IKASLEARENGIDA

LEHENHEZKUNTZAGRADUA

Hezkuntza,FilosofiaetaAntropologiafakultatea

IVMODULOA

ANIZTASUNAESKOLAN2019/20 ikasturtea

IRAKASLETZAERAIKINA:OÑATIPLAZA3,DONOSTIA

2

31taldea 32taldea

Eskolainklusiboarenoinarriak KarmeleAranguren LeireUgalde/EliSaenz

Zailtasunakgarapeneanetaikaskuntzan ImanolVela

ImanolVela/MartaSarasa/EiderOregui

LehenHezkuntzarakohizkuntzarendidaktikarenoinarriaktestuingurueleanitzetan

EiderRodriguez

IrakasleBerria

Ikastetxearenantolakuntza NereaPermach

ElizabethPérez

KOORDINATZAILEA:LeireUgalde

3

AURKIBIDEA

1. Sarrera 5

2. Konpetentziaketaebaluazioirizpideak 5

3. Taldeenegitura 6

4. Ebaluazioa 7

5. Langidatua

5.1.Lanarenaurkezpena 7

5.2.Lanarenurratsak 8

5.3.Lanidatziarenegitura 9

6. Ahozkoaurkezpena:mahai-inguruak 10

7. Kronograma 10

8. Irakasletutoreak 12

9. Eranskinak

1.eranskina:aztertubeharrekoegoera 13

2.eranskina:lehenzirriborroa 22

3.eranskina:bigarrenzirriborroa 23

4.eranskina:taldelanerakoerrubrika...........................................................24

5.eranskina:artikuluarenebaluaziorakoerrubrika.......................................20

6.eranskina:mahai-inguruarenebaluazioirizpideak....................................26

7.eranskina:aipuakjasotzekoaraudia 28

8.eranskina:taldeenfitxa 32

9.eranskina:moduluarenebaluaketagidaikasleentzat 33

10.eranskina:modulukolanaegiteazsalbuestea 34

11.eranskina:modulukolanagaindituezean .35

4

5

1.Sarrera

Aurrekomoduluetaneginbezala,2.mailakobigarrenlauhilekohonetanere,modulukoirakasgai

guztien artean lan modularra jarriko da martxan. Irakasgai bakoitzak bere konpetentziak ditu, baina

hainbat konpetentzia zeharkakoak dira, irakasgai guztien artean landu beharrekoak. Horiek lortzera

bideratuadahemenaurkeztendenlana.Lauhilekohonetanhonakoirakasgaiakizangodituzteikasleek:

● Eskolainklusiboarenoinarriak(6kreditu)

● Zailtasunakgarapeneanetaikaskuntzan(6kreditu)

● Lehen Hezkuntzarako hizkuntzaren didaktikaren oinarriak testuingurueleanitzetan(6kreditu)

● Ikastetxearenantolakuntza(6kreditu)

2.Konpetentziaketaebaluazioirizpideak

Ondoko taulan zehaztendira LehenHezkuntzakoGraduko titulazioarenaraberamoduluhonetan

landu behar diren zeharkako konpetentziak eta konpetentzia horietatik eratortzen diren ikaskuntza-

ondorioak.

GRADUKOKONPETENTZIAK

LANMODULARREKOKONPETENTZIAK

EBALUAZIOIRIZPIDEAK

1.LehenHezkuntzakoikasgelananiztasunareninguruanemandaitezkeenegoerakidentifikatzeaetataldeanhorrenberrielkarriematea.

1.1.Aniztasunazbegirunezhitzegitendu.

G004

1.2.Gatazkaegoerakhobekuntzarakoetaaldaketarakoerabilgarriikustenditu.

1.3.Elkarlaneankonfiantzazaritzenda.

2.Hezkuntzarenarlokodokumentaziozientifikoakbilatzea,gauregunonartuakdirendatubaseakerabilizhautatzea(Dialnet,WebofScience,Scopus,WebofKnowledge)etamarkoteorikoaosatzea.

2.1.Esanguratsuakdireniturriakbereiztenditu.

G011 2.2.Jasotakoinformazioabahetzenetauztartzendu.

3.Hezkuntzagaieiburuzkodokumentuakzuzentasunezidaztea,ideienantolaketaegokiaeginez,kohesioamantenduzetagidoianagertzendeneskemajarraituz.

3.1.Testuaerakohesionatu,koherente,egokietazuzeneantaxutzendu

G013 3.2.Gaiaridagokionterminologiaespezializatuaerabiltzendu.

6

3.3.APAarauakbeharbezalajarraitzenditu.

4.Hezkuntzakotestuinguruetaegoereiburuzkoteoriak(dokumentaziozientifikoa)aztertuta,praktikazehatzekinuztartzeaetadiziplinaanitzetatikosatutakoekarpenakproposatzea,sormenez.

4.1.Teoriadesberdinenargi-ilunakjasotzenditu.

G005G008

4.2.Teoriakaztertutakokasuarekinlotzenditu.

4.3.Planteatutakoegoereiaurreegitekohezkuntzaerantzunegokiakproposatzenditu.

4.4.Taldearennortasunetikabiatutakoproposamenakegitenditu.

5.Ikerketaprozesuankoherentziazantolatutakoinformazioarenetaelaboratutakoideiensintesiaahozaurkezteaetabesteendiskurtsoakirekitasunezerrespetatzea.

5.1.Eskolakoaniztasunaaztergaiduenikerketarenemaitzaahozjendarteratzendumahai-inguruarentestuinguruan.

G013 5.2.Trukeanjasotakoiritziakbegirunezonartzenditu.

5.3.Sordaitezkeendiskurtsoanitzakaintzathartzenditu.

G012

6.Hezkuntzaerakundeetakoaniztasunaaztergaiizanik,gogoetarakogalderaketahobekuntzaegingarriakplanteatzea,modukolektiboanhausnarketakritikoasortaraziz.

6.1.Planteatutakohezkuntzarakoaniztasunegoerakirizpidezbalioestenditu.

6.2.Kasubakoitzarenesku-hartzeahobetzekoproposamenakegitenditu.

3.Taldeenegitura

● Bostekotaldeakosatukodiramodulukolanaburutzeko.

● Taldeakikasleekosatukodituzte.

● Talde bateko kide izateak berekin dakar eskoletara etortzeko konpromisoa eta talde-laneanpartehartzekobetebeharra.

7

4.Ebaluazioa Moduluko lanak irakasgai guztietako ebaluazioaren %20 balioko du. Gainerako %80 irakasgaibakoitzeko irakasleakzehaztukodu. Irakasgaiakgainditzekonahitaezkoa izangodamoduluko lanaeregainditzea.Modulukolanaridagokionehunekohorihonelabanatukoda:

● Lanarenprozesuaetamahai-ingurua(%5)

◦ Prozesuairakasleguztienarteanebaluatukoda.Aintzathartukodazereginakepeaneta behar bezala aurkeztea (zirriborro bakoitzaren eskakizun zehatzei lotzea) eta,orohar,lanarenprozesuabeharbezalaburutzea.Eraberean,egindakoiradokizunakzirriborroetan aintzat hartzea eta tartekourratsak eskatutakoprozeduren araberaegiteabaloratukoda.

◦ Mahai-inguruak:ikusebaluazioirizpideak6.eranskinean.

● Lanarentxostenidatzia(%15):ikusebaluazioirizpideak5.eranskinean.

Moduluko irakasgai guztietan matrikulatuta ez dauden ikasleen kasuan, honela jokatuko da:irakasgaibakarraeginbeharduenikasleakirakasleakzehaztutakoebaluazio-sistemajarraitukoduetaezdu moduluko lanik egin beharko. Moduluko bi irakasgaitan edo gehiagotan matrikulatuta daudenikasleekmodulukolanaeginbeharkodute.

- Ikasle guztiek egin behar dute moduluko lana (ikus 10.eranskina, "Moduluko lana egiteazsalbuestea",azkenorrian).

- Irakasgairenbatgainditzenezbada,bainamodulukolanabai,horridagokionnotagordeegingodaezohikodeialdiraarte.

5.Langidatua

5.1.Lanarenaurkezpena

Modulu honetan, Lehen Hezkuntzako eskola batean kokatzen den egoera batenazterketa egingoda (ikus 1. eranskina).Horretarako, aukerandauden8 egoeretatik bat hautatukoda(guztiakesleitutagelditukodiradaudentaldeenartean).Egoerabakoitzaridagokioninformazioajasoetaedukiteorikoekinkontrastatuondoren,eskola-komunitateakegoerahorriemandiezazkiokeenerantzunposibleak aztertu eta esku-hartze proposamen bat diseinatuko da. Lanaren azken xedea artikuluakademikobat idaztea izangoda.Halaber, lana gainerako ikasleei ahoz aurkeztubeharko zaiehorretarakoprestatutakomahai-inguruetan.

8

5.2.Lanarenurratsak

5.2.1.Taldeenosaketa:taldearenfitxabeteetairakasletutorearieman.

5.2.2.Lanarengarapena:

A)Hasierakoegoeraaztertuetalaburazaldu.- Egoerarenazterketa: aukeratutakoegoerarahurbiltzeko,ondorengogalderakerantzungodira

taldean:zerdakiguarazoedogaihoniburuz?Ezagutzenalduguantzekoegoerarik?Entzunaldugu inoiz gaihonen ingurukoezer?Antzekorikbizi izanaldugu?Zeintzukdiraplanteatutakoegoeraren gako nagusiak? Ondoren, planteatzen den egoeraren funtsa ondo ulertzeko, taldebakoitzakdituenzalantzak(terminologia,kontzeptuaketaabar)zehaztukodira.

- Egoeraren azalpena: egoeraren gakoak identifikatu eta honen inguruan hausnartu ondoren,paragrafobateanazaldubeharkodataldeakegoerarenzeinirakurketaegitenduen.

B)Irtenbideakbilatzekobideaegin.

Egoerarikonponbideaematekoondorengobiurratsakjarraitukodira:- Esku-hartzearen behin behineko helburuak finkatu: zeintzuk izango dira identifikatu ditugun

gakoetatik abiatuta gure esku-hartzearen helburu nagusiak? Zer lortu nahi dugu diseinatukodugunesku-hartzearenbidez?

- Informazio bildu eta partekatzeko prozedura zehaztu: egoera horren ezagutzan sakontzekobilatu beharreko informazioa zein datu basetan bilatuko den eta lan hori taldekideen arteannola banatuko den azalduko da, baita bildutako informazioa taldekideen artean nolapartekatukodenere.

C)Informazioabilatu,hautatuetaaztertuostean,markoteorikoaidatzi.

Taldekidebakoitzak aurkitutako informazioa gainerako taldekideei aurkeztuondoren,marko teorikoa idatzikodaAPAaraudiarijarraituz(testubarruanzeinerreferentziabibliografikoenzerrendan).

D)Behinbehinekohelburuakdoituz,behinbetikoakfinkatu.

Marko teorikoanbildutakoedukiakkontutanhartuta,behinbehinekohelburuakerrebisatuetadoitubeharkodira behin betiko helburuak finkatzeko. Proposamen horimoduluko irakasgaien ikuspegi orohartzailebatetikabiatutaeginbeharkoda.

D)Esku-hartzeadiseinatu.

Esku-hartzeproposamenbatdiseinatukodafinkatutakohelburueierantzuteko.Esku-hartzehorilanarenmarkoteorikoanoinarritukodaetaLehenHezkuntzakoikasleeizuzendurikoproposamenbatizangoda.

D) Ondorioen zehaztapena, ikasitakoaz eta jarraitutako prozesuaz ebaluaketa eta entregatubeharrekolanarenazkenbertsioaprestatu.

5.2.3. Lanaren aurkezpena: Ikasle talde bakoitzak txosten idatziaren kopia bat aurkeztuko die egokitu zaien

mahai-inguruanebaluatzailegisajardungodutenbiirakasleei.

9

5.3.LanidatziarenegituraLanakartikuluakademikobatenegituraetaezaugarriakizangoditu,etahonakoatalakizangoditu:

1.Izenburua:edukiajasoetalaburbildubehardu.Erakargarriaetasortzaileaizanbehardu.

2. Abstract-a: euskaraz eta ingelesez. 150 hitz gutxi gorabehera hizkuntza bakoitzean: lanarenlaburpentxikia,atalguztienberrijasozetaekarpennagusiakzeindirenazalduz.3.Hitzgakoak:4gehienez.4. Sarrera: irakurlea kokatuko du irakurtzera doan lanean: egoeraren aurkezpen-deskribapena,lanarenhelburuorokorraetaegitura…aurreratukodira.5.Markoteorikoa.6.Helburuak.7.Esku-hartzea.8.Ondorioak:Burututakoesku-hartzearensintesia,egindakoekarpennagusiakazpimarratuzmarkoteorikoarenargitan.9. Talde hausnarketa: lanari buruzko gogoeta egingo da talde lanerako errubrikatik eratorritakohausnarketak erabiliz (eta aktak jaso dituztenen kasuan, hauek baliatuz): prozesuan izandakobizipenak,sortutakogogoetak,aurreiritzienegokitasuna,taldekideenikuspegiazertanaldatuden,zerikasidenlanhonenbidez…10.Erreferentziak11.Eranskinak:Taldelanarenerrubrikabeteta,modulukolanekoebaluazioorria(8.eranskina)etabestelakodokumentuak.

Formatuarietaaurkeztekomoduaridagokionezhonakoezaugarriakizanbeharkodituartikuluak:

● ErreferentziabibliografikoaketaaipuakAPA6(AmericanPshycologicalAssociation)-renarauenaraberaemangodira.

● Luzera:15-20orrialde,eranskinakkontuanhartugabe● Letra-tamaina:ARIAL12● Lerro-artea:1,5.● Formatua:PDFetapaperean(2kopia).● Grapatutaetakoadernatugabe.

10

6.Ahozkoaurkezpena:mahai-ingurua

Lan idatzia aurkeztu ostean, azken eskola-astekoostegun eta ostiraleanmahai-inguruak egingodira, horretarakoordutegi berezia zehaztuta.Mahai-inguruenhelburua taldeek elkarren lanarenberriizatea eta lana egitean ikasitakoaz hausnarketa partekatua egitea da. Honela antolatuko diramahai-inguruak:

● Mahai-inguruak ordu eta erdiko blokeka banatuko dira eta bloke bakoitzean 4 taldekhartukoduteparte.

● 1.atala(40min):ikasle-ekipoetakobozeramaileak/bozeramaileek(taldeakberakerabakikodubatalabiizangodiren)10minutuizangoditulanarenedukiaazaltzeko.

● 2. atala (45min): ikasle guztien arteko solasaldi-eztabaida egingo da, irakasleek gidatuta.Bozeramaileizanezdirentaldekideekpartehartubeharkodute.

7.Kronograma

ASTEA ZEREGINA NOIZ

1.astea Urtarrilak20-26 Txostenabanatuetairakurri.Lanaaurkeztuetazalantzakargitu.

Hurrengoasterakoegoeraguztiakirakurritaetagustukoenahautatuta.

Tutorearensaioteorikobatean.

32taldean“Eskolainklusiboarenoinarriak”irakasgaian31taldean“LehenHezkuntzarakohizkuntzarendidaktikarenoinarriaktestuingurueleanitzetan”irakasgaian.

2.astea Urtarrilak27-Otsailak2

Taldeakosatu,egoeraaukeratuetatutorearifitxaentregatu.Taldebatekbainogehiagokegoeraberaaukeratuzgero,zorizegingodabanaketa.

Tutorearensaiobatean.

32taldean“Eskolainklusiboarenoinarriak”irakasgaian31taldean“LehenHezkuntzarakohizkuntzarendidaktikarenoinarriaktestuingurueleanitzetan”irakasgaian.

2.astea Urtarrilak28-Otsailak2 AipuakAPAaraudiarenaraberaegitekoetainformaziobilaketarakobaliabideakeskaini

"Zailtasunakgarapeneanetaikaskuntzan"irakasgaikosaioteorikobatean.

11

3.astea

Otsailak3-9 Hasierakoegoeraaztertu.

Irtenbideabilatzekobideaegin:

-Egoeraaztertuetagaiazdakigunaetajakinnahidugunadefinitu.

-Esku-hartzearenbehinbehinekohelburuakdefinitu.

31taldean“Ikastetxearenantolakuntza”irakasgaikosaiopraktikobatean.

32taldean“IkastetxearenAntolakuntza”irakasgaikosaiopraktikobatean.

3.astea Otsailak3-9 -Taldedinamikak 31taldean“LehenHezkuntzarakohizkuntzarendidaktikarenoinarriaktestuingurueleanitzetan”irakasgaikosaiopraktikobatean.

32taldean“Eskolainklusiboarenoinarriak”irakasgaikosaiopraktikobatean.

5.astea Otsailak21 1.zirriborroaentregatu(ikus2.eranskina)

Irakaslebakoitzarikopiabanapostontzianutzi.

6.astea Otsailak24-Martxoak1 1.zirriborroarenfeedbacka Irakasgaiguztietakosaiopraktikobatean.

9.astea Martxoak20 2.zirriborroaentregatu(ikus3.eranskina)

Irakaslebakoitzarikopiabanapostontzianutzi.

10.astea Martxoak25-29

2.zirriborroarenfeedbacka Irakasgaiguztietakosaiopraktikobatean.

14.astea Apirilak27-Maiatzak3 Lanaerredaktatu Irakasgaiguztietakosaioguztietan.

14.astea Maiatzak4 Lanaentregatu Epaimahaiaosatukodutenirakasleeikopiabanapostontzianetaemailez.

15.astea Maiatzak11-12 Mahai-inguruak Ordutegibereziaostegunetaostiralean(eskola-saiorikez).

*Udaberrikooporraldi:apirilak9-19

12

8.Irakasletutoreak

Taldea Arduraduna

31GA1 EiderRodriguez

31GA2 EiderRodriguez

32GA1 LeireUgalde

32GA2 LeireUgalde

13

ERANSKINAK

1.eranskina:aztertubeharrekoegoera

8 egoera desberdin aurkezten dizkizuegu jarraian. Talde bakoitzak egoera bakar bat aukeratu etaaztertukodu.Banaketaegitekoorduankontuanhartukodaezingodelaegoerarikaztertugabegelditu(irakasleakerabakikodubanaketahoriegitekoformularikegokienazeinden).

1.egoera

JoneLehenHezkuntzako3.mailandagoenneskatoada.2.mailaerrepikatuzuen,beraz,gelakideakezdira bere adinekoak, eta baztertzen ez duten arren, gelakideekin ez du harreman esturik. Edukiakbarneratzeakostaegitenzaio,azterketagehienakezditugainditzenetaondorioz,bereautoestimuaosobaxuada.Azterketabateginaurretikerebetiesatenduezduelagaindituko.Gainera,besteikaskideekbadakiteneskatoakezdituelaazterketakgainditzenetaaskotan,lanakegitekoorduan,ezdutetaldeanberekinjarrinahiizaten.

Bestealdebatetik,neska isilada,bere ikaskideekinezdu iaharremanik,etapatiogaraian liburutegirajoatenda.Bertan,beregustukoliburuakbehinetaberriroirakurtzenditu,batezere,naturakoliburuaketahorienarteanhegaztienakditugustukoen.Irakasleekinetaikasleekindituenharremanakgutxi izanarren,betierrespetuzkoakizatendira.

Jonekmotibazio falta erakusten du, lanean hastea asko kostatzen zaio, ordu beteko saio batetik hiruordu laurden egon daiteke ezer ere egin gabe, burua mahaiaren kontra jarrita. Egoera hau askotanerrepikatzendaetahonek ikasketetan (edukiakbarneratzeko)aurreraegiteaoztopatzendio,ezbaitiogelakoenlanerritmoajarraitzenuzten.

PT-aketaaholkulariakesatendutenez,amaketaamonakneskatohauezdutebatereondo tratatzen,irakasleenaurreanikasleazosogaizkihitzegitendute,baitaneskatoaaurreanbadagoere.Honekezdiobereautoestimuaribaterelaguntzen.

Pasadenurteanhezitzailebatjoatenzitzaionetxeraetxekolanakegitenlaguntzekoetaaskoaurreratuzuen, idazten eta irakurtzen ikasi zuen eta gelara motibatuta joaten zen. Aurten, ordea, krisialdiekonomikoa eta Joneren hobekuntza akademikoa direla medio, gizarte zerbitzuek hezitzailearenlaguntzakentzeaerabakidute.Horidelaeta,Jonekbakarrikeginbeharizatenditueskolakolanak,etaezdabateremotibatuasentitzen lanakegitekogaraian.Gainera,esfinterrarenkontrola lortuabazuenereazkenaldian,badirudi,kontrolhorigaltzenaridela.Honezgain,gertutasunaetaafektuaeskatzenditu:ingelesekoirakaslearenmagaleanesertzeagustukodu,besarkadakematendizkio…

Irakasgaien arabera, batzuetan gela arrunteanegotenda eta bestebatzuetanberriz laguntza gelarajoatenda.Askokostatzenzaio lanegiteaetaarreta jartzea.Askotannegarrezhastendaezduela lanik

14

eginnahiesanez.Halaetaguztizere, ingelesekoklasetanbere jokaeraaskozaktiboagoada,eta Julenirakasleakaipatzenduenbezala,beresaioetanjarrerahobeaizatendu.

Beste irakasleak modu askotan ikasle hau motibarazten saiatu direla aipatzen dute, baina ez dutelortzen. Ez badu ezer ere egiten, jolas garaian geratu beharko duela esan arte ez da ezer ere egitenhasten.Irakasleekbadakitehauezdelaegokiena,bainaikaslehonekingaldutadaudelaaitortzendute.EzdakitezereginJonemotibatzeko,bereerrendimenduakademikoahobetzekoetaazkenfinean,bereautoestimuaigotzeko.

2.egoera

Milenka7urtekoneskada. Errusiatik duela urtebete ekarri zutenbere gurasodiren Eider eta Idoiak.Duela6urtehasizituztenadopziotramiteak,egun9urtedituensemeBeñatianai-arrebabatematekoasmoz.

Siberia aldera jaio zen. 4urte izan arte, “Sehaskaetxea”modukoumezurtzbateanbizi zen.Ondoren“Hauretxe”baterajoanzenetabertanemanzituenhurrengo3urteak.BereadopziozkoamakErrusiarajoanzirenberarenbilaetaegunErrenterianbizidira.

Milenka neska txikia da fisikoki; bere adinakoekin alderatuz baxua eta argala. Neska oso argia etamugituada,benetanbiziaeta irribarretsua.Kiroletanapartada.Sorkuntzarakoabileziaugariditu,etaegia esan “todoterrenoa” dela dirudi. Edozein lekutan joanda ere, oso ongi egokitzen da, pozikadieraztendubereburuaetajendeguztiakaipatzenduzeinjatorra,alaiaden,betiere“bihurri”puntuhoriizanik.Aitona-amonakeretxoratutaditu.

Hizkuntzaarloaridagokionez,etorrizenean,errusierazbakarrikhitzeginarren,komunikatzekogaitasunhandia erakutsi izan du hasieratik. Familian euskaraz hitz egiten dute, baita eskolan ere non HIPI(Hizkuntza indartzeko irakaslea)-ren laguntza jasotzenduen.Baietxeanbaitaeskolanere euskaraetaespainolazeinazkar ikasiduenazharritutadaude.Eskolaratzea ikasturteahasitazegoelaburutubeharizan denez, eta batik bat hitzezko eta idatzizko hizkuntzarekin zituen mugak kontuan hartuz, adinezdagokionabainomailabatbaxuagokogelansartzeaerabakizen,1.mailanhainzuzenere.Egun,lagunaskoditueskolan.

Halaetaguztizere,atzokogertakariadelaeta,etaduelagutxiazaltzenaridiren jokabideberribatzuktutoreakbilerabategiteaerabakidu.

Atzo, ama Idoia berandu iritsi zen eskolara bere bila. Ondorioz,Milenkak ”krisialdi emozional” larriaizanzuen:negarbatean,konsolaezinean,osoosourdurizegoelaetanahizetatutoreakahaleginhandiakeginMilenkalasaitzeko,haurraeutsiereezinizanzueneginetaeskolatikihesegitensaiatuzenamabilajoateko.

Honekin batera, tutoreak azken bolada honetan berarekiko gehiegizko dependentzia duelaazpimarratzen du. 7 urte ditu dagoeneko eta oinarrizko gauza batzuetarako, lehenik bera bakarrikegiten zituztenak, bere laguntza eskatzen du une oro. Batzuetan autonomoadela dirudi baino bestebatzuetanberriz,umeaskoztxikiagoaizangobazinabezalakojarrerakerakustenditu,mimopilabilatzenditu eta helduekin egon nahi du denbora guztian. Bere ama Idoiak, antzeko zerbait aipatu izan du

15

bileran: behatza zurrupatzen hasi dela, pixa gainean egiten duela noizbehinka, denbora guztian beremagalean egon nahi duela eta denbora guztian jakin behar du gurasoak non dauden, nahiko urduriazalduzbietakobatezdagoenean.Biamakkezkaturikdaude,Milenkakazaltzenduenurduritasunarekinbatera,bestejokabidekezkagarribatzukazaldudirelako:etxeanlapurketatxikibatzuk,janariaezkutatu,gezurrakesatenhasidela…

Egia da, Errusian kontatu zieten moduan, Milenka umezurtzetik kalera ihes egiten zuela janarialapurtzeraedodiruaeskatzera,hango laguneiematekoetabertanbesteumeenaldetikosobaloratuaizatenzelahorrexegatik.

Milenkak ez du eskolara joan nahi. Egia da etorri zenean, hizkuntza ez zuela ezagutzen, ezin zuenadierazi. Orain, etxean geratzearen beharra era batera edo bestera adierazten du: gaixorik dagoelaesaten du, eskola ez zaio gustatzen eta denbora galtze bat dela dio... Gerta daiteke, eskolan lantzendena arrotza izatea berarentzako. Hori dela eta, tutoreak Errusiaren inguruko proiektu bat egiteapentsatzenarida,eaerahonetan,Milenkareneskolarekikomotibazioaigotzenden.

Bestelako irakasleakadosdaudeMilenkakgaitasunaskodituelaesaterakoan,bainabere jokaeradelaeta, asko kostatzen zaio arreta jarri etamantentzea. Gainera, eskolan ere berarenak ez diren gauzakbaimenik gabe hartu eta ezkutatzen ditu, jolasetan trikimailuak erabiliz besteak engainatzen ditu,gezurrakesatenditu...

Azken bolada honetako bere jokaera arazotsuak bitarteko, dagoeneko ikaskide batzuek ez duteberarekin egon nahi izaten. Etxean gurasoen arreta guztia berak jasotzen du eta ohikoak dira bereanaiarekin liskarrak. Beñatek dioMilenkak gauzak kendu edo lapurtzen dizkiola eta dagoeneko berePSP-alapurtuetatrukatzealortuduberegustukojokobatenordez.

Aipatutakojarrerakezkagarrihoriekbereadopzioarekinloturaizandezaketenarenzalantzaaireandago.Iritsizenetikgauzaknahikoerrazakizanziren.Orainadopzioaokertzenaridelarenbeldurdagofamilia.

Bereiraganeanbizitakoesperientzieiburuzkoinformazioaskoezdute.Bukatzekoeaberesorreranolalanduereplanteatudabileran.Haudaaldebatetiksorrerakulturalabainobestetikjaiotzetikosorrera,azkenhaugehienkezkatzenzaionaberefamiliaadoptiboari.

3.egoera

Aimarrek 10 urte ditu eta 4. mailan dago. Bere gelan 24 ikasle daude. Aimarrentzat NorbanakoCurriculum Egokitzapen global (NCE) bat diseinatu da, adimen urritasun ertaina agertzen duelako.Wechsler-ensailkapeneanbereadimenkoefizientea54-40arteandago.Eraesanguratsuanaldatudiracurriculumaren funtsezko elementuak. Curriculum- erreferentziako maila arlo batzuetan HaurHezkuntzakoada(hiruhizkuntzena)etabestebatzuetanLehenHezkuntzakolehenengoziklokoada.

Ikastetxeitunpekoadaetalaguntza-gelabatdauka.

Haur honek koordinazio motorean zailtasunak ditu: finean eta sendoan. Adibidez zapatak lotzeakostatzenzaio,ereletraerekalitatetxarrekoaetairakurtezinadu.

Espazioanorientatzeko,lateralitateaezberdintzeko(ezker/eskuin),eragozpenakditu.

16

Harreman sozialak bideratzeko orduan oztopoak ditu, ez-hitzezko lenguaia interpretatzeko arazoak,esatebaterako,keinuak,begiradak,espresioak,besteakbeste,ezdituantzematen.

Bulkadak kontrolatzeko zailtasunak azaltzen ditu, ez da egokitzen eta zaila egiten zaio frustrazioajasatea.Emozioakkudeatzekoetasozializatzekozailtasunhorienatzeanfamiliarengandiktratutxarraketaabandonuajasanizanaegondaitezke.Lauurtezituenetikharrera-egoitzetanbiziizanda,etaegoitzabatbainogehiagotikpasada.Adimenezintasunaren zergati zehatzaezdagobatereargi: utzikeriarenondorioaizandaitekeeladioteaditubatzuek,etabestebatzuenustezetiologiagenetikoada.

Ikastetxehonetaneskolatzeko“trabak”izanzituenetaBerritzegunekohezkuntzapremiaberezietarakoaholkulariak esku hartu behar izan zuen. Ikastetxea Aimar bizi den etxebizitzako erreferentziakohezitzailearekin jartzendaharremanetan,bainaAimarri buruzkokezkahelarazteko soilik.Hezitzaileakuste du irakasleak ez direla asko inplikatzen ikaslearekin eta ez direla ia saiatzen aniztasunari arretajartzeko dinamikak gauzatzen. Ikastetxearekiko harremana gero eta zailagoa da, izan ere ikastetxe-hezitzaile arteko lana eskasa da, ikasleari ongi integratzen laguntzeko. Oro har, hezkuntza-zentrohorretan gizarte arazoekiko sentsibilizazio gutxi dago, ikastetxearen lehentasun nagusia ikasleenikasketakdira,emaitzaakademikobikainaklortzea.

Kasuhauirakasleenetahezitzaileenartekokomunikazioezarenadibidegarbiada.Aimargatazkatsutzatjotzen zuten irakasleek, eta zentrotik lehenbailehen ateratzea lortu nahi zuten. Ikaskideak jo egitenzituenetaubeldurakuzten zizkien.Hezitzailea ikastetxera joateaereeskatu zuen zentroak,bai gelan,baijolas-garaianhaurrarenondoanegonzedin,bainahezitzaileakargizueneskola-orduetanikastetxeakjarribeharzituelaikasleariarretaematekobaliabideak.

Gertakari honek egoera leherrarazi zuen: Aimarrek eta gela bereko neska batek ikasgelan zerbaitpuskatuzuten,etaneskarenaitaribakarrikdeituziotengaiariburuzhitzegiteko.Bilerahartanerabakiakhartu ziren, erreferentziako hezitzailea alde batera utzita. Hezitzaileak onartezintzat jo zuen berakontutanhartugabeikastetxeakerabakiakberekabuzhartuizana.

4.egoera

Ilazki 3.mailandagoenneskatoada, ausarta, lehiakorra, azkarraeta kiroletanoso trebea.Berabainozaharragoa den anaia du eta bera bezala janztea eta bera jolasten den jokuetan aritzea gustukodu.GurasoekezdioteinoizIlazkirennahieitrabarikjartzen.Bereegunerokotasunean“mutilen”arropajantzi nahi izaten du eta gurasoek bere nahia onartzen dute. Zenbaitetan, gurasoek aukeran ematendiote zer jantzi nahi duen berak erabaki dezan. Adibidez, gabonetan, euskal jantzi tradizionalakjanztean,bi jantziak ipintzendizkioteohegaineanbainaberakbeti“mutilen”jantziakaukeratzenditu.Halaere,gurasoekhizkuntzarentrataerafemeninoadarabilteberarierreferentziaegiteko.

Ikastetxeanmutilekin jolaseanaritzekoohituradu,bainaneskekinereondomoldatzendaoroharetaberegelakideekdenbezalaonartzendute.Ezdutebaztertzennahizeta,denakohartzendiren,mutileiegoztenzaizkienroletangusturagoaritzendela.Ikastetxeanezdioteinolakotrabarikjartzenzeinarropajantzi nahi duen edo zein taldeetan egon nahi duen erabakitzerakoan. Adibidez, ikasgelan Txinakokultura lantzenaridiraorainetaGeishazedogerlarizmozorrotzeaerabakidute.GelakoneskaguztiekGeishazjantzikodirelaerabakiarren,Ilazkik,gerlarizmozorrotzeaerabakidu.Neskaetamutilenartekotaldebanaketakegitendireneanere, Ilazkik,mutilen taldeanegonnahi izatendu.Egoeraguztihauen

17

eraginez,irakasleakzenbaitetan,mutilabalitzbezalazuzentzendiraberegana,mutilenroletanetamutiltaldeetan ikustera ohitu baitira. Horrelakoetan, Ilazki ez da kexatzen, baina irakasleek ez dute argizergatikden,maizgertatzenzaionegoera izanikhorretaraohituegindelakoedomutilgisa izendatzeagustukoduelako.

Badakontutanhartzekobesteegoeraadierazgarririkere. HeziketaFisikokoirakasgaiandutxarajoatendirenean,Ilazkineskenaldageletarajoatenda.NahizetaIlazkikinoizezduenhonekikokexarikagertu,aldageletatiklehenbailehenirtetensaiatzendelaohartudirairakasleak.

Familian,herrianzein ikastetxean Ilazkiondoonartuadelaesanbadaitekeere, irakasleekezduteargiegoera honen aurrean esku hartzea komeni den edo ez. Esku hartuz gero, gaur egun haurrarentestuinguru desberdinetan inolako arazorik sortu ez duen jokabidea arazo bilakatzearen beldur dirairakasleak. Esku hartzen ez bada ordea, herritik irteten denean bere jokabidea onartua ez izatea etabere janzkera eta itxura fisikoagatik epaitua izan daitekeela uste dute. Erabakia zailtzen duen bestealdagai bat, Ilazkik , azken garaian bere gertuko lagun batzuei Eneko deitzeko eskaera egin diela da.Beraz, une honetan, talde batzuetan Ilazki gisa ezagutzen dutena beste testuinguru batzuetan Enekobihurtzenda.Guztihaukontutanhartuta,irakasleekezdakitenolaheldugaiari.

5.egoera

Eibarko ikastetxe publikoa. D eredua. Eskolan orokorrean etorkin asko daude, baina guk gela jakinbateko egoerari erreparatuko diogu: LehenHezkuntzako 5.mailako 24 ikaslez osatutako gela bat da,kulturalkietahizkuntzaridagokionezosoanitza.Honeladagoosatuta:

-Bederatziikaslekeuskara/gaztelaniaezbestehizkuntzabatzukdakartzateetxetik.HorietakolauEuskalHerrianjaioakdira:marokoarbat(etxetiktamazightera),sahararbat(etxetiktamazightera),txinatarbat(etxetik txiinera) eta errumaniar bat (etxetik errumaniera). Beste bost, berriz, etorkinak dira, EuskalHerritikkanporajaiotakoak:bolibiarbat(etxetikkitxuaetagaztelania),binikaraguar(etxetikgaztelania)etabipakistandar(etxetikhindiera).

- Hiru ikasle etorri berriak dira (otsaila da): portugaldar bat (etxetik portugesa, abenduan iritsiaLisboatik)eta2senegaldar(etxetikwolofera,ekaineaniritsiakOndarroatik).

-Zortziikasleetxetikgaztelaniadunakdira.

-Lauikasleetxetikeuskaldunakdira.

Eguneroko gelako dinamikari dagokionez, ikasleek talde kooperatiboetan egin ohi dute lan. Taldeakheterogeneoak dira ikasleen etxeko hizkuntzari dagokionez. Ahozko komunikazioa baino gehiagolantzendaidatzizkoa,etaazkenhonetan,erregistroformalabakarrik.Ikaslegehienekerregistroformaledoakademikoetanzailtasunakdituzte,bainabaitaerregistroezformaleanere.

Hauxedaegoeraorokorrahizkuntzagaitasunaridagokionez:

Etxetikeuskaldundirenekgaitasunaldetikezdutearazorik.Erabileraridagokionez,eurenarteantartekaeuskaraz egiten duten arren, orokorrean gaztelera gailentzen da. Konturatzen dira gelan gutxiengoa

18

direla,nahizetahauetatikhiruberezikianimatutaegonohidireneuskarazondomoldatzenezdireneilaguntzeko.Etxetikbestelakohizkuntzakdakartzatenekikoaldeahandiada.

Etorriberriadenikasleportugaldarranahikojustudabilulermenean.Gelabarruanbesteariketabatzukegitenditugehienetanetaegunean2ordupasatzenditugelatikkanpoHIPIirakaslearekin.Ezdugelakointerakzioanpartehartzenetairakasleakereezdirapartehardezansaiatzen,hizkuntzaaldetikmugakdituenezdenboragehiagobeharkoduelakoan.HIPIirakasleaduelaurteetaerdiiritsizirenpakistandarbatekin eta bi nikaraguarrekin ere egoten da. Hauekin ere gelatik kanpo. Akademikoki zailtasunakdituzte(etxekoegoeraereezdaona).Pakistandarraosolotsatiadaetaezduaskopartehartzengelan,etanikaraguarrekmotibaziofaltahandiadaukateikasketetiko(jarreratxarraerebai,askotan).

Bestetik,senegaldarrakosoondomoldatzendiraeuskaraz.Ondarroanbizi izandira4urtezituztenetiketa ohituta daude euskara eremu formal eta ez formalean erabiltzen. Oso irekiak dira eta errazintegratu dira gelan. Ikasle hauek gaztelaniaz baino hobeto moldatzen dira euskaraz eta gainerakoikaskideeieuskarazhitzegitendietenormalean.

Orokorrean, etxetik euskara ez dakarten ikasle asko (etorkinak izan zein ez) ez daude motibatutaeuskaraikasteko.Eurenarteaneuskarakezdaukabaliohandirik,ezdioteerabilgarritasunikikustenetaez dute erabili nahi izaten. Euskararen ezagutzari dagokionez autopertzepzio eskasa dute: daukatenabainomailabaxuagoadaukatelairuditzenzaieetahorrekemaitzaakademikoetanereeragitendu.Gutxibatzuk salbu, H2 euskara duten gehienek ahozko zein idatzizko ekoizpenean eta idatzizko testuenulermeneanmugakdituzte.

Euskaldunakezdirengurasoenpartetikereezdaeuskararekikojarreraosopositiboanabari.Irakasleenustez,gurasoetorkinbatzuekezduteulertzenzergatik ikasibehardutenberenseme-alabekeuskara,gaztelania jakinda ederki molda badaitezke. Edonola, irakasleek aitortzen dute guraso hauekikoharremanaoso noizbehinkakoa eta trabaz beterikoa dela, askotan, hizkuntza komunbat ez izatearenondorioz. Era berean, irakasleek autokritika egiten dute: ez daukate gelan dituzten ikasleen amahizkuntzeningurukoinformazioetajakintzanahikorik.

Ikasleen etxeko hizkuntzek ez dute tokirik gelan, ezta ikastetxean ere. Gabon partean, kultur-aniztasunarenasteaegitendaeta ikaslebakoitzaren lurraldekoezaugarri tipikoak lantzendirabertan.Horretaz gain, udaberrian,MundukoArrozen Eguna ospatzen dute ikastetxeko ateak ikas-komunitateosoarizabalduz,bainairakasleakbatdatoz:politaizatendenarren,ezdaeraginkorra.Halaber,ezdagoikasle hauek eskolan (eta herrian) integratzeko proiektu iraunkorrik. Besterik gabe, eta curriculumarijarraituz,euskaraetagaztelania(gehi ingelesa) ikasibehardituzte,etahizkuntzaridagokionez,horidaeskolarenzereginikbehinena.

6.egoera

Irunen dagoen eskola publiko handi bat, Lehen Hezkuntzan bost lerro dituena maila bakoitzeko, Dereduan.Hirugarrenmailako23ikaslekogelabatierreparatukodiogu,baina.Honeladagoosatuta:

-12ikasleketxetikgaztelaniadakarte.

-8ikasleetxetikeuskaldundira.

19

-Ikaslebateketxetikerrumanieradakar.Etorkinada,hiruurtezituelairitsizenEuskalHerrira

-Bi ikasle etorri berriak dira: batak, etxetik tamazightera dakar; irailean hasi zuen kurtsoa,gainontzekoekinbatera.Besteak,etxetikhindieradakar;azaroanhasizuenkurtsoa.

Gelakogiroaonadaorokorrean,goxoaetaadeitsua,bainahizkuntzaridagokionezgaztelaniadanagusi.Irakasleak jabetu dira gela barruan gehiago egiten dutela euskaraz gelatik kanpo baino. Baina gelabarruan ere, euren kasa ari direnean lanean (talde kooperatiboetan) gaztelaniarako joera erakustendute.

Etxetik euskaldun diren 8 ikasleek geroz eta joera handiagoa dute euren artean eta gainontzekogelakideekinhitzegiterakoorduangaztelerara jotzekoetagazteleraetaeuskaranahasianerabiltzeko,batezereakademikoaezden jardunetan.Akademikokiezdutearazorikeuskaraz jarduteko.Hizkuntzagaitasunaondogaratzenaridiraetahizkeraezformalerakoereduakerebadituzte.

H2 euskara duten ikasle askok hizkuntza gaitasunean zailtasunak dituzte. Euskaraz esan etairakurritakoa ulertzeko zailtasunez gain, euskaraz hitz egin eta idazteko orduan osomugatuta daude.Irakaslearizailaegitenzaiodenei laguntzerairistea.Taldekamultzokatutadaude,bainaezdanahikoa:ematen ari den elkarrekintza ez da nahikoa ikasleek modu eraginkorrean jarduteko, eta batez ere,hizkuntzarekinzailtasungehiendituztenhaurrakezdiraesperozenerritmoanaurreraegitenari.Ezdabakarrik maila akademikoan jarduteko hizkuntz ereduak dituztela faltan, baizik eta erregistro ezformaleanaritzekoereherrennabariakdituztelaorokorrean,

Etorriberriekdagokienez,haudaegoera(abenduada):

-Etxetik tamazigheradakarrenak iraileanhasi zuen kurtsoa, baina irakasleekurrira arte ez zuten jakinhauzelabereamahizkuntza,arabierazelaustezuten.Gusturaikustenzaioklasean,lagunakeginditu,etaeuskarazkoesaldirenbatjostenhasiada.

-Pakistandarra aurreko hilabetean iritsi zen. Bera baino urtebete gazteagoekin jarri dute adinkideekbainomailaakademikoapalagoaduelako.Ezdirudieskolangusturadagoenik:motibaziogabeetatristeikustenzaio. Jatorriko lagunaketasenideakfaltanhartzenditu. Itxitadago,hitzegitekogogogabe,ezirakasleekineztagelakideekinere.

-Irakasleek,ikaslehauekgelanintegratzeanahidute,bainahizkuntzarenmugadelaeta,gainontzekoektaldeka lan egiten duten bitartean, bi ikasle hauek aparteko lanak egiten egon ohi dira. HIPIarenlaguntza jasotzen dute, baina beti gelatik kanpo. Honen ardura nagusia ikasle hauek eskolakoegunerokotasunean eroso sentitzeko behar dituzten hizkuntza baliabideak lantzea da, baina ez dutegelakoegunerokotasuneangehiegipartehartzen.HIPIaklehenengoegunerokotasunerakobeharrezkoadutenairakatsinahikoliekeetabehinmoldatzendirelaikusitakoansaiatugelakoparteizandaitezen.

7.egoera

Maitanek8urtebetezituenaurrekoastean.Neskaalaia,jatorra,mugitua,kirolaria,etajakin-minhandiaerakustenduenhorietakobatda.Taldeanbetidanikizandamaitakorra,lagunaskodituena,baineskak,baitamutilakere. Izaeraz,ezda inoiz liderra izan,bainabai lagunzaleetadibertigarria.Halaetaguztizere, azken bolada honetan bere ama kezkatuta dago. Etxean urduri, triste, eta haserre antzematen

20

duelakoMaitane,etabereahizparekinhizketanaridelaeta,haserretzendenean, osohiztegi zakarraetasexistaerabiltzenhasidelako.

Amakgaldetzean,Maitanekbereamariberegelakomutilbat,Mikel,berarekinmaitemindutadagoelaesandio,bainaberakezdunobiorikizannahi.Amakosokezkatutaikusidualaba,etagainera,eskutitzbataurkitudunonMikelekhurrengoaesatendion:“nirekinezkondunahiduzu?Ezkondunahiezbaldinbaduzu,bortxatukozaitut”.Gelakobesteneskakereberdinaesatenhasidira.“Mikelekinezkondubeharduzu,bestela,bortxatukozaitu”.Mikelekhoriesatenduenean,gelakobestemutilakparrezhastendiraetaMikelgerozetagehiagoaipatzendituhorrelakoak.

Honetazgain,amari,eskolakoneskaetamutilenartekoharremanakgerozetamatxistagoakbihurtzenaridirelairuditzenzaio.Neskakneskekinetamutilakmutilekinaritzeaezzaioarraroaegiten,bainaberealaben bila joaten den askotan, neska eta mutilen arteko harremanak sexistak bihurtzen ari direlazkonturatudela aipatzendu.Adibidez, beraiek antolatutako rol jokoetanneskeketxekoandrearen rolahartzendute,etamutilekfabrikanlanegitearena,etxekolanetanpartehartugabe.Ezdakinolabaloratuazken hau. Gainera, adin honetan, “zutaz maiteminduta dago”, “ezkonduko gara”, eta horrelakoakentzuteaagiannormaladeladio,bainohonelabadaere,harremanafektiboak landubehardirelaustedu.

GaurMikeleketxetikeskutitzbatekarridioMaitaneri.Goxoa,xumeaetabarkamenaeskatuz.Gainera,paperezegindakolore-sortapolitbatoparitunahizion.Maitanekezetzesandioetaaldeegindu.

Amak bilera bat eskatu du guzti honetaz hitz egiteko eskolarekin. Hauexek dira azaldu nahi dituenkezkak:

- MaitanerenegoeraMikelekiko.

- Gelakoneskaetamutilenartekoharremanmatxistak(bereustetan).

- Eskolan zer nolako neurriak hartuko dira, neska-mutilen arteko harremanak osasuntsuakizateko.

- Berakzeregindezake,Maitanerilaguntzekoetaorokorreanumeenartekoharremanakhobetzealdera.

8.egoera

Enekok 9 urte ditu. Gelan erakusten duen errendimendua ona da, baina askotan bere munduanmurgilduta egoten da, despistatua. Hala ere zertaz ari garen galdetzen zaionean, gehienetan badakikokatzen, eta edukiak oso ondo ezagutzen ditu. Egin behar errepikakorrak burutzen motela dabatzuetan, adibidez zatiketetako fitxak egitean. Dena den, erronka berrietan eta arrazonamenduhandiagoaeskatzendutenarazokonplexuetan,osoazkarrada.

Galdera irekiei ematen dizkien erantzunak deigarriak dira. Erantzun originalak, ezohikoak, ososortzaileakdira,zeinetanbarnemunduaberatsadaukalaerakustenduen.

21

Tutorearekiko harremana ez da oso ona, gehienbat ezarritako arauei jarraitzea kosta egiten zaiolako.Bere ideiak defendatzen oso tematia da, eta estimuluekin zigorrekin baino hobeto funtzionatzen du.Zerbait interesatzen bazaio bere arreta erabatekoa da, baina interesatu ezean erraz galtzen du haria(deskonektatzendu).

Gizarte harremanei dagokionean, ez da oso estimatua, bere adiskideekin oso zorrotza delako.Zuzentasunaetalaguntasunaulertzekomodubereziadu:ezduonartzenjolasenarauakezjarraitzerik,gezurrak esaterik edo bidegabekeriarik ere. Esaten zaion guztia oso estu hartzen du, ikaragarrisentikorrada.

Gurasoekdiotenez,osogogokodituengaiekiko jakinminhandiaadieraztenduetahaieiburuz irakurrietaikertuegitendu.Gelazkanpo,osolasaia,hiztunaetasentikorrada.Nagusiekinharremanonaizateagustatzenzaio,hauekinhitzegitekogaiakerrazaurkitzenbaititu.

Zenbait irakasleek gaitasun intelektual goreneko ikaslea dela pentsatzen dute. Beste batzuek,ordea, eginbeharrak burutzen gehiegi atzeratzen dela, sarritan huts egiten duela eta gurasoeknagusitzathartuta,gainestimulatzen (balioesten)dutelapentsatzendute.Halaber,badakasuhonetanalderdisozialalehenetsibeharkolitzatekelausteduenirakaslerik,ikaskideekberariburuz“arraroa”delaesaten dutelako eta, ziurrenik etxean jasotzen duen heziketa dela medio, (gurasoek eskatzen duenguztia eskeintzen diote eta momentu oro bere eskakizunak betetzeko prest daude) arauak betetzeakostaegitenzaiolako.

22

2.eranskina:lehenzirriborroaegitekoeskema

Lana egin aurretik, honako txostena aurkeztu beharko zaie irakasle guztiei. Irakasleak,proposamenarenegokitasunaetabideragarritasunaaztertuondoren,bereniritziaemangodieteikasle-taldeei.

1. Egoeraren azterketa egin ondoren, egoeraren azalpen laburra: egoeraren gakoak identifikatu etahonen inguruan hausnartu ondoren, paragrafo batean azaldu beharko da taldeak egoeraren zeinirakurketaegitenduen.

2. Esku-hartzearen beehin behineko helburuak: zeintzuk izango dira identifikatu ditugun gakoetatik

abiatutagureesku-hartzearenhelburunagusiak?Zerlortunahidugudiseinatukodugunesku-hartzearenbidez?

3. Informazio iturriak: aztergai duzuen egoeraren inguruko informazioa bilatzeko baliagarriak izandaitezkeenliburuedoaldizkarizientifikoetakoerreferentzienzerrenda(gutxienez8).

4. Informazioa bildu eta partekatzeko prozedura: egoera horren ezagutzan sakontzeko bilatubeharreko informazioa zein datubasetanbilatukoden eta lanhori taldekideen arteannola banatukodenazaldukoda,baitabildutakoinformazioataldekideenarteannolapartekatukodenere.

23

3.eranskina:bigarrenzirriborroaegitekoeskema

Bigarrenzirriborroakhiruatalizangoditu:

1.Markoteorikoa:gaiareninguruanirakurrietabeharrezkokontsultaguztiakeginondoren,bertatikateratakoedukiteorikoakjasokodiraautoredesberdinekdiotenauztartuzetakonparatuz.Testuanbertan,ideiahoriekzeinliburuedoartikulutatikateradirenzehaztukodaAPAaraudiarijarraituz(testubarruanzeinerreferentziabibliografikoenzerrendan).Bigarrenzirriborrohonetan,beraz,lanarenmarkoteorikoagaratukoda.

2.Eskuhartzearenbehinbetikohelburuak:markoteorikoanbildutakoedukiakkontutanhartuta,behinbehinekohelburuakerrepasatuetaberregingodirabehinbetikohelburuakfinkatzeko.

3.Erreferentziabibliografikoak:markoteorikoaosatzekoerabilitakoerreferentziakjasokodiraAPAarauenarabera(baitestubarruanetabaierreferentziabibliografikoarenzerrendan).

4.Talde-dinamikareningurukohausnarketa:taldelanarenerrubrikabaliatuzegindakohausnarketaentregatukodaparagrafobateanlaburbilduz.

24

4.eranskina:taldelanerakoerrubrika

TALDELANAVERSUSLANTALDEA/ELKARLANA:EBALUATZEKOERRUBRIKA

(BALORAZIOA:1:ESKAS;2:HOBETUBEHAR;3:OSOONGI;4:BIKAIN)

IRIZPIDEAK ADIERAZLEAK 1ik. 2ik.

3ik.

4ik.

5ik.

EKARPENAKetaPARTAIDETZA

- Helburuakargitzenetaadostensaiatzenda.

- Taldearekinpartekatzendituideiaketairitziak.

- Besteeieskatzendizkieideiaketairitziaketasaiatzendahauekzabaltzenetaosatzen,laneanintegratzen.Ezagutzasakontzekobesteeiideienargudioakeskatzendizkie.

- Ulertzenezdueneangaldetzendielankideei,etaazalpenaberakbaldinbadakilankideeieskaintzendie.

JARRERAK

- Jokaerapositiboadauka,aktibokientzutenduetapartehartzendu,

- Besteenpartaidetzabultzatzendu.- Lankideeilaguntzaematendieeta

berenmerituakaitortzenditu.- Ideiakkritikatzenditu,ez

pertsonak.- Taldekohesioamantentzen

saiatzendaetalankideengogo-aldarteakkontuanhartzensaiatzenda.

- Zailtasunaurreansaiatuegitenda,taldekideakanimatuegitendituetaikaskuntzanonartuegitendituarriskuak.

25

ERANTZUNKIZUNA

- Adostutakoarauakbetetzenditu.- Berelanakadostutakoepeetan

ematenditu.- Berelanerritmoakezdu

oztopatzentaldekoplanifikazio.- Lanaemanbainolehenorraztu

egitendu.- Hartutakokonpromisoakbetetzen

ditu.

AGERTZEetaPUNTUALTASUNA

- Bileraguztietaraagertzenda.- Bileretaragaraizagertzendaeta

bukaeraarteezdualdeegiten.- Kalerenbategitenbaduedo

beranduailegatzenbadaongijustifikatzendu.

GATAZKEN

KONPONKETA

- Desadostasunedogatazkaegoeretanbesteeniritziaketairadokizunakentzutendituetasaiatzendaonartzen.

- Moduasertiboanadieraztendituberedesadostasunak.

- Saiatzendabesteaukerakbilatzenetairtenbideadostuakonartzen.

- Tentsioakbideratzensaiatzenda.- Entzuteeraginkorrabultzatzendu

etakomunikazioaerraztendu.

Egokitua.Iturriak:Johnson,D.WetaJohson,R.T.(2014):Laevaluaciónenelaprendizajecooperativo.Espainia,Edit.SM.

ChicaMerino,E.(2011).Unapropuestadeevaluaciónparaeltrabajoengrupomedianterúbrica.EscuelaAbierta,14,67-81.

26

5.eranskina:artikuluarenebaluaziorakoerrubrika

BLOKEAK PG IRIZPIDEAK ADIERAZLEAK

EDUKIAK 6

Koherentzia

Ideiek progresio logikoari segitzen diote.Ideiak integraturik daude testuarenosotasunean, jauzi handiegirik gabe etaestilo-jauzi handirik gabe. Batasunaantzematen da. Aztergaia finkatuta dago.Proposatutako egituraren arabera antolatuda. Irakurleaezdaerrazgaltzen.Antolatuadago.

Diziplinartekotasuna

Aztergaia enfokatu eta garatzean, diziplinaezberdinen ikuspuntutik aztertzekoahalegina antzematen da. Irakasgaiguztietatik nolabaiteko irakurketa edoekarpenaikustenda.

Dokumentazioa Informazio iturri aberasgarriak etaaskotarikoakerabilidira.

Analisia Eduki teorikoen eta aztertzen denegoerarenartekoloturaegitenda.

Ondorioaketaproposamenak

Proposamenakegokiaketabaliagarriakdiraaztertu den egoerarako. Hobekuntzarakoplanhoriekegingarriakdira.

Hausnarketa

Prozesuaren amaieran, lana egiterakoanizandakoahulguneetaindarguneakagerianuztendira. Ikaskuntzaprozesuarengainekotaldehausnarketaegitenda.

FORMA 4

IdeienAntolaketa Ideiak paragrafotan banatzen dituzte etaideianagusiakargiadierazitadaude.

Kohesioa

Ideien arteko loturak modu egokian egindira, erreferentzia mekanismoak(sinonimoak, anaforak …) eta loturamekanismoak (lokailuak, antolatzaileak)beharbezalaerabiliz.

27

Terminologia

Kontzeptu eta terminologia espezializatuaerabili da eta lan akademikoei dagokienerregistroa erabili da oro har. Hiztegiarenerabilerazaindudute.

FormatuaEgituraketaren alderdi formalakerrespetatu ditu: orrien zenbakitzea, azpi-izenburuak…

Erreferentziak

Erabiliditueniturriakegokidaudeaipaturik,bai testuan integratuta eta bai amaieran,erreferentzia bibliografikoen atalean, APAaraueijarraituz.

Zuzentasuna

Hizkuntzaren alderdi formalak errespetatudituzte. Egindako akatsak ez dirasistematikoak eta ez dira larriak. Sintaxia,puntuazio-markak, deklinabidea,mugagabe/mugatua eta halako elementulinguistikoakondoerabilidituzte.

28

6.eranskina:mahai-inguruarenebaluaziorakoerrubrika

BLOKEAK PG IRIZPIDEAK ADIERAZLEAK

EDUKIA 6

Sintesia

Taldebakoitzekobozeramaileakbeharbezalasintetizatu du egindako lana emandakodenboran.Modu koherentean antolatu dituideiaketaargiazaldudulanarenedukia.

Hausnarketa

Taldeetako partaideek solasaldian partehartuduteetalanareningurukohausnarketakritikoa egin dute. Besteen lana etaekarpenak aintzat hartuta, landutakoedukien eta ezagutzen gainean modukolektiboanhausnartudute.

Hobekuntzaproposamenak

Beren lanetik nahiz beste taldeen iritzi etahausnarketetatik abiatuta, beren laneanegingo lituzketen hobekuntzak proposatudituztetaldekideek.

FORMA 4

Zuzentasuna

Hizkuntza zuzen erabili dute taldeko kideeketaezduteakatslarririkegin.

Egokitasuna

Mahai-inguru akademikoak eskatzen duenformaltasun maila mantendu dute berenparte hartzeetan. Txandak errespetatudituzte eta besteekiko errespetuz jardundutehitzahartzean.

29

7.eranskina:aipuakjasotzekoaraudia(apaarauak)

Testubarruanjasotzendirenaipuakhonelajasobehardira:

-Biautoreagertzendirenean,betibiautoreakjarrikodira.

Adibidez:BernarasetaJaureguizarrek(2010)diote…

Eguraldionaegingodu(BernarasetaJaureguizar,2010)

-Hiruetabostautorebitartean,lehenengoaldizautoreguztiakjarrikodira,gero,lehenengoaetal.

Adibidez:Bernaras,JaureguizaretaSoroak(2010)diote…

edo

Bihareguralditxarraegingodu(Bernaras,JaureguizaretaSoroa,2010)

Bigarrenaldianaipuaegiterakoan,Bernarasetal.,(2010);(Bernaras,etal.,2005)

-Seiautorebainogehiagobadira,1.autoreaetagero,etal.

Adibidez,Bernaras,etal.,-enustez(2005),edo

Bihareguralditxarraegingodu(Bernaras,etal.,2005)

Erreferentziabibliografikoetanautoreguztienizenakjarrikodira,komabidezbanatuta.Azkenarenaurrean“eta”jarrikoda(&ingelesez).

ErreferentzienataleanARTIKULUAKnolazitatu:

Kelchtermans,G.(1996).Teachervulnerability:Understandingitsmoralandpoliticalroots.CambridgeJournalofEducation,26(3),307-323.

Bietaseiautorebitartean

Adibideak:

Kernis,M.H.,Cornell,D.P.,Sun,C.R.,Berry,A.,etaHarlow,T.(1993).There'smoretoself-esteemthanwhetheritishighorlow:Theimportanceofstabilityofself-esteems.JournalofPersonalityandSocialPsychology,65,1190-1204.

Llopis,E.,Roselló,E.,etaVillaroya,J.(2009)."FillsdeKassim"unmusicalparaeducarenlaconvivenciacultural.Eufonía:Didácticadelamúsica,47(1),104-116.

Seiautorebainogehiago

Lehenengo6autoreenizenajarrikodaetageroetal.

30

Adibidez:

Wolchik,S.A.,West,S.G.,Sandler,I.N.,Tein,J.,Coastworth,D.,Lengua,L.,etal.(2000).Anexperimentalevaluationoftheory-basedmother-childprogramsforchildrenofdivorce.JournalofConsultingandClinicalPschology,68(8),843-856.

Artikuluainternetenbidezlortukobagenu,honelazitatubeharda:

Bernaras,E.,Jaureguizar,J.,Soroa,M.,Ibabe,I.etadelaCuevas,C.(2013).Evaluacióndelasintomatologíadepresivaenelcontextoescolaryvariablesasociadas.AnalesdePsicología,29,131-140.Helbidehonetatikateratakoa:http://www.xxxx

DOI

Bernaras,E.,Jaureguizar,J.,Soroa,M.,Ibabe,I.etadelaCuevas,C.(2013).Evaluacióndelasintomatologíadepresivaenelcontextoescolaryvariablesasociadas.AnalesdePsicología,29,131-140.doi:10.6018/analesps.29.1.137831

Liburuak

Aldecoa,J.(1992).Historiadeunamaestra.Barcelona:Anagrama.

edo

Aldecoa, J. (1992). Historia de una maestra. Barcelona: Anagrama. Helbide honetatik ateratakoa:http://www.xxxxxx

Bramwell,D.,etaBramwell,Z.I.(1990).FloressilvestresdelasislasCanarias.Madrid:Rueda.

GarcíaMarí,F.,CostaComelles,J.,etaFerragutPérez,F.(1994).Lasplagasagrícolas.Valencia:Phytoma.

Liburuenkapituluak

Boekaerts, M. (2009). La evaluación de las competencias de autorregulación del estudiante. In C.Monereo (coord.), PISA como excusa: repensar la evaluación para cambiar la enseñanza (55-69).Barcelona:Graó.

Álvarez,I.,yGómez,I.(2009).PISA,unproyectointernacionaldeevaluaciónauténtica:lucesysombras.InC.Monereo(coord.),Pisacomoexcusa:repensarlaevaluaciónparacambiarlaenseñanza(91-110).Barcelona:Graó.

KongresuetanetaSinposioetanegindakokontribuzioakerehorrelazitatzendira:

Adibideak:

FragaGonzález,C.(1982).CarpinteríamudéjarenlosarchipiélagosdeMadeirayCanarias.InActasdelIISimposioInternacionaldeMudejarismo:arte(303-313).Teruel:InstitutodeEstudiosTurolenses.

31

AguileraKlink,F.(2003).Vigenciaynecesidaddelanuevaeconomíadelagua.EnP.ArrojoAgudoyL.delMoral Ituarte (coords.), La directiva marco del agua: realidades y futuros: III Congreso Ibérico sobreGestiónyPlanificacióndeAguas(175-184).Zaragoza:UniversidaddeZaragoza.

Internetekobaliabideaknolazitatu

Gutxienezhonakodatuhauekazaldubehardira:

- Dokumentuarenegileaketaizenburua- Helbidehonetatikateratakoa:http://www.xxxxxxx

Adibidez:

Sabaté Bel, F. (2005). La isla-continente que quisieron convertir en continente-isla. Rincones delAtlántico, 2. Helbide honetatik ateratakoa http://www.rinconesdelatlantico.com/num2/isla-continente.html

32

8.eranskina:taldeenfitxa

ANIZTASUNAESKOLANMODULUKOLANA17/18

LANTALDEARENIZENA:………………………………………………………………………………………………..LANTALDEARENEMAILA:……………………………………………………………………………………………..HAUTATUTAKOEGOERA……………………………………………………………………………………………….TALDEKIDEENDATUAK:Izen-abizenak:Emaila:

Argazkia:

Izen-abizenak:Emaila:

Argazkia:

Izen-abizenak:Emaila:

Argazkia:

Izen-abizenak:Emaila:

Argazkia:

Izen-abizenak:Emaila:

Argazkia:

33

9.eranskina:moduluarenebaluaketagidaikasleentzat

1) Moduluak aurreikusiak zituen konpetentziak lortu direla uste al duzue? (modulukokonpetentziaktxosteneko3.eta4.orrialdeetantopatukodituzue)

2) Moduluarennondiknorakoaazaltzenduentxostenaaproposadelaustealduzue?Ezeraldatukoalzenukete?

3) Nolakoaizandaikasleeninplikazioadiziplinartekolanean?Zergatik?(Adibidez:motibatuakegonzarete,galderakegindituzue,tutoretzeiprobetxuaateradiezue…).

4) Nolakoa izan da irakasleen inplikazioa diziplinarteko lanean? (Adibidez: prestutasuna erakutsidute,suertatudirenzailtasunakkudeatudituzte,koordinatuakegondira,komunikazioaerraztudute…).

5) Beste lan mota bat egitea proposatuko zenuke? Zein? Edo egin duzuen lanaren inguruanhobekuntzarikplanteatukozenuke?Zeintzuk?

34

10.eranskina:modulukolanaegiteazsalbuestea

Mugikortasun programetan parte hartzen ari diren ikasleek ez dute moduluko lana eginbeharrikizango,moduluosobateanmatrikulatutadaudenkasuetanizanezik.

Graduko ikasleek moduluko lana egin beharko dute, baldin eta gutxienez, modulu bateko biirakasgaitanmatrikulatutabadaude.Gainerakokasuetan,ikasleekezdutemodulukolanaeginbeharrikizango.

Modulukolanaegiteazsalbuetsitadaudenkasuan,ikasleekezdutebestefrogarikeginbeharrikizango. Kasu honetan, irakasgaiaren nota 10etik emango da eta irakasgai bakoitzeko irakasleakerabakikodumoduluanlandubeharrekokonpetentziakirakasgaikoebaluazioannolabarneratukodiren.

35

11.eranskina:modulukolanagaindituezean

Modulukolanagainditzeaezinbestekoaizangodairakasgaiguztiakgainditzeko.Modulukolanagaindituezean, ezhoiko deialdian berriro aurkeztu beharko da lana. Ezhoiko deialdian ere gainditzen ez bada,hurrengo ikasturtean EZINBESTEKOA izango da lanmodularra berriro egitea. Kasu honetan, irakasgaibakoitzekoirakasleakerabakikodulanmodularraegiteazgainzeinbesteebaluazioprozeduraerabilikoduenirakasgaiaridagokionedukiagainditutzatemateko.