-A

Aagentziaaipamenaanaia

anbulantziaantzaarnasaarraausarta

autonomiaaxola

Bbalantzabanaketabidaiabikoitzabilerabiografiabiolentziabiologiabiraboleabuiaburdina

buztingintza

Ddirdiradistira

Eebakuntzaekologiaekonomiaemaitzaenergiaerakusketaerrakuntzaerreduraeskaintzaeskuilaeskukadaetsaiaetsaminaetxegintza

Ffamilia

Ggaitasunagalderaganoragauzagaztainagela

geografiageometriagola

Hhabia

harrokeriahartzahedadurahezkuntzahizkuntza

Iibaia

ideologiaindependentzia

Jjaiajaiotza

Kkandelakanpaiakatea

kontzientziakultura

Llapitzaliteraturalizentzialotsa

luzemetraia

Mmahaia

mekanografia

Nnatura

Oohituraortografiaosagaia

Ppaisaiapertsonaiaportzentajeaposta

potentziaprobintziapsikologia

Ttolerantzia

Uurdaiaumekeria

Zzientzia

zirkunstantzia

-- aa ii tt ssaa tt ss iidduunnaakk ee ttaa hh ii tt zz --ee ll kkaarrkkee ttaa

50 berrogeita hamar

57

-- aa øø

h_ _t_ bat

g_ _ ederra la_ _ _ _ txikia

ba_ _ _ _ _ _ bat bo_ _ _ ona k_ t_ luzea

e_ _ _i_ _ batzuk a_ _ _bi

ga_ _ _ _ _ _bost ka_ _ _ _ _zenbait b_ _ _hiru

_ a_ _ _ bi

• Zer dira marrazki horiek? Lauki gorrixketako hitzek -a itsatsia dute, hots, -aamaiera dute.

I N D E P E N D E N T Z I A Z

A Ñ T S E X B K N C L I U I S

I N E K R N L Z I E N T Z I A

Z C B A U G S I A T N E T A B

T W A U C T L I S S A T L R I

N T T O L E R A N T Z I A D O

E E T P T A A I Z T N E Z I L

I X S A K L N N P S Z W T T E

Z X I A G E N T Z I A I Z S N

T T K N C L E H Z S I A I I T

N P R O B I N T Z I A I A E Z

O S I A E N P T Z K A C L E I

K Z I R K U N S T A N T Z I A

berrogeita hamaika 51

58 • Ispilu sorgindu horretan -a itsatsidun hitzak baino ez dira islatzen. Bilatu hitz horiek eta idatzi.

...............................

...............................

...............................

...............................

...............................

...............................

...............................

...............................

...............................

...............................

...............................

...............................

...............................

...............................

in _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

to _ _ _ _ _ _ _ _ _

an _ _ _ _ _ _ _ _ _

zir _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

a _ _ _ _ _ _ _

zi _ _ _ _ _ _

kon _ _ _ _ _ _ _ _ _

li _ _ _ _ _ _ _

pro _ _ _ _ _ _ _

bio _ _ _ _ _ _ _

• Bilatu letra salda horretan dauden -ntzia amaieradun hamar hitzak. Gogoan izan: -ntzia amaierak -a itsa tsia du. Adibidez: zientzia zaila.

59

1. .....................................

2. .....................................

3. .....................................

4. .....................................

5. .....................................

6. ................................

7. .....................................

8. .....................................

9. .....................................

10. .....................................

11. ................................

12. ................................

13. ................................

14. ................................

bidaiaanaiajaiaibaiaurdaia

6.7.8.9.

10.

52 berrogeita hamabi

60

61 • Esku-zeinu bakoitza letra bat da. Deszifratu hitz horiek eta -a itsatsia dutenetanmarkatu gorriz letra hori. Amaitzeko, osatu esaldiak.

Ume horrek ez du amaren antz ikarik

Ez al dago hemen gazte ausart ik?arik?

Ez dugu nahi horrelako gauz ikarik

Zein gel sartu dituzu trasteak?atanetan

Lerro bikoitz idatziko dutatanetan

Bihar etsamin zaila dugu-a

Eroriko da noizbait habi tikatik

Bada beste galder ik?arik?

Mutiko horrek ez du lots ikarik

• Aurreko orrialdeko ariketei begiratuta, aukeratu atzizki egokia ondoko esaldietaneta ezabatu balio ez duena. Zenbakien koloreetan laguntza duzu.

15. Bi nagusi daude eleberri horretan.

16. ederra telebistan eman dutena!

17. Aurten oporretan ez dugu rik egingo.

18. Andoniren txikiak bost urte egin ditu gaur.

19. garbia ez da, baina adiskidea ere ez.

Laguntza:j = j p = p e = e

pertsonaiaerreportajealuzemetraiapaisaiaportzentajea

1.2.3.4.5.

osagaiakanpaiaetsaiamahaia

11.12.13.14.

-- aa ØØ

berrogeita hamahiru 53

62 • Bilatu hitz eskailera horretan hamabost atzizki desberdin eta idatzi zein beretokian.

Hauek dira -a itsatsia duten atzizkiak:

errakuntzagaitasuna

ardozalea

zabortegiabizardunaarrazakeria

banaketa

eskaintzapentsalaria

errepikapenabuztingintza

erreduraaurrerakada

pentsaera

antolakuntza

etorkizuna

harrokeriaerakusketa

jaiotza

tentelkeria

hedadura

gurdikada

bezeria

apalategiazabalera

hirigintza

gazteria

luzera

AtzizkiakAtzizkiak-a itsatsia dute

– _ i_ _ _ _

– _ u_ _ _ _

– _ e_ _ _

– t_ _

– _ a_ _

– _ e_ _

– _ u_ _

– _ r_

– _ _ i_

AtzizkiakAtzizkiak-a itsatsirik ez

– _ _ s_ _

– l_ _ _

– z_ _ _

– t_ _ _

– _ _ n

– k_ _ _ _

54 berrogeita hamalau

63

64

1. Erre larriak eragin zizkion suak.

2. Ez zidan beste eskain rik egin.

3. Gaur egun, buztingin n ez dabil

artisau askorik.

4. Esan duzuna harro hutsa da.

5. Esku bat karamelo eman dit izebak.

6. Erra baten ondorioz buruketa osoa txarto irten zait.

7. Futbolari izateko gai ik baduela esan dio entrenatzaileak.

8. Egin duzun bana hori ez zaigu gustatu.

• Ipini hurrengo hutsuneetan falta den atzizkia.

Zenbat langilek egiten du lan etxegintz ?anean

Kontu horretaz ez zuten egin aipamen .arikik

Gaur egun, anestesia gabe ez da egiten ebakuntz .arikik

Ez ibili beti umekeri , nagusitxoa zara-eta!atanetan

Horrek ez du aitzurrean egiteko ohitur .arikik

Ahalegindu arren, ez dugu lortu iaz bezalako emaitz .arikik

Eskultore horrek oraindik ez du egin erakusket .arikik

• Aukeratu amaiera zuzenak, atzizkiak -a itsatsia duen ala ez duen kontuanizanda. Eza batu gaizki dagoena. Zenbakien koloreetan duzu laguntza.

-- aa ØØ

berrogeita hamabost 55

65

hiz_ _ _ _ _ _ bur_ _ _ _ hiz_ _ _ _ _ _

kul_ _ _ _ na_ _ _ _ li_ _ _ _ _ _ _ _

Hitz elkarketa: hitza + hitza. Bi izen elkarturik, bat eginik.Hitz horiek -a itsatsia dute, baina hitz elkarketan galdu egiten dute.

Hitz elkarketan, -ia amaiera dutenek -i zein -ia egin dezakete:geografi eremua zein geografia-eremua (marraz, kasu horretan).Gomendioa: hitz elkarketan idatzi -a gabe (marra gabe).

• Bilatu hiztegian sei hitz hauek. Ondoren elkartu banan-banan ondoko izenekin.

66 • Sortu hitz elkarketak. Horretarako bilatu falta diren izenak letra saldan.

....................... eredua

....................... aroa

....................... eskola

....................... jardunaldiak

....................... zientziak

....................... sariak

1. Ortografi ........................

2. Energi ..........................

3. Zientzi ..........................

4. Geometri ........................

5. Autonomi ........................

6. Psikologi ..........................

7. Mekanografi .........................

8. Biologi ..........................

Ñ T K E F B U X A C E D W A

E N E L A B O R A T E G I A

A I L K Y J T M A Z A K E W

K T T A I S K A R A Z O A K

E U B R N C A E A T D I K E

P R Z T Ñ I K E R K E T A K

K R E E P S Z W L T S A T I

K I K A S T A R O A I T S N

E A G O I A E I A T Z W A T

Ñ K T J I L E U S S I A K N

56 berrogeita hamasei

67

Izena + izena = Hitz elkarketaAdib: Energi iturria

Izena + adjektiboa ≠ Hitz elkarketaAdib: Energia berriak

-ntzia, -metria, -nomia,

-logia, -grafia amaitzen diren

hitzek -a itsatsia dute.

1. Famili handia

2. Zientzi fakultatea

3. Ideologi arazoak

4. Autonomi maila

5. Ortografi zuzena

6. Ekonomi garatua

7. Geografi ikerketak

8. Ekologi plana

9. Potentzi kalkulua

10. Biografi zehatza

11. Famili egoera

12. Zientzi abstraktua

13. Ideologi berria

14. Autonomi mugatua

15. Ortografi akatsa

16. Ekonomi plana

17. Geografi menditsua

18. Ekologi zaindua

19. Potentzi handia

20. Biografi liburuak

• Irakurri berriz aurreko ariketako gomendioa eta aukeratu -a, -ia edo ezer ezondoko sintagmetan. Laukietako koloreak lagungarri dituzu.

-- aa ØØ