Eduardo Pondal

A campana de Anllóns

Celtismo:Toma como fundamento para o carácter diferencial de Galicia o seu substrato céltico, emparentándoa cunha serie de nacións afins: Irlanda, Gales, Bretaña, Escocia... Enmárcase en relación cos estudos sobre historia de Galiza que levan a cabo Verea Aguiar, Vicetto e, posteriormente, Murguía. Este último, e mais o propio Pondal, serán as figuras máis senlleiras dunha tertulia ilustrativamente denominada Cova Céltica, que funcionará na Coruña até comezos do século XX.

Ossianismo:É a influencia que exerce o poeta escocés do século XVIII, James Macpherson. Este poeta, a partir de mitos e lendas da tradición oral escocesa sobre heroes celtas, recreou uns poemas que logo atribuíu a Ossián, un antigo bardo gaélico do século III.A influencia ossiánica terá considerábel repercusión na estética de Pondal en aspectos como:• a aparición do bardo, que canta fazañas de tempos idos.• a consideración do esplendor pasado (celta).• a denuncia dunha situación opresiva presente, da que hai que liberarse.

Helenismo:Pondal adopta influencias da cultura helénica co obxecto de fornecer á literatura galega dunha poesía culta. Esta tendencia é apreciábel na presenza de palabras gregas e na caracterización "militar" da maior parte dos seus heroes. Así, chegará a identificar positivamente o forte, rudo, vigoroso, férreo, ousado... (liberdade) e negativamente, o feble, brando, covarde, frouxo, retraído ... (submisión).

O bardo e o poboEsta relación é fundamental para entendermos a poesía de Pondal, e presenta os seguintes trazos definitorios:

• O poeta identifícase plenamente co bardo.

• Revístese do papel de "guía" ou referencia superior (distinción polos trazos físicos, vestimenta, barba medrada, etc.).

• Illamento e tendencia á soidade, á melancolía.

• Asóciase ao canto da liberdade, que se simboliza por medio de aves.

• Como portador da dignidade do pobo e dos seus signos de identidade, terá como misión espertar a conciencia durmida.

En xeral, e baseándonos exclusivamente nos textos pondalianos, poderíamos caracterizar ao bardo seguindo o seguinte esquema:

4. LUGARES DE LOCALIZACIONHABITUAL.4.1. Soñando entre as uces irtas.4.2. A soidade agreste.4.3. Apoiado na harpa.

CARACTERISTICAS FISICAS

1. O ROSTRO1.1. De negros ollos.1.2. Cabeza de pesar escurecido.1.3. Intonsa barba.1.4. Cinxido por coroa de espiños punzantes.

3. O ASPECTO FISICO.3.1. Nobre o garrido andar.3.2. Ademán esquivo.3.3. Rudeza producida polo longo camiño

2. A VOZ2.1. Semellante ao vento nos altos pinos.2.2. Xemente.2.3. Singular e sen igual.2.4. De acento nunca oido.

CARACTERISTICAS ESPIRITUAIS

1. POSITIVAS.1.1. Maravilloso.1.2. Vagabundo.1.3. Soñador.1.4. Sapiente.1.5. Interlocutor das anduriñas.1.6. Nobre.1.7. Escuro1.8. De alma semellante á arboraduradunha grande nave.1.9. De alma enérxica e ousada que sósoña coa liberdade.1.10 De alma soberba e grandiosa.1.11 Divino.1.12 Escravo das ideas que esquivatodo honor.

2. NEGATIVAS.2.1 Portador de fonda tristura.2.2 Cautivo do barro.2.3 Lanzado fóra da súa condición pola lei fatal.2.4 Bardo dos servos e ilotas.2.5 Tratado indignamente pola patria e martirizado polos seus.

A paisaxePondal procura para a súa poesía a natureza no seu estado máis salvaxe ("uces esquivas", "feros corvos", "carballos retortos"...), aquela que quedou preservada das alteracións humanas. A procura deste fondo primitivo enmárcase no significado mítico e histórico dos ideais de Pondal. Cómpre salientar os seguintes símbolos da natureza:• O vento, como expresión do paso do tempo (da historia), está relacionado coa voz humana e coa música.• As aves, simbolizan a liberdade, a nostalxia e o espírito do poeta.• A toponimia máis característica da rexión de Bergantiños, que expresa a relación do poeta coa terra e coa procura das raíces da patria.• As árbores encarnan as virtudes dos bardos (fortaleza, soidade...).

A imaxe da muller

elevada

degradada

Un número ben considerábel de poemas abordan a relación entre o bardo e as mulleres.

consideración "elevada“ é a da muller heroína, a das fadas (Morpeguite, Bergantiños, Baltar...), as mulleres de traballo, etc. Nalgunhas ocasións, percíbense certos trazos de romanticismo, amor cabaleiresco e propostas trobadorescas.

Sen embargo, a visión predominante é a da muller "degradada“ ou vencida, por máis que se revista de erotismo, sensorialidade da natureza ou apelación á tenrura e á afectividade. Semella que por "lei da natureza" a muller debe ser a vítima na relación guerreira vencedor-vencido, a presa da ave de rapina, etc.

Defensa do idioma

Cando se dirixe ao anónimo colectivo (o pobo galego), denuncia con dureza o proceso de alienación que sofre Galiza. O esquecemento da lingua propia significa sometemento e, polo tanto, escravitude. Non obstante, cando apela a un destinatario máis concreto, como é o caso das "meniñas da Cruña", emprega termos benevolentes.

Meniñas da Cruña, de amabre despexo,

de falas graciosas e pasos lixeiros,

deixai de Castela os duros acentos,

Falade meniñas, falade galego...”(*)

Os bos e xenerososa nosa voz entenden

e con arroubo atendeno noso ronco son,

mais sóo os iñorantese féridos e duros,

imbéciles e escurosnon nos entenden, non.

A lingua tiveran por lingua de escravos; esqueceran os patrios

acentos, suidosos e brandos. Dos propios acentos

tiveran vergoña; de cautivos falaran palabras

de servos e ilotas. Deixaran os doces acentos xocundos,

por extrañas palabras de servos,

ignaros e escuros.

A nai aflixida da escura miseria, ós propios tomara

por xente extranxeira, e espantada escuitara dos

fillos a plática serva.

¡Oh! ¡quen morrer poidera,

coma o forte Leónidas,envolto en duro ferro,

noutras rudas Thermópilas!;

por unha patria escura,de escravos e de ilotas

Sinxela rapacetaNon me teñas temor;Non son un vagamundoNon son ningún ladrónXeroglífico ousadoDo limo soñadorVou, e ignoto a min mesmoEscuro enigma eu son:Se quezáis estóu tolo,Estóu tolo d´amor:Por eso as boas xentes,Pronde vagante vouAo ver meu abandonoDin con admiración:-Parece un pino leixado do vento,Parece botado do mar de Niñóns.

Extenso poema épico baseado na descuberta do continente americano.O autor só publica un primeiro esbozo en 1858.