior ó1% no caso de Alemaña,Dinamarca e Reino Unido mentresque nos Países Baixos e España nonterán rebasamento.

Campaña 2003/2004 en Francia

26 cotas


■

Goteo continuo de abandonosSegundo os datos do MAPA, entreo 1 de abril de 2003 e 31 demarzo de 2004, 3.094 explota-cións galegas abandonaron a pro-ducción de leite, polo que o 1 deabril de 2004 había en Galicia20.681 explotacións leiteiras.Este goteo incesante de abando-nos supón a fuxida masiva de gan-deiros galegos -cara a non se sabeonde-, pero que está a provocarun cambio radical na fisionomíado rural galego. A este ritmo deabandonos en dúas ou tres cam-pañas quedarán menos de 10.000productores de leite de Galicia(¿e cantos con menos de 40 anos?,¿e cantos con relevo xeracional?). Sen embargo, estes fríos (ou xéli-dos) datos teñen que facer medi-tar con urxencia ás nosas admi-nistracións e ós nosos políticospara poñer freo a esta reestruc-turación salvaxe. Galicia nonpode permitir que un sector tanvital para a nosa comunidadeperda un capital humano-econó-mico tan importante e necesario. No caso do Estado español os aban-donos tamén son cuantiosos. Noinicio da campaña 2003/04, existí-an un total de 44.934 explotaciónsleiteiras, quedando a final de cam-paña 39.206, o que supuxo unhareducción de 5.728 explotacións,das que o 54% foron galegas.

Por outra parte, tamén observamos datos positivos como é o incremen-to nesta campaña de explotacións de máis de 300.000 kgs. que enGalicia pasaron de 609 no inicio da campaña ás 950 a 31 de marzo de2004 (341 en total). En España neste intervalo de cota, a final de cam-paña, había 4.633 explotacións, fronte ás 4.209 de inicio de campaña(424 en total), polo que o 56% das novas explotacións de máis de300.000 kgs. foron galegas (o 20,5% do total).

CCAA 2003/04 Inicio2003/04 Final Diferencia I-F%

Andalucía 1421 1.252 -169 3,0

Aragón 192 165 -27 0,5

Asturias 5.887 5.188 -699 12,2

Baleares 351 332 -19 0,3

Cantabria 3.753 3.383 -370 6,5

C. A Mancha 588 515 -73 1,3

Castela-León 4.950 4.285 -665 11,6

Cataluña 1.527 1351 -176 3,1

Estremadura 308 277 -31 0,5

Galicia 23.775 20.681 -3.094 54,0

Madrid 178 157 -21 0,4

Murcia 49 41 -8 0,1

Navarra 463 402 -61 1,1

País Vasco 1.387 1.088 -299 5,2

Rioxa 42 37 -5 0,1

Valencia 63 52 -11 0,2

España 44.934 39.206 -5.728 100,0

Pago prima lácteaA Unión de Pequeños Agricultoresy Ganaderos (UPA) instou ó MAPAque realice as xestións oportunasen Bruxelas, e apoie as teses deAlemaña e Francia, para que aComisión Europea adiante o pagoda prima láctea na presente cam-paña, e poder paliar así a criseque están a sufri-los productoresde leite. O ambiente de incertidume, con-secuencia da aplicación da novanormativa sobre supertaxa e tra-zabilidade, a fraxilidade dos pre-zos, o aumento dos custes de pro-ducción debido ó extraordinarioincremento do prezo dos concen-

trados, e a situación que se podever agravada se o prezo do gasó-leo continúa a subir, está a provo-car unha crise de incertas conse-cuencias, polo que a UPA solicitaa axilización das axudas ó sectorlácteo, �para apoiar nestes intresós gandeiros que están facendofronte ás fortes inversións reali-zadas, ben sexa para a compra decota, ou melloras na calidade dassúas explotacións�. Como dato importante sinalarque o anterior Secretario Xeraldeste sindicato, FernandoMoraleda é o actual SecretarioXeral de Agricultura e

Alimentación do MAPA, o queven sendo o número dous, paratemas agrarios, da MinistraElena Espinosa. Segundo a nova recibida, xapechada a edición da revista, oComité de Xestión de Leite eProductos Lácteos da UE dou oseu visto bo a adiantar ó 16 deoutubro a data na que se poderíaempezar a paga-la prima láctea.De acordo coa normativa actual,a prima láctea tería que empe-zar a pagarse a partires do 1 dedecembro deste ano, rematán-dose o prazo o 30 de xuño do anoseguinte.

27

lexislaciónretrincos ■

LexislaciónLexislación

RetrincosRetrincos"...queremos facer da viabilidade da agricultura familiar undos nosos obxectivos prioritarios. Para iso seguiremos dedi-cando fondos á modernización de explotacións, e en particu-lar á incorporación de xóvenes agricultores e gandeiros, queaporten dinamismo e participen nese mundo rural vivo quequeremos preservar, promovendo simultaneamente, a plenaincorporación da muller, dentro deste obxectivo de participa-ción, e dinamismo dos agricultores no seu entorno rural...�.Elena Espinosa, Ministra de Agricultura, Pesca e Alimentación.

�...o Goberno vai cumprir e facer cumpri-lo sistema decotas. As modificacións previstas da normativa serán paraeliminar trabas burocráticas excesivas que supoñen uncuste e non aportan maiores garantías ó sistema.�. Fernando Moraleda, Secretario Xeral de Agricultura eAlimentación.

ABRIL - XUNO 2004 / AFRIGA

DOGDecreto 68/2004, do 11 de marzo, sobre a producción inte-grada e a súa indicación nos productos agrarios. 1/4/04(corrección erros 2/4/04)

Orde do 23 de abril de 2004 pola que se regula a solicitudede determinadas axudas directas comunitarias a producto-res no sector lácteo. 26/4/04

Orde do 24 de maio de 2004 pola que se regulan axudaspara parceiros e arrendatarios de predios rústicos que exer-zan o seu dereito á propiedade por aplicación da Lei3/1993, do 16 de abril, relativa ás parcerías e aos arrenda-mentos rústicos históricos de Galicia. 28/5/04

BOEREAL DECRETO 479/2004, de 26 de marzo, por el que seestablece y regula el Registro general de explotacionesganaderas (corrección errores de 4/5/04). 13/4/04

REAL DECRETO 543/2004, de 13 de abril, por el que se regu-lan determinadas ayudas directas comunitarias al sectorlácteo para los años 2004, 2005 y 2006. 14/4/04ORDEN APA/1083/2004, de 23 de abril, por la que se dictandisposiciones para la aplicación del Real Decreto 291/2004,de 20 de febrero, por el que se regula el régimen de la tasaláctea. 27/4/04

ORDEN APA/1362/2004, de 13 de mayo, por la que se derogala Orden de 15 de febrero de 1988, por la que se establecenespecificaciones bacteriológicas para los productos destinadosa la alimentación de los animales. 19/5/04

ORDEN EHA/1517/2004, de 25 de mayo, por la que se redu-cen para el período impositivo 2003, los índices de rendi-miento neto aplicables en el régimen de estimación objetivadel Impuesto sobre la Renta de las Personas Físicas para lasactividades agrícolas y ganaderas afectadas por diversas cir-cunstancias excepcionales. 29/5/04

DOUEReglamento (CE) no 641/2004 de la Comisión, de 6 de abrilde 2004, sobre las normas de desarrollo del Reglamento(CE) no 1829/2003 del Parlamento Europeo y del Consejo enlo relativo a la solicitud de autorización de nuevos alimen-tos y piensos modificados genéticamente, la notificación deproductos existentes y la presencia accidental o técnica-mente inevitable de material modificado genéticamentecuya evaluación de riesgo haya sido favorable. 7/4/04

Reglamento (CE) no 739/2004 de la Comisión, de 21 de abrilde 2004, por el que se adaptan las cantidades globales fija-das en el artículo 3 del Reglamento (CEE) no 3950/92 delConsejo por el que se establece una tasa suplementaria enel sector de la leche y de los productos lácteos. 22/4/04Decisión de la Comisión, de 20 de abril de 2004, sobre las con-diciones de comercialización de las mezclas de semillas desti-nadas a ser usadas como plantas forrajeras. 22/4/04

Reglamento (CE) Nº 852/2004 del Parlamento Europeo y delConsejo de 29 de abril de 2004 relativo a la higiene de losproductos alimenticios. 30/4/04

Reglamento (CE) Nº 853/2004 del Parlamento Europeo y delConsejo de 29 de abril de 2004 por el que se establecen nor-mas específicas de higiene de los alimentos de origen ani-mal. 30/4/04

Reglamento (CE) Nº 854/2004 del Parlamento Europeo y delConsejo de 29 de abril de 2004 por el que se establecen nor-mas específicas para la organización de controles oficialesde los productos de origen animal destinados al consumohumano. 30/4/04

Reglamento (CE) no 795/2004 de la Comisión, de 21 de abril de2004 que establece disposiciones de aplicación del régimen depago único previsto en el Reglamento (CE) no 1782/2003 delConsejo por el que se establecen disposiciones comunes apli-cables a los regímenes de ayuda directa en el marco de la polí-tica agrícola común y se instauran determinados regímenes deayuda a los agricultores. 30/4/04

Reglamento (CE) no 796/2004 de la Comisión, de 21 abril2004 por el que se establecen disposiciones para la aplicaciónde la condicionalidad, la modulación y el sistema integradode gestión y control previstos en el Reglamento (CE) no1782/2003 del Consejo por el que se establecen disposicionescomunes aplicables a los regímenes de ayuda directa en elmarco de la política agrícola común y se instauran determi-nados regímenes de ayuda a los agricultores. 30/4/04

Reglamento (CE) N° 817/2004 de la Comisión de 29 de abril de2004 por el que se establecen disposiciones de aplicación delReglamento (CE) n° 1257/1999 del Consejo sobre la ayuda aldesarrollo rural a cargo del Fondo Europeo de Orientación y deGarantía Agrícola (FEOGA). 30/4/04

Reglamento (CE) no 921/2004 de la Comisión, de 29 de abrilde 2004, que modifica los Reglamentos (CEE) no 2191/81,(CEE) no 429/90 y (CE) no 2571/97 para tener en cuenta losrequisitos de la Directiva 92/46/CEE del Consejo por la quese establecen las normas sanitarias aplicables a la produc-ción y comercialización de leche cruda, leche tratada tér-micamente y productos lácteos. 30/4/04

Lugar de Cano, s/n - Trasmonte � 15689 Oroso (A Coruña) � Telf. 981 680 575 � Fax 981 688 335 � [email protected] � [email protected]

Documents

AFRIGA 55