g u r a s o e n t z a k o g i d a • 2 0 1 3 k o m a r t x o a

Seme-alabenbeharrizanakfamilian

Familia bat osatzen duten helduen funtzioak

Adin txikikoak dituzten helduek behar dute…

Etxean erantzukizuna orekatzea da….

Etxean koherentzia da...

Familian “talde” izatearen onurak

“Familia-taldea” hobetzeko arrazoiak

“Familia-taldea” hobetzeko jarduerak

Hausnartu ezazu familia-inplikazioari buruz

Galdetegia

4

4

5

5

6

6

7

7

8

2 Seme-alaben beharrizanak familian • GIDA

GURASOENTZAKO PSIKOLOGOEN ZERBITZUA

aurkibidea

© Egitura eta testuenlegezko eskubideak: ETXADI eta HAEZIZabaltzeko baimena:Lea-Artibaiko Amankomunazgoak

ETXADIMaximo Agirre 18 (bis), 5. solairua, 10. saila • 48011 BILBO94 405 15 49 (asteazkenetan: 11:30-13:00/16:00-17:30) www.etxadi.org

3Seme-alaben beharrizanak familian • GIDA

Lea-Artibaiko Amankomunazgoak, Etxadi eta Haeziren laguntzarekin,gida berri hau argitaratu du, “Seme-alaben beharrizanak familian”

izenburupean, Amankomunazgoko familia guztiei zuzenduta.

Familia, jokabide arriskutsuak saihesteko oinarrizko agentea da.Izan ere, pertsonaren lehendabiziko sozializazio eremu naturala delarik,

oinarrizko portaerak, jarrerak eta baloreak bertan garatzen dira,gizabanakoak bere bizitzan zehar hobetuko dituenak.

Gogoratu behar da, Lea-Artibai Amankomunazgoak doako eta isilpeko orientaziopsikologiko zerbitzua eskaintzen duela eta familiek bertara jo dezaketela

gai honi buruz edota seme-alaben hezkuntzarekin lotutako beste edozein gairi buruzko zalantzak kontsultatzeko.

Zerbitzuarekin harremanetan jartzeko, asteazkenero telefonoz deitu daiteke, goizeko 11:30etik 13:00etara eta arratsaldez 16:00etatik 17:30era.

Era berean, hurrengo helbideetara posta elektronikoz edogutun bat bidaliz ere egin daiteke kontsulta:

GURASOENTZAKO PSIKOLOGOEN ZERBITZUA(0-18 urte bitarteko seme-alaben hazkuntzan laguntzeko)

Telefonoa: 94.405.15.49Web gunea: www.etxadi.org

Posta arrunta: ETXADI. Maximo Agirre 18 (bis),5. solairua, 10. saila

48011 BILBO

Gida berri honekin, Lea-Artibai Amankomunazgoaren eta Etxadi/Haezi-ren asmoa da familiei euren seme-alaben heziketarako

ezagutza berriak eskaintzen jarraitzea.

aurkezpena

Fernando Olabarrieta DoktoreaPsikologia fakultateko Irakasle Katedraduna (UPV/EHU)Haeziko kide sortzailea

Javier Abasolo AzcorraLea-Artibai Amankomunazgoko Lehendakaria

Haur eta nerabeek hezkuntza proze-suan duten eboluzioa jarraitu beharda, hauek gai izan daitezen autono-moak izateko, emozionalki orekatuaketa lotura afektibo osasuntsuak ezar-tzeko kapaz.

Denen arteko elkar eragina bermatu:ulermena, laguntza, arauak, ohiturak,baloreak eta elkarbizitzarako oinarriz-ko komunikazio formak eskaintzeko.

Aitaren edo/eta amaren imitazioahaur eta nerabeen ikasbidea delajakin.

Familia batosatzen duten

helduen funtzioak

Adin txikikoak dituztenhelduek behar dute...

4 Seme-alaben beharrizanak familian • GIDA

Gogoratu beste helduarekiko begiru-nea adierazten dugunean, seme-ala-bei errespetua helarazten diegula(gurasoak elkarrekin bizi ala ez).

Erakutsi elkarrekiko konfiantza, beste-ak egiten duena edo egiten ez duenauneoro gainbegiratzen egon gabe(egoera zibila edozein izanik).

Sustatu beraien arteko komunikazioaeta elkarri entzun, seme-alabekikohazkuntzari buruz dituzten iritziakbaloratuz (gurasoak elkarrekin bizi alaez):

• Saihestu behar da pertsona batekbesteak baino gehiago dakiela usteizatea eta beti pertsona horrenesku erabakiak hartzea ustea.• Era berean, ekidin behar da betipertsona berarengan erantzukizu-nez jarduteko lana uztea. • Saihestu behar da langabeziandagoen pertsonak erantzukizunguztiak bere gain hartu behardituela pentsatzea (erabakiak elka-rrekin hartu direnean).

Izan ziurtasuna adin txikikoaren gara-penerako pertsona bakoitza, nor berealdetik, garrantzitsua dela; eta baterabadaude, garrantzi bera duela elka-rrekin burutu ahal diren ekintzak.

1 2

4

4

4

4

4

4

4

5Seme-alaben beharrizanak familian • GIDA

Erabakiak adostea: arauen ezarpena,hezkuntzari dagozkion erabakiak,seme-alaben zaintza, asistentziamedikoa…

Seme-alabengana beldurrik gabe hur-biltzea, etxean bakoitzak betetzenduen funtzioa kontuan hartu gabe.Beraien emozioak eta sentimenduakulertu, partekatu eta behar izatekotanlaguntza eskaini.

Egunerokotasuneko betebeharrakpartekatzea: diruaren kudeaketa, gar-bigailua jartzea, janariak prestatzea…

Familiako denboraz gozatzea etafamiliako kide bakoitzak behar duendenbora errespetatzea.

Seme-alabek hautematea beraien“arazo” edo/eta “kezken” aurreanlagunduko, babestuko eta beraiekinbatera aurre egingo diegula.

Adin txikikoentzako garrantzitsua iza-tea.

Emozioak adieraztea eta seme-ala-bei beraien sentimenduak adieraztenlaguntzea (negarra, irribarrea, hase-rrea…).

Mota honetako esaldiak esan ordez“nik zuganako konfiantza daukat gaihori ebazteko, beraz hemendik aurre-ra ardura hori hartu ezazu beti“, hobelegoke esatea “nik zuganako konfian-tza daukat gai hori ebazteko, bainabaita nigan ere, horregatik batzuetanzuk erabakiko duzu eta besteetannik”.

Seme-alabek, behar izatekotan, bihelduengana jo dezaketela haute-matea (gurasoak elkarrekin bizi alaez), bi heldu horiek balioetsi, maitatueta baldintzarik gabe lagunduko die-telako. Horrela, ikuspuntu desberdi-nak emateaz gain, konponbiderakoaukera gehiago aurkeztuko zaizkie.

3 4Etxean erantzukizuna

orekatzea da... Etxean koherentzia da...

4

4

4

4

4

4

4

4

4

Seme-alaben garapen orekatua susta-tzen du.

Nerabezaroan seme-alabekin harre-man onak izatea errazten du.

Hazkuntzan parte hartzen duten per-tsonen arteko komunikazioa, koordi-nazioa eta erabakiak hobetzen ditu.

Seme-alabentzako helburu bateratuakezartzen dira.

Ikasten da ez direla erabaki batzukbeste batzuen gainetik errespetatubehar, sexua, prestakuntza, lan-egoe-ra, tenperamentua… bat edo besteizanagatik, eta ez direla horren arabe-ra familiako erantzukizunak eta bete-behar desberdinak esleitu behar.

Familian «talde» izatearen abantailak

«Familia-taldea» hobetzeko arrazoiak

6 Seme-alaben beharrizanak familian • GIDA

Hezkuntza partekatzen denean (guraso-ak elkarrekin bizi ala ez) seme-alabakondorengo portaerak azaleratzen dituz-te:

1. Beraien buruarengan ziurtasuna agertzen dute.

2. Autonomia gehiago azaltzen dute.

3. Frustrazioak toleratzeko gai dira. 4. Inpultso eta emozioak

kontrolatzen dituzte.5. Sentimenduak adierazten

dituzte. 6. Arrisku-egoerak

identifikatzen dituzte. 7. Integratu eta elkarri

eragiteko gai dira. 8. Edozein testuinguru eta

egoeratara egokitzen dira. 9. Beraien adinkide eta helduekin

errespetuz erlazionatzen dira. 10. Besteen zailtasunen aurrean

ardura azaltzen dute.11. Modu espontaneo batean

konpartitzen dute.

5 6

4

4

4

4

4

4

7Seme-alaben beharrizanak familian • GIDA

Bete zaintza funtzioa, burutu garape-naren estimulazioa, eskaini bitartekoekonomikoak eta seme-alabak lagun-tzeko baliabide anitzak.

Ezagutu beraien mundua, lagunak,portaerak, irakasleria…. Ez mugatubehatzera eta hezkuntza besteenesku uztera.

Hobetu helduen arteko komunikaziokantitatea eta kalitatea.

Handitu familiako harremanen kalita-tea.

Gutxitu helduen arteko gatazkenintentsitatea eta maiztasuna.

Indartu heldu eta seme-alaben artekoharremana, hazkuntzan parte hartzeasustatzeko.

Hobetu adin txikikoen jarreraren ikus-kapena.

Partekatu autoritate funtzioak : ezarriportaera-arau argiak eta koherente-ak…

Hurrengo orrialdeko galdetegia beteitzazu, lehenengo zutabean zu zeuripuntuatu eta bigarren zutabean zurebikotekideari puntuatuz. Ez utzi esal-dirik bete gabe.

Ondoren, zure bikotekideari eskaiezaiozu beste galdetegi batean berdi-na egiteko, bestearen erantzunakaurretik jakin (ezagutu) gabe.

Azkenik, bien artean kontrastatu bienemaitzak.

PUNTUAZIO IRIZPIDEAK:PUNTU 1: IÑOIZ EDO IA IÑOIZPUNTU 2: BATZUETAN3 PUNTU: SARRITAN4 PUNTU: ASKOTAN5 PUNTU: BETI EDO IA BETI

7 8«Familia-taldea»

hobetzeko jarduerak

Hausnartu ezazu familia-inplikazioari

buruz

4

4

4

444444

4

4

4

4

4

4

4

4

1. Arau eta muga argiak, baina malguak jartzen ditut.2. Gure artean komunikazio ona eta konfiantza dagoela uste dut. 3. Umorea daukat. Oro har, alaia naiz. 4. Oro har, adeitsua naiz, ez dut zaratarik egiten ez jotzen.5. Arazoei aurre egiten diet, ez ditut alde batera uzten.6. Auzoan, eskolan nahiz lanean gertatzen zaizkigun gauzez

geure artean hitz egiten eta elkarrizketak izaten ditugu.7. Gure seme-alaben bizitzan parte hartzen dudan

aita edo ama naiz.8. Beraien lagunak ongi etorriak dira gure etxean.9. Inguruan dugun eskolarekin, auzoarekin eta

babesa ematen digun sareekin harreman ona dut.10. Independentzia dut, baina maitasunez eta

erantzukizunak alde batera utzi gabe.11. Familian nire proiektuez hitz egiten dut.12. Gure izateko erak, gure iritzi kontrajarriak etab.

errespetatzen eta toleratzen ditut.13. Gure seme-alabak maite ditut eta maitasuna adierazten diet.14. Esfortzua eta lorpenak balioesten ditut.15. Aisialdiaz gozatzen dakit.16. Norbaitek arazoren bat duenean, babesa ematen diot.17. Nire bikotekidea eta seme/alabak zaintzen

eta babesten ditut.18. Talde bat osotzen dut, guztioi dagozkigun gatazken aurrean.19. Nire akatsak onartzen ditut eta barkamena eskatzen dut.20. Sormena dut, gauza berriak edo

konponbide berriak otutzen zaizkit.GUZTIRA

Puntuatuzu zeuri

Puntuatu bikotekideaGaldetegia

420 edo 60 arteko puntuazioa lortu baduzu: Familia-bizitzan gehiago inplikatzen saiatu zaitez: zure ingurukoeizuregandik behar duten laguntza eskaini iezaiezu (arauak, laguntza…),arazoei ebazpen desberdinak ematen saiatu zai-tez, ekintzak egiteko (etxean edo etxetik kanpo) besteak kontutan hartu itzazu, besteen ekarpenak baloratu itzazu.

461 eta 80 arteko puntuazioa lortu baduzu: Zure inplikazioak familia bizitzan hobetu dezake: bikotearekin lan-kidetza handituz, seme/alabei, bikoteari eta zuri denbora gehiago eskainiz. Oreka bilatu itzazu jartzen dituzun arau etaematen duzun laguntza emozionalaren artean.

481 eta 100 arteko puntuazioa lortu baduzu: Zure familiako inplikazioa mantentzeko: jartzen dituzun araueneta ematen duzun afektuaren artean oreka mantentzen jarraitu ezazu, arazo berdinari ebazpen bat baino gehiago ikus-ten jarrai ezazu. Lanak eta betebeharrak partekatzen jarraitu, baita daukazun denbora librea bikote eta familiarekin.

PUNTUAZIOEN BALORAZIOA. Gehitu eta lortutako puntuazioa tarte hauetan aurki itzazu:

8 Seme-alaben beharrizanak familian • GIDA

?444444 444444