KOVARA MARKSÎSTA KURDI

ttyteJc mn e . ( %¤> ^^û jUmk )

KOVARA MARKSÎSTA KURDI

ttyteJc mn e . ( %¤> ^^û jUmk )

PiRSÊN ROJE

KURDISTANA ÎRANÊ

i,

Carna fotontşan dikin. Diû ya tcar da3bivan demên dawtnbihareke azadt

ji bendên dirêj çêtir hin rewşanqatpaxên hejmara dawtn a Azadt yê

kurtt guhêrandin û qewimandinênrind tên xwendinê . Do3 Kurdistan

û şahiyê dijt . Bajarên kurd di destên şûrayên şoreşgerên kurd ên hetbidartt de bûn_3% teşker 3cendiPêşmergên kurd,serbitind û ditPartt û kometeydinnav serbesttbittn3xwtneke g

rme û pottsên irant azadkirt bûn.gundt û badartyên çekdar, serbest,

şa di kuçe û kotanan da dimeşiyan.ên ji her bir û baweriyên siyast

û demokrastyeke qet nedttt dixe-urr û nû didan taşê xewarê civakê.

Kurdistana Iranê tucar jtndartyeke wito ne dtti-bû.

Iro xêliyave bajarên KuPêmer ga pi ş tîjibo parastinşîyan de ş t Qrê ger i 1 1 ayê ,rêj hazir dikfirehiyê ciyêt engî G d i j waLeşkerê Iranêvanên Şoreşadi bajarên kudu heftan liPavê qasî sedhatin gulle kdîyên kurd wenên gundê QarNaxade- Mahabarên Jbmeynî hki r in .

Dem xemgînke û serekênQasimlû û Şêxkir in , ewê he

zordestird i s t anê

18 ro j êna ba j aranç i y a n . Xw eşerekî dûin . Ro j ên

xwe j i yriyê re d, Pasdar ai s 1 amî yarda da neSaqi z , San

mî lî t anêir in . Bi skî 67 rûnnê ( 1 i sed)bi destat in kuş t

ye j î nudinixême.

şer ênf ir eki-j ibo şe

r û di-şahî ûên dil -ihêl in .

n Notir-Xo m e y n î

. Di navaandac Q

n kurdedan guni ş t eva -r riyaên Pasdain , se r j ê

e . Lê şer dom d i-tevgera kurd Dr

Huseynî cardidinta serfiraziyê

dom bike.U gava ku xelkekî bibawerî û ezm xwe bide şer.hekesefên wî yekbûyî Q serokatiyawî şoreşger be tu hêzekî li cihanê nikare berxwedana wî biş-kêne . Ser f irazîy a dawîn ya wîye . Vie tnam, Cezayir , Nikaragua ,

î-ozambik , hwd . vê rastiya dîrokîtimsal clikin.

Di hoyên (şertên) dijwarde, di nav tehrîk Q kuştinande jî hêzên Kurdên Iranê diserê siyasî û îdeolojik dakêmasî nekirin. Ewan hetadawiyê xwe alîgirên aşîtî Q lihevhatinê ,yên azadî Q demokra-siyi nişan dan.Ev siyaseta hanhêzên demokratîk Q pêşverûyênIranê(Cepha Neteweyîya Demokratîk.Fedayînê Xelq, hicahidînêJelq.gelek keriyên Tûdehê),kesQ hawirên demokrat li dora wancivand,di cihanê de j ibo doza

SEBECEM

*

*

*

Nasîna welatê kurda r. 4Bi Kurtî Dîrok r. 7

Hêzên siyasî yên Kurdistanê r. 10Bihara azadiyê r.14Piştgiriyê gelê kurdê Iranê r.20Xwestekên gelê kurd r.22Ewê şer dirêj dom ke , dibêje Dr Qasimlû r.24Barzanîzma bê Barzanî(II) r.28Ber bi yekîtiya xwendekaran? r.30~man r . 3 1

Stran û leylan r.32

PiRSÊN ROJE

KURDISTANA ÎRANÊ

i,

Carna fotontşan dikin. Diû ya tcar da3bivan demên dawtnbihareke azadt

ji bendên dirêj çêtir hin rewşanqatpaxên hejmara dawtn a Azadt yê

kurtt guhêrandin û qewimandinênrind tên xwendinê . Do3 Kurdistan

û şahiyê dijt . Bajarên kurd di destên şûrayên şoreşgerên kurd ên hetbidartt de bûn_3% teşker 3cendiPêşmergên kurd,serbitind û ditPartt û kometeydinnav serbesttbittn3xwtneke g

rme û pottsên irant azadkirt bûn.gundt û badartyên çekdar, serbest,

şa di kuçe û kotanan da dimeşiyan.ên ji her bir û baweriyên siyast

û demokrastyeke qet nedttt dixe-urr û nû didan taşê xewarê civakê.

Kurdistana Iranê tucar jtndartyeke wito ne dtti-bû.

Iro xêliyave bajarên KuPêmer ga pi ş tîjibo parastinşîyan de ş t Qrê ger i 1 1 ayê ,rêj hazir dikfirehiyê ciyêt engî G d i j waLeşkerê Iranêvanên Şoreşadi bajarên kudu heftan liPavê qasî sedhatin gulle kdîyên kurd wenên gundê QarNaxade- Mahabarên Jbmeynî hki r in .

Dem xemgînke û serekênQasimlû û Şêxkir in , ewê he

zordestird i s t anê

18 ro j êna ba j aranç i y a n . Xw eşerekî dûin . Ro j ên

xwe j i yriyê re d, Pasdar ai s 1 amî yarda da neSaqi z , San

mî lî t anêir in . Bi skî 67 rûnnê ( 1 i sed)bi destat in kuş t

ye j î nudinixême.

şer ênf ir eki-j ibo şe

r û di-şahî ûên dil -ihêl in .

n Notir-Xo m e y n î

. Di navaandac Q

n kurdedan guni ş t eva -r riyaên Pasdain , se r j ê

e . Lê şer dom d i-tevgera kurd Dr

Huseynî cardidinta serfiraziyê

dom bike.U gava ku xelkekî bibawerî û ezm xwe bide şer.hekesefên wî yekbûyî Q serokatiyawî şoreşger be tu hêzekî li cihanê nikare berxwedana wî biş-kêne . Ser f irazîy a dawîn ya wîye . Vie tnam, Cezayir , Nikaragua ,

î-ozambik , hwd . vê rastiya dîrokîtimsal clikin.

Di hoyên (şertên) dijwarde, di nav tehrîk Q kuştinande jî hêzên Kurdên Iranê diserê siyasî û îdeolojik dakêmasî nekirin. Ewan hetadawiyê xwe alîgirên aşîtî Q lihevhatinê ,yên azadî Q demokra-siyi nişan dan.Ev siyaseta hanhêzên demokratîk Q pêşverûyênIranê(Cepha Neteweyîya Demokratîk.Fedayînê Xelq, hicahidînêJelq.gelek keriyên Tûdehê),kesQ hawirên demokrat li dora wancivand,di cihanê de j ibo doza

SEBECEM

*

*

*

Nasîna welatê kurda r. 4Bi Kurtî Dîrok r. 7

Hêzên siyasî yên Kurdistanê r. 10Bihara azadiyê r.14Piştgiriyê gelê kurdê Iranê r.20Xwestekên gelê kurd r.22Ewê şer dirêj dom ke , dibêje Dr Qasimlû r.24Barzanîzma bê Barzanî(II) r.28Ber bi yekîtiya xwendekaran? r.30~man r . 3 1

Stran û leylan r.32

DEMA ŞERÊ ÇEKDARÎkurdî dilxwaziyeke heta nihanedîtî da peydaki r in . Ir o ji boherkesî yin ir î şkar , zordes t ûneheq karbidestin Iranî ne.Şe-rê Kurda yê jibo demokrasiyê ujibo mafin neteweyî şerekî "maqûl",rast Q meşrQ ye.Ev yek,gelek girîng e.

Şer nayerevîn bû;ewê rojekîbiteqîya.U ew bi gotara Xomey-nî ya 1 7 ê tebaxi des tpiki r . Ewe'di 25i tebaxi de li FahabadiKongra Celin Bindestin Iranibi beşdariya Er eb , Be lûç , Tirkmen , Azerî , Lor Q Kurdan bicivî-ya.Ev civîn ewi di siyasetaxurtkirina rizin demokrasiyê Q

tecrîtkirina Xomeynîstan de gavekî mezin bûna.Dîsa wi hefti,ewê Dr Qas imlû , go t inbi j i bijartiyi Kurdis tani , li Feclisa Pisporan bernama partiya xwe jibo

şerekî dijwarIraneke demokr a tîk , 1 aîk , komarîQ federal b ixwenda . Pi şverû t iyaIrani nikaribû dest bide tiştekî awaha.Loma ew du si rojande 30 kovar Q rojnamin "dijî -islami" tevî PDKI qedexe dikir,merkezin Fedayîn, Êucahidîn G

Cepha neteweyî ya Demokratîkdida işxal kirin,dest bi ŞerêKurdistani dikir . Hewe skar ênd ikt a tor iyeke tîr,a li ser na-vi i s lami , hevalbendin Amerîka-yi,hawirin ku ji demokrasiyêditirsiyan navtidaniya şer ki-rin.USA jibo meşandina bombavêj an kerozen G bi ser da 4 mil-yar dollaran çek difirot Irani.

Iro ji geli kurdi Iranê jîserkirini pê ve riyekî tune yeEw mecbûr e hebûna xwe,xweste-kin xwe yên xweserî G demokra-siyi bi çekan jî biparize. Liew şer bi hindikî di meh -G he

ye ku salwar be , p ihin azadigihandinabo qenc tgund iyinj i bo tikdurî . Hi dçebûnin mhene Q henî dikariWexti kurveçûn G xtîkin îragund iyinwext îroG mîstîkaxwe j iboîmana xwe

in- des tr di j waryi tir n

mî lî t aneşkîlkirKurdi s t aGz ki r ini nav geezhebî , eye ku kabin want tir neur tbûnaniyin dinezan , kdi bin t

islamîXomeynî ,

b idin k

pikî de dij -be . Çend me -

e kirin ji boin s iyasî , j i-ina ba j arî Q

ni , b i kur t îa eniya hin -li me de per-şîrî G siyasîrbidestin Irab ikar bînin .

kir j ibo - pi_şhizin demokran . B i mi lyonanarkerin neseresîra taassubde d ikar inj ibo "dîn Quş t in .

Kurdin Irani ji dinya dervabi hidGdin du dewletin dijîKurd tin veqe t andini . Arîkar iyaderve "hîma ewle",ku ji her şeri gerîllayê re hewcedarîyekemezin e , ewê li wan kim be. Libi saya pişdîtinî ya serokati-ya wan,ew ne bitedarik in. Qe tne be ji alî çek G posatan dadikarin du salan bi alîkarîxwe b ip ariz in . He ta ku şeri wançarekî _._\_\_\_,_\ bide qebGlkirini,

Ji niha ve tiştekî eşkereye.şer çiqas dijwar bejî,çiqasdom ke jî ewi şerkarin azadiyaKurdistani neyin p erçiqandini .

Bawerî dikare çiyan bihejîne .

Baweriya pêşmergan bi doza wana r as t , seroka t iya wan a pişve-rû ewi zû an dereng geli Kurdbigihîne ser f ir az iyi . Bi iieroîawayan arîkariya wan kirin,we-zîfa şoreşgerî ye ji bo hemîdemokra t , pişverQ Q sosyalîstinKurdistani.U ji bo demokrat Gazadîxwazin cihani!

IH.il Şl-Rl- (H-I-l- KIJIU) LI \\U 5!

DEMA ŞERÊ ÇEKDARÎkurdî dilxwaziyeke heta nihanedîtî da peydaki r in . Ir o ji boherkesî yin ir î şkar , zordes t ûneheq karbidestin Iranî ne.Şe-rê Kurda yê jibo demokrasiyê ujibo mafin neteweyî şerekî "maqûl",rast Q meşrQ ye.Ev yek,gelek girîng e.

Şer nayerevîn bû;ewê rojekîbiteqîya.U ew bi gotara Xomey-nî ya 1 7 ê tebaxi des tpiki r . Ewe'di 25i tebaxi de li FahabadiKongra Celin Bindestin Iranibi beşdariya Er eb , Be lûç , Tirkmen , Azerî , Lor Q Kurdan bicivî-ya.Ev civîn ewi di siyasetaxurtkirina rizin demokrasiyê Q

tecrîtkirina Xomeynîstan de gavekî mezin bûna.Dîsa wi hefti,ewê Dr Qas imlû , go t inbi j i bijartiyi Kurdis tani , li Feclisa Pisporan bernama partiya xwe jibo

şerekî dijwarIraneke demokr a tîk , 1 aîk , komarîQ federal b ixwenda . Pi şverû t iyaIrani nikaribû dest bide tiştekî awaha.Loma ew du si rojande 30 kovar Q rojnamin "dijî -islami" tevî PDKI qedexe dikir,merkezin Fedayîn, Êucahidîn G

Cepha neteweyî ya Demokratîkdida işxal kirin,dest bi ŞerêKurdistani dikir . Hewe skar ênd ikt a tor iyeke tîr,a li ser na-vi i s lami , hevalbendin Amerîka-yi,hawirin ku ji demokrasiyêditirsiyan navtidaniya şer ki-rin.USA jibo meşandina bombavêj an kerozen G bi ser da 4 mil-yar dollaran çek difirot Irani.

Iro ji geli kurdi Iranê jîserkirini pê ve riyekî tune yeEw mecbûr e hebûna xwe,xweste-kin xwe yên xweserî G demokra-siyi bi çekan jî biparize. Liew şer bi hindikî di meh -G he

ye ku salwar be , p ihin azadigihandinabo qenc tgund iyinj i bo tikdurî . Hi dçebûnin mhene Q henî dikariWexti kurveçûn G xtîkin îragund iyinwext îroG mîstîkaxwe j iboîmana xwe

in- des tr di j waryi tir n

mî lî t aneşkîlkirKurdi s t aGz ki r ini nav geezhebî , eye ku kabin want tir neur tbûnaniyin dinezan , kdi bin t

islamîXomeynî ,

b idin k

pikî de dij -be . Çend me -

e kirin ji boin s iyasî , j i-ina ba j arî Q

ni , b i kur t îa eniya hin -li me de per-şîrî G siyasîrbidestin Irab ikar bînin .

kir j ibo - pi_şhizin demokran . B i mi lyonanarkerin neseresîra taassubde d ikar inj ibo "dîn Quş t in .

Kurdin Irani ji dinya dervabi hidGdin du dewletin dijîKurd tin veqe t andini . Arîkar iyaderve "hîma ewle",ku ji her şeri gerîllayê re hewcedarîyekemezin e , ewê li wan kim be. Libi saya pişdîtinî ya serokati-ya wan,ew ne bitedarik in. Qe tne be ji alî çek G posatan dadikarin du salan bi alîkarîxwe b ip ariz in . He ta ku şeri wançarekî _._\_\_\_,_\ bide qebGlkirini,

Ji niha ve tiştekî eşkereye.şer çiqas dijwar bejî,çiqasdom ke jî ewi şerkarin azadiyaKurdistani neyin p erçiqandini .

Bawerî dikare çiyan bihejîne .

Baweriya pêşmergan bi doza wana r as t , seroka t iya wan a pişve-rû ewi zû an dereng geli Kurdbigihîne ser f ir az iyi . Bi iieroîawayan arîkariya wan kirin,we-zîfa şoreşgerî ye ji bo hemîdemokra t , pişverQ Q sosyalîstinKurdistani.U ji bo demokrat Gazadîxwazin cihani!

IH.il Şl-Rl- (H-I-l- KIJIU) LI \\U 5!

NASINA

navnêrtn

a_/^i çara

tixûbênde ye. Ku

dergûşa

yekê we( stnorênrdistanagetê kur

dtroka kevnare 3 ctgeFer had3 KaweAqara wê 125kê Iranê) .

û Mazde. 000 km2

tatê kurdan di) dewteta Ira -

Iranê kevinti-d e3 warê Medênhê Rostemt Zat3kê efsanewt ye.

ye (7 3 6% ê mit

N>pavçeyen we çgire hemî çiya G

deştin bilind inlindahiya navînîr iyi deryayê j inl. bêtir e. Çiyadehl G daristanDi 1975 an de evristan, bi piryên mazîyi, nizîmilyon hektar cigirtin ( 1) .

Di wi salê b ida 1 i Ir ani 5 , 5

yon Kurd dijîn (i gelhayi Irani)li Irani xeynîdan gelin ne-Farin din j î hene .

wer ew j i s is iyayê rûniştvanin vdewleti pik tîni(Binhire şema N°

ibi-nav

Bij i

1000bi

in .

da-anî

çarh di

xwe

mil16 I. liKur-i sÛ te_

du-in

1).

DiErdnasi

~i zmanexerîteyin reIrani de j inîşandana heli kurd teniçeya navendîzî) ya Kurdirani re "Kurti go t in . Nabakûr "Azerbro j ava" ye yjî "KermanşaDervayî vannavçeyan hinper s t in kurdtan Q wel a tiyaran jî jitani dihesib

îdarî Qsmî yinbo kim-bGna ge

j i nav(merke

s tana Idistan"vçeya

eycanaa nîvroh" e .

her sine tewe_Lor i s-Baxtî-

Kurdis-î n i n . Hî

rê Bedlîsi G zaneyêkurdi navdar Şerif-xan jî di şerefnamaxwe de dinivîse kuLor Q Bextîyar Kurdin. Li îro, piştî cihibGnîyin sedsalan ,Lor Q Bextîyar, herçiqas zman G edetinwan ji yin me ne pirdGr bin jî, xwe ge -lin (xelkin) cihi dizanin, loma em wannaxin nav hesabi Kurdin Ir ani .

Li Kurdistani bixwe dervayî Kurdanqasî 470 000 Azerîhene. Şahan, di siyaseta xwe ya perçeki-rin G berîhevdana gelin Irani de, wan liser erdin çitirinKurdistani bicihkirine Q imtiyazin berbiçav dane wan ku ewjî sazGmana şahîtîyîbiparizin, li dijîtevgerin azadîxwazingeli kurd derkevin ,

şerkin. Ev Azerî dipinc-şeş bajarin dö?-ra deryaçeya (gola)Wirmi (Urmiye) dijînpiraniya giran baja-rî ne . Di baj arinWirmi (Urmiye an "Re_zaye"), Kyanduab ,

Salmaz (Şapûr), X>yG Maku yi de piranî-ya rûniştevanan piktînin gava ku deşt Ggundin dorhili seranser kurd in. Bi vi

KURDAsiyaseta şahanî bitirî 400 000 Kurd jTli Xorasani hatinebicihkirin. Şah Abasdi sedsala 17an dewan ji bo parastinatixGbin Irani li di-jî eşîrin şerkarinTirkmen Kurdistanişarederî (sirgûn) bi^ribG heta van piplG-kin Asya Navîn ! Iroew di bajarin xora-sanîyin QGçan Q Da_rgaz da piranî ne G

j i zmani xwe , j i awayi jiyan, edet G kevnesopîyin kurdî tiş-tekî winda ne kiri -ne .

Bajarên serekeLi Kurdistan Ira-

ni Faris jî hene . Lihejmara wan, 2 3 5000, r

kim e G ew wekî ticiran . karbidestin îda-rî,an leşkerî tenidi bajaran de dimî -nin .

Ji sedî hefti(70%) Kurdin Irani ,

di sala 19 75an de.ligundan, yin mayî (30%) di bajarin piçûkQ mezin de dijîn.Ba-jarin sereke Kerman-şah (300000) ,Wirmi(Urmiye , 170000) , Sinna (Sanandadj , 76000)Fahabad (Sablax, 42-000) Q Saqiz(26000)ir_. Bani, Xani,Pîranşar, Marîvan, Serdeşt, Şîno (Uşnoviye)ku van demin dawînnavin xwe di çapa ci

(l)Daneyin vi bendiji pirtGka "Les Kur-des et le Kurdistan"Paris , 1978,hatinegir tin .

NASINA

navnêrtn

a_/^i çara

tixûbênde ye. Ku

dergûşa

yekê we( stnorênrdistanagetê kur

dtroka kevnare 3 ctgeFer had3 KaweAqara wê 125kê Iranê) .

û Mazde. 000 km2

tatê kurdan di) dewteta Ira -

Iranê kevinti-d e3 warê Medênhê Rostemt Zat3kê efsanewt ye.

ye (7 3 6% ê mit

N>pavçeyen we çgire hemî çiya G

deştin bilind inlindahiya navînîr iyi deryayê j inl. bêtir e. Çiyadehl G daristanDi 1975 an de evristan, bi piryên mazîyi, nizîmilyon hektar cigirtin ( 1) .

Di wi salê b ida 1 i Ir ani 5 , 5

yon Kurd dijîn (i gelhayi Irani)li Irani xeynîdan gelin ne-Farin din j î hene .

wer ew j i s is iyayê rûniştvanin vdewleti pik tîni(Binhire şema N°

ibi-nav

Bij i

1000bi

in .

da-anî

çarh di

xwe

mil16 I. liKur-i sÛ te_

du-in

1).

DiErdnasi

~i zmanexerîteyin reIrani de j inîşandana heli kurd teniçeya navendîzî) ya Kurdirani re "Kurti go t in . Nabakûr "Azerbro j ava" ye yjî "KermanşaDervayî vannavçeyan hinper s t in kurdtan Q wel a tiyaran jî jitani dihesib

îdarî Qsmî yinbo kim-bGna ge

j i nav(merke

s tana Idistan"vçeya

eycanaa nîvroh" e .

her sine tewe_Lor i s-Baxtî-

Kurdis-î n i n . Hî

rê Bedlîsi G zaneyêkurdi navdar Şerif-xan jî di şerefnamaxwe de dinivîse kuLor Q Bextîyar Kurdin. Li îro, piştî cihibGnîyin sedsalan ,Lor Q Bextîyar, herçiqas zman G edetinwan ji yin me ne pirdGr bin jî, xwe ge -lin (xelkin) cihi dizanin, loma em wannaxin nav hesabi Kurdin Ir ani .

Li Kurdistani bixwe dervayî Kurdanqasî 470 000 Azerîhene. Şahan, di siyaseta xwe ya perçeki-rin G berîhevdana gelin Irani de, wan liser erdin çitirinKurdistani bicihkirine Q imtiyazin berbiçav dane wan ku ewjî sazGmana şahîtîyîbiparizin, li dijîtevgerin azadîxwazingeli kurd derkevin ,

şerkin. Ev Azerî dipinc-şeş bajarin dö?-ra deryaçeya (gola)Wirmi (Urmiye) dijînpiraniya giran baja-rî ne . Di baj arinWirmi (Urmiye an "Re_zaye"), Kyanduab ,

Salmaz (Şapûr), X>yG Maku yi de piranî-ya rûniştevanan piktînin gava ku deşt Ggundin dorhili seranser kurd in. Bi vi

KURDAsiyaseta şahanî bitirî 400 000 Kurd jTli Xorasani hatinebicihkirin. Şah Abasdi sedsala 17an dewan ji bo parastinatixGbin Irani li di-jî eşîrin şerkarinTirkmen Kurdistanişarederî (sirgûn) bi^ribG heta van piplG-kin Asya Navîn ! Iroew di bajarin xora-sanîyin QGçan Q Da_rgaz da piranî ne G

j i zmani xwe , j i awayi jiyan, edet G kevnesopîyin kurdî tiş-tekî winda ne kiri -ne .

Bajarên serekeLi Kurdistan Ira-

ni Faris jî hene . Lihejmara wan, 2 3 5000, r

kim e G ew wekî ticiran . karbidestin îda-rî,an leşkerî tenidi bajaran de dimî -nin .

Ji sedî hefti(70%) Kurdin Irani ,

di sala 19 75an de.ligundan, yin mayî (30%) di bajarin piçûkQ mezin de dijîn.Ba-jarin sereke Kerman-şah (300000) ,Wirmi(Urmiye , 170000) , Sinna (Sanandadj , 76000)Fahabad (Sablax, 42-000) Q Saqiz(26000)ir_. Bani, Xani,Pîranşar, Marîvan, Serdeşt, Şîno (Uşnoviye)ku van demin dawînnavin xwe di çapa ci

(l)Daneyin vi bendiji pirtGka "Les Kur-des et le Kurdistan"Paris , 1978,hatinegir tin .

hanî de dan bihîstinbajarin piçûk in.

7500 gund Q mezre_yin kurd in Iraniwek yin Tirkiyi Q

Iraqi ne.çend malinbi herî an kerpîç a-vakirî ,b6l_dngaz , bi-ri,bilektrîk Q pira-nî bixwendegeh . Bo se-dîya nexwendewaranli hin navçeyin ser-hedi digihi 95%. Dinav hev da,li goradaneyin 1975an, 76%iKurdin Irani xwendinQ nvîsandin nizani -bûn, nexwendewar bGn.Hejmara j inin xwendî,bigûman,ji ya miranpir j irdat ir e .

Di aliyi zman daKurdin ji Mahabadiberjirtir zaravi so-ranî dipeyivin.Li evsoranî ya "mukrî" jiya Silimaniyi nizîk-tirî kurmancî ye.Kurdin Bakur,yin dorhi-la Wirmi G berjortirbi kurmancî xeber di-din.Jiy.an re "Şika -kî" ti go t in . Pi raniyawan ji eşîrin Şikakî,Herkî G Celalî ne kumilekî wan li Kurdis-tana Ti rkiyi ,mi 1 ekîttin piçQktir.li Kurd-

distana Iraqi jî dimîne.Smaîl Axayi Simko,"Barzanîyi salin bîs-tan" sereki eşîra Şi-kakan bû.Kurdin Iranikim mehîyane (asîmîl ebGne).Edetin kurdî ,

kurdîtî di nav bajarîyan da jî xurt in.Keskurdîtiya xwe venaşi-re , j i " şerm" nake .

Kurdin Irani di piraniya xwe ya giranda (qasî 75%)sunnî'negava ku Azerî G Farisşîî (alewî)ne.Di navKurdin sunnî da hi tesîra şixin tarîqetinqadirî G neqşebendî ,

ji beri sistir be jî,Leye.Heçî Kurdin şîîiw li navçeyin jirîn(Kermanşah , bakuri Lo-r i s tani) dimînin G ke-riyekî berbiçavi diwan "Ehlî Heq" in(ta-rîqeteke xwerG kurdîku NGr Alî Ilahî rastkiriye).Li KurdistaniFile G Siryanî jî he-ne;hejmara wan tevî -hev ii dora 100000 tihe sabkir inê" .

AborîKurdistan paşdama

yîtirîn navçeya Ira-ni nîn e.Li ew li gora navçeyin Faris Q

Azeriya hatiye paşdahiştin.Ti de xeynîbîrin nefti yin Ker-manşahi tu sanayî tune ye .

Tesîsin binavahî(ri,iner j î , balaf irgeh ,

hwd)hi di gîta(saf -ha)destpikî de ne .

Xeynî rihesina stra-tejîka Iran-Tirkiyeti de tu xetin rihe-sinî nîn in.Riya as-faltkirî jî ya stra-tejîk a ku Irani biIraqi ve giri dideye .

Ji ber tunebGnasanayîyi li Kurdistani proletaryekî nG -jen peyda ne bûye .

Karkerin ku hene -5%gelhayi Kurdistani-di avaki r ini ( inşa - -ati)de,û kerî yek aqelsi wan di bîrinnefti Q kanin madenîde dixebi t in . Be talîdi bajaran de girînge;bi dehhezaran kar-kerin kurd mecbûrîdiçin xûzi s t anê (Er e-bistani)an bajariniaiezinin Irani Kar dikin .

Di ba j aran de b irjGwazîya piçGka ticarî Q îdarî serdest e.

Sema 1. Gethayû. Iranê ti gora Şema 2. Betabûytniya getê Kurdnetewahtyan (mittiyetan) di wetatên Asya Nêztk (1975)

hanî de dan bihîstinbajarin piçûk in.

7500 gund Q mezre_yin kurd in Iraniwek yin Tirkiyi Q

Iraqi ne.çend malinbi herî an kerpîç a-vakirî ,b6l_dngaz , bi-ri,bilektrîk Q pira-nî bixwendegeh . Bo se-dîya nexwendewaranli hin navçeyin ser-hedi digihi 95%. Dinav hev da,li goradaneyin 1975an, 76%iKurdin Irani xwendinQ nvîsandin nizani -bûn, nexwendewar bGn.Hejmara j inin xwendî,bigûman,ji ya miranpir j irdat ir e .

Di aliyi zman daKurdin ji Mahabadiberjirtir zaravi so-ranî dipeyivin.Li evsoranî ya "mukrî" jiya Silimaniyi nizîk-tirî kurmancî ye.Kurdin Bakur,yin dorhi-la Wirmi G berjortirbi kurmancî xeber di-din.Jiy.an re "Şika -kî" ti go t in . Pi raniyawan ji eşîrin Şikakî,Herkî G Celalî ne kumilekî wan li Kurdis-tana Ti rkiyi ,mi 1 ekîttin piçQktir.li Kurd-

distana Iraqi jî dimîne.Smaîl Axayi Simko,"Barzanîyi salin bîs-tan" sereki eşîra Şi-kakan bû.Kurdin Iranikim mehîyane (asîmîl ebGne).Edetin kurdî ,

kurdîtî di nav bajarîyan da jî xurt in.Keskurdîtiya xwe venaşi-re , j i " şerm" nake .

Kurdin Irani di piraniya xwe ya giranda (qasî 75%)sunnî'negava ku Azerî G Farisşîî (alewî)ne.Di navKurdin sunnî da hi tesîra şixin tarîqetinqadirî G neqşebendî ,

ji beri sistir be jî,Leye.Heçî Kurdin şîîiw li navçeyin jirîn(Kermanşah , bakuri Lo-r i s tani) dimînin G ke-riyekî berbiçavi diwan "Ehlî Heq" in(ta-rîqeteke xwerG kurdîku NGr Alî Ilahî rastkiriye).Li KurdistaniFile G Siryanî jî he-ne;hejmara wan tevî -hev ii dora 100000 tihe sabkir inê" .

AborîKurdistan paşdama

yîtirîn navçeya Ira-ni nîn e.Li ew li gora navçeyin Faris Q

Azeriya hatiye paşdahiştin.Ti de xeynîbîrin nefti yin Ker-manşahi tu sanayî tune ye .

Tesîsin binavahî(ri,iner j î , balaf irgeh ,

hwd)hi di gîta(saf -ha)destpikî de ne .

Xeynî rihesina stra-tejîka Iran-Tirkiyeti de tu xetin rihe-sinî nîn in.Riya as-faltkirî jî ya stra-tejîk a ku Irani biIraqi ve giri dideye .

Ji ber tunebGnasanayîyi li Kurdistani proletaryekî nG -jen peyda ne bûye .

Karkerin ku hene -5%gelhayi Kurdistani-di avaki r ini ( inşa - -ati)de,û kerî yek aqelsi wan di bîrinnefti Q kanin madenîde dixebi t in . Be talîdi bajaran de girînge;bi dehhezaran kar-kerin kurd mecbûrîdiçin xûzi s t anê (Er e-bistani)an bajariniaiezinin Irani Kar dikin .

Di ba j aran de b irjGwazîya piçGka ticarî Q îdarî serdest e.

Sema 1. Gethayû. Iranê ti gora Şema 2. Betabûytniya getê Kurdnetewahtyan (mittiyetan) di wetatên Asya Nêztk (1975)

Piştxi yG xwhatini ş txwe

de hna m

da bwanhij îye.

î bela saledîmine 1 iine . Shin din j îal , xaikar ta s iy

li s

avkir iin 60,1 kin

b a j arermayei t i ca

d i avn G hoînin . Nasî ûe r xe 1

na a-

.axa

mezinan rGyêre tiaki r it el anGf Qzaçand îki he

0.1 î

Heçî gundî »95% iwan ciwarbûyî ne;koçeri temamî G "xwerû"qet nemane . Nîv-koçe -rin ku zivistanan ligundin germiyanan, havîna li zozanan dijîndora 160000ne . Nîvigundiyan hi îro jî biax in G wekî karkerin erdç in ( z ir aî) ebG-ra xwe d ikin . Xwedî gundin mezin,axa G beginku berî dehsalan 60%erdin çinînê di des -tin wan dabGn îro ne-mane.Reforma Şah, erdQ gundan ji wan sten-dîye li gundîyin na -vîn G piçGk belav ki-rîye G didewsi de di-r avekî (per eyekî ) başdaye wan da ku ew libajaran bibin hîmigeşbGniya kapîtalîzmiG yin sazûmana Şah.

Erd/çinî û dewarxwedîktrin îro .hijî bi awayin de s tpikî ( ip t i daî)yin "bav Q kalan"tin kirin Q hîmin aborîya Kurdistani ne.Disala 1975an da 80%ha-tinin Kurdistani jigundan(45% ji dewar -xwedîkir ini , 35%i jierdçnîyi) dihat.

Eynî sal hatina salewextî ya seri 'kesîli Kurdistani 150 do-lar,li Irani 1340 do-lar bû.Ev hejmar,_ jihemî gotaran çitir ,

paşdemayînî û belengazîya ku geli kurd tide hatiye hiştini,di-y ar d ike .

*

*

*

*

*

«

10-11 sebat 1979. pistdin.şîn û kefteleft bmana xanedana Pahlewîbên şoresa xelkê hild19-20 sebat.Yasir Arali wir Dr Qasimlû jîdelegasyoneke PDKI ga20 seba t : Hi kûmet di tbala xelkê dikişîne skirina Iranê.X umeynîbirên kurd" dixwaze.

3 adar.PDKI li Mahabazin çê dike û li berkerebOna xwe îlan dik

î salekî mesan-ermayeyên sazû-yan 1 i ber d er-iwesin .

fat tê Iranê ûdibi ne . Ewî t ev îzî Beyrûtê dike

e 1 evî zyo nê d eer talûka perçsperçiqandina"rê

dê mîtîngekî me200 000 kesî ese .

18-19 adar:Serê Sanandacê.28 adar : Del egasyo ne ke Kurdan diçe Qomê Xumeynî dibîne.20-21-22 nîsan: Serê Naxadê

3 tebax:Helbijartinên Heclisa Pispo-ran.Ji du bijartîyên ne dîndaran yekDr QasimlÛ ye.Girtina rojnama pêsve-rû "Ayandegan".Gava pêsîn a ber birakirina azadiyên çapê û partiya.

17 t ebax : Xumeyn î di gotarekî gefdarda êrîşa meziia dijî maf û azadiyêndemokratîk.dijî gelê kurd.dijî hê -zên pêşverû û demokratîk dide dest-pêkirinê.Di nav 4 rojan de hemî rojnameyên "ne-îslamî" tên girtin.meqerên Fedayîn û Mucahîdîna wisa jîyên Cepha Netsweyîya Demokratîk ûHizbî Tûdeh tên işxalkirinê.23-26 tebax:Serê Saqizê û destpêkaşerê Kurdistanê . Di şeva 25-26da pêşmerge bajêr vala dikin.Di nav heftekî da nêzî 1D0 kes bi destên mehke-mên îslamî tên gu 1 1 e kiri n . Di navwan de doktorekî îranî û 9 zabitênîraniyên dijî şer hebûn.Pistî vê qirkirinê Kurd jî ji Pasdaran 200 kesdigirin û 4 ji wan ddkujin û dibênji bo her Kurdê kustî Pasdarekî di-ku j i n .

3îlon: Pistî ketina Hahabadê serêgerîiia ya domdirêj destpêdike.Kurdtevî serekên xwe ve dikişin serê çiyan.Ewê ro.ja '4 îlonê radyo-televîzyona Mahabadê 2 saet isxalkin û têde xeber didin.

4 an 5 îlon: Dirkirina gundiyên Qarnê.Pigtî kustina 30-40 Pasdaran didafika pêsmergan de.Pasdar gundêQarn§ işxal dikin û 6 7 rûnistevanênwê, bi piranî kal.pîr.jin û zaroserjê dikin (binêre wêne ya r.19)

Piştxi yG xwhatini ş txwe

de hna m

da bwanhij îye.

î bela saledîmine 1 iine . Shin din j îal , xaikar ta s iy

li s

avkir iin 60,1 kin

b a j arermayei t i ca

d i avn G hoînin . Nasî ûe r xe 1

na a-

.axa

mezinan rGyêre tiaki r it el anGf Qzaçand îki he

0.1 î

Heçî gundî »95% iwan ciwarbûyî ne;koçeri temamî G "xwerû"qet nemane . Nîv-koçe -rin ku zivistanan ligundin germiyanan, havîna li zozanan dijîndora 160000ne . Nîvigundiyan hi îro jî biax in G wekî karkerin erdç in ( z ir aî) ebG-ra xwe d ikin . Xwedî gundin mezin,axa G beginku berî dehsalan 60%erdin çinînê di des -tin wan dabGn îro ne-mane.Reforma Şah, erdQ gundan ji wan sten-dîye li gundîyin na -vîn G piçGk belav ki-rîye G didewsi de di-r avekî (per eyekî ) başdaye wan da ku ew libajaran bibin hîmigeşbGniya kapîtalîzmiG yin sazûmana Şah.

Erd/çinî û dewarxwedîktrin îro .hijî bi awayin de s tpikî ( ip t i daî)yin "bav Q kalan"tin kirin Q hîmin aborîya Kurdistani ne.Disala 1975an da 80%ha-tinin Kurdistani jigundan(45% ji dewar -xwedîkir ini , 35%i jierdçnîyi) dihat.

Eynî sal hatina salewextî ya seri 'kesîli Kurdistani 150 do-lar,li Irani 1340 do-lar bû.Ev hejmar,_ jihemî gotaran çitir ,

paşdemayînî û belengazîya ku geli kurd tide hatiye hiştini,di-y ar d ike .

*

*

*

*

*

«

10-11 sebat 1979. pistdin.şîn û kefteleft bmana xanedana Pahlewîbên şoresa xelkê hild19-20 sebat.Yasir Arali wir Dr Qasimlû jîdelegasyoneke PDKI ga20 seba t : Hi kûmet di tbala xelkê dikişîne skirina Iranê.X umeynîbirên kurd" dixwaze.

3 adar.PDKI li Mahabazin çê dike û li berkerebOna xwe îlan dik

î salekî mesan-ermayeyên sazû-yan 1 i ber d er-iwesin .

fat tê Iranê ûdibi ne . Ewî t ev îzî Beyrûtê dike

e 1 evî zyo nê d eer talûka perçsperçiqandina"rê

dê mîtîngekî me200 000 kesî ese .

18-19 adar:Serê Sanandacê.28 adar : Del egasyo ne ke Kurdan diçe Qomê Xumeynî dibîne.20-21-22 nîsan: Serê Naxadê

3 tebax:Helbijartinên Heclisa Pispo-ran.Ji du bijartîyên ne dîndaran yekDr QasimlÛ ye.Girtina rojnama pêsve-rû "Ayandegan".Gava pêsîn a ber birakirina azadiyên çapê û partiya.

17 t ebax : Xumeyn î di gotarekî gefdarda êrîşa meziia dijî maf û azadiyêndemokratîk.dijî gelê kurd.dijî hê -zên pêşverû û demokratîk dide dest-pêkirinê.Di nav 4 rojan de hemî rojnameyên "ne-îslamî" tên girtin.meqerên Fedayîn û Mucahîdîna wisa jîyên Cepha Netsweyîya Demokratîk ûHizbî Tûdeh tên işxalkirinê.23-26 tebax:Serê Saqizê û destpêkaşerê Kurdistanê . Di şeva 25-26da pêşmerge bajêr vala dikin.Di nav heftekî da nêzî 1D0 kes bi destên mehke-mên îslamî tên gu 1 1 e kiri n . Di navwan de doktorekî îranî û 9 zabitênîraniyên dijî şer hebûn.Pistî vê qirkirinê Kurd jî ji Pasdaran 200 kesdigirin û 4 ji wan ddkujin û dibênji bo her Kurdê kustî Pasdarekî di-ku j i n .

3îlon: Pistî ketina Hahabadê serêgerîiia ya domdirêj destpêdike.Kurdtevî serekên xwe ve dikişin serê çiyan.Ewê ro.ja '4 îlonê radyo-televîzyona Mahabadê 2 saet isxalkin û têde xeber didin.

4 an 5 îlon: Dirkirina gundiyên Qarnê.Pigtî kustina 30-40 Pasdaran didafika pêsmergan de.Pasdar gundêQarn§ işxal dikin û 6 7 rûnistevanênwê, bi piranî kal.pîr.jin û zaroserjê dikin (binêre wêne ya r.19)

BI KIJUTI MllOK1» rT_\erçebûna pêştna Kurdistanê di

sata 1514 de diqewime . Roja 23 tebaxa wê satê teşkerên Osmant yên Sit-tan Settm bi artkariya hêzên mtr ûbegên kurdên sunnt ti Çatdiranê (tirojavayê gota Urmiyê) ordiyên ŞahIsmattê ştt diperçiqtnin. Şah Ismattdixwast tevahtya wetatê kurdan têxenav mitkê xwe 3 piştt şer dêre gi çara yekê Kurdistanê dimtne .

1)i şere Sultan uŞahan de Kurd ciyekîxwediyi gir ingiya (ehemiye ta) strate j îk digirin.Welati wan çiya -yin asi yin bi ri G

dirb in.Zevt G çavni-rîya wi dijwar e. Herdu alî jî dixwazinKurdan ji xwe ne eni-rînin da ku ew nebinhevalbendin dijmininwan.Siltan Selîm, bidevi Mela Idrîsi Bed-lîsî,ku dîroknasi navdar Joseph Von Hammer(1) yek ji 3 zaneyenmes t irinsedsala XVI qebGl di-ke,ji mîr, mîrek û begin kurdan re dide zanîn ku heta ew serîli ber Siltan ranekinewi di ajotina karixwe de bi seri xwebin.Bi vî awayî liKurdistana "Osmanî" 16

mîranî an dewletokinkurd(Kurt Hukumetle -rî)saz dibin ku mezintirin wan yin Bedlîs,Botan(Cizîr) ,Şemdînan(Hekkarî)G Soran(Re -wandQz) bGn . Dervayî mîranîyan Bab-ul-Alî liKurdistani 52 sanca -qin kurd(yin ku sero-katiya wan ji bav derbasî kur dibe)rast dike li bajarin sereke

(.uiyarbekir , Mirdîn ,

Sirt,Erzurum)di .. bindesti xwe de dihile .

Ev rewşa han heta destpika sedsala XIX andomdike .

Li Irani j î Şah j ibo ku "Kurdin wî" berbi Osmaniya ve nenihirin G mebin hevalben-din wan, "maf in(heqin)Kurdan" , hebûna mîraniyin serbixwe qebGl dîke.Ji wan mîraniya Ardelani(li navçeya Sinna)heta sala 1865 axweserîya xwe dipari-ze .

Carna,hin Şah jiboxurtkirina dewleta x-we mîraniyin kurd ra-kin,leşkerin xwe dişînin ser wan.Hingi ge-li kurd,di bin serokatiya mîr Q began .': liber şahan serî hiltî-ne,şer dike.berxwe dide . Navdar t irin vanberxwedanan ya KelaDimdimi e.Di salaJ668an de Şah Abbasi Sefewî leşkerin xwe dişî-ne ser Kurdin Dimdimi.Kurd di bin serokati-ya Amîr _fan Bradostda bi mirxasîyekî me-zin şerd ikin ,berxwedana wan hi jî efsaneye

di nav gundiyên dorhila Urmiyi ( 2) . Pi ş tî şikestina berxwedaniLeşkerin serdar Qizilbaş bi deh hezaranKurdan qir dikin.

Di sala 1639an dapiştî şeri Osmanî-Iranî Şah Abbas Q Sultan^Grad Peymana Qesrişîrîn imza dikin.TixG -bin hingi kifşkirîkim-zide yin îroyî ne.Kurdin Irani di herkeys G fersendi li dijî zordestiya Isfahan(serbajara kevn a Irani)G Tehrani şerdikin.Serhilanîua şix Ubey-dullahi Nehrî di sala1880an de navçeyin

kurdin nava golin Wa-ni G Urmiyi azad dike.

Şix di tebaxa 1880an de navçeyin kur -din nava golin WaniQ Urmiyi azad dike .

Şix di tebaxa 1880i

(li)J.Von Hammer.l' -Histoire de l'EmpireOttoman.Paris , t . IV ,

p.222.

(2)Li ser şeri Dim -dimi.binire romanaEreb Şemo , Dimdim, Erîvan, 1966(wergerandi-nin rûsî , çekî ,hwd) .

BI KIJUTI MllOK1» rT_\erçebûna pêştna Kurdistanê di

sata 1514 de diqewime . Roja 23 tebaxa wê satê teşkerên Osmant yên Sit-tan Settm bi artkariya hêzên mtr ûbegên kurdên sunnt ti Çatdiranê (tirojavayê gota Urmiyê) ordiyên ŞahIsmattê ştt diperçiqtnin. Şah Ismattdixwast tevahtya wetatê kurdan têxenav mitkê xwe 3 piştt şer dêre gi çara yekê Kurdistanê dimtne .

1)i şere Sultan uŞahan de Kurd ciyekîxwediyi gir ingiya (ehemiye ta) strate j îk digirin.Welati wan çiya -yin asi yin bi ri G

dirb in.Zevt G çavni-rîya wi dijwar e. Herdu alî jî dixwazinKurdan ji xwe ne eni-rînin da ku ew nebinhevalbendin dijmininwan.Siltan Selîm, bidevi Mela Idrîsi Bed-lîsî,ku dîroknasi navdar Joseph Von Hammer(1) yek ji 3 zaneyenmes t irinsedsala XVI qebGl di-ke,ji mîr, mîrek û begin kurdan re dide zanîn ku heta ew serîli ber Siltan ranekinewi di ajotina karixwe de bi seri xwebin.Bi vî awayî liKurdistana "Osmanî" 16

mîranî an dewletokinkurd(Kurt Hukumetle -rî)saz dibin ku mezintirin wan yin Bedlîs,Botan(Cizîr) ,Şemdînan(Hekkarî)G Soran(Re -wandQz) bGn . Dervayî mîranîyan Bab-ul-Alî liKurdistani 52 sanca -qin kurd(yin ku sero-katiya wan ji bav derbasî kur dibe)rast dike li bajarin sereke

(.uiyarbekir , Mirdîn ,

Sirt,Erzurum)di .. bindesti xwe de dihile .

Ev rewşa han heta destpika sedsala XIX andomdike .

Li Irani j î Şah j ibo ku "Kurdin wî" berbi Osmaniya ve nenihirin G mebin hevalben-din wan, "maf in(heqin)Kurdan" , hebûna mîraniyin serbixwe qebGl dîke.Ji wan mîraniya Ardelani(li navçeya Sinna)heta sala 1865 axweserîya xwe dipari-ze .

Carna,hin Şah jiboxurtkirina dewleta x-we mîraniyin kurd ra-kin,leşkerin xwe dişînin ser wan.Hingi ge-li kurd,di bin serokatiya mîr Q began .': liber şahan serî hiltî-ne,şer dike.berxwe dide . Navdar t irin vanberxwedanan ya KelaDimdimi e.Di salaJ668an de Şah Abbasi Sefewî leşkerin xwe dişî-ne ser Kurdin Dimdimi.Kurd di bin serokati-ya Amîr _fan Bradostda bi mirxasîyekî me-zin şerd ikin ,berxwedana wan hi jî efsaneye

di nav gundiyên dorhila Urmiyi ( 2) . Pi ş tî şikestina berxwedaniLeşkerin serdar Qizilbaş bi deh hezaranKurdan qir dikin.

Di sala 1639an dapiştî şeri Osmanî-Iranî Şah Abbas Q Sultan^Grad Peymana Qesrişîrîn imza dikin.TixG -bin hingi kifşkirîkim-zide yin îroyî ne.Kurdin Irani di herkeys G fersendi li dijî zordestiya Isfahan(serbajara kevn a Irani)G Tehrani şerdikin.Serhilanîua şix Ubey-dullahi Nehrî di sala1880an de navçeyin

kurdin nava golin Wa-ni G Urmiyi azad dike.

Şix di tebaxa 1880an de navçeyin kur -din nava golin WaniQ Urmiyi azad dike .

Şix di tebaxa 1880i

(li)J.Von Hammer.l' -Histoire de l'EmpireOttoman.Paris , t . IV ,

p.222.

(2)Li ser şeri Dim -dimi.binire romanaEreb Şemo , Dimdim, Erîvan, 1966(wergerandi-nin rûsî , çekî ,hwd) .

de li Şemdînan 220serekeşîr,şix G mela -yin kurd dicivîne Gbi wan ra şiwra saz-kirina KurdistanekeyekbGyî Q serbixwedike.Şeri azadiyaKurda heta dawîya sala

18 82a dikişîne,sirgûna Şix Ubeydullah ,

hevalbendiya(tifaqa)Iran G Osmaniyan ewîdi xwîni de difetisîne .

nêzî me,di sedsa-la XiJ 'a de,serxwebG-nin xurttir yin Smaîl Axa Simko ne.Sereki eşîra Şikakan.Simkopey peymana SevriQ tevgera Şêx (tahmûdBerzencî li Kurdistana Iraqi.serî hiltî-ne.Tevahiya navçeyênli rojava gola Urmi-ye ji sala 1920 heta1925 di bin destê wî

de ne G Simko dozaserxwebGniya Kurdis-tani dike.Di sala.l>923an de diçe Silêma-niyi dîtina Şix Ka h -mGd jibo giridanatevgerin kurdin IranG Iraqi.Simko ji alîleşkerî û şer daxurt e li ji alî si-yasî de tevgera wîqels e,biserî,bi tenzîmeke siyasîya mo -dern,bi bername ye .

Cêribandinin siyasî

8

G diplomatîkên sero-kan tune ne.Casûsiningilîz Simko dixapînin pi serekê Sirya-nîyin Wirmi far Şe -mGn didin kuştin.YinŞah Riza(ku di sala1925an bi arîkariya

Ingilîza darbe kiri-bG G xwe Şah îlan kiribG) wî vedixwînin(dawet dikin)Şîno jibo "mizakereyên siyasî" Roja 21i hezîran1930 generalin Şahin ku bi Simko re"mizakere" dikirin wîbi bibextî dikujin .

Tevgera biserî mayî,wek ya Bar zanî , d ipe-1 i şe .

Salekî piştî kuş-t ina Simko , Caf erSultan li nîvroyaKurdistana Irani se-rî hiltîne.Li ev serxwerabGn jî ti perçTqand in .

Be rb içav t ir în tevgerin azadixwazênkurd in Irani, bêgG-man Komara fahabadiye.Emi di wibiyê deli ser dîroka wi yarengîn G dewlemenddGr G dirij binivî -sin . Bi kur tî : Di 20 êtebax 1941an da leş-kerin hevalbendan ,

sovye tî , ingi 1 î z G a-merîkanî dikevin Irani . Hikûme t eka qelsli Tehrani şûna RezaŞah d ig ir e . Ing i 1 îz ûAmerîkanî nîvro ya Iranê, leşkerê sor jîbakGri îşxal dikin .

Partiyin siyasiyinheta hindi veşarî,gelin bindest ji vê valahiya siyasî istîfade d iki n .

Perçekî welatikurda dervayî işxalahevalbende ye.Kaha -bad d i . navend a (mer keza)vê navçeya Azadda ye.Di 1942an deli wir Komala JiyanîKurdistan roji dibî-

ne Q di nav xwendî Qbajarîyan da zQ piş-ve diçe.Ev pişveçûnhewcedariya şazkiri-na partiyeke mezin G

demokratîk dide pey-dakirin jibo civandinabajarî Q gundiyinKurd i s t ani . Di tebaxa1945an de PDK a Ira-ni ti danîn.Roja 22çile 1946an,di civî-neke mezin de.Qazîyihemed , sermiyani PD

K I , 1 i ber geli >a h a -badi Q şandîyin hemînavçeyên kurdin libakuri Saq i zi , KomaraKurdistani îlan dike.Hikûmeteke 13 endamsazdibe.Qazî dibe serek Komar .

knmaramahabadê

Ev Komar j i sal e-kî kimtir dijî li gelek ji daxwazin salaneyin geli kurd bi -cih tîne.Zmani kurdîdibe zmani resmî yiîdare û xwendegahan.Rojname Q kovarinkurdî dertin.Di navwan de Kurd i s t an (or-gana PDKI) ; Halala(Lale),kovara jinan;CrGgalî yindalan,ji bozaroyan . Tiyatroyekekurdî ti rastkirin .

Peywendîyin ticarîyin bi Sovyetistanire jiyana aborî geşdike. >a 1 G gundinmalxweyên "caş" ligundiyan û li Barza-nîyan tin belav ki -rin.Di şGna leşker G

polîsê Şah da Pêşmerga ti sazkirin û Mustafa Barzanî,bi rut-ba genera 1 , d ibe se-rokipi şmer gan . D i ka-nGni de,leşkerin Iranî bi arîkariya Ingilîz G Amerîkanîyanpişiyê Komara Demök-ratin Azerbeycani,dGre ya Kurdistanidiperç iqînin . Li Azer

de li Şemdînan 220serekeşîr,şix G mela -yin kurd dicivîne Gbi wan ra şiwra saz-kirina KurdistanekeyekbGyî Q serbixwedike.Şeri azadiyaKurda heta dawîya sala

18 82a dikişîne,sirgûna Şix Ubeydullah ,

hevalbendiya(tifaqa)Iran G Osmaniyan ewîdi xwîni de difetisîne .

nêzî me,di sedsa-la XiJ 'a de,serxwebG-nin xurttir yin Smaîl Axa Simko ne.Sereki eşîra Şikakan.Simkopey peymana SevriQ tevgera Şêx (tahmûdBerzencî li Kurdistana Iraqi.serî hiltî-ne.Tevahiya navçeyênli rojava gola Urmi-ye ji sala 1920 heta1925 di bin destê wî

de ne G Simko dozaserxwebGniya Kurdis-tani dike.Di sala.l>923an de diçe Silêma-niyi dîtina Şix Ka h -mGd jibo giridanatevgerin kurdin IranG Iraqi.Simko ji alîleşkerî û şer daxurt e li ji alî si-yasî de tevgera wîqels e,biserî,bi tenzîmeke siyasîya mo -dern,bi bername ye .

Cêribandinin siyasî

8

G diplomatîkên sero-kan tune ne.Casûsiningilîz Simko dixapînin pi serekê Sirya-nîyin Wirmi far Şe -mGn didin kuştin.YinŞah Riza(ku di sala1925an bi arîkariya

Ingilîza darbe kiri-bG G xwe Şah îlan kiribG) wî vedixwînin(dawet dikin)Şîno jibo "mizakereyên siyasî" Roja 21i hezîran1930 generalin Şahin ku bi Simko re"mizakere" dikirin wîbi bibextî dikujin .

Tevgera biserî mayî,wek ya Bar zanî , d ipe-1 i şe .

Salekî piştî kuş-t ina Simko , Caf erSultan li nîvroyaKurdistana Irani se-rî hiltîne.Li ev serxwerabGn jî ti perçTqand in .

Be rb içav t ir în tevgerin azadixwazênkurd in Irani, bêgG-man Komara fahabadiye.Emi di wibiyê deli ser dîroka wi yarengîn G dewlemenddGr G dirij binivî -sin . Bi kur tî : Di 20 êtebax 1941an da leş-kerin hevalbendan ,

sovye tî , ingi 1 î z G a-merîkanî dikevin Irani . Hikûme t eka qelsli Tehrani şûna RezaŞah d ig ir e . Ing i 1 îz ûAmerîkanî nîvro ya Iranê, leşkerê sor jîbakGri îşxal dikin .

Partiyin siyasiyinheta hindi veşarî,gelin bindest ji vê valahiya siyasî istîfade d iki n .

Perçekî welatikurda dervayî işxalahevalbende ye.Kaha -bad d i . navend a (mer keza)vê navçeya Azadda ye.Di 1942an deli wir Komala JiyanîKurdistan roji dibî-

ne Q di nav xwendî Qbajarîyan da zQ piş-ve diçe.Ev pişveçûnhewcedariya şazkiri-na partiyeke mezin G

demokratîk dide pey-dakirin jibo civandinabajarî Q gundiyinKurd i s t ani . Di tebaxa1945an de PDK a Ira-ni ti danîn.Roja 22çile 1946an,di civî-neke mezin de.Qazîyihemed , sermiyani PD

K I , 1 i ber geli >a h a -badi Q şandîyin hemînavçeyên kurdin libakuri Saq i zi , KomaraKurdistani îlan dike.Hikûmeteke 13 endamsazdibe.Qazî dibe serek Komar .

knmaramahabadê

Ev Komar j i sal e-kî kimtir dijî li gelek ji daxwazin salaneyin geli kurd bi -cih tîne.Zmani kurdîdibe zmani resmî yiîdare û xwendegahan.Rojname Q kovarinkurdî dertin.Di navwan de Kurd i s t an (or-gana PDKI) ; Halala(Lale),kovara jinan;CrGgalî yindalan,ji bozaroyan . Tiyatroyekekurdî ti rastkirin .

Peywendîyin ticarîyin bi Sovyetistanire jiyana aborî geşdike. >a 1 G gundinmalxweyên "caş" ligundiyan û li Barza-nîyan tin belav ki -rin.Di şGna leşker G

polîsê Şah da Pêşmerga ti sazkirin û Mustafa Barzanî,bi rut-ba genera 1 , d ibe se-rokipi şmer gan . D i ka-nGni de,leşkerin Iranî bi arîkariya Ingilîz G Amerîkanîyanpişiyê Komara Demök-ratin Azerbeycani,dGre ya Kurdistanidiperç iqînin . Li Azer

Qazî Mihemedbeycani bi hezarandemokrat tin kuştin.22 sebat 1947, piştîmizakere Q peyivdariyin bi Şahi Irani reBarzanî xwe ber bi Iraqi f ir ehd ikşînin Gdi wi navi de şşerileşkerin Irani dikingelek ji wan dikujinan dîl di gir in .

30 adar 1947:QazîHhemed, brayi wîSadr Qazî Q pismamiwî Seyf Qazî li Fahabadi li meydana ÇarÇira tin bidardakirini.Di roj Q hefteyinpişt de di bajarinKurdistani yin dinde şerkarin kurd insereke tin girtin Qkuş t in .

Geli kurd rojin azadî Q bextewariyiyin dema Komara Kur-distani hijî bi bîrtîne.Şeş sal piştîketina Komari.di helbijartinin 1952an denamzitin PDKI di nav80% G 99%dengan dis-tînin.Li Tehran hel-bijartinan betal di-ke.Di wi sali de gundîyin navçeya BokanG Iahabadi,di bin serokatiya PDKI de se-rî hiltînin,li bisernakevin.Di referenduma 3 tebax 1953an degeli kurd çibigre bi

temamî li dijî Şahjibo Dr *o saddşqdepg dide.Li Kahaba-di ji 5000 dengan teni 2 j ibo Şah in .

Dr Josaddeq dix -wast nefta Irani jitalana şirketin ingilîz G amerîkanî xe -las ke.Celin Irani ,

wekî geli kurd,piştawî digirtin.Li ev lihesabi emperyalîzmatalanker ne dihat.Roja 19 tebax 1953 a ,

CIA amerîkanî darbe-kî leşkerî dike liTehrani . Şahi ku revîyabG Romayi vedigereser text.Girtin G

kuştina pişverGyandestpidike;G talanadewl emend iyin Iraniji beri xurttir domd i k e .

Geli kurd di ho -yin dijwarin zordes-tiya Şah da jî şerixwe yi azadîxwaz di-de aj o tin . Bi sedanşerkarin kurd tinkuştin an girtin.Hinji wan wekî Azîz YG-sefî G Jfenî BilGryanewi 25 sal di zinda-nin Şahi zorkar dabimînin.Di destpika1956an de Kurdin Ci-wanro serî li berzordestiya sazGmanaŞah radikin.SerxwerabGna wan ewi bi tev-karîya leşkerin iranG Iraqi bi perçiqan-din.Piştî şerekî di-rij G mirxasane kelaCiwanroyi , sembo 1 a a-zadiya Kurdan , dikeve.

gerîlla gundîyanŞerê çekdari da -

wîn yi salin 1967- 19

68 bGn.Ew di zivistana 1967an li navçeyaMh ab ad-Serdeşt-Bani3i bin seroka t iya"Komîta şoreşger"a PDKIdestpikir G 18meh dinav bidengî , tecrî tî ,

û tunebûni de domkir.Piştî kuştina serokin wî Şerîf Zade,Ab d u 1 1 a h >G î n î G Ye -la Aware,ev "gerillagundiyan"jî berebereqels bG Q ş ike s t .

Ev şerên merxasîbi teni nikaribûn jiheqi sazûmana xwîn -

rij G zorkara Şah bihatana der.Li . heryek ji wan darbekîli hîmin vi kela zordestiyi xist,her yekji wan gora şahîtiyikola, her yek ji wanarîkariya hişyarbGnQ tigihiştina siyasîya geli kurd kir.HişyarbGna neteweyî.ye-kîtiya siyasî ya Kurdin Iran rehin xweji van şerin siyasî,ideoloiîk Q çekdarî-yin salan dikşînin .

Keyweyin tikoşîni ne,ne yi mucîzi.Di dîroki de mucîze tune ye.

KURDISTANA IRAQEsPARTIYEKE NÛ*Li gora Nûçeyên ku ji kanîyên agahdar gi

hîstine me di meha tebaxê de "BizûtneweySosyalîstî Kurdîstan" a Resûl Jlamand û "Ko-mîta Amadekirina PDK Iraqê"ya Dr Mahmûd te-vî hin kes û komikan gihîştine hev.bi hevra partiyeke nû danîne.Navê vê partiyê Partiya Sosyalîsta Yekbûyî ya Kurdîstanê ye ûew ji niha ve xwedîyê 2500 pêsmergan e.CHê-za leskerî ya d iduy a , p iş t î "IJiyadŞ " J " Bizû t -neweya"a Resûl Mamend di destpêka s.alê ji"keysperestên Yekîtiya Nîştîmanî"ya Talaba-nî qetîyabû.

Qazî Mihemedbeycani bi hezarandemokrat tin kuştin.22 sebat 1947, piştîmizakere Q peyivdariyin bi Şahi Irani reBarzanî xwe ber bi Iraqi f ir ehd ikşînin Gdi wi navi de şşerileşkerin Irani dikingelek ji wan dikujinan dîl di gir in .

30 adar 1947:QazîHhemed, brayi wîSadr Qazî Q pismamiwî Seyf Qazî li Fahabadi li meydana ÇarÇira tin bidardakirini.Di roj Q hefteyinpişt de di bajarinKurdistani yin dinde şerkarin kurd insereke tin girtin Qkuş t in .

Geli kurd rojin azadî Q bextewariyiyin dema Komara Kur-distani hijî bi bîrtîne.Şeş sal piştîketina Komari.di helbijartinin 1952an denamzitin PDKI di nav80% G 99%dengan dis-tînin.Li Tehran hel-bijartinan betal di-ke.Di wi sali de gundîyin navçeya BokanG Iahabadi,di bin serokatiya PDKI de se-rî hiltînin,li bisernakevin.Di referenduma 3 tebax 1953an degeli kurd çibigre bi

temamî li dijî Şahjibo Dr *o saddşqdepg dide.Li Kahaba-di ji 5000 dengan teni 2 j ibo Şah in .

Dr Josaddeq dix -wast nefta Irani jitalana şirketin ingilîz G amerîkanî xe -las ke.Celin Irani ,

wekî geli kurd,piştawî digirtin.Li ev lihesabi emperyalîzmatalanker ne dihat.Roja 19 tebax 1953 a ,

CIA amerîkanî darbe-kî leşkerî dike liTehrani . Şahi ku revîyabG Romayi vedigereser text.Girtin G

kuştina pişverGyandestpidike;G talanadewl emend iyin Iraniji beri xurttir domd i k e .

Geli kurd di ho -yin dijwarin zordes-tiya Şah da jî şerixwe yi azadîxwaz di-de aj o tin . Bi sedanşerkarin kurd tinkuştin an girtin.Hinji wan wekî Azîz YG-sefî G Jfenî BilGryanewi 25 sal di zinda-nin Şahi zorkar dabimînin.Di destpika1956an de Kurdin Ci-wanro serî li berzordestiya sazGmanaŞah radikin.SerxwerabGna wan ewi bi tev-karîya leşkerin iranG Iraqi bi perçiqan-din.Piştî şerekî di-rij G mirxasane kelaCiwanroyi , sembo 1 a a-zadiya Kurdan , dikeve.

gerîlla gundîyanŞerê çekdari da -

wîn yi salin 1967- 19

68 bGn.Ew di zivistana 1967an li navçeyaMh ab ad-Serdeşt-Bani3i bin seroka t iya"Komîta şoreşger"a PDKIdestpikir G 18meh dinav bidengî , tecrî tî ,

û tunebûni de domkir.Piştî kuştina serokin wî Şerîf Zade,Ab d u 1 1 a h >G î n î G Ye -la Aware,ev "gerillagundiyan"jî berebereqels bG Q ş ike s t .

Ev şerên merxasîbi teni nikaribûn jiheqi sazûmana xwîn -

rij G zorkara Şah bihatana der.Li . heryek ji wan darbekîli hîmin vi kela zordestiyi xist,her yekji wan gora şahîtiyikola, her yek ji wanarîkariya hişyarbGnQ tigihiştina siyasîya geli kurd kir.HişyarbGna neteweyî.ye-kîtiya siyasî ya Kurdin Iran rehin xweji van şerin siyasî,ideoloiîk Q çekdarî-yin salan dikşînin .

Keyweyin tikoşîni ne,ne yi mucîzi.Di dîroki de mucîze tune ye.

KURDISTANA IRAQEsPARTIYEKE NÛ*Li gora Nûçeyên ku ji kanîyên agahdar gi

hîstine me di meha tebaxê de "BizûtneweySosyalîstî Kurdîstan" a Resûl Jlamand û "Ko-mîta Amadekirina PDK Iraqê"ya Dr Mahmûd te-vî hin kes û komikan gihîştine hev.bi hevra partiyeke nû danîne.Navê vê partiyê Partiya Sosyalîsta Yekbûyî ya Kurdîstanê ye ûew ji niha ve xwedîyê 2500 pêsmergan e.CHê-za leskerî ya d iduy a , p iş t î "IJiyadŞ " J " Bizû t -neweya"a Resûl Mamend di destpêka s.alê ji"keysperestên Yekîtiya Nîştîmanî"ya Talaba-nî qetîyabû.

YENPiştt qetiban

nê qast 15 komete,Hin ji wan şaxên hytn3 Tûdeh3 Zehmetkêkên ctgeht (mahattwan ji 15-20& na b

Li dervayt vayên piçûk hêza siydan û him ti bajardistanê ti dora xwbenda dêrtn da emVan hêzan pêşkêşt

dina sazûmana Şah , ti Kurdista-kom û komikên siyast peyda bûn%êzên siyast yên Irant (Fedaş) ne;hinên din3komikên piçû -t) ne 3ku carna hejmara endamênihure .

n komikên xwendekar û burjûwa-ast ya sereke 3ya ku him ti gunan piraniya fireh a getê Kur -e dicivtne 3bêgûman3PDKI ye. Diçend agahdariyên kurt ti eerxwendevanên xwe dikin.

PDK A IRANE"Partiya

hemed",PDKI,s alin şeri sîdeolojîk îrtirîn partîyya ne-dînî yya Ir ani ye .

giştî ya refli ser "Komamî" , he lb i j arQasimlQ wekîdeyi Kurdist>'e c 1 i s a Pisptahiya vi paawakî ze 1 alr in . Hi d i mîwe ya eşkerea 3i adari , P000 ke sin j iyin Kurd i s t ahatî 1 i b a j ab adi c ivand iqewimandin bvanin hindur

Q a z î Fi -p i ş tî 34i yasî G

o mezin-a s iyas îa tevahiBoyko taer endumar a I sl a-t ina Dr

nemînenani j iboor an xur

r t iyi b id iyar kitînga x-ya pi şînDKI 200-

ç ar al îna Iranir i Ya. h a -bû G e val a nire

G b iya-

nî ( ecneb(1) . BGyedawîn roa j o Q bezin demoni nîşan

Xizamokr atîkhevker atîka îdaba j ar Qd is tanico tkar , tQ xwendidora wigund iyinsaya par

bûyî he tmelayinr aniya gû i vi xirî zmi , j ixor taniyna s in .

î ) ki sand ibGrin hef tin1 a wî ya pi şrhevkeri hi-kratîkin Ira

dan .

siyasiya

, pi şverûPDKI di

r a p irannavç eyinde karkeicirin pyin kurdc ivand .

biaxintîyê çeka mamo s tdemokr a tel i kurdza j i se

nexwe ş ii dûr d e

de-,ber

pr a

iy aKur

riçGk

liJibi

dar-e G

pi-xwe

kta-yê

di-

Partîya Qazî MihemedPDKI di tebaxa awahîyeke siyasî ya

1945an da saz bG.Be- nG j en (modern) bG .

rî danîna wi xwendî Veşarî dixebitî G şaG bîrewerin Kurd di xin wi ne tenê liîlona 1942an de Ko- Irani li li Iraqê.limala Jiyanî Kurdis- Hîsil, KerkGk , Erbîl ,

tan rastkiribGn. Ko- Silimaniye, Rewandûzmala di demekî kin Q Şeqlawa Q heta lida xebatkarin bajar Tirkiyi jî vebûbûnî gundan berbixwe ki (2). Komala, }werûşandibG, li ew bi- netewepariz bG û en-des tûr , biber nameyeke dametiya yin ku himsiyasî ya ronak, bi dê himjî bavi wan10

ne Kurd bGna qebGlnedikir. Hoyên hin-dur G derva j ibo irîşa hizin pişverû destdiba. Leşkerin sor liWirmê bûn yin IngilîzG Amerikanî ]î nav-çeyên jirî fsqi^i işrxal dikirin. Di nav-Çeyin mayîn de ( Fahabad, Banê, BGkan,Na-xadey hwd) va lahiyekesiyasî hebû G diviyabQ ku Kurd wê bikarbînin. Ji vi bûne ,

cihayekî siyasîyi fireh, xwediyi bernameG bidehhezaran enda-man hewce bG. Lomadi tebaxi partîyekenû bi navi "Hizbî Demokra tî Kurdistan"hate danîn di bin serokatiya Qazi Mhe-mad G bi ketina hemîendamin komala G ge-lek kes G hawirin welatpirizin din.

Partiya nG bi lejkeri sor Q bi demok-

(1) Binhêre rodnamafransiz a navdar "LeMonde" a 5.3.1979.(2) Binhêre benda Ar-chie Roosevett Jr.3"La Rêpubtique Kurdede Mahabad" di "LesKurdes et te Kurdis-tan" 3 Paris 3 1978 .

YENPiştt qetiban

nê qast 15 komete,Hin ji wan şaxên hytn3 Tûdeh3 Zehmetkêkên ctgeht (mahattwan ji 15-20& na b

Li dervayt vayên piçûk hêza siydan û him ti bajardistanê ti dora xwbenda dêrtn da emVan hêzan pêşkêşt

dina sazûmana Şah , ti Kurdista-kom û komikên siyast peyda bûn%êzên siyast yên Irant (Fedaş) ne;hinên din3komikên piçû -t) ne 3ku carna hejmara endamênihure .

n komikên xwendekar û burjûwa-ast ya sereke 3ya ku him ti gunan piraniya fireh a getê Kur -e dicivtne 3bêgûman3PDKI ye. Diçend agahdariyên kurt ti eerxwendevanên xwe dikin.

PDK A IRANE"Partiya

hemed",PDKI,s alin şeri sîdeolojîk îrtirîn partîyya ne-dînî yya Ir ani ye .

giştî ya refli ser "Komamî" , he lb i j arQasimlQ wekîdeyi Kurdist>'e c 1 i s a Pisptahiya vi paawakî ze 1 alr in . Hi d i mîwe ya eşkerea 3i adari , P000 ke sin j iyin Kurd i s t ahatî 1 i b a j ab adi c ivand iqewimandin bvanin hindur

Q a z î Fi -p i ş tî 34i yasî G

o mezin-a s iyas îa tevahiBoyko taer endumar a I sl a-t ina Dr

nemînenani j iboor an xur

r t iyi b id iyar kitînga x-ya pi şînDKI 200-

ç ar al îna Iranir i Ya. h a -bû G e val a nire

G b iya-

nî ( ecneb(1) . BGyedawîn roa j o Q bezin demoni nîşan

Xizamokr atîkhevker atîka îdaba j ar Qd is tanico tkar , tQ xwendidora wigund iyinsaya par

bûyî he tmelayinr aniya gû i vi xirî zmi , j ixor taniyna s in .

î ) ki sand ibGrin hef tin1 a wî ya pi şrhevkeri hi-kratîkin Ira

dan .

siyasiya

, pi şverûPDKI di

r a p irannavç eyinde karkeicirin pyin kurdc ivand .

biaxintîyê çeka mamo s tdemokr a tel i kurdza j i se

nexwe ş ii dûr d e

de-,ber

pr a

iy aKur

riçGk

liJibi

dar-e G

pi-xwe

kta-yê

di-

Partîya Qazî MihemedPDKI di tebaxa awahîyeke siyasî ya

1945an da saz bG.Be- nG j en (modern) bG .

rî danîna wi xwendî Veşarî dixebitî G şaG bîrewerin Kurd di xin wi ne tenê liîlona 1942an de Ko- Irani li li Iraqê.limala Jiyanî Kurdis- Hîsil, KerkGk , Erbîl ,

tan rastkiribGn. Ko- Silimaniye, Rewandûzmala di demekî kin Q Şeqlawa Q heta lida xebatkarin bajar Tirkiyi jî vebûbûnî gundan berbixwe ki (2). Komala, }werûşandibG, li ew bi- netewepariz bG û en-des tûr , biber nameyeke dametiya yin ku himsiyasî ya ronak, bi dê himjî bavi wan10

ne Kurd bGna qebGlnedikir. Hoyên hin-dur G derva j ibo irîşa hizin pişverû destdiba. Leşkerin sor liWirmê bûn yin IngilîzG Amerikanî ]î nav-çeyên jirî fsqi^i işrxal dikirin. Di nav-Çeyin mayîn de ( Fahabad, Banê, BGkan,Na-xadey hwd) va lahiyekesiyasî hebû G diviyabQ ku Kurd wê bikarbînin. Ji vi bûne ,

cihayekî siyasîyi fireh, xwediyi bernameG bidehhezaran enda-man hewce bG. Lomadi tebaxi partîyekenû bi navi "Hizbî Demokra tî Kurdistan"hate danîn di bin serokatiya Qazi Mhe-mad G bi ketina hemîendamin komala G ge-lek kes G hawirin welatpirizin din.

Partiya nG bi lejkeri sor Q bi demok-

(1) Binhêre rodnamafransiz a navdar "LeMonde" a 5.3.1979.(2) Binhêre benda Ar-chie Roosevett Jr.3"La Rêpubtique Kurdede Mahabad" di "LesKurdes et te Kurdis-tan" 3 Paris 3 1978 .

KURDISTANÊratin Azerbaycani vegiridanin xwe çi di-ke Q roja 22.1. 1946an "Dewleta CumhGrî-ya Kurdistani" li Mahabadi îlan dike.Sermiyani PDKI.Qazî H-hemed dibe sereki vikomara ku ewi 11 mehbijî,G rGpelekî nGveke di dîroka şerinazadîxwazin gelikurd da .

PDKI vi Komaraşîna Kurdistani danibG Q werîsi wi ye .

Ev , yek j i kaniyinxurtahiya wê ya nav"xelki nexwendî" ye .

Pir kes hi Qazî töhemed wekî "welî" dizanin Q dihebînin(3) ,

hHtHXHÎxebata wî ya j ibo geli Kurdistani ji bîrnakin G dixwazin ewbixwe Q zaroyin wanli ser "riya wî yapîroz" bimeşin^ jibopartiya wî bixebitî-nin .

Ji ketina KomaraMahabadi bi şûn dasalin dirijin şeriveşarî,yin kuştan ,

zîndan û şarederî

Ji ketina KomaraMahabadi bi şGn dasalin dirijin şeriveşarî, yin kuştin,zîndan Q şarederîdestpikirin jibo mî-lîtanin PDKIyi.Piştîbi dar da kirina Qa-zî yihemed Q du wezî

(3) Nêztkt sêsed salpiştî mirina wt 3goro.zaneyê kurdê navdarEhmedê Xant jt troti Kurdistana Tirki-yê tê "hebandinê" . Jibo Kurdên navçeya A-girt 3Xant "wetiyê X-wedê" bû!

rin wî di berbanga30adar 1947an,bi sedanendamin PDKI hatin

girtin G gelek jiwan hatin kuştin. Ligeli kurd 1 i pi ş tawan bG.Ewi di helbi-jartinin 1952 an de"Partiya Qazî" ji sedî 80 heta 99in den-gan bistîne li navçeyin kurd û dîsa wisali ji serhilanînagundiyin B<$kani reserokatî bike.

Piştî derbeya CIAya 19tebax 1953a, Qvegera Şah , zo rdes tî-ya sazûmana Tehranihê dijwartir dibe,bihezaran demokrat tingirtin.Di nav wan debi sedan endamin PD-KI hene G ewi du j i

wan Azîz YGsefî Q Xenî BilGryan 2 5 saldi zîndanin Şah dabimînin.Yin ku li

derva ne , j i 1961 anbi şûn da di ber şe-ri siyasî de,bi arî-kariya tevgera Kur -din Iraqi bilî ne.Lidi 1966an de Barzanîpeywendiyên xwe _

Şah xweş dike Q arî-kariyê rasterast distîne.ji Kurdên Irani"cemidandina şeri dijî Şah"dixwaze. Hiiiji wan serî ditewîninli ber fermana Serokhinin din vedigerinIrani "Gerîlla Gundîyan" ya 1967-1968 arididin destpikirin Q18 meh şer dikin.Ewiji wan.Abdullah MQî-

11

KURDISTANÊratin Azerbaycani vegiridanin xwe çi di-ke Q roja 22.1. 1946an "Dewleta CumhGrî-ya Kurdistani" li Mahabadi îlan dike.Sermiyani PDKI.Qazî H-hemed dibe sereki vikomara ku ewi 11 mehbijî,G rGpelekî nGveke di dîroka şerinazadîxwazin gelikurd da .

PDKI vi Komaraşîna Kurdistani danibG Q werîsi wi ye .

Ev , yek j i kaniyinxurtahiya wê ya nav"xelki nexwendî" ye .

Pir kes hi Qazî töhemed wekî "welî" dizanin Q dihebînin(3) ,

hHtHXHÎxebata wî ya j ibo geli Kurdistani ji bîrnakin G dixwazin ewbixwe Q zaroyin wanli ser "riya wî yapîroz" bimeşin^ jibopartiya wî bixebitî-nin .

Ji ketina KomaraMahabadi bi şûn dasalin dirijin şeriveşarî,yin kuştan ,

zîndan û şarederî

Ji ketina KomaraMahabadi bi şGn dasalin dirijin şeriveşarî, yin kuştin,zîndan Q şarederîdestpikirin jibo mî-lîtanin PDKIyi.Piştîbi dar da kirina Qa-zî yihemed Q du wezî

(3) Nêztkt sêsed salpiştî mirina wt 3goro.zaneyê kurdê navdarEhmedê Xant jt troti Kurdistana Tirki-yê tê "hebandinê" . Jibo Kurdên navçeya A-girt 3Xant "wetiyê X-wedê" bû!

rin wî di berbanga30adar 1947an,bi sedanendamin PDKI hatin

girtin G gelek jiwan hatin kuştin. Ligeli kurd 1 i pi ş tawan bG.Ewi di helbi-jartinin 1952 an de"Partiya Qazî" ji sedî 80 heta 99in den-gan bistîne li navçeyin kurd û dîsa wisali ji serhilanînagundiyin B<$kani reserokatî bike.

Piştî derbeya CIAya 19tebax 1953a, Qvegera Şah , zo rdes tî-ya sazûmana Tehranihê dijwartir dibe,bihezaran demokrat tingirtin.Di nav wan debi sedan endamin PD-KI hene G ewi du j i

wan Azîz YGsefî Q Xenî BilGryan 2 5 saldi zîndanin Şah dabimînin.Yin ku li

derva ne , j i 1961 anbi şûn da di ber şe-ri siyasî de,bi arî-kariya tevgera Kur -din Iraqi bilî ne.Lidi 1966an de Barzanîpeywendiyên xwe _

Şah xweş dike Q arî-kariyê rasterast distîne.ji Kurdên Irani"cemidandina şeri dijî Şah"dixwaze. Hiiiji wan serî ditewîninli ber fermana Serokhinin din vedigerinIrani "Gerîlla Gundîyan" ya 1967-1968 arididin destpikirin Q18 meh şer dikin.Ewiji wan.Abdullah MQî-

11

MAMOSTA NUSEYNI.'HER TIŞT JIBO AZADIYA GELE KURD

nî.Şerîf Zade Q FelaAware di qada şer debikevin Q Siliman >Qînî tevî 40 endaminPDKI bi destin piş -mergin Barzanî bingirtin Q teslîmi Irani kir in .

Piştî lihevhatinaKurdî-Iraqî ya 11 a-dar 1970i peywendî -yin PDK yin Iran Q

Iraqi-piçek çitir dibin.Partiya Irani biketina gelek endamindemokrat G pişverG--yin nû ji xiza "bar-zanîst" difilite.rû-çikekî nG antî-emperlîst , antî-feodal , p 'e fverû dide xwe.Di he-zîran 1971an de Kon-feransa Illa KomîtaNawendî ( ^erke zî) yanû dib i j ir e , de s tGr G

bernameya nû hazirdike.Ewi Kongra IV aku di îlona 1973 an

12

da bi beşdariya 49nonerin ji hindur G

dervahatî dicive, vixiza pişverG bipeji-rîne(tesdîq bike) G

hilmekî nG bide şerisiyasî Q îdeolojîk êjibo "wel gerand inasazQmana dîktatoriyaalîgiri emperyal î zmi,danîna hikûmetekî demokratîk a ku azadî-yin hemî gelin Irani,mafin wan ên otonomiyi di nav çarçeva I-rani de binase".Dos-tin me,dibije berna-ma nîn,hfemî demokratin , parizkar in mafinmirovî ne,tevgerinrizgarîxwaz Q wela -tin r i zgarkir iyin cihana 3a ne . Walatinsosyalîst G ramanatevane ya pişverG yac i hani ye .

Berî qelibandinasazGmana Şah,li Kur-

dLstani dervayî PDKIhizeke siyasî ya kurdî an îranî tune bG~Celi kurd ne di binserokatiya Ayatulla-han li bi rehberiyapartiya xwe şer kir.Şîara PDKI " 5wudmux-tarî bo Kurdan,demokrasî bo Iran" berebêre bG ya hemî hizinsiyasiyin Kurdistani.

Navdartirin sere-kin PDKI.Dr Abdulrahman QasimlG G >enîBilQryan in.A. Qasimlm doktori aborî(ekönomî) ye G bi salanli Zanîngeha Pragi(Çeko s lovakya) dersdaye . Li ser dîrok G

aboriya Kurdistanipirtûk G bendan nivîsiye G nivîsarin wîli çend zimanin biyanî derke tine .

MAMOSTA NUSEYNI.'HER TIŞT JIBO AZADIYA GELE KURD

nî.Şerîf Zade Q FelaAware di qada şer debikevin Q Siliman >Qînî tevî 40 endaminPDKI bi destin piş -mergin Barzanî bingirtin Q teslîmi Irani kir in .

Piştî lihevhatinaKurdî-Iraqî ya 11 a-dar 1970i peywendî -yin PDK yin Iran Q

Iraqi-piçek çitir dibin.Partiya Irani biketina gelek endamindemokrat G pişverG--yin nû ji xiza "bar-zanîst" difilite.rû-çikekî nG antî-emperlîst , antî-feodal , p 'e fverû dide xwe.Di he-zîran 1971an de Kon-feransa Illa KomîtaNawendî ( ^erke zî) yanû dib i j ir e , de s tGr G

bernameya nû hazirdike.Ewi Kongra IV aku di îlona 1973 an

12

da bi beşdariya 49nonerin ji hindur G

dervahatî dicive, vixiza pişverG bipeji-rîne(tesdîq bike) G

hilmekî nG bide şerisiyasî Q îdeolojîk êjibo "wel gerand inasazQmana dîktatoriyaalîgiri emperyal î zmi,danîna hikûmetekî demokratîk a ku azadî-yin hemî gelin Irani,mafin wan ên otonomiyi di nav çarçeva I-rani de binase".Dos-tin me,dibije berna-ma nîn,hfemî demokratin , parizkar in mafinmirovî ne,tevgerinrizgarîxwaz Q wela -tin r i zgarkir iyin cihana 3a ne . Walatinsosyalîst G ramanatevane ya pişverG yac i hani ye .

Berî qelibandinasazGmana Şah,li Kur-

dLstani dervayî PDKIhizeke siyasî ya kurdî an îranî tune bG~Celi kurd ne di binserokatiya Ayatulla-han li bi rehberiyapartiya xwe şer kir.Şîara PDKI " 5wudmux-tarî bo Kurdan,demokrasî bo Iran" berebêre bG ya hemî hizinsiyasiyin Kurdistani.

Navdartirin sere-kin PDKI.Dr Abdulrahman QasimlG G >enîBilQryan in.A. Qasimlm doktori aborî(ekönomî) ye G bi salanli Zanîngeha Pragi(Çeko s lovakya) dersdaye . Li ser dîrok G

aboriya Kurdistanipirtûk G bendan nivîsiye G nivîsarin wîli çend zimanin biyanî derke tine .

Fedayînê xelqDi hizin Iranî

yin pişverG da yin,ku li Kurdistani x~wediyi hebGneke ber-b içaYain , Fedayîni-Kelq in.Alîgirin wanxasme di nav keç G

xortin xwendî yin bajarin mezin de hene(Sanandac ,Kermanşah,Wirmi) .

"Çirîki Fedayî"hidi sazbGna xwe da,disala 1971an de,mafingelin bindestin oto-nomiyi qebûl kiribGG ji şoreşgerin Kurddixwast ku ew berî

Hizbê TûdehPartiya Kommunist

a resmîya Irani, TG-deh di sala 1941 ande sazbGye.Ew di sa-lin piştî şeri Ciha-ni II Q heta 1953 anxurttirîn partiya I-rani bû.Li xeletiyinbihesab G giranin serokatiya wi di demafosaddeq de G stema7ah wi gelek qels kir ibnn

TGdeh li ser pir-sa neteweyî heta îrohi tevgereke zelalne girtîye G di ber-nama xwe ya 1975 ande teni du paragrafcih dide vi pirsa ku2/3in gelin Irani e-leqedar dikeîEw xweparizkari "tevahiyaerdi Irane" Q "çandadewlemenda Iranî"(yarastî farisî) nîşandide li ji hikûmetaIranî nasîna "mafinne teweyî , c i vakî G

çandî yin hindikahi-yin neteweyiyin Ira-ni" d ixwaze .

Xurtahiya TGdehiqenc nayi zanîn.Nirevan alîgiriya wi ya'Komara Islamî" biqelsahiya wi ve girid id in .

hemîyan enerjîya xwebidin şeri rizgariyaneteweyîya gele kurdG bi vî awayî arîka-riya rizgariya gelinIr ani b ikin .

FedŞah dedin Xe1 an şer ibûnwan ditin . Dirên 10darbeydawe ş aŞah G

ay l

t evlq vri çG b i

vîrotji

-11in dnd sdi q

di demaî ki c a h î -e heş t sa-ekdarî ki-

dehan j işerî de kein şoreşgeseDate aaawîn wanazûmanaelLbandina

wi da rolekî mezinleyistin.Ew xwe"mar-ksîstin serbixwe" dihes ibînin . Ideolo j î G

pratîka wan a şoreş-ger ji wan ra di te-vahiya Irani de, linav xwendekar G sen-dîkayin karkerin nefti de gelek alîgir G

dilxwazan dane peydakirin.Li gora hin nêrevanan di tevahiyaIrani de qasî 15 000şerkarin wan in çek-dar G 150-200 hezardilxwazin wan hene .

ZehmetkêşKomel

şin Şoregre hemîdi s taninîye _ tme tki ş" (hin xor trin siwihene . ÇenKomala ks iya îrakurd nînmaoî zmij î he t ik

a Zehmetki-şger,li çibi

bajarin Kurşaxin xwe dai de ne " zehxeba tkar ) 1 i

Q xwendeka-yin Maoîzmid sed kes in,omikeke s iyanî ye , teni

e . Her wekîîro 1 i Ir aniîye Q xelki

dide revandin,me tki ş " e şkeremaoîzmi nakinalîgirin Enwernîşan didin ! Ji" so syalî zma ra"Rehber Enwer"rehberi proletEnwer Xoca be ,(musteqbel) biye . HQn me telokdî dizanin : " >ame Om e , xwe lîri me kom e ! "

"zeh -doza

li xweXoca

bo wanstî"ya

e. Kuaryayi

wibihivî

a kur-lxweyi1 i se-

Lê Talabanî?Hin hawirin tala-

banîst didin belavkirin ku ew li Iranixurt in,ku şoreşi ewd imeşînin , xelk biwan re ye.PDKI tenili îahabadi heye,hwd

Nirevan Q rojnamevanin bialiyin ku çQne Kurdistani G tiş-tan bi çavin xwe dî-tine bi vi propagan-da derewî dikenin.Kudermani keçel hebGnaewi pişî di seri xweda.Ku hiza TalabanîhebGna ewi li dijîfaşîzma Iraqi şer kira.Iro tevî 300- 40Ö

pişmergin dawîn inhi ku li dora wî ma-ne ew li gundekî Irani rûniştîye Q xeynîgotarin vala,"siyaseta navnetewî", dan Qstanin derva tiştekînake.Jibo wan siya -set derew e G di viriyi de ew rastî si-yasetzanin bi hempane .

Şîretekî: sibiroku Eskîmo li Cronlandi soreş kirin,li hiviya rojnama Q

"Spark" nemînin. Jiniha da zanibin kutiliya " Fam Celal"tiheye !

13

Fedayînê xelqDi hizin Iranî

yin pişverG da yin,ku li Kurdistani x~wediyi hebGneke ber-b içaYain , Fedayîni-Kelq in.Alîgirin wanxasme di nav keç G

xortin xwendî yin bajarin mezin de hene(Sanandac ,Kermanşah,Wirmi) .

"Çirîki Fedayî"hidi sazbGna xwe da,disala 1971an de,mafingelin bindestin oto-nomiyi qebûl kiribGG ji şoreşgerin Kurddixwast ku ew berî

Hizbê TûdehPartiya Kommunist

a resmîya Irani, TG-deh di sala 1941 ande sazbGye.Ew di sa-lin piştî şeri Ciha-ni II Q heta 1953 anxurttirîn partiya I-rani bû.Li xeletiyinbihesab G giranin serokatiya wi di demafosaddeq de G stema7ah wi gelek qels kir ibnn

TGdeh li ser pir-sa neteweyî heta îrohi tevgereke zelalne girtîye G di ber-nama xwe ya 1975 ande teni du paragrafcih dide vi pirsa ku2/3in gelin Irani e-leqedar dikeîEw xweparizkari "tevahiyaerdi Irane" Q "çandadewlemenda Iranî"(yarastî farisî) nîşandide li ji hikûmetaIranî nasîna "mafinne teweyî , c i vakî G

çandî yin hindikahi-yin neteweyiyin Ira-ni" d ixwaze .

Xurtahiya TGdehiqenc nayi zanîn.Nirevan alîgiriya wi ya'Komara Islamî" biqelsahiya wi ve girid id in .

hemîyan enerjîya xwebidin şeri rizgariyaneteweyîya gele kurdG bi vî awayî arîka-riya rizgariya gelinIr ani b ikin .

FedŞah dedin Xe1 an şer ibûnwan ditin . Dirên 10darbeydawe ş aŞah G

ay l

t evlq vri çG b i

vîrotji

-11in dnd sdi q

di demaî ki c a h î -e heş t sa-ekdarî ki-

dehan j işerî de kein şoreşgeseDate aaawîn wanazûmanaelLbandina

wi da rolekî mezinleyistin.Ew xwe"mar-ksîstin serbixwe" dihes ibînin . Ideolo j î G

pratîka wan a şoreş-ger ji wan ra di te-vahiya Irani de, linav xwendekar G sen-dîkayin karkerin nefti de gelek alîgir G

dilxwazan dane peydakirin.Li gora hin nêrevanan di tevahiyaIrani de qasî 15 000şerkarin wan in çek-dar G 150-200 hezardilxwazin wan hene .

ZehmetkêşKomel

şin Şoregre hemîdi s taninîye _ tme tki ş" (hin xor trin siwihene . ÇenKomala ks iya îrakurd nînmaoî zmij î he t ik

a Zehmetki-şger,li çibi

bajarin Kurşaxin xwe dai de ne " zehxeba tkar ) 1 i

Q xwendeka-yin Maoîzmid sed kes in,omikeke s iyanî ye , teni

e . Her wekîîro 1 i Ir aniîye Q xelki

dide revandin,me tki ş " e şkeremaoîzmi nakinalîgirin Enwernîşan didin ! Ji" so syalî zma ra"Rehber Enwer"rehberi proletEnwer Xoca be ,(musteqbel) biye . HQn me telokdî dizanin : " >ame Om e , xwe lîri me kom e ! "

"zeh -doza

li xweXoca

bo wanstî"ya

e. Kuaryayi

wibihivî

a kur-lxweyi1 i se-

Lê Talabanî?Hin hawirin tala-

banîst didin belavkirin ku ew li Iranixurt in,ku şoreşi ewd imeşînin , xelk biwan re ye.PDKI tenili îahabadi heye,hwd

Nirevan Q rojnamevanin bialiyin ku çQne Kurdistani G tiş-tan bi çavin xwe dî-tine bi vi propagan-da derewî dikenin.Kudermani keçel hebGnaewi pişî di seri xweda.Ku hiza TalabanîhebGna ewi li dijîfaşîzma Iraqi şer kira.Iro tevî 300- 40Ö

pişmergin dawîn inhi ku li dora wî ma-ne ew li gundekî Irani rûniştîye Q xeynîgotarin vala,"siyaseta navnetewî", dan Qstanin derva tiştekînake.Jibo wan siya -set derew e G di viriyi de ew rastî si-yasetzanin bi hempane .

Şîretekî: sibiroku Eskîmo li Cronlandi soreş kirin,li hiviya rojnama Q

"Spark" nemînin. Jiniha da zanibin kutiliya " Fam Celal"tiheye !

13

Jf NVCetMMh! M£ yfn/

biha raişt£ ketina Şah û ya qiştê ku peşmergên PDKI

zevtkirin3 Mahabad di nav azadiyeke temamt dtyatbê pottsê resmt3 bê teşkerê dewtett . Komttektşoreşt3 ji mttttanên siyast pêkhatt, karên bajêrdimeştne û xuya ye ku qenc ji heqê wan tê _ der.Pareka mezin a xetkê çekdar e tê kv.ştin ji berêkêmtir bûne û bazirgant, ku qagaxiya çekan , yaradyoyan, ya çixaran gir dike, di vê bihara 19-7 9an da geşbûnekt nû dinase .{*)

Jibo cihibûniya xwe ya neteweyî Q dînî çitir eşkere kingeli kurd(bi piraniya xwe yagiran sunnî) Êelayekî Mahabadi,ku bi baweriyin xwe yin welat-parizî G zanîna xwe ya firehti naskirin,dane piş.Li Kurdist ani , alîgirin wî wekî beri jire Mamosta dibijin li li berFaris G Azeriyan paya Ayatul -lah didini jibo xwe qenc ji bawermendin >umeynî,ku niha bGyeTmam,veqetînin .

M*t»o*u /««*«?»«îamosta Huseynî zaneyekî is

1 amî ye.Bejn b i 1 ind , z ir av , şi s tsalî li liserxwe ye.Weka mirovdînin din rGyekî wî yi diriji'< u ber bisipîbGng diçe heye Q

şaşikekî sipî dide seri xwe .

Li pişt camin stûren berçavkinw î nirîna baladar a jîrikekîd ib ir iqe . RGç iki wî,kubar G e-sîl.tejî qencîxwazî dixuye.Ja-neke muzmtna gewriyi t_ mecbQ-rî bi dengekî z i r av , t er ikî , q i-sekirini dike G carna bihîsti-na wî dijwar e.Li beli, kengîev deng di mîkroyin î-ahabaditi bihîstin xelk baladar û bi-deng dibe jibo dengi wî di hi-wirza xwe de neniximin . Kurd i s-tan hecî xetîbekî na,yi nîşanekî ye."Ez pişî Kurd,dûra rnisilman im" dibije Mamosta Huseynîgava ku pirs ji tê kirin.

14

Berî hemiyan , dixwaze bi-be yekkiri mezin i ku dika-ribe hemî çîn G qorên civa-kiyin xelki di nav yek hil-mekî welatparizî de bicivî-ne.Ew bigGman bi xiza siya-sî ya PDKI re ye G bi bixwexwe alîgiri " so sya 1 î zmekemaqûl" pişkiş dike.Pirtûkênîarx G Engels di kitibxana

wî da xwedî cih in,li ew nabe sparteki (delîli)marksîs-tiya wî,wekî hin rojname nivîsîn.Ew berî hemiyan bifelsefa islamî hatiye xwedîkirin û melayekî pişverQ yeku ji şoreşi bitir reformidixwaze.Li jibo bidestxistina xwe ser iya (o tonomi y a) Kur-distani di çarçeva Irani daşerkirini bidudilî, wa ' z di

t/e$e>AiniMê tek<bc*

Li pişt vî mirovdîni rû-sipî bejna kesekî din dixu-ye ku wî dide piş û j ibo bixwe neyi nasîni xwe vedişê-() Nûçegihanên me di meha ntsanê de çûbûn Kurdistana Iranêû ev benda han di gutanê de hatiye nvtstn3belgeyekî ti serbihara azadiyê ti Kurdistanê .

Em tro wê bêguhêrtn derdixin.

Jf NVCetMMh! M£ yfn/

biha raişt£ ketina Şah û ya qiştê ku peşmergên PDKI

zevtkirin3 Mahabad di nav azadiyeke temamt dtyatbê pottsê resmt3 bê teşkerê dewtett . Komttektşoreşt3 ji mttttanên siyast pêkhatt, karên bajêrdimeştne û xuya ye ku qenc ji heqê wan tê _ der.Pareka mezin a xetkê çekdar e tê kv.ştin ji berêkêmtir bûne û bazirgant, ku qagaxiya çekan , yaradyoyan, ya çixaran gir dike, di vê bihara 19-7 9an da geşbûnekt nû dinase .{*)

Jibo cihibûniya xwe ya neteweyî Q dînî çitir eşkere kingeli kurd(bi piraniya xwe yagiran sunnî) Êelayekî Mahabadi,ku bi baweriyin xwe yin welat-parizî G zanîna xwe ya firehti naskirin,dane piş.Li Kurdist ani , alîgirin wî wekî beri jire Mamosta dibijin li li berFaris G Azeriyan paya Ayatul -lah didini jibo xwe qenc ji bawermendin >umeynî,ku niha bGyeTmam,veqetînin .

M*t»o*u /««*«?»«îamosta Huseynî zaneyekî is

1 amî ye.Bejn b i 1 ind , z ir av , şi s tsalî li liserxwe ye.Weka mirovdînin din rGyekî wî yi diriji'< u ber bisipîbGng diçe heye Q

şaşikekî sipî dide seri xwe .

Li pişt camin stûren berçavkinw î nirîna baladar a jîrikekîd ib ir iqe . RGç iki wî,kubar G e-sîl.tejî qencîxwazî dixuye.Ja-neke muzmtna gewriyi t_ mecbQ-rî bi dengekî z i r av , t er ikî , q i-sekirini dike G carna bihîsti-na wî dijwar e.Li beli, kengîev deng di mîkroyin î-ahabaditi bihîstin xelk baladar û bi-deng dibe jibo dengi wî di hi-wirza xwe de neniximin . Kurd i s-tan hecî xetîbekî na,yi nîşanekî ye."Ez pişî Kurd,dûra rnisilman im" dibije Mamosta Huseynîgava ku pirs ji tê kirin.

14

Berî hemiyan , dixwaze bi-be yekkiri mezin i ku dika-ribe hemî çîn G qorên civa-kiyin xelki di nav yek hil-mekî welatparizî de bicivî-ne.Ew bigGman bi xiza siya-sî ya PDKI re ye G bi bixwexwe alîgiri " so sya 1 î zmekemaqûl" pişkiş dike.Pirtûkênîarx G Engels di kitibxana

wî da xwedî cih in,li ew nabe sparteki (delîli)marksîs-tiya wî,wekî hin rojname nivîsîn.Ew berî hemiyan bifelsefa islamî hatiye xwedîkirin û melayekî pişverQ yeku ji şoreşi bitir reformidixwaze.Li jibo bidestxistina xwe ser iya (o tonomi y a) Kur-distani di çarçeva Irani daşerkirini bidudilî, wa ' z di

t/e$e>AiniMê tek<bc*

Li pişt vî mirovdîni rû-sipî bejna kesekî din dixu-ye ku wî dide piş û j ibo bixwe neyi nasîni xwe vedişê-() Nûçegihanên me di meha ntsanê de çûbûn Kurdistana Iranêû ev benda han di gutanê de hatiye nvtstn3belgeyekî ti serbihara azadiyê ti Kurdistanê .

Em tro wê bêguhêrtn derdixin.

>Antzt u «_(/epfçT4Wfl 1RANÊ

azadiyê

re.Ev mirovi e^TaY._ -vc e&rareneLz m.^ove çekdar,mîlîtani8siya îye çeknasi xebatainerdî ye Pist-î _.*-.* T. "- . >c-riştL salen diri

jen sirguni li EwrGpa e~çend meh berî ketina Şah bidizi vegeriya welati xwe ji

1,11 bLde tevgeragiyanekexweserîXwaza(otonomîsta)kur

' Piştî ,947an bi reneiki bigidî hatibGni . Ev

igePerçiqandl

mLrovi veşarî.ku evqas xwes Ai? ar,_ ._7~» "Lzane xwe bid<=

Abd;îlbR°HXebateke **«*.£Abdul-Rahman QasimlG,sekre..xurtîglŞ^yi.PDKI ^-Ew biZlll !^karî dide Kamosta

S6!ni Jlb° bicihanîna ro-iî kJ ^ berhevkeri xelkixw. , !6 J1 temasên vekirîxwe dLde alî.Ew li mîtî J

be ku ? r^ dUin lê"bemî JIŞdU npb'\d6St da «

G tertîbe" li^"î.v" Per*al

-mdanin Şah da de b ,dlew bêwestivan asklr Lyedin FDK? , Jlyanekî nG di

_.DKI Va ku wekî FenîksîJi nu ve ii _.-,__ _. ~ iKSede. J axe dlze,bejn di

zaran T^ daWÎn da>bi he"-aran gundl jJL herten daxwaza endametiyê di -innî b0kad,r0yen 8iyasî kim«» î^uT ^ "" §dewlr f J blni nexwen-dewar u serwextiya siyasîyawext ^elel3' 6-PDKI '-*«*dinai?^ W6Xt 6 jib0 giha~-na milltanin hija.Li wext*

15

>Antzt u «_(/epfçT4Wfl 1RANÊ

azadiyê

re.Ev mirovi e^TaY._ -vc e&rareneLz m.^ove çekdar,mîlîtani8siya îye çeknasi xebatainerdî ye Pist-î _.*-.* T. "- . >c-riştL salen diri

jen sirguni li EwrGpa e~çend meh berî ketina Şah bidizi vegeriya welati xwe ji

1,11 bLde tevgeragiyanekexweserîXwaza(otonomîsta)kur

' Piştî ,947an bi reneiki bigidî hatibGni . Ev

igePerçiqandl

mLrovi veşarî.ku evqas xwes Ai? ar,_ ._7~» "Lzane xwe bid<=

Abd;îlbR°HXebateke **«*.£Abdul-Rahman QasimlG,sekre..xurtîglŞ^yi.PDKI ^-Ew biZlll !^karî dide Kamosta

S6!ni Jlb° bicihanîna ro-iî kJ ^ berhevkeri xelkixw. , !6 J1 temasên vekirîxwe dLde alî.Ew li mîtî J

be ku ? r^ dUin lê"bemî JIŞdU npb'\d6St da «

G tertîbe" li^"î.v" Per*al

-mdanin Şah da de b ,dlew bêwestivan asklr Lyedin FDK? , Jlyanekî nG di

_.DKI Va ku wekî FenîksîJi nu ve ii _.-,__ _. ~ iKSede. J axe dlze,bejn di

zaran T^ daWÎn da>bi he"-aran gundl jJL herten daxwaza endametiyê di -innî b0kad,r0yen 8iyasî kim«» î^uT ^ "" §dewlr f J blni nexwen-dewar u serwextiya siyasîyawext ^elel3' 6-PDKI '-*«*dinai?^ W6Xt 6 jib0 giha~-na milltanin hija.Li wext*

15

PASDAR : S.S. EN XWINREJEN XOMEYNI U BAJARE NAXADE [22 NISAN 1979]

bi desti wî nakeve,ew h ê dimeha nîsani de mecbGrî 1 i dj,jî hizin hikûmeti şerkirinêbû.

s a

U ne teni li dijî wan,wijî li dijî şîîyin fanatî

kên çend bajarin Kurdistaniku xwedî hindikahiyin Azerîne,Urmiya, Myanduab , Naxadi .

Li Urmiyi qişlin ordiyi,bi piraniya xwe ji leşkerinAzerî pikhatî.ne hatine si-tendin di sernilanîna xelkida.Leşker ber bi xelki çG G

hemî bi hev ra portreyin >umeynî hi lki ş and in . J i hingive,aqûbeteke dildarî leşkerG Pasdarin xumeynîst digiliîne hev.Di bajarin din inKurd i s t ani , rûni ş t evanin kî-j anan tievne j a t i r (homo j en t i r )

in , karb ide s t in dewleti siyaseta timzîndiya "perçe ke G

îdare ke" diajon.

Di1 ayi şsi salj î G kend amenin Kobû . He jkim bGnebûnakurd îAyatulhevs arxwe Q

ewî vînenas

1 ê sp aSaf tart okî ns ahnab i gi r tq i j ki r

Dînîcar kya d i r

demaîî Saan ve

u PDKkî kemî t ekmar a

1 i exume

d e t ilah hin Irs a zûm

d îndperGr ti . B

î Q kik ar iS iy aSin a G

in ê

dar ekur d Q

avên (

ketina Şah da,me-ftarî.ku teni ji

1 i Sanandaci d i-Q partiyin çep

vni SAVAKi diza -î >\inieynî danîalîgirin wî pirv j ibo nîşandanaynî st di vi kelar dikir.Cava kuikGmeta xwe danî,ani xisti destinana xwe cîwarkir,ari heta wi rojikir , çavnir iya qişi qişli,ewi tucaromîta wî ya leyisbGna xwe 1 i se rî ya bajari kurd

zG bihatina pa -

î d ini Sanandaci ,

sunnî , b i arîkar ipereyi'n)giran ji

16

PASDAR : S.S. EN XWINREJEN XOMEYNI U BAJARE NAXADE [22 NISAN 1979]

bi desti wî nakeve,ew h ê dimeha nîsani de mecbGrî 1 i dj,jî hizin hikûmeti şerkirinêbû.

s a

U ne teni li dijî wan,wijî li dijî şîîyin fanatî

kên çend bajarin Kurdistaniku xwedî hindikahiyin Azerîne,Urmiya, Myanduab , Naxadi .

Li Urmiyi qişlin ordiyi,bi piraniya xwe ji leşkerinAzerî pikhatî.ne hatine si-tendin di sernilanîna xelkida.Leşker ber bi xelki çG G

hemî bi hev ra portreyin >umeynî hi lki ş and in . J i hingive,aqûbeteke dildarî leşkerG Pasdarin xumeynîst digiliîne hev.Di bajarin din inKurd i s t ani , rûni ş t evanin kî-j anan tievne j a t i r (homo j en t i r )

in , karb ide s t in dewleti siyaseta timzîndiya "perçe ke G

îdare ke" diajon.

Di1 ayi şsi salj î G kend amenin Kobû . He jkim bGnebûnakurd îAyatulhevs arxwe Q

ewî vînenas

1 ê sp aSaf tart okî ns ahnab i gi r tq i j ki r

Dînîcar kya d i r

demaîî Saan ve

u PDKkî kemî t ekmar a

1 i exume

d e t ilah hin Irs a zûm

d îndperGr ti . B

î Q kik ar iS iy aSin a G

in ê

dar ekur d Q

avên (

ketina Şah da,me-ftarî.ku teni ji

1 i Sanandaci d i-Q partiyin çep

vni SAVAKi diza -î >\inieynî danîalîgirin wî pirv j ibo nîşandanaynî st di vi kelar dikir.Cava kuikGmeta xwe danî,ani xisti destinana xwe cîwarkir,ari heta wi rojikir , çavnir iya qişi qişli,ewi tucaromîta wî ya leyisbGna xwe 1 i se rî ya bajari kurd

zG bihatina pa -

î d ini Sanandaci ,

sunnî , b i arîkar ipereyi'n)giran ji

16

nav qorin kevnxelki j i xwe rda kiribû G liyan,xa*me PDKIvekiribû.çekintîkommunî zma dt anî . îwe zayaneşîî Saf tarî Q

ew qas xweş bG1 i bû. b ibe temy ê hikGme ti . Lesiyasî da,rewşcar tin dî tin ;

tucar hemî kevxwe di derbekî

eperes t tia alîgira

dijî piş, sef ereke

zengar iyes tpikî,nava melYu f t î z a d e,her yeksî lkari s

di leyisin awatiakarîn (iktirin (pîyo

de nade

ren

n pe_s

verû-tGj

in anb ikara yi

ne

çav

er eket ikinp irî-îdar )nin )piş .

tAHAH(i*rJ^e vçGna pişîn abitiari.

Saeta hiftîzade hi nehatibGrdi vi seri adari da, doradestpikirini ya Saftari bG.Rewşa ordiyi li Sanandaci nazik bG.Heta ningi,kesî irîşiwi ne kiribû li,her gav,irî-şeke dikaribû b iqewimiya . Hi^yarbûna nişkevayî ya welatpariziya kurdî bajir dikeland.Neşand in , daxuyanwerî ,mî tîngroj piştî roji li dû hev di-tiatin.PDKI sihetî kiribG, kuwekî lahabadi,bi zabit G leşkerin kurd re peywendî giri-de.Li serokatiya leşkerî,carkî devşewitî,ne xapiya bG G

hemî keSin şikdarin ku dika-ribûn bibin tievalbendin Kur-dan girtibG.Ji tirSa muhase-reke dirij ewî biryara ber -hevkirina stokin xwarini da-b G . >e 1 a Saftarî ji destdanî-na li ser kewarin genimi Sa-nandaci çitir tiştekî ne dî-bû.Li xelk,ku ji xwe ji ordiyi ne razî bQ.amade nîn bGku xwe ji bo wi bi nan bitii-1 e . Ew daket kuçan û neqaîli-ya xwe nîşan da . De 1 egasyone-ke ber bi Komîta ^limeynî çGji bo biryara xelki ji Saftarî re bide zanîn . No t irvaninçekdar agir kirin ser xelki.Rajarîyekî tiate kuştin.Ji şaşiyi her kes di ciyi xwe daşemirî.bG kevir.faşi kelekînezin pil bi pil ji nav xel-ki r abû .

- Bimr in ! Bimr in Savakî ! Bim-rin bibext! Herne ser xulamokên Şah!

Qîrîn û tiawar hildibGn ji vêderya mirovî ya ku bikelGbînber bi qişleyin ordiyi diki-şiya . Pişmergin PDKi kirin meşa wan r awe s tînin , yin ku se-rî dikişandin bitiişînin. Liletiiya mirovî di nav pil G

hiwirza xwe da wan jî da berxwe.Li jor.li seri giri kuli ordî cîwar e,zabit ferma-

*. . e /. _-nan drorryan u bilzubez mit-ralyoz li çar aliyin qişlidihatin rasfVin'n

PÊŞMERGEKÎ KURD Dl ŞERÊ NAXADÊ DE

Leşker hiştin ku ev pilinmirovî nizî derbin wan bibin.

Agir !

Di gavekî de bi sedan mirovketin.Xelk bi her aliyan da belav bG.Pişmerge bi kalaşnîko -vin xwe bersiv dan.Leşker jixelki sised rehîn girtin.Ji bajir mîlîtanin PDKI G yin hizinpişverû bezîyan arîkariyi.

Ji Nahabad , Bani , Bûkan, Sa-qiz G Serdeşti bi kamyonan pişmergasû şerkar ketin ser riyiriSanandaci.18 G 19 adari,ş«reklhar Q gurr çibû.Ordî hemî hiz.axwe bikar anî . Tankin wi , çekinwi yin giran , hel îkop ter in witaxin xelki dan ber bomban,, liçembera Kurdan dori li digirt.Heke pi bida erdi, ewi PDK.I dikaribGna qişli bistîne.

17

nav qorin kevnxelki j i xwe rda kiribû G liyan,xa*me PDKIvekiribû.çekintîkommunî zma dt anî . îwe zayaneşîî Saf tarî Q

ew qas xweş bG1 i bû. b ibe temy ê hikGme ti . Lesiyasî da,rewşcar tin dî tin ;

tucar hemî kevxwe di derbekî

eperes t tia alîgira

dijî piş, sef ereke

zengar iyes tpikî,nava melYu f t î z a d e,her yeksî lkari s

di leyisin awatiakarîn (iktirin (pîyo

de nade

ren

n pe_s

verû-tGj

in anb ikara yi

ne

çav

er eket ikinp irî-îdar )nin )piş .

tAHAH(i*rJ^e vçGna pişîn abitiari.

Saeta hiftîzade hi nehatibGrdi vi seri adari da, doradestpikirini ya Saftari bG.Rewşa ordiyi li Sanandaci nazik bG.Heta ningi,kesî irîşiwi ne kiribû li,her gav,irî-şeke dikaribû b iqewimiya . Hi^yarbûna nişkevayî ya welatpariziya kurdî bajir dikeland.Neşand in , daxuyanwerî ,mî tîngroj piştî roji li dû hev di-tiatin.PDKI sihetî kiribG, kuwekî lahabadi,bi zabit G leşkerin kurd re peywendî giri-de.Li serokatiya leşkerî,carkî devşewitî,ne xapiya bG G

hemî keSin şikdarin ku dika-ribûn bibin tievalbendin Kur-dan girtibG.Ji tirSa muhase-reke dirij ewî biryara ber -hevkirina stokin xwarini da-b G . >e 1 a Saftarî ji destdanî-na li ser kewarin genimi Sa-nandaci çitir tiştekî ne dî-bû.Li xelk,ku ji xwe ji ordiyi ne razî bQ.amade nîn bGku xwe ji bo wi bi nan bitii-1 e . Ew daket kuçan û neqaîli-ya xwe nîşan da . De 1 egasyone-ke ber bi Komîta ^limeynî çGji bo biryara xelki ji Saftarî re bide zanîn . No t irvaninçekdar agir kirin ser xelki.Rajarîyekî tiate kuştin.Ji şaşiyi her kes di ciyi xwe daşemirî.bG kevir.faşi kelekînezin pil bi pil ji nav xel-ki r abû .

- Bimr in ! Bimr in Savakî ! Bim-rin bibext! Herne ser xulamokên Şah!

Qîrîn û tiawar hildibGn ji vêderya mirovî ya ku bikelGbînber bi qişleyin ordiyi diki-şiya . Pişmergin PDKi kirin meşa wan r awe s tînin , yin ku se-rî dikişandin bitiişînin. Liletiiya mirovî di nav pil G

hiwirza xwe da wan jî da berxwe.Li jor.li seri giri kuli ordî cîwar e,zabit ferma-

*. . e /. _-nan drorryan u bilzubez mit-ralyoz li çar aliyin qişlidihatin rasfVin'n

PÊŞMERGEKÎ KURD Dl ŞERÊ NAXADÊ DE

Leşker hiştin ku ev pilinmirovî nizî derbin wan bibin.

Agir !

Di gavekî de bi sedan mirovketin.Xelk bi her aliyan da belav bG.Pişmerge bi kalaşnîko -vin xwe bersiv dan.Leşker jixelki sised rehîn girtin.Ji bajir mîlîtanin PDKI G yin hizinpişverû bezîyan arîkariyi.

Ji Nahabad , Bani , Bûkan, Sa-qiz G Serdeşti bi kamyonan pişmergasû şerkar ketin ser riyiriSanandaci.18 G 19 adari,ş«reklhar Q gurr çibû.Ordî hemî hiz.axwe bikar anî . Tankin wi , çekinwi yin giran , hel îkop ter in witaxin xelki dan ber bomban,, liçembera Kurdan dori li digirt.Heke pi bida erdi, ewi PDK.I dikaribGna qişli bistîne.

17

Li,kar bi heSab dûr çGbG . elek hiwirze G helahela çikiri-bû Q hikGmet tikil bû.Kurd jîşerekî giştî Q ji nû ve qedex^bûni ne dixwaStin.Şer bi lihe"hatineke agirbirîyi qediya. Bişerti ku leşker ji qişla xwedernekevin Kurd vegeriyan ba -jêr .

Di vî şeri bihazirî de 400kes hatine kuştin.bi piranî].in G zaro.Di vi navi de yelaSaftarî, bi dizîka winda bûbG,

Di helbi j artnin jibo şGrayaşoreşî ya bajari Sanandaci , hi-kGmat arîkariyeke mezin da me-rivi xwe Miftizade G yi ha pa-rek ji li "feqîr û fiqaran"belav kir. Li çavi xelki vebG-bG, dem guhiribG. Lîsta hev-rayî ya Eniya hizin Demokrat(PDKI, Fedayin, Tudeh, hwd . . . )8 ji 11 endametiyan karkir. Dinav wan de 2 j in jî hatin bi-jartin ku ew di Irana Tumeynîda, bi seri xwe şoreşek e.

Naxade bajarokekî piçGkiserhedi nizî Iraqi ye. Ew bifira çiviki ji yahabadi 25 km,bi ri 70 km dGr e G xelki wîtêkel e, Kurd Q Tîrk in. Piştîketina Şah, Ye 1 a Hesenî , ser ekidînî yi Tirkên Wirmi G meriviXumeynî, gelek merivin çekdarşandibQ Naxadi jibo li widerikomiteyekî K>meynî rastkin ûli Tirkin (Qarapapax) bajirçek dabG belav kirin.

PDKI jî dixwast Kurdin Naxa-di ji alî siyasî de bicivîne G

biryara danîna şaxekî xwe da-bG, Roja 20i nîsani mitîngekemezin Kurdin bajir G yin jigundin dorhili hatî li ser çi-reyin stadyGma Naxadi dicivandDr QasimlQ tevî çend endaminserokatiya PDKI hatibûn jiboaxaftini (qisse ki r ini). Yiî-t înghi nG destpikiribû G peyîvkarmesajeke ^amosta Huseynî di-xwend . Ji nişkeve bG şirqînatifingan. Ji xaniyekî tirkinêzikahiyi agir vedikirin sermitîngvanan. Peşmerge bersîvawan dan Q ji pacin mala tirkgulle û destebombe bariyan18

ser xelki. Şeri Naxadi dest-pikir ibû .

Serokin kurd xwe avitin ma-la Kela Salih, seroki Kurdinbajir G xwastin bi telefoniji ^ahabad û Serdeşti peşmer-gan bixwazin. Li xet hatibûnb ir în . Yer ivin hikûmati ji be-ri de tedbîr girtibGn G di-xwastin bi tehrîka Naxadi şe-rekî mezin bidin çekîrin. Qa-sidin kurd bi awayin din Ya-habadi agahdar kirin G beriivari qasi 4000 pegia~rg£nkurd dorili Naxadi digirtin,riyan dikirin destin xwe G du-seyekin bajir bidest dixis-tin. Li dotira roji, hi diberbangê de ordî bi helîkop-terin xwe mewziyin kurdanbomba dikirin, ji Wirmi, ^e-shed , Qom, Tehran G ŞîraziPasdaran digihand Naxadi.Tankû top li nizî Naxadi dicivi-yan G Tehran rawestina şer,valakirina bajir G tikiliyaordiyi dixwast. Li gora li-hevhatini, diviyabû ku kurdinbajir berbi Mahabadi G Tirkji berbi Wirmi bin valakiri-ni . Ewi tankin ordiyi roja22i nîsanê, saet di 16an de ,

biketana Naxadi.Kurdan, bi piranî, bajir va

lakir. Ordî kete bajir G bixwe re bi hezaran Pasdarinçawsor, dijminin kurd anî . Pêre, talan G kuştin deStpikiridi taxin kurdan de. Ye bi ça-vin xwe li hewşa Mizgefticendekin jin, zaro G pîrinkurdin serjikirî, dest, pê,pozanguhbirî, di xwîni de ge-vizî dît. Yin ku nexwastibGnan nikaribGn di wextê da tir-ka mala xwe , bajari xwe bikinbi destên Pasdarin rikdar Gxwinrij hatibûn kuştin. Hej-mara wan ? Çend sed kes. He-zar li gora hinet kanîyan.

Kurdan Naxadi winda kir. U

ev destpika şeri giştî yi na-yerevîn bû. Serekeşîr, mela,xort, keç ji çaraliyin Kurdistani dibeziyan î-'a h a b a d i , di-xwastin şerbikin. Cava ku emji Naxadi vegeriyan lahabadi

Li,kar bi heSab dûr çGbG . elek hiwirze G helahela çikiri-bû Q hikGmet tikil bû.Kurd jîşerekî giştî Q ji nû ve qedex^bûni ne dixwaStin.Şer bi lihe"hatineke agirbirîyi qediya. Bişerti ku leşker ji qişla xwedernekevin Kurd vegeriyan ba -jêr .

Di vî şeri bihazirî de 400kes hatine kuştin.bi piranî].in G zaro.Di vi navi de yelaSaftarî, bi dizîka winda bûbG,

Di helbi j artnin jibo şGrayaşoreşî ya bajari Sanandaci , hi-kGmat arîkariyeke mezin da me-rivi xwe Miftizade G yi ha pa-rek ji li "feqîr û fiqaran"belav kir. Li çavi xelki vebG-bG, dem guhiribG. Lîsta hev-rayî ya Eniya hizin Demokrat(PDKI, Fedayin, Tudeh, hwd . . . )8 ji 11 endametiyan karkir. Dinav wan de 2 j in jî hatin bi-jartin ku ew di Irana Tumeynîda, bi seri xwe şoreşek e.

Naxade bajarokekî piçGkiserhedi nizî Iraqi ye. Ew bifira çiviki ji yahabadi 25 km,bi ri 70 km dGr e G xelki wîtêkel e, Kurd Q Tîrk in. Piştîketina Şah, Ye 1 a Hesenî , ser ekidînî yi Tirkên Wirmi G meriviXumeynî, gelek merivin çekdarşandibQ Naxadi jibo li widerikomiteyekî K>meynî rastkin ûli Tirkin (Qarapapax) bajirçek dabG belav kirin.

PDKI jî dixwast Kurdin Naxa-di ji alî siyasî de bicivîne G

biryara danîna şaxekî xwe da-bG, Roja 20i nîsani mitîngekemezin Kurdin bajir G yin jigundin dorhili hatî li ser çi-reyin stadyGma Naxadi dicivandDr QasimlQ tevî çend endaminserokatiya PDKI hatibûn jiboaxaftini (qisse ki r ini). Yiî-t înghi nG destpikiribû G peyîvkarmesajeke ^amosta Huseynî di-xwend . Ji nişkeve bG şirqînatifingan. Ji xaniyekî tirkinêzikahiyi agir vedikirin sermitîngvanan. Peşmerge bersîvawan dan Q ji pacin mala tirkgulle û destebombe bariyan18

ser xelki. Şeri Naxadi dest-pikir ibû .

Serokin kurd xwe avitin ma-la Kela Salih, seroki Kurdinbajir G xwastin bi telefoniji ^ahabad û Serdeşti peşmer-gan bixwazin. Li xet hatibûnb ir în . Yer ivin hikûmati ji be-ri de tedbîr girtibGn G di-xwastin bi tehrîka Naxadi şe-rekî mezin bidin çekîrin. Qa-sidin kurd bi awayin din Ya-habadi agahdar kirin G beriivari qasi 4000 pegia~rg£nkurd dorili Naxadi digirtin,riyan dikirin destin xwe G du-seyekin bajir bidest dixis-tin. Li dotira roji, hi diberbangê de ordî bi helîkop-terin xwe mewziyin kurdanbomba dikirin, ji Wirmi, ^e-shed , Qom, Tehran G ŞîraziPasdaran digihand Naxadi.Tankû top li nizî Naxadi dicivi-yan G Tehran rawestina şer,valakirina bajir G tikiliyaordiyi dixwast. Li gora li-hevhatini, diviyabû ku kurdinbajir berbi Mahabadi G Tirkji berbi Wirmi bin valakiri-ni . Ewi tankin ordiyi roja22i nîsanê, saet di 16an de ,

biketana Naxadi.Kurdan, bi piranî, bajir va

lakir. Ordî kete bajir G bixwe re bi hezaran Pasdarinçawsor, dijminin kurd anî . Pêre, talan G kuştin deStpikiridi taxin kurdan de. Ye bi ça-vin xwe li hewşa Mizgefticendekin jin, zaro G pîrinkurdin serjikirî, dest, pê,pozanguhbirî, di xwîni de ge-vizî dît. Yin ku nexwastibGnan nikaribGn di wextê da tir-ka mala xwe , bajari xwe bikinbi destên Pasdarin rikdar Gxwinrij hatibûn kuştin. Hej-mara wan ? Çend sed kes. He-zar li gora hinet kanîyan.

Kurdan Naxadi winda kir. U

ev destpika şeri giştî yi na-yerevîn bû. Serekeşîr, mela,xort, keç ji çaraliyin Kurdistani dibeziyan î-'a h a b a d i , di-xwastin şerbikin. Cava ku emji Naxadi vegeriyan lahabadi

serbajari siyasiyi kurdî wekîroja mehşeri bG. Hinan mi-riyan vedişartin, yin din biciwankirina muhaciran bilîbGn .

Ye ji Dr . QasimlQ pirsî : Dirojin 20 Q 2 li nîsani de.peş-mergin we serdest bûn, Naxadidi desti we da bG. Çima wewan parakişand ?

- Ku me serî li ber biryarahikGmati ne tewanda diviya bG

me xwe ji şeri giştî G vekirîre amade bikira. Em hi ji şe-rekî awa ra havilkar nîn in .

Şerekî biweat ewi seri tev-gera me ya azadîxwaz bixwe.Jime re salekî lazim e, salekîaşîtiyi. Paşiyi ewi tu qewetnikaribe me biperçiqîne.

Li karbidestin Iranî jî gi-ringiya wext dizanibGn G ne-

dixwastin keysa xurtbûni bi-din tevgera kurdî. Tehrîk,navtidan G kuştinan zide di-kirin j ibo şer rojekî zûtirbiteqînin. Di destpika gulanêde hiviyin azadî G serfira-ziyi xurtbGn li Kur di s t ani . Libajaran, gundî biserbestî jiher rengî çek G tifingan di-kirîn G j ibo ciribandina wanheykelin şah nîşan digirtin.Bi dehhezaran xebatkar, xwen-dekar, bajarî an gundî di ku-çe û kolanan, di meydanin Qa-zî Mhemed de jibo azadî Q

demokrasiyi dimeşiyan, reng QrGçikekî nû didan bihara Kur-distani, xewnin kevnin gelikurd pik tanîn. Bedew bG ,wekîazadiyi delal bG , bihara 1979an li Kurdis tana~ Ir ani .

NÛCEGiHANÊN AZADÎYÊ

TLON 1979 SS ÊN XQMEYNE Bl' HOVÎTÎ 67 GUNDÎYÊN QARNE KUŞT_N

serbajari siyasiyi kurdî wekîroja mehşeri bG. Hinan mi-riyan vedişartin, yin din biciwankirina muhaciran bilîbGn .

Ye ji Dr . QasimlQ pirsî : Dirojin 20 Q 2 li nîsani de.peş-mergin we serdest bûn, Naxadidi desti we da bG. Çima wewan parakişand ?

- Ku me serî li ber biryarahikGmati ne tewanda diviya bG

me xwe ji şeri giştî G vekirîre amade bikira. Em hi ji şe-rekî awa ra havilkar nîn in .

Şerekî biweat ewi seri tev-gera me ya azadîxwaz bixwe.Jime re salekî lazim e, salekîaşîtiyi. Paşiyi ewi tu qewetnikaribe me biperçiqîne.

Li karbidestin Iranî jî gi-ringiya wext dizanibGn G ne-

dixwastin keysa xurtbûni bi-din tevgera kurdî. Tehrîk,navtidan G kuştinan zide di-kirin j ibo şer rojekî zûtirbiteqînin. Di destpika gulanêde hiviyin azadî G serfira-ziyi xurtbGn li Kur di s t ani . Libajaran, gundî biserbestî jiher rengî çek G tifingan di-kirîn G j ibo ciribandina wanheykelin şah nîşan digirtin.Bi dehhezaran xebatkar, xwen-dekar, bajarî an gundî di ku-çe û kolanan, di meydanin Qa-zî Mhemed de jibo azadî Q

demokrasiyi dimeşiyan, reng QrGçikekî nû didan bihara Kur-distani, xewnin kevnin gelikurd pik tanîn. Bedew bG ,wekîazadiyi delal bG , bihara 1979an li Kurdis tana~ Ir ani .

NÛCEGiHANÊN AZADÎYÊ

TLON 1979 SS ÊN XQMEYNE Bl' HOVÎTÎ 67 GUNDÎYÊN QARNE KUŞT_N

PIŞTGIRTYA GELÊ XUSDÊ IRANÊ

BIGyerin Kurdistana Irane diwîn de di ro j nama , kovar , r adyo G

hani de ciyekî pir mezin girtin.dewrani de.ev qas qala Kurdan bitanî ne hatibû kirin.Teni ji hilrin rojname û kovarin ku li serfûpelin kovara me tir nakin.

Şeri brakuji ku sazGmana padijî geli kurd îlan kir heyecaneda kirin.Li gelek wela tan , demokrnavdar , par t iyin çep G sendîka lihûn,nasîna mafin geli kurd xwastdekarin kurd jî di tenga xwe dabo maf Q azadiyin geli kurd,jîbotin Q qirkirinên Kurdistani meş,werîyan (numayîşan) kirin.

nav hefteyin datelevîzyonin ci-He ta niha , di tu

d ilxwazî G do s-dana nav G hejmaKurdan nvîsîne

şverGya Iranî likî mezin da pey-at G pişverGyin

di j î vî şerî rain.Karker û xwenli dijî şer, ji

rawestina kuş-civîn G daxuyan

Fransa"A. 5 roj pistî gotaradijî-Kurd a Xomeynî,roja 22.8.79 berpir-siyarên partiya Kom-munîst , partiya Sosyalîst.partiya Sosya -lîsta Ye kbûy î , t evge-ra radîkalên çep ûyên sendîka (CGT, FEN)li merkeza Federasyona Navnet eweyîya ma-fên mirovî (FIDH) civîyan û li ser pirsaKurdistanê dûrûdirêjpeyivîn . Paşî , ev par-tî û sendîka wisa jîsendîka CFDT û FD.danezanan derxistin ûtê da rawestina şerêKurdistanê û ya qir-kirina gelê kurd,naskirina mafê gelê kurdê o to nomiyê , maf ênxebata serbest jirbohemî par tî , send î ka ûrojnamin Iranê xwas-tinCBinêre rojnamaLFMONDE a 14. 9. 79 jibokurtiyariya van danezanan) .

3000 karker û xwendekar ên fransiz ro-ja 31.8.79 li ser gaziya hêzên çep û şo-reîger (LCR, L0 ,DCI, h.w.d..li ber balyozxa

20

na Iran a Parîsê me-siyan û rawestina şerê Kurdi s tanê , nas ki -rina mafên gelê kurd,azadiya siyasî ji bohemî partîyan,berdana14 endamên PartiyaSnsvalîsta Xebatka -rên Iranî xwastin.Heşandin j i saet 18. 3Dheta 21 dom kir.Kar-ker û xwendekarênkurdên Fransayê diserê vê meşandinê dabûn (hinêre wêne).

A" GREVA BIRCÎBÛNÊ didêrekî merkeza Parî-sê: ji 22 heta 28 êtebaxê 17 xwendeka -rên KurdêKn ji her a-liyê Kurdistanî hatîtevî du biyaniyan(F-ransiz û Japonîîjiboricimandina serê kuli dijî gelê kurd êIranê tê kirin xwebirçî hişt i n . Te 1 evi zyonên Fransa.Luksnn-bûrg , Ho 1 landa û Bel-çîkayê hatin bi girevanan re mulaqatçêkirin.Dasî du he -zar kes hatin dêrêdilxwazî û dostaniyaxwe nîşan dan.arîka-riyê dane Kurda n ,bend.wêne û agahdarî

yên raberkirî xwen -din.Roja dawî civîneka çapê çê bû û jirojnamevan û ajansanre li ser rewşa Kur-distanê agahdariyênfireh hatin dayîn.

KURO Ll CEJNA L'HU MANITE

Rojnama merkeziyaPartiya KommunîstaFransayê îsal ciyekîberbiçav da Yekîtî -yên Xebatkar û Xwen-dekarên Kurdistanêda ku ew rewsa gelGkurd bi sedhezarankesên ku di du rojan(8-9 îlonltên vê cejnê çêtir bidin naskirinê.Standa Kurdistanê eleqekî mezin dît.Berî cejnê kovara C.G.T.(sendîka nêzîPartiya Kommunîst.kuxwediyê bêtirî 3 milyon endaman e,bende-kî 3 rûpel li serKurdan derxistibûSernvîsa wê:"18 mii-yon xerîb di welatêxwe da!" Bi _aW-_kîg i S t î , ro j namên kommunîst û sosyalîstên Pransa.Italya û Ispanya bi awakî vekirî ûzelal piştgiriya ge-

PIŞTGIRTYA GELÊ XUSDÊ IRANÊ

BIGyerin Kurdistana Irane diwîn de di ro j nama , kovar , r adyo G

hani de ciyekî pir mezin girtin.dewrani de.ev qas qala Kurdan bitanî ne hatibû kirin.Teni ji hilrin rojname û kovarin ku li serfûpelin kovara me tir nakin.

Şeri brakuji ku sazGmana padijî geli kurd îlan kir heyecaneda kirin.Li gelek wela tan , demokrnavdar , par t iyin çep G sendîka lihûn,nasîna mafin geli kurd xwastdekarin kurd jî di tenga xwe dabo maf Q azadiyin geli kurd,jîbotin Q qirkirinên Kurdistani meş,werîyan (numayîşan) kirin.

nav hefteyin datelevîzyonin ci-He ta niha , di tu

d ilxwazî G do s-dana nav G hejmaKurdan nvîsîne

şverGya Iranî likî mezin da pey-at G pişverGyin

di j î vî şerî rain.Karker û xwenli dijî şer, ji

rawestina kuş-civîn G daxuyan

Fransa"A. 5 roj pistî gotaradijî-Kurd a Xomeynî,roja 22.8.79 berpir-siyarên partiya Kom-munîst , partiya Sosyalîst.partiya Sosya -lîsta Ye kbûy î , t evge-ra radîkalên çep ûyên sendîka (CGT, FEN)li merkeza Federasyona Navnet eweyîya ma-fên mirovî (FIDH) civîyan û li ser pirsaKurdistanê dûrûdirêjpeyivîn . Paşî , ev par-tî û sendîka wisa jîsendîka CFDT û FD.danezanan derxistin ûtê da rawestina şerêKurdistanê û ya qir-kirina gelê kurd,naskirina mafê gelê kurdê o to nomiyê , maf ênxebata serbest jirbohemî par tî , send î ka ûrojnamin Iranê xwas-tinCBinêre rojnamaLFMONDE a 14. 9. 79 jibokurtiyariya van danezanan) .

3000 karker û xwendekar ên fransiz ro-ja 31.8.79 li ser gaziya hêzên çep û şo-reîger (LCR, L0 ,DCI, h.w.d..li ber balyozxa

20

na Iran a Parîsê me-siyan û rawestina şerê Kurdi s tanê , nas ki -rina mafên gelê kurd,azadiya siyasî ji bohemî partîyan,berdana14 endamên PartiyaSnsvalîsta Xebatka -rên Iranî xwastin.Heşandin j i saet 18. 3Dheta 21 dom kir.Kar-ker û xwendekarênkurdên Fransayê diserê vê meşandinê dabûn (hinêre wêne).

A" GREVA BIRCÎBÛNÊ didêrekî merkeza Parî-sê: ji 22 heta 28 êtebaxê 17 xwendeka -rên KurdêKn ji her a-liyê Kurdistanî hatîtevî du biyaniyan(F-ransiz û Japonîîjiboricimandina serê kuli dijî gelê kurd êIranê tê kirin xwebirçî hişt i n . Te 1 evi zyonên Fransa.Luksnn-bûrg , Ho 1 landa û Bel-çîkayê hatin bi girevanan re mulaqatçêkirin.Dasî du he -zar kes hatin dêrêdilxwazî û dostaniyaxwe nîşan dan.arîka-riyê dane Kurda n ,bend.wêne û agahdarî

yên raberkirî xwen -din.Roja dawî civîneka çapê çê bû û jirojnamevan û ajansanre li ser rewşa Kur-distanê agahdariyênfireh hatin dayîn.

KURO Ll CEJNA L'HU MANITE

Rojnama merkeziyaPartiya KommunîstaFransayê îsal ciyekîberbiçav da Yekîtî -yên Xebatkar û Xwen-dekarên Kurdistanêda ku ew rewsa gelGkurd bi sedhezarankesên ku di du rojan(8-9 îlonltên vê cejnê çêtir bidin naskirinê.Standa Kurdistanê eleqekî mezin dît.Berî cejnê kovara C.G.T.(sendîka nêzîPartiya Kommunîst.kuxwediyê bêtirî 3 milyon endaman e,bende-kî 3 rûpel li serKurdan derxistibûSernvîsa wê:"18 mii-yon xerîb di welatêxwe da!" Bi _aW-_kîg i S t î , ro j namên kommunîst û sosyalîstên Pransa.Italya û Ispanya bi awakî vekirî ûzelal piştgiriya ge-

atfllCR

1 ê kuransa

ya Pasero ktariyya PaGrûpalîstnend ekurdaqebû 1

cardidi vî

rd di kiKomîta

rtiya K

atiya C

a nav-nrtiya S

meb ' ûsli Meclyê ( tems

bi awakirin

n kir inserê d

n.Li Fi-Merkezî

ommunîst)GT , sekreeteweyî-osyalîst,ên sosyai sê nemîî 1 karê )

kî resmî0 jê re

ku ewijwar de

pişta geiê kurd digiri n .

- Xwendekar û xebat-karên kurd ji KurtWa ld heim , F id e 1 Cast*ro û Bazargan li serrewsa Kurdistana Iranê têl kisandin. Bihezaran belavokên a-gahdarî û pistgiriyêhatin belavkirînê liFransayê .

Elmanya Federal- 20dekaKARmo kr25êFransa zûf a nacimakurdj ibomo kr

OD karrên kuû AKSAa t ên Etebaxêkf urtêmana pt î k an d i n, j

azad îg el ên

a s î xw

ker û xwenrd,ên KOM-, t ev î d e -lmanî ro j a

II ku çênmeşiyan ,

asverû ûXumeynî riibo gel ê

û otonomî,Iranê de-

estin. Eynî

rojê xwendekarên de-mokratên Iranî yênkomela CISNU li ser-bajarê elmanî BONN ,

jibo van armanc û x-westekan meşîyan .Cend roj berê dîsali BONN qasî 50 xwendekarên kurd li berbalyozxana Tranê da-xu y anweriye kî kiri -bû n .

SovyetistanKurdro kamunîşandkiriyê gxwas

hinpa ntî prinwan .

Sn sot iy as t rei n ûna şeelê ktin . Çrojnaivî sîiş taû arîDi be

vyetPart

têlj ê arê purd êapamsyên kuKurdkarînd û

î j l s e

iy a Koma n ki , -rî karî -6 s v e r û -

Ira nêîra nî ûn Ewrû-

Sovye-an digi

d i d i nS îro v e

kirinênmên PRAVIZVESTIYjî a janszanin kuj ibo xwenomiyê ) m

s a K u r d ibîrên 1 eta n k , bomTDM û heCOBRA na

x we

DA(RA(Nûa TA

serseriesrûstan5 kerbavêlîkoyê s

da ra st îçe ]

SSêyê (

ye,

ê biî,jênp t eraf îk

o j na) Q

wi sada n

kurdo to -pir -

tedbi

PHANSniri -

n ê . BenV.SEROIran dt e w e y îtî gelT irkmeqand îybêparmaf ênsazûmap êwîs t

dnvîsêV d ixeewl et e

y e ûên K.jrn û Ere, j i m

hi s t îyva n g e

neke pî y e .

TASS êbîrê ku

kî pirneku şahî-d , Azerî ,

eb perçîa f ê n w a ne.Nasîna1 ên j îboêsverû

elcîqaG el esenddi dyî dgelêzênnî m

na m

mo krneterd î"Têksiya

k koî kayaneza hi

kurdemoehkûaf ûatîkweyîxwas

o şersî p

mel e ,

ên beanekencirad û ykratîm kir

a zadû ya

yên gtin.H" vêêk a n

partî û1 çîqay î

hevra -ndi naên hê -kên îrain , nasîiyên d e

maf êne 1 ê k u -evalênx eba t aîn .

SwêdLi Swêdkurd bibû nê ûtoy ê 1 ina galêrabû n ûkisand iKurdis tradyo ûb L XWŞLkirin . W

kariy êd a n pro

ê xwendgreva

mes ên pdijî qkurdêba la

n ser banê . Ro J

t el evîqala K

ezaretaku şt inêt e s t o k.

e karênbirçî-ro tes-irkîriIranê

x el kêûyerênname ,

zyo n

u rda nd erve

n Kur-ir .

2\

atfllCR

1 ê kuransa

ya Pasero ktariyya PaGrûpalîstnend ekurdaqebû 1

cardidi vî

rd di kiKomîta

rtiya K

atiya C

a nav-nrtiya S

meb ' ûsli Meclyê ( tems

bi awakirin

n kir inserê d

n.Li Fi-Merkezî

ommunîst)GT , sekreeteweyî-osyalîst,ên sosyai sê nemîî 1 karê )

kî resmî0 jê re

ku ewijwar de

pişta geiê kurd digiri n .

- Xwendekar û xebat-karên kurd ji KurtWa ld heim , F id e 1 Cast*ro û Bazargan li serrewsa Kurdistana Iranê têl kisandin. Bihezaran belavokên a-gahdarî û pistgiriyêhatin belavkirînê liFransayê .

Elmanya Federal- 20dekaKARmo kr25êFransa zûf a nacimakurdj ibomo kr

OD karrên kuû AKSAa t ên Etebaxêkf urtêmana pt î k an d i n, j

azad îg el ên

a s î xw

ker û xwenrd,ên KOM-, t ev î d e -lmanî ro j a

II ku çênmeşiyan ,

asverû ûXumeynî riibo gel ê

û otonomî,Iranê de-

estin. Eynî

rojê xwendekarên de-mokratên Iranî yênkomela CISNU li ser-bajarê elmanî BONN ,

jibo van armanc û x-westekan meşîyan .Cend roj berê dîsali BONN qasî 50 xwendekarên kurd li berbalyozxana Tranê da-xu y anweriye kî kiri -bû n .

SovyetistanKurdro kamunîşandkiriyê gxwas

hinpa ntî prinwan .

Sn sot iy as t rei n ûna şeelê ktin . Çrojnaivî sîiş taû arîDi be

vyetPart

têlj ê arê purd êapamsyên kuKurdkarînd û

î j l s e

iy a Koma n ki , -rî karî -6 s v e r û -

Ira nêîra nî ûn Ewrû-

Sovye-an digi

d i d i nS îro v e

kirinênmên PRAVIZVESTIYjî a janszanin kuj ibo xwenomiyê ) m

s a K u r d ibîrên 1 eta n k , bomTDM û heCOBRA na

x we

DA(RA(Nûa TA

serseriesrûstan5 kerbavêlîkoyê s

da ra st îçe ]

SSêyê (

ye,

ê biî,jênp t eraf îk

o j na) Q

wi sada n

kurdo to -pir -

tedbi

PHANSniri -

n ê . BenV.SEROIran dt e w e y îtî gelT irkmeqand îybêparmaf ênsazûmap êwîs t

dnvîsêV d ixeewl et e

y e ûên K.jrn û Ere, j i m

hi s t îyva n g e

neke pî y e .

TASS êbîrê ku

kî pirneku şahî-d , Azerî ,

eb perçîa f ê n w a ne.Nasîna1 ên j îboêsverû

elcîqaG el esenddi dyî dgelêzênnî m

na m

mo krneterd î"Têksiya

k koî kayaneza hi

kurdemoehkûaf ûatîkweyîxwas

o şersî p

mel e ,

ên beanekencirad û ykratîm kir

a zadû ya

yên gtin.H" vêêk a n

partî û1 çîqay î

hevra -ndi naên hê -kên îrain , nasîiyên d e

maf êne 1 ê k u -evalênx eba t aîn .

SwêdLi Swêdkurd bibû nê ûtoy ê 1 ina galêrabû n ûkisand iKurdis tradyo ûb L XWŞLkirin . W

kariy êd a n pro

ê xwendgreva

mes ên pdijî qkurdêba la

n ser banê . Ro J

t el evîqala K

ezaretaku şt inêt e s t o k.

e karênbirçî-ro tes-irkîriIranê

x el kêûyerênname ,

zyo n

u rda nd erve

n Kur-ir .

2\

___-**_

XWESTEKENGELE

KURDu

Dr

22

oja 28ê adarê delegasyonekaa Iranê li bajarê Qomê rastû xwestekên gelê F.urdistanaPiştî peyivandinên ku nêzî sji Dr Qasimlû re dibêje :

Iran, xwud-muxtarî bo Kurdisriya îslamê averê dibin. Gotdi Quranê de tune ne . Ez nkiro."

Qasimlû lê vedigerîne : Gelowisabê ewê cenabê we dikaribe go-tarekî bêje an beyanekî derxe liser wekheviya siyasî,çandî û eko-nomik a gelên Iranê ?

Xomeynî : Iranî hemî misilman in ,

bra ne . Ayatullah Taleqanî li servê yekê beyanekî daye .Beyanekî nûdayîn ne hewce ye .

Qasimlû : Emê dikaribin ji xelkêre diyar kin ku hun bi beyana Ta-leqanî re ne .

Xumeynî : Naxêr ! Min vê beyanêne dîtiye û nexwendiye.Jibo gîzîrên kurd rewş ronak ûzelal e : hêviya bi mizakere ûpeyivandinan mafên gelê kurdstendin qels e. Hikûmeta nû di-xwaze wext karbike, hêzên xwe bi-de hev û pirsa Kurdistanê bi şerû zorê "safî bike". Divê ko Kurdbêrawestin xwe ji bo vî şerî ra-

.pêçin, amade kin. Rojekî winda-kir inê ne maye .

Piştî 33 salên şerê dizî û biner-dî , piştî zindan û kuşt inan , piştîxof a Savakê û zorkariya Şah , ge-lekî 5-6 milyonan ji alî siyasî ûleşkerî de tenzîm û teşkil kirin,hêsa nîn e. Karê meha, heta yêsala ye . Jê re wext lazim e. De-reng xistina şer, awiqandina wêferz e. Loma sermiyanên kurd na -

hêlin ku pevçûnên piçûk girbibin,bibin sedemê teqandina şerê giştîLoma ew delegasyonan dişînin Teh-ran û Oomê, bi hêviya ku ewê mi-zakereyên dirêj şer biawiqînin,

Komita Navendî ya P.D.K.î Ayatullah Xomeynî dil.at

Iranê pêşkêşî wî dikir.aetekî dom dikin, Xomeynî"Şiara we 'Demokrasî botan' ne maqû'l e, hun jiinên demokrasî û muxtarîikarim tiştên wilo qebûl

Memoranduma ku hunêli jêre bixwîninxwestekên gelê Kurdis tanê ,bi kurtî û xurtî, pêşkêş dike. Hf_§imi-zakereyên ku di mehên Adar .îi'isan,Gulan, Tîrmeh û Tebaxê de di nav-beyna serokatiya kurd û berpirsi-yarên Iranî de li Qom û Tehranêde hatine çêkirin ev memorand'ini bû.

memorandumH" di destpêka şoreşa lranê de yadi bin serokatiya Imam Xomeynî ,

gelê Kurdistanê di sofên pêşîn debi ezm û mêrxasî li dijî sazûmana(rejîma) taxûtî (şeytanî) ya Şahşer kir . Ewî heta serfirazîya da-wîn singê xwe da ber vî şerî: axaKurdistanê bi xwîna şehîdan hateavdanê . Di meşandin û pevçûnênhemberî polîs û leşkerên kirêkirîde têkoşerên kurd bi mêrxasî ti-vîyan jibo pêkanîna armancên xwoyên neteweyî (millî).Di vê keftelefta (micadela) jiboqelibandina sazûmana xiriyayî yaŞah da gelê Kurdistanê bi daxwazasazkirina hikûmeta ku mafên (he~qên) neteweyîyên Kurdên Iranê bi-de berçavan gîraniya xwe da şer.

Gelê me jibo her du armancên jê-rîn şer kir.1° Qelibandina diktatorîyê û saz-

kirina, di şûna wê da, sazûmaneke mirovî ya hirmetkarê aza-dîyên siyasî û mafên gelênIranê .

___-**_

XWESTEKENGELE

KURDu

Dr

22

oja 28ê adarê delegasyonekaa Iranê li bajarê Qomê rastû xwestekên gelê F.urdistanaPiştî peyivandinên ku nêzî sji Dr Qasimlû re dibêje :

Iran, xwud-muxtarî bo Kurdisriya îslamê averê dibin. Gotdi Quranê de tune ne . Ez nkiro."

Qasimlû lê vedigerîne : Gelowisabê ewê cenabê we dikaribe go-tarekî bêje an beyanekî derxe liser wekheviya siyasî,çandî û eko-nomik a gelên Iranê ?

Xomeynî : Iranî hemî misilman in ,

bra ne . Ayatullah Taleqanî li servê yekê beyanekî daye .Beyanekî nûdayîn ne hewce ye .

Qasimlû : Emê dikaribin ji xelkêre diyar kin ku hun bi beyana Ta-leqanî re ne .

Xumeynî : Naxêr ! Min vê beyanêne dîtiye û nexwendiye.Jibo gîzîrên kurd rewş ronak ûzelal e : hêviya bi mizakere ûpeyivandinan mafên gelê kurdstendin qels e. Hikûmeta nû di-xwaze wext karbike, hêzên xwe bi-de hev û pirsa Kurdistanê bi şerû zorê "safî bike". Divê ko Kurdbêrawestin xwe ji bo vî şerî ra-

.pêçin, amade kin. Rojekî winda-kir inê ne maye .

Piştî 33 salên şerê dizî û biner-dî , piştî zindan û kuşt inan , piştîxof a Savakê û zorkariya Şah , ge-lekî 5-6 milyonan ji alî siyasî ûleşkerî de tenzîm û teşkil kirin,hêsa nîn e. Karê meha, heta yêsala ye . Jê re wext lazim e. De-reng xistina şer, awiqandina wêferz e. Loma sermiyanên kurd na -

hêlin ku pevçûnên piçûk girbibin,bibin sedemê teqandina şerê giştîLoma ew delegasyonan dişînin Teh-ran û Oomê, bi hêviya ku ewê mi-zakereyên dirêj şer biawiqînin,

Komita Navendî ya P.D.K.î Ayatullah Xomeynî dil.at

Iranê pêşkêşî wî dikir.aetekî dom dikin, Xomeynî"Şiara we 'Demokrasî botan' ne maqû'l e, hun jiinên demokrasî û muxtarîikarim tiştên wilo qebûl

Memoranduma ku hunêli jêre bixwîninxwestekên gelê Kurdis tanê ,bi kurtî û xurtî, pêşkêş dike. Hf_§imi-zakereyên ku di mehên Adar .îi'isan,Gulan, Tîrmeh û Tebaxê de di nav-beyna serokatiya kurd û berpirsi-yarên Iranî de li Qom û Tehranêde hatine çêkirin ev memorand'ini bû.

memorandumH" di destpêka şoreşa lranê de yadi bin serokatiya Imam Xomeynî ,

gelê Kurdistanê di sofên pêşîn debi ezm û mêrxasî li dijî sazûmana(rejîma) taxûtî (şeytanî) ya Şahşer kir . Ewî heta serfirazîya da-wîn singê xwe da ber vî şerî: axaKurdistanê bi xwîna şehîdan hateavdanê . Di meşandin û pevçûnênhemberî polîs û leşkerên kirêkirîde têkoşerên kurd bi mêrxasî ti-vîyan jibo pêkanîna armancên xwoyên neteweyî (millî).Di vê keftelefta (micadela) jiboqelibandina sazûmana xiriyayî yaŞah da gelê Kurdistanê bi daxwazasazkirina hikûmeta ku mafên (he~qên) neteweyîyên Kurdên Iranê bi-de berçavan gîraniya xwe da şer.

Gelê me jibo her du armancên jê-rîn şer kir.1° Qelibandina diktatorîyê û saz-

kirina, di şûna wê da, sazûmaneke mirovî ya hirmetkarê aza-dîyên siyasî û mafên gelênIranê .

2° Bidestxistina mafên neteweyîyên gelên Iranê di tevayê

(şeklê) Xweserî (otonomî) an fe-derasyonekî di nav çarçeva Irane-ke azad de .

Zordestiya neteweyî di hemû alî-yên jiyana gelê kurd de xwe nîşandide : siyasî, aborî û çandî. Yaxirabtir ew e ku Kurdên bindestxwedîyêçarenûsa (qedera) xwe nînin. Gelê kurd dixwaze bibe xwe-diyê otorîteyeke ku bihêle ew qe-dera xwe bi serê xwe kifş ke dinav çarçeva Iranê de .

Ewê hemî navçeyên ku Kurd tê depîraniya rûniştevanan in bikevinnav Kurdistana xweser (otonom) . Jivê bûne , divê ku hoyên (şertên)dîrokî, coxrafî û aborî û wisa jîdaxwaza piraniya rûniştevanên bi-din ber çavan.

Xweserî an federasyon tevayêntaybetî (xisûsî) yên bicihanînamafê (heqê) çarenûsa xwe bixwekifşkirinê ne . Heke gelê kurd te-nê gelê perçiqandîyê Iranê bûna,ewê eşkerane xweserî bersîva pîr-siyarê bibûna. Lê herwekî li Ira-nê çend gelên bindest hene sazû-naneke federalî ewê formûla qenc-tirîn be .

Di her du formûlan da jî karênhîmîyên dewletî ewê dibin otoritatejî û tevayî ya hikûmeta navendî(merkezî) da bin. Ango :

1° - Karên derva wekî peywendiyênsiyasî, ticarî û malhebûnî(malî) bi velatên biyanî(ecnebî) re .

2° - Parastina tixûbên (sînorên)Dewletê wisa jî ya Serxwebûnû azadîya gelên Iranê dijîher tecawiza biyanî.

3 - Karûbarên (faaliyetên) BankaNavendî wekî derxistina dî-rav (pere) û kirîn-frotanadîravên biyanî.

4° - Projeyên domdrêjên glr û ge-lek mesrefdar .

Evê organên xweser ji karên hin-dûrî berpirsiyar bin.Polîs û Cen-dirme dikarin bibin mînakên (mî-salên) baş j ibo ronakkirina manaXweseriyê Ewê leşker (ordî) bihikûmeta navendî ve girêdayî begava ku Polîs û Cendirme û hemîhêzên din ên ku dikaribin dewsawan bigirin, ewê di bin otorîtanavçeyên xweser da bin.

Heçî hêza leşkerî,gelê Kurdistanêbawer e ku leşkerê kevnê Şahanîyêpaşverû û dijî-gelî divê bê paqijkirin û rûçikê leşkerê neteweyî ûgelî bê dayînê . Ev yek j ibo pey-dabûna itimata gelê Kurdistanêxwedîyê giringîyeka (ehemiyeteka)jiyanî ye . Bi kurtî, karê leşkerparastina tixûban e. Divê ku ewtucar têkilî karên hindurîyênwelêt ne be .

Jibo bicihanîna vê armancê, divêku garnizon ji bajerên Kurdistanêber bi nêzikahîyên tixûban bênkişandinê .

Ewê MeclîsaNeteweyî ya Kurdistanêgelê navçeyê bi helbijartinêngiştî, yekser û dengêveşarî bibi-jêre. Ewê Meclîsa Neteweyî icrayîyên Kurdistana xweser kifş ke.Ne-mînendeyên (temsîlkarên) wê wisajî nemînendeyên perçeyên din ênIranê, ewê tevî karên hikûmetanavendî bibin.Bi temamî eşkere ye ku xwestekêngelê Kurdistanê yên xweserî anfederasyonê bi tu awayî li dijîyekitî û tevayîya erdî ya DewletaIranê nîn in . Ji ber vê yekê.gelêKurdistanê li ber ithamên veqe-tandinxwazî radibe û li wan wekîçekekî (silahekî) kevn û zingarêsazûmana taxûtî ya Şah dinêre. Ewjî Imam Xomeynî dixwaze ku ew biawakî resmî û bi dilsozi dîtinênxwe yên derheqa xwestekên gelêKurdistanê bide zanîn û bifermîneku mafê çarenûsê gelê Kurd di navQanûna Hîmîya ku niha tê hazirki-rinê cih bigire.Di bin serokaîya Imam Xomeynî da,gelê Kurdistanê bi xurtî tevî şo-reşa mezin bû. Loma, ew çav lê yeku ew meşrûyane ji meyweyên wêşoreşê pardar be . Xwesteka hîmîya gelê Kurdistanê sazkirina de-mokrasyê li Iranê û xweserîyê liKurdistanê ye. Ev xwestek dikaredi nav çarçeva hikûmeta şoreşge-rîya Iranê de bê bicihanîn.

Yê ku jibo gelê Kurd girîng e,na-wê komarê nîn e lêbelê têdayîyawê ya rastî ye . Heke Komara Isla-mî vê xwesteka hîmî ya gelê Kur-distanê erêbike ewê , bêguman, ge-lê Kurd bi xurtî pişta wê bigire.

PARTIYA DEMOKRATA KURDISTANA IRANÊ

KOMÎTA NAVENDÎ

28 Adar 197923

2° Bidestxistina mafên neteweyîyên gelên Iranê di tevayê

(şeklê) Xweserî (otonomî) an fe-derasyonekî di nav çarçeva Irane-ke azad de .

Zordestiya neteweyî di hemû alî-yên jiyana gelê kurd de xwe nîşandide : siyasî, aborî û çandî. Yaxirabtir ew e ku Kurdên bindestxwedîyêçarenûsa (qedera) xwe nînin. Gelê kurd dixwaze bibe xwe-diyê otorîteyeke ku bihêle ew qe-dera xwe bi serê xwe kifş ke dinav çarçeva Iranê de .

Ewê hemî navçeyên ku Kurd tê depîraniya rûniştevanan in bikevinnav Kurdistana xweser (otonom) . Jivê bûne , divê ku hoyên (şertên)dîrokî, coxrafî û aborî û wisa jîdaxwaza piraniya rûniştevanên bi-din ber çavan.

Xweserî an federasyon tevayêntaybetî (xisûsî) yên bicihanînamafê (heqê) çarenûsa xwe bixwekifşkirinê ne . Heke gelê kurd te-nê gelê perçiqandîyê Iranê bûna,ewê eşkerane xweserî bersîva pîr-siyarê bibûna. Lê herwekî li Ira-nê çend gelên bindest hene sazû-naneke federalî ewê formûla qenc-tirîn be .

Di her du formûlan da jî karênhîmîyên dewletî ewê dibin otoritatejî û tevayî ya hikûmeta navendî(merkezî) da bin. Ango :

1° - Karên derva wekî peywendiyênsiyasî, ticarî û malhebûnî(malî) bi velatên biyanî(ecnebî) re .

2° - Parastina tixûbên (sînorên)Dewletê wisa jî ya Serxwebûnû azadîya gelên Iranê dijîher tecawiza biyanî.

3 - Karûbarên (faaliyetên) BankaNavendî wekî derxistina dî-rav (pere) û kirîn-frotanadîravên biyanî.

4° - Projeyên domdrêjên glr û ge-lek mesrefdar .

Evê organên xweser ji karên hin-dûrî berpirsiyar bin.Polîs û Cen-dirme dikarin bibin mînakên (mî-salên) baş j ibo ronakkirina manaXweseriyê Ewê leşker (ordî) bihikûmeta navendî ve girêdayî begava ku Polîs û Cendirme û hemîhêzên din ên ku dikaribin dewsawan bigirin, ewê di bin otorîtanavçeyên xweser da bin.

Heçî hêza leşkerî,gelê Kurdistanêbawer e ku leşkerê kevnê Şahanîyêpaşverû û dijî-gelî divê bê paqijkirin û rûçikê leşkerê neteweyî ûgelî bê dayînê . Ev yek j ibo pey-dabûna itimata gelê Kurdistanêxwedîyê giringîyeka (ehemiyeteka)jiyanî ye . Bi kurtî, karê leşkerparastina tixûban e. Divê ku ewtucar têkilî karên hindurîyênwelêt ne be .

Jibo bicihanîna vê armancê, divêku garnizon ji bajerên Kurdistanêber bi nêzikahîyên tixûban bênkişandinê .

Ewê MeclîsaNeteweyî ya Kurdistanêgelê navçeyê bi helbijartinêngiştî, yekser û dengêveşarî bibi-jêre. Ewê Meclîsa Neteweyî icrayîyên Kurdistana xweser kifş ke.Ne-mînendeyên (temsîlkarên) wê wisajî nemînendeyên perçeyên din ênIranê, ewê tevî karên hikûmetanavendî bibin.Bi temamî eşkere ye ku xwestekêngelê Kurdistanê yên xweserî anfederasyonê bi tu awayî li dijîyekitî û tevayîya erdî ya DewletaIranê nîn in . Ji ber vê yekê.gelêKurdistanê li ber ithamên veqe-tandinxwazî radibe û li wan wekîçekekî (silahekî) kevn û zingarêsazûmana taxûtî ya Şah dinêre. Ewjî Imam Xomeynî dixwaze ku ew biawakî resmî û bi dilsozi dîtinênxwe yên derheqa xwestekên gelêKurdistanê bide zanîn û bifermîneku mafê çarenûsê gelê Kurd di navQanûna Hîmîya ku niha tê hazirki-rinê cih bigire.Di bin serokaîya Imam Xomeynî da,gelê Kurdistanê bi xurtî tevî şo-reşa mezin bû. Loma, ew çav lê yeku ew meşrûyane ji meyweyên wêşoreşê pardar be . Xwesteka hîmîya gelê Kurdistanê sazkirina de-mokrasyê li Iranê û xweserîyê liKurdistanê ye. Ev xwestek dikaredi nav çarçeva hikûmeta şoreşge-rîya Iranê de bê bicihanîn.

Yê ku jibo gelê Kurd girîng e,na-wê komarê nîn e lêbelê têdayîyawê ya rastî ye . Heke Komara Isla-mî vê xwesteka hîmî ya gelê Kur-distanê erêbike ewê , bêguman, ge-lê Kurd bi xurtî pişta wê bigire.

PARTIYA DEMOKRATA KURDISTANA IRANÊ

KOMÎTA NAVENDÎ

28 Adar 197923

EWÊ ŞER DIREJ DOIVIdilbêje

.&

F

.y ayen

î 1 oh . S e k r eyê PDKI dîrekî bêwese . Sae tên dşê d ixwazenenasî henvê riyê . ŞeKl.ji alîbaş techîzxwedîyên gradyo nînkaranîna wkî mez in dwendî b i ps iwar iya hdibin.Eşked i nava r ocîp û Landçûyîn û haew armancêne j ibo hehemberên kya rê Q şiyan dikin .

sae t 1 i hêvê , d i gundde mam ( . . .

Iranê , pkurd fiserê gevî serêçep a fx we digû bi hek i r . " Jkê des theta seKurdistjê re gVa ne kRATION"

kurdan, 6

terê gi ş tîtin îro katîyan nînirê j ên me-

u ge leke 1 i serrkarêh PD-1 e şker î vekir î , hêirêdanênin -an b ian t alûke-izanin?Peviyan û b iêstiran çêre ye kuj ê de b i-Rover ant in nabe ;

n b i j are1 îkop t erênu çavnêri-verêyên çiLoma e z 3 6

viya bersiekî ç iyê)

stîêsmre krll

nûranihava 1

i îp êdrf ia nêoterî

ê .

î sxerga

isîylayê

Marsizînd m

Qasro pi ke .

razidi

s ekryên

a la ba j aû hêzên

an çiyay. Cend roc Kravet

LIBERATeqerê soimlû reêve s erêEwê sery a dawînIrane keeterê gisereke j

rên K

siy aên asj peyz. jiIDNresge

mu laqsor e

dirê j: otodemo kStiyêi ben

urdis îê ji

dasro

(Rizrênat çSger

d omnomira t î

PDda '

s ta nayên

botpêkaj namagarî)

Kurdêdi -ê xel

ke ,

ya

k de"KILIBE-

KÎÎAN MEXLÖBÎYET?

Sfeeekê Partîya De-mokrat saetekî piştîya qewldayî hate gundekî çar mala ku jiyê min lê şevê der -baskiribû bi piyan 2

saet dûr bû.Çend zi-24

lam li pêşiya wî di-kişîyan;du ji wan za'jjjtên rutbebilindbûn,yek ji leşkerêerdê,yê din ji cen -dirmê îranî.Ew herdûjî di serokatiya leşkerî ya PDKI da ne .

Hevûdîtina me yadawîn tam heftekî berê bûbû . A . R . Qas imlûme di menzêla xwe yaPDKI yê li l'ahabadê,qebûl kiribû. Çendmitre dûr de,li qiş-lê pêşmerga xwe ha -vilkar dikirin ji boêrîşa ku her gav di-karibû destpêke. Duroj bi şûn de êrîşqewimî bû.Pistî pirsaetên berxwedane , 20km nêzî J.ehabadê xe-tên paras t inî (d i f a ' )yên kurdî li rojhe -lat û bakûr dişkes -tin? gava ku bombavê-jên Phantom dorhêlênbajar bombe dikirin.Piştî nîvro ya 2 îlonê leşkerên îranî x-we di qişla ku pêş -merga çend deqîqe berê bilez valakiribûnde bicihdikirin ûPasdar hêdî hêdî me-q«rê PDKI dikirinde s tên xwe (...)

J'Min dixwast em hev-ûdin di şertên ji bowe xweştir de bibt -ninttro hê gelek kê-masiyên me hene tê ,hûnê bibtnin3 di navçend heftan da ewêgetek çêtir bibe".-Hûn biserxwe û manewîyat xurt xuyane ,

qewl jibo heftên kutên didin.Lêbelê pi|tî ketina >'ahabadi ûya muhtemela Serdeş-tê gelek,li derva ûli Iranê ,d i f iki r inku berxwedana kurdîj ibo demekî dirêj hate şikestin û ku PD-KI û hûn bixwe^nika-rin zûbizû ji bin vêmexlûbiyetê rabin.

-Ktjan mextûbiyet?Dimtttnga ku me ti Ma-habadê jibo derewderxistina agahdart-yên hikûmetê 3ku çûyîna min a Sovyetista-nê îtan dikirin3 çêkiribû min gotibu kuemê dest bi şerekîdomdirêj bikin .Me tucar ne gotibû ku emêbajaran biparêzin.-Dervayî Hahabadê ku.ez bawer im ku ev giliyên we bixwe ne,we

EWÊ ŞER DIREJ DOIVIdilbêje

.&

F

.y ayen

î 1 oh . S e k r eyê PDKI dîrekî bêwese . Sae tên dşê d ixwazenenasî henvê riyê . ŞeKl.ji alîbaş techîzxwedîyên gradyo nînkaranîna wkî mez in dwendî b i ps iwar iya hdibin.Eşked i nava r ocîp û Landçûyîn û haew armancêne j ibo hehemberên kya rê Q şiyan dikin .

sae t 1 i hêvê , d i gundde mam ( . . .

Iranê , pkurd fiserê gevî serêçep a fx we digû bi hek i r . " Jkê des theta seKurdistjê re gVa ne kRATION"

kurdan, 6

terê gi ş tîtin îro katîyan nînirê j ên me-

u ge leke 1 i serrkarêh PD-1 e şker î vekir î , hêirêdanênin -an b ian t alûke-izanin?Peviyan û b iêstiran çêre ye kuj ê de b i-Rover ant in nabe ;

n b i j are1 îkop t erênu çavnêri-verêyên çiLoma e z 3 6

viya bersiekî ç iyê)

stîêsmre krll

nûranihava 1

i îp êdrf ia nêoterî

ê .

î sxerga

isîylayê

Marsizînd m

Qasro pi ke .

razidi

s ekryên

a la ba j aû hêzên

an çiyay. Cend roc Kravet

LIBERATeqerê soimlû reêve s erêEwê sery a dawînIrane keeterê gisereke j

rên K

siy aên asj peyz. jiIDNresge

mu laqsor e

dirê j: otodemo kStiyêi ben

urdis îê ji

dasro

(Rizrênat çSger

d omnomira t î

PDda '

s ta nayên

botpêkaj namagarî)

Kurdêdi -ê xel

ke ,

ya

k de"KILIBE-

KÎÎAN MEXLÖBÎYET?

Sfeeekê Partîya De-mokrat saetekî piştîya qewldayî hate gundekî çar mala ku jiyê min lê şevê der -baskiribû bi piyan 2

saet dûr bû.Çend zi-24

lam li pêşiya wî di-kişîyan;du ji wan za'jjjtên rutbebilindbûn,yek ji leşkerêerdê,yê din ji cen -dirmê îranî.Ew herdûjî di serokatiya leşkerî ya PDKI da ne .

Hevûdîtina me yadawîn tam heftekî berê bûbû . A . R . Qas imlûme di menzêla xwe yaPDKI yê li l'ahabadê,qebûl kiribû. Çendmitre dûr de,li qiş-lê pêşmerga xwe ha -vilkar dikirin ji boêrîşa ku her gav di-karibû destpêke. Duroj bi şûn de êrîşqewimî bû.Pistî pirsaetên berxwedane , 20km nêzî J.ehabadê xe-tên paras t inî (d i f a ' )yên kurdî li rojhe -lat û bakûr dişkes -tin? gava ku bombavê-jên Phantom dorhêlênbajar bombe dikirin.Piştî nîvro ya 2 îlonê leşkerên îranî x-we di qişla ku pêş -merga çend deqîqe berê bilez valakiribûnde bicihdikirin ûPasdar hêdî hêdî me-q«rê PDKI dikirinde s tên xwe (...)

J'Min dixwast em hev-ûdin di şertên ji bowe xweştir de bibt -ninttro hê gelek kê-masiyên me hene tê ,hûnê bibtnin3 di navçend heftan da ewêgetek çêtir bibe".-Hûn biserxwe û manewîyat xurt xuyane ,

qewl jibo heftên kutên didin.Lêbelê pi|tî ketina >'ahabadi ûya muhtemela Serdeş-tê gelek,li derva ûli Iranê ,d i f iki r inku berxwedana kurdîj ibo demekî dirêj hate şikestin û ku PD-KI û hûn bixwe^nika-rin zûbizû ji bin vêmexlûbiyetê rabin.

-Ktjan mextûbiyet?Dimtttnga ku me ti Ma-habadê jibo derewderxistina agahdart-yên hikûmetê 3ku çûyîna min a Sovyetista-nê îtan dikirin3 çêkiribû min gotibu kuemê dest bi şerekîdomdirêj bikin .Me tucar ne gotibû ku emêbajaran biparêzin.-Dervayî Hahabadê ku.ez bawer im ku ev giliyên we bixwe ne,we

Dr. Qasimlû

Kiribû nîşan(sembol) ,

-Bete 3Mahabad nîşa -nek bû jibo getê ,kurd.Di destê me destokekî çekên giranhebû û ev jibo bikaranîna wan keysekî bû.Me Mahabadê parasttê qasî 20 km derva-?yî bajêr3 ne di navabajêr bixwe dafji bopêşiyê ti kuştinaxetkê û ti ziyanênmaddî bigirin. Kîngêev îndî mikin ne bû3me xwe firekişandEm nafikirin ku diviya ra "mextûbiyet"gotin pêwîst be.Heyeku hinekan bawer bûnku emê bêtir di ber-xwe din.Lê ji bîr me_kin ku me hijde rojdiberxwe da ti didîsefereki teşkerî ytjibo ktjant hikûmetçibigre hemt potansiyeta amade ya teşkerû Pasdarên xwe xisteşer.Yên ku ti Tehra-nê an ti derva difi-kirin ku berxwedanakurdî ti Mahabadê qe_dîya dixapin . Em dike_vin gîtekî ( sdfhakî )nû.Şerê me hê destpê ne kiriye .

KÊMASfYEKE ME TUNE YE

-Ango ?

-Wekîgot 3 emkî dirri ttayKurdishavi Ikheta swîn şestendiKurdisva Iratîk da

m%n q%xwe di

ejj şereê di tetan'a Irar dikierfirazr bikinna otontanê dineke de

we pabo şerekî ge -vahîyaanê den . Emêiya da3 he taomiya

çarçe-mokrat-

-Bitenê?-Em dixebitin jibo avakirina cephekî he-mî hezên neteweyî ûdemokratên Iranê3 jiCepha Demokratîka Neteweyî 3heta FedayînêXetq 3Mucahidên Xetq3hwd. .

-Zabitên leşkerê Iranê ku niha qişla Ha-habadê îşxal dikingotin min ku 50 000pêşmergên we yên çekdar hene.Ev rast e ?

-50 000? Hinek weri-mandin tê heye . Yê kurast e ev e ku pira-niya girana getê kurdê Iranê bi me re yeû em dikarin piştaxwe bidin ezm û sede_qeta bi hezaran meri

vên çekdar.-D_ aliyê hikûmetê dda dîsa qala alîka-riya sovyetî G Ira-qî dikin.Icar hûnêmeyil nekin ji :. xwere li hevalbendênxur t bigerin?-Di warê teşkerî bitenê da3ez dikarimwe ewte bikin ku kê-masîyeke me tune ye.Me kewarên(stokên) duqiştan3ya Serdeşt ûya Mahabadê 3bi xwere anîye i_dervayî yêngetek merkez $n cen -dirman ku me stendi-bû.Loma em ne hewce-darên atîkariya teş-kerî ya tu kesî ne .

Di warê siyasî de 3

em bendewarên arîka-riya dostên xwe yên

25

Dr. Qasimlû

Kiribû nîşan(sembol) ,

-Bete 3Mahabad nîşa -nek bû jibo getê ,kurd.Di destê me destokekî çekên giranhebû û ev jibo bikaranîna wan keysekî bû.Me Mahabadê parasttê qasî 20 km derva-?yî bajêr3 ne di navabajêr bixwe dafji bopêşiyê ti kuştinaxetkê û ti ziyanênmaddî bigirin. Kîngêev îndî mikin ne bû3me xwe firekişandEm nafikirin ku diviya ra "mextûbiyet"gotin pêwîst be.Heyeku hinekan bawer bûnku emê bêtir di ber-xwe din.Lê ji bîr me_kin ku me hijde rojdiberxwe da ti didîsefereki teşkerî ytjibo ktjant hikûmetçibigre hemt potansiyeta amade ya teşkerû Pasdarên xwe xisteşer.Yên ku ti Tehra-nê an ti derva difi-kirin ku berxwedanakurdî ti Mahabadê qe_dîya dixapin . Em dike_vin gîtekî ( sdfhakî )nû.Şerê me hê destpê ne kiriye .

KÊMASfYEKE ME TUNE YE

-Ango ?

-Wekîgot 3 emkî dirri ttayKurdishavi Ikheta swîn şestendiKurdisva Iratîk da

m%n q%xwe di

ejj şereê di tetan'a Irar dikierfirazr bikinna otontanê dineke de

we pabo şerekî ge -vahîyaanê den . Emêiya da3 he taomiya

çarçe-mokrat-

-Bitenê?-Em dixebitin jibo avakirina cephekî he-mî hezên neteweyî ûdemokratên Iranê3 jiCepha Demokratîka Neteweyî 3heta FedayînêXetq 3Mucahidên Xetq3hwd. .

-Zabitên leşkerê Iranê ku niha qişla Ha-habadê îşxal dikingotin min ku 50 000pêşmergên we yên çekdar hene.Ev rast e ?

-50 000? Hinek weri-mandin tê heye . Yê kurast e ev e ku pira-niya girana getê kurdê Iranê bi me re yeû em dikarin piştaxwe bidin ezm û sede_qeta bi hezaran meri

vên çekdar.-D_ aliyê hikûmetê dda dîsa qala alîka-riya sovyetî G Ira-qî dikin.Icar hûnêmeyil nekin ji :. xwere li hevalbendênxur t bigerin?-Di warê teşkerî bitenê da3ez dikarimwe ewte bikin ku kê-masîyeke me tune ye.Me kewarên(stokên) duqiştan3ya Serdeşt ûya Mahabadê 3bi xwere anîye i_dervayî yêngetek merkez $n cen -dirman ku me stendi-bû.Loma em ne hewce-darên atîkariya teş-kerî ya tu kesî ne .

Di warê siyasî de 3

em bendewarên arîka-riya dostên xwe yên

25

hemt oihanê ne 3 art-kariyeke manewt S Ûmaddt.Lê emê tu têki_ttyeke biyant di navtevgera me da qebûtn ekin .

Lê em ewte (emtn )ne -niha em ti tsba-ta vê yekê dinerin-ku pttotên amêrtkanttevt êrtşên Phantom 'an ti dijt Mahabadêbûne .

-Hûn çawa hîn bûn ?

-Me axaftinên navbeu_na van bombavêjan ûhtma(qatda)wan zebtû tesctt kir.-Pîlotên Iranî dinav hev da bi ingilîzî na pey ivin?Piraniya wan li USA hînbû-ne .

-Betê3tê em dikarinbi hêsanî dengekt t-rant û dengekt amertkant j'i hev nas kin(...)-Lê heke têkilîya a-merîkanî bê isbatki-rinê hûnê li nêzîkbûyîna Yekîtiya Sovye-tî negerin?-Di dema sazûmanakevn da3em timt biajaniya derva3ya Sovyetistan an Iraqê di_hatin sûcdar kirin .

Iro dtsa eynt çtroke3bi zêdebûnekt nû :em tca bûne adanênsiyontstan jt! Hesabbikin:heke ku hûn biser'vekin ku ti gora .

propaganda resmt emdidt-şoreşgerên fro-ttyên emperyattzmê 3

kommuntstan û Atyo -ntstan in û ku em dieynt wextê de pêgir--ttyên Yekttiya Sovyett3Iraq û Isratt in!Ev yek ji we re didehev xuya na ke?Diyare ku ti Tehranê evqas didhevt wan aoiz

jiake ( . . . )- Cava ku hûn qala şe

27

rekî domdirêjê* gerîllayê dikin.hûn dixwazin çi bê j in?-Ku ewê şerkarên meti heraiyt bin û tituciyt ntn bin.Li serê çiyan û ti deştan.-Ö li bajaran?-Li wir jt.Bo çi na?(...)

DIJMINÊN ME PASDAR IN

Li ser pirsa "ewêşerkarên we çi bikin'serekê PDKI dide za-nîn ku niha ew gira-niya xwe didin xeba-ta tenzîm Q organî -zasyonê.ku ewê ji bobicihanîna armancênxwe hemî awayên şerbikarbînin Q bi ser-ve dike:"em naxwazinşerê ordiya trant bikin.Heke ew di şûnaxwe da bimîne 3 tenebi karê xwe(ku paraştina hidûda ye şerême kirin ntn e) bittbe3heke ew têkitt şe£ên me û NotirvanênŞorest (Pasdar)ne be3emê tiştekt ti dijtWê nekinf . . . ) Dijmi-nên me Pasdar in.Ni-zanim ew bi rika ne-teweyt 3şovent an dt-nt -ştt dijt sunnt -yan- ditivin3lê nett_ce ti meydanê ye; evmerivên han ti Kur -distanê wekt Naetyanhereket dikin!

Dr Qasimlû qirki-rina gundê Qarnê(binhêre rûpel 19)bi bîrtîne Q dibêje ku libajarê Saqizê 30 ke-sî gullekirine, dinav wan da tenê endamekî Partiyê hebûye .

"Ji wê rodê ve3sefe-reke naoneteweytyapir mezin jibo me çêbû.Heye ku ev wan dafikirandin. Sedemêndin dt hene.Di nav -beyna hikûmet û komt

tan de mişkiteyên be_rebere zêdetir peydabûn3tevgera ordiyêjt giraniya xwe nt -şan da.Merivên rea -ttst tê digihên kupirsa Kurdistanê biişxata Mahabadê nayêsafîkirinê . Bazarganvan rodan gotinên ge_tek bihezirtir gote.Di mitê din de 3 didestên me de girtî -yên wan jt hene".-200 girtiyên ku weqala wan kiribû dipeyivandina me ya pêşîn da?We ew bi xwere anî ne?-Betê3 çenberda3 ne-Gefa wewan hê bi-Ev bi temetê ve gHer wektme çar keji wê rojguttekiridan rawes

dên kutê da.

me

ya kuş t inacî ye?

vgera hikû-irêdayî ye .

hûn dizaninsan kuşt ûê ve ewanna Kurdantin.

- yehkemên islamî jidestpêka şer bi virde biryara çend kuş-tina dane?

-Qasî sedekî.Serekê PDKI Q mîr

alay Aliyar Q Rabîîli ser pirsên ordiyêserhilanînên ku têde li gelek ciyan teqîyane xeberd idin . Bigotina wan di ordiyêda "Teşkîlata OrdiyaAzad a Iranê" hatiyedanîn Q armanca wêrizgarkirina Iranêji hikmê dînî ye."Ewjî wekî me jibo aza-diyê şerdikin û ba -wer in ku divê mafênneteweyîyên getênbindest bên naskiri-nê.An na3ewê Iran jîbibe Libnanekî din 3

ji hev keve 3perçe bibe" dibêje mîralayAliyar.Bi ya wî "di*vê ku zabit û teşker

hemt oihanê ne 3 art-kariyeke manewt S Ûmaddt.Lê emê tu têki_ttyeke biyant di navtevgera me da qebûtn ekin .

Lê em ewte (emtn )ne -niha em ti tsba-ta vê yekê dinerin-ku pttotên amêrtkanttevt êrtşên Phantom 'an ti dijt Mahabadêbûne .

-Hûn çawa hîn bûn ?

-Me axaftinên navbeu_na van bombavêjan ûhtma(qatda)wan zebtû tesctt kir.-Pîlotên Iranî dinav hev da bi ingilîzî na pey ivin?Piraniya wan li USA hînbû-ne .

-Betê3tê em dikarinbi hêsanî dengekt t-rant û dengekt amertkant j'i hev nas kin(...)-Lê heke têkilîya a-merîkanî bê isbatki-rinê hûnê li nêzîkbûyîna Yekîtiya Sovye-tî negerin?-Di dema sazûmanakevn da3em timt biajaniya derva3ya Sovyetistan an Iraqê di_hatin sûcdar kirin .

Iro dtsa eynt çtroke3bi zêdebûnekt nû :em tca bûne adanênsiyontstan jt! Hesabbikin:heke ku hûn biser'vekin ku ti gora .

propaganda resmt emdidt-şoreşgerên fro-ttyên emperyattzmê 3

kommuntstan û Atyo -ntstan in û ku em dieynt wextê de pêgir--ttyên Yekttiya Sovyett3Iraq û Isratt in!Ev yek ji we re didehev xuya na ke?Diyare ku ti Tehranê evqas didhevt wan aoiz

jiake ( . . . )- Cava ku hûn qala şe

27

rekî domdirêjê* gerîllayê dikin.hûn dixwazin çi bê j in?-Ku ewê şerkarên meti heraiyt bin û tituciyt ntn bin.Li serê çiyan û ti deştan.-Ö li bajaran?-Li wir jt.Bo çi na?(...)

DIJMINÊN ME PASDAR IN

Li ser pirsa "ewêşerkarên we çi bikin'serekê PDKI dide za-nîn ku niha ew gira-niya xwe didin xeba-ta tenzîm Q organî -zasyonê.ku ewê ji bobicihanîna armancênxwe hemî awayên şerbikarbînin Q bi ser-ve dike:"em naxwazinşerê ordiya trant bikin.Heke ew di şûnaxwe da bimîne 3 tenebi karê xwe(ku paraştina hidûda ye şerême kirin ntn e) bittbe3heke ew têkitt şe£ên me û NotirvanênŞorest (Pasdar)ne be3emê tiştekt ti dijtWê nekinf . . . ) Dijmi-nên me Pasdar in.Ni-zanim ew bi rika ne-teweyt 3şovent an dt-nt -ştt dijt sunnt -yan- ditivin3lê nett_ce ti meydanê ye; evmerivên han ti Kur -distanê wekt Naetyanhereket dikin!

Dr Qasimlû qirki-rina gundê Qarnê(binhêre rûpel 19)bi bîrtîne Q dibêje ku libajarê Saqizê 30 ke-sî gullekirine, dinav wan da tenê endamekî Partiyê hebûye .

"Ji wê rodê ve3sefe-reke naoneteweytyapir mezin jibo me çêbû.Heye ku ev wan dafikirandin. Sedemêndin dt hene.Di nav -beyna hikûmet û komt

tan de mişkiteyên be_rebere zêdetir peydabûn3tevgera ordiyêjt giraniya xwe nt -şan da.Merivên rea -ttst tê digihên kupirsa Kurdistanê biişxata Mahabadê nayêsafîkirinê . Bazarganvan rodan gotinên ge_tek bihezirtir gote.Di mitê din de 3 didestên me de girtî -yên wan jt hene".-200 girtiyên ku weqala wan kiribû dipeyivandina me ya pêşîn da?We ew bi xwere anî ne?-Betê3 çenberda3 ne-Gefa wewan hê bi-Ev bi temetê ve gHer wektme çar keji wê rojguttekiridan rawes

dên kutê da.

me

ya kuş t inacî ye?

vgera hikû-irêdayî ye .

hûn dizaninsan kuşt ûê ve ewanna Kurdantin.

- yehkemên islamî jidestpêka şer bi virde biryara çend kuş-tina dane?

-Qasî sedekî.Serekê PDKI Q mîr

alay Aliyar Q Rabîîli ser pirsên ordiyêserhilanînên ku têde li gelek ciyan teqîyane xeberd idin . Bigotina wan di ordiyêda "Teşkîlata OrdiyaAzad a Iranê" hatiyedanîn Q armanca wêrizgarkirina Iranêji hikmê dînî ye."Ewjî wekî me jibo aza-diyê şerdikin û ba -wer in ku divê mafênneteweyîyên getênbindest bên naskiri-nê.An na3ewê Iran jîbibe Libnanekî din 3

ji hev keve 3perçe bibe" dibêje mîralayAliyar.Bi ya wî "di*vê ku zabit û teşker

qiştên xwe bigihtninşerê xetkê 3pêre şerêgertttayê bikin jiboIraneke demokrattkabê Şah û bê meta" .

PiRSA YEKÎTiVÊ

-Li Kurdistanê bixwehin komele,bêy kuxurtahiya wê têxinşikê,gelek rexneyanli we dikin Q xasmedibêjin ku mafê -weyî bi tenê li ser navê gelê kurdtpeyivîntune ye.We qala saz-kirina cepheyekî yek

ntn e . Emû dixwazgera kurkes bê tku her kbipeyivebe.Lê dipaştn yebiryarane . Her ybtne kupraniyakurd dikyara serbê qebûttevkariyxebatê tne . Heta

demokrat inin ku di tevdi da heremstt kirin3es bikaribe3 xwedtdengvê ku paşiyak dikaribedawtn bistt-ek dikare bi_PDKI temsttafireha getêe.Heke pêşne_okatiya me

kirine 3jiboê3 bi hev rau pirs na mtniha me hê

bûyî jibo hemû Iranêkir.Hûn pêkanîna teşkîlatekî yekbûyî yêtevayîya tevgerênKurd jî nafikirin?-Min bi awakt vekirtbersiva van kometanda û ezê ji we re jtvekirt xeberdim. Tev--kart3an peywendiyênxebatê dantn mimkine ûem tê digerin . Lême ronak kir ku evbê serokatiya PDKInabe.Ev ji atiyê me dadaxwazeke serdestiyê

bersiveke ronak nestendiye tê ez bawerim ku ewê pêşneyarame bê qebût kirinê .

Dr QasLmliijber bidawiya vê peyivê dibêje ku ewi rûnişte-vanên bajaran imka -nên "qanûnî"heta da-wiyê bikarbînin, biher awayî derxistinaPasdaran bixwazin Q

bikin ku leşker jiqişla dernekevin.Rojnamevan jê dipirse :

"Hûnê sazendeyên kuotorîteyên nû rast -

kin boykot bikin?Ge-fê" li bajarî an giregirên ku di wan decihbigirin bixwin?"-Na3em dizanin û ci-han hemt dizane kugetê Kurdistana Ira-nê bi me re ye. Divêku yek bibe serekbe-tediyê Mahabadê 3 kuyekî din midîrê edtt_yê 3 hwd.

Evana hemt normatin û emê 'li kirinênwan binêrinl"*'

Di pirsa xwe yadawîn da yjKravetzdibêje:niha havîn e^dinya xweş e li serêçiyan.Hê hewesa mîlîtanên we yên ku jibajaran tên wek hef-teyên pêşîn xurt e .

Gelo hûn na tirsinku ev kel bikeve ga-va ku dijwarî peydabibin Q jiyan li "wêderê bihatina zivis-tana zehmettir bibe"Bersiva serekê PDKI :

Ll SERÊ ÇJVAN EM

Li MALA XWE NE

"Em ji teşker û Pas-daran çêtir hînî zi-vistanê bûne . Niharewş jibo wan misaittir e . Zivistanê 3batafir û hetîkopter ne-ma dikarin tiştektbikin . Heçt tank3ewêji bint nikaribinbitivin.Getê me 3 ddihemû dtroka xwe da3di demên zordestt ûstemt de xwe kişan-diye serê çiyan.Iroew dtsa ti serê çi-ya ne û heye ku evne jibo cara dawtnbe.Li serê çiyan ewti mata xwe ye û ewpê dizane . Bawer kinku çiyayên kurd asêytyeke wisa ye kustendina wan ewê he_san ne be" . W W W

27

qiştên xwe bigihtninşerê xetkê 3pêre şerêgertttayê bikin jiboIraneke demokrattkabê Şah û bê meta" .

PiRSA YEKÎTiVÊ

-Li Kurdistanê bixwehin komele,bêy kuxurtahiya wê têxinşikê,gelek rexneyanli we dikin Q xasmedibêjin ku mafê -weyî bi tenê li ser navê gelê kurdtpeyivîntune ye.We qala saz-kirina cepheyekî yek

ntn e . Emû dixwazgera kurkes bê tku her kbipeyivebe.Lê dipaştn yebiryarane . Her ybtne kupraniyakurd dikyara serbê qebûttevkariyxebatê tne . Heta

demokrat inin ku di tevdi da heremstt kirin3es bikaribe3 xwedtdengvê ku paşiyak dikaribedawtn bistt-ek dikare bi_PDKI temsttafireha getêe.Heke pêşne_okatiya me

kirine 3jiboê3 bi hev rau pirs na mtniha me hê

bûyî jibo hemû Iranêkir.Hûn pêkanîna teşkîlatekî yekbûyî yêtevayîya tevgerênKurd jî nafikirin?-Min bi awakt vekirtbersiva van kometanda û ezê ji we re jtvekirt xeberdim. Tev--kart3an peywendiyênxebatê dantn mimkine ûem tê digerin . Lême ronak kir ku evbê serokatiya PDKInabe.Ev ji atiyê me dadaxwazeke serdestiyê

bersiveke ronak nestendiye tê ez bawerim ku ewê pêşneyarame bê qebût kirinê .

Dr QasLmliijber bidawiya vê peyivê dibêje ku ewi rûnişte-vanên bajaran imka -nên "qanûnî"heta da-wiyê bikarbînin, biher awayî derxistinaPasdaran bixwazin Q

bikin ku leşker jiqişla dernekevin.Rojnamevan jê dipirse :

"Hûnê sazendeyên kuotorîteyên nû rast -

kin boykot bikin?Ge-fê" li bajarî an giregirên ku di wan decihbigirin bixwin?"-Na3em dizanin û ci-han hemt dizane kugetê Kurdistana Ira-nê bi me re ye. Divêku yek bibe serekbe-tediyê Mahabadê 3 kuyekî din midîrê edtt_yê 3 hwd.

Evana hemt normatin û emê 'li kirinênwan binêrinl"*'

Di pirsa xwe yadawîn da yjKravetzdibêje:niha havîn e^dinya xweş e li serêçiyan.Hê hewesa mîlîtanên we yên ku jibajaran tên wek hef-teyên pêşîn xurt e .

Gelo hûn na tirsinku ev kel bikeve ga-va ku dijwarî peydabibin Q jiyan li "wêderê bihatina zivis-tana zehmettir bibe"Bersiva serekê PDKI :

Ll SERÊ ÇJVAN EM

Li MALA XWE NE

"Em ji teşker û Pas-daran çêtir hînî zi-vistanê bûne . Niharewş jibo wan misaittir e . Zivistanê 3batafir û hetîkopter ne-ma dikarin tiştektbikin . Heçt tank3ewêji bint nikaribinbitivin.Getê me 3 ddihemû dtroka xwe da3di demên zordestt ûstemt de xwe kişan-diye serê çiyan.Iroew dtsa ti serê çi-ya ne û heye ku evne jibo cara dawtnbe.Li serê çiyan ewti mata xwe ye û ewpê dizane . Bawer kinku çiyayên kurd asêytyeke wisa ye kustendina wan ewê he_san ne be" . W W W

27

PÎRSA BARZANl (2)

D

Wi'rsa Barzant pirseke berbiçava dtroka me Iya ffêmdem e .Dahûrtnt û zetatkirina wê dibo qenc 1nastna civaka kurdt3jibo rontkirina riya şoreş_\e 1

rên Kurdistanê ferz e.Me heta niha ti ser vê 1pirsê çend bendan nvtst û mirina wt ( 2 . 3 . 1979 ) 1bû westte jibo tehttteke giştt .Piştt bibtrantna 1zarotiya wt3şerên wt yên satên 30 û 40 û jiyana 1wt ya Sovyetistanê 3 em di vê hejmarê da rota wt 1

ya di tevgera çekdart ya Kurdên Iraqê (1965 - 11975) bi kurtt pêşkêş dikin û ti ser barzantzmêdimtnin. \

Fl vegera xwe ya Iraqê deBarzanî ne bi Kommunîs t iyê nejî bi demokras iyê bawer bû;ne-tewepeqjstekî xwerû , dîndar , biedet Q awayên eşîretî ve girê-dayî bû.Lê di dîtinên wî yênsiyasî de hin guhêrandin çêbû-bûn.Jibo wî,her wekî ku yên wîqenc dinasin nvîsîn Q gotin.siyaset ji serî heta binî derewbû,xapandin bû.Bername, bingeh,gotar.wa'd hemî awa û wasitane jibo gihîştina armancekîJibo vê armancê kirina her tiştî li rê ye.Himin serê hemîyanxurtahî ye,jibo xwe qewî kî bişeytan re jî hevalbendî kirinne xirabe.Li cihanê di dewle -tên mezin hene:USA û Sovyet.Bêarîkariya yek ji wan serketinaKurdan mimkin nîn e.

yêza siyasî ya tevgera da -wîn a Kurdên Iraqê di nav vançend dîtinên tehl.bedbîn û bê-bingehên han da ne.Ewê hê disala 1959an de,li dijî binge -hên demokrasiyê, Barzanî bibeserokê PDKê Q di bin. baskênwî de Ibrahîm Ehmed Q zavayêwî Celal Talabanî serokatiyahelb i j ar t î ,me şrû G pêşverû yaPDKê bi zora tifingan tasfiyekin.bikevin şûna wê.

Rojên azadî Q serbestiya siyasî yên ku bi Şoreşa 14 Temmûzê des tpêkir ibûn ewê pir domne kin.Tirsa darbekî zabitênneteweperest Q d i j î-kommunî s tQasim ber bi qedexe kirina xe-batên Partiya Kommunîst û PDKdiba.Salekî piştî şoreşê PKI28

tê gir t inê . Dûr a , ber eber e kovarG rojnamên pêşverG tên qedexekir in . Bar zanî têdigihê ku demastema kurda jî nêz dibe G bidizî xwe digihîne navçeya Bar-zan.Şerê Kurd G hikûmetê dika-re bi manîyeke piçûk biteqe.

Ev manî di destpêka îlona1961an da peyda dibe.Qasim bombavêj G leşkerên xwe dişîneser "axa G xwedîgundên kurdêndijî reforma erdê".Gelek gun -dên kurd tên şewi t and inê . Bar zanî biryara parastina wan didinQ şerê çekdarî wilo destpêdikeDemekî şGn da ewê "^ekteb siyasî" ya PDK jî bigihîje vê bir-yara şerê çekdar î . Sal ên pêşînên şer dijwar in G Kurd tenêbi hêzên xwe G bi saya arîkariya Kurdên Tirkiyê û Iranê diberxwe didin,nayên perçiqandi-nê.Di destpêkê da hejmara pêş-mergan ji hezarî kêmtir e. Lêewê berebere hejmar girbibe G

navçeyên rizgarkirî fireh bi-b in .

Ro j abi destas d i mrina kot eweyêwan d ikb i nemî1 abanî1 i s erve , s iyke" diman de mBaas îyadûr xe

8 sebat 196ê Baasiyan ti 1 ekî da xwemmunîstên "dereb" û qasîuje,di milênendeyên Barserekê delegxwestekên Kuaseta "perçeeşîne.Lê diar e şal Abduln ji karînêG d i lOê' seb

3an Qas imê kuş t in . Ba

d ide qi rkiijminên ne-

7000 jid in de j îzanî r e (Ta-asyonê ye )rda dipeyi-

ke G îdar e18. 10. 1 9 63Sal am Ar ef

(iktidarê )ata 19 64 an

PÎRSA BARZANl (2)

D

Wi'rsa Barzant pirseke berbiçava dtroka me Iya ffêmdem e .Dahûrtnt û zetatkirina wê dibo qenc 1nastna civaka kurdt3jibo rontkirina riya şoreş_\e 1

rên Kurdistanê ferz e.Me heta niha ti ser vê 1pirsê çend bendan nvtst û mirina wt ( 2 . 3 . 1979 ) 1bû westte jibo tehttteke giştt .Piştt bibtrantna 1zarotiya wt3şerên wt yên satên 30 û 40 û jiyana 1wt ya Sovyetistanê 3 em di vê hejmarê da rota wt 1

ya di tevgera çekdart ya Kurdên Iraqê (1965 - 11975) bi kurtt pêşkêş dikin û ti ser barzantzmêdimtnin. \

Fl vegera xwe ya Iraqê deBarzanî ne bi Kommunîs t iyê nejî bi demokras iyê bawer bû;ne-tewepeqjstekî xwerû , dîndar , biedet Q awayên eşîretî ve girê-dayî bû.Lê di dîtinên wî yênsiyasî de hin guhêrandin çêbû-bûn.Jibo wî,her wekî ku yên wîqenc dinasin nvîsîn Q gotin.siyaset ji serî heta binî derewbû,xapandin bû.Bername, bingeh,gotar.wa'd hemî awa û wasitane jibo gihîştina armancekîJibo vê armancê kirina her tiştî li rê ye.Himin serê hemîyanxurtahî ye,jibo xwe qewî kî bişeytan re jî hevalbendî kirinne xirabe.Li cihanê di dewle -tên mezin hene:USA û Sovyet.Bêarîkariya yek ji wan serketinaKurdan mimkin nîn e.

yêza siyasî ya tevgera da -wîn a Kurdên Iraqê di nav vançend dîtinên tehl.bedbîn û bê-bingehên han da ne.Ewê hê disala 1959an de,li dijî binge -hên demokrasiyê, Barzanî bibeserokê PDKê Q di bin. baskênwî de Ibrahîm Ehmed Q zavayêwî Celal Talabanî serokatiyahelb i j ar t î ,me şrû G pêşverû yaPDKê bi zora tifingan tasfiyekin.bikevin şûna wê.

Rojên azadî Q serbestiya siyasî yên ku bi Şoreşa 14 Temmûzê des tpêkir ibûn ewê pir domne kin.Tirsa darbekî zabitênneteweperest Q d i j î-kommunî s tQasim ber bi qedexe kirina xe-batên Partiya Kommunîst û PDKdiba.Salekî piştî şoreşê PKI28

tê gir t inê . Dûr a , ber eber e kovarG rojnamên pêşverG tên qedexekir in . Bar zanî têdigihê ku demastema kurda jî nêz dibe G bidizî xwe digihîne navçeya Bar-zan.Şerê Kurd G hikûmetê dika-re bi manîyeke piçûk biteqe.

Ev manî di destpêka îlona1961an da peyda dibe.Qasim bombavêj G leşkerên xwe dişîneser "axa G xwedîgundên kurdêndijî reforma erdê".Gelek gun -dên kurd tên şewi t and inê . Bar zanî biryara parastina wan didinQ şerê çekdarî wilo destpêdikeDemekî şGn da ewê "^ekteb siyasî" ya PDK jî bigihîje vê bir-yara şerê çekdar î . Sal ên pêşînên şer dijwar in G Kurd tenêbi hêzên xwe G bi saya arîkariya Kurdên Tirkiyê û Iranê diberxwe didin,nayên perçiqandi-nê.Di destpêkê da hejmara pêş-mergan ji hezarî kêmtir e. Lêewê berebere hejmar girbibe G

navçeyên rizgarkirî fireh bi-b in .

Ro j abi destas d i mrina kot eweyêwan d ikb i nemî1 abanî1 i s erve , s iyke" diman de mBaas îyadûr xe

8 sebat 196ê Baasiyan ti 1 ekî da xwemmunîstên "dereb" û qasîuje,di milênendeyên Barserekê delegxwestekên Kuaseta "perçeeşîne.Lê diar e şal Abduln ji karînêG d i lOê' seb

3an Qas imê kuş t in . Ba

d ide qi rkiijminên ne-

7000 jid in de j îzanî r e (Ta-asyonê ye )rda dipeyi-

ke G îdar e18. 10. 1 9 63Sal am Ar ef

(iktidarê )ata 19 64 an

de bi Barzanî re 1 ihevhat inekeagirbirîyê çêke.

Fetlaneka 1964 aEv lihevhatin fetlanekeke

mezin e di şerê çekdarê KurdênIraqê de . Di j heviyên hindurî,şerê jibo karînê ku ji zGve linav tevgerê dikeliya,bi vê we-sîle dide der , d i teqe . Koma "mekteb siyas î" , Ibr ahîm Ehmed,Talabanî G hevalên wan neqaîlbGnaxwe ya lihevhatina Barzanî- A-rif didin zanîn.Ew bawer in kupiraniya pêşmergan ewê* bi wanre bimînin G Barzanî bê tasfî-ye kir in . Nenasîna civaka kurdî,xeletiyin goşîst ewê wan ji vîşerê meşrûyê j ibo karînê berbikortalên bêbextiyê Q hevalben-diya sazûmanên Iran Q Iraqê bibe.Li dora wan hejmarekî kêmîpêşmerge dimînin û ew nikarinşerê Barzaniyan bikin, direvinIranê.Şah wan çekdar G xwedîdike dişîne ser Barzanî, ji botevgera kurdî mecbGrê bi Şahre lihevhatinê bike!..Lê çekênŞah jî dest nadin wan bi "here^etê eşaîriyê Barzanî"serî derkevin.Ewê îca dest bi hevalbendiya Bexdayê bikin.li ser bajarê Iraqê rûnin , ro j nama xwe"Al-NGr" bi perê hikûmetê derxin .

U rGreşiya mezin.gava ku bala-fir G bombavêjên Iraqi gundênKurdistanê dişewitînin ewê ev"şoreşgerên tGj" jî tevî "pêş-mergên" xwe herin arîkariya hikûmetê bikin.

Şahê KurdistanêEv siyaseta şermezariya ku

Talabanîst li ser navê "çepî -tî" G "şoreşgerî" dikin ewê dinav xelkê de li dijî xwendî G

pêşverGyan nef r e t , ş ikb i r î Grikdarî bide peyda kirin G ewêhawirên paşverû baş vê yekê bikar bînin berebere hemî pêşve-rG G demokratan ji nav tevgerêdûrxin.Di 1974an de îndî liçepbGnê bi çavê "xayîntiyê" tênêrîn.Gelek şoreşgerên kurdênIraqê Q Iranê ewê jibo çepîtî*ya xwe bên êşandin an kuştin.

Piştî veqetandina Talabanîstan.Barzanî serokatiyeke nu

kifş dike jibo PDK.Ew îndî lixwendîyan bi çavê "xayinan" dinêre G ji xwe li dora wî jî îndî kesên xwendî çibigre qet nemane.Yên ku hene ji gotina Se-rok dernakevin ,b ic ihanîna fer-manên wî ji xwe re wezîfe dizanin.Partî tenê bi nav heye. Ewj ibo gihandina siyasiya pêşmergan Q gundiyên Kurdistanê xebatekî na ke.Wezîfa her yekî fermanên Serok bicihanîn e.Kî jêpiçek gazinan bike,bê minaqeşeû mehkeme dibe "xayîn".Di navçiyayên Kurd is tanê , 1 i ser 35-000 km2 erdên rizgarkirî Barzanî îndî serwerekî tewna(mut- -leq)ye,Şahê Kurdistanê ye.Wezîrên wî her du kurên wî yên ne-zan Q nexwendî , Idr î s G FesGdin.Idrîs berpirsiyarê pêşmer -gan,siyaseta hindur G maliyê ,îesûd jî yê parastinê ( Savaka

kurdî) ye.Serekhêz G berpirsi-yarên giregir hemî Barzabî neG xwe dispêrên otorîta kevnareya Êela Q ser eke şîr an . Pê şmergepirîcar li dG axayê,jibo axayêxwe dikeve şer, ne ji ber ser-wextî Q zanîneke siyasî.

Li derva siyaseteke keyspe-rest.bê bingeh tê ajotin.Wela-tên sosyalîst arîkariya tevge-rê dikin lê berpirsiyarê nkurd ji 1966 şûn da bi Şah G

Israîl ra jî peywendî datînin.Barzanî bixwe çend caran diçeTehran G Tel-Avîvê j ibo xwastina arîkariyê .Piştî 1972an CIAjî tevî 16 mîlyon dollarên xweyên bi navûdeng dikeve govendêG tevgera kurd bi vî awayî iiber çavên hawirên pêşverGyêncihanê reş dibe.tecrît dibe.

Her çar salên dawînên jiya-na Bar zanî , bêgGman , j i hemiyantehltir G dijwartir bGn ji bowî.Ev şerkarê sedsala 19an,me^weyê civaka kurda ya berê,piş-tî salên dirêjên şerê j ibo Kurdistana xwe li şaristanan mir.Dost û berdevkên wî y|n do be-rê xwe jê zivartibGn.U ewî 1 a-netê li vê cihana tevliheva bêbext^ xwediyê awa G edetên jiyên mêraniya berê dGr, dibarand,

HEJMARA KU îf:

_-

barzanîzma bê barzanîrewşa li kurdistana îraqê

29

de bi Barzanî re 1 ihevhat inekeagirbirîyê çêke.

Fetlaneka 1964 aEv lihevhatin fetlanekeke

mezin e di şerê çekdarê KurdênIraqê de . Di j heviyên hindurî,şerê jibo karînê ku ji zGve linav tevgerê dikeliya,bi vê we-sîle dide der , d i teqe . Koma "mekteb siyas î" , Ibr ahîm Ehmed,Talabanî G hevalên wan neqaîlbGnaxwe ya lihevhatina Barzanî- A-rif didin zanîn.Ew bawer in kupiraniya pêşmergan ewê* bi wanre bimînin G Barzanî bê tasfî-ye kir in . Nenasîna civaka kurdî,xeletiyin goşîst ewê wan ji vîşerê meşrûyê j ibo karînê berbikortalên bêbextiyê Q hevalben-diya sazûmanên Iran Q Iraqê bibe.Li dora wan hejmarekî kêmîpêşmerge dimînin û ew nikarinşerê Barzaniyan bikin, direvinIranê.Şah wan çekdar G xwedîdike dişîne ser Barzanî, ji botevgera kurdî mecbGrê bi Şahre lihevhatinê bike!..Lê çekênŞah jî dest nadin wan bi "here^etê eşaîriyê Barzanî"serî derkevin.Ewê îca dest bi hevalbendiya Bexdayê bikin.li ser bajarê Iraqê rûnin , ro j nama xwe"Al-NGr" bi perê hikûmetê derxin .

U rGreşiya mezin.gava ku bala-fir G bombavêjên Iraqi gundênKurdistanê dişewitînin ewê ev"şoreşgerên tGj" jî tevî "pêş-mergên" xwe herin arîkariya hikûmetê bikin.

Şahê KurdistanêEv siyaseta şermezariya ku

Talabanîst li ser navê "çepî -tî" G "şoreşgerî" dikin ewê dinav xelkê de li dijî xwendî G

pêşverGyan nef r e t , ş ikb i r î Grikdarî bide peyda kirin G ewêhawirên paşverû baş vê yekê bikar bînin berebere hemî pêşve-rG G demokratan ji nav tevgerêdûrxin.Di 1974an de îndî liçepbGnê bi çavê "xayîntiyê" tênêrîn.Gelek şoreşgerên kurdênIraqê Q Iranê ewê jibo çepîtî*ya xwe bên êşandin an kuştin.

Piştî veqetandina Talabanîstan.Barzanî serokatiyeke nu

kifş dike jibo PDK.Ew îndî lixwendîyan bi çavê "xayinan" dinêre G ji xwe li dora wî jî îndî kesên xwendî çibigre qet nemane.Yên ku hene ji gotina Se-rok dernakevin ,b ic ihanîna fer-manên wî ji xwe re wezîfe dizanin.Partî tenê bi nav heye. Ewj ibo gihandina siyasiya pêşmergan Q gundiyên Kurdistanê xebatekî na ke.Wezîfa her yekî fermanên Serok bicihanîn e.Kî jêpiçek gazinan bike,bê minaqeşeû mehkeme dibe "xayîn".Di navçiyayên Kurd is tanê , 1 i ser 35-000 km2 erdên rizgarkirî Barzanî îndî serwerekî tewna(mut- -leq)ye,Şahê Kurdistanê ye.Wezîrên wî her du kurên wî yên ne-zan Q nexwendî , Idr î s G FesGdin.Idrîs berpirsiyarê pêşmer -gan,siyaseta hindur G maliyê ,îesûd jî yê parastinê ( Savaka

kurdî) ye.Serekhêz G berpirsi-yarên giregir hemî Barzabî neG xwe dispêrên otorîta kevnareya Êela Q ser eke şîr an . Pê şmergepirîcar li dG axayê,jibo axayêxwe dikeve şer, ne ji ber ser-wextî Q zanîneke siyasî.

Li derva siyaseteke keyspe-rest.bê bingeh tê ajotin.Wela-tên sosyalîst arîkariya tevge-rê dikin lê berpirsiyarê nkurd ji 1966 şûn da bi Şah G

Israîl ra jî peywendî datînin.Barzanî bixwe çend caran diçeTehran G Tel-Avîvê j ibo xwastina arîkariyê .Piştî 1972an CIAjî tevî 16 mîlyon dollarên xweyên bi navûdeng dikeve govendêG tevgera kurd bi vî awayî iiber çavên hawirên pêşverGyêncihanê reş dibe.tecrît dibe.

Her çar salên dawînên jiya-na Bar zanî , bêgGman , j i hemiyantehltir G dijwartir bGn ji bowî.Ev şerkarê sedsala 19an,me^weyê civaka kurda ya berê,piş-tî salên dirêjên şerê j ibo Kurdistana xwe li şaristanan mir.Dost û berdevkên wî y|n do be-rê xwe jê zivartibGn.U ewî 1 a-netê li vê cihana tevliheva bêbext^ xwediyê awa G edetên jiyên mêraniya berê dGr, dibarand,

HEJMARA KU îf:

_-

barzanîzma bê barzanîrewşa li kurdistana îraqê

29

g azîEm Kometa Xwende-

karên Kurdtstan tiDerveyt Wetat (AKSA)û Yektiya Xwendeka--rên Kurdtstan ti fitrransa di nav rojên243 25 û 26 tebax 1979an de ti Atmanya Fe-derat3bajarê Frank -furt di Kongra AKSAya 20an de beşdarbûn.

Di dawiya getek axaftin3rexne û xwe -rexnekirin de me bihev re ev biryara j ê_

rtn stend:- Kometa XwendekarênKurdistan ti DerveytWetat(AKSA)û Yektti-ya Xwendekarên Kur -aistan ti Fransa danû standin bi hemt rêxistin Û komikên x-wendekarên Kurdista-nê yên pêşverû3demokrat û sosyattst reji xwe re dikin barû armanc .

- Jibo bictkirina vêarmancê ev her dû Kq_

mete amadekirina ci-vtneke jibo xebatekeyekgirtt peywtst di-btnin3ku nêztkahiyabtr û bawert di nav-bera wan xwendekarande peyda bike .

- Armanca wê civtnêew e ku rêbaz û des-tûrên van rêxistinanbide ber hev da kujibêrê yek rêbaz ûdestûr bêye dantn.

Em bawer in ku evbiryara me ewê gave-kt be jibo civandinû nêzikkirina piraniya xwendekarên Kur -distan .

kY^>k\P'O.BOX 2103711- BERLIN 21

*

Y.X.K.F. MALA KURDA*6.RUE CHAPPE3PARIS18***»*******«*********»****31

**********

»*******

*

«********«**************

***

*******

*********

*

**

* ** * *

gavekî berbi yekîtîyê ?Çend roj piştî civîna AKSA "Tala-

banîst",AKSA din jî kongra xwe ya salewextî rojên 24-25-26ên tebaxê - llbajarê Frankfurti (Elmanya Federal)çêkir.Xeynî nonirin ji bajarên Elmanya G ji Berlîna Rojava hatî, komekîkarker.mêvan G nêrevan(ji Fransa,Si-wêd G ji AKSA din)tê da beşdar bûn.Li ser navê PDKa Iranê Dr Hesen Şetewî agahdarî da li ser rewşa Kurdistana Iranê Q gote ku yekîtiya tevgeraxwendekarin Kurdistanê jibo qenc arîkariya şerê azadîxwazê gelê kurd pê-wistî ye.ferz e.

>esajên ji derva şandî(wekî Seydayê Cegerxwîn)Q hevalên mêvan jî liser piwîstiya yekîtiyê man Q ev pirs^tevî qewimandinên Iranê, cihekî ber-biçav girt di karên kongrê da.Dem neya pevçGnin komik G fraksiyona ye;divê ku welatparêzên kurd xwe ji vêçarçeva teng bifilitînin G li serpirsên sereke zemînekî hevrayî yi xebati b ibînin^ dengi geli şoreşgeriKurdistani li derva bi xurtahî bidinb ihî s t in . Di vi ku komeleyeke pêşverGG yekbGyî yi xwendekarin Kurdistaniciyi xwe di nav tevgera navneteweyî-ya xwendekaran de bigire..Ev wezife-ya şoreşgeriya hemî xwendekaran e .

Divi ku her yek bi zihnîyeteke ber -pir siyar , f ir eh G ji sektarîzmi dGrjibo serfiraziya doza yekîtiya xwen-dekarin welatpariz ,pişverG ,demokratG sosyalîstin Kurdistanê bixebite.

Kongra AKSAyi bi piraniya dengansazkirina Komîsyoneke yekîtiyi bir -yar da.Piştî sazkirina Komîsyoni bi

nemînendeyên xwendekarên Fransa re civîn çêbûû gazîyeke heyrayî hate nivîsîn G belavkirin j ibo yekîtiyi.Ev gavekî berbiçav G şayani pîroziyê yedi riya yekîtiyi de.Gava ku ti,bi komele G komikin xwendekarin kurdênpişverû re peywendî danîn G civandi-na wan e.Jibo peyivand in , amadeki r indestûreke qenc demokratîk G pişverû.Paşiyi,ev hiviya me hemîyan e, ewikongrekî yekîtiyi bicive Q tevgeraxwendekaran ji belawelayî Q qelsahî-ya xwe ya îro xelas bibe.

Azadî ,hevalin AKSA Q YK YF yê j ibovê gava^berepiş pîroz dike G hevîdare ku ewi xwendekarin kurd li hemî we *latin EwrQpayi xwe bigihînin hev, bî *Komîsyona yekîtiyi ve peywendî deynin*

*********** NUÇEGIHANEN AZADIYE **

g azîEm Kometa Xwende-

karên Kurdtstan tiDerveyt Wetat (AKSA)û Yektiya Xwendeka--rên Kurdtstan ti fitrransa di nav rojên243 25 û 26 tebax 1979an de ti Atmanya Fe-derat3bajarê Frank -furt di Kongra AKSAya 20an de beşdarbûn.

Di dawiya getek axaftin3rexne û xwe -rexnekirin de me bihev re ev biryara j ê_

rtn stend:- Kometa XwendekarênKurdistan ti DerveytWetat(AKSA)û Yektti-ya Xwendekarên Kur -aistan ti Fransa danû standin bi hemt rêxistin Û komikên x-wendekarên Kurdista-nê yên pêşverû3demokrat û sosyattst reji xwe re dikin barû armanc .

- Jibo bictkirina vêarmancê ev her dû Kq_

mete amadekirina ci-vtneke jibo xebatekeyekgirtt peywtst di-btnin3ku nêztkahiyabtr û bawert di nav-bera wan xwendekarande peyda bike .

- Armanca wê civtnêew e ku rêbaz û des-tûrên van rêxistinanbide ber hev da kujibêrê yek rêbaz ûdestûr bêye dantn.

Em bawer in ku evbiryara me ewê gave-kt be jibo civandinû nêzikkirina piraniya xwendekarên Kur -distan .

kY^>k\P'O.BOX 2103711- BERLIN 21

*

Y.X.K.F. MALA KURDA*6.RUE CHAPPE3PARIS18***»*******«*********»****31

**********

»*******

*

«********«**************

***

*******

*********

*

**

* ** * *

gavekî berbi yekîtîyê ?Çend roj piştî civîna AKSA "Tala-

banîst",AKSA din jî kongra xwe ya salewextî rojên 24-25-26ên tebaxê - llbajarê Frankfurti (Elmanya Federal)çêkir.Xeynî nonirin ji bajarên Elmanya G ji Berlîna Rojava hatî, komekîkarker.mêvan G nêrevan(ji Fransa,Si-wêd G ji AKSA din)tê da beşdar bûn.Li ser navê PDKa Iranê Dr Hesen Şetewî agahdarî da li ser rewşa Kurdistana Iranê Q gote ku yekîtiya tevgeraxwendekarin Kurdistanê jibo qenc arîkariya şerê azadîxwazê gelê kurd pê-wistî ye.ferz e.

>esajên ji derva şandî(wekî Seydayê Cegerxwîn)Q hevalên mêvan jî liser piwîstiya yekîtiyê man Q ev pirs^tevî qewimandinên Iranê, cihekî ber-biçav girt di karên kongrê da.Dem neya pevçGnin komik G fraksiyona ye;divê ku welatparêzên kurd xwe ji vêçarçeva teng bifilitînin G li serpirsên sereke zemînekî hevrayî yi xebati b ibînin^ dengi geli şoreşgeriKurdistani li derva bi xurtahî bidinb ihî s t in . Di vi ku komeleyeke pêşverGG yekbGyî yi xwendekarin Kurdistaniciyi xwe di nav tevgera navneteweyî-ya xwendekaran de bigire..Ev wezife-ya şoreşgeriya hemî xwendekaran e .

Divi ku her yek bi zihnîyeteke ber -pir siyar , f ir eh G ji sektarîzmi dGrjibo serfiraziya doza yekîtiya xwen-dekarin welatpariz ,pişverG ,demokratG sosyalîstin Kurdistanê bixebite.

Kongra AKSAyi bi piraniya dengansazkirina Komîsyoneke yekîtiyi bir -yar da.Piştî sazkirina Komîsyoni bi

nemînendeyên xwendekarên Fransa re civîn çêbûû gazîyeke heyrayî hate nivîsîn G belavkirin j ibo yekîtiyi.Ev gavekî berbiçav G şayani pîroziyê yedi riya yekîtiyi de.Gava ku ti,bi komele G komikin xwendekarin kurdênpişverû re peywendî danîn G civandi-na wan e.Jibo peyivand in , amadeki r indestûreke qenc demokratîk G pişverû.Paşiyi,ev hiviya me hemîyan e, ewikongrekî yekîtiyi bicive Q tevgeraxwendekaran ji belawelayî Q qelsahî-ya xwe ya îro xelas bibe.

Azadî ,hevalin AKSA Q YK YF yê j ibovê gava^berepiş pîroz dike G hevîdare ku ewi xwendekarin kurd li hemî we *latin EwrQpayi xwe bigihînin hev, bî *Komîsyona yekîtiyi ve peywendî deynin*

*********** NUÇEGIHANEN AZADIYE **

ZMAN

aborî : (t)ekonomî; (f)êconomiealîgir : (t) taraftarj (f)partisanango: (t)yani; (f)c 'est d direaqar : (t)yûgötçiimu; (f) superficiearizî: (t)özet; (f)privê3 parti-cutieraşîtî: (t)bar%ş; (f)paixbal : (t)dikkat; (f)attentionbaldar : (t)dikkatli; (f)attentifbe j î : (t) kara; (f) terre, continentberxwedan: (t)direniş; (f)rêsis-tancebeşdarî: (t)kat%tma siştirak; (f)participationbiryar : (t)karar; (f) dêcisionboran: (t)bunat%m; (f)crisebosedî: (t)yûzde; (f)pourcentagebûyer: (t)otay; (f)êvênementcivak: (t)toptum; (f)sociêtêçap : (t)bas%m; (f)presseçîn: (t)s%n%f; (f)ctassedane : (t)ver dt3 (f)donnêedanûstan: (t)nubadete; (f)êchangedaxuyanwerî : (t)göstert; (f)manifestationdestgîr : (t)somut: (f)concretdijwar: (t)giiç3Z0P: (f)difficitedirav: (t)para; (f)monnaie,argentdîrok: (t)tarih; (f)histoiredudilî: (t)teredût; (f)hêsitationenî : (t)cephe; (f)fronterdçinî : (t) tar%m; (f)agricuttureewle : (t) emîn; (f) sûr, certaingef : (t)tehdit; (f)menacegel: (t)hatk; (f)peuptegelha: (t)nufu.s; (f)poputationgirîng: (t)önemti; (f)importantgotar : (t) söytev ,nutuk : (f)dis-courshwd(herwekî din) : (t)v.s. (f)eto.hêsan: (t)kotay;hoy: (t)koşut; (f)conditionkarîn: (t)iktidar; (f)pouvoirkolan: (t)cadde; (f)boutevardmeqer : (t)karargah; (f)siêge,PCnav-neteweyî : ( t ) utus tararas% ;(f) internationatnetewe: (t)utus; (f)nationnetewahî : (t)mittiyet; (f) na-tionatitê

noti rvan : (t)nöbetçi : (f)gardiennuçegihan: (t)muhabiv (f)corres-pondantpaşverû: (t)gerici; (f) rêactionnairepeywendî : (t)itişki; (f) retation ,rccpportpêşane : (t)öncet; (f)primordiatpêşverû: (t)iterici; (f)progressistepêwîst : ( t) gerektî 3 zoruntu;(f)nêcessairepispor: (t)uzman; (f)expertrûniştevan: (t)sdkim; (f)habitantsazende : (t)kurum; (f) institutionsazûman: (t)duzen3re_fim; (f)rêgimeşik: (t)suphe; (f)douteşoreş : (t)devrim; (f)rêvotutiontevger : (t) hareket, tutum; (f)mouvement,attitudexweserî : (t)özerkMk; (f)autonomiexwezayane: (t) dogaldtTrak; (f)naturet-tementzarav: (t) lehge; (f)diatecte

NUYITI

*

****

***

****

- UNESCO.di rêza xwe ya *navdar a "Antolojiya Mûsîkiya Rohelatê" dekî mûsîkiya kurdî

sêl i kederxist

Tê de wêne û nvîsarekîbi sê zmana n ( î ngi 1 î zî , f iransizî û elmanî)bi kur-tî çand û mûsîkiya kurdîpêskêş dikin.Bihayê sêlikê (plakê) 25 DV\ e.- Le Mouvement NationalKurde (Tevgera Neteweyî-ya Kurdî) . Chris Kutsche-ra,Flammarion,Paris,1979

**

**

**

31

ZMAN

aborî : (t)ekonomî; (f)êconomiealîgir : (t) taraftarj (f)partisanango: (t)yani; (f)c 'est d direaqar : (t)yûgötçiimu; (f) superficiearizî: (t)özet; (f)privê3 parti-cutieraşîtî: (t)bar%ş; (f)paixbal : (t)dikkat; (f)attentionbaldar : (t)dikkatli; (f)attentifbe j î : (t) kara; (f) terre, continentberxwedan: (t)direniş; (f)rêsis-tancebeşdarî: (t)kat%tma siştirak; (f)participationbiryar : (t)karar; (f) dêcisionboran: (t)bunat%m; (f)crisebosedî: (t)yûzde; (f)pourcentagebûyer: (t)otay; (f)êvênementcivak: (t)toptum; (f)sociêtêçap : (t)bas%m; (f)presseçîn: (t)s%n%f; (f)ctassedane : (t)ver dt3 (f)donnêedanûstan: (t)nubadete; (f)êchangedaxuyanwerî : (t)göstert; (f)manifestationdestgîr : (t)somut: (f)concretdijwar: (t)giiç3Z0P: (f)difficitedirav: (t)para; (f)monnaie,argentdîrok: (t)tarih; (f)histoiredudilî: (t)teredût; (f)hêsitationenî : (t)cephe; (f)fronterdçinî : (t) tar%m; (f)agricuttureewle : (t) emîn; (f) sûr, certaingef : (t)tehdit; (f)menacegel: (t)hatk; (f)peuptegelha: (t)nufu.s; (f)poputationgirîng: (t)önemti; (f)importantgotar : (t) söytev ,nutuk : (f)dis-courshwd(herwekî din) : (t)v.s. (f)eto.hêsan: (t)kotay;hoy: (t)koşut; (f)conditionkarîn: (t)iktidar; (f)pouvoirkolan: (t)cadde; (f)boutevardmeqer : (t)karargah; (f)siêge,PCnav-neteweyî : ( t ) utus tararas% ;(f) internationatnetewe: (t)utus; (f)nationnetewahî : (t)mittiyet; (f) na-tionatitê

noti rvan : (t)nöbetçi : (f)gardiennuçegihan: (t)muhabiv (f)corres-pondantpaşverû: (t)gerici; (f) rêactionnairepeywendî : (t)itişki; (f) retation ,rccpportpêşane : (t)öncet; (f)primordiatpêşverû: (t)iterici; (f)progressistepêwîst : ( t) gerektî 3 zoruntu;(f)nêcessairepispor: (t)uzman; (f)expertrûniştevan: (t)sdkim; (f)habitantsazende : (t)kurum; (f) institutionsazûman: (t)duzen3re_fim; (f)rêgimeşik: (t)suphe; (f)douteşoreş : (t)devrim; (f)rêvotutiontevger : (t) hareket, tutum; (f)mouvement,attitudexweserî : (t)özerkMk; (f)autonomiexwezayane: (t) dogaldtTrak; (f)naturet-tementzarav: (t) lehge; (f)diatecte

NUYITI

*

****

***

****

- UNESCO.di rêza xwe ya *navdar a "Antolojiya Mûsîkiya Rohelatê" dekî mûsîkiya kurdî

sêl i kederxist

Tê de wêne û nvîsarekîbi sê zmana n ( î ngi 1 î zî , f iransizî û elmanî)bi kur-tî çand û mûsîkiya kurdîpêskêş dikin.Bihayê sêlikê (plakê) 25 DV\ e.- Le Mouvement NationalKurde (Tevgera Neteweyî-ya Kurdî) . Chris Kutsche-ra,Flammarion,Paris,1979

**

**

**

31

SPfocm û JLuliGELYE ŞENGALE

Andante

m f^m £ _=i_m

m * *

CEMÎLA CELÎL

^_m $mOel.yê Şen.ga.lê p'a.lê, gel.yê Way.way.kê p'a.lê,

^Qj^ \ \ J^ fF^=5EE£_&

E'. lî beg sya.rê Xe . za . lê. fer . ma . ne ser ^en. ga . lê,

Oelyê Şengalê p'alê, gelyê Waywaykê p'alê,E'li beg s(î)yarê Xezalê, fermane ser Sengalê.Emane. xweş emane. E'lî beg mîrê şêxane,Mûs(i)lê daye dîyane, boy xatirê êzdyane

Gelyê Şengalê k'ûre, gelyê Waywaykê k'ûre.Şeşxane fûre-fûre, êzdya nema rfestûre.Emane, xweş emane, E'lî beg mîrê şêxane.Mûs(i)lê daye dîyane, boy xatirê êzdyane

Lenîn dibejeÇawa mirovahÎ nikare bigihê windabûna sinifan(cÎnan) bêygehîneka derbasîya dîktatoriya sinifa bindest,wisa jî ewnikare bigihê tevhevîya nayerevîna(miqedera)neteweyan taku ew dema derbasoka rizgariya temamî ya hemî neteweyênbindest nejî/ta ku neteweyên bindest azadiya xwe ya cihê-bûn û veqetandinê bidest nexin.

Oeuvres (Afirandin) 3 223p . 159

Jibo nêzîkbûyina hêz, bêsok û ko-mikên şoresger û welatparêzên Kurdîstanê dixebite.

Bi arîkariya komekî Xebatkar û Xwenda-karên Kurd derdikeve.Bi tu partî ûhevdesaziyên tu perçeyekî Kurdîstanê venegirêdayî ye .

Berpirsiyarê giştîNvî sekarîBerpirsiyarê malhebûnêFoto-MaketÇap

K E N D A LE V D 0H. KARACAJ.BERTHLINOÎsmet-Sêxo-Raûf

NAVNÎŞAN (adres):K 0 V A R A

PARISB.P.37I 75B25A Z A D I

CEDEX 13 FranceHMRAV(pere) li ser navnîşana A Z A D îazadî

KOVARA MARKSlSTA KURDl

KURDISTANA AZA, YEKBUYI, SOSYALIST !CCP nu 23 37 449 L Parîs/ France

*_ _#

32

SPfocm û JLuliGELYE ŞENGALE

Andante

m f^m £ _=i_m

m * *

CEMÎLA CELÎL

^_m $mOel.yê Şen.ga.lê p'a.lê, gel.yê Way.way.kê p'a.lê,

^Qj^ \ \ J^ fF^=5EE£_&

E'. lî beg sya.rê Xe . za . lê. fer . ma . ne ser ^en. ga . lê,

Oelyê Şengalê p'alê, gelyê Waywaykê p'alê,E'li beg s(î)yarê Xezalê, fermane ser Sengalê.Emane. xweş emane. E'lî beg mîrê şêxane,Mûs(i)lê daye dîyane, boy xatirê êzdyane

Gelyê Şengalê k'ûre, gelyê Waywaykê k'ûre.Şeşxane fûre-fûre, êzdya nema rfestûre.Emane, xweş emane, E'lî beg mîrê şêxane.Mûs(i)lê daye dîyane, boy xatirê êzdyane

Lenîn dibejeÇawa mirovahÎ nikare bigihê windabûna sinifan(cÎnan) bêygehîneka derbasîya dîktatoriya sinifa bindest,wisa jî ewnikare bigihê tevhevîya nayerevîna(miqedera)neteweyan taku ew dema derbasoka rizgariya temamî ya hemî neteweyênbindest nejî/ta ku neteweyên bindest azadiya xwe ya cihê-bûn û veqetandinê bidest nexin.

Oeuvres (Afirandin) 3 223p . 159

Jibo nêzîkbûyina hêz, bêsok û ko-mikên şoresger û welatparêzên Kurdîstanê dixebite.

Bi arîkariya komekî Xebatkar û Xwenda-karên Kurd derdikeve.Bi tu partî ûhevdesaziyên tu perçeyekî Kurdîstanê venegirêdayî ye .

Berpirsiyarê giştîNvî sekarîBerpirsiyarê malhebûnêFoto-MaketÇap

K E N D A LE V D 0H. KARACAJ.BERTHLINOÎsmet-Sêxo-Raûf

NAVNÎŞAN (adres):K 0 V A R A

PARISB.P.37I 75B25A Z A D I

CEDEX 13 FranceHMRAV(pere) li ser navnîşana A Z A D îazadî

KOVARA MARKSlSTA KURDl

KURDISTANA AZA, YEKBUYI, SOSYALIST !CCP nu 23 37 449 L Parîs/ France

*_ _#

32