DE

DELICTIS .MILITUM HOSTILIUM ET

IN MILI1,ES HOSTILES

DISS,ERTATIO '

QUAM

_ ILLUSTRIS .ICTORUl\i ORDINIS AUCTOPLIT.A.TE

PRO '

Sf.!~1MIS IN UTROQUE JURE OBTINJ!.NDIS

I-IOiVOlilB US

DIE XVIII. MENSIS MARTH l\IDCCCXI. H. L. Q. C.

D E F E N D E T

-FR IDERICU S -G 0 TT IIELF SC II I\I IDT VITf.BEhGA • SAXO

I URIS UTRI USQ UE CANDIDATUS.

---~-----------~---VITEBEH.GAE

EX OF' FI CI ;-J A TYPOGRAPHIC A I' RIDE r. IC I L1Ul A :>It; EL IS SEIBT,

http:AUCTOPLIT.A.TE

•,

" ~

'... 'I, •

,~ .. \ f

Ex~rcuerunt his nostris tP.mporibus ingenia virorum do..; cti.ssimorum quae

-~ 4 ~-

in iis explicandis sic versabor 7 ut primum mra, quae

inter hostiles milites et territorii ab his occupati cives

salva manent, commemorem,

Cap. I.

Num ·iura zn be/lo salva maneant?

§. I.

Ad quaestionem: num delicta ab hoste et contra hostem in civitate occupata committi queant, ut .rile responderi

pos~it, prae ceteris

-e-::i:::- 6

cipiis e:im decidere, et deci.sionPm urgente necessit~tc pro· pria vi possit exserp1i: ita et Iiberis civitatibus 1), quae

invicem iuribus singnlorum extra civitatr:m viventium gau

-~ 7. ~~0o--

non possint, v1 subsidiaria exsequendi illimitate conce-

d.itur 4).

Haec iurium violenta persequutio , bellum dicitur.

Praeterea autem, quum bellum singularem quan-_ Jam iurium inter belligerantes producat rationem, ,haud·

• I

ineptam puto, quam vulgo 5) exhibent belli notionem: esse statmn per vim certantium; formal em qua.m forsan liceret appellare definitionem.

De eo iam constat, belli riaturam cerni in vi, qua civitas libera, liberam civitatem 6) ad suam voluntatem

convertere studeat. Dictis non obstat, ·bellum, quum a

duello · derivetur, pug1\am quoque singulorum comprehen

4) l\I o s er Europ:· Pvlkerrecht. cap. is. §. 6.

Pu fend o r f ii ius natura'e et gen tium lib. 8· cap. 6.' §. i.

de \Volff ius gentium cap. 5. §.57Q..

de Vattel 1. c. lib. 3. cl;ap. 1. §. 3. \

Est hocce ius civitaribus largiendum, quia aliter officii3 sum~is crga se ipsas satisfacere non possent. Est e!1im civitati uti singulia, in se officium se conservandi c;t excolendi. de Vattcl I. c. I. 1. chap. !2. §. 11+.

5) de Vattel lib. 2. chap. I. §. l. . von Mar'tens Europ. rulkerrecht. Buclz 8· IIptst. 3. §, .258. H 11 g. Grotius cl, i. belli et pads lib. 1. c. 2. ~· !!. n. 1.

6) Si ciYitas superior aciem adversus cidtatem subiect:un struit, pugna non belli , sed e:xecutionis iudici;1Jis n1lghris imluit natn• ram.

\

I

dcre. Nam belli nomen nostra aetate di,;sidi.Q , · quod in· ter adversas civitates · exoritur, vel unice propernodum tri·

bui 7) nemo negaverit. De11i11ae noa 0biicias, in hello

non vim soluramodo respici, sed et ingenii acumen, quum

fallaciae quoque sint permissae 8); nam sine v1 externa

solae astutiae belli non reddunt notionem.

§. 5. Finis autem belli si hie est, civitatem hostil~m ad

id adigere, ut agnoscat sententiam contra se latam et,

quod exigitur, praestet, restituat 1 omittat 9): sequitur ex; belli ,

, .

7) Ziegler de iurib. maiestatis lib. 1 cap. 33. §. 14. de\\ olff

l. c-, cap. 6. §. 607.

8) de W o If f l. 1. cap. 7. ~. 857· Nommllis dolo nti in hostem permissum videtur, qnnm conclicta bella a1iqnod ins tar contra.

ctus talis ha bean t: ten ta quid i pse valeas, ego itideru onmia ex

p.eriar, . Fi des tam en data sancte sen-anda est, rp1ia pacto ex

1iresso inito, praesnmtivmn illw1 pactum cessat.

Pufendorf l. c. lib. 3._ cap. 6. §. 6. et 7.

9) Vulgo tres statnunt iustas belli causa.'l, d~fensionem, fecnperationcm rerum et punitioncm, quibus Grotius addenclam pµtat

pcrsccntionem eins, qnod nobis debetur.

Grotius 1. 1. Jib.!:!. cap. i. §. 2. n. 2.. De Vat t e 1 habet de fine billi: N·ous pou~·ons done marqner

distinctement cette triple fin de la Guerre legitime: 1) Nous

bellinaturagenuina, nullam vim bellantium illicitam dici pos

se atque iniustam, quae ad Iinem illum 10) vel celeriu,s ducit

vel tutius II). Est itaque Lelli fos, defensionis iure ni

xum 12), infinitum per se atque illimitatumrJ), omuiaque me

dia hosti nociva, eatenus permissa sunt, quatenus belli fini

respondent 1 4). lam si bellum non inter principes geritur 15),

faire rendre ce, qui nous ~11pertient, ou ·ce qui nous est dl'1.

!:2) Pourvois a nolre furete pour la suite, en punissant. I'aggresaeui· ou l'offenseur. 3) Nons defendre, 'OU nous gareulir d'injure,

en repoussant une injuste violence.

l. c. lib. 3. chap. 3· §. 23.

10) Sed finis proxinms ct praesens periculnm erit respiciendnm.

Hoste pro praesenti snperato, ulterius progredi ex 1uetu' fut11ra

run1 laesionmn nun licebit. Nam homines a natura paci

sed ad gentes pertinet 16); omnibus civitati$ uni.us mem..; bris, adversus omni a alterius civitatis rnembra 17),. belli

iura erant concedenda 18), .

den anp·enommeuen Grz11ulsah, dafs der Krieg nur clie Staatc1z

nicht die Person dcr Souveraine entz.meye. Aliis auten1 bellmn'

inter principes u:edi;mte exercitn geri Yidetur. QGamqnam haec

E>ententia ex rebus gcstis magnopcre Llefonclatnr, ex civi atmn tamep

natura monc1e colltra licebit, ,_ch-itatcm non principis causa, secl

principcm ad gnbernal1Cfam civitatcm aclesse. Non incptc ita

fltle bcllum cum lite .per vim agitata comparari possit, in qua

principes caus11run1 patronornm, civit;1tes partimn personarn su

scipi~nt. · Illi litem partinm non.1ine gerunt; hae et certancli nia

Vriam et e:i.:pe~sas snppeditant. Forsan ct ex rnodo lcifJlH.mdi

divinari licerct, bell nm non inter principc• geri, sed inter gen•

tes, ainnt cnim .l~·ankreich Julzrt Krieg mit England.

de W o I ff cap. 6. ~· 721.

Propterea etiam ration es principum privatae, belli causas iustas

non praeberc statuunt.

cle Martens I. c. lib. 8. sect. 7. §. 30&.

16) Bello ex~rto oumium civinm res agitur, omnium enim non _solum interest ne imperinm iis invitis mntetur, sed omnes quo· que ad conservationcm cidtatis onmia confcrre teneutur.

cl e Va t t el l c. Jib. 1. chap. 2. §. 2 6. 17) Ne infantilms q11iclem excepti::; ct foeminis.

-~ 11 ~-

Ne1m~ tamen adversus 'onmes endem Omnia lice1rnnt. Bell11m enim duplicem Jrnbcre videtur fincm, cuius

proximum unurn, alterum 'remotum ·.m ass0

eia 23). Remotns denique finis~ seu is, ob quern hostes

vires hostiles superare student, satisfactionem respicit, in

riumque conservationem vel a

-~ 15 -3~-·--

§. 4~ Regulam, ius belli ita infinitum esse1 ut partim ad iura re..

paranda, partim ad vim repellendam hostilem, permissa sint

omnia; quae huic fini respondeant" ab humanitate gentium cultiormn videmus vario modo· mitigatam 29). Nam quid de 1Jello decernendum sit,. iam maiestatica· sibi unice vindicant

iura, ut vim hostilem non nisi iubente atque permittente

eo' adhihere liceat, penes quem summa in ci.vitate est po

testas 3°); quia singnlis beliorum iura si exercere liceret, ' bella uti ipsorum ius,. verisii:niliter forent infinita 31) •. Dein

de quoque· ii, quibus de belfo statuere permittebatur, op.·

time perspexerunt, beUum iusto-· crudelius reddi, si· omni·

bus in hostem ruere liceret 3z). Pcodiit inde- mos, belli · tantummodo- exercitu, ab eo penes quem ius de hello decernendi est,, 'ad certamen: provocato, gerendi 33), Quo

£9) Pu fen cl or f de fore naf. et gent. lib-. & cap.•6, §. 7.

50) cl e Va tt e I le droit de gens lib. 3, cap. ?z. §. 4. Moser Eu· rap. Volkerrccht cap. ig. ~· !20-. de ·Martens Europ. Folker•

rccht lib. 8· 6ect. 3· § . .259· et lib. 3• sect. 3· ~· 73•

31) de Vattel I. c.

32) de Vat t e 1 I. c. lib. 5· chap. 15. ~· .11.25. de Mart en & l. c. lib. 3. sect, 4. §. i:.66.

35) de Vattel I. I. lib. 3 chap. 8· §. 147. et chap. 15. §. M.6. Seel si auctor affert: ,, Les Troupcg seu1es font la Guerre, le

reste du peuplc c1emeure en npos. Et Ia necessite d'un ordre

---------------- ------------

(itt1t1em_ ex more cnltiores int0r gentes un:-lnimiterrccFpto, cxplicirnJa quoque foret, si adlmc invenireinr, formula antiqua, qua onrnes civitntis mPn1bra a coniunctione cnm

hof.te a1)6tinere, e11mrp1e hosti1iter tra(:tare, exorto Lella .

iubc ant ir ,34). PrneLerea eo

' .

-~ 15 ~-

varios quoque hostem impugnandi modos intcrdicendos

putavit 37).

§. 5· Si vera sunt, quae

tur quoque onmes illae regulae, quae spectal].t ad bello..-· rum rigorem mitigandum, diligentius in eas si inquiritur,

usu quodam atqnc observantia, qumn ut perpetuo servent gentel) liberae, non obstringuntur necessario 39),

§. 6.

uniquement en vertu des Loix essentielles a toute Snicete Po·

litique, et non par l'cffet, de quelque obiigation relative a l'En· ne1ui. Car des le moment, qn'une Nation prend les anues con•

tre nnc antre, .elle 11e declara enncmie des tous les incliddus, qui

composent celle · ci, et les autorise a la traiter connuc tellc, Quel .droit auroit • elle de se plaindre des hostilites, qne des par•

ticuliers conunettroient contre elle, sans ordre cle . Ieur Supe•.

t"ieur? La regle dont llOUS parlons se. raporte clone an Droit

Public general, plutot qu' au Droit des Gens proprement clit,

ou aux Principes des obligations reciproqnes des Natior.s.

59) von Jllarteu.r.Europ. Polkerrecl1t lib.!l..sect. '2 §.53. 59. Ilaudlu11gen, ;;:,u welchen ein Polk siclt eutweder gar 11frlit, o;Zer

dvch 11ur wwollkommen durcl1 die T7 orschriften de'r llleuscldich•

keit, des l'Fohlstandcs, der IIiiflichlieit 'Verbundcn hielt, zmd ·

die es dalzer ;;:,u u11l"cr11elnnerz oder :.u unterlassen das volllwmm

11e Recht; lzatte, gebeu nicht nur da1111, weull sie einmal, son-·

deni selb.rt we1m sie Jalzrlwuderte Zang gleicliformig und 11och

so oft zmternommen word~n, uie eincu Beweis, dafs dieses Polk .rich gcgen eiu anderes vollkommcn verpjlici1teu wolle, in Zuku11Jt seine IIandlungen auj f,.Zeiclu: fFeisc eim:,urichtm, wul

ki/im1m ilmz nie das Recht uclmieu, von seiner. bisherigeu IIand•

lungnveise, sobald es dies fur gut findet, ab;;:,uweichcn, olme ci•

1i-em andern davo1i Recheusc/iaft zu r,ebm. Cfr. §. 60 et 533.

§. 6. ' Quihus praemissis sequitur, ut militibus civitatein

defendentibus, pariter ac rnilitibus. emn occupantibus at

qde ceteris ci vibus, qui vim hostilem opponunt; quum limitation es iuris gentium positivi ius non tribuant quaesi;

tum, null um in genere ius sit inviolaI;ile; singulis tam en·

in casibus exigere liceat illorum ·cuique, ne rnaior ill eos

a

-~ 18 ~-

tur 4°), Leviori itaque vi, s1 vis opposita oppr.imi poterit, graviori vi uti non licebit. Imo' omnis vis erit plane

interdicemh, simulac vis opposita cessat, uti si hostis yuL

neratus amplius resistere nequit 41), • vel se dedit capti

vum 42). Ergo laeditur it{s militis civitatem occupantis, si

a mi lite, civitatem occupatam defendente, vis adlrnc adhibetur hosti,lis vi opposita iam cessante, vel si gravior ad

hibetur vis, quam quae ad infringendam vim oppositam camque repcllendam ex.lgitur 43 ).

I

· 40) de Yvolff ius gentinm cap. 7. §.791. I

VOil JIIarteus Europ. Folkerrecl1t lib. 8· sect. 4. ,§.

-~ 19 ~-

Tali in casu ius militis c1v1tatem occupantis etiam 0

a cive civitatis occupatae, ad arma puhlica auctoritate

hand vocato lae

membra utriusque civitatis pugnantis, in statu constitui

hostili ," civium omnium conditio, conditioni militum fit

quam simillima. Id tantummo

/

-~ 21 ~-

vel immediate. l :Immediat~ autern impugnare solummodo

licebat ipsam vim oppositam hostilem; seu immediate vim inferre hostilem, unice in emn permittebatur, qui vim op

. ponit hostilem." '}ImuLitaque concedendum erat, in civem

inermem 1 vim nullam opponentem, hostilem exercere vim,

cuius usus a vi opposita unice pendet, atque illi,,ita dicen

da erant quaecunque, quae hunc suscipiuntur in finem.

Ergo civium vim hostilem Irnud opponentium cor

pus si violatur, iuris inde prodire eorum foesionem, dubi, '

tari non potest 46). Sin autem hostilia in cives suscipiun

tur inermes 1 ut mediate hostills vis. opposita vel debilfte

tur vel tollatur t exoriri iurium laesionem, tune tantum

modo poterit dici' si sraviora in eos statuantur1 quam

quae exigit finis Lelli lau

Laeduntur in universmn civium inermium atque vim haud p_arantimn iura, si in corpus eorum saevit~r, ac si vim opposuissent hostilem; laeduntur praeterea civium

iura, si in destruendis ac auferendis ipsorum rebus, ad

vim hostilem mediate iufringendam, modus exce

tate rationis, qua ius puniendi niti volunt viri doctissimi,. ·

erunt respon

cogitat, deterreatur, - licet punire 49). Nititur itaque ius puni~nJi, sanctitatc iurium cuiusque, iure defensionis in ea

fundato, atque necessitate poenarum indei enata. Huius re

spectu est poena physicum malum, quo· iurium aliormn

turbator afficitur, ut a laesionibus foturis deterreatur 5°).

Crimen ipsum est laesio iurium hominibus innato• rum, delictum, laesio iurium acquisitorum 51); seu, quae

aliis placuit definitio, crimen est declaratio voluntatis ad

po\!nam provocantis 52).

§. 11.

Si hanc theoriam sequimur, quilibet, qui crimen perpetrat, malum animum prodit atque prohabilem in -aliis excitat opinionem, se in posterum quoque similia esse

commissurum crimenque repetiturum, qua quiden~ persua.

sione

49) 1'i tt a 1111. lltiiulbuch der Strafreclitswissc1ucltajt. 1. 1heil i. Buch. Eiufrilung §. 18-'C'.2 zmd £15. G ro lman Gr1111dsiitze

dcr Cri111iwzlrccl1ts1i;isse11s_rhajt. l, 1'/il, 1. Bell. 1. Abtheil. §. J.

3• 4• 6. U/lJ 9•

50) Tittmann. I. I. §. 51.

51) Titt1uann.. 1. I. §. :;;o.

5c) Grolman I. c. 1. Tlzl. 1, Bch. ~. Abtlzeilzmg. 1. Tile!,§. 16. Sunt cim verb;i: Verbrechen im Allgemeim:n isl- iede Ae11fse

ru11g eincr :::.ur Strtife reclitlfrh u11jfunler11dcll Stimnmn;;· des

IFillc1u.

sione ius puniendi fundatur 53). Haec autem persuasio

si satis est fundata, valebit c1110que ·sine respectu a trio, in qu~m et quo loco crimen sit commissnm. Non itar111e

quaerendum erit, num c.rimen commiserit subditns vel

extraneus Sf), num subditus vel ~xtri111eus crimine sit lae

sus =>5), et num crimen in hac vel illa :ci vitate sit .aut inchoatum aut peractum 56). Haec enim ·omnia, 11uum formam delicti tantummodo spectent, ius punien

1

q1rneritur SS). His enim legibns civitatcm normam sil:.i 5cripsisse, et modum poenarnm, quas ad deterritioncm cor

rigenclamc1ue malam mentem putet sufficientes

ceclendum; nam qnid ex politia statuend~m sit, non curo. Natura enim poenarum in eo cernitur, ut ·non i1ifligantur,

quia pecc~tum est, sed ne peccetur ~n po~terum. lam autem 6ubditis civitatis si iura status naturali6 1w:11mnquam

redeunt, hoc ad mo11!e~1tum ins-tail tis periculi tantummodo

fieri est dicenclum. Erit ~gitur subditis· in statu naturali

solummbdo defensionis ius in sensu strictiori, · neutiquam

auteni. ius puniendi 1' guum snperato periculo praesenti, a civitate opem petere Jiceat 59). Exoriri tamen poterit casus, quo superato primo pericul.o .in civitatis tutelam con

fogere non · Jicet; quo qui1Jem casu secundtlm theoriaiu

praeventionis, ius .puniendi etiam singulis sub'ditis erit concedendum.

In regula tamen ius .puniendi tantummodo civi,tati.

erit tribuendum atque in eius' exercitio ma poena infligenda, quam civitas puniens statuit, quia civitas poenam cone.

·stituens, eo ipso declaravit, se hanc poenam ad malam

mentem corrigendam put..1re sufficientem.

Poterit itaque tam a militibus utriusque exercitus in civitate occupata, 'ltt.am .a civibus illius ciYitatis invicem

crimen cqmmitti .au1ue delictum; delicti politiae tamen,

quum eius notio 'per iegem civilem demum exoriatur 6°)~ . '

(

59) p u fend b r f~ de inre natnrae. lib. !2. cap. 5. §. 7 et a. 60) ' Gr alma 11, Grn1ulsiil::.e d. Crhnfoalrecl1tsiDisscusclwft. 1. Thl.

1, Bch. Q ••tibtlil. 4· J{up. 2. 1'it. 1 • •1bu/m. §. 107.

-~ !28 ~-

nemo reus erit dicendus ,. nisi qui hac lege tenebatur; in

iis enim, qui tali lege non obstringtmtur ,. ex· facto contra eam suscepto, animus ad delinquendum proclivis non poterit colligi 61).

§. 13. Haec sunt t quae ex praeventionis tl1eoria .sequi vi

dentur. Alia plane secundum theoriam comminationis

statuenda erunt. Qua ~1ui

requirit, qui in civitate soJummo quod civitas per legem facto rninatur.

Crimen a

lam in territorio, scd etiam cxira terri torium illo1ilm civitatis; a peregrino nutem COlltra CiYem Ct vice versn, taU

tummodo intrni faH:s puuientis civitat.!s, et suh conclitione,

ut percg-rim1;; pro subcEto temporario possit haberi 6j).

Ncque ·crimcn autem ~Flerit, nei1ue· poena crit st~ituenda, Gi iura perP3rii-:i a civt>, vel civis iura .a peregrino, vel inrn

peregrini a peregrino extra civitatis inriuirentis territori

mn laeduutur. Jn ~o quoque .casu, si peregrinus laeserit

peregrinum in territor1o civitatis, in qua de hac laesionc

punienda quaestio exoritur1 crimen tantn.mmodo erit com

missum, si laesus subditis tempornriis est aanumerandus.

Cet~rum ,- quum ius puniendi lege puenali nitatur;

respiciendae ernnt in puniendo le_ges civitatis, in qua

commissum est crimen 66).

•§ •. 15,.

Quodsi haec Irnius thcoriae principia ad rem no

stram accommodamus, de ea ita disputandum est. Omnes,

iurium laesio1~es ta111 a militibus hostilibus, quam contra mi

lites hostiles, in civitatis: occnpatae territorio c.ornmi~sae, cri

mihis vel delicti non habent naturarn , atque puniri non

possunt. Nam secundu.m hanc theor_iam extra civitate~

~5)' st ii b el I. c. "' "'" et ,..,. y• lj'f l;:,:J• CG) F~ucrbach l. c. §. 40. Stub cl 1.1. §. 135 ct i4ot

rte-c crimerr a.Jest, nee ins conceditm· puniend!. UtriuJ

que notio oritur ex civitate eiusque legibus ·poenaliLus ...

Civitate autcm ab hoste oc;cupata, licehit qui

· Pariter milites quoque hostiles, civitatem occupan..

tes hostilem, legilrns civitatis occupatae non poten;nt cen

seri, •1tmm his legibus non obligentur. ,Is enim tantum

mo do peregrinus, civitatem si intrat alienam, subditus

temporar~us putatur, qui civitatis tutelam introitu suo im·

plorare, eiusque legibus se:.e submittere vi

supra dicta exulat, civitas .enim in. tutelam eos non ,re·

cipit 1 uti et ipsi eius .lebi.Lus non sese suhmittunt..

Si itac1ue mi.lites hostiles, civitaten1 'Occupantes ali~

enam, adversi exercitus mi1~tum laeserint mra_: · poterun.t

nee ex legib1is civitatis oc~upatac censeri, quurn l10c 'iurc

non teneantur, nee ex legilrns-occupantis civitati,; erunt cen

·sendi, quun1 huius Civitatis le3es scriptae hau

leviter attigi; omnibus admissis 1 qui bus· militum hostilinm

iura, vel iurn aliorum a rnilitibus hostilibus laeduntur, in

esse si non crimen ,, vulgo. tamen

COVERTITLE PAGECHAPTER I.CHAPTER II.CHAPTER III.