ALFABETOAK

ALFABETOAK

Zer da?Alfabetoa hizkuntza idatzian

komunikatzeko erabiltzen den sinboloen multzoa da.

Alfabeto BatzukLatindar alfabetoa.JaponiarraTxinatarra.Arabiar alfabetoa.Indiar alfabetoak.Egiptioar alfabetoa.

Latindar AlfabetoaLatindar alfabetoa gaur egun

munduan gehien erabiltzen den alfabetoa da. Euskaraz idazteko erabiltzen den alfabetoa da. Euskaraz gain ere, ingelesak, alemanak, frantsesak, gaztelaniak, italierak, portugalerak eta beste hizkuntza askok erabiltzen dutena da.

Irudi Honetan latindar alfabetoak izan duen bilakaera ikus dezakegu.

Japoniar alfabetoaJaponiar alfabetoa ez da alfabeto bat,

silabario bat baizik, azken finean berdinerako erabiltzen da. Silabario honek hiru idazkera mota ditu.

Hiragana.

Katakana.

Kanjia.

•Silabarioaren eta alfabetoaren arteko diferentzia alfabetoan sinbolo bakoitzak letra edo zenbaki bakarbat adierazten duela eta silabarioa

silaba bat adieraztean dago.

Hiragana

Latindar alfabetoan bezalaxe, karakter fonetikoak dira eta karaktere bakoitzak soinu bat adierazten du, hauek bakarka ez dute zentzurik adierazten duten soinuaz aparte.

Hiragan alfabetoko karaktereak:

Katakana

Honek hiragandar alfabetoaren baldintzak bete arren karaktere desberdinak ditu.

Katakandar alfabetoaren karaktereak:

Kanjia

Kanjia karaktere txinatarren antzeko karaktereak erabiltzen ditu. Kanjia ideograma batzuk dira, hau da, karaktere bakoitzak soinu bakarra izateaz gain esanahi bakarra duela.

Esanahiak:

Besarkada

Poztasuna

Laguna

Maitasuna

Muxua

Ongi

Zorte onaZerua

BihotzaElefantea

1

2

4

7

8

9

5

3

6

10

Txinatarra

Hauek dira txinatar alfabetuko letrak:a 阿 ā b 贝 bèi c 色 sè ch 车 chē d 德 dé e 俄 é f 俄非 é fēi g 黑 hēi h 阿车 ā chē i 伊 yī j 厚塔 hòu tǎ k 卡 kǎ l 艾勒 ài lè ll 艾耶 ài yē m 艾么 ài me

n 艾呢 ài ne ñ 艾涅 ài niè o 哦 ó p 佩 pèi q 苦 kǔ r 艾和 ài hé s 艾色 ài sè t 特 tè u 吴 wú v 吴维 wú wéi w 吴维豆布勒 wú wéi dòu bù lè x 艾吉尺 ài jí chǐ

y 伊列哈 yī liè hā z 舍塔 shè tǎ

Hauetaz gain piktograma batzuk erabiltzen dituzte.

Can Jie

Esanten denez Can Jiek asmatu zituen karaktere txinatar eta japoniarrak.

Lau begi eta zortzi begi-nini zituen.

Arabiar alfabetoa:

Arabiar alfabetoa oso erabilia da Asia eta Afrikako hizkuntza batzuetan, Arabiarrean, Pertsiarrean eta Urduan adibidez.

Munduan erabilienetako bigarrena da latindarraren ondoren.

Hebrearraren oso antzekoa da.Koran-a arabiarrez idatzia dago.

Indiar alfabetoak

Alfabeto honen barruan 9 silabario eta alfabeto desberdin daude: Bengalia. Devanagaria. Guyaratia. Gurmukhia. Kannada. Malayalama. Oriya. Tamila. Telugua.

Egiptiar alfabetoa

Egiptiar alfabetoa historiako lehena dela uste da.

Thot jainkoak asmatua dela diote.Letrak eta sinbolo ideografikoakbereizten dira.

-700 Sinbolo ideografiko.-25 Letra edo sinbolo oktografiko.

Alfabeto bereziak

Morsea.Gormutuena.Brailea.

Morsea

Alfabeto hauAlfred Vailek as-matu zuen 1835-ean

Gormutuen alfabetoa

Alfabeto honen letrak ez dira idatzizadierazten keinuenbidez baizik.

Braillea

Braillea, itsuentzat eginiko sistema da, irakurri eta idatzi dezaten. Louis Braille frantsesak sortu zuen 1821 urtean

Maialen Beltran.マイアレン ベルトラン 马亚　 بيلتران مايالينमइअलेन बेल्त्रन