Eguzki Berri

JJJJJJJJOOOOOOOOXXXXXXXXEEEEEEEEMMMMMMMMIIIIIIIIEEEEEEEELLLLLLLL BBBBBBBBAAAAAAAARRRRRRRRAAAAAAAANNNNNNNNDDDDDDDDIIIIIIIIAAAAAAAARRRRRRRRAAAAAAAANNNNNNNN HHHHHHHHEEEEEEEERRRRRRRRRRRRRRRRIIIIIIII IIIIIIIIKKKKKKKKAAAAAAAASSSSSSSSTTTTTTTTEEEEEEEETTTTTTTTXXXXXXXXEEEEEEEEAAAAAAAA

AAAAAAAATTTTTTTTAAAAAAAAUUUUUUUUNNNNNNNN 2012ko MARTXOA 2012ko MARTXOA 2012ko MARTXOA 2012ko MARTXOA 92929292. alea . alea . alea . alea 2 euro 2 euro 2 euro 2 euro

Joxemiel Barandiaran H.I

Eguzki Berri 92

AURKIBIDEA

GURASOEN TXOKOA............................................................... 2-5 ERREPORTAJEA........................................................................ 6-7 HITZEKIN JOLASEAN ......................................................... 8-25 BERRIAK................................................................................. 26-31 BAT ETA BESTE ................................................................... 32-33 DENBORA-PASAK...................................................................3-43 LEHIAKETA.................................................................................44

Joxemiel Barandiaran H.I GURASOEN TXOKOA

Eguzki Berri 92 1

GABON ESKEA Joxemiel Barandiaran herri ikastetxeko ikasleak abenduaren 24ean, auzo bakoitzeko txokoak alaitzen ibili ziren Gabon abestiak abestuz. SAN MARTIN. San Martingo plazan bildu ginen goizeko 9:30ean, denak ohiturari jarraituz baserritar jantziak jantzita. Larraitz Sukiak, urtero bezalaxe, soinua jotzera etorri zen eta taldetxo bat bildu ginenean (15-20 lagun inguru), Sastei aldera abiatu ginen, handik kantatzen hasteko asmoz. Altzanipe aldera iritsi ginenean (bidean zehar jendea gehitzen joan zitzaion taldeari), 90-100 lagun inguru geunden eta oso giro alaia eta polita sortu zen, eguraldiak gehiegi lagundu ez zigun arren. Ubarrietan kantatu ondoren, bi taldetan banatu ginen. Alde batetik, 2. mailatik 6. mailara bitartekoak, Arrondoraino abiatu ziren eta beste guztiak (1. mailatik behera), plazan kantatzen jarraitu zuten. Talde handiena, plazakoa, eskolara eguerdiko 12:45 aldera iritsi zen eta handik pixka batera bigarren taldea. Eguerdiko 13:45ean eman zitzaion bukaera hamaiketakoari. 100 lagun inguru bildu ginen eta bat baino gehiago bazkari behar handirik gabe joan zen etxera.


Eguzki Berri 92 2

SAN GREGORIO.

Abenduak 24ean ohi dugun bezala, San Gregorioko haurren guraso koadrila bildu ginen Atxurreneko zubian goizeko 10etan gure umeak hartuta, ohiturak dioen bezala baserritar jantziak dotore jantzita. Dexenteko koadrila izaten gara urtero, eta umore onez Atxurrene aldetik indartsu Gabon kantak kantatzen ditugu.

24ko goiza euritsua izan zen, aterki handiekin ibili ginen eta batzuek arropak blai eginda bukatu zuten. Hamaika eta erdiak inguru arte euri zaparrada ederrak bota zuen. Gure abesteko eremua nahiko luzea denez, oinez talde handia ibiltzen da baina txofer koadrila bat autoekin ibiltzen gara S. Gregorio aldera jeisteko eta goiko aldeko baserri guztietara igotzeko.

Goiz erdian aterkiak apur bat baztertu genituen eta 12ak ingururako San Gregorio erdigune aldera iritsi ginen: lehen aipatu dugun bilgunetik hasita, guztiok elkarrekin ordena hau jarraitzen dugu ibilaldian: Atxurrene, Sariarte eta bitarteko etxeak, Ergone (sagardotegie eta Iturbe aldea barne), Gomesaltse, taldea oinez Aloska aldera jeisten da, eta ondoren San Gregoriora. Hemen Sabiaga baserri arte guztiok igotzen gara, Muño e.a. Hemendik beherakoan Murkondo auzoa egiten dugu, hau egin ostean auzo gunean abestuaz. Normalki haur txikien gurasoak auzoan bertan atxekitzen dira gurera, oso luzea egiten baita bestela goiz guztia. Beti Sutegin indarrak berritzeko hamaiketako edo pizgarri batekin bukatzen dugu. Aurtengoan eguerdiko ordubiak aldera banatu zen taldea, hurrengo urte arte esanez.


Eguzki Berri 92 3

AIA. Aian ere goizeko 9,30ak aldera elkartu ginen koadrilatxo bat, lehenik eta behin Artzate Berrira joan ginen kotxeetan eta handik poliki-poliki Olatza-txiki Olatza, Larburu, Mendurkullu, Urkillaga, Praixkone, Ibondo, Beiztin, Lizaipe, Arbilleta, Felipene, Aiako plazan, Etxeberri, Aiarre, Errota, Errondo, Kaxeta, Atxurrene, Ibondobarrena, Txulo eta azkenik Joananen eman genion amaiera. Ondoren kotxeak hartu eta Haitzarri elkartera joan ginen 12,30ak aldera bertan hamaiketako bat izan genuen eta ondoren, elkarteko bazkideen artean gabonetarako 3 saski zozketatzen dituzte eta eskean ateratako hiru haur aukeratu ohi dira zenbakiak ateratzeko. Eta ondoren bakoitza bere etxeetara itzuli ginan, dagoeneko zain izango zen bazkari goxoa jatera.

Hiru auzoetako haurrek eskolako e skea errespetatzen dute goizez eta, nahi dutenak arratsaldean bigarren zita egiten dute, eurentzat sos batzuk lortzeko asmoz.

IBAIALDE IKASTOLAREN ALDEKO DIRU BILKETA. Dakizuen bezala, guraso elkarteak Lodosako Ibaialde ikastolaren aldeko borondatezko diru bilketa egin zuen otsailaren 16an, guztira 251 euro bildu ziren. Mila esker zuen laguntza eman zenuten guztioi.


Eguzki Berri 92 4

TALO JANA. Otsailaren 25ean talo jana egin genuen eskolan, bertan hainbat guraso, ikasle elkartu ginen eta giro ezin hobean pasa genuen Joxemiel Barandiaran musika eskolako trikitilariak alaiturik.

MENDI IRTEERAK (2011-2012)

Azkeneko Eguzki Berrin aipatu genuen bezala, aurtengo

ikastaroan mendi irteerak antolatzeari ekin diogu eta, jadanik, bost

egin ditugu. Ikastaro honetako hirugarren irteera, 2011ko

abenduaren 11n izan zen, Aralarko Jentilarrira. Ibilaldi hau, Atauniker

elkartea eta Joxemiel Barandiaran Museoaren laguntzarekin antolatu

genuen. Lizarrustitik eman genion hasiera, eta bertara ailegatzeko,

Ataungo Udalaren laguntzari esker autobusa izan genuen. Gipuzkoako

parketxe sareko (GPS) bi gidarik, Aralarko naturen balioei eta


Eguzki Berri 92 5

Joxemiel Barandiaranen arkeologia lanei buruzko azalpenak eman

zizkiguten.

Bigarren irteera, aurtengo urtarrilaren 15ean izan zen. San

Martindik abiatu eta Lasarteko lepoa, Intsustiko iturria eta Aitzarte

aldetik ibili ondoren, berriz ere irteera puntura itzuli ginen. Aipatu

behar da, primerako eguraldia izan dugula irteera guztietan,

azkenekoan izan ezik.

Azken irteera, bosgarrena, otsailaren 26an izan zen, eta Aia

auzoan zehar ibili ginen. Kaxetatik irten, Urkillagako gainera igo,

Ergonera jaitsi eta azkenik, Kaxetan eman genion ibilaldi honi

amaiera.

Ikastaro hau bukatu aurretik, Ataungo mendiak eta bazterrak

ezagutzeko aukera paregabe gehiago izango dituzue. Eguzki Berriko

orri hauek baliatuz, Joxemiel Barandiaran eskolako ikasle eta

gurasoei hurrengo irteeretan parte hartzera gonbidatzen zaituztegu.

Earki pasauko deu!!!!

Azken irteeran, otsailaren 26an, Galtzadazarreko bordan

ateratako argazkia.

Joxemiel Barandiaran H.I ERREPORTAIA

Eguzki Berri 92 6

ERREPORTAJEA

UDABERRIKO OHITUREN SUSTRAIAK

Aspaldi bateko gure arbasoak ez zuten urtea gaur egungo hamabi hilabeteen zaku estuan sartzen. Bi ziren haientzat urtaro edo sasoi nagusiak: uda eta negua.

Uda eta negua, bizia eta heriotza, aintzat hartzen ditu kultura zaharreko pertsonak, baina ez neurri berean. Lurra ernatzen hasten den garaira aurreratzen du udak bere izena eta udaberria esaten zaio, eta azken fruituekin batera hostoa erori arte luzatzen da gero, udazkena deituz. Gainerakoa da negua. Denboraldiak ez ziren egun jakinetan hasten edo bukatzen. Nekazarien lanbidean negu sarrera aurreratu zitekeen edo atzeratu, luzatu edo moztu, beti eguraldiaren arabera. Lanak markatzen zuen sasoi nagusien eginkizu negu aurreko ereintzarekin lotzen da azaroa, laboreak biltzeko sasoi zabala da uzta edo uztaroa, eta larrazkena mendiko azienda etxeratzeko unea. Gaur ez bezalako garrantzia zuen orduan udaberriak. Gertakizun misteriotsua zen lehen gizonarentzat naturaren pizkundea. Hildakoen lozorro antzuan murgildurik egondako Ama-lur handiaren esnatzeak, emankortasunaren itxaropenez alaitasuna zekarkion gizonari, eta negu iluneko egun motzak atzean utzita argi distiratsuko egun luzeetan sartzeak eguzkiaren heldutasuna eta biziaren garaipena gogoratzen zizkion. Hori dela eta, udaberriarekin loturik zegoen urte hasiera, gero negura aldatu dena, eta festa giro alaian ospatzen zen gertakizuna. Ilargiari begira ikasi zuen gizonak denbora neurtzen, eta ilargiaren egutegiko hizkuntzan mintzatu zen bere ibilaldi luzeenean gizadia. Epe motzean antzaldatzen den ilargia neurgailu aproposagoa gertatu zitzaion, eguzkiaren urte guztiko bide luzea baino. Haren adarren norabide aldakor eta ia desagertzetik musu zabala erakustera doan ibilaldiko itxuraldiak izan ziren lehen erlojuaren orratzak munduan.

Eliza da gure artean ilargiaren egutegi zaharrari jarraitzen dion erakunde bakarretakoa. Kristoren piztuera juduen Pazko egunean gertatu zen eta lehen hilabeteko ilargi betean ospatu ohi zen. Horren arabera aldatzen dira urtetik urtera inauteriak, garizuma eta urteko festa mugikorrak kristau liturgiako egutegian. Udaberrian hasten zen, beraz, urtea

eta bere ildotik ohitura nagusiak.

Joxemiel Barandiaran H.I ERREPORTAIA

Eguzki Berri 92 7

Zenbait multzotan sailkatu ditzakegu aipagarrienak: a) Zuhaitz eta landareak. b) Santutegietako bira edo prozesioak. c) Ur bedeinkatu eta konjuruak. d) Panpina eta altzari erretzea, eta e) Su berriaren erritoa. Gaur egun mendebaldeko kulturan eta kristautasuna nagusi izan den lekuetan udaberriko ospakizun hauek denak Aste Santua deitzen diogun oporraldiaren inguruan ospatzen ditugu. Oraindik geratzen dira garai bateko zenbait ohitura esate baterako : pazko gaueko elizkizunean egiten den ur eta su berriaren bedeinkapena, herri askotan egiten diren prozesioak, etxeetako ateetan jartzen diren gurutzeak,...

TXINAN

Txinoentzat udaberriaren ospakizuna oso garrantzitsua da, eta garai batean hemen bezala urte hasierarekin lotuta dago.. Ospakizun honek 4.000 urte luzeetako historia du, hasieran ez zuen ez izen ez da ere data zehatzik . K.a 2.000 . urtearen inguruan “Uzta Handiaren “ festa deitzen hasi zen jendea. Gaur egun asko aldatu da festa, baina oraindik ere Txinako festa garrantzitsuena izaten jarraitzen du, herrietan etxeko arropa guztia garbitzeko ohitura dute ,aldiz hirietan kultur ekimen desberdinak antolatzen dituzte, hala nola, opera, lehoiaren dantza eta tenpluetako azokak… baina denek mantentzen dute familia arteko afaria.

ANGLOSAXONIAR KULTURAKO LURRALDEETAN Pazkoetako untxia haur mitologiako pertsonaia hasieran germaniar kulturan gero anglosaxonean eta orain gurean ere bai. Nahiz eta ziur ez dakigun pentsatzen da irudi bezala untxia aukeratu zela, umeak egiteko untxiak duen erraztasunagatik, eta horrekin adierazi nahi zutelako lurraren emankortasuna. Legenda Pazkoko untxiaren jatorriari buruzko legendak dioenez, Jesusen garaian untxi

bat egon zen Jesus ondoan hilobian eta ikusi zuen nola berpiztu zen, eta berarekin irten zen hilobitik, horregatik haurrei Berri on hori jakinarazteko mezulari bezala untxia aukeratu zen. Gaur egun margotutako eta txokolatezko arrautzak eta gozokiak oparitzen dizkie haurrei, Papa Noelek Eguberrietan egiten duen bezala.

5.maila

Joxemiel Barandiaran H.I HITZEKIN JOLASEAN

Eguzki Berri 92 8

2 URTEKOAK

ZE ONDO PASATZEN DUGUN

PSIKOMOTRIZITATE GELAN!!


Eguzki Berri 92 9


Eguzki Berri 92 10

5 URTE

EDERRA

BERTSOA,

IPURDIKO

MINA ERE

BAI …


Eguzki Berri 92 11

ASMAKIZUNAK

Kaixo lagun!

Lehenengo mailakoak gara eta ea asmatzen dituzun guk

idatzitako asmakizun hauek.

JANTZIRIK EZ DU ETA

POLTSIKOA BAI. HORTXE

ERAMATEN DU BERE UMEA

LASAI. ZER DA?

(Janire, Izaro, Xiker, Ane eta

Ixiar)

ANIMALIA DA, OSO

TXIKIA. BERE HANKAK

GURE BURUAN DITU. ZER

DA?

(Abdourramhen, Libe, Udai,

Intza eta Enaitz A.)


Eguzki Berri 92 12

AMA, ZEIN ANIMAKIAK

EGITEN DU EGUNEZ LO

ETA GAUEAN IBILI?

(Naroa, Beñat, Saioa, Enaitz

I. eta Jon)

AZAL HORIA, JATEKO

EGOKIA, IA IA OSATZEN DU

BOROBIL ERDIA. ZER DA?

(Udane, Ekhi, Ixtchel, Julen eta

Nehia)

ETXETIK BIDAIATZEN

DUTE IA EGUNERO ETA

EGUNERO SARTZEN DA

ETXEAN GONBIDATU

ETA GERO.

(Kaia, Naia, Markel, Konor

eta Onintza)

1. maila


Eguzki Berri 92 13

CHANPIONSEKO FINALA

Egun batean Erreala Chanpionseko finalera ailegatu zen. Manchester United-

en kontra jokatu behar zuen Camp Nou-en. Partidu hori ikustera joan ziren

Iker, Mikel, Unai eta Unax. Camp Nou zelaia gainezka zegoen. Lehenengo

zatian Errealak gola sartu zuen eta jende guztia aztoratu egin zen. Gola

Agirretxek sartu zuen Velak erdiraketa aparta egin eta gero. Bapatean elurra

hasi zen eta partidua gelditzea erabaki zen. Iker, Mikel, Unai eta Unax oso

urduri zeuden eta freskagarri bat hartzera joan ziren. Ikerrek Kas bat edan

zuen; Mikel, Unai eta Unaxek berriz, Coka- Cola bana. Handik gutxira partidua

jarraituko zela esan zuten bozgailuetatik. Partidua hasi eta Rooney-ri txartel

gorria atera zion epaileak Velari egindako faltarengatik. Lehenengo zatia

amaitutzat eman zuten. Atsenaldia aprobetxatuz gure lagunak ekarritako

ogitartekoa jan zuten. Ondoren Manchesterrek ere gola sartu zuen. Partidua

amaitu zenean tentsioa zen nagusi penaltietarako. Penaltietan Errealak 5-4

irabazi zuen eta jende guztia futbol zelaira jeitsi zen. Iker, Mikel, Unai eta

Unax poz-pozik zeuden eta oso gustora joan ziren etxera…Eta handik urte

batzuetara Anoeta berritu zuten!.

3. maila


Eguzki Berri 92 14

LEHOI GAIZTOAREN IPUINA

Bazein behin lehoi bat oso gaiztoa zena. Bere izena Vicky zen eta oihan

handian bizi zen. Vicky oihaneko lagunekin oso gaizki portatzen zen eta

horregatik oihaneko krokodiloak, elefanteak, jirafak, tigreak, zebrak,

hipopotamoak eta beste animalia guztiak oso haserre zeuden Vickyrekin.

Vicky beti nahi zuena egiten zuen, adibidez, besteen ondotik

pasatzerakoan…PURRUT!, puzkarrak botatzen zizkien, edo izutu egiten zituen

eta baita janaria lapurtu ere.

Egun batean oihaneko animalia guztiak bildu egin ziren plan bat prestatzeko.

Oihaneko zuhaitz zaharrenetariko batean eserita egon ziren denbora luzez

hitz egiten erabaki bat hartu ezinik. Bapatean tigreak ideia bat izan zuen:

-Badakit zer egingo dugun, zulo handi bat egingo dugu eta gure Vicky gaizto

hori bertatik pasatzerakoan, ZAS! bertan eroriko da!

Eta jirafak esan zuen:

-Eta gurekin ondo portatuko dela esan arte ez dugu tranpatik aterako!

Eta elefanteak esan zuen:

-Ideia ederra da hori, goazen tranpa hori egitera eta gero denok lotara!

Gaua iritsi zenean Vicky, beti bezala, beste animalien janaria lapurtzera joan

zen baina bapatean…KATAPUM! tranpan erori zen. Vickyk susto ederra hartu

zuen eta oihuka hasi zen, - Lagundu mesedez! - Oihaneko animalia guztiak

zulora hurbildu ziren eta hauxe esan zioten:

- Oso gaizki portatzen zara gurekin eta ona izando zarela hitz eman arte ez

zaitugu hortik aterako!

Vickyk arrazoia eman zien eta ez zuela berriro halakorik egingo hitz eman

zien eta handik aurrera denak lagunak izan ziren.

3. maila


Eguzki Berri 92 15


Eguzki Berri 92 16

3. maila


Eguzki Berri 92 17

URREZKO KAKA EGITEN ZUEN ASTOA

Behin batean hil zorian zegoen aita batek horrela esan zion bere

semeari:

- Seme, laster hilko naiz, baina hil baino lehen ukuiluan dagoen

astoaren istorioa kontatuko

dizut.

- Aita, ez esan hori, ondo

jarriko zara.

- Ez seme eta entzun ondo.

Asto hori ez da asto normal

bat, orain dela urte asko

sorgin bati lagundu nion eta

ordainetan asto hau oparitu zidan. Hasieran ez nintzen gehiegi

poztu, asto bat ez zitzaidan oso ordain ona iruditu, baina astoa

eman ala ez berdin berdin lagunduko nion eta listo.

- Zer dela eta lagundu ziozun sorgin bati?

- Nik ez nekien sorgina zenik, arriskuan zegoen neska bat besterik

ez nuen ikusi.

Hitz horiek esaten ari zela hil zen aita, eta semea astoa zergatik

zen berezia jakin gabe gelditu zen.

Urteak pasatu ziren eta mutilak astoa ondo zaindu zuen.

Baina urte txarrak ailegatu ziren eta jateko ia ez zuen gure

mutilak. Hala ere aitaren hitzak gogoratuz astoarentzako ere beti

izaten zen zerbait. Egun batean ordea ez zegoen ezer jateko eta

astoa jateko asmoarekin joan zen mutila ukuilura.

- Asko sentitzen dut egin behar dudana baina jatekorik ere ez dut

eta zu jatea pentsatu dut. Badakit aspalditik zaudela gure familian,

aitak asko maite zintuen, baina gosez hilko naiz ez bazaitut hiltzen.

- Oso ondo zaindu nauzu urte guzti hauetan, eta ez duzu niregandik

ezer jaso.


Eguzki Berri 92 18

- Zeinek esan du hori? Astoa eta ni gaude bakarrik eta astoek ez

dute hitz egiten.

- Asto berezia naizela ez ahal zizun aitak esan?

- Bai, baina orain arte ez duzu inongo berezitasunik adierazi eta

orain berriz…

- Eta hau ez da daukadan berezitasun bakarra, bihar goizean

ikusiko duzu zer egiteko gain naizen.

Mutila etxera joan zen, ukuiluan zer gertatu zen ondo ulertu gabe

eta tripako min galantarekin. Gau hartan ez zuen apenas lorik egin

eta hurrengo goizean ukuilura joan zenean, ezusteko ederrarekin

topo egin zuen. Ez zegoen kaka askorik,

aspaldian astoak ez baitzuen gehiegirik

jan, baina zegoena urrezkoa zen.

- Nola da posible?- galdetzen zion

behin eta berriz mutilak bere buruari.

Zergatik ez duzu lehenago egin? Nire

aita sendatzeko aukera izango zuen,

botikak erosi, bizi hobea izan…

- Ez dago nire aukeran, pertsona oso berezien aurrean eta egoera

oso berezi batzuetan bakarrik egin dezaket. Zuk zure aitaren

esana ondo bete duzu urte guzti hauetan eta horregatik egin dut

egin dudana.

Mutikoak urrezko kaka hartu eta herrira joan zen, beretzako eta

astoarentzako janaria erostera. Aste horretan ondo jan zuten eta

astoak geroz eta kaka gehiago egiten zuen.

Pixkanaka pixkanaka mutilaren egoera hobetzen joan zen. Astoak

jadanik ez zuen urrezko kakarik egiten, baina hala eta guztiz hil

arte biei bizitza ondo joan zitzaien.

4. MAILA


Eguzki Berri 92 19

OLERKIA-INAUTERIAK

Fantasia munduan guztiok murgitzen mamu, pailazo, sorgin edozer asmatzen umorez gainezka gara paseatzen kale orotan gara ederki dantzatzen.

Begira ezazue nor datorren hortik Pantera Arroxa da polizia atzetik xelebrekeri asko gu aho-zabalik aspertzeko ez dago batere betarik.

Gazte, txiki ta heldu guztiok kontentu egunez festa eta gauean jarraitu arazoak ahaztu asko disfrutatu guztiok dezazue galanki pasatu.

4. maila


Eguzki Berri 92 20

IKER TOLOSAKO INAUTERIETAN

Igande goizean Iker eta bere familia Tolosara joan ziren trenez.

Tren horretan jende guztia mozorrotuta zihoan. Iker bakeroz

mozorrotuta zihoan eta bere gurasoak elefantez.

Tolosako tren geltokira iritsi orduko ikusi zuten sekulako

jendetza zebilela, batzuek kalean eta beste batzuek tabernetan

zerbait hartzeko asmotan. Asmotan esaten dizuet ez baitzuten

erreza halako jendetzarekin zerbitzariari zer hartu nahi zuten

adieraztea.

Alde guztietatik musika entzuten zen. Tolosako udaletxetik

Beotibarreraino sekulako desfileak ikus zitezkeen, era guztietako

karrozak, mozorroak; animaliak, etxe mamuak eta abar. Hura zen

jendearen emana!

Bat batean Iker bere gurasoen arrastorik gabe geratu zen

eta konturatu zen bakarrik zebilela, gurasoak galdu zituela, larritu

egin zen eta korrika hasi zen alde batera eta bestera bere

gurasoen bila. Bila eta bila baina ezin aurkitu gurasoak.


Eguzki Berri 92 21

Iker jota zegoela bi ertzain arraro ikusi zituen dantzan.

Beraiengana jo zuen korrika batean. Ikerrek halaxe esan zien

ertzainei: -“Lagunduko al didazue nire gurasoak aurkitzen?”

Ertzainek erantzun zuten: -“ Gu ez gara benetako ertzainak,

mozorrotuta gaude, baina lagunduko dizugu. -Zein da zure amaren

telefonoa?” “ 613 295 642” .

Halako zaratekin zaila izango zela amak telefonoa entzutea

pentsatzen zuen Ikerrek, baina bere gurasoak ere konturatuta

zeuden Iker falta zela, eta adi-adi zeuden telefonoak jo zuenean.

Ertzainetako batek Ikerren amari deitu zion eta Beotibarren

gelditu ziren bost minutu barru.

Gurasoak hantxe zeuden Ikerren zain, sekulako besarkada eman

zien Ikerrek. Aitak esan zuen:

- Hau ospatu beharra dago. Zer iruditzen zaizue Olaizola-

Beroiz vs Irujo - Barriola partida ikustea elkarrekin joaten

bagara?

- Niri oso ideia ona iruditzen zait-esan zuen amak.

Horrela Ikerren gurasoak denentzat sarrerak erosi zituzten,

mozorrotutako ertzainentzat ere bai, eta denak batera joan ziren

partida ikustera.

Partida ikusgarria izan zen, Olaizola eta Beroitzek 22-21

irabazi zuten.

Agurtzerakoan mozorrotutako ertzainek Ikerri esan zioten:

-Iker, nahi duanean berriro galdu eta guk lagunduko diagu gurasoak

topatzen.

Ikerrek eta bere gurasoak, ertzainak barrez agurtu

ondoren, trena hartu eta etxera joan ziren.

Ikerrek sekulako egun zoragarria pasa zuen Tolosako

inauterietan. ENDIKA APALATEGI

OIHANE BOSCH 5.MAILA


Eguzki Berri 92 22

HERRIKO ISKANBILAK

Gipuzkoako herri txiki batean, Nahikari herrian, hiru auzo daude,

oso herri txikia da, eta oso jende gutxik ezagutzen du. Oso lasai

bizi dira orain Nahikari herriko biztanleak, baina orain dela ehun

bat urte … Beti iskanbilan zebiltzan.

Herriko zaharrenek diotenez, garai batean auzo bakoitzak zuen

bere alkatea, eskola, udaletxea, eliza, sagardotegia eta futbol

zelaia. Edozeinek esango luke auzo bakoitza herri bat zela, beti

iskanbilan zebiltzalako.

Behin munduko zirko onenetako bat etorriko zela jakinarazi zieten

herrikoei eta denak pozez zoratzen jarri ziren. Baina ez ziren hiru

zirko, zirko bakarra zen eta ez zekiten zein auzotan ipini. Behin

Ana izeneko neskatila txiki batek nahiago zuen bere auzora

ekartzea baina beste guztiei ez bezala ez zitzaion asko axola

kilometro laurden bat egitea zirko polit eta ospetsu bat ikusteko.


Eguzki Berri 92 23

Ana 7 urteko neskatila polit bat zen, begi urdinak zituen eta ile

gorri gorria. Aurpegian peka batzuk zituen eta ilea batzuetan bi

trenzatan orraztuta eramaten zuen. Bere soineko gustukoena

gorria zen, bere ilea bezalakoa.

Ana erdiko auzoan bere amona, aitona, ama eta anaiarekin bizi zen.

Aita hilda zuen eta ama berriz oso gaixorik. Bere anaiak Mikel zuen

izena eta 4 urte zituen. Anaren antz handia zuen.

Behin Ana eta Mikelen auzoko udaletxekoek zotz ala motz egin

zuten noren auzoan jarri zirkoa. Zozketaren ondorioz erdiko

auzoan jartzea suertatu zen, baina lehenengo eta azkeneko

auzokoak ez zeuden ados, esaten zutenez tranpa egiten zutela

erdikoek.

Baina zirkoaren emanaldirako eguna iristen ari zen eta herritarrek

oraindik ez zeukaten erabakita zein auzotan ipini zirkoa. Oso

haserre zeuden denak. Baina … emanaldiaren bezperara iritsi eta

herritarrek oraindik erabaki gabe zuten non ipini zirkoa.

Zirkokoek herriko iskanbila ikusita beste herri batera alde egin

zuten eta Nahikariko herritarrak zirkorik gabe geratu ziren.

Hala ikasi zuten gaizki konpontzeak ondorio txarrak ekarri

ditzakeela.

Hala bazan eta ez bazan sar dadila kalabazan eta atera dadila

Nahikariko plazan.

MAIALEN GALPARSORO

ANDER GALPARSORO

5.maila


Eguzki Berri 92 24

MENDIRA TXANGOAN

Maider, Eneritz eta Intzak, udako arratsalde eguzkitsu batean,

igerilekura joateko plana egina zuten. Herriko plazan arratsaldeko

4:30etan autobusa hartu eta Ordiziako igerilekura abiatu ziren.

Eguzkitarako krema ondo eman, arropak kendu, txanoa jantzi eta

igerilekura hirurak batera salto egin zuten. Ura ederra zegoen.

Halako batean, Maiderrek izugarrizko ideia izan zuen.

Beste bi neskak igerian zebiltzan eta oihu handi bat egin zien.

Igerilekuko jende guztia berari begira jarri zen, eta halako

batean, Eneritz eta Intza hurbildu zitzaizkion.

Maider bere plana kontatzen hasi zitzaien, “Zer moduz iruditzen

zaizue hurrengo aste bukaeran mendian gaua pasatzeko geratzen

bagara?”

Bi neskek irribarre egin eta oso ondo iruditzen zitzaiela esan

zioten.

Horrela, igerilekuan beste ordu erdiren bat edo egon ziren eta,

uretatik irten ondoren, berriro eguzkitako krema eman eta eguzkia

hartzen jarri ziren hiru neskak.

Eneritzek erlojura begiratu zuen eta 7:35ak ziren jadanik.

7:45etan autobusa hartu beharra zuten, beraz, korrika eta

presaka bainujantzi bustiaren gainetik arropak jantzi, gauzak jaso

eta ziztu bizian autobus geltokira abiatu ziren. Autobusa han

zegoen, justu-justu iritsi ziren, eta bertan sartu eta etxera joan

ziren.

Hurrengo goizean, bakoitzak bere etxean gosaldu eta hirurak

plazara irten ziren.

Bakoitzak motxila handi bat bizkarrean zuela mendian gora abiatu

ziren. Pare bat ordu edo horrela oinez egin eta Eneritz ohartu zen


Eguzki Berri 92 25

etxean utzi zuela bere kanpin denda, eta ez zutela non lo egin.

Segituen neskei abisatu zien, eta hirurak lur jota geratu ziren.

Baina halako batean, Intzak kobazulo txiki bat ikusi zuen.

Sarrera oso txikia zuen arren, bertatik belauniko barrura sartu

eta barneko aldean nahiko leku zegoela ikusi zutenean, bertan

geratzea erabaki zuten.

Gauzak bertan utzi, lozakuak atera eta bazkaltzen hasi ziren.

Bokadiloak oso goxoak zeuden eta azkar jan zituzten. Ondoren,

horren nekaturik zeuden, lozakuetan etzatea erabaki zutela pixka

batean.

Ordu erdiren bat inguru etzanda egon, eta hiru neskak sua egiteko

egurraren bila joan ziren kanpora. Lurrean zeuden adarrak eta

zotzak bildu zituztenean, kobazulora abiatu ziren berriro.

Barrura sartu zirenean, izugarrizko sorpresa hartu zuten, bi

azerikume baitzeuden bertan.

Sutarako egurra bertara sartu ondoren sua egin zuten Eneritzen

poxpoloei esker, horrela azerikumeak eta beraiek sutondoan jarri

ziren goxo-goxo.


Eguzki Berri 92 26

Orduak eta orduak igaro ziren, eta azerikumeengana ez zen inor

ageri. Azerikumeak gosez eta negarrez zeuden. Neskek bazuten

esne pixka bat beraien poltsetan, bi plateretan banatu eta

erdibana edan zuten; baina, hala eta guztiz ere, isiltzen ez zirenez,

Intza eta Maider kanpora irten ziren xixareen bila.

Hala zebiltzala, halako batean, bi azerikumeen ama topatu zuten

tranpa batean erorita.

Bertatik ateratzen lagundu

eta beraien kobazulora

eraman zuten; ezkerreko

hanka zaurituta zuen eta

errenka zebilen. Mukizapi

garbi bat jarri zioten hankan

lotuta ea sendatzen zitzaion.

Gaua, denek batera igaro zuten sutondoan: hiru neskak lozaku

barruan sartuta eta hiru azeriak su elkarren ondoan bil-bil eginda.

Hurrengo goizean, azeri amak, esnea eman zien bere bi umeei.

Maiderrek, Eneritzek eta Intzak tostadak, mantekila eta

mermeladarekin jan, lozakuak jaso, eta kanpora paseatzera irten

ziren seiak. Azerikumeak saltoka eta korrika ibili ziren. Azeri

amak, berriz, hanka askoz hobeto zuen.

Kobazulora itzuli, beraien gauzak hartu, azeriak agurtu eta beraien

herrixkarantz abiatu ziren kantari.

Ederki pasa zuten hiru neskek asteburua, irrikaz zeuden berriro

ere joateko, azerikumeak bisitatzera.

Hurrengo egunean eskolan zeinen ondo pasa zuten kontatu zieten

beren lagunei, denak aho zabalik utzi zituztelarik.

6. maila


Eguzki Berri 92 27

BERTSOAK Autobusez joan ginen poz-pozik Morgara, inglesa ikastera bost egun bertara lagun gehiagorekin hona eta hara ikasteaz gainera festa ta algara.

Urtarrilak hamasei Morgara abiatu eta autobusean kontu eta kontu iritsi ginenean denok ezagutu hango momentu onak ez ditugu ahaztu.

Ormaiztegi eta Ataun Goierritik joan Zeberio, Muxika genitun alboan hasieran lotsati lagun segituan hitz egiten dugu gaur ordenagailuan. (Doinua: “Astoa ikusi nuen”)


Eguzki Berri 92 28

Morgan ibili ginen pozik eta alai ingelesa ikasi ta jolastu ere bai.

Lehenengo egunean ginen gu lotsatzen elkar ezagutuaz joan ginen gozatzen.

Hurrengo egunean klaseekin hasi irakasle haiekin english guk ikasi

Hurrengoan ere genun disfrutatu pin-ponen ibiliz ederki pasatu.

Ostegunean, berriz, parranda bikaina guztiok elkarrekin dantzatuz nahi aina

Agurtzeko “Good bye”z hartu genuen pena oraindik han daukagu guk oroitzapena

(Doinua: “Maritxu nora zoaz”) 6. maila

Joxemiel Barandiaran H.I BERRIAK

Eguzki Berri 92 29

ESKOLAKO ETA HERRIKO BERRIAK

1- GOENKALEKOEN BISITA- Urtarrilaren 12n, Goenkale

telesaioan ateratzen diren Ibon eta Itsaso gure eskolara

etorri ziren.

2- SAN SEBASTIAN EGUNA- Urtarrilaren 20ean ohikoa den

bezala haur hezkuntzako

ikasleek kiroldegian San

Sebastian egunean danborrada

jo zuten.

3- INAUTERIAK PRESTATZEN- Inauteri egunean bi sorgin etorri ziren 4 urtekoen gelara edabe magikoa prestatzera,

gero jaialdian indartuta egoteko. Edabe magikoaren

errezeta ere eman digute:

- Krokodiloen hortzen hautsa

- Saguzarren kaka

- Igelen esnea

- Txingurriak ondo xeatuta

Bukatzeko dena oso ondo nahastu eta bizkotxoarekin jan zuten.

4- SAN BLAS OPILAK-

San Blas egunean

eskolako zenbait gelatan

San Blas opilak egin

zituzten.


Eguzki Berri 92 30

5-INAUTERIETAKO JAIALDIA- Otsailaren 16 eta 17an Herri

Antzokian ohiko Inauterietako

jaialdiak egin genituen. Lehenengo

egunean antzokia dena bete zen

guraso eta herritarrekin. Bigarren

egunean guk gonbidatuta,

Idiazabalgo eta Zegamako ikasleak

etorri ziren. Jaialdian abestiak,

bertsoak, dantzak, antzerkiak …

eskaini genituen. Otsailaren 17

eguerdian 2 urteko ikasleek

kiroldegian ospatu zituzten

inauteriak.

6-ZEGAMAKO ESKOLAKO JAIALDIA IKUSTERA-

Martxoaren 1 eta 2an haur hezkuntzako eta lehen hezkuntzako

lehen mailako neska-mutilak Zegamara joan ziren bertako

ikasleek egindako jaialdia ikustera

7-JON SARASUAREN JAIALDIA- Martxoaren 3an Herri

Antzokian Jon Sarasua bertsolariak Xabier Leteren kantak

abestu zituen.

8-XAKE IKASTAROA- Bigarren

hiru hilabetean Joan Mari Lamata

asteartero eskolan 3. mailatik

gorako ikasleoi xakean erakusten

aritu izan zaigu.


Eguzki Berri 92 31

9-INGELESEKO ANTZERKIA- Martxoaren 13an Herri

Antzokian lehen hezkuntzako

ikasleok ingeleseko antzerkia

ikusi dugu.Gurekin batera

Goierriko beste eskola

batzuetako neska-mutilak ere

etorri ziren ikuskizuna

ikustera.

10-ATSEDENETAKO PILOTA TXAPELKETA- Hiru hilabete

honetan ere atseden garaian lehen hezkuntzako neska-mutilok

pilota txapelketako partidak jokatu ditugu. .

11-IRUÑEKO PLANETARIUMERA BISITA- Martxoaren

21ean lehenengo eta bigarrengo ikasleok Iruñeko

planetariumera joan gara. Unibertso gaia lantzen aritu izan gara

gelan eta horregatik bidaia oso ondo etorri zaigu.


Eguzki Berri 92 32

12-IÑAKI PERURENA HARRIJASOTZAILEAREN “PERU

HARRI” MUSEORA EGUNPASA- Martxoaren 27an lehen

hezkuntzako hirugarren mailatik gorako ikasleok Iñaki

Perurenak Leizan duen museoa bisitatu genuen. Oso ondo pasatu

genuen eguna!

13- ALTZOKO ERRALDOIARI BISITA- Martxoaren 15ean 5

urteko ikasleak

Altzora joan ziren

Migel Joakin Elizegi

erraldoiaren etxea

bisitatzera. Pentsa

zein gizon puzka

izango zen! 2 metro

eta 42 zentimetro

neurtzen zuen eta

203 kilo pisatzera

iritsi zen.

14- ATAUNGO TROSKAETA GAZTANDEGIRA BISITA-

Martxoaren 20an, 1. mailako ikasleak, Troskaeta gaztandegian

izan ziren gazta nola egiten den ikusten.

4. maila

Joxemiel Barandiaran H.I BAT ETA BESTE

Eguzki Berri 92 33

BURUHANDIA

MATERIALA:

-Kartoi kaxa

-Kola

-Zeloa

-Egunkaria

-Sukaldeko papera

-Barniza

-Pintura

-Guraizeak

-Kuterra

-Pintzelak

PAUSOAK:

1.-Kartoizko kaxari egunkari pilotak zeloarekin erantsi.

2.-Buruaren forma egin eta kola eman gogortzeko.

3.-Begiak, sudurra eta ahoa egin egunkari zatiekin.

4.-Sukaldeko paperarekin burua estali pintzela eta kolarekin.

5.-Pintura eman eta hurrengo egunean barnizatu.

2.maila B

Joxemiel Barandiaran H.I BAT ETA BESTE

Eguzki Berri 92 34

BIZKOTXOA

OSAGAIAK: -Limoizko jogurta

-Legami sobre bat

-Hiru arrautza

-Hiru jogurt potekada irin

-Bi jogurt potekada azukre

-Jogurt potekada olio

-Txokolatezko bolita batzuk

NOLA EGIN:

Lehenengo, lau arrautzen gorringo eta zuringoak bereizi.

Gero, jogurta, hiru arrautza gorringo, olioa, azukre, irina eta

legamia ontzi batera bota eta ondo nahastu.

Ondoren, hiru arrautzen zuringoak elur-puntuan jarri eta

aurreko orearekin nahastu.

Moldea olio pittin batekin igurtzi eta orea bertara bota.

Azkenik, labean sartu eta 45 minutu igaro ondoren moldea

labetik atera eta ON EGIN! 2. maila A

Joxemiel Barandiaran H.I DENBORA-PASAK

Eguzki Berri 92 35

DENBORAPASAK


Eguzki Berri 92 36


Eguzki Berri 92 37


Eguzki Berri 92 38

SUDOKUA


Eguzki Berri 92 39

KOPIA EZAZU GOIKO MARRAZKIA BEHEAN

.


Eguzki Berri 92 40

DENBORAPASEN ERANTZUNAK

ASMAKIZUNAK

1) Puzkerra 2) Eskopeta 3) Sendagilea 4) Itzala 5) Kanpaia 6) Gidaria

HIEROGLIFIKOAK 1) Epela 2) Billarrean 3) Zaldibia 4) Laba


Eguzki Berri 92 41

GURUTZEGRAMA ETA SUDOKUA


Eguzki Berri 92 42

Joxemiel Barandiaran H.I

Eguzki Berri 92 43

Lau pertsonai hauek Ataunekin zerikusia dute idatzi nor den nor..

Izen-abizenak:__________________________ Maila:________________________________

5.maila REPORTAJEA........................................................................ 3-6

--- ----- ------

---- ---- -----

----- --------

----- --------

LEHIAKETA

Laguntzaileak: Laguntzaileak: Laguntzaileak: Laguntzaileak:

ATAUNGO UDALAATAUNGO UDALAATAUNGO UDALAATAUNGO UDALA

Documents

Eguzki Berri