View
215
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
2. modulu tematikoaEKONOMIAREN IRAKASKUNTZA
Ekonomia zuzenaren eta solidarioaren sustapena Unibertsitatean
Zer da ekonomia?
• Jacob Viner: Ekonomialariek egiten dutena • Lionel Robbins: Gizakiaren beharrizanak nola asebete
aztertzen duen zientzia da; horretarako, ondasunak baliatzen dira eta horiek, urriak izanik ere, erabilera alternatiboak dauzkate eta horien artean aukeratu behar da
Zer da ekonomia?
• Friedrich Engels: Gizakiaren beharrizanak asetzen dituzten ondasun materialen ekoizpena, banaketa, zirkulazioa eta kontsumoa arautzen duten legeak aztertzen dituen zientzia
• Karl Marx: Ekoizpeneko gizarte-harremanak aztertzen dituen zientzia da
Ekonomialariaren misioa
Ekonomialariaren misioa da gizartea eraginkorra izan dadin laguntzea, gure benetako erantzukizun
espezifikoa asebete ahal izateko: gizakiaren beharrizanak asetzen direla bermatzea
Zer da ekonomia?
• Aristotelesek honako hauek bereizten zituen: - Ekonomia: administrazio zuzenaren zientzia- Krematistika: aberastasunak eskuratzeko azpikeria eta
estrategien multzoa
• José Luis Sampedro: bi ekonomialari mota daude: aberatsak aberatsago egiteko lan egiten dutenak, eta pobreak hain pobre ez izateko lan egiten dugunak
Balio-judizioak
• Efizientzia “balio-judiziorik gabe” sustatzen duten ekonomialariek:
• beren erantzukizunetik kanpo dauden arazotzat hartzen dituzte desberdintasuna eta pobrezia
• balio-judizioak ezkutatzen dituzte
• Ekonomia zientzia soziala da eta pertsonak bertako parte dira
Bilakaera
• Filosofoetatik teknikarietara• Ekonomia politikotik teoria ekonomikora• Zientzia sozialetik matematikara• Eztabaidatik monolitismora• “Tribuko aztietatik”
…prestigio-galerara
Zientzialariak?
• Ortodoxia menderatzailea eta monopolista• Fisikariak eta kimikariak bezain zehatzak• “Inperialismo zientifikoa” eta harrokeria• Porrotak iragarpenetan• Ikuspegi kontrakoak eta bateraezinak• Nobel Sari kontraesankorrak
Panorama
• Ortodoxia eskola neoklasikoak definitzen du, eta neokeynesiar ekonomialari batzuk sartzen ditu bertan
• Kontrako joera kritiko handiena postkeynesiarrek eta neorikardiarrek osatzen dute
• Kopuru txikiagoarekin: • “ezkerrean”, ekonomialari marxistak• “eskuinean”, eskola austriarreko ekonomialariak
Ezkutuko aniztasuna
• Ekonomiako irakaskuntza-programak nagusi den paradigma neoklasikoa erakustera mugatzen dira; gainera, modu hipersinplifikatuan egiten dute
• Ikerketa ortodoxiak baldintzatzen eta mugatzen du
Arazo metodologikoak
• Muga matematikoak eta ekonometrikoak• Gizarte-arazorik eza• Caeteris paribus• Kasuen irrealismoa• Autokritikarik eza• Endogamia• Ideologia
Mikroekonomia
• Itxuraz eztabaidarik gabekoa den eredua• Homo oeconomicus, baina eragileak beren jarreretan
sistematikoki urruntzen dira arrazionaltasunak eskatuko lituzkeen aginduetatik
• Datu zehatzak, baina informazio osatu gabea eta ziurgabetasuna
• Indibidualismoa, baina interrelazioa eta interdependentzia
Lehia bikaina
• Ezinezko baldintzak… baina merkatu-sistemaren ontasunen oinarri direnak
• Produktibitate marjinalagatiko errentaren banaketa …matematikoki sendotasunik eta gizarte-erreferenterik
gabea• Paretoren “neutral” ezin hobea
Makroekonomia
• Keynesianismotik sintesi neoklasikora, liberalismora• Itxaropen arrazionalak eta zorroztasunak• BPGd-aren eta hazkundearen mitoa• Banku Zentral independenteen mitoa• Merkataritza askearen mitoa• Behin eta berriz errepikatzen den porrota
Ekonomia borroka gisa
• Lehia akastuna botere monopolistikoaren aldeko borroka da
• Errentaren banaketa taldeen/klaseen borroka baten emaitza da
• Interbentzionismoa, handiagoa edo txikiagoa izan, borroka politikoa da
• Nazioarteko merkataritza interesen borroka da• Azpigarapenaren konturako hazkundea
Kasino-ekonomia
• Ekonomia errealetik finantzariora• Aldagai errealak desagertu egiten dira• Informazioaren eta komunikazioaren boterea• Hartzekodunek zordunen gainean duten kontrola• % 1en garaipena
Ikasleen errebolta
• Ekonomiaren irakaskuntza ere krisian dago• Hurrengo belaunaldien pentsamoldea moldatzen du • Ikasketa-planaren pobretzea, pixkanaka • Mundu erreala berriro geletan sar dadin uztea• Horrekin batera, teoria eta metodoen eztabaida eta
pluralismoa itzultzea• “International Student Initiative for Pluralist
Economics”
Zer behar dugu?
• Ikuspegiaren erabateko aldaketa (orekatik desorekara)• Aniztasuna• Diziplinartekotasuna• Gardentasun ideologikoa• Umiltasuna• Etika• Pizgarrien berrikusketa• Eztabaida asko