movemento_obreiro

8/13/2019 movemento_obreiro

1/3

Os seguintes textos deben permitirche facer unha redaccin sobre O MOVEMENTOOBREIRO EN ESPAA desde as sas orixes ata a crise da Restauracin.

Estructurando libremente a ta composicin luz dos documentos, e tendo en conta a

sa contextualizacin, debes atender cando menos s seguintes aspectos: razns e

reivindicacins obreiras, formas de organizacin e loita, e caracterizacin ideolxica

das principais organizacins obreiras.

Doc.1.- Parte do Xeneral Pastor sobre o incendio da fbrica Bonaplata ( Barcelona, 1935): Foi queimada a fbrica de tecidos e fundicin de ferro dos seores Bonaplata e Ca. As autoridades,cando se decataron de que tentaban este ataque os amotinados, enviaron toda a forza de que se podadispoer, co fin de atallar o incendio; mais en balde, xa que estaban determinados a facelo, convencidosde que os teares movidos por mquinas diminuan a produccin do traballo manual. Os donos da fbrica,que tian hai das temores deste ataque, tomaron precaucins cunha garda dos seus propios dependentes,quenes prematuramente fixeron fogo s amotinados, cousa que alporizou a estes e aumentou a sainsolencia. A tropa que tia que contelos pxose de por medio e resultaron da lirota varios mortos eferidos.

Do.2.- En setembro de 1855, El Eco de la Clase Obrerapublicaba a seguinte peticin sCortes: Seores Deputados das Cortes Constituntes:Hai anos que a nosa clase vai camiando cara a sa runa. Os salarios menguan. O prezo dos comestiblese das habitacins mis alto. As crises industriais sucdense. Temos que () mandar taller s nosasdonas con prexuzo da educacin dos nosos fillos, sacrificar a estes mesmos fillos a un traballoprematuro. xa gravsimo o mal, urxe o remedio, e agardmolo de vosoutros. Non pretendemos que ataquedes aliberdade do individuo, porque sagrada e inviolable; nin que matedes a concurrencia, porque a vidadas artes; nin que carguedes sobre o Estado a obriga de socorrernos, porque coecemos os apuros doTesouro. Pedmosvos unicamente o libre exercicio dun dereito: do dereito de ASOCIARNOS.Hoxe concdesenos s para favorecerrnos nos casos de enfermidade ou de falta de traballo; concdasenosen adiante para opoernos s desmedidas esixencias dos donos dos talleres, establecer de acordo con eles

tarifas de salarios, procurarnos os artigos de primeira necesidade a baixo prezo, organizar o ensinoprofesional e fomentar o desenvolvemento da nosa intelixencia, atender a todos os nosos intereses.

Doc3.- Neste artigo publicado en setembro de 1872 enLa Defensa de la Sociedad, advrtesedo perigo que para a orde establecida supn a Asociacin Internacional de Traballadores(AIT): Proba en verdade que atinxe a reis e pobos, a sacerdotes e profanos, cidadn humilde e elevadomagnate, relixin, moral, propiedade, traballo; autoridade, liberdade, paz pblica; patria, familia, seguridade persoal; orde, goberno, economa poltica; e en fin, a tdalas entraas da vidada humanidade. Tremendo retroceso habera sufrir esta se en tal proba sasen vencidos os principiostutelares da sa existencia e desenvolvemento!E vencidos sairan se os nimos rectos, se os homes dos que os seus intereses morais e materiais estnameazados, se as clases lextimas cegamente combatidas, non abrisen a tempo os ollos para ver e evitar o

abismo onde empurra sociedade enteira esa tempestade de erros (), polglota e cosmopolita, que setitula a Asociacin Internacional.

Doc 4.- En marzo de 1917, este Manifesto da UGT e a CNT propn a folga xeral, que serdefinitivamente convocada en Agosto: O proletariado organizado chegou as convencemento da necesidade da unificacin das sas forzasnunha loita comn contra os amparadores da explotacin erixida en sistema de goberno. E respondendo aeste convencemento, os representantes da Unin general de Trabajadores e os da ConfederacinNacional del Trabajoacordaron por unanimidade: Primeiro() co fin de obrigar s clases dominantes aaqueles cambios fundamentais de sistema que garantan pobo o mnimo das condicins decorosas devida e de desenvolvemento das sas actividades emancipadoras, imponse que o proletariado empregue afolga xeral, sen prazo definido de terminacin, como a arma mis poderosa que pose para reivindicar osseus dereitos.


2/3

COMENTARIO:

A Revolucin Industrial iniciada en Inglaterra a finais do sculo XVIII trouxo consigo onacemento dunha nova clase social: os obreiros, que Marx deu en chamar proletariado. Estesobreiros eran os asalariados que traballaban nas fbricas dos empresarios, pero non como agora,senon nunhas condicins laborais que hoxe calificaramos de explotacin brutal: longusimas

xornadas laborais de ata dezaseis horas, en lugares de traballo totalmente insalubres, sen segurosnin salarios mnimos e podendo ser despedidos segn o capricho do patrn.

A Revolucin Industrial tamn deu lugar a unha nova burguesa bastante acomodadaque viva a costa do esforzo dos obreiros, mentras estes sufran unhas condicins de autnticamiseria e cunha esperanza de vida que s veces non chegaba s trinta anos.

Este estado de cousas, ainda que en menor escala, tamn chegou a Espaa,especialmente s zonas industriais como Catalua, Pas Vasco etc.

En poucos anos e, ante as condicins de vida e traballo das masas obreiras comezou oque se coece como movemento obreiro e que se deu en todo o mundo industrializado.

A primeira reaccin do proletariado ante o proceso industrializador foi o que se deu enchamar luddismo, debido a que o que o comezou foi un obreiro ingls chamado Ludd.

Tras a aparicin das fbricas, estas foron incorporando mquinas que facan o traballoen lugar dos obreiros. Asi pois a clase obreira pensou que as mquinas quitbanlle os postos detraballo s obreiros e, xa que logo, a reaccin proletaria foi posicionarse contra o uso demaquinaria nas fbricas e emprender accins violentas para a sa destruccin. Os obreiros quese adicaron a atentar contra as mquinas foron chamados mecanoclastas.

As e para ilustrar este feito podemos ver o Doc. 1no que se conta como uns obreirosasaltaron e queimaron unha fbrica de tecidos en Barcelona porque esta contaba con tearesmovidos por mquinas e os obreiros cran que lles quitaban postos de traballo. Isto sucedeu en1835 pero xa antes houbera feitos similares en varias cidades espaolas, o primeiro dos cales foia queima dunha fbrica en Malaga en 1820.

Estes incendios das fbricas a mans dos obreiros s durou uns anos porque o

proletariado axia se da conta de que as mquinas non eran as causantes dos seus problemas,senon que mesmo poderan facer que os obreiros tivesen mellores condicins laborais e de que overdadeiro inimigo da clase obreira eran os patrns , que non repartan de forma minimamenteequitativa os beneficios das empresas. Asi pois comezaron a xurdir asociacins obreirasclandestinas.

principio estas asociacins eran dun colectivo de traballadores dun determinadosector polo que tian certo carcter gremial e funcionaban como Sociedades de Socorro Mutuo.Isto quere decir que os obreiros creaban un fondo comn que permita manter a algn dos seusmembros cando estaban enfermos, xa que en caso de enfermidade non cobraban salario algn emesmo podan ser despedidos.

Pouco a pouco estas organizacins van evolucionando e tendo certa influencia e cara a

dcada de 1840 aparecen as primeiras organizacins de carcter sindical. Nun principio este tipode asociacin estaban prohibidas. Como vemos no Doc.2.os obreiros queixbanse dos baixossalarios, do traballo feminino e infantil e das duras condicins de vida que soportaban. Asi poisno xornal El Eco de la Clase Obrera fan unha peticin s Cortes do Bienio Progresista, pideno dereito de asociarsepara reivindicaqr melloras laborais. Pero ante a pasividade do Goberno,ese ano, 1855, ten lugar en Barcelona a primeira folga seria en Espaa, debido s tensinsproducidas na construccin do tranva da cidade condal. A pesar de todo o dereito de asociacinnon sera recoecido dun xeito definitivo ata 1887 baixo o goberno do liberal Sagasta.

A pesar da represin o sindicalismo seguiu reforzndose e espallndose. En 1868, arevolucin da Gloriosa permitiu unha certa liberalizacin. A Constitucin de 1869contemplaba coma un dereito recoecido a posibilidade de asociarse, e esto permitir a chegadaa Espaa das ideas anarquistas.


3/3

O encargado de difundir a teora anarquista foi Fanelli, que en realidade veu a Espaacomo difusor da 1 Internacional, xa daquela dividida entre das tendencias: marxista eanarquista. Sera o xenro de Marx, Lafargue ,o que espallara aqui a corrente marxista da AIT.

A 1 AIT, Asociacin Internacional de Traballadores, foi unha organizacin obreirafundade en Londres en 1864. Impulsada pola corrente marxista pretenda ser o referenteinternacional das organizacins obreiras para posibilitar unha accin coordinada. Pero comovemos no Doc.3 contou sempre coa encarnizada oposicin dos gobernos e das clasesburguesas. O xornal La Defensa de la Sociedad, de claro corte conservador, mostranos aalarma que haba entorno a esta organizacin obreira.

Entre a represin e a divisin ideolxica a 1 Internacional acabara por finiquitar en1874. Mais antes de que eso ocurrise en Espaa existiu unha Federacin Regional espaola deinfluencia maioritaria anarquista; logo, coa chegada da corrente marxista, parte desa FREescindiuse e fundou a Federacin de Madrid, que sera o ncleo orixinario do PSOE. PartidoSocialista Obrero Espaol creado en 1879 e, posteriormente do seu sindicato UXT, UninXeral de Traballadores que aparecer en 1888.

A presin destes grupos non conseguir grandes logros durante a primeira etapa daRestauracin pero pouco a pouco a sociedade foi tomando conciencia do problema obreiro, a

medida que o nmero de obreiros medraba ritmo do serodio despegue industrial espaol. Oaumento de afiliados PSOE e UXT fixo medrar a influencia do movemento obreiro e cara a1900 consguense as primeiras leis de proteccin laboral para mulleres e nenos. En 1904,curiosamente baixo goberno conservador consguese o descanso dominical, en 1909 reglanseas folgas mediante a Lei de folgas, en 1919 aprbase a tan reivindicada xornada laboral de oitohoras e en 1921 o retiro obreiro.

Compre salientar que estas conquistas foron debidas tamn a outra importanteorganizacin sindical, que naceu en Catalua en 1910 a partir dunha organizacin chamadaSolidaridad Obrera, falamos da xa citada CNT, Confederacin Nacional de Traballadores, quedivide asi o sindicalismo espaol en das grandes tendencias: os marxistas da UXT e osanarcosindicalistas da CNT. A CNT ter forte implantacin da zona industrial catalana e nacampesia do Sur( latifundios), e a UXT triunfar en Madrid, Pais Vasco, Asturias..

Precisamente a unin destes dous sindicatos durante a crise de 1917 fixo posible unhafolga xeral que rematou coa declaracin da Lei Marcial e levou desestructuracin final dosistema da Restauracin. Como vemos no Doc. 4, CNT e UXT falan da unificacin de forzasnunha loita comn para levar a cabo as reivindicacins obreiras mediante a folga, o medio deprotesta mas eficaz co que contaron estes sindicatos. Precisamente o fracaso dalgunhasconvocatorias de folga xeral nesta poca debronse falta de unidade de accin entre ambasorganizacins.

A partir da crise de 1917 crease, sobre todo en Barcelona, un clima de tensin social quese deu en coecer como pistolerismo e que non rematou ata o golpe de Estado de 1923. Nestesanos houbo unha espiral de violencia e asesinatos causados pola actividade sindical, as folgas,os conflictos sociais e laborais. Os membros mis radicais dos sindicatos, especialmente da

CNT asesinaban e atentaban contra os patrns, e estes respondan contratando matns paraasesinar a lideres obreiros.

A accins sindical non tivo unha evolucin continua e lineal senon mis ben numerososaltibaixos, combinando momentos de auxe con momentos de forte represin , dependendo dogoberno correspondente en cada momento.

Por timo destacar que moitos dos logros e ventaxas laborais e sociais das que podemosgozar hoxe, e que moitas veces pensamos que estn ah dende sempre, non houberan sidoposibles sen o esforzo, as loitas, os conflictos, e tamn o sangue dos que loitaron polaconsecucin dos seus dereitos; eso foi o movemento obreiro.

Documents

movemento_obreiro