Xeografía física de España 1. A situación xeográfica de …A FÍSICA...- Ampla deiversidad de formas. ... facendo que persista un marcado carácter continental no noso ... Son

2º avaliación 2016-2017

1

2º ESO

CPR. PLURILINGÜE NOSA SRA. DO PILAR- FOZ

Xeografía física de España

1. A situación xeográfica de España

O territorio do Estado español esténdese maioritariamente pola península Ibérica. Os arquipélagos de Baleares e Canarias, as cidades norteafricanas de Ceuta e Melilla, e algunhas pequenas illas mediterráneas constitúen a España extrapeninsular.

Todos os seus territorios atópanse dentro da zona tépeda do hemisferio Norte. O arquipélago canario, fronte ás costas noroccidentales do Sahara, é o punto máis próximo ao trópico de Cancro e está atravesado polo paralelo 28.

A Península e as Baleares sitúanse entre os 3: 9' de lonxitude este e os 9: 30' de lonxitude oeste, e está atravesada polo meridiano de Greenwich facendo que comparta o mesmo fuso horario que o resto de Europa occidental. Só Canarias, situada aproximadamente entre os 13: e os 18: de lonxitude oeste, sitúase nun fuso horario distinto do da Península.

2º avaliación 2016-2017

2

2º ESO


A península Ibérica sitúase no extremo suroccidental do continente europeo, entre o mar Mediterráneo e o océano Atlántico, unida ao resto do continente polos Pireneos. Esta peculiar localización converte ao noso país nunha ponte entre dúas continentes: Europa e África, do que só nos separa o estreito de Xibraltar, de apenas 14 quilómetros de anchura.

A estratéxica localización de España facilitou a súa proxección tanto cara a Europa, da que física e culturalmente forma parte, como cara a el norte de África e outros territorios bañados polo Mediterráneo e cara ao Atlántico.

1. Indica, consultando un atlas, países que se sitúen na mesma latitude que España. Fai o mesmo con respecto á lonxitude.

2. O relevo

As formas e materiais que constitúen o relevo hispano han ido evolucionando lentamente desde as máis remotas eras xeolóxicas, dando como resultado final a actual variedade e complexidade da nosa xeografía, que presenta as seguintes características xerais:

Elevada altitude media, debida á abundancia de sistemas montañosos e á extensión das mesetas centrais. Dentro de Europa, só Suíza supera os 660 metros de altitude media de España, que á vez é a da Meseta.

Gran variedade de roquedo ou materiais, que divide a España. en tres grandes espazos: terreos silíceos (granito, gneis, lousas, cuarcitas ... ) no oeste peninsular; terreos arcillosos nas depresións do -Ebro e Guadalquivir, a Meseta e as chairas litorais; e terreos calizos (calcarias, conglomerados, margas ... ) en grandes áreas dos sistemas montañosos do leste, como Pireneos, Sistema Ibérico ou as cordilleiras béticas. A estes engádense os materiais volcánicos de Canarias.

3

2º ESO 2º avaliación 2016-2017


- Ampla deiversidad de formas. Atópanse no noso territorio desde cordilleiras novas e escarpadas como os Pireneos até macizos montañosos antigos e erosionados como o Macizo Galaico, pasando polos relevos meseteños e as chairas das depresións del Ebro e do Guadalquivir.

- Gran desenvolvemento costeiro, como consecuencia de ser unha península e dous arquipélagos, aínda que a forma maciza daquela, como un pentágono irregular sen apenas entrantes e saíntes, limita a penetración cara ao interior da influencia mariña, facendo que persista un marcado carácter continental no noso país.

- Os sistemas montañosos disponse de forma periférica ao redor do núcleo central que é a gran Meseta Central. Esta disposición foi frecuentemente comparada coa dun castelo, no que a Meseta sería el gran patio de armas en tomo ao cal se dispón un dobre sistema defensivo de murallas e fosos, que serían os sistemas montañosos e depresións.

2.1 As grandes unidades

No relevo hispano pódense diferenciar as seguintes grandes unidades do relevo:

4



A Meseta Central. É unha extensa altiplanicie lixeiramente inclinada cara ao Atlántico e cunha altitude media entre os 600 e os 700 metros. A Meseta é a unidade central do relevo español, pois supón o 45 % do seu territorio e ao redor dela disponse as demais ounidades.

Os sistemas montañosos interiores da Meseta. O Sistema Central a subdivide en dúas: a submeseta Norte, atravesada polo río Douro, e a submeseta Sur, percorrida polos ríos Tajo e Guadiana, separadas polos Montes de Toledo.

o sur Sierra Morena.

-Os rebordes montañosos da Meseta. Rodéana e illan do exterior, dificultando a comunicación do interior da Península coa periferia e a penetración da acción mariña. No noroeste están o Macizo Galaico e os Montes de León, polo norte a Cordilleira Cantábrica, poloé cho Sistema Ibérico e por

-As depresións do Ebro e do Guadalquivir. Son chairas de forma triangular, con altitudes medias entre os 200 e 300 metros e atravesadas polos ríos que lles dan nome.

-Os sistemas montañosos periféricos. Son os de máis recente formación e presentan os relevos máis escarpados. Bordean as anteriores unidades, coma se dunha segunda barreira de murallas tratásese, illando aún máis o interior da Península da acción do mar e aumentando as dificultades de comunicación entre as diversas zonas do país. Os Pireneos, os Sistemas Béticos (co pico do Mulhacén, a máxima altura da Península con 3.478 metros), a Cordillera Costeiro Catalá e os Montes Vascos constitúen este conxunto..

-As chairas litorais teñen escaso desenvolvemento debido á disposición periférica dos sistemas montañosos, cuxas estribaciones sitúanse preto das costas. As de maior extensión atópanse no litoral mediterráneo e son importantes por soster unha rica agricultura, como a Plana de Castelló ou as chairas dos ríos Turia, Júcar e Segura.

DDeepprreessiióónnss eexxtteerriioorreess áá MMeesseettaa

DDeepprreessiióónn ddoo EEbbrroo

5



• O arquipélago balear é unha continuación do relevo dos Sistemas Béticos, que se afunden no Mediterráneo para reaparecer formando este conxunto de illas. Mallorca é a illa de maior tamaño e presenta dous aoineaciones montañosas, as serras de Levante e de Tramontana, entre as que se sitúa a chaira central. Menorca e Eivissa son as outras dúas illas maiores, e as menores son Formentera e Cabrera.

6



• O arquipélago canario fórmano siete illas de orixe volcánico no océano Atlántico. As orientais (Lanzarote e Forteventura) son máis chairas que o resto. Na illa de Tenerife está o pico do Teide, que con 3.718 metros é a máxima altura de España.

O relevo canario O archipiélago canario iniciou a súa formación fai uns 20 millóns de anos como consecuencia dunha ruptura do fondo oceánico atlántico, por cuxas gretas emerxeron grandes cantidades de magma volcánico até formar o actual conxunto de illas. Sobre esta material, fundamentalmente basaltos, foron actuando os elementos externos, como o vento ou a auga, que coa súa acción erosiva deron como resultado a actual variedade de paisaxes volcánicos.

Entre as formacións volcánicas máis espectaculares destacan as caldeiras, que son grandes depresións circulares producidas por explosión, afundimento ou erosión. Unha das máis coñecidas son as Cañadas do Teide, dentro da cal se levantan os cráteres volcánicos do Pico Vello e do Teide, a maior altura de España con 3.718 m.

Outras formas do peculiar relevo canario son os roques ou acumulacións de lava en forma de cono, como o Roque Agando na Gomera.

Os malpaíses son coadeas de lava solidificadas, como o malpaís da Coroa en Lanzarote.

Aínda que actualmente o vulcanismo canario non está activo, iso non supón que acabe a súa actividade. A última erupción produciuse en 1971, causada por -o volcán Teneguía, e Timanfaya é produto de sucesivas erupciones producidas durante o século XVIII.


7

Coñeces outras zonas volcánicas en España? Onde? E preto do noso país?

3. As costas

España ten un gran desenvolvemento costeiro debido ao seu carácter peninsular e insular, até alcanzar un total de 5.820 km.

O trazado do litoral español presenta como característica común o estar escasamente articulado, é dicir, ten poucos entrantes e salientes. A única excepción atopariámola no litoral galego.

Pódense diferenciar os seguintes tramos de litoral: Litoral cantábrico, desde a desembocadura do río Bidasoa até a do Eo, cun trazado rectilíneo paralelo á Cordilleira Cantábrica. Predominan os cantiis con escasas praias e pequenas rías nas desembocaduras dos ríos.

Litoral galego, entro as desembocaduras dos ríos Eo e Miño. É o único tramo costeiro realmente articulado de España con anchas e profundas rías. As Rías Altas (Ferrol, Ares, Betanzos e A Coruña) son máis abertas que as Rías Baixas (Muros-Noya, Arousa, Pontevedra e Vigo), que semellan embudes anchos e profundos protexidos da ondada polas pequenas illas das súas embocaduras.

Litoral atlántico de Andalucía. Preséntase como un gran arco entre a desembocadura do río Guadiana e o estreito de Xibraltar. É unha costa baixa e arenosa de praia continua.

Litoral bético. Comprende tres grandes óvalos entre Xibraltar e o cabo da Nave. Caracterízase pola proximidade da Cordilleira Bética ao mar, o que determina unha costa alta e rochosa que se combina con pequenas praias.

Litoral valenciano, entre o cabo da Nave e o delta do Ebro, correspóndese co golfo de Valencia, onde predominan as costas baixas con longas praias.

Litoral catalán. Iníciase no delta do Ebro, que é unha gran chaira aluvial de forma triangular formada polos depósitos de sedimentos arrastrados polo río, e finaliza na Costa Brava, abrupta e rectilínea, que corre paralela á Cordilleira Costeiro Catalá.

Litoral balear. Hai un predominio de cantiis con pequenas calas nas zonas montañosas das isas, mentres que nos espazos de chairas aparecen costas baixas formando bahías como a de Palma ou Alcudia.

4. Os medios naturais

En España distínguense cinco medios naturais ou biomas, resultado da interacción dos diversos compoñentes do medio físico (relevo, clima, vexetación, chans ... ).

Atendendo á súa latitude, a Península atópase dentro da. zona bioclimática tépeda, máis próxima ao trópico de Cancro

que ao Círculo Polar Ártico, e diferéncianse naturais: o atlántico, o mediterráneo de mediterráneo de interior. En as áreas

tres medios litoral e o montañosas

atopamos un cuarto tipo de medio natural, o de montaña, que vén definido pola altitude e non pola latitude. O medio natural canario é moi distinto do peninsular e vén determinado pola súa latitude moi próxima ao trópico.

4.1 O medio atlántico ou oceánico


O medio atlántico ou oceánico localízase no norte e noroeste da Península, nas comunidades de Galicia, Asturias, Cantabria, País Vasco e algunhas zonas do norte de Navarra e de Aragón.

A presenza do océano Atlántico é o factor determinante das características climáticas da zona, tanto en temperaturas como en precipitacións. O mar ten acción temperante facendo que as temperaturas sexan suaves todo o ano e que haxa pouca amplitude térmica. Os invernos son suaves, entre 8: e 10: C e os veráns mesmo frescos, con medias entre.os 18:e os 22: C,

As precipitacións son moi abundantes, adoitan superar os 1.000 l/m2 anuais, e repártense de forma moi homoxénea durante todo o ano, sen que podamos dicir que exista unha seca estival. Estas choivas están producidas polas frontes das borrascas que percorren o Atlántico descargando con frecuencia as súas augas sobre esta fachada atlántica. A abundancia de choivas e a escasa evaporación conseguen unhas paisaxes que levaron a cualificar a este espazo como a España húmida ou verde.

O bosque caducifolio é a formación vexetal propia do medio oceánico, sobre todo carballos e haxas, que son acompañados doutras especies que tamén perden as súas follas no inverno como o castiñeiro, o olmo, fresno ou

avellano. Cando as especies arbóreas desaparecen, deixan paso á matogueira de landa, con helechos, brezos e toxos e ás verdes pradarías.

Por que chamamos a Galicia e á cornixa cantábrica a España verde? Como se considera ao resto de España?

Que árbores son os máis característicos do medio atlántico? Coñeces algunha especie que sexa introducida polo ser humano nesta zona? Cal?

Cales son as características do clima atlántico ou oceánico?

O medio mediterráneo litoral

Corresponde a todo o litoral mediterráneo, incluyendo Baleares, Ceuta e Melilla, así como a amplas zonas do sur de Andalucía e Estremadura onde, ao non existir grandes barreiras montañosas que a freen, aínda é perceptible a acción mariña.

É a España seca, con precipitacións escasas, xeralmente entre 400 e 600 l/metro cadrado, e irregularmente repartidas: cunha seca estival moi

8


9

marcada e máximos no outono e primavera. Son frecuentes as choivas torrenciais, que no outono poden producir graves inundacións. Existen variacións dentro desta tendencia xeral, como o norte de Cataluña, onde aumentan as choivas anuais, ou o sueste peninsular (Murcia e Almería), onde as precipitacións descenden até os 200 ou 300 I/m cadrado e o clima mediterráneo degrádase até converterse nun clima árido e case desértico no cabo de Gata.

As temperaturas presentan uns veráns calorosos, xeralmente con 24: ou 25: 'C de media, e uns invernos suaves, nas que o mes de xaneiro pode superar os 10:C.

O clima do val do Guadalquivir e de Estremadura pódese considerar- de transición cara ao interior e varía con respecto ao de litoral en que as temperaturas poden ser máis extremadas. O val do Guadalquivir presenta as temperaturas estivais máis altas de España, chegando a medias de 28:C en agosto, mantendo uns invernos suaves entre 8: e 10:C. En Estremadura o inverno é lixeiramente máis frío, entre 6: e 8:C.

O bosque mediterráneo caracterízase por ser de folla perenne pola súa adaptación aos veráns moi secos e calorosos. O encinar sería a formación arbórea que se estendería pola maior parte da Península de non ser masivamente tallado. En Estremadura, grazas á influencia marítima, abunda o alcornoque, de cuxa cortiza se extrae a cortiza. Cando o bosque degrádase, aparecen formacións de matogueira como omaquis (madroño, brezo...) sobre chans acedos ou a garriga (coscoja, algarrobo, lentisco... ) sobre chans calizos. Moi típicas das áreas mediterráneas son as especies olorosas como o romeu, espliego ou tomiño e especies espiñentas, como as aliagas.

Nas zonas de extremada aridez non chegan a producirse formacións boscosas e atopamos formacións de monte baixo con especies como o palmito (a única palmera europea), o acebuche, a xara, o mirto. En que comunidades autónomas atopamos un clima Me diterráneode litoral? Por que no extremo sueste de a Península aparecen condicións case desérticas? Relaciónaas co relevo e co clima.

O medio mediterráneo de interior

O medio mediterráneo de interior ou continentalízado localízase en todo o interior peninsular: Castela e León, Castela-A Mancha, Madrid, Aragón, A Rioxa e zonas interiores de Andalucía.

As precipitacións presentan as mesmas características de escaseza e desequilibrio estacional que no litoral, As choivas deberían penetrar no interior da Península procedentes do Atlántico, pero as barreiras montañosas que rodean a Meseta frean o paso de moitos destas frontes, que terminan descargando en lugares próximos á costa.

As temperaturas tenden a extremarse, con invernos fríos e veráns calorosos, xerando unha amplitude térmica moi marcada ao redor dos 20:C. A acción suavizante do mar non puede penetrar debido ás barreiras montañosas e á forma maciza da Península. A submeseta Norte ten os invernos máis fríos de España, cunhas medias entre 2:e 4:C, mentres que no resto do interior oscilan entre 4: e 6:C. No verán as temperaturas alcanzan os 23: ou 25:C na metade sur mentres que nas zonas máis setentrionais non adoitan alcanzarse os 22: C.


10

A vexetación do interior é a mesma que nas zonas do litoral: formacións boscosas perennifolias, encinares e alcornocales, moi deteriorados pola acción humana e que deixan paso ás formacións de matogueira mediterránea.

Observa estes dous climogramas e responde ás seguintes cuestións:

Cal corresponde a un clima mediterráneo de litoral? Cal ao mediterráneo de interior? Por que?

Cal é a principal diferenza: as temperaturas ou as precipitacións? Por que?.

O medio de montaña

O clima frío de montaña. aparece naquelas áreas onde atopamos elevados sistemas montañosos, como algunhas zonas dos Pireneos, Cordilleira Cantábrica, Cordilleiras Béticas, Sistema Ibérico e Sistema Central, onde a altitud modifica as temperaturas e precipitacións que lles correspondería por latitude diminuíndo as primeiras e aumentando as segundas. O límite altitudinal do clima de montaña está por encima dos 1.000 m na zona norte de España, aumentando ese límite segundo descéndese en latitude..

As temperaturas son baixas, con invernos moi fríos nos que é frecuente que nalgúns meses déanse medias por baixo dos 0:C e con veráns frescos nos que apenas se superan os 2:C no mes de agosto. As precipitacións elévanse a medida que o fai a altitude até superar os 1.000 l/m cadrado, sendo frecuente en forma de neve durante o inverno.

A vexetación gradúase en pisos, e varía dependendo do sistema montañoso en que nos encontremvos. Na base das montañas repítese a vexetación da súa contorna, o piso superior constitúeo o bosque caducifolio (carballos, castiñeiros, avellanos ... ) , que é substituído polo de coníferas (piñeiro, abeto ... ) e arbustos (enebro, piorno...) cando el frío é máis acusado. Ao exceder os 2.000 m chégase á alta montaña e as árbores deixan paso a zonas de prados e pastos estivais que a maiores alturas degrádanse quedando brións e líquenes. Por encima dos. 3.000 m empezan as neves perpetuas nos Pireneos.

Como inflúe nas precipitacións e as temperaturas un aumento de altitude?

4.5 O medio canario

Canarias presenta un clima moi distinto ao do resto de España. É subtropical e marítimo, caracterizado por suaves temperaturas durante todo o ano, ao redor dos 20: 25:C, con pouca amplitude térmica e escasas precipitacións.


11

A presenza continua do anticiclón dos Azores mantén un ceo despexado, e, como consecuencia as precipitacións son escasas. A proximidade ao continente africano xera ondas de calor cando chega o aire sahariano, sobre todo nas illas orientais. A corrente mariña fría de Canarias suaviza as temperaturas.

Os ventos alisios sopran constantemente desde o norte e provocan nas illas montañosas o chamado mar de nubes, banda nubrada entre os 500 e 1.500 m de altitude que se produce cando ao chocar estes ventos cun obstáculo teñen que elevarse, o que produce a condensación e o consecuente aumento de pluviosidad. Nas illas montañosas a vertente norte ten abundante vexetación, fronte á aridez da vertente sur.

A vexetación canaria é dunha extraordinaria riqueza e variedade debido tanto ás múltiples influencias como ao carácter montañoso. Son moitas as especies autóctonas das illas.

A vexetación gradúase en pisos altitudinales: - A zona de costa, ao non descargar a súa humidade as nubes dos ventos alisios, ten unha gran aridez. A vexetación predominante é a matogueira desértico, principalmente os cardones. - A zona de transición, entre os 400 e 500 metros, posúe formacións vexetais adaptadas á sequedad, pero de porte arbóreo: palmeiras, dragos, sabinas. Nas zonas favorables aos ventos, e por baixo do mar de nubes, aparece o fayal-brezal. - A laurisilva desenvólvese entre os 500 e os 1.100 metros de altitude, na banda correspondiente ao mar de nubes a barlovento. É o bosque de loureiros, sempre verde. As especies máis abundantes son o papagaio, o viñátigo, o barbusano, o acebiño, o sanguino e o naranjo salvaxe, entre outras.

- Entre os 1.100 e os 2.000 metros desenvólvese o piso do piñeiro canario, acompañado por matogueiras deixase.

Por encima dos 2.000 metros desenvólvese unha vexetación sen árbores, cunha matogueira máis ou menos aberta de codesos e xestas. Nas ladeiras do Teide crece a violeta do Teide.

Explica como se forma o mar de nubes.


12

5. Os ríos

En España existe unha clara diferenza entre a vertente atlántica e a mediterránea. Dúas terceiras partes da Península están drenadas por ríos que desembocan no Atlántico, mentres que o outro terzo do territorio estao por ríos que o fan no Mediterráneo; a causa desta disimetría é que a Meseta está lixeiramente basculada cara ao océano Atlántico.

Os ríos máis caudalosos do país son aqueles que discorren polas zonas de clima oceánico ou de montaña, posto que teñen un importante achegue de auga polas constantes choivas, mentres que nos ríos que discorren por la


13

España seca é frecuente ver a súa canle seca durante os meses de verán. En xeral, estes ríos presentan problemas de escaseza de caudal e dunha gran irregularidade, o cal obrigou desde antigo a grandes obras hidráulicas, comou encoros, canles ou transvasamentos.

Outra característica é a escaseza de ríos navegables.

Os ríos españois divídense en tres vertentes: cantábrica, atlántica e mediterránea. Dentro da vertente atlántica, os ríos galegos presentan unhas características similares, aos cantábricos.

A vertente cantábrica e os rios

galegos

Entre oM iño e o Bidasoa esténdese un gran número de ríos que asucan a España húmida. As súas características son as seguintes:

• Son curtos e de curso rápido, xa que nacen na Cordilleira Cantábrica ou no Macizo Galaico e en poucos quilómetros salvan un gran deasnivel para desembocar no mar. O rio Miño é o de -maior percorrido, con 310 km de lonxitude.

• Teñen un caudal abundante e regular, xa que atravesan unha zona de copiosas choivas repartidas de forma homoxénea ao longo do ano.

Entre os ríos máis importantes destacan o Nervión e o Bidasoa no País Vasco; o Pas e o Besaya en Cantabria; o Nalón, o Narcea e o Navia en Asturias; e en Galicia, ademais do Miño e o seu afluente o Sil, o Tambre e o Ulla.

Cales son as características máis importantes dos ríos de laVertiente cántábrica e de Galicia?

A vertente atlántica

Por esta vertente flúen catro longos ríos que cos seus múltiples afluentes forman outras tantas grandes concas hidrográficas: Douro, Tajo, Guadiana e Guadalquivir.

Son ríos dunha suave pendente que teñen un curso alto de montaña para logo chegar a un curso medio máis sosegado atravesando chairas.

O seu caudal é considerable si tense en conta que atravesan extensas rexións da España seca. Esto débese ao achegue de auga dos seus afluentes que recollen as augas de importantes zonas montañosas como os Sistemas Ibérico, Central, etc.

14


de ser navegable.

Por que os ríos da vertente atlántica son tan longos?

A vertente mediterránea

Outra característica común é a irregularidade dos seus caudais debida á acusada seca estival do clima mediterráneo.

- O Douro presenta un importante caudal, e a súa conca é a maior da Península con 97.290 km. - - O Tajo ten como nota distintiva a de ser o máis longo da Península, con.1.202 km. - -O Guadiana é o menos caudaloso, xa que ten menos afluentes e recolle oag ua de sistemas montañosos de escasa envergadura, como os Montes de Toledo e Sierra Morena. - - O Guadalquivir, a pesar de non ter un caudal moi relevante, presenta a peculiaridade

Na vertente mediterránea débese distinguir entre o río Ebro e o resto de ríos que a conforman, como o Turia, o Júcar, o Segura e o Llobregat, cuxas características son moi diferentes.

O Ebro, con 927 km de lonxitude e suave pendente, atraviesa a depresión que leva o seu nome. É o máis caudaloso de España grazas ao achegue dos seus afluentes da esquerda, que proceden dos Pireneos, onde recollen importantes precipitacións en forma de choiva e neve. As súas augas están ben aproveitadas pará rega e a produción eléctrica dos ríos pirenaicos é importante.

Os ríos mediterráneos caracterízanse por ser curtos, ter un percorrido accidentado onde se salvan importantes desniveis en poucos quilómetros e por ter un caudal escaso e irregular, pois depende do réxime de choivas, das zonas que atravesan, o que fai que as súas estiajes sexan moi marcados, quedando ás veces a canle seca, e que cando se producen as choivas torrenciais propias do clima mediterráneo teñan frecuentes crecidas e provoquen graves inundacións.

15


As augas dos ríos mediterráneos son aproveitadas para a rega de ricas hortas especializadas nos produtos hortofrutícolas, como a de Murcia, regada polo río Segura, ou a valenciana, regada polo Júcar e o Turia. .

Indica algunhas similitudes e algunhas diferenzas entre os ríos da vertente atlántica e da vertente mediterránea. Por que se producen riadas e inundacións na vertente mediterránea?

Actividades de aprendizaxe

1. Busca nun mapa físico de España as seguintes montañas e indica a que cordilleiras pertencen:

Sierra Nevada, Picos de Europa, Aneto, Sierra de Guadarrama, Moncayo, Montserrat, Sierra de Guadalupe, Sierra de Albarracín, Sierra Madrona, Sierra de Gata, Puig Major, Teide.

2. Que formas de relevo son as características das illas Canarias? Pon exemplos dalgunhas destas formas.

3.Que diferenzas existen entre o medio mediterráneo de litoral e o de interior? Feixe un cadro comparativo entre ambos.

4. Le detidamente as seguintes descricións e explica lóxica e razonadamente de que lugar ou lugares de España trátase.

Este lugar é pouco chuvioso, sobre todo no verán. No inverno fai moito frío e no verán a calor non é excesivo. Ao redor non aparecen montañas, aínda que está a uns 750 m de altitude con respecto ao mar.

Neste lugar hai máis días nubrados e con choiva que días asollados, aínda que nin no inverno fai frío nin no verán fai excesiva calor. A paisaxe é moi relaxante porque hai un predominio dos verdes.

5. Elabora un pequeno informe sobre o medio físico da Comunidade Autónoma en que vives.

6. Os parques nacionais que hai en España débense aos altos valores de conservación ou a unhas características naturais únicas. Busca información sobre os seguintes e destaca que valores tivéronse en conta para declaralos espazos protexidos:

Doñana.

Ordesa e Monte Perdido. –

Táboas de Daimíel.

- Garajonay.

7. Define:

Península, arquipélago, meseta, depresión, cordilleira, cantil, golfo, cabo, delta, estuario.

16


Ampla a túa léxico xeográfico explicando os seguintes termos:

Garriga, laurisilva, landa, mar de nubes, pisos de vexetación, bosque caducífolio, caldeira, pinga fría.

8. Relaciona mediante frechas os seguintes rios da península Ibérica coa súa vertente fluvial:

Miño

Jucar Vertente mediterránea

Douro

Bidasoa

Segura

Ebro

Guadiana

Nalón

Tajo

Vertente cantábrica

Vertente atlántica

9. Sobre un mapa mudo físico da Península Ibérica localiza os seguintes elementos do relevo: Meseta, Sierra Morena, Cordilleira Béticas, Sierra Nevada, Sistema Ibérico, Sistema Central, Montes de Toledo, Cordilleira Cantábrica, Montes de León e Macizo Galaico.

10. Sinala as diferenzas esenciais entre a España húmida e a seca e a súa vexetación.

Actividades de avaliación

1. Enche os ocos das seguintes frases sobre os ríos peninsulares:

a) O rio é o máis longo.

b) O val entre Sierra Morena e as Cordilleiras Béticas é bañado polo rio

c) Murcia forma parte do percorrido do rio

d) O rio fai de límite entre Galicia e Asturias.

e) Polo sur da Meseta pasan os rios

2. Relaciona mediante frechas os elementos do relevo da Península Ibérica coa zona que ocupan: Meseta Norte Sierra Nevada Cordilleira Cantábrica Leste

17


Sistema Ibérico Sistema Central Sur Macizo Galaico Sierra Morena Oeste

3. Responde a estas cuestións sobre a vexetación da Península Ibérica: a) Cal é a vexetación típica da España Húmida? b) Como é a vexetación nas zonas áridas da Península?

4. Completa o seguinte cadro sobre os climas e medios naturais da Península Ibérica

Tipo de clima Zona xeográfica Temperaturas Precipitacións Vexetación

Mediterráneo litoral

Norte e Noroeste da Península

Tenden a extremarse amplitude térmica 20º

Superan os 1000 l/m2

é frecuente que sexa de neve no inverno.

A laurisilva desenvólvese entre os 500 e 1000 metros.

5. Si fixeses unha viaxe desde a Estaca de Bares até a Punta de Tarifa, Que diferentes unidades de relevo percorrerías?

- Onde se atopan as maiores alturas?

Por que á Península Ibérica se compara cun castelo?

18


Documents

Xeografía física de España 1. A situación xeográfica de …A FÍSICA...- Ampla deiversidad de formas. ... facendo que persista un marcado carácter continental no noso ... Son