80
Páxina 1 de 80 Dirección Xeral de Educación, Formación Profesional e Innovación Educativa Guía didáctica do alumnado de bacharelato semipresencial Grego I Ensinanza Bacharelato a distancia semipresencial Tipo de documento Guía do alumnado Curso Materias Modalidade Nome da materia Grego I Autor/a ou autores: Alfredo Juan Conde Mariñas

GREGO I - edu.xunta.es · Guía didáctica do alumnado de bacharelato semipresencial Grego I Ensinanza Bacharelato a distancia semipresencial Tipo de documento Guía do alumnado Curso

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • Pxina 1 de 80

    Direccin Xeral de Educacin, Formacin Profesional e Innovacin Educativa

    Gua didctica do alumnado de bacharelato semipresencial

    Grego I Ensinanza Bacharelato a distancia semipresencial

    Tipo de documento Gua do alumnado

    Curso 1

    Materias Modalidade

    Nome da materia Grego I

    Autor/a ou autores: Alfredo Juan Conde Marias

  • Pxina 2 de 80

    ndice

    1. Introducin.................................................................................................................5

    A materia: lias xerais ........................................................................................................................5 Libro de texto ......................................................................................................................................6 Distribucin temporal das unidades....................................................................................................6 Metodoloxa de estudo .......................................................................................................................6 Apartados do traballo en cada unha das unidades ............................................................................8 As titoras lectivas e de orientacin ....................................................................................................8 Lecturas recomendadas .....................................................................................................................9

    2. Unidade 0 .................................................................................................................11

    2.1 Criterios de avaliacin................................................................................................. 11 2.2 Suxestins para o estudo ........................................................................................... 11 2.3 Actividades de autoavaliacin..................................................................................... 11 2.4 Actividades de titora .................................................................................................. 11

    3. Unidade 1 .................................................................................................................12

    3.1 Criterios de avaliacin................................................................................................. 12 3.2 Suxestins para o estudo ........................................................................................... 12 3.3 Actividades de autoavaliacin..................................................................................... 12 3.4 Actividades de titora .................................................................................................. 13

    4. Unidade 2 .................................................................................................................14

    4.1 Criterios de avaliacin................................................................................................. 14 4.2 Suxestins para o estudo ........................................................................................... 14 4.3 Actividades de autoavaliacin..................................................................................... 14 4.4 ctividades de titora .................................................................................................. 16

    5. Unidade 3 .................................................................................................................17

    5.1 Criterios de avaliacin................................................................................................. 17 5.2 Suxestins para o estudo ........................................................................................... 17 5.3 Actividades de autoavaliacin..................................................................................... 18 5.4 Actividades de titora .................................................................................................. 18

    6. Unidade 4 .................................................................................................................20

    6.1 Criterios de avaliacin................................................................................................. 20 6.2 Suxestins para o estudo ........................................................................................... 20 6.3 Actividades de autoavaliacin..................................................................................... 21 6.4 Actividades de titora .................................................................................................. 22

    7. Unidade 5 .................................................................................................................23

    7.1 Criterios de avaliacin................................................................................................. 23 7.2 Suxestins para o estudo ........................................................................................... 23 7.3 Actividades de autoavaliacin..................................................................................... 23 7.4 Actividades de titora .................................................................................................. 24

    8. Unidade 6 .................................................................................................................25

    8.1 Criterios de avaliacin................................................................................................. 25 8.2 Suxestins para o estudo ........................................................................................... 25 8.3 Actividades de autoavaliacin..................................................................................... 25

  • Pxina 3 de 80

    8.4 Actividades de titora .................................................................................................. 26

    9. Unidade 7 .................................................................................................................27

    9.1 Criterios de avaliacin................................................................................................. 27 9.2 Suxestins para o estudo ........................................................................................... 27 9.3 Actividades de autoavaliacin..................................................................................... 28 9.4 Actividades de titora .................................................................................................. 29

    10. Unidade 8 .................................................................................................................30

    10.1 Criterios de avaliacin................................................................................................. 30 10.2 Suxestins para o estudo ........................................................................................... 30 10.3 Actividades de autoavaliacin..................................................................................... 31 10.4 Actividades de titora .................................................................................................. 32

    11. Unidade 9 .................................................................................................................33

    11.1 Criterios de avaliacin................................................................................................. 33 11.2 Suxestins para o estudo ........................................................................................... 33 11.3 Actividades de autoavaliacin..................................................................................... 34 11.4 Actividades de titora .................................................................................................. 35

    12. Unidade 10 ...............................................................................................................36

    12.1 Criterios de avaliacin................................................................................................. 36 12.2 Suxestins para o estudo ........................................................................................... 36 12.3 Actividades de autoavaliacin..................................................................................... 36 12.4 Actividades de titora .................................................................................................. 38

    13. Unidade 11 ...............................................................................................................39

    13.1 Criterios de avaliacin................................................................................................. 39 13.2 Suxestins para o estudo ........................................................................................... 39 13.3 Actividades de autoavaliacin..................................................................................... 40 13.4 Actividades de titora .................................................................................................. 41

    14. Unidade 12 ...............................................................................................................42

    14.1 Criterios de avaliacin................................................................................................. 42 14.2 Suxestins para o estudo ........................................................................................... 42 14.3 Actividades de autoavaliacin..................................................................................... 42 14.4 Actividades de titora .................................................................................................. 42

    15. Solucins s actividades de autoavaliacin........................................................44

    15.1 Unidade 0 ................................................................................................................... 44 15.2 Unidade 1 ................................................................................................................... 45 15.3 Unidade 2 ................................................................................................................... 46 15.4 Unidade 3 ................................................................................................................... 49 15.5 Unidade 4 ................................................................................................................... 51

    Actividades de autoavaliacin: repaso da 1 avaliacin. ..................................................................54 15.6 Unidade 5 ................................................................................................................... 56 15.7 Unidade 6 ................................................................................................................... 58 15.8 Unidade 7 ................................................................................................................... 61 15.9 Unidade 8 ................................................................................................................... 64

    Actividades de autoavaliacin: repaso da 2 avaliacin. ..................................................................67 15.10 Unidade 9 ................................................................................................................... 68

  • Pxina 4 de 80

    15.11 Unidade 10 ................................................................................................................. 71 15.12 Unidade 11 ................................................................................................................. 74 15.13 Unidade 12 ................................................................................................................. 76

    Actividades de autoavaliacin: repaso da 3 avaliacin. ..................................................................78

    16. Anexo .......................................................................................................................80

    16.1 Listaxe das abreviaturas ............................................................................................. 80

  • Pxina 5 de 80

    1. Introducin A materia: lias xerais

    A materia de Grego I forma parte das materias propias da modalidade do bacharelato de humanidades. O estudo da lingua grega, xunto coa latina, constite a base fundamental pa-ra a comprensin do funcionamento gramatical da familia de linguas de orixe indoeuro-pea, dentro da cal estn as das linguas que falamos na nosa comunidade, mis calquera das outras que se estudan como linguas estranxeiras no bacharelato, entre as mis habi-tuais, o ingls e o francs.

    Ademais, sen sermos necesariamente conscientes, utilizamos innumerable lxico de procedencia grega. Moitas palabras chegronnos de Grecia a travs dos romanos, que as introduciron no seu vocabulario latino, e as adaptaron sa lingua, que logo derivou nas nosas linguas romances. Pero sobre todo salientable a cantidade de lxico cientfico e tcnico que procede de races gregas. hora de crear estes neoloxismos para denominar os conceptos novos de todas as ciencias dun xeito preciso e exento de ambigidades, os investigadores volveron a sa mirada ao vocabulario grego. Multitude de tecnicismos co-mo antropoloxa, pedagogo, misoxinia, poligamia, monarqua, crongrafo, hemorraxia, nefrtico, xeriatra, e tantos outros; e mis algunhas palabras que nos poden parecer mis comns como anestesia, agona, crise, trevo, fotografa ou telegrama son todas de proce-dencia grega.

    Pero estudar grego clsico non estudar simplemente unha gramtica e un vocabulario de soporte, senn que con el estudamos os alicerces de toda a cultura europea. Dende o asentamento dos primeiros pobos de estirpe grega na pennsula dos Balcns, iniciouse o proceso de xestacin dunha das culturas mis orixinais de Europa. Nela naceron as primei-ras teoras cientficas e filosficas de Occidente, algunhas das cales anda seguen en vi-xencia milenios mis tarde. Ela foi o berce do sistema democrtico e da liberdade de pen-samento. Os seus artistas estableceron os canons da arte clsica, que sobreviviron e seguen sendo revisados de continuo pola arte posterior. A sa riqusima mitoloxa nutriu de ar-gumentos a historia da literatura e da arte universais. E en grego foron escritos os Novos Testamentos, parte fundamental do libro de cabeceira de mis de media humanidade, a Biblia. Todo iso vai ser abordado dun xeito ou doutro nesta materia.

    Polo tanto, neste curso de 1 de bacharelato de Grego I exercitarmonos en:

    Coecer os aspectos fundamentais do grego clsico; mis concretamente, o grego tico clsico do sculos V e IV a.C.; tanto no plano gramatical (morfoloxa e sintaxe) coma no lxico.

    Recoecer a relacin existente entre o vocabulario grego e o galego, e a decatrmonos da permanencia de palabras de orixe grega na terminoloxa cientfica e tcnica de todas as disciplinas do saber humano.

    Practicar a tcnica da traducin e retroversin de textos, co obxectivo de exercitrmo-nos no razoamento gramatical e lxico.

    Aproximrmonos ao mundo histrico, cultural, relixioso, poltico, filosfico, cientfico e artstico da antigidade grega a travs da sa lingua, dos seus textos, dos seus perso-naxes, e da sa mitoloxa.

    Analizar e valorar criticamente os factores culturais herdados dos gregos que se conver-teron en patrimonio universal. Un dos exemplos mis evidentes poden ser os Xogos Olmpicos. Outros foron felizmente superados nas nosas civilizacins occidentais mo-dernas: escravitude, marxinacin da muller, belicismo, etctera.

  • Pxina 6 de 80

    Libro de texto

    O libro de texto elixido Griego I da editorial Almadraba, editado en Barcelona no ano 2008.

    Autores: M. Colomer y M. R. Toms

    ISBN: 978-84-8308-711-4

    Esta materia precisa o manexo imprescindible dun dicionario. O mis recomendable o Diccionario manual Griego clsico- Espaol da editorial VOX.

    Autores: Jos M Pabn de Urbina.

    ISBN: 978-84-8332-834-7

    Distribucin temporal das unidades

    O noso libro de texto distribe a materia en doce unidades, mis unha introdutoria, titula-das co nome dun deus, ou dunha deusa, ou dunha parellas de deuses. Desenvolveranse po-lo tanto catro unidades en cada unha das tres avaliacins nas que se divide o curso, ags na primeira avaliacin, na que haber que inclur tamn o tema introdutorio.

    Cada avaliacin, sa vez, componse aproximadamente de cinco perodos quincenais. En cada quincena disporemos de das sesins lectivas presenciais obrigatorias, e unha se-sin de titora de orientacin.

    Distribuiremos, pois, as unidades neses perodos quincenais do seguinte xeito:

    1 quincena Unidade 0: Coecementos previos.

    2 quincena Unidade 1: O Caos.

    3 quincena Unidade 2: Cronos

    4 quincena Unidade 3: Zeus e Hera.

    1 avaliacin

    5 quincena Unidade 4: Poseidn.

    6 quincena Unidade 5: Hades.

    7 quincena Unidade 6: Dmeter e Persfone.

    8 quincena Unidade 7: Atenea e Ares.

    9 quincena Unidade 8: Afrodita.

    2 avaliacin

    10 quincena Recapitulacin e repaso.

    11 quincena Unidade 9: Dioniso.

    12 quincena Unidade 10: rtemis e Apolo.

    13 quincena Unidade 11: Hefesto.

    14 quincena Unidade 12: Hermes.

    3 avaliacin

    15 quincena Recapitulacin e repaso.

    Metodoloxa de estudo

    A metodoloxa de estudo do grego coma lingua non difire demasiado daquela usada para estudar unha lingua estranxeira, salvo no feito de que a finalidade ltima de coecer inter-namente a lingua grega non falala, senn de saber interpretar textos escritos.

    Cmpre ter en conta, pois, as seguintes recomendacins:

    En canto gramtica grega: nunha primeira fase haber que facer o esforzo de memori-zar os paradigmas, ou cadros de desinencias, das declinacins e conxugacins verbais. Contamos co apoio do latn. dicir, aquelas cuestins gramaticais que comparten am-bas linguas sern tratadas case sempre antes na materia de Latn I, de xeito que cando

  • Pxina 7 de 80

    estudemos ese mesmo aspecto en grego contaremos coa comparacin do caso latino, o que facilitar o seu estudo. O labor memorstico inicial poder dar paso paulatinamente a un traballo de maior razoamento. O grego, como calquera outra lingua, un ente or-gnico, con todos os seus elementos relacionados entre si, e resultar mis fcil de es-tudar buscando e analizando as concomitancias e diferenzas entre declinacins, e como xa dixemos, coas declinacins latinas. fundamental asentar paso a paso cada un deses apartados para que non se acumulen baleiros, xa que non ser posible avanzar correc-tamente nunha nova unidade, de non ter suficientemente dominadas as precedentes.

    Tamn ser preciso ir memorizando un vocabulario grego bsico, para non acudir cons-tantemente consulta do dicionario. Ao principio convir reter na memoria as breves listaxes de palabras novas que cada unidade do libro resalta como importantes. Mais, aos poucos, o lxico de uso mis frecuente repetirase unidade tras unidade e ser fcil de lembrar sempre que nos apoiemos en analizar a sa relacin coas nosas linguas ro-mances. Todas as unidades contan con textos breves, e oracins traducidas que nos permiten afacernos a ese lxico facilmente. Despois da explicacin gramatical aparece un breve glosario que resume as palabras que o alumnado debera ir coecendo.

    Para abordar a compresin de textos gregos, a sa traducin e retroversin (escribilos en grego) haber que exercitarse no razoamento morfosintctico. Para isto ser moi be-neficioso contar cunha boa base no coecemento da morfoloxa en galego (os tipos de palabras e a sas caractersticas gramaticais), as coma en sintaxe (relacin entre as pa-labras e a sas funcins dentro da oracin). Ser fundamental realizar, como mnimo, as actividades que ofrece o libro de texto, as como aquelas de reforzo que poidan ser en-comendadas nas clases por parte do profesor. Esta mesma gua ofrece unha serie de ac-tividades de autoavaliacin con esa finalidade.

    En canto aos contidos relacionados coa historia da Hlade, da civilizacin e cultura gregas, os mtodos de estudo comprtense con materias de humanidades coma a Histo-ria. A elaboracin de esquemas, mapas conceptuais e resumos dos distintos apartados que desenvolve cada unidade permitirn que dispoamos dunha visin de conxunto do tema tratado.

    En relacin coas cuestins de xeografa histrica, coma poden ser os distintos confli-tos blicos (a Guerra de Troia, as Guerras Mdicas, a Guerra do Peloponeso, ou a crea-cin do Imperio alexandrino, etc.) ser preciso elaborar e traballar mapas mudos, par-tindo sempre dunha base suficientemente slida en xeografa de Europa, de Asia Menor, e do Prximo Oriente.

    Ofrecemos tres ltimos consellos aplicables ao estudo de calquera materia do bacharelato semipresencial:

    Tanto no apartado de cultura clsica como no de gramtica, pero neste en especial, convn ter en conta que sern imprescindibles a asimilacin progresiva dos contidos.

    Esta asimilacin progresiva ser posible a base de constancia e de prctica continuada.

    Esta materia, Grego I, desenvlvese no bacharelato presencial ao longo de catro sesins lectivas semanais, s que habera que sumar o tempo que, parte das clases, o alumna-do lle dedica ao estudo e realizacin de exercicios. No bacharelato semipresencial con-tamos cunha sesin lectiva semanal e unha titora de orientacin quincenal. Polo tanto, o alumnado deste bacharelato, para obter uns bos resultados en grego, debera dedicar-lle entre das e catro horas semanais ao estudo e preparacin da materia, sempre en funcin das capacidades persoais de cada un e das circunstancias persoais de dispoibi-lidade horaria.

  • Pxina 8 de 80

    Apartados do traballo en cada unha das unidades

    Cada unidade do libro brese cun mapa conceptual que expn os contidos que se desen-volvern nela, e na pxina seguinte presntanse eses contidos cunha breve explicacin.

    Os contidos da unidade desenvlvense despois agrupados sempre en torno a tres gran-des eixes:

    Mitoloxa: cada unidade inciase cunha breve explicacin dun deus olmpico, cun texto orixinal e a sa traducin, que mostra un aspecto representativo da vida dos deuses. A sa finalidade analizar non s a sa significacin mtica, senn tamn o lxico e a gramtica.

    Lingua: a continuacin presntanse unhas oracins gregas coa sa traducin, que cons-titen unha base para o desenvolvemento dos contidos gramaticais da unidade. De se-guido aparece unha breve explicacin morfolxica e sintctica sobre o tema, acompa-ada dos paradigmas, modelos, e cadros que a ilustran. Compltase este apartado con actividades prcticas e co glosario correspondente.

    Cultura: cada unidade pchase cun tema de cultura grega, para coecer o proceso evo-lutivo da sa historia e da sa literatura. As, abrdanse os distintos perodos e civiliza-cins da Hlade, e os principais xneros literarios, como a pica, a comedia e a traxe-dia.

    As unidades 0 e 12 presentan unha estrutura distinta: a unidade 0 expn unha serie de coecementos previos para siturmonos xeogrfica e cronoloxicamente na Hlade. A n-mero 12 presenta unha recompilacin de textos de diversos autores e pocas, de grande in-terese polo seu contido histrico e mtico, e que permitirn, cara ao final do curso, a prc-tica da traducin e anlise textual, activando todos os coecementos adquiridos ao longo do curso, e enlazando este coa materia de Grego II do seguinte ano escolar.

    Ao final das unidades cuarta, oitava e duodcima ofrcesenos unha batera de exerci-cios de autoavaliacin. Con eles, o alumnado pode facer un control dos coecementos e do nivel adquirido antes do exame final de cada avaliacin.

    Como apoio ao estudo de cada unidade, o libro presenta un CD-ROM cunha presenta-cin por cada unidade na que se remite o alumnado a diversos recursos dixitais de grande utilidade para repasar, ampliar ou completar a informacin necesaria.

    As titoras lectivas e de orientacin

    A materia de Grego I, como calquera outra do currculo do bacharelato semipresencial, conta cunha sesin semanal de asistencia obrigatoria, que recibe o nome de titora lectiva. Nela abrdanse as explicacins tericas da unidade que correspondan en cada momento do curso.

    Estas sesins semanais complemntanse cunha titora de orientacin (de asistencia non obrigatoria) de periodicidade quincenal. Nela o alumnado poder resolver as dbidas que lle poden xurdir no seu labor individual de estudo e preparacin da materia.

    Como pode apreciarse no terceiro apartado desta introducin, case todas as unidades correspndense cunha quincena lectiva, de xeito que cada unidade ha de ser desenvolvida en das titoras lectivas e unha titora de orientacin. Nas segunda e terceira avaliacins estdanse s catro unidades, pero de complexidade progresiva. Resrvanse as sesins lec-tivas da ltima quincena de cada unha destas avaliacins para facer repaso xeral dos conti-dos desenvolvidos nelas, en especial, da prctica gramatical.

    A estrutura das unidades do libro facilita que o traballo poida ser distribudo neses tem-pos do seguinte xeito:

  • Pxina 9 de 80

    Na primeira titora lectiva abordarase a explicacin da parte de gramtica grega da uni-dade. A limitacin do tempo obrigar a que o docente incida nas cuestins mis com-plicadas e a incidir e resaltar os aspectos mis importantes. De restar tempo da sesin, podern abordarse en clase parte das actividades que propn o libro xunto coas explica-cins.

    Na segunda titora lectiva explicaranse os restantes apartados da unidade sobre mitolo-xa e cultura. De novo, primarase a concisin por parte do docente, que ofrecer as in-dicacins precisas para que o alumno poida completar por si mesmo o estudo destas seccins da unidade. No tempo que reste da explicacin, traballaranse os textos, ora-cins e exercicios que ofrecen eses apartados, ou mesmo, os do apartado de gramtica que puidesen quedar sen resolver en titoras anteriores.

    A titora de orientacin o momento indicado para que o alumnado pregunte e solucio-ne todas as dbidas que lle puidesen ter xurdido no seu traballo individual de estudo. Isto non quere dicir, por suposto, que nas titoras lectivas non se poidan formular pre-guntas. Pero o mis importante destas titoras de orientacin a de realizar as prcticas precisas para que o alumnado asimile o mellor e mis facilmente posible a informacin da unidade.

    recomendable que, despois das sesins lectivas e antes da titora de orientacin, o alumnado tea realizado xa as actividades de autoavaliacin propostas en cada unidade desta gua e resoltas nas solucins finais. As poder consultar ao docente as dbidas que lle xurdiran no proceso de realizacin e autocorrecin destas actividades.

    Lecturas recomendadas

    Ademais da informacin que achega o libro de texto, pdense consultar entre outros os se-guintes ttulos:

    Lingua grega: O anexo de morfoloxa que pecha o dicionario recomendado no segundo apartado

    desta introducin moi til para consultar as dbidas puntuais que poidan xurdir ne-se aspecto.

    Na mesma editorial que o libro de texto, contamos cun breve e prctico manual co ttulo: ClasiCard. Declinaciones, flexiones y reglas de latn y griego, editorial Al-madraba, autora Carmen Romero Barranco, ISBN 978-84-8308-343-7

    Cultura e mitoloxa gregas: neste apartado suxeriremos un pequeno grupo de libros de peto que resultan axeitados para ampliar os coecementos sobre estes aspectos do pro-grama de xeito agradable e ldico:

    As vivan en la Grecia antigua, de Raquel Lpez Melero, na editorial Anaya, ISBN 978-84-207-3444-6.

    La civilizacin griega, de Arturo Prez Almoguera, na editorial Anaya, ISBN 978-84-207-3362-3.

    Historia de los griegos, de Indro Montanelli, na editorial Debolsillo, ISBN 978-84-9759-536-0.

    Las Olimpiadas griegas, de Ramn Teja Casuso, na editorial Santillana, ISBN 978-84-294-5323-7.

    Antologa de la Ilada y la Odisea, de Alfonso Casass Jimnez, e introducin hist-rica de Jos Luis Pellicer Mor, na editorial Tilde, ISBN 978-84-95314-64-2.

    El viaje en la antigedad, de Fernando Lillo Redonet, na editorial Tilde, ISBN 978-84-95314-41-3.

  • Pxina 10 de 80

    Os deuses do Olimpo (Mitoloxa clsica en Galiza n 1) de Matilde de Cal & Jose Manuel Brtolo Ballesteros, na editorial Baa edicins, ISBN 978-84-96526-04-4.

    As divinidades menores (Mitoloxa clsica en Galiza n 2) de Matilde de Cal & Jose Manuel Brtolo Ballesteros, na editorial Baa edicins, ISBN 978-84-96526-05-1.

    Os heroes (Mitoloxa clsica en Galiza n 3) de Matilde de Cal & Jose Manuel Br-tolo Ballesteros, na editorial Baa edicins, ISBN 978-84-96526-17-4.

    Introduccin a la mitologa griega, de Carlos Garca Gual, en Alianza Editorial, ISBN 978-84-206-4328-1

    Cuentos y leyendas de la Ilada, adaptacin de Homero por parte de Jean Martin, na editorial Espasa, ISBN 978-84-239-6349-2.

    Cuentos y leyendas de la Odisea, adaptacin de Homero por parte de Jean Martin, na editorial Espasa, ISBN 978-84-670-0184-6.

    Cuentos y leyendas de la mitologa griega, de Claude Pouzadux, na editorial Espasa, ISBN 978-84-239-9056-6

    Naves negras ante Troya, de Rosemary Sutcliff, na editorial Vicens Vives, ISBN 978-84-316-4291-2.

    Las aventuras de Ulises. La historia de la Odisea, de Rosemary Sutcliff, na editorial Vicens Vives, ISBN 978-84-316-4471-0.

    Xunto con este material bibliogrfico, tamn contamos na rede con multitude de recur-sos didcticos aloxados en distintas pxinas web, de entre as que destacamos:

    http://recursos.cnice.mec.es/latingriego/Palladium/_comun/eshome.php http://www.culturaclasica.com/ http://www.isftic.mepsyd.es/w3/eos/MaterialesEducativos/bachillerato/griego/grama

    tica/index.htm

    http://www.extremaduraclasica.com/gramatica_griega/alfabeto.html http://www.alandalus-siglo21.org/mitog/griega.htm http://www.portalplanetasedna.com.ar/diccionario_mitologia.htm http://personal.iddeo.es/dimor/eva/mitologia/diccionario.html http://www.kelpienet.net/rea/ http://www.santiagoapostol.net/latin/cultura_clasica.html

  • Pxina 11 de 80

    2. Unidade 0 Criterios de avaliacin

    Ao rematar esta unidade introdutoria do curso vostede ter que ser capaz de:

    Recuperar todos aqueles coecementos previos que puidera ter sobre o mundo grego da antigidade.

    Comprender as primeiras relacins que os gregos mantiveron coa pennsula Ibrica mediante a fundacin das sas colonias.

    Coecer as partes bsicas das cidades gregas, en concreto das colonias gregas peninsu-lares, coma Ampurias.

    Completar a historia do desenvolvemento destas colonias ata a chegada dos romanos pennsula Ibrica.

    Suxestins para o estudo

    Esta unidade est concibida como un primeiro contacto coa cultura grega, e pretende que recordemos todos os datos que o alumnado xa poida ter no seu acervo cultural. Os seus contidos dirxense a acadar unha visin global de todo o que vai ser abordado ao longo do curso.

    Convn, polo tanto, que o alumno faga un resumo da informacin que proporciona o tema, e que se lle presten especial atencin aos exercicios dirixidos a provocar ese recor-datorio de conceptos previos adquiridos.

    Actividades de autoavaliacin

    Suxerimos como actividades de autoavaliacin os nmeros 1, 3, 5, 7 e 8 da pxina 7; 10 e 12 da pxina 9; 15, 16, 17, 23, 24 e 25 da pxina 10; e finalmente, os exercicios 27 e 29 da pxina 11.

    Actividades de titora

    O resto dos exercicios da unidade sern os que se desenvolvern nas sesins de titoras. O docente aproveitar a sa realizacin e correccin para ampliar e desenvolver os contidos da unidade.

    Estes exercicios son: 2, 4 e 6 da pxina 7; o exercicio 9 da pxina 8; o 11, 13 e 14 da pxina 14; os exercicios 18, 19, 20, 21 e 22 da pxina 10, e para rematar, o exercicio 28 da pxina 11.

  • Pxina 12 de 80

    3. Unidade 1 Criterios de avaliacin

    As capacidades que se lle esixen ao alumnado ao rematar o estudo desta unidade son:

    Comprender o concepto de mito, especialmente aplicado cultura grega, e o seu valor coma forma de comprender o mundo e a existencia humana.

    Coecer os principais mitos cosmognicos, e as primeiras xeracins de deuses da mito-loxa grega.

    Estudar a orixe da lingua grega, e a sa filiacin na familia de linguas indoeuropea.

    Coecer a existencia de diversos sistemas de escritura, e as primeiras manifestacins de textos escritos na civilizacin occidental e do Medio Oriente.

    Recoecer as diferentes variedades dialectais do grego, e a sa distribucin xeogrfica; a sa confluencia na chamada koin dialects, e a posterior historia da lingua grega ata o grego moderno.

    Aprender o alfabeto grego, e as sas correspondencias fonticas, coa prctica da escri-tura tanto en minsculas coma en maisculas.

    Practicar a lectura de textos gregos para familiarizarse co seu sistema de escritura e cos seus sons.

    Transcribir palabras do grego ao galego.

    Suxestins para o estudo

    Nesta unidade comzase o estudo da lingua grega a travs da sa ferramenta fundamental, que resulta nos inicios una tanto allea a ns.

    A parte da unidade dedicada mitoloxa ser fcil de asimilar se elaboramos unha r-bore xenealxica cos datos bsicos referidos aos mitos relacionados coa creacin do mun-do.

    A seccin do tema que explica a orixe do alfabeto grego e os seus dialectos precisa o traballo sobre un mapa mudo e un esquema de estudo que permitan reter eses datos na memoria.

    Por ltimo, a parte mis complicada deste tema afacerse ao recoecemento das letras gregas e do seu valor fnico, para o cal o mellor a prctica intensiva. Canto mis escri-bamos e leamos (anda que sen entender necesariamente o que se di) palabras ou textos, mis facilmente e mis rapidamente conseguiremos dominalo.

    Do mesmo xeito haber que proceder coa prctica da transcricin do alfabeto grego ao noso latino.

    Anda que neste momento do curso non tea repercusin, e non haxa que recordalo ata chegar unidade 4, importante aprender ben o sistema fontico grego clsico, dicir, as caractersticas de cada fonema e as sas relacins. Ser preciso telo en conta cando estu-demos as mltiples contraccins fonticas que se producen na lingua grega.

    Actividades de autoavaliacin

    As actividades de autoavaliacin que poden realizarse nesta unidade son:

  • Pxina 13 de 80

    1) Escriba a seguintes palabras en maisculas: , , , , , , , , , , , , , .

    2) Transcriba estas palabras ao galego: , , , , , , , , ,

    , , , , .

    3) Deduza das transcricins anteriores os significados en grego das palabras do primei-ro exercicio que non sexan nomes propios.

    4) Realice unha rbore xenealxica coas divindades que aparecen no apartado de mito-loxa desta unidade.

    5) Explique brevemente a orixe do alfabeto grego.

    6) Confeccione tres listaxes, clasificando as palabras do texto seguinte segundo leven acento agudo, grave ou circunflexo.

    ,

    .

    .

    Estrabn, Geografa, 8.3.30.

    7) Busque e anote as palabras do texto anterior que leven esprito spero.

    8) Transcriba as palabras subliadas do texto.

    9) Que significa ?

    10) En que consiste o sistema de escritura chamado ?

    11) En que etapa da historia de Grecia se utilizou o sistema de escritura coecido como Lineal B?

    12) Con que nome se coece o feito de se unificar todos os dialectos gregos nos sculos V e IV a.C.?

    13) Realice un mapa no que represente con cores a distribucin dos distintos dialectos gregos.

    Actividades de titora

    Nas titoras lectivas e de orientacin traballaranse:

    Sobre lingua grega: as actividades 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 e 9 das pxinas 22 e 23.

  • Pxina 14 de 80

    4. Unidade 2 Criterios de avaliacin

    Ao finalizar esta unidade, o alumno deber ser quen de:

    Enunciar o mito de Cronos, e a sa derrota a mans do seu fillo Zeus.

    Comprender o concepto de lingua flexiva, os conceptos de declinacin para substanti-vos e adxectivos, e de conxugacin para verbos, e as funcins bsicas dos cinco casos do sistema de declinacin grego.

    Identificar os casos e declinar palabras masculinas e neutras da declinacin temtica, tamn chamada 2 declinacin.

    Recoecer a diferenza entre os verbos temticos e os verbos atemticos.

    Conxugar e analizar as formas do presente de indicativo e do infinitivo dos verbos te-mticos, ou verbos en omega , e dos verbos atemticos en , e en especial do verbo irregular (ser)

    Coecer as primeiras preposicins gregas, e os casos que rexen.

    Comprender o concepto de etimoloxa e o uso do lxico grecolatino para a creacin de neoloxismos da terminoloxa cientfica.

    Situar na xeografa do Mediterrneo oriental as principais cidades, rexins, illas e ou-tros accidentes xeogrficos que tiveron relevancia na Hlade.

    Suxestins para o estudo

    A preparacin desta unidade preciso abordala desde tres mbitos.

    A primeira parte dedicada a mitoloxa ser de fcil lembranza se elaboramos un resumo do destronamento de Cronos por parte do seu fillo Zeus.

    A segunda parte, relacionada coa 2 declinacin grega, ou declinacin temtica de tema en micron , e co artigo, ser preciso asimilala mediante das tarefas: unha primeira de compresin das declinacins e de identificacin das desinencias de cada caso, sempre de-ducindo a raz do substantivo da forma do xenitivo singular ao que lle haber que extraer a sa desinencia . Memorizar desde este momento a declinacin do artigo grego fun-damental porque ser imprescindible e de uso moi frecuente ao longo de todo o curso.

    Do mesmo xeito deberemos proceder cos paradigmas verbais dos verbos en e dos verbos en , identificando as desinencias persoais, e as vogais de enlace de cada tipo pa-ra podelas aplicar de xeito xeneral a outros verbos similares.

    A parte da unidade que trata as etimoloxas e o lxico tcnico e cientfico serve de in-troducin sobre este apartado da materia para todo o resto do curso, polo que precisa unha lectura atenta.

    Actividades de autoavaliacin

    As actividades de autoavaliacin propostas para esta unidade son:

    1) Relacione os nomes da cada unha das columnas: Cronos Musa

    Gea Cen brazos

  • Pxina 15 de 80

    Zeus Rea

    Hecatonquiros Titn

    Hiperin Creta

    Curetes Urano

    Erato Amaltea

    2) Decline os sintagmas , - (o pobo) , - (o home) en singular e en plural, recordando que tanto o artigo como o substantivo deben coincidir en xnero, nmero e caso, e cada un debe seguir o seu propio paradigma. A forma do nominativo singular do artigo xa nos d a informacin relativa ao xnero do substantivo que acom-paa.

    3) Decline os sintagmas , - (o regalo) e , - (a accin, o feito) en singular e en plural, recordando que tanto o artigo como o substantivo deben coincidir en xnero, nmero e caso, e cada un debe seguir o seu propio paradigma. A forma do nominativo singular do artigo xa nos d a informacin relativa ao xnero do substantivo que acompaa.

    4) Relacione estes pronomes coa forma verbal correspondente do verbo : , , , .

    ___________

    ___________

    ___________

    ___________

    5) De entre estas formas verbais, escolla a que sexa axeitada para cada oracin: , , :

    ______________ .

    ____________ .

    _________________ .

    6) Analice morfosintacticamente e traduza esta oracin:

    .

    7) Atope a palabra galega para cada definicin que provea dos seguintes termos gre-gos: , , -, -.

    Ciencia que estuda a formacin do universo: _____________________. Dise da enfermidade de longa duracin: _________________________. Coleccin de mapas ou esquemas cartogrficos: ___________________. Aparato para medir as lias das cartas xeogrficas: _________________.

    8) Busque un derivado etimolxico galego das seguintes palabras gregas, e explique o seu significado:

    : ____________________.

    : ___________________.

    : ____________________.

    : ____________________.

    9) Deduza os nomes propios que derivan destas palabras gregas:

    , -, - (puro/a)

    (oso) (vixiante)

  • Pxina 16 de 80

    (fama) (pai)

    (ben) (nacido)

    10) Localice a palabra galega, de orixe grega, que responda a estas definicins: Primeira vrtebra sobre a que descansa a cabeza. Ciencia que aplica as leis fsicas ao estudo dos corpos celestes. Ciencia que estuda a orixe e a formacin da Terra. Divisin xeogrfica de Oceana en mltiples illas.

    11) Site nun mapa mudo da Grecia clsica os seguintes lugares, indicando cun punto se son unha cidade; cun triangulo pequeno, un monte; xunto ao seu leito se un ro, ou ben sobre el ou ela, de ser un mar ou unha illa: Lesbos, Parnaso, taca, Tebas, Rodas, Delos, Atenas, Olimpo, Troia, Esparta, Creta, Mileto, Cefiso, Alfeo, Taigeto, Exeo, Xnico.

    ctividades de titora

    Da parte de lingua e gramtica: exercicios 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8 das pxinas 32 e 33; e exercicios 9, 10, 11 e 12, 13, 14, 15 e 16 das pxinas 35 e 36.

    Da parte de cultura: exercicios 1 e 2 da pxina 39.

  • Pxina 17 de 80

    5. Unidade 3 Criterios de avaliacin

    Unha vez estudada esta unidade, o alumnado deber estar capacitado para:

    Coecer as relacins de Zeus coas Titnides e con Hera, a sa descendencia, e o mito de Prometeo; e principais mitos relacionados con Creta e a etapa minoica: o de Teseo e o Minotauro, e o de Ddalo e caro.

    Identificar os casos e declinar substantivos femininos e masculinos da declinacin te-mtica con substantivos de tema en pura, - impura ou mixta, e -, tamn chamada 1 declinacin.

    Comprender o sistema de declinacin dos adxectivos de das e de tres terminacins da declinacin temtica, e a sa combinatoria cos substantivos desta mesma declinacin.

    Conxugar e analizar as formas do imperfecto de indicativo e do infinitivo dos verbos temticos, ou verbos en omega , e dos verbos atemticos en , e en especial do verbo irregular (ser).

    Comprender o concepto de aumento como categora gramatical, e os seus diferentes mecanismos de adicin raz verbal.

    Recoecer as caractersticas fundamentais das culturas que se desenvolven no perodo primitivo da historia da Hlade, en especial as culturas cretense e micnica.

    Coecer as preposicins que rexen dous casos.

    Suxestins para o estudo

    Nesta unidade estdase a 1 declinacin, que resulta ser un pouco mis complexa c 2, porque amosa cinco variantes nos seus paradigmas.

    Por iso ser moi recomendable poer especial atencin en comprender a diferenza entre substantivos femininos cos diferente tema: pura, - impura, e , fixndose nas das forma do seu enunciado: nominativo e xenitivo singulares. Se os dous rematan en alfa un substantivo de tema en alfa pura; se o nominativo remata en alfa, pero o xenitivo en eta, entn alfa impura; e se as das formas son con eta, entn a terceira das posibilidades.

    En canto aos masculinos, haber que recordar ben que o seu xenitivo singular similar ao dos substantivos da 2 declinacin, e que iso nos permitir recoecelos fronte aos femi-ninos.

    En ambos casos haber que practicar ben o proceso de extraer a raz ou lexema destes substantivos a partir do seu xenitivo singular para declinalos correctamente. Todas estas recomendacins aplicarmolas tamn declinacin dos adxectivos con tres terminacins e con das.

    En canto aos verbos, cumprir poer especial coidado en asimilar ben o concepto de aumento, e comprender o sistema de contraccins que poden xerarse entre o aumento e a raz verbal, e a posicin do aumento en verbos con preposicin. Ademais haber que estu-dar as desinencias secundarias de activa, diferentes das do presente.

    E finalmente, apoiar o estudo dos apartados de mitoloxa e de historia de Grecia desta unidade cun atlas histrico, e coa realizacin de resumos e esquemas que sinteticen a in-formacin fundamental.

  • Pxina 18 de 80

    Actividades de autoavaliacin

    Realizaranse como actividades de autoavaliacin as seguintes:

    1) Identifique o modelo de declinacin que seguen estes substantivos, e logo declneos en singular: , , .

    2) Identifique o modelo de declinacin do nome propio , -, e declneo en singular.

    3) Escriba o xenitivo singular destes sintagmas, e especifique con que paradigma se co-rresponde a declinacin do seu substantivo: , , , , .

    4) Seleccione a forma de imperfecto de indicativo do verbo entre parnteses para com-pletar as oracins e logo tradzaas:

    _________________ ( / / ).

    _________________ ( / / ).

    ____________________ ( / / ).

    ____________________ ( / / ).

    5) Analice a persoa e nmero destas formas de presente de indicativo, e logo transfr-meas na forma correspondente do imperfecto: (florecer), (pacifi-car), (lamentar), (descansar), (ter esperanza), (cho-ver).

    6) Analice morfosintacticamente e traduza a seguinte oracin:

    .

    7) Explique que forma de aumento presenta o verbo da oracin do exercicio anterior.

    8) Identifique as races gregas destas palabras e explique o seu significado: Aniceto, au-la, entusiasmo, teomana.

    9) O nome de Mnemosine, nai das nove musas, significa memoria. Busque no dicio-nario de grego o significado destes termos relacionados co concepto de memoria. Logo, nun dicionario de galego palabras que leven este termo grego na sa formacin: , , , , , -, -.

    10) Responda s seguintes preguntas sobre a parella de Zeus e Hera: Como describira a figura de Zeus, e cales son os seus atributos? Cal era a misin de Hera, esposa lextima de Zeus, e cales eran os seus atributos?

    11) Responda s seguintes cuestins sobre a historia primitiva de Grecia: En que etapa histrica situara a escritura lineal A? Que significa o termo talasocracia? Que lenda coece relacionada co culto ao touro? Cales son os trazos mis relevantes da cultura minoica? Cal o nome da etapa que seguiu cultura minoica, que grupos tnicos predomina-

    ron nela, e quen foi o seu descubridor?

    Actividades de titora

    Nas titoras exercitaremos os contidos da unidade realizando e corrixindo as actividades:

  • Pxina 19 de 80

    Da parte de lingua e gramtica: exercicios 1, 2, 3, 4, 5 e 6 das pxinas 45 e 46; e exer-cicios 6, 7, 8, 9, 10, 11 e 12, 13, 14, 15 e 16 das pxinas 50 e 51.

    Da parte de cultura: exercicios 1, 2 e 3 da pxina 55.

    Da autoavaliacin do libro de texto: exercicios 1, 2, 3, 4 e 5 da pxina 72; e exercicios 11, 12 e 13 da pxina 73.

  • Pxina 20 de 80

    6. Unidade 4 Criterios de avaliacin

    Ao finalizar a preparacin desta unidade, o alumno ser quen de:

    Dar conta dos principais atributos do deus Poseidn, da sa descendencia e do seu pa-pel na mitoloxa grega.

    Identificar os casos e declinar substantivos da declinacin atemtica, tamn chamada 3 declinacin, con substantivos de tema en consoante oclusiva e consoante nasal, e com-prender o funcionamento das contraccins fonticas na declinacin grega, e os seus re-sultados fundamentais nos paradigmas da 3 declinacin.

    Coecer o sistema de declinacin dos adxectivos de tema en nasal, ou en nasal dental coma , , , e a sa combinatoria cos substantivos desta mesma declinacin.

    Conxugar e analizar as formas do futuro de indicativo e do infinitivo de futuro dos ver-bos en omega e do verbo irregular (ser), e daqueles de tema en consoante oclu-siva nos que se producen contraccins.

    Coecer as preposicins que rexen tres casos.

    Comprender as diferentes posibilidades da sintaxe do infinitivo e a sa dobre natureza coma verbo e coma substantivo.

    Coecer os datos fundamentais sobre a figura de Homero, e sobre a sa primeira obra de poesa pica: a Ilada.

    Suxestins para o estudo

    Compltase nesta unidade a 1 avaliacin co estudo dos primeiros substantivos e adxecti-vos da 3 declinacin, do tempo verbal do futuro, e da sintaxe do infinitivo.

    Para isto recomndase practicar a fondo o recoecemento das distintas posibilidades de temas en oclusiva ou nasal que poden presentar os substantivos desta declinacin, extra-endo o seu tema da sa forma de xenitivo singular, e poder as comprender ben as contrac-cins que se producen nos casos nominativo e vocativo singular e no dativo plural.

    En canto aos adxectivos declinados pola 3 declinacin, haber que deterse en com-prender ben a declinacin destes con tema en nasal, podendo presentar das terminacins ou tres.

    Respecto conxugacin do futuro, haber que aplicar os mesmos conceptos de con-traccin utilizados nos substantivos para comprender os resultados obtidos nos verbo con temas en consoante oclusiva ao entraren en contacto coa desinencia temporal do futuro de indicativo, e do infinitivo de futuro: .

    No apartado do tema dedicado sintaxe do infinitivo haber que poer especial aten-cin a que a oracin de infinitivo pode funcionar en substitucin dun nome como suxeito, complemento directo ou ben atributo da oracin principal, non levando un suxeito propio, o que a diferenza da construcin de infinitivo non concertado, que expresa o seu suxeito en caso acusativo.

    Para asimilar a informacin que o tema proporciona sobre Homero, o mis produtivo sera elaborar un mapa conceptual que recolla a informacin fundamental; e elaborar logo un resumo do argumento da Ilada.

  • Pxina 21 de 80

    Actividades de autoavaliacin

    Propomos como actividades de repaso da 1 avaliacin:

    O exercicios 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 e 10 da autoavaliacin 2 das pxinas 72 e 73.

    Ademais destas actividades do libro, presentamos, como en todas as unidades desta gua, unhas actividades relacionadas especificamente coa unidade 4:

    1) Analice morfosintacticamente e traduza este texto inspirado no escritor Palfato, que narra a estrataxema que ideou Odiseo para entrar na cidade de Troia e acabar a guerra:

    .

    ,

    . .

    2) Analice morfoloxicamente e cambie de nmero os seguintes sintagmas nominais: , , , , , .

    3) Conxugue estas formas de presente de indicativo do texto nas sas correspondentes de futuro e de imperfecto: , .

    4) Analice morfoloxicamente estas formas verbais e tradzaas: , , , , .

    5) Analice morfoloxicamente as seguinte palabras: , , , , , , , , , .

    6) Localice nas palabras do exercicio anterior o timo das seguintes palabras galegas: cefalpodo, misntropo, foniatra, somtico, enigmtico, cosmopolita, ornitoloxa, pro-sopografa, dptero, polemista.

    7) Defina brevemente estas palabras referentes poca homrica: aedo, rapsodo, Quos, Batracomiomaquia, hexmetro dactlico.

    8) Explique brevemente como logrou a deusa Atenea o patrocinio da cidade de Atenas, e quen foi o seu rival.

    9) Explique os dous motivos, o real e o mtico, que causaron a guerra de Troia no scu-lo XIII a.C.

    10) Cal o papel dos deuses na guerra de Troia, e que divindades participaron nela?

    11) Relacione estes nomes propios dos personaxes da guerra de Troia coa sa defini-cin: Agamenn, Aquiles, Briseida, Patroclo, Zeus, Hctor, Pramo, Paris, Menelao, Helena.

    Padre dos deuses e homes. Raptor de Helena. Rei de Troia. Rei de Micenas. Fillo de Pramo. Esposa de Menelao. Escrava troiana. Rei de Esparta. Rei de Ftia, fillo da nereida Tetis. Amigo e servidor de Aquiles.

  • Pxina 22 de 80

    Actividades de titora

    As actividades que se desenvolvern durante as titoras lectivas e de orientacin son:

    Da parte de lingua e gramtica: exercicios 1, 2, 3, 4, 5, 6 e 7 das pxinas 64 e 65; e exercicios 8 e 9 das pxinas 66 e 67.

    Da parte de cultura: exercicios 1 e 2 da pxina 71.

  • Pxina 23 de 80

    7. Unidade 5 Criterios de avaliacin

    Esta unidade comeza a 2 avaliacin. Despois dela, o alumno deber ser quen de:

    Coecer os principais atributos do deus Hades e o seu papel na mitoloxa grega.

    Comprender os principais mitos gregos relacionados coa morte e co mundo de Hades.

    Identificar os casos e declinar substantivos de tema en rho da declinacin atemtica, ou 3 declinacin, e comprender o funcionamento das contraccins fonticas que se produ-cen nos seus paradigmas.

    Identificar os casos e declinar substantivos de tema en sigma da declinacin atemtica, ou 3 declinacin, e comprender o funcionamento das contraccins fonticas que se producen nos seus paradigmas.

    Conxugar e analizar as formas do modo imperativo dos verbos en omega e do verbo irregular (ser).

    Recoecer en textos gregos do nivel axeitado ao momento do curso elementos bsicos da morfoloxa e da sintaxe da oracin.

    Explicar as relacins etimolxicas existentes entre o lxico grego clsico e o galego.

    Coecer o argumento e a estrutura da outra gran obra escrita por Homero: a Odisea.

    Suxestins para o estudo

    Este tema inicia o estudo dos contidos da 2 avaliacin, e nel contina a explicacin dos temas en consoante da 3 declinacin que faltaban: en rho e en sigma.

    As contraccins que se producen neste tipo de palabras son cada vez mis complexas, como se pode apreciar no lxico relacionado co campo semntico do parentesco, onde en palabras de moito uso non s aparecen contraccins, senn que se producen elisins de vogais. Ou noutras palabras coma home na que preciso unha letra delta de apoio para declinar certos casos.

    Os temas en sigma tamn resultan complicados s veces, porque a sigma que os carac-teriza desaparece cando se atopa entre vogais, facendo difcil recoecer en ocasins este tipo de temas, e xerando contraccins algo mis complexas cs vistas anteriormente.

    Por todo iso cmpre estudar ben estes paradigmas e as sas caractersticas especiais, mediante a declinacin de varios dos seus substantivos e adxectivos.

    A aprendizaxe do modo imperativo sinxela, xa que presenta das formas en 2 e 3 persoa do singular ou do plural, sendo catro en total. Recordemos que o galego carece de formas de imperativo de 3 persoa, e haber que traducir as gregas polo presente de sub-xuntivo galego.

    En canto Odisea, a mellor maneira de asimilar o seu contido sera elaborar un esque-ma que recolla os aspectos principais do seu argumento e estrutura.

    Actividades de autoavaliacin

    As actividades de autoavaliacin que poden realizarse nesta unidade son:

    1) Decline o substantivo , , poendo especial atencin nos cambios fo-nticos que presenta.

  • Pxina 24 de 80

    2) Traduza estas oracins, e analice a forma verbal que lles serve de ncleo:

    , .

    , , .

    3) Analice morfoloxicamente as seguintes palabras en rho da 3 declinacin: , , , , .

    4) Coloque o adxectivo que concorde co resto do sintagma entre o artigo e o substanti-vo: , , , , .

    ________________ .

    _______________ .

    _______________ .

    _______________ .

    __________________ .

    5) Identifique que palabra non aparece declinada no mesmo caso cs demais e explique por que: , , , , .

    6) Conxugue as catro formas do modo imperativo do verbo .

    7) Analice morfosintacticamente e traduza o seguinte texto:

    , ,

    . ,

    .

    Nota.- un presente medio en 3 singular que debe traducirse por voa.

    8) Conxugue estas formas verbais de imperativo co lxico do texto: prepara, encerre, preparade, encerren.

    9) Una a palabra grega a estoutras, e defina logo o termo galego resultante: , , , .

    10) Que figuras mitolxicas acompaan a Hades nos infernos, e cal a misin de cada unha delas?

    11) En cantas partes est estruturada a Odisea?

    Actividades de titora

    Nas titoras exercitaremos os contidos da unidade realizando e corrixindo as actividades:

    Do apartado de gramtica: exercicios 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 e 9 das pxinas 81, 82 e 83.

    Do apartado de cultura e mitoloxa: exercicios 1 e 2 da pxina 85.

  • Pxina 25 de 80

    8. Unidade 6 Criterios de avaliacin

    Ao rematar esta unidade, o alumnado deber ser quen de:

    Coecer as divindades Demter e Persfone, e a sa intervencin no cambios estacio-nal, as como a orixe dos misterios eleusinos.

    Identificar os casos e declinar substantivos da declinacin atemtica con tema en vogais iota e psilon, e en ditongo, e comprender os resultados das contraccins fonticas nos paradigmas da 3 declinacin.

    identificar o sistema de declinacin dos substantivos irregulares de uso mis frecuente.

    Conxugar e analizar as formas dos participios de presente e de futuro dos verbos en omega e do verbo irregular (ser), e daqueles de tema en consoante oclusiva nos que se producen contraccins.

    Comprender a dobre natureza adxectiva e verbal do participio e a sa sintaxe nas cons-trucins de participio concertado.

    identificar as diferentes posibilidades da sintaxe do infinitivo e a sa dobre natureza coma verbo e coma substantivo.

    Recoecer a estrutura sintctica do participio non concertado, tamn denominado xeni-tivo absoluto.

    Identificar a figura de Hesodo e valorar a sa figura como fonte fundamental para o es-tudo da mitoloxa grega.

    Suxestins para o estudo

    Nesta unidade compltase o estudo dos paradigmas da 3 declinacin, cos temas en vogal e en ditongo.

    Estes paradigmas presentan algunha desinencias alternativas s que presentaban os ca-sos de temas anteriores. Atoparmonos nestes substantivos con acusativos singulares con desinencia en , ou os seus acusativos plurais analxicos, ou que imitan os casos nomi-nativo e vocativo plurais. As contraccins que presentan este tipo de substantivos e adxec-tivos son un pouco mis complexas cs anteriores, polo que preciso poer atencin no seu recoecemento nos distintos exercicios prcticos que se realicen para o seu estudo.

    Este tema tamn aborda outra forma nominal do verbo: o participio, que no grego ten un uso moito maior que no latn. O mis importante para comprender o seu funcionamento sintctico analizar ben as sas correspondencias coas estruturas sintcticas galegas, xa que en poucas ocasins o participio grego pode ser traducido literalmente por un participio galego.

    Anda mis especfica do grego a construcin de xenitivo absoluto, que se correspon-de co ablativo absoluto latino. Mediante a prctica da traducin ser mis doado compren-dela e recoecela.

    A seccin da unidade dedicada mitoloxa e cultura grega ser fcil de estudar co apoio dun resumo da informacin fundamental.

    Actividades de autoavaliacin

    As actividades de autoavaliacin que se propoen neste tema son:

  • Pxina 26 de 80

    1) Decline en singular e plural o substantivo , -.

    2) Analice morfosintacticamente as seguintes oracins, poendo especial atencin nas palabras da 3 declinacin:

    , .

    .

    3) Decline o participio de presente activo do verbo .

    4) Analice sintacticamente e traduza estas frases explicando como concerta o participio:

    .

    .

    .

    5) As seguintes frases conteen xenitivos absolutos. Analceas sintacticamente e trad-zaas:

    , .

    , .

    6) Relacione as anlises morfolxicas coas palabras correspondentes; , , , , , :

    Nominativo singular masculino, tema en consoante lquida. Dativo singular masculino, tema en ditongo. Nominativo, vocativo e acusativo plural neutro, tema en psilon. Dativo plural feminino, tema en micron. Acusativo singular masculino, tema irregular. Dativo plural feminino, tema en gutural.

    7) Defina e busque o timo grego que se corresponde con estas palabras: amaxofobia, autodidacta, triplicar, baslica, patriarca.

    8) Busque un derivado etimolxico de cada unha destas palabras gregas do campo se-mntico do corpo humano, e defnao: , , , , , .

    9) Enumere os trazos mis caractersticos da deusa Demter.

    10) Site cronoloxicamente o poeta Hesodo e diga que obras se lle atriben.

    11) Explique o contido da Teogona de Hesodo.

    Actividades de titora

    As actividades que se desenvolvern nas titoras lectivas e de orientacin son:

    Da seccin de gramtica: exercicios 1, 2, 3, 4, 5, 6 e 7 da pxina 92, e os exercicios 8, 9, 10 e 11 da pxina 95.

    Do apartado de cultura e mitoloxa: a lectura e actividade da pxina 97.

  • Pxina 27 de 80

    9. Unidade 7 Criterios de avaliacin

    Ao rematar esta unidade, o alumnado deber ser quen de:

    Dar conta dos trazos fundamentais e das historias mticas dos dous deuses da guerra: Atenea e Ares.

    Comprender os valores temporais do tempo aoristo e a sa dobre conxugacin: aoristo temtico e aoristo radical ou segundo.

    Conxugar e analizar as formas de aoristo temtico e aoristo radical dos verbos en ome-ga , e as sas formas nominais: infinitivo e participio; e dos de tema en consoante oclusiva nos que se producen contraccins.

    Identificar o concepto de aumento como categora gramatical, e os seus diferentes me-canismos de adicin raz verbal.

    Coecer o sistema de declinacin do adxectivo irregular , , , e dos pronomes indefinidos , , , , .

    Identificar as formas gregas dos determinantes e pronomes numerais, e os paradigmas daqueles que se declinan.

    Coecer os catro grandes xogos panhelnicos que se disputaban na antiga Grecia, e as sas modalidades deportivas.

    Analizar as caractersticas sociais e polticas da Idade Escura e do perodo Arcaico da historia de Grecia, as como a importancia da figura do estadista Soln.

    Suxestins para o estudo

    Nesta unidade introdcese un novo tempo verbal de moito uso, o aoristo, que ten os mes-mos valores temporais que o pretrito perfecto galego, e que se utiliza en moitos textos gregos de contido narrativo.

    O aoristo comparte co imperfecto o uso do aumento nas sas formas persoais, e co fu-turo, o uso dun sufixo temporal con sigma, no caso do aoristo sigmtico. Ademais, o aoris-to temtico ten unha aparencia moi semellante ao imperfecto, polo que estas semellanzas con ambos tempos pode facer confusa a sa identificacin.

    O uso do aumento no aoristo idntico ao do imperfecto, e foi xa estudado na terceira unidade, e as contraccins que se producen entre as races verbais e o sufixo sigmtico son as mesmas que no caso do futuro, estudado na cuarta unidade; as que convn telas claras e ben asentadas para avanzar comodamente no estudo deste novo tempo verbal grego.

    Para o estudo dos numerais, o mellor mtodo recoecer o uso que facemos das sas races gregas en materias coma a xeometra, cando falamos de pentgonos ou de icosae-dros. Sern mis fciles de memorizar con ese apoio.

    Nos apartados de mitoloxa e cultura que se abordan na unidade, sera til elaborar unha ficha coas caractersticas mis salientables dos deuses Atenea e Ares; e elaborar un mapa conceptual ou un resumo das ideas principais que describen as etapas Escura e Ar-caica da historia de Grecia.

  • Pxina 28 de 80

    Actividades de autoavaliacin

    As actividades de autoavaliacin nesta unidade son:

    1) Decline en singular o sintagma .

    2) Conxugue o aoristo de indicativo activo do verbo .

    3) Analice morfoloxicamente, cambie de nmero e logo traduza as seguintes formas verbais: , , , , , .

    4) Analice estas formas verbais do verbo , tendo en conta que non precisa aumento por empezar pola letra eta: , , , .

    5) Analice morfosintacticamente e traduza este texto inspirado na figura de Scrates:

    .

    6) Coloque a cada substantivo o determinante numeral desta serie que lle corresponda: , , , , , , .

    _______________ .

    _______________ .

    _______________ .

    _______________ .

    _______________ .

    _______________ .

    _______________ .

    7) O galego utiliza a mido os numerais como prefixos. Conteste a estas preguntas co numeral correspondente:

    Cantos lados ten un ennegono? Cantas slabas ten un hendecaslabo? Cantas caras ten un dodecaedro? Cantas obras compoen unha tetraloxa? Cantos ps ten un hexpodos? Cantas probas deportivas compoen unha tratlon? Cantos bois eran sacrificados nunha hecatombe? Cantas lias ten un pentagrama? Cantas letras ten un dgrafo? Cantos lados ten un icosaedro?

    8) Escriba seis palabras coas sas definicins que posan o prefixo grego co significado de unidade.

    9) Explique por que a Idade Escura da historia da Grecia antiga recibe este nome.

    10) Quen foi e que melloras achegou Soln polis ateniense?

    11) Cales eran os principais xogos gregos? Onde e cando se celebraban? A que deuses estaban dedicados?

  • Pxina 29 de 80

    Actividades de titora

    Cuestins de lingua grega: exercicios 1, 2, 3, 4, 5 e 6 da pxina 105; exercicios 7, 8, 9 e 10 da pxina 107, e os exercicios 11, 12, 13, 14 e 15 das pxinas 108 e 109.

    Da parte de cultura e mitoloxa: actividades 1, 2, 3, 4, 5 e 6 da pxina 97.

  • Pxina 30 de 80

    10. Unidade 8 Criterios de avaliacin

    Ao rematar esta unidade, o alumnado deber ser quen de:

    Identificar os atributos e as historia mticas relacionadas coa deusa Afrodita.

    Revisar as declinacins das tres categoras de adxectivos gregos, e a sa sintaxe.

    Identificar os graos comparativo e superlativo sintticos do adxectivo e dominar a sa formacin e declinacin.

    Dar conta da sintaxe dos graos do adxectivo e os medios de expresar os complementos do comparativos e superlativos.

    Coecer os comparativos e superlativos irregulares mis comns en grego clsico.

    Conxugar os tempos perfecto e pluscuamperfecto de indicativo dos verbos en omega, e as sas caractersticas temporais.

    Comprender o mecanismo morfolxico da reduplicacin coas sas repercusins fonti-cas correspondentes.

    Coecer a poca Clsica da historia de Grecia, en particular, o seu principal estadista, Pericles, e os conflitos blicos que tiveron lugar nesta poca: guerras Mdicas e do Pe-loponeso.

    Suxestins para o estudo

    Esta unidade comeza cunha recapitulacin sobre o adxectivo grego para abordar logo a explicacin dos seus graos.

    Nesta parte do tema hai que lle prestar atencin aos sufixos cos que se constre o com-parativo e o superlativo, que por ser bastante semellantes poden resultar confusos. Por exemplo, o comparativo declina as sas formas femininas sobre a primeira declinacin en alfa pura, mentres que o superlativo faino tomando como modelo o paradigma en eta. Tamn cmpre fixarse ben nos distintos modos de expresar os segundos termos das com-paracins ou dos superlativos relativos.

    En canto aos aspectos relacionados co verbo, comezamos o estudo dos dous ltimos tempos verbais: o perfecto e o pluscuamperfecto, que utilizan, ademais do aumento, un novo mecanismo morfolxico, a reduplicacin. Como no caso do aumento, a reduplica-cin realzase en funcin das caractersticas fonticas da letra inicial da raz verbal, polo que ser til repasar a clasificacin das consoantes gregas.

    Non temos en galego formas compostas, polo que non existe unha forma corresponden-te ao perfecto grego. Deberemos traducilo, coma o aoristo, por un pretrito perfecto.

    No referente mitoloxa, un resumo axudar a reter a informacin fundamental sobre a deusa Afrodita.

    A ltima parte do tema dedicada poca Clsica bastante densa, e achega unha gran cantidade de informacin sobre Grecia, polo que ser moi til utilizar todas as ferramentas de estudo posibles de xeito combinado: unha lectura atenta, elaborar un resumo, sobre este resumo un mapa conceptual, e, finalmente, un esquema coas ideas fundamentais.

  • Pxina 31 de 80

    Actividades de autoavaliacin

    Propomos como actividades de repaso da 2 avaliacin:

    O exercicios 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8 da autoavaliacin 2 da pxina 131.

    Ademais destas actividades do libro, presentamos, como en todas as unidades desta gua, unhas actividades relacionadas especificamente coa unidade 8:

    1) Escriba en grego estes adxectivos en grao comparativo e superlativo: , -, - , -, - , -, - , -.

    2) Analice estes sintagmas e logo escrbaos en grao positivo:

    .

    .

    .

    .

    3) Analice o grao en que estn expresados estes adxectivos e transfrmeos no seu grao positivo: , , , , , , , , .

    4) Analice sintacticamente e traduza as seguintes oracins:

    .

    .

    5) Conxugue o verbo entre parnteses en perfecto e logo traduza as oracins:

    () .

    () .

    ()

    6) Analice estas formas verbais que estn en perfecto ou pluscuamperfecto: , , , , , ,

    .

    7) Analice morfosintacticamente este texto que fala da famosa maz da discordia, e despois tradzao:

    , , ,

    , , .

    8) O adxectivo grego , -, - significa particular, propio. Defina estas palabras das que forma parte e localice a outra palabra grega que aparece no composto: ideolo-xa, idiosincrasia, idiota, idioma.

    9) Explique a relacin entre os deuses Ares, Hefesto e Afrodita.

    10) Explique que sistema poltico estableceu Clstenes en Atenas.

    11) Distinga se son verdadeiras ou falsas as seguintes afirmacins: A guerra do Peloponeso foi un conflito entre atenienses e tebanos. A superioridade blica de Atenas basebase na sa flota. A epidemia afectou por igual a atenienses e a espartanos. O xeneral Alcibades trasladou o escenario da guerra a Sicilia. Esparta foi a gran triunfadora das guerras do Peloponeso. Esparta estableceu un sistema de goberno democrtico.

  • Pxina 32 de 80

    Os atenienses tiveron que derribar as murallas do Pireo e permitir o regreso dos ini-migos da democracia.

    Actividades de titora

    As actividades que se reservan para desenvolver nas titoras lectivas e de orientacin son:

    No apartado de lingua e gramtica gregas: exercicios 1, 2, 3, 4, 5, e 6 da pxina 121; e exercicios 7, 8, 9, 10, e 11 da pxina 124.

    No apartado de cultura: exercicios 1, 2, 3, e 4 da pxina 129.

    No apartado de autoavaliacin da pxina 130: exercicios 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8.

  • Pxina 33 de 80

    11. Unidade 9 Criterios de avaliacin

    Ao rematar esta unidade, o alumnado deber ser quen de:

    Coecer os principais atributos e rituais asociados ao deus Dionisos.

    Comprender os valores gramaticais da voz media.

    Recoecer as desinencias primarias e secundarias de voz media do presente, imperfec-to, infinitivo, participio de presente e imperativo, includa a declinacin do participio e as contraccins que se xeran nas 2 persoas do singular.

    Coecer os paradigmas dos pronomes persoais; en especial o modo de expresar en gre-go a 3 persoa.

    Identificar as formas dos pronomes e determinantes posesivos, en especial o modo de expresar a posesin no caso da 3 persoa.

    Comprender a declinacin do pronome relativo e a estrutura sintctica das oracins su-bordinadas adxectivas ou de relativo

    Informarse sobre as caractersticas do xnero literario da traxedia.

    Coecer os autores e obras mis representativos da traxedia grega: Esquilo, Sfocles e Eurpides.

    Suxestins para o estudo

    Entramos nesta unidade no estudo da voz media, polo que os tempos verbais multiplcan-se, xa que parte dos que xa estaban estudados en voz activa poden explicarse agora nesta voz media.

    O sistema de expresin da voz media consiste en substitur as desinencias persoais de activa utilizadas ata agora polas de voz pasiva. Por iso conveniente practicar o seu reco-ecemento e identificacin mediante actividades destinadas a isto. Haber que ter coidado coas contraccins que xorden nas 2 persoas do singular da voz media, xa que no caso do tempo presente, a forma resultante coincide coa 3 persoa do singular do presente activo.

    Os pronomes persoais e posesivos gregos funcionan de xeito moi semellante aos lati-nos. Posen formas especficas de 1 e 2 persoas en singular e plural, pero carecen de forma especfica de 3 persoa, as que do mesmo xeito que fai o latn, o grego utiliza outro tipo de pronomes para realizar esta funcin.

    O pronome relativo ten unha declinacin moi fcil de recordar xa que semellante do artigo, pero eliminndolle todos os tau -, e engadndolles un acento xunto aos espritos speros. A nica forma que cambia a de nominativo singular masculino, que engade ta-mn un sigma final , para diferencialo da forma de nominativo singular neutro coa que confluira ao perder esta o seu tau inicial.

    A sintaxe do relativo funciona de xeito similar ao galego, polo que convira repasala; pero neste caso o relativo debe declinarse de acordo coa funcin que realice dentro da ora-cin de relativo.

    O tema de cultura relacionado co xnero da traxedia e os principais autores de traxedia da Grecia clsica precisar a elaboracin dun resumo para o seu estudo, e unha ficha por cada un dos autores que se explican.

  • Pxina 34 de 80

    Actividades de autoavaliacin

    As actividades de autoavaliacin para esta unidade son:

    1) Transforme estas formas verbais de voz activa a voz media e logo analceas morfo-loxicamente: , , , .

    2) Transforme a imperfecto esta das formas de presente en voz media: (ao-risto 2 de ), .

    3) Coloque na oracin o pronome persoal ou posesivo axeitado que aparece entre pa-rnteses, e logo traduza as oracins:

    ____________ . (, , )

    ____________ . (, , )

    ____________. (, , )

    _______________ . (, , )

    4) Traduza o pronome persoal en cada unha destas expresins:

    ________ (a ti)

    ________ (a ela)

    ________ (a ns)

    ________ (a vs)

    ________ (a eles)

    5) Escriba o pronome relativo no caso que corresponda, e logo traduza as oracins:

    , ____ .

    , ____ .

    , ____ .

    , ____ .

    6) Analice sintacticamente e traduza o seguinte texto:

    , .

    ,

    .

    7) Localice no exercicio 5 con que termos gregos poden estar relacionadas as palabras seguintes: economa, hecatombe, estrataxema, teofana.

    8) Explique a etimoloxa das palabras traxedia e hipcrita, e relacineas co deus Dioni-so e o xnero dramtico.

    9) Que se entende por prlogo e episodio nunha traxedia?

    10) Explique as principais caractersticas dos tres dramaturgos gregos que escribiron traxedias.

    11) Conteste brevemente estas preguntas sobre a traxedia grega: Co culto de que deus estaba relacionada a traxedia? Que era un ditirambo? Con que nome eran coecidos os actores gregos? Por que os actores usaban mscaras? Onde eran representadas con mis frecuencia as traxedias?

  • Pxina 35 de 80

    Que Edipo rei? Cal o ltimo poeta trxico? Cite unha obra sa.

    Actividades de titora

    As actividades que se desenvolvern durante as titoras lectivas e de orientacin son:

    Relacionadas coa seccin de lingua: 1 e 2 da pxina 137; exercicios 3, 4, 5, 6 e 7 das pxinas 138 e 139; exercicios 8, 9 e 10 da pxina 141, e exercicios 11 e 12 da pxina 142.

    Relacionados co apartado de cultura: exercicio 1 da pxina 145; e exercicio 2 da pxina 147.

  • Pxina 36 de 80

    12. Unidade 10 Criterios de avaliacin

    Ao rematar esta unidade, o alumnado deber ser quen de:

    Recoecer o valor gramatical da voz pasiva grega.

    Conxugar as formas da voz pasiva dos tempos aoristo e futuro, e das sas formas no-minais: infinitivo e participio.

    Analizar oracins en voz pasiva atendendo expresin do seu complemento axente con ou sen preposicin.

    Comprender a organizacin dos pronomes e determinantes demostrativos, e os seus pa-radigmas.

    Recoecer e diferenciar as formas dos pronomes e determinantes indefinidos e interro-gativos.

    Ampliar os datos sobre o panten de deuses grego identificando as caractersticas mis salientables da parella de irmns xemelgos, Apolo e rtemis.

    Coecer as caractersticas fundamentais do xnero teatral da comedia, e dos seus prin-cipais representantes no teatro grego.

    Suxestins para o estudo

    Como xa fomos vendo ao longo do curso, o verbo grego conta con tres voces: activa, me-dia e pasiva, e iso pode resultar confuso, porque s dous tempos, o aoristo e o futuro, se conxugan nas tres. O resto dos tempos s posen voces activa e media. Cando nestes tem-pos se quere expresar unha accin con significado pasivo, utilzase a voz media, que por iso tamn recibe o nome de medio-pasiva. O xeito de recoecermos cando estamos ante unha voz media con valor pasivo ser identificar a existencia ou non do complemento axente na oracin, e nese caso, de aparecer, esa voz media ter valor pasivo.

    O complemento axente en grego exprsase en dous casos distintos, e haber que telo en conta para saber identificar esta funcin, sobre todo no caso dos complementos axentes inanimados en dativo. Os animados con xenitivo apreciaranse facilmente grazas preposi-cin .

    A organizacin e sentido dos pronomes demostrativos moi semellante en grego e en latn ou nas linguas romances, as que s ser preciso estudar os seus paradigmas para identificar tales formas nos textos. O demostrativo de proximidade utiliza a declinacin do artigo como referencia, como pasaba co pronome relativo; e os outros dous demostrativos, a declinacin dos adxectivos da primeira clase.

    Maior confusin poden presentar os interrogativos e indefinidos, porque s se diferen-cian pola presenza ou ausencia de acento sobre as sas formas, respectivamente.

    O tema de cultura relacionado co xnero da comedia, como sucedeu coa traxedia no tema anterior, precisar a elaboracin dun resumo para o seu estudo, e a elaboracin dunha ficha por cada un dos autores que haxa que estudar.

    Actividades de autoavaliacin

    Propoemos como actividades de autoavaliacin desta dcima unidade as seguintes:

  • Pxina 37 de 80

    1) Transforme estas formas verbais a voz media ou pasiva, e logo analceas: , , , , , , , ,

    .

    2) Xustifique cales destas expresins estn en forma pasiva e cales en voz media:

    .

    .

    .

    .

    3) Analice sintacticamente e traduza esta oracin pasiva:

    .

    .

    .

    .

    4) Analice morfosintacticamente e traduza o seguinte texto sobre Dnae e o seu fillo:

    . .

    5) Cambie de nmero e traduza os seguintes sintagmas: , , , , ,

    .

    6) Traduza as seguintes frases e analice en que caso estn expresados os pronomes inte-rrogativos e indefinidos e que funcin cumpren na oracin. Recorde que en grego o punto e coma o signo de interrogacin:

    .

    .

    7) Escriba un demostrativo axeitado que complete cada unha destas oracins, e trad-zaas:

    _________

    __________ .

    ______________ .

    8) Indique cal o significado da palabra resultante, que pertence ao campo semntico de sistemas de goberno, tendo en conta os seus compoentes gregos:

    + .

    + .

    + .

    + .

    + .

    9) Responda a estas preguntas acerca de Apolo e rtemis: De quen son fillos Apolo e rtemis? O fillo de Apolo foi o deus da medicina. Cal o seu nome?

  • Pxina 38 de 80

    Por que o templo mis importante de Apolo estaba en Delfos? Con que corpo celeste se identificaba rtemis?

    10) Explique cales son as partes dunha comedia grega.

    11) Explique a evolucin da comedia grega desde a sa orixe.

    Actividades de titora

    Nas titoras traballaranse as actividades que acompaan s explicacins do tema:

    Sobre cuestins de lingua e gramtica: exercicios 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8 das pxinas 154 e 155; e os exercicios 9, 10, 11, 12, 13, 14 e 15 das pxinas 158 e 159.

    Sobre cuestins relacionadas coa comedia grega: os exercicios 1 e 2 da pxina 163.

  • Pxina 39 de 80

    13. Unidade 11 Criterios de avaliacin

    Ao rematar esta unidade, o alumnado deber ser quen de:

    Conxugar os tempos do tema de presente, presente e imperfecto, dos verbos contractos, considerando as contraccins que se xeran nos seus paradigmas.

    Comprender o mecanismo de conxugacin dos modos subxuntivo e optativo.

    Analizar as concordancias que se establecen entre os distintos elementos dunha ora-cin.

    Clasificar os distintos tipos de oracins simples segundo a natureza dos complementos que leven no seu interior.

    Clasificar os distintos tipos de oracins compostas en funcin da relacin que se esta-bleza entre as proposicins que as compoen.

    Coecer os distintos tipos de subordinacin que poden presentar as oracins compostas en grego.

    Coecer o personaxe mtico de Hefesto, e a sa relacin co resto do panten olmpico.

    Comprender os distintos tipos de organizacin poltica, institucins e sistemas de xusti-za das diferentes polis gregas.

    Suxestins para o estudo

    Esta penltima unidade da 3 avaliacin funciona coma unha preparacin ao salto que se d entre o grego do 1 curso do bacharelato, e o grego do 2 curso. A informacin que proporciona moi densa, pero non se pretende que o alumnado domine perfeccin estes aspectos morfolxicos e sintcticos a esta altura do curso, xa que van ser desenvolvidos polo mido no vindeiro curso. Servirn de introducin do que anda queda por estudar en grego.

    Para o estudo dos verbos contractos recomendamos unha lectura pormenorizada dos pa-radigmas, para que o alumnado intente facer unha extrapolacin das contraccins que se producen entre a vogal temtica e as vogais de enlace, e poida sistematizalas, de xeito que sexan facilmente recoecibles estas formas cando nun futuro aparezan nos textos.

    No que respecta aos modos subxuntivo e optativo, o tema non ofrece unha explicacin moi detallada, xa que s se pretende que coezamos a sa existencia, o seu valor gramati-cal, e o xeito de se conxugar mediante os sufixos modais que utiliza cada un deles.

    O resto do tema incide en cuestins de sintaxe que xa foron aplicadas paulatinamente nas traducins ao longo do curso, e na clasificacin das oracins simples e das compostas. En canto subordinacin, a unidade presenta un men dos distintos tipos de subordinadas que poden aparecer nos textos gregos, algunhas das cales xa foron estudadas durante o curso, como as completivas de infinitivo ou as de relativo. Co resto non se pretende que se aprendan todas xuntas e dunha soa vez nun nico tema, senn que se vexan en conxunto todas as posibilidades que se desenvolvern no seguinte curso.

    A parte do tema dedicada s institucins das polis gregas precisar un esquema ou un mapa conceptual onde se relacionen e definan os termos e conceptos mis importantes re-lacionados cos sistemas polticos e de xustiza da antiga Grecia.

  • Pxina 40 de 80

    Actividades de autoavaliacin

    As actividades de autoavaliacin que se propoen son:

    1) Analice morfoloxicamente os seguintes verbos contractos: , , , , , .

    2) Cambie de voz activa a voz pasiva, e viceversa, os seguintes verbos, entre as que hai formas contractas: , , , , , , , .

    3) Analice as seguintes formas verbais en modo subxuntivo e optativo; cmbieas de nmero e tradzaas: , , , , , , , , , , , , .

    4) Analice e traduza as seguintes oracins:

    , .

    , .

    , .

    5) Relacione cada un dos timos gregos co seu resultado en galego, e defina a palabra resultante:

    , , , -, , -, , -, , , , , , -, , .

    Somtico, psiquiatra, hematoma, cirurxa, podlogo, flebite, dactilar, ortodoncia.

    6) A partir destes dez verbos contractos deduza a definicin das palabras galegas:

    , , , , , , , , , . Iconoclasta, emtico, coprolalia, narctico, gobernador, panorama, pirata, monopo-

    lio, eccema, manicomio.

    7) Relacione as palabras da listaxe coas definicins que lle correspondan: foros, tribu-nal do arepago, Clstenes, arconte polemarco, tribunal do arepago, tribunal delfineo, ostracismo, diarqua, Pisstrato, Ecclesa, monarqua.

    Tirano de orixe nobre que, coa axuda do pobo de Atenas, conseguiu o poder pola forza.

    Maxistrado que tia o poder do exrcito ateniense, vixiaba a seguridade urbana e se ocupaba dos estranxeiros.

    Representaba o poder relixioso en Atenas. Sistema poltico espartano, con dous reis alternantes sa cabeza. Asemblea na que podan participar durante a democracia ateniense os cidadns li-

    bres.

    Xuces en materia civil e penal, que tian o poder en Esparta. Xulgaba os homicidios que o arconte rei consideraba lextimos. Dereito que permita que o pobo ateniense desterrase a un cidadn que fose perigoso

    para a democracia.

    Instaurador do ostracismo.

    8) Diga se son certas ou falsas as seguintes afirmacins: Nas institucins de Atenas o arconte polemarco asumiu o poder do exrcito e vixia-

    ba a cidade e os estranxeiros.

  • Pxina 41 de 80

    O rgano de goberno chamado Boul asumiu as funcins do Consello do Aerpago ao rematar a etapa aristocrtica.

    Na etapa da tirana, o tirano era un caudillo de orixe pobre, que consegua o poder pola forza.

    O tirano Pisstrato favoreceu as artes e a cultura e a construcin de edificios pblicos e vas de comunicacin.

    Na democracia ateniense a Ecclesa foi o nico rgano de goberno. No goberno de Esparta os foros tian o verdadeiro poder, porque presidan a Xeru-sa e a Apella.

    Os dous reis da diarqua espartana eran sacerdotes que tian poder administrativo e sobre as finanzas.

    No sculo V a.C. o sistema xudicial ateniense era totalmente satisfactorio. En Atenas o tribunal de xustiza chamado Freatis xulgaba os homicidios con preme-

    ditacin.

    O tribunal popular da Heliea tia como competencia todos os delitos de homicidio.

    9) Cal era a misin do arconte epnimo durante a aristocracia ateniense?

    10) Cal era o obxectivo dun tirano?

    11) Explique que era o ostracismo.

    Actividades de titora

    Nas titoras exercitaremos os contidos da unidade realizando e corrixindo estas activida-des:

    Do apartado do tema dedicado gramtica: exercicios 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8 das pxinas 168 e 169; e exercicios 9 e 10 da pxina 175.

    Da parte do tema dedicada cultura clsica: exercicios 1 e 2 das pxinas 180 e 181.

  • Pxina 42 de 80

    14. Unidade 12 Criterios de avaliacin

    Ao rematar esta unidade, o alumnado deber ser quen de:

    Traducir textos de diferentes xneros literarios gregos.

    Recoecer os trazos bsicos dos distintos xneros literarios: fbula, dilogo, novela ou historiografa.

    Interpretar textos gregos, e realizar a sa parfrase, respondendo a unha serie de pre-guntas acerca do seu contido.

    Analizar morfoloxicamente determinadas palabras dun texto grego.

    Analizar sintacticamente fragmentos de textos gregos achegando a sa correspondente xustificacin gramatical.

    Comprender a relacin establecida entre termos galegos e os seus correspondentes ti-mos gregos.

    Identificar o personaxe mtico de Hermes, e a sas caractersticas fundamentais e as s-as funcins dentro do panten olmpico.

    Comprender os costumes da vida coti grega en relacin coa familia, a educacin, a vestimenta, a alimentacin, etctera.

    Suxestins para o estudo

    Nesta ltima unidade do libro ofrcese unha serie de textos con exercicios que traballan todos os contidos gramaticais que foron explicados ao longo do curso.

    A prctica continuada da traducin e da anlise morfosintctica durante o curso facilita-r o traballo desta unidade, que anticipa o labor que se desenvolver no curso vindeiro de 2 de bacharelato. Basicamente estes contidos gramaticais podern preparase realizando todas as actividades que propn a unidade, tanto as de titora como as de autoavaliacin.

    Para estudar o resto da unidade bastar con elaborar unha serie de esquemas acerca dos temas que aborda cada apartado: o deus Hermes e os costumes de vida domstica e coti na civilizacin grega.

    Actividades de autoavaliacin

    As actividades de autoavaliacin que poden realizarse nesta unidade son:

    As expostas na pxina 192, cos nmeros 39, 40, 41 e 42.

    As que aparecen na pxina 193, nmeros 43, 44, 45, 46, 47 e 48.

    As que propn a autoavaliacin 1 da pxina 200, cos nmeros 1, 2, 3, 4, 5, 6 e 7.

    Actividades de titora

    As