1
TRABAJO FIN DE GRADO ASOCIACIÓN ENTRE FÁRMACOS ANTICOLINÉRGICOS Y DETERIORO COGNITIVO Patricia Arce García Facultad de Farmacia, UCM FÁRMACOS ANTICOLINÉRGICOS Son ampliamente prescritos en la población anciana, representando 14 de los 25 fármacos más prescritos à se emplean en el tratamiento de depresión, psicosis, enfermedad de Parkinson, espasmos musculares, alergia, EPOC y náuseas y vómitos Fármacos parasimpaticolíticos; antagonistas competitivosde receptores muscarínicos (antimuscarínicos) y nicotínicos(antinicotínicos)à inhiben las acciones de la acetilcolina debidas a la activación de dichos receptores inhibición delas secreciones inhibición del tono peristáltico, del tono del uréter, vejiga y conductos biliares aumento de la frecuencia cardiaca midriasis y ciclopejíade larga duración relajación del músculo liso bronquial sobre el SNC: excitación central, así como a dosis más altas depresión, colapso circulatorio, parálisis bulbar, insuficienciarespiratoria y coma Diversidad de resultadosà población heterogénea, dificultad del estudio - Parece confirmarse la relación entre los fármacos con efectos anticolinérgicoscon el deterioro cognitivo, pero no tanto la demencia - Se plantea como posibilidad la reducción de la carga anticolinérgica de los pacientes, mediante la sustitución de fármacos con alta actividad colinérgica por otros con menor actividad. Necesaria la difusión de estas conclusionesen la comunidad médica. - En cuanto al futuro, queda un largo camino a seguir tanto en la búsqueda de los mecanismos de acción como en establecer claramente la relación entre los fármacos y el deterioro cognitivo/demencia - ¿Existe realmente una asociación entre el uso de fármacos con efectos anticolinérgicos y el deterioro cognitivo? ¿Cuál es la magnitud del problema, sobre todo, en personas de mayor edad? - En caso de existir tal relación, ¿qué grado de deterioro cognitivo se alcanza? Revisión bibliográfica basada en artículos encontrados en bases de datos tales como PubMed y Elsevier, con el término de búsqueda <<anticholinergicand dementia>> 1. Nolan KA, Blass JP. Preventing cognitive decline. Clin Geriatr Med 1992;8: 19-34.ç 2. Jessen, F., Kaduszkiewicz, H., Daerr, M., Bickel, H., Pentzek, M., Riedel-Heller, S. et al. (2010a) Anticholinergic drug use and risk for dementia: target for dementia prevention. Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci 260(suppl 2): S111–115. 3. Ancelin, M., Artero, S., Portet, F., Dupuy, A., Touchon, J. and Ritchie, K. (2006) Non-degenerative mild cognitive impairment in elderly people and use of anticholinergic drugs: longitudinal cohort study. BMJ 332: 455–459. 4. Carriére, I., Fourrier-Reglat, A., Dartigues, J., Rouaud, O.,Pasquier, F., Ritchie, K. et al. (2009) Drugs with anticholinergic properties, cognitive decline, and dementia in an elderly general population: the 3-city study. Arch Intern Med 169: 1317–1324. 5. Gray, S., Anderson, M., Dublin, S., Hanlon, J., Hubbard, R., Walker, R. et al. (2015) Cumulative use of strong anticholinergics and incident dementia: a prospective cohort study. JAMA Intern Med 175: 401–407. 6. Whalley, L., Sharma, S., Fox, H., Murray, A., Staff, R., Duthie, A. et al. (2012) Anticholinergic drugs in late life: adverse effects on cognition but not on progress to dementia. J Alzheimers Dis 30: 253–261 Efectos adversos: - Sequedad de mucosas y piel - Taquicardia - Parálisis intestinal y vesical - Hipertermia - Agitación, confusión,disfuncióncognitiva DEMENCIA o Deterioro de la capacidad mental (de la memoria, el intelecto y el comportamiento) o Interferencia en la vida diaria o La más frecuente es la enfermedad de Alzheimer o Se calcula que alrededor de 47’5 millones de personas en el mundo padecen demencia, y cada año se registran 7’7 millones de casos nuevos o No es consecuencia del envejecimiento à atrofia cerebral o menor metabolismo de la glucosa DETERIORO COGNITIVO Declive de las funciones cognitivas en grado leve Sólo afecta a la memoria En general no afecta a la realización de las tareas habituales del día a día Debido al envejecimiento y a otros factores Paso previo a… ¿POR QUÉ LOS ANCIANOS REPRESENTAN UN GRUPO DE RIESGO EN EL USO DE LOS FÁRMACOSANTIOLINÉRGICOS? Polifarmacia (alto consumo de fármacos) y elevada comorbilidad Metabolismo y excreción disminuidos Menor actividad colinérgica cerebral à rebase del umbral sintomático Atrofia:menor número de sinapsis Aumento del depósito de beta- amiloide Disminución de los niveles de fosfatifdilcolina ENSAYO CLÍNICO DURACIÓN/DISEÑO PARTICIPANTES RESULTADOS Anticholinergic drug use and risk for dementia: target for dementia prevention. (Jessen et al., 2010) 54 meses/ estudio de cohortes prospectivas n= 2605 ( > 75 años) Para cualquier actividad anticolinérgica (modelo ajustado): HR ajustada = 2’08; P< 0’001 Incremento del riesgo de demencia. Non-degenerative mild cognitive impairment in elderly people and use of anticholinergic drugs (Ancelin et al., 2006) 8 años/ estudio de cohorte longitudinal n= 372 (> 60 años) Desarrollo de deterioro cognitivo leve: HR = 5,12 (1,94-13,51) 80% ancianos medicados (IC 66-94) ----- 35% ancianos no medicados (IC 30-41) Desarrollo de demencia: no diferencias significativas en ambos grupos Incremento del riesgo de deterioro cognitivo leve, no de demencia Drugs with anticholinergic properties, cognitive decline, and dementia in an elderly general population: the 3- city study (Carrière et al., 1999) 4 años/ estudio de cohorte prospectiva n= 7123 ( 65 años) AC y demencia: Usuariocontinuo: HR= 1’65 (IC 1’00-2’73) Usuariodiscontinuo: HR= 1’28 (IC 0’59- 2’76) AC y Enfermedad de Alzheimer: Usuariocontinuo: HR= 1’94 (IC 1’01- 3’72) Usuario discontinuo : HR= 1’72 (IC 0’74- 3’99) Cumulative use of strong anticholinergics and incident dementia: a prospective cohort study; (Gray et al., 2015) Media de 7’3 años / estudio de cohorte prospectiva n= 3434 ( 65 años) 23’2% desarrollaron demencia, p<0’001 Relación entre un consumo de 10 años y demencia y Alzheimer Anticholinergic drugs in late life: adverse effects on cognition but not on progress to dementia (Whalley et al. 2012) 10 años/ Estudio observacional longitudinaly comunitario n= 281 (77-78 años) Desarrollo de deterioro cognitivo (p< 0’05) pero no de demencia ESCALA DE MEDICIÓN DE ACTIVIDAD COLINÉRGICA (ACB) 1 Posibles anticolinérgicos 2 Efecto anticolinérgico demostrado 3 Efecto anticolinérgico fuerte, asociado con delirio CARGA TOTAL= suma de toda la medicación del paciente INTRODUCCIÓN MATERIAL Y MÉTODOS OBJETIVOS CONCLUSIONES BIBLIOGRAFIA RELEVANTE RESULTADOS Se da un incremento en el riesgo de desarrollo de demencia y Alzheimer, pero no significativo estadísiticamente

Patricia Arce García Facultad de Farmacia, UCM …147.96.70.122/Web/TFG/TFG/Poster/PATRICIA ARCE GARCIA.pdf · prescritos à se emplean en el tratamiento de depresión, psicosis

  • Upload
    lykhue

  • View
    213

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Patricia Arce García Facultad de Farmacia, UCM …147.96.70.122/Web/TFG/TFG/Poster/PATRICIA ARCE GARCIA.pdf · prescritos à se emplean en el tratamiento de depresión, psicosis

TRABAJOFINDEGRADOASOCIACIÓNENTREFÁRMACOSANTICOLINÉRGICOSYDETERIOROCOGNITIVO

PatriciaArceGarcíaFacultaddeFarmacia,UCM

FÁRMACOSANTICOLINÉRGICOSSonampliamenteprescritosenlapoblaciónanciana,representando14delos25fármacosmásprescritosà seempleaneneltratamientodedepresión,psicosis,enfermedaddeParkinson,espasmosmusculares,alergia,EPOCynáuseasyvómitosFármacosparasimpaticolíticos;antagonistascompetitivosdereceptoresmuscarínicos(antimuscarínicos)ynicotínicos(antinicotínicos)à inhibenlasaccionesdelaacetilcolinadebidasalaactivacióndedichosreceptores• inhibicióndelassecreciones• inhibicióndeltonoperistáltico,deltonodeluréter,vejigayconductosbiliares• aumentodelafrecuenciacardiaca• midriasisyciclopejíadelargaduración• relajacióndelmúsculolisobronquial• sobreelSNC:excitacióncentral,asícomoadosismásaltasdepresión,colapsocirculatorio,

parálisisbulbar,insuficienciarespiratoriaycoma

Diversidad de resultadosà poblaciónheterogénea, dificultaddel estudio- Parece confirmarse la relación entre los fármacos con efectos anticolinérgicoscon el deterioro cognitivo,pero no tanto la demencia- Se plantea como posibilidad la reducción de la carga anticolinérgica de los pacientes, mediante la sustitución de fármacos con alta actividad colinérgica por otros con

menor actividad. Necesaria la difusión de estas conclusionesen la comunidadmédica.- En cuanto al futuro, queda un largo camino a seguir tanto en la búsqueda de los mecanismos de acción como en establecer claramente la relación entre los

fármacos y el deterioro cognitivo/demencia

- ¿Existerealmenteunaasociación entreelusodefármacosconefectosanticolinérgicosyeldeteriorocognitivo?¿Cuáleslamagnituddelproblema,sobretodo,enpersonasdemayoredad?

- Encasodeexistirtalrelación,¿quégradodedeteriorocognitivosealcanza?

RevisiónbibliográficabasadaenartículosencontradosenbasesdedatostalescomoPubMed yElsevier,coneltérminodebúsqueda<<anticholinergicanddementia>>

1.Nolan KA,Blass JP.Preventing cognitive decline.Clin Geriatr Med 1992;8:19-34.ç2.Jessen,F.,Kaduszkiewicz,H.,Daerr,M.,Bickel,H.,Pentzek,M.,Riedel-Heller,S.etal.(2010a)Anticholinergic drug useandrisk for dementia:targetfor dementia prevention. Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci 260(suppl 2):S111–115.3.Ancelin,M.,Artero,S.,Portet,F.,Dupuy,A.,Touchon, J.andRitchie,K.(2006)Non-degenerative mild cognitive impairment inelderly people anduseofanticholinergic drugs:longitudinal cohort study.BMJ 332:455–459.4.Carriére,I.,Fourrier-Reglat,A.,Dartigues,J.,Rouaud,O.,Pasquier,F.,Ritchie,K.etal.(2009)Drugs with anticholinergic properties, cognitive decline,anddementia inan elderly generalpopulation: the 3-citystudy.Arch Intern Med 169:1317–1324.5.Gray,S.,Anderson,M.,Dublin,S.,Hanlon, J.,Hubbard, R.,Walker,R.etal.(2015)Cumulative useofstrong anticholinergics andincident dementia:aprospective cohort study.JAMAInternMed 175:401–407.6.Whalley,L.,Sharma,S.,Fox,H.,Murray,A.,Staff,R.,Duthie,A.etal.(2012)Anticholinergic drugs inlatelife:adverseeffects on cognition but not on progress todementia.JAlzheimers Dis 30:253–261

Efectosadversos:- Sequedaddemucosasypiel

- Taquicardia- Parálisis intestinalyvesical

- Hipertermia- Agitación,confusión,disfuncióncognitiva

DEMENCIAo Deteriorodelacapacidadmental(dela

memoria,elintelectoyelcomportamiento)

o Interferenciaenlavidadiariao Lamás frecuente eslaenfermedadde

Alzheimero Se calculaquealrededorde47’5millones

depersonasenel mundo padecendemencia,ycadaañoseregistran7’7millonesdecasosnuevos

o Noesconsecuencia delenvejecimientoàatrofiacerebralomenormetabolismodelaglucosa

DETERIORO COGNITIVO• Declive de las funciones cognitivas en

grado leve• Sólo afecta a la memoria• En general no afecta a la realización de

las tareas habituales del día a día• Debido al envejecimiento y a otros

factoresPasoprevioa…

¿PORQUÉLOSANCIANOSREPRESENTANUNGRUPODERIESGOENELUSODELOSFÁRMACOSANTIOLINÉRGICOS?

Polifarmacia(altoconsumodefármacos)yelevada

comorbilidad

Metabolismoyexcrecióndisminuidos

Menoractividadcolinérgicacerebralà rebasedelumbralsintomático

Atrofia:menornúmero desinapsis

Aumentodeldepósito debeta-amiloide

Disminución delosnivelesdefosfatifdilcolina

ENSAYO CLÍNICO DURACIÓN/DISEÑO PARTICIPANTES RESULTADOS

Anticholinergic drug useandrisk for dementia:target

for dementia prevention.(Jessen etal.,2010)

54meses/estudiodecohortes

prospectivas

n=2605(>75años) Paracualquieractividadanticolinérgica(modeloajustado):

HRajustada=2’08; P<0’001

Incrementodelriesgodedemencia.

Non-degenerative mild cognitive impairment inelderly

people anduseofanticholinergic drugs (Ancelin etal.,

2006)

8años/estudiodecohorte

longitudinal

n=372(>60años) Desarrollodedeteriorocognitivoleve:

HR=5,12(1,94-13,51)

80%ancianosmedicados(IC66-94) ----- 35%ancianosnomedicados(IC30-41)

Desarrollodedemencia:nodiferenciassignificativasenambosgrupos

Incrementodelriesgodedeteriorocognitivoleve,nodedemencia

Drugs with anticholinergic properties,cognitive decline,

anddementia inan elderly generalpopulation:the 3-

citystudy (Carrière etal.,1999)

4años/estudiodecohorte

prospectiva

n=7123(⩾ 65años) ACydemencia:

Usuariocontinuo:

HR=1’65(IC1’00-2’73)

Usuariodiscontinuo:

HR=1’28(IC0’59- 2’76)

ACyEnfermedaddeAlzheimer:

Usuariocontinuo:

HR=1’94(IC1’01- 3’72)

Usuariodiscontinuo:

HR=1’72(IC0’74- 3’99)

Cumulative useofstrong anticholinergics andincident

dementia:aprospective cohort study;(Grayetal.,2015)

Mediade7’3años/estudiode

cohorteprospectiva

n=3434(⩾ 65años) 23’2%desarrollarondemencia,p<0’001

Relaciónentreunconsumode10añosydemenciayAlzheimer

Anticholinergic drugs inlatelife:adverseeffects on

cognition but not on progress todementia (Whalley et

al.2012)

10años/Estudioobservacional

longitudinalycomunitario

n=281(77-78años) Desarrollodedeteriorocognitivo(p<0’05)peronodedemencia

ESCALA DEMEDICIÓNDEACTIVIDADCOLINÉRGICA(ACB)

1 Posibles anticolinérgicos

2 Efectoanticolinérgico demostrado

3 Efectoanticolinérgico fuerte,asociado condelirio

CARGA TOTAL=sumadetodalamedicación delpaciente

INTRODUCCIÓN

MATERIALYMÉTODOS

OBJETIVOS

CONCLUSIONES

BIBLIOGRAFIARELEVANTE

RESULTADOS

SedaunincrementoenelriesgodedesarrollodedemenciayAlzheimer,pero

nosignificativoestadísiticamente