Covid19ak Bizkaiko enpresetan izan dituen ondorioak aztertzeko behatokia

SarreraAurrekaririk gabeko egoera baten aurrean gaude. Hasieran eremu geografiko bakar bateko arazo lokalizatua izan zena, pandemia globalizatu bilakatu da, eta, mundu mailako alarma sanitarioa sortzeaz gainera, eskala handiko krisi ekonomiko bihurtzen ari da.

Egoera horrek Bizkaiko ekonomia-jarduerari benetan nola eragiten dion jakiteko, Ekonomia Sustatzeko Sailak, Beaz foru-sozietatearen bitartez, lurraldeko enpresek egun duten egoera neurtu eta monitorizatzeko erabakia hartu du, eta, horretarako, ebaluazio-galdetegi bat bidali zaie.

Bigarren fase batean, 250 enpresek osatutako lagin adierazgarri batek bidalitako informazioa aztertu da. Lagin hori osatzen duten enpresak industria edo zerbitzuetakoakdira, eskualde, tamaina, jarduera eta ibilbide desberdinetakoak. Lagin hori oinarritzat hartu da, eta Bizkaiko ekonomiaren eta enpresen errealitatera eraman da.

2

Bidalitako galdetegiko galderak hiru bloketan elkartu dira

3

3. Blokea

Galdetegiaren hirugarren blokearenhelburuada enpresakberen jardueraberreskuratzeko aurreikusten aridiren egutegia irudikatzea.Zuhurtziazbetiere, bizitzen ari garenziurgabetasunadela-eta zailadelakoaurreikuspenzehatzakegitea.

1. Blokea

Lehenengo bloke honetakogalderen bitartez bildu deninformazioaren helburua daCovid-19ak enpresetan izandituen eragin eta ondoriozuzenakidentifikatzea .

2. Blokea

Galdetegiaren bigarrenblokearen bidez jakin nahi daenpresek zein laguntza-neurrieskatu dituzten, edo beste zerbarne-neurri hartu dituztenegoerari aurre egiteko.

1. BLOKEACOVID-19AREN ERAGINA ETA LEHENENGO ONDORIOAK

4

“ Covid-19ak ez die neurri berean eragin enpresa guztiei.

Batzuek jarduera geldiarazi behar izan dute, hornidura-katea eten baitzaie.

Zorroan eskaera gutxiago dituzte inkesta egin zaien enpresa guztiek, eta askok alarma-egoeraren aurretik itxi zituzten kontratuei esker diraute epe laburrean.

Zerbitzu-enpresa gehienek telelaneko neurriak hartu dituzte. Industriaren arloko enpresek berriz, aurrez aurreko lana eta telelaneko prozesuak uztartzea hautatu dute.

5

Eskariaren gaineko eragina 6

SiNo

86%

Lagina osatzen duten enpresen % 86kegiaztatu ahal izan duenez, eskaera gutxiagojaso dituzte.

Gainera, enpresen % 82k adierazi dumartxorako eta apirilerako eskaera gutxiagojaso dituztela, hau da, aurreko hilabeteetakoeskaera-zorroa baino % 50 gutxiago (edo aregutxiago).

Inkestari erantzun dioten enpresen % 0,8kegiaztatu du eskaera gehiago jaso dituela.Zerbitzuen edo aholkularitza teknologikoarenarloko enpresak dira horiek, eta gaur egunentitate gehienek dituzten beharrizanekin batdatorren eskaintza egiten dute (eraldaketadigitala, zibersegurtasuna, norberababesteko ekipamenduak...).

Eskariaren beherakada

Hornidura -kateko eragina 7

SiNo

37,75%

Inkestari erantzun dioten enpresen %37,75ek adierazi digu arazoak izan dituztelaberen ekoizpena mantentzeko, hornitzaileensarea hautsi zaielako.

Arazo hori sorrarazi duten hainbat egoeraikusi ditugu:

• Pandemiaren ondoriorik latzenak jasandituzten herrialdeetako hornitzaileekjarduera bertan behera utzi behar izandute.

• Hornitzaile batzuek ABEEEak deklaratubehar izan dituzte.

• Zenbait lehengai hornidurarik gabegeratu dira mundu mailan.

Ekoizpen-arazoak, hornidura-katearen hornidura falta dela eta

Enpresen likideziako eragina 8

SiNo

47,79%

Diruzaintzako tentsioa

Inkestari erantzun dioten enpresen %47,79k adierazi du eragin negatiboajasaten hasi direla enpresaren likidezian,eta diruzaintza kudeatzeko beste neurribatzuk hartu behar izan dituztela.

Gainera, diruzaintzako arazo horrierantzuteko, enpresek neurri hauek(besteak beste) hartu dituztela ikusi da:

• hornitzaileekin beste baldintza batzuknegoziatu dituzte.

• ordainketa fiskalen luzamenduaeskatu dute.

• administrazio publikoek aktibaturikofinantzazio-bide berriak eskatudituzte.

Enpresetako pertsonen osasuneko eragina 9

SiNo

26,50%

Covid-19aren ondorioz plantilletan egon diren bajak

Inkesta egin zaien enpresen % 26,50ekadierazi du zenbait langile bajan izan dituztela,Covid-19a dela eta.

Orokorrean, enpresek Osasun Sailakjakinarazitako oinarrizko jarduketa-gomendioakaplikatu dituzte, higiene-neurriei edo distantzia-neurriei dagokienez.

Zenbaitek arazoak izan ditu langileentzakonorbera babesteko ekipamenduakeskuratzeko, hornidura-falta orokorra egondelako.

Era berean, lanean txandak egin dira,ekoizpen-lerroetan pertsonen pilaketamurrizteko eta, modu horretan, kutsatzekoarriskua saihesteko.

Egoera berrira guztiz berregokitzea 10

Efecto nulo,readaptacióntotal

3,6%

Eraginik eza, egokitze bizkorrari esker

Inkestari erantzun dioten enpresen %3,6k bizkor erreakzionatzeko gaitasunaizan du.

Beren prozesuak egokitu dituzte,bezeroei telelaneko metodoen bidezerantzuten jarraitzeko. Zenbaitekkonponbide berriak garatu ditu,helburutzat duten merkatuaren egungoarazoei erantzun ahal izateko.

Egokitzapen horri esker, enpresahorietako gehienek ez dute jarduera etenbehar izan, eta kasu bakar batean bainoez da jo behar izan finantzazio-bideberrietara.

Aurrez aurreko prozesuen ordez telelana ezartzea 11

Teletrabajo

33,73%

Establezimendua itxi eta telelanera guztiz egokitzea

Inkestari erantzun dioten enpresen %33,73k erabaki du instalazioak ixtea etabezeroei telelaneko prozesuen bidezerantzutea.

Aukera horri heldu dioten enpresagehienak teknologiaren, zerbitzuen edoingeniaritzaren arlokoak dira.

Aurrez aurreko prozesuak partzialki ordeztea 12

Cierre parcial

44,57%

Instalazioak partzialki ixtea

Inkestatuen % 44,57k instalazioakpartzialki ixteko erabakia hartu du.

Telelaneko prozesuak aktibatu diraadministrazioko, merkataritzako etaingeniaritzako sailetan edo bulegoteknikoetan.

Ekoizpen-lantegiak zabalik mantendudira, baina, zenbait kasutan, lan-txandakegin dira, pertsonen pilaketa murrizteko

Aldi baterako enplegu-erregulazioko espedienteak 13

ERTE

27,71%

ABEEE

Inkestatuen % 27,71k aldi baterakoenplegu-erregulazioko espediente batizapidetu behar izan du.

Izapidetutako ABEEEen % 26ezinbesteko kasu bezala onartu dira.

Kasu gutxi batzuk kenduta, ABEEEpartzialak dira (plantillaren zati bat, edoplantilla guztia, lanaldiaren zati batean).

2.BLOKEAESKATUTAKO LAGUNTZA-NEURRIAK ETA HARTUTAKO GAINERAKO NEURRIAK

14

“ Enpresak administrazio publikoak ematen ari diren laguntza-neurriak konbinatzen ari dira.

Inkestaren bidez, neurri horietako batzuen erabilera aztertu nahi izan da; bereziki txosten honen 1. blokean ikusi diren beharrizan eta egoera nagusiei erantzuteko neurriena.

Era berean, enpresak egoera honi aurre egiteko eskatzen ari diren laguntza publikoaz gainera, hartzen ari diren beste barne-neurri batzuei buruzko informazioa eskuratu nahi izan dugu.

15

Eusko Jaurlaritzaren Covid-19agatiko finantzazio -lerroa, autonomo eta ETEentzat 16

FinanciaciónCovid19 al 0%

36,94%

Covid-19agatiko finantzazio-lerroa, Elkargiren % 0ko interes-tasa + abalak

Inkestaren informazioa bidali digutenenpresen % 36,94k Eusko Jaurlaritzakaktibatu duen finantzazio-lerroaeskuratzeko eskabidea izapidetu dute.

Gainera, eskatzaileen % 66,30ekfinantzazio-lerro hori eta ICOrenfinantzazioa eta abalak uztartu beharizan ditu.

ICOren finantzazio-lerroa eta abalak 17

ICO

37,34%

ICOren finantzazioa + abalak

Inkesta egin duten enpresen % 37,34ek ICOren finantzazio-lerroak eta abalak eskatu ditu.

Gainera, eskatzaile horietako % 66,30ek finantzazio-lerro hori eta Eusko Jaurlaritzak aktibatutako Elkargiren % 0ko interes-tasa eta abala uztartu behar izan ditu.

Geroratzeak eta tributu -zorrak malgutzeko neurriak 18

Medidas yaplazamientostributarios

31,32%

BFAren tributu-neurriak

Enpresen % 31,32k eskatu du BizkaikoForu Aldundiak tributu-zorrak geroratzekoedo malgutzeko onetsi duenneurrietakoren bat, ekonomia-jarduerarenbeherakada haiengan sortzen ari deneragina arintzeko:

• Tributu-zorren salbuespenezkogerorapena.

• Autonomoen PFEZaren ordainketazatikatua.

• Tributuen arloko prozesuenizapidetzea etetea.

Luzamenduak Gizarte Segurantzari ordainketak egiteko 19

MoratoriaspagosSeguridadSocial

19,67%

Gizarte Segurantza

Enpresen % 19,67k luzamenduak eskatuditu Gizarte Segurantzari kotizazioaordaintzeko.

Gizarte Segurantzari zorrak ordaintzekogeroratzeak indarrean ez dituztenenpresek 2020ko ekainaren 30era arteeskatu ahal izango dute 2020koapirilaren eta ekainaren artean ordaindubehar dituzten zorrak ordaintzekogeroratzea, eta ez zaie interesikaplikatuko.

Oinarrizko horniduren ordainketa malgutzea 20

Flexibilizaciónpagossuministros

1,6%

Oinarrizko hornidurak

Enpresen % 1,6k baino ez ditu eskatuGobernu Zentralak oinarrizkohorniduretarako onartutako laguntza-neurriak (martxoaren 31ko 11/2020Errege Lege Dekretuaren bidez).

Hainbat neurri ezarri dira COVID-19arenondorioak jasan dituzten enpresekoinarrizko hornidurak ordaindu ditzaten(besteak beste, ura edo gasa), etaordainketa eteteko aukera ere eskaini da.Zordundutako kopuruak alarma-egoeraamaitu ondoko sei hilabeteetan ordaindubeharko dira, gehienez ere.

Telelana ezartzeko laguntza-lerroak 21

Medidas parala implantaciónde teletrabajo

4,4%

Medidas de apoyo teletrabajo

Inkestari erantzun dioten enpresen %4,4k baino ez du eskatu Sprik telelanaezartzeko aktibatutako laguntza-neurrirenbat (Inplantalariak aholkularitza-zerbitzuaedo Industria Digitala programa).

Inkesta egin duten enpresen % 33,73kadierazi du beren prozesuak telelanarenbidez egiteko egokitu dituztela; % 44,57kaurrez aurreko prozesuak eta telelanakonbinatu ditu. Datu horiek ikusirik,ondorioztatu daiteke enpresek prozesudigitalak ezartzeko bidea egiten hasiakzirela, alarma-egoera ezarri aurretik.

Kutxaren fluxuak hobetzeko hartu diren barne -neurriak 22

12,04%

Banku-erakundeekin ordainketa-baldintzak

negoziatzea

29,71%

Hornitzaileekin ordainketa-baldintzak

negoziatzea

Aurreikusitako inbertsioak atzeratzea

63,45%

3.BLOKEABERRESKURATZE-EPEEN AURREIKUSPENA

23

Enpresek aurreikusitako berreskuratze-erritmoa

24

0 0,5

Sin perspectivaderecuperaciónRecuperaciónlenta

Recuperaciónmedia

Recuperaciónrápida

35,74%

13,65%

7,63%

43,37%

25