48
A FORMIGA NO CARREIR O U n novo concept o de tenda en P ontevedra ENCARNA MARTÍNEZ Expon a sua obra pictórica no Concello de Baiona durante o mes de agosto DIEGO AMEIXEIRAS Prefiro describir e suxerir a valorar ou tomar partido dun xeito demasiado evidente REVISTA MENSUAL GRATUITA AÑO VI - 2012 -AGOSTO- N61

Bahia Sur - Agosto

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Bahia Sur - Agosto

Citation preview

Page 1: Bahia Sur - Agosto

A FORMIGA NO CARREIROUn novo concepto de tenda enPontevedra

ENCARNA MARTÍNEZExpon a sua obra pictórica noConcello de Baiona durante omes de agosto

DIEGO AMEIXEIRAS Prefiro describir e suxerir a valorar outomar partido dun xeito demasiado evidente

REVISTA MENSUAL GRATUITAAÑO VI - 2012 -AGOSTO- N61

Page 2: Bahia Sur - Agosto
Page 3: Bahia Sur - Agosto

EDITA - Masque2

AdministraciónRío Umia 22-7º C - A Caeira POIO (Pontevedra)

Contactar 698 173 [email protected]

DirecciónC.C. Montero

web: bahiadixital.com

Deseño e maquetaciónCarmen Carreiro

Corrección de textosAntía Pereira

RedacciónInés Cid

ColaboraciónsArmando RequeixoVicente MontejanoAmândio RodriguesGavinho PintosCristina Villaverde RuibalGloria PérezAntonio Avión Garrido

PortadaC. Carreiro

ImprimeGráficas Anduriña

Depósito legalVG - 813 - 2007

NON NOS FACEMOS RESPONSABLES DE CLAQUERA OPINION OUENTREVISTA DOS NOSOS COLABORADORES.

CONTIDOS

PAG4/5/6.:Diego Ameixeiras

PAG8/9/10:Primer Plano

PAG12/13:A Formiga no carreiro

PAG14.:Novos Valores

PAG16/17.:Manuel Lueiro Rey

PAG18.:Axenda

PAG19.:Tenpo de lectura

PAG20/21.:Encarna Martínez

PAG22.:Contos e lendas

PAG26:Marmeladas caseiras

PAG28/29.:Amândio Rodrigues

PAG30/31.:Cócteles

PAG32/33.: Salud

PAG34/35.: Chi-kung

PAG36/37: Algas un valor en alza

PAG38/39.: Gloria Pérez

PAG40.: Reloxo de area

PAG42.: Trofeo Hotel Silgar

PAG43.: Palos de la Frontera

PAG44/45.: Petos de ánimas

PAG46/47.: Barbeiros

Page 4: Bahia Sur - Agosto

4

Page 5: Bahia Sur - Agosto

5

DiegoAmeixeirasDiego Ameixe iras (Lausanne , 1976) é xorna l i sta e guionista de c inee t e lev i sión á parte dun grande e scr i tor de novela negra. Traba l louesc r ib indo para varias se r i es emit idas por TVG (Terra de Miranda ,Os Atlánt i co s, Mata lobos) e é co guionista das l ongametraxes 18 comi-das ( Jorg e Coira, 2010) e A mulle r do Eternauta (Adán Aliaga ,2011). Ata o momento pub l i cou , entre outras, as nove las Baixo míni -mos (2004) , Tres segundos de memoria (premio Xera is 2006) ,Asasinato no Conse l lo Nac iona l (2010) ou Dime al go suc io (2009) ,premio espe c ial no Fest ival de Gi jón .

Page 6: Bahia Sur - Agosto

6

Por que tomache a decisión de escribir novela negra?Xa hai dez anos que escribín “Baixo mínimos” e non lembroter tomado unha decisión consciente de ser un escritor dexénero negro. Daquela, o único que pretendín foi facer unachegamento desmitificador a un tipo de novelas que sempreme atraeron moito como lector. Hoxe si que me recoñezocomo un autor que case sempre recunca en certo tipo deargumentos próximos ao criminal.

Resulta máis complicado ou máis fácil definirse porun xénero?No meu caso é unha vocación realista, máis que de xénero.Fundamentalmente, nos últimos libros. O meu material estános xornais e na rúa. As etiquetas, en todo caso, son semprea posteriori, pero a realidade na que vivimos é absolutamen-te negra. Moitos escritores que admiro optan por levantaracta de certas miserias das sociedades contemporáneas, e eutento seguir as súas ensinanzas nos meus libros.

Como xorden os personaxes e as ideas das túas nove-las ou dos teus guións?Case sempre a partir da actualidade. Obviamente, tamén meinspira o cine ou outras novelas. Pero penso que o chispazodefinitivo prodúcese cando consegues casar un argumentoque che parece atractivo con personaxes dotados de vida. Aescrita de guións é distinta, xa que dende o principio asumesa falta de liberdade que si posúes como novelista. No oficioaudiovisual entran en xogo outros factores, como escribir deencargo ou a partir de ideas que non son propias.

No momento social que vivimos con persoas ao lími-te da criminalidade, son estas fonte de inspiración?Para min si. Sempre que leo unha noticia desas característi-cas penso na historia oculta e invisible que hai detrás dosuceso. Se cadra estou trabucado, pero penso que as razónsque levan a unha persoa a cometer un crime non son produ-to dunha mente moi alonxada do que consideramos normal.O que pasa é que quizais esteamos moito menos civilizadosdo que pensamos. Non hai que olvidar que o asasinato, nahistoria da humanidade, é puro costumismo. E que o poderé, con diferenza, o maior e máis brillante asasino en serie.

Mais alá do entretemento aparente da novela negra,pretendes levar a cabo unha denuncia sobre a violen-cia nas súas máis diversas manifestacións?A denuncia está ben como ferramenta política. Como escri-tor, confórmome con escribir con toda a honestidade posi-ble, que xa é bastante. Prefiro describir e suxerir a valorar outomar partido dun xeito demasiado evidente. Tal e como eupenso, a literatura nunca debería contaminarse, ao cen porcen, de certas ideas que si defenderse noutros lugares: narúa, fundamentalmente. O que pasa é que é imposible serneutral e nunca podes estar á marxe do que describes.

Con Dime algo sucio gañache o Premio Especial doDirector da Semana Negra de Gijón, que represen-tou este recoñecemento para ti?Que alguén Paco Ignacio Taibo II, con todo o que represen-

ta, teña palabras eloxiosas para unha novela miña, anima aseguir traballando no que un cre. Foi moi xeneroso comigoe captou coma ninguén o que quixen transmitir nas páxinasdo libro. Penso que todos os que escribimos novela negratemos unha gran débeda con el.

Ademais do prestixioso Festival de Novela Negra deGijón, existe algún outro en Galicia ou a nivel esta-tal?. Os festivais son unha boa plataforma de divulga-ción?En Galicia, os escritores policiacos conformámonos contomarnos unhas cervexas cando nos vemos. A nivel estatal,tiven a sorte de participar tamén no Barcelona Negra e noFestival de Novela Negra de Getafe. Fundamentalmente, ser-ven como punto de encontro e para compartir unha visiónda literatura que non ten nada que ver con certas vaidadesmoi recoñecibles noutro tipo de reunións.

Como guionista dalgúns capítulos de Matalobos, aque cres que se debe o grande éxito da serie e comoo valoras?Eu só son unha pequena parte da serie. Dende o principio,alegroume o éxito porque demostrou que neste país sepodía falar de narcotráfico ou corrupción dende un punto devista moi recoñecible para todos. Creo que o favor do públi-co débese ao traballo comunitario, aínda que é imposiblenon destacar o magnetismo que Luís Iglesia lle outorga aCarmelo Matalobos. É un actor formidable.

Tamén es coguionista de 18 comidas e A muller doEternatura. Que che dá máis satisfaccións as novelasou os guións?Podo repartilas sen ningún tipo de problema. Aínda que conferramentas distintas, todo forma parte do oficio de contarhistorias. Inxustamente, o escritor de éxito ten unha dimen-sión social da que carecen os mellores guionistas.

Se tiveses que escoller unha das túas novelas con calquedarías e por que?Creo que calquera escritor sempre asegura que a súa mellornovela é a que acaba de publicar. Pasados uns meses, é posi-ble que cambie de idea. De Baixo mínimos a Historias deOregón eu téñolle cariño a todas, aínda que algunhas mederon máis alegrías que outras. Con algunha excepción nota-ble, sempre pensei que Dime algo sucio foi mellor recibidafóra de Galicia que aquí, por exemplo. E escribir Asasinato noConsello Nacional foi tremendamente divertido, aínda que mevin obrigado a rematala vivindo un acontecemento persoalmoi tráxico.

Tes algunha outra novela en proceso de creación?Que proxectos tes en perspectiva?Espero ter unha novela na rúa nos vindeiros meses. É unhahistoria ao redor das relacións entre unha confidente e aGarda Civil.

Carmen Carreiro

Page 7: Bahia Sur - Agosto

7

Page 8: Bahia Sur - Agosto

8

LAS AVENTURAS DE TADEO JONES

Un mes antes del estreno en cines de toda España de la pelí-cula de animación Las aventuras de Tadeo Jones, llega a loscines su cortometraje "La mano de Nefertiti", dirigido porGuillermo García Carsi, creador del famoso personajePocoyó."La Mano de Nefertiti" es un cortometraje al estilo cartoon,protagonizado por dos de los personajes más divertidos deLas aventuras de Tadeo Jones, Jeff y Belzoni. En esta ocasión,la historia transcurre en un museo, donde los simpáticosprotagonistas perturbarán con sus disparatadas ocurrenciasla exposición de la famosa mano de Nefertiti.Un equipo de más de 20 personas ha trabajado intensamen-te en la elaboración de este cortometraje durante un perío-do de dos meses. "La Mano de Nefertiti" se podrá ver en loscines Yelmo en 2D y 3D.Recordamos que Paramount Pictures estrenará Las aventu-ras de Tadeo Jones el próximo 31 de agosto. La película deanimación es uno de los estrenos más esperados de esteverano, y supone el debut en el largometraje del personajeTadeo Jones, creado por Enrique Gato, ganador de dos pre-mios Goya (2005 y 2008), por sus anteriores cortometrajesde Tadeo. La película cuenta con las voces de Oscar Barberán(Tadeo), José Mota (Freddy), Michelle Jenner (Sara), y JoseCorbacho (Freddy en la versión catalana).

Sinopsis: Debido a una fortuita confusión, Tadeo, un albañilsoñador, será tomado por un famoso arqueólogo y enviadoa una expedición a Perú. Con la ayuda de su fiel perro Jeff,una intrépida profesora, un loro mudo y un buscavidas, inten-tarán salvar la mítica ciudad perdida de los Incas de una mal-vada corporación de cazatesoros.

HIJOS DE MEDIANOCHEAdaptación de la célebre novela de Salman Rushdie, tendrásu presentación mundial en el Festival Internacional deToronto en septiembre.Dirigida por Deepa Mehta (Agua) la película está basada enla novela “Hijos de la medianoche” de Salman Rushdie, gana-dora del Booker Prize e incluida en varias listas entre las 100mejores de la literatura. El libro cuenta la historia en prime-ra persona de Saleem Sinai, un musulmán nacido en Bombayal filo de la medianoche del 15 de agosto de 1947, en elmomento justo en el que el país logra la independencia delos británicos.Sinopsis: En la medianoche del 15 de agosto de 1947, Saleemy Shiva nacen en el mismo hospital de Bombay. Es el día enel que India consiguió su independencia y ellos dos, comootro millar de niños, son “los niños de la medianoche”: la pri-mera generación libre de la India, y poseedores de poderessobrenaturales. La historia de Saleem, como la de Shiva,intercambiados en sus cunas al nacer, tendrá como transfon-

PRIMERPLANO

Page 9: Bahia Sur - Agosto

9

do la convulsa historia de la India moderna, desde su inde-pendencia hasta los años ochenta: poderes mágicos, amoresprohibidos y secretos de familia se entremezclan con guerrasy golpes de estado en una película que habla tanto de la his-toria de una generación como de la de un país y una culturaextraordinarios: India.

TOTAL RECALL (DESAFÍOTOTAL)Thriller de acción sobre la realidady la memoria, inspirado nuevamen-te en el relato corto de Philip K.Dick. “Podemos recordarlo todopor usted” (We Can Remember ItFor You Wholesale). Bienvenidos aRekall, la empresa que puede trans-formar vuestros sueños en memo-ria real. Para Douglas Quaid (ColinFarrell), que trabaja en una fábrica,a pesar de tener una esposa bellísi-ma (Kate Beckinsale) a quien ama,un viaje mental parecen ser lasvacaciones perfectas para escaparde su frustrante vida; el recuerdoreal de una vida como superespíapuede ser exactamente lo que

necesita. Cuando el procedimiento al que es sometido fraca-sa, Quaid se convierte en el hombre más buscado. Obligadoa escapar de la policía –controlada por el canciller Cohaagen(Bryan Cranston)– Quaid no puede confiar en nadie salvo,posiblemente, en un miembro de los rebeldes (Jessica Biel)que trabaja para el jefe de la resistencia (Bill Nighy). La línea

Page 10: Bahia Sur - Agosto

10

entre la fantasía y la realidad se desdibuja y el destino de sumundo pende de un hilo cuando Quaid descubre su verda-dera identidad, su verdadero amor y su verdadero destino.La película está dirigida por Len Wiseman. El guión ha sidoescrito por Kurt Wimmer y Mark Bomback y el argumentopara la pantalla es de Ronald Shusett y Dan O’Bannon, y JonPovill y Kurt Wimmer. Los productores son Neal H. Moritzy Toby Jaffe. Protagonizada por Colin Farrell, Kate Beckinsale,Jessica Biel, Bryan Cranston, John Cho y Bill Nighy. Inspiradaen el relato corto “Podemos recordarlo todo por usted”(We Can Remember It for You Wholesale) de Philip K. Dick.Los productores ejecutivos son Ric Kidney y Len Wiseman.El director de fotografía es Paul Cameron, ASC. La direcciónartística es de Patrick Tatopoulos. El montaje es de ChristianWagner. El diseño de vestuario corre a cargo de SanjaMilkovi Hays. La música está compuesta por HarryGregson-Williams. El supervisor de efectos visuales es PeterChiang.

WRITERSComedia dramática con Greg Kinnear, Jennifer Conelly y LilyCollins , tendrá su presentación mundial en el FestivalInternacional de Toronto, el próximo mes de septiembre.WRITERS es una inteligente, divertida y conmovedora histo-

ria de una familia desestructurada cuyos miembros intentanredescubrirse unos a otros en la línea de American Beauty.Sinopsis: Un aclamado escritor, su mujer y sus hijos adoles-centes deben afrontar las complejidades del amor en todassus formas durante un tumultuoso año.

EL LADRÓN DE LAS PALABRASEl magnífico debut cinematográfico de los guionistas y direc-tores Brian Klugman y Lee Sternthal, nos embarca en un viajedesde el París de la posguerra hasta la Nueva York actual.Con un reparto de lujo formado por Bradley Cooper, JeremyIrons, Dennis Quaid, Olivia Wilde, Zoë Saldana, Ben Barnes,Nora Arnezeder, Michael McKean, John Hannah, J. K.Simmons, Ron Rifkin y !eljko Ivanek, EL LADRÓN DEPALABRAS es una perspicaz y provocativa exploración delprecio del éxito, y a su vez un intrincado mosaico de histo-rias dentro de otras historias, con reflexiones y repercusio-nes que se encadenan de una a otra. Algunas historias termi-nan al salir del cine. Otras se quedan con el espectador paraconvertirse en objeto de reflexiones, debates e incluso dis-cusiones a lo largo de los días y semanas siguientes. Las gran-des historias tienen tal poder, y el público no tardará endarse cuenta de que, aunque la película termine, las palabraspermanecen.

Vicente Montejano

Page 11: Bahia Sur - Agosto

11

Page 12: Bahia Sur - Agosto

12

Pontevedra dispón dende o día 6 de agosto dunha tenda moiespecial, A formiga no carreiro, na rúa dos Ferreiros nº 19.

A formiga no carreiro, platenxa un novo concepto comer-cial, trátase dunha tenda colaborativa, onde os diferentesartistas e artesáns, expoñen e venden as súas obras, quesempre van ser únicas e exclusivas. Unha plataforma dedivulgación para os novos creadores, e unha oportunidadepara o público en xeral, xa non só polo pracer de ter e dis-frutar dunha peza especial e con firma de autor, se nontamén como unha inversión en arte.Ao fronte deste proxecto tan innovador como fermosoestá Paula Pereira, unha xoven artista, que dende querematou os estudos de Belas Artes en Pontevedra non para

na súa capacidade creativa, probando en diferentes disci-plinas como a audiovisuai onde obtivo un premio, na foto-grafía coa que foi seleccionada pola Deputación dePontevedra no seu programa Novos Valores, ou realizandodiferentes exposicións tanto na Galiza como en Portugal.

Artista e artesán, dous conceptos cada vez mais próximospola creatividade de algúns artesáns, onde dirías que está aliña que as separa?Realmente na maioria dos casos non considero que haxa diferenciasentre artesanía e arte. No meu caso cando traballo co coiro utilizoeste como un soporte mais para as miñas ilustracións, tanto en bol-sos como en libretas e outros complementos. Igual que na arte, naartesanía creanse pezas únicas que ainda que se repitan nunca van

Un novo concepto de tenda na Rúa dos Ferreiros 19 en Pontevedra

A Formiga no carreiro

Page 13: Bahia Sur - Agosto

13

ser iguais que a anterior, polo tanto calquer persoa que compreartesanía está adquirindo un deseño exclusivo igual que cando invir-te en calquera outra peza de arte.

Como te inicias no mundo artesán, e cal é a túa especiali-dade?Con dazasete anos fixen un curso de artesanía en coiro, no queaprendín nocións básicas para iniciarme nesta actividade e ao rema-tar Belas Artes creei a miña marca persoal, Cavalinho do demo inten-tando deseñar pezas únicas e diferentes.

Como nace a idea da Formiga no carreiro, cales son ascaracterísticas que a fan diferente do comercio habitual?Coñecín este novo concepto comercial a través de O Armário unhatenda colaborativa que hai en Vila Praia de Âncora e da que formoparte coa miña marca. Pareceume unha idea moi interesante esobre todo positiva para os artesáns que queren vivir do seu traba-llo, xa que moitas veces divulgar a nosa obra no tipo de tendas habi-tuais é moi complicado.O que diferencia a Formiga no carreiro doutros proxectos é que cadaartesán conta co seu espazo propio na tenda, pagando unha canti-dade pola xestión, exposición e venda das suas pezas, e o cen porcen das vendas é integro para eles. Unha forma moi xusta de divul-gar o traballo de cada artista.

Teño entendido que se van impartir talleres de diferentesmaterias, tes algún próximo a iniciarse?A idea que se pretende levar a cabo, é que os artesáns que esteaninteresados impartan obradoiros sobre a súa especialidade. Algúnsdos talleres que están previstos en breve serán; patchwork, tapice-ría, cestería, costura e reciclaxe de roupa, fotografía de productospara artesáns…

Contas ademais cun espazo para exposicións, como se vaixestionar?A tenda dispón dun espazo que estará especialmente dedicado aexposicións mensuais de diferentes artistas que queiran colaborar.O espazo cédese gratuitamente, sendo a gastronomía da inaugura-ción e a publicidade (cartazes, folletos), o único gasto que deberáfacer o artista, e por suposto no caso de venda o cen por cen é paraeles.

Que pezas podemos atopar na tenda? Só colaboran artis-tas galegos?Temos pezas de diversos materias, como coiro, cerámica, obxectosreciclados, moda infantil e de adultos, complementos en madeira,fimo, etc.Neste proxecto participan artistas galegos, portugueses e de distin-

Carmen Carreiro

tos sitios do estado español, polo tanto calquer persoa interesada noproxecto pode unirse sexa de onde sexa.

Que debería facer calquer artista ou artesán que estea inte-resado no proxecto? Calquer persoa interesada pode visitarnos na Rúa dos Ferreiros 19,ou poñerse en contacto no correo [email protected]

Page 14: Bahia Sur - Agosto

14

Na sexta planta do Museo de Pontevedra, ata o 9 de setembro, estará aberta aopúblico a exposición dos Premios "Novos Valores de Artes Plásticas".

Exhíbense trinta e oito obras seleccionadas polo xurado de entre as cento seis quese presentaron ao certame convocado pola Deputación Provincial de Pontevedraen diversas disciplinas, así en fotografía poderemos ver a obra de, Marta DomínguezVázquez, Milagres Estévez Gonzáez, Paula Iglesias González, Tania Pérez Arribas eMarta Cerviño. No que se refire a debuxo, a selección recaeu en Alexandra AgísGarcía, Lois Costas Pereiro, Marta López López, María Maquieira Vales-Villamrín eAida Estrela Vigo Edreira. En gravado María Castellanos Vicente e en video AvelinoDavid Fidalgo Omil e Belén Veleiro Souto.

En canto aos subvencionados este ano viron reducidas as súas becas de 6.000 eurosa 4.000 para o primeiro premio, 3.000 para o segundo e 2.000 para o terceiro. Osartistas galardoados foron os seguintes: primeiro premio, para Avelino David FidalgoOmil, polo seu vídeo titulado Animación x animación; segundo premio, para Antía CeaGarcía, pola súa escultura Memoria dun depósito, e terceiro premio, para MartaLópez López, polo seu debuxo Surrounded, 2012.

O xurado, presidido por Ana Isabel Vázquez Reboredo, presidenta executiva doMuseo e presidenta da Comisión de Cultura da Deputación, estivo integrado porCarlos Rosón Gasalla, presidente da Fundación RAC, Carlos García Suárez Otero,presidente da Fundación Laxeiro, Antón Castro Fernández, crítico de arte, AntónPulido Novoa, artista, e Mercedes Costas Fernández, funcionaria, en representacióndo Servizo de Cultura, actuando como secretario Antonio Santos Guerra, xefe doServizo de Cultura.

A mostra permanecerá aberta en horario de apertura ao públicoDe martes a sábados: de 10 h a 21 hDomingos e festivos: de 11 h a 14 hLuns: pechado

Novos valores 2012Na sexta planta do Museo de Pontevedra, ata o 9 de setembro

Page 15: Bahia Sur - Agosto

15

El Hotel Entre Robles, se encuentra situado en Sabaris - Baiona, en la comarca del ValMiñor en un lugar privilegiado, con el encanto de un entorno natural y tranquilo, peroal mismo tiempo cercano a todo lo que pueda interesar a cualquier visitante, próximoa las playas de Baiona y Nigrán y a tan solo veinte minutos del aeropuerto dePeinador y Portugal, a treinta de Pontevedra y a una hora de Santiago deCompostela.

Este complejo hotelero construido en piedra de granito gallego, cuenta conistalaciones de primera calidad y un gran jardín de castaños y robles.

Comodidad, ambiente familiar y descanso natural, amplias y luminosas habitacionescon jacuzzi, televisión y teléfono. A escaso metros del hotel existen zonas de senderismoy rutas en bicicleta.

Calle Benito Fariña 50 36393 Sabaris (subida a Belesar) BAIONATf.: 986 38 69 84 - Fax: 986 38 69 85

www.hotelentrerobles.com

El placer del descanso más natural...

Page 16: Bahia Sur - Agosto

16

O pasado 29 de xullo, no pontevedrés concello de Fornelos de Montes,tivo lugar unha homenaxe ao escritor Manuel Lueiro Rey, nacido nestemunicipio o 9 de abril de 1916 e finado no Grove en outubro de 1990.Extraordinario narrador, poeta e articulista tanto en lingua galega comacastelá, Lueiro Rey gozou sempre dun grande seguimento e admiraciónna Galicia da Terra e de Alén Mar, a onde viaxou nalgunha ocasión para(re)encontrarse con vellas amizades do mundo das artes e das letras eonde lle foi publicada unha parte importante da súa obra.A xornada celebrada nos seus eidos natais serviu para presentar aConvocatoria do I Premio de Poesía que leva o seu nome e que se falla-rá o vindeiro mes de abril. Con tal motivo, desenvolveuse un acto litera-

rio no salón Multiusos do concello no que participaron diversos orado-res. A sesión estivo amenizada pola Coral San Lourenzo e viuse comple-mentada por un Outlet do Libro Galego organizado polo grupo deEditores de Compostela que gozou de grande acollida entre a veciñanza.Para honrar a memoria de Lueiro Rey interveu primeiramente XesúsAlonso Montero, bo amigo e coñecedor da súa traxectoria, quen debu-xou un completo perfil do mesmo no que non faltaron referencias aoseu labor como cidadán politicamente comprometido e autor ao servi-zo da causa da liberdade, a xustiza e a solidariedade universais.Tras tan informada alocución, tomaron a palabra, por esta orde, ManuelQuintáns Suárez, Modesto Hermida García, Francisco Lores Mascato e

Manuel Lueiro ReyFornelos de Montes homeneaxea a Manuel Lueiro Rey

Por Armando Requeixo

Page 17: Bahia Sur - Agosto

17

Francisco López Franco ‘Chesqui’, aos quese sumou quen isto escribe.O profesor Quintáns, logo de congratular-se pola celebración do acto e salientar ovencello que uniu sempre a Lueiro coa súaterra de nacenza, deu lectura a unha fer-mosa prosa lírica do escritor titulada“Barcos varados”.Na súa quenda de intervención, o estudo-so e profesor Modesto Hermida felicitouos organizadores da xornada e quixo unir-se á rememoración lueiriana co recitadodo poema cabezaleiro de Escolma ferida,que declamou con grande agrado de todoo público asistente.Da súa banda, o Presidente das SociedadesGalegas na Arxentina, Francisco LoresMascato, primo do homenaxeado, lembroua estreita amizade que uniu a este condiversas personalidades da emigración e oexilio bonaerense, principalmente Seoane,Lorenzo Varela e, sobre todo, ArturoCuadrado, vello camarada polo que sentiusempre grande afecto, tendo tamén pala-bras de memoranza para as angueiras queconduciron o escritor a publicar enBuenos Aires algúns dos seus libros máissenlleiros.Francisco López Franco ‘Chesqui’, coordi-nador xeral do Consorcio EditorialGalego, tras lembrar os lazos amigables que o ataban ao autor, con quenchegou a ter un trato de familiar, quixo tamén recordalo nas súas pala-bras, polo que leu ao auditorio o artigo “Unha vila de mar: o Grove”,texto onde, amais de evidentes referencias á que foi a súa localidade deadopción, poden descubrirse puntuais alusións ao seu Fornelos natal.Estaba prevista igualmente a participación do crítico literario FranciscoMartínez Bouzas, quen non puido asistir por motivos de saúde, asícomo do editor Olegario Sotelo Blanco, a quen tampouco lle foi posi-ble achegarse ata Fornelos por motivos de axenda.Cómpre salientar que o acto literario foi todo un éxito, tanto pola cen-tenar asistencia ao mesmo coma, sobre todo, polo feito de ter sidoarroupado por numerosos familiares do homenaxeado (algúns dos seusfillos, xenros e noras, amais de netos e sobriños políticos) e, tamén si,por contarse entre o público diversos persoeiros e autoridades quesería longo enumerar, mais que resumirei na persoa de MarivíVillaverde, a heroica escritora galega compañeira de fatigas do choradoRamón de Valenzuela, unha das voces senlleiras da nosa escrita do pasa-do século.Non quero rematar estas liñas sen felicitar vivamente tanto ao propioConcello de Fornelos de Montes —representado no acto polo seualcalde Emiliano Lage—, soporte e anfitrión de tan amena xuntanza,coma ás xentes da Asociación Cultural O Cruceiro da Laxe, que, capi-taneadas pola entusiasta Carmen Carreiro, facilitaron todos os mediose souberon sumar vontades para que a xornada fose unha realidade.Do mesmo xeito, non debe deixarse de aplaudir a inestimable colabo-ración de Sotelo Blanco Edicións, quen fará realidade a publicación dasfuturas obras distinguidas no Premio Lueiro Rey de Poesía e quen, napersoa de López Franco ‘Chesqui’, colaborou decididamente para queesta festa das letras fose posible.Por último, debe destacarse tamén que este acto literario serviu asímesmo para materializar unha irmandade entre os concellos deFornelos de Montes e mais O Grove, no caso deste último representa-do pola súa Tenente Alcalde Aida Filgueira, quen manifestou a intenciónde que ambas as dúas corporacións continuasen colaborando na pro-moción e difusión da figura de Manuel Lueiro Rey.

Page 18: Bahia Sur - Agosto

GALLECIA PETREAMuseo de GaliciaSantiago de compostelaAta 15 de decembroTodos os días de 11:00 a 20:00

Gallaecia Petrea é unha homenaxe á arte e á cultura galega a tra-vés da pedra ao longo da súa Historia: dos petróglifos á arte con-temporánea. A exposición concíbese como unha das máis grandesmostras feitas en Galicia e a primeira que acolle o edificio máisespectacular do Gaiás: o Museo.

ESTHER FERREREn catro movimentosCGAC ata o 30 de setembro

“O accidente é parte da performance”. “Cando o concepto está espidoe toda a xente o pode ver, a idea ten que ser boa”. “Cando todo estácontrolado pola institución xa non hai liberdade”. “Non fago arte parao outro, fago arte para min”. “A arte é o único espazo de liberdade”...Estas frases de Esther Ferrer, recompiladas durante anos de conversas,preséntannos unha artista radical, independente, anti-exposición, libre econ ideas propias. Iso todo converteuna desde o inicio do seu traballocomo artista, que é o mesmo que dicir desde que empezou a facer cal-quera cousa, nunha persoa incómoda e admirable, nun exemplo paratodos e á vez en alguén difícil de axustar aos roles asignados a unartista polo sistema artístico actual.

GALERIA a+bRúa Galicia 28A GuardaII EDICIÓND E ARTE NA VILA 2012ata o 15 de setembro

REGIÓN OMuseo el Marcoata o 1 de setembro

A partir del martes 3 de julio, el salón de actos del MARCO acoge elFestival de Videoarte Latino REGION 0. Una selección de vídeos mono-canal, representativa de las tendencias actuales en el área de la crea-ción audiovisual, y que es resultado de múltiples enfoques conceptualesy procesales de sus creadores, dentro de una amplia muestra en laque tienen cabida diversas formas de expresión dentro del videoarte.

ARTISTASEsther Achaerandio, Carlos Aguasaco, Vicente Blanco, Lucas Borràs, LaiaCabrera, Mar Caldas, Marcos Calvari, Jorge Catoni, Juanma Carrillo,Marco Casado, Caroline Conejero, Iván Cortázar, Isabelle Duverger,Nicky Enright, Mireia Feliu Fabra, Félix Fernández, Laura F. Gibellini,Gianfranco Foschino, Verónica Ruth Frías, Brais García, Cyro García,Raúl Gómez Valverde, Gwenn Joyaux, Diana Larrea, Albert MerinoGómez, Manuel Molina Martagón, Momu & No Es, José Vicente NavarroLópez, Yaco Neches, Lois Patiño, Patricio Ponce, Txuspo Poyo, AlejandroRamírez Ariza, Andi Rivas, Sergio Roger, Estíbaliz Sádaba, MarioSarramián, Antonio Savinelli, Suso33, Lucía Warck-Meister

Page 19: Bahia Sur - Agosto

O país adormentadoXabier P. DoCampoEdicións Xerais -Infantil xuvenil

No país de Glearim, onde reina Ambulasac oVixiante, todos os seus habitantes dormen des-eguido.No pasado concedéraselles o don denon morrer mentres durmían, por iso teñenmedo a estar espertos e foron durmindo cadavez durante máis tempo coa intención de sereternos. Aurora, unha afouta rapaza que coñeceun segredo que moi poucos saben, baixará até ofondo da Fraga Mesta e emprenderá un camiñonovo para reunirse con Val e as súas xentes, quepretenden liberar o país daquela pasividade quefixo da bendición de non morrer a maldición denon vivir. Aurora e Val non renunciarán a vivir enon queren que ninguén escriba por eles o seudestino nin a súa historia.As duras batallas quelibrarán terán como obxectivo a recuperaciónda memoria e da identidade de Glearim comopobo.

Tempode lectura

15.724Xesús ConstenlaEdicións Xerais

Cun enorme poder metafórico, 15.724, unha magníficanovela de Xesús Constela, trasládanos a unha Patria «asen-tada no lombo dunha ave durmida» que está presididapola figura do Gran Mariscal e ten como símbolo intoca-ble o armadillo da súa bandeira. A través dunha narrativadistanciada que nos amosa unha xeografía dominada polasLeis do Libro dos Protocolos, o código que «ditaba as pau-tas, contaba e clasificaba o tempo, sinalaba a velocidade,deseñaba metas e marcaba obxectivos», imos coñecendoesa Patria, na que se desencadea a traxedia de toda unhafamilia. En Vila Estrelecida, Mamá Monte coida dos seusnetos Samuel R., Nube e Gordo. A partir da morte de Nube,o seu xemelgo, Gordo, cae nun estado de aletargamentoque cambiará o destino da súa vida e obrigará a SamuelR. a afrontar unhas circunstancias terriblemente difíciles. Ementres Leo K. vai publicando na Gaceta do Val unha seriede artigos de opinión que marcan as pautas da boa éticados habitantes da Patria, Gordo convértese no centro deatención de todas as olladas. Que pode facer Samuel R.para deter o reloxo e axudar o seu irmán?

Era por setembroXabier QuirogaEdicións Xerais

Aldara, a recente ministra do goberno deesquerdas, regresa a súa vila natal para asistir aun enterro dun dos seus seres queridos.Durante a súa precipitada viaxe, rememora oque sucedeu alí hai trinta anos, coincidindo coinicio da súa adolescencia. Foi o encontro coafigura de don Manuel -o primeiro amor da súanai- e os conflitos co seu pai, motivados polasúa amizade con este escritor condenado á soi-dade e vixilado polos seguidores do réxime, osacontecementos decisivos que levarán a Aldaraa perder definitivamente a inocencia e a descu-brir que non hai razóns para ter medo de enca-rar a vida sempre que salvemos os ideais. Aescrita vizosa e engaiolante de Xabier Quirogaconverte a esta novela de sobre o difícil tránsi-to á madurez e a consciencia nunha pequenaalfaia literaria que destila emoción no recantode cada páxina. Con “Era por setembro”(Xerais 2004) novela de formato breve e deintensa emoción, Xabier Quiroga confírmasecomo unha das voces máis poderosas da actualnarrativa galega de inicio de século.

Page 20: Bahia Sur - Agosto

¿Cuando se produce tu encuentro con la pintura?Desde niña siempre fui muy observadora, la riqueza de la luz y de lospaisajes provocaba en mi la decisión de pintar todas esas sensacionesy poco a poco fui madurando con calma, esperando ese olor o esemomento mágico que me provoca coger los pinceles y seguir pintan-do.Que representa para ti el arte?El arte te elige a ti, es como la poesía en estado puro, la combinaciónde lo mejor de todo.En que estilo consideras que encaja tu obra?No sería objetiva para juzgar mi obra, pero puedo decir que esta llenade fuerza, sensibilidad, vigor y delicadeza. Es una mezcla de impresio-nismo y surrealismo. Siempre digo que soy como un limonero que dafruto y florece al mismo tiempo.Como artista tienes alguna manía, como horarios, lugares,tristeza, alegrías…….?Claro¡¡ Si es posible me gusta pintar con la luz del atardecer y escu-char música de JOHAN PACHELBEL en un lugar donde se respiratranquilidad. Cuando me siento triste me digo: se puede pintar elcolor de la tristeza? Entonces miro con calma mi corazón y rescatotodo el amor que hay en el.Alegria: Pasar un montón de tiempo con mis hijos,siempre tenemostantas cosas que contarnos que resulta fantástico.Que colorido prefieres y cual es tu paleta cromática?Me gusta el color del agua del mar, los verdes, me fascinan los viole-

20

Encarna MartínezEncarna expone suobra en el vestíbulo dela Casa Consistorialde Baiona, desde el 16de agosto hasta el 31del mismo mes.

Page 21: Bahia Sur - Agosto

tas. Mi paleta es como una revolución de flores silvestres.Cuales son tus pintores preferidos?Todos los que al ver sus obras me provocan belleza, perocomo referencia a seguir MONET, VAN GOGH Y REM-BRANDT, que es el poeta de la luz y el color.Invertir en arte es una buena opción en tiempode crisis?Si te gusta el arte y económicamente puedes permitírte-lo siempre es una buena elección.Que otros exposiciones y proyectos tienes enmarcha?Es posible una próxima exposición en la sala deSargadelos en BaionaY como proyecto hay una galerista en Italia que reclamami obra para exponer allí,ya veremos me limito a dar unpaso de cada vez, no me gustan las prisas.Con quien desearías compartir esta exposición?Con mi padre. Su vida estaba basada en la nobleza, bon-dad, generosidad y amor para todos nosotros. Ahoratengo la sensación que sin él, el sendero esta cuesta arri-ba es una prueba se resistencia poder subirlo sin su com-pañía, pero como alguien dijo: Lo hermoso es el viaje noel destino y con el fue maravilloso viajar. Dedico estaexposición a mi padre..

21

Page 22: Bahia Sur - Agosto

22

Contos e lendasEra no tempo de guerra civil de Espanha, alí um pouquinho anorte do Cais da Rua, existía um lugar muito abrigadinho dosventos do norte e do nordeste, a que os homens daquelaépoca chamavam o “canto da palha” naquele síto reuniam-setodos os días quinze ou vinte homens, uns já velhos e viaja-dos, outros de meia idade que não sabiam ler nem escrever.Os velhos falavam do seu passado, tinham estado naArgentina, outros no Brasil, outros na América do Norte, efalavam das suas vitórias e dos seus fracasso, Outros troca-bam impressões das coisas das suas profissões, robalos, lam-preias, sáveis, redes de tesmalho, aljarife, rovaleira... e doslugares que no río frequentavam, Pedras Oliveiras, Paracão,Carreiro Galego, Portinho do Senhor, Alverna, e muitosoutros sítos que eles conheciam. Muito perto desta genteestava o posto da guarda fiscal, o comandante do posto erao cabo Nunes, que todos os días comprava o jornal, quenaquele tempo era o único órgão de comunicacção social.

O jornal era quase sempre lido pelo mesmo leitor que lia defio a pavio. Os que não sabiam ler eram os que estavam maisatentos. O leitor, um pouco brincalhão, quando terminava deler, deitava um olhar pela assitência. Començava a ler coisasinventadas da sua cabeça e que dessem satisfação a algunselementos do grupo. Naquele tempo dizia-se que os comu-nistas punham os pobres todos a viverem bem, tiravam aosricos para dar aos pobres. O leitor comçava a ler aponta-mentos da guerra civil de Espanha. As orelhas de algunslevantavam-se como tromba de elefante, “Espera-se a todoo momento um desembarque de tropas vermelhas entre aGuarda e Baiona” no grupo estava um homen de chapéu nacabeça e uma vara na mão, ao ouvir que as tropas vermel-has vinham desembarcar, levanta um pouco o chapéu, batetrês ou quatro vezes com a vara no chão, e diz “ah c...a Casadas Pitas é para mim...”O teatro continuou ás gargalhadas.

Por Gavinho Pinto

Page 23: Bahia Sur - Agosto

23

Apartamentos Mirador Ría de BayonaC/Santa Marta 32

36308 BAIONA - PONTEVEDRATf.: 986 355 245 - 667 647 923 - Fax: 986 360 799

www.riadebayona.com / [email protected]

Para completar esta propuesta de relax cuenta con exclusivasterrazas con vistas al mar que harán de su estancia una expe-riencia inolvidable. Los apartamentos están situados a la entra-da de la villa de Baiona, justo enfrente de las playas de SantaMarta y Playa Ladeira, a 5 minutos andando del casco históri-co baionés, a 20 km del centro de Vigo y 15 mn. en coche delaeropuerto. Permitamos ser su anfitrión en su próxima visita aBaiona; sabemos que luego de conocernos querrá repetir la visita.

MIRADOR RÍA DE BAYONA es un complejo vacacional de dos edi-ficios que le ofrece apartamentos de distintas capacidades según su necesidadtotalmente equipados y acondicionados, pensados para que usted disfrute deuna grata estancia en amplios apartamentos amueblados y decorados conexcelente gusto emplenado un mobiliario moderno de cálidos colores, bañoscompletos con bañera y duchas, apartamentos acondicionados para minusvá-lidos, cocinas con todos los electrodomésticos, salones con televisor de pantallaplana de 29” y mando a distancia, ascensor, calefacción plazas de garaje..

Page 24: Bahia Sur - Agosto

Caino Vasconcellos, pintor autodidacta y poeta. Comienza su carrera en Inglaterra en la década de los 70, con gran éxito. Regresaa España y realiza diversas exposiciones en el ámbito nacional, en especial en Galicia. En los paisajes, el pintor se decanta por lasimplificación abstractiva, logrando una sublime armonía de colores y formas. La pintura de Caino es tributaria del románico, depórticos...recreando infancias a golpe recio de espátula, recogiendo amores de madre, nostalgia de romerías gallegas, infanciasgallegas, amores gallegos...Caino expone su obra actualmente en la nueva sala de arte de la tienda de Sargadelos en Baiona, en horario comercial.

Caino en Sargadelos

Page 25: Bahia Sur - Agosto

SargadelosSargadelos estrena tienda en Baiona. Recientemente se han sidoinauguradas unas elegantes y amplias instalaciones situadas en lacalle Carabela Pinta que permitirá ofrecer una mayor variedad depiezas y diseños tanto en vajillas, como en juegos de café, té, figurasdiversas o joyería. Asimismo en esta nueva etapa, Sargadelos cuenta con galería dearte, por lo que clientes y amigos, podrán disfrutar cada mes de unanueva exposición que sin duda animará la vida cultural de Baiona.

Sargadelos - Calle Carabela Pinta - Baiona - Tf.: 986356902

Page 26: Bahia Sur - Agosto

26

O verán convértese nun bo momento para preparar unha boamarmelada caseira xa que dispoñemos dunha maior variedadede froita de tempada (ameixas, melocotóns, albaricoques...), decuxo sabor poderemos gozar todo o ano grazas a este tipo depreparacións. E é que, aínda que o mercado nos ofrece hoxepor hoxe gran variedade de marmeladas industriais non hainada comparado ao cociñado de forma artesanal e caseira,que non resultan dificultosas de elaborar, achegan a satisfacióndo feito por un mesmo e ademais se poden implicar os nenosaxudando nalgúns preparativos que non impliquen risco, comoa elección das froitas, o lavado, facer etiquetas para rotular osbotes... e seguro que gozarán moito. Soamente haberá que teren conta algúns consellos; É conveniente facer as marmeladasen cazolas de aceiro inoxidable e suficientemente folgadaspara que ao ferver non se derrame a marmelada. Non convénpasarse de azucre para que non cristalice. Unha vez feita, con-vén deixar que entibie antes de pasala a tarros de cristal pre-viamente fervidos.

ELABORACIÓN:Todas as marmeladas teñen unha elaboración similar. O quemáis varía é a cantidade de azucre, podería tomar comoexemplo unha marmelada de albaricoque e, despois, añandien-do algunhas pistas sobre as cantidades de azucre que deberáengadir no caso doutras froitas:En primeiro lugar, pelar e partir os albaricoques. Pesar, e porcada quilo de froita engadir tres cuartos de azucre.Deixar macerar a froita co azucre, cubríndoa durante 12horas.Poñer nunha cazola e deixar a lume vivo ao principio, deses-cumando cando se necesite; baixar o lume, deixando cociñaruns 15 minutos aproximadamente. Para comprobar que esteano seu punto, botar unha pequena cantidade nun prato ecoller un pouco cos dedos: se ao separalos se forma unhafebra resistente, etonces está lista. Retirar do lume e deixararrefriar.

OUTRAS MARMELADAS:Para 1 kg de melocotón, engadir " kg de azucre.Para 1 kg de mazá, engadir " kg de azucre.Para 1 kg de amorodos, engadir 600 gr de azucre.Para 1 kg de amoras, engadir 1 kg de azucre.

ENVASADO:Lavar os frascos con auga e xabón, aclaralos e escorrelos,poñer un pano dobre no fondo dunha cazola e colocar ostarros boca arriba cun pano entre eles para que non choquenao cocer. Esterilizar tamén as tapas, deixalos cocer durante 10minutos, sacalos e secalos boca abaixo sobre un papel de coci-ña.Encher os envases estrilizados coa conserva, pechalos e colo-calos dentro dunha cazola cun pano no fondo, rodeándoos depanos para que non entrechoquen e rompan, cubrilos de augae tapar a pota. Polerla ao lume e contar 20 minutos dende quea auga comece a ferver. Sacalos en quente on unhas pinzas,secalos cun pano humedecido en alcohol e colocalos bocaabaixo sobre un pano para que se produza o selado ao balei-ro. Despois de esterilizado, non se debe intentar apertar máisas tapas de rosca, porque rompería o selado e se poderíanestragar os alimentos.

Marmeladacaseira

Page 27: Bahia Sur - Agosto

27

Manel RiveiroÁ fronte de “Peluquería Manel Riveiro” enGoían, está Manuel que ademais dun expertoprofesional é unha persoa vangardista atentoa todas as novidades do mercado para ofre-cerllas aos seus clientes. Por iso na súa pelu-quería para señora e cabaleiro non soamenteencontraremos os servizos habituais, de tintes,alisados, cortes..., se non que ademais haiunha ampla oferta en tratamentos de estética,e beleza que van dende pedicuras e manicu-ras cláscias, ás manicuras permanentes, depila-cións laser con alta tecnoloxía a extensións deHair Dreams, con cabelo natural e resultadosespectaculares. E a partir de setembro, outranovidade, “Peluquería Manel Riveiro” contarácunha tatuadora.Manuel Riveiro, dentro do seu estilo innovador, apostou xa haiunha par de meses por dar un espazo á arte, así o seu salónde beleza é tamén sala de exposicións e durante este mes, men-tres nos poñemos guapos(as), podemos contemplar a obra pic-tórica de Victor Rey Grande.

VICTOR REY GRANDEÉ pintor autodidacta dende moi novo, aos 12 anos foi galardo-ado nun certame organizado polo concello de Ourense.En 1973 raliza a súa primeira exposición na Festa da Istoriade Carballiño. Os seus estudos de Ciencias Económicas eEmpresariais e posteriormente o seu traballo non lle permitirondurante un longo período dedicarse con intensidade á pintura,aínda que a súa vocación sempre estaba presente e seguía pin-tando nos poucos anacos libres de que dispoñía.Co nacemento de ARGA, (Asociación de Artistas PlásticosGalegos), incorporouse a esta, no ano 2000, constituíndo o relan-zamento definitivo ao traballo pictórico e prolífica creación, par-ticipando na maioría dos acontecementos e feiras de Arte orga-

nizadas por esta, asi como realizando anualmente entre 3 e 4exposicións individuais, en Galicia, Madrid, Barcelona e Portugal.Igualmente durante uns anos foi membro da Asociación AGAEC.,coa que realizou diversas exposicións colectivas en España ePortugal.

Peluquería señora e cabaleiro, estética egalería de arte, unha oferta de luxo paraos seus clientes e amigos.

Page 28: Bahia Sur - Agosto

28

Provar Portugal

Agosto é, por excelência, “o mês das férias”, de desfrute,de dolce far niente. São muitos os forasteiros que visitamCaminha nesta altura do ano. Neste recanto minhoto oconvite ao gozo dos verdadeiros prazeres da vida é umaconstante. Desde a deliciosa gastronomia, às paisagens deinegável beleza, às charmosas praias, aos vinhos de incon-

testável qualidade, ao património arquitetónico de irrevo-gável valor… são muitos os fatores para vir de férias atéao Minho. Arte em Caminha? Sim. Mário Garrido brinda-nos comuma exposição de excelentes obras elaboradas com tintada china na Galeria/Bar After Eight. Mário Rebelo de Sousa

Por Amãndio Rodrigues

Page 29: Bahia Sur - Agosto

29

expõem na Galeria do Terreiro de Caminha um conjuntode obras de interessante valor artístico. A visitar.Em Setembro, em Âncora, vários artistas reunir-se-ão numgrande encontro de arte e será possível vê-los a pintar, adesenhar, a moldar… in loco, imagine-se. A não perder.Também a não perder é a idílica paisagem de Vila Praia deÂncora. Prove os produtos da terra, contacte com as gen-tes locais e dê uns refrescantes passeios pelo paredão,sempre junto ao mar…E como não, falo da nossa Cozinha, uma Cozinha de dedi-cação, de amor, trabalhada por mais carinhosas, que trans-formam o ingrediente mais simples num divinal prato. Eassim se desfruta de uma perfumada sopa de peixe e deuma saborosa caldeirada, elaborada igualmente com pei-xinho bem fresco, a imanar a maresia sempre que se levan-ta a tampa da panela. E assim se enlouquecem as papilasgustativas…E como não, falo-vos de Quinta da Sequeira 2011, um dosmelhores vinhos brancos do Douro vinhateiro. E mais uma

vez vos falo de Soalheiro Primeiras Vinhas, o meu néctardos deuses de predileção. São ambos vinhos que deve des-cobrir neste Verão, sem dúvida. E como não, termino com um cremoso Queijo da Serra,uma fatia de bolo de laranja e amêndoa, uma tentadoracompota de ameixa vermelha e um Vinho do PortoVintage.E assim me apercebo que a vida nos brinda constantemen-te com momentos inesquecíveis… Por isso, aproveitemos!Desfrutemos! Caminha, aqui está, à sua espera… perca-sepelas suas ruelas, pelas suas praias, mas não deixe de admi-rar o seu pôr-do-sol… Lindo, lindo!Boas férias!

RESTAURANTE AMANDIORúa Direita 129

Tf.: 00351 258921177 [email protected]

Page 30: Bahia Sur - Agosto

30

A coctelería rexorde con forza no mercado e auque seguramen-te nunca se foi, si é certo que nos últimos anos volve estar deactualidade e cada vez son máis os establecementos que ofrecenun amplo abano de posibilidades e aos clásicos cócteles dry mar-tinis, gin fizz, negronis, margaridas, daiquiris ou whisky sour seincorporan agora novas fórmulas, novos sabores, texturas e esté-ticas.Esta especie de alquimia na que se mesturan licores, froitas,refrescos e aderezos varios ademais dun toque máxico de gla-mour, son o trago perfecto para compartir conversación conamigos nas cálidas noites de verán.Que se convertese nunha tendencia de moda non quere dicir quea coctelería sexa un fenómeno novo. Aínda que as combinaciónsde bebidas alcohólicas se coñecían xa no século XVI, a súa popu-laridade produciuse nos primeiros anos do século XX.Xa en 1911 se editou por primeira vez en España un libro titula-do «A arte do coctelero moderno. Xeito de preparar os cock-tails, ponches e demais bebidas exóticas» do que era autor undos grandes gastrónomos da época, o barcelonés IgnacioDomenech.

Pero o auténtico boom chegou nos anos 20, arroupado por unscostumes, as da Belle Epoque, que favorecían o glamour e o luxo,aspectos aos que a coctelería non é allea. E sobre todo se dió ofenómeno, nos Estados Unidos, durante o período da Lei Seca. Oalcohol, ademais de estar prohibido, era de moi baixa calidade oque obrigou os camareiros a buscar fórmulas que disfraran oproduto fundamentalmente engadindo outras bebidas ademais dediferentes zumes.Preparar un bo cóctel, é unha arte e o éxito está en conseguirunha mestura equilibrada de bebidas e aditamentos, normalmen-te sempre sobre unha base de alcohol cun sabor complementa-rio que pode ser un xugo de froitas, un xarope, ovo ou outrabebida alcohólica como o vermú, para rematar cunha achega cor.A bebida alcohólica principal foi cambiando co paso do tempo.Nun principio o coñac ou brandy e os anisados tiñan un gran pro-tagonismo. Neste novo rexurdir da coctelería mantense o whiskypero gañan presenza o ron, o vodka e, sobre todo, a xenebra. Aaparición no mercado das marcas de moita calidade con coidadosprocesos de elaboración, impóñense fronte ás de gran consumo.

Cócteles A coctelería rexorde con forza no mercado cun amplo abanode novas suxestións

Page 31: Bahia Sur - Agosto

31

El TúnelESPECIALIDAD EN MARISCOS Y PESCADOS

DE LA RÍA

TERRAZA INTERIOR, LOCAL CLIMATIZADO

Ventura Misa 21 Baiona - Telef.: 986 355109 / 986 355527

Restaurante

Aos bares ou locais de copas, chegan decenas de marcas de xene-bra, de rons procedentes do Caribe, de Venezuela, deGuatemala... con crianzas de 12, 18 e ata 23 anos. Vodkas de todoo mundo, dende os tradicionais rusos ou escandinavos ata os ela-borados en Francia ou en Estados Unidos, sempre en botellas dedeseño verdadeiras pezas de arte.O gin tonic é o trago longo por excelencia, pero a febre que haien torno a este combinado non quere dicir que se renuncie aoresto de cócteles. Volve haber sitio para un bo gin fizz, para unreconfortante bellini, para un margarida ben feito, para un emer-xente pisco sour no que a bebida peruana substitúe ao whisky,para unha refrescante caipirinha, para un mentolado mojito... Ysempre para o dry martini, o rei dos cócteles, o que populariza-ron no cine Humphrey Bogart ou o superaxente James Bond(«axitado e non removido»). Sempre sobre a base dunha boaxenebra e unhas gotas de vermú seco.E dos clásicos ás novas creacións como os cócteles de cervexa.A creatividade do camareiro é fundamental e as posibilidades soninfinitas.Estas son algunhas novidosas suxestións para este verán:

Ruso negro2/3 de vodka ruso1/3 de lícor de café cun lixeiro toque de chocolateXeos de xeoClement Creole Royal:1/4 de ron3/4 de champaña brutPela de laranxa e cereixa para adornarServir en copas moi fríasOutro cóctel de verán é o que propón a marca de ron venezola-no Santa Teresa.

Pink Lady2/3 de xenebra seca1/3 de zume de limón3 gotas de granadina1 clara de ovoXeos de xeo trituradoPel de lima para adornar

Page 32: Bahia Sur - Agosto

32

El 60% de los adultos y el 40% de los niños que hayan sufrido lapicadura de un himenóptero en alguna ocasión tendrán una nuevareacción igual o más grave que la anterior si el insecto les vuelvea picar.Tras una picadura, si aparecen síntomas como dolor, edema, fiebreo dificultad respiratoria, hay que acudir inmediatamente al médi-co.Nos encontramos en una estación en la que son habituales laspicaduras de abejas y avispas, por ejemplo, dado el aumento de suactividad al haber más polen a su alcance. También son frecuenteslas picaduras de animales marinos (medusas, erizos de mar…) ode arácnidos, ya que se pasa más tiempo al aire libre. “En particu-lar, los niños son más susceptibles de recibir estas picaduras yreaccionan, en numerosas ocasiones, de forma exagerada, pudien-do aparecer lesiones a distancia que producen mucho picor – loque llamamos prúrigo estrófulo o prurigo por picaduras”, señalael doctor Raúl de Lucas Laguna, dermatólogo del centro médicod-médical de Madrid.

“Las picaduras de insectos en general, no son peligrosas, aunquealgunos pueden transmitir enfermedades como la fiebre botono-sa, la enfermedad de Lyme o la leishmaniasis”, apunta el Dr. deLucas. La reacción común es un dolor intenso en el momento en que seproduce la picadura, la formación de una pápula – mancha elevaday sólida sobre la piel que mide menos de 1 cm–, una desagradablesensación de picor y la posibilidad de que aparezca un edema pro-gresivo en las horas siguientes. En estos casos, “si aparece dolor intenso, edema, fiebre o dificul-tad respiratoria, se hace necesario actuar y acudir al médico”, des-taca el experto. Por otra parte, es importante revisar la piel y deforma periódica, puesto que aquellas personas que ya han sufridouna reacción alérgica a himenópteros, sufrirán una nueva reacciónigual o más grave que la anterior -en el 60% de los adultos y en el40% de los niños- si esta clase de insecto les vuelve a picar. El contacto con animales desconocidos puede provocar infeccio-nes. Son frecuentes las infecciones por hongos o inclusive la tiña,

Verano y picadurasEs tiempo de vacaciones debemos prevenirnos en las salidas al mar o a la monta-ña contra las posibles picaduras de abejas, avispas, medusas, erizos...

Page 33: Bahia Sur - Agosto

33

aunque esta afección sea un cuadro benigno que no sueledar problemas. Para evitarlas, conviene eludir el contactocon animales que no conozcamos o que presenten calvaso heridas en la piel.

Consejos en caso de picadura Si la picadura es de un insecto (tipo avispa o abeja) deberetirarse el aguijón raspando suavemente la piel, peronunca tirando de él ni apretando la piel. A continuación seha de limpiar la picadura con agua y jabón y aplicar hielosobre la misma para reducir el dolor. Es fundamental no rascarse para evitar que empeore yaumente el riesgo de infección. Si la lesión procede de unanimal marino (erizos, pez araña, etc.), hay que lavar lazona de la picadura con agua abundante para eliminar elmayor número posible de espinas. Después, convienesumergir la zona afectada en agua caliente durante mediahora y, para acabar con el resto de espinas, lo mejor esutilizar unas pinzas o guantes. Por otro lado, si la picadura es de medusa, se recomiendasalir inmediatamente del agua y no frotar la zona afecta-da, retirando los tentáculos adheridos a la piel tambiéncon una pinza o guantes. En este caso, se debe lavar laherida siempre con agua salada y no con agua dulce yaque ésta facilita la descarga del veneno de los tentáculos.Por último, aplicar frio durante unos minutos y más tardecompresas empapadas en vinagre, bicarbonato o amonía-co. En cualquier caso, hay que acudir al médico si se observaun empeoramiento de la zona afectada o bien aparecencomplicaciones de otro tipo, por ejemplo respiratorias, osi no se pueden extraer las espinas con facilidad, siaumenta el dolor o la hinchazón, o si aparece fiebre.

Page 34: Bahia Sur - Agosto

34

Chi Kung (o Qui Gong en chino romanizado) significa control, dominio o arte de la energía. Susmetas generales son: salud, buena forma física, longevidad y cultivo de nuestras propias faculta-des. El Chi Kung es una gimnasia energética que fortalece el cuerpo y la mente distribuyendode forma equilibrada la energía en nuestro cuerpo. Lo ideal es practicarlo en un espacio abier-to, en la naturaleza; cualquier momento es bueno aunque los maestros del Chi Kung consideranla salida del sol el momento más apropiado por ser la hora de la energía creativa. El potencial del Chi Kung deriva del movimiento (la forma), la respiración y la concentración denuestra mente y en el entrenamiento se debe alcanzar una coordinación armoniosa de estos ele-mentos. La forma es el modo en que se realizan los movimientos. La respiración debe ser lenta,suave y profunda y nuestra mente debe estar tranquila y centrarse en la práctica. La filosofíadel Chi Kung señala que el ejercicio debe tener en cuenta que la persona está formada no sólopor el cuerpo físico sino también por la mente y el espíritu así que el ejercicio que hagamosdebe dar respuesta a esta triple vertiente, fortalecer el cuerpo, calmar la mente y elevar el espí-ritu.El chi es la energía que llena el universo y se encuentra en el cielo, la tierra y los seres vivos.Según la filosofía oriental la energía fluye, en todas las cosas existe una energía esencial invisi-ble, denominada de diferentes formas; chi en China, ki en Japón, y prana en India.En los últimos años en occidente se comienza a aceptar el concepto de chi en similitud a lacirculación de bioelectricidad en el cuerpo. La enfermedad, según los chinos, aparece por un des-equilibrio de energía; este desequilibrio puede aparecer por un bloqueo energético debido a lamala alimentación, estilo de vida, estrés, sobreentrenamiento… Sólo el propio ser humano serácapaz de conseguir ajustes en sí mismo y mantener la energía en equilibrio. A través del ChiKung podemos conseguir dicho equilibrio y retrasar la involución regulando el cuerpo, la respi-ración y la mente. De esta forma podremos dirigir la energía a la zona que lo necesita, el obje-tivo es que fluya de modo natural. El chi es como el agua de un río, no podemos empujarla

pero si dirigirla y favorecer su circulación limpiando o eliminando obstrucciones en su cauce,según uno de los axiomas del Chi Kung.El cuerpo debe estar relajado, esta relajación se inicia en la mente, si la mente está en paz elcuerpo estará en relajado, equilibrado y ayudará a la mente a concentrarse (interrelación). Setrata de una relajación a varios niveles, en primer lugar relajación física, se adopta una posicióncómoda cuando nos movemos o estamos de pie; en segundo lugar una relajación de músculos ytendones dirigiendo la mente hacia ellos y por último una relajación de órganos internos. Si rela-jamos nuestro interior podremos dirigir la energía y corregir sus desordenes. Tenemos que sercapaces de sentir nuestro cuerpo, de establecer un diálogo interior, conocerlo, para poder elimi-nar los posibles obstáculos internos a la circulación de energía.Es importante el concepto de enraizamiento, se refiere a la conexión con la energía de la tie-rra. En los movimientos, las piernas deben estar flexionadas y las plantas de los pies bien "suje-tas al suelo". Debemos bajar el centro de gravedad, así el chi se asienta y entra en el "tantien" (centro de energía vital de nuestro cuerpo) y en los centros de energía situados en lasplantas de los pies y podremos desarrollar la raíz. Esa raíz imitando a un árbol nos dará esta-bilidad, nos anclamos en el suelo firmes como un gran árbol, unidos a la tierra que nos trans-mite el chi, de forma que es difícil perder el equilibrio.Al respirar, tomamos chi y éste se distribuye por el cuerpo. La respiración debe ser tranquila ynatural. Está influenciada por las emociones y se ve afectada por las alteraciones importantes delos estados de ánimo. El enfado provoca mayor espiración y la tristeza mayor inspiración, en cam-bio, cuando la persona está serena existe un equilibrio entre ambas. Primero tenemos que cal-mar la mente mediante una respiración más o menos profunda; sin inspirar al máximo, pues estoprovoca que los músculos cercanos se tensen, será una inspiración que llene los pulmones al 70% de capacidad aproximadamente; una respiración predominante abdominal para distribuir laenergía desde el "tan tien" y silenciosa, lo cual mejora la concentración y serenidad.

Chi Kung Gimnasia energética que fortalece el cuerpoy la mente.Lo ideal es practicarlo en unespacio abierto, en la naturaleza;

Page 35: Bahia Sur - Agosto

35

En cuanto a la respiración en movimiento debemos seguir la siguiente norma: cuando el cuerpoesta recogido se exhala y al tomar aire se extiende el cuerpo. Se trata de no pensar, olvidar problemas, solo así estaremos en paz. Conscientemente debemosparar la actividad de la mente y concentrarnos, si el chi está bajo control y no malgastamosenergía, ésta debe circular libremente por nuestro cuerpo. Debemos serenar nuestro espíritu yalejar pensamientos con una sonrisa interior, esta sonrisa, casi imperceptible, es la sonrisa quetenemos cuando imaginamos algo que nos agrada y es una sonrisa dirigida a todo nuestro cuer-po, a nuestros órganos internos de forma que nos cuida por dentro, Mantak (2001:29). Esta son-risa interior nos llena de alegría y serenidad y nos mantiene abiertos a la recepción y circula-ción de energía ya que un estado de tensión o preocupación nos cierra y bloquea.El Chi Kung mejora las funciones cerebrales. Con la práctica, la intuición y la voluntad se esti-mulan. Aumenta la oxigenación y mejora la memoria y la concentración. Suele fomentar un inte-rés por los aspectos espirituales de nuestra vida, favoreciendo la claridad mental, asumiendo quemuchos problemas físicos se derivan de una actitud mental inadecuada.El Chi Kung busca un equilibrio entre el movimiento y la quietud. Los movimientos lentos, lasuavidad y fluidez son claves como contraposición a la rigidez y estancamiento de energía comoseñala Lao Tse (1998:179): "En verdad ser rígido y duro es el camino de la muerte. Y ser suavey flexible es el camino de la vida".

Si existe tensión en nuestro cuerpo se bloquea el paso de energía, pero si nuestros movi-mientos son suaves y estamos relajados la energía fluye. El movimiento de nuestro cuerpo eslento para acompasar a la inspiración y espiración que se hace profunda y lenta, esto favoreceun estado de concentración. La transición de un paso a otro se realiza sin movimientos bruscos,todo sucede sin prisas pero sin pausas. Los movimientos de flexión llenan de energía nuestrocuerpo y en las aperturas se expulsa esa energía. Además al flexionar y extender los miembros,los meridianos se estiran y tensan, lo cual resulta como un masaje que favorece la circulaciónde energía en los meridianos, mejorala movilidad de las articulaciones, la flexibilidad, y la consciencia del propio cuerpo.Hemos mencionado la respiración, la circulación de energía, la calma mental, pero no olvidemos

que el Chi Kung es también ejercicio, una gimnasia suave, lo cual es necesario para mantener y

mejorar la salud. En el Chi Kung se busca el trabajo muscular y los estiramientos para así for-talecer el cuerpo y mantener músculos, tendones y articulaciones flexibles de forma que facilitenel flujo de energía hacia los órganos internos. Por otra parte el hecho de que los movimientossean lentos facilita su control de forma que elimina el riesgo de lesión y se convierte en unaactividad muy recomendable a todas las edades.El primer tipo de Chi Kung que se conoce fue probablemente una especie de danza meditativaque favorecía el equilibrio energético del cuerpo y mejoraba la salud de los practicantes. Diversosdocumentos chinos muestran que hacia el 2700 a.c. era ya un aspecto importante de la medi-cina china pues se desarrollaron ejercicios respiratorios como medio de prevención de enferme-dades. En un principio se utilizaba en las poblaciones de la cuenca del río Amarillo para quitarla humedad de las articulaciones y músculos y estimular la circulación de la sangre. Un momen-to importante se produce sobre el 527 a.c. cuando Bodhidarma, un príncipe budista hindú viajaa China e idea un plan de entrenamiento para fortalecer el cuerpo y la mente de los monjes,lo cual da origen a las tendencias modernas del Chi Kung. Desde entonces se desarrollaron variasramas del Chi Kung cuyo conocimiento permaneció en China hasta mediados del siglo pasado.En la actualidad es cada vez más apreciado en nuestra sociedad de occidente por sus virtudessaludables y de reducción del estrés.Beneficios del Chi Kung- Mejora la percepción del esquema corporal. - Mejora la resistencia y fortalece el sistema osteoarticular. - Regenera nuestra energía y mejora su circulación en nuestro organismo. - Aumenta la capacidad respiratoria. - Aumenta la flexibilidad y la movilidad de las articulaciones. - Mejora el tono muscular. - Refuerza la capacidad para el deporte. - Mejora la concentración y la resistencia en el trabajo. - Reduce el estrés. - Mejora nuestra salud en general.

670 504 418

Osteopatía Homeopatía Acupuntura Coreana ( de las manos) Medicina Tradicional China y Acupuntura Hwal-Bup-Sa (digitopuntura Corena) Kinesiología, etc...

VIGOUrzaiz 108 - 2º A

T.986 473 388

PONTEVEDRAGarcía Camba 4 - 5º C

O ROSALCunchada - A Pousa 9

Page 36: Bahia Sur - Agosto

36

As algas cotizan a alza e esta�n de moda tanto poloseu valor gastrono�mico como pola su�a imaxeecolo�xica. En Galicia a actividade vinculada a�extraccio� n de algas e� escasa, ai�nda que ten un altopotencial. A su�a versatilidade e� a su�a gran virtude.Faise preciso dar a con�ecer a� poboacio� n os usos ebeneficios das algas, e abrir o mercado dun produ-to que pode servir para abrir novas fontes deemprego no noso pai�s. Nalgu�ns lugares, como naBretan�a francesa, as algas constitu�en, ademais, unelemento turi�stico de gran importancia.Facer de Baiona unha vila de referencia sobre asalgas en Galicia, convertendo este recurso nun ele-mento de dinamizacio� n territorial. Este son os obxectivos que per-segue o proxecto “Oucas de Baiona. Os recursos propios como fac-tor de desenvolvemento” que ven de iniciar o concello de Baiona eque conta con financiamento europeo a trave�s do GAC 17 Ri�a de

Vigo-A Guarda. O proxecto, que se desenvolve-ra� entre os mes de xullo e setembro inclu�e dife-rentes accio� ns entre as que cabe destacar a rea-lizacio� n dun estudo sectorial centrado no recur-so, cursos de formacio� n para restauradores,xornadas de degustacio� n, xornadas divulgativas,visitas ao intermareal, creacio� n dunha marcacomercial.Unha das accio� ns destacadas deste proxecto e� arealizacio� n dun estudo sectorial que ten comoobxectivos con�ecer as principais especies exis-tentes no litoral e a su�a potencialidade deexplotacio� n. Este traballo permitira� con�ecer,

tame�n, a realidade do mercado en relacio� n a� demanda de algas e asposibles vi�as de emprego para Baiona tendo como recurso base, asalgas.Nesta lin�a de traballo, o esti�mulo da actividade extractiva e a crea-

Algas, valor en alza

Page 37: Bahia Sur - Agosto

37

cio� n de emprego, esta� programado un curso de formacio� n dirixidoaos marin�eiros e mariscadoras de Baiona que pretende a su�a habili-tacio� n para a extraccio� n do recurso. A formacio� n especi�fica ira�acompan�ada de formacio� n no a�mbito do cooperativismo, na idea depromover a fo� rmula cooperativa como vi�a posible para a organiza-cio� n da explotacio� n do recurso.Outro dos eixos sobre os que se desenvolvera�n diferentes iniciati-vas no marco deste proxecto esta� relacionado coa gastronomi�a.Cada vez mais, as algas esta�n presentes nos pratos dos mellores res-taurantes. Ferra�n Adria�, Juan Mari Arzak, Joan Roca utili�zannas conasiduidade nas su�as elaboracio� ns. Coa idea de facer presente as algasnos menu�s dos restaurantes de Baiona, o proxecto ofrece un cursode formacio� n para restauradores impartido por Paco Caneda, afa-mado restaurador grovense, cunha alargada experiencia na promo-cio� n das algas como elemento culinario. Con este curso perse�gueseo obxectivo de que os restauradores de Baiona obten�an unha cuali-ficacio� n teo� rico-pra�ctica axeitada, que lles permita comezar a utili-zar estes produtosnas su� as cocin� as,introducindo as algasnos menu�s dos res-taurantes da vila deBaiona, conseguindoasi� unha diversifica-cio� n da oferta culina-ria ao tempo que seaposta por unhamaior presenza dosprodutos locais decalidade. Deste xeito,os pequenos hosta-leiros estara�n axu-dando a contribui�r aque Baiona sexa con-siderada como unhavila referente na utili-zacio� n deste recurso.Como complementoa esta accio� n formati-va, o proxecto pro-gramou unhas xornadas de degustacio� n onde as restauradoras erestauradores da vila podera�n amosar os con�ecementos aprendidosanteriormente, proporcionando ao pu�blico asistente unha variedadede pratos realizados a partir das algas. Estas xornadas realizaransenos bares e restaurantes da vila, durante dez di�as de setembro, coafinalidade de que non coincida exclusivamente co turismo estival eimpulsar un turismo desestacionalizado. A intencio� n e� atraer visitan-tes para degustar o produto independentemente da e�poca do ano.No marco das accio� ns divulgativas do proxecto esta�n previstas arealizacio� n de visitas guiadas ao intermareal. Estas sai�das eminente-mente divulgativas esta�n pensadas para todas aquelas persoas inte-resadas en con�ecer as diferentes algasexistentes no litoral deBaiona, asi� como explicar a influencia das mareas na zonacio� n dasalgas e animais no litoral; amosar as principais especies de algas e osseus principais usos; falar das estacio� ns do mar; da importancia denon realizar extraccio� ns incontroladas de algas, mariscos; e daimportancia de coidar e manter limpo o litoral, incidindo sempre naconcienciacio� n como base dun desenvolvemento econo�mico sosti-ble. A zona escollida para mostrar a diversidade do litoral sera� oentorno do Parador de Baiona.Tame�n desde unha perspectiva divulgadora, esta� prevista a celebra-

cio� n dunhas xornadas te�cnicas onde se abordara� a realidade dasalgas desde o a�mbito da investigacio� n, do sector extractivo, da indus-tria transformadora. No marco destas xornadas contaremos conponentes da Universidade da Corun�a, representantes de empresasque elaboran algas para a industria alimentar e cosme�tica.Por u� ltimo, o proxecto ten desen�ado unha campan�a de promocio� ne difusio� n a trave�s dos medios de comunicacio� n e das redes sociaiscoa que se pretende difundir as diferentes propostas e actuacio� nsdesenvolvidas. Para este fin, o proxecto contara� cunha marca identi-ficadora “Oucas. Algas de Baiona”. Esta marca permitira� transformare comunicar a idea de Baiona como un lugar referente no mundodas algas, proporcionando unha grande personalidade ao proxecto.Unha vez finalizado o proxecto: “Oucas de Baiona. Os recursos pro-pios como factor de desenvolvemento”, espe�rase conseguir que asalgas deixen de ser un recurso non explotado e valorado e se ten�ainiciado o camin�o para as convertir nun importante motor dinamiza-

dor para o concello eos seus habitantes.O mundo das algas encifrasA costa galega e� unhadas maiores hortassubmarinas deEuropa. Existen ma�isde 600 especies dealgas nas nosas cos-tas, ai�nda que nontodas son explotablesdende o punto devista econo�mico.A recoleccio� n dealgas por parte deempresas e confrari�asen Galicia non chega a500 toneladas, nunhaindustria que procesaaprox imadamenteunhas 6000 ao ano. E�dicir, Galicia debe

importar o 90% das algas que necesita.No ano 1995, soamente existi�a en Galicia unha confrari�a que explo-tara este recurso, mentres que no ano 2010, 18 confrari�as tin�anplans de explotacio� n autorizados pola Xunta de Galicia para aextraccio� n do mesmo. A estes datos, haberi�a que sumar, ademais, as5 empresas galegas que tame�n esta�n autorizadas para a extraccio� nde algas.Os usos das algas son tame�n moi diversos, utili�zanse na industria ali-mentaria, cosme�tica, farmace�utica, en agricultura, en ganderi�a, etc.Estas serven dende alimento para humanos ata pensos para animais;empre�ganse como espesantes, fertilizantes, ficoloides, e gomasindustriais; esta�n presentes en produtos de talasoterapia, condi-mentos, gominolas, desodorizantes, conservantes, tintas, insectici-das... Sen embargo, malia atoparse en todas estas gamas de produtosde uso diario, as algas, normalmente, pasan desapercibidas para apoboacio� n, existindo un gran descon�ecemento dos seus usos, asi�como, da su�a contribucio� n a� vida diaria das persoas.

Trespe� s Soc. Coop. Galega. Persoa contacto: Alberte Roma�n tfn: 986 110045/ 693633550 email:[email protected]

Page 38: Bahia Sur - Agosto

38

Recetas vegetarianasENSALADA CALIENTE DE LENTEJAS Y ARROZ BLANCO

Ingredientes: dos partes de lentejas y una de arroz blanco, un tomate cor-tado en cubos, calabacín cortado en cuadraditos, 1 zanahoria bien picada,unas ramas de perejil fresco, una pizca de sal, 1-2 cucharadas soperas deaceite de oliva virgen extra.Elaboración: Cocer las lentejas y el arroz solos, con un poco de sal y porseparado. Reservar. Aparte se pican las verduras y se cuecen al vapordurante unos minutos. No deben quedar en ningún caso muy blandas. Elpunto justo de cocción que las hace más agradables y más digestivas, peroalgo crudas aún. Cuando estén listas se escurren y se juntan con las lente-jas y el arroz en una ensaladera añadiendo una o dos cucharadas soperasde aceite de oliva virgen extra. Se espolvorean con perejil fresco picado.Se toma una ensalada caliente.

ESTOFADO MIXTOIngredientes: unas tiras de pimiento rojo, 1 tomate grande, media o uncuarto de berenjena, una rama de apio, medio o un cuarto de calabacínpequeño, una o dos raciones de garbanzos, 1 diente de ajo picado, 1 rami-llete de perejil, agua, 1-2 cucharadas de aceite de oliva virgen.Elaboración: cocer los garbanzos solos, con una pizca de sal y laurel.Incluso algo de cominos. Aparte en una cacerola ponemos el aceite ypochamos el ajo y el apio picados finamente. Una vez pochados agregamosel pimiento, los garbanzos, el tomate, la berenjena y el calabacín cortadosen cuartos. Hay que remover todo el tiempo. También añadimos un pocode agua y ponemos a punto de sal. Se deja reducir al mínimo. Por últimoañadimos el perejil picado.

MENESTRAIngredientes: judías verdes o brécol o espinacas o acelgas o verduras varia-das + una ración de pasta italiana integral (macarrones, plumas, lacitos…)+1-2 cucharadas de aceite de oliva virgen extra, 1 diente de ajo, 1 tomategrande, maduro, laurel y tomillo; un huevo cocido.

Elaboración: sofreír ligeramente en una o dos cucharadas de aceite el ajopicado y los tomates pelados y cortados en trocitos menudos. Añadir lau-rel y tomillo. Cubrir con un poco de agua, añadir una pizca de sal y dejarcocer la verdura escogida hasta que esté tierna. Aparte cocer la pasta conmuy poca sal o sin sal.. Cuando la menestra esté lista añadir la pasta escu-rrida y rehogar unos instantes a fuego suave. Añadir huevo duro cortadoen rodajitas o desmenuzado.

PASTA INTEGRAL CON SALTEADO DE VERDURASIngredientes: una ración de espagueti integral, una zanahoria cortada entiras, calabacín cortado en cuartos pequeños, berenjena cortada en cuar-tos pequeños y tomate maduro pelado, 1-2 cucharadas de aceite de olivavirgen, laurel y orégano.Nota: puedes poner otras verduras si apetece.Elaboración: poner el aceite en una sartén y sofreír un poco el tomate conuna hoja de laurel y orégano al gusto. A continuación añade la zanahoria,la berenjena y el calabacín. Se aliña con una pizca de sal y se saltea todojunto.

Aparte, cocer la pasta en agua con sal. Se escurre, se pone en un platollano y se le añade por enzima el salteado de verduras.

TORTILLA LIGERAIngredientes: espinacas, brécol o acelgas o setas, 2 huevos, una pizca de sal.Elaboración: cocer la verdura al vapor y reservar. Si empleas setas: saltearcon un poquito de aceite y añadir a los huevos en lugar de la verdura.

Por Gloria Pérez

Page 39: Bahia Sur - Agosto

39

Batir los huevos y sazonar. A continuación se le vierte la verdura o lassetas. Mezclar bien. Proceder como una tortilla corriente.

HAMBURGUESAS1 taza de leguminosas bien cocidas (lentejas, soja o garbanzos), 1 cebollapicada fina, 1 diente de ajo picado fino, " zanahoria rallada fina, perejilpicado fino, 1 cucharadita de comino en polvo, harina blanca, aceite deoliva, salsa de soja, 2 raciones.1 - Saltear la cebolla y el ajo con unas gotas de aceite de oliva y una pizcade sal marina durante 2-3 minutos.2 - Machacar bien las leguminosas cocidas. Añadir la cebolla el ajo, la zana-horia el perejil y el comino. Mezclarlo bien todo hasta obtener una con-sistencia compacta. Si todavía fuera algo blanda, añadir un poco de hari-na.3 - Dar forma a las hamburguesas con una pequeña cantidad de masa,según el tamaño deseado. Rebozar con harina blanca.4 - Calentar el aceite y freír cada hamburguesa, por ambos lados, hastaque adquieran un color marrón claro y estén crujientes.5 - Secar sobre papel absorbente el exceso de aceite y servir caliente.

BOCADILLOS

Sándwich de nueces, berro (o canónigo) y queso: 3-6 rebanadas depan de molde integral con corteza, 3 nueces picadas gruesas por sánd-wich, canónigo o berros al gusto, 100 g de queso desnatado. Batir, con labatidora de mano, la ensalada y el queso, pero sin triturar demasiado.

Añadir a esta pasta untuosa las nueces desmenuzadas (no mucho) y untarlas rebanadas de pan.Baguette de salchichas de tofu: 1 baguette, 2 salchichas de tofu,tomate maduro para untar el pan, 2 cucharaditas de aceite de oliva vir-gen. Untar la baguette con tomate bien maduro y aliñar con las cuchara-ditas de aceite. Cortar las salchichas en rodajitas muy finas y pasarlas porla sartén con una gota de aceite hasta dorarlas ligeramente. Dejar enfriare introducirlas en el pan.

Page 40: Bahia Sur - Agosto

40

Polo xeral traducimos como moda o conxunto de tendencias mate-rializadas en prendas y accesorios que determinadas casas de confec-ción lanzan al mercado cada temporada e todo aquel que non quei-ra permanecer aillado socialmente debe adoptar en certa medida nasua indumentaria.A principios do século XX, mais concretamente o primeiro cuarto,sucede un cambio no estilo de vida da sociedade, que busca o prác-

tio e se empeza a cuestionar as normas sociais dunha época anterior.O Século comenza comenza coa muller desligándose das curvas des-facendose do corset e volvendo as formas que non marcan curvas,atrevendose a vestir faldas que deixaban ver os tobillos.Nestas dúas fotos obsérvase a diferencia, así na foto 1 prima unhaépoca de normas sociais moi ancladas no pasado, mentras que nafoto 2 veses un estilo na procura de novas fronteiras na moda.

Reloxo dearea

MODA DO PRINCIPIO DO SÉCULO XX

Foto e texto: Antonio Avión Garrido

Page 41: Bahia Sur - Agosto

41

Page 42: Bahia Sur - Agosto

42

El Codaste, velero tutelado por el Monte Real Club de Yates de Bayona, con Nacho Camposcomo patrón, Roberto Fontán en la misión de armador y Laureano Wizner en la de asesor, seha alzado esta tarde del domingo día 12, con el título gallego de cruceros ORC 2012, una citadeportiva que ha acogido el Real Club Náutico de Sanxenxo en el marco del 13º Trofeo HotelCarlos I Silgar, y que ha contado con el apoyo de la Xunta de Galicia, a través de la SecretaríaXeral para o Deporte, la Diputación de Pontevedra, el Concello de Sanxenxo, la FederaciónGallega de Vela y Nauta Sanxenxo.La última jornada comenzaba con el aplazamiento en tierra de toda la flota. El viento reinan-te en la Ría de Pontevedra no se prestaba a colaborar en el desarrollo del último día de laregata sanxenxina, con el Comité pendiente del semblante en el horizonte que diese muestrasde algún perfil esperanzador para ordenar la salida de los barcos a la mar.Tras un tiempo de espera Eolo comenzó a llegar de manera tímida, con la misma proceden-cia que en días anteriores, un 235, es decir, suroeste que portaba 6 nudos, los justos paraque, una vez entablado, se pudiese trazar un primer bastón o barlovento-sotavento. El PRO(Oficial Principal) eligió un recorrido de 5,39 millas, con 2 ceñidas y dos popas. Al igual queen la prueba costera de ayer sábado hubo que repetir la salida hasta tres veces, la última

con bandera India. Vencieron en esta primera manga el Alicia en ORC 1; el Machichaco en ORC2; el Andarivel en ORC 3 y el Argos en ORC 4.La segunda fue algo más larga, con aplazamiento en el agua por en medio, esperando a los bar-cos más rezagados de la primera manga. En esta ocasión fue el Siradella el vencedor del bas-tón en ORC 1; Codaste se impuso en ORC 2; Andarivel repitió en ORC 3; lo mismo que el Argosen ORC 4.Tras las cuatro pruebas disputadas durante las tres jornadas del Trofeo Hotel Carlos I Silgar,dos costeras y dos barlovento-sotavento, los vencedores por Grupo fueron, en ORC 1 el Alicia,de Luís de la Peña, del Real Club Náutico de Sanxenxo, con 6 puntos. Segundo en esta Divisiónfue el Siradella, de Francisco Gude, del Club Náutico de Portosín, con 9 puntos. Y tercero elAmbiotec, de José Manuel Gil, del Club Náutico Deportivo de Barraña, con 16 puntos.En ORC 2 venció el Codaste, de Nacho Campos, ganador de la General Absoluta y, por lo tanto,del Campeonato Gallego de Cruceros. El Barco del Club de Yates de Bayona se llevó el TrofeoHotel Carlos I Silgar con 5 puntos. Con 6 más se ubicaba el Machichaco II, de José Antonio

Quintero, del Club Marítimo San Amaro, y con 13 puntos el Oral Group, de Pedro Pazos, dePortosín.En ORC 3 fue Andarivel el brillante vencedor, tras mantenerse invicto las tres jornadas en estaClase. El barco de Ricardo Valdés, del Liceo Casino de Vilagarcía, se llevó el primer lugar delcajón con 4 puntos. La segunda plaza fue para Accastillage&Diffussion, de Jaime Barreiro, delReal Club Náutico de Sanxenxo, con 9 puntos. Y tercero el Punta Lagoa, de Alberto Iglesias, delClub Náutico Punta Lagoa, con 14 puntos.Por último, en los ORC 4 el protagonista fue el Argos, de Santiago Vecino, del Club Náutico deRianxo, con 6,5 puntos. Segundo fue el Troscado, de Natalia Velázquez, del Real Club de Mar deAguete, con 14 puntos. Y tercero el Santiago Roma Rías Baixas, de Iñaki Carbajo, del ClubNáutico de Beluso, con 15,5 puntos.La entrega de premios se celebró a las siete de la tarde con la presencia de la Concelleirade Deportes del Concello de Baiona, Isabel González; el Adjunto a la Dirección del Hotel CarlosI Silgar, Leonardo López; el Comodoro del Real Club Náutico de Sanxenxo, Joaquín Ariza; elPresidente de la Federación Gallega de Vela, José Ángel Rodríguez; y el Vicecomodoro del Náuticode Sanxenxo, Luís de la Peña.

Trofeo Hotel SilgarEl barco del Club de Yates de Bayona patroneado por Nacho Campos Campeón Gallego de Cruceros de 2012

Page 43: Bahia Sur - Agosto

43

El Muelle de las Carabelas acogió la segunda de las Jornadas Gastronómicas que se vana organizar en este espacio rabideño durante este mes y que se realizan gracias al con-venio de colaboración suscrito por la Diputación Provincial con CEPSA. Estas Jornadas sedesarrollarán de 18.30 a 21.00 horas y en ellas se ofrecerá la degustación de productosonubenses en colaboración con las distintas Denominaciones de Origen y Productores dela provincia de Huelva. Además, coincidiendo con esta iniciativa, habrá Jornada de PuertasAbiertas en el Muelle, de forma que todos aquellos interesados podrán visitar de formagratuita el espacio y conocer y disfrutar la excelente gastronomía de la provincia. EstasJornadas, incluidas en la programación especial preparada en el Muelle este verano, serepetirán los días 18 y 25 de agosto, con el mismo horario y también esas tardes sepodrá entrar de forma gratuita al Muelle. El objetivo de estas jornadas es promocionar laamplia oferta gastronómica de Huelva, de forma que quiénes visiten la provincia puedanconocer también los productos gastronómicos de alta calidad con la que cuenta el terri-torio onubense. Para ello, se contará con las colaboraciones de las Denominaciones deOrigen de Jamón de Huelva y Vinos y Vinagres del Condado de Huelva, así como indus-trias conserveras y otros productores de la provincia. Junto a las jornadas gastronómicas,los asistentes también podrán disfrutar mañana sábado de unos Talleres Prácticos, concre-tamente de marroquinería, pintura facial, pulseras de hilo y móviles, con los que el públi-co, sobre todo el infantil, podrá realizar estas interesantes actividades y llevarse un boni-to recuerdo fabricado por ellos mismos. Esta actividad se realizará de 11.00 a 13.00 yde 19.00 a 21.00 horas.RUTA COLOMBINA DE WASHINGTON IRVINGPor otro lado, el se podrá en marcha la I Ruta Colombina de Washington Irving, una ini-ciativa con la que se pretende rememorar el viaje que en agosto de 1828 llevó a esteescritor norteamericano a realizar la primera visita a los Lugares Colombinos. La Ruta, quecorrerá a cargo de la empresa Platalea, contempla un recorrido a pie desde Moguer hasta

el Muelle de las Carabelas, recorriendo los puntos por los que pasó el escritor. El horariode inicio previsto es a las 18.00 horas y el teléfono para reservar es el 959 26 07 08.El punto de encuentro para los que vayan a participar será el Muelle de las Carabelas.Desde allí, se les llevará hasta Moguer, desde donde se iniciará la ruta a pie, con la quese recorrerán 15 kilómetros y que terminará de nuevo en el Muelle. Esta iniciativa seenmarca dentro de la colaboración del Área de Dinamización y Cooperación Socioculturalpara la organización de distintas actividades en este enclave rabideño durante el mes deagosto. Además, tanto las jornadas gastronómicas como esta ruta se suman a otras inicia-tivas programadas en el Muelle durante todo el verano con el objetivo de potenciar elatractivo turístico de este espacio. Así, por ejemplo, hay otras propuestas, como por ejem-plo, la visita al muelle en horario nocturno, denominada ‘Las estrellas de Colón. Una nochediferente’, actividad que se desarrolla todos los miércoles desde el 18 de julio y hasta el29 de agosto. Continuando con las actividades nocturnas, durante el mes de agosto tam-bién se ha organizado un Mercadillo artesano y sesiones de música y baile, a cargo dela Plataforma Onubense de Cultura Contemporánea (PLOCC). Estas actividades se celebranen la Plaza Medieval del recinto todos los jueves del mes de agosto, es decir, desde eldía 2 al 30 incluidos, con clases de bailes desde Salsa a Flamenco o Street Dance, segui-dos de conciertos en directo y cerrando la noche con un DJ profesional que animará alpúblico asistente. Otra de las actividades especiales que se han programado es ‘DescubreLa Rábida desde el aire’, que consiste en un globo aerostático cautivo -es decir, que sóloascenderá y descenderá sobre el mismo punto-que se ubica a las puertas del Muelle paraque los visitantes que lo deseen (siempre en función de la capacidad del globo) puedandescubrir, a 35 metros de altura, ascendiendo por encima de las Carabelas, una magnífi-ca panorámica de la desde el aire. Esta iniciativa se realizará de nuevo el 17 de agos-to. Rábida

Palos de la FronteraFirma un convenio de actividades culturales, educativas y ambientales con Cepsa

Vicente Montejano

Page 44: Bahia Sur - Agosto

44

Os petos de ánimas atópanse en camiños e encrucilladas detoda Galicia, e son unha das manifestacións materiais doculto ós mortos, da devoción polas ánimas. Galicia é un pobo profundamente relixioso, sentimentoherdado dos seus antepasados e afincado en tradicións desantos repartidos por toda a nosa terra. É xeral a crenza enmilagres, pequenos e grandes, e para todo se pide o favordo Ceo.

O significado dos petos de ánimasA crenza da continuidade da alma despois da morte e daexistencia dun paso intermedio para chegar ó ceo, onde seredimen os pecados e faltas cometidas en vida, está moiarraigado na mentalidade popular galega. Dentro das construccións populares, os petos de ánimasson os que evidencian a importancia do purgatorio . A fina-lidade destes elementos populares é que os vivos poidanofrecer esmolas para a salvación das almas en pena que non

encontran descanso no purgatorio, e así alcancen a felicida-de no ceo. Unha vez liberadas, intercederán por quen fixoa ofrenda. Por tanto, trátase de procurar a salvación dosmortos pero tamén de asegurarse a propia. Moitos deles foron construídos pola devoción dun freguésou polos veciños dun lugar. Son moi curiosas as adverten-cias que se fan no seu nome. Por exemplo, no de Famelgade Cotobade lese textualmente: "Un alma tienes y no más,si la pierdes que harás...". Tamén se invita a recordar osnosos antepasados: "Ave María Purísima. Acordaos de lasánimas de vuestros padres o abuelos o tíos o parientes oamigos". E, noutra parte do oratorio, apréciase esta inscri-ción: "Rogad por nos - Señor y socorrednos con vuestrossufragios que nos pidiremos por vos".

A súa orixe As almas do purgatorio son a meirande devoción galegadespois de Cristo e da Nai; e, anque o culto teña a súa rai-

Petos de ánimas Atópanse en camiños eencrucilladas de todaGalicia

Page 45: Bahia Sur - Agosto

45

game no cerne mesmo do espírito galego, as mos-tras que se conservan son serodias.A idea do purgatorio, aumentada e revitalizada apartir do Concilio de Trento (século XVI), fixo quese desenvolvese a práctica da construcción destesmonumentos populares cunha determinada icono-grafía. Pero segundo parece, en Galicia é no séculoXVIII cando se fan a maior parte destes monumen-tos dedicados ás ánimas; e os máis antigos conser-vados corresponden ó século XVII.

Localización e dimensiónAs encrucilladas aínda inspiran temor ós naturais dopaís, e a súa causa está en que pervive nas crenzasactuais consideralas como lugar que fora destinadoó enterramento, especialmente dos apartados dacomunidade cristiá, de aí a crenza de que polas mes-mas vaguen durante a noite as almas dos condena-dos. Tanto a súa dimensión como iconografía son varia-das, polo que é difícil establecer unha morfoloxíaxeral, aínda que si se pode indicar que o corpo cen-tral do peto está composto por unha cavidade naque normalmente se representa ás ánimas no pur-gatorio, en relevo, pintura…, e un peto ou huchapara botar as esmolas. Estes elementos veñen amaioría das veces acompañados doutros secunda-rios: cornixas, pilastras, portiña de ferroTamén é habitual que ó pasar por diante do peto, serece unha oración polas benditas ánimas para quepoidan saír do purgatorio. Tamén se lles agradecealgún favor feito, porque acostuman a axudar ósvivos; pídeselles axuda para solucionar algún proble-ma, e colócanselles flores no seu recordo, pois haique telas sempre presentes. As ánimas, sobre todo,ténselles respecto e non se poden esquecer nunca.

www.galiciaespallada.comMónica Beatriz Suárez Groba

Page 46: Bahia Sur - Agosto

46

A barbería era un do slugares máis visitados polos homes dolugar. Antigamente o afeitado non se facía nas casas, unh aouduas veces por semana os veciños achegábanse a barbería ou omesmo barbeiro-perruqueiro desprazábase polas parrqouiaspara atender os clientes. A barberia cando se instalou de formapermanente nun lugar convertiuse tamén nun espazo para falare atoparse cos veciños, coma o foron as tabernas ou as fraguas.Aslí os veciños aproveitaban o tempo conversando co mestrebarceiro das últimas novas, o feito resultaba interesante; eraunha forma de coñercer o que ía acontecendo.Na Idade Media os barbeiros foron coñecidos coma cirurxiánsbarbeiros ou sacamoas, Tiñán un mancebo aprendiz ao seu ser-vizo, que pouco a pouco ía aprendendo os segredos do oficio,e daquela este amenizaba a xornada tocando a guitarra. Taménhabía barbeiros ambulantes que ían de feira en feira saneandocabezas, cortando pelos, eliminando lendias ou piollos dalgunhaque outra cabeza. Afeitaban o aire libre, na vía pública preto

dunha fonte. Durante séculos foron exercendo a ambulancialevando o oficio dun lugar a outro.As facetas da profesión eran múltiples e moi curiosas. Noutrostempos permitíaselles exercer de médicos menores, inxecta-ban, curaban feridas, forúnculos ou xuanetes, poñían sanguesu-gas, vendaxes ou limpaban dentes. Tamén facían sangrías poispensábase que sacando o sangue cando atacaba un mal, elimi-naban a enfemidade.Co tempo aqueles barbeiros.sacamoas, deixarán as súas tarefasaos especialistas en ciruxía médica, pasando entón a dedicarseúnicamente á desinfección, aseo persoal e con moita mestría alavar e cortar. Máis tarde especialízanse en rasurar e asear parao que utilizan coñecidos enseres coma tsoiras, navallas, pedrade afiar, coiro e xabrón. O xabrón antigamente era feito demaneira artesanal ou mercado nas tabernas que o vendían porbarra. Os barbeiros facían variados cortes de pelo, así un podíacortarse ao estilo francés, alemán, español ou americano.

BARBEIROS Vaite, vaite barceiro tolo, miña nai non tequere, nin eu tampouco

Page 47: Bahia Sur - Agosto

Os lameses visitaban a barbería a miúdo. O pelo levábase moicurto. hixiene marcaba daquela a moda e recortaba cabezas,barbas, patillas e bigodes. O costume de afeitarse na casa viránmáis tarde, cando o americano chamado King Camp Gilleteinventou a popular gillette, unha verdadeira revolución na hixie-ne masculina. Ésta era mais cómoda e limpa e ademáis non pre-cisaba ser afíada nin requería tantos coidados como a nvalla.Hoxe van desaparecendo este tipo de estabelecementos coassúas particulares escenografías, para ser substituídos poroutros modernos que se ocupan sobre todo da estética e de irá moda.Na Lama aínda lembran algúns barbeiros desaparecidos comaSebastián alculmado O Colón el veu de Castilla, e casou condona Fidela da parroquia de Lourido, veciño municipio deCotobade. Ela de oficio mestra puxo escola en Antas. MentresSebastián traballa coma berbeiro e fotógrafo. Primeiro viviránen Antas e máis tarde trasládanse a Lama. Contan que na bar-bería expoñía as fotografías que facía aos veciños. Ela de carác-ter risoño e dín que cun aire adolescente, tocaba un vello pianoque tiña na casa. Eran unha parella ben querdia no pobo, entresorrisos cóntanos que cando se enfadaban podían estar senfalarse entre eles durante varios días. Se ían a algún lugar cami-ñaban xuntos cada un por un rego da estrada, sen decirse ninpalabra, e para comunicarse mentres duraba o enfado facíanopor escrito. Emma Muiños dinos que non tiñan fillos e dona

Fidela sempre lle dicía “un matrimonio sen fillos e como un xar-dín se flores”.Manuel Sánchez da Gateira, Covelo, trabalo como perruqueirona Lama a finais da década dos 50, máis tarde trsládase a Vigoonde abrirá barbería-perruquería. O seu fillo José SánchezBarreiro aprendeu o oficio e actualmente é prpietario da perru-quería “Sánchez” en Pontecaldelas.Visitamos a outro barbeiro, Mariano Freixeiro quen puxo haianos barbería na Lama. Empezou a traballar aos 13 anos enPontevedra de aprendiz de barbeiro. Lembra que “alo polo ano1955 en Pontevedra un podía abonarse por 30 pesetas ao mesa cmabio dun servizo mensual. Nesta incluíase un corte de pelo,un arranxo de pescozo cada 15 días e dous afeitados á semana.No ano 1956 por corte de pelo e afeitado cobrabase 4 pese-tas”, Ás veces ía exercer o oficio a casa dalgún enfermo poloque o servizo convertíase en ambulantes.Serafín, José Sánchez de Cambeses tiña a barbería na praza daLama e exerceu a ambulanci adurante anos. Os veciños dín quetamén había algún cirurxián barbeiro ou barbeiro-canteiro cha-mado Ramiro Muiños. Na Grifa Lino Oubiña Doval alternaba ooficio de zapateiro co barbeiro.

47

Artigo do libro “Reencontro con esquecidos oficios europeos” dirixidopor CRISTINA VILLAVER RUIBALFoto:

Page 48: Bahia Sur - Agosto