2
Kontzeptua : Gorputz baten tenperaturak gorputz horrek zenbateko barne-energia duen adierazten digu. Azalpena •Substantzia guztiak partikulaz osatuta daude, hauek etengabe mugitzen dira agitazio termikoa •Barne partikulak mugitzen badira energia zinetikoa dute •Partikula guztien energia zinetikoaren batura barne energia Beroa eta tenperatura Beroa eta tenperatura Kontzeptua : Tª ezberdinetan dauden bi gorputzen artean transferitzen den energia termikoa da beroa. Tenperatura altuagoan dagoen gorputzetik tenperatura baxuagoan dagoenera pasatuko da beroa oreka termikoa lortu arte, hau da, bi gorputzak Tª berdinean egon arte. Beroa energia da beraz, eta neurtzeko erabiltzen den unitatea kaloria da cal. 1J=0,24 cal Tenperatura Beroa Beroa Vs. Tenperatura: Beroa energia termikoa da (transferentzian dagoena), eta tenperatura barne energia da (barne partikulen mugimenduaren ondoriozkoa) Dilatazio eta uzkurdura: Gorputz bati beroa ematean, haren barne-partikulak azkarrago mugituko dira, eta ondorioz espazio handiagoa hartuko du, hau da, bere bolumena handituko da dilatazioa. Gorputzak beroa galtzean, kontrakoa gertatuko da uzkurdura. tenperatura 1, 2, 3, 4, 6, 8, 10, 13,14, 1, 2, 3, 4, 6, 8, 10, 13,14, 15 , 30, 15 , 30, 31, 31, 32, 34, 39 32, 34, 39 ariketak ariketak Tenperatura neurtzen da dilatazioa. Gorputzak beroa galtzean, kontrakoa gertatuko da uzkurdura. Tenperatura eskala ezberdinak erabili ahal ditugu tenperatura neurtzeko. Celsius (ºC) Fahrenheit (ºF) Kelvin Erreferentzia -puntuaK Uraren urtze Tª 0 ºC 32ºF 273 K Uraren irakiteTª 100ºC 212ºF 373 K Zentigradua da? Bai (100-0=100) Ez (212-32=180) Bai (373-273=100) Zenbatekoa da tarte bakoitza? 1ºC 1ºF 1K Baliokidetasunak 273 + = C K T T 32 5 9 + × = C F T T ( 29 9 32 5 - × = F C T T 273 - = K C T T Termometroa Kontzeptua: Tenperatura neurtzeko tresna da Funtzionamendua: Bi atal ditu: Tanga bat, zeinen barruan likido bat dagoen, hau beroarekin dilatatzen da eta hotzarekin uzkurtu. Dilatatzean, likidoa hodi batetik igotzen da, honetan tenperatura tarteak markatuta egongo dira. Merkuriozkoak eta alkohol koloreztauzkoak dira erabilienak.

4 gaia

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 4 gaia

Kontzeptua: Gorputz baten tenperaturak gorputz horrek zenbateko barne-energia duen adierazten digu. Azalpena•Substantzia guztiak partikulaz osatuta daude, hauek etengabe mugitzen dira �agitazio termikoa•Barne partikulak mugitzen badira � energia zinetikoa dute•Partikula guztien energia zinetikoaren batura � barne energia

Beroa eta tenperatura

Beroa eta tenperatura

Kontzeptua: Tª ezberdinetan dauden bi gorputzen artean transferitzen den energia termikoa da beroa. Tenperatura altuagoan dagoen gorputzetik tenperatura baxuagoan dagoenera pasatuko da beroa oreka termikoa lortu arte, hau da, bi gorputzak Tª berdinean egon arte.Beroa energia da beraz, eta neurtzeko erabiltzen den unitatea kaloria da cal .

1J=0,24 cal

Tenperatura

Beroa

Beroa Vs. Tenperatura: Beroa energia termikoa da (transferentzian dagoena), eta tenperatura barne energia da (barne partikulen mugimenduaren ondoriozkoa)

Dilatazio eta uzkurdura: Gorputz bati beroa ematean, haren barne-partikulak azkarrago mugituko dira, eta ondorioz espazio handiagoa hartuko du, hau da, bere bolumena handituko da � dilatazioa. Gorputzak beroa galtzean, kontrakoa gertatuko da � uzkurdura.tenperatura

1, 2, 3, 4, 6, 8, 10, 13,14, 1, 2, 3, 4, 6, 8, 10, 13,14, 15 , 30, 15 , 30, 31, 31, 32, 34, 39 32, 34, 39 ariketakariketak

Tenperatura neurtzen

da � dilatazioa. Gorputzak beroa galtzean, kontrakoa gertatuko da � uzkurdura.

Tenperatura eskala ezberdinak erabili ahal ditugu tenperatura neurtzeko.

Celsius (ºC) Fahrenheit (ºF) Kelvin

Erreferentzia-puntuaK

Uraren urtze Tª 0 ºC 32ºF 273 K

Uraren irakiteTª 100ºC 212ºF 373 K

Zentigradua da? Bai (100-0=100) Ez (212-32=180) Bai (373-273=100)

Zenbatekoa da tarte bakoitza? 1ºC 1ºF 1K

Baliokidetasunak

273+= CK TT

325

9 +×= CF TT( )

9

325 −×= FC

TT

273−= KC TT

Termometroa

Kontzeptua: Tenperatura neurtzeko tresna daFuntzionamendua: Bi atal ditu: Tanga bat, zeinen barruan likido bat dagoen, hau beroarekin dilatatzen da eta hotzarekin uzkurtu. Dilatatzean, likidoa hodi batetik igotzen da, honetan tenperatura tarteak markatuta egongo dira. Merkuriozkoak eta alkohol koloreztauzkoak dira erabilienak.

Page 2: 4 gaia

Beroa eta tenperatura Beroaren

hedapena

Kontzeptua: Beroak solidoetan zehar hedatzeko erabiltzen duen mekanismoa da.

Azalpena: Beroaren eraginpean dauden partikulen energia zinetikoa handitzen da (gero eta azkarrago mugitzen dira), mugimendu hau ondoko partikulei transferitzen diete eta haeuk haien ondokoei, gorputzaren tenperatura igoz.

Eroapena

Kontzeptua: Beroak fluidoetan (likido eta gasetan) hedatzeko duen mekanismoa da.

Azalpena: Likidoa edo gasa behealdetik berotzen da, hor tenperatura igotzen denez, partikulek gora igotzeko joera dute (dentsitatea jeisten delako), beheko partikulak igo ahala, goikoak jeitsiko dira, korronte jarraia sortuz � konbekzio-korrontea.

Konbekzioa

Kontzeptua: Beroa ingurune materialik gabe hedatzeko mekanismoa da erradiazioa.

Azalpena: Beroa hutsean ere hedatzen da. Zenbat eta altuagoa izan gorputz baten tenperatura, orduan eta irradiatze-energia handiagoa igorriko du.

Erradiazioa