CLASIFICACIÓN DOS SERES VIVOS

A nutrición é o conxunto de procesos implicados no intercambio de materia e enerxía dun ser vivo có medio que o rodea.

INTERCAMBIO

DE GASES

EXCRECIÓN

SAVIABRUTA

SAVIA BRUTA

SAVIA ELABORADA

ABSORCIÓN

TRANSPORTE E DISTRIBUCIÓN

FOTOSÍNTESE

LUZ

CO2

O2

Incorporación de nutrientes Intercambio de gases (osíxeno e dióxido de carbono) Transporte de nutrientes (zume bruto e zume

elaborado) por todo o organismo Fotosíntese Metabolismo celular: anabolismo (elaboración de

compoñentes celulares ) e catabolismo (Respiración celular)

Acumulación e/ou eliminación (excreción) de substan-cias tóxicas producidas durante o metabolismo celular.

Os vexetais de organización talofítica toman os nutrientes e tamén os gases directamente do medio, por difusión, a través das membranas celulares. Isto pode ocorrer porque os seus epitelios carecen de cutícula.

O transporte no interior da planta ten lugar de célula a célula, por difusión simple ou por trasporte activo.

Os vexetais de organización cormofítica presentan estruturas especialmente adaptadas para a absorción e o transporte no medio terrestre. Estas estruturas son:

RAÍZ: subterránea (normalmente). Por ela absorbe auga e sales disolvidas.

TALO: Estrutura pola cal transportan auga e sales minerais desde a raíz ata as follas, e os produtos da fotosíntese desde a folla ata a raíz e o resto do vexetal.

FOLLAS: É o lugar onde se sintetizan compos-tos orgánicos a partir dos inorgánicos, transfor-mando a enerxía da luz en enerxía química deenlace.

No interior destas estruturas localízase o sistemavascular. Está formado por vasos condutores, que forman o xilema e o floema,e transportansubstancias necesarias para a nutrición.

A incorporación de auga e sales minerais realízase a través dos pelos radicais das raíces, (zona pilífera).

A auga penetra na raíz por ósmose. Os sales minerais por transporte activo.

Os PELOS RADICAISson evaxinacións daepiderme que aumentan asuperficie de contacto daraíz co solo.

AsMICORRIZAS facilitan aabsorción de auga e nutrientes do solo.

Tecido implicado:EPIDERME

O zume bruto é transportado polos vasos leñosos (xilema) ata as follas, onde se emprega na fotosíntese.

AUGASALES

MINERAISZUME BRUTO

PRESIÓN RADICULAR

Son un conxunto de fenómenos que provocan o ascenso do zume bruto en contra da gravidade.

Os enlaces de hidróxe-no entre os dipolos de auga permiten unha cohesión moi elevada.

TENSIÓN-COHESIÓN

TRANSPIRACIÓNA perda de auga por evaporación, a través dos estomas, produce unha forza capaz de absorber a auga na raíz e conducila polo xilema ata as follas.

Na ascensión da auga taménintervén a adhesión das moléculas de auga ás paredes dos tubos de xilema: CAPILARIDADE

Débese á entrada de auga do solo á raíz por ósmose , xa que a concentración de solutos é maior nas células que na auga.

Consiste na perda de vapor de auga a través dos estomas das follas mediante un proceso de difusión.

Estoma pechado Estoma aberto

Tecido implicado:EPIDERME do envés das follas.

ESTRUTURAS QUE PERMITEN A ENTRADA E SAÍDA DE GASES:

Estomas: aberturas no envés das follas . Os gases, disolvidos en auga, transpórtanse a calquera parte do vexetal polo floema.

Pelos radicais: por eles entran os gases disolvidos en auga que se absorbe do solo.

Lenticelas: son as aberturas que existen no tecido suberoso das paredes dos talos leñosos.

As plantas necesitan osíxeno atmosférico para respirar. Tamén necesitan dióxido de carbono, o cal utilizan como fonte de carbono para realizar a fotosíntese.

DÍAFotosíntese +Respiración

(predomina a fotosíntese)

NOITERespiración

Mediante a fotosínteseas plantas, mediante aclorofila e empregando aenerxía solar, elaboran a súapropia materia orgánica apartir de materia inorgánica.

Tecido implicado: PARÉNQUIMA CLOROFÍLICO

(cloroplastos), principalmente das follas.

• Ten lugar na membrana do tilacoide.

• A clorofila descompón a molécula de auga coa enerxía do sol. Prodúcese enerxía en forma de ATP e despréndese O2.

FASE LUMINOSA

• Ten lugar no estroma.

• Utiliza a enerxía obtida na fase luminosa, o CO2 e os sales minerais para sintetizar materia orgáni-ca, nun conxunto de reaccións denominado Ciclo de Calvin.

FASE ESCURAFO

TO

SÍN

TE

SE

Auga e sales minerais(zume bruto)procedente do talo

Dióxido de carbonocaptado a travésdos estomas

Glicosa, ácidos graxose aminoácidos

Osíxenocaptado a travésdos estomas

Osíxeno expulsado a través dos estomas

Dióxido de carbono expulsado a través dos estomas

Auga expulsadaen forma de vapor

ENERXÍA(sol)

FOTOSÍNTESE

RESPIRACIÓN CELULAR

TRANSPIRACIÓN

INTERCAMBIO DE GASES

Epidermis

Durante a fotosíntese, o zume bruto, transportado polo xilema ata as follas, transfórmase en zume elaborado.

Este zume elaborado é unha solución formada por azucres, aminoácidos e outras substancias ricas en nitróxeno. Transpórtase, tanto en sentido ascendente como descendente, polo floema a calquera parte do vexetal.

Os compostos orgánicos elaborados no parénquima clorofílico das follas pasan por transporte activo ás células acompañantes do floema, e destas, a través dos plasmodesmos, pasan aos tubos cribosos.

Nas estacións frías os ocos das placas cribosastapónanse con calosa (hidrato de carbono sintetizado na membrana plasmática).

Os nutrientes son utilizados por todas as células das plantas en dous tipos de reaccións:

Reaccións de síntese (ANABOLISMO): elaboración de compoñentes celulares para repoñer ou medrar.

Reaccións de degradación (CATABOLISMO): obtención de enerxía na respiración celular.

En RAÍCES

En TALOS

En SEMENTES

Bulbos

Tubérculos

A excreción consiste na eliminación de substancias

de refugo producidas no metabolismo.

Nos vexetais non existe unha excreción propiamente dita,

nin teñen estruturas especializadas para realizar esta

función.

Ao ter unha taxa metabólica baixa, a cantidade de

sustancias de refugo tamén o é.

Ademais, algúns destes produtos son reutilizados en

procesos anabólicos: concretamente a auga e o dióxido

de carbono pódense empregar na fotosíntese.

En ocasións os refugos non saen ao exterior e

acumúlanse en vacúolos ou espazos intercelulares.

As substancias de refugo poden ser gasosas, sólidas ou líquidas:

Sólidas: Acumúlanse no interior de vacúoloscristais de oxalato cálcico..

Líquidas: Son expulsadas a través de tecidos secretoresnectarios nas flores (néctar), pelos glandulares (aceites esenciais: menta, lavanda, eucaliptol) , canles resiníferas (resinas), tubos laticíferos (látex).Nas plantas de terreos salinos o exceso de sal acumúlase en tecidos ricos en auga ou elimínase.

Gasosas: dióxido de carbono e etileno (hormona da maduración).

A relación é o proceso mediante o cal os seres vivos captan a información do que ocorre no seu contorno e elaboran respos-tas axeitadas á realidade que perciben.

As plantas non teñen sistema nervioso, nin órganos dos sentidoscomo os animais, malia iso, tamén son capaces de percibir oscambios que se producen no seu entorno e de reaccionar damaneira máis axeitada para sobrevivir. Estes cambios estánregulados polas hormonas vexetais. Un exemplo da regulaciónhormonal é a caída das follas durante o outono.

As plantas tamén reaccionan a determinados estímulos do medio .Ás raíces, talos e follas móvense como resposta a eles, con doustipos de movementos: os tropismos e as nastias.

• O crecementoplanta.

• A maduración do froito.

• A caída da folla.

O desenvolvemento das diferentes partes da planta

está regulado polashormonas vexetais

(FITOHORMONAS) que son substancias

sintetizadas polas plantas, xeralmente nos tecidos

embrionarios. Regulan por exemplo:

• TROPISMOS

• NASTIAS

As plantas reaccionan a determinados estímulos do medio mediante dous tipos

de movementos.

ETILENO (Et). Facilita a maduración dos froitos e a degradación da clorofila, facendo caer as follas.

AUXINAS (Au) (en grego“medrar”). Activan os procesos de crecemento, floración, xemas apicais, crecemento celular nasmeristemas. Relacionadascó fototropismo e xeotropismo.

CITOQUININAS (Cq). Estimulan a división celular e inducen a diferenciación celular e formación de novos tecidos.

XIBERELINAS (Xb). Producen o alongamentodos talos , estimulan a xerminación das sementese inducen a formación de flores e froitos.

HORMONAS VEXETAIS

ÁCIDO ABSCÍSICO.(ABA) .De acción

Contraria as Au, Xbe Cq. Inhibe o crecemento e

favorece a senescencia das

follas.

Os TROPISMOS son respostas permanentes que determinan a dirección do movemento das plantas. Poden ser negativos: cando a planta se afasta do estímulo e positivos si ésta se achega ao estímulo. Os principais son fototropismo: movementos cara ou contra a luz e xeotropismo: movementos en contra o cara ao chan.

TROPISMOS: .Positivos .Negativos

FOTOTROPISMO (luz)

XEOTROPISMO (gravidade)

HIGROTROPISMO (humidade)

QUIMIOTROPISMO (subst.químicas)

TIGMOTROPISMO (contacto)

As NASTIAS son respostas pasaxeiras que se producen nas plantas como reacción a un estímulo externo. Exemplos de nastias son o movemento das follas da Mimosa púdica ao tocalas e o peche das follas das plantas carnívoras cando se pousa algún insecto sobre elas. Fotonastias: cara ou contra a luz; sismonastias: estímulos ligados ao contacto do vexetal con algo ou a súa sacudida.

NASTIAS

FOTONASTIAS (cambios de luz)

SISMONASTIAS (contacto/presión)

FOTONASTIAS

SISMONASTIASTIGMOTROPISMO

TALO:FOTOTROPISMO (+)XEOTROPISMO (-)

RAÍZ:FOTOTROPISMO (-)XEOTROPISMO (+)HIGROTROPISMO (+)QUIMIOTROPISMO (+ )

Case todos os vexetais, ao igual que o resto dos seres pluricelulares, reprodú-cense de forma sexual.

Tamén existen moitos que alternan a reprodución sexual coa asexual aolongo do seu ciclo de vida.

Na reprodución asexual non interveñen gametos. Dun só individuo se separa unha unidade reprodutora, constituida por unha célula ougrupo de células, que dan lugar, tralo desenvolvemento, a un duplicado do proxenitor.

A partir dun só individuo pódense formar gran cantidade de des-cendentes que son idénticos entre sí e idénticos ao seu proxenitor.

POR ESPORAS ( producidas en esporanxios)POR PROPÁGULOS

R. ASEXUAL MULTIPLICACIÓN BARBADASVEXETATIVA POR XEMAS RIZOMAS

TUBÉRCULOSBULBOS

Barbada Ramificacóns lateraisque saen da base dos talos con crecementohorizontal. As súasxemas emiten raíces, dando lugar a novosindividuos.Exemplos: amorodose trevos.

Talos subterráneos moi engrosados que almacenan alimento. Poden separarse da planta e constituir unha nova.Exemplos: pataca e chufa.

BulboTalos subterráneos esféricos con follas carnosas de almacenamentodispostas en capas. A partir de xemas situadas entre as follas fórmanse bulbos fillos dos que se orixinan novas plantas. Exemplos: cebolas, allos, narcisos.

MULTIPLICACIÓN VEXETATIVA

Talos subterráneos que medran horizontalmente naterra e acumulan substancias de reserva. A partir de xemas, poden formar talos aéreos que cótempo enraízan e se separan da planta para constituir unhanova.Exemplos: lirio, bambú.

Na reprodución sexual, os descendentes teñencaracterísticas xenéticas diferentes aos proxenitoresgrazas a:

A formación dos gametos: células especializadas que son o vehículo de transporte da información xenética. Son haploides porque se forman a partir dunha división reducional: a meiose.

A formación do cigoto: cando se unen os gametos, xéraseunha célula diploide con características dos dousproxenitores.

O desenvolvemento do cigoto: que se divide por mitosis sucesivas, coas novas instruccións xenéticas do novo núcleo.

Os gametos que interveñen na fecundación poden ser:

Isogametos (iguais)

Anisogametos (diferentes)

Nos vexetais é frecuente á anisogamia. O gameto feminino,

oosfera, é grande e inmóbil e o masculino, anterozoide,

pequeno e móbil.

Estes gametos fórmanse en gametanxios : anteridios, os

masculinos, e arquegonios, os femininos.

As especies vexetais poden ser:

Unisexuales ou dioicas (existen individuos de dous sexos diferentes.

Monoicas ou hermafroditas ( o mesmo individuo ten os dous sexos e produce os dous tipos de gametos. Non adoita darse a autofecundación, xa que maduran en momentos diferentes, senón unha fecundación cruzada.

As plantas con r. sexual caracterízanse por ter un ciclo biolóxico diplohaplonte con alternancia de dúas xeracións: o esporófito,diploide, asexual e produtor de esporas por meiose, e o gametófito,haploide, sexual e produtor de gametos.

A evolución tende a reducir o gametófito e a favorecer a fase do esporófito.

GA

ME

TÓ

FIT

O (G

F)

ES

PO

RÓ

FIT

O (

EF

)

PREDOMINA O GF SOBRE O EF.

PREDOMINA O EF SOBRE O GF.

O GF está moireducido:O GF femininoé o saco embrionario.O GF masculino é o grao de pole.

Imaxes: Google

Pilar de Vega

Bioloxía de 1º de BAC.