Upload
mentxu-gandarias
View
332
Download
5
Embed Size (px)
Citation preview
Demografia
GIZARTE
ZIENTZIAK
Soziologia Zuzenbidea Antropologia
Geografia
Fisikoa Giza Geografia
Politika Ekonomia Psikologia Historia
Fisikoa Giza Geografia
Demografia
Hirigintza
Demografia
LURRALDE JAKIN BATEKO BIZTANLERIA IKERTZEN
DUEN ZIENTZIA DA:•ZENBAT BIZTANLE DAGOEN
•ZEIN DEN BIZTANLERIAREN DINAMIKA
•BIZTANLERIAREN JOERA DEMOGRAFIKOAK
•BIZTANLERIAREN EGITURA SEXU ETA EDADEAREN ARABERA
DEMOGRAFIA
•BIZTANLERIAREN EGITURA SEXU ETA EDADEAREN ARABERA
•…
Demografia
Iturri demografikoak
Leku batean zenbat jende bizi den eta biztanle horiek nolakoak diren jakiteko, hainbat
erregistro egiten dira. Biztanleria aztertzeko oinarrizko iturriak dira.
Espainian, garrantzitsuenak ondorengo hirurak dira:
Errolda / zentsua Udal errolda Erregistro zibila
•Herrialde osoko
biztanleei egiten zaien
inkesta da, datu
demografiko, ekonomiko
sozial eta kulturalak
•Udalerri bateko biztanleriaren
datuak jasotzen dituen
erregistroa da: izen-deiturak,
sexua, helbidea, jaiotza-data eta
lekua, nazionalitatea, ikasketa-
•Hainbat liburu dira, eta
bertan pertsonen jaiotzak,
heriotzak eta egoera
zibilaren aldaketak
(ezkontzak, dibortzioak,…) sozial eta kulturalak
eskuratzeko.
•Espainian Instituto
Nacional de Estadística
(INE) izenekoak egiten du
10 urtean behin; 1981etik
1ez bukatutako urteetan
egiten da.
lekua, nazionalitatea, ikasketa-
maila,…
•Espainian bizi diren pertsona
guztiak bizi diren udalerriko
erroldan izena emanda egon behar
dute.
•Gaur egun eta informatikari esker,
udal erroldaren datuak egunero
eguneratzen dira.
(ezkontzak, dibortzioak,…)
jasotzen dira.
•Liburu hauek herri
handietako epaitegietan edo
herri txikietako udaletxeetan
gordetzen dira.
Berezko Hazkundea/ Hazkunde begetatiboa ≠ Benetako Hazkundea
ADIERAZLEAK• Jaiotza-tasa
• Ugalkortasun-tasa
ADIERAZLEAK• Heriotza-tasa
• Umeen heriotza-tasa
JAIOTZA-TASA
HERIOTZA-TASA
ADIERAZLEAKBEREZKO
HAZKUNDEA
BENETAKOHAZKUNDEA
MIGRAZIO
MUGIMENDUAK
ADIERAZLEAK• Inmigrazioa•Emigrazioa
•Migrazio saldoa
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
BEREZKO HAZKUNDEAedo
HAZKUNDE BEGETATIBOA
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
HAZKUNDE BEGETATIBOA
Jaiotza-tasa gordina : leku batean, urtebetean 1.000
pertsonako jaiotzen direnen kopurua.
Durangok 28.229 biztanle ditu. Urte baten 234 ume jaio dira.
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
Durangok 28.229 biztanle ditu. Urte baten 234 ume jaio dira.
Zenbatekoa da jaiotza-tasa?
= %o8,28100028229
234xJtg =
Durangoko jaiotza-tasa 8,2ekoa da. Hau da, 1.000 pertsonako 8,2 jaio dira.
Jaiotza-tasa gordina : leku batean, urtebetean 1.000
pertsonako jaiotzen direnen kopurua.
JAIOTZA-TASA ALTUA: + ‰ 35
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
JAIOTZA-TASA ALTUA: + ‰ 35JAIOTZA-TASA ERTAINA: ‰ 20-35JAIOTZA-TASA TXIKIA: -‰ 20
100
neska jaio
105
mutil jaio
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
JAIOTZA-TASEN BILAKAERA
Puerto RicoAlemaniaEstatu BatuakDominikar ErrepubDominikar ErrepubJaponiaEspainiaBrasilNigeriaSingapur
Munduko jaiotza-tasen mapa
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
Munduko jaiotza-tasen bilakaera
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
Munduko jaiotza-tasen mapa
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
FAKTORE SOZIO-EKONOMIKOAK
FAKTORE KULTURALAKFAKTORE KULTURALAK
POLITIKA DEMOGRAFIKOAK
Demografi adierazleak. Jaiotza-tasa
FAKTORE SOZIO-EKONOMIKOAK
FAKTOREKULTURALAK
POLITIKADEMOGRAFIKOA
Hezkuntza eta jaiotza-tasaren kontrola
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
POLITIKADEMOGRAFIKOA
JAIOTZAK BULTZATZEKO
POLITIKAK
• Lanaldi murriztuak izateko aukerak
zabaltzea
• Aitatasun- eta amatasun-baimenak
JAIOTZAK MURRIZTEKO
POLITIKAK
• Isunak
• Bikotekideak antzutea
• Jaiotzak kontrolatzeko sistemen• Aitatasun- eta amatasun-baimenak
luzatzea
• Udal haurtzandegi gehiago irekitzea
• Familia handiei zerga gutxiago
kobratzea
• Ikasleentzako beka gehiago onartzea
(jantokia, liburuak, matrikulak,
egonaldiak,…)
• Jaiotzak kontrolatzeko sistemen
inguruko informazioa gazteei
hurbiltzea
• Antisorgailuen erabilera sustatzea
• Abortoa legalizatzea
Hirugarren Munduko jaiotza-tasa handia
Zergatik dira Hirugarren Munduko herrialdeetan jaiotza-tasak hain handiak?
Jaiotza-tasa jaisteak bizitza baldintzen hobekuntza islatzen du.
Afrikan, Asian eta Latinoamerikan bilakaera sozial eta psikologiko hori oraindik ez da gertatu biztanle gehienei dagokienez: oraindik ere ume asko langile dira, ez doaz eskolara eta nekazaritza lanetan hartzen dute parte eta hirietan, batzuetan zapata-garbitzaile, egunkariak, litxarreriak edota salgai txikiak saltzen, mandatari edo eskale aritzen dira.
Nolabaiteko erregulartasuna daukaten jarduera hauek modu miserablean bizitzea ahalbidetzen diete; gurasoek, askotan lanik ez daukatenek, etekin horiek ondo estimatzen dituzte.
Familia oso txiro horiek ez daukate oinordeko ugariren artean ondasunak banatzeko arazorik; seme-alabak ez dira zama bat, nolabaiteko ondasuna baizik, eta, hortaz, ez daukate ia-ia arrazoirik eta ez dute ikusten beharrizanik seme-alaben kopurua murrizteko.
Y. LACOSTE, Geografía general
Sexuen arteko desoreka Txinan
Neska jaioberrien hilketa
1998ko bukaeran, Economist aldizkariak adierazi zuen «seme-alaba bakar bateko politikak» eragin duela Txinan neska jaioberriak hiltzeko antzinako ohitura basatiak jarraitzea – legeak debekatzen badu ere -.
Washingtongo Unibertsitateko William Lavely demografoaren arabera 1975 eta 1995 artean sexu femeninoko ume txikien 8,7 milio “galdu” egin ziren.
Gizon eta emakumeen arteko jaiotza-tasa arrunta 105 mutiko 100 neskatoko da, baina Txinan modu dramatikoan aldatu da: baina Txinan modu dramatikoan aldatu da:
- 1982an, 107 mutiko jaio ziren jaiotako 100 neskatoko;
- 1990ean, 110 mutiko 100 neskatoko; eta
- 1995ean, 118 mutiko 100 neskatoko.
Gizon eta emakumeen arteko desorekak herrialde honi arazo demografiko larriak eragingo dizkio, jakina.
NBEren Kazeta, 1998ko abenduaren 31
Ugalkortasun-tasa : ugaltzeko adinean dagoen emakume bakoitzak
(15-49 urte) batez beste duen haur kopurua. Milakotan adierazten da.
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
Belaunaldiaren ordezkapena ziurtatzeko
beharrezkoa den tasa: ‰ 2,1
Ugalkortasun-tasa : ugaltzeko adinean dagoen emakume bakoitzak
(15-49 urte) batez beste duen haur kopurua. Milakotan adierazten da.
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
Emakumeko seme-alaben kopurua (ugalkortasun indize sintetikoa )
(2013)
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
Ugalkortasunean eragina duten faktoreak
SOZIO-EKONOMIKOAK
- Herrialde pobreetan seme-
alabek txikitatik lan egiten dute,
nagusiak zaintzen dituzte,
horregatik gurasoek seme-
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
horregatik gurasoek seme-
alaba asko izan nahi dute.
- Herrialde garatuetan, seme-
alabak zama ekonomikoa dira,
ezin dute 16 urtera arte lan egin
eta hazteko kostuak handiakdira.
Ugalkortasunean eragina duten faktoreak
KULTURALAK
-Emakumeen kultura maila
handitu ahala seme-alaba
kopurua murrizten da.
-Jaiotza kontrolatzeko
sistema eraginkorrak.
- Erlijioak seme-alaba ugari
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
- Erlijioak seme-alaba ugari
izatearen aldekoak. Eragina
duen lekuetan kopurua
handiagoa da eta alderantziz.
DEMOGRAFIKOAK
- Herrialde azpigaratu askotan
familia-plangintzarako politikak
joera geldotzeko.
- Garatuetan alderantziz, laguntzak umeak izatearren.
Heriotza-tasa gordina : leku batean, urtebetean 1.000
pertsonako hiltzen direnen kopurua.
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
Durangok 28.229 biztanle ditu. Aurton 425 pertsona hil dira. Zenbatekoa da heriotza-tasa?
100028229
425xHtg = = %o15,05
Durangoko heriotza-tasa %o15,05koa da. Hau da, 1.000 pertsonako 15,05 hil dira.
Heriotza-tasa gordina : leku batean, urtebetean 1.000
pertsonako hiltzen direnen kopurua.
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
HERIOTZA-TASA ALTUA: + ‰ 25HERIOTZA-TASA ERTAINA: ‰ 15-25HERIOTZA-TASA TXIKIA: -‰ 15
Munduko heriotza-tasaren mapa
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
Bizi- itxaropena: jaiotzen den ume bakoitzeko batez
besteko bizi-luzeraren kalkulua.
Bizi-itxaropena
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
Bizi-itxaropena (2011)
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
Bizi-itxaropena
Europan
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
Haurren heriotza-tasa : (Urtebete baino gutxiagokoen heriotza-tasa)
Lehendabiziko urtea bete aurretik hildakoen kopurua,
bizirik jaiotako mila haurreko.
Durangon 234 ume jaio dira eta urtebete baino lehenago 8 hil dira. Zenbatekoa da haurren heriotza-tasa?
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
1000234
8xHht = = %o2,05
Durangoko haurren heriotza-tasa 2,05koa da. Hau da, urtebete barruan 1.000 umeko 2,05 hil dira.
Haurren heriotza-tasa
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
Haurren heriotza-tasa lurralde bateko garapen maila neurtzeko dugun adierazle garrantzitsua da.
Haurren heriotza-tasa
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
Heriotza-tasan eragina duten faktoreak
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
ELIKADURA
HIGIENEA(PERTSONALA ETA PUBLIKOA)
OSASUN-ZERBITZUAK
Berezko hazkundea (absolutua) : lurralde batean
zenbat handitu / txikitu den populazioa arrazoi
biologikoengatik / naturalengatik.
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
JAIOTZAK - HERIOTZAK
Berezko hazkundearen-tasa : urtebetean jaiotakoen eta
hildakoen kopuruaren arteko erlazioa 1000 biztanleko
Durangok 28.229 biztanle ditu. Urte baten 234 ume jaio dira eta 425 pertsona hil dira.
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
1000
pertsona hil dira.
Zenbatekoa da Berezko hazkundearen-tasa?
1000229.28
425234xBht
−
= = - %o 6,77
Durangoko Berezko hazkuntzaren-tasa, negatiboa da, -6,77koa.Hau da, 1.000 pertsonako 8 pertsonatan gutxitzen da berezko
biztanleria
Munduko biztanleriaren berezko hazkundea/ naturala
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
Herrialde garatu eta azpigaratu baten datu demografikoen konparazioa
Demografi adierazleak
Munduko biztanleriaren berezko hazkundea/ naturala
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
Berezko hazkundea: jaiotzen eta hilen arteko
diferentzia da.
Munduko batez besteko hazkunde naturala0/00 1,2koa da.
Herrialde garatuak
• Jaiotze-tasa txikia, hazkunde txikia, 0/00 0,3
.
• Biztanleria zahartua dago, % 15ak 65 urte
Berezko hazkundea
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
• Biztanleria zahartua dago, % 15ak 65 urte
baino gehiago dauka eta bizi-itxaropena
handia da.
Herrialde pobre eta azpi-garatuak
• Jaiotze altuak eta hilkortasunaren gutxitzeak
hazkunde natural handia eragiten dute, , 0/00 2
edo 3 ingurukoa.
• Biztanle gehienak gazteak dira. Ia herena 15
urtetik beherakoa da. Nagusien kopurua txikia
da eta bizi-itxaropena ere.
Herrialde garatuak• Politika pronatalistak, hau da, haur gutxi
jaiotzen direnez, jaiotza-tasak handitzeko
politikak:
– Haurtzaindegiak
– Familia ugariei laguntzak
– Aitatasun-amatasun baimenak
– Gurasoen lanaldia murriztu
Herrialde azpigaratuak
Politika antinatalistak jaiotza kopurua
murrizteko:
- familia-plangintzarako kanpainak
- hau bat baino gehiago izateari
isuna jartzea
Biztanleria-politikak
– Gurasoen lanaldia murriztu
• Nagusien kopurua handia izateak gastuak
handitzea dakar:
- osasun-zerbitzuetan,
- erretiro-pentsioetan,
- nagusiak zaintzeko pentsioetan,
- egoitzetan...
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
GOGORATU!!!!!!
Berezko Hazkundea/naturala eta Benetako Hazkundea
ADIERAZLEAK• Jaiotza-tasa
• Ugalkortasun-tasa
ADIERAZLEAK• Heriotza-tasa
• Umeen heriotza-tasa
JAIOTZA-TASA
HERIOTZA-TASA
BEREZKOHAZKUNDEA
BENETAKOHAZKUNDEA
MIGRAZIO
MUGIMENDUAK
IMMIGRAZIOA
EMIGRAZIOA
SALDO MIGRATORIOA
BENETAKO HAZKUNDEA
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
Migrazio-mugimenduak
MIGRAZIO-
MUGIMENDUAK
KAUSAK
MOTAKMOTAK
Migrazio-mugimenduak
KAUSAK
SOZIO-EKONOMIKOAK
NATURALAK
POLITIKOAK
Migrazio-mugimenduakMIGRAZIO MOTAK
HELMUGARENARABERA
LEKUALDATZEKOARRAZOIENARABERA
IRAUPENARENARABERA
BEHIN-BETIKOA BARRUKOA/BEHIN-
BORONDATEZKOAKBEHIN-BETIKOA BARRUKOA/NAZIONALA
BEHINEKOA/ ALDI BATERAKOA
NAZIOARTEKOA/KANPOKOA
BEHARTUAK
BORONDATEZKOAK
EGOERAK
1. Leirek Erasmus beka bat lortu egin zuen eta aurten dago kurtsoa bukatu arte Berlingo
unibertsitatean informatika ikasketak egiten.
2. Salimak ihes egin zuen bere herrialdetik gurasoek adosturiko ezkontza ez egiteko.
Zerbitzu sozialen laguntzaz Almeriako pisu batean bizi da beste neska batzuekin.
3. Arkaitzen gurasoak duela bi urte jubilatu ziren eta horrez geroztik Marbellan bizi dira
poz-pozik. Bisitan etortzen dira urtean pare bat aldiz, besterik ez.
4. Irlandako Kevin nire lehengusuarekin maitemindu zen eta orain biak Arrasaten bizi dira.
Migrazio-mugimenduakMIGRAZIO MOTAK
4. Irlandako Kevin nire lehengusuarekin maitemindu zen eta orain biak Arrasaten bizi dira.
5. Senegaldar asko Gipuzkoako kostako herrietan bizi dira arrantza munduan lan egiteko.
Gehienek familia ere dute haiekin.
6. Batirtzeren ahizpak lortu du udarako lanpostu bat Lisboako hotel batean eta ezin
pozago dabil.
7. Kolonbiako kazetari askok alde egin behar izan dute mehatxupean ez bizitzeko. Alberto
horietako bat da, iaztik bizi da Madrilen.
8. Italiako erdialdean izandako lurrikararen ondorioz, ehundaka familiak alde egin behar
izan du. Gehienak inguruko herrietan daude senideen etxeetan bizitzen udal
ordezkariek informazio berria eman arte.
Langabezia-
tasa altua
Bizi-kalitate
hobeaGerrak Jazarpenak
Natura-
hondamendiak
KAUSA EKONOMIKOAK KAUSA POLITIKOAK KAUSA NATURALAK
Migrazio-mugimenduak
Migrazio mugimenduak. ERREPASOA
MIGRAZIOEN KAUSAK
MIGRAZIO-
MUGIMENDUAK
EMIGRAZIOABiztanleria lurralde
batetik ateratzea,
beste batera joateko.
IMMIGRAZIOABiztanleria lurralde batera
iristea, beste lurralde
batetik.NAZIOARTEKO MIGRAZIOAK
NAZIO BARRUKO MIGRAZIOAKHELMUGAREN
ARABERA
BEHIN-BETIKO MIGRAZIOAK
ALDI BATERAKO MIGRAZIOAKIRAUPENEAREN
ARABERA
BORONDATEZKO MIGRAZIOAK
BEHARTUTAKO MIGRAZIOAKNORK EDO ZERK
ERAGINA
MIGRAZIO MOTAK
NAZIO BARRUKO
MIGRAZIOAK
NAZIOARTEKO
MIGRAZIOAK� Gutxien garatutako herrialdeetatik gehien
EGUNGO MIGRAZIO-JOERAK
Migrazio-mugimenduak
MIGRAZIOAK
� Gutxi garatutako herrialdeetan: LANDAKO EXODOA.
� Garatutako herrialdeetan: HIRIEN ARTEKO MIGRAZIOAK.
� Gutxien garatutako herrialdeetatik gehien
garatutakoetara: HEGOALDETIK IPARRALDERAKO MIGRAZIOAK.
� Garatutako herrialdeen artean:
PRESTATUTAKO PERTSONEN LEKUALDATZEAK.
� Gutxi garatutako herrialdeen artean: GUTXI GARATUTAKO HERRIALDEETATIK GARAPEN-BIDEAN DAUDENETARA.
IMMIGRAZIO-POLITIKAK
� ETORKIN-KUOTA
� IMMIGRAZIO-LEGEAK
Migrazio-mugimenduakMIGRAZIO-MUGIMENDUAK 1990etik aurrera
MIGRAZIOEN
ONDORIOAK
INMIGRANTEAK HARTZEN DITUZTEN LURRALDEAK
EMIGRANTEAK UZTEN DITUZTEN HERRIALDEAK
ONDORIO
POSITIBOAK
Migrazio-mugimenduak
POSITIBOAK
ONDORIO
NEGATIBOAK
MIGRAZIOEN
ONDORIOAK
INMIGRANTEAK HARTZEN DITUZTEN LURRALDEAK
EMIGRANTEAK UZTEN DITUZTEN HERRIALDEAK
ONURAK
� Biztanleria gaztetzea.
� Jaiotza-tasa handitzea
� Ekonomia-hazkundeari laguntzen diote etorkinek.
� Lanaren gaineko presioa murriztu egiten da.
� Herrialdean dibisak sartzen dira
Migrazio-mugimenduak
ONURAK etorkinek.
� Kontratupeko langileek zergak ordaintzen dituzte.
� Aniztasun kulturala
� Herrialdean dibisak sartzen dira atzerrian daudenek bidalita.
ARAZOAK
� Gizarte-zerbitzuak betetzea.
� Baztertze-arriskuak etorkinentzat.
� Jarrera xenofoboak agertzeko arriskua.
� Sexuen arteko ehunekoaren desorekak.
� Adinaren araberako biztanleria-egituraren asaldura.
� Prestatutako biztanleria galtzea.
Berezko Hazkundea/naturala eta Benetako Hazkundea
(JAIOTZAK+ETORKINAK)
(HERIOTZAK+JOALEAK)
-(JAIOTZAK – HERIOTZAK)
(ETORKINAK – JOALEAK)
┼
BENETAKO HAZKUNDEA
POPULAZIOA JAIOTZAK HERIOTZAK ETORKINAK JOALEAK
BIZTANLEAK 2.109.516 16.250 16.557 12.140 14.751
JAIOTZA-TASA HERIOTZA-TASABEREZKO HAZKUNDE
ABSOLUTUA
BEREZKO
HAZKUNDEAREN TASAMIGRAZIO SALDOA
BENETAKO
HAZKUNDEA
Berezko Hazkundea/naturala eta Benetako Hazkundea
Bilakaera demografikoak
POPULAZIOAREN BANAKETA SEXU ETA ADINAREN ARABERA
ADIN-PIRAMIDEAK
Zer da Biztanleri Piramidea?
Herri bateko sexu eta adinaren araberako biztanleri egitura
irudikatzen duen lerro-grafikoa da.
Biztanleri piramidea
Nola egiten da?• Paper koadrikulatu batean bi ardatz marrazten
dira, horizontala eta bertikala.
• Emakumezkoak eskumaldean eta gizonezkoak
ezkerraldean irudikatzen dira.
Biztanleri piramidea
• Ardatz bertikalean, adin taldeak adierazten dira:
0-4, 5-9, 10-14, 15-19, etab.
Biztanleri piramidea
15-19
10-14
5-9
0-4
• Ardatz horizontalean populazio datuak adieraztendira: portzentaia moduan edo balio absolutuan.
• Ondoren barrak marraztuko ditugu koloreak erabiliz.
Piramidea orekatua izan
dadin, adin talde bakoizeko bi
laukitxo eta %5 bakoitzeko bi
laukitxoko tarteak ipiniko
Biztanleri piramidea
laukitxoko tarteak ipiniko
ditugu
5-9
0-4
• Azterketa errazteko, adin talde bakoitzari
dagokion jaioturtea adieraziko dugu alboan.
Biztanleri piramidea
15-19
10-14
5-9
0-4
Biztanleri piramidearen azterketaADIN MULTZO NAGUSIAK
NAGUSIAK (+65 urte)
Biztanleri piramidea
GAZTEAK (0-14 urte)
HELDUAK (15-64 urte)
Biztanleri piramidearen azterketa
• TONTORRA: Zabala bada,biztanleriaren zahartzea eta bizi-itxaropen altua adierazten du.
• ERDIGUNEA: Lan egiteko adineandagoen biztanle taldea. Migraziomugimenduak somatzeko gunea.
Biztanleri piramidea
mugimenduak somatzeko gunea.
• OINARRIA: Estua bada, jaiotzarenbeherakada eta biztanleri gaztearenbeherakada jarraia adierazten du.
• SARGUNEAK
Biztanleri galera adierazten
dute, emigrazio, gerrate,
gaixotasun edo jaiotzaren bat-
bateko jaitsieragatik.
Biztanleri piramidea
Biztanleri piramidearen azterketa
• IRTENGUNEAK
Biztanleriaren bat-bateko
hazkundea adierazten dute,
inmigrazioagaitik edo
jaiotzaren hazkundeagatik.
Piramidearen itxura:
Piramidearen itxura zein
ereduri dagokion zehaztu
behar dugu.
A) AURRERAKOIA edo TRIANGELU
ITXURAKOA.
Oinarri zabala eta gailurrerantz estutzen doa.
Biztanleri gaztea adierazten du, jaiotza tasa
altuarekin. Honek biztanleriaren hazkundea
aurreikusten du.
Herrialde azpigaratuetako piramidea da.
Biztanleri piramidea
Biztanleri piramidearen azterketa
behar dugu.
C) ATZERAKOIA edo KANPAI ITXURAKOA.
Oinarri estuagoa erdikaldea baino.
Gero eta jaiotza gutxiago, ondorioz,
biztanleriaren beherakada aurreikusten
du.
Herrialde garatuetako piramidea da.
B) EGONKORRA edo erraboila itxurakoa.
Oinarria eta erdikaldea zabalera
berdintsukoa.
Jaiotzen gelditzea edo gutxitzea adierazten
du.
Garapen bideko herrien piramidea da.
ONDORIOA
biztanleri piramidearen azterketa.Piramideak adierazten dituen ezaugarrietatik abiatuz,
biztanleriak etorkizunean izango duen bilakaera aurreikus
daiteke, eta honela beharrezkoak diren neurri ekonomiko eta
gizartekoak lehenbailehen ezarri.
Biztanleri piramidea
Bilakaera demografikoak
BILAKAERA DEMOGRAFIKOAKDENBORAN ZEHAR
HERRIALDE GARATUAK
GARATU BIDEAN
DAUDENAK
Demografi Erregimenak
Demografi Erregimena HERRIALDE GARATUETAN
Es una teoría que explica
Demografi Erregimenak
Demografi Erregimena HERRIALDE GARATUETAN
Es una teoría que explica
Demografi Erregimenak
Demografi Erregimena HERRIALDE GARATUETAN
Es una teoría que explica
Demografi Erregimenak
Demografi Erregimena HERRIALDE GARATUETAN
Es una teoría que explica
Demografi Erregimenak
Demografi Erregimena HERRIALDE GARATUETAN
Es una teoría que explica
Herritarrenhazkundea
Eredu demografikoen laburpena
Herritarrenhazkunde geldoa
eta irregularra
Herritarrenhazkunde oso
azkarra
hazkundeamoteldu da
Herritarrenhazkunde geldoa
eta irregularra
Suediako trantsizio demografikoaren grafikoa
HERRIALDE GARATUETAKO BILAKAERA DEMOGRAFIKOA
GARAIA JAIOTZA ARRAZOIAK HERIOTZA ARRAZOIAKBEREZKO
MUGIMENDUA
XVIII.MENDERA ARTE
XIX-XX
1975ETIK
Demografi ereduari buruzko laburpen koadroa
Demografi ereduari buruzko laburpen koadroa
Munduko biztanleriaren bilakaera
XXI. MENDERAKO AURREIKUSPENAK
XIX. ETA XX. MENDEAKXIX. MENDERA ARTE
Heriotza-tasa handia
Jaiotza-tasa handia
Jaiotza-tasa handia
Nekazaritzaren hobekuntzak
Osasun aurrerapenak
Higiene handiagoa
Heriotza-tasa txikia
Jaiotza-tasaren jaitsiera
Heriotza-tasaren jaitsiera
ANTZINAKO
ERREGIMEN
DEMOGRAFIKOA
Hazkunde
demografiko motela
LEHERKETA
DEMOGRAFIKOA
Hazkunde
demografikoaren
azkartzea
HAZKUNDEAREN
MOTELTZEA
Munduko
biztanleriaren
zahartzea
Hirugarren Munduaren
hazkunde handiagoa
Herrialde garatuen bilakaera demografikoa
HERRIALDE GARATUETAKO BIZTANLERIAREN EZAUGARRIAK
JAIOTZA-TASA IGOTZEKO POLITIKAK
MIGRAZIO-SALDO POSITIBOAGEHIENETAN
BIZI-ITXAROPEN ALTUABIZTANLERIA ZAHARTUA
Demografi Erregimenak
Demografi ErregimenaGARAPEN BIDEAN
DAUDEN HERRIALDEETANDAUDEN HERRIALDEETAN
Demografi ErregimenakDemografi Erregimena GARAPEN-BIDEAN DAUDEN HERRIALDEETAN
Demografi ErregimenakDemografi Erregimena GARAPEN-BIDEAN DAUDEN HERRIALDEETAN
Herritarrenhazkunde motela
eta irregularra
Herritarrenhazkunde azkarra
Mexikoko trantsizio demografikoaren grafikoa
BILAKAERA DEMOGRAFIKOA GARAPEN BIDEAN DAUDEN HERRIALDEETAN
GARAIA JAIOTZA ARRAZOIAK HERIOTZA ARRAZOIAKBEREZKO
MUGIMENDUA
XX. mendera
arte
Demografi Erregimenak
1950etik
GAUR
EGUNERA
ARTE
Herrialde garatuen bilakaera demografikoa
GARAPEN BIDEAN DAUDEN HERRIALDEETAKOBIZTANLERIAREN EZAUGARRIAK
JAIOTZA-TASA KONTROLATZEKO
HASIERAKO POLITIKAK
MIGRAZIO-SALDO NEGATIBOAGEHIENETAN
BIZTANLERIA GAZTEA
BIZI-ITXAROPENBAXUAGOA
BENETAKO HAZKUNDEA
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
(Jaiotzak-heriotzak) + migrazio saldoa
Populazioaren bilakaera
BIZTANLERIAREN BANAKETAMUNDUAN
Biztanleriaren banaketa munduan
NON BIZI DA JENDEA?NON KONTZENTRATZEN DA?
Biztanleriaren banaketa munduan
Mundua gauez
Biztanleriaren banaketa munduan
Biztanleria dentsitatea : Biztanle kopurua / km2
Zeinek dauka dentsitate
handiagoa?
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
A CB
Durangok 28.229 biztanle ditu eta 10,91 km2ko hedadura. Zenbatekoa da dentsitatea?
91,10
28229=Bd = 2.587,44 biztanle / km2
Durangoko dentsitatea 2.587,44koa da, hau da, 2.587,44 pertsona bizi dira km2ko
Populazio dentsitatea
Populazio dentsitatea
Munduko biztanleria kontinenteka (2006)
Biztanleriaren banaketa munduan
Biztanleriaren banaketa munduan
Munduko herrialde populatuenak
POPULAZIOAREN BANAKETAN
ERAGINA DUTEN FAKTOREAK
ERAGILE
FISIKOAKGIZA ERAGILEAK
JAIOTZA-
Banaketa desorekatua ulertzeko eragileak
KLIMA EPELA ERLIEBE LAUA
LUR
EMANKORRAK
UR
BALIABIDEAK
ENERGI
ITURRIAK
BIZI-KALITATEAJAIOTZA-
ALTUA
GARAPEN
EKONOMIKOA
EMIGRANTEEN
HELMUGAK
ERAGILE FISIKOAK
1. Klima epela
2. Erliebea ( haranak,
lautadak, ibaiertzak..)
3. Lurzoru egokia
Non bizi gara eta zergatik?
Banaketa desorekatua ulertzeko eragileak
3. Lurzoru egokia
nekazaritzarako
4. Ur baliabideak
5. Energi iturriak
Biztanleriaren banaketa adierazten duten faktore fisikoak
Banaketa desorekatua ulertzeko eragileak
GIZA ERAGILEAK
1. Ekonomikoak
2. Sozialak
Non bizi gara eta zergatik?
Banaketa desorekatua ulertzeko eragileak
3. Demografikoak
• Dentsitate handiena
duten eremuak ipar
hemisferioan daude; %
90.
• Gehienak zona epeletan
bizi gara, 20º eta 50º
arteko ipar latitudean.
• Kontinente jendetsuena
Asia da. 4.000.000.000
pertsona bizi dira.
Populazio dentsitatea
pertsona bizi dira.
• Munduko bi herrialde
jendetsuenak Txina eta
India dira. 2.500.000.000
pertsona bizi dira.
•Oro har, hiri-eremuak
landa-eremuak baino
askoz ere jendeztatuagoak
izan ohi dira.
Ur-
ugaritasuna
Klima
epelak
Haranak eta
ordokiak
Baliabideak:
mineralak
eta energia
Antzinatetik
populatutako
eremuak
Ekonomia-
jarduera
handia
Gobernu-
Politika egokiak
EZAUGARRI FISIKO
ONURAGARRIAK
GIZA FAKTORE
ONURAGARRIAK
BIZTANLERIA-
KONTZENTRAZIO
Banaketa desorekatua
KONTZENTRAZIO
HANDIAK
BIZTANLERIAGUNE
HANDIAK
BESTE BIZTANLERIAGUNE
BATZUK
EKIALDEKO ASIA
ETA
HEGOALDEKOA
EUROPAAEBetako
IPAR-EKIALDEA
GINEAKO
GOLKOA
NILOREN
HARANA
MEXIKOKO
ERDIALDEA
IPAR AMERIKAKO
ATLANTIKOKO
KOSTALDEA
Demografia