RSE 08 e 1-98 · 2015-03-05 · Euskadiko Kutxa Enpresaren Gizarte Erantzukizunari buruzko 2008ko txostena 6 gure hornikuntza-katera eta enpresa partaidetuetara zabaltzeari buruzkoa

Enpre

sare

n G

izar

te E

rantz

uki

zunar

i buru

zko t

xost

ena

eusk

adik

o k

utx

a

EGE 2008Enpresaren Gizarte Erantzukizunari buruzko txostena

1. Estrategia eta azterketa ....................................................................................................... 4

2. Erakundearen profi la ......................................................................................................... 18

3. Txostenaren parametroak ................................................................................................. 29

4. Gobernua, konpromisoak eta interes-taldeen parte-hartzea .............................................. 39

5. Kudeaketa-ikuspegiak eta jardueraren adierazleak ............................................................ 63

Finantza arlo espezifi koa ............................................................................................. 64

Ekonomia arloa ........................................................................................................... 77

Ingurumen arloa .......................................................................................................... 94

Gizarte arloa ............................................................................................................. 114

6. Txostenaren aplikazioa eta GRI adierazleak ..................................................................... 172

7. Nazio Batuen Mundu Ituna ............................................................................................. 184

8. Kanpo-egiaztapenari buruzko txostena ........................................................................... 187

Aurkibidea

1. estrategia eta azterketa

5Euskadiko Kutxa Enpresaren Gizarte Erantzukizunari buruzko 2008ko txostena

Euskadiko Kutxako arduradun nagusiaren adierazpena1.1

2005etik dihardugu Euskadiko Kutxan Enpresaren Gizarte Eran-tzukizunari (EGEari) buruzko txosten hau egiten. Izan ere, enpresa egiteko modurik onena dela uste dugu, pertsonak eta ingurume-na errespetatzeko irizpide etikoetan oinarritzen delako.

Enpresaren Gizarte Erantzukizuna kultura korporatiboa, enpre-sa ulertu eta egiteko era, egituratzen duen osagaia da Euskadiko Kutxarentzat, gizarte-aurrerapenarekin eta ekonomiaren garape-narekin dugun konpromisoa azaleratzeko egunez egun egokitzen dugun jarduera.

Txosten honetan, aurreko ekitaldiko daturik esanguratsuenak jaso ditugu, xehetasunez. Besteak beste, 2007an lotu genituen hiru konpromiso garrantzitsuren garapena nabarmendu beharra dago. Lehena EGEari berari dagokio, eta gizarte-erantzukizuna kudeatzeko sortutako egitura iraunkorrari. Horretarako, EGEaren Batzordea sortu dugu. Zuzendaritza Batzordea aholkatzeaz gain, gai horren inguruko jarduera-ildoak sustatzea du xede, adibidez, aurten bultzatutako Berdintasun Plana eta uztartzeko neurrien be-rriztapena.

Hartu ziren eta 2008an abiatu ditugun beste bi konpromisoak hauexek dira: 2009-2012 Plan Estrategikoa eta Lidergoa Kudea-tzeko Eredua. Bi planok, garrantzi handikoak biak ere, 100 lagu-netik gorako taldea izan dute lanean, 2008an zehar, Euskadiko Kutxak erronka berrien aurrean duen partaidetzaren eta konpro-misoaren erakusgarri.

Urteko lorpenen artean, Euskadiko Kutxak Stop CO2 Euskadire-kin bat egin izana azpimarratu beharra dago, ingurumenean duen

eragina dela eta. Euskal Autonomia Erkidegoko Klima-aldaketaren Euskal Bulegoak sustatutako ekimen horrek partaideei berotegi-efektuko gasen isurpenak murrizteko aukera emango dieten tres-na eta prozesu berritzaileak bilatzen ditu. Helburu hori betetzeko, Entitatearen izenean dauden ibilgailu partikularrak erabiltzearen ondoriozko isurpenak aztertu ditu Euskadiko Kutxak, lehen aldiz.

Egunerokotasunera gehiago hurbilduz, ezin dugu beste alder-di garrantzitsu bat ahaztu: familiek eta enpresek garatzeko behar dituzten fi nantza-baliabideen eskurapenean dugun erantzukizu-na; izan ere, gaur egun bizi dugun egoera latzean, konpromiso estuagoa eskatzen digu. Krisialdiaren ondoriozko inguruabar be-reziei erantzuteko, egungo fi nantzaketa-kanalei eutsi eta gehiago sortzeko hainbat ekintza-lerro sustatu ditu Euskadiko Kutxak. Ho-rrela, gure gizarteko sektore garrantzitsu horiekin hartua dugun konpromisoari erantzun diogu. Horrenbestez, krisialdiari aurre egiteko duen egoera onari eskerrak, 2.300 milioi eurotik gorako linea bat gaitu du Entitateak, enpresetako zirkulatzailea fi nantza-tzeko. Bestalde, egiturazko maileguak, leasinga eta, Gaztempresa fundazioaren bidez, ekintzaileei zuzendutako laguntzak ere jarri ditu, bezeroaren eskura. Familiei dagokienez, berriz, hipoteka-kredituak, nomina-aurrerakinak (% 0ko UTBarekin), gazteentzako kredituak eta hipoteken luzamenduak dira gure konpromisoaren erakusgarri sustatutako neurrietako batzuk.

Txosten honetan, baina, askoz datu gehiago bildu dira. Horien artean, lortu nahi dugun etorkizunera begira dauden konpromiso batzuk nabarmendu gura nituzke, orain artean lortutakoari he-dadura handiena emanez etorkizun horretara bideratu nahi di-tugu eta. Enpresaren gizarte-erantzukizunaren inguruko balioak


gure hornikuntza-katera eta enpresa partaidetuetara zabaltzeari buruzkoa da bat. Balio horiek eurenganatzea da helburua, eta in-gurumenaren alorrean kudeaketa egokia gauzatzen dutela erakus-ten duten ziurtapendun hornitzaileekin egitea harreman berriak.

Badira pertsonen garapen integralean duten eraginagatik na-barmentzeko moduko beste konpromiso batzuk ere: Jardueraren eta Gaitasunen Garapena Ebaluatu eta Kudeatzeko Sistema, ja-zarpen moraleko egoerak kudeatzeko eta diskriminazioari aurrea

hartzeko protokoloa eta gizarte-ekintzarekin eta ingurumenarekin zerikusia duten produktu eta zerbitzuak.

Azken fi nean, gure pertsonen, bezeroen, hornitzaileen eta gizartearen garapen iraunkorrean erreferentzia izateko hartu di-tugun konpromisoak dira. Ikuspegi gizatiarrean oinarrituz, etor-kizunean egin nahi dugun bidean jarri dugu begirada, eta gizarte hobea lortzeko erronka zirraragarria asmotzat hartu. Bidea elka-rrekin egitera gonbidatzen zaituztet.

Txomin García HernándezEuskadiko Kutxako lehendakaria

Txosten hau egiteko, nazioarteko GRI estandarra (G3 bertsioa) hartu dugu oinarri, eta egiaztapen maila gorena lortu dugu: A+, alegia.


Iraunkortasunaren inguruko inpaktu, arrisku eta aukera nagusiak1.2

Euskadiko Kutxak laugarren urtez argitaratu du, dagoeneko, Enpresaren Gizarte Erantzukizunari buruzko txostena, baina bi-garren aldia da Global Reporting Initiativearen (GRIaren) 2006ko gidaren edo G3aren gidalerroei jarraiki egiten duena, eta hori Eus-kadiko Kutxak iraunkortasunarekin hartu duen konpromisoaren erakusle da.

Segidan, 2008an EGEaren alorrean gauzatu ditugun jardue-ra nagusiak azalduko ditugu taula honetan, Euskadiko Kutxak EGEaren aurreko txostenean bere egindako konpromisoei jarraiki interes-taldetan sailkatuta.

2007ko EGEaren txostenean EGEari dagokionez fi nkatutako helburuak eta erronkak

Ekintzaren egoeraUkitutako interes-

taldeak eta egiteko epea

Ezarritako gobernu-mekanismoa eta

lorpen maila

1. EGEa kudeatzeko erantzukizuna izango duen egitura (EGEaren Batzordea) sortzea, EGEaren Proiektuaren baitan.

Amaitua.Ikusi lehendakariaren gutuna

Interes-talde guztiak 2008

Zuzendaritza Batzordea

2. Hornitzaileekin eta azpikontratatzaileekin Erosketa Berdearen gaietan murgiltzea.

Hasita.Ikusi EC6 adierazlea

Hornitzaileak. 2008 Ingurumen Batzordea

3. Jokabide-kodea berrikustea eta interes-talde bakoitzarentzako politikak eta konpromisoak ezartzea.

Planifi katuta. Proiektua 2009an amaitzea espero dugu

Bezeroak eta bazkideak. 2009

EGEaren Batzordea

4. Balioen eta kultura korporatiboaren transmisioan eraginkortasuna hobetzeko plana ezartzea.

Amaitua.Ikusi Plan Estrategikoa

txostenaren 1.2 eta 4.8 ataletanBazkideak. 2008

Kudeaketa Ereduaren Proiektua

5. Balioei, jokabide-kodeei eta abarrei buruzko gaiak lanbide-garapeneko planei lotutako laneratzeko prestakuntzan eta prestakuntza iraunkorrean lantzea.

Amaitua. Ikusi Prestakuntzaren eta hezkuntzaren eta

aukera-berdintasunaren kudeaketa-ikuspegiak

Bazkideak. 2008 Baliabideen Area

>>


2007ko EGEaren txostenean EGEari dagokionez fi nkatutako helburuak eta erronkak

Ekintzaren egoeraUkitutako interes-

taldeak eta egiteko epea

Ezarritako gobernu-mekanismoa eta

lorpen maila

6. Kontseilu Sozialak eta Batzorde Betearazleak osatutako organoa, jazarpen morala eta sexuala gertatzen direnean Berdintasunaren Legearen jarraipena egin dezan, berdinta-sunaren, uztartzearen eta protokoloaren arloetan. Hasita. Ezin izan da

2008an amaitu; laster egitea espero dugu

Bazkideak. 2008Berdintasunaren lege-proiektua7. Gobernu-organoetan gizonen eta emakumeen

arteko desoreken arrazoiak aztertzea, emakumeak hauteskundeetara aurkeztera bultzatzeko zer egin erabakitzeko.

8. Zuzendariei prestakuntza eskaintzea helburu hauekin: balio korporatiboei lotutako eskuduntzak hobetzea eta maila guztietako liderrek balio horiek egunez egun islatzea.

Hasita. Ikusi Plan Estrategikoa, txostenaren 1.2 atalean, eta

Prestakuntzaren eta hezkuntzaren kudeaketa-ikuspegia

Bazkideak, erakunde partaidetuak eta

elkartekideak. 2008Lidergoaren Proiektua

9. Bezeroarentzako informazio esanguratsua duten produktu eta zerbitzu guztietarako aurkezpen-fi txak.

Amaitua. Ikusi Produktu-erantzukizunaren

kudeaketa-ikuspegia

Bezeroak, bazkideak eta gizartea. 2008

EGEaren Batzordea

10. Produktu-eskaintza ukitu soziala eta iraunkorra duten produktuez osatzeko modua aztertzea.

Hasita. Ikusi Finantza arloaren kudeaketa-ikuspegia

Bezeroak eta gizartea. 2008

EGEaren Batzordea

11. HSFaren helburuak (alderdi administragarrikoak) hausnartu eta berrikustea.

Hasita. Ikusi EC1Bazkideak eta gizartea. 2008

EGEaren Batzordea

12. Lagundutako gizarte-ekintzei buruzko barruko eta kanpoko komunikazio-prozesu etengabeak berrikustea.

Planifi katuta. 2008an ezin izan da proiektu horretara

baliabiderik bideratu. Aurreko proiektua amaitzean

garatuko da (11)

Bazkideak eta gizartea. 2008

EGEaren Batzordea

13. Gizarte- eta ingurumen-ikuspegitik hornitzaileak ebaluatzeko sistema zehaztea, Mundu Itunaren printzipioak aintzat hartuta.

Hasita. Ikusi EC6Bazkideak eta gizartea. 2008

EGEaren Batzordea

>>


2008an, beste bi proiektu garrantzitsu ere garatu dira: 2009-2012 Plan Estrategikoa eta Lidergoaren Proiektua (lau urterako hori ere). Bi proiektuon ondorioz, Euskadiko Kutxaren balioak be-rriaren berriz defi nitu dira (ikusi irudia). Pertsonekiko lotura estua dute, eta portaeretan gauzatu dira.

Errentagarritasun sozioenpresarialari dagokionez, ingurume-narekiko konpromisoa ere sartuta dago bazkide langile guztiei eskatzen zaizkien portaeren barruan. Hortaz, eskura ditugun ba-

liabideak egoki erabili beharko dituzte, xahutu gabe. Jokabide etikoz eta gizarte-proiektuekiko konprometituta jardunez, abe-rastasunaren banaketa bidezkoagoa izan dadin ahalbidetzeko moduko esku-hartzeak identifi katuko dituzte. Portaera horren ba-rruan, ingurumenaren garapen iraunkorra eta solidarioa bilatzeko konpromisoa eta inplikazioa eskatzen zaie liderrei. Horrenbestez, bezeroen, bazkideen eta abarren bidez lortutako balioaren zati bat itzuli egingo dute, eta taldeko kideek gizarte-proiektuetan parte har dezaten bultzatu.

• KONFIANTZA• KONPROMISOA• PARTAIDETZA

• ALDAKETETARA ZABALIK• HOBETZEKO GRINA• ERRENTARRITASUN SOZIOENPRESARIALA

PERTSONAK BAZKIDEAK

GIZARTEA

BEZEROAK

ALIATUAK ETA HORNITZAILEAK


Bestalde, Zuzendaritza Batzordea iraunkortasunari lotutako gaietan aholkatzeko helburua duen EGEaren Batzordea ere sortu dugu 2008an, bai eta haren jarduera-plana onetsi ere. Besteak beste, proiektu hauek dinamizatu ditu batzorde horrek: Aukera Berdintasunaren Plana —Kontseilu Errektoreak onetsi zain dago— eta Uztartzeko Neurriak Berritzeko Plana, barne-araudia aldatzea eskatuko duena.

EGEaren Batzordea honako zuzendari hauek osatzen dute: Hornikuntzen Zentralekoak, Kalitatekoak eta Kudeaketa Ere-dukoak, Giza Baliabideetakoak eta Higiezinen Sustapenekoak. Bestalde, Kontseilu Sozialeko idazkari teknikoak, Negozio Gara-penaren Areako zuzendariondokoak, Aholkularitza Juridikoko abokatu batek eta Kontrol Areako idazkaritza nagusiko teknikari batek ere hartzen dute parte, guztira 9 lagunek. Koordinatzaile-lanetan Kalitateko eta Ingurumeneko arduradunak jarduten du. 2008an zehar, bi aldiz bildu da batzordea; bertatik sortutako lan-taldeak, baina, hainbatetan elkartu dira.

2009rako, Euskadiko Kutxak gizartearekiko eta, bereziki, fa-milia, enpresa eta ekintzaileekiko konpromisoa nabarmendu du. Horrela, bada, horiexek izango dira honako neurri hauen onura-dunak:

• Enpresekiko konpromisoa:- 2.300 milioi € bideratu ditugu zirkulatzailea fi nantzatzeko.- 325 milioi € eman ditugu egiturazko maileguetarako.- 120 milioi € bideratu dira leasing-eragiketetara.- PRO Autonomoak kontuei kredituak erantsi zaizkie.- Gaztempresa fundaziotik 700 enpresa berriren sorrera sustatu dugu.

• Familiekiko konpromisoa:- 1.000 milioi € bideratu ditugu hipoteka-kredituetarako.- 350 milioi € mailegu pertsonaletarako erabili ditugu.- % 0ko UTBko nomina-aurrerakina eskaini dugu.- Ibilgailua erosteko VIVE plana abiatu dugu. 10.000 € % 0ko

UTBan.- Gaztea GO kreditua eskaini dugu. % 0ko UTBa, ordenagailu-

rako eta gidabaimenerako.- Hipoteka-mailegu lasaigarria eskaini dugu, ezustekoetan inte-

resak bakarrik ordaintzeko aukerarekin.- Hipotekaren kuoten % 50 atzeratzeko aukera eman dugu (go-

bernuak fi nkatutako baldintzak).

2009an, bestalde, oinarrizko beste proiektu eta ekintza batzuk ere bideratuko ditugu, hala nola:


EGEaren inguruko jarduerak.Oinarrizko proiektu eta ekintzak

Ukitutako interes-taldeak eta egiteko epea

Ezarritako gobernu-mekanismoak

Sexu-jazarpena edo jazarpen morala gertatzen •

denerako jarduketen protokoloa egitea.Bazkideak eta pertsonak. 2009 Berdintasunaren Planaren Proiektua

Barne-arautegia Uztartzeko Neurriak •

Berritzeko Planera egokitzea.Bazkideak eta pertsonak. 2009 Berdintasunaren Planaren Proiektua

Prozedurak OHSAS 18001 arauari •

egokitzea, aurrerago ziurtapena egiteko.Bazkideak eta pertsonak. 2009 Segurtasun eta Osasun Batzordea

Lehen mailako 55 liderren •

eskuduntzak garatzea.Bazkideak eta pertsonak. 2009 Lidergoaren Proiektua

Mugikortasunaren, sustapenaren eta •

ondorengotzaren kudeaketa aktiboa.Bazkideak eta pertsonak. 2009

Oinordekotza eta Mugikortasuna Kudeatzeko Proiektua

Jarduera ebaluatu eta kudeatzeko sistema •

garatu eta ezartzea, gaitasunak lanpostu motaren arabera zehaztu ondoren.

Bazkideak eta pertsonak. 2010Jarduera Ebaluatu etaGaratzeko Proiektua

Komunikatzeko eta barruko •

informaziorako sistema oso bat zehaztea, bi noranzkotan lan egin dezan.

Bazkideak eta pertsonak. 2010 Barruko Informazio Sistemaren Proiektua

Banakako prestakuntza-ibilbideak •

ezartzea, merkataritza-sarean batik bat, eta bide berriak kudeatzea.

Bazkideak eta pertsonak. 2010 Prestakuntza Ibilbideen Proiektua

Inbertsio-fondoei, BGAE-ei eta pentsio-•

planei produktu-arriskuaren ezagupenari buruzko galdera-sorta eranstea

Bezeroak eta gizartea. 2009 Negozio Garapenaren Area

>>


EGEaren inguruko jarduerak.Oinarrizko proiektu eta ekintzak

Ukitutako interes-taldeak eta egiteko epea

Ezarritako gobernu-mekanismoak

Bezeroei zuzendutako inkesta egitea, •

eta iraunkortasunaren inguruko gai garrantzitsuetan balorazioak egitea.

Bezeroak. 2009 Negozio Garapenaren Area

FIAREri laguntzea, banku etikoaren •

proiekturako kapital soziala biltzeko kanpainaren bigarren fasean.

Bezeroak eta gizartea. 2009 Kontrolaren Area

R22aren ordezko gasak •

instalatzea eta probatzea.Bezeroak eta gizartea. 2009 Ingurumen Batzordea

Emaitza garbien % 0,50 HSF •

osagarrira bideratzea.Gizartea 2009 Batzar Nagusia

Stop CO• 2 Euskadi ekimenean parte hartzearen ondoriozko konpromisoak garatzea.

Gizartea 2009 Ingurumen Batzordea

Uraren, energia elektrikoaren eta gasolioaren •

kontsumoak egonkortzea. Paperaren kontsumoa bezeroko 390-400 gramora murriztea.

Gizartea 2009 Ingurumen Batzordea

Hornitzaileak gizartearen eta ingurumenaren •

ikuspegietatik ebaluatzeko sistema sortzea.Aliatuak eta hornitzaileak. 2010 EGEaren Batzordea

Gizarte- eta ingurumen-irizpideak enpresa •

partaidetuetara eramatea, arian-arian.Aliatuak eta hornitzaileak. 2009 EGEaren Batzordea

Bulego-altzariak erosteko irizpide •

publiko berdeak zehaztea.Aliatuak eta hornitzaileak. 2009 EGEaren Batzordea

>>


2009rako, Euskadiko Kutxaren kudeaketa-informazio osoa aginte-taula integral batean biltzeko asmoa dago. Hori egin os-tean, EGEaren inguruko aginte-taula sortu ahal izango da, interes-talde bakoitzari lotutako adierazle nagusiekin eta helburu kuan-

titatiboekin. Horiei, txosten honetan ikusiko denez, jarraipena egiten zaie, nahiz eta aginte-taula formala eta estandarizatua ez izan.

Hona hemen bazkide eta pertsonen jardueraren gaineko adierazleen bilakaera:

Alderdia Adierazlea 2006 2007 2008 2009

Lan-bazkideak Lan-bazkideen benetako kopurua 1.857 1.923 1.976

Lan-bazkideen helburua 1.927 1.999 2.084 2.065

Prestakuntza Orduak/plantilla guztira 38,52 42,07 41,25

Prestakuntzaren ebaluazioa (1-10) 8,28 8,30 8,26

Segurtasuna eta osasuna Absentismoa %-tan % 3,21 % 3,33 % 3,33

Garapen profesionala Batez besteko lan-indizea 2,275 2,276 2,290

Sustapena: egiturazko indizea 12,01 % 13,94 % 11,69

Sustapena: lan-indizea 28,70 % 30,94 % 38,97

Enplegu-dinamika Txandatze-tasa % 7,6 % 9,5 % 8,0

Irteera-tasa % 3,1 % 3,0 % 2,6

Berdintasuna Bazkide emakumeen %-a % 39,7 % 41,2 % 42,3

Bazkide emakumeen %-a % 4,3 % 4,5 % 4,9

bete gabeko helburua


Azken urteotako ingurumen-jardueren gaineko adierazleen bilakaera, berriz, hauxe da:

Kontsumoa2006 2007 2008 2009

Benetakoa Helb. Benetakoa Helb. Benetakoa Helb. Helb.

Publizitaterako papera:

• Kiloak bezeroko 0,121 0,165 <0,121 0,126 <0,165 <0,126

• birziklatutako paperaren %-a, guztizkoaren aldean

69,5 % 55,0 % 61,9 >% 69,5 % 49,3 > % 69,5 %50

Barruko papera (kg/bezeroa)

0,393 0,392 0,395 0,390-0,400 0,407 0,390-0,400 0,390-0,400

Ura m3-tan 13.401 12.000 17.947 12.000-13.000 10.718 12.000-13.000 11.500-12.500

Elektrizitatea kWh-tan

2.616.518 2.720.000 2.595.597 2.650.000 2.571.159 2.650.000 <2.600.000

Gasolioa litrotan 65.884 80.000 78.756 70.000 81.275 70.000 <80.000

Kudeatutako hondakinak kg-tan

253.258 247.264 233.600 %100

lortutako helburua



Jarduera ekonomikoaren inguruko adierazleek bilakaera hau izan dute azken urteotan:

(*) 2009an aldatu egingo da indizea kalkulatzeko irizpidea, emaitza-kontuaren kaskada aldatzearen ondorioz. Irizpide hori aplikatuta, 2008ko benetako

indizea 43,81ekoa da.

Adierazleak2006 2007 2008 2009

Benet. Helb. Benet. Helb. Benet. Helb. Helb.

Zerga aurreko emaitzak (m€ -tan)

176.003 165.656 208.930 204.820 101.187 210.276 100.165

Baliabide bitartekotuak (M€-tan)

12.333 11.986 13.467 13.552 13.988 14.877 14.711

Kredituak (titulizatuak doituta) (M€-tan)

12.461 11.939 14.434 14.803 15.872 16.310 16.213

Efi zientzia-indizea (%) 43,48 45,20 37,59 37,46 42,86 41,93 49,66 (*)

Fondo bereziak (m€-tan) 233.949 223.387 269.500 278.926 375.423 323.626 448.013

Inbertsioaren gaineko zalantzazko arriskuak %-tan

0,72 0,98 2,21 5,50

lortutako helburua



2009-2012 epealdian garatzeko estrategiaren ikuspegi oroko-rraren edo laburpenaren irudi grafi koa islatzen duen mapa estra-tegikoan honako hauek agertzen dira elkarri eragiten:

5 erronka estrategiko; fi nantza-krisialdi sakonaren testuin-•

guruan, hazkundearen eta errentagarritasunaren artean oreka bilatuz interpretatu behar dira.

9 adierazle; helburu ekonomikoen betetze maila neurtzen •

dute.

12 estrategia-ekimen zehatz. Erronka estrategikoak gara-•

tuko dituzte, eta, horretarako, jarduera-palankak, epealdi estrategikoan lantzeko arrakastarako aldagai gakoak eta berrikuntzaren alorrean aurrera eraman beharreko ekintzak deskribatu behar dira.

Aparteko 2 elementu, gure kooperatiba-izaerari eta Mon-•

dragoneko partaide izateari lotutakoak: Kudeaketa Eredu Korporatiboaren (EKKEren) garapena eta Enpresaren Gizar-te Erantzukizuna (EGE).


ERRONKAestrategikoak

PE1 Banku pertsonalaren

negozioa sustatu

PE7 EHSan ran-kinga hobetzeko

Udalaitz Plana

PE6 HSan erren-tagarritasunez hazteko eredua

PE8 Marketin zentralizatua-ren plataforma

optimizatu

PE9 Arrisku-proze-su eta zirkuituak

optimizatu

PE10 Kudeaketa-eredu komertzial

berria ezarri

INN1 Kanal anitzeko banku

onena

INN2 Bezeroa duenari

gaitasunak eskuordetzea

INN3 Zerbitzu anitzeko

erakundea - Aliantzak

INN4 Berrikuntza Batzordetik

bideratutako ekimenak

PE5 Eredu aurreratuak eta prezioak optimizatu

PE4 Enpresen negozioa sustatu

PE3 Arrisku-aseguruen eta aurrezkiaren

salmenta handitu

PE2 Kontsumorako

fi nantzaketaren negozioa handitu

EKKE. Emaitza sozioenpresarialak

2009-2012 Plan Estrategikoa. LABURPENA eta MAPA ESTRATEGIKOA

Errentagarritasuna

Bezeroei eta garapenari begira

Baliabideak eta plataformak

Pertsonak lankidetzan

Berrikuntza

Ingurumenarekiko inplikazioa

1.- EHSan 2. lekua sendotzea, partikularren atalean

2.- HSan errentagarritasunez haztea

3.- Posizioa: kalitatean eta zerbitzuan aitzindari izatea

4.-Kanal anitzeko bankuaren eredu berria

5.- Berrikuntzaren kultura

R1 Efi zientzia R2 Zerga aurreko mozkina

R3 Likidezia eta kaudimena

R4 Bezeroa asebetetzea

R5 Berankortasuna kontrolatzea

R6 Baliabide bitar-teko-tuen hazkun-de errentagarria

R8 Inbertsio errentagarria enpresetan

R9 Atxikimendua eta produktuen

salmenta

R7 Inbertsio errentagarria

etxeko ekonomietan

PE11 Pertsonak kudeatzeko prozesuak berrikusi

EKren EKKE kudeaketa-eredu berria

EGEko (Enpresaren Gizarte

Erantzukizuneko) garapenak

HS: Hedapen Sarea. EHS: Euskal Herriko Sarea

2. erakundearen profi la


Erakundearen izena

Marka, produktu eta/edo zerbitzu nagusiak

2.1

2.2

Caja Laboral Popular Cooperativa de Crédito – Lan Kide Aurrez-kia du izena, baina Caja Laboral – Euskadiko Kutxa erabiltzen du izen komertzial gisa.

Aurreko urteetan legez, gizartean duten eraginagatik nabarmen-tzen diren produktu, zerbitzu eta jarduerei eutsi egin zaie:

Elkartasunezko txartelak. Horien bidez, bezeroek txartelok erosketetan erabiltzeagatik Entitateak lortzen dituen diru-sarre-ren zati bat eman egiten dugu. Laguntza hartzen duten agen-teak Medicus Mundi, Cáritas eta Ikastolen Elkartea dira. Ikusi FS7 adierazlea.

Inbertsio eta aurrezki arduratsua sustatzen duen FIARE funda-zioarekiko hitzarmena: sukurtsal-sareko eta zerbitzu zentraletako zerbitzuak eskaintzen dira, herritarrek Banku Etikoaren proiektuan laguntzeko aukera izan dezaten. Ikusi FS7 adierazlea ere.

Gainera, 2008an produktu eta zerbitzu berriak ere sortu di-tugu:

• Zero mailegua. Gabonetako aparteko ordainsariari uko egitea, ekarpenaren interesak kapitalizatzea edo ekarpen hori ez ordaintzea erabaki duten Mondragon Taldeko kooperatibetako kooperatibistentzat. Gehienezko kopurua 3.000 €-koa da, % 0ko UTBan eta inolako komisiorik gabe.

• Max kontua. Ordainketa handia, komisiorik ez eta erabilga-rritasun osoa uztartzen ditu.

• Caja Laboral PRO. Profesionalei, autonomoei eta negozio txikiei zuzendutako produktu-sorta, horiei malgutasuna eta arin-tasuna emateko helburuz sortua.

- Negozio-kontuan 3.000 €-tik gorako kreditua baimenduta duen kontu PROfesionala; zorpekoengatik ez du komisiorik eskatzen.

- Makineria, ibilgailuak, ordenagailuak… abalik eta aparteko bermerik gabe eskuratzeko aukera ematen duen mailegu PROfesionala.

- PRO alertak: banku-eragiketetan gertatzen diren intzidentzia guztietarako SMS bidezko alerta-zerbitzua.

- CLNet Enpresak kontua. Enpresa handiei likidezia osoz eta berehala eskaintzen zaien errentagarritasuna.

- Visa PRO: doako konponketa- eta larrialdi-zerbitzua ere bar-ne hartzen du, eta lantegietan deskontua eskaintzen du.

- Caja Laboral Net PRO, Internet bidezko eragiketa guztieta-rako.

- Aseguru PROfesionalak: Seguros Lagun Aroren bermearekin eta deskontu bereziekin.


- PRO kontsultak: fi nantzaketaren, fi skalitatearen, dirulagun-tzen, lan-harremanen, kontabilitatearen, inguruko baliabi-deen… gaineko doako aholkularitza.

Ategi erosketa-ataria dugu nabarmentzeko moduko beste zerbitzu bat. Mondragon Taldeak 2001ean sortu zuen, indus-triaren sektoreari begira. Kooperatibetako eta haien fi lialetako hainbat prozesutako —energia, garraioa, telefonia…— baterako

erosketak kudeatzea du helburu, eta, horrela, kalitate handia ez ezik, prezio oso lehiakorrak lortzea. 2008an, Euskadiko Kutxarekin sinatutako hitzarmenari esker, Entitateko enpresa bezeroei eroske-tak baldintza berberetan kudeatzeko aukera eskaini zaie.

Euskadiko Kutxaren produktu eta zerbitzuen katalogoari buruzko informazio gehiago lortzeko, www.cajalaboral.com orrialdera eta aurreko urteetako txostenetara jo daiteke.


Erakundearen egitura operatiboa2.3

Euskadiko Kutxaren egitura operatiboa 8 area funtzional handitan dago banatuta, funtsean. Horiek, bestalde, depar-

tamentuek, sekzioek, zonaldeek eta sukurtsal-sareak osatzen dituzte.

Barne-ikuskaritza

Zuzendari Nagusia

Berrikuntza

Negozio Garapenaren Area

Partikularren Banka eta Enpresen Banka

Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroa

Euskal Herriko Area Komertziala

Gaztela eta Leon, Errioxa eta Aragoi, Kantabria eta Asturias eta Madril

Hedapen Sareko Area Komertziala

Altxortegia, Aholkularitza Juridikoa, Higiezinen Sustapena, Bezeroaren Arreta Zerbitzua

Inbertsioen Area

Eragiketak, Ibilgetua, Giza Baliabideak

Baliabideen Area

Antolamendua

Teknologiaren eta Informazio Sistemen Area

Arriskuak eta Arriskuaren Kontrola

Kalitatea, Arautegia Betetzeko Unitatea

Arriskuen Area

Kontrolaren Area


Euskadiko Kutxako enpresa partaidetuak

Gizartea Jarduera Parte-hartzearen %-a

Mendeko erakundeak

Seguros Lagun Aro Vida, SA Aseguruak % 76

Caja Laboral Gestión SGIIC, SA Inbertsio-fondoen kudeatzailea % 100

Caja Laboral Pensiones GFP, SA Pentsio-fondoen kudeatzailea % 100

Clarim Álava, SM Higiezinen sustatzailea % 100

Clarim Navarra, SM Higiezinen sustatzailea % 100

Clarim Valladolid, SM Higiezinen sustatzailea % 100

Ardelean Inmuebles, SM Higiezinen sustatzailea % 100

Erakunde Taldeanitzak

Seguros Lagun Aro, SA Aseguruak % 41,11

23 enpresa sustatzaile Higiezinen sustapena % 25-50

Fomenclar, SM Enpresen sustapena % 50

Erakunde elkartekideak

ICR Institutional Investment Management SGIIC, SA Inbertsio-fondoen kudeatzailea % 23,57

Sharpe Asset Management Ireland Inbertsio-fondoen kudeaketa % 23,81

Bazkideak SCP Akzioak izan eta administratzea % 26,06

Professional Future Materials, SM Inportazioa % 28,50

Euskadiko Kutxak eta Seguros Lagun Arok ekonomia-intereseko taldea dute eratuta. Eroso Zerbitzuak, AIE du ize-

na, eta bazkideei telemarketin-zerbitzuak ematea da haren xedea.


Egoitza nagusiaren kokapena2.4

Jose M. Arizmendiarrieta, 4, 20500 Arrasate (Gipuzkoa).

Zer herrialdetan jarduten duen

Jabetzaren izaera eta forma juridikoa

2.5

2.6

Euskadiko Kutxak estatu espainiarreko 9 autonomia-erkidegotan ditu sukurtsalak. Geografi a-merkatu horien banaketa xehatuagoa

beste puntu batean agertzen da, 2.7. Zer merkatutara iristen den izenekoan, alegia.

Caja Laboral Popular, Coop. de Crédito – Lan Kide Aurrezkiak 1959ko uztailaren 16an onetsi zituen bere lehen estatutuak. Lan Ministerioko Kooperatiben Erregistro Nagusiaren Zerbitzu Zentra-letan 28 zenbakiarekin dago inskribatuta, eta Espainiako Bankua-ren Kreditu Erakundeen Erregistroan 3035 zenbakiarekin. Kreditu Kooperatiben Gordailuak Bermatzeko Fondoaren barruan dago.

Kreditu-kooperatiba denez, kooperatiba elkartekideen fi nan-tza-beharrei erantzutea du helburu nagusi. Dena den, gainerako

kreditu-erakundeek hirugarrenekin egin ditzaketen bestelako era-giketa aktibo, pasibo eta zerbitzuzkoak egin ahal izango ditu.

Bestalde, Euskadiko Kutxak badu berezitasun bat, gainerako kreditu-erakundeengandik bereizten duena: langileak ez daude lan-harreman soilarekin atxikita; lan-bazkideak dira.


Zer merkatutara iristen den2.7

Euskadiko Kutxaren merkatu eta bezeroak, funtsean, sukurtsal-sarearen banaketak zehazten ditu. Abenduaren 31n hauxe genuen sukur-tsalen banaketa.

Eremu geografi koa Sukurtsal kopurua Bezero kopurua

2006 2007 2008 2006 2007 2008

Araba 37 37 37 136.366 137.678 138.216

Bizkaia 89 91 92 321.359 323.752 325.768

Gipuzkoa 78 79 79 308.572 310.019 310.536

Nafarroa 48 48 48 128.580 131.150 133.961

Zentrala/Lagun Aro 2.370 2.250 2.203

Euskal Herriko sarea 252 255 256 897.247 904.849 910.684

Gaztela eta Leon 53 55 57 126.022 136.363 144.967

Errioxa 12 12 12

Aragoi 32 34 34 83.584 89.071 93.806

Katalunia 1 1 1

Madril 5 9 16 4.227 6.131 9.647

Asturias 10 15 16

Kantabria 7 8 9 10.752 18.184 26.568

Hedapen Sarea 120 134 145 224.585 249.749 274.988

Guztira 372 389 401 1.121.832 1.154.598 1.185.672

Bezero partikularrak (%) % 93,5 % 93,3 % 93,3

Enpresa bezeroak (%) % 6,5 % 6,7 % 6,7


169

16

48

341

12

57

208

Sukurtsalen banaketa 2008aren amaieran

12 sukurtsal berri ireki ditugu: 7 Madrilen, 1 Bizkaian, 1 Burgosen, 1 Leonen, 1 Kantabrian eta 1 Asturiasen.•

636 kutxazain automatiko.•

AsturiasKantabria

Euskadi

Nafarroa

Aragoi

Katalunia

Errioxa

Gaztela eta Leon

Madril


Entitatearen tamaina2.8

Hauek dira Euskadiko Kutxaren kopuru ekonomiko eta fi nantzariorik garrantzitsuenak:

2006 2007 2008

Negozio-bolumena (mila eurotan)

Aktiboak guztira 17.191.620 19.427.260 20.805.299

Fondo propioak 1.400.656 1.522.579 1.560.972

Bezeroen gordailuak 14.047.961 15.879.458 17.576.494

Bezeroei emandako kreditua 13.017.094 15.035.372 16.575.657

Emaitzak (mila eurotan)

Oinarrizko marjina (salmenta garbiak) 332.546 408.402 381.916

Marjina gordina 388.459 433.525 404.788

Administrazio-gastuak 148.914 161.148 171.941

Ustiapen-jardueraren emaitza 173.326 207.425 99.912

Zerga aurreko emaitzak 176.003 208.930 101.187

Zerbitzuak

Sukurtsalak 372 389 401

Kutxazain automatikoak 497 561 636

Giza baliabideak 2.175 2.264 2.403

Lan-bazkideak 1.857 1.923 1.976

Aldi baterakoak 318 341 427


Euskadiko Kutxaren produktu eta zerbitzuen kopuruari dago-kionez, ez dago horiek zenbatzeko aukera ematen duen meka-nismorik, ez baita adierazle hori erabiltzen. Halarik ere, produktu eta zerbitzuen sorta osoa —batzuk 2.2 adierazlean bildu dira—

Euskadiko Kutxaren web orrialdean agertzen da xehatuta, bezero-segmentuaren —enpresak, partikularrak, autonomoak, gazteak eta adinduak— arabera.

Epealdian Entitatearen tamainan, egituran eta jabetzan izandako aldaketa esanguratsuak.

2.9

Entitatearen egitura operatiboan, 2008ko ekitaldian Arriskuen Area sortu da, eta, beraz, 7tik 8 area funtzional izatera pasatu gara. Area berri horren menpe daude Arriskuak Kudeatu eta Kon-trolatzeko Departamentuak.

Bestalde, Kontrol Arearen baitan, Arautegia Betetzeko Depar-tamentua sortu da, eta, horren barruan, Kapital Zuriketari Aurrea hartzeko Unitatea. Erosketen Sekzio Zentral berria ere eratu da, Entitatearen erosketak homogeneizatu eta zentralizatzeko asmoz.

2009ko martxoan Juan M. Otaegui Euskadiko Kutxako lehen-dakaria erretiratu zela eta, Kontseilu Errektoreari Txomin García le-hendakari izendatzeko aukera emango dion prozesuari ekin zaio, kargua betetzeko egokiena dela erabaki ostean.

2008ko ekitaldian zehar, Euskadiko Kutxak Fomenclar, SM erakunde taldeaniztunera intsuldatu ditu higiezinen sustapeneko erakunde taldeaniztunen artean sailkatutako sozietateetan zituen partaidetza gehienak. Eragiketa hori kostu-balioan egin da, alegia 12.386 mila euroan. Hortaz, galdu-irabazien kontuan ez da era-giketa horren ondoriozko ez irabazirik ez galerarik erregistratu.

2008an ez da Entitatearen tamainari, egiturari eta jabetzari eragingo dion beste aldaketa esanguratsurik gertatu, sukurtsal berriak irekitzea ez bada —ez da itxierarik izan—.


2008an lortutako sariak eta bereizgarriak2.10

Nafarroa Oinez saria jaso du, Nafarroan euskara erabili eta susta-tzearen alde egindako lana aitortzeko. Gainera, Euskadiko Kutxa (Bizkaiko lurralde-zuzendaritza) gaur egun “Bai Euskarari” ziurta-giria duten Bizkaiko 212 enpresetako bat da. Euskararen alde lan egiteko neurri zehatzak hartu dituzten erakundeak bereizten ditu ziurtagiri horrek.

Bestalde, Euskadiko Kutxa fi nalista izan da, Berdintasun Mi-nisterioak eta Estatuaren Komunikazio Idazkaritzak RTVErekin lankidetzan sortutako Emakumearen eta Publizitatearen inguruko

“Berdintasuna Sortu” sariaren II. edizioan. Publizitate-kanpaine-tan gizon eta emakumeen arteko berdintasun-balioak sustatzen dituzten enpresak aitortzea du xede. “Ilusioen Departamentua” izan da kanpaina fi nalista.

Leongo Odol-emaileen Ermandadeak ohorezko eta kolabo-raziozko domina eman dio Euskadiko Kutxari, Entitateak 2007az geroztik eman dion laguntza jendaurrean aitortzeko.

3. txostenaren parametroak


Txostenean emandako informazioaren epealdiak

Azken txostenaren data

Txostenak aurkezteko zikloa

3.1

3.2

3.3

Txostena 2008ko zerga-ekitaldiari buruzkoa da.

Enpresaren Gizarte Erantzukizuneko aurreko txostena 2008ko uztailean aurkeztu zen, hain zuzen ere 2007ko zerga-ekitaldiari buruz. Txosten hori Global Reporting Initiative (GRI) edo G3 Gidari

jarraiki egin zen, erakunde independente batek egiaztatu zuen eta GRIk A+ maila eman zion.

Euskadiko Kutxak 2005, 2006 eta 2007 zerga-ekitaldiei buruzko txostenak argitaratu ditu, eta informazio hori urtero aurkezten ja-rraitzeko asmoa du.

Txostenaren Profi la


Txostenari edo haren edukiari buruzko kontuetarako esteka

Txostenaren edukia zehazteko prozesua

3.4

3.5

Txosten honekin zerikusia duten gainerako informazio eta gaie-tarako helbide elektronikoa hauxe da: [email protected].

Euskadiko Kutxaren www.cajalaboral.com web orrialdean, Erakunde-informazioa izeneko atalean, honako hauek daude es-

kura: ekonomia- eta gizarte-gaiei buruzko txostena, urteko kontu indibidual eta bateratuak eta korporazioko gobernuaren txostena. Gainera, Bezeroaren Arretarako Zerbitzura edonolako iradokizu-nak, kexak, erreklamazioak, iritziak… helarazi daitezke.

Txosten hau Global Reporting Initiativeren (GRIren) 2006rako iraunkortasun-txostenak egiteko gidaren edo G3aren arabera egin da, hain zuzen ere 2008ko azaroaren 11ko GRI-G3 gida nagu-sian txertatu den Sektorekako Finantza Gehigarriaren behin betiko bertsioaren erara, eta honako printzipio hauek hartu dira aintzat:

Materialtasuna

Materialtzat jotako alderdiak txostenaren atal korrelatiboetan sartu dira. Horretarako, 2008ko azaroko GRI-G3 gida nagusian

txertatu den Sektorekako Finantza Gehigarriaren behin betiko bertsioa hartu da oinarritzat.

Interes-taldeen parte-hartzea

Euskadiko Kutxak barne-materialtasunari buruzko azterlana egin zuen 2007an, EGEan espezializatutako aholkularitza baten laguntzarekin. Interes-taldeek zeharka ordezkaritza zuten Entita-teko Zuzendaritzako maila nagusiek hartu dute parte. Iraunkorta-sunaren, merkatuko joeren, gai bakoitzak interes-talde bakoitzean

Txostenaren hedadura eta estaldura


duen garrantziaren eta inpaktuaren, korporazio-estrategiarekiko koherentziaren eta jarduera-lehentasunen inguruko gaiak aztertu ziren.

2007an ikerketa bat ere egin zen, kezka eta sentiberatasun berriak antzemateko eta EGEaren ikuspegi berrien barruan ager-tzen ari diren faktoreak alderatzeko. Helburu horrekin, lau focus groupen bidez jasotako Euskadiko Kutxako bezero partikularren ikuspegia eta balorazioak aztertu ziren. 2009an, Entitateko 2.600 bezerori inkesta egiteko asmoa dago, gai garrantzitsu horietako batzuen gaineko balorazioak ezagutzeko.

2008ko maiatzean, Pertsonen Gogobetetasunari buruzko Inkesta (PGI) egin zitzaion bazkideen % 33ko laginari, eta % 61,5eko erantzun maila lortu zen.

Iraunkortasunaren testuingurua

Oro har, txosten honetan aurkeztutako adierazle guztiek azken hiru urteotako (2006tik 2008ra bitarteko) joerak erakusten dituzte.

Zehaztasuna

Euskadiko Kutxak ikuspegi inkrementala erabili du txostena egiteko. Hori dela eta, 3.6 eta 3.7 adierazleetan zehaztasun han-diagoz jaso denez, honako hauek azaltzen ditu txostenak: Eroso, IAEren laneko praktikak, higiezinen sustapenean diharduten par-taidetuen ekonomia- eta ingurumen-kudeaketaren ikuspegiak eta Profesional Future Materials, SMren (Profumaten) giza eskubideei buruzko alderdiak.

Oreka

Euskadiko Kutxak iraunkortasunaren alorrean lortu dituenak eta, arrazoiak arrazoi, erdietsi ezin izan direnak nabarmendu dira txosten honetan.

Alderagarritasuna

Txostenaren egiturak 2008ko azaroko GRI-G3 gida nagusian txertatu den Sektorekako Finantza Gehigarriaren behin betiko bertsioan gomendatutako ordena du. Ondorioz, kontsultatzen ari den adierazlearen inguruko informazio zehatz eta alderagarria lor-tu ahal izango du irakurle interesdunak.

Doitasuna eta argitasuna

Adierazlea-erantzuna sistemari jarraitzen dio txosten honek, eta horrek ulermena eta bilaketa errazten die interes-taldeei. Txos-tenean erabilitako adierazleak GRI Gidaren adierazle-protokoloen arabera zehaztu dira.

Aldizkakotasuna

3.3 adierazlean zehaztu denez, txostena urtero argitaratzen da.

Fidagarritasuna

Euskadiko Kutxaren 2008ko EGEaren txostena kanpotik egiaz-tatu da, eta, beraz, badago aurkeztutako datu guztiak aztertu eta egiaztatzerik.


Txostenaren estaldura eta txostenaren hedaduraren edo estalduraren mugak adieraztea

3.6 3.7

Enpresa partaidetuen estaldura

GRIk proposatzen duen ikuspegi inkrementalaren alde egin du Euskadiko Kutxak, eta, beraz, enpresa partaidetuen eta harre-manak dituen beste eragile batzuen iraunkortasunaren inguruko informazio esanguratsua eman du.

Euskadiko Kutxak, Aliatuak eta Hornitzaileak interes-taldea duenez, talde horrekiko iraunkortasun-arriskuak aztertu zituen 2007an. Azterketa horren ondorioz, GRIren arabera esanguratsuak diren alderdietakoren batean inpaktu ertaina duten erakunde ba-tzuk aurkitu ziren, bai eta iraunkortasunari begira esanguratsuak ez diren inpaktudun erakundeak ere. Bestalde, aztertutako erakun-deek informazioa lortzeko duten samurtasuna ere baloratu zen.

2008ko EGEaren txosten honetarako eta azterketa-prozesu hori kontuan hartuta, beheko taulan bildu diren kudeaketa-arloen inguruko estaldura eman zaie enpresa hauei:

higiezinen sustapeneko enpresa partaidetuei.•

eraikuntza-materialak inportatzen dituen Professional •

Future Materials SM (Profumat) enpresari; ELGAkoak ez diren herrialdeekin harreman handia du.

telefono bidezko arreta-zerbitzua ematen duen Eroso •

IAEri.


2007ko estaldura 2008ko estaldura

Higiezinen sustapene-

ko enpresakEroso Profumat



EKONOMIA ARLOAJarduera ekonomikoa

EG X X

Merkatuko presentzia EC1 EC1

INGURUMEN ARLOAEG(alderdi orokorrak)

X X XMaterialak

Energia

Biodibertsitatea

Igorpenak, isurpenak eta zaratak

Adierazleak

Produktuak eta zerbitzuak

Arautegia betetzea

Garraioa

Alderdi orokorrak

GIZARTE ARLOALaneko jarduerak eta laneko etika

EG X X

Adierazleak LA1, LA2 LA1, LA2

Enpresaren eta langileen arteko harremana

EG X X X

Adierazleak LA4 LA4

Laneko segurtasuna eta osasunaEG X X X

Adierazleak LA7

PrestakuntzaEG X

Adierazleak LA10/11/12 LA10/11/12

Aniztasuna eta aukera-berdintasunaEG X

Adierazleak LA13 LA13 LA13/14

>>


2007ko estaldura 2008ko estaldura





Giza eskubideakEG X X

Adierazleak HR4 HR4

GizarteaEG

Adierazleak

UstelkeriaEG X X

Adierazleak SO2/3/4

Bidegabeko lehiaEG

Adierazleak

Arautegia betetzeaEG

Adierazleak

Produktuen gaineko erantzukizunaEG

Adierazleak

Euskadiko Kutxak arlo honetan hartua duen konpromisoa hauxe da: EGEaren 2008ko txosten honetan sartu diren enpre-setan gizartearen, ingurumenaren eta ekonomiaren alorreko in-formazioa fi nkatu eta hedatzea, eta EGEaren inguruan horiek akuilatzea, datozen urteetan.

Orobat, esanguratsuak ez diren inpaktudun enpresak ere badaude, Estaldura Protokoloa kontuan hartuta informazioa biltzeko plan baten beharra antzeman ez zitzaienak, bereziki

mendekoak, korporazioaren kulturan oso txertatuta daudelako. Hauexek dira Euskadiko Kutxaren txostenean txertatzeko lehen-tasunik ez duten erakundeak:

• Seguros Lagun-Aro: ez dago txosten honen barruan sartu beharrik, iraunkortasunean duen eragina garrantzi oso txi-kikoa delako; gainera, gizarte-erantzukizunaren alorrean euren banakako informazio-sistemak dituzte.

>>


• Mondragon korporazioko enpresak: Euskadiko Kutxaren be-zero talde berekoak dira, eta, beraz, Mondragonen EGEa-ren inguruko urteko txostenetan sartzen dute beraien jar-duera.

GRIren alderdien eta adierazleen norainokoa

Euskadiko Kutxaren 2008ko EGEari buruzko txostenean, eta ezarritako estaldurari jarraiki, ez dago GRIk erabakitako mugarik, honako hauetan ez bada:

• Neurketa-sistemarik izan ez delako estali ezin izan diren adierazleetan; horiek txostenean zehar identifi katu dira eta

hurrengoragoko edizioetan neurtzeko ahaleginak egingo dira.

• Finantza-erakunde baten jardueran eta Entitatearen tes-tuinguru ekonomikoan, politikoan eta sozialean eragin edo materialtasun txikia edo hutsa dutelako aplikatzen ez diren adierazleetan; horien mugak adierazle bakoitzean zehazten dira.

Zehaztu ditugun arrazoiak tarteko informaziorik eman izan ez den adierazle guztiak txostenean zehar aipatuko dira.

Aldien eta /edo erakundeen arteko konparazioan eragin handia izan dezaketen baterako negozioen, fi lialen, errentan hartutako instalazioen, azpikontratatutako jardueren eta beste erakunde batzuen informazioa sartzeko oinarriak

3.8

Epealdiak alderatzean, 2008ko azaroko GRI-G3 gida nagusian txertatu den Sektorekako Finantza Gehigarriaren behin betiko bertsioko gidalerro berrien erabilerak ekarri duen aldaketa nabar-mendu behar da. GRI-G3 gida nagusian bateratu eta txertatutako Sektorekako Gehigarri berriak 2002an gizartearen eta ingurume-naren alorretan bertsio pilotua sortu zitzaien bi fi nantza-gehiga-rriak ordezkatu ditu.

Dena delarik ere, Euskadiko Kutxaren 2008ko EGEaren txos-tena egiteko 2008ko azaroko GRI-G3 gida nagusian txertatu den Sektorekako Finantza Gehigarriaren behin betiko bertsioaren egi-tura eta edukia zorrozki jarraitu izanak aukera ematen dio, edo-zein ente edo pertsonari, Euskadiko Kutxa beste erakunde batzu-ekin alderatzeko, ekonomiaren, gizartearen eta ingurumenaren alorretan.


Datuak neurtzeko teknikak eta kalkuluak egiteko oinarriak

Txostenaren hedaduran, estalduran edo balorazio-metodoetan aurreko urteetatik hona egindako aldaketa nabarmenak

Aurreko txostenei dagokien informazioa berriz adierazteak izan dezakeen eragina eta berriz adieraztea eragin duten zergatiak azaltzea

3.9

3.11

3.10

Euskadiko Kutxa GRIren adierazleen protokoloak aplikatzen eta G3 Gidara egokitzen ahalegindu da. Protokoloak aplikatzea zaila

zen egoeretan edo Entitateak kalkulurako sistema duen kasuetan bakarrik utzi dira aplikatu gabe.

Lehen ere esan dugunez, 2008ko azaroko GRI-G3 gida nagusian txertatu den Sektorekako Finantza Gehigarriaren behin betiko bertsioa erabili dugu.

2008ko azaroko GRI-G3 gida nagusian txertatu den Sektorekako Finantza Gehigarriaren behin betiko bertsioarekin gidalerro berriak erabili dira, eta, beraz, adierazle batzuk aldatu egin dira, aurreko urteekin alderatuta.

Aurreko urteetako trazabilitateari eutsi zaio, ahal izan den neurrian 2006ko, 2007ko eta 2008ko zerga-urteetako datuak eman baitira.


2006ko GRI Gidaren edo G3aren arabera txostenaren oinarrizko edukiak non dauden adierazten duen taula

Txostena kanpoan egiaztatzeko eskaerari erantzuteko politika eta praktika

3.12

3.13

Txostena errazago eta bizkorrago irakurri ahal izateko, 6. atalean —Txostenaren aplikazioa eta GRI adierazleak— oinarrizko edu-

kien taula txertatu da. Edozein modutan ere, txostenaren egiturak berak ere helburu berbera du.

Euskadiko Kutxak ISO 9000 ziurtapen bi izan ditu, eta, 2001. urte-tik, ISO 14001 ziurtapenari eutsi dio. Guztiak AENOR erakundeak eman dizkio, Entitateak egin izan dituen EGEaren txosten guztiak egiaztatu dituen erakundeak, alegia.

Hortaz, AENORekiko harremana etengabea izan da, Banka Elektronikoaren zerbitzuak 1998an ISO 9001 ziurtagiria lortu zue-netik.

4. gobernua, konpromisoak etainteres-taldeen parte-hartzea


Erakundearen gobernu-egitura4.1

Gobernua

Batzar Nagusia

Kontseilu Errektorea

Zuzendari nagusia

Kontu-hartzaileak

Errekurtso Batzordea

Eragiketa Batzordea

Ikuskaritza Batzordea

Kontseilu Soziala

Zuzendaritza Batzordea

Batzorde Betearazlea


Funtsean, organo hauek ditugu Euskadiko Kutxaren gober-nu-egituran:

Batzar Nagusia

Organo erabakitzaile gorena da. Horren erabakiak bazkide guztiek bete beharrekoak dira. Kide kopurua jabetzaren egitura-ren araberakoa da, eta egitura hori bi taldek osatzen dute:

Kooperatiba elkartekideen ordezkariek. Kide guztien % •

57 osatzen dute.

Lan-bazkideek (Euskadiko Kutxako langileek). Bakoitzari •

boto bat dagokio eta kide guztien % 43 osatzen dute.

Batzar Nagusiak aukeratu ohi ditu Kontseilu Errektorea (12 kide), Kontu-hartzaileak (kooperatiben kontrol bereziaz ardura-tzen diren 3 lagun) eta Errekurtso Batzordea (12 kide, lan-baz-kideen eta kooperatiba elkartekideen ordezkarien artean modu paritarioan aukeratuak).

Kontseilu Errektorea

Entitatearen gobernu-organoa da, eta Batzar Nagusiak eza-rritako politika orokorren arabera jarduten du. 12 kidek osa-tzen dute: 4 lan-bazkidek eta kooperatiba elkartekideetako 8 ordezkarik. Kide bakoitzak 4 urtez betetzen du kargua, eta 2 urtetik behin organo erdia berritzen da.

Eginkizun hauek ditu, besteak beste: lehendakaria aukera-tzea, Zuzendaritza Nagusia hautatu eta gainbegiratzea eta Euskadiko Kutxa ordezkatzea. Bestalde, Eragiketa Batzordeko

kideak eta Ikuskaritza Batzordekoak hautatzea —lehenei eraba-teko ahalmenak ematen zaizkie bezeroekin hartutako arriskuak zehatzeko eta bigarrenek kontrol-eginkizun zehatzak hartzen dituzte—.

Ikuskaritza Batzordea

Kontseilu Errektoreak aukeratzen du bere kideen artean, eta hiru kontseilari izan ohi ditu, gehienak ez-exekutiboak. Batzor-deburua exekutiboak ez diren kontseilarien artetik hautatzen da, lau urtean behin. Kargua utzi eta urtebetera berriro batzorde-buru izateko aukera dago. Ikuskaritza Batzordeak eskuduntza hauek ditu gutxienez:

a) Bazkideek batzordean planteatzen dituzten gaien berri ematea Batzar Nagusiari, baldin eta bere eskuduntzakoak ba-dira.

b) Kanpoko kontu-ikuskariak izendatu, karguberritu edo kargugabetzeko proposamena Kontseilu Errektoreari luzatzea, Batzar Nagusiaren esanetara jartzeko. Kanpoko ikuskariekin harremanetan egotea, haien independentzia arriskutan jarri dezaketen kontuen eta kontu-ikuskaritzaren prozesuarekin ze-rikusia duten gainerakoen berri jasotzeko. Kontu-ikuskaritzaren alorreko legedian eta ikuskaritza-tekniken arauetan aurreikusita dauden gainerako jakinarazpenak ere jasoko ditu.

c) Barne-ikuskaritzako zerbitzuak gainbegiratzea.

d) Sozietatearen fi nantza-informazioko prozesua eta barne-kontrolerako sistemak ezagutzea.


Zuzendari nagusia

Entitatearen organo betearazle gorena da, eta area eta de-partamentuen bidez gauzatzen den enpresa-gestioa zuzentzea dagokio.

Bere eginkizuna betetzeko orduan, Zuzendaritza Batzordea-ren, Berrikuntza Departamentuaren eta Batzorde Betearazlearen laguntza eta aholkua jasotzen ditu. Zuzendaritza Batzordea 8 area funtzional nagusietako zuzendariek osatzen dute, eta egin-kizun betearazlea du. Batzorde Betearazlea, berriz, Zuzendaritza Batzordea bera da, baina Lurralde Zuzendaritzetako zuzendarien eta Barne Ikuskaritzako zuzendariaren partaidetzarekin osatua, eta gestio-esparru bakoitzari buruzko informazio garrantzitsua konpartitzeko helburua dauka. Enpresa-politikak etengabe haus-nartu eta gainbegiratzeko lekua ere bada.

Kontseilu Soziala

Arrasateko kooperatiba-esperientziaren baitako kooperati-betako organo berezi bat da. Lan-bazkideek zuzenean aukera-tutako kideez egoten da osatuta. Kideok lan-zentroen arabera hautatzen dira, eta gero lan-zentro horietako langileen ordezkari bihurtzen dira, Entitatearen gainerako organoen aurrean, hau da, haien nahien bozeramale eta lan-bazkideek kooperatiban etengabe parte hartzeko bitarteko dira. Kontseilu Sozialak Kon-tseilu Errektoreak emandako eginkizunak izan ohi ditu, norma-lean lan-araubideari loturiko gaietan. Horrekin batera, Kontseilu Errektorea eta Zuzendaritza Nagusia aholkatzeko eginkizuna ere badu. Ikusi 4.4 adierazlea ere.

Gobernu-organo goreneko lehendakariak izaera betearazlea duen ala ez4.2

Kontseilu Errektoreko lehendakariak ez du betearazteko zeregi-nik. Zuzendari nagusiari dagokio, Zuzendaritza Batzordearekin eta Batzorde Berearazlearekin elkarlanean, Entitatearen zuzendaritza

gorenaz eta Kontseilu Errektorearen erabaki guztiak betearazteaz arduratzea.


Gobernu-organo goreneko kide independenteedo ez-exekutiboen kopurua

Akziodunek eta enplegatuek gobernu-organo gorenari gomendioak edo oharrak helarazteko erabilitako bitartekoak

4.3

4.4

Euskadiko Kutxaren gobernu-egitura kreditu-sozietate kooperati-bo izateari dago estu-estu lotuta, eta, beraz, haren organoetan ezin da kontseilari independenterik egon, bazkideek osatzen di-tuzte-eta erabat.

Entitateko interes-taldeak ordezkatzen dituzten bazkideek aukeratzen dituzte Kontseilu Errektoreko kideak, eta, beraz, ez dago kontseilari independenterik.

Kontseilu Errektorerako hautagaiak kooperatibek edo erakun-de elkartekideek eta lan-bazkideek aurkez ditzakete. Dena den, 8 kontseilari kooperatibek aurkeztutako hautagaien artetik aukera-tu beharko dira eta gainerako 4ak lan-bazkideek aurkeztutakoen artetik.

Euskadiko Kutxak kreditu-kooperatiben izaera juridikoa du, eta honako hauek ditu partaide:

• Pertsona juridiko bazkideak. Euskadiko Kutxaren helburu sozialean lehentasuna duten sozietateak. Kontseilu Errektoreko kiderik gehienak (12tik 8) horien ordezkariak dira eta euren esku dago Entitatearen lehendakaritza; hortaz, harremanetarako me-kanismoa zuzenekoa eta bermatua da.

• Lan-bazkideak. Enplegatuak, enpresako bazkide ez ezik, langile ere badira. Erakunde-gaietan Kontseilu Errektorearekin eta enpresa-kudeaketari dagokionez Zuzendaritza Nagusiarekin harremanetan egoteko eta komunikatzeko mekanismoak ho-nako hauek dira:

Kontseilu Errektorean zuzeneko ordezkariak dituzte -(12tik 4).

Kontseilu Soziala, estatutupeko organo soziala; enpresa- -ren ezarpen-eremu geografi ko bakoitzeko lan-bazkideen 20 ordezkarik osatuta dago. Langileak enpresa-erabaki-meneko instantziekin harremanetan jartzeko bitartekoa da, bai ordezkaritza laboral-profesionalari begira, bai enpresaren bilakaeran etengabe parte hartzeari begira.


Kontseilu Soziala:

Entitateko lan-bazkideei etengabeko partaidetza berma-•

tzeko organoa da.Lan-bazkideak barne-erregimeneko organoen aurrean or-•

dezkatzen ditu langile moduan.Kontseilu Errektorea eta Zuzendaritza aholkatzea du hel-•

buru.Arauak proposatzeko gaitasuna eta Kontseilu Errektoreak •

eskuordetutako erabakitzeko ahalmen batzuk ditu.

Hauek dira Kontseilu Sozialaren funtsezko zereginak: aholka-tzea, informatzea, negoziatzea eta sozietatea kontrolatzea. Kon-tseilu Sozialeko lehendakaria Kontseilu Errektorearen bileretara deitzen dute, eta hitzarekin eta botorik gabe hartzen du parte, Kontseilu Sozialarekin zerikusia duten gaietan. 20 kontseilarie-tako bakoitzak bere geografi a-esparruko langileak ordezkatzen ditu, eta haiekin harremanetan izaten da, gero organoaren bileran haien kezka eta iritziak emateko.

Hona hemen Kontseilu Sozialaren 2008ko jarduerarik garran-tzitsuenak:

Ikuspegi soziolaboraletik:

Negoziazio kolektiboa: Aukera Berdintasunaren Plana, •

sexu-jazarpena edo jazarpen morala gertatzen denerako jarduketen protokoloa, eta familia- eta lan-bizitzak uztar-

tzeko jarduerak bideratzea eta lan-arauetan zehaztutako alderdiak urtean behin doitzea.

Beste negoziazio batzuk. Plantillak Dinamizatzeko Plana •

eta aurre-erretiro eta erretiro aurreratuen plana —diru-laguntzak dituzte eta unibertsalak eta borondatezkoak dira—, adin-baldintzak betetzen dituzten lan-bazkideen-tzat.

Erakunde-ikuspegitik:

Mondragon korporazioko erakundeekiko harremanak. Kon-tseilu Sozialak partaidetza aktiboa du Mondragon korporazioaren erakunde-organoetan (Kontseiluan, Kongresukideen Batzarrean, Lagun-Aro, BGAEren Biltzarrean—, Euskadiko Kutxa haietan or-dezkatu ahal izateko.

Entitatearen bizitzako ohiko jarduerak. Dagozkion zeregin eta eskuduntzak bideratzeko egunez egun egiten dituenak: lan-diziplinaren alorrean eta balorazio profesionalen, jarraipenaren eta kontrol sozialaren alorrean gauzatutako jarduerak.

Laguntzaren eta gizarte-ongintzaren ikuspegitik:

Entitatearen barruan nahiz gizartetik sortzen diren laguntza-eskaerak aztertu eta ematen ditu, adibidez lan-bazkideen aldeko laguntzak eta gizarte-ongintzazkoak, Heziketako eta Sustapeneko Fondoaren (HSFaren) kargura.


Gobernu-organo goreneko kideen, goi-zuzendarien eta exekutiboen ordainsarien eta erakundean betetzen duten lanaren arteko erlazioa

4.5

Kontseilu Errektoreko kideek ez dute ezer jasotzen zeregin hori betetzeagatik. Hortaz, ez dago loturarik ordainketaren eta Enti-tatean egiten duten lanaren artean. Jarraian emango ditugun da-

tuak Batzorde Betearazleko kideek eta adierazten diren ekitaldie-tan Kontseilu Errektoreko kide ziren lan-bazkideek jaso dituzten ordainsariei buruzkoak dira.

Euskadiko Kutxak Ordainketa Aldakorreko Sistema bat du eza-rrita, honako bi modalitate hauetan: Ordainketa Aldakor Kolek-tiboa (OAK) eta Ordainketa Aldakor Indibiduala (OAI). OAK baz-kide langile guztiei aplikatzekoa da, eta Entitatearen funtsezko helburuak betetzearen menpe dago.

Ordainketa Aldakor Indibiduala (OAI), ostera, lan-bazkideen errendimendu indibiduala sustatzeko eta saritzeko xedea duen ordainketa zatia da. Zuzendaritzarekin edo merkataritza-kudeake-tarekin zerikusia duten jarduerak egiten dituzten bazkideei aplika-tzen zaie, bi helburu motaren lorpenean oinarrituta; hona hemen helburu motok:

• Negozioko helburu kuantitatiboak: baliabide hartzekodu-nak, etxeko ekonomietako eta enpresetako inbertsioa, zerbitzuen ondoriozko errendimendua, bezeroak erakarri eta atxikitzea, mar-jinak, kostuak…

• Izaera kualitatiboko helburuak: bazkideak beraien jarduera-eremuetan kudeatzearekin zerikusia dute, eta gizartearen eta ingurumenaren alorretako alderdiak har ditzakete barne. Mota horretako helburuak izan daitezke, adibidez: proiektu zehatzak garatzea, ingurumena kudeatzeko programan planifi katutako jar-duerak aurrera eramatea, Gestio Planean aurreikusitako EGEaren inguruko esku-hartzeak…

Kontzeptua (mila eurotan) 2006 2007 2008

Epe laburrerako ordainketa 1.833 1.907 1.983

Kapitalizatutako itzulkin kooperatiboak + ekarpenaren interesak 641 668 663

Guztira 2.474 2.575 2.646


Halaber, zuzendaritzako bazkideari buruz mailaz goragoko kideak balorazio subjektiboa deritzonaren bidez egiten duen ba-lorazio pertsonala ere hartzen da kontuan. Balorazio pertsonala OAI osoaren % 15ekoa izan daiteke gehienez, eta taldeko kideei buruzko gestio-alderdiak, bazkideen gogobetetasunarekin zeriku-sia dutenak, sar daitezke, hala nola, prestakuntza, parte-hartzea, talde-lana eta abar.

Ordainketaren zati aldakorrak —indibiduala + kolektiboa— ordainketa osoaren % 11,05 osatzen du. Hona hemen izan duen bilakaera:

2006 2007 2008

Ordainketa aldakorra / Ordainketa osoa (%-tan) % 9,64 % 11,05 % 10,64

Gobernu-organo gorenean interes-gatazkak saihesteko ezarritako prozedurak4.6

Entitatearen eta Kontseilu Errektoreko kideen arteko interes-gataz-kak saihesteko, Estatutu Sozialetan eta Balore Merkatuko Jokabi-deen Barne Arautegian ezarritako ezgaitasunen eta bateraezinta-sunen erregimenaz gain, gatazka horiek sor ditzaketen erabakiak hartzeko bozketa-sistemari buruzko arautegi espezifi koa dago.

Prozedura horiek aurreko txostenetan ere jaso izan dira; hona hemen laburtuta:

• Kontseilu Errektoreko kideen ezgaitasunak eta bate-raezintasunak.

Kontseilu Errektoreko kideen zenbait ezgaitasun eta bate-raezintasun Estatutu Sozialetan daude ezarrita. Kontseilu Errek-toreko kidearen eta zuzendari nagusiaren karguak bateraezinak dira, eta bateraezintasun hori horien senitartekoetara ere heltzen da, odol-ahaidetasuneko edo ezkontza-ahaidetasuneko bigarren mailara arte. Kontseilu Errektoreko kideak ezin du kargu hori aldi berean hirutik gora kooperatibatan izan.


• Balore Merkatuko Jokabideen Arautegia.

Bada Balore Merkatuko Jokabideen Barne Arautegi bat, Balore Merkatuko Komisio Nazionalean inskribatua, Kontseilu Errektore-ko kideei ez ezik zuzenean inbertsio-zerbitzuak ematen dituzten langileei ere eragiten diena.

• Kontseilu Errektoreko bozketa-sistemaren erregula-zioa, interes-gatazkak saihesteko.

Bazkide edo hirugarren baten edo hainbaten mesedetan Ku-txaren interesak urratzen dituzten Batzar Nagusiaren eta Kontseilu

Sozialaren erabakiak aurkatu egin daitezke legez. Baina, horrez gain, interes-gatazken inguruko arautegi hauek ere aplikatzekoak dira:

Baldintza jakin batzuk bete behar dira Kutxak beste erakunde batzuekiko dituen obligazioak nahiz eskubideak eratu, indargabe-tu, aldatu, berritu edo azkentzeko asmoa dagoenean, baldin eta kargu haiek edo haien senitartekoak buruak, aholkulariak, admi-nistratzaileak, goi mailako zuzendariak, aholkulariak edo % 5etik gorako partaidetzadun kideak badira, kasuan kasuko erakun-dean.

Erakundeak gizartearen, ingurumenaren eta ekonomiaren aldetik jarraitu behar duen estrategia bideratzeko gobernu-organo goreneko kideei eskatu behar zaizkien gaitasuna eta esperientzia zehazteko prozedurak

4.7

Barne Arautegiak erakunde elkartekideen, ohiko bazkideen eta bazkide kolaboratzaileen hautagaientzako baldintzak ditu ezarri-ta, Kontseilu Errektorerako hauteskundeei buruzko II. kapituluan.

Bai Kontseilu Sozialeko kideen izendapena bai zuzendari na-gusiarena Espainiako Bankuaren goi mailako kargudunen erre-gistroan inskribatzen dira, eta kargua hartzen duenak ez duela legearen edo estatutuen alorrean inolako bateraezintasunik edo ezgaitasunik aitortu behar da.

Kontseilu Errektoreko kideei eskatuko zaizkien gaitasunen eta esperientziaren inguruko zehaztapenik ez badago ere idatziz ja-sota, kooperatiba elkartekideak ordezkatuko dituzten Kontseilu Errektoreko kideak Mondragon korporazioak aurkezten ditu, eta kooperatiba horietan goi mailako karguak izaten dituzte, fi nan-tzen edo kudeaketaren ingurukoak gehienetan. Hortaz, karguaren erantzukizunak betetzeko beharrezko lanbide-trebakuntza izaten dute, hala ekonomian, nola gizarte- eta ingurumen-gaietan.


Gobernu-organo gorenean lan-bazkideak ordezkatzeari dago-kionez, hautagaiak aurkezteko eta aukeratzeko profesionaltasuna-ri eta kargua betetzeko gaitasunari erreparatzen zaie lehenengo.

Kontseilu Errektoreko kideek mekanismo horiei buruzko beha-rrezko informazioa jasotzen dute, Entitatearekiko interes-gatazkak

saihesteko. Kargua betetzerakoan Entitatearen interesak lehenes-tea da horren helburua. Kontseilu Errektoreko idazkari-lanetan letradu bat aritzen da —ez da kontseilaria izaten—, eta, besteak beste, organoko kideen jarduna indarreko legediari, Estatutu So-zialei eta barruko gainerako arautegiei lotzen zaiela bermatzea du zeregin.

Barruko misioaren eta balioen, jokabide-kodeen eta printzipio nabarmenen inguruko adierazpenak, ekonomiaren, ingurumenaren eta gizartearen gainekoak, eta horien ezarpen maila

4.8

Euskadiko Kutxaren misioa, 2009-2012 epealdiko Plan Estrategiko berriaren arabera, hauxe da:

“Bazkide eta bezeroen (batez ere partikular eta enpresen) fi nantza-beharrei erantzutea da Euskadiko Kutxa kreditu-koope-ratibaren helburua. Zentzu horretan, gestioaren eta zerbitzuaren kalitatea lehiakortasunerako elementu bereizgarritzat hartzen du, efi zientzian eta errentagarritasunean toki egokian egotea eta be-zeroak eta bazkideak gogobetetzea lortzeko.

Euskadiko Kutxa Mondragon korporazioaren barruan dago, eta korporazioko erakundeen jarduerari aparteko laguntza ema-nez gauzatzen du, batez ere, gizartea sustatzeko hartuta duen konpromisoa. Baina, horrekin batera, gizartearekiko konpromiso hori bere jarduera-lurraldearen garapen ekonomikora eta soziokul-

turalera ere bideratzen du; Euskal Herriaren kasuan, euskarari eta euskal kulturari arreta berezia eskaintzen die.

Misioa betetzeko, Euskadiko Kutxak konpromisoa hartu du bere lan-bazkideen garapen profesionalarekin eta horien artean konfi antzazko giroa sortzearekin, berrikuntza, talde-lana eta baz-kideen partaidetza aktiboa suspertzeari begira.”

Misio eta Balio Korporatiboen alorrean, Arrasateko Esperien-tzia Kooperatiboaren Oinarrizko Printzipioak aipatu behar dira. 1987an egin zen Kooperatiben I. Biltzarrak onetsi zituen, eta Euskadiko Kutxaren enpresa-, gizarte- eta ingurumen-estrategian zeresana eta eragina dute. Funtsean, hauek dira, laburbilduta, Oi-narrizko Printzipiook:


I. Atxikimendu askea: Sortzen ditugun lanpostuetan zabalik egoten gara jarduteko gaitasun profesionala frogatzen duten gi-zon eta emakume guztien aurrean.

II. Antolamendu demokratikoa: Bazkide langileen oinarriz-ko berdintasunean funtsatua; horrek pertsona bat boto bat dioen praktikari loturiko antolamendu demokratikoa eskatzen du.

III. Lanaren subiranotasuna: Natura, gizartea eta gizakia eraldatzen duen faktore nagusia eta, ondorioz, sortutako aberas-tasunaren banaketan funtsezko hartzekoduna den aldetik

IV. Kapitala menpeko tresna besterik ez da: Lanaren men-pe dagoen eta enpresaren garapenerako behar den tresna den aldetik, ordainsari mugatua eta lortutako emaitzekiko lotura zuze-nik gabekoa esleituko zaio.

V. Gestioan parte hartzea: Autogestioaren garapen progre-siboa eskatzen du, bazkideek enpresaren gestioan parte hartuz.

VI. Ordainketa solidarioa: Kooperatiba bakoitzaren bene-tako ahalbideen araberakoa eta solidarioa, bai Entitatearen ba-rruan, bai inguru sozialean.

VII. Elkar-lankidetza: Ikusmolde bateratuak, emaitzen bir-moldaketak eta bazkide langileen transferentziak eragiten dituz-ten sinergiak bilatzeko inplikazioa.

VIII. Gizartea eraldatzea: Emaitzen zatirik handiena berriro inbertituz, kooperatibetan lanpostu berriak sortuz eta garapen ko-munitariorako ekimenak bultzatuz.

IX. Izaera unibertsala: Demokrazia sozialaren alde dihardu-ten guztiekiko solidarioa izan eta bake-, justizia- eta garapen-hel-buruak konpartitzea.

X. Heziketa: Prestakuntza kooperatibo eta enpresarialera be-har beste giza baliabide eta bitarteko ekonomiko bideratuz.

Mondragon korporazioak garatu duen Kudeaketa Eredu Korpo-ratiboak Oinarrizko Printzipio horiek hartu ditu abiapuntutzat, eta egunez eguneko enpresa-kudeaketan nola praktikan jarri aztertzen du. Hona hemen eredu hori islatzen duen grafi koa:


2007an, Euskadiko Kutxak bere egin zuen Kudeaketa Eredu Korporatibo hori, eta Entitatean zenbaterainoko ezarpena zuen ikusteko lehen autodiagnostikoa egin zuen. Zenbait arlotan hobetzeko alderdiak aurkitu zirenez, 2008an aurrerapenak egin ziren eta 2009an garatzeko aurreikuspenak egin. Horrela, bada:

• Kalitate Departamentuaren antolamendua hedatu egin da, eta Euskadiko Kutxaren Kudeaketa Eredua garatzeko ardura eman zaio. Izena ere aldatu egin zaio: Kalitatearen eta Kudeaketa Ere-duaren Departamentua da orain.

• Lidergoa Kudeatzeko Proiektuaren lehen fasea bideratu da. 2. fasea 2009an izango da, eta lehen mailako 55 liderren esku-duntzak garatuko dira. Proiektu horretan, 100 pertsonatik gora ibili ziren balioak idazten.

• Berrikuntzaren alorreko jarduera fi nkatu egin da. 2009an, dagoeneko identifi katuta dauden 3 proiektu garatzen jarraituko dugu, eta Berrikuntza Batzordeak ekimen berriak baloratu eta aukeratuko ditu.

• EGEaren Batzordea abiatu da, Zuzendaritza Batzordearen eskuordeko batzorde moduan, eta 4 lan-ildo identifi katu ditu, 2009an garatzen jarraitzeko.

• Enpresen bankarako antolamolde berria ezartzeari ekin zaio, eta, berrikuntza nagusien artean, enpresa-kudeatzaile mota berria sortu da. Dena den, 2009an ez zaio aurrerakada handirik emango, enpresek oro har bizi duten egoera ekonomikoa tarteko.

• 2009-2012 epealdirako Plan Estrategikoa egin da. Aginte Taula Integrala egitea, baina, 2009rako utzi da, kudeaketa-infor-mazioari osagai estrategikoa erantsi ahal izateko.

Bestalde, Euskadiko Kutxaren barruko eta kanpoko harrema-nen bereizgarri den harreman etikoaren ondorioz, Jokabide Profe-sionalaren eta Lanbide Sekretuaren Kodeak onetsi dira. Hauek dira horien alderdirik esanguratsuenak:

Jokabide Profesionalaren Kodea.

Lan-bazkideak honako printzipio hauetan oinarritu behar dira bezeroekiko eta lankideekiko harremanetan: inoren interesekiko independentzian; erantzukizunean, eta, beraz, lan-bazkideen jokabideak banakakoa eta etikoa izan behar du; profesionalta-sunean, bezeroei eman beharrezko zerbitzuan kalitateari lehenta-suna emanez eta indarreko barruko nahiz kanpoko arauak betez, eta Lanbide Sekretuaren Kodean garatzen den konfi dentzialta-sunean.

Kode horren arabera, lan-bazkideek ezin dute diru, opari eta bestelako arreta neurrigaberik jaso bezero eta hornitzaileengan-dik, euren zereginak betetzeko baldintza moduan hartzeko arris-kua egon daiteke eta. Bazkideren batek opari bat edo bestelako onuraren bat jasotzeko proposamena jasotzen badu, helburu horrekin eratuta dagoen jarraipen-organoari jakinarazi behar dio, neurrigabea den edo bere zereginean baldintzatzaile izan daite-keen erabakitzeko.


Lanbide Sekretuaren Kodea.

Kutxan egiten den lana dela-eta eskuratzen den informazio pertsonala eta fi nantzarioa isilpean gordetzeko betebeharra ezar-tzen du kode horrek. Orobat, informazio hori norberaren intere-sean eta bezeroen kalterako erabiltzea galarazten du. Bestalde, egoerarik konprometituenetan nola jardun eta haiei erantzun egokia nola eman ezartzen du.

2008an Bankuko Jardunbide Egokien Gidaren bertsio be-rria ere atera da, Espainiako Bankuak urtean behin argitaratzen

duen Erreklamazio Zerbitzuaren Txostenean erabilitako esaldiari jarraiki. Txosten horretan, fi nantza-erakundeetako bezeroek haien jarduera zehatzen aurka izaten dituzten kexak jasotzen ditu, eta jardunbide egokiaren nondik norakoak fi nkatu. Bazkideen profe-sionaltasuna handitu eta bezeroekiko zerbitzua hobetzeko hel-burua du gida horrek, eta gai hauek ukitzen ditu: hartzekodunak, maileguak, kredituak eta abalak, kreditu- eta zordunketa-txarte-lak, atzerriko moneta, zerbitzuen komisioak, banku-sekretua eta informazioa eta kapitalak zuritzea.

Gobernu-organo gorenak erabilitako prozedurak, erakundeak ekonomiaren, ingurumenaren eta gizartearen inguruko eginkizunak zehaztu eta kudeatu egiten dituela egiaztatzeko, loturiko arriskuak eta aukerak barne hartuta, eta nazioarteko estandarrak, jokabide-kodeak eta pintzipioak betetzen dituela egiaztatzeko

4.9

Estatutu Sozialen 14. artikuluaren —Informazioa jasotzeko eskubi-dea— arabera, Batzar Nagusiak ekitaldi ekonomikoari buruzko kontuen gainean eztabaidatu eta erabaki behar duenean, deialdia argitaratzen den egunetik Batzarra egiten den egunera arte ho-nako agiri hauek plazaratu beharko ditu: Balantzea, Galdu-iraba-zien Kontua, Txostena eta soberakinak banatzeko proposamena. Informazio horri EGEaren txostena erantsi zaio, 2005. urtetik.

Kontseilu Errektorea kide anitzeko organoa da, eta honako zeregin hauek ditu gutxienez: goi mailako kudeaketa, zuzenda-

riak gainbegiratzea eta Entitatea ordezkatzea, legeari, Estatutuei eta Batzar Nagusiak fi nkatutako politika orokorrari men eginez. Ohiko bilera hilean behin egiten du. Dena den, aparteko deial-dia ere egin dezake, lehendakariaren ekimenez edo, gutxi jota, kideetako bik, zuzendari nagusiak edo Kontseilu Sozialak (kide gehienek arrazoitutako eskaera eginez), eskatzen badute. Kon-tseilariek beren zeregina gauzatzeko behar duten informazioa En-titateak ematen die.

52Caja Laboral Memoria de Responsabilidad Social Empresarial 2008

4.4 puntuan Kontseilu Sozialak dituen erabakitzeko esku-duntzak eta negoziatzeko, aholkatzeko, informatzeko eta gizar-te-kontrolerako gaitasunak deskribatzen dira, bai eta Entitateko gobernu-organo nagusietan duen partaidetza ere.

Ingurumen Batzordea da Euskadiko Kutxaren zuzendaritzaren baitan ingurumen-sistema ISO 14001en arabera kudeatzeaz ardu-ratzen dena; 2001etik du ziurtagiri hori. Sistema horri jarraiki, ur-tean egitura eta programa jakin batzuk ezarri behar ditu, inguru-men-politika ezarri eta zehaztutako helburuak lortzeko. Programa hori (adierazleen bilakaera, barruko eta kanpoko ikuskaritzak…) etengabe jarraitu eta berrikusten da hobetu beharrekoak antze-mateko, eta urtean behin Zuzendaritza Nagusiaren esanetara jar-tzen da.

Euskadiko Kutxak EGEaren Batzordea sortu du 2008an. Zuzen-daritza Batzordearen organo ordezkari iraunkorra izango da, eta EGEaren alorreko politikaren inguruan aholkatzeko ardura izango du. Interes-taldeekin komunikatzeko bideen bitartez aurkitutako igurikimen erantzungabeak artatzeko hobekuntza-ekintzak iden-tifi katu eta kudeatzeaz arduratzen da.

Bezeroen Arreta Zerbitzuaren jarduera Espainiako Bankuak xedatutako jarraibideei lotuta dago. Entitateak eskaintzen dituen produktu eta zerbitzuen inguruan garatutako prozesuek eragin di-tuzten inpaktuak kudeatzeko ekimena da. Zerbitzu horren datuak Urteko Txostenean aurkezten dira urtero, eta, Batzorde Beteara-zlean aztertu ondoren, Kontseilu Errektorearen esanetara jartzen dira.


Gobernu-organo gorenaren jarduera ebaluatzeko prozedurak, ekonomiaren, ingurumenaren eta gizartearen inguruko betekizunei dagokienez, bereziki

4.10

• Kudeaketaren alorreko ebaluazioa eta kontrola.

Euskadiko Kutxaren enpresa-kudeaketa, kreditu-kooperatiba den aldetik, Entitatearen Zuzendaritza Nagusiari dagokio oso-osorik. Dena den, lankide zuzenekoenek lagundu egiten diote, alegia Zuzendaritza Batzordea eta Batzorde Betearazlea osatzen dutenek.

Kontseilu Errektorea, bere aldetik, goi mailako kudeaketaz eta zuzendariak gainbegiratzeaz arduratzen da, eta haien jarduera kontrolatu, enpresa-plangintza onetsi, negozio-helburuak bete-tzen diren kontrolatu eta abar egiten du. Azkenik, sozietate-ku-deaketa aztertzea Batzar Nagusiaren ardura da.

Kontseilu Soziala instantzia aktiboa da, eta Zuzendaritzak gau-zatzen duen kudeaketari jarraipena eta kontrola egitea du xede. Horrela, bada, Kontseilu Errektoreko lehendakaria eta zuzendari nagusia Kontseilu Sozialaren ohiko bileretara joaten dira. Zuzen-daritzak kudeaketaren deskargua egiten du han, eta kontseilariek euron iritzi, kezka eta iradokizunak zuzenean jakinarazteko auke-ra dute.

Kontseilu Sozialak, bestalde, informazioa jaso behar du, enpre-sa-plangintzaren funtsezko alderdiei buruz eta, oro har, pertso-

nalaren politikan, antolamendu orokorrean, bazkideen oinarrizko lan-baldintzetan eta Euskadiko Kutxaren barruko harremanetan eragin zuzena duten arau, gidalerro, azterketa eta erabakiekin lo-turiko gaietan.

• Jardueren inguruko erantzukizunaren eta etikaren alo-rreko kontrola.

Entitateko Kontseilu Errektoreak, bestalde, Jokabide Profe-sionalaren Kodea onartu zuen, gaia Kontseilu Sozialak aztertu ondoren. Entitateko langileek eta kargudunek nahitaez ezagutu eta bete behar dute kode hori (ikusi 4.8 adierazlea). Entitateko lan-gile eta lan-bazkide guztiek bete beharreko kode horrek indepen-dentziari, erantzukizunari, profesionaltasunari eta konfi dentzialta-sunari lotutako printzipioak hartzen ditu barne. Hornitzaileekiko harremanetan ere erabiltzen da kode hori. Horrela, Entitatearen jarduerekin interes- eta lehia-gatazkak sor ditzaketen gaiak bazter-tu egiten dira, berariazko baimenik ematen ez bada, betiere (ikusi 4.8 adierazlea).

Era berean, korporazio-gobernuari buruzko txostenean aipa-tzen denez, Kontseilu Errektoreko bozketa-sistema araututa dago, Entitatearen eta kontseilarien artean sor daitezkeen interes-gataz-kak saihesteko (ikusi 4.6 adierazlea).


Erakundeak ezarritako zuhurtzia-printzipioaren deskribapena4.11

Konpromisoak

Euskadiko Kutxak, fi nantza-erakundea den aldetik, ez du inguru-menean zuzeneko eragin handirik sortzen. Dena den, ISO 14001en arabera ezarritako eta AENORek urtero ziurtatutako Ingurumena Kudeatzeko Sistemaren bidez, izan daitezkeen inpaktuak ebalua-tzen dira etengabe eta horiek txikitzeko hartu beharreko neurriak ezartzen.

Aipatzekoa da, halaber, 2001ean abian jarri zenetik kreditu-in-bertsioei eta sinadura-arriskuei lotutako arriskuen azterketan ingu-rumen-irizpideei sarbidea ematea ere aurreikusten duela sistema horrek. Altxortegia, balore-zorroa eta aktibo monetarioak kanpo utzi dira. Arriskuak kudeatzeko prozeduraren bidez, Entitateari fi -nantzaketa eskatzen dioten enpresen Ingurumen Arriskuaren eba-luazioa arautzen da. Ez zaio erreparatzen fi nantzaketa-eskariaren zenbatekoari. Halaxe dago jasota Ingurumen Dimentsioaren ku-deaketaren ikuspegian eta FS2 eta FS3 adierazleetan.

Ingurumen-arriskuei aurrea hartzeaz gain, bere jarduera-sek-toreko arriskuak kudeatzen ditu Euskadiko Kutxak. Hauek dira arriskuok: kredituari, merkatuari, likideziari, interes-tasari eta era-giketei dagozkionak.

Arriskuaren Gestioa eta Kontrola hobetzeari dagokionez, Eus-kadiko Kutxa bere sistemak Kapitalari buruzko Basileako Akordio

Berrira egokitzen ari da, Arriskuaren Kudeaketa Globala kontzep-tuaren baitan.

Zehazki, barruko prozesuetako hutsegiteei, langileen efi zien-tzia faltari, sistema desegokiei eta kanpoko aldagaiei ukitzen dien arrisku horrek, emaitza-kontuaren bidez balioa sortzeari zuzenean eragiteaz gain, gizarte-eragileek, arau-emaileek, bezeroek eta jen-deak oro har Entitaterengan jarritako konfi antzari eta haren os-peari ere eragiten dio zeharka. Metodo aurreratuen bidez kudeatu eta kontrolatzen da arrisku hori, eta, horretarako, Entitatearen barruko ereduak erabiltzen dira. Urtean behin, Entitateko arris-kuak ebaluatzen dira, eta, ondoren, arriskurik larrienak arintzeko ekintza-planak ematen.

Ingurumenaren eta ospearen inguruko arriskuak kudeatzea-ri lotuta, klima-aldaketaren aurkako Stop CO

2 Euskadi ekimena abiatzen lagundu duten hogei enpresen artean izan da Euskadiko Kutxa, Plus Enpresa Elkartekide moduan. Klima-aldaketaren Euskal Bulegoaren bidez, energiaren, garraioaren eta iraunkortasunaren ikuspegitik enpresen, herri-administrazioen eta EAEko hiritarren artetik abiatzen diren plan, ekimen eta programak koordinatzea eta laguntzea da ekimen horren asmoa. Euskadiko Kutxa ekimen horretan hasiera-hasieratik parte hartu duen enpresa fi nantzario bakarra da.


Euskadiko Kutxak hartu duen konpromisoaren arabera, isuri-iturrien eta berotegi-efektuko gasen isurketen hasierako inben-tarioa egingo du, ekimenaren isuri-kalkulagailuaren bidez. Gero,

egiaztapen-prozesu bat egin ostean, Entitatean eta inguruan CO2 isurketak murrizteko neurriak hedatu eta sustatu behar ditu.

Kanpoan garatutako gizartearen, ingurumenaren eta ekonomiaren inguruko printzipioak eta programak, eta erakundeak sinatu edo onartutako bestelako ekimenak

4.12

Aurreko txostenetan bildu dira, xehetasunez, Euskadiko Kutxak garatutako printzipio edo programak eta ontzat emandako eki-menak, hala nola, 2006an Nazio Batuen Mundu Itunari atxikitzea —2008an aurrerapenaren txostena egin da, EGEaren txosteneko atal batean— eta 2007an Autocontrolen, merkataritza-komunika-zioa autorregulatzeko elkartean, sartu izana. Hauek ere martxan izan ditugu:

• Erakunde Publikoekiko akordioak.

Emakunderekiko hitzarmena eta eskualde hauetako udale-tan euskara sustatzeko eta lankidetzan aritzeko itunak: Goierrin,

Debagoienean, Buruntzaldean eta UEMAn (Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea).

• Erakunde pribatuekiko akordioak.

Kontseiluarekin (Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseilua-rekin), lankidetza-hitzarmenak sinatuta dituzten udalerrietan eus-kararen erabilera sustatzeko, eta Caritas, Partaide (Ikastolak) eta Médicus Mundirekin, elkartasunezko txartelak ateratzeko. Gaine-ra, Euskadiko Kutxak “BAI EUSKARARI ZIURTAGIRIA” logotipoa erabiltzen du; agiri horrek euskararen erabilera sustatzen duen erakundea dela egiaztatzen du.


Erakundea partaide duten elkarte nagusiak eta/edo laguntzaile duten nazioko eta nazioarteko erakundeak

4.13

2007ko txostenean zehaztutako elkarteekiko harremanei eutsi egin die. Hona hemen elkarteok:

• Kooperatibismoaren eremuan: Europako Banku Kooperati-boen Elkartea, Kreditu Kooperatiben Nazio Batasuna (UNACC), Euskadiko Kreditu Kooperatiben Federakundea eta Euskadiko Kooperatiben Konfederazioa.

• Iraunkortasunaren eremuan: Euskadiko Kutxak bat egin du Eusko Jaurlaritzak iraunkortasunaren alde hartutako konpromi-soarekin. Horrez gain, Iraunkortasunaren aldeko Euskal Enpresen Elkarteko (IZAITEko) eta MCCko Ingurumen Batzordeko kide da.

• Beste eremu batzuetan: EFMA (European Financial Marke-ting and Management Asociation), Visa España, Sermepa (or-

dainbideen zerbitzua), IAI (barne-ikuskarien institutua), Eurobits (kooperatiban zerbitzu digital aurreratuen zerbitzuak berritzearen bidez ekonomia digitala garatzeko konpainia), Autel (telekomu-nikazioetako erabiltzaileen elkartea), APD (zuzendaritzan aurrera egiteko elkartea), GREFF (fi nantza-erakundeak prestatzeko ardu-radunen taldea)…

Gaztempresa Fundazioa aipagarria dugu. Enplegua sortu eta mantentzeko ekimenei laguntzea eta horrelako ekintzak garatzea dira haren helburuak. Gazteei ematen diete lehentasuna, baina enpresa txiki sortu berrien eta gizarteratze-proiektuen alorrak ere jorratzen dituzte, betiere enplegua sortu eta mantentzeko bidean aurrerapausoak emateko (ikusi EC1).


Erakundeak kontuan hartzen dituen interes-taldeen zerrenda4.14

Interes Taldeen parte-hartzea

2009-2012 Plan Estrategikoan interes-taldeen zerrenda berrikusi ostean, honako hauek mantentzea erabaki da:

• bazkideak.

• bezeroak.

• gizartea.

Hausnarketa estrategiko honetan, partaidetza eta dedikazio handia izan dira bereizgarri, eta, ondorioz, aurrekoak ez bezalako balioak zehaztu dira; izan ere, eragiketari eta enpresari begira egon ordez, pertsona hartu dute helburutzat. Horrela, bada, bes-te interes-talde bat sortu da:

• pertsonak.

Erakunde partaidetuak eta elkartekideak eta Hornitzaileak interes-taldeen ordez, hauxe sortu da:

• aliatuak eta hornitzaileak.

Hornitzaileak edo kontratistak agente ekonomikoak dira, eta Euskadiko Kutxak harremanak ditu horiekin. Bi aldeon arte-ko harreman ekonomiko eta profesional horietan, igurikimen eta mekanismo jakin batzuk izaten dira tarteko. Halere, ez dago iraunkortasunaren oinarri diren ekonomiaren, gizartearen eta in-gurumenaren alorreko inpaktuekin zerikusia duten igurikimenen azterketa formalik. Beraz, EGEaren proiektuan aurreikusitako hainbat aurrerapen-ildotan epe ertain eta luzera aurrera egiteko asmoa du Euskadiko Kutxak.


Erakundearen konpromisoa duten interes-taldeakzehaztu eta aukeratzeko oinarriak

Interes-taldeak bereganatzeko irizpideak, haien motaren eta kategoriaren arabera parte hartzeko maiztasuna barne

4.15

4.16

2000. urtean, EFQM eredua gestio-eredutzat hartu zuenean, bere interes-taldeak zein ziren zehazteko hausnarketa egin zuen Eus-kadiko Kutxak. Orduz geroztik, Plan Estrategikoak prestatzean, berriro egiten du hausnarketa hori.

2007. urtean, MCCren Kudeaketa Eredu Korporatibo berria eta EGEaren ingurukoak ebaluatzeko egindako proiektuen artean,

hornitzaileen behar eta igurikimenak gehiago kontuan hartzeko beharra ikusi zen. Izan ere, iraunkortasunaren inguruko jardunbide egokietan sentikortzeko Entitateak lan handiagoa egin dezakeen interes-taldeetako bat da. 2009-2012 Plan Estrategikoan fi nkatu egin da behar hori, eta Aliatuak eta Hornitzaileak interes-taldea sortu da.

Ondoren, interes-talde horietako bakoitzaren eta Entitatearen artean harreman egonkorra bermatzeko ezarritako oinarrizko bitartekoak azalduko ditugu. Bitarteko horiek alderdi interesdu-nen arteko elkarrizketa eta esperientzia aberasgarriak partekatzea ahalbidetzen dute, bai eta horien iradokizunak eta aholkuak Eus-kadiko Kutxako gobernu- eta gestio-organoetara helduko direla ziurtatu ere. Hona hemen:

Bezeroen ingurukoak:

• Zorroak eta Bezeroak Kudeatzeko Ereduak zerbitzuaren pertsonalizazioa eta bezeroaren arretaren kalitatea hobetzeko hel-burua du, eta sukurtsala da bezeroarekiko lehen harremanaren kokalekua. Sukurtsalaren funtzionamendua egituratzeari dago-kionez, 2008an Enpresetan Espezializatutako Gestoreen egitura

berria orokortzeko lehen faseari ekin zaio. Kanpoan homologatu-ta izateaz gain, espezializazio maila handiagoa dute gestoreok.

• Bezeroaren Arreta Zerbitzuaren (BAZaren) jarduera, bezeroen kexen, erreklamazioen eta iradokizunen kudeatzailea.

• Interneteko postontzien erabilera sustatzea, bezeroen eskae-rak eta iritziak helarazteko erabilgarritasun handiko bitarteko gisa. Une honetan, bezeroei zuzendutako hainbat postontzi ditugu. Be-zero gazteek berezi bat dute, BAZarenaz gain.

• Emandako zerbitzuaren kalitateari buruzko inkestak siste-matikoki egitea. Bi urterik behin KBGI (Kanpoko Bezeroaren Go-gobetetasunari buruzko Inkesta, bezero partikularrei zuzendua) deritzan inkesta egiten da eta, hiru urtean behin, EGI (Enpresen


Gogobetetasunari buruzko Inkesta) izenekoa. Urtean behin, Sti-ga enpresaren EQUOS azterketa, banku-merkataritzako sareen kalitate objektiboari buruzkoa, egiten da. Bestalde, hilean be-hin, sukurtsaletako arretaren eta zerbitzuaren kalitateari buruzko inkesta egiten zaie bezeroei (Euskal Herriko Sarean) eta bezeroari zuzendutako zerbitzuaren eta arretaren kalitatearen ikuskaritza (Hedapen Sarean).

• Produktuen eta publizitate-kanpainen aurretik eta atzetik testak eta Focus Group edo bezeroekiko bilerak egitea; horietan eta lehen aipatu ditugun kalitate-inkestetan oinarrituz, Bezeroen Arretako Jardunbide Egokien Gidak egiten dira.

• Sektore publikoko bezeroei dagokienez:Herri-administrazioek bultzatutako hitzarmenen kudeaketan laguntzea eta instituzio publiko batzuekin partaideturiko so-zietateetako gobernu-organoetan parte hartzea.

Kooperatiba elkartekideek lotura estua dute Euskadiko Ku-txarekin, besteak beste, honako hauen bitartez:

• Ordezkariek presentzia maioritarioa dute eta zuzenean har-tzen dute parte Entitatearen gobernu-organo nagusietan, eta Eus-kadiko Kutxako ordezkariek Mondragoneko organo nagusietan hartzen dute parte.

• Gestio Unitate espezializatua kooperatiben sektorera bidera-tuta dago, eta kooperatiba elkartekideetarako bisitaldiez eta be-raiekiko harreman sistematikoez arduratzen da.

• Bi urterik behin, emandako zerbitzuaren kalitateari buruzko inkesta egiten da.

Euskadiko Kutxako bazkide langileen ingurukoak:

• Oinarrizko gobernu-organoetan (Batzar Nagusian eta Kon-tseilu Errektorean) eta plan estrategikoak eta gestio-planak presta-tzen hartzen dute parte, eta erabakitzeko gaitasuna ere badute.

• Eskuordeturiko ahalmen handiak dituen Kontseilu Sozialaren jarduera.

• Lan-bazkideen bilera sistematikoak: prestakuntza-ordua sukurtsalen sarean, hileroko informazio-bilera Zerbitzu Zentrale-tan, lehendakariarekin eta zuzendari nagusiarekin aldizkako bile-rak eta abar.

• Bazkide langile guztien eskueran dagoen barne-iradokizune-tarako sistemaren funtzionamendua.

• Pertsonen Gogobetetasunari buruzko Inkesta (PGI) eta Ba-rruko Bezeroaren Gogobetetasunari buruzko Inkesta (BBGI) siste-matikoki egitea, lehenengoa bi urterik behin eta bigarrena urtero.

Gizarte osoaren ingurukoak:

• Urtean behin Heziketako eta Sustapeneko Fondoaren ba-rruan gizarte osoari zuzendutako laguntzak banatzean, deszen-tralizazioari eta jarduera kopuru ahalik eta handienera heltzeari ematen zaio lehentasuna.


• Gizartearen edo ingurumenaren sustapenean diharduten irabazi-asmorik gabeko hainbat elkartetako —Izaite, Stop CO2 Euskadi…— kide da, eta zuzenean hartzen du parte haien ku-deaketan.

• Hainbat erakunderekin lankidetzan, aldizka sariak ematen ditu, hala nola, Euskaldun Unibertsalaren Saria (Eusko Jaurlaritzarekin batera), Elkartasunari emandako Nafarroa Saria

(Nafarroako gobernuarekin lankidetzan), Humanitateen Saria (Eusko Ikaskuntzarekin batera), Enpresa Berrikuntzaren Saria (EITBrekin) eta abar.

• Aurten, Ikerfel enpresaren Omnibus azterlanaren datuak lortu ditugu. 2008ko abenduan egindako 3.000 elkarrizketaren bidez, konfi antzaren aldagaia neurtzen du, EAEko eta Nafarroako fi nantza-merkatuetan.

Interes-taldeen parte-hartzeak eragindako kezka eta alderdi interesgarriak, eta erakundeak nolako erantzuna eman dien txostena egitean

4.17

Interes-taldeekin komunikatzeko eta elkarrizketak izateko meka-nismo horiek —4.16 puntuan ez ezik, PR5en ere deskribatu dira— haien kezka, interes eta lehentasunak antzemateko aukera ema-ten diote Euskadiko Kutxari. Interes-taldearen arabera, honako hauek dira:

Bezeroen igurikimenak

• Langileak eraginkorrak, profesionalak eta arduratsuak izan daitezela, ez dezate hanka-sartzerik egin eta gaitasuna izan de-zatela beraien eskaera eta beharrei erantzuteko. Kalitate objeti-boa: produktuak azal ditzatela, azalpen argien bidez, informazioa idatziz eman dezatela eta sukurtsalak kanpotik ikusteko moduan bereizita egon daitezela. Atseginak eta konfi antzazkoak izan dai-tezela eta bezeroari tratu pertsonala eman diezaiotela.

• Beharra dagoenean sukurtsaletako langile eta zuzendarie-kin hitzordua fi nkatzea erraza izan dadila. Langileek interesa izan dezatela bezeroa ezagutu, aholkatu eta artatzeko. Itxaronaldiak murriztu daitezela, batez ere banakako arreta behar duten beze-roenak.

• Enpresak aholkularitza pertsonalizatua jaso dezala, balio erantsi moduan. Enpresa-kudeaketaren inguruko aholkularitza eman diezaiotela; enpresa-kudeaketan laguntzea eskatzen dute.

• Lineako bankurik onena izatea eta postamail gehiago ustia-tzea. Hauek hobetzea: lesasinga, rentinga, confi rminga, kobran-tza eta ordainketa elektronikoak, papearen erabilera (murriztea) eta kontuen eta eragiketen informazioaren kalitatea.


Bestalde, 2008an hankaz gora jarri da ingurune ekonomikoa. Ondorioz, eragin handiko krisi-egoera honetan, bezeroen iguri-kimen berriei egokitu die Euskadiko Kutxak eskaintza. Horrela, bada, proiektu hauek atera dira merkatura: Top bezeroak (atxi-kipen handienekoak) aholkatzeko eredua, bezeroak eta zorroak kudeatzeko eredua, enpresa-bankako eredua, interes-taldeen eta pertsonen beharren kudeaketa eta bezeroekin harremanetan dau-den pertsonen gaitasunak eskuordetzea. Proiektu horiek bezeroek jasotzen dituzten eraginkortasun, profesionaltasun, kalitate eta aholkularitza berezitua sendotzea dute helburu.

Arreta eta aholkularitza hobetzeko asmoz, baina aholkatzeko eta saltzeko bitartekoetan erreparatuta, kanal anitzeko bankuaren proiektua ere merkaturatu da.

Zerbitzuaren kalitateari jarraipena egiteko, berriz, kudeaketan laguntzeko bi gida ere sortu dira: bezeroen arretari zuzendua bata eta Hipoteka Lasaigarriari buruzkoa bestea. Hipoteka Lasaigarriak malgutasuna eskaintzen du, familiek ordainketei erantzuteko zail-tasunak izaten dituztenerako.

Krisialdiaren eraginak arintzen laguntzeko neurrien ildotik, Euskadiko Kutxak enpresekin eta familiekin hartu dituen konpro-miso kuantitatiboak jaso dira 1.2 adierazlean.

Bada beste datu esanguratsu bat: bezeroengandik jasotako 6.000 komunikaziotik gora abiapuntutzat harturik, eragiketetan eta produktuetan aldaketak egiteko 68 ideia jaso ditugu, eta ho-rietatik 20 martxan jarri dira.

Bazkide kooperatiben igurikimenak

• Bezeroa den aldetik, kobrantzak aseguratzea, prozesu admi-nistratiboak errazten dituzten produktuak eskaintzea eta faktura-zio elektronikoa.

Bazkide langileen igurikimenak

• Barruko komunikazioa, Zuzendaritzarekiko harremanari lo-tua, jasotako orientabideak eta komunikazio-kanal formalen era-ginkortasuna.

• Prestakuntza-ekintza jakin batzuk eraginkorrak izatea. Eten-gabeko prestakuntza eskatzen da, eta denentzat gainera, banku-eragiketetan eta produktu eta zerbitzu jakin batzuetan.

• Prozedurak: lanak behar bezala zehaztea, jardueran atzera-elikadura egotea, lanbide-garapenerako planak eta lanbide-gara-penari, prestakuntzari, sustapenari eta konpentsazioari lotutako burutzapenaren ebaluazio-sistemak.

• Neurri eraginkorrak hartzea, norbere bizitza eta lanekoa uz-tartzeko.

• Prozedurak hobetzea, partaidetzari eta atzeraelikadurari buruzkoak, batik bat.

Txosten honetan, 2008an garatutako proiektuak jaso ditugu, hala nola, Lidergoaren Kudeaketa, Plantillen Dinamizazioa eta Ber-


dintasun Legea, bai eta prestakuntzari, barruko komunikazioari eta jardueraren ebaluazioari eta burutzapenari loturik 2009an bi-deratzeko asmoa daudenak ere. Pertsonen igurikimenei erantzu-tea da horien guztien xedea.

Gizartearen igurikimenak

• Berdeguneak baso-berritzea, bertako basoa berreskuratzea, mendi-ibaiak garbitzea, kanpainen bidez gizartea sentikortzea, hondakinak birziklatzea.

• Gizarte-ekintzarako helburu gustukoenak: premia handiena dutenei, 3. adinekoei, ezinduei eta gazte-haurrei laguntzea.

• Enpresa-jokabidearen kodeak: pintzipio etikoak aitortzea, in-bertsioetan garden jokatzea, kapital-zuriketa baztertzea, legearen

barruan jardutea. Inbertsioetan: kotizatutako konpainiei buruzko informazioa ematea, enpresak jardueren edo ospearen arabera bereiztea, inbertsio-fondo etikoetara eta arduratsuetara jotzea.

• Hornitzaileen katea kontrolatzea: hornitzaileek legedia betetzen dutela eta ez dituztela oinarrizko eskubideak urratzen egiaztatzea.

Euskadiko Kutxak honela erantzuten die igurikimen horiei: basoak landatuz, Stop CO2 Euskadirekin bat eginez, gizarte-hel-buruetara ekarpenak eginez (HSF osagarriaren bidez), inbertsio- eta aurrezki-produktuei (ez fi nantza-tresnei bakarrik) Mifi d fi lo-sofi a aplikatuz, hornitzaileak ebaluatzeko sistemaren bidez. Hori guztia txosten honetan jaso dugu zehaztasunez.

n

5. kudeaketa-ikuspegiak eta jardueraren adierazleak


Kudeaketaren ikuspegiari buruzko informazioa

FS1. Negozio-lineei aplikatutako ingurumenaren eta gizartearen alorretako politiken deskribapena.

Finantza arlo espezifi koa

Euskadiko Kutxaren helburua, haren misioan jasota dagoenez, bazkide eta bezeroen (partikular eta enpresen) fi nantza-beharrei erantzutea da. Horrenbestez, kooperatiba elkartekideak eta Mon-dragon Taldeko beste sozietate batzuk dira Euskadiko Kutxaren enpresa-inbertsioaren onuradunik behinenak.

Gizarte-eraldaketa osagai nagusi duten hainbat enpresaren multzoa da Mondragon korporazioa, eta helburu ekonomikoak ez ezik, Taldea osatzen duten enpresetako langileen/jabeen par-taidetza eta autokudeaketa ere bilatzen du. Euskadiko Kutxak merkatuko eta lehentasunezko harremanetan oinarritzen ditu Tal-deko kooperatiben fi nantzaketa eta banku-zerbitzuen eskaintza, dibertsifi kazio logiko baten baitan, betiere. Horrela, bada, koope-ratibek jasotzen dituzten lehentasunezko prezioak berdinak dira

denentzat, eta, beraz, txikienek ere handienek (eta negoziazio-gaitasun handienekoek) bezalako baldintza ekonomikoak balia-tzen dituzte, eta hori abantaila handia da.

Gainera, Euskadiko Kutxak enpresa horien garapena bultza-tzen du, hau da, lanpostu berriak sortzea bilatzen du. Horreta-rako, Mondragon Inversiones sozietateari fondoak ematen diz-kio, dohaintza moduan, eta hori kooperatibek estatuan nahiz nazioartean bideratzen dituzten proiektuen zati bat fi nantzatzeaz arduratzen da. Euskadiko Kutxak, halaber, fondoak ematen dizkio Mondragon fundazioari, besteak beste, kooperatibek beren kabuz edo sektore bakoitzeko beste enpresa batzuekin batera sustatu-tako ikerketa-zentroen garapena fi nantzatzeko eta, horrela, ho-rien enpresa-garapenari laguntzeko.

Mila eurotan 2006 2007 2008

Mondragoneko enpresetako inbertsioa 207.833 205.252 332.059

Mondragon Inversionesi egindako ekarpenak 10.060 11.082 14.320

Mondragon fundazioari egindako ekarpenak 9.665 11.440 13.759

Mondragoneko lanpostuak 82.174 93.841 92.773


Eskema batean jasota, hona hemen baliabide horien gobernu- eta kudeaketa-organoak:

2008an Euskadiko Kutxako aktiboen kudeaketan ez zegoen gizarte- edo iraunkortasun-alderdi esanguratsurik, ezta iraunkor-tasun-alderdiez kudeatutako aktibo esanguratsurik ere.

Bezeroekiko harremanaren inguruko politikan, Euskadiko Ku-txak doako aseguru-estaldura eskaintzen die zenbait produktu eta zerbitzu dituzten bezeroei (ikusi 2.2 adierazlea). Gazte Txartelaren titularrei eskainitako Bidaiako Laguntza Asegurua nabarmendu

beharra dago, oso interesgarria baita ikasketa-bidaietako taldeen-tzat. Orobat, gizarte-osagaia duten aseguruak ere merkaturatzen ditu, Boluntarioen Asegurua esaterako, Entitateko bezero diren elkarte eta GKE-entzat.

Jarduera ekonomikoa eta lanpostuak sortzen laguntzeko, Gaztempresa fundazioa ere badugu. Ekintzaileei laguntzea du xede, eta, horretarako, enpresa-ekimen berri bati ekiteko asmoa

Organoa Eraketa Eginkizun nagusiak

Mondragon Inversionesen Batzar Nagusia

Kooperatibetako lehendakariakUrteko kontuan onetsi, ondare-ekarpenak

jaulki eta Kontseilu Errektorea aukeratu

Kontseiluaren Batzorde Iraunkorra Kontseiluaren Batzorde IraunkorraKorporazioaren baliabideak aplikatzeko urteko

proposamena onetsi eta hiru hilean behin kontrolatu

Mondragon Inversionesen Kontseilu Errektorea

Mondragoneko Kontseilu NagusiaBatzar Nagusia deitzea, urteko

kontuak eta inbertsioak onestea

Mondragon fundazioaren patronatua

Mondragoneko Kontseilu NagusiaUrteko kontuak, inbertsioak eta

dirulaguntzak onestea

Mondragon Inversionesen Kudeaketa Batzordea

Lehendakari 1, 7/11 kide, idazkari 1 eta lege-aholkulari 1

Inbertsio-proposamenak ebaluatzeko eta eskuordetutako eragiketak onesteko organo teknikoa

Mondragon fundazioaren Kudeaketa Batzordea

Lehendakari 1, 7/11 kide, idazkari 1 eta lege-aholkulari 1

Dirulaguntza-proposamenak ebaluatzeko eta eskuordetutako eragiketak onesteko organo teknikoa


duten pertsonei fi nantzaketa, aholkularitza eta laguntza eskain-tzen diegu (ikusi EC1 adierazlea). Finantzaketa emateko irizpidee-tan, gizarte-laguntza eta jarduera berriak sustatzea lehenesten dira, nahiz eta merkaturatzearen aurretik eta ostean sustatzaileari

aholku ematea den banku-ortodoxiaren oinarri. Jardunari ekin zionetik, lanean hastean batez beste 1,9 lanpostu zituzten 2.003 mikroenpresa sortu ditu fundazioak.

Gaztempresa 2006 2007 2008

Sortutako enpresak 247 272 234

Hasierako lanpostuak 491 398 370

FS2. Oinarrizko negozio-ildoetan aplikatzen diren eta deskribatu ditugun politiketako gizarte- eta ingurumen-arriskuak ebaluatu eta aukeratzeko prozeduren deskribapena.

2005eko maiatzetik, Euskadiko Kutxak Arriskuen Berrikuspenaren eta Kudeaketaren Kontrola izeneko prozedura du ezarrita, Ingu-rumena Kudeatzeko Sistemaren barruan. Kreditu-inbertsioko eta sinadura-arriskuko eragiketa guztietan ingurumen-arriskuak eba-luatzeko eta kontrolatzeko eman behar diren urratsak fi nkatzen ditu —fi nantza-baliabideak kudeatzeko prozesuan jasota dau-de—. Altxortegia, balore-zorroa eta aktibo monetarioak kanpo utzi dira. Arriskuen Departamentuak enpresen ingurumen-arris-kua ere ebaluazio-irizpideen artean sartzen du, eragiketa baten arriskua ebaluatu behar duenean. Hauek hartzen dira kontuan:

• Jardueraren ingurumen-arriskua, enpresaren CNAE kodea identifi katuz eta jarduerari dagokion arriskua zehaztuz; handia, ertaina edo txikia izango da, irizpide hauen arabera:

Jardueran espero diren kutsatzaileak.*

Jarduera kokatuta dagoen lurraren erabileran, lurrazpiko *

uren kalitatean eta lurrazaleko uren kalitatean kutsatzai-leok sor dezaketen kalteen larritasuna.


Ebaluazio-algoritmo baten bidez, balorazioa egiten da. Bitarte-ko hori Ihobek eta lurzoruaren kutsadurari buruzko azterlanak sus-tatu dituzten beste erakunde publiko batzuek jardueren ondoriozko ingurumen-arriskua zehazteko erabilitakoaren antzekoa da.

• ISO 14001/EMAS ziurtagiria izatea. Aztertzen ari garen enpresak ziurtapena lortua duen egiaztatzeko, Ihoberen web orrialdera jotzen dugu. Irizpide horri esker, ingurumen-arriskua txikitu egiten da.

2006. urtea

SegmentuaEragiketa kopurua

Mila eurotan Handia Ertaina Txikia

Finantza-erakundeak 23 5.981,7

Enpresak 1.922 1.110.005,1

Enpresa handiak 12 2.760,3

Partikularrak 114 39.175,3

Sustatzaileak 813 1.666.904,6

Erakundeak 200 269.374,5

Publikoa 70 150.195,9

Guztira 3.154 3.244.397,4 125 246 2.276


2007. urtea

SegmentuaNº Eragiketa

kopuruaMila eurotan Handia Ertaina Txikia

Finantza-erakundeak 4 2.375,0

Enpresak 1.733 1.197.166,3

Enpresa handiak 10 12.728,0


Sustatzaileak 729 1.518.925,7


Publikoa 51 55.597,8

Guztira 2.869 3.296.204,6 138 228 2.261

2008. urtea

SegmentuaNº Eragiketa

kopuruaMila eurotan Handia Ertaina Txikia

Enpresak 1.363 780.290,8


Sustatzaileak 634 883.497,1


Publikoa 52 85.167,0

Guztira 2.401 2.419.154,4 71 243 2.087


Enpresak hainbat produkzio-zentro baditu, arriskua horietako bakoitzean baloratzen da, eta lortutako arriskurik handiena eslei-

tzen zaio enpresari. Azken hiru urteotan ez da eragiketa bat ere atzera bota, ingurumen-arriskuagatik.

FS3. Kontratu edo transakzioetan agertzen diren bezeroek gizarte- eta ingurumen-baldintzak betetzen dituztela ziurtatzeko eta kontrolatzeko prozeduren deskribapena.

FS4. Gizarte- eta ingurumen-arriskuak eta -aukerak kudeatzearekin zerikusia duten langileen gaitasunak hobetzeko prozeduren deskribapena.

Ez dago fi nantzatutako proiektuen ingurumen-eragina kontro-latzen jarraitzeko sistemarik. Mondragon Taldeko proiektuetan, Mondragon Inversioneseko eta Mondragon fundazioko gobernu-organoak arduratzen dira proiektuaren bideragarritasuna eta kor-porazioaren politikarekiko koherentzia aztertzeaz.

Gaztempresako proiektuetan (ikusi EC1 ere), berriz, jarduera eta lanpostuak sortu eta mantentzea da helburua. Horretarako, enpre-sak sendotzeko linea bat dago, krisi-egoeran dauden mikroenpresei aholkularitza espezializatua ere emateko. 2008an, 205 pertsonak hartu dute parte, egin diren 34 fi nkapen-lantegietan.

Arriskuen Kudeaketaren Departamentuak hasiera-hasieratik hartu zuen parte, Ingurumena Kudeatzeko Sistema sortzen. Ondorioz, Arriskuen Berrikuspenaren eta Kudeaketaren Kontrola prozedura

sortzea eta ondorengo berrikuspenak egitea ere hari dagozkio, eta, beraz, eskatutako arriskuaren azterketaz arduratzen denak gaitasuna du arrisku horiek ebaluatzeko.


FS5. Bezeroekiko eta beste interes-talde batzuekiko harremanen deskribapena, ingurumen- eta gizarte-arriskuen eta -aukeren alorrean.

Bezeroekiko harremanetan oinarriturik, Euskadiko Kutxak neurri hauek hartu ditu, besteak beste: 1) Posta-mail zerbitzua sustatzea, kontuen laburpenak eta egiaztagiriak posta elektronikoz bidaltze-ko, eta, horrela, paperaren eta kontratuen bidalketa bertan behera uzteko (ikusi EN26 adierazlea); erregistratutako bezeroei, gainera, publizitate-informazioa ere bidaltzen zaie posta elektronikoz. 2) Saltokiko liburuxkak murriztea, eskaintza osoa gramaje txikiagoko euskarri bakarrean kontzentratzearen bidez. 3) Merkataritza-kanpainetan paper birziklatua erabiltzea (ikusi EN2 adierazlea).

Enpresa partaidetuei dagokienez, arian-arian gizarte- eta ingurumen-irizpideak helaraztea da Euskadiko Kutxaren konpro-misoa. Txosten honetatik hasi da, hainbat partaideturi buruzko informazioa ere hartzen du barne eta (ikusi 3.6 eta 3.7 adieraz-leak). Hornitzaileekiko harremanen ingurukoak EC6 adierazlean bildu ditugu.


Gure produktu eta zerbitzuen eraginari buruzko adierazleak

FS6. Negozio-linea bakoitzaren zorroaren ehunekoa, eskualdearen, tamainaren eta jarduera-sektorearen arabera.

Alderdia: produktu-zorroa

Hona hemen Euskadiko Kutxaren kreditu-politikaren profi la:

Kredituak sektoreko (mila eurotan) 2006 2007 2008

Sektore Publikoa 111.358 109.543 152.096

Beste sektore egoiliar batzuk 12.832.933 14.891.624 16.390.276

Etxeko ekonomiak 10.073.091 10.885.302

- Hipotekarioak 9.287.632 10.111.594

- Kontsumorako fi nantzaketa 411.421 447.101

- Gainerakoak 374.038 326.607

Enpresak 4.474.454 4.802.073

Beste sektore batzuk 344.079 702.901

Ez-egoiliarrei emandako kreditua 28.426 34.205 33.285

Bezeroei zuzendutako kreditua guztira 12.972.717 15.035.372 16.575.657


Aseguruen kudeaketako bezeroaren profi la, berriz, hauxe da:

Mundu Bankuaren eskualde-sailkapenaren arabera, negozioa Espainian (EBn) garatzen dugu.

Modalitatea

Aseguratu gizonezkoak Aseguratu emakumezkoak

Poliza kopurua

KapitalaBatez bes-teko adina

Poliza kopurua

KapitalaBatez bes-teko adina

Arriskua 45.904 30.607 39 35.987 30.487 38

Mailegu pertsonalak 18.376 5.303 37 14.737 6.189 40

Hipoteka-maileguak 3.071 32.806 42 2.536 33.899 40

FS7. Negozio-linea bakoitzean gizarte-onura jakin bat lortzeko diseinatutako produktu eta zerbitzuen moneta-balioa, gizarte-helburuen arabera.

Super 55 libretak sarreretan eta saldoetan oinarritutako puntu-programa bat du, eta puntu horiek opariez edo hirugarren mun-durako proiektuetarako dohaintzez truka ditzakete bezeroek. Hona hemen hirugarren munduko proiektuok:

• Medicus Mundi. Ruandan 6 emakume-elkarte sendotzea da xedea, eta, zehazki, emakume-elkarteon jarduera produktibo, kultural eta politikoak laguntzea, talde-lana indartzea, emaku-meen menpekotasuna txikitzeko sarrerak lortzea eta emakumeak

komunitateko egituretan txertatzea. Bezeroek 9.072,61 € eman zituzten, 2008an.

• Mundukide Fundazioa. Marrupan (Mozambiken) produkzioa bultzatzeko kreditu-sistema da. Mikroenpresa kooperatiboen sorrera lagunduz, nekazaritza sustatuz eta hainbat azpiegitura eraikiz, Marrupako eskualde-garapena sustatzea da helburua. Mikrokredituak ematen ditu, landutako eremuak handitu eta la-boreak dibertsifi katzeko haziak eta erremintak eskuratzeko. Gai-


nera, ureztatze-sistemen eta laborantza-teknika berrien inguruko aholkularitza eta prestakuntza eskaintzen du. Guztira 45.000 la-gun dira onuradunak, eta bezeroek 6.072,64 €-ko dohaintza egin zuten, 2008an.

• Mundubat. Saharako errefuxiatuentzako elikagai-subira-notasuna lortzea da helburua, eta, zehazki, haien bizi-kalitatea hobetzea, oinarrizko dieta hedatu eta dibertsifi katzearen bidez. Horretarako, ortuak, hegazti-abeletxea eta ardien eta gameluen

zaintza bultzatuko dira. Aljeriako errefuxiatu sahararren kanpa-menduetako 158.000 lagun dira zuzeneko onuradunak. Bezeroek 6.759,88 € eman zuten, 2008an.

Guztira 21.905,13 puntu eman zituzten bezeroek GKE horien alde.

Kreditu-politikaren barruan bilakaera hau izan dute gizarte- edo iraunkortasun-irizpideek:

Mikrokredituetan gazte ekintzaileei Gaztempresa fundazioaren bidez emandako maileguak sartzen dira (ikusi EC1 adierazlea). Gaz-teei emandako mailegu pertsonaletan, berriz, ikasketak (materiala, matrikulak…) fi nantzatzekoak, egoera berezietarako % 0ko UTBko maileguak eta nomina-aurrerakinak hartzen dira kontuan.

Hipoteka-maileguak abal-emailerik gabeko % 100eko fi nan-tzaketak dira. Kopuruok lortzeko zailtasunak dituzten bezeroei ematen zaizkie, eta 50 urteko mugaeguna izaten dute. Hainbat erakunde publikorekin sinatutako etxebizitza-itunak izaten dira tar-tean. Interes-tasa kasuan kasuko administrazioak fi nkatzen du, eta hobariak ere izan ditzake.

2006 2007 2008

Kop. Mila eurotan Kop. Mila eurotan Kop. Mila eurotan

Mikrofi dantzak 268 8.232 237 8.343 264 8.298

Mailegu pertsonalak (*) 2.190 3.074 2.007 2.659

Hipoteka-maileguak (*) 460 54.153 1.202 105.398

Aseguratutako txartelak (**) 320.237 328.872 329.233

(*) Ezin izan da 2006ko informazioa berreskuratu.

(**) Iruzur-asegurua, iruzur-egunaren aurreko 72 orduak ere estaltzen dituena, 150 €-ko frankiziarekin. Istripu-asegurua Seguros Lagun Arorekin. Oro txartelean,

bidaiako laguntza Europa Assistancerekin.


Ekonomia-fondoak ekartzearekin zerikusirik ez duen beste lankidetza esanguratsu bat inbertsio eta aurrezki arduratsua sustatzen duen FIARE (http://www.fi are.org) fundazioarekiko hitzarmena da; banka etikoaren proiektu bat bultzatzea du xede. Hitzarmen horretan oinarrituz, Euskadiko Kutxak kobrantzetako eta ordainketetako bitartekaritzaren inguruko hedapena eta doako laguntza eskaintzen du, Banca Populare Éticako agente moduan. 2008an, Euskal Autonomia Erkidegoko Fiare Proiektuaren Laguntza Elkartera zabaldu da lankidetza hori, kapital sozialerako ekarpenak biltzeko kanpainan. Etorkizunean fi nantzen alorrean elkartasun-irizpideetan funtsatuz jardungo duen banka etikoko kreditu-kooperatiba sortzea da asmoa.

Aipagarriak dira, halaber, elkartasun-txartelak; izan ere, beze-roek txartelok erosketetan erabiltzeagatik Euskadiko Kutxak lor-tzen dituen diru-sarreren zati bat erakunde batzuei ematen die-gu. Medicus Mundi, Cáritas eta Ikastolen Konfederakundea dira erakundeok. Elkartasun txartelen bidez jasotako fakturazioaren milako 3,52 jasotzen dute. Hurrengo taula honetan, jarduera (eragiketa-kopurua), fakturazio osoaren bilakaera eta fakturazioak erakundeotan izan duen eragina islatu da.

Aseguruen alorrean, GKE-ei zuzendutako langabezia-asegurua du Euskadiko Kutxak. Hori kontratatuz Boluntario Sozialari buruzko urtarrilaren 15eko 6/1966 Legea betetzen da. Lege horren 10. ar-tikuluaren babesean GKE-ek hirugarren pertsonen aurrean izan di-tzaketen kontratuz kanpoko erantzukizun zibilak bermatzen ditu.

1. Istripu-poliza. Bermeak: Istripuzko heriotza: 6.010 euro; ezin-tasun iraunkorra: 12.020 euro; osasun-laguntza: 1.202 euro.

2. Erantzukizun zibileko poliza. Bermeak: Urteko muga, polizari atxikitako boluntario guztientzat: 2.404.048 euro; ezbehar bakoi-tzeko muga: 1.202.024 euro; biktima bakoitzeko muga: 150.253 euro.

2006 2007 2008

Eragiketa kopurua 1.056.763 1.034.669 979.840

Fakturazioa guztira (eurotan) 57.024.006 58.112.056 56.705.161

Bideratutako mozkin soziala (eurotan) 210.831 207.860 199.448


FS8. Negozio-linea bakoitzean ingurumen-onura jakin bat lortzeko diseinatutako produktu eta zerbitzuen moneta-balioa, ingurumen-helburuen arabera.

Ez dago eskuragarri, ingurumenaren alorreko produktu eta zerbitzu berezirik ez dagoelako.

Euskadiko Kutxaren 2005eko, 2006ko eta 2007ko Gizarte Eran-tzukizunari buruzko Txostenak AENORek balioztatu ditu.

Entitateak zehaztutako barne-ikuskaritzako prozesuak eta erakunde publikoetako —Espainiako Bankua, Balore Merka-tuko Komisio Nazionala, Eusko Jaurlaritza, SEPBLAC— eta pri-

batuetako —PricewaterhouseCoopers, Fitch-Ratings, Moody’s, AENOR…— kanpo-ikuskaritzak, Ingurumena Kudeatzeko Siste-maren urteko ikuskaritzak ere barne hartuta, Euskadiko Kutxak enpresaren gizarte-erantzukizunari buruzko politika eta ikuspe-gia betetzen diren egiaztatzeko erabiltzen dituen bitartekoetako batzuk dira.

2008an ez da halakorik egon.

FS9. Gizarte- eta ingurumen-arriskua kudeatzeko politiken eta prozeduren ezarpen maila ebaluatzeko ikuskaritzen estaldura eta maiztasuna.

FS10. Erakundeak gizarte- eta ingurumen-gaietan harremanak izan dituen bere zorroaren baitako enpresen ehunekoa eta kopurua.

Alderdia: ikuskaritzak

Alderdia: akziodun politikoak


2008an ez da halakorik egon.

Euskadiko Kutxaren enpresa partaidetuetan ez da gizarte- eta ingurumen-gaietan botoa eman beharra ekarri duen egoerarik gertatu.

FS11. Gizarte- eta ingurumen-screening positiboari eta/edo negatiboari lotutako aktiboen ehunekoa.

FS12. Gizarte- edo ingurumen-gaiei aplikatutako boto-politikak, erakunde informatzaileek horien gainean botoa emateko edo boto-aholkularitza eskaintzeko eskubidea dutenean.

ari buruzko 2008ko txosten



Ekonomia arloa

2009-2012 Plan Estrategiko berriak 5 erronka estrategiko lortzeko helburua duten ekimen estrategiko batzuk ezarri ditu (ikusi 1.2 adierazlea). Hona hemen erronkok:

• Jatorrizko lurraldean, Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroan, partikularren merkatuko 2. lekua sendotzea, erren-tagarritasunaren eta hazkundearen artean oreka egokia bilatuz. Hedapen-sarean, hazteko aukerak garatzea, errentagarritasunari lehentasuna emanez.

• Kalitatean eta zerbitzuan lider izatearen alde apustu egitea.

• Kanal anitzeko bankuaren eredua sustatzea, salmentari eta bezeroekiko harremanari bultzada emanez.

• Enpresa berritzailea izatea, kulturak eta antolamenduak be-rrikuntza indartzen dutelako.

2008. urteak fi nantza-krisialdia ekarri du mundu osora, eta Euskadiko Kutxaren merkataritza-kudeaketaren emaitzetan posi-tiboa izan bada ere, aurreko urtekoak baino % 11,5 emaitza erre-pikari txikiagoak lortu dira. Horri Lehman Brothers enpresaren po-rrotaren eragina gehitzen badiogu, zerga ondorengo mozkinean % 45,6ko murrizketa gertatu da.

• Zerga ondorengo mozkina 100.547 mila €-koa izan da (iaz 184.714 mila €-koa izan zen).

• Bezeroen balantzeko baliabideek 1.980,6 milioi € egin dute gora; urte batetik bestera, % 11,8ko erritmoz.

• Etxeko ekonomiei, enpresei, sektore publikoari eta gainerako sektoreei zuzendutako inbertsioaren saldoak % 10,5 hazi dira.

• Bai aurrezkia erakartzen, bai kreditu-inbertsioan, aurreiku-sitakoa baino hazkunde txikiagoa lortu da, ekitaldiaren hasieran. Dena den, Estatuko kutxek orotara lortutakoa baino handiagoa izan da, 2008an % 5,6 egin baitute gora aurrezkia erakartzen eta % 6,7 maileguetan.

• Aurrezkiaren eta fi nantzaketaren fl uxuen ondorioz, Euska-diko Kutxaren likidezia 281 milioi € hazi da, hasieran aurreikusita zegoena baino nabarmen gehiago.

• Arriskuaren kalitatearen oinarrizko adierazle moduan, be-rankortasun-indizea % 2,21ean kokatu zen, urtearen amaieran; aurreikusita zegoena baino kaskarragoa izan zen, beraz, baina kutxek orotara lortutakoa —abenduan % 3,68koa zen— baino dezente hobea.

• Efi zientzia-indizea 42,86an kokatu da, helburutzat ezarri-takoa baino zertxobait beherago, nahiz eta sektorean lortutakoa baino hobea izan den, halere.


Bezeroen gogobetetasunari dagokionez, fi nantza-erakundeek Banku Merkataritzako Sareen Kalitate Objektiboari buruzko sek-toreko inkesta betetzen dute, Stiga enpresa independentearen eskutik. Horren arabera, aztertutako 105 banku eta kutxen artean Euskadiko Kutxa Espainiako lider izan da, 2008an, zerbitzuaren kalitatearen rankingean.

Ratio horiek ematen duten abantailazko lehiakortasun-posizio horretatik abiatuz, baina krisialdi orokortuaren ingurunean, oina-rrizko helburu kuantitatibo hauek fi nkatu dira 2009rako:

a) Zerga aurreko emaitza gordinetan 100,2 milioi € lortzea, hau da, 2008koen aldean % 1eko murrizketa izatea.

b) Baliabide bitartekotuak % 5,2ra handitzea.

c) Etxeko ekonomiei zuzendutako inbertsioaren saldoak % 4 handitzea. Enpresetako inbertsioaren saldo konputagarriak % 4,5 goratzea.

d) Likidezia 149,7 milioi € handiagoa izatea.

Euskadiko Kutxa partaide duten higiezinak sustatzeko sozieta-teetan —26 dira guztira—, bestalde, helburu zehatza dugu: lehen bizilekua izateko etxebizitzak eraikitzea, espainiar estatuko kasuan kasuko eskualdeko biztanle-gune garrantzitsuetan, gizarte maila ertaineko bezeroentzat.

Jarduera horren berehalako helburua hauxe da: hipoteka-negozioa sortzea, sustapenak dauden eskualdeetan Entitateak dauzkan sukurtsalentzat, bereziki Hedapen Sarearentzat. 2008an,

26 sozietateren bidez higiezinetako 28 proiektu ari dira lantzen, eta horrek 4.195 etxebizitza eraikitzea ekarriko du. Higiezinen sekto-reak bizi duen krisialdia dela eta, orain arte abiatutako proiektuei aurreikuspen kontserbadorea ezarri zaie; horrela, bada, 2015era arte iraungo dute. 2007an hasi ginen eraikitako etxebizitzak en-tregatzen. Proiektuok Gaztela eta Leongo, Zaragozako, Huescako, Asturiaseko, Kantabriako, Arabako eta Gipuzkoako herri nagusie-tan bideratu dira.

Higiezinen inguruko 28 proiektuak garatzen ari diren 26 sozie-tateetako bazkide partaideak Euskadiko Kutxak aukeratzen ditu, higiezinen sektorean akatsik gabeko ibilbidea izan dutenen eta ikuspegi teknikotik eta etikotik egiten dakitela erakutsi dutenen artean. Izan ere, nortasun, prestigio, irudi eta gaitasun aitortuak dituzten pertsonekin egin nahi du lan Euskadiko Kutxak.

Higiezinak sustatzeko sozietate horien jarduerak oso partaidetza txikia du Espainiako higiezinen sektorean. Haien zeharkako eragi-na, berriz, hirugarrenen kontratazioari dago lotuta. Honako hauek kontratatzen dituzte, zehazki, beren jarduerarako:

• Eraikuntzarekin lotutako hornitzaileak. Ibilbide profesionala-gatik aukeratzen dira horiek, eta ibilbide horrek bikaina izan behar du, bai kualifi kazio teknikoari, bai araudi guztiak (kapitalak zu-ritzeari buruzkoa, laneko osasunekoa, ingurumenarekiko errespe-tuarena eta giza eskubideen ingurukoa) betetzeari dagokienez.

• Higiezinen sustapenaren kudeaketa administratiboa eta ko-mertziala. Ezarritako zereginak ongi betetzeko gai direla frogatu duten enpresei kontratatzen zaizkie lan horiek.


Kontratazio horiek negozio-bolumena eta balio erantsia sor-tzen dute lanak egiten dituzten sozietateetan, eta horrek, jakina,

enplegua sortzen laguntzen du, eta enpresa horiek beren lurral-dean egiten duten ekarpena hobetzen.

Jarduera ekonomikoaren adierazleak

EC1. Sortutako eta banatutako balio ekonomiko zuzena.

Alderdia: jarduera ekonomikoa

Kontzeptua (mila eurotan). Euskadiko Kutxa 2006 2007 2008

1. Sortutako balio ekonomiko zuzena 401.102 446.523 418.236

Marjina gordina (Beste ustiapen-zama batzuk kenduta)Aktibo materiala eta esleitutakoa saltzearen irabaziak

398.4162.686

445.0171.506

416.9611.275

2. Banatutako balio ekonomikoa 240.519 266.492 235.599

Kostu operatiboak- Administrazioko beste gastu orokor batzuk- Ustiapeneko beste zama batzuk (HSF osagarria kenduta)

Pertsonal-gastuakMozkinen gaineko zergaKapitalerako interesakKomunitaterako inbertsioa/dohaintzak

- Heziketako eta Sustapeneko Fondoa (HSF)- Kooperatiba arteko Fondo Soziala (KFS)- HSF osagarria

58.49949.510

8.98999.40421.63928.55732.42012.58118.871

968

66.34755.96310.384

105.18524.21631.27639.46815.34423.016

1.108

72.22261.52610.696

110.415640

34.27718.045

6.6279.9411.477

3. Atxikitako balio ekonomikoa (1-2) 160.583 180.032 182.638


Higiezinak sustatzeko sozietateei dagokienez, ez dago 2007aren aurreko daturik, sozietate horien jarduera hutsala bai-tzen orduan. 2008an, 26 sozietateetatik 16k galerak sortu dituzte, 1.510.270 €-koak alegia. Beste 4 sozietatek 14.549 €-ko mozki-

na lortu dute, eta gainerako 6rek zeroko emaitza, jardunean izan arren saltzeko moduan ez zeudenez, gastuen eta sarreren arteko aldeari ematen zaion kontabilitate-tratamendua izakinen balioa handitzea izaten baita.

Kontzeptua (eurotan). Higiezinen sustapena 2007 2008

1. Sortutako balio ekonomiko zuzena

Sarrerak (salmenta garbiak + inbertsio fi nantzarioetatik eta ondasunen salmentatik datozen sarrerak) 5.233.432 441.925

2. Banatutako balio ekonomikoa

Kostu operatiboak (hornitzaileei egindako ordainketak, inbertsio ez-estrategikoak, egile-eskubideak eta bitartekoentzako ordainketak)

10.196.942 12.709.198

Pertsonal-gastuak (langileei orain egindako ordainketak, etorkizuneko konpromisoak ez) 0 0

Interesengatiko eta dibidenduengatiko gastu fi nantzarioak (akziodunei egindako edo egiteko dauden ordainketak/dibidenduak, eta kapital/fi nantzaketa-hornitzaileei egindako beste ordainketa batzuk)

9.092.790 15.971.883

Zerga gordinak 6.995.689 2.213.779

Komunitaterako inbertsioa/dohaintzak


Euskadiko Kutxa Euskal Herrian sortu zen, gizartea zerbitzatze-ko konpromiso handia ezaugarri duen enpresa-talde baten baitan. Taldearen misioaren ardatza partaidetzazko elkarlan kooperatiboa sortzea da, aberastasuna eta ongizatea lortzeko, bai sozietatee-tako zuzeneko partaideentzat bai tokian tokiko gizartearentzat.

Euskadiko Kutxak gizarteari zuzenean eta hurbiletik laguntzen dio, urtero etekinen % 11 emanez —mozkinen % 10 era guztie-tako gizarte-ongintzazko jardueretarako (HSF) eta mozkin horien % 1 izaera zehatzagoa eta bereziagoa duten gizarte-ongintzazko jardueretarako (HSF osagarria)—.

Emaitzen banaketari buruzko taula

BATZAR NAGUSIAEmaitzen Banaketa

%15 %10

%50

%25HSF

Heziketako eta Sustapeneko Fondoa

KFSKooperatiba arteko

fondo Soziala

(Kooperatiba-enplegua sortzeko jarduerak)

Erreserbak

Kooperatiba-itzulkina

KHSFPrestakuntzaren eta ikerketaren

alorretako interes komuneko jarduerak

MCC

Korporazioko erakundeak

Banaketaorokorra

(K. Errekt. eta K. Soz.)

(C.Rector y C.Social)Ekimen orokorrak

Tokikobanaketa

(sukurtsal-sarea)Tokiko ekimenak


Fondo horien zuzkidurek eta helburuek honako bilakaera hau izan dute denboran:

Kontzeptua (mila eurotan)Aplikazio-urteak

2006 2007 2008

Enpresa kooperatiboak abian jartzeko eta fi nkatzeko elkartasunezko ekarpena (Mondragonen bidez)

16.168 18.871 23.016

Kooperatiba arteko Fondo Soziala (emaitzen % 15) 16.168 18.871 23.016

Kooperatiba Sustapena Mondragonen bidez (HSFaren % 68)eta beste batzuk (UNACC…)

7.402 8.673 10.844

Kooperatibak ez diren Azterketa eta Ikerketa Zentroak 721 881 917

Gazte ekintzaileentzako laguntza - 363 459 532

Gaztempresa Fundazioa (343) (426) (478)

Euskararen eta euskal kulturaren sustapena 525 526 600

Laguntza-erakundeak eta hirugarren mundukoak 698 791 972

Aisialdiko eta kulturako jarduera orokorrak 946 1.250 1.479

Uneko aplikazio-zenbatekoa (egoera iragankorra) 124 -

Heziketako eta Sustapeneko Fondoa (emaitzen % 10)Urtero banatutako zenbatekoak

10.779 12.581 15.344


Jakina, 2009ko helburua garbia da: fondo horietara bidera-tzen diren emaitzen ehunekoei eustea. Fondoon helburuei ere eutsi egingo zaie.

HSF osagarriaren zuzkidurek —emaitzen % 1eko zuzkidura osagarria gizarte-ekintzetarako— bilakaera hau izan dute, kon-tzeptuaren eta eremu geografi koaren arabera:

Dirulaguntzen kopurua eta helburua (mila eurotan)

2006 2007 2008

Kop. Balioa Kop. Balioa Kop. Balioa

Ezinduak eta gaixoakImmigrazioa eta gizarte-esklusioaKultura eta irakaskuntzaHirugarren adinaErak. publikoekiko lankidetzaBeste jarduera batzuk

32301231-

317,94437,72157,9124,4530,00

--

341425

23-

460,68185,00424,69

15,0022,31

--

322527

221

538,56396,52497,95

10,0029,78

4,49

HSF osagarria guztira 78 968,02 78 1.107,68 89 1.477,30

ArabaBizkaiaGipuzkoa + Egoitza nagusiaNafarroa

104,37162,18156,12105,90

41210

9

22,63169,23202,24165,00

111017

7

228,27170,37315,64147,17

Euskal Herriko sarea 528,57 35 559,10 45 861,45

Errioxa eta AragoiGaztela eta LeonAsturias eta Kantabria

266,45169,44

3,56

2122

0

325,51223,07

0,00

2221

1

392,53210,82

12,50

Hedapen-sarea 439,45 43 548,58 44 615,85

HSF osagarria guztira 968,02 78 1.107,68 89 1.477,30


Proposamenen kopuruari gagozkiola, ezinduentzako eta gaixoen-tzako laguntzak jarraitzen du ugariena izaten, HSF osagarri horretan. 2007an ere beste horrenbeste gertatu zen, bai eskaera kopuruan, bai zenbatekoetan.

2009rako helburuek aldatu egin dute egungo irizpidea: emai-tza garbien % 0,50 HSF osagarriari esleitu zaio. Lurralde Zuzen-daritzek jasotzen dituzte eskaerak eta detektatzen dituzte gizar-tearen premiak. 2009rako, helburuen araberako jarduera-irizpideei eustea proposatu dute, bai eta iraunkortasunari eta ingurumenari lehentasuna ematea eta boluntariotzaren sustapeneko eta balioen, etikaren eta humanismoaren alorretako proiektuak ugaritzea ere.

Heziketako eta Sustapeneko Fondoak helburu hauek ditu:

• Bazkideak eta langileak kooperatiba-printzipio eta -balo-reetan edo beraien sozietate- edo lan-jarduerari eta gaienerako kooperatiba-jarduerei lotutako gaietan trebatzea eta heztea.

• Kooperatibismoa hedatzea eta kooperatiben arteko harre-manak sustatzea.

• Gizartean kultura, lana eta laguntzak bultzatzea, bizi-kali-tatea hobetzea eta gizarte-garapena eta ingurumena babesteko ekintzak indartzea.

Hona hemen HSF osagarriarentzat berariaz zehaztutako iriz-pideak:

• Izaera sozialeko proiektu zehatzak fi nantzatzea. Jarraipena egiteko moduko egitura izan behar dute, hasiera-eguna, amaiera-eguna eta neurtzeko irizpidea zehazturik.

• Aurkezten diren proiektuetarako lehentasun-irizpidea fi nka-tzeko, erantzun nahi zaion giza premiari erreparatuko zaio, Euska-diko Kutxaren ebaluazio-irizpide propioari jarraituz. Lehentasun-ordena hau ezarri da ekintzak garatzeko: talde berezientzako gizarte-laguntza, egoera txarrenean daudenekiko ahalegin han-diagoa eginez; enplegua; iraunkortasuna/ingurumena; hezkuntza; herri-kultura eta tolerantzia; eta bake-kultura.

• Aldez aurretik ez da ezein segmentu edo kolektibo bazter-tuko.

Euskadiko Kutxak gizarteari egiten dion ekarpenean, bi maila berezi nabarmendu behar dira:

1. Kooperatiba-erregimeneko enplegua sortzeko eta fi nka-tzeko elkartasunezko ekarpenak.

• KFZ – Kooperatiba arteko Fondo Zentrala (KFSko ata-laren helburu den Mondragoneko fondoa). Euskadiko Kutxak, Mondragoneko gainerako kooperatibek bezala, ekitaldi bakoi-tzeko enpresa-etekinen % 15 elkartasun-fondo horretara bi-deratuz har-tzen du parte; 2008an 23.015.638 € izan ziren. Enpresa-politika eta -estrategia korporatiboak bultzatzea, koo-peratiba-enpleguak sortzeko jarduera berriak sustatzea, lehengo enpleguak fi nkatzea eta, egoera txarretan, behar duten koope-ratibei bideratzen eta aurrera egiten laguntzea dira KFZren he-lburuak. 2008an, adibidez, hainbat sektore estrategikori —osa-suna eta energia— lotutako jarduera berriak jarri dira abian. Saludnova (telemedikuntza), Solum Technology (eguzki-energia) eta Effi cient Home (mikrosorkuntzako galdarak) dira sortutako enpresak.


• HKSF – Heziketako eta Kooperatiba arteko Sustape-neko Fondoa. Euskadiko Kutxak bere gizarte-ekintzetarako fon-doaren % 43 —2008an 6.597.816 €— bideratzen du, 1989an Mondragonen baitan sortutako elkartasun-fondo horretara. Izan ere, esparru hauetan legearekin bat datozen gizarte-proiektuak elkarren artean abiaraztea da fondoaren helburua: prestakuntza sozio-kooperatiboan eta profesionalean, eta ikerketan eta garape-nean, kooperatiben eta gizartearen teknologia-maila handitzeko. Fondo horrek hainbat ikastetxeri ematen dio laguntza, hala nola: Mondragon Unibertsitateari, Politeknika Ikastegia Txorierriri eta Lea Artibai Ikastetxeari.

• Mondragoneko Korporazio Erakundeak. Mondragon osatzen duten kooperatibak hainbat erakunderen inguruan egitu-ratu dira, besteak beste, hauek bermatzeko:

- Balore eta ezaugarri bereizgarri komunak fi nkatzea eta he-datzea.

- Kooperatiba partaideei laguntza instrumentala ematea.

- Prestakuntzarako eta talde-asmoen adierazpenerako instan-tziak.

- Enpresa-izaerako elkartasunezko ekimen bateratuak gara-tzea.

Euskadiko Kutxak HSFaren % 25ekin —2008an 3.835.939€— laguntzen die alderdi horiek gauzatzen dituzten erakundeei. Erakunde aipagarrienak hauek dira: Kooperatiben Biltzarra, Mon-dragon korporazioa, Kontseilu Nagusia…

• Kooperatibismoaren inguruko beste jarduera batzuk —410.193 €-ko kostua, 2008an—.

- UNACC, Kreditu Kooperatiben Nazio Batasuna. Euskadiko Kutxa batasun horretako kidea da.

- ELKAR LAN Koop. Elk. kooperatibak sustatzeko elkartea da. Euskadiko Kooperatiben Konfederazioak eta Lan Elkartuko Kooperatiben Federazioak sortu zuten, doako laguntzen bidez kooperatibak sortzen laguntzeko.

- D. JOSÉ MARIAREN LAGUNAK ELKARTEA, Arrasateko espe-rientzia kooperatiboa fundatu zuen Jose M. Arizmendiarrie-taren irudia eta mezua hedatzeko.

- CAJA LABORAL POPULAR, S. COOP. – LAN KIDE AURREZKIA-REN 50. URTEURRENA, Mondragon esperientzia kooperati-boaren bultzatzaile eta muin izan den Euskadiko Kutxaren fundazioaren mende erdia ospatzeko egindako jarduereta-rako.

2. Euskadiko Kutxak gizarteari egindako ongintzazko ekar-pen irekiak.

Inguruko gizartea sustatzen laguntzea izan ohi da fondoen helburu nagusia. Izan ere, gizartean bertan sortzen dira HSF fon-doa sortzeko aukera ematen diguten baliabideak, haren gizarte-beharrak asko eta ezagunak dira, laguntzen amaiera ona kontro-latzeko aukera ematen du eta onuradunen eta Entitatearen artean harremana sortzea ahalbidetzen du. Hauek dira laguntzak eman zaizkien atal nagusiak:


Kultura-jarduerak

% 33

Euskal kultura% 13

Ekintzaileak% 12

Ikastetxeak% 20

Laguntza% 22

• Azterketa- eta ikerketa-zentroak, oro har. Kooperatibi-zatu gabeko jarduerak.

2008an, HSFak 916.750 € eman ditu, zuzenean, prestakun-tzarako, ikerketarako eta irakaskuntzarako.

• Gazte ekintzaileentzako laguntza eta enpresa-susta-pena.

Gazteen artean batik bat enpresa-ekimena piztu guran, 2008an 532.355 € bideratu dira. Laguntzaren zatirik handiena


Gaztempresa fundazioaren bidez gauzatzen da, ekintzaileei la-guntzea baita, zehazki, fundazio horren xedea. 2008an 15 urte bete dituen jarduera horretan aitzindari izaten jarraitzeko boron-date sendoarekin, 2008-2012 Plan Estrategikoa Gaztempresa Au-toenplegu Planari egokituta taxutu dugu. Horretarako, enpresek biziraungo badute funtsezkotzat jotzen diren hiru pilare hartu dira oinarritzat:

Aholkularitza espezializatua: enpresa kudeatzeko beha-*

rren diagnostikoa, ibilbide pertsonalizatuan funtsatutako jarduke-ta-plana eta jarduera martxan jartzeko altak kudeatzea.

Aparteko baldintzetako fi nantzaketa: egoera bakoitzari *

egokitutako fi nantza-produktuak eta dirulaguntzen kudeaketa.

Negozioaren ekipamendua: ordenagailu bat oparitzea, *

negozioa kudeatzeko, eta kontaktuen berri ematea, negozioa Euskadiko Kutxaren kontaktuen bidez hornitzeko.

Gaztempresa fundazioaren jarduera Euskadiko Kutxak eta Mondragon korporazioak (% 64) eta Eusko Jaurlaritzak eta Eu-ropako Gizarte Funtsak (% 36) fi nantzatu dute. Hamabost urte hauetan, 2.003 enpresa sortu dira. Horiek zuzeneko 3.782 lan-postu berri sortu dituzte, eta 112,80 milioi €-ko inbertsioa eskatu dute. 2008an, zehazki, hauek aipa ditzakegu:

234 enpresa berri sortu izana, abian jartzean batez beste *

1,6 lanposturekin

Eratuta dauden baina kudeaketa-trebetasunak heltzea *

eta fi nkatzea falta duten enpresei zuzendutako 34 lantegi egin izana; saioko 6 partaide izan dira batez beste.

• Euskararen eta euskal kulturaren sustapena

2008an 599.657 € eman zaizkie euskara sustatzeko eta gure herrian ohiko hizkuntza normalizatua izateko lan egiten duten erakunde eta ekimenei.

• Laguntza-erakundeak eta hirugarren mundukoak

Laguntzaren eremuko erakunde eta ekimenetara (urrita-sunak, sindromeak, ajeak… dituzten pertsonak gizarteratzera) eta drogamenpekotasunaren eta gizarte-bazterketaren aurka borroka egitekoetara 972.077 €-ko laguntza bideratu da. Gi-zakia Helburu elkarteari emandakoa (58.800 €-koa) da nabar-mengarriena.

Atal horretan daude, halaber, hiritarren hainbat ekimen ere, hala nola, boluntariotza sustatzekoak, Hirugarren Munduari la-guntzekoak eta etorkinak gizarteratzekoak —206.800 € bideratu dira—. Hirugarren Munduari laguntzeko atal horretan, Mundu-kide fundazioa sortu zen 1999an, Mondragoneko kooperatiben konpromisoari esker. Egoera ahuleneko herriei garatzen lagun-tzeko urratsak ematea da helburua, eta, horretarako, garapen in-tegraleko jarduerak egiten dira, helburu diren herrietako eskualde zehatz batzuetan.


• Kultura-jarduerak, oro har, eta beste batzuk

Sukurtsal-sareak tokian tokiko era guztietako hiritar-elkarteei emandako dirulaguntzak sartzen dira, eskolaren, eskualdearen,

parrokien, hirugarren adinekoen, auzo-elkarteen, auzoen… alo-rretan esangura handia duten kultura-ekimenei zuzendutakoak, alegia. Guztira, 1.478.970 € banatu dira, 2008an.

Euskadiko Kutxa fi nantza-erakundea da, eta haren jarduerak ez du lotura zuzen edo esanguratsurik klimaren aldaketarekin. Ha-lere, Plus Elkartekide moduan Stop CO2 Euskadi ekimen sortu be-

rrian bat egin izanak konpromiso jakin batzuk eskatzen ditu, eta, beraz, 2009an adierazle horrekin zerikusia duten ekintzak sortuko direla aurreikusten da.

• Kapitalizatutako itzulkin kooperatiboak (pentsio-plan in-dibiduala).

Euskadiko Kutxak emaitza erabilgarriaren % 12,5 banatzen du, urtero, bere lan-bazkideen artean, kooperatiba-itzulkin edo mozkinetako partaidetza gisa. Baina kopuru hori kapitalizatu eta bazkideetako bakoitzak ekitaldi-hasieran kapital sozialean daukan zatiari edo kuotari gehitzen zaio. 2008an emaitzetan gertatu den beherakada handiaren ondorioz (ikusi 2.8 adierazlea), bazkidea-ren batez besteko zenbatekoa murriztu egin da, 9,97 milatik 4,19 mila €-ra.

Kapital sozialeko partaidetza ezin da erabili, harik eta lan-bazkideak Entitateko lanari uzten dion arte. Hortaz, pentsio-plan indibidual birtual bat eratzen da, lan-bizitza osoan eusteko. Sozie-tate-partaidetza horrek ordainketa bat jasotzen du, urtean behin, kapitalerako interes moduan.

Kooperatiba-itzulkina esleitzeko, lan-bazkide bakoitzak Enti-tatearen helburu sozialaren —lan kooperatibizatua— garapenari ekarritakoa hartzen da kontuan, beraren kostu enpresarialaren arabera edo pertsona bakoitzaren guztizko ordainketa gordin gisa neurtuta.

EC2. Klima-aldaketak eragindako fi nantza-ondorioak eta erakundearen jarduerarentzako bestelako arriskuak eta aukerak.

EC3. Gizarte-onurako programek eragindako beharrei erakundeak emandako estaldura.


Lan-bazkideei esleitutako kooperatiba-itzulkina (mila eurotan) 2006 2007 2008

Urteko kopuru globala 15.726 19.179 8.284

Batez besteko kopurua bazkideko 8,47 9,97 4,19

• Kapital sozialari ordaindutakoa

Bazkideek kapital sozialari egindako ekarpenak urteko % 7,50eko tasa gordinean ordaintzen dira. Entitateak eskuratutako

mozkinetan lan-bazkideak daukan partaidetza era kapitalizatuan jasotzen denez eta, gero, bazkideak kapital sozialean daukan par-taidetza pertsonalari gehitzen zaionez urtero, atal horrek gero eta garrantzi handiagoa hartzen du denbora igaro ahala.

• Osasun-laguntzako sistema osagarri bat fi nantzatzeko kuoten estaldura.

Euskadiko Kutxak bere gain hartzen du, lan-bazkideen one-rako, osasun-laguntzako sistema integral bat —gizarte-seguran-

tza publikoaren osagarri— fi nantzatzeko behar diren kuoten erdi-banako ordainketa. Mondragon korporazioak sistema hori eskaintzen die bere bazkide partaideei.

Kapital sozialari ordaindutakoa (mila eurotan) 2006 2007 2008

Kapitalari interesetan ordaindutakoa guztira (enpresa elkartekideei, bazkide langileei…)

28.557 31.276 34.277

Lan-bazkideek jasotakoa guztira 10.643 11.791 13.083


Euskadiko Kutxa kreditu-kooperatiba da, eta bi bazkide mota ditu: lan-bazkideak eta kooperatiba elkartekideak. Administrazio publikoak ez du parterik kapitalean, eta ez du inolako ordezka-

ritzarik Entitatearen gobernu-erakundeetan. Hona hemen admi-nistraziotik zenbait esparrutan jasotako laguntza fi nantzarioak:

(*) Lanbide arteko gutxieneko soldata estatuko administrazioak ezartzen du, urte bakoitzerako.

EC4. Gobernuetatik jasotako fi nantza-laguntza esanguratsuak.

EC5. Hasierako soldata estandarraren eta tokiko gutxieneko soldataren arteko erlazioa, eragiketa esanguratsuak egiten diren lekuetan.

Kontzeptua (mila eurotan) 2006 2007 2008

Likidatzeko dauden zerga geroratu garbiak 27.776 28.532 28.551

Dirulaguntzak (enplegurako eta prestakuntzarako laguntza) 350 415 236

Alderdia: merkatuko presentzia

2006 2007 2008

Hasierako soldata minimoa eurotan / lan egindako orduak 12,65 12,99 13,47

Hasierako soldata minimoa eurotan / lanbide arteko gutxieneko soldata % 279,3 % 272,0 % 268,0


Entitateak ez dauka politika idatzi bat tokiko hornitzaileei lehen-tasuna emateko, hau da, Euskadiko Kutxak diharduen tokietako enpresak lehenesteko. Dena den, ohiko praktikak garbi erakus-

ten du, tokiko hornitzaileak kontratatzen saiatzen dela, taula honetan jasotzen denez:

Tokikoak izateaz gainera, badira hornitzaileen aukeraketan eragiten duten beste bi faktore: eskakizun teknikoak eta prezioa. Aldi berean, Euskadiko Kutxak zorrotz zaintzen du gizarte-legeria eta lan-legeria bete daitezen. Hain zuzen ere, klausula bat dauka sinatuta hornitzaileekin, laneko araudia, gizarte-segurantzarena eta laneko segurtasunarena eta osasunarena bete daitezen.

Ingurumena Kudeatzeko Sistemak (IKSak) ere ezarriak ditu prozedura batzuk, erosketak eta azpikontratazioak ingurumen-irizpideak kontuan hartuz kudeatzeko. Horretarako, honako hauek erabiltzen ditu:

• Enpresa laguntzaileak kontrolatzeko prozedura. Euskadiko Kutxaren enpresa laguntzaileen jarduerak kontrolatzen ditu, ber-

tan eragina izan dezaketen ingurumen-alderdiak sortzeko mo-dukoak izanez gero. Hauek behatzen dira: enpresa errentariak, Euskadiko Kutxari lotutako jarduerak Entitatearen instalazioe-tan gauzatzen dituzten enpresak eta dokumentu-betebeharrak dituztenak (hondakin-kudeatzaileak; ikuskaritza-, neurketa- eta entsegu-laborategiak, Eskualdeko Nekazaritza Bulegoak —ENB—…) eta gremioak.

• Materialak, instalazioak eta ekipamenduak erosi eta jaso-tzeko prozedura. Ingurumen-eskakizunak betetzen dituzten ma-terialak (papera, tonerra, olioak…) erostea eta horrelako instala-zioak eta ekipoak eskuratzea, ezartzea eta kontrolatzea ezartzen du.

2006 2007 2008

Tokiko hornitzaileei erositako ondasunen eta zerbitzuen ehunekoa % 95,2 % 94,6 % 96,4

Tokiko hornitzaileen ehunekoa hornitzaile guztiekiko % 94,8 % 94,1 % 94,7

Barruko, hots, inportatu gabeko erosketen ehunekoa (*) % 100 % 100 % 100

EC6. Tokiko hornitzaileekiko politika, jarduerak eta gastuaren ehunekoa, eragiketa esanguratsuak egiten diren lekuetan.

(*) Euskadiko Kutxak ez du zuzenean inportazioko produkturik erosten, baina hornitzaileren batek eros ditzake osagaiak beste herri batzuetan.


EGEaren Batzordean, 2008an sortu den Erosketen Zentraleko zuzendaria sartu da. Batzorde horren jarduera-planean, besteak beste, bi ekintza agertzen dira, hala nola: hornitzaileak gizartearen eta ingurumenaren ikuspegietatik ebaluatzeko sistema defi nitzea, batetik, eta Erosketa Berderako irizpideak ezartzea, bestetik. Jar-duera horiek aurrera eramateko sortutako lan-talde biek 2008an ekin diote lanari. Horrenbestez, fotokopiagailurako paper zuriaren erosketa-kontratuan baldintza batzuk txertatu dira: paperak klo-rorik gabeko oinarrizko papera (ECF) eta egur-ustiategi iraunkor egiaztatuetakoa (FSC) izan behar du, bai eta gramaje txikikoa ere.

Halere, sektore hornitzaileek iraunkortasunean dituzten arriskuak aztertzeko behar den mapak uste baino denbora gehiago behar du egiteko, informatika-zerbitzuetatik atera daitekeen informa-zioak ez duelako ez hornitzailearen jarduera ez hornitzaile horren bezero den Euskadiko Kutxaren Area zehazten.

Hala eta guztiz ere, sektore hornitzaileen mapa hori 2009rako egiteko asmoa dago. Horretarako, egungo informatika-sisteman dauden informazio-gabeziak gainditzeko aukera emango duen ereduren bat bilatuko da.

Euskadiko Kutxak ez du ezarririk inongo politika formalizaturik, goi-zuzendariak kargua duten eskualde geografi koetan bertan kontra-tatzeko, zeren Entitatearen jarduera estatu osoan garatzen baita,

eta gaitasun profesionalak egokiak izatea jartzen du beti irizpide nagusitzat. Egia esan, goi-zuzendari guztiak (Batzorde Betearazle-ko 20 kideak) Entitateak diharduen eskualdeetan sortuak dira.

Euskadiko Kutxak komunitatean egiten dituen inbertsioak EC1 adierazlean jaso dira. Hainbat ikastetxeren jarduerari eusteko ohiko laguntzak nabarmentzen dira, bertan.

EC7. Tokiko kontrataziorako prozedurak eta tokiko komunitatetik datozen goi-zuzendarien ehunekoa, eragiketa esanguratsuak egiten diren lekuetan.

EC8. Azpiegituretan egindako inbertsioen eta konpromiso komertzialen bidez, pro bono edo espezietan emandako onura publikoko zerbitzuen garapena eta eragina.

Alderdia: zeharkako ekonomia-eraginak


Zerk dauka Euskadiko Kutxaren jardueran zeharkako inpaktu eko-nomiko esanguratsuena? Aberastasuna eta enplegua sortzeak eta banatzeak. Mondragon taldeari ematen dizkion baliabideen bitar-tez egiten du hori nagusiki Entitateak, hala baitago jasota bere Misioan (ikusi 4.8 adierazlea).

Ekarpen horiek —ikusi EC1 adierazlea— 39 milioi eurotik go-rakoak izan ziren 2008an, eta, hein handi batean, bi helburu ga-rrantzitsu izan zituzten:

• Enpresa-jarduera berriak sustatzea, Mondragonen barruko erakundeen, enpresak sustatzeko fondoen eta ikerketa-zentro korporatiboen ekintzen bidez.

• Hezkuntza, bereziki unibertsitate-hezkuntzako eta lanbide-heziketako erakundeen bidez.

Zeharka enplegua sortzea helburutzat harturik, Gaztempresa fundazioaren bidez ekintzaile-kultura sustatzen da. 2008an, ho-rren baitan, 24 unibertsitate eta lanbide-heziketako zentro bisita-tu dira, Hezkuntzako Enpresa Gazteei 22 mailegu eman zaizkie, Urrats bat programaren 22 beka banatu dira eta 75.000 € gastatu dira, sarietan eta hedapen-gastuetan.

Ildo beretik, beste hauek ere aipatzekoak dira: Valladolideko uni-bertsitateak Schola fundazioarekin eta Gaztela eta Leongo Uniber-

tsitateen Zuzendaritza Nagusiarekin batera emandako unibertsitate-konpromisoaren sariak; enpresa solidarioari ematen zaion Urrezko Datua saria, laguntza-proiektuak garatzen dituzten Arabako enpre-sa pribatuak saritzen dituena; gizarte-arazoak dituzten pertsonak kontratatzea; El Correorekin eta Eusko Jaurlaritzarekin batera “Eus-kal Herria, bihotz solidarioa” proiektuko lankidetza, babesik gabe edo gizarte-bazterketako egoeretan bizi diren lagunei zuzendutako ekimenak bilatzeko; eta Zaragozako, Huescako, Errioxako, Burgo-seko, Valladolideko eta Leongo 100 ikasle Done Jakue bidean elkar-tzen dituen “Camino de Encuentros” antolatzea.

Euskadiko Kutxak, bestalde, Azterlanen Departamentua ere badu. Bertan, Euskal Autonomia Erkidegoko Ekonomiari buruzko Txostena eta Nafarroako Ekonomiari buruzko Txostena sortzen dira urtero, EAEko eta Nafarroako ekonomiaren eta gizartea-ren alorretan ospe handia duten jarduera-sektorekako azterlan makroekonomikoak. 2008an, ekonomiaren zikloaren aldaketa bizkorra dela eta, euskal ekonomiaren abaguneari buruzko hiruhi-lekoko aurreikuspenak izan dira esanguratsuak.

Nabarmengarria da, halaber, Deustuko Unibertsitateko Enpre-sa Zientzietako ikasleen ikasketa-programaren baitan eta Bernaola fundazioarekin lankidetzan, Sektorekako Finantzak ikastaroa ema-ten jarraitu izana. Euskal Autonomia Erkidegoko eta Nafarroako ekonomiaren, fi nantzen eta zerbitzuen errealitatearen berri ema-tea du xede.

EC9. Zeharkako eragin ekonomiko esanguratsuak ulertu eta deskribatzea,eraginaren irismena barne.



Ingurumen arloa

2001ean Ingurumena Kudeatzeko Sistema (IKS) garatu zuen Eus-kadiko Kutxak, ISO 14001 Arauarekin bat, Egoitza Nagusiko hiru eraikinetako jarduera guztietan. Urte hartan bertan eskuratu zuen AENORen ziurtagiria. IKS hori urtero ikuskatzen da, eta ez zaio ezadostasun esanguratsurik antzeman. AENORek egindako azken ikuskaritzaren (2008ko urrikoaren) arabera, IKS hori: «UNE-EN ISO 14001:2004 arauaren baldintzak betetzen dituen kudeaketa-sistema heldua da; behar bezala ezarri da eta jarraipen egokia ere egiten zaio. Hauxe da haren alde indartsua: “2007ko ingurumen-kudeaketaren emaitzak bazkideei jakinaraztea eta jardunbide egokiak transmititzea”».

IKS sistema hori Ingurumen Batzordeak kudeatzen du, eta Aholkularitza Juridikoko, Barne Ikuskaritzako, Komunikazioko eta Publizitateko, Arriskuetako, Laguntza Zerbitzuetako eta Kalitate-ko kideek osatzen dute; azken horrek egiten ditu koordinatzaile-lanak.

Euskadiko Kutxaren ingurumen-politika 2008an berrikusi da. Bazkideen kontzientziazioari arreta berezia eskaini zaio, eta hor-nitzaileak eta azpikontratistak ere politikaren barruan sartu dira. Ingurumen-politikak jarduera-ildo hauei ematen die lehentasuna:

• Bazkideak kontzientziatzeari eta motibatzeari. Horretarako, prestakuntza eta sentsibilizazioa erabiliko dira, haiek ingurumena-rekiko jarduera arduratsuetan aktiboki inplikatzeko.

• Sortutako hondakinak ahalik eta gehien murrizteari, ahalik eta hondakin gehien birziklatzeari eta baliabide naturalen kontsumoa murrizteari.

• Gainerako interes-taldeekin lankidetzan aritzeari, ingurume-na zaintzen laguntzeko, batez ere, hornitzaileekiko eta azpikontra-tistekiko harremanean ingurumen-arauak eta -irizpideak ezarriz.

Bestalde, hainbat ekintza aipagarri gauzatu dira, 2008an:

• Txosten bat egin da, probak egiteko plan bat planteatzeko. Probok R-22 hozgarria darabilten klimatizazio-instalazioei; bero-ponpako ekipamenduetako, VRVetako eta aire-hozkailuetako R-417A (HFC) gas hozgarriari eta ura hozteko plantetako R-422D gasari egingo zaizkie.

• Stop CO2 ekimenari atxiki ondoren, bazkideek Euskadiko Ku-

txaren izenean egindako bidaietan euren ibilgailua erabiltzearen ondoriozko isurpenen ebaluaketa egin da, lehen aldiz.

• 2008ko urtarrilaren 1etik aurrera, sukurtsaletako eta Lurral-de Zuzendaritzetako barruko baliza banatu eta jasotzeko zerbi-tzua kendu egin da, lanegun diren larunbatetan.

2008ko emaitza kuantitatiboak eta aurreko txostenean ingu-rumenari dagokionez hartutako konpromisoak zenbateraino bete diren EN adierazleetan jaso dira.


Hauek dira 2009rako helburuak:

• Bezeroen kontzientzia piztea, ingurumenaren inguruko emaitzak jakinarazten jarraitzea eta helburuak lortzeko partaide-tza aktiboagoa sustatzea.

• Eusko Jaurlaritzaren STOP CO2 Euskadi, klima-aldaketaren aurkako ekimenean enpresa kidetu berezi moduan parte hartzea.

• Hornitzaileak gizartearen eta ingurumenaren ikuspegieta-tik ebaluatzeko sistema defi nitzea. Bulego-altzariak erosterakoan Erosketa Berdearen irizpideak erabiltzea.

• Publizitate-euskarrietan paperaren % 50 birziklatua izatea. Gainerako paperaren kontsumoa bezeroko 390-400 gramora mu-rriztea. Posta-mail zerbitzuan 25.000 bezeroren alta lortzea.

• Uraren kontsumoari 11.500 eta 12.500 m3 artean, energia elektrikoari 2.650.000 kWh-an eta gasolioari 80.000 litroan eus-tea.

Higiezinak sustatzeko sozietateei dagokienez, sustatzaile mo-duan ari dira horiek. Sozietate horiek bulego zehatzik ez eduki-tzeak eta eraikuntza- eta urbanizazio-lanak nahiz kudeaketa ad-ministratiboa eta komertziala kanporatzeak ondorio zehatz bat dakarte, hots, ingurumen-politikari dagokionez haien jarduerak eremu hauek bakarrik ukitzea:

• Eraikuntza. Eraikitzen ari diren sozietateetan —4 bakarrik—, erabilitako materialei eta sortutako hondakinei dagokienez alor

horretan galdagarri diren arau guztiak zorrotz bete behar dituz-te eraikitzaileek eta azpikontratistek: eraikitze- eta eraispen-hon-dakinen kudeaketa aztertu behar dute, eta hondakinak bereizi, sailkatu, baimendutako zabortegietara eraman eta tratatu. Beste sozietateek eraikuntza-lanari ekiten diotenean, 2008ko otsailaren 1eko Dekretua nola aplikatu aztertuko da.

• Bizitegiak. Ahalegin handia egiten da produktuei ahalik eta material, diseinu eta teknologia hoberenak emateko. Ingurumena errespetatu behar dute, energia aurreztu eta eguneroko neurriak —domotika, hondakinen bereizketa, ura aurreztea…— betetzen lagundu. Neurri horiek ingurumena babestea eta alor horretan iriz-pide nahiz ohitura osasungarriak sendotzea ahalbidetzen dute.

• Kudeaketa administratiboa eta komertziala. Eskatutako ze-reginak egiteko eta ingurumen-araudia behar bezala errespetatuz aritzeko gaitasun frogatua duten enpresei esleitzen zaizkie biak.

Euskadiko Kutxa pentsatzen hasia dago, eraikuntza-jarduera martxan jartzen denerako honako hauek eskatuko dizkiela higiezi-nak sustatzeko erakundeetan bazkide dituenei:

• Eraikinak egiteko proposatutako enpresa kontratisten ar-tean, ISO 14001 ziurtagiria dutenei ematea lehentasuna.

• Sustapenak eraikitzeko kontratatutako enpresetan, berriz, balorazio positiboa egitea Eraikuntzako Kode Tekniko berriak in-gurumenaren alorrean ezartzen dituen betekizunetan egiten di-tuzten aurrerapenei. Zehazki, hauek baloratuko dira:

k

B

tzaktib

tzitamamm

a

e

E

t b


energia-efi zientzia: energia berriztagarriak, produkzio-sis-*

temak, konfort termikoa eta ur-kontsumoan aurreztea.

ingurumen-kalitatea: zarata eta barne-akustika, eta hon-*

dakinen kudeaketa.

Profesional Future Materials SM (Profumat) enpresak eraikun-tza-materialak inportatzen ditu. Horretarako, Mondragon korpo-razioak kostu txikikotzat jotzen diren herrialdeetan (hasieran Txi-nan eta, ondoren, Indian, Brasilen, Errusian…) dituen plataformak baliatzen ditu. Profumatek ingurumenarekiko arduraz jokatzen du eguneroko zereginean, eta hornitzaileekiko harremanetan ere zenbait ingurumen-irizpide erabiltzen ditu. Horrela, bada, hor-nitzaileak aukeratu eta homologatzeko prozesuan, jarduera-ildo hauek lehenesten ditu:

• Mondragon korporazioko plataformek lortutako informa-zioa egiaztatzea, eta hornitzailegaiek egindako produktu eta saiakuntzen segurtasunaren homologazioa (EE) Europako araute-giaren arabera baloratzea. Zura: Pentaklorofenolaren —UNE-EN 143242:2005— isurpena eta formaldehidoaren isurpena; baldo-sak: kadmio- eta berun-isurpena —UNE-EN 14411—; komunak: substantzia arriskutsuen isurpenean ezin dira UNE-EN 997 araute-gi europarrak baimendutako mugak gainditu.

• Hornitzaileak eskaintzen duen produktu-aukera aztertzea, ingurumenean ahalik eta inpakturik txikiena izan dezan. Adibidez: aginte bakarreko txorrotak, emaria mugatzeko aireztagailudunak, hainbat posizio dituen dutxako burua eta deskarga bikoitza eta deskarga-etena dituen tanga.

• Hornitzailearen fabrikazio-prozesuko ekimenak eta jardunbi-de egokiak baloratzea, hala nola, hondakin-ura birziklatzea, ekoe-tiketak erabiltzea eta ingurumen-ziurtapenak (FSC) izatea.

• Produktuak laborategi ospetsuek eta/edo enpresa indepen-denteek aztertzea: EE marka (osasunerako eta ingurumenerako kaltegarriak ez diren produktuena) lortzeko saiakuntzak eta kali-tate-saiakuntzak (produktuen baldintza funtzionalak).

• Hornitzailea bertatik bertara bisitatzea (ezagutzea eta aldian behin jarraipena egitea): kudeaketa egiaztatzea (ISO-9001, ISO 14001, OSHAS… sistemak) eta fabrikako produkzioa kontrolatzea (aldian behingo bisitak, ikuskaritzak, produktuaren fi txa egunera-tuak, azken kalitatearen kontrola eskabideko eta abar).

• Bilgarrien diseinua: kartoi marroia, tinta beltza eta ahalik eta inskripzio txikiena erabiltzea; jarraibideetako paperaren gramajea ahalik eta gehien murriztea eta bi orrialde inprimatzea orriko; pa-letak fumigatzea (espezieak babestea).


Ingurumen-arloko lanaren adierazleak

EN1. Erabilitako materialak, pisuaren edo bolumenaren arabera.

Alderdia: materialak

Papera bitan bereizi dugu: publizitate-xedeetarakoa, hau da, li-buruxkak, kartelak, katalogoak, egutegiak…, eta gainerakoa,

hots, gutun-azalak, libretak, A4 erakoak…. Horien kontsumoaren bilakaera hauxe izan da:

Paperaren kontsumoa (*) kg-tan2006 2007 2008

Benetakoa Helburua

Publizitate-paperaren kontsumoa 136.302 190.456 149.259

Gainerako paperaren kontsumoa 441.213 455.687 482.393

Paperaren kontsumoa guztira 577.515 646.143 631.652

Publizitate-paperaren kontsumoa bezeroko 0,121 0,165 0,126 < 0,165

Gainerako paperaren kontsumoa bezeroko 0,393 0,395 0,407 0,390-0,400

Paperaren kontsumoa guztira bezeroko 0,515 0,560 0,533

Paperaren kontsumoa bazkideko 311,0 336,0 319,7

(*) Euskadiko Kutxa osoaren —Zerbitzu Zentralak eta sukurtsalak— paper-kontsumoa.


Publizitate-paperaren kontsumoa % 21,6 txikitu da. Partida guz-tietan izan dira beherakadak, liburuxkenean eta egutegienean izan ezik. Guztira, 126 gramo paper erabili dira bezeroko. Hortaz, aurre-ko urtetik hona % 23,6 txikitu da, iaz 165 gramo izan ziren eta.

Gainerako paperaren kontsumoa 407 gramokoa izan da beze-roko. Beraz, ez da lortu kontsumoari bezeroko 390 eta 400 gra-moan eusteko helburua. Paper estandarrean (ohiko kontsumoko A4 paperean) eta laser-fondoetan (bezeroei zuzendutako laburpe-netan) gertatu da, batez ere, igoera, eta ez dago hazkunde horren arrazoiak zehazterik.

Euskadiko Kutxak beti hartu izan ditu paperaren kontsumoa murrizteko neurriak: langileak sentikortzeko kanpainak, hiru hi-lerik behin kontsumoak neurtzea, bezeroei laburpenak eta egiaz-tagiriak posta elektronikoz bidaltzeko Posta-mail zerbitzua susta-tzea, paperaren ordez Intraneteko ataria baliatzea txostenak eta

informazioa ezagutarazteko, bezeroei informazioa bidaltzeko orduan irizpidez aldatzea, pasiboko eta zerbitzuetako kontratuen bolumena jaistea...

2009rako honako hauek izango dira helburu behinenak: ba-rruko balizarako erabiltzen diren gutun-azalak erabilera anitzeko gutun-azalez ordeztea, Posta-mail zerbitzurako 25.000 bezeroren alta lortzea eta pasiboko produktu eta zerbitzuetako kontratuen orrialdeak murriztearen inguruko azterketa eta proposamenak egitea.

Erabiltzen diren toner-kartutxoak birziklatuak eta birziklaga-rriak izaten dira, nagusiki. Bada tonerrentzako biltegi espezifi ko bat, eta irizpide zorrotzak dituzte material hori eskatzeko; gaine-ra, jarraibide batzuk zabaldu dira laser-inprimagailuentzako kar-tutxoak ahalik eta ondoen erabiltzeko. Hauxe da toner-kontsu-moaren bilakaera:

Toner-kontsumoa (*) aletan 2006 2007 2008

Toner-kartutxoen kontsumoa guztira 2.178 2.006 1.747

Kartutxo-kontsumoa bazkideko 1,17 1,04 0,88

(*) Euskadiko Kutxa osoaren —Zerbitzu Zentralak eta sukurtsalak— toner-kontsumoa.


EN2. Birziklatutako materialen erabileraren ehunekoa.

Birziklatutako paperaren kontsumoa (*)2006 2007 2008

Benet. Helburua

Paperaren kontsumoa guztira (kg-tan) 577.515 646.143 631.652

Paper birziklatuaren kontsumoa (kg-tan) 110.198 132.718 88.801

Birziklatutako paperaren kontsumoa kontsumo osoarekiko (%-tan) % 19,1 % 20,5 % 14,1

Birziklatutako publizitate-paperaren kontsumoa kontsumo osoarekiko (%-tan) % 69,5 % 61,9 % 49,3 >% 69,5

Publizitate-paperaren % 49,3 (73.620 kilo) paper birziklatua izan da, 2008an. Halere, ez da 2007ko % 69,5eko kontsumoa gaindi-tzeko helburua lortu —% 70,9an geratu gara—.

Arrazoi teknikoengatik birziklatutako papera erabiltzerik izan ez den esparruetan, klororik gabeko oinarrizko paperari (ECFari)

eman zaio lehentasuna. % 100 ekologikoa da, egur-zuntzaren eduki minimoa du eta egur hori beti egur-ustiategi iraunkor egiaz-tatuetatik (FSCetatik) dator. Gainera, erabiltzen den A4 papera gramaje apalekoa (75 g/m2-koa) da.

Birziklatutako tonerraren kontsumoa (*) 2006 2007 2008

Toner-kartutxoen kontsumoa guztira (aleak) 2.178 2.006 1.747

Birziklatutako toner-kartutxoen kontsumoa 1.114 1.021 490

Birziklatutako tonerraren kontsumoa kontsumo osoarekiko (%-tan) % 51,1 % 50,9 % 28,0

(*) Euskadiko Kutxa osoaren —Zerbitzu Zentralak eta sukurtsalak— birziklatutako paper- eta toner-kontsumoa.

100Euskadiko Kutxa Enpresaren Gizarte Erantzukizunari buruzko 2008ko txostena082000

2009an, Lexmark inprimagailurako toner birziklatua proba-tzeko asmoa dago, ohiko kontsumorako erabiltzen hasteko. Izan ere, 2008ko toner-kontsumo osoaren % 25 inprimagailu horretan izan zen.

Euskadiko Kutxak hainbat elkarteri (ikastolei, GKE-ei, irabazi-asmorik gabeko sozietateei…) ematen dizkie, berrerabil ditzaten,

kentzen diren eta erabiltzeko moduan dauden ordenagailuak, monitoreak, laser-inprimagailuak… Ekipamendu guztiak berre-rabiltzea da gure helburua, nahiz eta bistakoa den hori ez dela beti egingarria. Denboran zehar, taula honetan agertzen diren ko-puruak eman ditugu:

Berrerabilitako ekipamenduak (*) 2006 2007 2008

Berrerabilitako ekipamendu informatikoak (aleak) 84 87 288

(*) Euskadiko Kutxa osoak —Zerbitzu Zentralak eta sukurtsalak— berrerabiltzeko emandako ekipamenduak.


EN3. Energiaren zuzeneko kontsumoa, lehen mailako iturrien arabera.

Alderdia: energia

Hemen aurkezten diren datuak IKSaren barruan dauden Egoitza Nagusiko hiru eraikinei dagozkie.

Energia2006 2007 2008

Benetakoa Helburua

Elektrizitatea (*) 9.419,5 9.344,1 9.256,2 9.540,0

Gasolioa 2.371,8 2.835,2 2.925,9 2.520,0

Propanoa 0,727 0,749 0,741

Energiaren zuzeneko kontsumoa (gJ-etan) 11.792,0 12.180,1 12.182,8

(*) 2007ko 1. hiruhilekoko hil baten kontsumoari buruzko datua falta da. Hiruhilabeteko kontsumoa balioesteko, 2000tik 2006ra bitarteko eta 2008ko 1. hiruhilekoetako kontsumoen batez besteko aritmetikoa atera da. 2007ko EGEari buruzko txostenean agertzen den 2007ko elektrizitatearen kontsu-moari buruzko datua (8.528,9 gJ-ekoa) aldatu egin da.

Energia elektrikoaren kontsumoa 2.571.159 kWh-koa izan da, eta, beraz, % 0,9ko murrizketa egon da 2007koaren aldean. Bes-talde, 81.275 litro gasolio kontsumitu da, 2007an baino % 3,2 gehiago. Kontsumoa 70.000 litro inguruan egonkortzea zen hel-burua. Azaroko eta abenduko kontsumoak bereziki handiak izan dira, hil horietan eguraldi txarra egin duenez, berogailuak gehiago erabili dira eta.

Energiaren efi zientzia hobetzea da energiaren inguruko po-litikaren eta jardueraren oinarria. Horretarako, elektrizitatearen, gasolioaren eta propanoaren kontsumoak murriztu nahi dira, etengabe kontrolatzearen eta instalazioak eta ekipamenduak hobetzearen bidez. 2009an, kontsumoei segimendua egiten ja-rraituko dugu hiru hilean behin, eta informatikako ekipamenduak itzaltzen diren ala ez hilean behin begiratuko da.


EN4. Energiaren zeharkako kontsumoa, lehen mailako iturrien arabera.

Finantza-erakundeen jardueraren ondoriozko zeharkako energia-kontsumoa ez da oso esangura-tsua, eta, beraz, kalkulua gutxi gorabeherakoa da.

Energia 2006 2007 2008

Ikatza 12.207 12.110 11.996

Gas naturala 434 431 427

Petrolioa 2.568 2.548 2.524

Biomasa 218 216 214

Energia eolikoa 179 178 176

Energia hidraulikoa 1.434 1.422 1.409

Energia nuklearra 11.567 11.474 11.366

Energiaren zeharkako kontsumoa (gJ-etan) (1) 28.607 28.379 28.112

(1) Zeharkako energia-kontsumoak GRIren Protocol Energy Balanced Sheet delakoaren bidez eta Egoitza Nagusiko eraikinetako elektrizitate-kontsumoan oinarriturik zenbatetsi dira.


EN5. Kontserbazioak eta efi zientzia hobetzeak eragindako energia-aurrezpena.

EN6. Energia efi zientziaz kontsumitzen duten edo energia berriztagarrietan oinarrituta dauden produktuak eta zerbitzuak eskaintzeko ekimenak, eta ekimen horien emaitzaz energia-kontsumoan lor daitezkeen murrizketak.

EN7. Energiaren zeharkako kontsumoa murrizteko ekimenak, eta ekimen horien bidez lortutako murrizketak.

Klimatizazio-instalazioetako abiatze automatikoak, artxiboetako pasaguneetako mugimendu-sentsoreak, bainuetako deskonexio tenporizatuak eta ohiko monitoreak monitore lauz ordezkatzea, 2008ko kontsumoa aurreko urtekoa baino % 0,9 txikiagoa izatea ahalbidetu duten neurriak dira.

2009rako, LK3 eraikineko 3. eta 4. solairuak egokitzeko as-moa dago. Argiteria hobetzeko proiektua ere hartzen du barne egokitzapenak, eta argiztapen adimentsua jarriko da. Horri esker, sistema automatikoki piztu eta itzaltzeko, eta hodien intentsitatea nahi den mailara egokitzeko aukera egongo da.

2008an, Mondragon Inversionesek hainbat kooperatibak ener-giaren sektorean egindako bideragarritasun-azterketak fi nantzatu ditu, KFZren bidez (ikusi FS1 eta EC1 adierazleak). Hiri-berrikun-tzako zerbitzuak eta eraikinen energetika, Energia-kudeatzaile

integratua, Industria-ibilgailuetarako energia garbiak eta Olio era-bilia jasotzeko edukiontziak izan dira, besteak beste, aztertutako gaiak.

Bai kudeaketari buruzko ikuspegian, bai aurreko adierazleetan, energia-kontsumoak gutxitzeko Euskadiko Kutxak hartu dituen neurriak eta lortutako hobekuntzak deskribatu ditugu.


EN8. Ur-bilketa guztia iturrien arabera.

Alderdia: ura

Uraren kontsumoa (m3-tan)2006 2007 2008

Benetakoa Helburua

Egoitza Nagusiko eraikinetako ur-kontsumoa 13.401 17.947 10.718 12.000/13.000

Uraren kontsumoa pertsonako eta urteko 27,92 37,00 21,70

Tranbiaren eta Arrasateko saihesbidearen tuneletarako Egoitza Nagusiko lursailetan egin ziren zulaketa geologikoen ondoriozkoa da 2007ko kontsumo handia, ur kopuru handia behar izan zen eta. 2008an, 10.718 m3 kontsumitu dira, eta, beraz, samur bete da uraren kontsumoari 12.000 eta 13.000 m3 bitartean eusteko helburua.

Euskadiko Kutxak jarraitu egingo du langileen artean kontsu-mo arduratsuan oinarritutako portaerak sustatzen eta iturgintzako instalazioak hobetzen, uraren kontsumoa murrizteko bideak dira-eta biak ere.

EN9. Ur-bilketen eragin handia jasan duten ur-iturriak.

EN10. Ur birziklatuaren eta berrerabiliaren ehunekoa eta bolumena guztira.

Ez da aplikagarria, kontsumitzen den ura udal-hornikuntzatik bai-tator.

Ez da aplikagarria, ura ez baita ez birziklatzen, ez berrerabiltzen.


EN11. Natura-gune babestuen edo biodibertsitate handiko gune babesgabeen ondoan edo barruan dauden lurren deskribapena. Adierazi non dauden eta zer azalera duten jabetzako lurrek, errentan hartutakoek edo kudeatutakoek, biodibertsitate-balio handia badute eta gune babestuetatik kanpo badaude.

EN12. Natura-gune babestuetan edo biodibertsitate handiko gune babesgabeetan gauzatutako jardueren, produktuen edo zerbitzuen eraginez horietan sortutako inpaktu nagusien deskribapena.

EN14. Biodibertsitatearen gaineko inpaktuak kudeatzeko estrategiak eta ezarritako eta planifi katutako ekintzak.

EN13. Habitat babestuak edo onera ekarriak.

Alderdia: biodibertsitatea

Ez da aplikagarria, Euskadiko Kutxaren instalazioak ez baitaude gune babestuetan, ezta haien ondoan ere.

Ez da aplikagarria, bere jardueragatik Euskadiko Kutxak ez baitu eragiten inpakturik gune babestuetan.

Prestakuntza eta hedapena helburutzat harturik, Euskadiko Ku-txak 4.000 zuhaitz landatu ditu 2008an, Bermeon, Lesakan, Arantzazun eta Ozetan, bezeroekiko konpromisoak betetzearen

inguruan jasotako iradokizun bakoitzeko bat. Horrela, EAEko eta Nafarroako lurralde bakoitzean 1.000 arbola landatzeko kanpai-nan fi nkatutako helburua bete egin du.

Ez da aplikagarria.


EN15. NBNBaren (IUCNren) Zerrenda Gorrian eta zerrenda nazionaletan desagertzeko arriskuaren arabera sailkatuta dauden eta eragiketek haien habitatean eragina duten espezie kopurua, arrisku mailaren arabera.

Euskadiko Kutxaren eragiketek ez diote eragiten NBNBaren Ze-rrenda Gorrian sartuta dauden espezieak dituen inongo habitati.

EN16. Berotegi-efektuko gasen zuzeneko eta zeharkako isurpenak guztira, pisuaren arabera.

Alderdia: igorpenak eta hondakinak

Berotegi-efektuko gasen isurpenak Egoitza Nagusiko hiru erai-kinetako elektrizitatearen kontsumotik, sukalderako propa-

noaren kontsumotik eta berokuntzako gasolioaren kontsumo-tik datoz.

Isurpenak 2006 2007 (1) 2008 (2)

Gasolio-kontsumoagatiko CO2 tonak 177,23 211,85 218,38

Elektrizitate-kontsumoagatiko CO2 tonak 996,89 992,96 1.180,16

Propano-kontsumoagatiko CO2 tonak 31,41

Laneko bidaiengatiko CO2 tonak 1.117,74

Isurpenak guztira 1.174,12 1.204,81 2.547,69


Oharra:

1) 2007ra arte, World Business Council for Sustanaible Developmentek (WBCSDk) eta World Resources Institutek (WRIk) bultzatutako www.ghgprotocol.org web orrian dauden tresnen eta protokoloen bidez kalkulatu dira datuak. Agiri hauek kontsultatu dira: «CO2 Emissions from Fuel Use in Facilities», 2.0 bertsioa, 2006ko ekaina. «Indirect CO2 Emissions from the Consumption of Purchased Electricity, Heat, and/or Steam», 1.2 bertsioa, 2007ko urtarri-la. Konbertsio-faktoreak: 2,69 kg CO2 gasolio litroko eta 383 gramo CO2 kWh-ko (2004ari dagokio). 2007ko EGEari buruzko txostenean agertzen den 2007ko elektrizitatearen kontsumoari buruzko datua (907,38 Tm-koa) aldatu egin da.

2) 2008an STOP CO2 Euskadi ekimenaren kalkulagailuaren bidez egin da kalkulua, eta sukaldearen propano-kontsumoa eta bazkideen autoek haiek enpresaren izenean egiten dituzten bidaietan kontsumitutako erregaia ere erantsi da.

EN17. Berotegi-efektuko gasen zeharkako beste isurpen batzuk, pisuaren arabera.

EN18. Berotegi-efektuko gasen isurpena murrizteko ekimenak, eta lortutako murrizketak.

Ez da EN16an sartutakoak ez beste zeharkako isurpenik gertatu.

Berotegi-efektuko gasen isurketa murriztera zuzendutako ekime-nak energiaren kontsumoa murrizteko egindako ekintzekin —ho-riek ikuspegian eta EN5 adierazlean deskribatuta ditugu— eta STOP CO2 Euskadi ekimenaren ondoriozkoekin daude lotuta.

Euskadiko Kutxa konprometituta dago, Euskal Autonomia Er-kidegoko Klima-aldaketaren Euskal Bulegoak STOP CO2 Euskadi

ekimenean parte hartzeari dagokionez ezarrita dituen baldintzak betetzera. Ekimen horrek helburu argia du: ingurumen-ekimen horretako partaide guztiek CO2 gasaren isurpenak murriztea, be-rritasunez eta eskura dituzten erreminta guztiak erabiliz. Ekimen hori hasi berria denez, 2008an oraindik ez da isurpenak murrizte-ko neurri zehatzak bilduko dituen kudeaketa-plana taxutu.


EN19. Ozono-geruza suntsitzen duten gaien isurpena, pisuaren arabera.

EN20. NO, SO eta bestelakoen isurpen esanguratsuak, motaren eta pisuaren arabera.

EN21. Hondakin-uren isurpena guztira, motaren eta pisuaren arabera.

Euskadiko Kutxak ez du sortzen ozono-geruzari eragiten dion isurpen esanguratsurik, mantentze-lanetan eta/edo hozkuntza-ekipamenduak konpontzean gerta daitezkeen isurpen txikiak sal-bu. Horren ondorioz, ez da isurpen mota hori neurtzeko inongo sistemarik.

Txosten honetan jaso denez, 2009an honako hauek egingo ditugu: R-417A eta R-422D ordezko gasak ezarri, R-22 gasarekin

kargatuta dauden ekipamendu gehiagotan; ordezko gas horien portaerari jarraipena egin; ondorioen txostena sortu eta R-22 gasa arian-arian ordezkatzeko edo ordezko gasekin funtzionatzen ez duten ekipamenduak aldatzeko plana prestatu.

Euskadiko Kutxak ez du sortzen erregai fosilen errekuntzaren on-doriozko isurpen atmosferiko esanguratsurik.

Euskadiko Kutxaren ur-isurpena etxekoaren antzekoa da, eta Arra-saten dagoen araztegi bakarrera bideratzen da. Bertan, hondaki-nok araztu egiten dira, saneamendu-sare publikora isuri aurretik. Araztegi hori Ingurumena Kudeatzeko Sistemaren barruan dago

sartuta, eta ohiko mantentze-lanak eta dagozkion neurketak jasa-ten ditu, saneamendu-sare publikora egiten diren isurketek Jabari Hidrauliko Publikoaren Araudiko 3. taulan ezarritako mailak bete ahal izateko.


EN22. Kudeatutako hondakinen pisua guztira, motaren eta tratatzeko metodoaren arabera.

IKS sistema ezarri zenetik, sortutako hondakinak ahalik eta gehien murrizteari eta ahalik eta hondakin gehien birziklatzeari eman zaio lehentasuna. Zentzu horretan, Euskadiko Kutxak gaika biltzen ditu Egoitza Nagusian sortutako hondakin guztiak, eta sukurtsaletako paper- eta toner-hondakinak ere bai. Gero, baimendutako ku-

deatzaile eta/edo berreskuratzaileei ematen dizkie. Beraz, Egoitza Nagusian sortutako hondakin guztiak (Udalak bildutako hiri-hon-dakinak izan ezik) berrerabili edo birziklatu egiten dira. 2008an, 233.600 kilo hondakin birziklatu dira, horietatik 220.640 kilo pa-perarenak.

Kudeatutako hondakinak UnitateaKopurua / urtea

2006 2007 2008

Txatarra Kiloak 0 323 2.530

Plastikoa Kiloak 865 1.461 1.506

Egoitza Nagusiko kartoia eta papera Kiloak 78.980 87.150 85.530

Sukurtsaletako kartoia eta papera Kiloak 119.680 141.860 135.110

Informatika-ekipamenduak Kiloak 13.125 10.520 3.780

Erabilitako landare-olioa Litroak 2.565 2.400 2.330

Lohi fekalak Kiloak 35.000 0 0

Toner-kartutxoak Alea 1.264 1.230 1.076

Olio industriala / ontziak Kiloak 0 333 86

Hondakinak dituzten materialak Kiloak 2 80 20

Bateria agortuak Kiloak 340 376 6

Pila agortuak Kiloak 124 88 131

Fluoreszenteak Kiloak 24 87 381

Hondakin sanitarioak Kiloak 6 16

Hondakinak dituzten plastikoak Kiloak 25 120 22


Ikusten denez, hondakin batzuek —txatarra, olio industriala, hon-dakin arriskugarriz lohitutako plastikoak— gorabehera nabarme-nak dituzte kantitateetan, ekipamendu eta instalazioetarako pro-

gramatutako prebenitzeko eta/edo zuzentzeko mantentze-lanen ondorioz. Lohi fekalak araztegitik datoz, eta hiru urtez behin erre-tiratzen dira.

EN23. Istripuz gertatutako isuri esanguratsuen kopuru osoa eta bolumena.

EN25. Erakunde informatzailearen ur-isurpenek eta isurketa-urek nabarmen eragindako ur-baliabideen eta horiei lotutako habitaten identifi kazioa, tamaina, babes-egoera eta biodibertsitatearen balioa.

EN24. Arriskutsutzat jotako hondakin garraiatu, inportatu, esportatu edo tratatuen pisua, Basileako Itunaren sailkapenaren arabera —I., II., III. eta VII. eranskinak—, eta nazioartean garraiatutako hondakinen ehunekoa.

Euskadiko Kutxan ez da gertatu istripuzko inolako isuririk, 2008an.

Ur-isurpen esanguratsurik gertatzen ez denez (ikusi EN21 adieraz-lea), ez da gertatzen inpaktu negatiborik ur-baliabideetan, ez eta haiekin zerikusia duten habitatetan ere.

Euskadiko Kutxak, bere jarduera dela eta, ez du Basileako Itunaren I., II., III. eta VII. eranskinetan xedatutakoaren arabera arriskuga-rritzat hartzen den hondakinik sortzen, garraiatzen, inportatzen eta esportatzen.

Sortutako hondakin arriskutsuak EN22 adierazlean jaso dira, eta kudeatzaile baimenduek kudeatu dituzte.


EN26. Produktuen eta zerbitzuen ingurumen-inpaktuak murrizteko ekimenak, eta inpaktu horren murrizte maila.

Alderdia: produktuak eta zerbitzuak

Posta-mail zerbitzuak, hau da, kontuen laburpenak eta egiazta-giriak bezeroei posta elektronikoz bidaltzeak saihestu egiten du ohiko postaz bidaltzen zen papera, eta, beraz, haren kontsumoa

gutxitzen laguntzen du. 2008an, hainbat komunikazio-ekintza egin dira, zerbitzu hori indartzeko. Horien emaitzaren berri eman-go dizuegu jarraian:

2008an, kontu korronteen eta ageriko aurrezkiaren laburpenak ere murriztu egin dira, epea luzatzearen bidez. Horrela, bezeroen-tzat sortutako korrespondentziaren bolumena txikitu egin da. Gai-nera, 3 pack (gaztea, estandarra eta zerbitzuak) jarri dira abian,

kontratatutako produktu eta zerbitzu guztiak kontratu euskarri bakarrean pilatuta, kontratuen orrialdeen bolumena gutxitzea lortzeko.

Posta-mailen erabiltzaileak 2007 2008

Bezero erabiltzaileen kopurua 37.000 65.175

EK-ko bezero erabiltzaileen kopurua 1.471 1.631

Erabiltzaileen ehunekoa bezero guztien artean % 3,2 % 5,5


EN27. Balio-bizitzaren amaieran berreskuratzen diren produktu salduen eta haiek ontziratzeko materialen ehunekoa, produktuaren kategoriaren arabera.

Finantza-produktuen alderdi materiala (fi sikoa) ez da esangura-tsua. Dena delarik ere, pasiboko produktu eta zerbitzuen kon-tratuetan orrialdeak eta sinadurak murriztearekin (packak ezarriz eta partaideen eranskinak kenduz) eta barruko balizarako egungo

gutun-azalak erabilera anitzeko gutun-azalekin ordezkatzearekin zerikusia duen guztia aztertu eta proposamenak egiteko asmoa dago 2009an.

EN28. Ingurumen-araudia ez betetzeagatik jarritako isun esanguratsuen zenbatekoa eta zigor ez-monetarioen kopurua.

EN29. Erakundearen jarduerak gauzatzeko erabilitako produktuen eta bestelako ondasun eta materialen garraioak eta langileen garraioak eragindako ingurumen-inpaktu esanguratsuak.

Alderdia: arautegia betetzea

Alderdia: garraioa

Ingurumena Kudeatzeko Sistemak (IKSak) legezko betekizun aplikagarriak eta Euskadiko Kutxak izenpetuko dituen beste be-tekizun batzuk identifi katzen uzten du, bai eta betekizun horiek eguneratuta izaten eta horiek betetzen diren egiaztatzen ere. Ho-

rretaz ere, AENORek ikuskaritza egiten du urtero. Jarduera-modu horri esker, orain arte ez du Euskadiko Kutxak lege-hausterik egin, eta ez du ingurumenaren alorreko arautegia ez betetzearen ondo-riozko zigorrik jaso.

EN16 adierazlean jaso dira enpresaren izenean egindako bidaietan bazkideen autoek kontsumitutako erregaiaren ondoriozko inguru-men-inpaktuak.

Gainera, 2008ko urtarrilaren 1etik aurrera, sukurtsaletako eta Lurralde Zuzendaritzetako barruko baliza banatu eta jasotzeko zerbitzua kendu egin da. lanegun diren larunbatetan.


EN30. Ingurumen-gastuen eta -inbertsioen banakapena, motaren arabera.

Alderdia: orokorra

IKSari zuzenean egotzitako gastuak 2006 2007 2008

IKSaren mantenua 3.949 € 4.668 € 3.479 €

Hondakinen kudeaketa 7.498 € 2.846 € 2.980 €

Neurketak 411 € 350 € 876 €

Guztira 11.858 € 7.864 € 7.335 €

IKSaren urteko gastuak kudeatutako hondakinen kopuruaren eta motaren —adibidez, lohi fekalak diren, fl uoreszenteen aldaketa programaturik dagoen…— menpe daude, batik bat, baina baita

galdararen bati egin dakiokeen neurketaren bat programatzearen edo araztegiaren urteroko neurketen menpe ere.


LANEKO JARDUERAK ETA LANAREN ETIKA

Enplegua


Gizarte arloa

Giza Baliabideen Zuzendaritza arduratzen da Euskadiko Kutxako pertsonen enplegu-politika eta kudeaketa zaintzeaz. Lan-koope-ratiba izateagatik, Euskadiko Kutxako langileak enpresan eraba-teko eskubideak eta betebeharrak dituzten bazkideak dira, bai euren lanbide-eginkizunak betetzeari dagokionez, bai enpresaren gestioan —dagozkien organoen bitartez— zein emaitzetan parte hartzeko eskubideari dagokionez. Beraz, langileak enpresatik ka-leratzeko aukera ezin da jaso arauetan.

Sukurtsal berriak irekitzeko aurreikuspenen ondoriozko langi-le-beharrak antolamenduan egiten diren aldaketek eta aparteko ekimenetarako unean-unean dauden beharrek eragiten dituzte. 2008an zehar, lan-bazkideen kopuruak 53 laguneko gorakada izan du. Urtearen amaieran, 1.976 ziren, eta, beraz, fi nkatuta ze-goen helburuaren —2.084 bazkidekoa— % 94,8ra iritsi dira. Hel-buruarekiko alde hori merkataritza-sarean (% 94koa) gertatu da, batik bat, eta, bereziki, Hedapen Sarean (% 88koa), 2008a oso urte zaila izan delako, fi nantza-sektore osoan. Gainera, bazkideak sartzeko prozesuan atzerapenak izan dira, bai eta zailtasunak ere lan-merkatuan pertsona egokiak aurkitzeko. Hala eta guztiz ere, 2009rako 2.065 bazkidera heltzea dago aurreikusita, hau da, 89

lan-bazkide gehiago izatea, aurreko ekitaldian sartzeko geratu zi-renak, gehienak.

Euskadiko Kutxak, bazkideen gogobetetasuna lortzeko poli-tikari jarraituz, barne-sustapenerako politika darabil. Hiru espa-rrutan islatzen da: 1) hutsik dauden postuak barruko langileez estaltzean, 2) postuan bertan sustatzean, postuari kalifi kazio handiagoa ematearen ondorioz eta 3) sustapen administratiboan. Hori dela eta, hutsik dauden postuak betetzeko, barne-sustapenez bete daitezkeen aztertzen da kanpora jo aurretik. Horretarako, postu bakoitza beharra sortzen den unean bertan deitzen da.

Euskadiko Kutxak Pertsonen Gogobetetasunari buruzko Inkes-ta egiten du, bi urterik behin. Besteak beste, motibazioa, komu-nikazioa, helburuak eta lan-baldintzak aztertzen ditu. Azkena 2008an egin da, eta 100etik 64,3ko balorazio orokorra lortu du. Komunikazio-prozesua alerta-eremuan geratu da.

Hori dela eta, 1.2 adierazlean jaso denez, 2009an hainbat proiektu abiatuko dira, mugikortasuna, sustapena eta lanpostu garrantzitsuenen ondorengotza aktiboki kudeatzeko. “Barne-ko-


munikazioko sistema”, “Prestakuntza-ibilbideak”, “Jardueraren ebaluazioa eta kudeaketa” eta “Ondorengotzaren eta mugikor-tasunaren kudeaketak” dira proiektuok. Orobat, prestakuntzako nahiz kanpoko hautapeneko beharrak aurreikusiko dira, inkesta horretan aurkeztu diren eskaerei erantzun ahal izateko.

Azken proiektu horrekin lotuta (eta 2009-2012 Plan Estrate-gikoaren barruan), datozen 4 urteotan garatuko den “Plantillak dinamizatzeko plana” onetsi da. 2009an 57 urte edo gehiago egi-ten dituzten bazkideei erretiroa aurreratzeko aukera emango die, plantillaren zati bat berritu eta adina orekatzeko asmoz.

Adierazleak

LA1. Langileen sailkapena enplegu motaren, kontratuaren eta eskualdearen arabera.

Euskadiko Kutxako plantillaren egitura kategoria profesionalaren arabera

2006 2007 2008

Benetakoa Helburua

Zuzendariak 31 32 35

Buruak 475 493 503

Teknikariak 590 622 663

Administrariak 660 667 662

Bestelakoak 101 109 113

Euskadiko Kutxako plantilla fi nkoa guztira 1.857 1.923 1.976 2.084

Enplegu-sorrera (lan-bazkideak) 27 66 53


Euskadiko Kutxako langileenkontratu-harremana (12/31ko egoera)

2006 2007 2008

Sozietate-kontratuak 1.896 1.959 2.018

Aktibokoak 1.857 1.923 1.976

Eszedentziak 26 23 28

Zerbitzu Batzordea 13 13 14

Egoera bereziak

Aldi baterako lan-kontratua 318 341 427

Lanaldi osoko aldi baterakoak 249 253 323

Lanaldi partzialeko aldi baterakoak 69 88 104

Kontratu mugagabeak 2 7 10

Euskadiko Kutxako plantilla 12/31n 2.175 2.264 2.403


Euskadiko Kutxako plantillaren banaketa kokapenaren arabera 2006 2007 2008

Egoitza Nagusia 385 390 402

Araba 204 209 213

Gipuzkoa 402 403 418

Nafarroa 227 230 236

Bizkaia 438 442 468

Gaztela eta Leon 233 243 260

Errioxa eta Aragoi 191 202 212

Kantabria 27 30 37

Asturias 41 60 69

Madril 27 55 88

Euskadiko Kutxako plantilla 12/31n 2.175 2.264 2.403

Erosori dagokionez, enpresaren egoitza bakarra Arrasaten dago eta langile guztiak ere bai. Sasoiaren arabera ez da langilee-tan gorabeherarik izaten.

Langileen errotazioa ohikoa izaten da call center guztietan, eta aldi baterako lanpostuak egoteak areagotu egiten du errotazioa. Dena den, Erosoko 3 langile Euskadiko Kutxaren plantillan sartu dira, 2008an.

2008an, enpresaren funtzioa eta funtzio hori betetzeko behar den egitura aztertu dira, bai eta enpleguaren egonkortasuna hobe-tzearen bidez errotazioa txikitzen saiatzeko bideak ere. 2009rako hobekuntza horiek plantillako langile fi nkoen kopurua handitzea dakarte berekin. Horretarako, hautagaiekin elkarrizketak egingo dira, fi nko kopurua plantillaren 1/3 izan dadin, gehienez.


Erosoko plantilla 12/31n 2006 2007 2008

Plantillako langile kopurua guztira 35 34 27

Kontratu mugagabeen kopurua guztira 17 9 6

Aldi baterako kontratuen kopurua guztira 18 25 21

Lanaldi osoko pertsonen kopurua 35 34 27

Enplegu-sorrera (plantillako pertsonak) 0 -1 -7


LA2. Langileen kopuru osoa eta batez besteko errotazioa, adinaren, sexuaren eta eskualdearen arabera.

Lan-bazkideen bajak eta errotazioa Euskadiko Kutxan 2006 2007 2008

Urteko bajak (*) 55 55 50

Emakumeen urteko bajak 28

Gizonen urteko bajak 22

Irteera-tasa guztira (**) % 3,1 % 3,0 % 2,6

Zuzendarien irteera-tasa % 0,0 % 3,2 % 3,1

Buruen irteera-tasa % 1,6 % 3,8 % 1,2

Teknikarien irteera-tasa % 3,4 % 2,2 % 3,2

Administrarien irteera-tasa % 3,7 % 3,0 % 3,0

Emakumeen irteera-tasa Ez dago Ez dago % 3,6

30 urtetik beherako emakumeen irteera-tasa Ez dago Ez dago % 0,0


Gizonen irteera-tasa Ez dago Ez dago % 1,9

30 urtetik beherako gizonen irteera-tasa Ez dago Ez dago % 0,0

30 urtetik gorako gizonen irteera-tasa Ez dago Ez dago % 2,0

(*) Urteko bajetan baja mota guztiak sartzen dira: eszedentziak, erretiroak, borondatezkoa, egoera bereziak eta ezintasuna.(**) Irteera-tasa urteko baja kopuruan eta aurreko urtearen amaieran lanean ziharduten bazkideen kopuruan oinarrituz ateratzen da. Aurreko txoste-nean hartutako konpromisoa betetzeko, langileen 2008ko irteeren berri emango dugu, generoaren eta adinaren arabera. Aurreko urteetako daturik ezin izan dugu bildu. Bazkideen errotazioari buruzko zonaldekako datuak ez daude eskuragarri, informazio hori beste modu batean kudeatzen da eta.


Bajak Eroson 2006 2007 2008

Urteko bajak (*) 12 29 12

Irteera-tasa guztira (**) % 34,3 % 82,9 % 35,3

Teknikarien irteera-tasa % 0,0 % 25,7 % 0,0

Administrarien irteera-tasa % 34,3 % 57,1 % 35,3

Emakumeen irteera-tasa Ez dago Ez dago % 33,3


30 urtetik gorako emakumeen irteera-tasa Ez dago Ez dago % 12,5

Gizonen irteera-tasa Ez dago Ez dago % 100

30 urtetik beherako gizonen irteera-tasa Ez dago Ez dago % 100

30 urtetik gorako gizonen irteera-tasa Ez dago Ez dago % 0,0

LA3. Lanaldi osoko langileentzako onura sozialak, behin-behineko langileei edo lanaldi-erdikoei eskaintzen ez zaizkienak, jarduera nagusiaren arabera.

Plantillako pertsona guztiek legeak aitortzen dizkienak baino onu-ra sozial gehiago dituzte: istripu-asegurua, banku-zerbitzu ba-tzuei lotutako istripu-asegurua, banku-produktu eta -zerbitzuak

(nomina-aurrerakinak, merkatukoa baino interes handiagoa ema-ten duen nomina kontua) baldintza onuragarriagoetan eta diruz lagundutako jantokia.


Lankide Klubaren bidez, bestalde, plantilla osoaren partaidetza bultzatzen du, berak fi nantzatzen dituen kultura- eta kirol-jardue-ren bidez.

Halaber, ikasketa pribatu osagarriak fi nantzatzeko bitartekoak eta aparteko beharrei erantzuteko ekonomia-fondoak ere badi-tuzte lan-bazkideek, bai eta ohiko etxebizitza erosteko edo etxe-

rako baldintza berezietako maileguak eta banku-zerbitzuetako komisioen salbuespena ere.

Esanguratsua da, era berean, 2008an Uztartzeko Neurriak Berritzeko proiektua egin izana; horren bidez, Barne Arautegia aldatuko da, ordaindutako eta ordaindu gabeko baimenen eta eszedentzien inguruan.


Enpresaren eta langileen arteko harremana


Euskadiko Kutxako plantilla osatzen dutenak bertako jabekideak ere badira. Horregatik, gure arauetan ez da ordezkaritza sindikal formalik egoteko aukera aintzat hartzen, harremana eta nego-ziazioa bideratzeko formulatzat. Bazkide langileen ordezkaritza Kontseilu Sozialaren bidez egituratzen da. Eraketa, hautatzeko modua, eskuduntzak (erabakitzekoak, negoziatzekoak eta gizar-te-kontrolekoak)… 4.1 eta 4.4 puntuan azaldu ditugu.

Bazkide ez diren pertsonei buruz, Entitatean ez da ordezkari-tza-mekanismo formalik ezarri, orokorrean, lan eta zeregin zeha-tzetarako iraupen laburreko kontratuak egiten direnez, errotazio handia dagolako.

Erosok Gipuzkoako Bulego eta Despatxuen hitzarmen kolekti-boa erabiltzen du. Plantilla osoa —fi nkoak eta aldi baterakoak—

estaltzen du, eta langileari sartzen denean bertan ematen zaio haren inguruko xehetasun guztien berri. Era berean, hitzarmena eta haren aldaketak barneko lan-arauetan jasotzen dira urtero, eta langileek gura dutenean kontsulta dezakete agiri hori. Enpresaren eta langileen arteko harremana langileek hautatutako bi ordezka-riren bidez gauzatzen da; horiek solaskide-lanak egiten dituzte. Osasunaren eta prebentzioaren alorretako gaiak FREMAPek ku-deatzen ditu. Jarduera-jarraibide orokor horiek langile guztiek ezagutzen dituzte, eta sartu berriei ere jakinarazten zaizkie. Ero-soko langileen kudeaketa, berriz, zuzendariaren eta Areako ardu-radunaren erantzukizuna da.

Higiezinak sustatzeko enpresei dagokienez, bazkide sustatzai-lez osatutako sozietateek ez dute langilerik.


Kreditu Kooperatiben Hitzarmen Kolektiboa da erreferentzia orokorra. Dena den, Euskadiko Kutxak Enpresaren Negoziazio Kolektiborako araua fi nkatu zuen 1996an, negoziazio kolektiboa modu ordenatuan bideratzeko eredu zehatz bat ezartzeko.

Negoziazio kolektiboaren bidez, Euskadiko Kutxako pertsona guztien (lan-bazkideen eta aldi baterakoen) enplegu- eta lan-bal-

dintzak ezartzen dira, bai eta horiek aplikatuko direla bermatzen duten berme sozialak ere. Prozesu horren emaitza dira Euskadiko Kutxako pertsonen enplegu- eta lan-baldintza orokorrak arautzen dituzten arauak eta prozedurak, eta aldeek (Batzorde Betearazleak eta Kontseilu Sozialak) eta lan-bazkide guztiek betetzekoak dira.

LA5. Antolamendu-aldaketak aldez aurretik jakinarazteko gutxieneko denbora; jakinarazpen horiek hitzarmen kolektiboetan jasota badaude ere kontuan hartzen dira.

Barne Arautegian eta barneko lan-arautegietan ez badago ere espresuki ezarrita lan-bazkideei lanpostu- eta lantoki-aldaketak al-

dez aurretik jakinarazteko gutxieneko eperik, normalean hilabete lehenago ematen zaie haien berri.

Adierazleak

LA4. Hitzarmen kolektiboek estalitako langileen ehunekoa.


Laneko segurtasuna eta osasuna


Laneko arriskuei aurrea hartzeko Euskadiko Kutxaren politikak langileak arrisku horien aurrean babestea du helburu, eta haien segurtasuna eta osasuna bermatzen du, erakundearen egitura osoan kudeaketa sistematiko, antolatu eta integratua ezartzearen bidez.

Horrela, bada, Entitateak honako hauek egiten ditu preben-tzioaren alorrean:

1. Arriskuak saihestu.

2. Zeharo saihestekoak ez diren arriskuak ebaluatu eta kon-trolatu.

3. Arriskuei jatorrian eraso.

4. Lana pertsonari egokitu.

5. Aldian behin langileen osasuna zaindu.

6. Beharrezko lehen mailako sorospenak eman.

7. Horien arrazoiak ikertu.

8. Pertsonak gaitasunaren arabera moldatu.

Helburu horiek lortzeko, Lan Arriskuak Prebenitzeko kudeake-ta-sistema du ezarrita Entitateak, eta Zuzendaritzako 6 ordezka-

rik (enpresa-medikuntzakoek, segurtasunekoek, mantentzekoek, proiektu eta obretakoek, lege-aholkularitzakoek eta sistemen ko-ordinatzaileetakoak) eta Kontseilu Sozialeko prebentzioko 6 or-dezkarik osatutako Segurtasun eta Osasun Batzorde paritarioak kudeatzen du.

Helburuak, adierazleak eta lortutako emaitzak.

Lan Arriskuak Prebenitzeko Politikan zehaztu diren helburu orokorrak lortzeko, Urteko Prebentzio Programa osatzen duten jarduerak antolatzen dira urtero. Programan, norbere baliabideez eta Inoren Prebentzio Zerbitzuarekin lankidetzan egiten diren jar-duerak sartzen dira. Istripu-tasaren eta absentismoaren indizeak hartzen dira Lan Arriskuak Kudeatzeko Sistemaren efi zientziaren adierazle moduan, eta, esan beharra dago, LA7 adierazlean iku-siko dugunez, txikiak direla.

2008an, Euskadiko Kutxak arauzko kanpo-ikuskapena egitea eskatu zion Ondoan AIC enpresari. Txostenean enpresa ikuska-riak jaso zuenez, Entitateak ezarrita duen kudeaketa-sistemaren efi zientzia ertaina edo goi-mailakoa da, eta osasunaren zaintza eta mantentzearen kudeaketa aipatzen ditu alderdi sendoenen artean.

2009rako kudeaketa-programan honako hauek sartzen dira: prozedurak OHSAS 18001 arauetara egokitzea, gero dagokion ziurtapena eskatzeko; Egoitza Nagusiko eraikinetako ebakuazio-simulazioak; su-itzalgailuak erabiltzearen inguruko prestakuntza;


sukurtsal berrietako eta berriztatuetako lanpostuetako arrisku er-gonomikoak ebaluatzea…

Lan Arriskuak Kudeatzeko Sistema.

Prebentzioari buruzko 31/1995 lege berriak agindu bezala, Laneko Segurtasunaren eta Osasunaren Prebentzioa Kudeatzeko Sistema 1996 eta 2000 artean ezarri zuen Euskadiko Kutxak. 2000 eta 2004 artean, berriz, fi nkatu eta eguneratu egin zuen. Segurta-sunaren eta osasunaren alorrean etengabeko hobekuntza helburu duen sistema horrek honako osagai hauek ditu: prebentzio-eskuli-burua, kudeaketako 19 prozedura eta lanerako 11 jarraibide.

Lan Arriskuak Kudeatzeko Sistemak lapurreta-arriskua ere hartzen du aintzat, Euskadiko Kutxaren jardueraren ondoriozko arrisku berezien artean. Hortaz, lapurretetarako jarraibide mul-tzo bat ezarri da eta intranetean argitaratu; horien berri langile guztiei ere eman zaie. Jarraibide horietan, halako egoeretarako prebentzio- nahiz jarduera-neurriak fi nkatu dira. Jasota dagoenez, lapurreta gertatzen denean, Segurtasun Departamentuak jakina-ren gainean jarri behar du Enpresako Osasun Zerbitzua, ukitutako pertsonei behar duten laguntza medikoa eta psikologikoa eman diezaien. Gainera, lapurretak nahiz atentatu terroristak gerta-tu diren sukurtsaletako langileek behar duten laguntza psikolo-gikoaren gastua Euskadiko Kutxak ordaintzen du. Berdin egiten du pertsona horiek bezeroen edo beste pertsona batzuen erasoak jasotzen dituztenean ere.

Bestalde, 2008an Ergogroup enpresa kontratatu da. Datuak bistaratzeko pantailak erabiltzen dituzten lanpostuen multzo esanguratsu baten ergonomia ebaluatu ostean arrisku psikoso-

zialak ebaluatzea izango da haren erantzukizuna. Ebaluazio horri 2009an ekingo zaio, eta fase hauek izango ditu:

1. Aurretiazkoa, informazioa biltzeko.

2. Lehen mailako diagnostikoa, arriskuen hasierako ebalua-zioa aztertu ostean.

3. Diagnostiko sakona, hasierako ebaluazioan barneratze-ko bisitak eginez eta ukitutako lan-bazkideen eta haien buruen partaidetzarekin.

4. Hobetzeko proposamenak eta irizpide ergonomiko zuzen-tzaileak.

Ebaluazio horren bidez, legeak eskatzen duena betetzea ez ezik, lan-bazkideen lan-jardueraren ingurumen- eta gizarte-bal-dintzak hobetzea ere gura da.

Eroson, bai lan-arriskuei aurrea hartzearen eta laneko segurta-sunaren inguruko gaiak, bai mediku-azterketak FREMAPen bidez kudeatzen dira.

Higiezinak sustatzeko enpresei dagokienez, sustapenen eraikuntzako lan-baldintzetara mugatzen da jarduera; izan ere, sozietate fi lialek ez dute langilerik, izaera instrumentala dutelako. Arlo horretan:

• Eraikitzaileek esparru horretako betebehar jakin batzuk bete behar dituzte, kasuan kasuko exekuzio-kontratuetan, hala nola: Segurtasun eta Osasun Azterlana eta Segurtasun eta Osasun Pla-


na izan behar ditu, zuzendaritza fakultatiboak onetsia eta obraren bilakaeraren arabera moldatua; segurtasun- eta osasun-koordi-natzailea (sustatzailea) eta segurtasun-arduraduna (eraikitzailea) eta ordezkoa izendatu behar ditu; eta prebentzio-arautegia bete-tzen dela zaindu behar du.

• Arau horiek betetzen ez badira, obra-kontratua bertan be-hera gera daiteke.

• Sustapenak kudeatzen dituzten sozietateek ere —bertako bazkideak izaten dira gehienetan— kontratistek eta azpikontratis-tek laneko segurtasuneko eta osasuneko exijentzia nagusiak be-tetzen dituzten ala ez egiaztatzeko betebeharra dute, eta, beraz, exijentziok ez betetzeak eragiten dituen kalteei sozietate kudea-tzaileak erantzun beharko die.

Higiezinen sektoreak bizi duen egoera delikatua dela eta, une honetan ez da gomendagarria eraikitzen hastea. Hortaz, Euska-

diko Kutxak ez du segurtasunaren eta osasunaren alorrean ekimen berririk hasteko asmorik. Dena den, jarduera bere onera itzultzen denean, hauxe eskatuko die higiezinen sustapeneko erakundeetan dituen bazkideei: eraikuntzaz arduratuko diren enpresa kontratis-tek ezbeharren eta lan-osasunaren gaineko txostena egin dezatela aldian behin (gutxienez bi hilean behin), eta, bertan, gertatutako istripuak, haien larritasuna eta ezarri dituzten neurri aringarri, zu-zentzaile edo zehatzaileak zehaztu ditzatela. Txostenok segurta-sun-neurri berriak ezartzeko balio izango dute, bai eta barruko estatistikak egin eta segurtasunaren arloa hobetzeko helburuak fi nkatzeko ere.

Euskadiko Kutxa pentsatzen ari da, halaber, jarduera susper-tzen denean higiezinak sustatzeko erakundeetako bazkideei hauxe eskatzea: eraikuntzarako proposatutako enpresa kontratis-ten artean ISO 9001 ziurtagiria dutenei lehentasuna ematea.


Adierazleak

LA6. Laneko osasun- eta segurtasun-programak kontrolatzeko eta horien inguruan aholkua emateko zuzendaritzak eta langileek batera osatuta dituzten osasun- eta segurtasun-batzordeetan ordezkatutako langileen ehunekoa.

LA7. Laneko absentismo-tasa, gaixotasun profesionalen tasa, galdutako egunak eta hildakoak, eskualdearen arabera.

Segurtasuna enpresariaren erantzukizuna bada ere eta erabakiak Euskadiko Kutxaren Zuzendaritzak hartzen baditu ere, preben-tzioaren antolamenduari eta egingo diren jarduerei dagozkien erabakiak hartu aurretik, Segurtasun eta Osasun Batzordeari gal-detzen diogu, eta adostasuna lortzen saiatzen gara.

Segurtasun Batzordea batzorde paritarioa izan arren, Baliabi-deen Areako zuzendaria eta erizaintzako diplomaduna ere deitu egiten dira beti, eta hitzarekin baina botorik gabe hartzen dute par-te. Irizpide praktiko legez, batzordeburua langileen ordezkarietako bat da (prebentzio-ordezkaria). Batzordeak, gutxienez, hiru hilerik behin egiten du bilera, eta bertan hitz egiten den guztia aktetan jasotzen da, geroago Zuzendaritza Batzordean aztertzeko.

2008an linea exekutiboaren eta Kontseilu Sozialaren artean adostasunez hartu diren erabaki esanguratsuenen artean honako hauek ditugu:

- 2008 hasieran legezko ikuskaritza egiteko enpresa ikuskaria hautatzea.

- Lan Arriskuak Kudeatzeko Sistemaren prozedurak berrikus-tea.

- ATHLON 2008 osasun-plana onestea.

Istripu-tasa 2006 2007 2008

Langileen istripu-tasa 0,90 2,64 2,51

Langileen istripu kopurua 18 12 13

Langile hildakoen kopurua 0 0 0


Istripuen maiztasun-indizean oinarrituta ateratzen da istripu-tasa, baina in itinere, hau da, lanaren eta bizilekuaren arteko joan-etorrietan, gertatu direnak eta bajarik sortu ez dutenak kanpoan utzita. Lanpostuan gertatu eta larritasunik handiena izan dutenak

bakarrik kontuan hartzea da helburua. Indize hori ateratzeko, lan egindako 1.000.000 ordutan gertatutako istripuak zenbatzen dira. Sektorean ez dago aitortutako gaixotasun profesionalik.

Azken hiru urteotan ez da Eroson lan-istripurik gertatu.

Absentismo-orduak eta -tasa (*) 2006 2007 2008

Istripua 5.542 3.285 3.721

Gaixotasuna 91.279 100.227 104.172

Amatasuna 32.427 32.418 28.075

Aitatasuna 4.526

Gainerakoak (ordaindutako eta ordaindu gabeko baimena, grebak, atzerapenak) 8.649 8.783 2.827 (*)

Absentismo-orduak guztira 139.243 145.860 143.322

Absentismo-tasa (**) 3,21 3,33 3,33

(*) 2008an informatika-sistema aldatzearen ondorioz emandako ordaindutako baimenak falta dira.(**) Absentismo-tasa ateratzeko, lan egindako ordu guztietan egon diren absentzia-orduak hartzen dira kontuan; amatasunagatik eta aitatasunagatik gertatutakoak ez dira kontuan hartzen.


LA8. Langileei, haien familiei eta komunitateko kideei gaixotasun larrien inguruan aplikatzen zaizkien programak (hezkuntzakoak, prestakuntzakoak, aholkularitzakoak eta arriskuen prebentzioaren eta kontrolaren ingurukoak).

Euskadiko Kutxak prozedura bat du ezarrita, Zuzendaritzaren eta Kontseilu Sozialaren artean osasun-planak eta -programak nego-ziatzeko. Horrela, bada, 1995az geroztik, osasun-programak ga-

ratzen dira urtero, ATHLON enpresarekin lankidetzan. Euskadiko Kutxako langileen artean osasuna eta partaidetza sustatzea da asmoa.

Hauek dira jarduerak:

• Aholkulari pertsonala.

Langileen artean jarduera fi sikoa sustatzeko xedez, beraien borondatez planari atxiki zaizkienei banakako probak eta aholku-laritza eskaini zaizkie, zehazki honako hauek:

- Mediku-azterketa eta esfortzu-proba, osasuna aztertu eta kontrolatzeko.

- Jarduera fi sikorako aholkularitza teknikoa eta jarduera fi -sikoarekin zerikusia duten osasun-gaien inguruko informazioa.

2006. urtea2007. urtea 2008. urtea

Aurreikusia Benetakoa Aurreikusia Benetakoa

Elkarrizketatuak 284 375 375 200 200

Jarduera fi sikoari buruzko inkesta 33 75 170 90 90

Aholkularitza-proposamena 33 75 170 90 90

Atxikitakoen segimendua 7 10 85 70

Atxiki gabekoei zuzendutako komunikazioa 284 284 574 574

Web bidezko aholkularitza-eskaerak 15 10

Emandako lantegiak 18 20


- Garatutako jarduera fi sikoa aintzat hartuta bizitza-estiloa ebaluatzea.

Jarduera horren garapenean, 2008an 200 elkarrizketa eta 90 inkesta eta aholkularitza-proposamen egin dira, eta, beraz, bete egin dira hasierako aurreikuspenak.

• Lantegiak.

Jarduera fi sikoa osatzeko, lantegi bereziak egin dira. Bizitza-estilo aktiboak sustatzea, bizkarrezurra zaintzearen garrantziaz

ohartzen laguntzea eta elikadura-ohitura osasungarriak eta estres-egoerei aurrea hartu eta aurre egiteko estrategiak hedatzea izan dute helburu.

• Web orrialdea.

ATHLON enpresak WEB orrialde bat administratu eta egune-ratzen du etengabe, Euskadiko Kutxaren intranetaren barruan. Langile guztiek kontsulta dezakete, eta jarduera fi sikoei eta bizi-tza-ohitura osasungarriei buruzko informazioa ematen du. Haren bidez, 10 aholkularitza-eskaera kudeatu dira.

LA9. Sindikatuekin sinatutako hitzarmen formaletan aintzat hartu diren osasun- eta segurtasun-kontuak.

LA8an adierazi denez, osasun-programak eta -planak negozia-tzeko prozedura bat dago, eta haren babespean egin da, 2008an, ATHLON osasun-plana.

Beste alde batetik, lehen ere esan dugu, bazkide sustatzailez osatutako sozietateek ez dutela langilerik.

n

o


Prestakuntza eta hezkuntza


Entitateko Giza Baliabideen Arearen barruan dagoen Prestakuntza Saila da langile guztien prestakuntza kudeatzearen erantzulea. Al-derdi honen gaineko politikak funtsezko bi ardatz ditu:

• Lanbide-prestakuntza areagotzea, funtsezko sustapen pro-fesionalaren oinarri diren jarduera-esparru guztietan. Prestakuntza oinarriko maila funtzionaletako bazkide guztien eskura dago.

• Ezagutza profesionalak eguneratzea eta espezializatzea, di-namika taktikoari eta orientazio estrategikoari eusten dioten erdi eta goi mailako funtzio eta aginte-postuetan.

Ezagutzen eta etengabeko prestakuntzaren kudeaketara bide-ratutako politika horiek gauzatzeko, bi urtean behin Prestakuntza Plana egiten da Euskadiko Kutxan. Hala ere, programa zehatzak eta prestakuntzarako aurrekontua Prestakuntza Departamentua-ren Gestio Planaren barruan jasotzen dira, urtero.

2008ko Prestakuntza Planean antzeman zen beharretako bat lidergoaren kontzeptua garatzea zen. Premisa horretan oinarrituz, Entitatean lidergo-eredu berezia garatu eta ezartzeko asmoa duen proiektua taxutu da. Hortaz, hainbat lanpostu, lurralde eta kate-goriatatik etorritako 106 lagunek hausnarketa egin dute, hainbat egunetan, eta Entitateko liderrek izan beharreko balioak eta por-taerak fi nkatu dituzte. Proiektua 2009an ezarriko da, eta 55 la-gunek (area-zuzendariek eta horien zuzeneko kolaboratzaileek) hartuko dute parte.

2008ko gai garrantzitsuen artean, Lurralde Zuzendaritza guztietan barruko prestatzaileen sarearen sorrera aipatu beharra dago. Guztira, 20 pertsona dira merkataritza-sarean eta 29 zer-bitzu zentraletan eta lurraldekakoetan. Horiek, prestakuntza nola prestatu, dinamizatu eta bideratu jakiteko ezagupenak eta trebe-tasunak hartu ondoren, hasiera batean udako ikasleei eta Entita-teko aldi baterakoei zuzendutako prestakuntza-ekintza bereziak ematen hartu dute parte.

Bukatzeko, Enpresen Bankako Espezializazio Programa (EBEP) abiatu da, 2008an. Negozio Aukeren Kudeaketari —NAK— buruzko prestakuntza-ekintza ere jarri da martxan, eta Enpre-sen Kudeaketa Eredu berria ezarriko duen taldeari zuzendu zaio. 2008an, guztira 60 lagunek bukatu dute EBEP programa —2009an beste 88k bukatuko dute—. NAK ekintza, berriz, 95 pertsonak burutu dute.

Prestakuntza-ikastaroen 2008ko batez besteko ebaluazioa 8,26koa izan da; 2007an 8,30ekoa eta 2006an 8,26koa izan zi-ren.

2009ko Gestio Planean, Plan Estrategikoko, Lurralde Zuzen-daritzetako, Zerbitzu Zentraletako eta departamentuetako be-harrak antzeman ostean, proiektu hauek landuko dira: lidergoa, prestakuntza-ibilbideak, harrera eta korporazio-balioen gaineko prestakuntza: organo sozialak.


Azkenik, hauek dira merkataritza-sarean 2009rako fi nkatu di-ren jarduera-eremuak: HBMak (aplikazio berriak ezarri): 2009ko aktiboa kudeatu; PFEZren metodologia: presentziazkoa eta e-lear-ninga; prestakuntza-ordua: eredua berrikustea; langile berriak: la-neratzeko programa; eta zuzendari berriak: kudeaketa-eredua eta taldeen zuzendaritza.

Eroson etengabe prestatzeko prozesua dago ezarrita, baina langilea plantillan sartu ondorengo lehen hiletan arreta berezia eskaintzen zaio. Prestakuntza horrekin, telefono bidezko arretan gutxieneko kalitate bat lortzea eta telefono bidez eskaintzen diren produktu eta zerbitzuak ezagutzea lortu nahi da. Gainera, pro-duktu eta zerbitzu berriei buruzko prestakuntza ere ematen da.


Adierazleak

LA10. Prestakuntza-orduak urteko eta langileko, enplegatuaren kategoriaren arabera.

Euskadiko Kutxako prestakuntza 2006 2007 2008

Ikastaroen kopurua 604 639 559

Prestakuntza-orduak 84.780 94.960 99.126

Plantilla 2.201 2.257 2.403

Prestakuntza-orduak pertsonako 38,5 42,1 41,2

EK-ko prestakuntza kategoria profesionalaren arabera (*)

Zuzendarien orduak 31 85 91

Sukurtsaletako buru eta zuzendarien orduak 31 42 43

Teknikarien orduak 32 37 32

Administrarien orduak 51 49 61

Bestelakoen orduak 15 16 10

(*) Prestakuntza-orduan (sukurtsal-zuzendariak hilean behin kolaboratzaileei ematen dien hainbat gairi buruzko prestakuntzan) emandako orduak ez dira sartu, ezta euskarakoak ere.


Prestakuntza Eroson 2006 2007 2008

Prestakuntza-orduak guztira 2.626 4.802 1.428

Administrarien prestakuntza-orduak guztira 2.506 4.682 1.388

Teknikarien prestakuntza-orduak guztira 120 120 40

Higiezinetako proiektu bakoitza garatzeko sozietateek ez dute langilerik, bazkideez eratuta badaude.

LA11. Gaitasunak kudeatzeko eta etengabe prestatzeko programak, langileen enplegagarritasuna hobetzen eta euren lanbide-karreren amaiera bideratzen laguntzeko.

2008ko prestakuntza-balantzean, zuzendaritza-trebetasunei —tal-deak eta bilerak zuzentzea, zuzendaritza pertsonalizatua….— buruzko prestakuntza-zikloa nabarmen daiteke. Hainbat urte dira ematen hasi zena, eta sukurtsal-zuzendariak ditu hartzaile.

Trebetasunen garapena izeneko prestakuntza-arloan trebe-tasun pertsonalak (adimen emozionala, lan-bilerak zuzendu eta moderatzea, negoziatzeko gaitasunak…) garatzearekin zerikusia duten ikastaro eta mintegiak sartzen dira, eta Entitateko hainbat talderi zuzenduta daude.

Merkataritzako prestakuntza-arloak merkataritza-sareko baz-kideak eta aldi baterakoak ditu hartzaile. Bezeroaren arreta, sal-tzeko sistemak, aseguruak, PFEZ, kapital-zuriketari aurrea hartzea, enpresa-negozioa, fi nantza-merkatuen oinarriak eta Espainiako

burtsa-sistema landu dira. Arlo horretan bertan, Banka Pertsona-laren gestoreek Europako Aholkulari Finantzarioaren Programa (EFA) egin dute, eta banku–jarduera pribatuaren alderdiei eta ku-deaketa alternatiboari —fondoen fondoak— buruzko prestakun-tza jaso dute.

Azpimarratzekoa da, halaber, bazkide sartu berriek, aldi bate-rakoek eta praktiketan dauden ikasleek irizpideak ezagutarazteko eta bateratzeko ikastaroa jaso dutela, batez ere bai kutxako bai kontabilitateko eguneroko eragiketen inguruan. Bazkideak txer-tatzeko aurreikusitako plan espezifi koak ere gauzatu ditugu.

Hizkuntza-ikastaroak —ingelesa, euskara— ematen ere jarrai-tu dugu, eta bazkideek ikasketei laguntzeko egindako 61 eskaerei erantzun diegu.


Gaur egun ez dago Euskadiko Kutxan erretirorako edo erretiro aurreraturako prestatzeko programarik. Dena den, Plantilla Dina-mizatzeko Planean izena ematen duten pertsonei zuzendutako ikastaroak prestatzeko aukera ari gara aztertzen, 2009an hainbat esperientzia egitearren. Taldeko beste kooperatiba batzuetan era-bilitako ereduei jarraituko genieke.

Eroson, gai hauek ukitzen dira prestakuntzaren barruan: Eus-kadiko Kutxako produktuen eta zerbitzuen katalogoa, ofi matikako mota guztietako erremintak, telefono bidezko marketina, inkestak eta merkataritza-kanpainak egiteko teknikak, eta produktu eta

zerbitzu berriei lotutako barruko prestakuntza. Erosok laguntza-fondo bat du, langileei bestelako ikastaroak (hizkuntzetakoak, adibidez) diruz laguntzeko.

Eroson ez du inork urte sabatikorik eskatu, eta ez dago erre-tiroekin zerikusia duen programarik, plantillaren batez besteko adina dela eta. Norbait kaleratu beharko balitz, Langileen Estatu-tuan eta 12/2001 Legearen 1. xedapen gehigarrian jasotakoa bete beharko litzateke. Lege horrek kontratu mugagabeak sustatzeko kontratuak arautzen ditu.

LA12. Lanari eta lanbide-garapenari buruzko aldizkako ebaluazioak jasotzen dituzten langileen ehunekoa.

Lidergoaren inguruko proiektuaren baitan, jarduera ebaluatu eta kudeatzeko proiektuari ekiteko asmoa dago 2009an. Jarduera ebaluatu eta kudeatzeko sistema bat garatu eta ezartzea da as-moa, gaitasunak lanpostu motaren arabera zehaztu ondoren.

Bestetik, 4.5 adierazlean jaso denez, ekitaldiaren itxieran be-rrikusi egiten da Ordainketa Aldakor Indibidualari (OAIari) lotuta lortu dena. Bukatu den ekitaldia ebaluatzen da, eta bakoitzak bere zereginean erakutsi dituen alde indartsuak nabarmentzen dira. Bestalde, nagusiaren ikuspegitik hobe daitezkeen alderdien atze-

raelikadura ere eskaintzen da. Normalean, iritzi-trukea gertatzen da, eta bi aldeek konpromisoak hartzen dituzte, bakoitzaren jar-duera profesionala eta bilakaera berrikusteko uneak hobetzeko.

Ebaluazio hori 976 bazkidera heldu da 2008an, hau da, plan-tillaren % 49,4ra.

Eroson, deien ikuskaritza egiten da. Bezeroei telefonoz eman-dako arreta, agurtzeko eta elkarrizketa bukatzeko moduak, pro-duktuen ezagupena eta abar ebaluatzen dira. Bestalde, egindako


eragiketen laginketa egiten da, Koordinatzaileek aukera izan de-zaten enplegatuen lanari eguneroko jarraipena egiteko eta zuzen-tasuna egiaztatzeko.

Ikuskaritzen eta eragiketen laginketaren emaitzetan, intziden-tzia edo ezadostasunen bat sor daiteke, bezeroaren aldetik. Kasu

horretan, operadorearekin hitz egiten da, gertakariaren berri ema-teko, eta horren inguruko jarraibideak ematen zaizkio. Besteak beste, produktu edo zerbitzu jakin baten edo alderdi orokorrago-ren baten inguruan prestatzeko esango zaio. Azken hiru urteotan, langileen % 100ek jaso ditu lanari eta lanbide-garapenari buruzko ebaluazioak.


Aniztasuna eta aukera-berdintasuna


2008an Aukera Berdintasunaren Planaren proiektua garatu da. Horretarako, kanpoko enpresa batek egoera diagnostikatu du le-henengo, eta ondorio hauek atera dira:

• Datu orokorrak: Plantilla osoaren % 86 emakumeak dira, azken 20 urteetan kontratazioan joera-aldaketa gertatu ostean. Emakume kopuruak behera egiten du, talde profesionaletan gora egin ahala.

• Giza baliabideetako prozesuak: Hautespen-, sustapen- eta prestakuntza-prozesuetan ez da generoan alderik aurkitu; sareko sukurtsal-zuzendarien postu hutsak betetzeko aurkezten diren emakumeen ehunekoa espero litekeena baino txikiagoa da. Gizonen eta emakumeen ordainketa fi nko eta aldagarrien artean ez dago bereizketarik.

• Komunikazioa: Aztertutako komunikabideetan ez da dis-kriminazio-zantzurik aurkitu. Intranetean argitaratzen diren lan-eskaintzak orokorrak dira, eta hizkuntza neutroa dute. Bestalde, ez da irudi diskriminatzailerik aurkitu ez korporazioaren webean ez intranetean.

Aukera Berdintasunaren Plana oinarrizko printzipio batean funtsatzen da, hau da, emakumeen eta gizonen arteko tratu-berdintasunaren printzipioan. Horrek esan gura du, sexuaren, sexu-joeraren, amatasunaren eta familia-betekizunak bete behar izatearen inguruan ez dagoela inolako bazterketarik.

Euskadiko Kutxak bazkide guztien garapen profesionala ahalbidetuko duen ingurune egokia sortzeko konpromisoa du, eta baldintza eta aukera berak eskaintzekoa emakumeei eta gi-zonei. Helburu horrekin, Euskadiko Kutxaren Berdintasun Planak 5 ardatz ditu: enpresa-kultura; sustapena; laneko eta familiako bizitza uztartzea; komunikazioa; eta sexu-jazarpenaren, sexuaren (edo sexu-joeraren) ondoriozko jazarpenaren eta jazarpen psikolo-gikoaren tratamendua.

Ardatz horiek lantzeko, lortu nahi diren helburuak eta gara-tuko diren ekintzak jaso dira Planean. Horiek kronograma batean ordenatu dira, jarduera bakoitzaren arduraduna eta hasteko eta ixteko datak adieraziz.

Bestalde, Uztartzeko Neurriak Berritzeko proiektua sortu da, 2008an. Zuzendaritzak eta Kontseilu Sozialak osatutako Batzorde bat arduratu da horretaz, eta, adostasun maila handiarekin, Barne Arautegia aldatzeko proposamena egin du, Kontseilu Errektorera bideratzeko. Proposamen horren bidez, arautegiko hainbat artiku-lu aldatuko dira, honako hauek zehazki:

• Ordaindutako baimenei buruzko 23. artikulua eta ordaindu gabeko baimenei buruzko 24.a.

• Eszedentzia mota bakoitzaren kontzeptu orokorrak azter-tzen dituen 25. artikulua.


• Borondatezko eszedentziari buruzko 26. artikulua eta kargu publikoa betetzeko eszedentziaren gaineko 27.a.

• Soldadutzaren edo ordezko zerbitzuaren ondoriozko esze-dentziari buruzko 28. artikulua kendu egin da, eta seme-alabak eta senitartekoak zaintzeko eszedentzia txertatu.

Eroson, interesatuek eramandako edo enplegu-bulegoen na-hiz lan-poltsen bidez jasotako curriculumen bidez kontratatzen

dira langileak. Lan-taldean langile fi nkoak eta aldi baterakoak daude. Gehienak unibertsitarioak eta emakumeak dira, nahiz eta ez dagoen hori horrela izateko hautapen-irizpiderik. Lanpostu be-reko gizon-emakumeek berdin kobratzen dute; izan ere, lanpostu bera ordainsari bera printzipioa hartzen da oinarri. Gainera, langile guztiek dute koordinazio-lanpostuetara sustatzeko aukera.

Adierazleak

LA13. Gobernu-organo korporatiboen eta plantillaren osaera, sexuaren, adin-taldeen, gutxiengoetako partaidetzaren eta aniztasunaren inguruko bestelako adierazle batzuen arabera.

EK-ko langile fi nkoak adin-taldearen arabera 2006 2007 2008

30 urtera artekoak 106 125 128

31 eta 40 urte bitartekoak 627 648 668



60 urtetik gorakoak 32 43 55

Euskadiko Kutxako langile fi nkoak guztira 1.857 1.923 1.976


EK-ko langile fi nkoak sexuaren eta kategoria profesionalaren arabera

2006 2007 2008

Gizonak Emakumeak Gizonak Emakumeak Gizonak Emakumeak

Kop. % Kop. % Kop. % Kop. % Kop. % Kop. %

Zuzendariak 31 1,7 0 0,0 32 1,7 0 0,0 34 1,7 1 0,1

Buruak 396 21,3 79 4,3 407 21,2 86 4,5 408 20,6 95 4,8

Teknikariak 332 17,9 258 13,9 332 17,3 290 15,1 343 17,4 320 16,2

Administrariak 276 14,9 384 20,7 270 14,0 397 20,6 264 13,4 398 20,1

Bestelakoak 85 4,6 16 0,9 89 4,6 20 1,0 92 4,7 21 1,1

Guztira 1.120 60,3 737 39,7 1.130 58,8 793 41,2 1.141 57,7 835 42,3

Plantilla osoa 1.857 1.923 1.976

EK-ko langile fi nkoak sexuaren eta lurral-dearen arabera

2006 2007 2008

Gizonak Emakumeak Gizonak Emakumeak Gizonak Emakumeak

Kop. % Kop. % Kop. % Kop. % Kop. % Kop. %

Egoitza Nagusia 225 12,1 126 6,8 225 11,7 132 6,9 225 11,4 146 7,4

Araba 115 6,2 72 3,9 110 5,7 71 3,7 109 5,5 72 3,6

Gipuzkoa 191 10,3 175 9,4 186 9,7 177 9,2 184 9,3 187 9,5

Nafarroa 117 6,3 75 4,0 115 6,0 82 4,3 114 5,8 82 4,1

Bizkaia 236 12,7 153 8,2 232 12,1 158 8,2 230 11,6 157 7,9

Gaztela eta Leon 111 6,0 67 3,6 116 6,0 75 3,9 122 6,2 78 3,9

Errioxa/Aragoi 91 4,9 51 2,7 92 4,8 59 3,1 94 4,8 66 3,3

Kantabria/Asturias 23 1,2 12 0,6 38 2,0 24 1,2 43 2,2 28 1,4

Madril 11 0,6 6 0,3 16 0,8 15 0,8 20 1,0 19 1,0

Guztira 1.120 60,3 737 39,7 1.130 58,8 793 41,2 1.141 57,7 835 42,3

Plantilla osoa 1.857 1.923 1.976


Gobernu-organoa

30 eta 50 urte bitartekoak 50 urtetik gorakoak

2006 2007 2008 2006 2007 2008

G E G E G E G E G E G E

Kontseilu Errektorea 5 1 3 1 3 1 6 8 8

Eragiketa Batzordea 2 1 1 6 7 7

Ikuskaritza Batzordea 1 1 1 1 1 2 2

Zuzendaritza Batzordea 2 2 1 5 1 7 6 5

Batzorde Betearazlea 6 6 1 8 1 11 10 10

Batzar Nagusia da Entitateko erabaki-organo nagusia, eta azken Ohiko Batzarra honela osatu zen: % 38 emakumezkoak eta % 62 gizonezkoak.

Kontseilu Errektorearen zehapen nahiz erabakien aurka baz-kideek edo Kontseilu Sozialak aurkezten dituzten errekurtsoak ebazteko, Errekurtso Batzordea du Batzarrak. Hauxe da bere osae-ra: % 8 emakumezkoak eta % 92 gizonezkoak.

Desgaituen enpleguaz esan beharra dago Euskadiko Kutxak horrelako 19 bazkide dituela. Gainera, korrespondentzia-jarduera Gupost enpresari azpikontratatzen dionez, 2008an Entitateak ba-tez beste 32 langile desgaitu izan ditu.

Higiezinak sustatzeko enpresetan, Administrazio Kontseilua hiru kontseilarik (Fomenclarreko 1ek, Euskadiko Kutxako 1ek eta kanpoko bazkide 1ek) osatzen dute. 26 Administrazio Kontseilu-tatik hirutan dago emakumezko kide bat.

Erosok ez du langile desgaiturik; dena den, tamaina dela eta, ez du desgaituen arautegia aplikatu beharrik. Hala eta guztiz ere, langileak hartzeko elkarrizketetan ez da desgaiturik baztertuko, baldin eta telefono-deiak hartzeko gaitasuna badu.


Langileen kategoria. Eroso

30 urtetik beherakoak 30 eta 50 urte bitartekoak

2006 2007 2008 2006 2007 2008

G E G E G E G E G E G E

Teknikariak 1 1 4 1 1

Administrariak 3 17 2 21 1 14 11 9 1 9

LA14. Gizonezkoen eta emakumezkoen oinarrizko soldataren arteko erlazioa, kategoria profesionalaren arabera.

Euskadiko Kutxan, ordainketa balorazio-parametro objektiboen arabera erabakitzen da, lanpostu horretan diharduena gizona ala emakumea den kontuan izan gabe. Hori dela eta, ez dago sexuan funtsaturiko soldata-bereizketarik. «Sexu ezberdineko eta indize bereko bi pertsonari soldata gordin bera dagokie»; hortaz, gizo-nen eta emakumeen soldaten arteko ratioa 1 = 1ekoa da.

Eroson ere ez dago sexuan oinarritutako soldata-bereizketarik. Alegia, eratu zenetik prestakuntza, eskubide, erantzukizun eta or-dainketa bera izan dute bai gizonezkoek bai emakumezkoek.


Giza Eskubideak


Euskadiko Kutxa espainiar estatuan diharduen fi nantza-erakundea da, eta, bertan, giza eskubideen errespetua defenditzen duten le-geak eta konstituzioak aplikatzen dira. Hala ere, Euskadiko Kutxak Nazio Batuen Mundu Itunarekin egin zuen bat, 2006ko irailean, Itun horren 10 printzipioekin harturiko konpromisoaren erakus-garri. Ildo horretan, txosten honen 7. atalean Garapen Txostena erantsi da.

2007an, EGEa aztertzeko proiektuari ekin genion, eta, horri esker, Entitatearen jarduerak giza eskubideetan zeharka duen era-gina hauteman ahal izan dugu. Alegia, Profesional Future Mate-rials, SM (Profumat) enpresa partaidetuak modu intentsiboan har dezake parte ELGAkoak ez diren herrialdeetako inportazioetan, eta, beraz, oinarrizko eskubideak ez errespetatzeko arrisku han-diagoa dago.

Hornitzaileak aukeratu eta homologatzeko prozesuan, Profu-matek enpresa guztiak egiaztatzen ditu, bertatik bertara. Besteak beste, gizarte-erantzukizunari buruzko lege, itun eta konbentzioe-tan (Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsalean, SA 8000 estan-darrean…) eta Mondragonen ideietan oinarritutako hornitzaileen jokabide-kodeari erreparatzen dio.

Jokabide-kodeak atal hauek ditu:

• helburua eta hedadura

• araudia eta legezko betebeharrak

• gizarte-erantzukizuneko baldintzak: haurren lana, bortxazko lana, diziplina-jarduerak, osasuna eta segurtasuna, elkartzeko eta talde-hitzarmenetarako askatasuna, diskriminazioa, lan-ordutegia eta soldata, kultur balioak errespetatzea

• kontrola eta aplikazioa

Homologazio-prozesuan, hornitzaileek jokabide-kodea sinatu behar dute, eta azterketak egiten zaizkie, arauak betetzen dituz-ten ziurtatzeko. Une honetan, hornitzaileen % 70ek du sinatua kodea, eta gainerakoak, laborategiko saiakuntza guztiak egoki gainditu eta ziurtagiria lortu ostean, homologazio-prozesuan dau-de, ondoren kontratua eta baldintzak sinatzeko.

Kontratuan bertan jokabide-kodea onartzearen inguruko pun-tu bat jasotzeko asmoa dago, giza eskubideen kudeaketa hobe-tzeko neurri moduan.


Giza eskubideen jarduera-adierazleak

HR1. Giza eskubideei buruzko klausulak jasotzen dituzten edo giza eskubideen inguruko analisia egin zaien inbertsio-akordio esanguratsuen ehunekoa eta kopurua guztira.

HR2. Giza eskubideen inguruko analisia egin zaien banatzaile eta kontratista nagusien ehunekoa, eta horren ondorioz hartutako neurriak.

HR3. Langileek guztira hartutako prestakuntza-orduak euren jarduerarekin zerikusia duten giza eskubideen inguruko politika eta prozedurei buruz, eta prestatutako langileen ehunekoa.

Alderdia: inbertsio- eta hornidura-jarduerak

Euskadiko Kutxan ez dago giza eskubideen klausulak jasotzen di-tuen akordio adierazgarririk. Hala ere, epe ertainera, giza eskubi-deen arloko arriskuak aztertzeko asmoa du Euskadiko Kutxak, gai

horrekiko kritikoak diren hornitzaileen eta enpresa partaidetuen artean. Bestalde, FS7 adierazlean Euskadiko Kutxaren eta FIARE bankuaren arteko lankidetza jaso dugu.

Entitatearen hornitzaile eta azpikontratisten azterketarik ez da egin, giza eskubideen arloan. Izan ere, hasiera batean, ez da hau-teman erosketa kopuruarengatik, jarduerarengatik edo kokapena-rengatik giza eskubideetan arriskutsu izan litekeen hornitzailerik.

Dena den, 1.2 adierazlean jasota dagoenez, Euskadiko Kutxak aurrerapausoak eman nahi ditu hornitzaileak gizartearen eta ingu-rumenaren ikuspegitik aztertzeko sistema bat zehazten. Sistema horrek koherentea izan behar du Mundu Itunarekin, eta Profu-maten hornitzaileak homologatzeko prozesua bezala, hornitzaile guztiei aplikatzeko modukoa izan beharko du.

Entitatearen eragin-eremu geografi koa, juridikoa eta ekonomikoa dela eta, ez da giza eskubideetan arrisku esanguratsurik haute-man eta, beraz, ez da horri loturiko prestakuntzarik eman.


HR4. Diskriminazioari lotutako gorabehera kopurua guztira, eta harturiko neurriak.

HR5. Entitatean elkartzeko eta hitzarmen kolektiboek babestuta egoteko eskubidea arriskuan jarri dezaketen jarduerak, eta eskubide horiek bermatzeko hartutako neurriak.

HR6. Haur-esplotazioa gertatzeko arriskua eragin lezaketen jarduerak, eta horiek deuseztatzeko helburuz hartutako neurriak.

Alderdia: diskriminaziorik eza

Alderdia: elkartzeko askatasuna eta hitzarmen kolektiboak

Alderdia: haur-esplotazioa deuseztatzea

Txostenak hartzen duen epean, 2005etik 2008ra, ez da inolako diskriminazio-gorabeherarik gertatu, ez Euskadiko Kutxan, ez hi-giezinak sustatzeko enpresetan, ez Eroson.

Euskadiko Kutxak Espainiako estatu osoan jarduten du, eta eremu horretan konstituzioak berak babesten ditu elkartzeko, sindikatze-ko eta taldean negoziatzeko eskubideak. Zeharkako arrisku hipo-

tetikoren bat jaso da hornidura-katean eta Entitatearen partaide-tzaren batean, eta, kudeaketaren ikuspegian aipatu dugunez, arlo horretarako prebentzio-neurriak hartuko dira.

Ikusi aurreko HR5 adierazlea.


HR7. Bortxazko edo borondatez kontrako lanak eragin lezaketen jarduerak, eta horiek deuseztatzeko helburuz harturiko neurriak.

HR8. Entitatearen jarduerarekin zerikusia duten giza eskubideen inguruko politikari eta prozedurari buruzko prestakuntza jaso duten segurtasun-langileen ehunekoa.

HR9. Indigenen eskubideak urratzea eragin duten gorabeherak guztira,eta horien kontra hartutako neurriak.

Alderdia: bortxazko lanak

Alderdia: segurtasun-jarduerak

Alderdia: indigenen eskubideak

Ikusi HR5 adierazlea.

Euskadiko Kutxak baimenduriko kanpo-enpresen bitartez kontra-tatzen ditu langileak, eta horiek arduratzen dira langileei lanpos-turako behar duten prestakuntza emateaz.

Adierazle hau ezin zaio Entitateari aplikatu, Euskadiko Kutxaren eragin-eremua Espainiara mugatzen delako.


GIZARTEA

Komunitatea


Euskadiko Kutxak diru kopuru handia bideratzen du urtero gizarte-lanetarako —ikusi EC1 adierazlea—, gizartearen zenbait gabezia asetzen laguntzeko.

2008an, aurreikusita zeuden 16 sukurtsaletatik 12 ireki ditu-gu, eta emaitza garbien % 1 (HSF osagarria) gizarte-lanera bidera-tu dugu. 2009rako helburuek aldatu egin dute egungo irizpidea: emaitza garbien % 0,50 HSF osagarriari esleitu zaio. Fondo horren banaketari dagokionez, helburuen araberako jarduera-irizpideei eutsiko zaie, eta lehentasun handiagoa emango zaie boluntario-tzaren sustapenari eta balioak, etika eta humanismoa gaiari, EC1 adierazlean deskribatutakoaren haritik.

Gizarteko jarduera-eremu bakoitzerako laguntzak emateko irizpideek eta laguntzok gizartean gogobetetasun maila eraginko-rra lor dezaten gizarteko sentsibilizazio orokorrarekin bat egiteko mekanismoek hainbat berezitasun dituzte:

• Euskadiko Kutxak kooperatiba gisa duen fi losofi a eta izaera errespetatuz, zati handi bat kooperatiba-mundua sustatzeko era-biltzen da, gizarte-ekonomiaren nortasunaren ezaugarria baita.

• Banaketa orokorraren banaketa zehatza egitea Kontseilu So-zialari dagokio, eta hainbat sentsibilitate batzea da organo horren helburua.

• Gizarte-lanen atal zehatz bat tokiko beharretarako (tokiko banaketarako) gordeta, Euskadiko Kutxaren merkataritza-sareko 401 sukurtsalen bitartez laguntzak emango dira. Sukurtsal horiek inguruan sorturiko gizarte-asoziazionismoko jardueretara (auzo-elkarteetara, inguruko ikastetxeetara, gizarte-ekintzako eliza-tal-deetara, etorkinei laguntzeko zentroetara…) bideratuko dituzte laguntzak.


Adierazleak

SO1. Eragiketek komunitatean duten eragina ebaluatu eta kudeatzeko programa eta jardueren izaera, hedadura eta eraginkortasuna, enpresaren sarrera, jarduera eta irteera barne hartuta.

FS13. Jenderik bizi ez den edo egoera ahulean dauden eremuetako fi nantza-zerbitzuetarako irisgarritasuna, irismen motaren arabera.

Euskadiko Kutxak partaidetza nabarmena du lan egiten duen komunitateetan, komunitatearen interes komunean eta gizarte-ongizatean bat egiten duten hainbat alderditan. Ildo horretan, lanpostuak sortzen dira Entitatea ezarrita dagoen eremu geogra-fi koetan. Izan ere, Entitatea hedatzeko gauzaturiko politikaren baitan hasierako eragin-eremutik (Euskal Autonomia Erkidegotik eta Nafarroatik) kanpo sukurtsalak ireki dituenean, Euskadiko Ku-txak tokiko —Aragoi, Asturias, Bartzelona, Kantabria, Gaztela eta Leon, Errioxa eta Madril— langileak hartu ditu. Probaldia gainditu

ostean, langile horiek iraupen mugagabearekin egiten dute bat Entitatearekin, lan bazkide gisa gainerako bazkide kooperatibistek bezala, eta, ondorioz, lanpostu egonkorrak sortzen dira.

2008. urtea amaitzean, Entitateak 1.976 lan-bazkide aktibo zituen, horietatik 474 hedapen-sarekoak. Bestalde, Euskadiko Kutxak bezeroentzako 401 sukurtsal zituen irekita, horietatik 145 hedapen-sarearen eremuan —ikusi 2.7 eta LA1 adierazleak—.

Arabako landa-eremuetan dauden Santikurutze Kanpezuko eta Guardiako sukurtsaletatik erantzuten zaie (herri horietara joaten dira) inguru horretan dauden hainbat herri oso txikitako bezeroei.

Esate baterako, Santikurutze Kanpezuko sukurtsalak 30 herri txikitako beharrei erantzuten die; hona hemen batzuk: Genevilla (105 biztanle), Cabredo (110), Marañon (63), Aguilar Kodeskoa

(111), Maeztu (708), Zuñiga (183), Bernedo (586), Lagran (194), Harana (325), Urbisu (60), Oteo (30) eta Bujanda (45). Beste alde batetik, Guardiara honako herri hauetako biztanleek jotzen dute: Villabuenakoek (500 biztanle), Lezakoek (206), Mañuetakoek (600), Samaniegokoek (400), Navaridasekoek (300), Lantzie-gokoek (600) eta Páganosekoek (50).


FS14. Elbarritasunak edo eragozpenak dituen jendearen irisgarritasuna hobetzeko ekimena.

Sukurtsal berriak ireki baino lehen, lokalaren irisgarritasuna har-tzen da kontuan. Hortaz, lokala erosi aurretik, irisgarritasun-araua betetzen duen ala ez aztertzen da.

Martxan dauden sukurtsalei dagokienez, berrikuntzak egiten diren guztietan irisgarritasuna hobetzen da, arautegia betetzeko ahaleginean. Horrela, bada, 2008an herri hauetako sukurtsalak egokitu dira, sartzeko arrapalen bidez: Donostia-Añorga Txiki, Santurtzi-Genaro Oraa, Abadiño, Mutriku eta Gasteiz-Logro-ñokoak. Bestalde, Burgos-Madrid sukurtsalean auzokideei sukur-tsalaren zati bat laga zaie, auzokideen elkarteko igogailuak kale-raino heltzeko aukera izan dezan.

2009ko ekitaldian, gutxienez 3 sukurtsaletako irisgarritasuna hobetzeko asmoa dago, 750.000 -ko «eraberritzeak eta eraberri-tze txikiak» aurrekontuaren barruan. Gainera, Euskadiko Kutxako lan-zentroak desgaituen irisgarritasunari begira zer egoeratan dauden aztertzeko asmoa dago, bai eta indarreko arautegia be-tetzen ez dituztenak zuzentzeko plan bat egitekoa ere. Alabaina, zuzenketok teknikoki egingarriak diren ikusi beharko da, aurrena.

2009an, orobat, web orrialdea Informazioaren Gizartea Sus-tatzeko Neurrien Legera egokitzea eta haren erabilera eta ikuspe-na hobetzea izango dira helburuak.sa


Ustelkeria


2008an, aurreikusita zeuden 150 sukurtsaletatik 140 ikuskatu dira, autoebaluatzailearen bidez. Era berean, eragiketen kapital-arriskurako betekizunak kalkulatzeko eredu estandarraren aplika-zioari buruzko ikuskaritza ere egin da, eredu horretan sartzeko ezinbesteko baldintzatzat jotzen baitu Espainiako Bankuak. Beste alde batetik, 2007an ezarri zen eragiketa-arriskuaren eredu aurre-ratuak indarrean jarraitzen du, eta Arriskuen Kontrolerako Depar-tamentuak kudeatzen du.

Kapital-zuriketari aurrea hartzea

2008an zehar, Kapital Zuriketari Aurrea hartzeko Unitatea Arautegia Betetzeko Departamentuan sartu da, 216/2008 Errege Dekretuaren 66. artikuluan ezarritakoari jarraiki. Departamen-tu berri horrek, kapital-zuriketaren prebentzioa ez ezik, balore-merkatuko Mifi dari, datu pertsonalen babesari eta Jokabideen Barne Arautegiari buruzko zeregin guztiak ere kudeatzen ditu.

Bestalde, Kapital Zuriketari Aurrea hartzeko Batzordea ere ba-dago. Bertan, Entitateko area eta jarduera guztiek dute ordezka-ritza, eta unitate operatibo horretako goi mailako zuzendaritzari ematen zaio euskarria. Halako arriskuak arintzeko prozedura era-ginkorrak sustatu eta garatzea da haren xedea.

Factiva/Dow Jones datu-basea prozesatzen duen informatika-aplikazioa, zehatuen eta politikari begira eraginpean dauden per-

tsonen zerrendena, hobetu egin da, irismenari eta beste erabilera batzuei dagokienez. Bestenaz, Kapital Zuriketari Aurrea hartze-ko Prozeduren Eskuliburua aldatu egin da, eta kanpoko adituak hobetzeko emandako iradokizun eta gomendioetara, eta kapital-zuriketari aurrea hartzea Arautegia Betetzeko Departamentuan sartzearen ondoriozko aldaketetara egokitu.

Irailean, kanpoko aditu batek (PB Consultores, SMk) urteroko ikuskaritza egin zien barne-kontroleko eta komunikazioetako prozedura eta organoei. Besteak beste, barne-kontroleko eta kapital-zuriketari aurrea hartzeko organoen jardun eraginkorrari emandako balorazioa azpimarratu behar da azterketa horretatik, OSO ONA kalifi kazioa lortu du eta.

Amaitzeko, 2008an urruneko prestakuntza-ikastaro bat eskai-ni zaie, sukurtsal-sareko bazkide eta langile guztiei. Era berean, aktiboko eragiketen bidez kapital-zuriketari aurrea hartzearen in-guruko prestakuntza-ikastaro bereziak eman dira, eta lurraldee-tako Eragiketa Batzordeetako eta Arrisku Departamentuetako ki-deak izan dira hartzaileak. Are gehiago, sukurtsal ireki berrietako bazkide eta langileei eta langile berriei prestakuntza-ikastaro pre-sentzialak eskaini zaizkie.

2009rako helburuen artean, nabarmen ditzagun honako hauek:


• Bezeroen jarduerak egiaztatzeko eta haiek oraindik ziurtagi-riak dituzten egiaztatzeko aplikazioak erabat hedatzea.

• Kapital Zuriketari Aurrea hartzeko Prozeduren Eskuliburua aldatzea, eta bezeroak segmentatu ahal izateko aplikazioak egiaz-tapenari begira sor ditzakeen aldaketak txertatzea.

• Sukurtsalek fondoak garraiatzen dituzten enpresei billeteak entregatzeko kontrol automatizatua ezartzea.

Horretaz gain, Barne Ikuskaritzako Departamentuak, zuzenean Zuzendaritza Nagusiaren esanetara jardunez, bezeroak erakarri, identifi katu, haiekin eragiketak egin eta jarraipena egitekotan sukurtsal-sareak kapital-zuriketari aurrea hartzearen inguruan bete behar dituen jarraibideei segimendua egiten die, eta zenba-teraino bete diren ikusi. Horretarako, urtero merkataritza-sarearen % 50 estaltzen duen autoebaluaziorako sistema berritzailea era-biltzen du.

Higiezinak sustatzeko enpresa partaidetu guztiek, baita Segu-ros Lagun Aro Vidak ere, kapital-zuriketari aurrea hartzeko politika eta sistema bereziak dituzte, arrisku-egoerei ihes egiteko prozedu-ra, jardunbide eta jarraibideekin.

Barne- eta kanpo-iruzurra

Sukurtsal-sarean eta Entitatearen gainerako areetan barneko ikuskaritzak egiten dira, barne- eta kanpo-iruzurraren arriskua neurtzeko, eragiketa-arriskuetarako eredu aurreratu baten bidez. Eredu horrek arrisku- eta kontrol-mapa jasotzen du, erreminta in-formatiko bat euskarri harturik. Arrisku mailak hala eskatzen due-nean, ekintza-planak sortzeko eta ezartzeko sistema erabiltzen

du erremintak, eta arrisku maila handia hautematen zaion area izango da erantzule.

Ezarritako balorazioei eta ekintza-planei segimendua egiteko jarraipen-mekanismo bat ere jaso da, eta Entitatearen Arrisku Uni-tateko funtzio jakin baten bitartez gauzatzen da.

Ereduaren eraginkortasun orokorra, osotasuna eta arriskuei eta kontrolei egindako balorazioen arrazoizkotasuna baloratzeaz gain, Barne Ikuskaritzak urrutiko jarraipen-unitate iraunkor bat ere badu.

Jokabide-araudiak eta -kodeak

Euskadiko Kutxak jokabide-arau batzuetan funtsatuta arau-tzen du pertsonen jarduera. Jokabide-arau edo -jarraibide horiek balore-merkaturako Jokabideen Barne Arautegian daude jaso-ta —ikusi 4.6 adierazlea—, eta Kontseilu Errektoreko kideei eta jarduera-eremu honetan inplikaturikoei ezartzen zaie. Jokabide Profesionalaren Kodea —ikusi 4.8 adierazlea—, berriz, Entitateko pertsona guztiei ezartzen zaie, zuzenean ustelkeriarekin zerikusia duten arrisku-egoerak saihesteko.

Kodea betetzen den egiaztatzeko, jarraipen-organo bat eza-rri da, eta Giza Baliabideen Zuzendaritzak zuzentzen du. Halaber, Aholkularitza Juridikoa, Idazkaritza Orokorra eta Barne Ikuskaritza ere partaide dira. Jarraipena egiteaz gain, organo horrek baime-nak eta salbuespenak ere ematen ditu.

Higiezinen sustapenei dagokienez, betebehar zehatzak ezarri dira. Bazkideek eurek onartu dituzte eta sozietate partaidetuen jarduera-oinarrietan daude jasota. Helburua da sozietate horiek


kapital-zuriketari aurrea hartzeari, laneko osasunari, ingurumena babesteari eta giza eskubideei loturiko araudia bete dezatela (eta hornitzaileei betearaz diezaietela).

Hauek ezarri dira, zehazki, kapital-zuriketari aurrea hartzeari lotuta:

• Bazkide bakoitzarekin sinatu den akordioan, Kapital Zurike-tari Aurrea hartzeari eta Terrorismo Jarduerak Finantzatzeari lotu-tako legeria (19/2003 eta 12/2003 Legeak eta arau osagarriak) osorik errespetatu eta beteko duela jaso da, haren lanaren oina-rrizko printzipio gisa.

• Adierazpen orokor horren osagarri, konpainia bakoitzeko Administrazio Kontseiluak protokolo zehatz bat onartzen du, bai eta arau horien edukia modu orokorrean deskribatzen eta horiek betetzeko egin edo saihestu behar diren jokabideak jasotzen ere.

• Gainera, sozietate bakoitzerako kanpo-aholkularien zerbi-tzuak kontratatzen dira, arau horiek modu materialean eta forma-lean betetzen direla bermatzeko. Zehazki, 26 sozietateetatik 23 ikuskatu dira, 2008an, eta ikuskapen guztiak positiboak izan dira, salbuespenik gabe. Gainerako 3 sozietateek ez dute jarduerarik, eta, beraz, ez dira ikuskatu.


Adierazleak

SO2. Ustelkeriarekin lotutako arriskuak izan ditzaketen negozio-unitate aztertuen ehunekoa eta kopuru osoa.

SO3. Erakundean ustelkeriaren kontrako politika eta prozeduretan prestatutako langileen ehunekoa.

Euskadiko Kutxaren eremuan:

Euskadiko Kutxaren eremuan:

2006 2007 2008

Benetakoa Helburua

Aztertutako sukurtsal guztiak 164 167 140 150

Aztertutako sukurtsalen ehunekoa % 46 % 46 % 35 % 37

Higiezinen sustapeneko 25 sozietate aktiboek barruko az-terketa urtean behin egiten dute, eta kanpokoa 3 urterik behin, kapital-zuriketari aurrea hartzearen inguruan.

2006 2007 2008

Buruak Buruak ez Buruak Buruak ez Buruak Buruak ez

Prestatutako langileak 132 308 269 728 55 53

Prestatutako langileen ehunekoa % 28 % 36 % 49 % 50 % 11 % 4


Lehenago ere esan dugunez, fi lial sustatzaileek ez dute lan-gilerik, eta, beraz, prestakuntza (legeria espezifi koaren, enpresa bakoitzean onetsitako jarduera-prozeduraren eta KYC prozedu-ren ingurukoa) sustatzaileen kudeaketa orokorraz eta, bereziki, merkaturatzeaz arduratzen diren sozietate kudeatzaileko kideei

eman zaie. Batez beste 2,5 lagun joan da sozietate sustatzaileko; hortaz, hainbat erantzukizun mailatako 65 laguneko partaidetza izan dugu, gutxi gorabehera. Kasuan kasuko Administrazio Kon-tseiluetako kideak ere prestatu dira.

SO4. Ustelkeriari lotutako gertaerei erantzuteko hartutako neurriak.

Azken hiru urteetan, ustelkeriaren ondoriozko bi jazoera izan ditugu: 2006an bata eta 2008an bestea. 2006ko jazoeran, lan-bazkideak abusatu egin zuen bere zereginetan, bere mesederako abantaila fi skalak lortzeko. Jazoeraren ondoriozko zenbatekoa ze-haztu eta Barne Ikuskaritzak haren ezaugarriei buruz emandako txostena aztertu ondoren, Diziplina Batzordeak larritzat jo zuen hutsegitea, eta lan- eta soldata-etendura ezarri zuen zigortzat.

2008ko gertakarian, berriz, kutxazain automatikoak hutsegite mekanikoen ondorioz dirua ateratzen ari zenari eman beharrean

baztertutakoen kutxan uzten zituen diruak beretzat hartzen zi-tuen lan-bazkideak. Sukurtsaleko langileak ohartu ziren kasuaz, eta, Barne Ikuskaritzak txostena egin ostean, Zuzendaritzak lana eta soldata eten zizkion bi hilabeterako.

Higiezinen sozietateetan eta Fomenclarren ez da halako ja-zoerarik izan.


Politika publikoa


Adierazleak

Euskadiko Kutxak ez dauka administrazio publikoarekiko harrema-nak arautzen dituen inolako politikarik. Aldiz, Kontseilu Errektore-ko kide, zuzendari nagusi edo kontu-hartzaile izateko ezintasunak eta bateraezintasunak Estatutu Sozialetan daude jasota. Ildo ho-rretan, azpimarratzekoa da hau: «Kooperatibaren jarduerekin

zerikusia duten funtzioak dituzten administrazio publikoko goi-kargudunek eta gainerako langileek ezingo dute halako kargurik izan, zerbitzuak eskaintzen dizkien ente publikoaren ordezkaritzan aritzen direnean izan ezik».

SO5. Politika publikoen aurreko jarrera, eta politika horietan eta lobbying jardueretan parte hartzea.

Euskadiko Kutxan ez dago inolako lobbying politikarik, eta ekar-penak kontrolatzeko sistemetan ezarritako prozedurak edo presio politikoko mekanismoak eta instrumentuak indarreko legediari daude lotuta. Bereziki, alderdi politikoei kredituak, abalak eta ber-meak ematerakoan, merkatuko baldintzak hartzen dira kontuan, eta Kontseilu Errektoreak onesten ditu.

Beste alde batetik, Kreditu Kooperatiben Nazio Batasuneko, Euskadiko Kreditu Kooperatiben Federakundeko eta Euskadiko Kooperatiben Konfederazioko partaide da Euskadiko Kutxa, eta horiek eramaten dute sektorearen kasuistika administraziora.


SO6. Alderdi politikoei edo zerikusia duten erakundeei emandako fi nantza-ekarpenen eta espezietan emandakoen balioa guztira, herrialdearen arabera.

Diru-ekarpenak kontrolatzeko sistemetan ezarritako prozedurak edo presio politikoko mekanismoak eta instrumentuak indarreko legeriara daude egokituta. Zehazki, alderdi politikoei kredituak, abalak eta bermeak emateko eragiketak merkatuko baldintzetan

egiten dira, eta Kontseilu Errektoreak onartzen ditu. Euskadiko Kutxak ez die alderdi politikoei inolako diru-ekarpenik egin edo mailegurik barkatu. Hauek izan dira alderdi politikoen kredituak, abenduaren 31n:

2006 2007 2008

Eusko Alkartasuna 283,6

EAJ 3.119,5

Kredituak (mila eurotan) 3.058,5 2.851,5 3.403,1


Bidegabeko lehia


Merkatuaren eta lehia askearen printzipioen arabera garatzen du Euskadiko Kutxak bere jarduera, betiere bere jardun-esparruei era-giten dieten legeak zorrozki betez. Horren adierazle aproposena

dugu, lehia ez defendatzearen ondoriozko zehapen-espedienterik ez duela irekita.

Adierazleak

SO7. Monopolio-jarduerarekin eta lehia librearen aurkako jarduerekin zerikusia duten ekintzak guztira, eta haien ondorioak.

2006an, 2007an eta 2008an, Euskadiko Kutxak ez du inolako erreklamaziorik edo ekintza judizialik jaso, monopolio-jarduerekin

eta lehia librearen aurkako jarduerekin zerikusia duten ekintzen-gatik.


Arautegia betetzea


2008an, Arautegia Betetzeko Departamentua sortu du Euskadiko Kutxak. Kontrol Arearen barruan txertaturik, indarreko legeriara moldatzeko eta lege-xedapenak, estandarrak eta jokabide-kodeak ez betetzearen ondorioz ospearen narriadura-arriskua (ospe-arris-kua) txikitzeko helburua du.

Departamentuko kideek erabateko independentzia dute, kontrolatzen dituzten zerbitzu eta jardueren gainean, eta haien ordainketa-sistemak ez du, ez errealitatean ez potentzialki, haien objektibotasuna kaltetzen. Arrisku-jarduera hauek kudeatzen ditu:

• kapital-zuriketari aurrea hartzea

• MIFID

• datu pertsonalen babesa (LOPD)

• balore-merkatuko Jokabideen Barne Arautegia (JBA)

Departamentuko arduradunak sarbide zuzena izango du goi-zuzendaritzan, eta, arrisku-eremu bakoitzerako sortutako batzor-deen bidez, arrisku horien inguruko sentsibilitatea eta kontrola ar-duraz eta partaidetzan oinarrituta kudeatuko ditu eta Entitatearen jarduera-eremu guztietara zabaldu.

Adierazleak

SO8. Legeak eta arauak ez betetzeagatik jarritako zehapen eta isun esanguratsuen zenbatekoa, eta zehapen ez-monetarioen kopurua guztira.

2006, 2007 eta 2008 ekitaldietan, Euskadiko Kutxari ez zaio ino-lako zehapen edo isun esanguratsurik ezarri, legeak eta arauak ez betetzeagatik.


PRODUKTUEN GAINEKO ERANTZUKIZUNA


Bezeroarekiko harremanaren inguruko politikaren eta produktuen gaineko erantzukizuna Negozio Garapenaren Areari dagokio, eta, azken buruan, Zuzendaritza Batzordeari.

Euskadiko Kutxaren produktu eta zerbitzuen aukera (ikusi 2.2) interes-taldeen (ikusi 4.17) igurikimenak aintzat hartuta diseina-tzen da, bezero guztientzako baldintza-politika argi eta gardena-ren bidez. Politika hori Produktu Katalogoan (ikusi 1.2) islatzen da. Bezeroarentzako esanguratsua den informazioa ematen du: aholku eta informazio gardenak (PR3) eta bezeroekiko konpro-miso publikoak. Entitateak sarritan plazaratzen du katalogo hori, eta esaten du konpromiso horietan aipatzen diren jardunbideak bezeroekiko harreman guztietan bete behar direla.

Entitateak berariazko ikerketak (bezeroen gogobetetasunari, kexei eta erreklamazioei buruzko inkestak, mistery shoppinga eta abar) egiten ditu, konpromiso publiko horiek zenbateraino bete-tzen diren ikusteko.

Barne-prozesuan informazioa benetakoa den eta diru-aginta-ritzek (Espainiako Bankuak eta Eusko Jaurlaritzak) eskatzen dituz-ten baimenak betetzen diren hartzen du Euskadiko Kutxak kon-tuan. Autocontrolera atxikita dago, Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroan elebitasun-politika aplikatzen du eta, Emakunderen zuzendaritzapean, publizitate eta irudi ez-sexista garatzeko meto-dologia erabiltzen du.

2008ko gakoetako bat kredituaren hazkundeak bizi izan duen dezelerazioa izan da. Eskaria txikitu egin da, etxebizitzaren merka-tua erori, fi nantza-krisia nazioartean hedatu eta ekonomia-eragile nagusiak narriatu; horiek izan dira beherakadaren eragile nagusiak. Hala eta guztiz ere, Euskadiko Kutxaren urtetik urterako kreditu-ta-sa hazi egin da (% 10,2), bai Sektore Publikoan (% 38), bai Etxeko Ekonomietan (% 8,1), bai Enpresetan (% 7,3).

Enpresekiko konpromisoa nabarmentzeko modukoa da, ba-tetik epe luzerako 10.000tik gora proiektu fi nantzatu direlako mailegu- edo leasing-fi guretan eta, bestetik, momentu delikatu honetan 16.000 baino enpresa gehiagori likidezia eskaini zaielako. Bestalde, enpresei nazioartean zabaltzen lagundu diegu, kanpo-merkataritzako zerbitzuaren bidez —mundu osoan sukurtsal-sare handia du—. Ondorioz, atzerriko negozioan 3.000 milioiko ko-purua gainditu da.

Euskadiko Kutxaren eta Volkswagenen artean abiatutako ekimena ere azpimarragarria da. Horri eskerrak, gure bezeroek 900 ibilgailuren erosketa fi nantzatu ahal izan dute, 2008an automobilaren merkatuak bizi izan duen beherakada handia go-rabehera.

Euskadiko Kutxak familiekin eta enpresekin hartu dituen 2009rako konpromiso publikoak 1.2 adierazlean jaso ditugu.


Bere jarduera ekonomikoaren ezaugarriengatik, honako hauek hartzen dira kontuan, bezeroen osasunari eta segurtasunari dago-kienez: aren sukurtsal eta egoitzetan seguru egotea —Baliabide Areako Segurtasun Departamentuaren ardura da—, Internet era-biltzean haren posizioak arriskutan ez jartzea eta, Datu Pertsona-lak Babesteari buruzko Lege Organikoan ezarritakoaren arabera, datuak babesteko eta konfi dentzialtasuna bermatzeko informa-tika- nahiz antolaketa-sistemetan neurriak hartzea.

2008an, suteak detektatzeko IP konexiodun sistema ezarri da; 100 sukurtsaletatik kudeaketa zentralizatua egiteko aukera ematen du. Bestalde, blokeatzeko eta atzeratzeko gailuak jarri dira, sukurtsal guztietako kutxa gotorretan eta gaueko poston-tzietan, euskarri birziklatzaileetan eta kutxazain automatikoetan, eta horiek ere kudeaketa zentralizaturako aukera dute. 2009rako, sukurtsaletarako alarma-zentral berria aztertzea dago aurreiku-sita, bai eta sukurtsaletako artxiboetarako sarrera kontrolatzeko sistema ere (4 urtean egingo da).

Internet bidezko bankuari dagokionez, Teknologiaren Areako arduraduna da erantzule operatibo nagusia, eta segurtasuna hobetzeko prozeduretan hartzen du parte. Hobekuntza-jarduera hori Kanalen arduradunarekin koordinatuta egiten da.

Bezeroak phishing-erasoetatik babesteko, Markmonitor tekno-logian oinarrituta dagoen eta Telefónica operadoreak zuzentzen duen phishingaren aurkako zerbitzua kontratatu du Euskadiko Kutxak. Halaber, Euskadiko Kutxak babes-enpresa baten zerbitzua kontratatu zuen, astean 7 egunez eta egunean 24 orduz erakun-dearen babesarekin zerikusia duten gorabeherei premiaz erantzu-teko.

Bestalde, Entitatearen eta banku elektronikoaren segurtasuna ikuskatzen da urtero. Euskadiko Kutxak zuzenean helbideratzen dituen zerbitzu eta zerbitzari guztien urruneko azterketa zorrotza egiten da. Gainera, banku elektronikoaren aplikazioan sor dai-tezkeen ahultasunen azterketa zehatza ere egiten da.

2009an, enpresa bezeroen sinadura-gakoen sistemako aldake-tak osatzeko asmoa dago, bai eta iruzurrari aurrea hartzeko beste elementu batzuk eranstekoa ere.

Beste alde batetik, Euskadiko Kutxak barruko Jokabide Kodea du ezarrita, eta, bertan, Entitateko langileek bezeroei buruz daki-ten informazioa isilpean gordetzeko betebehar zorrotza jasotzen da. Bazkide langile guztiek banku-sekretuari buruzko prestakun-tza jasotzen dute. Bestalde, Entitateak badu Datu Pertsonalak Babesteari buruzko Lege Organikoa (LOPDCP) betetzeko prozesu guztiak gainbegiratzen dituen batzordea.

Legezko betebeharretan eragina duten alderdietako bakoitza bere aldetik kudeatzearren, Arautegia Betetzeko Departamentua sortu da, 2008an. Bertan, Kapital Zuriketari Aurrea hartzeko Uni-tatea, batetik, eta Datuen Babesari buruzko Legea eta MIFID arau-tegia (Finantza Tresnen Merkatuen Zuzentaraua) betetzeko behar diren zerbitzuak txertatu dira.

Kapital Zuriketari Aurrea hartzeko Unitate horrek ariketa sus-magarriak aztertzen ditu, besteak beste. 2008an, halako arike-ten 52 txosten bidali dizkio Kapital Zuriketari Aurrea hartzeko eta Diruzko Arau-hausteen inguruko Batzordearen zerbitzu exekuti-boari.


Arautegia Betetzeko Departamentuak ekintza hauek bidera-tzeko asmoa du, besteak beste, 2009an:

• Bezeroen jarduerak egiaztatzeko eta haiek oraindik ziurtagi-riak dituzten egiaztatzeko aplikazioak erabat hedatzea.

• Kapital-zuriketari aurrea hartzeari buruzko lege berriak ezar-tzen dituen betekizunak aztertu eta, egoki iritziz gero, ezartzea, eta Europako III. Zuzentarauko xedapenak bertan behera uztea.

• Kapital Zuriketari Aurrea hartzeko Unitateko kideei kanpoko aditu batek prestakuntza-ikastaroa ematea.

• Datuen babesaren inguruan segurtasun-arduradunaren ze-reginak bereganatzea; gaur egun Teknologiaren Areak egiten du hori. Datu pertsonalen segurtasun-lanak kudeatzeko informatika-aplikazioa ezartzea.

FS15. Finantza-produktu eta -zerbitzuak zuzentasunez diseinatu eta merkaturatzeko politikak.

Merkaturatzen diren produktu eta zerbitzu guztietan eta, bereziki, merkataritza-kanpainak diseinatzen zaienetan, xede-publikoaren arabera ezarritako prozedurak erabiltzen dira. Xede-publikoa ze-hazteko, segmentazioa eta adinaren nahiz lanbidearen ezaugarri soziodemografi koak hartzen dira kontuan, bai eta nolakotasun fi nantzarioak ere, kontratatutako zerbitzu eta produktuen ara-bera. Horiek guztiak aztertzeak helburu zehatza du: gestoreak produktu eta zerbitzuak ondo ezagutzea, bezeroaren profi laren arabera aproposenak diren eskaintzak egin ahal izateko.

Hori dela eta, jakinarazpenetako informazioa egiazkoa, le-gezkoa, zintzoa eta leiala izan dadin ahalegintzen da (ikusi 4.12 eta PR6). Bazkideek bezeroarekiko portaeran eta harremanean arau argiak izan ditzaten ere saiatzen da (ikusi Balore Merkatuko Jokabideen Barne Arautegia 4.6 adierazlean eta Jokabide Profe-sionalaren Kodea eta Lanbide Sekretuaren Kodea 4.8an).


Adierazleak

PR1. Produktu eta zerbitzuen bizitza-zikloaren faseak —horietan, bezeroen osasunean eta segurtasunean duten eragina aztertzen da, behar izanez gero hobetzeko—, eta halako ebaluazioa egiten zaien produktu eta zerbitzu esanguratsuen ehunekoa.

PR2. Produktuek eta zerbitzuek euren bizitza-zikloan osasunean eta segurtasunean duten eragina aztertzeko legezko arauak eta borondatezko kodeak ez betetzeagatik sortutako gorabehera guztien kopurua, gorabehera horien emaitzen arabera.

Bezeroen segurtasuna aintzat hartuta, Entitatearen produktu eta zerbitzu guztiak aztertu egiten dira diseinu- eta garapen-faseetan. Euskadiko Kutxak prozedura jakin bat du horretarako, produktu berriak edo aldaketa garrantzitsuak diseinatu eta garatzerakoan jarraitu beharreko sistema zehazteko. Horri esker, zehaztutako baldintza guztiak betetzen direla bermatzen du, honako hauen bidez:

• Fase bakoitzean erabili behar diren jarduera, erantzukizun eta irizpide orokorrak zehaztuz eta betetzen direla ziurtatzeko haien jarraipena eginez.

• Fase bakoitzean lortutako emaitzak aurreikusitako emaitze-kin bat datozela ziurtatuz. Diseinuari azken onespena emanez.

Prozedura hori hasi aurretik, produktua edo zerbitzua zehaz-tu egiten da: izena, ezaugarri orokorrak (mota, xede-publikoa, prezioa, zerbitzuak, erantsitako gehigarriak…), kopuruen au-rreikuspena, azterketa juridikoa eta abar. Zuzendaritza Batzordeak onartu ostean, zehaztapen hori izango da proiektuaren abiapun-tua. Eta proiektuak jarduera hauek bilduko ditu gutxienez: oi-narrizko zehaztasunak (aldez aurretiko zehaztasunak zabalduta) eta garapen operatiboa egitea eta berrikustea; euskarriak, infor-matika-aplikazioa eta arau operatiboak egitea; baldintza ekono-mikoak ezartzea; produktu berria katalogoan jasotzea eta azken onespena ematea.

2006, 2007 eta 2008 ekitaldietan ez da halako gorabeherarik izan. Bezeroaren Arreta Zerbitzuan jasotako kexa eta erreklama-zioak PR5 adierazlean xehatu ditugu.


2006 2007 2008

Espainiako Bankuaren Erreklamazio Zerbitzuan produktuen segurtasunaren gainean aurkeztutako erreklamazioen kopurua (1)

2 1 6 (2)

Espainiako Bankuan Euskadiko Kutxaren aldekoak izan diren erreklamazioen kopurua

1 1 2

(1) Ordainbideen iruzurrezko erabilerarekin zerikusia duten erreklamazioak.(2) Espainiako Bankuak 3 erreklamazio ditu oraindik ebazteko.

Adierazleak

PR3. Indarrean dauden prozedurek eta arautegiak produktu eta zerbitzuei buruz eskatu ohi dituzten informazio motak, eta halako informazio-baldintzak bete behar dituzten produktu eta zerbitzuen ehunekoa.

Entitateak eskaintzen dituen produktu eta zerbitzu guztiak beze-roaren kudeaketa eta babesa arautzen dituzten hainbat araute-giren menpe daude; hona hemen arautegi horien titular batzuk: Espainiako Bankua, Balore Merkatuko Komisio Nazionala (CNMV), Aseguruen eta Pentsio Planen Zuzendaritza Nagusia eta Eusko Jaurlaritza.

Inbertsio-fondoetarako agiriak Balore Merkatuko Komisio Na-zionalak berrikusiko ditu, kontratu aurreko eta osteko informazio-ak MIFIDen baldintzak bete behar ditu eta publizitate-informazioa marketin-komunikazioetarako baimenduko da.

Horrez gain, gardentasuna helburu harturik, produktuen ezau-garri nagusiei buruzko liburuxkak ematen dizkie Euskadiko Kutxak bezeroei, eta simulazio informatikoak ere egiten ditu. Gainera, banka pertsonaleko lantaldea du, eta horrek, era berean, inber-tsiogilearen profi lari egokitzen zaizkion aholkularitza-aplikazioak ditu. Honako gai hauetan aholkatzen du zehazki:

• Aktiboko produktuetan. Eskaintzetan simulazio bat egiten zaio bezeroari, eta interes-tasa, komisioak eta beste gastu batzuk zehazten dira, baita kontratuan bete beharreko baldintza lotes-leak ere.


• Inbertsio-fondoetan eta borondatezko gizarte-aurreikuspe-neko erakunde (BGAE) edo planetan. Fondoak kontratatzerakoan, bezeroak araudia jasotzen du. Gero, hiru hilerik behin, saldoari buruzko informazioa bidaltzen zaio eta, urtean behin, fondoaren osaerari eta bilakaerari buruzko txostena.

• Aseguruetan. Baldintzak jasotzen dituen liburuxka ematen zaio.

Aholkularitzaren gardentasunari dagokionez eta aurrezki-kon-tratuen interpretazioan zailtasunak saihesteko, 2007ko azaroan indarreratu zen MIFID zuzentarau europarra gureganatu genuen. Bestalde, bezeroak konplexuak ez diren aurrezki-produktuen ezaugarriak ezagutzen dituela bermatzeko, antzeko beste sistema bat garatu dugu (lege-eskakizunak gainditu egin ditugu, beraz). 2009an, Produktuaren Arriskua Ezagutzeko Galdesortak erantsiko ditugu, Euskadiko Kutxak merkaturatzen dituen inbertsio-fondo, BGAE eta pentsio-plan guztietako informatika-aplikazioetan.

FS16. Finantza-kultura hedatzeko ekimenak, onuradun motaren arabera.

Horrez gain, Euskadiko Kutxak Finantza Buletina ere argitaratzen du. Finantza-merkatuekiko harremanetan fi nantzen, ekonomia-ren eta zergen aldetik baliagarriak izan daitezkeen kontuak azal-tzen zaizkie bezeroei, horren bidez. Buletinaren zenbaki bakoitza 60.741 familiatara iritsi da, eta horiek argitalpenean parte har-tzeko aukera izan dute, posta elektronikoaren bidez iritziak ema-nez.

2008an, hiru hilean behin aterako den “Interesgarria” argital-pen komertzialaren lehen alea argitaratu da. Bezeroentzat interesga-rriak izan daitezkeen azken nobedadeak modu argi eta atseginean ezagutaraztea da horren helburua. Espainiako bankuen sektorean aitzindaria da ekimen hori, eta, informazio komertzial hutsaz gain, interes orokorreko albisteak ere ematen ditu. Horrela, ukitu soziala hartu du katalogoak, gure Entitatearen profi larekin bat.


PR4. Produktu eta zerbitzuen informazioari nahiz etiketatzeari buruzko arauen eta borondatezko kodeen ez-betetzeak guztira, ondorioen arabera.

PR5. Bezeroaren gogobetetasunari buruzko jarduerak, bezeroaren gogobetetasunari buruzko ikerketen emaitzak barne hartuta.

2006, 2007 eta 2008 ekitaldietan ez da halako gorabeherarik izan. Bezeroaren Arreta Zerbitzuan jasotako kexa eta erreklama-zioak PR5 adierazlean xehatu ditugu.

2009-2012 Plan Estrategikoan, etorkizun senez, Euskadiko Ku-txak kalitatearen eta zerbitzuaren inguruko lidergoaren alde egin du apustu. Horretarako, aholkularitza hurbil eta pertsonalizatua emango du, eta identifi katutako negozio-segmentu bakoitzari be-ren beregi prestatutako produktuak eskainiko dizkio. Ez ditu, ha-laber, kostuak —egungo posizio bikainari eusteko asmoa du— eta berrikuntza —indar handiz bultzatuko du— alde batera utziko.

Hona hemen Euskadiko Kutxak bezeroengandik informazioa jasotzeko erabiltzen dituen sistemak —haiekiko harremana hobe-tzeko ekintzak estimulatzeko ere erabiltzen dira—:

• Kanpoko Bezeroaren Gogobetetasunari buruzko Inkes-ta (KBGI). Bi urterik behin egiten da, 1995. urteaz geroztik. Be-zeroaren garrantzi erlatiboa eta igurikimenak ebaluatzen dira.

2006 2007 2008

CNMVren Erreklamazio Zerbitzuan produktuen eta zerbitzuen informazioaren gainean aurkeztutako erreklamazioen kopurua (1)

2 1 3

CNMVn Euskadiko Kutxaren aldekoak izan diren erreklamazioen kopurua 0 1 2

(1) Fondoetan informazio akastuna ematearekin edo gaizki aholkatzearekin zerikusia duten erreklamazioak.


2007an, ohiko ikuspegia test batek ordezkatu zuen, eta bezeroen gogobetetasuna neurtzeko beste alderdi, arlo eta faktore batzuk hartzen ditu barne. Aholkularitza espezializatu batek egiten du testa, eta bezeroen gogobetetasun-elementu gehiago eta Enpre-saren Gizarte Erantzukizunaren (EGEaren) kontzeptuari lotuago dauden elementuak identifi katzea da helburua. Bezeroak banku-entitate iraunkorraren kontzeptua eta horren gizarte- eta ingu-rumen-konpromisoa nola ulertzen dituen zehazten da. 2009an inkesta hori egitea egokitzen da.

• Enpresa Bezeroaren Gogobetetasunari buruzko Inkesta (EBGI). Hiru urterik behin egiten da, 1998tik aurrera. 2007ko datuen arabera, Euskadiko Kutxako hedadura eta bezeroaren gogobetetasuna egokiak dira. Inbertsiorako kreditu-eskaintzak, lineako banku-zerbitzua —enpresek produktu hori erabiltzen dute gehien— eta banku-jardueraren estiloa dira Euskadiko Kutxaren alde indartsuak.

• Barneko Mistery Shopperra (erosle misteriotsua) urtero egi-ten da Hedapen Sareko sukurtsal guztietan, eta teknika horren emaitzak sukurtsal bakoitzaren urteko merkataritza-planak hobe-tzeko erabiltzen dira.

• Sektoreko Kalitate Objektiboaren Azterketa (EQUOS). Urte-ro enpresa independente bat kontratatzen da, hainbat fi nantza-erakundetako merkataritza-sareen zerbitzu-kalitatearen azterketa konparatiboa egiteko. Enpresa horrek mistery shopperraren edo erosle misteriotsuaren teknikaren metodologia bera erabiltzen du. Emaitza oso azpimarragarria da, 2008ko indize orokorrean 10etik 8,10 lortu baitu Euskadiko Kutxak, eta aztertutako 105 kutxa eta bankuren artean lehen geratu da.

• Bezeroak sukurtsalak eskaintzen dien arretarekin eta zerbi-tzuekin pozik dauden jakiteko ikuskaritza. 2001. urtetik telefono bidezko inkestak egiten zaizkie bezeroei, Entitateak eskaintzen dizkien zerbitzu-kalitatearen eta proaktibitatearen ezaugarriei buruz. Sukurtsal bakoitzeko datuak jasotzen dira. 2008an, Eus-kal Herriko sareko 132 sukurtsaletako 9.240 bezero eta hedapen-sareko beste 802 elkarrizketatu dira. Hiru indize neurtu ditugu: kalitatearena eta zerbitzuarena (KZI), merkataritza proaktiboarena eta leialtzearena.


Entzute-sistemen emaitzak hauek dira denboran zehar:

Bezeroen informazio-sistemak 2006 2007 2008

KBGI 90,3 (*) testa

EBGI 8,05

Mistery Shoper (erosle misteriotsua) 73,8 75,0 73,4

EQUOS 7,75 8,06 8,10

Bezeroen gogobetetasunari buruzko ikuskaritza (Euskal Herriko sarea)

KZI 79,9 78,7 79,1

Merkataritza-proaktibitatearen indizea 39,4 47,8 49,7

Leialtzearen indizea 88,4 74,2 79,8

Bezeroen gogobetetasunari buruzko ikuskaritza (hedapen-sarea)

KZI 77,2 80,4 82,5

Merkataritza-proaktibitatearen indizea 54,1 48,7 60,0

Leialtzearen indizea 83,2 77,6 81,9

(*) 2005eko inkestako datuak.

• Bezeroarentzako Arreta Zerbitzuaren Txostena. 1994an era-tutako zerbitzu honen helburu nagusia bezeroen kexak eta erre-klamazioak ebaztea da, horretarako ezarrita dauden bitartekoen bidez. Horrez gain, bezeroekin Interneten funtzionamenduari buruz hitz egindakoan oinarrituz hobekuntza-ekimenak identi-

fi katzeko aukera ematen du. 2008an, Internet bidezko Bankaren Batzordeak —hilero biltzen da— kudeatu zuen. Bezeroen Arreta-rako Zerbitzurako Aholku Batzordea —hiru hilean behin biltzen da— hobekuntza garrantzitsuenez arduratzen da. Bezeroaren-tzako Arreta Zerbitzuaren emaitzak:


Bezeroaren Arreta Zerbitzua 2006 2007 2008

Irekita dauden espedienteak 1.409 1.613 2.352

Idatziak: liburuxka/gutuna 643 680 965

Internet bidezkoak 738 909 1.342

Erakunde publikoak: KIUB / gobernu autonomikoak 28 24 45

Izapidetutako espediente kopurua 1.328 1.478 2.212

Espedienteen izaera

Kexak 709 697 1.034

Erreklamazioak 334 401 632

Kontsultak 147 202 308

Iradokizunak 38 49 38

Zorion-gutunak / eskerrak ematekoak 11 4 10

Hainbat eskari eta bestelakoak 170 260 330

1.409 1.613 2.352

Erreklamatutako zenbatekoa (eurotan)

Erakundearen alde ebatzitako espedienteen zenbatekoa 97.820 121.701 801.209

Bezeroaren alde ebatzitako espedienteen zenbatekoa 32.593 57.703 49.173

Entitateak indemnizatutako kopuruak 17.655 35.645 25.912

Hirugarren batzuek indemnizatutako kopuruak 7.678 15.209 3.634

Bezeroari itzulitako zenbatekoak, Entitateak berreskuratuak 7.260 6.849 19.627

130.413 179.404 940.381


Espedienteak irekitzeko arrazoiak batik bat jarduketa-eremu hauetan nagusitu dira:

Zerbitzu zentralizatuen barruan, hauek dira ugarienak: Caja Laboral Neti buruzko kontsultak eta txartelen eta korresponden-

tziaren funtzionamenduari lotutako kexa eta erreklamazioak. Erre-klamatutako zenbatekoen ehunekoak, berriz, hauek dira:

Espedienteak irekitzeko arrazoiak 2006 2007 2008

Bezeroentzako zerbitzuak % 34 % 29 % 30

Komisioak eta gastuak % 13 % 15 % 16

Informazioa falta da edo okerra da % 5 % 10 % 12

Baldintza ekonomikoak % 6 % 7 % 7

Beharren estaldura % 4 % 7 % 9

Kanpainak, oro har % 6 % 5 % 3

Sukurtsalak, elementu objektiboengatik % 8 % 4 % 2

Bezeroekin harremanak izateko elementuak % 6 % 4 % 5


2006 2007 2008

≤ 10 € % 38 % 35 % 38

> 10 ≤ 60 € % 24 % 27 % 23

> 60 ≤ 100 € % 6 % 6 % 5

> 100 ≤ 250 € % 9 % 6 % 7

> 250 ≤ 1.000 € % 16 % 17 % 15

> 1.000 € % 7 % 9 % 12

Seguros Lagun Aro Vida, SAren Bezeroentzako Arreta Zer-bitzuaren jarduerari dagokionez, 2008ko ekitaldian 14 kexa eta erreklamazio jaso zituen, eta, haietatik, bat bakarra geratu da

tramitatzeko onartu gabe. Erreklamazioak edo kexak aurkezteko arrazoiak kalte-ordainarekin eta erreskatearekin ados ez egotea izan dira. Hauek dira tramitatutako espedienteen emaitzak:

Espedienteak 2006 2007 2008

Bezeroaren alde 5 12 6

Entitatearen alde 10 6 7

Bestelakoak 1 3 1

Espedienteak guztira 16 21 14


Bezeroen aldeko kexa eta erreklamazioek 4.876 euroko kostua eragin diote Entitateari —2007an 4.635 euro izan ziren—. Kexa eta erreklamazioei erantzuteko batez besteko epea 14 egunekoa izan da, 2007an bezala —2006an 15 egunekoa izan zen—.

2009an hobetzeko elementuen artean, Gestio Planean hel-buru hauek agertzen dira:

• Salmenta aktiboa eta planifi katua sustatzea eta 2008an abian jarritako Zorroak eta Bezeroak Kudeatzeko Eredua ezartzen laguntzea merkataritza-sareari.

• Kalitatezko arreta eskaintzea eta jardunbide egokietan bikaintasuna bilatzea. Kalitatean eta proaktibitatean esku hartze-

ko ereduak sendotzea eta sukurtsal bakoitzean hobekuntza-plan bat zehaztea —segimendua Arretaren Kalitateari buruzko azterla-nen bidez egingo da—.

• Enpresen bankako kudeaketa-planaren helburu kualitatiboak bost multzotan biltzen dira: Enpresen Kudeaketa Eredu berria ezarri eta doitzea, egungo bezeroen atxikipen maila handitzea, errentagarritasunaren kontzeptua garatzea eta hazkunde errenta-garriaren alde apustu egitea, Bezeroen eta Zorroen Kudeaketa Ere-dua ezartzen erreferentzia izatea eta Komunikazio Plan Iraunkorra garatzea. Era berean, PEBE/GON prestakuntza-prozesuarekin ja-rraituko du; enpresen negozioko maila profesional guztietan tre-bakuntza maila handia bilatuko da. Bestela, prestakuntza hori de-partamentutik bertatik emandako trebakuntza batez osatuko da.

PR6. Legeak betetzeko edo marketin-jakinarazpenetan (publizitatean eta bestelako sustapen- eta babes-jardueretan ere bai) aipaturiko estandar eta kode borondatezkoekin bat egiteko programak.

Euskadiko Kutxak informazioa egiazkoa den eta diru-agintaritzek (Espainiako Bankuak eta Eusko Jaurlaritzak, esaterako) eskaturiko beharrezko baimenak betetzen diren hartzen du kontuan, bere barne-prozesuan.

Inbertsio-fondoen publizitatea Balore Merkatuko Komisio Na-zionalera bidaltzen da, ikuska eta onar dezan. Era berean, kontro-latzen eta aztertzen dituen fi nantza-produktuen dokumentazioa Aseguruen eta Pentsio Planen Zuzendaritza Nagusiak berak az-tertzen du, merkaturatu aurretik.

Kanpo-erakundeei eskaerak egiteko dokumentuetan, ikono-grafi a- eta semantika-azterketa egiten da sistematikoki, genero-berdintasuna bermatzeko eta komunikazioan eraso sexistarik ger-ta ez dadin.

2007an Autocontrol erakundearekin bat egin ostean, 2008an aurretiazko 34 kontsulta (copy advice) eta urteko kanpaina ga-rrantzitsuenei —PRO eta Max— buruzko legezko kontsulta 1 egin dizkio Euskadiko Kutxak Kabinete Teknikoari. Kasu guztietan emaitza positiboa lortu da.


PR7. Marketin-jakinarazpenei (publizitateari eta bestelako sustapen- eta babes-jarduerei ere bai)buruzko araudia ez betetzeak eragindako gorabeheren kopurua guztira, gorabehera horien ondorioen arabera.

PR8. Bezeroaren pribatutasunaren errespetuarekin eta datu pertsonalen ihesarekin lotuta eta zuzen arrazoituta aurkeztutako erreklamazioen kopurua guztira.

PR9. Erakundearen produktu eta zerbitzuen hornikuntzari eta erabilerari buruzko arauak ez betetzeagatik jarritako isun esanguratsuen kostua.

2006, 2007 eta 2008 ekitaldietan ez da halako gorabeherarik izan. Bezeroaren Arreta Zerbitzuan kanpainen inguruan jasotako kexa eta erreklamazioak PR5 adierazlean xehatu ditugu.

2008ko ekitaldian, BAZek kexa bat jaso du pribatutasunari buruz. Ez du aurrera egin, bezeroak Euskadiko Kutxaren azalpenak onar-tu dituelako.

2006an, 2007an eta 2008an ez da isun esanguratsurik jarri, En-titatearen produktuen eta zerbitzuen hornikuntzari eta erabilerari buruzko arauak ez betetzeagatik.

2006 2007 2008

Espainiako Bankuaren Erreklamazio Zerbitzuan produktuen eta zerbitzuen publizitatearen gainean aurkeztutako erreklamazioen kopurua (1)

1 0 0

CNMVn Euskadiko Kutxaren aldekoak izan diren erreklamazioen kopurua 1 0 0

(1) Aurrez emandako maileguari buruzko publizitatearekin zerikusia duen erreklamazioa.

6. txostenaren aplikazioa eta GRI adierazleak


Txostenaren aplikazio maila

Taula honi jarraiki, Euskadiko Kutxak A+ maila ezarri dio txosten honi, G3aren aplikazioari dagokionez. Izan ere, horixe erakusten

dute AENORek egindako kanpo-egiaztapenaren eta GRIk egin-dako berrikuspenaren —GRI Checked— emaitzek.

Ondoren, GRI 2006 (G3) gidaren oinarrizko edukiak non dauden adieraziko dugu.

Aplikazio maila

C C+ B B+ A A+

Informazio estandarra

Profi la

Hauez informatu: 1.12.1-2.103.1-3.8, 3.10-3.124.1-4.4, 4.14-4.15

Kan

poan

egi

azta

tuta

ko t

xost

ena

C mailako irizpidez eta hauez informatu:1.23.9, 3.134.5-4.13, 4.16-4.17

Kan

poan

egi

azta

tuta

ko t

xost

ena

B mailan bezala

Kan

poan

egi

azta

tuta

ko t

xost

ena

Kudeaketaren ikuspegia

Ez da beharAdierazle-kategoria bakoitzerako kudeaketa-ikuspegia

Adierazle-kategoria bakoitzerako kudeaketa-ikuspegia

Jarduera-adierazleak eta sektore-gehigarrien adierazleak

Gutxienez 10 errendimendu-adierazlez informatu, gizarteari, ekonomiari eta ingurumenari buruzko bat gutxienez erantsiz.

Gutxienez 20 errendimendu-adierazlez informatu, ekonomiari, ingurumenari, giza eskubideei, lanari, gizarteari eta produktu-erantzukizunari buruzko bat gutxienez erantsiz.

G3ko adierazle nagusi guztiez eta gehigarriez (azken bertsioan) informatu, materialtasun-printzipioari arreta berezia eskainiz, honela: a) adierazleaz informatuz eta b) ez jartzearen arrazoia emanez.


GRI adierazleak

Orrialdea

1. ESTRATEGIA ETA AZTERKETA1.1. Euskadiko Kutxako arduradun nagusiaren adierazpena. 51.2. Iraunkortasunaren inguruko inpaktu, arrisku eta aukera nagusiak. 7

2. ERAKUNDEAREN PROFILA2.1. Erakundearen izena. 192.2. Marka, produktu eta/edo zerbitzu nagusiak. 192.3. Erakundearen egitura operatiboa, dibisio, erakunde operatibo, fi lial eta negozio bateratu nagusiak barne hartuta. 212.4. Erakundearen egoitza nagusiaren kokapena. 232.5. Zer herrialdetan jarduten duen 232.6. Jabetzaren izaera eta forma juridikoa. 232.7. Zer merkatutara iristen den. 242.8. Erakunde informatzailearen tamaina. 262.9. Txostenak aintzat hartzen duen epealdian erakundearen tamainan, egituran eta jabetzan izandako aldaketa esanguratsuak. 272.10. Informazioak barne hartzen duen denboran zehar lortutako sariak eta bereizgarriak. 28

3. TXOSTENAREN PARAMETROAK

Txostenaren profi la3.1. Txostenean emandako informazioaren epealdia. 303.2. Azken txostenaren data. 303.3. Txostenak aurkezteko zikloa. 303.4. Txostenari edo haren edukiari buruzko kontuetarako esteka. 31

Txostenaren hedadura eta estaldura3.5. Txostenaren edukia zehazteko prozesua. 313.6. Txostenaren estaldura. 333.7. Txostenaren hedaduraren edo estalduraren mugak adieraztea. 333.8. Negozio bateratuak izanez gero, informazioa eransteko oinarria. 363.9. Datuak neurtzeko teknikak eta kalkuluak egiteko oinarriak. 37


3.10. Aurreko txostenei dagokien informazioa berriz adierazteak izan dezakeen eragina eta berriz adieraztea eragin duten zergatiak azaltzea. 373.11. Txostenaren hedaduran, estalduran edo balorazio-metodoetan aurreko urteetatik honaegindako aldaketa nabarmenak. 37

GRI edukien aurkibidea3.12. Txostenaren oinarrizko edukiak non dauden adierazten duen taula. 38

Egiaztapena3.13. Txostena kanpoan egiaztatzeko eskaerari erantzuteko politika eta praktika. 38

4. GOBERNUA, KONPROMISOAK ETA INTERES TALDEEN PARTE-HARTZEA

Gobernua4.1. Erakundearen gobernu-egitura. 404.2. Gobernu-organo gorenak izaera betearazlea duen ala ez. 424.3. Gobernu-organo goreneko kide independente edo ez-exekutiboen kopurua. 434.4. Akziodunek eta enplegatuek gobernu-organo gorenari gomendioak edo oharrak helarazteko erabilitako bitartekoak. 434.5. Gobernu-organo goreneko kideen, goi-zuzendarien eta exekutiboen ordainsarien eta erakundean betetzen duten lanaren arteko erlazioa. 454.6. Gobernu-organo gorenean interes-gatazkak saihesteko ezarritako prozedurak. 464.7. Erakundeak gizartearen, ingurumenaren eta ekonomiaren aldetik jarraitu behar duen estrategia bideratzeko gobernu-organo goreneko kideei eskatu behar zaizkien gaitasuna eta esperientzia zehazteko prozedurak. 474.8. Barruko misioaren eta balioen, jokabide-kodeen eta printzipio nabarmenen inguruko adierazpenak, ekonomiaren, ingurumenaren eta gizartearen gainekoak, eta horien ezarpen maila. 484.9. Gobernu-organo gorenak erabilitako prozedurak, erakundeak ekonomiaren, ingurumenaren eta gizartearen inguruko eginkizunak zehaztu eta kudeatu egiten dituela egiaztatzeko, loturiko arriskuak eta aukerak barne hartuta, eta nazioarteko estandarrak, jokabide-kodeak eta pintzipioak betetzen dituela egiaztatzeko. 514.10. Gobernu-organo gorenaren jarduera ebaluatzeko prozedurak, ekonomiaren, ingurumenaren eta gizartearen inguruko betekizunei dagokienez bereziki. 53


Kanpo-ekimenekiko konpromisoak4.11. Erakundeak ezarritako zuhurtzia-printzipioaren deskribapena. 544.12. Kanpoan garatutako gizartearen, ingurumenaren eta ekonomiaren inguruko printzipioak eta programak, eta erakundeak sinatu edo onartutako bestelako ekimenak. 554.13. Erakundea partaide duten elkarte nagusiak eta/edo laguntzaile duten nazioko eta nazioarteko erakundeak. 56

Interes-taldeen parte-hartzea4.14. Erakundeak kontuan hartzen dituen interes-taldeen zerrenda. 574.15. Erakundearen konpromisoa duten interes-taldeak zehaztu eta aukeratzeko oinarriak. 584.16. Interes-taldeak bereganatzeko irizpideak, haien motaren eta kategoriaren arabera parte hartzeko maiztasuna barne. 584.17. Interes-taldeen parte-hartzeak eragindako kezka eta alderdi interesgarriak, eta erakundeak nolako erantzuna eman dien txostena egitean. 60

5. KUDEAKETAREN IKUSPEGIA ETA JARDUERAREN ADIERAZLEAK

FINANTZA SEKTOREAREN ARLO ESPEZIFIKOA

Kudeaketaren ikuspegiari buruzko informazioa FS1. Negozio-lineei aplikatutako ingurumenaren eta gizartearen alorretako politiken deskribapena. 64FS2. Oinarrizko negozio-ildoetan aplikatzen diren eta deskribatu ditugun politiketako gizarte- eta ingurumen-arriskuak ebaluatu eta aukeratzeko prozeduren deskribapena. 66FS3. Kontratu edo transakzioetan agertzen diren bezeroek gizarte- eta ingurumen-baldintzak betetzen dituztela ziurtatzeko eta kontrolatzeko prozeduren deskribapena. 69FS4. Gizarte- eta ingurumen-arriskuak eta -aukerak kudeatzearekin zerikusia duten langileen gaitasunak hobetzeko prozeduren deskribapena. 69FS5. Bezeroekiko eta beste interes-talde batzuekiko harremanen deskribapena, ingurumen- eta gizarte-arriskuen eta -aukeren alorrean. 70

PRODUKTU ETA ZERBITZUEN ERAGINA

Alderdia: produktu-zorroa FS6. Negozio-linea bakoitzaren zorroaren ehunekoa, eskualdearen, tamainaren eta jarduera-sektorearen arabera. 71


FS7. Negozio-linea bakoitzean gizarte-onura jakin bat lortzeko diseinatutako produktu eta zerbitzuen moneta-balioa, gizarte-helburuen arabera. 72FS8. Negozio-linea bakoitzean ingurumen-onura jakin bat lortzeko diseinatutako produktu eta zerbitzuen moneta-balioa, ingurumen-helburuen arabera. 75

Alderdia: ikuskaritzak FS9. Gizarte- eta ingurumen-arriskua kudeatzeko politiken eta prozeduren ezarpen maila ebaluatzeko ikuskaritzen estaldura eta maiztasuna. 75

Alderdia: akziodun politikoak FS10. Erakundeak gizarte- eta ingurumen-gaietan harremanak izan dituen bere zorroaren baitako enpresen ehunekoa eta kopurua. 75FS11. Gizarte- eta ingurumen-screening positiboari eta/edo negatiboari lotutako aktiboen ehunekoa. 76FS12. Gizarte- edo ingurumen-gaiei aplikatutako boto-politikak, erakunde informatzaileek horien gainean botoa emateko edo boto-aholkularitza eskaintzeko eskubidea dutenean. 76

EKONOMIA ARLOA


Alderdia: jarduera ekonomikoaEC1. Sortutako eta banatutako balio ekonomiko zuzena. 79EC2. Klima-aldaketak eragindako fi nantza-ondorioak eta erakundearen jarduerarentzako bestelako arriskuak eta aukerak. 88EC3. Gizarte-onurako programek eragindako beharrei erakundeak emandako estaldura. 88EC4. Administrazioetatik jasotako fi nantza-laguntza esanguratsuak. 90

Alderdia: merkatuko presentzia EC5. Hasierako soldata estandarraren eta tokiko gutxieneko soldataren arteko erlazioa, eragiketa esanguratsuak egiten diren lekuetan. 90EC6. Tokiko hornitzaileekiko politika, jarduerak eta gastuaren ehunekoa, eragiketa esanguratsuak egiten diren lekuetan. 91EC7. Tokiko kontrataziorako prozedurak eta tokiko komunitatetik datozen goi-zuzendarien ehunekoa, eragiketa esanguratsuak egiten diren lekuetan. 92


Alderdia: zeharkako ekonomia-eraginak EC8. Azpiegituretan egindako inbertsioen eta konpromiso komertzialen bidez, pro bono edo espezietan emandako onura publikoko zerbitzuen garapena eta eragina. 92EC9. Zeharkako eragin ekonomiko esanguratsuak ulertu eta deskribatzea, eragin horien irismena barne. 93

INGURUMEN ARLOA


Alderdia: materialakEN1. Erabilitako materialak, pisuaren edo bolumenaren arabera. 97EN2. Birziklatutako materialen erabileraren ehunekoa. 99

Alderdia: energia EN3. Energiaren zuzeneko kontsumoa, lehen mailako iturrien arabera. 101EN4. Energiaren zeharkako kontsumoa, lehen mailako iturrien arabera. 102EN5. Kontserbazioak eta efi zientzia hobetzeak eragindako energia-aurrezpena. 103EN6. Energia efi zientziaz kontsumitzen duten edo energia berriztagarrietan oinarrituta dauden produktuak eta zerbitzuak eskaintzeko ekimenak, eta ekimen horien emaitzaz energia-kontsumoan lor daitezkeen murrizketak. 103EN7. Energiaren zeharkako kontsumoa murrizteko ekimenak, eta ekimen horien bidez lortutako murrizketak. 103

Alderdia: ura EN8. Ur-bilketa guztia iturrien arabera. 104EN9. Ur-bilketen eragin handia jasan duten ur-iturriak. 104EN10. Ur birziklatuaren eta berrerabiliaren ehunekoa eta bolumena guztira. 104

Alderdia: biodibertsitatea EN11. Natura-gune babestuen edo biodibertsitate handiko gune babesgabeen ondoan edo barruan dauden lurren deskribapena. 105EN12. Natura-gune babestuetan edo biodibertsitate handiko gune babesgabeetan gauzatutako jardueren, produktuen edo zerbitzuen eraginez horietan sortutako inpaktu nagusien deskribapena. 105EN13. Habitat babestuak edo onera ekarriak. 105


EN14. Biodibertsitatearen gaineko inpaktuak kudeatzeko estrategiak eta ezarritako eta planifi katutako ekintzak. 105EN15. NBNBaren (IUCNren) Zerrenda Gorrian eta zerrenda nazionaletan desagertzeko arriskuaren arabera sailkatuta dauden eta eragiketek haien habitatean eragina duten espezie kopurua, arrisku mailaren arabera. 106

Alderdia: igorpenak eta hondakinak

EN16. Berotegi-efektuko gasen zuzeneko eta zeharkako isurpenak guztira, pisuaren arabera. 106EN17. Berotegi-efektuko gasen zeharkako beste isurpen batzuk, pisuaren arabera. 107EN18. Berotegi-efektuko gasen isurpena murrizteko ekimenak, eta lortutako murrizketak. 107EN19. Ozono-geruza suntsitzen duten gaien isurpena, pisuaren arabera. 108EN20. NO, SO eta bestelakoen isurpen esanguratsuak, motaren eta pisuaren arabera. 108EN21. Hondakin-uren isurpena guztira, motaren eta pisuaren arabera. 108EN22. Kudeatutako hondakinen pisua guztira, motaren eta tratatzeko metodoaren arabera. 109EN23. Istripuz gertatutako isuri esanguratsuen kopuru osoa eta bolumena. 110EN24. Arriskutsutzat jotako hondakin garraiatu, inportatu, esportatu edo tratatuen pisua, Basileako Itunaren sailkapenaren arabera —I., II., III. eta VII. eranskinak—, eta nazioartean garraiatutako hondakinen ehunekoa. 110EN25. Erakunde informatzailearen ur-isurpenek eta isurketa-urek nabarmen eragindako ur-baliabideen eta horiei lotutako habitaten identifi kazioa, tamaina, babes-egoera eta biodibertsitatearen balioa. 110

Alderdia: produktuak eta zerbitzuak EN26. Produktuen eta zerbitzuen ingurumen-inpaktuak murrizteko ekimenak, eta inpaktu horren murrizte maila. 111EN27. Balio-bizitzaren amaieran berreskuratzen diren produktu salduen eta haiek ontziratzeko materialen ehunekoa, produktuaren kategoriaren arabera. 112

Alderdia: arautegia betetzea EN28. Ingurumen-araudia ez betetzeagatik jarritako isun esanguratsuen zenbatekoa eta zigor ez-monetarioen kopurua. 112

Alderdia: garraioa EN29. Erakundearen jarduerak gauzatzeko erabilitako produktuen eta bestelako ondasun eta materialen garraioak eta langileen garraioak eragindako ingurumen-inpaktu esanguratsuak. 112

Alderdia: orokorra EN30. Ingurumen-gastuen eta -inbertsioen banakapena, motaren arabera. 113


GIZARTE ARLOA

Laneko jarduerak eta laneko etika

Alderdia: enplegua. Kudeaketaren ikuspegiari buruzko informazioa LA1. Langileen sailkapena enplegu motaren, kontratuaren eta eskualdearen arabera. 115LA2. Langileen kopuru osoa eta batez besteko errotazioa, adinaren, sexuaren eta eskualdearen arabera. 119LA3. Lanaldi osoko langileentzako onura sozialak, behin-behineko langileei edo lanaldi-erdikoei eskaintzen ez zaizkienak, jarduera nagusiaren arabera sailkatuak. 120

Alderdia: enpresaren eta langileen arteko harremanak. Kudeaketaren ikuspegiari buruzko informazioa LA4. Hitzarmen kolektiboek estalitako langileen ehunekoa. 123LA5. Antolamendu-aldaketak aldez aurretik jakinarazteko gutxieneko denbora, jakinarazpen horiek hitzarmen kolektiboetan jasota badaude ere. 123

Alderdia: laneko segurtasuna eta osasuna. Kudeaketaren ikuspegiari buruzko informazioa LA6. Laneko osasun– eta segurtasun-programak kontrolatzeko eta horien inguruan aholkua emateko zuzendaritzak eta langileek batera osatuta dituzten osasun- eta segurtasun-batzordeetan ordezkatutako langileen ehunekoa. 127LA7. Laneko absentismo-tasa, gaixotasun profesionalen tasa, galdutako egunak eta hildakoak, eskualdearen arabera. 127LA8. Langileei, haien familiei eta komunitateko kideei gaixotasun larrien inguruan aplikatzen zaizkien programak (hezkuntzakoak, prestakuntzakoak, aholkularitzakoak eta ariskuen prebentzioaren eta kontrolaren ingurukoak). 129LA9. Sindikatuekin sinatutako hitzarmen formaletan aintzat hartu diren osasun- eta segurtasun-kontuak. 130

Alderdia: prestakuntza eta hezkuntza. Kudeaketaren ikuspegiari buruzko informazioa LA10. Prestakuntza-orduak urteko eta langileko, enplegatuaren kategoriaren arabera. 133LA11. Gaitasunak kudeatzeko eta etengabe prestatzeko programak, langileen enplegagarritasuna hobetzen eta euren lanbide-karreren amaiera bideratzen laguntzeko. 134LA12. Lanari eta lanbide-garapenari buruzko aldikako ebaluazioak jasotzen dituzten langileen ehunekoa. 135

Alderdia: aniztasuna eta aukera-berdintasuna. Kudeaketaren ikuspegiari buruzko informazioa LA13. Gobernu-organo korporatiboen eta plantillaren osaera, sexuaren, adin-taldeen, gutxiengoetako partaidetzaren eta aniztasunaren inguruko bestelako adierazle batzuen arabera. 138LA14. Gizonezkoen eta emakumezkoen oinarrizko soldaten arteko erlazioa, kategoria profesionalaren arabera. 141


Giza eskubideak


Alderdia: inbertsio- eta hornidura-jarduerak HR1. Giza eskubideei buruzko klausulak jasotzen dituzten edo giza eskubideen inguruko analisia egin zaien inbertsio-akordio esanguratsuen ehunekoa eta kopurua guztira. 143HR2 Giza eskubideen inguruko analisia egin zaien banatzaile eta kontratista nagusien ehunekoa, eta horren ondorioz hartutako neurriak. 143HR3. Langileek guztira hartutako prestakuntza-orduak euren jarduerarekin zerikusia duten giza eskubideen inguruko politika eta prozedurei buruz, eta prestatutako langileen ehunekoa. 143

Alderdia: diskriminaziorik eza HR4. Diskriminazioari lotutako gorabehera kopurua guztira, eta harturiko neurriak. 144

Alderdia: elkartzeko askatasuna eta hitzarmen kolektiboak HR5. Entitatean elkartzeko eta hitzarmen kolektiboek babestuta egoteko eskubidea arriskuan jarri dezaketen jarduerak, eta eskubide horiek bermatzeko hartutako neurriak. 144

Alderdia: haur-esplotazioa deuseztatzea HR6. Haur-esplotazioa gertatzeko arriskua eragin lezaketen jarduerak, eta horiek deuseztatzeko helburuz hartutako neurriak. 144

Alderdia: bortxazko lanak HR7. Bortxazko edo borondatez kontrako lanak eragin lezaketen jarduerak, eta horiek deuseztatzeko helburuz harturiko neurriak. 145

Alderdia: segurtasun-jarduerak HR8. Entitatearen jarduerarekin zerikusia duten giza eskubideen inguruko politikari eta prozedurari buruzko prestakuntza jaso duten segurtasun-langileen ehunekoa. 145

Alderdia: indigenen eskubideak HR9. Indigenen eskubideak urratzea eragin duten gorabeherak guztira, eta horien kontra hartutako neurriak. 145


Gizartea

Alderdia: Komunitatea. Kudeaketaren ikuspegiari buruzko informazioa SO1. Eragiketek komunitatean duten eragina ebaluatu eta kudeatzeko programa eta jardueren izaera, hedadura eta eraginkortasuna, enpresaren sarrera, jarduera eta irteera barne hartuta. 147FS13. Jenderik bizi ez den edo egoera ahulean dauden eremuetako fi nantza-zerbitzuetarako irisgarritasuna,irismen motaren arabera. 147FS14. Elbarritasunak edo eragozpenak dituen jendearen irisgarritasuna hobetzeko ekimena. 148

Alderdia: Ustelkeria. Kudeaketaren ikuspegiari buruzko informazioa SO2. Ustelkeriarekin lotutako arriskuak izan ditzaketen negozio-unitate aztertuen ehunekoa eta kopuru osoa. 152SO3. Erakundean ustelkeriaren kontrako politika eta prozeduretan prestatutako langileen ehunekoa. 152SO4. Ustelkeriari lotutako gertaerei erantzuteko hartutako neurriak. 153

Alderdia: politika publikoa. Kudeaketaren ikuspegiari buruzko informazioa SO5. Politika publikoen aurreko jarrera, eta politika horietan eta lobbying jardueretan parte hartzea. 154SO6. Alderdi politikoei edo zerikusia duten erakundeei emandako fi nantza-ekarpenen eta espezietanemandakoen balioa guztira, herrialdearen arabera. 155

Alderdia: bidegabeko lehia. Kudeaketaren ikuspegiari buruzko informazioa SO7. Monopolio-jarduerarekin eta lehia librearen aurkako jarduerekin zerikusia duten ekintzak guztira, eta haien ondorioak. 156

Alderdia: arautegia betetzea Kudeaketaren ikuspegiari buruzko informazioa SO8. Legeak eta arauak ez betetzeagatik jarritako zehapen eta isun esanguratsuen zenbatekoa, eta zehapen ez-monetarioen kopurua guztira. 157

Produktuen gaineko erantzukizuna

Kudeaketaren ikuspegiari buruzko informazioa FS15. Finantza-produktu eta -zerbitzuak zuzentasunez diseinatu eta merkaturatzeko politikak. 160PR1. Produktu eta zerbitzuen bizitza-zikloaren faseak —horietan, bezeroen osasunean eta segurtasunean duten eragina aztertzen da, behar izanez gero hobetzeko—, eta halako ebaluazioa egiten zaien produktu eta zerbitzu esanguratsuen ehunekoa. 161


PR2. Produktuek eta zerbitzuek euren bizitza-zikloan osasunean eta segurtasunean duten eragina aztertzeko legezko arauak eta borondatezko kodeak ez betetzeagatik sortutako gorabehera guztien kopurua, gorabehera horien emaitzen arabera. 161PR3. Indarrean dauden prozedurek eta arautegiak produktu eta zerbitzuei buruz eskatu ohi dituzten informazio motak, eta halako informazio-baldintzak bete behar dituzten produktu eta zerbitzuen ehunekoa. 162FS16. Finantza-kultura hedatzeko ekimenak, onuradun motaren arabera. 163PR4. Produktu eta zerbitzuen informazioari nahiz etiketatzeari buruzko arauen eta borondatezko kodeen ez-betetzeak guztira, ondorioen arabera. 164PR5. Bezeroaren gogobetetasunari buruzko jarduerak, bezeroaren gogobetetasunariburuzko ikerketen emaitzak barne hartuta. 164PR6. Legeak betetzeko edo marketin-jakinarazpenetan (publizitatean eta bestelako sustapen- eta babes-jardueretan ere bai) aipaturiko estandar eta kode borondatezkoekin bat egiteko programak. 170PR7. Marketin-jakinarazpenei (publizitateari eta bestelako sustapen- eta babes-jarduerei ere bai) buruzko araudia ez betetzeak eragindako gorabeheren kopurua guztira, gorabehera horien ondorioen arabera. 171PR8. Bezeroaren pribatutasunaren errespetuarekin eta datu pertsonalen ihesarekin lotuta eta zuzen arrazoituta aurkeztutako erreklamazioen kopurua guztira. 171PR9. Erakundearen produktu eta zerbitzuen hornikuntzari eta erabilerari buruzko arauak ez betetzeagatik jarritako isun esanguratsuen kostua. 171

7. Nazio Batuen Mundu Ituna


Nazio Batuen Mundu Itunari buruzko informazioa

Mundu Itunak printzipio hauek ditu:

1. printzipioa. Nazioartean aitortuta dauden funtsezko giza eskubideak babestu eta bete behar dituzte enpresek euren eragin-eremuan.

2. printzipioa. Enpresek bermatu behar dute euren enpresak ez direla giza eskubideen urratzeetan gaizkide.

3. printzipioa. Enpresek afi liazio-askatasuna eta negoziazio kolektiboko eskubidea bultzatu behar dituzte.

4. printzipioa. Nahitaez edo derrigortuta egindako lan mota guztiak desagertzen lagundu behar dute enpresek.

5. printzipioa. Enpresek haur-lana desagertzen lagundu be-har dute.

6. printzipioa. Enpresek lanean diskriminazio-jarduera guz-tiak desagertzen lagundu behar dute.

7. printzipioa. Ingurumenaren aldeko prebentziozko ikuspe-giari eutsi behar diote enpresek.

8. printzipioa. Ingurumenarekiko erantzukizun handiagoa sustatzeko ekintzak bultzatu behar dituzte enpresek.

9. printzipioa. Ingurumena errespetatzen duten teknologien garapena eta hedapena bultzatu behar dute enpresek.

10. printzipioa. Enpresek ustelkeria mota guztien (estortsioa eta eroskeria barne hartuta) aurka egin behar dute lan.

Txosten honetako 1.2 adierazlean, Euskadiko Kutxak 2008an landu dituen alderdi nagusiak jaso ditugu, bai eta horien aurrera-pen maila ere. Hortaz, badugu Mundu Itunaren printzipioekin zein uztartzen den aztertzerik.


2007ko EGEaren txostenean EGEari dagokionez fi nkatutako helburuak eta erronkakMundu Itunaren

printzipioen zerrenda

1. EGEa kudeatzeko erantzukizuna izango duen egitura (EGEaren Batzordea) sortzea, EGEaren Proiektuaren baitan.

2. Hornitzaileekin eta azpikontratistekin Erosketa Berdearen gaietan murgiltzea. Mundu Itunaren 7. printzipioa

3. Jokabide-kodea berrikustea eta bertan interes-talde bakoitzarentzako politikak eta konpromisoak ezartzea.

4. Balioen eta kultura korporatiboaren transmisioan eraginkortasuna hobetzeko plana ezartzea.

5. Balioei, jokabide-kodeei eta abarrei buruzko gaiak lanbide-garapeneko planei lotutako laneratzeko prestakuntzan eta prestakuntza iraunkorrean lantzea.

6. Kontseilu Sozialak eta Batzorde Betearazleak osatutako organoa, jazarpen morala eta sexuala gertatzen direnean Berdintasunaren Legearen jarraipena egin dezan, berdintasunaren, uztartzearen eta protokoloaren arloetan.

Mundu Itunaren 6. printzipioa

7. Gobernu-organoetan gizonen eta emakumeen arteko desoreken arrazoiak aztertzea, emakumeak hauteskundeetara aurkeztera bultzatzeko zer egin erabakitzeko.


8. Zuzendariei prestakuntza eskaintzea helburu hauekin: balio korporatiboei lotutako eskuduntzak hobetzea eta maila guztietako liderrek balio horiek egunez egun islatzea.


9. Bezeroarentzako informazio esanguratsua duten produktu eta zerbitzu guztietarako aurkezpen-fi txak.

10. Produktu–eskaintza ukitu soziala eta iraunkorra duten produktuez osatzeko modua aztertzea.

11. HSFaren helburuak (alderdi administragarrikoak) hausnartu eta berrikustea.

12. Lagundutako gizarte-ekintzei buruzko barruko eta kanpoko komunikazio-prozesu etengabeak berrikustea.

13. Gizarte- eta ingurumen-ikuspegitik hornitzaileak ebaluatzeko sistema zehaztea, Mundu Itunaren printzipioak aintzat hartuta.


8. kanpo-egiaztapenari buruzko txostena


Documents

RSE 08 e 1-98 · 2015-03-05 · Euskadiko Kutxa Enpresaren Gizarte Erantzukizunari buruzko 2008ko txostena 6 gure hornikuntza-katera eta enpresa partaidetuetara zabaltzeari buruzkoa