53
MATEMATIKA II ARIKETAK

MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

  • Upload
    others

  • View
    13

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

MATEMATIKA II

ARIKETAK

Page 2: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

2

AURKIBIDEA

Kalkulu diferentziala ................................................................................................................................. 3

Optimizazioa ........................................................................................................................................... 13

Integrazioa ............................................................................................................................................... 20

Erantzunak .............................................................................................................................................. 22

Page 3: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

3

Kalkulu diferentzialeko ariketak

1.- Esan puntu hauek dagokien multzoko muga-puntuak diren.

a) (0,1) , (2, 2) eta (4,3) puntuak 2{( , ) / 0 4, 1 3}A x y x y multzoan.

b) (2, 0) , (0,0) eta (4, 2) puntuak 2 2 2{( , ) / ( 1) ( 2) 9}B x y x y multzoan.

c) (1,1) , ( 1, 1) eta (2,1) puntuak 2{( , ) / 1}C x y xy multzoan.

2.- Esan multzo hauek irekiak, itxiak, bornatuak, trinkoak edo ganbilak diren.

a) 1 { / 0 4}A x x , 2 / 1 2A x x , 3 / 1 2 .A x x

b) 2{( , ) / 0 4, 1 3} (0,4] [1,3]B x y x y .

c) 2 2 2{( , ) / 4, 0, 0}.C x y x y x y

d) 2 2 2{( , ) / ( 1) ( 2) 9}.D x y x y

e) 2 2 2 2{( , ) / 4, }E x y x y x y .

f) 2 2

2 ( 1) ( 2){( , ) / 1, }

9 4

x yF x y y x

.

g) 2{( , ) / 1}G x y xy .

h) 2{( , ) / 0 2, 1 1}.H x y x y

i) 2{( , ) / 2 5}I x y y x .

j) 2{( , ) / 0}J x y y .

k) [0,1] [0,1)K .

l) 2{( , ) / 0 1, }L x y x y x .

m) 2 2 2{( , ) / 4( 1) ( 2) 16, 2 }M x y x y y x .

n) 2 2 2{( , ) / 4( 1) ( 2) 16, 2 , 1}N x y x y y x y .

3.- Irudikatu 2 multzoan ( 2,1) eta (8,5) puntuak lotzen dituen segmentua. Esan (3,3) puntua puntu

horien konbinazio ganbila den. Eta (0, 2) puntua?

4.- Aurkitu eta irudikatu funtzio hauen existentzi eremuak, eta esan irekiak, itxiak, bornatuak, ganbilak edo

trinkoak diren.

a) ( , )f x y xy .

Page 4: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

4

b) 1

( , )f x yxy

.

c) 2 2

( , )xy

f x yx y

.

d) 2 2

( , )y x

f x yx y

.

e) ( , ) ln( )f x y x y .

f) ( , ) ln( )f x y x y .

g) ( , )x y

f x yx y

.

h) 2

2

1( , )

1

xf x y

y

.

i) 2 2( , ) ex yf x y x y .

5.- Irudikatu funtzio hauen hiru sestra-kurba:

a) ( , ) 2f x y x y .

b) 2( , ) 1f x y x y .

c) 2( , ) 1f x y y x .

d) 2 2( , ) 4f x y x y .

e) 2 2( , ) ( 3)f x y x y .

f) 2 2( , ) 4f x y x y .

g) ( , ) ( 2)f x y x y .

h) 2( , ) ( 3)f x y x y .

i) ( , )f x y xy .

j) ( , ) ln( )f x y x y .

k) ( , ) ln( )f x y x y

l) ( , ) ex yf x y .

m) ( , ) min{2 ,3 }f x y x y .

6.- Aurkitu funtzio hauek jarraituak izateko multzoak.

a) 2 3( , ) 3 5 7f x y x y xy y .

Page 5: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

5

b) 2

1( , )g x y

x y

.

c) 2 2( , ) lnh x y x y .

7.- Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

horretarako, erabili deribatu partzialaren definizioa (erabili limiteak):

a) 2 2( , ) 2f x y x xy y funtzioarenak haren existentzi eremuan.

b) 1

( , )f x yx y

funtzioarenak (1,0) puntuan.

8.- Demagun

1,

( , )

0,

x yx yf x y

x y

funtzioa dela.

Kalkulatu 1(2,1)f eta 2 (2,1)f .

Kalkulatu, existitzen badira, 1(0,0)f eta 2 (0,0)f .

9.- Demagun 2 2, ( , ) (0,0)

( , )

0, ( , ) (0,0)

xyx y

x yf x y

x y

funtzioa dela.

Kalkulatu 1(1,1)f eta 2 (1,1)f .

Kalkulatu, existitzen badira, 1(0,0)f eta 2 (0,0)f .

10.- Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak:

a) 2 3( , ) 3 5 7f x y x y xy y .

b) 2 2( , ) ( 1)f x y x y .

c) 2 3

( , )x y

f x yy x

.

d) 2 2

( , )y x

f x yx y

.

e) 2( , ) ln( )f x y x y y .

f) 2 3

e( , )

x y

f x yy

.

g) ( , ) 2xyf x y y .

Page 6: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

6

h) 2 3( , ) sin(3 )f x y x x y .

i) 2 2 2( , ) ln(2 )f x y xy x y .

j) ( , )xy

f x yx y

.

k) 2 1

( , )1

xf x y

y

.

l) 2

( , ) cosx y

f x yy

.

m) 22( , ) ln( )f x y y x .

n) 2 2( , ) ex yf x y x y .

11.- Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta aztertu haien existentzi eremuan 1

klasekoak (C1) diren. Balioztatu deribatu partzialak eskatutako puntuetan.

a) ( , )f x y xy ; (2, 1) puntuan.

b) ( , )x

f x yy

; (2, 1) puntuan.

c) 2 2( , ) 3f x y x xy y ; (2, 1) puntuan.

d) /ex yz x ; (2, 1) puntuan.

e) ( , ) lnf x y xy ; (4,1) puntuan.

f) 2 24

2

x yz

y x ; (2, 1) puntuan.

g) 2 2( )( , ) e x yf x y ; (1,0) puntuan.

h) ( , ) e sin( )yf x y xy ; (1,0) puntuan.

i) 2 2( , ) 1f x y x y ; (1,0) puntuan.

j) ( , , ) e cos( )xf x y z y xz ; (1,0,0) puntuan.

k) ( , , ) e yzf x y z x ; (1,0,0) puntuan.

12.- Demagun 2:F funtzioa dela, ( , ) ( , )( , ) e f x y g x yF x y , 1 2, ( )f g C izanik. Kalkulatu (1,1)xF

deribatu partziala, ( , ) 2f x y , (1,1) 3g eta ( , ) ( , ) 2x xf x y g x y xy izanik.

Page 7: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

7

13.- Kalkulatu funtzio hauen lehen eta bigarren ordenako deribatu partzialak eta aztertu bere existentzi

eremuan 2 klasekoak (C2) diren. Egiaztatu, kasu guztietan, Schwarz-en teorema betetzen dela.

a) 4 2 2 4( , ) 3f x y x x y y .

b) sin( )

( , ) ecos( )

x yf x y

y

.

c) 2

( , ) 2exyf x y .

d) ( , ) e ey xf x y x y .

e) 2 3 2( , , )f x y z x y xz y z .

14.- Demagun 2 21ln( )

2z x y funtzioa dela. Egiaztatu

2 2

2 20

z z

x y

betetzen dela.

15.- Erabili deribazio logaritmikoa funtzio hauen lehen ordenako deribatuak kalkulatzeko:

a) ( , ) ( )x yf x y xy , 0x eta 0y izanik.

b) 2 2(2 ) (1 )1

( , ) e e4

x y yf x y .

c) 2( , ) (1 )y yf x y x x , 0 1x izanik.

d) 2 2( , ) e ( )x y xf x y x y , x y izanik.

16.- 2 2

2

( ) ( )

( )

1 e e( , , , )

2 e

x y

zf x y z

funtzioa bada kalkulatu, deribazio logaritmikoa erabiliz, f funtzioaren

deribatu partziala -rekiko, hau da, ( , , , )f

x y z

.

17.- 1 1( , , ) (1 ) (1 )x x y yg x y p p p p p funtzioa bada ( 0 1p ) kalkulatu, deribazio logaritmikoa

erabiliz, g funtzioaren deribatu partziala p-rekiko, hau da, ( , , )g

x y pp

.

18.- 2 2 2( 2 ) ( 2 ) ( 2 )

2

1( , , , ) e e ex y zf x y z

funtzioa bada kalkulatu, deribazio logaritmikoa erabiliz, f

funtzioaren deribatu partziala -rekiko, hau da, ( , , , )f

x y z

.

Page 8: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

8

19.- Deribazio logaritmikoa erabiliz, kalkulatu funtzioa hauen eskatutako deribatu partziala:

a) (1,0)f

x

, 2 2( , ) ( )x yf x y x y izanik.

b) 1

1,0,2

f

p

, ( , , ) (1 )x y xf x y p p p izanik.

c) (1,1,1)f

p

, 2 2 2 2 4( , , ) x p y p pf x y p x y p izanik.

20.- 2 2z u v v bada, sin( )u x eta exv izanik, katearen erregela erabiliz, kalkulatu dz

dx.

21.- z uvw bada, u x y , v x y eta 2w xy izanik, kalkulatu, katearen erregela erabiliz, z

x

eta z

y

.

22.- Katearen erregela erabiliz, kalkulatu funtzioa hauen lehen ordenako deribatu partzialak:

a) z g x y , 1( )g C izanik.

b) 3 2(2 )z y f x y , 1( )f C izanik.

c) 3 (2e )x yz x y g , 1( )g C izanik.

d) 3 xz y g

y

, 0y eta 1( )g C izanik.

e) 2 2( sin( ))z x f xy xy , 1( )f C izanik.

f) x y

z x f y gy x

, , 0x y eta 1, ( )f g C izanik.

g) (3 6 , )z g x y y xy , 1 2( )g C izanik.

h) (e ,cos( ))xyz f y , 1 2( )f C izanik.

i) 2

25 ,x

z f x yy

, 1 2( )f C izanik.

j) 22 2( 2 ,e )x yz xy f y xy , 1 2( )f C izanik.

23.- (3 sin( ))z f xy xy funtzioa da, 1( )f C eta (0) 2f izanik. Kalkulatu (1,0)z

x

eta (1,0)z

y

.

Page 9: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

9

24.- 2 22 2( ,e )x yz f x y funtzioa da, 1 2( )f C izanik. Kalkulatu (1,1)

z

x

eta (1,1)z

y

deribatu

partzialak, 21(2,e ) 2f eta 2

2 (2, e ) 2f izanik.

25.- Demagun 2 2(4( ), )z y g x y y funtzioa dela, 1 2( )g C izanik. Kalkulatu (0,1)z

x

eta (0,1)z

y

deribatu partzialak, (4,1) 0g eta 1 2(4,1) (4,1) 1g g izanik.

26.- Demagun 2 22(3 , )

yz f xy g x y x y

x

funtzioa dela, 1( )f C , 1 2( )g C , (2) 1f ,

(2,0) 0g , 1(2,0) 1g eta 2 (2,0) 1g izanik. Kalkulatu (1,1)z

x

eta (1,1)z

y

.

27.- Demagun 2 2( , ) 3f x y x xy y funtzioa dela.

a) Kalkulatu funtzioaren existentzi eremua.

b) Kalkulatu (2,0)f

x

. h positiboa eta nahiko txikia hartuta, (2 ,0)f h zer da, (2,0)f baino

txikiagoa ala handiagoa?

28.- Demagun 2 2

( , ) ex yf x y xy funtzioa dela. Estudiatu, deribatu partzialak aztertuz, (1,1) puntuan aldagai

bakoitzaren banan banako aldaketa txikiak (handitze edo gutxitze) funtzioaren balioan duen eragina.

29.- Enpresa batek bi erregai mota ekoizten ditu. Lehenengo motako x tona eta bigarren motako y tona

ekoiztearen kostu-funtzioa ( , ) 32 175 205 1050C x y xy x y da. Kalkulatu kostu marjinalak, hau da

C

x

eta C

y

deribatu partzialak, 80x eta 20y direnean. Zerk du eragin handiagoa kostuan,

handitze txiki batek x-n ala y-n?

30.- Cobb-Douglas ekoizpen-funtzioa 3 25 5( , ) 100Q L K L K da.

a) Kalkulatu lanaren produktibitate marjinala, hau da, Q

L

deribatua, 1.000L eta 500K

direnean.

b) Kalkulatu kapitalaren produktibitate marjinala, hau da, Q

K

deribatua, 1.000L eta 500K

direnean.

Page 10: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

10

c) Zerk du eragin handiagoa ekoizpenean, 1.000L eta 500K denean, handitze txiki batek L-n

ala K-n?

31.- Kalkulatu funtzio hauen deribatuak norabide eta puntu hauetan:

a) 2 2( , ) 3f x y x y funtzioarena (1,1) norabidean eta (1, 2) puntuan.

b) 2( , ) ( 1)f x y x y funtzioarena ( 1, 2) norabidean eta (1,3) puntuan.

c) 2 43

( , )2

x yf x y

y x funtzioarena (2,1) norabidean eta (1,1) puntuan.

d) ( , )x y

f x yx y

funtzioarena (1, 1) norabidean eta (2,1) puntuan.

e) 2( )

( , )x y

f x yx

funtzioarena ( 1,1) norabidean eta (1,0) puntuan.

f) 2 2( , ) ex yf x y x y funtzioarena (1, 1) norabidean eta (1,0) puntuan.

g) ( , , )f x y z xy yz zx funtzioarena (1,1, 1) norabidean eta (1, 2,1) puntuan.

h) 2 3( , ) 2f x y x y funtzioarena ardatz-jatorriaren norabidean eta (2,3) puntuan.

i) ( , )x

f x yx y

funtzioarena (2,3) -rantz doan norabidean eta (1,1) puntuan.

32.- 2 2( , ) 50Q L K L K ekoizpen-funtzioa da.

a) Kalkulatu funtzioaren deribatua (1,1) norabidean (2,1) puntuan.

b) Irudikatu (2,1) puntuaren inguruko sestra-kurbak.

c) Irudikatu eta kalkulatu (2,1) puntuan zein norabidetan den deribatua positiboa (hazkunde-

norabideak).

33.- Irudikatu ( , ) 3 4f x y x y eta 2 2( , ) 3g x y x y funtzioen hazkunde-norabideak, hurrenez hurren,

(5,0) eta (1, 2) puntuetan.

34.- Demagun 2 2( , ) 4f x y x y funtzioa dela.

a) Irudikatu (0, 2) puntutik igarotzen den f funtzioaren sestra-kurba.

b) Egiaztatu grafikoki f funtzioaren gradientea (0, 2) puntuan eta puntu horretan sestra-kurbaren

zuzen ukitzailea perpendikularrak direla.

c) Kalkulatu funtzioaren deribatu direkzionala (1, 1) norabidean eta (0, 2) puntuan.

Page 11: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

11

35.- ( , ) ln( )f x y x y utilitate funtzioa da.

a) Kalkulatu gradientea (2,1) puntuan.

b) Irudikatu (2,1) puntuaren inguruko sestra-kurbak.

c) Irudikatu eta kalkulatu (2,1) puntuan zein norabidetan den deribatua positiboa (hazkunde-

norabideak).

d) Egiaztatu gradientea eta ln(3) sestra-kurbaren zuzen ukitzailea (2,1) puntuan perpendikularrak

direla.

e) Kalkulatu ln(3) sestra-kurbaren zuzen ukitzailearen malda (2,1) puntuan.

36.- Demagun ( , ) ( 2)f x y x y funtzioa dela.

a) Kalkulatu gradientea (2,1) puntuan.

b) Kalkulatu (2,1) puntutik igarotzen den sestra-kurbaren zuzen ukitzailearen malda.

c) (1,1) norabidea hazkunde-norabidea da (2,1) puntuan?

37.- Aurkitu, gradientea erabilita, 2 23 2 6 8 3x y x y maila-kurbaren zein puntutan den zuzen ukitzailea

horizontala.

38.- Demagun 2( , ) 3f x y x y funtzioa dela.

a) Kalkulatu gradientea (1,1) puntuan.

b) Kalkulatu funtzioaren deribatu direkzionala (1, 2) norabidean eta (1,1) puntuan.

c) Idatzi eta irudikatu bi hazkunde-norabide eta beste bi gutxitze-norabide (1,1) puntuan.

39.- Demagun 10x y sestra-kurba dela. Kalkulatu sestra-kurbaren zuzen ukitzailearen malda edozein

puntutan.

40.- Demagun 2 22 2 8x xy y sestra-kurba dela.

a) Aurkitu (2, 0) puntuan zuzen ukitzailearen ekuazioa.

b) Aurkitu ukitzailea horizontala duten sestra-kurbako puntuak.

41.- Aztertu funtzio hauek homogeneoak diren eta, horrela bada, eman homogeneotasun-maila:

a) ( , ) 2f x y x y .

b) 2 2( , )f x y x y .

Page 12: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

12

c) ( , )x

f x yy

.

d) 2

( , ) 5x

f x yy

.

e) 2 2( , )f x y x y x .

f) 3 2( , ) 2f x y x y x .

g) ( , ) 2f x y xy .

h) 3 14 4( , ) 10f x y x y .

i) 1 13 3

3

( , )f x y x y .

j) 1

( , )f x yxy

.

k) 3( , )f x y x y .

l) ( , )x y

f x yx y

.

m) 2 2

( , )x y

f x yx y

.

n) ( , ) min{3 , 2 }f x y x y .

42.- Egiaztatu funtzio hauetan Euler-en teorema betetzen dela:

a) 2( , )f x y x xy .

b) 3

1( , )f x y

x y .

43.- Egiaztatu Euleren teorema betetzen dela Cobb-Douglas ekoizpen-funtzio hauetan ( 1 2 3, , 0x x x ) eta

eman euren homogeneotasun-maila.

a) 1/3 1/3 1/31 2 3 1 2 3( , , ) 2f x x x x x x .

b) 1/3 2/31 2 3 1 2 3( , , ) 2f x x x x x x .

Page 13: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

13

Murrizketarik gabeko optimizazioko ariketak

1.- Kalkulatu funtzio hauen mutur lokalak:

a) 2 2( , ) ( 1)f x y x y .

b) 4 2( , ) 4f x y x y x .

c) ( , )f x y xy .

d) 2( , ) 2f x y x y .

2.- Kontsidera ditzagun hiru funtzio hauek:

a) 4 4( , )f x y x y .

b) 4 4( , )f x y x y .

c) 3 3( , )f x y x y .

Frogatu (0,0) puntua hiru funtzioentzako kritikoa dela eta hessiarra, puntu horretan, zero egiten dela.

Funtzioak zuzenean aztertuz, frogatu (0,0) puntua a) kasuan maximoa dela, b) kasuan minimoa eta c)

kasuan ez dela ezer.

3.- Kalkulatu funtzio hauen mutur globalak:

a) 2 2( , ) 2 2 2 36 42 158f x y x xy y x y .

b) 2 2( , ) 6 8 35f x y x y x y .

4.- Demagun 3 4( , ) 3 4f x y x x y y funtzioa dela.

a) Kalkulatu funtzioaren mutur lokalak.

b) Lortutako mutur lokaletatik, baten bat globala da?

Optimizazioko ariketak berdintza-murrizketekin

5.- Kalkulatu dagozkien murrizketei baldintzatutako funtzio hauen mutur lokalak:

a) ( , )f x y x y funtzioa 2 2 1x y ekuazioari baldintzatua.

b) 2 2( , )f x y x y funtzioa 2 1x y ekuazioari baldintzatua.

c) 2 2( , ) ( 2) ( 1)f x y x y funtzioa 0y ekuazioari baldintzatua.

d) 2 2( , ) ( 2)f x y x y funtzioa 2x y ekuazioari baldintzatua.

e) 2 2( , ) 10 8 2f x y x y x y funtzioa 4x y ekuazioari baldintzatua.

Page 14: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

14

Optimizazioa multzoetan. Ariketak

6.- Kalkulatu funtzio hauen mutur globalak dagozkien multzoetan:

a) ( , ) 2f x y x y , 2 2{( , ) / 4, 0, 2 4}X x y x y x x y .

b) ( , )f x y x y , 2 2{( , ) / , 2}X x y y x x y .

c) 2 2( , ) ( 1) ( 2)f x y x y , 2{( , ) / 2 0, 3, 0}X x y x y x x y .

d) 2 2( , ) ( 1)f x y x y , 2 2{( , ) / 1, 3}X x y y x y .

e) 2 2( , ) 2 2f x y x y x , 2 2 2{( , ) / 1}X x y x y .

f) 2( , )f x y y x , 2 2 2{( , ) / 4, }X x y x y x y .

g) 2 2( , ) ( 2) ( 1)f x y x y , 2{( , ) / 0, }X x y x x y .

h) 2( , ) ( 1)f x y y x , 2{( , ) / 2 2, 2 2 2}X x y x x y .

i) ( , ) 4f x y x xy y , 2 2{( , ) / 2, 0}X x y x y x y .

j) 2( , )f x y xy , 2 2{( , ) / 1, 0, 0}X x y x y x y .

k) ( , ) ( 1)( 2)f x y x y , 2{( , ) / 3, 2 , 2 }X x y x y x y y x .

l) ( , ) ( 2)f x y x y , 2{( , ) / 6, 0, 0}X x y x y x y .

m) ( , )f x y xy , 2 2{( , ) / 4, 2}X x y x y x y .

n) ( , )f x y xy , 2 2{( , ) / 6, 1, 0}X x y x y x y .

Optimizazioaren aplikazioak. Ariketak

7.- Enpresa batek A eta B bi ondasun mota ekoizten ditu. A motako x unitate eta B motako y unitate

fabrikatzeko eguneroko kostua ( , )C x y funtzioak ematen du:

2 2( , ) 0,04 0,01 0,01 4 2 500C x y x xy y x y .

Enpresak ekoizten duen guztia saltzen du, A motako unitate bakoitza 15 eurotan eta B motako unitate

bakoitza 9 eurotan. Aurkitu enpresaren produkzioa mozkina maximizatu nahi badu.

8.- 1/2 1/2( , )y f K L K L enpresa baten ekoizpen-funtzioa da, K kapitala eta L lana izanik. Lanaren prezio

unitarioa 1Lw bada eta kapitalarena 4Kw bada, zenbat kapital eta lan unitate erabili beharko du

enpresaren helburua kostu txikienarekin 2 unitate produzitzea bada?

Page 15: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

15

9.- Enpresa batek 1 eta 2 ondasunak ekoizten ditu. Salmenta-prezio unitarioak 1 200p € eta 2 360p €

dira, hurrenez hurren. Kostu funtzioa hau da:

2 21 2 1 1 2 2( , ) 2 2 10000C q q q q q q .

Kalkulatu ondasun bakoitzetik ekoiztu behar dituen 1q eta 2q kantitateak mozkina maximizatzeko.

10.- Enpresa batek 1 eta 2 faktoreak erabiltzen ditu ondasun bat ( , )z f x y xy produkzio-funtzioaren

bitartez ekoizteko, x eta y produkzioan erabilitako faktore kopuruak (kilogramotan) eta z ekoiztutako

ondasun kopurua (kilogramotan) izanik. 1 faktorearen prezioa 30 € kilogramoko eta 2 faktorearena 10

€ kilogramoko dira eta enpresaren aurrekontua 12000 eurokoa da.

a) Aurkitu enpresak erabili behar dituen 1 eta 2 faktoreen kantitateak produkzioa maximizatzeko

aurrekontua gainditu gabe.

b) Merkatuaren arazoak direla eta, enpresak ezin badu 2 faktoretik 300 kg baino gehiago erabili, zein

izango litzateke soluzioa?

11.- Kontsumitzaile batek 1 eta 2 ondasunak eros ditzake. 1 ondasunaren prezioa unitateko 2 eurokoa da eta

2 ondasunarena 4 eurokoa. Ondasun hauek erosteko aurrekontua 112koa da. 1x eta 2x 1 eta 2

ondasunetatik kontsumitutako kantitateak dira, hurrenez hurren. Ondasun bakoitzetik zenbat gastatuko

du kontsumitzaileak, 2 21 2 1 2 1( , ) 2 1U x x x x x funtzioak neurtzen duen baliagarritasuna maximizatu

nahi badu?

12.- Kontsumitzaile batek 1 eta 2 ondasunak eros ditzake. Haren baliagarritasun funtzioa 1 2 1 2( , )U x x x x da.

1 ondasunaren prezio unitarioa 2 da eta 2 ondasunarena 3. Bi ondasunen artean, gehienez, 360 euroko

aurrekontua gasta dezake. 1 ondasunaren unitate bat kontsumitzeko ordu bat behar du, eta 2 ondasunaren

unitate bat gastatzeko, aldiz, 4 ordu; guztira 280 ordu du ondasunak kontsumitzeko. Kalkulatu ondasun

bakoitzetik erositako 1x eta 2x kantitateak baliagarritasuna maximizatzeko.

2

1 2 1 2( , )U x x x x baliagarritasun-funtzio berria bada, aztertu soluzio hoberena aldatzen den.

13.- Mea baten ekoizlea den herrialde bat, urtero, 2000 tona mea baino gehiago eta 4000 tona baino gutxiago

esportatzera behartuta dago. Produktuaren salmenta nazioarteko merkatuan egin daiteke, non tonako

prezioa 2000 eurokoa den, edo bestela, ondoan dagoen herrialde batean sal dezakete, non tonako prezioa

5000p x den, x herri horretan saldutako tonak izanik. Herrialdeko gobernuak jakin nahi du

ekoiztutako meatik zein kantitate salduko duen nazioarteko merkatuan (y) eta zein kantitate ondoko

herrialdean (x), helburua sarrerak maximizatzea bada.

Page 16: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

16

Programazio lineala

14.- Gatza saltzen duen enpresa bat bi gatzaga desberdinetik hornitzen da. Hilero, gehienez, A gatzagatik 600

tona gatz eta B gatzagatik 1400 tona gatz har dezake; gatz hauek nahasiz, kalitate desberdineko bi gatz-

mota lor daitezke: lehen mailako gatzak 0,25 €/kg. balio du merkatuan eta bigarren mailakoak, ordea,

0,2 €/kg. Lehen mailako 1 tona gatz, A motako 0,2 tona eta B motako 0,8 tona gatz nahasiz lortzen da;

eta 2. mailako 1 tona gatz, A motako 0,4 tona eta B motako 0,6 tona gatz nahasiz.

Aurkitu hilero prestatu behar diren 1. eta 2. mailako gatzen kantitateak sarrerak maximizatzeko.

15.- Abere batzuen janaria A, B, C eta D lau osagaiek osatzen dute. Abere bakoitzak egunero, gutxienez, 0,4

kg A osagai, 0,6 kg B osagai, 2 kg C osagai eta 1,7 kg D osagai behar ditu. Merkatuan, osagai hauek

dituzten M eta N produktuak aurki daitezke non 1 kg M-k, 0,1 kg A, 0,1 kg C eta 0,2 kg D dituen, eta 1

kg N-k, 0,1 kg B, 0,2 kg C eta 0,1 kg D dituen. M produktuaren prezioa kilogramoko 10 eurokoa da eta

N-rena 4 eurokoa da.

Aurkitu M eta N produktuen kantitateak eguneko eta abereko, abereen beharrak asetzen dituen kostua

minimizatzeko.

16.- Enpresa inkestatzaile batek ikerketa bat kontratatuta du eskakizun hauekin: gutxienez, 1000 elkarrizketa

egin behar dituzte (telefonoz edo pertsonalak). Hauetatik, gutxienez, 300ek pertsonalak izan behar dute.

Gutxienez 500 (pertsonalak edo telefonoz eginak) gauez egin behar dira. Egunez egindako

elkarrizketetatik gutxienez %60 telefonoz egin behar dira. Elkarrizketen kostuak hauek dira: eguneko

elkarrizketa pertsonala, 8 €; gaueko elkarrizketa pertsonala, 8,4 €; telefonoz eginiko eguneko

elkarrizketa, 4 € eta telefonoz eginiko gaueko elkarrizketa, 4,8 €. Planifikatu elkarrizketak kostua

minimoa izan dadin.

17.- Petrolio banaketaz arduratzen den enpresa batek bi portu desberdinetan dauden G1 eta G2 gordelekuak

ditu, hauen edukiera 140 eta 40 tona, hurrenez hurren, izanik. B1 eta B2 bezeroen eskakizunak 100 eta

50 tona, hurrenez hurren, dira. B1 G1-etik 60 kilometrotara dago eta G2-tik 30 kilometrotara; B2 G1-etik

80 kilometrotara dago eta G2-tik 20 kilometrotara. Garraioaren kostua tonako eta kilometroko K

kantitate finkoa da. Nola banatuko dira eskakizunak kostua minimizatzeko?

18.- Artisau-enpresa batek zurezko markoak egiten ditu bi bukaera desberdinekin: kalitate arrunta eta kalitate

handia. Marko horiek azoketako postuetan saltzen ditu, kalitate arruntekoa 20 eurotan eta kalitate

handikoa 35 eurotan. Kalitate arrunteko marko bakoitzak 10 euroko kostua du (zura, pintura eta

eskulana) eta kalitate handikoak, aldiz, 20 eurokoa.

Page 17: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

17

Marko guztiak bi lantegi desberdinetatik pasatzen dira: moldekatzea eta pintura. Ondoko taulan lantegi

bakoitzean marko bakoitzak ematen dituen orduak, hala nola lantegi bakoitzaren gehienezko

erabilgarritasuna dugu:

Kalitate arrunta Kalitate handia Erabilgarritasuna

Moldekatzea 2 ordu/marko 2 ordu/marko 60 ordu/aste

Pintura 1 ordu/marko 3 ordu/marko 60 ordu/aste

Gainera, eskaria dela eta, kalitate arrunteko markoen produkzioa, gehienez, asteko 24 unitatera murriztu

behar du enpresak eta, gutxienez, bi kalitatekoen artean 10 marko egin behar ditu.

a) Enpresak egiten duen guztia saltzen badu, formulatu eta ebatzi programazio linealeko problema

astean mota bakoitzeko zenbat marko produzitu behar dituen aurkitzeko, mozkina maximizatuz.

b) Interesatuko litzaioke enpresari moldekatze-lategian ordu erabilgarri gehiago edukitzea? Hala

bada, zenbat ordainduko luke, gehienez, aparteko ordu bakoitzarengatik?

c) Hasierako egoeran, kalkulatu noraino alda daitekeen kalitate handiko marko bakoitzaren kostua,

kalitate arrunteko markoen kostua aldatu gabe, a) atalean lortutako soluzioa hoberena izaten

jarraitzeko.

d) Kalkulatu mota bakoitzeko markoen produkzio-plangintza asteko kostua minimizatzeko.

19.- Fabrika batek aldagailuak eta motorrak egiten ditu. Fabrika hiru lantegitan zatituta dago. A lantegiak

makinen zati aktiboak egiten ditu, aldagailuko 3 ordu eta motorreko ordu erdia erabiliz. B lantegiak

makinen karkasak egiten ditu, aldagailuetarako nahiz motorretarako karkasako 4/3 ordu erabiliz. C

lantegiari azkeneko muntaia dagokio, aldagailuko 4/3 ordu eta motorreko 2/3 ordu erabiliz.

a) Aldagailu bakoitzeko mozkina 80 eurokoa eta motor bakoitzekoa 60 eurokoa badira, eta lantegi

bakoitzeko lanorduak astean, gehienez, 40 ordu badira, kalkulatu mozkina maximizatuko duen

asteroko aldagailuen eta motorren produkzioa.

b) Lortutako produkzio hoberenean hiru lantegien lanordu posible guztiak erabiltzen dira?

c) Aldagailuen mozkina 80 eurotan mantentzen badute, zenbatekoa izan beharko luke motor

bakoitzarenak, mozkin maximoa a)-n lortutako kantitateak eginez edo motorrak soilik eginez

lortzeko.

d) B lantegian lanorduen mugarik ez balitz, aparteko orduak sartuz, zein izango litzateke mozkina

maximizatuko duen asteko produkzioa?

20.- Enpresa batek, A eta B lehengaiak erabiliz, K1 eta K2 bi produktu konposatu egiten ditu. K1en tona bat

egiteko, tona bat A eta tona bat B behar du eta K2ren tona bat egiteko, tona bat A eta bi tona B. Enpresak,

egunero, 700 tona A eta 1200 tona B erabil dezake. Gainera, ekoizpen prozesuak ez du uzten K1en

Page 18: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

18

produkzioa ekoizpen totalaren % 75 baino gehiago izaten. K1 produktu konposatuaren prezioa tonako

2000 euro da eta K2rena 3000 euro.

a) Formulatu eta ebatzi programazio linealeko problema, enpresak eguneroko sarrera maximizatu

nahi badu.

b) Aurreko atalean lortutako soluzio hoberena aldatu gabe, zein izan daiteke K1en preziorik

handiena? (problemaren beste datuak finkoak mantentzen dira).

c) Interesatuko litzaioke enpresari B lehengaiaren tona gehiago eskuratzea? Hala bada, B

lehengaiaren tona bakoitzeko, gehienez, zenbat ordainduko luke?

21.- Baserritar batek behi-ustiapenean dihardu. Behien elikadura alpapa eta erremolatxa da. Alpapa tona

bakoitzean A motako elikagaiaren 20 unitate eta B motako elikagaiaren 30 unitate daude eta erremolatxa

tona bakoitzean, A motako elikagaiaren 30 unitate eta B motako elikagaiaren 25 unitate. Baserrian,

egunero beharrezkoa den A motako elikagaiaren unitateak 600 dira eta B motako elikagaiarenak, 800.

Alpapa tona batek 250 balio du eta erremolatxa tona batek 200. Hauxe eskatzen da:

a) Baserritarrarentzako kostua minimoa izateko egunero erosi behar diren alpapa eta erremolatxa

tona kopurua.

b) Abereen dietan A motako elikagaia gehitu nahi bada, hasierako soluzio hoberena aldatu gabe,

zenbatetan egin daiteke?

c) Zein izango litzateke soluzio hoberena erremolatxaren prezioa 300ra garestitzen bada?

22.- Nekazari batek 1000 hektarea ditu garia eta garagarra landatzeko. Tona bat gari lortzeko 2 hektarea

behar ditu eta tona bat garagar lortzeko hektarea bat. Tona bat gari lortzeko, kostua ongarrietan, hazietan,

makinarian etab. 120 eurokoa da eta tona bat garagar lortzeko kostua, 30 eurokoa. Nekazariaren

aurrekontua 42000 eurokoa da. Bestalde, Administrazioak ez dio uzten 800 hektarea baino gehiago

erabiltzen garagarra landatzeko, eta prezioak garirako 200 eurotan tonako eta garagarrerako 130 eurotan

tonako finkatu ditu. Mozkin handiena lortzeko, zenbat hektarea utziko dio laborantza bakoitzari?

Interesatuko litzaioke nekazariari landa gehiago alokatzea? Hala bada, zenbat hektarea alokatuko luke

eta zein preziotan? Administrazioak haziak, ongarriak, etab. erosteko kostu txikiko maileguak

eskaintzen baditu, interesatuko litzaioke nekazariari eskatzea?, zergatik? Administrazioak gariaren

produkzioa handiagoa izatea nahi izango balu, garagarraren prezioa 60ra tonako jaistea, politika egokia

izango litzateke?, zergatik? Prezio berri hau finkatuko balu, interesatuko litzaioke nekazariari aipatutako

maileguak hartzea?

23.- Meatze enpresa batek lignitoa eta antrazita ekoizten ditu. Ekoiztutako guztia sal dezake. Saldutako

lignito tona bakoitzeko mozkina 20 eurokoa da eta antrazitakoa, berriz, 40 eurokoa. Ekoizpen prozesuak

Page 19: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

19

hiru fase ditu: mearen mozketa, aukeraketa eta garbiketa. Lignito nahiz antrazita tona bat ekoizteko fase

bakoitzean dauden makinak erabiltzea ezinbestekoa da, hurrengo taulan jasotzen diren denboren arabera

(ordutan neurtuta). Bertan, makina bakoitzaren asteko edukiera (erabilgarritasun ordu kopuru maximoa)

ere ematen da:

Ebaketa Aukeraketa Garbiketa

Lignitoa 3 0 4 Antrazita 4 4 2

Edukiera 60 48 48

a) Enpresak mea bakoitzetik asteko zenbat tona ekoiztuko ditu helburua mozkinak maximizatzea

bada?

b) Antrazitaren tonako mozkina aldatzen ez badute, zenbatekoa izan beharko luke lignitoaren tona

bakoitzaren mozkina garbiketa faseko makineriaren edukiera agortzeko?

c) Enpresa prest legoke faseren batean duen ordu edukiera handitzeko? Horrela balitz, zenbat ordu

eta zer preziotan?

d) Eskaria kontuan hartuz, asteko lignitoaren tona kopuruak ezin badu antrazitarenak 4 tonatan baino

gehiagotan gainditu, zer gertatuko litzateke problemaren soluzio hoberenarekin?

24.- Demagun problema hau dela:

Max (20 )

2 50

34

2 0

0, 0

x ay

x y

x y

x y

x y

a) Kalkulatu problemaren soluzio hoberena 10a denean.

b) Kalkulatu problemaren soluzio hoberena 0a balio ezberdinetarako.

c) x astero A produktutik ekoiztutako tonak eta y astero B produktutik ekoiztutako tonak badira,

formulatu murrizketa hauek:

i) B-ren produkzioa, gehienez, produkzio totalaren %70 izan behar da.

ii) A-ren produkzioa, gutxienez, B-rena bezain beste izan behar da eta gehienez B-ren bikoitza.

Page 20: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

20

Integrazioa

1.- Kalkulatu integral bikoitza hauek:

a) 2( 3 )R

y x xy dx dy , 0,1 1,3R izanik.

b) (1 )e y

R

x dx dy , R (0,0), (1,0), (1,1) eta (0,1) erpinak dituen errektangelua izanik.

c) 3ex y

R

dx dy , [0,1] [0,1]R izanik.

d) 2e x y

R

dx dy , [1, 2] [ 1,1]R izanik.

2.- Kalkulatu integral hauek:

a) 2 2( )R

x y dx dy , 2 2{( , ) / , 1 1, 0}R x y y x x y izanik.

b) 2R

xy dx dy , 2 2 2 2{( , ) / 2, , 0 1}R x y x y x y y izanik.

c) R

y dx dy , 2 2 2{( , ) / 0, 0, 4 9}R x y y x x y izanik.

d) R

xy dx dy , 2 2{( , ) / , 2 }R x y x y x y izanik.

e) 2R

dx dy , 2{( , ) / 2, 4 2, 2 4}R x y x y x y x y izanik.

3.- Kalkulatu ( , )z f x y azalera eta R barrutiaren arteko bolumena:

a) ( , )f x y x y eta 2{( , ) / 0, 0, 1}R x y x y x y .

b) ( , ) ex yf x y eta 2{( , ) / 1, 1, 1, 1}R x y x y x y x y x y .

c) 2 2( , )f x y x y eta 2{( , ) / 2 1, 2 }R x y x x y x .

d) 2( , )f x y x y eta 2{( , ) / , , 2}R x y x y x y y .

Page 21: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

21

4.- Integral bikoitza erabiliz, kalkulatu multzo hauen azalera (kasu bakoitzean, adierazi grafikoki barrutia

eta integrala kalkulatzeko aukeratutako deskonposaketa):

a) 2 2 2{( , ) / / 2, , 2 }R x y y x y x y x .

b) 2 2 2{( , ) / 3 4 1, 1, 0 4, 0}R x y y x yx y x .

c) 2{( , ) / 0, 16, 8, 0}R x y y xy x x y .

d) 2 2{( , ) / , 2, 2}R x y x y y x y x .

Page 22: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

22

Kalkulu diferentzialeko ariketak. Erantzunak

1.-

a) (0,1) fr( )A , (4,3) fr( )A , (2, 2) fr( )A .

b) (0,0) fr( )B , (4, 2) fr( )B , (2,0) fr( )B .

c) (1,1) fr( )C , ( 1, 1) fr( )C , (2,1) fr( )C .

2.-

a) A1 bornatua eta ganbila da. A2 itxia, bornatua, trinkoa eta ganbila da. A3 irekia, bornatua eta ganbila

da.

b) B bornatua eta ganbila da.

(0,1)

(2,2)

(4,3)

A

B

(2,0)

(4,2)

(0,0)

C

C

(1,1)

(1,1)

(2,1)

A1

A2

A3

( 0

] 4

[ 1

] 2

( 1

) 2

(4,3)

(4,1)

B

Page 23: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

23

c) C itxia, bornatua, trinkoa eta ganbila.

d) D irekia, bornatua eta ganbila da.

e) E bornatua da.

f) F itxia, bornatua, trinkoa eta ganbila da.

g) G itxia da.

h) H bornatua eta ganbila da.

i) I itxia eta ganbila da.

C

(2,0)

(0,2)

D

(2,0) E

F (4,2)

(1,0)

G

G

(2,1)

(2,1)

H

I (0,5)

Page 24: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

24

j) J itxia eta ganbila da.

k) K bornatua eta ganbila da.

l) L itxia eta ganbila da.

m) M bornatua eta ganbila da.

n) N bornatua eta ganbila da.

3.-

1 1(3,3) ( 2,1) (8,5) , .

2 2a b a b Konbinazio lineala da.

8 2(0, 2) ( 2,1) (8,5) , .

9 9a b a b Ez da konbinazio lineala.

J

(1,1)

K

(1,1)

L

M

(1,-2)

(-1,2)

N

(8,5)

(2,1)

(3,3) (0,2)

Page 25: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

25

4.-

a) 2{( , ) / 0}E x y xy itxia da.

b) 2{( , ) / 0}E x y xy irekia da.

c) 2{( , ) / 0} {(0,0)}E x y xy .

d) 2{( , ) / , 0}E x y x y irekia da.

e) 2{( , ) / 0}E x y x irekia eta ganbila da.

f) 2{( , ) / 0, 0}E x y x y ganbila da.

g) 2{( , ) / 0, 0}E x y x y x y .

E

E

E

E

E (0,0) kenduta

E

E

E

E

E

E

Page 26: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

26

h) 2 2{( , ) / 1} {( , ) / 1}E x y x x y x itxia da.

i) 2 2{( , ) / 0}E x y x y itxia eta ganbila da.

5.-

a) b)

c) d)

e) f)

g) h)

E E

E

+

+

++

++

+

+

+

+

x=2

++

++

x=3

Page 27: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

27

i) j)

k) l)

m)

6.-

a) 2fE .

b) 2 2{( , ) / }gE x y x y .

c) 2 2 2 2{( , ) / 0} {(0,0)}hE x y x y .

7.-

a) 1 0

( , ) ( , )( , ) lim

h

f x h y f x yf x y

h

2 2 2 2

0

( ) 2( ) 2lim 2 2 .h

x h x h y y x xy yx y

h

2 0

( , ) ( , )( , ) lim

h

f x y h f x yf x y

h

2 2 2 2

0

2 ( ) ( ) 2lim 2 2 .h

x x y h y h x xy yx y

h

b) 10 0

11(1 ,0) (1,0) 1(1,0) lim lim 1.

h h

f h f hfh h

++

+

++

+

Page 28: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

28

2 0 0

11(1, ) (1,0) 1(1,0) lim lim 1.

h h

f h f hfh h

8.- 1( (2,1))f C B da eta 1

( , ) (2,1) : ( , )x y B f x yx y

, beraz, 1 2

1( , )

( )f x y

x y

eta

2 2

1( , )

( )f x y

x y

dira eta 1(2,1) 1f eta 2 (2,1) 1f dira.

(0,0) puntuan definizioa erabili behar dugu:

1 20 0

( ,0) (0,0) 1(0,0) lim lim

h h

f h ff

h h

2 20 0

(0, ) (0,0) 1(0,0) lim lim

h h

f h ff

h h

9.- 2 2 2 2 2

1 2 2 2 2 2 2

( ) 2 ( )( , )

( ) ( )

y x y x y y y xf x y

x y x y

eta 1(1,1) 0f .

2 2 2 2 2

2 2 2 2 2 2 2

( ) 2 ( )( , )

( ) ( )

x x y xy x x yf x y

x y x y

eta 2 (1,1) 0f .

Baina (0,0) puntuan definizioarekin kalkulatu behar ditugu deribatuak:

1 0 0

( ,0) (0,0) 0(0,0) lim lim 0

h h

f h ff

h h

.

2 0 0

(0, ) (0,0) 0(0,0) lim lim 0

h h

f h ff

h h

.

10.-

a) 1( , ) 6 5f x y xy y eta 2 22 ( , ) 3 5 21f x y x x y .

b) 21( , ) 4 ( 1)f x y x x y eta 2

2 ( , ) 2( 1)f x y x y .

c) 3

1 2

2( , )

x yf x y

y x eta

2 2

2 2

3( , )

x yf x y

y x .

d) 1 3 2

2 1( , )

yf x y

x y eta 2 2 3

1 2( , )

xf x y

x y .

e) 2

1

ln( )( , )

2

yf x y

x y

eta

2

2

2ln( )( , )

2

x yyf x y

yx y

.

f) 2 3

1

2 e( , )

x yxf x y

y

eta 2 3 3

2 2

e (3 1)( , )

x y yf x y

y

.

Page 29: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

29

g) 21( , ) ln(2) 2xyf x y y eta 2 ( , ) ln(2) 2 2xy xyf x y xy .

h) 3 2 31( , ) 2 sin(3 ) 3 cos(3 )f x y x x y x x y eta 2 2 3

2 ( , ) 3 cos(3 )f x y x y x y .

i) 2 4

2 2 21 2 2

2( , ) ln(2 )

2

x yf x y y x y

x y

eta

3 32 2

2 2 2

2( , ) 2 ln(2 )

2

x yf x y xy x y

x y

.

j) 2

1 2( , )

2 ( )

xy yf x y

xy x y

eta

2

2 2( , )

2 ( )

x xyf x y

xy x y

.

k) 1 2

1( , )

1 1

x yf x y

y x

eta

2

2

1 1( , )

2 2 1

xf x y

y y

.

l) 2

1

2( , ) sin

x x yf x y

y y

eta

2 2

2 2( , ) sin

x x yf x y

y y

.

m) 2

1 2

2 ln( )( , )

y xf x y

y x

eta

2

2 2

4 ln( )( , )

y y xf x y

y x

.

n) 2

2 21 2

e( , ) e

2

x yx yf x y x y

x y

eta

2

2 22 2

e( , ) 2 e

x yx y y

f x y y x yx y

.

11.-

a) 1( , )f x y y eta 2 ( , )f x y x funtzio jarraituak dira 2 -n, beraz, 1 2( )f C .

1(2, 1) 1f eta 2 (2, 1) 2f .

b) 1

1( , )f x y

y eta 2 2

( , )x

f x yy

.

2{( , ) / 0}fE x y y izanik, 1 2,f f jarraituak dira fE -n, beraz, 1( )ff C E .

1(2, 1) 1f eta 2 (2, 1) 2f .

c) 1( , ) 2 3f x y x y eta 2 ( , ) 3 2f x y x y funtzio jarraituak 2 -n, beraz, 1 2( )f C

1(2, 1) 7f eta 2 (2, 1) 8f .

d) / /e ex y x yx

xz

y eta

2/

2ex y

y

xz

y .

2{( , ) / 0}zE x y y izanik, ,x yz z jarraituak dira zE -n, beraz, 1( )zz C E .

2

1(2, 1)

exz eta 2

4(2, 1)

eyz .

e) 1

1( , )

2f x y

x eta 2

1( , )

2f x y

y .

2{( , ) / 0}fE x y xy izanik, 1 2,f f jarraituak dira fE -n, beraz, 1( )ff C E .

Page 30: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

30

1

1(4,1)

8f eta 2

1(4,1)

2f .

f) 2

2

4x

x yz

y x eta

2

2

8

2y

x yz

y x .

2{( , ) / , 0}zE x y x y izanik, ,x yz z jarraituak dira zE -n, beraz, 1( )zz C E .

(2, 1) 3xz eta (2, 1) 6yz .

g) 2 2( )

1( , ) 2 e x yf x y x eta 2 2( )

2 ( , ) 2 e x yf x y y jarraituak 2 -n, beraz, 1 2( )f C .

1

2(1,0)

ef eta 2 (1,0) 0f .

h) 1( , ) e cos( )yf x y y xy eta 2 ( , ) e sin( ) e cos( )y yf x y xy x xy jarraituak dira 2 -n, beraz,

1 2( )f C da. 1(1,0) 0f eta 2 (1,0) 1f .

i) 1 2 2( , )

1

xf x y

x y

eta 2 2 2

( , )1

yf x y

x y

jarraituak dira 2 -n: 1 2( )f C .

1

1(1,0)

2f eta 2 (1,0) 0f .

j) 1( , , ) e cos( )xf x y z y z , 2 ( , , ) e sin( )xf x y z y eta 3( , , )f x y z x funtzio jarraituak dira 3

osoan, beraz, 1 3( )f C .

1(1,0,0) ef , 2 (1,0,0) 0f eta 3(1,0,0) 1f

k) 1( , , ) e yzf x y z , 2 ( , , ) e yzf x y z xz eta 3( , , ) e yzf x y z xy funtzio jarraituak dira 3 -n, beraz,

1 3( )f C .

1(1,0,0) 1f , 2 (1,0,0) 0f eta 3(1,0,0) 0f .

12.- ( , ) ( , )( , ) ( ( , ) ( , ))e f x y g x yx x xF x y f x y g x y .

(1,1) (1,1) 5(1,1) ( (1,1) (1,1))e 4ef g

x x xF f g .

13.-

a) 2 2

3 2 111

12

( , ) 12 6( , ) 4 6

( , ) 12

f x y x yf x y x xy

f x y xy

212 32 2

22

( , ) 12( , ) 6 4

( , ) 6 12

f x y xyf x y x y y

f x y x y

Page 31: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

31

b) 11

1

12 2

( , ) e tan( )

( , ) e tan( ) e( , )

cos ( )

x

x x

f x y y

f x y yf x y

y

21 2

2 2

22 3

e( , )

cos ( )e( , )

cos ( ) 2e sin( )( , )

cos ( )

x

x

x

f x yy

f x yy y

f x yy

c)

2

2

2 2

4112

1 312

( , ) 2 e( , ) 2 e

( , ) 4 e 4 e

xyxy

xy xy

f x y yf x y y

f x y y xy

2 2

2

2 2

321

2 2 222

( , ) 4 e 4 e( , ) 4 e

( , ) 4 e 8 e

xy xyxy

xy xy

f x y y xyf x y xy

f x y x x y

d) 111

12

( , ) e( , ) e e

( , ) e e

xy x

y x

f x y yf x y y

f x y

212

22

( , ) e e( , ) e e

( , ) e

y xy x

y

f x yf x y x

f x y x

e) 11

3121

213

( , , ) 2

( , , ) 2( , , ) 2

( , , ) 3

f x y z y

f x y z xf x y z xy z

f x y z z

21

2222

23

( , , ) 2

( , , ) 2( , , ) 2

( , , ) 2

f x y z x

f x y z zf x y z x yz

f x y z y

231

2 23 32

33

( , , ) 3

( , , ) 3 ( , , ) 2

( , , ) 6

f x y z z

f x y z xz y f x y z y

f x y z xz

14.- 2 2

z x

x x y

eta

2 2

z y

y x y

.

2 2 2 2 2 2

2 2 2 2 2 2 2

2

( ) ( )

z x y x x y

x x y x y

.

2 2 2 2 2 2

2 2 2 2 2 2 2

2

( ) ( )

z x y y x y

y x y x y

.

Page 32: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

32

15.-

a) ( , ) ln( ) ( )x yx

x yf x y xy xy

x

eta ( , ) ln( ) ( )x y

y

x yf x y xy xy

y

.

b) 2 2(2 ) (1 )( , ) (2 )e ex y y

xf x y x y eta 2 2(2 ) (1 )1

( , ) e e2

x y yyf x y x y

.

c) 22( , ) (1 )

1y y

x

y yf x y x x

x x

eta 2( , ) ln( ) 2 ln(1 ) (1 )y yyf x y x x x x .

d) 2 22

( , ) 1 2ln( ) e ( )x y xx

xf x y x y x y

x y

eta

2 22( , ) 2 e ( )x y x

y

xf x y y x y

x y

.

16.- 2 2

2

( ) ( )

( )

( )e e( , , , )

e

x y

z

f x y zx y z

.

17.- 1 12( , , ) (1 ) (1 )

1x x y yg x y x y

x y p p p p pp p p

.

18.- 2 2 2( 2 ) ( 2 ) ( 2 )

2

4 4 4 24( , , , ) e e ex y zf x y zx y z

.

19.-

a) 2 2 2 22 2

2 ( )( , ) ln( ) ( )x yf x x yx y x y x y

x x y

eta (1,0) 2

f

x

.

b) ( , , ) (1 )1

x y xf x y xx y p p p

p p p

eta

11,0, 4

2

f

p

.

c) 2 2 2 2 4( , , ) 2 ln( ) 2 ln( ) 4 ln( ) 4 x p y p pfx y p p x p y p x y p

p

eta (1,1,1) 4f

p

.

20.-

2 2 22 cos( ) ( 2 )e 2e sin( ) cos( ) e sin ( ) 2e .x x x xdz z du z dvuv x u v x x x

dx u dx v dx

x

Page 33: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

33

21.-

2 2 2 2

2 2 3 2 2 3 2 2 4 2 2 4

( )( ) ( )( ) ( )( )

3 .

z z u z v z wvw uw uvy x y xy x y xy x y x y y

x u x v x w x

x y xy x y xy x y y x y y

2 2

2 2 3 2 2 3 3 3 3 3

2 ( )( ) ( )( ) 2( )( )

2 2 2 4 .

z z u z v z wvw uw uvxy x y xy x y xy x y x y xy

y u y v y w y

x y xy x y xy x y xy x y xy

22.-

a) 1

'( )2

xz g x yx y

eta 1

'( )2

yz g x yx y

.

b) 3 22 '(2 )xz y f x y eta 2 2 4 23 (2 ) 2 '(2 )yz y f x y y f x y .

c) 2 33 (2e ) 2 e '(2e )x y x y x yxz x y g x y g eta 3 3(2e ) 2 e '(2e )x y x y x y

yz x g x y g .

d) 2 'x

xz y g

y

eta 23 'y

x xz y g xy g

y y

.

e) 2 2 2 2 2 2( sin( )) (1 cos( )) '( sin( ))xz f xy xy xy xy f xy xy eta

2 2 2 22 (1 cos( )) '( sin( ))yz x y xy f xy xy .

f) 2

2' 'x

x x x y yz f f g

y y y x x

eta 2

2' 'y

x x y y yz f g g

y y x x x

.

g) 1 23 (3 6 , ) (3 6 , )xz g x y y xy yg x y y xy eta

1 26 (3 6 , ) (1 ) (3 6 , )yz g x y y xy x g x y y xy .

h) 1e (e ,cos( ))xy xyxz y f y eta 1 2e (e ,cos( )) sin( ) (e ,cos( ))xy xy xy

yz x f y y f y .

i) 2 2

2 21 2

10, 10 ,x

x x xz f x y x f x y

y y y

eta

2 2 22 2

1 22

5, 5 ,y

x x xz f x y f x y

y y y

.

j) 2 2 22 2 2

1 22 ( 2 ,e ) 2 e ( 2 ,e )x y x y x yxz y y f y xy xy f y xy eta

2 2 22 2 21 22 (2 2 ) ( 2 ,e ) e ( 2 ,e )x y x y x y

yz xy y x f y xy x f y xy

x y

Page 34: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

34

23.- (3 cos( )) '(3 sin( ))z

y y xy f xy xyx

eta (3 cos( )) '(3 sin( ))

zx x xy f xy xy

y

.

(1,0) 0

z

x

eta (1,0) 8

z

y

.

24.- 2 2 2 2 2 22 2 2 2

1 22 ( ,e ) 2 e ( ,e )x y x y x yzxf x y x f x y

x

.

2 2 2 2 2 22 2 2 21 22 ( ,e ) 2 e ( ,e )x y x y x yz

yf x y y f x yy

.

2 2 2 21 2(1,1) 2 (2,e ) 2e (2,e ) 4 4e

zf f

x

.

2 2 2 21 2(1,1) 2 (2,e ) 2e (2,e ) 4 4e

zf f

y

.

25.- 2 214 (4( ), )

zy g x y y

x

.

2 2 2 21 22 (4( ), ) 4 (4( ), ) 2 (4( ), )

zy g x y y y g x y y y g x y y

y

.

1(0,1) 4 (4,1) 4z

gx

.

1 2(0,1) 2 (4,1) 4 (4,1) 2 (4,1) 6z

g g gy

.

26.- 2 2 2 2 2 21 22

2 2' (3 , ) 3 (3 , ) 2 (3 , )

z y yf y g x y x y xy g x y x y x g x y x y

x x x

.

1 2(1,1) 2 '(2) (2,0) 3 (2,0) 2 (2,0) 3

zf g g g

x

.

2 2 2 2 2 2

1 2

2 2' (3 , ) (3 , ) 2 (3 , )

z yf x g x y x y xy g x y x y y g x y x y

y x x

.

1 2(1,1) 2 '(2) (2,0) (2,0) 2 (2,0) 1

zf g g g

y

.

27.-

a) 2fE .

b) ( , ) 2 3f

x y x yx

eta (2,0) 4

f

x

.

Page 35: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

35

(2 ,0) (2,0) (2,0) 4 0f

f h f h hx

, beraz, (2 ,0) (2,0)f h f .

28.- 2 2 2 22( , ) e 2 ex y x yf

x y y x yx

eta (1,1) 3

f

x

.

2 2 2 22( , ) e 2 ex y x yfx y x xy

y

eta (1,1) 1f

y

.

Beraz, (1 ,1) (1,1) 0f h f eta (1,1 ) (1,1) 0f h f .

29.- ( , ) 32 175C

x y yx

eta ( , ) 32 205

Cx y x

y

dira eta beraz, (80, 20) 815

C

x

eta

(80,20) 2.765C

y

dira.

30.- a) 2 25 5( , ) 60

fL K L K

L

eta 2 25 5(1.000,500) 60 1.000 500 45, 47

f

L

.

b) 3 35 5( , ) 40

fL K L K

K

eta 3 35 5(1.000,500) 40 1.000 500 60,62

f

K

.

c) (1.000,500) (1.000,500)f f

L K

.

31.-

a) (1,1) 1 1,

2 2

(1, 2) (1, 2) 2D f D f

.

b) ( 1,2) 1 2,

5 5

4(1,3) (1,3)

5D f D f

.

c) (2,1) 2 1,

5 5

(1,1) (1,1) 2 5D f D f

.

d) (1, 1) 1 1,

2 2

(2,1) (2,1) 0D f D f

.

e) ( 1,1) 1 1,

2 2

2(1,0) (1,0)

4D f D f

.

f) (1, 1) 1 1,

2 2

3 2(1,0) (1,0) e

4D f D f

.

g) (1,1, 1) 1 1 1, ,

3 3 3

8(1, 2,1) (1, 2,1)

3D f D f

.

Page 36: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

36

h) ( 2, 3) 2 3,

13 13

170(2,3) (2,3)

13D f D f

.

i) (1,2) 1 2,

5 5

1(1,1) (1,1)

4 5D f D f

.

32.-

1 2( )Q C da eta 21( , ) 100Q L K LK eta 2

2 ( , ) 100Q L K L K dira, eta ondorioz, 1(2,1) 200Q eta

2 (2,1) 400Q dira; beraz,

(1,1) 1 1,

2 2

(2,1) (2,1) 300 2D Q D Q

.

b) eta c)

33.- ( , ) (3, 4)f x y eta (5,0) (3, 4)f .

( , ) (6 , 2 )g x y x y eta (1, 2) (6, 4)g .

(2,3)

(0,0)

(2,3) bektorea

(2,3)

(1,1)

(1,2) bektorea

L

K

(2,1)

+

(1,1) norabidea

(1,2)

(5,0)

Page 37: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

37

34.-

a) eta b)

2 2 20 {( , ) / 4}K x y x y .

c) (1, 1) 1 1,

2 2

(0,2) (0,2) 2 2D f D f

.

35.-

a) 1 1

(2,1) ,3 3

f

.

b) eta d)

c) 1 2

1 2( , ) 1 1 2 2 1 2(2,1) (2,1) (2,1) 0 0

3v v

v vD f v f v f v v

.

e) 1m .

36.-

a) (2,1) ( 1, 2)f .

b) 1

2m .

c) Bai.

37.- (1,1) eta (1,3) puntuak.

38.-

a) (1,1) (6,3)f .

b) (1, 2) 1 2,

5 5

(1,1) (1,1) 0D f D f

.

(0,2)

K0

(2,1)

Kln(3) Kln(4)

Kln(2)

(1,1) hazkunde-norabideak gutxitze-norabideak

Page 38: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

38

c) Hazkunde-norabideak: (1,0), (0,1), (1,1)…

Gutxitze-norabideak: (0,1), (1,0), (1,1), …

39.- y

mx

.

40.-

a) (2,0) puntuan zuzen ukitzailearen malda: 1

2

(2,0)2

(2,0)

f

f .

Eta zuzen ukitzailearen ekuazioa: 2 4x y .

.

b) Horretarako 1( , ) 4 2 0 2f x y x y y x . Eta sestra-kurban ordezkatuz:

2 2 22 4 4 8 2x x x x . Puntuak: (2, 4) eta ( 2,4) .

41.-

a) 0 : ( , ) 2 (2 ) ( , )t f tx ty tx ty t x y tf x y . 1 mailako homogeneoa.

b) 2 2 2 2 20 : ( , ) ( , )t f tx ty t x t y t f x y . 2 mailako homogeneoa.

c) 0 : ( , ) ( , )tx

t f tx ty f x yty

. 0 mailako homogeneoa.

d) 2 2

0 : ( , ) 5t x

t f tx tyty

. Ez da homogeneoa.

e) 2 2 3 20 : ( , )t f tx ty t x t y x . Ez da homogeneoa.

f) 3 3 3 20 : ( , ) 2t f tx ty t x t y x . Ez da homogeneoa.

g) 2 20 : ( , ) 2 ( , )t f tx ty t xy t f x y . 2 mailako homogeneoa.

h) 3 14 40 : ( , ) 10 ( , )t f tx ty t x y tf x y . 1 mailako homogeneoa.

i) 1 1 1 1 1 13 3 3 3 3 3

3 3

0 : ( , ) ( , )t f tx ty t x t y t x y tf x y . 1 mailako homogeneoa.

j) 210 : ( , ) ( , )t f tx ty t f x y

txty . 2 mailako homogeneoa.

k) 1330 : ( , ) ( , )t f tx ty tx ty t f x y . 1/3 mailako homogeneoa.

l) 1/2

3/2

( )0 : ( , ) ( , )

t x yt f tx ty t f x y

t x y

. 2 mailako homogeneoa.

Page 39: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

39

m) 3/2

1/22 2 2

0 : ( , ) ( , )( )

t x yt f tx ty t f x y

t x y

. 2 mailako homogeneoa.

n) 0 : ( , ) min{3 , 2 } min{3 , 2 } ( , )t f tx ty tx ty t x y t f x y . 1 mailako homogeneoa.

42.-

a) 1 2( , ) ( , ) ( , )xf x y yf x y f x y .

2(2 ) ( ) 2 2 2 ( , )x x y y x x xy f x y .

b) 1 2( , ) ( , ) ( , )xf x y yf x y f x y .

3 3 3

3 1 12 2 ( , )

2 2x y f x y

x x y y x y x y

.

43.-

a) 1 1 1 2 3 2 2 1 2 3 3 2 1 2 3 1 2 3( , , ) ( , , ) ( , , ) ( , , )x f x x x x f x x x x f x x x f x x x .

1/3 1/3 1/3 1/3 1/3 1/3 1/3 1/3 1/3 1/3 1/3 1/31 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3

2 2 22 ( , , )

3 3 3x x x x x x x x x x x x f x x x .

b) 1 1 1 2 3 2 2 1 2 3 3 3 1 2 3 1 2 3( , , ) ( , , ) ( , , ) ( , , )x f x x x x f x x x x f x x x f x x x .

1/3 2/3 1/3 2/3 1/3 1/3 1/3 2/31 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3

2 42 4 2 ( , , )

3 3x x x x x x x x x x x x f x x x .

Page 40: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

40

Murrizketarik gabeko optimizazioko ariketak. Erantzunak

1.-

a) (1,0) puntua minimo lokala da.

b) (1,0) puntua minimo lokala da.

c) Funtzioak ez du mutur lokalik.

d) Funtzioak ez du mutur lokalik.

2.-

a) 2( , ) : ( , ) 0 (0,0)x y f x y f .

b) 2( , ) : (0,0) 0 ( , )x y f f x y .

c) (1,0) 1 0 (0,0) eta ( 1,0) 1 0 (0,0)f f f f .

3.-

a) (5,8) puntuan maximo globala lortzen da.

b) (3,-4) puntuan minimo globala lortzen da.

4.-

a) (1,1) minimo lokala da.

b) Ez da globala.

Optimizazioko ariketak berdintza murrizketekin. Erantzunak

5.-

a) 2 2

,2 2

puntua f-ren g murrizketarekiko maximo

lokala da eta 2 2

,2 2

minimo lokala.

+

Page 41: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

41

b) (0,1) puntua f-ren g murrizketarekiko maximo lokala

da eta 1 1

,2 2

eta

1 1,

2 2

minimo lokalak.

c) (2,0) puntua f-ren g murrizketarekiko

minimo lokala da.

d) (2,0) puntua f-ren g murrizketarekiko

minimo lokala da.

e) (3,1) puntua f-ren g murrizketarekiko maximo lokala da.

Optimizazioa multzoetan. Erantzunak

6.-

a)

b)

+

(0,1)

+

(2,0)

(2,1)

+

(2,0)

X

(4,2)

(1,1)

+

(1/4,1/2)

(0,4)

(0,2)

X

+

(1,3)

Page 42: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

42

c)

d)

e)

f)

g)

h)

X

(1/2,1/2)

+

X (2,0) (2,0)

(2,2)

(2,2)

+ (3/4,5/8) X

(0,0) (2,1)

+

(3/2,3/2)

X

(2,3) (2,3)

(0,1)

(0,1)

+

+

X

(3,3)

(3,3/2)

(0,0)

(3/2,3/2)

X

(1,0)

(1/2,0)

(1,0)

Page 43: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

43

i)

j)

k)

l)

m)

n)

Optimizazioaren aplikazioak. Erantzunak

7.- Mozkin-funtzioa hau da eta ahurra da:

2 2( , ) 15 9 ( , ) 0,04 0,01 0,01 11 7 500x y x y C x y x xy y x y .

Enpresak mozkina maximizatzen du 100 unitate x eta 300 unitate y ekoizten dituenean.

X

+

(0,0) (1,0)

(0,1)

X

(1,1)

(2,0)

(2,2)

(1,2)

(2,1)

(0,0)

+

(1,2)

X

(6,0)

(0,6)

(0,0)

(4,2)

(0,y)

+

(0,2)

X

(0,6)

(1,5)

+

+ ( 2, 4)

X

(5,3)

+

+

+

+

(,0)

8 23 3

( , )

X

Page 44: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

44

8.- Kostu-funtzioa: ( , ) 4C K L K L .

2 unitate produzitu nahi badu: 1/2 1/2( , ) 2f K L K L .

( , ) (1, 4)K L .

9.- 20 unitate 1q eta 80 unitate 2q ekoizten dituenean lortzen du mozkin handiena.

10.-

a)

max( )

30 10 12000

0, 0

xy

x y

x y

Beraz, 1 faktoretik 200 kg eta 2 faktoretik 600 kg erabiliz, enpresak maximizatzen du ekoizpena

(120000 kg).

b) Kasu horretan, irudian ikusten denez, soluzioa (300,300) da.

11.- 1 2( , ) (56,0)x x .

12.- Aurrekontua: 1 22 3 360x x

Denbora: 1 24 280x x

1 2( , ) (120, 40)x x 1 2 1 2( , )U x x x x denean.

1 2( , ) (120, 40)x x 21 2 1 2( , )U x x x x denean.

K

L

(1,4)

(120,40)

(0,1200)

(400,0) X

(200,600)

(0,1200)

(400,0) X

(300,300)

Page 45: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

45

13.- max [(5.000 ) 2.000 ]x x y

2.000 4.000

, 0

x y

x y

Maximoa: (1500, 2500) , hau da, ondoko herrialdean 2500 tona eta nazioarteko merkatuan 1500 tona

salduko ditu.

Programazio lineala. Erantzunak

14.- 1x 1. mailako gatza tonatan eta 2x 2. mailako gatza tonatan badira:

1 2

1 2

1 2

1 2

max 250 200

0,2 0,4 600

0,8 0,6 1400

0, 0

x x

x x

x x

x x

Soluzio hoberena (1000,1000) puntuan.

15.- x1 M produktua (kg) eta x2 N produktua (kg) badira,

1 2

1

2

1 2

1 2

1 2

min10 4

0,1 0,4

0,1 0,6

0,1 0,2 2

0,2 0,1 1,7

0, 0

x x

x

x

x x

x x

x x

Soluzio hoberena (4,9) da eta balio hoberena 76 euro.

(0,7000/3)

M1 M2

(1750,0) (3000,0)

(0,1500)

(1000,1000)

X

M1

M2

M3 M4

(4,9) (14/3,23/3)

(8,6)

X

+

(1500,2500)

(0,4000)

(4000,0)

(2000,0)

(0,2000)

(2500,0)

Page 46: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

46

16.- x1: elkarrizketak telefonoz eta egunez

x2: elkarrizketak telefonoz eta gauez

x3: elkarrizketak pertsonalak eta egunez

x4: elkarrizketak pertsonalak eta gauez

1 2 3 4

1 2 3 4

3 4

2 4

3 1

1 2 3 4

min 4 4,8 8 8,4

1000

300

500

0,6 0,4

0, 0, 0, 0

x x x x

x x x x

x x

x x

x x

x x x x

17.- 11 1 1:x G B 12 1 2:x G B 21 2 1:x G B 22 2 2:x G B .

Gordelekuetan dauden tona kopuruak: 11 12 140 tonax x .

21 22 40 tonax x .

Bezeroek eskatzen dutena: 11 21 100 tonax x .

12 22 50 tonax x .

Helburu funtzioa: 11 21 12 22min (60 30 80 20 )k x x x x .

Problema horrela geratzen da:

11 21 12 22

11 12

21 22

11 21

12 22

11 12 21 22

min (60 30 80 20 )

140

40

100

50

0, 0, 0, 0

k x x x x

x x

x x

x x

x x

x x x x

Eta 21 11100x x eta 22 1250x x direnez,

11 12

11 12

11 12

11 12

min (30 60 400)

140

110

0, 0

k x x

x x

x x

x x

Page 47: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

47

18.- a) x kalitate arrunteko markoak eta y kalitate handiko markoak badira:

max (10 15 )

2 2 60 (1)

3 60 (2)

24 (3)

10 (4)

0, 0

x y

x y

x y

x

x y

x y

Soluzio hoberena (15,15) da. Hau da, enpresak 15 kalitate arrunteko marko eta 15 kalitate handiko

marko ekoiztuko ditu eta mozkina 375 € izango da.

b) 15

3,75 € / ordu4

.

Beraz, gehienez, 12 ordu gehiago hartuko ditu eta orduko, gehienez, 3,75 € ordainduko du.

c) Mozkina (20 10) (35 )x k y da, non 20k kalitate handiko markoen kostua den.

Kalitate handiko markoen kostua 5 eta 25 artean dagoen bitartean, soluzio hoberena (15,15) izango

da 5 25k .

d) min (10 20 )x y izanik, soluzio hoberen berria (10,0) da.

(0,20)

(0,10)

(10,0) (24,0)

(24,6)

(15,15)

(24,12)

(1)

(2)

(3)

(4)

X

+

(0,20)

(0,10)

(10,0) (24,0)

(24,6)

(15,15)

(1)

(2)

(3)

(4)

X

Page 48: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

48

19.- x1: aldagailu kopurua

x2: motor kopurua

1 2

1 2

1 2

1 2

1 2

max80 60

13 40

24 4

403 34 2

403 3

0, 0

x x

x x

x x

x x

x x

a) (10,20) soluzio hoberena da.

b) Ez, hirugarren lantegiaren ordu guztiak ez dira erabiltzen, lantegi honen orduak baliabide oparoa

da, lehen eta bigarren lantegien orduak, ostera, baliabide urriak dira.

c) mm motorren mozkina bada: 2

801f

m

m mm

; hau da, 80 €mm .

d) Irudian M2 desagertzen bada (sar ditzakegu nahi ditugun ordu kopurua) soluzio hoberen berria

(0,60) puntuan kokatzen da.

20.- a) x1 K1 produktuaren tona kopurua eta x2 K2 produktuaren tona kopurua badira,

1 2

1 2

1 2

1 2 1 1 2

1 2

max(2000 3000 )

700

2 1200

3 [ 0,75( )]

0, 0

x x

x x

x x

x x x x x

x x

Soluzio hoberena (200,500). Hau da, enpresak 200 tona K1 eta 500 tona K2 ekoizten baditu, bere

sarrera maximizatzen du: (200,500) 1900000 €f .

b) K1 produktuaren preziorik handiena 3000 € da.

c) B lehengaiaren 200 tona, gehienez, eskuratuko du eta tonako 1000 €, gehienez, ordainduko du.

M1 M2 M3

(0,80)

(30,0)

(0,30)

(10,20)

(0,60)

(5,50)

X

(40/3,0)

(200,500) (0,600)

(0,700)

(700,0)

(525,175)

M1 M2

M3 X

Page 49: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

49

21.- x1 alpapa tonak eta x2 erremolatxa tonak badira,

1 2

1 2

1 2

1 2

min 250 200

20 30 600

30 25 800

0, 0

x x

x x

x x

x x

a) Soluzio hoberena (0,32) da.

b) Soluzio hoberena ez da aldatuko eta dietan A motako elikagaiak presentzia handiagoa izango du:

600 unitatetik 960 unitatera.

c) Soluzio hoberena (22’5,5) izango da.

22.- 1x : garia tonatan

2x : garagarra tonatan

1 2

1 2

1 2

2

1 2

max80 100

2 1000

120 30 42000

800

0, 0

x x

x x

x x

x

x x

Nekazariak sarrerak maximizatu nahi baditu, 200 hektarea (100 tona) gariarekin eta 800 hektarea (800

tona) garagarrarekin landatuko du.

Landa gehiago alokatuko zuen? Interesatuko litzaioke 100 ha gehiago alokatzea eta gehienez 40 €/ha

ordainduko luke.

Aurrekontuaren murrizketa bigarrena da eta ez zaio batere interesatzen edozein motatako mailegurik

eskatu.

M1

M2

(22’5,5) (30,0)

(0,32)

X

M1 M2

(350,0) (500,0)

(200,600)

(0,800)

M3 (100,800)

X

M1

(150,800)

M2

(0,1000)

Page 50: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

50

Garagarraren prezio berria 60 €/tona bada: helburu funtzio berria: 1 2 1 2( , ) 80 30f x x x x eta soluzio

hoberen berria (200,600) da.

Egoera berri horretan, mailegua eskatzea interesatu litzaioke: 18000 € gehiago eskatzea eta gehienez

%33 ordainduko luke.

23.- 1x lignito tonak eta 2x antrazita tonak.

1 2

1 2

2

1 2

1 2

max 20 40

3 4 60

4 48

4 2 48

0, 0

x x

x x

x

x x

x x

a) Soluzio hoberena (4,12) eta balio hoberena 560 €-koa da.

b) 3

40 4l

f

mm , hau da, 30lm denean ( lm lignitoren mozkina izanik).

c) Mozketaren fasean prest egongo litzateke 6 ordu sartzeko gehienez 20/3 euro orduko prezioan.

Aukeraketaren fasean prest egongo litzateke 12 ordu sartzeko gehienez 10/3 euro orduko prezioan

eta garbiketa fasean ez zaio interesatzen.

d) 1 2 4x x da M4 murrizketa berria, eta (4,12) puntuak soluzio egingarria izaten jarraitzen duenez,

berak izan behar du soluzio hoberena.

24.-

a) 10a bada, soluzio hoberena (16,18)(20,10)

segmentu osoan dago.

b) 20a bada, soluzio hoberena (0,34) da.

20a bada, soluzio hoberena (0,34)(16,18) da.

10 20a bada, soluzio hoberena (16,18) da.

10a bada, soluzio hoberena (16,18)(20,10) da.

10a bada, soluzio hoberena (20,10) da.

c) i) 0,7( ) 7 3 0y x y x y .

ii) x y eta 2x y .

(20,10)

(1) (2)

(3)

(16,18) X

(0,34)

+

M3

(0,15)

(4,12) (36/5,48/5)

(12,0) (16,0) M1

M2

M4

X

(0,12)

Page 51: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

51

Integrazioa. Erantzunak

1.-

a) 2 38( 3 ) 2 3

3R

y x xy dx dy .

b) 3e 3

(1 )e2

y

R

x dx dy

.

c) 4 3

3 e e e 1e

3x y

R

dx dy .

d) 22 21e(e 1 e )

2x y

R

dx dy .

2.-

a) 2 2 32( )

105R

x y dx dy .

b) 7

212R

xy dx dy .

c) 19

3R

y dx dy .

(2,0) (3,0)

R

R R

R

Page 52: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

52

d) 45

8R

xy dx dy .

e) 2 6R

dx dy .

3.-

a) 2

5R

x y .

b) 1e e e .x y

R

c) 49

2R

f .

R (1,0)

(0,1)

(1,1)

()

R

)

(1,0) (1,0) R

R

(1,1)

Page 53: MATEMATIKA II ARIKETAK · 2019. 5. 3. · 5 b) 2 1 gxy(, ) x y . c) hxy x y(, ) ln 22. 7.-Kalkulatu funtzio hauen lehen ordenako deribatu partzialak eta ordezkatu dagozkien puntuetan;

53

d) 64

.15R

f

4.-

a) 1 4.R

b) 25

19R

.

c) 1 8 16 ln(2)R

.

d) 7

13R

.

(1,1) R (1,1)

R

R

(8,0)

(4,4)

R

(1,1) R

(1/2,0)

(1/2,4)