TESTAMENT CUB COꞌ NAC

DIꞌS NDAC CHEꞌN

TAD JESUCRIST

El Nuevo Testamento de Nuestro

Señor y Salvador

Jesucristo

La Liga BíblicaLas Sagradas Escrituras para Todos

El Nuevo Testamento en el zapoteco de Miahuatlán

La Liga Bíblica 1M primera edición 1971 [zam] La Liga Bíblica versión electrónica 2010

Publicado por

© La Liga Bíblica 1971

Se permite copiar, distribuir y comunicar públicamente esta obra bajo las siguientes condiciones:

‣ Reconocimiento. Reconozca a la Liga Bíblica los derechos que tiene en la impresión o distribución de esta obra, deslindándola de responsabilidad alguna por cualquier uso que se le de a la presente publicación.

‣ No comercial. No puede utilizar esta obra para fines lucrativos.

‣ Sin obras modificadas. No se puede alterar, transformar o generar una obra a partir de ésta.

PRÓLOGO El Nuevo Testamento es uno de los libros más leídos de todos los tiempos. Ha despertado el interés de personas de todas las edades, razas, y nacianalidades. La vida de los personajes narrada en sus páginas y las enseñanzas que contiene, han inspirado la vida de millones de personas. Se espera que la lectura de este libro sea benéfica para los Zapotecos y les ayude a ser mejores vecinos, mejores mexicanos y mejores ciudadanos del mundo.

El Nuevo Testamento es uno de los libros más leídos de todos los tiempos. Ha despertado el interés de personas de todas las edades, razas, y nacianalidades. La vida de los personajes narrada en sus páginas y las enseñanzas que contiene, han inspirado la vida de millones de personas. Se espera que la lectura de este libro sea benéfica para los Zapotecos y les ayude a ser mejores vecinos, mejores mexicanos y mejores ciudadanos del mundo.

Originalmente el Nuevo Testamento fué escrito en el idioma griego; pero como personas de otros países donde no se habla el griego querían leerlo en su lengua nativa, pronto se empezó a traducir a otros idiomas. El Nuevo Testamento ha sido traducido a más de quinientos idiomas, hasta la fecha.

Esta traducción ha sido hecha para los zapotecos que hablan el dialecto de Miahuatlán, y que viven en el sur del estado de Oaxaca. Los traductores del Nuevo Testamento al idioma zapoteco hicieron lo posible por comprender a fondo el significado expresado en el original, y para ello recurrieron al manuscrito griego y a varios comentarios. Una vez determinado dicho significado, se esforzaron en comunicarlo con claridad en zapoteco.

Algunas palabras griegas no se pueden traducir al zapoteco con una sola palabra. Por lo tanto, ha sido necesario expresarlas a veces con una frase descriptiva, a veces combinando alguna palabra prestada del español con un término genérico del zapoteco, y otras veces efectuando una sustitución de tipo cultural (es decir, usando una palabra zapoteca con función semántica semejante a la de la palabra griega). Ciertas palabras griegas tienen un significado tan complejo, que ha sido necesario usar palabras distintas para traducirlas de acuerdo con el significado que la palabra griega tiene en cada pasaje donde aparece.

La gramática varía mucho entre los dos idiomas. Si se traducen en forma literal; las figuras de construcción o de retórica del griego a veces no se entienden en el zapoteco o a veces se entienden mal. Por tanto,

los traductores han procurado expresar el significado del original con naturalidad en el zapoteco. Para lograrlo, han escogido las construcciones gramaticales, el orden de las oraciones, las figuras de construcción, y el estilo, no del griego ni del español, sino del zapoteco. En algunos casos ha sido necesario hacer explícita aquella información implícita en el manuscrito griego, que los lectores antiguos comprendieron sin dificultad, para que el lector zapoteco la pueda comprender en la actualidad.

ÍNDICE SAN MATEO ...........................................................................1SAN MARCOS .......................................................................84SAN LUCAS .........................................................................134SAN JUAN ..........................................................................218HECHOS .............................................................................277ROMANOS ..........................................................................3571 CORINTIOS ......................................................................3982 CORINTIOS ......................................................................435GÁLATAS ............................................................................461EFESIOS ..............................................................................477FILIPENSES .........................................................................489COLOSENSES ......................................................................4981 TESALONICENSES ...........................................................5062 TESALONICENSES ...........................................................5141 TIMOTEO .........................................................................5182 TIMOTEO .........................................................................529TITO ...................................................................................536FILEMÓN ............................................................................541HEBREOS ............................................................................543SANTIAGO ..........................................................................5681 PEDRO .............................................................................5782 PEDRO .............................................................................5891 JUAN ...............................................................................5962 JUAN ...............................................................................6053 JUAN ...............................................................................607JUDAS ................................................................................609APOCALIPSIS ......................................................................613

1

Trèꞌ ndluꞌ cón cheꞌn rye bin mèn coꞌ ngòc xudgool Jesucrist axta coꞌseꞌ

ngóol Tad Jesucrist. (Lc. 3.23–38)

1 Loo libr ndxèꞌ ndaꞌ cuent cón cheꞌn rye mèn coꞌ ngòc xudgool cheꞌn Jesucrist coꞌ nde bin David coꞌ ngòc rey póla. No ndaꞌ loo libr ndxèꞌ cuent leꞌ Jesucrist nac bin cheꞌn tedib mbiꞌ coꞌ ngo ban más pólleꞌa. Mbiꞌa ngroꞌ lèe Abraham.

2 Abraham ngòc xud thìb mbyòo coꞌ

ngroꞌ lèe Isaac. Ngoloa, ngòc Isaac xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Cob. Leꞌ Cob na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Judá con taamas hues Judá. 3 Leꞌ Judá na, mblo xinꞌ thìb xaꞌgot coꞌ ngroꞌ lèe Tamar, xaꞌgot Judá. Mxan Tamar Far no Zar. Ngòc Judá no Tamar xud no xnaꞌ Far no Zar. Leꞌ Far na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Esrom. Esrom na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Aram. 4 Aram na, ngòc xud Aminadab. Aminadab na, ngòc xud Naasón. Naasón na, ngòc xud Salmón. 5

 Leꞌ Salmón na, mblo xinꞌ Rahab, xaꞌgot Salmón. Ngóol thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Booz. Booz na, mblo xinꞌ Rut, xaꞌgot Booz. Sya, ngóol thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Obed. Obed na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Isaí. 6 Isaia na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe David coꞌ ngòc rey póla. David coꞌ ngòc

reya mque noqueꞌ thìb xaꞌgot coꞌ ngòc saꞌl thìb mbiꞌ coꞌ ngroꞌ lèe Uri. Ale mxan xaꞌgota thìb xganꞌ David. Xganꞌ Davida ngroꞌ lèe Salomón. Ale ngòc David con xaꞌgota xud no xnaꞌ Salomón.7

 Salomón na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Roboam. Roboam na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Abi. Abi na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe As. 8 As na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Josafat. Josafat na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Joram. Joram na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Usi. 9 Usi na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Jotam. Jotam na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Acaz. Acaz na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Ezequi. 10 Ezequi na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Manasés. Manasés na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Amón. Amón na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Josi. 11 Josi na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Jeconi, no xud taamas hues Jeconi, coꞌseꞌ ngòc tiemp coꞌseꞌ ngòc mèn nación Israel xal moz loo mèn nación Babiloñ.12

 Ngolo nguriꞌth tiemp coꞌseꞌ ngòc mèn nación Israel xal moz loo mèn nación Babiloñ, Jeconi ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Salatiel. Salatiel na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Zorobabel. 13 Zorobabel na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Abiud. Abiud na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe

Diꞌs Ndac Cheꞌn Diox Coꞌ Mqueꞌ Mate Yeꞌs

2

Eliaquim. Eliaquim na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Azor. 14 Azor na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Sadoc. Sadoc na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Aquim. Aquim na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Eliud. 15

 Eliud na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Eleazar. Eleazar na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Matán. Matán na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Cob. 16 Cob na, ngòc xud thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Chè. Leꞌ Chè na, ndooleꞌ ngòc saꞌl Mari. Mari na, mxan Jesús coꞌ neꞌ tedib lèe coꞌ nac Crist.17

 Loo ryete bin ndxèꞌ, tiemp coꞌ mbriꞌth desde coꞌseꞌ ngo ban mbiꞌ coꞌ ngroꞌ lèe Abraham axta coꞌseꞌ ngo ban mbiꞌ coꞌ ngroꞌ lèe David coꞌ ngòc rey póla mdyaa sida bin. Lomisqueꞌ ne, tiemp coꞌ mbriꞌth coꞌseꞌ ngo ban Davida ngòc taasida bin axta coꞌseꞌ ngòc mèn nación Israel moz yèe loo mèn nación Babiloñ. Lomisqueꞌ ne, tiemp coꞌ mbriꞌth coꞌseꞌ mtlo ngòc mèn nación Israel moz yèe loo mèn nación Babiloñ ngòc taasida bin axta coꞌseꞌ ngóol Crist.

Trèꞌ ndluꞌ xá mod ngóol Jesucrist. (Lc. 2.1–7)

18 Taandxèꞌ mod ngòc conꞌ coꞌseꞌ

ngóol Jesucrist. Thìb mzaꞌ yòn coꞌ ngroꞌ lèe Mari ngòp trat con thìb mbyòo coꞌ ngroꞌ lèe Chè. Ngòc mzaꞌ coꞌ lèe Maria xnaꞌ Jesucrist. Chè mdoodiꞌs no Mari par selyaꞌ Chè con Mari. Per ndooreꞌ selyaꞌ Chè con Mari no tyub no Chè Mari, ale gunèe Chè mbeꞌ xinꞌleꞌ Mari. Per neꞌndaꞌde Chè cuent xá mod mbeꞌ xinꞌ Mari. Mari mquée loo xinꞌ por conꞌ roo no conꞌ xèn cheꞌn Diox coꞌ ngòc loo Mari por cón cheꞌn Xpii Natúꞌ. 19 Chè coꞌ ngòcqueꞌ xinꞌ saꞌl Mari, Chè ngòc thìb mbiꞌ nalì no thìb mbiꞌ nambìi loo Diox. Coꞌseꞌ gunèe Chè mbeꞌ xinꞌleꞌ Mari, indlyaꞌste Chè yecloo Chè loo Mari no quexùꞌ Chè Mari loo xnaa. Ale mbli Chè xtùuz xexte láꞌ Chè Mari par

neꞌtaꞌde mèn cuent leꞌ Chè xexte mbláꞌ Mari. 20 Per láth ngue li Chè xtùuz conꞌa, chàa, ngroꞌ too thìb angl coꞌ mtelꞌ Tad Diox loo Chè làth mcalꞌ. Ndxab angl loo Chèꞌ:―Chè, lùu coꞌ nde bin David coꞌ ngòc

rey póla, neꞌzyebtel no neꞌyecloodel no neꞌthyontel càayaꞌqueꞌ Mari par tyub nol Mari xal xinꞌ saꞌlpeꞌl. Tac thìb mbedbiꞌ coꞌ tyan Mari coꞌ yiꞌth yáal yiloa, mbedbiꞌa mquée loo loo Mari por cón cheꞌn Xpii Natúꞌ. 21 Tyan Mari thìb mbed. Yiloa, lùu tub lèe mbed Jesús. Tataa ryoꞌ lèe mbed tac mbed tíꞌ no làa mbed mèn coꞌ nac mèn nación mbed loo xquin mèn no loo xtol mèn.22

 Tataa ngòc ryete conꞌa par mdyaaqueꞌ no ngòcqueꞌ no ndubqueꞌ diꞌs coꞌ gunii Diox por cón cheꞌn thìb mbiꞌ coꞌ mdeꞌth diꞌs coꞌ ndxab Diox. Ndxab mbiꞌa:

23 Leꞌ thìb mzaꞌ yòn quée looqueꞌ

xinꞌ. Mzaꞌa tyan thìb xganꞌ mzaꞌ no ryoꞌ lèe mbeda Emanuel.

Diꞌs coꞌ nac diꞌs Emanuel nee diꞌs: Nzoleꞌ Diox làth naꞌ.24

 Coꞌseꞌ ngroꞌ mcalꞌ loo Chè, mbli Chè xal mnibeꞌ angl coꞌ mtelꞌ Tad Diox loo Chè. Mqueltàa no Chè Mari. No mdub no Chè Mari xal xinꞌ saꞌlpeꞌ Mari. 25

 Per mastaleꞌ mqueltàa no Chè Mari no mdub no Chè Mari leꞌn rye huiz coꞌ mdoo nac xinꞌ Mari, neꞌngàalte Chè Mari axta ngóol ner mbed coꞌ ngòc mbed ndlyo loo Mari. Axta syareꞌ ngòc Mari xaꞌgotpeꞌ Chè. Ngoloa, mdub lèe Chè mbeda Jesús.

Mèn coꞌ anzeꞌf ndxác ngroꞌ liz no làaz par mbiꞌth too naa mèna Jesucrist coꞌteꞌ ngóol Jesucrist.

2 Coꞌseꞌ ngolo nguriꞌth plá huiz ngóol Jesús leꞌn thìb yèez coꞌ lèe Belén, yèez coꞌ nac thìb yèezyaꞌ cheꞌn làaz mèn jude, leꞌxqueꞌ leꞌn tiempa ngòc thìb mbiꞌ coꞌ ngroꞌ lèe Herod rey loo mèn leꞌn nación Israel. Làth xtauꞌa,

SAN MATEO 1 ,  2

3

mzin plá mèn coꞌ anzeꞌf ndxác leꞌn ciuda Jerusalén. Mèna nde par ned ndlyen huiz. 2 Mnibdiꞌs mèna loo mèn ciuda Jerusalén. Ndxab mèna:

―¿Máa mbetoꞌ coꞌ ngóolleꞌa, àꞌ, mbed coꞌ gàc rey loo mèn nación Israel? Nuꞌ gunèeleꞌ mbèelhuiꞌ coꞌ mbluꞌ leꞌ mbed ngóolleꞌ. Mbèelhuiꞌa mbyúꞌ loo loo nuꞌ par ned ndlyen huiz. Cona, nde nuꞌ axta trèꞌ par tyub xib nuꞌ loo mbed no par còoꞌ nuꞌ yéc nuꞌ loo mbed coꞌ gàc reya.3

 Coꞌseꞌ mbìn Herod con ryete mèn ciuda Jerusalén leꞌ mèna mnibdiꞌs máa mbed, neꞌñeede rey Herod cón li rey Herod. Ale mbyàa mbyeꞌth xtùuz rey Herod. Neꞌmbe see teede lezoꞌ rey Herod con ryete mèn cheꞌn ciuda Jerusalén. 4 Sya, mbli Herod mandad. Ndyeꞌth ryete mèn coꞌ ngòc jef coꞌ más mnibeꞌ loo nguleyꞌ no mèn coꞌ ngòc maistr coꞌ ndluꞌ cón cheꞌn ley coꞌ mxoꞌf Moisés loo mèn nación Israel tiempa. Mnibdiꞌs Herod loo mèna. Ndxab Herod:

―¿Chéꞌ non guꞌ pá gàc coꞌteꞌ gáal Crist, àꞌ?

5 Mèna mcàb loo Herod. Ndxab mèna:

―Crist gáal leꞌn yèez Belén coꞌ nac thìb yèezyaꞌ cheꞌn làaz mèn jude tac tataa ndub diꞌs loo libr coꞌ mqueꞌ mèn coꞌ mdeꞌth diꞌs coꞌ ndxab Diox yeꞌs coꞌ ndxab:

6 Guꞌ coꞌ nac mèn yèez Belén

coꞌ nac thìb yèezyaꞌ cheꞌn làaz mèn jude, mastaleꞌ iñaade guꞌ xal mèn roo no mèn xèn làth mèn coꞌ ñibeꞌ rye yèezyaꞌ, per làth guꞌ gáal thìb mbiꞌ coꞌ gàc jef loo guꞌ coꞌ ñibeꞌ, no coꞌ tyoo ner, no coꞌ quenap mèn coꞌ nac mèn nación Israel coꞌ nac mèn nacionpeꞌ daa.7

 Sya, xexte ngurez rey Herod mèn coꞌ ndxáca par huen huen ñibdiꞌs Herod loo mèna par taꞌ mèna cuent loo Herod pól mtlo ngòc gunèe mèna mbyúꞌ loo mbèelhuiꞌ loo mèna. 8 Ngoloa, mtelꞌ rey

Herod mèna par ya mèna par ned leꞌn yèez Belén. Ndxab rey loo mèna:

―Huàa que tee guꞌ leꞌn yèeza. Huen huen ñibdiꞌs guꞌ cón cheꞌn mbeda loo mèn yèeza. No coꞌseꞌ yilo zyal guꞌ mbeda, yiꞌth taꞌ guꞌ cuenta loon par ga too naan mbed, par tyub xiben no còoꞌen yéquen loo mbed, ne.

9–10 Coꞌseꞌ ngolo mbìn mèna diꞌs coꞌ

ndxab rey, mxen mèna ned, nda mèna. Láth ndoo mèna ned, nda mèna par yèez Belén, mbere mbèelhuiꞌ, mbyúꞌ loo mbèelhuiꞌ loo mèna tedib vez, leque mbèelhuiꞌ coꞌ mbyúꞌ loo loo mèna coꞌseꞌ mdoo mèna ned ndooreꞌ, nde mèna par ned ndlyen huiz. Coꞌseꞌ gunèe mèn coꞌ ndxáca mbèelhuiꞌa, anzeꞌf mdyac tínꞌ lezoꞌ mèna axta plóthe. Leꞌ mbèelhuiꞌa na, xèegà xèegà nda nerte loo mèna tedib vez axtaqueꞌ mbluꞌ mbèelhuiꞌ loo mèna coꞌteꞌ ngo mbed. Sya, xèe ngo too mbèelhuiꞌa gáp yéc yòo coꞌteꞌ ngo mbed, xganꞌ Mari. 11 Sya, ngòo mèna loo lueꞌ coꞌteꞌ ngòc liz mèn coꞌteꞌ ngo xnaꞌ mbed con mbed. Texal gunèe mèna mbed con xnaꞌ mbed coꞌ ngroꞌ lèe Mari, ale mdub xib mèna loo mbed no mcòoꞌ mèna yéc mèna loo mbed no ndxab mèna loo Diox:―¡Ay, Dioꞌs! Mbiꞌ roo no mbiꞌ xèn gàc

mbed ndxèꞌ.Ngoloa, mxalꞌ mèna caj mèna coꞌteꞌ

ndxosuaꞌ tesor. Angmdaꞌlaꞌs mèna tesor càa xnaꞌ mbed, coꞌ gàc cheꞌnpeꞌ mbed yiloa. Tesora nac or, no thìb xlaꞌ coꞌ ndlyaꞌ xal zen yalꞌ, no thìb xlaꞌ coꞌ ndlyaꞌ xal perfum coꞌ lèe mirr. 12 Ngolo mbli mèna conꞌa, mdaꞌ Diox cuent loo mèn coꞌ ndxáca làth mcalꞌ leꞌn huiza neꞌberede mèna leque ned nde mèna par neꞌriꞌthte mèna coꞌteꞌ nac liz rey Herod. Sya, mxen mèna tedib ned, ndyàa mèna par làaz mèna.

Chè no Mari mxonꞌ no mbetoꞌ coꞌ ngroꞌ lèe Jesús par ned

leꞌn nación mèn egipt.13

 Coꞌseꞌ ngolo mxen mèn coꞌ ndxáca ned ndyàa mèna, thìb angl cheꞌn Tad

SAN MATEO 2

4

Diox mxoꞌf loo loo Chè làth mcalꞌ. Ndxab angl loo Chè:―Chè, jer goo che. Leque nal yálꞌ fxen

ned. Beꞌ mbed con xnaꞌ mbed. Huàa xonꞌ par ned leꞌn nación mèn egipt. Gòo guꞌ tya axtaqueꞌ lin avis loo guꞌ. Tac rey Herod ndlyaꞌs cuaꞌn mbed par guthxùꞌ Herod mbed.14

 Sya, ngroꞌ mcalꞌ loo Chè. Ngo che Chè. Ndxab Chè loo Mari:

―Mari, jer goo che. Nda no naꞌ mbed par ned leꞌn nación mèn egipt nalleꞌ. Mbeꞌ Chè mbed no xnaꞌ mbed yálꞌa. Mxonꞌ no Chè ryop Mari par ned leꞌn nación mèn egipt. 15 Ngo ban Chè ryop Mari, coꞌ ngòc xinꞌ saꞌl Chè, con mbed leꞌn nación mèn egipt axta mzin huiz nguth Herod. Ngòc conꞌ ndxèꞌ loo Chè no loo mbed par ngòcqueꞌ, no par mdyaaqueꞌ, no par mdubqueꞌ diꞌs coꞌ gunii Tad Diox por cón cheꞌn mèn coꞌ mdeꞌth diꞌs coꞌ ndxab Diox xal nac diꞌs coꞌ ndxab Diox:

―Par ned leꞌn nación cheꞌn làaz mèn egipt ngo casloo xganꞌen. No coꞌteꞌ ngo casloo xganꞌen, mblin par mbere xganꞌen, ndyeꞌth xganꞌen par ned liz no làaz xganꞌen tedib vez.

Herod mnibeꞌ ngua yuth solndad myenꞌbiꞌ bix leꞌn yèez Belén.

16 Coꞌseꞌ mdenꞌ rey Herod ya

neꞌngriꞌthte mèn coꞌ ndxáca liz rey Herod tedib vez, syareꞌ mdaꞌ rey Herod cuent cón cheꞌn mbed no cón cheꞌn mèna leꞌ mèn coꞌ ndxáca mxìis no Herod. Sya, ngocloo tínꞌ Herod. Ale de xyàn mnibeꞌ Herod loo solndad par ya yuth solndad ryete myenꞌ bix coꞌ nac ante myenꞌbiꞌ coꞌ nzo ban leꞌn yèez Belén no leꞌn rye yèezyaꞌ coꞌ ñibeꞌ yèez Belén, myenꞌ bix coꞌ nzo chop linꞌ par xànꞌ, coꞌ nee diꞌs, xal nda tee tiemp coꞌ mdaꞌ mèn coꞌ ndxáca cuent loo Herod par belꞌqueꞌ yigaa mbed xinꞌ Mari loo solndad làtha. 17 Axta syareꞌ mdyaa diꞌs no mdubqueꞌ diꞌs coꞌ ndxab Jeremi coꞌ

mdeꞌth diꞌs coꞌ ndxab Diox, coꞌ mqueꞌ Jeremi yeꞌs loo libr coꞌ nac xtiꞌs Diox coꞌ mbez:

18 Anzeꞌf thìb ruid mbyèn leꞌn

yèez Ramá. Tant thìb mèngoꞌr mdub yen mèn no lezoꞌ mèn no tant mbínꞌ mèn no ngrozèe yath mèn. Neꞌ tíꞌ yéc no neꞌ tíꞌ lezoꞌ rye mèngot coꞌ nac mèn nación Israel por mbínꞌ mèngota por cón cheꞌn xganꞌ bix mèngota. Indlyaꞌste mèngota tegán mèngota lezoꞌ mèngota no yende mod tegán taamas mèn lezoꞌ mèngota tac ryete myenꞌbiꞌ bix xganꞌ mèngota nguth.19

 Coꞌseꞌ mzin huiz nguth rey Herod, thìb angl coꞌ mtelꞌ Tad Diox mbere mxoꞌf loo angl loo Chè làth mcalꞌ leꞌn nación mèn egipt. Ndxab angl loo Chè:20

 ―Chè, Diox mtelꞌ daa par gal lin avis lool: Fthop taa rye conꞌ ngue nol. Tac guꞌ bii no mbed par ned leꞌn yèezyaꞌ cheꞌn làaz mèn nación Israel. Tac mèn coꞌ mbli purad par guth mèn mbed, mèna nguthleꞌ.21

 Sya, coꞌseꞌ ngo nìi izlyoꞌ tedib huiz coꞌ nde nquea, mthop mtaa Chè rye conꞌ coꞌ ngòc cheꞌn Chè. Sya, ndxab Chè loo Mari:

―Ndyàa no naꞌ mbed par ned leꞌn yèezyaꞌ cheꞌn làaz mèn nación Israel.

22 Láth ndoo Chè ned con Mari no

mbed, nda zin Chè leꞌn yèezyaꞌ cheꞌn làaz mèn nación Israel, mbìn Chè leꞌ Arquela, xganꞌ rey Herod, nacleꞌ gobernador loo mèn gulàaz Jude lugar cheꞌn Herod, xud Arquela. Sya, mzyeb Chè bii Chè par ned leꞌn yèezyaꞌ coꞌ nac làaz mèn jude. Tya, mbere Diox, mdoodiꞌs no Diox Chè làth mcalꞌ xá mod li Chè. Ngoloa, mxen Chè ned con Mari coꞌ nac xaꞌgot Chè no con mbed coꞌ nac Jesús. Ndyàa Chè leꞌn thìb yèez chuꞌth coꞌ nac yèezyaꞌ cheꞌn làaz mèn galile. 23

 Per ya que mzinleꞌ Chè con Mari no mbed, ngòo ban Chè con Mari no mbed leꞌn thìb yèez coꞌ lèe Nazaret. Tataa ngòca loo Chè no loo Mari par ngòcqueꞌ

SAN MATEO 2

5

diꞌs, no mdyaaqueꞌ diꞌs, no mdubqueꞌ diꞌs coꞌ gunii mèn coꞌ mdeꞌth diꞌs coꞌ ndxab Diox leꞌ mbed coꞌ hueꞌ lèe Jesús hueꞌ tedib lèe coꞌ lèe Jesús nazaren.

Juàn Bautist mblo yalbàn loo mèn coꞌteꞌ nagán tiempa.

(Mr. 1.1–8; Lc. 3.1–9, 15–17; Jn. 1.19–28)

3 Leꞌn tiemp coꞌ ngo ban Jesús leꞌn yèez Nazaret, leꞌn tiempa mblo Juàn Bautist yalbàn loo mèn coꞌteꞌ nagán, coꞌteꞌ nac yèezyaꞌ cheꞌn làaz mèn jude. Mblo Juàn Bautist yalbàn loo mèn. 2 Mbez Juàn Bautist coꞌseꞌ ngo Juàn yalbàn loo mèn:

―Blàa guꞌ yéc guꞌ no blàa guꞌ lezoꞌ guꞌ. No fseꞌ guꞌ xtùuz guꞌ no mod coꞌ ndxàp guꞌ loo Diox. Tac tiemp coꞌ mblyaꞌs Diox ñibeꞌ Diox loo guꞌ loo cón cheꞌn Diox nde zinꞌ gaxleꞌ.3

 Cón cheꞌn Juàna ngòc diꞌs coꞌ mqueꞌ Sayi yeꞌs, diꞌs coꞌ ndxab Diox loo Sayi. Taandxèꞌ mbez diꞌs loo yeꞌs:

Ndxèn thìb diꞌs cheꞌn thìb mbiꞌ coꞌ mbez yèe cabii coꞌteꞌ nagán coꞌseꞌ ngo mbiꞌ yalbàn. Mbez mbiꞌ: Bli nab guꞌ guꞌ loo cón cheꞌn conꞌ ndac. Fseꞌ guꞌ ryethe mod yeꞌrsinꞌ coꞌ ndxàp guꞌ loo Diox par gàc nab guꞌ coꞌseꞌ yiꞌth ñibeꞌ Tad Diox guꞌ loo guꞌ.4

 Xab Juàn coꞌ mdoc Juàn nayàꞌ con yis yid camell. Lomisqueꞌ, cinch coꞌ ngo leꞌn Juàn natoxcuaꞌ con yid máꞌ. Luaꞌ Juàn no xít Juàn ngòc mbiistoo no mzin huan. 5

 Coꞌseꞌ mtlo Juàn mblo Juàn yalbàn, sya, ndxiꞌth mèn ciuda Jerusalén, no ryete mèn yèezyaꞌ coꞌ nac làaz mèn jude, no ryete mèn coꞌ nac mèn yèezyaꞌ coꞌ nziriꞌ gax ro yóꞌbeꞌ Jordán, loo Juàn par gòn mèna diꞌs coꞌ mbez Juàn no coꞌ ndeꞌth Juàn. 6 Leꞌ sya, texal ndxelo mxoꞌf dol mèna no ngo ro mèna cón cheꞌn xquin mèna no cón cheꞌn xtol mèna loo Juàn, ndli Juàn bautizar mèna leꞌn yóꞌbeꞌ Jordán.

7 Látha, ñèe Juàn nde huax mèn coꞌ

nac mèn xleyꞌ farise no coꞌ nac mèn

xleyꞌ saduce loo Juàn. Mèna nde loo Juàn par li Juàn bautizar mèna. Sya, ndxab Juàn loo mèna:―¡Aa mèn xleyꞌ farise, no mèn xleyꞌ

saduce, mèn coꞌ nayiꞌ coꞌ nac xal mbelꞌ coꞌ lèe huid! Leque guꞌ ndluꞌ loo xtàa guꞌ nadoꞌ nac guꞌ. Per par leꞌn lezoꞌ guꞌ nzo conꞌ yeꞌrsinꞌ. ¿Chó mbluꞌ loo guꞌ par lyáꞌ guꞌ loo conꞌ yeꞌrsinꞌ coꞌ gàc loo guꞌ coꞌseꞌ gàc tiemp coꞌseꞌ yecloo Diox loo guꞌ axta plóthe, àꞌ? 8 Nabeꞌste fque tee ban guꞌ loo mèn no nabeꞌste gòp guꞌ mod loo mèn par luꞌ guꞌ loo mèn leꞌ guꞌ, lìcqueꞌ, ngulàaleꞌ yéc no ngulàaleꞌ lezoꞌ guꞌ loo Diox cón cheꞌn conꞌ yeꞌrsinꞌ coꞌ ndli guꞌ. 9 Neꞌ neꞌ li guꞌ xtùuz leꞌn lezoꞌ guꞌ no neꞌ neꞌ gab guꞌ loo lezoꞌ guꞌ anzeꞌf ntac naca loo Diox leꞌ Abraham nac xudgool guꞌ. Tac daa ngue nii loo guꞌ: Diox, lìcqueꞌ, gác li par bix loo quèe ndxèꞌ no gàc quèe ndxè mèn coꞌ naban coꞌ nac binpeꞌ cheꞌn Abraham. 10 Nde niin thìb conꞌ loo guꞌ, ne: Leꞌi ndxàcleꞌ loo guꞌ nalleꞌ nde zinꞌ gaxleꞌ coꞌ xàꞌ Diox guꞌ par cobii Diox guꞌ leꞌn yeꞌrbìil thidtene xal coꞌseꞌ nchoꞌ mèn thìb xanꞌ yaa xlè coꞌ indaꞌde xlè ndac par co mèn yaa xlèa loo quìi. 11 Lìcpeꞌ baꞌi, na ndli bautizar guꞌ con nít par ndxàca thìb muestr loo mèn coꞌ ndluꞌ loo mèn leꞌ guꞌ ngulàaleꞌ yéc no ngulàaleꞌ lezoꞌ guꞌ no mseꞌleꞌ guꞌ mod coꞌ ngòp guꞌ loo Diox. Per nalleꞌ ndeleꞌ thìb mbiꞌ coꞌ yiꞌth loo guꞌ yilo lin bautizar mèn. Mbiꞌa li bautizar guꞌ coꞌseꞌ lyàa Xpii Natúꞌ loo guꞌ coꞌ gàc xal thìb quìi no thìb bèel. Mbiꞌa ndxàp más conꞌ laꞌs nii mbiꞌ no laꞌs yaꞌ mbiꞌ leque daa. No neꞌ por chuꞌth neꞌtaꞌden par mbiꞌa. No axta neꞌ libid coꞌ ngue nii mbiꞌ, indxàalte daa par làan libid nii mbiꞌ. 12 Li mbiꞌ thìb conꞌ loo mèn, ne, xal coꞌseꞌ nzoleꞌ pal yaꞌ thìb mbiꞌ par toocuaꞌ mbiꞌ nzob triu par quis mbiꞌ nzob triu mbiꞌ. Yiloa coꞌ xàꞌ mbiꞌ nzob triu loo yix nzob triu. Yiloa na, cosuaꞌ mbiꞌ nzob triu. Leꞌ yix coꞌ yende chó

SAN MATEO 2 ,  3

6

juisa na, tec mbiꞌ loo quìi coꞌ neꞌyuꞌde thidtene. Tataa li mbiꞌ, coꞌ yiꞌth loo guꞌ yiloa, loo mèn coꞌ tyal yilaꞌs loo mbiꞌa par ryo xàꞌ mèna loo mèn coꞌ neꞌtyalte yilaꞌs loo mbiꞌa.

Juàn mbli bautizar Jesús. (Mr. 1.9–11; Lc. 3.21–22)

13 Leꞌn huiz coꞌ ngue go Juàn yalbàn,

Jesús ngroꞌ par ned leꞌn yèezyaꞌ cheꞌn làaz mèn galile. Ngua Jesús par ned ro yóꞌbeꞌ Jordán coꞌteꞌ ngo Juàn par mbli Juàn bautizar Jesús leꞌn yóꞌbeꞌ Jordán. 14 Ndxab Jesús loo Juàn li Juàn bautizar Jesús. Per coꞌseꞌ mbìn Juàn li Juàn bautizar Jesús, neꞌndalte Juàn li Juàn bautizar Jesús. Ndxab Juàn loo Jesús:

―Uꞌ ndxàal li bautizar daa, Tad. ¿Xá mod ndlyaꞌs Uꞌ ale daa li bautizar Uꞌ, yey?15

 Ndxab Jesús loo Juàn:―Lìcqueꞌ nac diꞌs coꞌ ngolo guneel baꞌ.

Yende cón niin lool. Per mastaleꞌ ndenꞌl ndxàal lin bautizar lùu, bli coꞌ ñibeꞌen lool. Bli bautizar daa tac taandxèꞌqueꞌ ndxàal li naꞌ par tyaaqueꞌ, no gàcqueꞌ, no tyubqueꞌ diꞌs xal mnibeꞌ Diox par gàca.

Syareꞌ, mdyal Juàn. Mbli Juàn bautizar Jesús. 16 Per texal ngulàa Jesús leꞌn nít par ngòc bautizar Jesús leꞌn nít, no ngroꞌ Jesús leꞌn nít, chàa, mxyalꞌ loo béꞌ. Látha, gunèe Jesús Xpii Natúꞌ cheꞌn Diox coꞌ ñaa xal thìb palomxtilꞌ hora coꞌ nde làa loo béꞌ loo Jesús. Sangmbyanꞌ Xpii Natúꞌ loo Jesús. No ngo no Xpii Natúꞌ Jesús thidtene. 17 Leque hora, mbyèn thìb diꞌs loo béꞌ coꞌ ndxab:―Mbiꞌ baꞌ nac xganꞌ daa coꞌ anzeꞌf

ngudloon no lezon. Por cón cheꞌn mbiꞌ baꞌ anzeꞌf ndyac tínꞌ lezon.

Mebizya mblyaꞌs andoo Jesús cuaꞌn Jesús xquin Jesús no xtol Jesús.

(Mr. 1.12–13; Lc. 4.1–13)

4 Ngoloa, mbli Xpii Natúꞌ cheꞌn Diox mxen Jesús ned. Nda Jesús thìb

lugar coꞌteꞌ nagán par cobyaꞌ Mebizya Jesús no li Mebizya preb thìb conꞌ loo Jesús par ñee Mebizya ñeeneꞌ chéꞌ tli Jesús coꞌ gab Mebizya loo Jesús. Mebizya mblyaꞌs andoo Jesús cuaꞌn Jesús xquin Jesús no xtol Jesús.

2 Leꞌn rye huiza, xlat Jesús.

Neꞌnghuade Jesús leꞌn choꞌ huiz no leꞌn choꞌ yálꞌ. Ngoloa, anzeꞌf mblyanꞌ Jesús. 3 Látha, ngua Mebizya loo Jesús par ñee Mebizya ñeeneꞌ chéꞌ tli Jesús coꞌ gab Mebizya loo Jesús tac Mebizya nanee leꞌ Jesús ndlyanꞌ. Ndxab Mebizya loo Jesús:―Cheleꞌ lùu, lìcqueꞌ, nac xganꞌpeꞌ

Diox, bnibeꞌ loo quèe ndxèꞌ gàc quèe ndxèꞌ pan par hual.4

 Jesús mcàb loo Mebizya. Ndxab Jesús:

―Loo libr coꞌ nac xtiꞌs Diox ndub diꞌs coꞌ mbez: Iante con pan cue ban mèn loo izlyoꞌ. Ndxeꞌlequeꞌ, mèn cue ban loo izlyoꞌ ndxèꞌ por cón cheꞌn ryete diꞌs coꞌ gunii Diox loo mèn.

5 Ngoloa, mbeꞌ Mebizya Jesús leꞌn

ciuda Jerusalén coꞌ nac ciuda natúꞌ cheꞌn Diox. Mbli Mebizya par mquée Jesús yéc templ coꞌteꞌ nac más gáp. 6

 Tya, ndxab Mebizya loo Jesús:―Cheleꞌ lùu nacqueꞌ xganꞌpeꞌ Diox,

lyazen queꞌl thìb brinc trèꞌ axta loo yòo. Tac loo libr coꞌ nac xtiꞌs Diox ndub diꞌs coꞌ mbez:

Yub Diox ñibeꞌ loo angl cheꞌn Diox par quenap angl lùu. Angl teꞌf yaꞌ angl par lyàal yaꞌ angl par neꞌlyàadel loo quèe no neꞌhuíꞌde ladl loo quèe.7

 Jesús mcàb loo Mebizya. Ndxab Jesús:

―Loo libr coꞌ nac xtiꞌs Diox ndub diꞌs coꞌ mbez: Neꞌlidel preb no neꞌcobyaꞌdel Tad coꞌ nac Tad Diox lùu par ñeel ñeeneꞌ chéꞌ tetìi Tad Diox lùu por cón cheꞌn conꞌ yeꞌrsinꞌ coꞌ ngue lil.

8 Ngoloa, mbeꞌ Mebizya Jesús loo thìb

yii roo. Mbluꞌ Mebizya ryete nación

SAN MATEO 3 ,  4

7

coꞌ nziriꞌ dib athu loo izlyoꞌ loo Jesús. Mbluꞌ Mebizya ryethe conꞌ coꞌ nac conꞌ roo no conꞌ xèn cheꞌn rye nación coꞌ nziriꞌ dib athu loo izlyoꞌ loo Jesús, ne. 9

 Ndxab Mebizya loo Jesús:―Ryete conꞌ baꞌ tan càal par gàca

cheꞌnpeꞌl cheleꞌ lùu tyub xib loon no còoꞌl yécl loon.10

 Leꞌ sya, ndxab Jesús loo Mebizya:―Biiche thìb lad loon, Mebizya. Byàa.

Tac ndub diꞌs loo libr coꞌ nac xtiꞌs Diox coꞌ mbez: Ante loo Dioxpeꞌ lùu tyub xibl no còoꞌl yécl no ante loo Dioxpeꞌ lùu lil sirv.11

 Sya, xexte mxen Mebizya ned. Ndyàa Mebizya. Mbláꞌ Mebizya Jesús. Ngoloa, mzin angl cheꞌn Diox loo Jesús. Mbli angl mandad loo Jesús.

Jesús mtlo mxoꞌf zinꞌ zinꞌ coꞌ nde xoꞌf zinꞌ Jesús leꞌn yèezyaꞌ coꞌ nac gulàaz

mèn galile. (Mr. 1.14–15; Lc. 4.14–15)

12 Leque leꞌn huiza, mbìn Jesús leꞌ

Juàn Bautist ngue leziꞌf. Mbere Jesús, ndyàa Jesús par ned leꞌn yèezyaꞌ cheꞌn làaz mèn galile. 13 Tya, sangnguriꞌth Jesús yèez Nazaret. Neꞌmbedte Jesús leꞌn yèez Nazaret. Ndxeꞌlequeꞌ, ngua ban Jesús leꞌn yèez coꞌ lèe Capernaum coꞌ nac thìb yèez coꞌ nziriꞌ gax ro lagun, lagun coꞌ nziriꞌ loo xyòn mèn galile coꞌteꞌ nazalꞌ xyòn mèn cheꞌn làaz mèn zabulón, no coꞌteꞌ nazalꞌ xyòn mèn cheꞌn làaz mèn neftalí. 14 Tataa ngòc conꞌa loo Jesús par ngòcqueꞌ, no mdyaaqueꞌ, no mdubqueꞌ diꞌs coꞌ mqueꞌ Sayi yeꞌs, Sayi coꞌ mdeꞌth diꞌs cheꞌn Diox. Sayi ndxab:

15 Coꞌseꞌ yiꞌth Crist, Crist ya que

tee par ned leꞌn yèezyaꞌ cheꞌn làaz mèn zabulón, no par ned leꞌn yèezyaꞌ cheꞌn làaz mèn neftalí, no par ned coꞌ nsyo ro níttóꞌ coꞌ nda tedib lad ro yóꞌbeꞌ Jordán. No ya que tee Crist par ned leꞌn yèezyaꞌ cheꞌn làaz mèn galile coꞌteꞌ nzo ban huax mèn coꞌ inacte mèn nación Israel.

16 Mèn coꞌ nzo ban par neda,

mèna ngure li conꞌ coꞌ mcàb loo mèna loo cón cheꞌn Diox xal mèn coꞌ ngure loo yálꞌcuau. Diox mbli par mdyub xnìi yéc mèna no par mdyub xnìi lezoꞌ mèna por cón cheꞌn Crist. No ryethe mèn coꞌ alithe nzi ban loo conꞌ coꞌ ncàb yalguth loo mèna, Diox ntenìi yéc mèna no ntenìi Diox lezoꞌ mèna por cón cheꞌn Crist.17

 Axta syareꞌ mtlo Jesús, mblo Jesús yalbàn loo mèna tya. Mbez Jesús loo mèn par neda:―Gulàa yéc guꞌ no gulàa lezoꞌ guꞌ. Fseꞌ

guꞌ xtùuz guꞌ no mod coꞌ ndxàp guꞌ loo Diox. Tac tiemp coꞌ ndlyaꞌs Diox ñibeꞌ Diox loo guꞌ, tiempa mzinleꞌ loo guꞌ.

Jesús ndxab loo thap mbiꞌ coꞌ ndyen mbèel: Ftoo nque guꞌ xísen. Yaꞌ guꞌ

nda naꞌ. (Mr. 1.16–20; Lc. 5.1–11)

18 Láth nda riid Jesús ro lagun coꞌ

nziriꞌ loo xyòn cheꞌn mèn galile, gunèe Jesús chop mbiꞌ coꞌ ndxàc hues. Thìb mbiꞌ ngroꞌ lèe Mon Pedr. Leꞌ tedib mbiꞌa na, ngroꞌ lèe Ndech. Nzi gobii ryop hues mbiꞌ yex leꞌn nít loo lagun par yigaa mbèel loo ryop hues mbiꞌ tac ryop hues mbiꞌ ndyen mbèel. 19 Sya, ndxab Jesús loo Pedr no loo Ndech:―Yaꞌ guꞌ nda naꞌ. Ftoo nque guꞌ xísen.

Daa li leꞌ ryop guꞌ gàc mbiꞌ coꞌ luꞌ loo mèn cón cheꞌn Diox par yòo mèn loo cón cheꞌn Diox xal ndxàc coꞌseꞌ ndyen guꞌ mbèel con yex guꞌ.

20 Coꞌseꞌ mbìn ryop hues mbiꞌ tataa

ndxab Jesús, mbláꞌ ryop hues mbiꞌ yex. Nda nque ryop hues mbiꞌ xís Jesús.21

 Gundee Jesús taandxepte más delant, gunèe Jesús taachop mbiꞌ coꞌ ndxàcguèꞌ hues. Thìb mbiꞌ ngroꞌ lèe Cob. Tedib mbiꞌ ngroꞌ lèe Juàn. Ryop hues mbiꞌa ndxàc xganꞌ thìb mbiꞌ coꞌ ngroꞌ lèe Zebede. Nzo ryop hues mbiꞌ leꞌn thìb yòoyaa con xud mbiꞌ. Ngue go bdèꞌ ryop hues mbiꞌ yex leꞌn yòoyaa con

SAN MATEO 4

8

xud mbiꞌ. Jesús ngurez ryop hues mbiꞌa. Ndxab Jesús:

―Ftoo nque guꞌ xísen. Yaꞌ guꞌ nda naꞌ, ey.22

 Leque hora mbláꞌ myenꞌ yòoyaa con xud myenꞌ. Nda nque myenꞌ xís Jesús.

Jesús ngue luꞌ huax mèn. (Lc. 6.17–19)

23 Beꞌ taa beꞌ taa nda tee luꞌ Jesús mèn

leꞌn rye yèezyaꞌ cheꞌn làaz mèn galile. Ngue luꞌ Jesús mèn leꞌn sinagog mèn coꞌ nziriꞌ rye lugar coꞌteꞌ mque tee Jesús. Ngo Jesús yalbàn. Mbez Jesús loo mèn cón cheꞌn diꞌs ndac cón cheꞌn xá mod ndlyaꞌs Diox ñibeꞌpeꞌ Diox loo mèn. No mteyac Jesús mèn, mèn coꞌ mque no chol yíiz leꞌn rye yèezyaꞌ ned mque tee Jesús. 24 Láth mque tee Jesús par neda, anzeꞌf thìb mèn yèezyaꞌ cheꞌn làaz mèn sir mbìn cón cheꞌn Jesús. Mbiꞌth no mèna ryete mèn yíiz coꞌ nzo par neda, mèn coꞌ ndyac len chol yíiz, no mèn coꞌ mdenꞌ chol yalnè, no rye mèn coꞌ mque no chol mbii cheꞌn xpii meexùꞌ, no mèn coꞌ mque no yíiz enferesi, no mèn coꞌ mque no yíiz mbii coꞌ nac yíiz bech. Mteyac Jesús ryete mèn yíiza. 25

 Mdoo nque huax mèn yèezyaꞌ cheꞌn làaz mèn galile, no mèn yèezyaꞌ cheꞌn làaz mèn decápolis, no mèn cheꞌn ciuda Jerusalén, no mèn yèezyaꞌ cheꞌn làaz mèn jude, no mèn rye yèezyaꞌ coꞌ nziriꞌ par ned ndlyen huiz, ned nziriꞌ yóꞌbeꞌ Jordán, xís Jesús.

Jesús mdub loo thìb yii par mblo Jesús yalbàn loo mèn.

5 Coꞌseꞌ gunèe Jesús anzeꞌf thìb mènléyꞌ nziriꞌ con Jesús, Jesús mquée loo thìb yii coꞌ ndub tya. Mdub Jesús loo yiia. Leꞌ myenꞌ xinꞌ mtéꞌth Jesús na, thidte mqueltàa, ngure myenꞌ dib vuelt loo Jesús. 2 Mtlo Jesús, mbluꞌ Jesús myenꞌ xinꞌ mtéꞌth Jesús. Ndxab Jesús loo myenꞌ taandxèꞌ:

Jesús ngue luꞌ cón cheꞌn chop ned mèn.

(Lc. 6.20–23)3

 ―Huen nda mèn, mèn, coꞌ ndenꞌ leꞌn lezoꞌ nac mèna mèn beꞌthe loo

Diox no coꞌ ndenꞌ leꞌn lezoꞌ yende mod li mèna conꞌ ndac coꞌ ndxòo lezoꞌ Diox. Tac Diox coꞌ ñibeꞌpeꞌ loo mèna ndli par ndxàc conꞌ ndac loo mèna.4

 Huen nda mèn coꞌ nzi xi yéc no coꞌ nzi xi lezoꞌ tac Diox tegánqueꞌ lezoꞌ mèna.5

 Huen nda mèn nadoꞌ coꞌ inacte mèn nateꞌs no coꞌ inacte mèn naxalꞌ, mèn coꞌ ndoo xalꞌ lezoꞌ, tac gàc cheꞌnpeꞌ mèna loo izlyoꞌ coꞌ ngòc conꞌ coꞌ mcàbgòn Diox càa mèna.

6 Huen nda mèn coꞌ ndyub yoꞌf lezoꞌ

no coꞌ anzeꞌf ndlyaꞌs que tee nalì mèna loo Diox xal mèn coꞌ ndlyanꞌ no coꞌ ndxec lezoꞌ tac Diox lyath no mèna que tee nalì mèna loo xtàa mèna no que tee nalì mèna loo Diox.7

 Huen nda mèn coꞌ ndlyat lezoꞌ ñèe hues xtàa tac Diox lyatqueꞌ lezoꞌ ñèe Diox mèna.

8 Huen nda mèn coꞌ ndxàp mod par

li mèn sirv loo Diox thìb lì yéc mèn no thìb lì lezoꞌ mèn tac mèna huiꞌqueꞌ loo Diox.

9 Huen nda mèn coꞌ ndli mbe nagàl

lezoꞌ hues xtàa mèn no ndli mèna ndxuꞌ ndxàl lezoꞌ hues xtàa mèn coꞌ nziriꞌ con nadoꞌ diꞌs nadoꞌ cuent tac Diox mbez no ngòoqueꞌ Diox cuent leꞌ mèna nacqueꞌ xinꞌ Diox.10

 Huen nda mèn coꞌ ndyub nguꞌs mèn por mod coꞌ nac mod ndac coꞌ nzi tee ban mèna tac loo mèna tyalqueꞌ Diox no taꞌ Diox lugar yòo mèna loo cón cheꞌn Diox par ñibeꞌpeꞌ Diox loo mèna.11

 Huen nda guꞌ, myenꞌ, coꞌseꞌ aseli mèn taꞌ mèn xyàn lezoꞌ guꞌ, no li mèn ngòc nguàal conꞌ loo guꞌ, no ñee mèn chol diꞌs yeꞌrsinꞌ loo guꞌ por cón chenen no maste. 12 Fxoꞌf ndeꞌ fxoꞌf ndlaꞌ lezoꞌ guꞌ no gure guꞌ guyith guxìis tac conꞌ roo no conꞌ xèn gàc coꞌ taꞌ Diox càa guꞌ loo béꞌ yiloa. Cona, ngue niin loo guꞌ: Fxec guꞌ loo conꞌ ndxàc loo guꞌ tac tatuaꞌqueꞌ mque tee mdub nguꞌs mèn prob mèn coꞌ mdeꞌth diꞌs coꞌ ndxab

SAN MATEO 4 ,  5

9

Diox, mèn coꞌ mque tee ban póla ndooreꞌ coꞌseꞌ gáal guꞌ.

Jesús ndxab loo myenꞌ xinꞌ mtéꞌth Jesús: Guꞌ nac xal ted. No nac guꞌ xal

xnìi loo mèn loo izlyoꞌ. (Mr. 9.50; Lc. 14.34–35)

13 Tolo ndxab Jesús loo myenꞌ xinꞌ mtéꞌth

Jesús: Nde niin thìb conꞌ loo guꞌ: Neequeꞌ guꞌ leꞌ ted ndli par neꞌyizaꞌde chol nít yèth o bélꞌ coꞌ ngo mèn ted loo, ¿léꞌ? Cheleꞌ teda alithe nzoꞌf diꞌs nac ted coꞌ inaziide par neꞌyizaꞌde conꞌ coꞌ ngo mèn ted, sya, ya yende cón ntac ted. No cobii mèn ted par loo tub mèn loo ted. Tataa mod, ne, guꞌ nzo làth mèn coꞌ alithe nque tee ban loo chol conꞌ yeꞌrsinꞌ par càba loo mèna leꞌ mèna neꞌtolode cuaꞌn mod gàc mèna mèn yeꞌrsinꞌ axta plóthe. Per cheleꞌ guꞌ neꞌque tee ban ndacte loo mèn yeꞌrsinꞌa, càba leꞌ mèna tolo li conꞌ yeꞌrsinꞌ axta plóthe no yende cón ntac guꞌ loo Diox. Sya, gàca loo guꞌ coꞌ xàꞌ Diox guꞌ loo zinꞌ cheꞌn Diox xal coꞌseꞌ mblobii mèn teda.14

 Lomisqueꞌ ne, guꞌ nac xal xnìi loo mèn yeꞌrsinꞌ loo izlyoꞌ. Neequeꞌ guꞌ no ndaꞌqueꞌ guꞌ cuent leꞌ thìb ciuda coꞌ nziriꞌ gáp loo thìb yii yende mod gaꞌs loo mèn. Thidtenequeꞌ ndxúꞌ ciudaa loo mèn. 15 Neꞌ neꞌ co mèn xnìi thìb lampr no yiloa tauꞌ mèn loo lampr con thìb cajón. Ndxeꞌlequeꞌ, quetal mèn lampr gáp par tenìi lampr loo mèn coꞌ nzo leꞌn nyòo liz mèn. 16 Cona, ngue niin loo guꞌ: Tataaqueꞌ bli guꞌ no fque tee ban ndac guꞌ loo mèn, guꞌ coꞌ, lìcqueꞌ, nac xal xnìi loo mèn yeꞌrsinꞌ loo izlyoꞌ par huiꞌ mèn no taꞌ mèn cuent loo ryethe conꞌ ndac coꞌ ndli guꞌ. Coꞌseꞌ ñèe mèn leꞌ guꞌ ndliqueꞌ conꞌ ndac, leꞌ sya, mèna tolo li gàc conꞌ guryath no conꞌ guryèn loo Diox xud guꞌ por cón cheꞌn guꞌ làth mèn.

Jesús ngue luꞌ loo mèn cón cheꞌn ley coꞌ mxoꞌf Moisés loo mèn.

17 Neꞌlide guꞌ xtùuz no neꞌ neꞌ yilaꞌs

guꞌ leꞌ daa ndal par techeen no

tonꞌen ley coꞌ mxoꞌf Moisés loo mèn. Neꞌngalten par tonꞌen ley coꞌ mxoꞌf Moisés loo mèn. Neꞌ neꞌ ngalen par techeen diꞌs coꞌ gunii mèn coꞌ mdeꞌth diꞌs coꞌ ndxab Diox póla. Neꞌngalten par techeen no tonꞌen cón cheꞌn leya no cón cheꞌn diꞌsa. Ndxeꞌlequeꞌ, ndalen par lipeꞌen ryethe conꞌ cón nee diꞌspeꞌ cón cheꞌn ley no diꞌs coꞌ mdeꞌth mèn coꞌ ndxab Diox póla. 18 Tac, lìcpeꞌ baꞌi, na ngue nii lo guꞌ: Láth beꞌ nziriꞌ béꞌ coꞌ nac loo béꞌ no izlyoꞌ, neꞌbiichede nec thìb letr no nec thìb yalnibeꞌ neꞌzyeꞌde no neꞌ neꞌ bix loo coꞌ nac cón cheꞌn ley coꞌ mxoꞌf Moisés loo mèn axtaqueꞌ gàcqueꞌ, no tyaaqueꞌ, no tyubqueꞌ diꞌs ryete conꞌ coꞌ mdoo lezoꞌ Diox gàc por cón cheꞌn ley coꞌ mxoꞌf Moisés loo mèn. 19

 Cona, ngue niin loo guꞌ: Leꞌ mèn coꞌ tèꞌb no neꞌlide mèn cas diꞌs coꞌ ñibeꞌ ley coꞌ mxoꞌf Moisés ndxèꞌ, coꞌ nac yalñibeꞌ coꞌ nac más beꞌthe, no cheleꞌ mèna ndluꞌ loo taamas mèn leque conꞌ ndli mèna, Diox co cuent leꞌ mèna nac más mèn beꞌthe loo rye mèn coꞌ ñibeꞌ Diox. Per mèn coꞌ ndyubdiꞌs loo ryethe diꞌs coꞌ ñibeꞌ ley coꞌ mxoꞌf Moisés loo mèn, no ndluꞌ mèna loo xtàa mèna li xtàa mèna xalqueꞌ ndli mèna, leꞌ sya, co Diox cuent gàc mèna mèn roo no mèn xèn loo taamas mèn loo cón cheꞌn coꞌteꞌ ñibeꞌ Diox loo mèn. 20 Daa ngue nii loo guꞌ: Cheleꞌ guꞌ neꞌque tee ban ndacte thìb yalnaban coꞌ nac thìb yalnaban más ndac leque mod coꞌ nzi tee ban mèn coꞌ ndluꞌ cón cheꞌn ley coꞌ mxoꞌf Moisés loo mèn nación Israel, no mod coꞌ nzi tee ban mèn coꞌ nac mèn xleyꞌ farise, leꞌ sya, thidtenequeꞌ neꞌgàcte loo guꞌ yòo guꞌ coꞌteꞌ ñibeꞌ Diox par ñibeꞌ Diox loo guꞌ.

Jesús ngue luꞌ loo mèn cón cheꞌn mèn coꞌ ndxecloo ñèe xtàa.

(Lc. 12.57–59)21

 Guꞌ nanee no nonqueꞌ guꞌ no ndaꞌqueꞌ guꞌ cuent xal ngòc diꞌs coꞌ mbluꞌ

SAN MATEO 5

10

mèn mod cheꞌn mèn loo xtàa mèn làth diꞌs coꞌ ndub loo ley coꞌ mxoꞌf Moisés loo mèn pólleꞌa: Neꞌguthte guꞌ xtàa guꞌ. Tac cheleꞌ chol mèn guth chol hues xtàa mèn, cón cheꞌn mèna tub rez thìb juez. 22

 Per daa ngue nii loo guꞌ: Chol mèn coꞌ angnziriꞌ ndxàc nayiꞌ no ndxòo xyàn lezoꞌ mèna ñèe mèna hues xtàa mèna, cón cheꞌn mèna ndxàal tub rez thìb juez. Lomisqueꞌ ne, chol mèn coꞌ nque diꞌs con xtàa mèn, sya, cón cheꞌn mèna ndxàal tyub rez loo mèn coꞌ ndyoo ner, no coꞌ ndyoo naa, no coꞌ ñibeꞌ, loo mèn nación Israel. No chol mèn coꞌ gab loo hues xtàa mèna leꞌ mèna nac mèn naxèn no mèn nasan no mèn yéc brel, mèna nzo ryes yòo yeꞌrbìil coꞌteꞌ ndxetoo bèel no quìi.

23 Más de cona, ngue niin conꞌ ndxèꞌ

loo guꞌ: Cheleꞌ chó guꞌ nzi yoo làth guꞌ, no láth nzi yoo guꞌa, hueꞌ guꞌ gòn guꞌ no ofrend guꞌ par taꞌ guꞌi loo cón cheꞌn Diox no cuec guꞌ ofrend guꞌ coꞌ nac gòn loo mes, no axta syareꞌ teꞌ lezoꞌ guꞌ leꞌ hues guꞌ no xtàa guꞌ ndxecloo ñèe guꞌ, 24 sya, láꞌ guꞌ ofrend guꞌa loo mes par ner ya guꞌ, ya tàl guꞌ loo diꞌs no loo cuent loo chol hues guꞌ no loo chol xtàa guꞌ coꞌ ndxàc conꞌ yeꞌrsinꞌ loo. Sya, bere guꞌ, yeꞌth guꞌ coꞌteꞌ ndoo mes. No gab guꞌ loo Diox: Ofrend nuꞌ ndxèꞌ, Tad Diox.

25 Tolo ngue niin loo guꞌ, ne: Cheleꞌ

chol mèn coꞌ ngyoo no guꞌ ya taꞌ part cón cheꞌn guꞌ loo juez, bli guꞌ par tyoodiꞌs ryop guꞌ mèna ned nda guꞌ ñeeneꞌ xá mod li guꞌ no xá mod gàc cón cheꞌn guꞌ par neꞌquexùꞌde mèna guꞌ loo juez ó loo xcal. Yiloa na, taꞌ juez o xcal guꞌ loo xaꞌ coꞌ nac tinient o mayor. Leꞌ tinient o mayor na, co guꞌ leziꞌf. 26 Lìcpeꞌ baꞌi, daa nii loo guꞌ: Tya nzo guꞌ. Neꞌryoꞌde guꞌ leziꞌf axtaqueꞌ zib guꞌ tmi coꞌ nac mult guꞌ. Sya, coꞌ juez o xcal guꞌ leziꞌf.

Jesús ngue luꞌ loo mèn cón cheꞌn mèn coꞌ ndli yalburrid.

27 Lomisqueꞌ ne, nonqueꞌ guꞌ no

ndaꞌqueꞌ guꞌ cuent xal ngòc diꞌs no

cuent coꞌ mbluꞌ mèn mod cheꞌn mèn loo xtàa mèn làth diꞌs coꞌ ndub loo ley coꞌ mxoꞌf Moisés loo mèn póla coꞌ mbez: Neꞌlide guꞌ yalburrid. 28 Per daa ngue nii loo guꞌ: Chol mèn coꞌ ndyub yoꞌf lezoꞌ ngüiꞌ mèna loo thìb xaꞌgot par gàal mèna xaꞌgota, mblileꞌ mèna yalburrid leꞌn lezoꞌ mèna con xaꞌgota.

29 Lomisqueꞌ ne, angab naꞌi: Cheleꞌ

guꞌ ndli cuent no ndenꞌ guꞌ leꞌ ngudloo guꞌ coꞌ nac ladli, lìcqueꞌ, nac coꞌ ndli par cuaꞌn guꞌ xquin guꞌ no xtol guꞌ, más huen bloꞌ guꞌ ngudloo guꞌ thìb lad loo guꞌ. Tac más huen gàca loo guꞌ yende sa ngudloo guꞌ leque tyactìi dib lad guꞌ loo quìi no loo bèel leꞌn yeꞌrbiil. 30 No cheleꞌ guꞌ ndli cuent leꞌ yaꞌ guꞌ, lìcqueꞌ, nac coꞌ ndli par cuaꞌn guꞌ xquin guꞌ, más huen fchoꞌ guꞌ yaꞌ guꞌ no blobii guꞌ yaꞌ guꞌ thìb lad loo guꞌ. Leꞌ sya, más huen gàca loo guꞌ yende sa yaꞌ guꞌ coꞌ nac thìb part cheꞌn lad guꞌ leque lyàa dib lad guꞌ leꞌn yeꞌrbìil. Por cona, thidtene neꞌcuaꞌnte guꞌ xquin guꞌ no xtol guꞌ par neꞌyòode guꞌ leꞌn yeꞌrbìil.

Jesús ngue luꞌ loo mèn cón cheꞌn mèn coꞌ ndláꞌ xinꞌ saꞌl.

(Mt. 19.9; Mr. 10.11–12; Lc. 16.18)31

 Tolo ndxab Jesús loo mèna:―Nonqueꞌ guꞌ no naneequeꞌ guꞌ xal nac

diꞌs coꞌ ndub loo ley coꞌ mxoꞌf Moisés loo mèn póla leꞌ chol mèn coꞌ mbez láꞌxùꞌ mèna xinꞌ saꞌl leque mèna, taꞌ mèna yeꞌs coꞌ lèe act coꞌ taꞌ cuent no coꞌ luꞌ leꞌ mèna mbláꞌxùꞌ xinꞌ saꞌl. 32 Per daa ngue nii loo guꞌ: Cheleꞌ thìb mbiꞌ láꞌxùꞌ xinꞌ saꞌlpeꞌ mbiꞌ no ingue lide xinꞌ saꞌl mbiꞌ yalburiid, leꞌ sya, leque mbiꞌ ngue li par mbez mèn leꞌ xinꞌ saꞌl mbiꞌ ngue li yalburrid mastaleꞌ ingue lide xaꞌi. No mèn coꞌ selyaꞌ con xaꞌgot coꞌ mbláꞌxùꞌ saꞌla ndooreꞌ, xaꞌbiꞌa ngue li yalburrid con xaꞌgota, ne.

Jesús ngue luꞌ loo mèn neꞌteꞌthte mèn lèe Diox anxleꞌ.

33 Más de cona, nonqueꞌ guꞌ no

ndaꞌqueꞌ guꞌ cuent xal mbez diꞌs coꞌ

SAN MATEO 5

11

ndub loo libr coꞌ ngòc ley coꞌ mxoꞌf Moisés loo mèn póla coꞌ mbez: Neꞌláꞌde guꞌ no neꞌyathlaꞌste guꞌ li guꞌ coꞌ mcàbgòn guꞌ li guꞌ coꞌseꞌ mdeꞌth guꞌ lèe Diox loo mèn par li guꞌ chol conꞌ. 34

 Per daa ngue nii loo guꞌ: Nec thìb mod no nec tedib mod neꞌteꞌthte guꞌ lèe Diox. Nec thìb mod no nec tedib mod neꞌteꞌthte guꞌ, coꞌ nee diꞌs, nac lèe béꞌ, xal ndli taamas mèn tac loo béꞌ nac coꞌteꞌ nzo Diox. 35 Neꞌ neꞌ teꞌth guꞌ, coꞌ nee diꞌs, nac lèe izlyoꞌ xal ndli taamas mèn. Tac izlyoꞌ nac loo Diox xal coꞌseꞌ ndli nii mèn descans loo thìb banc. Neꞌ neꞌ teꞌth guꞌ, coꞌ nee diꞌs, nac lèe ciuda Jerusalén xal ndli taamas mèn. Tac ciuda Jerusalén nac lizpeꞌ no làazpeꞌ cheꞌn rey roo no cheꞌn rey xèn coꞌ nac yub daa coꞌ nac Crist. 36 Neꞌ neꞌ teꞌth guꞌ, coꞌ nee diꞌs, nac lèe yéc guꞌ xal ndli taamas mèn. Tac guꞌ neꞌgácte toxcuaꞌ nec thìb yis yéc guꞌ, coꞌ nac yis guch no coꞌ nac yis nagat par yanꞌa thidtene tataa. 37 Más huen guuz guꞌ: Neeca, o guuz guꞌ: Tyèꞌ. Tac ryete diꞌs coꞌ mbez mèn coꞌ nac masreꞌ diꞌs loo conꞌ mbezen ndxèꞌ, ale ndli mèn conꞌa por cón cheꞌn Mebizya.

Jesús ngue luꞌ loo mèn cón cheꞌn mèn coꞌ ngo xtàa cón ndli no xtàa

mèn mèn. (Lc. 6.29–30)

38 Más de cona, nonqueꞌ guꞌ no

ndaꞌqueꞌ guꞌ cuent xal mbez diꞌs coꞌ ndub loo libr coꞌ nac ley coꞌ mxoꞌf Moisés loo mèn póla: Cheleꞌ chó mèn cue yoo no tezaꞌ thìb mbiꞌ thìb ngudloo xtàa mbiꞌ, mèn tezaꞌ thìb ngudloo mbiꞌ coꞌ mtezaꞌ ngudloo xtàa mbiꞌa, ne. Lomisqueꞌ ne, cheleꞌ chó mèn cue yoo no coꞌ yèe thìb mbiꞌ thìb quele xtàa mbiꞌ, lomisqueꞌ mod, coꞌ mèn thìb quele mbiꞌ coꞌ mbloꞌ quele xtàa mbiꞌa. 39 Per daa ngue nii loo guꞌ: Fxec guꞌ loo chol conꞌ yeꞌrsinꞌ coꞌ li no mèn hues xtàa guꞌ guꞌ. Cheleꞌ chol mèn coꞌ lyaꞌs quis thìb

lad rloo guꞌ, fteꞌb guꞌ tedib lad rloo guꞌ loo mèna par quis mèna tedib lad rloo guꞌ, ne. 40 No cheleꞌ chol mèn ndlyaꞌs li de mandar guꞌ no ale ndlyaꞌs mèna teche mèna camis guꞌ, ftaꞌ guꞌ chamar guꞌ hueꞌ mèna, ne. 41 Lomisqueꞌ ne, cheleꞌ chol mèn ndlyaꞌs ñibeꞌxùꞌ mèna loo guꞌ par hueꞌ guꞌ yóꞌ coꞌ nac cheꞌnpeꞌ mèn xís guꞌ casqueꞌ son kilometr, beꞌ guꞌi xís guꞌ taason kilometr. 42 No chol mèn coꞌ ñaꞌb ro chol conꞌ loo guꞌ, ftaꞌ guꞌ conꞌ càa mèna. No chol mèn coꞌ lyaꞌs teche guꞌ conꞌ loo mèn, fteche guꞌi loo mèna no neꞌcàꞌde guꞌi loo mèna.

Jesús ngue luꞌ xá mod más huen queꞌ lezoꞌ mèn ñèe mèn xtàa mèn coꞌ nac

ngolo ngolaꞌs cheꞌn mèn. (Lc. 6.27–28, 32–36)

43 Más de cona, nonqueꞌ guꞌ no

ndaꞌqueꞌ guꞌ cuent xal ngòc diꞌs coꞌ mbluꞌ mèn loo xtàa mèn xal mbez diꞌs coꞌ ndub loo ley coꞌ mxoꞌf Moisés loo mèn póla: Fqueꞌ lezoꞌ guꞌ gunèe guꞌ mèn coꞌ ndxàc amiu guꞌ. Leꞌ mèn coꞌ nac ngolo ngolaꞌs cheꞌn guꞌ na, gocloo guꞌ gunèe guꞌ mèna. 44

 Per daa ngue nii loo guꞌ: Fqueꞌ lezoꞌ guꞌ gunèe guꞌ mèn coꞌ nac ngolo ngolaꞌs cheꞌn guꞌ. Nadoꞌ diꞌs nadoꞌ cuent tyoodiꞌs no guꞌ mèn coꞌ ñii yèe ñii tìi cón cheꞌn guꞌ. Bli guꞌ conꞌ ndac loo mèn coꞌ ndxòo xyàn lezoꞌ ñèe guꞌ. Gurez guꞌ Diox cón cheꞌn mèn coꞌ angnziriꞌ ndli ngòc nguàal conꞌ loo guꞌ no ndub nguꞌs mèn guꞌ, ne. 45

 Cheleꞌ guꞌ li tataa, lìcpeꞌ baꞌi, gàc guꞌ xinꞌ xud guꞌ Diox coꞌ nzo loo béꞌ. Tac Diox xud guꞌa ndli leꞌ huiz ntenìi loo mèn yeꞌrsinꞌ no loo mèn ndac. No ndli xud guꞌ Diox ndlyàa yuu loo mèn coꞌ nac mèn nalì no mèn nambìi loo Diox no loo mèn yeꞌrsinꞌ. 46 Tac cheleꞌ guꞌ ante nqueꞌ lezoꞌ ñèe guꞌ mèn coꞌ nqueꞌ lezoꞌ ñèe guꞌ, ¿chéꞌ ndyac guꞌ ngue li guꞌ conꞌ ndac loo Diox sya, càꞌ? Ingue lide guꞌ conꞌ ndac loo Diox, ey. Tac axta mèn coꞌ ndli cobrar tmi cón cheꞌn contribución ndli tataa. Ante nqueꞌ lezoꞌ mèna ñèe mèna

SAN MATEO 5

12

mèn coꞌ nqueꞌ lezoꞌ ñèe leque mèna. 47

 No cheleꞌ guꞌ nii Diox ante loo mèn gulàazpeꞌ guꞌ, ¿chó conꞌ ndac ndli guꞌ loo Diox coꞌseꞌ ndli guꞌ tataa, sya? Yende chó conꞌ ndac ndli guꞌ loo Diox cheleꞌ guꞌ ngue li tataa, ey. Tac leque conꞌa ndli mèn coꞌ inacte mèn nación Israel. ¡Aa, guꞌ mèn izlyoꞌ! 48 Gòc guꞌ mèn nalì no gòc guꞌ mèn nambìi coꞌ, lìcqueꞌ, nqueꞌ lezoꞌ ñèe hues xtàa xal nac xud guꞌ Diox coꞌ nzo loo béꞌ, Diox coꞌ nac Diox nalì no Diox nambìi. Tac xud guꞌ Diox nqueꞌqueꞌ lezoꞌ ñèe alux mèn.

Jesús ndluꞌ loo mèn xá mod li mèn conꞌ ndac loo xtàa mèn.

6 Tolo mbluꞌ Jesús loo mèn. Mbez Jesús:―Nabeꞌste fque tee ban ndac guꞌ loo

Diox. Neꞌgàcte guꞌ arid mèn nateꞌs par huiꞌ chol mèn coꞌ ndxàc hues xtàa guꞌ loo conꞌ ndli guꞌ. Tac cheleꞌ guꞌ li tataa, sya, tataa mod ndyeꞌs guꞌ. Leꞌ sya, xud guꞌ coꞌ nzo loo béꞌ neꞌlide par gàp guꞌ cón cheꞌn guꞌ loo xud guꞌ Diox. 2 Ngue niin loo guꞌ, ne: Neꞌtubte guꞌ arid ruid loo mèn par cuez mèn trompet loo mèn xal ndli mèn coꞌ anzeꞌf ntembìi ro no coꞌ anzeꞌf ntembìi xtiꞌs leꞌn sinagog no leꞌn yèez par ned ndxèꞌ par ned baꞌ. Ale tataa ndli mèna par gab chol mèn: Susqueꞌ huen nac mèn baꞌ, yoo. Lìcpeꞌ baꞌi, daa ngue nii loo guꞌ: Por gust coꞌ ndaꞌ mèna lezoꞌ mèna, ale leque mèna ndli par guneei loo mèna. No yende chó conꞌ coꞌ gàc cheꞌn mèna gàp mèna loo Diox. 3 Per coꞌseꞌ taꞌ guꞌ gòn càa mèn prob, bli guꞌ par neꞌ mèn coꞌ ndxàc amiu guꞌ neꞌtaꞌde cuent pló cón nac coꞌ ndaꞌ guꞌ gòn. 4 Más huen xexte ftaꞌ guꞌ gòn càa prob mèna. Leꞌ sya, xud guꞌ Diox coꞌ nzo loo béꞌ, coꞌ ngue huiꞌ loo guꞌa, li par tolo anggàc conꞌ ndac loo guꞌ.

Jesús ngue luꞌ xá mod cuez mèn Diox. (Lc. 11.2–4)

5 Tolo mbluꞌ Jesús mèn. Ndxab Jesús:

―Coꞌseꞌ cuez guꞌ Diox, neꞌgàcte guꞌ xal mèn coꞌ ntembìi ro no xal mèn coꞌ ntembìi xtiꞌs. Mèna anzeꞌf ndyublaꞌs cuez Diox, ndoo gaꞌ mèn leꞌn sinagog. Mèna ndyublaꞌs ndyoo gaꞌ pál squin ned, ne, par cuez mèna Diox par huiꞌ no ñaa hues xtàa mèna loo mèna. Lìcpeꞌ baꞌi, daa ngue nii loo guꞌ: Con mod coꞌ ndxàp mèna, leque mèna mbli guneei loo mèna. No tataa mod yende chó conꞌ coꞌ gàc cheꞌn mèna gàp mèna loo Diox. 6

 Per coꞌseꞌ cuez guꞌ Diox, gòo guꞌ leꞌn nyòo coꞌteꞌ ndxàt guꞌ no ftauꞌ guꞌ ro ryoꞌ. Gurez guꞌ Diox xud guꞌ coꞌ nzo loo guꞌ leꞌn cuart coꞌteꞌ ndxàt guꞌ. Xud guꞌ Diox coꞌ ngue huiꞌ xexte loo guꞌ, xud guꞌ Diox li par gàc conꞌ ndac loo guꞌ loo xnaa.7

 Coꞌseꞌ cuez guꞌ Diox, neꞌcuezte guꞌ lèe Diox goze goze con leque diꞌs coꞌ mbez guꞌ coꞌ intacte xal ndli mèn coꞌ inacte mèn nación Israel. Tac ndli mèna xtùuz por diꞌs coꞌ mbez mèna goze goze no maste tataa mod más ndxòn Diox ro mèna coꞌseꞌ tataa mbez mèna loo Diox. Per ilìcte conꞌa. 8 Neꞌgàcte guꞌ lalqueꞌ xal mèna, tá, tac xud guꞌ Diox naneequeꞌ no nonqueꞌ cópeꞌ nquin guꞌ ndooreꞌ coꞌseꞌ ñaꞌb guꞌ conꞌa loo xud guꞌ Diox. 9 Cona, ngue niin loo guꞌ taandxèꞌ mod cuez guꞌ Diox:

Diox xud nuꞌ, coꞌ nzo loo béꞌ, ndlyaꞌs nuꞌ no ñaꞌb nuꞌ loo Uꞌ leꞌ mèn taꞌ cuent no tenꞌ mèn thidte Uꞌ nac Diox natúꞌpeꞌ. 10 Nuꞌ mbez loo Uꞌ no ñaꞌb nuꞌ loo Uꞌ leꞌ Uꞌ ñibeꞌpeꞌ loo mèn dib athu loo izlyoꞌ. No gàca xal nee lezoꞌ Uꞌ loo izlyoꞌ ndxèꞌ xalqueꞌ ndxàc coꞌ nee lezoꞌ Uꞌ loo béꞌ. 11 Ftaꞌ Uꞌ luaꞌ nuꞌ no xít nuꞌ coꞌ hua nuꞌ nalze no taamas conꞌ coꞌ naquinqueꞌ nuꞌ atate huiz. 12 Ftonꞌ Uꞌ xquin nuꞌ no xtol nuꞌ xal nteriꞌth ntecanꞌ nuꞌ xèn xyàn coꞌ ndli hues xtàa nuꞌ loo nuꞌ. 13

 Neꞌláꞌyaꞌde Uꞌ nuꞌ par aseli nuꞌ cuaꞌn nuꞌ xquin nuꞌ no xtol nuꞌ loo Uꞌ. Ndxeꞌlequeꞌ, blàa Uꞌ nuꞌ loo ryethe

SAN MATEO 5 ,  6

13

conꞌ yeꞌrsinꞌ. Tac Uꞌ ñibeꞌ loo ryethe conꞌ. No ndxàp Uꞌ ryethe conꞌ roo no ryethe conꞌ xèn laꞌs nii Uꞌ no laꞌs yaꞌ Uꞌ. No cheꞌnpeꞌ Uꞌ nac ryethe conꞌ roo no conꞌ xèn leꞌn línꞌ coꞌ ntlo, no leꞌn línꞌ coꞌ ndxelo, no leꞌn línꞌ coꞌ neꞌlith node thidtene. Taandxèꞌ gàca.14

 Tac cheleꞌ guꞌ nteriꞌth no ntecanꞌ chol xen no xyàn coꞌ ndli chol mèn hues xtàa guꞌ loo guꞌ, leꞌ sya, xud guꞌ Diox coꞌ nzo loo béꞌ tonꞌqueꞌ xquin guꞌ no xtol guꞌ coꞌ ncuaꞌn guꞌ. 15 Per cheleꞌ guꞌ neꞌteriꞌthte no neꞌtecanꞌte chol xen no xyàn coꞌ ndli hues xtàa guꞌ loo guꞌ, neꞌ xud guꞌ coꞌ nzo loo béꞌ neꞌtonꞌte xtol guꞌ no xquin guꞌ coꞌ ncuaꞌn guꞌ.

Jesús ngue luꞌ loo mèn xá mod li mèn coꞌseꞌ cue xlat mèn.

16 Coꞌseꞌ lyaꞌs guꞌ cue xlat guꞌ por

ndxep tiemp, neꞌluꞌde guꞌ loo mèn leꞌ guꞌ nzi xi lezoꞌ xal ndli mèn coꞌ ntembìi ro no mèn coꞌ ntembìi xtiꞌs. Tac mèna asendli ndluꞌ mèna loo mèn leꞌ mèna nxi lezoꞌ. No nseꞌ mèna rloo mèna par huiꞌ taamas mèn leꞌ mèna nzi xlat. Lìcpeꞌ baꞌi, daa ngue nii loo guꞌ: Gust coꞌ ndaꞌ mèna lezoꞌ mèna, conꞌa ndli tyathe guneei loo mèna loo Diox. No yende chó cón coꞌ gàc cheꞌn mèna gàp mèna loo Diox. 17 Per guꞌ, coꞌseꞌ cue xlat guꞌ, blo guꞌ chuꞌth aceit yéc guꞌ no ftee guꞌ bèu yéc guꞌ. No ftech guꞌ rloo guꞌ par neꞌluꞌde guꞌ guꞌ loo mèn nzi xlat guꞌ xal ndli mèn coꞌ ntembìi ro no coꞌ ntembìi xtiꞌs 18 par tataa mod neꞌtenꞌte lezoꞌ mèn leꞌ guꞌ nzi xlat. Ndxeꞌlequeꞌ, ante xud guꞌ Diox coꞌ nzo no guꞌ non no nanee cón cheꞌn guꞌ. Sya, xud guꞌ Diox li anggàc conꞌ ndac loo guꞌ.

Jesús ngue bez loo mèn más huen gàp mèn conꞌ ndac loo béꞌ.

(Lc. 12.33–34)19

 Lomisqueꞌ, ngue niin loo guꞌ, ne: Neꞌgath lyuxte guꞌ par que no guꞌ yalgonꞌ guꞌ loo izlyoꞌ ndxèꞌ, coꞌteꞌ

ndxezaꞌ yalgonꞌ, no coꞌteꞌ ndlyux yalgonꞌ, no coꞌteꞌ nquée mxìl yalgonꞌ, no coꞌteꞌ mquée mbèd yalgonꞌ, no coꞌteꞌ ndli huanꞌ huanꞌ yalgonꞌ. 20 Más huen, fcuaꞌn guꞌ mod no bli guꞌ par gàp guꞌ yalgonꞌ loo béꞌ coꞌteꞌ neꞌquéede mxìl yalgonꞌ, no neꞌhuade mbèd yalgonꞌ, no coꞌteꞌ yende cón li par yizaꞌ yalgonꞌ, no coꞌteꞌ neꞌli huanꞌte huanꞌ yalgonꞌ. 21 Tac cheleꞌ guꞌ anzeꞌf nqueꞌ lezoꞌ ñèe yalgonꞌ, sya, li guꞌ cuent yalgonꞌa nac lezoꞌ guꞌ no ngudloo guꞌ por anzeꞌf ndyac guꞌ ñèe guꞌ yalgonꞌa. Leꞌ conꞌ coꞌ más nac cón cheꞌn Diox na, thìb lad nqueꞌ guꞌ conꞌ coꞌ nac cón cheꞌn Diox.

Con ngudloo mèn ngüiꞌ mèn ned ndyee mèn par neꞌyiziꞌfte mèn no

par neꞌyigaꞌste mèn ned ndyee mèn. (Lc. 11.34–36)

22 Con ngudloo mèn ngüiꞌ mèn chol

conꞌ, ¿léꞌ? Per cheleꞌ mèn indyubte yoꞌf lezoꞌ loo conꞌ ngüiꞌ mèn, mastaleꞌ ngüiꞌ mèn loo chol conꞌ ngüiꞌ mèn, no cheleꞌ mèn indaꞌde lugar li mèn conꞌ yeꞌrsinꞌ por cón cheꞌn conꞌ coꞌ ngüiꞌ mèn, sya, nambìiqueꞌ ndoo mèn no huen nque tee mèn loo Diox. Sya, neꞌ neꞌ inac ngudloo mèn coꞌ ncuaꞌn xquin mèn loo mèn. 23 Per ndxeꞌlequeꞌ, cheleꞌ mèn thìb lìte ndli xtùuz no ndenꞌ mèn leꞌn lezoꞌ mèn ante li mèn conꞌ yeꞌrsinꞌ por ngüiꞌ mèn loo conꞌ con ngudloo mèn par gàc cheꞌn mèna cón cheꞌn yalgonꞌ cheꞌn izlyoꞌ ndxèꞌ, mèna thidtene ncuau yéc no ncuau loo par neꞌñeede mèna chó ro yilaꞌs mèn coꞌseꞌ tyoodiꞌs mèn. Neꞌñeede lezoꞌ mèna cón cheꞌn xá mod ndxàal que tee ban ndac mèna. No thidtene nanguib mèna.

Yende mod yòo mèn loo cón cheꞌn Diox coꞌseꞌ más ndxath ndlyux mèn

ñèe mèn tmi. (Lc. 16.13)

24 Cona, ngue niin loo guꞌ tedib vez:

Yende chó moz nzo coꞌ li zinꞌ loo chop

SAN MATEO 6

14

patrón. Tac cheleꞌ moz li preb li moz zinꞌ loo chop patrón, sya, yòo xyàn lezoꞌ moz ñèe moz thìb patrón. Leꞌ tedib patrón na, más huen tyac lezoꞌ moz ñèe moz patrona. O bien, más altant tyoo moz loo thìb patrón. Leꞌ loo tedib patrón na, yecloo moz. Cona, ngue niin loo guꞌ: Yende mod li mèn sirv loo Diox cheleꞌ mèn más ndxath ndlyux loo cón cheꞌn yalgonꞌ cheꞌn izlyoꞌ ndxèꞌ.

Diox nquenap mèn coꞌ nac xinꞌ Diox. No ndli Diox par que no mèn conꞌ naquin mèn thìb huiz tedib huiz.

(Lc. 12.22–31)25

 Niin loo guꞌ, ne, ey: Neꞌtyóode guꞌ no neꞌgath lyuxte guꞌ par gab guꞌ loo lezoꞌ guꞌ pá ned ya guꞌ zinꞌ par que no guꞌ cón hua guꞌ no cón gu guꞌ. Neꞌ neꞌ tyóo guꞌ par gab guꞌ loo lezoꞌ guꞌ pá ned tyee centav par tyuꞌ xab guꞌ coꞌ goc guꞌ. ¿Chéꞌ ndli guꞌ cuent ante par hua mèn nzi ban mèn loo izlyoꞌ ndxèꞌ, càꞌ? No ¿chéꞌ ndli guꞌ cuent más ntac xab mèn leque ladpeꞌ mèn, càꞌ? Yende xàa. 26

 Huiꞌ guꞌ loo mbin béꞌ coꞌ nxobii loo mbii. No bli guꞌ xtùuz cón cheꞌn mbin. Mbin ingode bin. Neꞌ neꞌ inthop mbin cosech. Neꞌ neꞌ ingosuaꞌ mbin cosech. Mastaleꞌ tataa ndxàca loo mbin, xud guꞌ Diox coꞌ nzo loo béꞌ neequeꞌ xá mod huaa xud guꞌ Diox mbin. Aleꞌqueꞌ guꞌ más ntac leque mbin. ¡Pà neꞌ huaa Diox guꞌ xal nguaa Diox mbin! 27 ¿Chó thìb guꞌ coꞌ nziriꞌ trèꞌ coꞌ más ndxath ndlyux gác guꞌ zib guꞌ mase taarol metr loo guꞌ par yolꞌ guꞌ taachuꞌtha? Yende xàa, ¿léꞌ?28

 ¿Chonon susqueꞌ ndyóo guꞌ cón cheꞌn xab guꞌ coꞌ nquin guꞌ, àꞌ? Huiꞌ guꞌ loo yeꞌ madalen coꞌ nzoꞌf yii den xal ndryoo yeꞌ madalen. Neꞌ neꞌ indli yeꞌ madalen zinꞌ. Neꞌ neꞌ inzìi yeꞌ madalen dó. 29 Per na ngue nii loo guꞌ: Neꞌ Salomón coꞌ ngòc rey póla neꞌngoc xabte xal yeꞌ madalen, mastaleꞌ mque no Salomón huax xab Salomón coꞌ nabeꞌs natoxcuaꞌ. 30 Cheleꞌ Diox

tataa ndli mdoc xab yii den no yéꞌ huizeꞌ tec mèn huana leꞌn rdii liz mèn, aleꞌqueꞌ loo guꞌ neꞌ li Diox más coꞌ ndac xal huana. ¡Aa mèn izlyoꞌ coꞌ pente ndxelaꞌs loon! 31 Por cona, ngue niin loo guꞌ: Neꞌtyóode guꞌ no neꞌgath lyuxte guꞌ par gab guꞌ: ¿Pá ned tyee coꞌ hua naꞌ? ¿Pá ned tyee coꞌ gu naꞌ yéꞌ huizeꞌ, yoo? No ¿pá ned tyee centav par tyuꞌ xab naꞌ yéꞌ huizeꞌ, ne? 32 Neꞌlide guꞌ tataa tac mèn coꞌ nziriꞌ dib athu loo izlyoꞌ coꞌ inacte mèn nación Israel, mèna ncuaꞌn no ndyóo mèna cón cheꞌn ryethe conꞌa. Per xud guꞌ Diox coꞌ nzo loo béꞌ nonqueꞌ no naneequeꞌ leꞌ guꞌ naquinqueꞌ ryete conꞌa. 33 Conꞌ coꞌ ngue niin loo guꞌ ndxèꞌ nac nerlequeꞌ conꞌ ndxàal li guꞌ: Ftaꞌ guꞌ lugar ñibeꞌpeꞌ Diox loo guꞌ. No fcuaꞌn guꞌ mod que tee ban lì guꞌ xal ndxòo lezoꞌ Diox li guꞌ. Cheleꞌ guꞌ tataa li, sya, Diox li par que no guꞌ ryethe taamas conꞌ coꞌ nquin guꞌ. 34 Por cona, ngue niin loo guꞌ, ne: Neꞌtyóode guꞌ no neꞌgath lyuxte guꞌ nalleꞌ cón cheꞌn conꞌ coꞌ hua guꞌ no conꞌ coꞌ gu guꞌ no conꞌ coꞌ nquin guꞌ yéꞌ huizeꞌ. Neꞌgabte guꞌ loo xtàa guꞌ: Huen ngua naꞌ nalze. Mzyal thìb leꞌ rol luaꞌ naꞌ par nduhua naꞌ no xít naꞌ coꞌ gu naꞌ. Per ¿yéꞌ, àꞌ? ¿Cón hua naꞌ no cón gu naꞌ? Anxleꞌ mbez guꞌ tataa. ¿Chonon anzeꞌf ndyóo guꞌ cón cheꞌn conꞌ coꞌ gàc loo guꞌ yéꞌ huizeꞌ, àꞌ? Nzoqueꞌ huax conꞌ coꞌ nac cón cheꞌn conꞌ coꞌ ndxàc loo guꞌ nalleꞌ par tyóo guꞌ no par gath lyux guꞌ nalleꞌ, ey.

Jesús ngue luꞌ: Neꞌhuiꞌde mèn no neꞌñaade mèn loo cón cheꞌn cón ndli

xtàa mèn. (Lc. 6.37–38, 41–42)

7 Neꞌhuiꞌde guꞌ no neꞌñaade guꞌ loo conꞌ ndli taamas mèn par quexùꞌ guꞌ mèna. Tac cheleꞌ guꞌ tataa tolo li, leꞌ sya, Diox tub rez cón cheꞌn guꞌ par quexùꞌ Diox guꞌ yéꞌ huizeꞌ, ne. 2 Tac Diox tub rez cón cheꞌn guꞌ coꞌseꞌ gàc huiza par tetìi Diox guꞌ xalqueꞌ ngüiꞌ guꞌ

SAN MATEO 6 ,  7

15

no ñaa guꞌ loo taamas mèn par quexùꞌ guꞌ mèna. Xalqueꞌ nac mod coꞌ ndxàp guꞌ con taamas mèn, tataaqueꞌ li no Diox guꞌ coꞌseꞌ tub rez Diox cón cheꞌn guꞌ. 3 ¿Xá mod más ngüiꞌ guꞌ loo thìb leꞌ chuꞌth yix coꞌ nzo ngudloo hues xtàa guꞌ leque huiꞌ guꞌ loo yix coꞌ más naroo coꞌ nzo ngudloo guꞌ, coꞌ nee diꞌs, ale más ngüiꞌ guꞌ loo ndxepte conꞌ yeꞌrsinꞌ coꞌ ndli hues xtàa guꞌ no ingüiꞌde guꞌ loo huax conꞌ yeꞌrsinꞌ coꞌ ndlipeꞌ guꞌ, àꞌ? 4 No ¿xá mod ale ndli guꞌ ryes mbez guꞌ loo hues xtàa guꞌ: Hues, led cuante. Blaꞌ goꞌen thìb leꞌ yix chuꞌth coꞌ nzo ngudlool baꞌ. No indaꞌde guꞌ cuent cón cheꞌn yix coꞌ nac más naroo coꞌ nzo ngudloo guꞌ baꞌ, àꞌ? 5 Aa, que ndxác guꞌ ntembìi guꞌ ro guꞌ no ntembìi guꞌ xtiꞌs guꞌ, ndee guꞌ. Ner bloꞌ guꞌ yix coꞌ nac más naroo coꞌ nzo ngudloo guꞌ baꞌ. Leꞌ yiloa na, guꞌ nee xá mod coꞌ guꞌ yix chuꞌth coꞌ nzo ngudloo hues xtàa guꞌ baꞌ, coꞌ nee diꞌs, bláꞌ guꞌ. Ya neꞌtolode li guꞌ huax conꞌ yeꞌrsinꞌ coꞌ ndli guꞌ. Sya, tataa mod gàp guꞌ razon coꞌx guꞌ loo xtàa guꞌ cón cheꞌn ndxepte conꞌ yeꞌrsinꞌ coꞌ ngue li hues xtàa guꞌ.

6 Neꞌtolode taꞌ guꞌ cuent no teꞌth guꞌ

cón cheꞌn diꞌs ndac cheꞌn Diox loo mèn coꞌ nac mèn nayiꞌ no loo mèn yeꞌrsinꞌ tac neꞌstolqueꞌ, chàa, gàc nayiꞌ mèna loo guꞌ xal mbac nayiꞌ. No neꞌstolqueꞌ xìis no mèna cón cheꞌn diꞌs ndaca xal ndli nguch coꞌseꞌ ndlaꞌs xi nguch conꞌ ndxuhua nguch. No ndlo ndub nguch loo conꞌ ndxuhua nguch.

Jesús mbez: Bnaꞌb guꞌ conꞌ loo Diox. Bli guꞌ xal mèn coꞌ ngue cuaꞌn thìb conꞌ nquin mèn. Bli guꞌ xal mèn coꞌ nteꞌs puert par xalꞌ mèn puert par

yòo mèn coꞌseꞌ cuez guꞌ Diox no coꞌseꞌ ñaꞌb guꞌ conꞌ loo Diox.

(Lc. 11.9–13; 6.31)7

 Cona, ngue niin loo guꞌ: Coꞌseꞌ cuez guꞌ Diox, gurez guꞌ Diox taandxèꞌ mod xal ndli mèn coꞌ ñaꞌb conꞌ loo xtàa

mèn. Leꞌ sya, Diox li par que no guꞌ conꞌ coꞌ ñaꞌb guꞌa. No coꞌseꞌ cuez guꞌ Diox, bli guꞌ loo Diox xal ndli mèn coꞌseꞌ mtuhuan mèn thìb conꞌ ntac. Yiloa, noo noo ncuaꞌn mèn conꞌ mdyuhuana axta zyal conꞌa loo mèn. Leꞌ sya, tataa mod li Diox par taꞌ Diox conꞌ ñaꞌb guꞌ loo Diox càa guꞌ. No coꞌseꞌ cuez guꞌ Diox, bli guꞌ xal mèn coꞌ nteꞌs ryoꞌ liz mèn axtaqueꞌ xalꞌ mèn ryoꞌ par yòo guꞌ. Tataa mod, li Diox que no guꞌ conꞌ coꞌ ñaꞌb guꞌ loo Diox. 8 Tac mèn coꞌ tolo mbez Diox, dib nzo yéc mèn no dib nzo lezoꞌ mèn, Diox li cas mèna. Lyath no Diox mèna no xalꞌ Diox ned no xalꞌ Diox yóꞌ loo mèna par que no mèna conꞌ coꞌ tolo ñaꞌb mèna loo Diox.

9 ¿Chéꞌ nzo chó guꞌ coꞌ nac gundan

loo xinꞌ guꞌ, angab naꞌi, cheleꞌ xinꞌ guꞌ ñaꞌb conꞌ hua xinꞌ guꞌ loo guꞌ, chéꞌ tòo valor loo guꞌ no chéꞌ tli guꞌ ryes taꞌ guꞌ thìb leꞌ quèe càa xinꞌ guꞌ lugar de taꞌ guꞌ pan càa xinꞌ guꞌ coꞌseꞌ ñaꞌb xinꞌ guꞌ pan loo guꞌ par hua xinꞌ guꞌ, àꞌ? 10 Lomisqueꞌ ne, ¿chéꞌ tòo valor loo guꞌ no chéꞌ tli guꞌ ryes taꞌ guꞌ thìb mbelꞌ càa xìnꞌ guꞌ coꞌseꞌ ndlyaꞌs xinꞌ guꞌ hua xinꞌ guꞌ thìb mbèel, càꞌ? Neꞌlide guꞌ ryes li guꞌ tataa, ¿léꞌ? 11 Mastaleꞌ nac guꞌ gundan más naxin no gundan yeꞌrsinꞌ loo xinꞌ guꞌ, per guꞌ lyatqueꞌ lezoꞌ ñèe guꞌ xinꞌ guꞌ. No taꞌ guꞌ conꞌ ndac coꞌ ñaꞌb xinꞌ guꞌ loo guꞌ, ¿léꞌ? Aleꞌqueꞌ xud guꞌ Diox coꞌ nzo loo béꞌ neꞌ taꞌ conꞌ ndac loo mèn coꞌ ñaꞌba loo xud guꞌ Diox, coꞌ nee diꞌs, loo mèn coꞌ, lìcqueꞌ, ndxelaꞌs loo Diox.12

 Guꞌ ndlyaꞌs leꞌ chol mèn gàp mod loo guꞌ loo ryethe conꞌ, ¿léꞌ? Lomisqueꞌ, ngue niin loo guꞌ: Gòp guꞌ mod loo chol mèn thidtene, que naca ndxàp mèn mod loo guꞌ, que naca indxàpte mèn mod loo guꞌ. Conꞌ ndxèꞌ nac diꞌs coꞌ ñibeꞌ ley coꞌ mxoꞌf Moisés loo mèn póla. No naca leque diꞌs coꞌ mqueꞌ mèn coꞌ mdeꞌth cón cheꞌn coꞌ ndxab Diox yeꞌs loo libr póla.

SAN MATEO 7

16

Mèn coꞌ ndxòo loo cón cheꞌn Diox, mèna ndli xal coꞌseꞌ ndxòo mèn ro

thìb puert naya. (Lc. 13.24)

13–14 Non guꞌ no naneequeꞌ guꞌ nzo

puert naya no nzo ned naya. Nagàn naca yòo mèn ro puerta no nagàn naca tyee mèn neda, ¿léꞌ? Lomisqueꞌ ne, nzo puert naxèn no nzo huax ned naxèn. Inagànte yòo mèn ro puerta no inagànte tyee mèn neda, ¿léꞌ? Mod coꞌ ndxàp mèn loo Diox coꞌ ndli leꞌ mèna ndryo xàꞌ loo Diox thidtene coꞌseꞌ gath mèna, moda nac xal coꞌseꞌ ndxòo mèn ro puert naxèn no xal coꞌseꞌ ndyee mèn ned naxèn. Huax mèn ndli tataa. Inagànte li mèn tataa. Per mod coꞌ ndxàp mèn par nalìte yòo mèna loo Diox loo béꞌ coꞌseꞌ gath mèna, moda nac xal coꞌseꞌ ndxòo mèn ro puert naya no xal coꞌseꞌ ndyee mèn ned naya. Añenti gác mèn li mèn conꞌa. Ndxepte mèn ndxàp moda par yòo mèna loo Diox loo béꞌ. No nagàn tínꞌ naca par li mèn tataa.

Mèn ndac no mèn yeꞌrsinꞌ, mèna ndxàc beꞌ xal yaa xlè coꞌ ndaꞌ xlè ndac no xal yaa xlè coꞌ ndaꞌ xlè

yeꞌrsinꞌ. (Lc. 6.43–44)

15 Anderhuen guꞌ. Leque guꞌ quenap

guꞌ loo mèn coꞌ mbez ndyoodiꞌs mèna cón cheꞌn Diox per yalgutyèꞌi. Mèna yiꞌth loo guꞌ. No gàp mèna mod nadoꞌ. Ndxàc mèna loo guꞌ xal mbacxilꞌ. Per leꞌn lezoꞌ mèna nzo conꞌ yeꞌrsinꞌ. No li mèna xtùuz yeꞌrsin. Gàc mèna mèn nayiꞌ xal mquèꞌth. 16 Guꞌ taꞌ cuent còn cheꞌn mèna por conꞌ coꞌ li mèna. Tarte gòn mèn làa mèn ngud uv loo chol yaa yis, ¿léꞌ? Neꞌ neꞌ tar gòn mèn làa mèn ngudyuug loo yaa yis cordonsant, ¿léꞌ? 17

 Tataa nac mod coꞌ ndxàp mèn xal yaa xlè. Ryete yaa huen ndaꞌ xlè huen. Leꞌ yaa xlè coꞌ nac yaa xlè yeꞌrsinꞌ na,

ndaꞌ xlè yeꞌrsinꞌ. 18 Yende mod taꞌ yaa xlè, coꞌ nac yaa xlè ndac, xlè yeꞌrsinꞌ. Neꞌ neꞌ yen mod taꞌ yaa xlè, coꞌ nac yaa xlè yeꞌrsinꞌ, xlè ndac. 19 Ryete yaa xlè coꞌ indaꞌde xlè ndac, choꞌ mèn yaa xlèa no co mèn yaa xlè yeꞌrsinꞌa rdìi. 20 Por cona, por mod coꞌ ndxàp mèn, libeꞌ guꞌ mèn. No taꞌ guꞌ cuent xá nac mèn.

Iryede mèn izlyoꞌ yòo loo cón cheꞌn Diox par ñibeꞌpeꞌ Diox loo mèna.

(Lc. 13.25–27)21

 Iryede mèn coꞌ mbez: Tad, loon, tyal mèna taꞌ mèna lugar ñibeꞌpeꞌ xuden Diox loo mèna. Ndxeꞌlequeꞌ, mèn coꞌ ndli xal neepeꞌ lezoꞌ xuden Diox coꞌ nzo loo béꞌ, mèna tyalqueꞌ ñibeꞌpeꞌ xuden Diox loo mèna. 22 Huax mèn ñee loon, coꞌseꞌ gàc huiz coꞌseꞌ tub rez Diox cón cheꞌn mèna: Tad, ¿chéꞌ neꞌndeꞌthte nuꞌ diꞌs por cón cheꞌn lèe Uꞌ? No ¿chéꞌ impor lèede Uꞌ mbloꞌ nuꞌ meexùꞌ? No ¿chéꞌ impor lèede Uꞌ mbli nuꞌ huax yalguzyeꞌ, àꞌ? Neequeꞌ Uꞌ no nonqueꞌ Uꞌ mbli nuꞌi, Tad.23

 Per ndxeꞌlequeꞌ, huiza càben loo mèna: Thidtenequeꞌ neꞌneeden guꞌ no indlibeden guꞌ. Biiche xàꞌ guꞌ loon. Huàa guꞌ thìb lad, guꞌ coꞌ más ngòo lezoꞌ mbli guꞌ conꞌ yeꞌrsinꞌ.

Trèꞌ ndluꞌ cón cheꞌn chop loo liz mèn coꞌ mdyoxcuaꞌ.

(Lc. 6.47–49; Mr. 1.22)24

 Chol mèn coꞌ ndxònqueꞌ diꞌs coꞌ mbezen no ndli mèna xal ñibeꞌen loo mèna, daa tetac cón cheꞌn mèna xal thìb mbiꞌ coꞌ altant ndyoo naa loo rsinꞌpeꞌ mbiꞌ. Mbiꞌa mxít teꞌf liz mbiꞌ loo quèe coꞌteꞌ maciz nac loo yòo. 25 Ngoloa, ngulàa yùu. Ngroꞌ nít yòo. No mxyoꞌf mbii. No ngo ziꞌf nít yòo loo yòo cal coꞌ nac liz mbiꞌa. Per neꞌngobiide yóꞌbeꞌ yòo cala tac ndub yòo cala loo quèe coꞌteꞌ maciz loo yòo. Thìba conꞌ ndxèꞌ.26

 Leꞌ tediba na, chol mèn coꞌ ndxòn diꞌs coꞌ ndyoodizen, no indlide mèn xal

SAN MATEO 7

17

ñibeꞌen, mèna lalqueꞌ nac xal thìb mbiꞌ naad no thìb mbiꞌ tont coꞌ mxít teꞌf yòo cal liz mbiꞌ loo yuux. 27 Ngoloa, ngulàa yùu. No ngroꞌ nít yòo. No mxyoꞌf mbii. No ngo ziꞌf nít yòo yóꞌbeꞌa loo yòo cal. No mblyau yòo cala. Por lult, thidtene mblyux yòo cala.28

 Coꞌseꞌ ngolo mdoodiꞌs Jesús diꞌsa, ryete mèn coꞌ nzi yòn diꞌsa, ante mbuiꞌ mèna no ante gunaa mèna cón cheꞌn diꞌs coꞌ ngue luꞌ Jesús loo mèn. 29 Tac ndluꞌ Jesús mèna xal thìb mbiꞌ coꞌ ndxàp conꞌ roo no conꞌ xèn laꞌs nii mbiꞌ no laꞌs yaꞌ mbiꞌ. No indluꞌde Jesús loo mèna xal ndluꞌ mèn coꞌ nac maistr coꞌ ndluꞌ cón cheꞌn ley coꞌ mxoꞌf Moisés loo mèn nación Israel.

Jesús mteyac thìb mbiꞌ coꞌ mque no yíiz ndxaꞌs coꞌ nac thìb yíiz coꞌ ntegaꞌs no coꞌ nteyèe yid lad mèn.

(Mr. 1.40–45; Lc. 5.12–16)

8 Coꞌseꞌ nde làa tùub Jesús loo yii coꞌteꞌ ngua tub Jesús, anzeꞌf thìb mèn ndoo nque xís Jesús. 2 Làth mèna ngo thìb mbiꞌ coꞌ ndyac thìb yíiz ndxaꞌs, yíiz coꞌ nteyèe yid lad mbiꞌ. Mbii gax mbiꞌ loo Jesús. Mdub xib mbiꞌ loo Jesús. No mcòoꞌ mbiꞌ yéc mbiꞌ loo Jesús. Ndxab mbiꞌ loo Jesús:―Tad, cheleꞌ Uꞌ lyat lezoꞌ ñèe Uꞌ daa,

nzoqueꞌ mod teyac Uꞌ daa. Fteyac Uꞌ daa. No ftembìi Uꞌ laden, Tad.

3 Sya, mbuàal Jesús lad mbiꞌ. Ndxab

Jesús:―Ndlyat lezon ñèenl. Teyaquenl no

tembìin ladl.Ngolo ndxab Jesús diꞌsa, ale chàa,

ngro xbiiz lad mbiꞌ. No mbembìi mbiꞌ loo yíiza. 4 Leꞌ sya, ndxab Jesús loo mbiꞌa:―Huiꞌ nexa. Yende chó loo gabtel cón

cheꞌn conꞌ coꞌ mbli nonl baꞌ, ndee. Ante ndlyazen huàa luꞌl loo nguleyꞌ. No huàa taꞌl ofrend coꞌ mnibeꞌ Moisés taꞌ mèn coꞌ mbyac loo yíiz baꞌ par taꞌ mèn cuent no non mèn leꞌ lùu mbyacleꞌ loo yíiz baꞌ.

Jesús mteyac thìb mbyòo coꞌ ngòc xganꞌ thìb mbiꞌ coꞌ ngòc capitán

cheꞌn gobiern coꞌ ndub ciuda Rom. (Lc. 7.1–10)

5 Texal ngòo Jesús yèez Capernaum,

mbiꞌth thìb capitán coꞌ ñibeꞌ thìb ayo solndad loo Jesús. Nalyat gunii capitán diꞌs loo Jesús. 6 Taandxèꞌ ndxab capitán loo Jesús:―Tad, moz daa nax. Ngue tequech

mbii moz daa. No ya neꞌxecte moz tant thìb yalnè ndenꞌ moz por mbiia axta nax tinleꞌ liz moz daa.7

 Ndxab Jesús loo mbiꞌa:―Neeca, nal gan par teyaquen mbíiz.8

 Sya, mcàb capitán loo Jesús. Ndxab capitán:

―Tad, indxàalte daa par yòo Uꞌ leꞌn nyòo lizen. Más huen, ante ñibeꞌ Uꞌ loo yíiz. Daa ndxelasqueꞌ biiche yíiz loo moz daa. 9 Tac leque daa nda cuent naquin tyubdizen loo tamas mèn coꞌ ñibeꞌ loon xal ñibeꞌ mèna loon. No lomisqueꞌ nde nxonꞌ, ngue non solndad coꞌ ñibeꞌen loo. Coꞌseꞌ ñibeꞌen loo thìb solndad par ya solndad thìb mandad, solndad ya. No coꞌseꞌ ñibeꞌen loo tedib solndad par yiꞌth solndad loon, solndad yiꞌth loon. No coꞌseꞌ ñibeꞌen loo thìb moz daa par ya li moz daa thìb zinꞌ loon, moz ya lii.10

 Coꞌseꞌ mbìn Jesús diꞌsa, ante mbuiꞌ Jesús no ante gunaa Jesús. Ndxab Jesús loo mèn coꞌ ngure no Jesús:―Lìca, na nii loo guꞌ: Neꞌ làth rye

mèn nación Israel tarte zyálꞌ daa nec thìb mèn no tarte nèen nec thìb mbiꞌ coꞌ anzeꞌf ndxelaꞌs loon xal mbiꞌ baꞌ. 11

 Daa ngue nii loo guꞌ: Huax mèn coꞌ inacte mèn nación Israel, mèna ryoꞌ par ned ndlyen huiz no par ned mbix huiz par yiꞌth queltàa no mèna Abraham no Isaac no Cob loo cón cheꞌn Diox coꞌteꞌ ñibeꞌpeꞌ Diox loo mèn par tyac lezoꞌ mèna axta plóthe. 12 Per cón cheꞌn mèn nación Israel coꞌ ndxab Diox no coꞌ

SAN MATEO 7 ,  8

18

gunii Diox leꞌ mèna yòo coꞌteꞌ ñibeꞌpeꞌ Diox par ñibeꞌpeꞌ Diox loo mèn, ale ndxeꞌlequeꞌ, coꞌ xàꞌ Diox mèna thìb lad loo Diox coꞌteꞌ nac yálꞌcuau coꞌteꞌ nzyalqueꞌ mèna tith cue mèna loo Diox. Tya, gónꞌ mèna axta plóthe no hua le mèna axta plóthe.13

 Sya, mbere Jesús, ndxab Jesús loo capitana:

―Byàa, ey. Texalqueꞌ nac coꞌ ndxelaꞌsl no coꞌ ndaꞌl cuent loon nacl, tataaqueꞌ gàca lool.

No ale leque hora mbyac moz capitana.

Jesús mteyac xnaꞌzap Pedr coꞌ nax loo xléꞌ.

(Mr. 1.29–31; Lc. 4.38–39)14

 Ngoloa, ngua Jesús liz Pedr. Gunèe Jesús nax xnaꞌzap Pedr loo xléꞌ. 15

 Per ale ante mxoꞌf Jesús yaꞌ Jesús lad xnaꞌzap Pedr, ngro xléꞌ xnaꞌzap Pedr. Sya, ngo che xnaꞌzap Pedr. Mbli xnaꞌzap Pedr mandad loo mèna. No mbli xnaꞌzap Pedr cas mèna.

Jesús mteyac huax mèn yíiz. (Mr. 1.32–34; Lc. 4.40–41)

16 Coꞌseꞌ mzyèleꞌ izlyoꞌ huiza, mbiꞌth

no mèn huax mèn yíiz coꞌ mque no mbii cheꞌn xpii yeꞌrsinꞌ loo Jesús. Ante gunii Jesús loo xpii yeꞌrsinꞌa, ngro xpii yeꞌrsinꞌa loo rye mèn yíiza. No mteyac Jesús ryete mèn yíiz coꞌ mque no chol yíiz. 17 Tataa mbli Jesús par ngòcqueꞌ, no mdyaaqueꞌ, no mdubqueꞌ diꞌs coꞌ gunii Sayi coꞌ mdeꞌth diꞌs coꞌ ndxab Diox. Sayi ndxab:

Yub xaꞌ mteche ryethe yíiz naꞌ coꞌ mdenꞌ naꞌ no coꞌ mque no naꞌ. No mdenꞌ xaꞌ ryethe yalnè cón cheꞌn naꞌ lad xaꞌ.

Trèꞌ ndluꞌ cón cheꞌn mèn coꞌ mblyaꞌs tyoo nque xís Jesús.

(Lc. 9.57–62)18

 Látha, coꞌseꞌ gunèe Jesús anzeꞌf thìb mènléyꞌ nziriꞌ dib vuelt loo Jesús,

mnibeꞌ Jesús loo myenꞌ xinꞌ mtéꞌth Jesús par ya riid no Jesús myenꞌ xinꞌ mtéꞌth Jesús loo yòoyaa tedib lad ro lagun. 19 Láth ndooreꞌ tyee Jesús, mzin thìb mbiꞌ coꞌ ngòc maistr coꞌ ndluꞌ cón cheꞌn ley coꞌ mxoꞌf Moisés loo mèn nación Israel loo Jesús. Ndxab mbiꞌa loo Jesús:―Maistr, no daa ndlyaz ga non Uꞌ pál

coꞌteꞌ ya Uꞌ.20

 Mcàb Jesús loo mbiꞌ. Ndxab Jesús:―Huiꞌ nexa. Mbeꞌth ngue no quèe lyoꞌ

coꞌteꞌ ndxàt mbeꞌth. Leꞌ mbin béꞌ na, ngue no xyòn mbin coꞌteꞌ ndxàt mbin, ne. Per daa, coꞌ mbal yáal loo izlyoꞌ xalqueꞌ ndxáal chol mèn, ingue noden thìb lugar coꞌ nac cheꞌnpeꞌen coꞌteꞌ guixen chuꞌth yéquen par ryo xcuen chuꞌth laden, coꞌ nee diꞌs, tegaan chuꞌth xísen par lin descans.

21 Látha, tedib myenꞌ xinꞌ mtéꞌth

Jesús ndxab loo Jesús:―Tad, daa lyaz ner taꞌ Uꞌ permis loon

par ga casen thebol xuden. Yiloa, sya, nda naꞌ.22

 Jesús mcàb. Ndxab Jesús loo mbiꞌ xinꞌ mtéꞌth Jesús:

―Mèn coꞌ neꞌtyalte yilaꞌs loo cón chenen, mèna nac xal mèn nguth loon. Laꞌa caꞌs mèna thebol xud lùu baꞌ. Leꞌ lùu na, ftoo nque xísen. Yaꞌ nda naꞌ.

Jesús mbli nguled mbii. No mbli Jesús xèe ngure ol níttóꞌ. (Mr. 4.35–41; Lc. 8.22–25)

23 Ngoloa, ngòo Jesús loo thìb yòoyaa

con myenꞌ xinꞌ mtéꞌth Jesús. 24 Láth ngue tetee myenꞌ yòoyaa loo lagun, ngroꞌ thìb mbiidóꞌ loo lagun axta mxít too mbii nít loo lagun. No mblo mbii nít leꞌn yòoyaa. Per ndxeꞌlequeꞌ, láth ndxàc conꞌa, ante mde mcalꞌ Jesús. Nax yàt Jesús leꞌn yòoyaa. 25

 Sya, yende izlyoꞌ ngua myenꞌ xinꞌ mtéꞌth Jesús coꞌteꞌ nax Jesús. Mbloꞌ myenꞌ mcalꞌ loo Jesús. Ndxab myenꞌ loo Jesús:―Tad, jer goo che Uꞌ. Bloꞌ Uꞌ mcalꞌ loo

Uꞌ. Huiꞌ Uꞌ ñeeneꞌ xá mod li Uꞌ par lyáꞌ

SAN MATEO 8

19

naꞌ loo conꞌ ryes. Yòoyaa naꞌ ngue dep leꞌn nít.26

 Mcàb Jesús. Ndxab Jesús loo myenꞌ:―¡Aa, mèn izlyoꞌ! Susqueꞌ nzyeb guꞌ,

yey. Ndxepte ndxelaꞌs guꞌ. No ndxepte ndxàp guꞌ yalxlaꞌs loo Diox, ¿léꞌ?

Sya, ngo che Jesús. Ale ante gunii Jesús loo mbiidóꞌa no ante gunii Jesús loo nít. Xèegà nguled mxyoꞌf mbiidóꞌa. No xèegà nguled ndxetoo nít cheꞌn níttóꞌ loo lagun. 27 Sya, ryete mèn coꞌ ngua no Jesús, ante mbuiꞌ no ante gunaa mèna loo conꞌ ngòc. Ndxab mèna:―¿Chó mbiꞌ nac mbiꞌ baꞌ? ¿Chonon

tuaꞌte ndxab mbiꞌ? No ale xèegà nguled nxyoꞌf mbii. No xèegà nguled ndxetoo nít loo lagun.

Trèꞌ ndluꞌ cón cheꞌn chop mbiꞌ yíiz cheꞌn làaz mèn gadar coꞌ mquée

mbii yeꞌrsinꞌ coꞌ ngòc mbii cheꞌn xpii meexùꞌ.

(Mr. 5.1–20; Lc. 8.26–39)28

 Coꞌseꞌ ngolo mzin Jesús tedib lad ro lagun coꞌ nac cheꞌn làaz mèn gadar, ngroꞌ chop xaꞌbiꞌ leꞌn panteón loo Jesús. Ryop xaꞌbiꞌa mque no mbii cheꞌn xpii yeꞌrsinꞌ. No anzeꞌf nayiꞌ tínꞌ ngòc ryop xaꞌbiꞌa. Axta neꞌ neꞌ yen mod riid chol mèn par neda. 29 Cabii ngure bez ryop xaꞌbiꞌa loo Jesús. Ndxab xaꞌbiꞌa loo Jesús:

―¿Chonon nde Uꞌ coꞌteꞌ nzo nuꞌ, àꞌ, Jesús, xganꞌpeꞌ Diox? ¿Chéꞌ nde Uꞌ par tetìi Uꞌ nuꞌ ndooreꞌ gàc tiemp coꞌseꞌ tetìi Diox nuꞌ, càꞌ?30

 Leque hora, gaxte tya nzi tee yuhua thìb partid nguch. 31 Sya, mbii cheꞌn xpii yeꞌrsinꞌa mbli par nalyat ndxab ryop mbiꞌa loo Jesús:―Cheleꞌ Uꞌ coꞌ nuꞌ trèꞌ, blaꞌ Uꞌ yòo nuꞌ

loo partid nguch coꞌ nzi tee goꞌ.32

 Sya, ndxab Jesús loo xpii yeꞌrsinꞌa:―Groꞌ guꞌ. Huàa yòo guꞌ loo nguch, tá.Hora ngro xpii yeꞌrsinꞌa loo ryop

xaꞌbiꞌa. Ngua yòo xpii yeꞌrsinꞌa loo

partid nguch. Ngoloa ale ryete ngucha mquée mbii. Ale mbyùub nguch lad yii coꞌteꞌ nzi tee yuhua nguch. Ngulàa ryete ngucha axta leꞌn lagun. Nguap nguch nít. Ale nguth ryete nguch.33

 Leꞌ mèn coꞌ ngue quenap ngucha na, ale mqueꞌ mèna carre. Ngua taꞌ mèna cuent loo mèn làth yèez ryete conꞌ coꞌ ngòca, tant mzyeb mèna. No mdaꞌ mèna cuent conꞌ ngòc loo ryop xaꞌbiꞌ coꞌ mquée mbii cheꞌn xpii yeꞌrsinꞌa loo mèn làth yèez. 34 Sya, ryete mèn yèeza ngroꞌ. Mbiꞌth mèna coꞌteꞌ nzo Jesús. Texal gunèe mèna Jesús, ale mnaꞌb mèna diꞌs loo Jesús. Ndxab mèna:―Más huen groꞌ trèꞌ. Byàa ned, ndeel.

Jesús mteyac thìb mbiꞌ coꞌ mque no yíiz bech.

(Mr. 2.1–12; Lc. 5.17–26)

9 Sya, ngòo Jesús loo thìb yòoyaa. Mdoo Jesús loo nít loo lagun. Mbii Jesús tya axta ngro xoꞌf Jesús tedib lad ro lagun. Mzin Jesús yèez coꞌteꞌ nac làazpeꞌ Jesús. 2 Láth nzo Jesús tya, mzin no mèn thìb mbiꞌ coꞌ mtequech mbii loo Jesús. Nzoꞌf mbiꞌ loo thìb cami nde no mèn mbiꞌ loo Jesús. Coꞌseꞌ gunèe Jesús leꞌ mèna, lìcqueꞌ, ndxelaꞌs loo Jesús no ngòp mèna yalxlaꞌs loo Jesús, ndxab Jesús loo mbiꞌ yíiza:

―Huen blo lezoꞌl, ndee, xganꞌ. No gòp yalxlaꞌs loon. Xquin lùu no xtol lùu mdyonꞌleꞌ.3

 Per làth mèn coꞌ nziriꞌ loo Jesús, ngo ndxep mèn coꞌ ngòc maistr coꞌ mbluꞌ cón cheꞌn ley coꞌ mxoꞌf Moisés loo mèn nación Israel. Mèna ndxab loo lezoꞌ mèna: Lìcpeꞌ baꞌi, mbiꞌ baꞌ ñii yèe ñii tìi cón cheꞌn Diox no ngue nii mbiꞌ baꞌ ngòc nguàal conꞌ cón cheꞌn Diox, cara. 4 Per Jesús nonqueꞌ no naneequeꞌ Jesús conꞌ coꞌ nzi li mèna xtùuz leꞌn lezoꞌ mèna. Ndxab Jesús loo mèna:―¿Chonon susqueꞌ nazab ngue li

guꞌ xtùuz, àꞌ? 5 ¿Xá nee guꞌ? ¿Cón más

SAN MATEO 8 ,  9

20

inagànte nac, ndyac guꞌ, par gaben loo mbiꞌ baꞌ? ¿Chéꞌ más inagànte gaben: Xquin lùu no xtol lùu mdyonꞌleꞌ o chéꞌ más inagànte gaben: Goo che. Fxen ned. Byàa, càꞌ? 6 Per huiꞌ guꞌ nexa. Daa luꞌ loo guꞌ leꞌ daa, coꞌ mbal yáal loo izlyoꞌ xalqueꞌ ndxáal chol mèn, daa ndxàp conꞌ roo no conꞌ xèn laꞌs niin no laꞌs yan loo izlyoꞌ par tonꞌen xquin mèn no xtol mèn loo izlyoꞌ.

Sya, mbere Jesús ndxab Jesús loo mbiꞌ coꞌ mtequech mbii:―Goo che. Fthùuz dáa coꞌ ngoꞌthl.

Byeꞌ dáa. No tee càal ned. Byàa par lizl.7

 Sya, ale ngo too mbiꞌ coꞌ mtequech mbiia. Mxen mbiꞌ ned. Ndyàa mbiꞌ par liz mbiꞌ. 8 Coꞌseꞌ gunèe mèn coꞌ nziriꞌ no Jesús mbli Jesús conꞌa, mzyeb tínꞌ mèn. Ngurez mèna Diox. Ndxab mèna:

¡Ay, Dioꞌs! Uꞌ ndli ndxàp mbiꞌ baꞌ conꞌ roo conꞌ xèn laꞌs nii mbiꞌ no laꞌs yaꞌ mbiꞌ par ndli mbiꞌ conꞌ roo no conꞌ xèn loo mèn loo izlyoꞌ.

Jesús ndxab loo thìb mbiꞌ coꞌ lèe Mate, coꞌ nac daa coꞌ ngue queꞌ yeꞌs ndxèꞌ: Ftoo nque xísen. Yaꞌ nda naꞌ.

(Mr. 2.13–17; Lc. 5.27–32)9

 Coꞌseꞌ mbere Jesús, ngroꞌ Jesús yèez coꞌteꞌ nac làazpeꞌ Jesús, láth nda riid Jesús par neda, gunèe Jesús ndub thìb mbiꞌ, coꞌ lèe Mate, loo mes coꞌteꞌ ndyee thix mèn tmi cón cheꞌn contribución. Ndxab Jesús loo mbiꞌa:―Goo too. Yaꞌ nda naꞌ.Mate ngo too. Nda no Mate Jesús.10

 Ngòc thìb conꞌ thìb vez. Ngua thuhua Jesús liz Mate. Láth ndub yuhua Jesús loo mes, mzin huax mèn coꞌ ndli cobrar cón cheꞌn contribución no plá mèn coꞌ ngòc mèn yeꞌrsinꞌ. Thidte mdub mèn loo mes con Jesús no con myenꞌ xinꞌ mtéꞌth Jesús. 11 Coꞌseꞌ ñèe mèn coꞌ nac mèn xleyꞌ farise conꞌa, ndxab mèna loo myenꞌ xinꞌ mtéꞌth Jesús:―¿Chonon nzi yuhua no maistr

guꞌ mèn coꞌ ndli cobrar cón cheꞌn

contribución no mèn coꞌ ncuaꞌn xquin no coꞌ ndxàp xtol baꞌ, àꞌ?12

 Coꞌseꞌ mbìn Jesús diꞌsa, Jesús ndxab loo mèn xleyꞌ farise:―Mèn coꞌ ndenꞌ yende chó yíiz ndyac

mèn no mèn coꞌ ndenꞌ huen nzo lezoꞌ mèn, mèna ndyac inquinte mèna doctor. Per ndxeꞌlequeꞌ, mèn coꞌ ndenꞌ ndyac len mèna, mèna nonqueꞌ naquinqueꞌ mèna doctor. 13 Byàa guꞌ. No huen huen téꞌth guꞌ ñeeneꞌ cón nee diꞌs diꞌs coꞌ ndub loo libr coꞌ nac xtiꞌs Diox coꞌ ngue niin loo guꞌ ndxèꞌ coꞌ mbez:

Ndlyazen leꞌ guꞌ lyat lezoꞌ ñèe guꞌ hues xtàa guꞌ. No indlyasten guth guꞌ máꞌ no xo guꞌ ren máꞌ loon par teriꞌthen no tecanꞌen cón cheꞌn xquin guꞌ no cón cheꞌn xtol guꞌ.Tac neꞌngalten par gòn mèn ron no

par yilaꞌs mèn loon, mèn coꞌ ndenꞌ nac mèna mèn nalì par lyàa yéc mèna no lyàa lezoꞌ mèna. Ndxeꞌlequeꞌ, ndalen par gòn mèn ron no par yilaꞌs mèn loon, mèn coꞌ non no mèn coꞌ ndaꞌ cuent nac mèna mèn coꞌ ncuaꞌn xtol no mèn coꞌ ncuaꞌn xquin, par lyàa yéc mèna no lyàa lezoꞌ mèna par zyeꞌ mod coꞌ ndxàp mèna.

Trèꞌ ndluꞌ leꞌ myenꞌ xinꞌ mtéꞌth Juàn Bautist mnibdiꞌs loo Jesús chonon

imbe xlatte myenꞌ xinꞌ mtéꞌth Jesús. (Mr. 2.18–22; Lc. 5.33–39)

14 Látha, note myenꞌ xinꞌ mtéꞌth Juàn

Bautist, ngroꞌ nxonꞌ, mbiꞌth myenꞌ loo Jesús. Ndxab myenꞌ loo Jesús:

―¿Chonon nuꞌ, no mèn xleyꞌ farise, mbe xlat huax vez per myenꞌ xinꞌ mtéꞌth Uꞌ baꞌ imbe xlatte, àꞌ, Tad?15

 Ndxab Jesús loo myenꞌa:―Nde niin thìb conꞌ loo guꞌ: ¿Chéꞌ

xec mèn coꞌ ndxàc convid, mèn coꞌ nda lyath no thìb mbyòo coꞌ selyaꞌ, par cue xi lezoꞌ mèna par neꞌhuade mèna coꞌseꞌ ñèe mèna nzo mbyòo coꞌ selyaꞌ no nzo conꞌ coꞌ hua mèn, càꞌ? Yende mod cue xi lezoꞌ mèna par cue xlat mèna tataa,

SAN MATEO 9

21

¿léꞌ? Huiꞌ guꞌ nexa. Mèna cue xi lezoꞌ par cue xlat mèna coꞌseꞌ nguriꞌthleꞌ yalhua liz mbyòo no ndyàa mbyòo coꞌ mselyaꞌ.16

 Neꞌ neꞌ yen chó mèngot nzo coꞌ co bdèꞌ thìb leꞌ larꞌ cub loo thìb larꞌcanꞌ gox tac larꞌ cub coꞌ yo bdèꞌ larꞌcanꞌ goxa bech. Leꞌ sya, larꞌ cub, coꞌ ngo bdèꞌ larꞌcanꞌ goxa, li par ryed yèe larꞌcanꞌ goxa. No yiloa más nazab ñaa larꞌcanꞌ gox cheleꞌi naroo ryed.17

 Tolo ndxab Jesús loo mèna:Yende chó mèn nzo coꞌ co mezcal

coꞌ diz ngroꞌ palenc leꞌn thìb garrafón gox coꞌ naléꞌleꞌ, ne, ¿léꞌ? Tac cheleꞌ mèn co mezcal coꞌ diz ngroꞌ palenc leꞌn thìb garrafón gox coꞌ naléꞌleꞌ, leꞌ sya, leꞌleꞌ lyéꞌ garrafón goxa no xyo mezcala. Ngòc perdid ryop conꞌa. Por cona, más huen co mèn mezcal coꞌ diz ngroꞌ palenc leꞌn thìb garrafón cub. Sya, tataa mod nabeꞌste quenap mèn ryop conꞌa.

Trèꞌ ndluꞌ cón cheꞌn thìb mzaꞌ, rsap thìb mbiꞌ coꞌ lèe Jair, no cón cheꞌn thìb xaꞌgot coꞌ mbuàal xab Jesús.

(Mr. 5.21–43; Lc. 8.40–56)18

 Láth beꞌ ngue toodiꞌs no Jesús mèn, mbii gax thìb mbiꞌ coꞌ nac jef cheꞌn mèn nación Israel loo Jesús. Mdub xib mbiꞌ loo Jesús. No mcòoꞌ mbiꞌ yéc mbiꞌ loo Jesús. Ndxab mbiꞌ loo Jesús:―Tad, rsap daa ngololeꞌ nguth. ¿Chéꞌ

tli Uꞌ favor ya Uꞌ lizen? Lyazen ante xoꞌf Uꞌ yaꞌ Uꞌ lad mzaꞌ. Mzaꞌ ryo xbanqueꞌ.19

 Sya, mxen Jesús ned con myenꞌ xinꞌ mtéꞌth Jesús. Nda no Jesús mbiꞌ coꞌ nac jefa par liz mbiꞌ. 20 Per láth ndoo Jesús ned, nda no Jesús mbiꞌa con taamas mèn, xiꞌth mèna ngo thìb xaꞌgot. Xaꞌgota ndxàcleꞌ siꞌ fchop línꞌ ndyac xaꞌ yíiz ndlyath ren. Mbii gax xaꞌgota par ned xís Jesús par gàal xaꞌgota ro xab Jesús. 21 Tac xaꞌgota mbli xtùuz leꞌn lezoꞌ xaꞌgota. Ndxab xaꞌgota loo lezoꞌ xaꞌgota: Cheleꞌ daa ante gàal ro

xab Jesús, yac daa. Tataa mbli xaꞌgota. No, chàa, mbyac xaꞌgota loo yíiz xaꞌ. 22

 Coꞌbeꞌxqueꞌ ngòc conꞌa loo xaꞌgota, Jesús mbere par ned xís Jesús. Gunèe Jesús xaꞌgota. Ndxab Jesús loo xaꞌgota:

―Rsap, huen blo lezoꞌl no ftac lezoꞌl, ndee. Lùu mbyacleꞌ tac ngolaꞌsqueꞌl loo cón chenen.

Leque hora, sandante mbyac xaꞌgota.23

 Coꞌseꞌ mzin Jesús liz mbiꞌ coꞌ nac jefa, ndxòn Jesús leꞌ musc ndxolꞌ bàanleꞌ par ryo bàan mzaꞌ coꞌ ngutha liz mzaꞌ par ya caꞌs mèn mzaꞌ. No ñèe Jesús ndxòo ndryoꞌ mèn leꞌn nyòo par ndlas yálꞌ mèn mzaꞌ no ndyoodiꞌs no mè