UD 1.4 – Patoloxía dental e medicina oral
C
O
N
T
I
D
O
S
1. Película adquirida. Placa (dento)bacteriana
2. Infeccións odontóxenas
1. Carie dental
2. Enfermidade periodontal:
₋ Xenxivite
₋ Periodontite
3. Anomalías dentarias
1. Malposicións (visto en UD 01.3)
2. Discromías dentarias
3. Adquirida: hiperestesia dentinaria
4. Adquirida: bruxismo
4. Medicina oral1. Candidiase oral
2. Cancro oral
profedesanitaria.wordpress.com
- 1.1 -
PELÍCULA ADQUIRIDA
profedesanitaria.wordpress.com
Fina capa orgánica invisible de orixe salival, fdm proteínas, que se depositan
sobre a hidroxiapatita do esmalte dental (aprox ás 2h postlimpeza)
profedesanitaria.wordpress.com
funcións
profedesanitaria.wordpress.com
PROTECTORA(evita descalcificación dental) DESTRUTIVA
(permite colonización bacteriana)
- 1.2 -
PLACA (DENTO)BACTERIANA
profedesanitaria.wordpress.com
Película adherida á superficie dental,
principal responsable das infeccións
odontóxenas, formada a partir da
colonización da película adquirida
profedesanitaria.wordpress.com
profedesanitaria.wordpress.com
fases
1Depósito
bacteriano
• colonización da película adquirida, sobre tododepósito en fosas, fisuras, sucos, áreas interdentais edefectos estruturais do esmalte e/ou restauracións
• estas bacterias aprovéitanse dos restos de comidaque quedan na boca para reproducirse, crecer edesenvolverse
2Multiplicación
bacteriana
• en nº e/ou especies (comeza aos 3-5 días daformación da película adquirida)
• vaise producindo un engrosamento paulatino da PB(pasando de ambiente aerobio a anaerobio)
3Mineralización
da PB
• ao entrar en contacto coas sales cálcicas contidas nosalimentos e na propia saliva
• = cálculo dental = sarrio = tártaro
profedesanitaria.wordpress.com
As bacterias que forman a PB son de diferentes especies:
Se predominan bacterias que
ao metabolizar os azucres
producen ácidos...CARIE
Se predominan bacterias que
ao metabolizar os azucres
producen substancias básicas...
ENFERMIDADE
PERIODONTAL
profedesanitaria.wordpress.com
profedesanitaria.wordpress.com
A placa bacteriana está adherida aos
dentes e non basta con enxaugarse a boca
para eliminala, debemos retirar a placa
bacteriana cada día mediante o cepillado
dos dentes e utilización do fío dental ou
cepillos interproximais. Cando esta se
calcifica será necesario a súa remoción polo
dentista mediante detartraxe.
profedesanitaria.wordpress.com
clasificación sarrioSUPRAXIN
XIV
AL
• sobre a coroa, por encima da marxe xinxival
• relacionada coa carie dental
SUBXIN
XIV
AL
• no suco xinxival, en dirección apical
• soe producir halitose e enfermidade periodontal
profedesanitaria.wordpress.com
- 2.1 -
INFECCIÓNS ODONTÓXENAS:
CARIE DENTAL
profedesanitaria.wordpress.com
Enfermidade infecciosa que se caracteriza pola destrución de
tecidos dentarios calcificados
(desmineralización)
profedesanitaria.wordpress.com
etioloxía multifactorialXENÉTICA / INMUNIDADEpH saliva? malposicións dentais?
DIETA CAROXÉNICArica en azucres e ácidos, alimentos pegañentos
HIXIENE DENTAL
DEFICIENTEbacterias xeran ácidos (ác láctico),
st Estreptococo mutans
TEMPOdente soporta desmineralizaciónata 2h/día sen lesionar o esmalte
profedesanitaria.wordpress.com
Triada de Keyes, 1960
Newbrun, 1978
evoluciónMANCHA BRANCA
(desmineralización reversible con aplicación de F)
LESIÓN ESMALTE (tipo cavidade)
LESIÓN DENTINA
LESIÓN “NERVIO” (POLPA)
profedesanitaria.wordpress.com
clasificaciónSEGUNDO LOCALIZACIÓN
OCLUSALXralm, en sucos e fisuras (zonas de
difícil acceso)
DE CARAS LIBRESVestibular e
palatina/lingual
DE SUPERFICIES
INTERPROXIMAISContacto entre dentes veciños
DE COLO
E/OU RADICULAR
± marxe xinxival, chegando incluso ao extremo apical
profedesanitaria.wordpress.com
profedesanitaria.wordpress.com
SEGUNDO EVOLUCIÓN
RÁPIDATípica en pediatría. Gran capacidade lesiva.
Xralm de cor parda.
LENTA Xralm máis escura (moura)
caries dentais polo biberón= caries masivas dos dentes dun lactante,
especialmente en incisivos
profedesanitaria.wordpress.com
profedesanitaria.wordpress.com
SEGUNDO PROFUNDIDADE
GRAO 1 = ADAMANTINA esmalte
GRAO 2 esmalte + dentina
GRAO 3 esmalte + dentina + polpa
dgPor inspección e exploración da cavidade oral,
mediante espello intrabucal e explorador dental
(“engánchase” no tecido cariado, xa que é brando).
Imp valorar por Rx:
• Restauracs presentes.
• Espazos interproximais.
profedesanitaria.wordpress.com
profedesanitaria.wordpress.com
Outros métodos de dg:
• Test colorimétricos:
• Substancias que tinguen
dentina desmineralizada. Plt,
destaca zonas con xermes
acumulados.
• Transiluminación:
• Aplicar fonte de luz moi
potente á peza dental.
• Zonas de sombra = esmalte
danado = carie dental.
profedesanitaria.wordpress.com
profedesanitaria.wordpress.com
Transiluminación por medio de fibra óptica: dg de carie
prevención1. Hixiene dental: cepillado, seda dental, colutorio antiséptico, revisións dentais
periódicas, substancias reveladoras de placa oral...
2. Dieta non caroxénica:
• Evitar azucres simples e alimentos pegañentos, alomenos entre comidas.
• Ollo cos azucres escondidos: refrescos, iogures de froitas, kétchup, cereais dealmorzo, zumes...
3. Remineralización dental mediante administración de F: colutorios,dentífricos, fluoración da auga de consumo...
4. Selado dental para previr caries oclusais:
• Énchense sucos e fisuras do esmalte con este verniz ou resina para evitar acolonización bacteriana
• Algúns teñen F engadido na súa composición
• Indicacións: en dentes sans
- Molares permanentes (nenos e nenas ≥ 6 anos)
- Molares temporais e premolares con alto risco carioxénico
profedesanitaria.wordpress.com
profedesanitaria.wordpress.com
- 2.2 -
INFECCIÓNS ODONTÓXENAS:
XENXIVITE
profedesanitaria.wordpress.com
Conxunto de enfermedades de tipo inflamatorio e de causa
infecciosa (xralm por bacterias)que afectan á enxiva
profedesanitaria.wordpress.com
clínica
Inflamación xenxival
Eritema xenxival
Sangrado xenxival, espontáneo ou
durante cepillado
profedesanitaria.wordpress.com
Pode verse favorecida por:
₋ certas enfermedades sistémicas (DM, leucemia...)
₋ hormonas (embarazo, ciclo menstrual, puberdade...)
₋ outros: tabaquismo, anticonceptivos orais, deficiencia vit C, drogas, estrés...
Pode aparecer despois de 3 días sen realizar hixiene oral
É proceso reversible, pero se non se trata, soe evolucionar a periodontite
profedesanitaria.wordpress.com
- 2.3 -
INFECCIÓNS ODONTÓXENAS:
PERIODONTITE
profedesanitaria.wordpress.com
Inflamación do periodonto, crónica e irreversible (pero pode deterse)
profedesanitaria.wordpress.com
evolución1. Xenxivite
2. Retracción xenxival (raíces expostas)
3. Bolsas periodontais (abscesos xenxivais = inchazo e acumulación de pus nas enxivas) (sondaxe periodontal)
• Dor (en estadíos avanzados)
• Halitose
• Sensibilidade dental ao frío
• Sangrados abundantes
4. Mobilidade dental (por destrución ligamento periodontal)
5. Perda de óso alveolar
6. Perda dente (x destrución de todo o soporte dental)
profedesanitaria.wordpress.com
profedesanitaria.wordpress.com
Radiografía amosando perda significativa de óso entre dúas raíces
dun dente. O óso esponxoso reduciuse debido á infección baixo o
dente, reducindo o soporte óseo do dente
profedesanitaria.wordpress.com
profedesanitaria.wordpress.com
tratamento• Prevención = correcta hixiene oral
• Tartrectomía = eliminación sarrio = permite queenxiva se una de novo ao dente
• Cando sexa nec: tto antibiótico (como coadxuvanteda tartrectomía, non exime)
• Se enf moi avanzada, valorar qx periodontal (ex:eliminar óso afectado)
profedesanitaria.wordpress.com
- 3.2 -
ANOMALÍAS DENTARIAS:
DISCROMÍAS DENTARIAS
profedesanitaria.wordpress.com
causas i n tr ínsecas causas ex tr ínsecas
Cambios na estrutura da dentina e/ou esmalte:
• Traumatismos (hemorraxia esténdese por túbulos dentinarios, cambiando cor da coroa dental)
• Tto con tetraciclinas d/embarazo
• Fluorose (exceso de F)...
Tincións ou depósitos de substancias cromóxenas sobre a superficie externado dente:
• Taninos (café, té)
• Tabaco
• Viño
• Refrescos de cola
• Clorhexidina...
• Tamén por falta de hixiene.
profedesanitaria.wordpress.com
- 3.3 -
ANOMALÍAS DENTARIAS ADQUIRIDAS:
HIPERESTESIA DENTINARIA
profedesanitaria.wordpress.com
Sensibilidade aumentada debida á exposición dos condutos
dentinarios á cavidade oral
por defectos no esmalte
por retracción xenxival que expoña o cemento
profedesanitaria.wordpress.com
- 3.4 -
ANOMALÍAS DENTARIAS ADQUIRIDAS:
BRUXISMO
profedesanitaria.wordpress.com
Son procesos destrutivos coronarios de orixe non bacteriano:
• Desgaste paulatino, ao rozar unas pezas contra outras,pola mastigación. Ocorre:
- de xeito fisiolóxico co envellecemento dos dentes e
- de xeito patolóxico co bruxismo.
• Desgaste por dispositivos mecánicos, como técnicasincorrectas de cepillado dental ou do uso da seda dental.
• Desgaste por acción de alimentos acedos (ex: bebidas decola) ou por acción do acedo clorhídrico por vómitos (ex:bulimia/anorexia).
profedesanitaria.wordpress.com
bruxismo = bruxomaníaTrastorno que consiste en chiar e/ou
apretar os dentes de forma inconsciente
profedesanitaria.wordpress.com
pode ser nocturno e/ou diurno
profedesanitaria.wordpress.com
dase tanto en adultos como en nenos
causas
• Descoñecidas
• Sobrecarga psíquica:
• Ansiedade
• Estrés
• Tensión emocional
profedesanitaria.wordpress.com
clínica
• Inflamación, dor e/ou fatiga dos múscs mastigatorios e cervicais
• Lesión ATM (con ou sen ruídos)
• Cefalea (localizada na zona temporal)
• Otalxia
• Dentes hipersensibles (por desgaste)
profedesanitaria.wordpress.com
profedesanitaria.wordpress.com
profedesanitaria.wordpress.com
Bruxismo en peza obturada
tratamento• Establecer un ambiente de sono agradable e tranquilo (18ºC,
silencio...).
• Evitar alcohol, té, café e comidas copiosas 3 h antes dedurmir.
• Aplicar xeo ou calor húmida nos músculos da mandíbulainflamados.
• Técnicas de relaxación.
• Utilizar férulas de descarga (protector para os dentes; paraarcada superior ou inferior).
• Farmacolóxico: relaxantes musculares.
profedesanitaria.wordpress.com
FÉRULA DENTAL = DE DESCARGA = GARDA OCLUSAL
(xralm de silicona)
profedesanitaria.wordpress.com
profedesanitaria.wordpress.com
- 4.1 -
MEDICINA ORAL:
CANDIDIASE ORAL
profedesanitaria.wordpress.com
Infección producida polo fungo Candida albicans
profedesanitaria.wordpress.com
Este fungo pertence á microbiota
normal das mucosas, pero en
situación de disminución das
defensas (por enfermidade ou
por longos ttos con antibióticos)
multiplícase orixinando esta
infección (micose)
profedesanitaria.wordpress.com
MUGUET ERITEMATOSA• Frec en RN e lactantes• Placas esbrancuxadas na
mucosa que se poden desprender ao raspar e que poden estenderse ao esófago
• Lesións eritematosas en calquera parte da mucosa oral (+ frec no padal), podendo presentar dor
profedesanitaria.wordpress.com
- 4.2 -
MEDICINA ORAL:
CANCRO ORAL
profedesanitaria.wordpress.com
que estruturas pode afectar?
• Beizos
• Lingua
• Chan da boca
• Glándulas salivais
• Meixelas
• Enxivas
• Padal (bóveda palatina)
profedesanitaria.wordpress.com
profedesanitaria.wordpress.com
Tumor melanótico neuroectodérmico da
infancia. Doente femenino de 10 meses
de idade, con tumoración difusa que
ocupa a hemiarcada superior esquerda.
Tempo de evolución de tres meses.
profedesanitaria.wordpress.com
causas• Tabaco (70-80%)
• Alcohol
• Exposición solar excesiva (Ca beizos)
• Hixiene oral deficiente
• Irritación crónica (mordedelas, prótese...)
• + frec en homes e >40 anos
• Disemínase rapidamente
profedesanitaria.wordpress.com
1. Lesión tipo tumoración ou úlcera, xralm pequena e de cor pálida.
• Pode sangrar.
• En fases iniciais adoita ser indolora.
2. Pode dar sensación de ardor ou dor cando o tumor está avanzado.
3. Dificultade ao falar, mastigar e/ou deglutir.
profedesanitaria.wordpress.com
evolución
Evitar tabaco e alcohol.
Boa hixiene oral.
Controis periódicos polo dentista.
profedesanitaria.wordpress.com
prevención
profedesanitaria.wordpress.com
PREVENCIÓN CANCRO ORAL:
Técnica de autoexame bucal
profedesanitaria.wordpress.com
profedesanitaria.wordpress.com
profedesanitaria.wordpress.com
profedesanitaria.wordpress.com