2
f i c h a s d e e c o n o m í a s o l i d a r i a 15 Bertako produktuak, freskoak eta sasoikoak kontsumitzeak, elikadura osasungarria eta askotarikoa ahalbidetzen du. Honek, gainera, berekin dakar gure inguruneko bioaniztasuna eta eraginkortasuna zaintzea, are gehiago ekoizpena modu iraunkorrago baterantz eramatea erdiesten badugu Guía de recursos de Economía Solidaria Elkartasunezko Ekonomiaren Gida Información disponible / Informazioa eskuragarri: Más información: Fitxaren bertsio osoa: Informazio gehiago: www.navarra.es/agricultura www.icannavarra.com www.ehne.org www.uagn.es www.economiasolidaria.org/reasnavarra/fichas Las fichas en internet: C/ Artica 32 bajo Artika kalea, 32 behea 685 517 030 Sede de Reas Navarra Reas Nafarroaren egoitza [email protected] Frutas y verduras frescas y de temporada en Navarra / Fruta eta barzki freskoak eta sasoikoak Nafarroan http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/2.5/es/legalcode.es red de economía alternativa y solidaria navarranafarroa reas ekonomia alternatibo eta elkartasunezkoaren sarea Organiza Antolatzen du Colaboran Laguntzen dute f i c h a s d e e c o n o m í a s o l i d a r i a Consumir productos locales, frescos y en su temporada permite hacer una dieta sana y variada. Esto contribuye a mantener la biodiversidad y sostenibilidad de nuestro entorno, más aún si procuramos, que la producción avance hacia métodos más sostenibles Diseño Visualiza. Impresión Eurolan. Empresas solidarias de REAS Navarra. Papel 100% reciclado ecológicamente. Fotos: Textos extraidos de la "Guía de Alimentación Responsable en Navarra", editada por CRANA Ederbide/ Visualiza.info ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGOS SEP OCT NOV DIC Acelgas Zerba Alcachofas Alkatxofa Apio Berenjena Borraja Broculi Brokoli Calabacín Kuiatxoa Calabaza Kuia Cardo Kardua Cebollas frescas Tipula freskoak Cogollos Uraza bihotzak Col lombarda Aza gorria Coles Azak Coles de Bruselas Bruselako aza Coliflor Azalorea Endibias Endibiak Escarola Eskarola Espárragos Zainzuria Espinacas Espinakak Guisantes Ilarrak Habas Babak Judías verdes Lekak Lechuga Letxuga Patata Pepino Pepinoa Pimiento rojo Piper gorria Pimiento verde Piper berdea Pochas Potxak Puerros Porruak Romanesco Erromaneskoa Tomate industrial Industria tomatea Tomate fresco Tomate freskoa Zanahoria Azenarioa Cerezas Gereziak Melocotones Melokotoiak Albaricoques Muxurka Ciruelas Aranak Peras de San Juan San Juan madaria Peras Madariak Manzanas Sagarrak Higos Pikuak Uvas Mahatsa Melón Meloia Sandía Sandia URT OTS MAR API MAI EKA UZT ABU IRA URR AZA ABE elikagai bertakoak, freskoak eta sasoikoak alimentos locales, frescos y de temporada Ipar Itsasoko arrainetatik egindako proteinadun irinak Tailandiara eramaten dira izkiren elikagai gisa erabiltzeko. Izkira horiek Europara ekarriko dira gero bertan saltzeko Las harinas proteínicas obtenidas a partir de pescados del Mar del Norte son transportadas hasta Tailandia donde son usadas como alimentos para la cría de gambas, que luego son traídas hasta Europa para ser vendidas

alimentos Ederbide/ Visualiza - Economía Solidaria · 2019-12-05 · Elikagaiak ez daude merkatu globaletik kanpo. Gure supermerkatuetan mundua alderik alde bisita dezakegu; Amerikako

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: alimentos Ederbide/ Visualiza - Economía Solidaria · 2019-12-05 · Elikagaiak ez daude merkatu globaletik kanpo. Gure supermerkatuetan mundua alderik alde bisita dezakegu; Amerikako

fichasdeeconomíaso

lidaria

15

Bertako produktuak, freskoaketa sasoikoak kontsumitzeak,elikadura osasungarria etaaskotarikoa ahalbidetzen du.Honek, gainera, berekin dakargure inguruneko bioaniztasunaeta eraginkortasuna zaintzea,are gehiago ekoizpena moduiraunkorrago baterantzeramatea erdiesten badugu

Guía de recursos de Economía Solidaria Elkartasunezko Ekonomiaren Gida

Información disponible / Informazioa eskuragarri:

Más información:

Fitxaren bertsio osoa:

Informazio gehiago:

www.navarra.es/agricultura

www.icannavarra.com

www.ehne.org

www.uagn.es

www.economiasolidaria.org/reasnavarra/fichas

Las fichas en internet:

C/ Artica 32 bajo Artika kalea, 32 behea

685 517 030

Sede de Reas Navarra Reas Nafarroaren egoitza

[email protected]

Frut

as y

ver

dura

s fre

scas

y d

e te

mpo

rada

en

Nav

arra

/ Fr

uta

eta

barz

ki fr

esko

ak e

ta sa

soik

oak

Naf

arro

an

http

://cr

eativ

ecom

mon

s.org

/lice

nses

/by-

nc-n

d/2.5

/es/

lega

lcode

.es

red de economía alternativa y solidaria

navarra•nafarroareas

ekonomia alternatibo eta elkartasunezkoaren sarea

Organiza Antolatzen du Colaboran Laguntzen dute

fichasdeeconomíasolida

ria

Consumir productoslocales, frescos y en sutemporada permitehacer una dieta sana yvariada.Esto contribuye amantener labiodiversidad ysostenibilidad de nuestroentorno, más aún siprocuramos, que laproducción avance haciamétodos mássosteniblesDi

seño

Vis

ualiz

a. Im

pres

ión

Euro

lan.

Em

pres

as s

olid

aria

s de

REA

S Na

varr

a. P

apel

100%

reci

clad

o ec

ológ

icam

ente

. Fot

os:

Texto

s extr

aidos

de la

"Guía

de Al

imen

tación

Resp

onsa

ble en

Nav

arra

", ed

itada

por C

RANA

Eder

bide

/ Vis

ualiz

a.in

fo

ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGOS SEP OCT NOV DIC

Acelgas Zerba

Alcachofas Alkatxofa

Apio

Berenjena

Borraja

Broculi Brokoli

Calabacín Kuiatxoa

Calabaza Kuia

Cardo Kardua

Cebollas frescas Tipula freskoak

Cogollos Uraza bihotzak

Col lombarda Aza gorria

Coles Azak

Coles de Bruselas Bruselako aza

Coliflor Azalorea

Endibias Endibiak

Escarola Eskarola

Espárragos Zainzuria

Espinacas Espinakak

Guisantes Ilarrak

Habas Babak

Judías verdes Lekak

Lechuga Letxuga

Patata

Pepino Pepinoa

Pimiento rojo Piper gorria

Pimiento verde Piper berdea

Pochas Potxak

Puerros Porruak

Romanesco Erromaneskoa

Tomate industrial Industria tomatea

Tomate fresco Tomate freskoa

Zanahoria Azenarioa

Cerezas Gereziak

Melocotones Melokotoiak

Albaricoques Muxurka

Ciruelas Aranak

Peras de San Juan San Juan madaria

Peras Madariak

Manzanas Sagarrak

Higos Pikuak

Uvas Mahatsa

Melón Meloia

Sandía Sandia

URT OTS MAR API MAI EKA UZT ABU IRA URR AZA ABE

elikagaibertakoak,freskoak etasasoikoak

alimentoslocales,frescos y detemporada

Ipar Itsasokoarrainetatikegindakoproteinadun irinakTailandiaraeramaten diraizkiren elikagaigisa erabiltzeko.Izkira horiekEuropara ekarrikodira gero bertansaltzeko

Las harinasproteínicas obtenidasa partir de pescadosdel Mar del Norte sontransportadas hastaTailandia donde son

usadas comoalimentos para la críade gambas, que luego

son traídas hastaEuropa para ser

vendidas

Page 2: alimentos Ederbide/ Visualiza - Economía Solidaria · 2019-12-05 · Elikagaiak ez daude merkatu globaletik kanpo. Gure supermerkatuetan mundua alderik alde bisita dezakegu; Amerikako

La agricultura en condiciones de sostenibilidad, equidad y justiciacomercial es fundamental porque emplea una gran cantidad de

personas (sobretodo en los países en vías de desarrollo), ayuda a laseconomías y contribuye a conservar la naturaleza, la biodiversidad y los

paisajes.

Los alimentos no escapan al mercado global. En nuestros supermercados sepuede recorrer el mundo: frutas, pimientos y legumbres de América o de Sudáfrica,

carne de países europeos o de Nueva Zelanda, espárragos de China, etc.

En teoría, el comercio internacional debería ser positivo porque posibilita el desarrollolocal de los países productores pero no es así. Aspectos negativos:

el transporte de alimentos por todo el planeta requiere mucha energía y generamuchos residuos.

las relaciones comerciales no son justas: países que se quedan fuera en las decisionessobre comercio internacional, sistemas como el dumping (vender por debajo del costepara eliminar a la competencia), alto poder de las grandes distribuidoras...

productores locales y globales protestando porque venden sus productos por debajode su coste y en los puntos de venta a veces se incrementan su precio hasta un 700%.

Alternativas

Denominación de Origen oIndicación Geográfica Protegida

También son conocidos los productos acogidos a una D.O. ouna I.G.P. por su alta calidad. Deben llevar una etiqueta con el

logo correspondiente y una contraetiqueta numerada y controlada.

Productos navarros acogidosal sistema de regulación deIndicación Geográfica Prote-gida (IGP) Babestutako Adie-razle Geografiko bati lotu-tako nafar produktuak

Productos navarros que están acogidos a Denominaciones de Origen Protegidas (DOP)Sormarka Babestu bati lotutako nafar produktuak

Actualmente se estatrabajando en Navarra enuna nueva DOP: aceite deoliva virgen extra.Gaur egun SormarkaBabestu berri batekin arida lanean Nafarroan: lehensakaldiko oliba olio extra.

Sormarka edo Babestutako AdierazleGeografikoa

Halaber, bere kalitate handiarengatik ezagunak diraSormarka edota Babestutako Adierazle Geografiko batilotutako produktuak. Dagokien logoa agertu behar duenetiketa bat eramaten dute eta atzeko aldean besteetiketa bat zenbatua eta kontrolatua.

Situación actual

Egungo egoera

Alternatibak

Elikagai freskoen, bertakoen eta sasoikoenkontsumoa lehentasunezko aukera dakontsumitzaile arduratsuarendako hiruarrazoirengatik batez ere:

Gure inguruko ekonomia eta bertakogarapena bultzatzen dugulako.

Elikagai freskoek eta sasoikoek eurenzaporea eta hazkurri balioak bere hartanmantentzen dituzte. Denboran irauteko ezdute kontserbatzaileen eta gehigarrienbeharrik. El ikadura osasungarriaahalbidetzen du.

Elikagaiak iraunarazteko, tratatzeko,egiteko eta garraiatzeko behar direningurumen kostuak saihesten ditugu.

El consumo de productos locales, frescos yde temporada, es una opción prioritaria si seopta por un consumo responsable por tresmotivos fundamentales:

Promovemos la economía y el desarrollolocal de nuestro entorno próximo.

Los alimentos frescos y de temporadamantienen plenamente todo su sabor ypropiedades nutritivas. No necesitan con-servantes ni aditivos para conservarlos enel tiempo. Posibilitan una alimentaciónsana.

Evitamos los costes ambientales derivadosde los procesos de conservación, trata-miento, elaboración y transporte de losalimentos.

Nekazaritza, iraunkortasunari, berdintasunari eta merkataritza-zuzentasunari lotua bada ezinbestekoa da pertsona askori lanaematen delako (batez ere garapen-bidean dauden herrialdeetan), ekonomiak bultzatzen dituelako eta natura, bioaniztasuna etapaisaiak mantentzen laguntzen duelako.

Elikagaiak ez daude merkatu globaletik kanpo. Gure supermerkatuetan mundua alderik alde bisita dezakegu; Amerikako nahiz HegoAfrikako frutak, piperrak eta lekaleak, europar herrialdeetako zein Zeelanda Berriko haragia, Txinako zainzuriak...

Teorian, nazioarteko merkataritza onuragarria izan beharko litzateke lurralde ekoizleen garapena ahalbidetzen duelako baina ezda hala gertatzen. Alde negatiboak:

Planetan barnako elikagai-garraioak izugarrizko energia behar du eta hondakin asko sortzen du.

Merkataritza-harremanak ez dira bidezkoak: zenbait lurralde kanpoan gelditzen dira nazioarteko merkataritzaren erabakiengatik,dumping bezalako sistemak (kostuaren azpiko prezioan saltzea konpetentzia suntsitzeko), banatzaile erraldoien botere handia...

Ekoizle lokalak eta globalak kexaka produktuak kostuaren azpitik saltzen dituztelako eta gero salguneetan %700 garestiagoak izan daitezke zenbaitetan.

elikagai bertakoak, freskoak eta sasoikoak

alim

ento

s loc

ales, frescos y de temporada

Son también productos locales de calidad reconociday nos podemos encontrar con productos tan diversoscomo zumos, mermeladas, conservas de frutas yhortalizas, sidra, licores, aguardientes, txakolí omistela, encurtidos, quesos y cuajadas, miel, embutidosy patés o pasteles, chocolates, turrones y helados.

Alimentos Artesanos de Navarra

Hauek ere kalitate handiko produktulokalak dira eta besteak beste honakohauek dira: zukuak, mermeladak, frutaedota barazki-kontserbak, sagardoa,likoreak, pattarrak, txakolina edo mistela,ozpinkiak, gazta eta mamiak, eztia,hestebeteak, pateak, pastelak,txokolateak, turroiak eta izozkiak.

Nafarroako artisau-elikagaiak