2005
G nu/Linux ika s ta roaIña ki Ale g ria - J os e ba Ma ka z a g a
Gai zerrenda
G nu/Linux: s a rre ra e ta ins ta la z ioaB a na ke ta k, s oftwa re libre a , be s te s is te ma kIns ta la z ioa e ta e g une roko e ra b ile ra
Oina rriz ko linuxF itxa te g i-s is te ma , koma ndoa k, ing uru g ra fikoa
Aplika z ioa kMa ha i g a ina , bule g oko a plika z ioa k, multime diaInte rne t, be s te la koa k
Adm inis tra z ioaAdminis tra z iora ko tre s na kF itxa te g i-s is te ma , e ra b iltz a ile a k, proz e s ua k...S e g urta s una
S a re aKonfig ura z ioa , z e rb itz a ria k, s e g urta s una
S c ripta k
Linux S is te m a E ra g ile a re n Oina rria k
S is te ma e ra g ile b a t g e h ia g o da
S oftwa re lib re a da
Unix s is te m a da : e ra b iltz a ile a s koko ma kina
F itxa te g i e ta tre s ne n tra ta me ndu be re z ia da uka
S e ndoa , e g onkorra e ta z iurra da
G nu/Linux b ikote a s is te ma os oa da
B a na ke ta k: de b ia n, fe dora , ma ndra ke ...
Atz e a n komunita te a ktiboa da uka
Ma kina be re a n b i s is te m a
Linux s is te ma e ta be s te b a t b ia k b a te ra m a kina be re a n e g on
da ite z ke
Abia ra z te a n s is te m a a uke ra tu be h a r da : Lilo ...
S is te ma ba ko itz a k be re hizkuntza u le rtz e n du
B a koitz a k be re h iz kuntz a ko prog ra m a k be h a r d itu
Da tua k be rd ina k iz a n da ite z ke (a rg a z kia k, te s tua k...)
B e s te e n da tua k kude a tz e ko g a i da Linux
S a re loka le a n m a kina e z be rd ina k
S a m ba re n b ide z linux ma kina b a te k windows ma kina b a te n
b a lia b ide a k e ra b il d itz a ke
Ka rpe ta k, inprima g a ilua k, prog ra ma k (? )... e lka rre n a rte a n truka tu
e ta e ra b il da ite z ke
Linuxe tik windows e ta windows e tik linux
S a m ba c lie nt e ta s a mba s e rve r
Linux ma kine n a rte a n NF S e ra b iltz e n da
Aplika z io a rte ko ba te ra g a rrita s una
B ule g o a p lika z ioa k: OpenOffice .org . Windos e ra ko e re b a lio
dute n a p lika z ioa k
Write r (word)
Ca lc (e xce l)
Dra w (pa int)
Impre s s (P owe rP oint)
Koffic e (kword, kpre s e nte r...), G nom e re na ...
Th e G im p (ph otos h op)
E mula dore a k (wine , vm wa re , win4 lin, lin4win...)
Linuxe n ins ta la z ioa
Hiz kuntz a k a uke ra tu be h a r d ira
Automa tikoki de te kta tz e n du h a rdwa re a
Non ins ta la tu e ra ba ki: pa rtiz ioa k
Ze in prog ra m a ins ta la tu na h i d itug un e s a n be h a r da , ta lde ka
a nto la tuta da ude la na e rra z te ko
E ra b iltz a ile a k de fin itu be h a r d ira
S a re a re n konfig ura z ioa e g in be h a r da
Inprima g a ilua k e re de fin itu be h a r d ira
Ing urune g ra fikoa h a uta tu be h a r da
Dis koa re n a nto la ke ta
Dis ko ba te a n z a ti e z be rd ina k e g on da ite z ke
P a rtiz ioa n (un ita te a n) fitxa te g ia k ja s otz e n d ira
P a rtiz io mota k da ude , fa t, vfa t, n tfs , e xt2, e xt3...
P a rtiz io b a ko itz a be s te e kiko a s ke a da .
B a t iz orra tu a rre n be s te e k ong i ja rra i de z a ke te
Linuxe k forma tu a s ko kude a d itz a ke
Disko-zatiketa (adibideak)
/dev/hda = 10 GByte
win_C win_D
Swap
1. adibidea
/home
/dev/hda = 10 GByte
win_C win_D /
sw
ap
2. adibidea
/dev/hda = 10 GByte
/
sw
ap
3. adibidea
/boo
t /usr /home /var /tmp
/
Ins ta la tu be s te m a kina n...
Linux fitxa te g i s is te m a
/
/bin/dev
/etc /home /mnt /usr/tmp
ls cp rm
X11
X
rc.d
XF86Config
passwdjoxe nerea
argazkiak mezua.txt
a1.jpg a2.jpg
cdrom floppy windows
cdarenedukia
disketearenedukia
windowsekopartizioaren
edukia
F itxa te g i s is te m a n m ug ituz
G ra fikoki
S a g ua re n b ide z
F itxa te g i m ota ba ko itz a k be re a p lika z ioa
Kom a ndo b ide z
F itxa te g i iz e na k
Ag indua k
Ing urune a
Erabiltzaile-motak
Supererabiltzailea ('root')
Sistema konpondu
Sistema eguneratu
Zerbitzariak ezarri
Erabiltzaileei lagundu
Programak ezabatu edota berriak ezarri
eta abar...
Ordenagailuko datu guztiak ezabatzeko ahalmena dauka.
Erabiltzaile arruntak
Liburuak idatzi
Jolasean ibili
Gutunak jaso edo eta idatzi
Filmak ikusi
Programak, datu baseak web guneak e.a. garatu
Bere direktorioko datuak bakarrik ezaba ditzake (besteena ezabatzeko hauen baimena beharko luke).
Internet-en untziratu, musika entzun, CD-ak erre, marrazki edo eta maketazio lanak egin, kalkulu orriak landu, fakturak eraman, 'chat'-eatu, ezagunen helbide eta zeregin egutegia erabili eta abar luze bat ...
E le a na iz ta s una
E ra b iltz a ile b a ko itz a k be re h iz kuntz a e duki de z a ke
Ing urune ko h a inb a t a lda g a i e ra b iltz e n d ira e ra b iltz a ile a re n h iz kuntz a z e h a z te ko
Ha la e re , h a inba t prog ra m a e s kuz e g okitu be h a r d ira .
Ins ta la z ioa n s is te m a re n h iz kuntz a z e h a z te n da : /e tc /s ys c onfig /i18n
E ra b iltz a ile a k be re a e z a r de z a ke : /h om e /joxe /.i18n
G nu/Linux e ta e us ka ra
E us ka ra z ko s o ftwa re (lib re ) a s ko da g o
E us ka ra z ko s o ftwa re ka ta log oa : s o ftka t.ue u.org
G nu/Linuxe ko g a uz a k:
S is te ma e ra g ile a : Ma ndra ke 10 e ta de b ia n
Ing urune g ra fikoa k: KDE , G NOME
Aplika z ioa k: Lyx, m oz illa , Ope nOffic e .org , klik...
E donork la g un de z a ke
S is te m a re n konfig ura z ioa
Ma h a i g a ina konfig ura da ite ke
S is te ma be ra e re e g okitu e g in
be h a r iz a n da ite ke
B a na ke ta b a ko itz a k be re tre s na k
da uz ka
Ma ndra ke Contro l Ce nte r
Ma ndra ke re n kontro l z e ntrua
Ha rdwa re a : e s ka ne rra , s a g ua ,
inprima g a ilua k, pa nta ila ...
Monta tz e puntua k: s a re koa k,
pa rtiz ioa k, s a mba ...
S is te ma : e ra b iltz a ile a k, h iz ki tipoa k,
me nua k, ba be s kopia k...
S oftwa re a : ins ta la tu, ke ndu, e g une ra ke ta k
S a re a e ta Inte rne t: kone xioa k, inte rne t
s a rre ra ...
E g une roko e ra b ile ra
1. Orde na dore a p iz tu e ta Linux a b ia ra z te ko a g indu
2. E z b a da ing uru g ra fikoa h a s i s tartx a g indua re kin a b ia ra z i
3. E g in be h a rre ko la na k e g in
4. Itz a ltz e ko a g indu e ta itz a li b ita rte a n e z e te n a rg i inda rra
Arike ta k
KDE g a z te le ra z ja rri
E ra b iltz a ile e rda lduna s ortu
Cdko e s ku liburua ira kurri
...
E g une roko a plika z ioa k
Bulego aplikazioak
Ope nOffice
La te x, Lyx, Aviword
Korg a niz e r
Kfa x, ka lkula g a ilua
Internet:
Na big a tz a ile a k: Moz illa , konque ror, na utilus
P os ta kude a tz a ile a k: moz illa me s a ng e r, e volution, pine
Cha t: xcha t, g a im
Multimedia:
Irudia k: g imp, ima g e ma g ick, g tka m
P e likula k: xine , tote m, z ine le rra , kino
Mus ika : xmms , kmix, tote m, k3b, koncd, cdre cord...
Aldiz ka ria k: S c ribus
OOo write r
B e s te e doz e in te s tu proz e s a dore re n e g inkiz una k
MS Word-e n itxura koa
.s xw buka e ra ko fitxa te g ia k
.doc .rtf .e ps .bmp... ule rtz e n ditu
Word e ra b iltz e n da kie na k Ooo write r e re e ra b il de z a ke .
OOo impre s s
Aurke z pe na k s ortz e ko
P owe r P oint be z a la koa
.s xi fitxa te g ia k
E ra b ile ra e rra z a
OOo c a lc
Ka lku lu orria k e g ite ko
E xc e l u le rtz e n du
.s xc fitxa te g ia k
Irud ia k, te s tua , da tua k
e ta e rla z ioa k
OOo dra w
Irud ia k s ortz e ko
F orma tu a s ko u le r
d itz a ke
.kwd fitxa te g ia k
OOo la g untz a
On line la g untz a
E us ka ra z da ra b ilg unon
we b-g une a :
e u.ope noffic e .org
E us ka ra z !
Liburua k e ta g a ia k
Im a g e Ma g ick
E doz e in irud i m ota ikus te ko ba lio du: e ps , png , pdf, tiff, g if, bm p...
F orm a tu a rte ko konbe rts ioa k e g in d itz a ke
Alda ke ta k e g in da ite z ke
Kolore e kin e re jo la s tu da ite ke ...
Th e G im p
Irudie n e d iz iora ko prog ra m a
P h otos h op e z a g una re n ba liokide a
Arg a z ki e z be rd ina k na h a s te ko ka pa k e ra b il da ite z ke
Irud ie i e fe ktu be re z ia k e ra g ite ko a uke ra ...
Te s tu proz e s a dore a : Lyx
Ka lita te h a nd iko e ma itz a k
E us ka ra z da g o
La g untz a on-line
La te x-e n g a ine ko Wymiwyg
P ub lika z ioe ta ra ko: s c ribus
Xpre s m oduko a p lika z ioa
E us ka ra z da g o
La g untz a on-line
P DF e ta E P S forma tue ta ko
dokume ntua k
Aplika z io be rria k
B a na ke ta re n a ra be ra :
R e d-h a t, Ma ndra ke , fe dora --> rpm
De bia n --> a pt
m e npe kota s una k!
Iturburua k h a rtu e ta ins ta la z io
os oa e g in da ite ke : .s rc
B ila ke ta ra ko tre s na k: rpmfind
...
G oog le be z a la ko b ila tz a ile a k
S ourc e forg e
Linuxe ko g une a k
E ra b iltz a ile ta lde a k
B a na ke ta k
Is p ilua k
F itxa te g ia k b iltz e ko tre s na k
F itxa te g i multz oa k ta r a g indua re n b ide z :
S ortz e ko: ta r c vz f fitx.tg z fitxa te g i-z e rre nda
Ate ra tz e ko: ta r xvz f fitx.tg z
Zip: z ip e ta unz ip
B a c kup e g ite ko e re e ra b iltz e n d ira (ba c kup2l)
La g untz a e ta dokum e nta z ioa
Dokume nta z ioa
E us linuxe ko CDko doc dire ktorioko b i
liburua k
Linux s is te ma re n e ta s a re a re n
a dminis tra z ioa . UE U. Iña ki Ale g ria
www.TLDP .org (The Linux Docume nta tion P roje c t)
Howto e ta minih owto
Ma n a g indua (a g indue i buruz ko la g untz a )
La g untz a
Gida k s a re a n
S E G e do F AQ: S a rrita n E g inda ko
Ga lde re n b ilduma k
F oroa k
E npre s a k e re ba da ude g a ur e g un.
Windows e kin da g oe n a z pie g itura ba ino
hobe a de la e s a n da ite ke !
Recommended