Embed Size (px)
Citation preview
X. MANUEL BESTEIRO
INTRODUCIÓN• XEOLOXÍA:XEOLOXÍA: Ciencia que estuda o relevo terrestre, os procesos
que o orixinan e os axentes que lle dan forma• CAMBIOS DE GRAN INTENSIDADE NA SUPERFICIE CAMBIOS DE GRAN INTENSIDADE NA SUPERFICIE
TERRESTRETERRESTRE• Erupcións volcánicas• Terremotos• Cheas
• CAMBIOS DE BAIXA INTENSIDADE NA SUPERFICIE CAMBIOS DE BAIXA INTENSIDADE NA SUPERFICIE TERRESTRETERRESTRE
• Erosión das montañas
AXENTES XEOLÓXICOS
• Os axentes xeolóxicos son os responsábeis dos cambios sufridos no relevo terrestre
• AXENTES XEOLÓXICOS EXTERNOS:AXENTES XEOLÓXICOS EXTERNOS:
Son activados por: Enerxía solar Gravidade
Exemplos:Ríos MaresGlaciaresAire
PROCESOS XEOLÓXICOS EXTERNOS
ErosiónMeteorización
Os procesos xeolóxicos externos son as accións realizadas polos axentes externos ,e,
que provocan a modificaciión do relevo
Transporte Sedimentación
Destrución das rochas pola acción da auga e do aire:
Pode ser:
FÍSICA, QUÍMICA e BIOLÓXICA
Desgaste superficial pola acción da AGUA e DO VENTO ou de calquera axente xeolóxico externo
Desprazamento dos materiais erosionados cara outro0 lugar
Acumulación nos sitios baixos dos materiais transportados. A GRAVIDADE exerce de selectora do “gran”
Que formaComoQuenQue éA METEORIZACIÓN
É a destrución das rochas da superficie terrestre
Conxuntamente:
A Atmósfera
A Auga
Os seres vivos
Xelifracción Hidroclastia
Corrasión
Disolución
Oxidación
Carbonatación
Meteorización Física
Meteorización Química
Meteorización Biolóxica
Pola acción dos seres vivos
CanchalesGretas de desecaciónAcanaladuras
Depósitos salinos
Depósitos alteración
O SOLOO SOLO
Lapiaz
Que formaComoQuenQue eA EROSIÓN
E a retirada de materiais dunha zona da superficie terrestre producida pola intervención dulgún axente xeolóxico externo
Conxuntamente:
A Atmósfera
A Auga
Os seres vivos
Abrasión
Augas Salvaxes
Ríos
Augas Subterráneas
Augas Mariñas
Glaciares
Erosión eólica
Erosión hídrica
Erosión biolóxica
Actividade dos seres vivos
“Seta”
Corrementos
Escorrentía
Desertización
Cavorcos
Chemineas de fadasVales
Desfiladeiros
Meandros
“Marmitas”
Pozo Artesano
Modelado Kárstico
Acantilados
Plataforma de abrasión
Cabos
Vales glaciares
Lagos glaciares
Barrena común
Que formaComoQuenQue é
O TRANSPORTE
Desprazamento dos materiais erosionados cara outro lugar
A Atmósfera
A Auga:
-Ríos
-Glaciares
O transporte eólico é moi importante nas partículas de pequeno tamaño: areas, limos e arxilas
A auga dos RÍOS ao ter maior viscosidade que o aire é capaz de transportar partículas moito maiores
Tormentas de area
Dunas
Observa esta animación
Una riada
Otra
O xeo, ao ser sólido, leva de todo: grande, pequeno e microscópico. Os materiais que viaxan no seu seo chámanse MORRENAS
Morrenas
Que formaComoQuenQue é
A SEDIMENTACIÓN
Depósito dos materiais transportados
A Atmósfera
A Agua:
-Ríos
-Glaciares
-Mar
Acumulando area nas zonas baixas
Ao perder velocidade deposita os materiais por orden de peso e tamaño na desembocadura
Desertos areosos
Dunas
Terrazas ou Vegas
Deltas, BarrasO xeo, ao fundirse libera todo o material en acumulacións de MORRENAS
Morrenas
Bloques erráticos
As corrientes transportan area ata as enseadas formando PRAiAS
Praias
Tómbolos
FACTORES QUE CONDICIONAN A DIVERSIDADE DE RELEVOS
O tipo de rochaO tipo de rocha O climaO clima.
Determina o tipo de axente externo que predomina nunha zona
Estructura dos Estructura dos materiaismateriais. Un mesmo tipo de rocha orixinará relevos diferentes seundo estea pregada ou non
Antigüidade do relevo Acción Acción antrópicaantrópica
RELEVOS CÁRSTICOS
Son relevos orixinados pola disolución de rochas calcarias (Formadas por CaCO3)
• Axente externo que actúaAxente externo que actúa: a AGUA que se INFILTRA dende a superficie. As augas de chuvia incorporan CO2 do aire que ao reaccionar coa auga forma o ácido carbónico que ten a capacidade de disolver ao CaCO3.
(Insoluble) Ca(CO3H)2 (bicarbonato de calcio) (soluble)
FORMAS EXOKÁRSTICASFORMAS EXOKÁRSTICAS
Dolina
DOLINASDOLINAS
Formación de DOLINAS:-Por disolución das rochas-Por desplome do teito dunha cova
FORMAS ENDOKÁRSTICASFORMAS ENDOKÁRSTICAS
ColumnasColumnas
‘‘Órganos’Órganos’
FORMAS ENDOKÁRSTICASFORMAS ENDOKÁRSTICAS
Cova do Drach Cova do Drach
(Mallorca)(Mallorca)
Cova da Águia (Ávila)Cova da Águia (Ávila)
Cova de Nerja (Málaga)Cova de Nerja (Málaga)
O relevo cárstico en Castela- A O relevo cárstico en Castela- A mancha…mancha…
TORCAS DE PALANCARES (Cuenca)Enormes depresiones de entre 30 – 500 metros de diámetro en terreno calcáreo. Empezaron a formarse hace aprox 80 millones de años por la acción de aguas carbónicas en las rocas calizas. Un clima favorable y corrientes subterráneas ocasionaron los hundimientos del terreno.
Podemos ver unas 20 torcas, entre ellas la Torca del Lobo, una de las más bellas, la del Agua, Torcazo, Torquete, de la Novia, la Torca Larga, que es la más extensa, la Torca de las Colmenas, de cien metros de desnivel, la Torca Rubia, que es la más imponente.
Los nombres de algunas torcas vienen dados por su vegetación o por el nombre de sus descubridores: del tío Demetrio, del tío Agustín, del Sastre...
TORCAS DE LAGUNASECA (Cuenca)
Catalogadas como MONUMENTO NATURALMONUMENTO NATURAL
NACEMENTO DO RÍO CUERVO (Cuenca)Catalogado como Monumento natural
Tobas e TravertinosTobas e Travertinos
RELEVOS GRANÍTICOS
Características do granito:Moi resistentes a meteorización físicaVulnerabeis á meteorización químicaPresentan gretas ou diáclases polas que
penetra a auga e comeza a meteorización química de micas e feldespatos
Fórmanse bloques arredondadosA area grosa resultante da erosión:LehmPenedía: penedos de granito en disposición
caótica
LehmPenedía
Diáclases
Pedras cabaleiras
PROCESOS GRAVITACIONAIS
O desprazamento de materiais cara zonas máis baixas prodúcese pola acción directa da gravidade
Non intervén ningún axente intermedio (auga, xeo, aire) Actúa sempre que haxa pendente Sistema de erosión máis eficaz sobre a superficie terrestre
TIPOS DE PROCESOS GRAVITACIONAIS:
Desprendemento
Escorregadura
Fluxo
Reptación
Derrubamento
Envorco
ACCIÓN DAS AUGAS SUPERFICIAIS
AUGAS SUPERFICIAIS: Augas salvaxes ou de arroiada:
Son as augas superficiais non canalizadas Regueiros Torrentes Ríos
As augas superficiais son o axente xeolóxico que máis inflúe na modelaxe terrestre
MORFOLOXÍA DOS CLIMAS TEMPERADOS
As augas superficiais, axudada polos procesos gravitacionais, son o axente xeolóxico externo predominante
Os responsábeis da morfoloxía destes climas son: Augas salvaxes Ríos
FORMAS ORIXINADAS POLAS AUGAS SALVAXES
1.-En lugares nos que alternan rochas resistentes á erosión como cuarcitas ou calcarias e outras pouco resistentes como arxilas,xesos, margas,etc, xéranse desigualdades no terreo (escarpas)e formas rechamantes como as chemineas de fadas
FORMAS ORIXINADAS POLAS AUGAS SALVAXES
2.-En terreos brandos a erosión é maior e fórmanse cavorcos e Bad-lands
FORMAS ORIXINADAS POLOS RÍOS
2.- en tramos baixos
O río erosiona máis as paredes axudado polos procesos gravitacionais. O val ensancha. En épocas de chea o río cobre unha maior parte do val chamada chaira de inundación
3.-
Cando o ríos profundizaron tanto no leito que a chaira de inundación quedou moi por encima do nivel das augas
1.- Vales en V Vales en V nasnas zonas de montaña zonas de montaña
Vales en artesaVales en artesa
Terrazas Terrazas fluviaisfluviais
OS GLACIARES
Un glaciar é unha extensa masa de xeo que se despraza sobre a superficie terrestre
Tipos de glaciares:Tipos de glaciares:
Casquete polar
Zona terminal
Lingua Circo
De val ou alpino
O GLACIAR COMO AXENTE XEOLÓXICO
Erosión (abrasión):Erosión (abrasión):
Os materiais que van englobados no xeo orixinan sucos e estrías
Transporte:Transporte:
Os materiais transportados polos
Glaciares non arredondan xa que non
rodan
Abrasión
O GLACIAR COMO AXENTE XEOLÓXICO
Sedimentación(Till)Sedimentación(Till)
Os materiais transportados forman as morenas, están formadas por materiais de tamaño diverso. A súa compactación forma as tillitas
Morena lateral
Morena central
Morena terminal
MORFOLOXÍA GLACIARIA
Ha 15000 anos os xeos cubrían o 30% dos continentes, hoxe só o 10%. As pegadas da actividade golaciaria quedaron ao descuberto ao fundírense os xeos
Vales en U
MORFOLOXÍA GLACIARIA
Val suspendido
MORFOLOXÍA GLACIARIA
Lagoas(ibóns)
ACCIÓN DO VENTO
O vento é un axente xeolóxico externo activado pola enerxía solar que provoca as diferencias de temperatura
Erosión:Erosión: Deflacción: O vento levanta os materiais soltos de tamaño pequeño e
mediano (deflacción selectiva) formando o pavimento desértico
Deflacción
Condicións ideais para unha acción eficaz
•Materiais soltos
•Escasa vexetación
•Escasa humidade
Reg( deserto de pedras)
ACCIÓN DO VENTO
Abrasión eólica: Os materiais transportados polo vento desgastan e púen a superficie das rochas orixinando alvéolos e rochas en forma de cogomelo
Erosión alveolar
ACCIÓN DO VENTO
Abrasión eólica: Os materiais transportados polo vento desgastan e púen a superficie das rochas orixinando alvéolos e rochas en forma de cogomelo
Abrasión eólica
ACCIÓN DO VENTO
TransporteTransporte
A capacidade de transporte depende depende da súa velocidade
Só pode transportar materiais de tamaño fino(limos,arxilas) e medio(areas)
Modos de transporte: Suspensión(materiais finos) Saltación(areas) rara vez soben máis dun metro
Tormenta de area Ripples
ACCIÓN DO VENTO
SedimentaciónSedimentación
O vento deposita os materiais que transporta ao diminuír a súa velocidade. Os materiais quedan moi ben seleccionados en función do seu tamaño formando sedimentos homoxéneos
AS DUNASAS DUNASSon grandes acumulacións de area depositada polo vento.
Loess
MORFOLOXÍA DOS CLIMAS ÁRIDOS
Os climas áridos caracterízanse por: Baixas precipitacións Escasa vexetación
Os principais axentes externos que modelan este relevo son: Vento(pavimento desértico,dunas, cogumelos…) Augas superficiais( orixinan cavorcos e bad-lands)
Bad-lans Arco natural
ACCIÓN XEOLÓXICA DO MAR
É o axente que intervén nunha zona máis ampla xa que cubre o 70% da superficie do planeta
Movementos das augas mariñas Ondas ( producidas polo vento) Mareas( causadas pola atracción da Lúa e do Sol) Correntes(causadas polos cambios de Tª)
O MAR EROSIONA
As ondas son a cáusa principal da erosión.
Acantilado
O MAR EROSIONA
Socavadura
O MAR EROSIONA
Beiril
O MAR EROSIONA
Plataforma de abrasión
O MAR TRANSPORTA
As correntes mariñas e as ondas no litoral so as reponsábles dos desprazamentos nos océanos
O MAR SEDIMENTA
A maioría dos materiais deposítanse na plataforma continental, no noiro e incluso na chaira abisal
FORMAS LITORAIS ORIXINADAS POLA EROSIÓN
Acantilado
FORMAS LITORAIS ORIXINADAS POLA EROSIÓN
Promontorio
FORMAS LITORAIS ORIXINADAS POLA EROSIÓNIllotes costeiros
FORMAS LITORAIS ORIXINADAS POLA EROSIÓN
Arcos naturais
As Catedrais(Lugo)
FORMAS LITORAIS ORIXINADAS POLA SEDIMENTACIÓN
Praias
FORMAS LITORAIS ORIXINADAS POLA SEDIMENTACIÓN
Deltas
Barras
FORMAS LITORAIS ORIXINADAS POLA SEDIMENTACIÓN
FORMAS LITORAIS ORIXINADAS POLA SEDIMENTACIÓN
Frechas
FORMAS LITORAIS ORIXINADAS POLA SEDIMENTACIÓN
Tómbolo
Peñíscola(castellón)
FORMAS LITORAIS ORIXINADAS POLA SEDIMENTACIÓN
Albufeira
INFLUENCIA DA ESTRUTURA NO RELEVO
As diferenzas entre un relevo e outro pode deberse a: Disposición dos estratos Presenza de dobras e fracturas
Tipos de relevos segundo a disposición dos estratosTipos de relevos segundo a disposición dos estratosA alternancia de capas duras e brandas orixina relevos diferentes
dependendo do modo de estratificación Chaira estrutural
Os estratos manteñen a disposición horizontal.
Os materias duros protexen aos brandos situados debaixo Relevo en costa
En terreos suavemente inclinados Cristas ou cordas
En terreos con estratificación vertical
Desprendemento
Escorregadura
Fluxo
Reptación
CIUDAD CIUDAD ENCANTADAENCANTADA
de de CuencaCuenca
La La CiudadCiudad EncantadaEncantada
Situada en un extenso pinar en medio de la Serranía conquense, la Ciudad Encantada es uno de los más bellos parajes calcáreos creado por los caprichos de la naturaleza.
En un laberinto de formaciones rocosas aparecen fantásticas figuras bautizadas por la imaginación popular con nombres de animales y objetos. Todo el recorrido está señalizado, resultando su visita un agradable paseo. Con sus puentes, calles, plazas y moradores pétreos esta ciudad imaginaria fue declarada Sitio Natural de Interés Nacional el 11 de junio de 1929. Su formación geológica se remonta a la Era Secundaria.
Torcal de AntequeraTorcal de Antequera
Exemplo de Exemplo de paisaxe ruiniformepaisaxe ruiniforme característico do característico do modelado cárstico.modelado cárstico.
Morfoloxía cárstica Callejones Cársticos en Tuerces, PalenciaCallejones Cársticos en Tuerces, Palencia
Morfoloxía cárstica Dolinas en Asturias. Dolinas en Asturias. CovadongaCovadonga
Morfoloxía cárstica
Garganta del Chorro (Málaga)Garganta del Chorro (Málaga)
Poljé de los Llanos Poljé de los Llanos de Líbar (Málaga) de Líbar (Málaga)
Lapiaz en torrecillasLapiaz en torrecillas (Cerro del HierroCerro del Hierro,, Sevilla)
1
23
4
5
6
7 810
9
CURIOSIDADES
A estalactita de maior lonxitud coñecida mide… 7 metros!! atópase en Irlanda.
A estalagmita máis larga mide 32 metros e atópase na República Checa.
-Aproximadamente un 0,6% da auga da Terra forma parte das augas subterráneas.
Dolina xiganteDolina xigante
O 8 de maio de 1981 produciuse, ao longo de 3 días, unha dolina xigante en Winter Park, Florida.
Esta dolina, duns 190 metros de diámetro e uns 50 metros de profundidade, enguliu varias casas, unha rúa, a piscina municipal, comercios, postes de electricidade e canto se atopaba na zona de afundimento.
CURIOSIDADES
La estalactita de mayor longitud conocida mide… 7 metros!! Se encuentra en Irlanda.
La estalagmita más larga mide 32 metros y se encuentra en la República Checa.
-Aproximadamente un 0,6% del agua de la Tierra forma parte de las aguas subterráneas.
FACTORES LITOLÓXICOS
Estes teñen que ver co tipo de rochas, e que condicionan o modelado, xa que a resistencia que ofrecen aos axentes xeolóxicos as distintas rochas é diferente.
Arxilas:Bad-lands
Relevo Granítico
Relevo Cárstico
FACTORES CLIMÁTICOS
O clima determina que axente actuará nunha rexión determinada. Nos climas secos e áridos actuará o vento, nos húmidos os ríos e torrentes, nos moi fríos os glaciares. En función do clima, existen zonas no planeta con relevos característicos, chamados SISTEMAS MORFOCLIMÁTICOS:
FACTORES ESTRUCTURAIS
Dependen da disposición das rocHas na superficie terrestre. Algúns son:
• Altura de la costa: nunha costa alta fórmanse acantilados; sen embargo, nunha costa baixa aparecen praias e barras de area.
• A pendente das ladeiras: Nas montañas, a pendente é acusada, polo que os ríos teñen maior poder erosivo e discorren encaixados en vales con forma de «V» cerrada. Pero nun lugar de escaso desnivel, o poder erosivo da corrente será menor e a «V» do val fluvial é moito máis aberta.
• Disposición dos estratos: as ladeiras das montañas erosiónanse máis facilmente se os estratos están inclinados no mesmo sentido da pendente que se o están en sentido contrario
Os seres humanos tamén son axentes que modifican o relevo:
Urbanización do territorio
Provoca movementos de terra e destrución de formas naturais do relevo
Vias de comunicación
Requiere movemento de terras, excavación de túneles. Produce a veces inestabilidade das ladeiras
Mineria
Minas de Riotinto Minas de almadén
As explotacións mineiras a ceo aberto provoca grandes cambios no relevo
Cultivos
O cultivo en ladeiras supón realizar bancais para levalo a cabo.
CURIOSIDADES
La estalactita de mayor longitud conocida mide… 7 metros!! Se encuentra en Irlanda.
La estalagmita más larga mide 32 metros y se encuentra en la República Checa.
-Aproximadamente un 0,6% del agua de la Tierra forma parte de las aguas subterráneas.
Xelifracción
Fragmentación da rocha debido ás tensións que produce a conxelación e desconxelación da auga nos ocos e gretas que presenta a rocha. Os trozos can pola gravidade e vanse acumulando pola ladeira
Representación
Canchal,
Observa el proceso
Representación
Hidroclastia
Fragmentación da rocha debida ás tensións que produce o aumento e redución de volume de determinadas rochas cando se empapan e se secan
Canchal, L.lera, L.leirón
Corrasión
A corrasión é un proceso de erosión mecánica producido por golpes que producen os materiais que transporta un fluido (aire, auga ou xeo) sobre una rocha sa.
A reiteración dos golpes acaba por fragmentar tanto a rocha sa como o proxectil.
O resultado á a abrasión (desgaste por fricción) da rocha e a ablación (cortar, separar e quitar) dos materiais
Carbonatación
É a capacidad del dióxido de carbono para actuar por si mismo, ou para disolverse na auga e formar ácido carbónico.
A auga carbonatada reacciona con rochas cuxos minerais predominantes sexan calcio, magnesio, sodio ou potasio, dando lugar aos carbonatos e bicarbonatos.
Lapiaz
Fotos de Lapiaz
Oxidación
Aspecto vermello do solo debido ao óxido de ferro que aflora na súa superficie
Depósito de oligisto (óxido de hierro)
Seres vivos
Coa rotura das rochas pola actividade de animais e plantas
Raíz facendo presión sobre as rochas do solo
Abrasión eólica
Imaxe da Esfinxe de Gizéh, na que se aprecia o desgaste ocasionado polos golpes dos grans de area sobre a súa superficie
Efecto da abrasión producida por ventos rasantes que arrastran area que incide na base da rocha adquirindo esta curiosa forma
CorrimentoArgayu, Fana
Escorrentía:Nesta foto vemos como unha árbore aparece dobrada pola
súa base. Esto é porque cando era pequeno houbo un deslizamiento do solo e quedou inclinado e logo seguiu
medrando buscando a vertical
Desertización:A ausencia de vexetación facilita que a agua arrastre as
capas fértiles do solo propiciando así a desertización
Cavorcos:
Chemineas de fadas:
Val fluvial
Desfiladeiro
Val en “V”
Val Navia
Cañón do Colorado
Desfiladeiro
Meandros
Meandro abandonado
Marmitas de xigante
A corrente de agua forma remuiños onde, como neste caso, pode quedar apresado un anaco de rocha, que ao xirar vai erosionando a rocha do substrato e a sí mesma
Estalactitas e estalagmitas
Estalactita
Estalagmita
Lago La Ercina
Acantilado
Plataforma de abrasión
Cabo
El Cabu Peñes
Evolución da costa
Modelado kárstico mariño
BUFÓN. Unah ola métese por unha gruta submariña con saida á superficie e fai que o aire saia violentamente mesturado coa auga
A praia de Gulpiyuri é una dolina comunicada co mar, que queda baleira na baixamar e chea en pleamar
Pozo Artesano• Esquema dun pozo artesano:
– A capa freática está atrapada entre dous estratos de rocha impermeable
– Se se abre un pozo sairá un chorro de auga que tenderá a alcanzar o nivel freático debido á presión que exerce a auga
Lago Enol
Lago Enol, onde se ve o val glaciar á esquerda cun perfil en U e o lago que se formou na zona de ablación
Val do LagoSomiedo
Vese o aspecto xeral dun val glaciar á esquerda con perfil en U
Glaciares desde un satélite
Glaciares nos Alpes Glaciares na base do Everest
En Somiedo
Circo, val e lago glaciares
Pholas dactylus“Barrena común”
Terrazas para o cultivo
Mina a ceo aberto.Mina de ouro de NGM en Belmonte
Altitude:69 Km
Altitude:17 Km
Altitud: 8 Km
Altitude:100 m
Tormentas de area
Dunas
Observa o sentido do vento. A pendente máis pronunciada é a contraria ao vento (sotavento) e a máis suave é a que soporta o vento (barlovento)
As marcas da cara esquerda chámanse “ripples”
Os movementos da Atmósfera
A Atmósfera é a capa de gases que rodea á Terra
O Sol quenta irregularmente a superficie terrestre, máis na zona ecuatorial (os raios chegan máis perpendiculares), que nas zonas polares, aonde chegan con moita inclinación
Os gases aumentan o seu volume ao quentar, diminuen a súa densidade e, ao seren fluidos, ascenden. O sitio que deixan é ocupado polos gases fríos.
Esta é orixe dos ventos (de XaneiroXaneiro e de XulioXulio),), que renovan a atmósfera, e, co seu movemento, son capaces de arrastrar as partes máis sutiles da corteza terrestre.
Podes consultar estas páxinas especializadas neste tema:
http://www.astromia.com/tierraluna/vientolluvia.htmhttp://www.astromia.com/tierraluna/vientolluvia.htm
http://www.astromia.com/tierraluna/circulatmosfera.htmhttp://www.astromia.com/tierraluna/circulatmosfera.htm
Ventos predominantesVentos predominantes no mes de Xaneiro. Destacan pola súa forza os ventos do
oeste das latitudes medias, se ben soplan con maior discontinuidade que os alisiosalisios tropicais
Ventos predominantes
Ventos predominantes en Xulio. O máis notable son os monzónsmonzóns, ventos húmidos que penetran en áreas tropicais do hemisferio norte. Afectan especialmente ao sur de Asia.
O SOLOÉ a capa superficial dO terreo,
formada por substancias minerais e substancias orgánicas
ESTRUTURACOMPOÑENTES
1. Compoñentes orgánicos
O HUMUS, orixinado pola descomposición da materia orgánica que cai ao solo: prantas e animais mortos
2. Compoñentes inorgánicos:
-O AIRE
-A AUGA
-As PARTÍCULAS SÓLIDAS, que segundo deijxen pasar ou non a auga fan que os solos sexan permeabeis ou impermeabeis
-O solo orixínase a partir da descomposición da roccha base ou “rocha nai”.
-Dabaixo arriba pódense distinguir as siguientes capas:
-Rocha Nai
-Horizonte C, formado por restos da meteorización da rocha nai
-Horizonte B, onde se mesturan restos de rocha nai con substancias que arrastra a auga dende a superficie, por infiltración
-Horizonte A, rico en materia orgánica (o humus)
ARXILAS, partículas menores de 0’004 mmLIMOS, entre 0’004 mm e 0’06 mmAREAS, de 0’06 mm a 2 mmGRAVA e CANTOS, maiores de 2 mm
ESTRUCTURA DO SOLO
Horizonte A
Horizonte B
Horizonte C
As augas salvaxes:1. Augas de arroiada
1. Augas de Arroiada• A auga de chuvia ao chegar ao solo pode infiltrarse e
contribuir a desestabilizalo, producíndose “corrementos” de terra en ladeiras inclinadas
• Ou pode deslizarse polo solo, arrastrando os materiais soltos (escorrentía), contribuindo á “desertización”
• Cando forma fiiños deslizándose pode chegar a formar cárcavas
• En solos brandos con rochas na superficie, pode arrastrar materiais dos arredores delas, quedando aprisionado polo peso o que está directamente debaixo; fórmanse así as chemineas de fadas
As augas salvaxes:2. Torrentes
2. Torrentes
-Os Torrentes son correntes de auga discontinuas (só cando chove moito) que van por un cauce fixo e de forte pendente
-Distínguense tres partes:
-Cunca de recepción
-Canal de desaugüe
-Cono de dexección
Os ríos:
Os ríos son correntes continuas de auga que discorren por un cauce fixo• PARTES: distínguense tres: Curso Alto, Curso Medio e Curso Baixo• Os procesos xeolóxicos son distintos en cada parte dependendo da
pendente, da velocidade da auga e do caudal
Os vales constitúen as máis características formas erosivas dos ríos- Teñen perfil en “V”- No curso alto son estreitos e profundos e no curso medio e baixo son anchos e abertos. Néstes o río describe amplias curvas chamadas “meandros”
ALTABAIXAMOI BAIXASEDIMENTACIÓN
BAIXOALTOALTOTRANSPORTE
MOI BAIXABAJAALTAEROSIÓN
Curso BaixoCurso MedioCurso Alto
As augas subterráneas
- A auga fíltrase polas rochas permeabeis ata chegar a unha zona onde as rochas son impermeabeis. Vaise formando unha concentración de auga que se chama acuífero ou capa freática
- Ésta constitúe unha reserva moi importante e desde lonxanos tempos perforáronse pozos para o seu aproveitamento
- O modelado kársticomodelado kárstico prodúcese por unha clase de meteorización química: a carbonatación
- O CO2 do aire disólvese na auga de chuvia ou nas salpicaduras das olas ou nas correntes dos ríos, formándose auga carbonatada, que é ácida e pode disolver a rocha caliza. Ésta NON é soluble en auga, pero é atacada polo ácido carbónico mediante unha reacción química na que se forma bicarbonato de calcio, que SÍ é soluble en auga. Así orixínanse tódalas formas características do modelado kárstico: Lapiaces, Covas, Dolinas… O bicarbonato de calcio (soluble) pode convertirse novamente en carbonato de calcio (insoluble), que se separa e forma estalactitas y estalagmitasestalactitas y estalagmitas
Son as que se infiltran no terreo e pasan ao subsolo
As augas mariñas
- As olas baten contra a costa podendo desprender grandes anacos de rocha
- Estes anacos son empuxados polas mesmas olas contra a base do acantilado producindo estes efectos:
- Covas
- Plataforma de abrasión
- Cantos rodados
- Regresión do acantilado
- Modelado kársticoModelado kárstico, cando a costa está formada por rocha caliza
Son as que están nos mares e océanos. A súa acción erosiva maniféstase na costa e débese ás olas, correntes e mareas
EVOLUCIÓN DA COSTA
A capacidade erosiva das olas desgasta a líña da costa nos sitios máis débiles, formando golfos e enseadas, quedando zonas de rocha máis resistente en forma de cabos
Erosión BiolóxicaÉ a debida á actividade dos seres vivos
Posiblemente o grupo de seres vivos que máis interveña na actividade erosiva da paisaxe sexa o dos humanos, debido a que a súa actividade require cada vez de maiores infraestruturas.
Para o transporte: estradas , aeroportos, autopistas
Para a enerxía: embalses, centrais, parques eólicos
Para o cultivo: roturación do terreo para prados de pasto, terrazas…
Para a extracción de minerais: minas a ceo aberto
Os Glaciares
Teñen tres partes:
- Circo- Lingua- Zona de ablación
Son masas de xio que se van deslizando pendente abaixo polo seu peso. Teñen gran capacidade erosiva
EROSIÓN GLACIAR
A forza e consistencia do xeo arranca grandes anacos de rocha do leito da montaña. O efecto máis evidente, unha vez desaparecido o xeo, é a persistencia dun “val glaciar” con perfil característico en U
En Asturies hai formas erosivas de glaciarismo en gran parte da cordilleira Cantábrica, que estivo cuberta de xeos na última glaciación, hai uns 10.000 anos
Durante a glaciación os xeos glaciares cubriron grandes extensións da superficie terrestre, máis alá das rexións alpinas e polares.. O impacto da glaciación sobre unha paisaxe libre de xeos, deixa ao descuberto os seus efectos (vales en “U”), como se pode ver nestas fotografías.
Vega e lago Enol Val de Somiedo
Vista de satélite dunha zona de glaciares alpinos e dun glaciar do Everest
Arrastre
Rodadura
Saltación
Suspensión
Flotación
Transporte de materiais nos ríos
Corrasión y Arrastre
Sentido da corrente
Morrenas
É o conxunto de materiais que transporta un glaciar.
Concéntranse na fronte e nos laterais.
As veces hai morrenas centrais, que resultan da unión de dous glaciares.
Sedimentación eólica
Deserto de Libia Campo de dunas
Sedimentación fluvial
Terraza ou vega do río Ebro
Desembocadura dun río tapada cunha barra
Delta en proceso de formación
Sedimentación glaciar
Morrenas laterais e terminalBloque errático
Sedimentación mariña
Praia e frecha
Tómbolos
Unha chea
O RÍO EROSIONA
O RÍO TRANSPORTA
O RÍO SEDIMENTA
VALES EN V
VALES EN ARTESA
TERRAZAS FLUVIAIS
Chaira estrutural
Meseta
Outeiro testemuña Mesa
INFLUENCIA DA ESTRUTURA NO RELEVO
INFLUENCIA DA ESTRUTURA NO RELEVO
Relevo en costa
Capa dura
Capa dura
Capa duraCapa branda
Capa branda
Capa branda
INFLUENCIA DA ESTRUTURA NO RELEVO
Cristas ou cordas
