ku181. zenbakia / 2010eko irailaren 20a

UK URIBE KOSTAKO ALDIZKARIAARGITARATZAILEA: Boluntzarreta Elkartea

HELBIDEA: Amezti 6, 4. solairua, 5. bulegoa 48991 GETXO e-mail: uk@aldizkaria.biz / Posta Kutxa 171 / Tf. 94 491 13 37

ZUZENDARIA: Maitane Nerekan

ERREDAKZIOA: Irantzu Sagarminaga, Zuberoa Iturburu, Maitane Nerekan

FOTOGRAFIA: Asier Mentxaka

TESTUEN ORRAZKETA: Ziortza Vega

KOLABORATZAILEAK: Jorje Perez, Bittor Egurrola,Berbots Erandion Euskaraz eta Bizarra Lepoan Euskara Elkartea

MARRAZKILARIA: Dogan Gozel

PUBLIZITATEA eta SUSTAPENA: Erika Martinez (94 491 13 37)

AHOLKULARITZA: Jokin Aspuru

FILMAZIOA: Argia / INPRIMATEGIA: GESTINGRAF

LEGE GORDAILUA: BI-1878-00

ISSN: 1576-6799

© Boluntzarreta

Aldizkari hau Euskal Herrikoherri aldizkari eta euskara elkarteenTopaguneko partaidea da

Non zer

54 Lander Otaola

30 Joxe Mari Agirretxe

11 Aketza Sanchez

4. GU GEU.

5. IRUDIA. Folk Getxo 2010.

7. LEHEN ETA ORAIN. Aingeru Etorbidea, Getxo.

8. TALAIA. Beste begirada bat eskualdeari.

11. ERRETRATUA. Aketza Sanchez.

12. HERRIZ HERRI. Getxo 12. Leioa 16. Erandio 18. Sopelana 20.

Berango 22. Gainerako herriak 23.

25. AGENDA.

SAKONEAN

26. ALBUMA. Gorlizko motorzaleen bilkura.

28. ARGAZKIA. Ereagako hondartzako markesina, 1920.

30. BERBETAN. Joxe Mari Agirretxe.

34. FOTOGRAFIA. Ander Ormaetxea.

KULTURA ETA AISIA

42. ZINEMA.Film Sozialak Bilbon..

43. MUSIKA. Berri Txarrak-en azken albisteak.

44. LIBURUAK. Bilboko Barrea jardunaldiak. Erreseinak.

45. KIROLAK. Garazi Bilbao arraunlaria.

46. ELKARRIZKETA. Itxaso Gurrea.

AMAITZEKO

49. NORA JOAN. Portu Zaharra, Algorta.

50. HOROSKOPOA.

51. KOMIKIA. Dogan Gozel.

52. DENBORAPASA ETA LEHIAKETA.

53. FLASH BACK. Algortako trainerilla, 1977.

54. AITORMENAK. Lander Otaola.

Azala: Ander Ormaetxea

UK3

BerbetanGoxo-goxo, irribarrez, koloretakoametsak eskaintzen baina seriodemonio! egin du berba Porrotxek.

ERAKUNDE LAGUNTZAILEAK

Erandioko Udala

Aldizkari honek Eusko JaurlaritzarenKultura Sailaren dirulaguntza jaso du

Urdulizko Udala

TRATU TXARREN BIKTIMAK ARTATZEKO EUSKO JAURLARITZAREN TELEFONO ZENBAKIA:

900 940 111www.ukaldizkaria.biz

[irudia]

UK5

Trikitilari naufragoa/ Irailaren 9tik 12ra ospatu zen Folk Getxo 2010 Jaialdian entzun ahal izan genuenXabi Aburruzaga trikitilaria. “Denboraren naufragoa” bere azken lana aurkeztera etorri zen gurera. Horretarako, eta argazkianbakarrik ikusten badugu ere, hainbat artista-lagun gonbidatu zituen Areetako karpapera: Natxo de Felipe, Antton Laka, MikelMarkez, Amaia Oreja e.a. Hala ere, esku artean izan zuen trikitixa izan zen kontzertuko protagonista nagusia. m/ Argazkia: Asier Mentxaka

XABI ABURRUZAGA. FOLK GETXO 2010 (AREETA)

[plaza]

IritziaLezamako harpidedun baten eskutik heldu zaigu ikasturteko lehen zenbakihonetarako iritzia. Zein hizkuntzatan egiten dute berba Getxoko arrainek?

Barkatuko didazue izenburu kikea-monarriztarra, baina horixe etorri zi-tzaidan burura duela hilabete-edo,

www.getxoaqua-rium.com-etikosteratxoa egineta gero.

Izan ere,abuztuko egunsargoritsu horie-tako batean gurealabari plan inte-resgarria eskain-tzeko asmoz,

Getxoko aquariuma bisitatzea otu zi-tzaidan. Udaberrian Karrantzako"Karpin Abentura" parkean eta geroa-go Espainian, Cabarcenokoan, ibiliginen, eta neskatoa pozarren ikusigenuen era guztietako animaliak berta-

tik bertara ezagutzen. Hortaz, aqua-riumaren webgunea begiratzen hasinintzen, ordutegien, salneurrien, ikus-gaien... berri izateko.

Aurkezpen benetan txukuna topa-tu nuen, informazioz ederto atondu-ta, irudiak ere bikainak... baina ida-tzizko azalpen guztiak gaztelania hu-tsean. Eta orduantxe, CastroUrdialesera telegarraiatu banindutelegez sentitu nintzen. Eta gogoratunuen, Karpinen, Euskal Herriko "farwest"ean, kartel guztiak euskaraz erebazeudela, eta txarteldegiko arduradu-na euskalduna zela, eta alabak prime-ran ulertu zuela den-dena. BainaCabarcenon baldarrago moldatu gine-la, azalpenak guztiz ondo ulertu ezi-nik. Eta hasi nintzaion buruari gal-dezka, webgunea ikusita, zelan otedaude aquariumeko errotulazioa etaazalpen didaktikoak?, alaba bertaraeroanda, erdaldunei bezain probetxu-garri izango ote zaio?, aquariumekoeitxertatzen zaien diru publikoarentruke ez al dute konturik emanbehar?

Gaur ere, irailak 2, zalantzok berehorretan diraute (eta webguneakabuztuan bezain arrotz). Baina egoeralaster arteztuko den itxaropena dau-kat eta orduan bai, inor baino gogo-tsuago joango gara, itsaspeko izakiikusgarriez gozatzen; ordura arte,Karpinera behar beste aldiz itzultzeaeta "Getxoko aquarium, arrainak eus-kaldun!" aldarri egitea geratzen zaigu.

Unai Ugalde Olea(UK aldizkariko harpideduna,

Lezama)

«Aurkezpenbenetan txukuna

topatu nuen,informazioz

ederto atonduta,irudiak ere

bikainak... bainaazalpen guztiak

gaztelaniahutsean»

Leihatila> Pedro Garcia Larragan

gu geu

4UK

ETAEz da nahikoa. Bere agirian

ETAk ez du esan espero duguna:armak uzteko erabakia betikoa dela,alegia. Ez dago adierazpenzehatzik. Ez dago berba argirik.ETAk bere hizkera ‘bihurria’,mugabakoa, ulertezina baino ezdarabil. Orokorkeriak. Eta hori,dagoeneko, ez zaigu aski.

Ez du ematen konturatzendirenik. Azkenengo su-etenarenporrotak prezio bat daukaETArentzat: sinesgarritasun eza. T-4an bonbaz euskal gizartearenametsa eta itxaropena zeharosuntsitu ondoren, hainbat jende etahainbeste alditan engainatu ostean,ETAk, berba egiteaz gain, zerbaitgehiago erakutsi behar du: su-etenak ez duela atzera bueltarik.Tamalez, bere azkenengoadierazpena entzunda, ezin dahorrelakorik baieztatu.Hondamenean ere, porrot absolutuaekidin daiteke. ETAren esku dagohondamendiaz gain, porrotarenmaila negoziatzea. Esate baterako,orain dela 50 urte Japonek etaAlemaniak egin zuten bezalaxe.

Ikastola eta eskoletako ateak zabaldu dira; baita udan itxita egon diren lantokiaskotakoak ere. UK-ko bulegoan, eguneroko martxa biziak lagundu digu opor ostekodepresioa atzean uzten. Gogorra izan ohi da ikasturte hasiera; ez da erraza herrietako jaiek,bidaiek eta hondartzako bainuek oparitzen diguten plazerretik ordenagailuak eta telefonoaksortzen diguten ezinegonera pasatzea. Dena den, udako oroitzapen goxoak gure barruangordeta lotu dira, hor nonbait; neguan ere horrelakoren bat gordetzen saiatuko gara.

Gainera, dana ez da ezinegona izan 2010-2011 ikasturte hasieran; ilusioz beterik egindugu 181. zenbakia. Nondik sortu da ilusioa? Gure kolaboratzaile barrien proposamen etasormen gaitasunetik. Apurka-apurka ezagutuko dituzu. Zenbaki honetan Fredi Paiak “Ohidan lez” egingo digu berba, bere atal barritik; hamabostean behin zugaz izateko plazerraizango duzu. Eskualdeko ohitura zaharren, txoko esanguratsuen, berben eta bestelakoenbarri emango digu paiatarren zaharrenak (hiruren artean zaharrena, baina bihotz gazteaduena). Mila esker zure ilusioa transmititzeagatik, Fredi!

Datozen zenbakietan aurkezpen gehiago. Hurrengora arte!

UK-ko lantaldea

Ikasturte hasierako aldaketak

Getxoko aquariuma,arrainak erdaldun?

UK7

Iraganez doa denbora* beti / AINGERU ETORBIDEA* Denbora: gauzak gertatzen eta izakiak aldatzen diren bitarte mugagabea.

[lehen]

[orain]

RA

MO

NB

ILB

AO

AS

IER

MEN

TXA

KA

6UK

[publizitatea]

8UK

[talaia]

uribitakora > astoa salgai

Testua: Beñat Vidal / Argazkia: Asier Mentxaka

* Doinua: Frantses euskaldunarenak

2010eko uztaila, Urduliz

Uribitakoran parte hartu gura duzu? Bidal egiguzu atal honetan agertzea gura zenukeen argazkia eta bertan ikusiko duzu, bertso eta guzti: uk@aldizkaria.biz

Krisia behingoz joango al da,edo luzerako al du?Behin lanik gabe gelditu eta aurrezki guztiak galdu.Asto hau nork erosi behar dubihar nahi badut gosaldu,Kartela ere ipini bainagaur oraindik ez dut saldu.

Nahiz itxuraz ez, honek badituabantailak alajaina!Garraiobide ona da zinezasto zuriaren gaina.Ferrari baten abiadura oraindik ez dauka baina,bidaia luze aspertuetan da konpainia bikaina.

Inork izan nahi badu astotxozintzo, on honen bezero,bi telefono zenbaki daudeeroslerik prest balego.Ni tratu gizon ondradua naiz,Iruzurrik ez espero!Etorri eta diru kontuaadostuko dugu gero.

Bardeetara egindako txangoa

Oporrak amaituta ekin dio UK-k ikasturte barriari,eta ohi legez, barritasunak ere iritsi dira gurera.Ondareak hartuko du garrantzia hemendik aurrera,hainbat atal barri medio. Zenbaki honetan irakurdezakezu Ohi dan lez atala: Fredi Paia algortarrakekarriko digu Uribe Kostako kultura ondarearenbarri, txoko ezezagunen eta bitxikerien barriemango du, eskualdea eta bere historia hobetoezagutarazteko. Bestelako historiak ekarrikodizkigute David Crestelo plentziarrak eta ArmandoLlamosas algortar antropologoak, beti ereondareagaz lotuta, Plaza atalean. Nora joan, barriz,gida bihurtuko da eta bertako proposamen banaekarriko dugu orriotara zenbaki bakoitzean.Bestalde, harpidedunen iritzia jasotzeko kanpainaabiatu dugu, telefono bidezko galdetegiaren bidez.Gainera, UK zabalik dago beti iritzi artikuluak etaproposamenak jasotzeko, animatu eta bidali testuakgure helbidera: uk@aldizkaria.biz. m

uk aldizkaria > ikasturte barria, atal eta kolaboratzaile barriak

UK-ren webgunea etengabe barritzen doa, sartu eta gozatu: www.ukaldizkaria.biz

Ohiturak aldatuz doaz eta bizimodu zein zaletasunbarriei egokitu behar zaizkie, baita euskara arloanere. Bizarra Lepoan euskara elkarteak ondo bainohobeto ikasi du ikasgaia eta hizkuntza praktikatzekomodu barriak asmatu ditu aurten: Biker berbalaguntaldea sortu du. Beraz, bizikletan ibiltzea maiteduzuenok, orain badaukazue aukera zaletasuna etaeuskara, biak batzeko. Urritik ekainera, hilabetekolehen zapatuan elkartuko da taldea beti, 09:00etan,Algortako Geltokia plazan. Era berean, inguruakezagutzeko aukera izango dute berbalagunek,ibilbideak ez dira ez oso luzeak ez oso zailak izango,bide lasaiak lehiarik barik egiteko. Izena ematekodeitu 685 732 963 telefonora edo bidali mezuaegizugetxo@gmail.com helbidera. Egizu “barne-turismoa, euskaraz, konpainia ezin hobean”. m

getxo > biker berbalagun taldea, Bizarra Lepoanen nobedadea

[talaia]

UK9

[talaia]

Sagarren denbora filma eskainiko dute, Alfonso Etxegarai Plentziako deportatuari buruzkoa

“Euskara? Bai, nahi dut” leloa aukeratu duAEK-k, Alfabetatze Euskalduntze Koordinakun-deak, aurtengo matrikulazio kanpainarako. Irailaren29ra arte izena eman daiteke Uribe Kostako AEK-ko edozein euskaltegitan, 11:00etatik 13:00etara eta17:00etatik 19:00etara (euskaltegiaren araberaaldaketak egon litezke). Aurten barrikuntza askodakar AEK-k. Garrantzitsuena da beste bi herritaneskainiko dituztela klaseak, Urdulizen etaLemoizen. Bestalde, “Hura ikusi, ha ikasi” materialalantzeko ikastaro berezia prestatu duteirakasleentzat, beraien mailari egokitutako ikastarotrinkoak eskainiko dizkiete ikastetxeetako ikasleei,eta autoikaskuntza metodo mixtoa abiatuko duteetxean ikasi gura dutenentzat, Ikasgel@. Horretazgain, guraso taldeakaz jarraituko dute, bizkaieraikasteko aukera ere izango dute. Eta ezin ahaztuudabarrian 17. Korrikak zeharkatuko duela EuskalHerria. Has zaitezke entrenatzen! m

euskara > AEKn izena eman irailaren 29a baino lehen

Aurten Urdulizen eta Lemoizen ere eskainiko dituzte ikastaroak. UKBERRI.NET

Zortzi pelikula eskainiko dituzte euskal ekoizpenenZinemira atalean, Donostiako Zinemaldian;horietatik bost estreinaldiak izango dira: Debekatutadago oroitzea, Amerikanuak, La plaza de la musica,Sagarren denbora eta Ttaup! Ttaup! Arraun kolpeka.Horrenbestez, Euskal Herrian ekoitzitako lanikesanguratsuenak emango dituzte, bigarren urtez.Zinemaldiaren programazio orokorraren barruandago atal hau eta edizio osoan zehar proiektatukodituzte filmak. Gainera, Kimuak 2010eko katalogobarriaren lehenengo proiekzioa ere egingo dute.Bestalde, Zinemira gala egingo dute irailaren 22an,eta bertan estreinatuko dute Debekatuta dagooroitzea Txaber Larreategi eta Josu Martinezenfilma. Gala berean emango diote Zinemira sariaAlex Angulo erandioztar aktoreari. m

zinema > bost estreinaldi Zinemira atalean, Donostiako Zinemaldian

10UK

[erretratua]

Aketza Sanchez > Plentziako Cabo Billano Eskolako sortzaileaUrduri dagoela aitortuz hasi du berbalditxoa Aketza Sanchez Uribek. Bilera batetik urten barri eta uretara sartzeko bideanharrapatu dugu berangoztarra. Ura, itsasoa; hori izan du pasio eta ogibide gaztetatik. Orain 14 urte Azkorri hondartzan emanzituen lehen surf ikastaroak, oraindino surfa jendarteratu barik zegoenean. Telebistako saio batean parte hartu eta munduan zeharbidaiatu ostean, gurean, itsasotik hurbil eta familia giroan, etxeko berotasunean, gelditu gura zuela sentitu zuen. Orduan, orainzortzi urte, jaio zen gaur egun bere bizitzaren ardatzetako bat den egitasmoa, Plentziako Cabo Billano Eskola: “Uretan sartu etaneska-mutilakaz batera surfean egon gura nuen. Zutik jartzen ikusteak eta poztasuna transmititzeak egiten nau zoriontsu”. UribeKostako surflari ezagunenek Plentziako uretan eman dituzte lehen pausoak, uraren baretasunak Sopelako olatu handietatik urrunbadago ere: “Acero anaiak, Jon Garai, ni neu.... denak hasi gara Plentzian surfean. Kantera barria ere, Plentziatik urteten ari da”.Irailaren 25 eta 26an Surf Eguna egingo dute Cabo Billanoko lagunek: “Gitarra, sua, hondartzan lo egitea... surf jaialdia da; udariagur esateko jaia gura zuten ikastaroetako gaztetxoek eta hori Plentzian egiten hasi ginen orain sei urte”. Eguraldi ederra eta olatu onakopaz agurtu dugu Plentziako Eskolako ipurterrea. m Argazkia: Asier Mentxaka / Testua: Maitane Nerekan

“Uretan sartu eta neska-mutilakaz batera surfean egon gura nuen”

UK11

[getxo]

Emakumeentzako Jabekuntza Eskolak martxan duikasturte barria; guztira, zazpi ildo landuko ditu eta 19ikastaro eskainiko dira urritik ekainera

Emakumea: politikan, jendartean

Emakumeek politikan eta gizarteanduten parte-hartzea sustatzeko helburua-gaz jaio zen Jabekuntza Eskola eta horre-tan jarraitzen du. Getxoko Udalak,Ermuko, Basauriko eta OndarrukoUdalakaz batera antolatzen du Eskola.2010-2011 ikasturterako joan den urte-ko eskaintza zabaldu dute Getxon; zazpiildo landuko dituzte eskainiko diren 19ikastaroetan. Guztien helburua, hausnar-ketarako, prestakuntzarako eta topaketa-rako espazioa sortzea da, emakumeekemakumeentzako egindako espazioa.

Kultura birdefinitzea, komunikazioa,elkartasuna eta trukea munduko emaku-meakaz, emakumeen nortasuna eta sub-jektibitatea, feminismoa, osasuna etaparte-hartze politiko-soziala izango diraaurtengo ildoak. Horiek lantzeko aurre-ko ikasturtean baino ikastaro bi gehiago

Aurreko edizio batean Jabekuntza Eskolak egindako txangoaren irudia

12UK

eskainiko dituzte (ondoko zutabean aur-kituko dituzu). Ikastaro bi egingo diraeuskaraz: “Jende aurrean hitz egiteko tek-nikak” eta “Irakurketa feministak literatu-ran”. Gainontzekoak, gazteleraz izangodira.

Izena emateko epea (aurrematrikula-zioa) irailaren 23a arte egongo da zabalikHerritarren Arretarako Bulegoetan etawww.getxo.net web gunean. Gehienezikastaro bitan eman ahal da izena.Aurreko urteetan bezala, emakumegetxoztarrek lehentasuna izango dute.Plazak zozketatuko dira eta onartutakoenzerrenda urriaren 1ean emango da eza-gutzera Romoko eta VillamontekoKultur Etxeetan eta udal web gunean.Aurten ere, haurtzaindegi zerbitzua egon-go da eta EHUk aukera askeko kredituakemango ditu plan zaharrekoentzat. m

IKASTAROAK

• Jende aurrean hitz egiteko teknikak:-Urriak 21-abenduak 16 / 18:00-20:30• Mestizajearen literatura:-Urriak 20-maiatzak 25 • Asilo-eskubidea generoarengatikojazarpenaren aurrean: Jendeeskubideetan oinarritutako erantzuna:-Azaroaren 12an eta 13an• Emakumeak kultur artekoelkarrizketan:-Hilean behin / 19:00-21:00• Nire gorputzaren bila:-Azaroaren 5ean eta 6an• Indarkeria ate azpitik sartzen uzten aldugu?:-Urtarrilak 31-apirilak 4 / 18:00-20:00• Amaren nahia, egitea etanegoziatzea:-Urtarrilaren 21ean eta 22an• Autodefentsa feminista:-Urriaren 29an eta 30ean• Txapa feministak sortzea:-Abenduaren 10ean / 17:00-21:00-•Zer da feminismoa delako hori?:-Urtarrilak 11-martxoak 1/ 18:00-20:00• Feminismoa eta ekologia:-Apirilaren 8an eta 9an • Emakumeek “ez dakite”? Ekonomiapolitikoaz:-Martxoaren 18an eta 19an• Sexualitatea lehen pertsonan:-Urriak 18-urtarrilak 24• Zoru pelbikoa laguntzea:-Urriak 18-azaroak 10• Ni zaindu, zu zaindu: amonazaintzaileentzako tailerra:-Urriak 20-abenduak 22• Lidergoa eta talde-lana:--Urriak 18-urtarrilak 17 / 17:00-19:00• Komiki femeninoan sartzen herridesberdinen bitartez:-Urriak 20-abenduak 22 / 19:00-21:00• Irakurketa feministak literaturan:--Urriak 18-urtarrilak 17 /19:00-21:00• Artea eta ekintza soziala:-Urtarrilak 14-martxoak 4 / 17:30-19:30

[getxo]

Pintxo txapelketa egingo dute Jaialdiaren barruan

EUSKARA IKASTEKODIRU LAGUNTZAK“Denok batera, euskara aurrera! Animatueta zatoz euskaltegira!” lelopean, euskaraikastera animatzeko kanpaina abiarazi duUdalak. Aurtengo kanpaina, gazteei,dendariei, gurasoei eta etorkinei zuzendutadago batez ere. Udal euskaltegian,Lauaxeta AEKn, J.A. Agirren eta Bai&Baieskolan urriaren 1a arte egongo da zabalikmatrikulazio epea. Udalak diru laguntzaemango dio aurten ere euskara ikasi guraduenari; DENDAKETAN ikastaroan partehartzen duten dendariak zein AISAikastaroan izena ematen duten etorkinaklaguntzeaz gain, 12 urtetik beherakoumeak dituzten gurasoak, zein 18 eta 23urte bitarteko gazteak lagunduko dituzte.2009-2010 ikasturtean, 1.133 lagunek ikasizuten aurretik aipatutako euskaltegietan.Diru laguntza eskatzeko, euskaltegira zeinEuskara Zerbitzura jo behar da.

APARKALEKU PLAZAKSALGAI AREETAN Urriaren 6a bitartean egin ahal izango daAreetako Mesedeetako aparkalekuko 30plazetako bat eskuratzeko eskaera.“Aparcamientos de Getxo en Romo y LasArenas” izeneko enpresaren bulegoan(Campo Volantin 24, 5. solairua; Bilbo) eginbehar da eskaera. Mesedeetakoparkingean 366 plaza dago, horietatik 179auzokoentzat dira eta 187 txandakakoak.Guztira, 1.165 plazatakoa da Romo etaAreetan lurpeko aparkalekuen udaleskaintza.

HERRIKO KIROL TALDEENEMAITZAK SMS BIDEZJoan den denboraldian bezala, honetan ereherriko kirol talde nagusien emaitzak SMSbidez jasotzeko aukera egongo da. Doakozerbitzua da eta Udalaren http://kirolak.ge-txo.net kirol web orriko “SMS Zerbitzua”atalaren barruko “SMS Mezuak” loturasakatutakoan eskatzen diren datuak betezaktiba daiteke. Besteak beste, ArenasFutbol taldearen, Getxo Rugbyko emaku-mezkoen eta Jolasetako belar hockeytaldearen emaitzak jaso ahal izango dira.

Plazerra lortzeko eta sortzeko osagai binahasturik aurkeztuko dizkigute bigarrenurtez Getxon egingo den CinegourlandZinema eta Gastronomiaren Ikus-entzu-nezko Jaialdian. Irailaren 30etik urriaren2a arte, proiekzioak, pintxo txapelketaketa zinea eta gastronomiagaz lotutakobeste hainbat ekimen hartuko dituzteGetxoko kaleek. Aurten “gilda” omendugura izan dute jaialdiaren antolatzaileek;izan ere, Rita Hayworth aktore ezaguna-ren formetan oinarrituta dago gure arteanoso ezaguna den mokadu gozoa.

Guztira, nagusientzako lau eta ume-entzako film luze bi proiektatuko dituztejaialdian zehar. Nagusientzat “BottleShock” komedia, “Soul Kitchen” musikala,“Julie&Julia” biografia eta “Creaciones”dokumentala; umeentzat aldiz, “LLuvia

de albondigas” eta “Wallace & Gromit”marrazki bizidunak.

Proiekzioakaz batera, pintxo txapelke-ta egingo dute; Getxoko tabernek zinea-gaz harremana duten pintxoak prestatueta jaialdian zehar eskainiko dituzte.Irabazleak 1.500 euro lortuko ditu.Horrez gain, kafe dastatze berezia eta sar-dina, gilda eta txokolate janak egingodituzte Portu Zaharrean zein Areetan.

James Bond ezagunaren jarraitzaileek,Pierce Brosnan-en filmean ikusten direnGuggenheim inguruko txokoak bisitatze-ko aukera izango dute, Txinbito itsason-tzian egingo den bisita gidatuan.

Jaialdia ixteko gala eta sari banaketaSanjoseren Jauregian egingo da urriaren1ean, 21:00etan. mInformazio gehiago: www.cinegourland.com

Ahogozo ederreko zineaZinema eta gastronomia urriko lehen egunetan

UK13

—Zelan definituko zenuke Portu Zaha-rrean egindakoa?—Proiektua “Diziplina bako desioak”deitzen da; xaboi burbuilak eta desioaklotzen ditu. Desioak gure ekintzenmotorea bezala ikusten ditut. Xaboi bur-builak, desioen metafora dira; magikoakdira, guk forma ematen diegulako etahegan egiten dutelako. Egoerak sortzenditut eta publikoagaz sortzen den proze-su parte-hartzailea aztertzen dut. GE-TXOPHOTOn, burbuilak egiteko gai-luak eman nizkien hurbildu zirenei;

horiekaz, burbuilakaz eta paisaiakaz jo-lastu ahal zuten, enkoadraketak sortzeko.Horrez gain, lona bat zegoen, aisia etadesioak lotzen zituen ilustrazio bat; partehartzaileek euren desioak idatzi zituztenbertan. Asmoa, desioak konpartitzea da,ozen esan eta konpartitzen dena seriohartzen baitugu. —Ez da zaila jende ezezagunagaz desio-ei buruz berba egitea?—Parte-hartzaileei zaila egiten zaie bat-batean desio bat pentsatzea. Ez da erraza“zer desiratzen duzu?” edo “zergatik desi-

Saioa Olmo artista bilbotarra

Diziplina bako desioakaz jolasteko proposamena egin zigun SaioaOlmo artista bilbotarrak GETXOPHOTO Jaialdian. Xaboi burbuilakazjolastuz, desioen inguruan hausnartzen jarri zituen irailaren 4an PortuZaharrera hurbildu zirenak, “Desioak puztuz” egitasmoagaz. ArteEderrak ikasi zuen Olmok eta Leioako Kanpusean irakasle dabil. Ez duartea diziplina bategaz lotzen; medio ezberdinak erabiltzen dituproiektuaren arabera. Gizartea eta kultura aztertzeko eta aldatzekoerabiltzen du artea, ikerketa estetikoa bigarren mailan utziz.

ratzen duzu desiratzen duzuna?” galdereierantzutea. Asteburuan (irailaren 11n)Madrilen egon naiz eta proiektu berabeste formatu bategaz egin dut. Kolabo-ratzaile bereziei eskatutako desioak pantai-la erraldoian proiektatu ditut, diziplinabako desioak, ez-ohikoak. Nik uste jende-ak ondo harrapatu duela transmititu guranuena; desio zoroak idazten saiatu dira.—Gustura gelditu zinen PortuZaharreko esperientziagaz?—Bai, oso gustura; hala ere, aldatu dai-tezkeen gauzatxoak ikusten ditut beti.Lekua polita zen eta jendeak ondo hartu

zuen. Ez ziren umeak bakarrik izan jolas-tu zirenak; helduak ere animatu ziren.Hori garrantzitsua da, jolastea desiozoroak kanporatzeko modua baita. —Desioak lantzen jarraitzeko asmorik?—Uda osoa eman dut desioen proiek-tuan zentratuta, irailean hori guztia kale-ra eroateko hiru aukera eman dizkidate-lako. Irailaren 27an Gasteizen egongonaiz arratsaldez, Judimendi enparantzan,nerabeei buruzko jardunaldi batzuenhasiera ekitaldian. Desioen proiektuaeroango dut, formatu txikian.—Proiektu honez gain, beste asko jarridituzu martxan.—Ideatomics (www.ideatomics.com)berba erabiltzen dut aurrera eroan ditu-dan proiektu guztiak biltzeko. Praktikaartistikoa gizarteari eta kulturari buruzberba egiteko bide bezala erabiltzen dut;ez diot lehentasunik ematen ikerketaestekiko-formalari. m

http://deseosindisciplinados.wordpress.com

«Praktika artistikoa gizarteaeta kulturari buruz berbaegiteko erabiltzen dut»

Saioa Olmo > artista

“Desioak gure ekintzen motorea dira;xaboi burbuilak, desio horien metafora”

14UK

[getxo] [getxo]

Publiko guztientzako ekimen herrikoia izango da VII. Txalaparta Jaia

IRAILAREN 30A ARTEBEGIRALE IKASTAROANIZENA EMATEKO Bizkaiko Urtxintxa Eskolaren eta BizarraLepoan Euskara Elkartearen eskutik,Begirale Ikastaroa egingo da aurten ereAlgortan. Urte bian zehar, 200 ordu teorikoeta 120 praktiko egin beharko dituztegazteek Eusko Jaurlaritzak luzatutakotitulazio ofiziala eskuratu ahal izateko.2010eko abendua baino lehen 18 urtebeteta izan behar dira ikastaroan partehartu ahal izateko. Matrikulazio epeairailaren 30a arte egongo da zabalik etaMartikoena kaleko 16 zenbakian, 94 491 4357 telefonoan edo bizarralepoan@euskal-net.net helbidean egin daiteke.

GETXOARTE 2010ENLANAK ERAKUSTEKOAUKERA DAGO ORAINDIK Getxoko Udalak Kultur Etxearen bitartezantolatzen duen Getxoarte 2010, Arte SortuBerrien Aretoan lanak erakutsi gura dituztengazteek, izena emateko aukera duteurriaren 6a arte, Villamonteko Kultur Etxean.Abenduaren 3tik 5era egongo da zabalikAreetako Geltokia Plazako karpa eta 60proposamen ikusi ahal izango dira bertan.Parte hartzaileak, 35 urtetik beherakoak etaEuskal Herrian jaioak zein berton ikastendaudenak izan behar dira. Artistek ezinizango dute hiru bider baino gehiago partehartu jarraiak badira eta lau bider bainogehiagotan tartekatuak badira.

AREETAKO LUDOTEKANMATRIKULAZIO EPEAZABALIK 2010-2011 ikasturtea martxan jarri duAreetako Kukupraka Ludotekak. Irailaren22a arte izena emateko aukera dago.Aurreko ikasturtean bezala, astelehen,eguazten eta barikuetan 5-7 urte bitartekoumeak hartuko ditu Ludotekak; martitzeneta eguenetan aldiz, 8-11 bitartekoak. Joanden ikasturtean bezala, hileko azkenbarikuan, jai tematikoa egingo dute.

UKTEST Txalaparta Taldeak VII.Txalaparta Jaia egingo du AlgortakoZabala Eskolan, irailaren 25ean. Urtezurte, indarra hartzen doan ekimena daUKTEST-ena eta aurten ere, ttakun ho-tsen artean, ez dira ume, gazte, nagusizein helduentzako ekintzak faltako.

Sagardo deiagaz hasiera emango diotejaiari goizeko 11:00etan. Ondoren txala-parta txikien tailerrean euren instrumen-tua sortzeko aukera izango dute umeek.12:30etik aurrera perkusio tailerra anto-latuko du Mustapha Agharban perkusio-nista marokoarrak. Jarraian, sagardokupelak zabaldu eta Jone Uria eta Itxaso

Paia bertsolarien saioa entzun ahal izangoda. Bazkarian ez da musikarik faltako;izan ere, kanta-liburuxkak banatu etabertaratutakoak abesten jarriko dituzteTxalaparta Taldekoek.

Arrastian, 19:00etatik aurrera, Txala-parta ikuskizuna egongo da, BediakoJotzen taldeko ikasleen eta flamenkoa etatxalaparta nahasten dituen Majaranbutaldeen eskutik. Egunari amaiera emate-ko txalaparta-poteoa egingo dute herrikotabernetan zehar.

Bazkaritarako izena eman gura due-nak 658 700 405 telefonora deituz, zeinegunean bertan erosi dezake tiketa. m

Sagardo deia AlgortanVII. Txalaparta Jaia ospatuko duteUKTEST taldeko lagunek irailaren 25ean

UK15

[leioa]

Leioatik Londresera salto eginzuen Leire Ortuetak The RoyalBalleten dantza egiteko. Hainbaturteren buruan etxera itzuli zen,baina dantzari lotua jarraitzen du;Andoni Arestiren eskolan dabilirakasle eta pilates irakastekoestudioa dauka.

—Gaztetatik erabaki zenuen dantzatzea,zure bizitzaren erdigune bihurtu zenballeta.—Txikitatik dantzatu dut, Ion Beitiagazhasi nintzen. Berak esan zidan dohainanuela eta horretan jardun behar nuela.Beraz, 15 urtegaz ikasketak utzi eta burubelarri sartu nintzen dantzan. Handikurte bira joan nintzen Londresera, TheRoyal Ballet eskolara, Aldundiaren etaEusko Jaurlaritzaren bekei esker.—Nola egin zenion aurre horrelakobizitzari hain gazte?—Balleta profesionalki dantzatzea eraba-ki nuenean, jo ta ke ekin nion konpainiabat bilatzeari, hainbat audizio egin nituenLondresera joan aurretik. Baina TheRoyal Balletek kontratatu ninduenean,lasaitua hartu nuen. Balleta oso zorrotzada eta lagundu zidan helburua lortzekosaiakera egitera. Bakarlari izan nintzen etaizugarria izan zen. Asko gozatu nuen,

mundu osoko koreagroakaz lan egin nu-en, eta estilo klasikoa, garaikidea zeinmodernoa dantzatu ahal izan nuen.Ballet irakasle izateko ikastaroa egin nu-en, baita pilates metodoa irakasteko ere.—Eta dantzari lotuta jarraitzen duzu?—Leioara itzuli eta orain pilates estudioadaukat, gustuko dut jendeari gorputzaluzatzen eta tonifikatzen laguntzea.Dantzariakaz ere egiten dut pilates,Andoni Arestiren eskolan, Leioan.

Estartetxe kalean dauka pilates metodoa irakasteko estudioa Ortuetak

“Esperientzia errepikatuko nuke, gustura ibili naiz,asko gozatu dut eta mundua ezagutu dut”

Leire Ortueta > ballet dantzaria

Dantza ere irakasten dut bertan. Osopozik nago.—Gazteak animatuko zenituzke dantza-tzera?—Bai, nik barriz ere egingo nuke, osoondo atera zait, asko gozatu dut, askobidaiatu dut eta mundua ezagutu dut,Europa, Txina, Japonia, Amerika, e.a.Dantza gustuko badute eta dohainabadute, animatuko nituzke, baina osogogor ekin behar dela jakin behar dute. m

16UK

[leioa]

Zubia tranbiarentzatTranbia Sestaora eroateko itsasadarrazeharkatuko duen zubia eraiki gura dute

Zubi altxagarriak 150 metro luze eta 55 metro altu izango omen ditu

Oraindino ez dira hasi eraikitzenEHUko Leioako kanpusa eta Barakaldolotu gura dituen tranbia, baina dagoene-ko Sestaora nola helarazi pentsatzendabiltza Eusko Jaurlaritzako Garraio sailaeta Udala. Zubia egin gura dute itsasada-rra zeharkatzeko; munduko zubi altxaga-rririk luzeena izango litzateke, 150metrokoa.

2012an abiatu gura dituzte zubiaeraikitzeko lanak. Altueran 55 metroneurtuko luke eta 60 milioi euro kostakolitzateke. Beraz, tranbia egiteko 200 mi-lioi euro inbertituko ei dituzte. BainaEusko Jaurlaritzaren esanetan, ez daukadiru nahikorik egitasmoa abiatzeko, etaaurrekontuaren %90 enpresa pribatu

batek ordainduko du tranbia 35 urtetanustiatzearen truke. Lehiaketa publiko bi-tartez aukeratuko dute enpresa.

Zatika egin gura dute tranbia:EHUtik Leioara, Leioatik Urbinagara etaUrbinagatik Barakaldora. Lehenengofasea, EHUko kanpusa eta Leioakometro geltokiaren artekoa, 2011n hasigura dute, 20 hilabete iraungo lukeobrak eta 37 milioi euro kostako litza-teke. Barakaldo arteko obra, barriz,2013an hasteko asmoa daukate, bainaoraindino ez daukate proiekturik.

Bestalde, Lamiakon tranbiaren auto-ak gordetzeko tokia egingo dute, uztaile-an ipini zuten lehen harria eta datorrenurteko neguan amaituko ei dute. m

TXOPOETAKO JAIAK,IRAILAREN 24TIK 28RATxopoeta auzoko Mikel Deunaren jaiakazamaituko da Leioako jaien 2010ekodenboraldia, ohi legez. Eta ez da girorikfaltako lan eta lan baitabil jai batzordeaprestaketa lanetan, auzotarrek ondo pasadezaten: umeentzako jolasak eta jarduerak,berbenak, herri bazkaria, luntxa, dantzaeta herri kirol erakusketak, txokolate jana,mus zein mozorro txapelketak... Badagozer aukeratu, beraz anima zaitez,udazkeneko hotza etorri orduko!

LAMIAKON BESTE 55ETXE BAIMENDU DITUZTEEraikin zaharrak bota eta barriak egitenjarraitzeko asmoa dauka Udalak Lamiakon.Barriki eman dute beste 55 etxebizitzaegiteko baimena Lamiako-TxopoetakoBarne Erreforma eta Birgaitze PlanBereziaren baitan, denak salmentalibrekoak. Inguruan zutik dagoen azkeneraikina urtea amaitu aurretik eraitsikodute, ALESA lantegia, jarduera jarraitukoduen tokira aldatutakoan.

HORMAETXEA DA ONENAAURRESKUANOndizen jokatu zuten Bizkaiko AurreskuTxapelketa irailaren 5ean eta HaizeaHormaetxea leioaztarrak irabazi zuennesken mailan, beste behin. Oraindik orain,emakumeek eta gizonek bakoitzak berealdetik parte hartzen dute; Arkaitz Pascualsestaoarrak irabazi du azken horretan.

JAGOLEENTZAKOZERBITZU PSIKOLOGIKOAUdalak barriro abiatu du mendekotasunaduten pertsonen jagoleentzako doakozerbitzu psikologikoa, Bizkaiko Aldundiarenlaguntzagaz, ZAINDUZ egitasmoarenbarruan. Izena emateko 94 623 27 44edo 609 33 59 50 telefonoetaradeitu behar da.

UK17

[erandio]

Kurdistango mendirik altuena igozuten abuztuan Lebis Abarka etaEmilio Garcia erandioztarrek,zortziko talde batean,hungariarrakaz eta txekiarrakaz.Ararat da mendia eta 5.137 metroditu. Hegoalde Elkartean bidaiariburuzko diaporama eskaini zutenirailean, eta UK-ri berba batzukzuzentzeko beta izan zuten.

—Bosmilakoa egin duzue, nolakoa daArarat mendia?—(L) Sumendia da, teknikoki erraza.Bosmila metro dauzka eta lautada bate-an dago, ez inolako mendi katetan, etahori erakargarria da.—Mendiaz gain, Kurdistan ezagutzekoaukera izan duzue?—(L) Egun gutxi izan genuen, bainatartea atera genuen turismoa egiteko.Bertoko jendeagaz ibili gara, mendikogida kurdua zen. Euskal Herritik gindo-azela azaldu genien eta euren egoerazalderatzen zuten, nahiko ondo ulertzenzuten.—(E) Hasieratik argi eta garbi uztendute kurduak direla, eta ez turkiarrak.—Aurretik eginda zeneukaten garaierabereko beste mendirik?—(L) Nik bai, Hego Amerikan.—(E) Nik ez, baina ondo konpondu

naiz. Gida geneukan, han derrigorrez-koa da. Hainbat urtetan itxita egon dazonaldea, borroka armatua aktiboa izanda urtetan, orain ez da zona oso beroaeta turismoari zabalduz doaz, baina ezinda norbere kabuz joan.—(L) Nomadak bizi dira inguru hartan,kanpamentuetan, lautada handia da eta.Gatazka aldetik lasaiago dago orain,baina uneoro daude militarren kontro-lak toki guztietan. Hartuta eta gerrandagoen herria dela da sortzen duen sen-

Turkiak hartutako Kurdistanen dago Ararat mendia

“Kurduak abegikorrak eta alaiak dira, baina bizi-baldintza oso gogorrak dauzkate”

Lebis Abarka eta Emilio Garcia > mendizaleak

tipena. Halere, ez dugu arazorik izan.—(E) Bestalde, pobrezia sumatzen dakurdu nomaden artean, kanpadendetanbizi dira. Baina agian ez dute sentitzeneuren burua pobre. Iritsi eta aske direla-ko sentipena izan genuen, abegikorraketa alai-alaiak dira, baina bizi-baldintzaoso gogorrak dauzkate.—Badaukazue beste erronkarik buru-an?—(L) Itzuli gura genuke, baina taldeosoa, zortziak erandioztarrak izatea. m

18UK

Zure publizitatea hemenZure publizitatea hemenZure publizitatea hemenZure publizitatea hemenZure publizitatea hemenZure publizitatea hemen

Tf. 94 491 13 37

[erandio]

Euskal dantzak ikasi irailetik urrira astelehenero, AIKO taldearentailerretan, Dantzaldi Ibiltarian

Informazio gehiago eta matrikula egiteko: www.aikotaldea.com edo 646 336 147

Erromerietan fandangoa entzun etaparte hartzeko irrikaz bazterrean geratzenzara? Orain duzu aukera egoera iraultze-ko, euskal dantzak ikasteko eta gozatze-ko; izan ere, barriro abiatu behar duteDantzaldi Ibiltaria Erandion eta Bizkaikozein Gipuzkoako hainbat herritan.

AIKO taldeak eskainiko ditu ikasta-roak Altzagako Merkatu Zaharrean aste-lehenero, hastapena 18:30ean eta treba-kuntza 20:00etan. Baina egun hori txar-to badatorkizu, Sopelara joan zaitezke,han eguaztenetan egingo dute ikastaroa,Urko Kiroldegian.

Baina ikasitakoa plazaratu behar datrebatzeko, hori dela eta erromeria anto-

latuko du hilean behin AIKOk Plate-ruenan, Durangoko Kafe Antzokian.Aukera parebakoa izango da beste herrie-tako ikasleak ezagutzeko. Gainera, aldezaurretik izena eman beharrik gabe, zuze-neko musikaz eta dantza maisuen partai-detzaz gozatu ahalko da. Antolatzaileekdiotenez, “bilera hauek giro lasai eta ego-kia eskaintzen dute dantzatuz ondo pasat-zeko”.

Parte hartzeko matrikula egin eta 100euro ordaindu beharra dago bederatzihilabeteko ikastaroaren truke. Taldearenwebgunearen bitartez egin daiteke,www.aikotaldea.com, edota 646 336 147telefonora hots eginez. m

ERANDIOKO ERAIKINBITXIAK ERRETRATATUZAurtengo argazki lehiaketak herriko eraikinbitxiak hartu ditu gaitzat. Edozeinek partehar dezake eta urriaren 1a baino lehenaurkeztu behar dira irudiak UdalekoKultura sailean edo Astrabuduko UdalBulegoan. Informazio gehiago etalehiaketaren oinarriak topatuko dituzuwww.erandio.net gunean.

MUSIKA ITSASADARREANENTZUTEKO AZKENAUKERA, HILAREN 24ANIraila osoan itsasadarrean musikaentzuteko aukera izan da barikuro,Txurruka pasealekuan. Udaleko Gazteriasailak antolatu ditu musika-kontzertuok,zenbait estilo uztartuz: dixiea, jazza edota bluesa. Bada, barikua 24an izango daazkena, Jazz Fusion Deluxe taldea aritukoda taula gainean 20:00etatik aurrera.

www.marmaramusik.com

OSASUN JAIA EGINGO DAUNBEN IRAILAREN 25EANBizimodu osasuntsua eta ingurugiroarenbabesa sustatzeko eta alkoholdun edarienzein tabakoaren kontsumoa prebenitzekoxedea duten jarduera jolasgarriak burutukodituzte irailaren 25ean Unben, OsasunJaian; aurten hamazortzigarrena izango daeta Udaleko Drogomenpekotasun sailakantolatuko du, betiko legez.

GAUTXORIK ERAKUTSIKODU GURE HISTORIAIrailaren 27tik urriaren 9ra egongo daikusgai Nafarroa Euskal Estatua erakusketaudaletxeko erakusketa aretoan. GautxoriKultur Elkarteak antolatu du eta 18:00etatik20:30era bisitatu ahalko da. Nabarraldeelkarteak laburbildu du mendeetako euskalhistoria. Erandioko Gautxori elkarteakaurkeztu gura ditu orain historiarenoinarrizko elementuok, “erakusketa argiaz,esanguratsuaz eta pedagogikoaz”.

UK19

[sopelana]

Arkeologiaren bitartez aurkitutakoaztarnakaz, “herriaren iragana berreraikiahal izango” dute Sopelan datorren hile-an, Ondarearen Europako Jardunaldienbaitan. Sopelak lehenengoz parte hartu-ko du Bizkaiko Foru Aldundiak antola-tutako jardunaldiotan.

Hiru ekimen prestatzen dabiltza,oraindik data zehatzen barri eman ezbadute ere: hitzaldia, erakusketa eta ibi-laldia.

Hitzaldian azalduko dituzte JoseMiguel de Barandiaran XX. mende ha-sieran ikerketak egiten hasi zenetik uda-

Uribe Kostako eta Bizkaiko beste hainbat herrik ere parte hartuko du Jardunaldietan

Iragana berreraikiz Sopelako iragana ezagutzera emango duteondareari buruzko jardunaldietan, urrian

lerrian egin lan arkeologikoak. ErdiPaleolitikotik Erdi Arorako tartea birpa-satuko dute, Goi Paleolitikotik, Mesoli-tikotik, Neolitikotik, Burdin Arotik etaErromatar Garaitik igaroz.

Erakusketan, herriko historia era-kutsiko dute, Azkorri zein Barinatxekolabarretan, Munarrikolandan eta herri-gunean topatu aztarnei jarraituz, orain40.000 urtetik honako aztarnak. Muna-rrikolandaraino ere hurbilduko dira ibi-laldian, duela 5.000 urteko hilobiakbisitatzera. Laster eskainiko dute infor-mazio osoa Udaleko webgunean. m

BERTSOTAN IKASI GURADUZU?Uribe Kostako Zerbitzu Mankomunitateakbertsolaritza ikastaroa abiatuko du urrianKurtzio Kultur Etxean, abendura arte iraungodu. Izena eman behar da irailean zehar Man-komunitateko bulegoan eta hilean 10 euro or-daindu beharko da. Eguaztenero ipini dute hi-tzordua 18:00etatik 20:00etara. Ekimen hone-gaz “altxor parebakohau” zabaldu gura dute,“euskararen ezagutzan eta aberastasunean sa-kontzeko aukera anitzak eskaintzen baititubertsolaritzak”. Bertso politagaz aurkeztu duteikastaroa: “Neurriz eta errimaz, kantatzea hitza,horra hor zer kirol mota, den bertsolaritza”.

DANTZALDI IBILTARIASOPELARA ERE IRITSI DADagoeneko aurkeztu dute ikasturte honetakoDantzaldi Ibiltaria. Urritik ekainera garatukoda dantza ikastaroa Bizkaiko eta Gipuzkoakozenbait herritan, Uribe Kostako Sopela etaErandio tartean. AIKO taldeak eskainiko du,ohi legez, eta bere helburua dantza Bizkaikobazter guztietara zabaltzea da, tailer, ikastarozein dantzaldi-erromerien bidez. Sopelaneguaztenero izango dira ikastaroak, hastape-na 18:30etik 20:00etara eta jarraipena20:00etatik 21:30era. Baina izena emanaurretik, AIKO taldeak doako aurkezpen-tailerrak eskaini ditu herriz herri, erabiltzeradoazen metodologia ezagutarazteko asmoz.

Matrikula egiteko:www.aikotaldea.com/ibilprogramacion.htm

TURISMO BULEGOAKIRAILEAN ERE ZABALIKIrailean eta urrian ordutegia moldatu dute So-pelako Turismo Bulegoak eta Informazio Pun-tuak. Biek ala biek izango dute ordutegi ber-bera, zabalduko dituzte astehelenetik zapa-tura 10:00etatik 14:00etara eta 16:00etatik18:00etara, eta domeketan 10:00etatik14:00etara. Sopelak maiatzean barritu zueniaz lortutako Turismo Kalitatearen Qziurtagiria.

20UK

Luciernagas y mariposas eleberriakaleratu du Javi Zugazagak. Gizakienarteko harremanetan sakondu gura izandu bere lehenengo nobelan.

—Argentinar bat du protagonista zurenobelak.—Iñaki, bai. Bi istorio kontatu ditut,berea eta bere aitarena, argentinarradena; Bilbon 2008an gertatzen da bata,Argentinan 1978an bestea. Alkarregaznahasten dira istorioak. Aitak doku-mentu bat idatzi zuen 78an garaiko dik-taduraren aurka, orduan Videla zegoenboterean Argentinan, Iñakiren ama nolaezagutu zuen kontatu dut, azken batean,Iñakiren istoriotik abiatuta, gurasoenaere kontatu dut. Sukaldaritzako arteakere garrantzi handia dauka. Horregazbatera, kritika egin diot egungo sistemaekonomikoari. Baina funtsean gizakienarteko harremanei buruz berba egin dut.Kointzidentziak oinarrizkoak dira.—Zer transmititu gura izan duzu?

Orri batzuk irakurtzeko: oficinadehechos.blogspot.com

—Gustuko nuke jendea ohartzea giza-kien arteko harremanen eta laguntasuna-ren garrantziaz. Horra hor liburuarenerrezeta: maitasuna, drogak, denbora,sukaldaritza, musika, politika, Argenti-na, iraultza eta laguntasuna. Ontzi bate-an sartu, sutan jarri eta kontu handiznahastu. Ondo eginda zerbitzatu etaatseginez dastatu.—Nolatan animatu zinen liburua idaz-tera, eta nondik dator istorioaren ideia?—Natxo lagun argentinar baten bizitzan

oinarritu naiz. Eleberri bat idatzi guranuen, oso gustukoa dut irakurtzea.Lagun batzuek eskaini zidaten aukera,liburua eurek argitaratuko zidatela. —Idazten jarraituko duzu?—Bai, gustuko esperientzia izan dut etadagoeneko beste nobela bategaz nabil,luzeagoa, sakonagoa, indartsuagoa. m

«Lagun argentinar batenbizitzan oinarritu naiz etaistorio bi kontatu ditut»

[sopelana]

Javi Zugazaga > idazlea

“Liburuagaz gustuko nuke ohartarazteagizakien arteko harremanen garrantziaz”

UK21

[berango]

Berangoko Milia lasterketa bitxia da,Milia bat korrika egiten baitute parte-har-tzaileek, 1.609 metro. Horrexek nabar-mentzen du gainontzeko korrikaldien arte-an. Herriko Atletismo Eskolak eta Udalakurtero antolatu ohi dute eta aurten urriaren2an ipini dute zita, zapatu arrastian,Gobelalde kalean. Arrakastaz gainera, ospeaere lortu du probak, gisako lasterketen mai-lan onenen artean kokatu dute.

Zazpi maila daude emakumeetan etagizonezkoetan banatuta: haur, kadete,gazte, junior, beterano, herritar eta federatu,eta elite. Arrastiko 19:05ean urtengo da

Izena emateko: Kultur Etxean, 94 668 09 55 fax zenbakian edota berangokoudala@berango.org

Milia lasterketa, urriaren 2anAurten 300 lagunek parte hartzea espero duteBerangoko Milia antolatzaileek

azken maila hori. Gainera, BerangokoAtletismo Eskola eta Egokitutako Bizikletamailetan ere egiten dute lasterka. Probabakoitzean gutxienez hiru lagunek etagehienez 40k egin behar dute korrika; etaaurten, 300 lagunetik gora parte hartzeaespero dute antolatzaileek.

Hainbat bide dago izena emateko:Kultur Etxean, 94 668 09 55 fax zenbakianedota berangokoudala@berango.org helbide-an. Irailaren 27tik urriaren 1era bitarteanegin behar da, 18:00etatik 20:00etara.

2009an Juan Carlos Higuerok etaAdrienne Herzogek irabazi zuten. m

22UK

MANKOMUNITATEARENZERBITZU GIDA BARRIAUribe Kostako Zerbitzu Mankomunitateakzazpi udalerrien zerbitzu gida argitaratuko du.Berango, Lemoiz, Gorliz, Plentzia, Barrika,Urduliz eta Sopelako mapak, telefonozenbakiak eta intereseko informazioaplazaratuko dute gidan. Gainera, herriz herriegitekoak diren ekitaldiak, turismo zein eraikinesanguratsuenen informazioa eta zonaldekoibilbideen barri ere eskainiko du.

BERDINTASUN ETAGAZTERIA SAILARENJARDUERAK PRESTUrrian ekingo diete Berdintasun eta Gazteriasailek ikasturte honetarako prestatu dituztenjarduerei. Berdintasunari dagokionez,ejerzidancing zein oratoria ikastaroak egingodituzte, eta Irakurtzeko Kluba abiatuko duteurriaren 26an. Horietaz gain, Zine Forumaegingo dute hil bakoitzeko bigarren egueneanBerangoeta Kultur Etxean, 18:30etik21:00etara, gura duen ororentzat. Bestalde,Gazteria sailak antolatu ditu magia, clown, zurlanketa eta street fusion dantza ikastaroak.Sail bietako ekimenetan parte hartzeko izenaeman daiteke Santa Ana eta BerangoetaKultur Etxeetan, hainbat prezio daude, herrianerroldatutakoentzat eta erroldatu gabeentzat,eta ikastaroen iraupenaren arabera.

Informazio gehiago:berangokoemakumeak@gmail.com eta

berangokogazteak@gmail.com

[plentzia]

I. Beitia, N. Ibargurengoitia eta A. Zarauza, Txapelketako antolatzaileak

“Eskaintza kultural euskalduneskasari aurre egin gura diogu”

I. Esaera Zaharren Txapelketa > irailaren 25ean

Sopelakoari lekukoa hartu eta I. EsaeraZaharren Txapelketa antolatu dutePlentzian irailaren 25erako. Ekimenarenbultzatzaileak, herrian euskal kulturagazlotutako eskaintza kultural eskasariaurre egiteko abiatu zuten txapelketa. 60esaera, 3ko taldeak eta Etxahun Lekueeta Uxue Alberdi bertsolariak; hori guz-tia giro jatorraz apainduta, Plentzianegun ederra bizitzeko aukera parebakoa.

—Zerk bultzatu zaituzte Txapelketaantolatzera?—Sopelako Esaera Zaharren Txapelke-tan parte hartu ohi dugu eta nahiko“fan” gara. Gure artean burua berotzenhasi ginen, baita antolatzera animatuere. Euskal Kulturagaz zerikusia duenekimenik ez dago Plentzian, gauza txi-kiak edo umeei bideratutakoak ez badi-ra. Modu aktiboan parte hartzera bul-tzatzen duen zerbait egin gura genuen.

—Zelakoa izango da?—Parte hartzaileei 60 esaera zahar bida-li dizkiegu e-postaz, ikas ditzaten. Hiru-ko taldeak egin eta bertsolariek botatakobertsoari zein esaerari dagokion asmatubehar dute. Bitartean herrian zehar, po-teoan joango gara. Eguerdian bazkariaegingo dugu Jai Alai pilotalekuan eta

bertan ezagutuko ditugu irabazleak.—Zer egin behar da parte hartzeko?—Izena emateko epea 15ean amaitubazen ere, lehenbailehen eginez geroaukera dago oraindik; e-postaz, GoñiPortalen, PTBn edo Topalekuan. Partehartzeagatik bost euro besterik ez diraordaindu behar; bazkariagatik 13. Sarigozoak egongo dira! m

esaerazaharrakplentzian@gmail.com

«Izen ematea PTBn, GoñiPortalen, Topalekuan edo

e-postaz egin daiteke»

UK23

Ikasturtea martxan da dagoeneko etahan edo hemen izena emateko orduaheldu da. Uribe Kostako Mankomunita-tean parte hartzen duten Udalek, EuskaraZerbitzuaren bitartez, ikastaro sorta pres-tatu dute euskara ikasi gura dutenentzat.

Alde batetik, gurasoentzako 100 ordu-ko ikastaroak egingo dituzte, bakoitzak da-gokion mailan ikas dezan. Guztira 100ordu izango dira, hiru ordu astean.Bestetik, AISA etorri barrientzako ikastaro-ak egongo dira aukeran. Euskal Kultura

ezagutaraztea eta euskaran lehen pausoakematea dira ikastaro honen helburuak. 60ordu izango dira guztira, 4 ordu astean.Azkenik, dagoeneko euskara dakitenen-tzat, bizkaiera ikastaroa egingo dute, gureeuskalkira hurbildu gura dutenentzat. 120ordu izango dira, 3 edo 4 ordu astean.

Izen emateko epea irailean egongo dazabalik eta Sopelako Udal Euskaltegian(Enrique Urrutikoetxea 10) eta GorlizkoAEK Euskaltegian (Iberrebarri plaza 5)egin behar da. m

[herriak]

URIBE KOSTA

Irailean euskara ikastaroetan izena ematea

Gorliz eta Sopelako euskaltegietan izango dira eskolak

HELDU ETA UMEENTZAKOIKASTAROAK LEMOIZENHilaren azken egunera arte Kultur Etxeanegongo da Lemoizko Udalak antolatu dituenikastaroetan izena emateko aukera.Helduentzat pintura, eskulanak, gimnasiateknikak, yogapilates eta yoga ikastaroakdaude. Umeentzat (15 urtetik beherakoak)aldiz, arte tailerra, yoga, pala eta dantzaklasikoa. Familia ugariek eta jubilatuek udaldiru laguntzak eskatzeko aukera izangodute.

EKINTZAZ BETERIK DATORIRAILA PLENTZIARAGoñi Portalek martxan du 2010-2011ikasturtea. Alde batetik, trukerako etajolaserako gunea sortzeko helburu duenUdal Ludoteka ireki dute. Astelehenetikbarikura arrastiko 16:30etik 19:30era dagozabalik eta 5-11 urte bitarteko gaztetxoekparte hartu ahal dute. Horrez gain, hilaren30a arte “Comprometidos con Anantapur”argazki erakusketa egongo da ikusgai.Bestalde, urriaren 3an Pasaian egingo denKilometroak jaialdira joango den autobuseanizena emateko aukera dago.

28 ETXEBIZITZA BABESTUURDULIZKO KAREABINKareabi kalean, Urdulizko futbol zelaiarenatzean, 28 Udal etxebizitza babestu egitekoproiektua onartu du Udalak. Aurreikusitakoa-ren arabera, urria amaieran hasiko diraeskaintza eta gauzatze prozesuagaz. Etxeak,bat, bi edo hiru logelatakoak izango dira.

UK25

[agenda]

Ira. 20 - Urr. 4Zuon ekitaldiak iragartzeko • Posta elektronikoa: agendauk@aldizkaria.biz • Tf. 94 491 13 37

ERAKUSKETAK

PLENTZIA4Comprometidos con Anantapur,argazki erakusketa. Goñi Portalen.Irailaren 30era arte.GETXO4Gonzalo Iribarnegarayrenargazkiak. Tamarises hotelean.Urriaren 1a arte.4Getxophoto argazki jaialdia.Urriaren 3ra arte. Doan.

LEIOA4Paisajes de luz. Kultur Leioakoerakusketa aretoan. Irailaren 23tikurriaren 31ra.

ERANDIO4Nafarroa euskal Estatua.Udaletxeko erakusketa aretoan.Irailaren 27tik urriaren 9ra,18:00etatik 20:30era. Doan.

MUSIKA

ERANDIO4Jazz Fusion Deluxe. Txurrukapasealekuan. Irailaren 24an, barikua,20:00etan. Doan.4Dantzaldia orkestragaz.Altzagako Irailaren 23a plazan.Irailaren 26an, domeka, 18:00etan.

GETXO4Sinfonietta Ricercare, kontzertuklasikoa. Areetako Andres IsasiMusika Eskolan. Urriaren 2an,19:00etan.

ZINEMA

LEIOA4Mugarik gabe zirkuitua. KulturLeioan. Urriaren 4tik 7ra.Gonbidapenagaz.

ANTZERKIA

ERANDIO4A ultima hora. Emakumeakeszenan zirkuitua. AstrabudukoJosu Murueta Kultur Etxean. Irailaren25ean, 19:30ean. 2 euro.

LEIOA4Tres. Kultur Leioako Auditoriumen.Urriaren 2an, 20:30ean. 15 euro.

Gose taldea Areetako Mesedeetako jaietanMesedeetako jaiakaz amaitu dira udako festak Getxon, Areetaauzoan. Aurten indarra egin dute kontzertuakaz eta Gose taldeaekarriko dute irailaren 24an, barikua, 23:00etan. Ohiko legez,Eskoletako plazan izango dira kontzertuak eta bestelako ekimenak.Azken urteotan arrakasta lortu dute arrasatearrek Euskal Herri osoan,makina bat kontzertu eskaini dute udan herriz herri. Estilo bereziaknabarmentzen ditu, trikitixaren eta tekno-musikaren fusioak egin dituezagun. Areeta ondoren bisitatuko dute Kilometroak Gipuzkoakoikastolen jaia, Pasaia-Lezon, urriaren 3an. Eta martxak jarraituko duDurangon, Ordizian... “Sutan gaude, hau inork itzali arte...”.

• Non: Areetako Eskoletako plazan • Noiz: Irailak 24, 23:00etan

BESTEAK

ERANDIO4Argazkigintza digitala ikastaroa.Irailaren 18tik urriaren 9ra, 10:30etik13:30era.4Osasun Jaia. Unben. Irailaren25ean, zapatua.4Haur parkea. Astrabuduko JosuMurueta plazan. Irailaren 26an,domeka.

4Emakumeentzako autodefentsaeta graffiti ikastaroak. Irailaren30etik aurrera. Doan.4Piraguak mailegatzeko zerbitzua.Altzagako ontziralekuan. Zapatuetaneta domeketan, 10:00etatik14:00etara. 695 268 710.

LEMOIZ4Euskaraz olgetan. Armintzakoportuan. Irailaren 20an eta 27an,17:00etatik 19:00etara.

GETXO4Skate ikastaroa gazteentzat.Arrigunagako skate pistan. Irailaren20tik urriaren 6ra, 17:30etik19:00etara. Euskaraz eta doan.

SOPELANA4Sopesex. Kurtzio Kultur Etxean.Irailaren 21ean eta 28an, 18:00etatik20:00etara.4Euskaraz olgetan. Urgitxietaplazan. Irailaren 26an eta urriaren3an, 12:00etatik 14:00etara.

PLENTZIA4Euskaraz olgetan. Astilleron.Irailaren 23an eta 30ean, 17:30etik19:30era.4Esaera Zaharren I. goTxapelketa. Eleiz enparantzatikabiatuko da. Irailaren 25ean, zapatua,11:00etan. Izen-ematea 5 euro,bazkaria 13 euro.4Surfeguna. Irailaren 25ean eta26an.

LEIOA4Txopoetako Mikel Deunarenjaiak. Irailaren 24tik 28ra.

GORLIZ4Euskaraz olgetan. Iberrebarrin.Irailaren 25ean eta urriaren 2an,12:00etatik 14:00etara.

URDULIZ4Ibilbide turistiko-kulturala.Gernikatik Bermeoraino. Urriaren2an, 09:00etan Urduliztik. 10 euro.

Irailaren 24an da hitzordua Eskoletako plazan, 23:00etan

4Musika

24UK

UK2726UK

[albuma]

Motorrak berotzen

Argazkiak: Asier Mentxaka

Stroopers Gorlizko motorzaleen elkarteak antolatuta, motor erabiltzaileeta zaleen bilera egin zen irailaren 11n Gorlizen. Goizeko hamarretanhasi eta gauera arte luzatu zen egitaraua. Ibilalditxoa, trial erakusketa,bazkaria, motorzaleen poteoa, Herri Torrontegi eta Efren Vazquezgidariei omenaldia... 400 lagunetik gora batu ziren guztira eta gureinguruan zaletasuna badagoela erakutsi zuten.

26UK UK27

[UKirudia][argazkia]

28UK UK29

GETXOKO UDAL LIBURUTEGIA

Ereagan ugazabaren zain

Getxoko Ereaga hondartzakomarkesina duzu irudian. 1920koargazkia da eta Getxoko UdalLiburutegiaren artxiboan gordetadago. Esanguratsua da oso,inguruko oparotasunekonomikoaren adierazle. Garaikoauto dotorearen matrikula erehorren adierazle, garai hartanBizkaian kotxeak milaka batzukbesterik ez ziren. Gainera,autoaren atzean ikus daitekegidaria, egonean, Areetako edoNeguriko ugazabaren zain, ziuraski; bainua hartzen edo aperitiboadastatzen egongo zen. Ehunurteren buruan, formak aldatu diraagian, baina ez hainbeste egoera...

UK31

JoxeMariAgirretxe

[berbetan]

Testua: I. Sagarminaga / Argazkia: Asier Mentxaka

1964ko Langileen Egunean jaio zen Joxe Mari Agirretxe Porrotx Lasarte-Orian. Ikasketak gaztelaniaz egin zituen, euskaraia ahazteraino; ondoren, 5 urte emon zituen AEKn ikasten eta Irakasle Ikasketak ere euskaraz egin zituen. 23 urtegazpailazo beharrean hasi, eta ordutik, langile fin beti, koloretako mundu irribarretsua amesten laguntzen digu. Areetakoikuskizuna baino egun batzuk lehenago egin dugu berba beragaz: Pirritx, Porrotx eta Marimototsen abestiak kantatudizkigu, ikuskizun barriaz zer edo zer aurreratu digu, Askapenagaz Palestinan oraintsu egindako brigada kulturalaz erezerbait kontatu digu, eta ume palestinarren irriaz... Hamaika herri eta koloretako munduaz jardun du.

—Txikitan maisu edo futbolari izateagazamesten ei zenuen.—Errealean ere jokatu nuen txikitan! Kan-potarrekin hasi zirenean Athletic zale eginnintzen! Denak maite ditut, baina “forofis-motik” at! Denen garaipenekin poztennaiz! Majisteritza ere egin nuen; oso ibilbi-de motza (laburra) izan zen, pailazogintzan23 urterekin hasi nintzelako.—1987an, herrigintzatik jaio zineten; or-dutik hainbat aldaketa... hazi eta arrakas-ta lortu. Urrun daude orduko helburuak?—Aldatu baino garatuz joan dira. Helbu-ruak euskara eta alaitasuna uztartzea ziren,eta kalera ateratzea euskarazko jarduerak,euskara eskolatik eta etxetik kalera atera-tzea; modu alaian. Urteak aurrera joanahala, baloreak gehitu dizkiogu gure lanari,saiatu gara behintzat. Hasieran arrautzekinsketch-a egiten genuen: Takolok tortillaegin behar zuela eta... (orduan ez genekienbazeudela gomazko arrautzak dendetan),arrautza egosi, eta errotulagailuarekin pun-tutxo bat egiten genion; berak hori aukera-tu, airera bota, zartagina jarri, eta ez zenpuskatzen! Bera olio bila zihoanean, gu

saiatu eta arrautza guztiak puskatzen ge-nituen! Urteak joan ahala, geure buruarigaldetu genion ea pailazo bizitza arrautzakpuskatzen eman behar genuen; oso ondopasatzen genuen euskaraz, algaraka...Baina, haurrak genituen aurrean, gurasoakere, guri begira; gure hitzak, eta jarrerak erebatzuetan, kopiatzen zituzten, eredua erebaginen maila batean, helduok haurrentzattoki guztietan garen bezala. Eta hor pentsa-tu genuen euskarari eta alaitasunari balore-ak eransten joatea, eta haurrek, familiek,

denok oro har egunerokotasunean bizi di-tugun gaiak geure ikuskizunetan ere txer-tatzea; askotan txuri-beltzean den munduhori gure koloretako begietatik pasa etakoloretako mundua eta etorkizuna opa na-hian, gure herriari eta munduari, halakogaiak lantzen hastea: familiarena, etorkine-na, maitasunaren adierazpen anitzena, iji-toena, ekologiarena, minbiziarena e.a. Ho-

rretan gabiltza. Aurrera begira... Azkenurtea Pirritx gabe eman dugu, haurdundagoelako, Aiora ere haurdun zegoen,berak izan ditu umeak jada, baina Pirritxekuste dut haurdunaldia behorrena bezalakoaizango duela, 12 hilekoa; umeak azaroanizango ditu, Pupu eta Lore. Horien hezike-tan arituko gara datorren proiektuan; hau-rren heziketa nola egin. Osasunaren gaialandu nahi dugu, baita naturarena, natura-rekin orekan bizi beharko genukeelako,zientziarena baita kultur transmisioarena

ere; gai oso inportanteak dira guztion bizi-tzan. —2006ko udan “Maite zaitut” kantak,aurretik “Riki-Riki”-k ere, arrakasta itze-la izan zuen, ez bakarrik umeen artean!Nongura entzuten da oraindik orain.—Ezustea izan zen, nola esperoko genuenbada! Ijitoen gaia ari ginen lantzen, etahartzena, ekologiarena bide batez. Ijitotxo

30UK

“Azaroan jaioko dira Pupu eta Lore;horien heziketan arituko gara datorrenproiektuan; umeen heziketa nola egin”

zuontzat, zentzudun musuok!

bati eskainitako kanta zen, horregatik darumba. Orokortuz, gurekin batera, saioe-tan-eta, oro har Euskal Herrian bizi direnlagun guztiei eskaini nahi genien maitasunadierazpen hori. Iruditzen zaigu EuskalHerrian aldatzen ere bagoazela, poliki. Mai-tasun asko izan dugu beti Euskal Herrian,baina agian batzuetan ez dugu transmiti-tzen, kanporatzen, azaltzen... Herri gogorraizan garelako-edo, neurri batean, agian hezi-ketagatik. Gure gizartean ere bizi izan dugubizi duguna, urte oso ilunak, politika, erlijioeta beste kontuetan; orduan, gu ere sufritueta sufritzen duen herria ere bagara. Gaurkoegunak ere ez dira koloretakoak, baina ho-rren bila goaz, ari gara... Nik uste eboluzioaere egin dugula euskaldunok, adibide bezalajartzen ditut eskelak: lehen, “el director espi-ritual”, familia zerrenda luzea, funeralarenordua, tokia eta “sera en la intimad” ziren;gaur, eskela asko poesiak dira, ederrak, guremaitasuna adierazten dugu modu askozohikoago, errazagoan. Gauzak aldatzen aridira onera, euskaldunok ere gure sentimen-duak azaltzen, adierazten, partekatzen ditu-gu; modu politean gero eta gehiago. “Maitezaitut” horren adibide da, jendea harrapatuzuena, denon bihotzak, hankak saltoka jar-tzen dituen kantua.—Ekitaldietan gazte, guraso erdaldun,hainbat ideologia eta koloretakoak batzendituzue. Baina, badira “gustuko” ez zai-tuztetenak (lekuko: Bilboko eta Getxokobeto ahaleginak). Ostera, berriro hemen...—Guk pertsonalki gure bizitza, gure kon-promisoak ditugu; pertsonalak dira. Baina,horiek ere asko eman diote gure pailazo bi-zitzari. Euskara taldean ari ginelako hasi gi-nen pailazogintzan; militantziatik, euskara-tik. Hori da sekula utzi nahi ez duguna, he-rrikoitasun hori eta herri elkarteekin buru-tzen dugun elkarlana, nahiz eta bidean pro-fesionalizatu garen. Profesionaltasuna ez dabateraezina elkarlanarekin eta herrikoitasu-narekin. Pertsonalki izan ditugu eta baditu-gu gure inplikazioak; horrek, dudarik gabe,asko aberastu du gure pailazo lana ere. Nikuste, lehen aipatu duzu... arrakastaz hitz egi-

tea ez zaigu gustatzen... konexioaren puntuhandi bat ere izan da agian. Gure ikuskizu-nek hitz egitea bizi ditugun errealitate ezber-dinetaz, inplikatzeak balore horiekin etaapustu egitea horien alde, suposatzen duberdin pentsatzen ez duen jendea ere bada-goela. Familiaz ari bagara, familia eta maita-suna bizitzeko ereduez, gaur egun EuskalHerriko Elizan, agintean, nor jartzen ari di-

ren ikustea besterik ez dago... Politikagintza-ko hainbat jendek ere ez du gustuko; homo-sexualitatea, bestea e.a. ... Gauza oso sinple-ekin ere ez; euskararekin, Euskal Herria denala ez, euskaraz bizi behar dugun ala ez...Kontzeptu horiek politiko, edo alderdi-koiak, izan behar ez luketenak ere politiko-ak dira, eta badago jendea Euskal Herrianpentsatzen duena Euskal Herria ez dugulaeuskaraz bizi behar eta gainera euskarak bi-garren mailako hizkuntza izan behar duela.Hori aldarrikatzeak, eta horrela bizi garenheinean, talka egiten du hainbatekin... Bai-na, uste dugu, eskaintzen dugun mundua,Euskal Herrian euskaldun gehienok gureherriarentzako, askatasunean, eta mundua-rentzako, amesten eta nahi dugun koloreta-ko mundu hori oso erakargarria dela; nahizeta txuri-beltzez margotu nahi duten, batez

ere euskaldun sentitzen ez diren... handi-mandi politikari batzuek. Horregatik erejende asko etortzen da gugana, eta konpar-titzen ditu gure sentimenduak, proiektuak,ametsak eta bizimodua. Baina, ez da ba-karrik pailazoen kontua, oro har Euskal He-rrian bizi dugun gauza da talka hori. Pailazoak, abeslariak, idazleak e.a. hor gabil-

tza, betoak eta beste... Kultura “arma” in-portantea da; sudurra jantzita, edo ko-loreekin, irriarekin, are eraginkorragoa ba-tzuetan. Aire inozentea, edo polita dena,batzuentzat arriskutsu ere bihurtzen da. —Pailazogintza, gurean, sasoian dago.—Zorionekoak! Txirri, Mirri eta Txiribitonhasi ziren, euskaraz. Asko gaude gaur egun,bakoitzak bere ekarpena egiten du, estilo eta

lan egiteko modu desberdinak; denak poz-garriak. Beste herri batzuekin alderatuta, su-dur gorriak nabarmen egiten du diz-diz gu-rean; polita da! Aukera hori edukitzea be-netan luxua da. Gorabeherekin, gure sufri-menduekin, baina, beti kantatu eta irri egindugun herria gara. Diogun bezala: “bizitzakantu bat da, guretzat hain justu; neska-mu-tilok hori dago gure esku! Kantari eskolara!Kantari jolastu! Kantari lotaratu! Kantariamestu! Kantatzen ez duenak zorionik ezdu!”. Guk kantatzen dugu eta zoriona badu-gu!—Zuen ametsak “urrunekoakaz” ere alkarbanatzen dituzue: Kuban izan zineten, Pa-lestinan orain. Ume palestinarren irriak...—Piraten kanta egin genuen: “Handi-man-diek ez gaituzte maite, libre garelako, eta erre-belde! Inoren esklabu, inoren menpeko bizi

nahi ez dugulako!...” Donostiako Piratei es-kaini genien, baina oro har Euskal Herrikopirata guztiei eskainia da. Munduan erehandi-mandi asko dago! Kolore ezberdine-takoak! Berlingo harresia suntsitu zuten be-re garaian, ematen zuen bukatu zirela harre-siak; gaur egun inoiz baino harresi gehiagodaukagu mundu kapitalista honetan! Za-

palkuntzan eta egoismoan oinarrituta dago-en munduan. Badira estatu batzuk, osohandiak direnak, bere menpe hartzen dituz-tenak herri txikiak; interes, botere, gosehandia dago, ekonomikoa, politikoa... Gukpuzzlea bezalako mundu bat nahi dugu,pieza asko-askotakoa, pieza ahalik txikiene-takoa eta koloretsuenak; pieza guztien arte-an, modu aske eta berdintasunean parteka-

tutakoa, herri txiki askoz osaturiko mun-dua! Horregatik Kuba, bere garaian Nikara-gua, Sahara, aurten Palestina; eta horregatiketorriko dira beste asko. “Maite zaitut” abes-tia, adibidez, katalanez egin genuen, gerogalegoz, aurten, hurrengo diskorako arabie-raz. Palestinako bidaia aprobetxatu dugu,Fermin Muguruzaren bidez, musikari taldebatekin harremana egiteko; letra egina dagoarabieraz, palestinarrek eskainiko digute hu-rrengo “Maite zaitut”! Abesti hori, datozenurteetan, beste herri, kultura eta hizkuntze-kiko harreman tresna eta amets partekatuabihurtzea nahi dugu. Nazioarteko puzzlearigure ekarpena eman nahiko genioke, emaneta jaso! Palestina herri okupatua, zapaldua,

“ignoratua”, menpeko bihurtu nahi dute-na... bertan dago, bizi, irauten, etorkizunaribegira! Nahiz eta sufrimenduan bizi, ez duteez Palestinan, ez Kurdistanen, ez Euskal He-rrian, ez Katalunian irriarekin bukatuko!Irri egitea eta amestea beti izango da gurekindaramagun, eramango dugun zerbait; ho-rrekin behintzat, ez dute bukatuko! Irriakbeti dira ongi etorriak, partekatzekoak; han

eman egin dugu, baina asko jaso! Toki guz-tietan dira umeak eskuzabal... Arabieraz ari-tu zen Porrotx, e! Frediren (Paia) laguntzaere izan nuen, helduekiko itzultze lanetan.Arlo ia guztietakoek osatu dugu taldea, girobikaina gure artean, oso ondo pasa dugu!—Sarri ahazten zaigu Hezkuntza eskolatikkanpo ere jorratu behar dela.—Hezkuntzak denon esku behar du. Herriguztiaren ardura da bere Hezkuntza Siste-ma, Curriculum... egokia, ederra edukitzea,bere nortasunarekin. Mundua koloretakoaamesten dugu, eta euskaldunok munduarigure kolorea eman behar diogu: euskarare-na, gure nortasunarena, auzolanarena, gurebaloreena. Ez dugu Hezkuntza ulertzen es-

koletako pareten barruan, ezta etxe barruanere; eskolak kalera atera behar du, herrira,herriari ekarpena egin, herriak eskolari,etxeak herriari, herriak etxeari... Geure balo-reak emanez; legeen, lege hertsien gainetik,alderdikerien, politikarien arauen gainetik!Ikusten ari gara zer gertatzen ari den: kan-poan erabakitzen dutela, hein handi batean,zer landu behar dugun Euskal Herrian, zerirakatsi behar diegun gure umeei... Gure us-tez bertatik egin behar dugu, oso-oso berta-tik! Geuk! Ez modu “konpartimentatuan”,konpartituan baino; denok, bakoitzakhartu behar dugu erantzukizuna, busti eginbehar dugu igerilekuan! Modu alaian, dis-frutatuz. Tarteka majisteritza eskoletara joannaiz gure esperientzia kontatzera, esatendiet: zein polita den esku artean duguna!Altxorra, esku artean: umeak. Baina, altxo-rra geuk eduki behar dugu. Batzuetan gal-detzen digute umeak berdinak ote direnlehen eta orain; erantzungo nuke ea berdi-nak ote garen, lehengo eta oraingo guraso-ak... Zer nahi dugu seme-alabentzat?Guretzat nahi duguna; zer egiten dugu gukegunerokotasunean, hori ari gatzaizkieseme-alabei eskaintzen. Ez dugu pentsatubehar gure seme-alabak izango direla libu-ruetan edo eskolan ordu batzuetan esangozaiena, izango dira denon artean ematendieguna. Hori denon esku dago. m

“Nahiz eta sufrimenduan bizi; ez Pa-lestinan, Kurdistanen, Euskal Herrian,Katalunian, ez dute irriekin bukatuko!”

[berbetan] [joxemariagirretxeporrotx]

32 UK UK33

“Gaur egungo egunak ere ez dira koloretakoak,

baina horren bila goaz, ari gara...”

“Hezkuntzak denon esku egon behardu, denon artean egin behar dugu,

lege hertsien gainetik...”

Nagusitzea eta euskal Disney-a

—Nagusitan non ikusten du Joxe MariAgirretxek bere burua? —Joxemarik asko eman zion Porrotxi beregaraian, baina aurrera ere egin du, etaPorrotxek ere asko eman dio Joxemariri.Joxemari-Porrotx, Porrotx-Joxemari, bataeta bestea zeintzuk diren bereizte... ez dabakarrik pintura, zapata, edo sudur kontua,barruan daramadan zerbait da; batzuetanez naiz pailazo sudur gorria janzten dudala-ko, beste batzuetan ez dut hori behar paila-zo izateko! Horregatik amesten dut etorkizu-na Porrotxekin batera; eta zahartzen naize-nean ere, bagoazela, zahar-etxez zahar-etxeirudikatzen dut neure burua, gure irria, ilu-

sioak eta ametsak partekatuz, haurrak aldebatera utzi gabe, inola ere!—Peter Pan sindromea diagnostikatu aldizute noiz edo noiz?—Peter Pan maitagarria da, baina guk eus-kal Disney-a nahi dugu! Izan gara Pa-lestinan, izan gara munduko hainbat tokitan,eta Disney panpinak ikusi ditugu guztietan.Gure lanean, datozen urteetan, aurten abia-tuko dugu BERRIArekin elkarlanean proiek-tua (lagunen kluba, hilabetekaria), bilatzeneta bilatuko duguna da, pailazoetatik at ere,euskaldunok gure baloreak eta gure norta-suna lantzeko gure pertsonaiak, gure errefe-renteak izateko mundua lantzea; gure

herrian lehendabizi, gure herritik mundurazabaltzeko, gero, konpartitzeko. Peter Panmaite dugu, baina maite ditugu: Tiritatxopediatra, Pupu eta Lorerekin batera osasu-naren gaia landuko duena; Largabista baso-zaina, Euskal Herriko naturaren sekretuakerakutsiko dizkiguna; MariKalanbre, zien-tziaren ezagutza emango digun neskatxabihurria; Martin Bertso, kultur transmisioalantzen lagunduko diguna; maite dugu Anepirata, boluntariotza, altruismoa zabaldukoduena Patakon piratarekin batera... Guretikeman behar dugu, kanpotik dauden gauzapolitetatik jasoz eta ikasiz, nola ez! GoraPeter Pan! Baina, GORA Euskal Herria!

[anderormaetxea]

34UK

[fotografia]

Erretratuak

Argazkiak: Ander Ormaetxea

Orain bost urte zaletu da Ander Ormaetxea algortarra argazkiak egitera. Egin duen azkenbidaiakoak ekarri dizkigu fotografia atal honetara, Perukoak, abuztukoak. Cuzco mendi

aldekoak dira batzuk, bertan dago Machu Pichu; Iquitosekoak beste batzuk, oihaningurukoak; eta haurrak, Flor de Pungan erretratatu zituen. Bere argazki gehiago topa

ditzakezu www.flickr.com/misfots gunean.

UK35

[fotografia] [anderormaetxea]

UK3736UK

[fotografia] [anderormaetxea]

UK3938UK

[fotografia]

40UK

[anderormaetxea]

UK41

[zinema]

Bigarren ekitaldia beteko du aurtenBilboko Zine Ikusezinaren “Filme Sozia-lak” Nazioarteko Jaialdiak. Hasiera eki-taldia irailaren 28an egingo dute etaamaierakoa urriaren 5ean; bata zein bes-tea Bilboko Alondegian. Aurtengo jaial-dirako 200dik gora film jaso dituzte 23herrialdetatik heldutakoak. Jasotakoguztietatik 65 lan aukeratu eta eskainikodituzte, 45 film laburrak dira eta 20film luzeak; eta %29 emakumezkoekeginak dira. Antolatzaileek diotenez,“Filme Sozialak” jaialdia larregitan iku-sezina den zineagaz hitzordua da; gizaeskubideak, genero berdintasuna, immi-grazioa, ekologia, garapen iraunkorra etaabarregaz konprometitua den gizartegaiak jorratzen dituen zineagaz zita.

Filmak hainbat lekutan eta egunetanemango dituzte, besteak beste: BilbokoAlde Zaharreko EHUren EsperientziaGelen egoitzan urriaren 1ean, CapitolZinemetan irailaren 29tik urriaren 4ra(17:00, 19:45 eta 22:30eko saioetan)eguneko film desberdinak eskainiko

Film Sozialak BilbonZine Ikusezinaren Nazioarteko Jaialdiairailaren 28tik urriaren 5era egingo da

Ekitaldiaren irudia. Infomazio gehiago: www.kcd-ongd.org/euskera-1/zinema-ikusezina

dituzte (sarrera: 3 euro), eta azkenik,Erandioko IEFPS Tartangan ere hainbatlan ikusteko aukera egongo da: hilaren27an Libra (4 min.; Espainia), Violeta (7min; Kolonbia), El orden de las cosas (20min.; Espainia), eta Diarios de otoño (30min.; Italia); irailaren 28an Lost (4 min.;Espainia/Somalia), On the line (12 min.;(Espainia/AEB, Mexiko); Rezagados (24

min.; Txile) eta Heroes no hacen falta alaspara volar (26 min.; Espainia); hilaren29an: Capicua (3 min.; Espainia) etaMiradas desveladas (52 min.; Espainia);hilaren 30ean: Los perjuicios de los prejui-cios (3 min.; Espainia), Cuando corres (5min.; Espainia/Maroko), La autoridad.(10 min.; Espainia) eta Vidas reinventa-das (40 min.; Espainia/Argentina);amaitzeko, urriaren 1ean El club de lossin techo (55 min.; Espainia/Brasil). m

42UK

«Erandioko Tartangan erehainbat film ikustekoaukera egongo da;

Capitol Zinemetan ere bai»

UK43

Berri gazi-gozoak BTX-en

[musika]

Gorka Urbizu. Informazio gehiago: www.berritxarrak.net

Berri Txarrak taldearen zaleek albiste ga-zi-gozoak jaso dituzte azken hileotan. Aldebatetik, sorrerako taldetik lotzen ziren bilagunetatik batek, Aitor Goikotxea bateriajotzaileak, taldea uzteko erabakia jakinara-zi zuen abuztuan. “Inoiz ez dut urte haue-tan bizitakoa, sentitutakoa ahaztuko, ezta1994. urteko uda hartan hau guztia haste-ko genituen arrazoiak ere. Musika, bizitzanarnas hartzeko behar dudan gauza da nire-tzat (...), goiz edo berandu bidean elkartopatuko dugu”, azaldu zuen. Dagoeneko,taldeak badauka bidea ibiltzen segitzekoordezko bateria jotzailea; DUT eta Kuraia

taldeetan jardundako Galder Izagirre.Bestalde, denak ez dira txarrak, eta o-

nen artean dago urrian urteotako 6 diskoaklaburbilduko dituen bilduma plazaratukoduela Lekunberriko taldeak. GOR diskoe-txearen asmoa izan da, “Berri Txarrakekgurean igaro dituen 10 urteotako lagin duinaizatea nahi dugu, taldearen oniritziarekinbeti ere. Taldeak berak zaleen inplikazioaezinbestekotzat jo du...”. Hala, Denak ez duBalio: singles 1997-2007 lanerako 15 kantuzaleen arteko aukeraketatik hautatuak izandira, eta beste bost bat deskatalogatuta edoaurkitzeko gaitz samar daudenak. m

Art+Sound hileroko kontzertu zikloaribarriro eutsiko dio Arte GaraikidekoEuskal Zentro-Museoak (Artium).Ekimenak ohikoak ez diren ibilbidekomertzialetatik urrun dabiltzan musikataldeak eta estiloak entzuteko aukeraeskaintzen du Gasteizen. Hurrengohitzordua (gainontzekoak zehaztu barikdaude oraindino) dagoeneko jakinarazidute: urriaren 1ean Vinila von Bismark(Kracovia taldeko abeslari ohia) abeslari,DJ, antzezle deigarriak oraingotaldeagaz, The LuckyDadosmadrildarrakaz batera eskainiko dukontzertua. Taldeak eta abeslariak urtehasieran batu zituzten euren bideak,horren fruitu da apirilean plazaratutakoThe Secret Carnival diskoa.

Informazio gehiago:www.artium.org

Nacho Reig eta Gorka Bilbaok eginduten Amerikanuak dokumentalerakomusika Gernikako eta BusturialdekoAudience taldeak egingo du. Elkon (Ne-vada, AEB) bizi diren euskaldun etor-kinen bizimoduaren gaineko dokumen-tala da Amerikanuak eta ETBk igorrikodu laster. Orain dela 10 urte jaiotakoAudience taldea Hannot Mintegiak (aho-tsa, gitarra, tronpeta), Gaizka Insunzak(ahotsa, gitarra eta pianoa), Ager Insun-zak (ahotsa, biolina, gitarra eta pianoa),Andoni Lauzirikak (baxua) eta Mikel Sa-garnak (bateria, perkusioa) osatzen dute.

Informazio gehiago:www.weareaudience.com

Audience >Amerikanuentzat

Urrian kaleratuko du talde nafarrak Denakez du balio: singles 1997-2007 bilduma

kontzertuak >Urria Artium-en

Bertsio digitalean bakarrikeditatu du GORargitaletxeak Aurtengogorakada 2.0 bilduma. Berewebgunean eta zenbaitdenda digitaletan (Itunes,Spotify, e.a.) eskura daiteke.Bizardunak, Lauroba,Memo, Vendetta, ElectricRiders, Mantisa, SalidaNula, The Sparteens eta121 d.b. taldeen kantuakbildu ditu aurten.

Aurtengo Gorakada 2.0Hainbaten arteanGOR

Azken 30 urteotan hainbattaldek interpretatutakoabestiak jotzen ditu (taldegrunge, hip hopero, heavymetal edo punk) TheSparteens taldeak, bainatwist estiloan. Hilabetebatzuetako etenaren osteantaula gainera itzuli dira etadisko batean grabatudituzte abesti ezagunak,Sllipepery Twist Orchestraklagunduta.

Grandes exitos del ayerThe SparteensGOR

Marcos Coll aho-soinujotzaile eta Adrian Costaahots eta gitarra jotzailegalizarren seigarren lana daIt’s Fiesta Time. Bluesjatorrizkoenetikmodernoeneraino egin dutefunk, soul, hip-hop etamusika latinoak kutsaturik.Charlie Musselwhite, AronBurton eta beste musikaribatzuekaz batera bizitakoesperientziaren emaitza da.

It’s fiesta time!Los Reyes del K.O.Gaztelupeko Hotsak

diskoak

[liburuak]

Umorea eta literaturaBilboko Barrea Umorezko LiteraturarenNazioarteko jardunaldiak hilaren 22tik 26ra

Informazio gehiago: www.larisadebilbao.com

Behintzat deigarritzat jo liteke orain de-la gutxi baltzez jantziarazitako hiririburu-an irailaren 22tik 26ra antolatuko denekimena: Umorezko Literaturaren etaUmore Grafikoaren Nazioarteko Astea.Juan Bas idazle bilbotarraren ekimenezjaio da ekitaldia eta Eusko Jaurlaritza,Bizkaiko Foru Aldundia, Bilboko Udala,BBK, El Correo egunkaria eta AranzazuHoteles ditu babesle. Europa mailakoumorezko literaturaren gaineko lehenen-go jaialdia ei denak helburu nagusi bi dituBas zuzendariaren arabera: bata, herritarandana erakartzen dituen literatura etakazetaritza genero horren kalitatea alda-rrikatzea, eta bestea, nazioarteko literatu-

ra ekitaldi bat izateko Bilbok duen gabe-zia betetzeko nahia. Antolatzaileen esane-tan, generoko idazle entzutetsuak batukoditu ekimenak, besteak beste: Tom Shar-pe idazle britaniarra (berak jasoko du eki-menerako propio sortutako BBK saria),Antonio Fraguas Forges marrazkilari ma-drildarra (omenaldia egingo diote eta LosForrenta años bere erakusketa primizianikusi ahalko da -diktadura frankistaren 40

«Forges marrazkilariarenLos Forrenta años

erakusketa Areatzan»

urteei egindako marrazki satiriko-politi-koz osatua-), Michel Houellebecq, MartinAmis, Fernando Marias, R. Reig, Fer-nando Iwasaki eta Kirmen Uribe. Azkeneuskal idazle horrez gainera, Iban Zalduaketa Fernando Aramburuk, besteak beste,parte hartu dute ekimenak kaleratukoduen umorezko literatur kontaketa labu-rren liburuxkan. Mahai-inguruak, hitzal-diak, idazleakaz topaketak, ipuin-kontala-riak, erakusketak, azoka e.a. prestatu di-tuzte, lau gunetan banatuko direnak: ArteEder Museoa, BBK Aretoa, EuskaldunaJauregia eta Areatza.

Halere, barre artean euskara gutxi.m

Fahrenheit 451Ray BradburyTxalaparta

liburuak

Playboy aldizkari ezaguneanatalka argitaratutakoarenbilduma euskaraz kaleratu duoraingoan Txalapartak.Liburuak erretzea ogibideduen suhiltzailearen istorioakontatuko digu; irakurtzeadebekatuta dago Montagenherrian, irakurtzeakpentsatzea baitakar.

Elkarri bidalitakoeskutitzetan euren kezkaketa buruhausteak erakutsikodizkigute Damaso etaGabino anaiek. Lehenengoaarrazional eta eszeptikoagertzen da munduarenaurrean; bigarrena ostera,sentikor eta ameslaria da etapasioz beteta du barrena.

Nor bere bideanJoan Mari IrigoienElkar

44UK

Garazi Bilbao > arraunlaria

“Amestu? Ez dakit nik... Badakizu: entrena-tzen jarraitu eta ahalik eta urrunen heltzea”

[kirola]

Herrira, etxera, heldu barritan egin genu-en berba Garazi Bilbao (Algorta, 1992)arraunlariagaz. Singapurren abuztuanegin diren Gazteen Joko Olinpikoetatikbueltan han bizitakoez, egitekoez eta ame-tsez jardun zuen 17 urteko algortarrak.

Hainbat kiroletan ahalegindu ostean,bat ere gustuko ez, eta 14 urtegaz, orain 3urte eskas, hasi zen arraunean herriko Al-gorta Arraun Taldean. Azkeneko urte biakAsturias aldean emon ditu, hango GoiMailako Kirolarientzako ErrendimenduZentroan arraunlari legez bere burua pres-tatzen. Kirol honetan hasi eta gutxirakonturatu zen “entrenatzeko aukerak, or-dutegiak e.a. egokiagoak zirela han, askozhobea zela, aukera ona zela... eta joateaerabaki nuen”. Orain ondo moldatzen de-la dio, baina “lehenengo egunak oso gogo-rrak izan ziren, orain baino askoz gaztea-goa nintzelako; baina orain oso ondokonpontzen naiz, gustura nabil”.

Gazteen I.go Joko Olinpikoetan partehartzeko aukera izan du, eta adierazi due-nez, “Oso ondo; kristoren... esperientzia

ikaragarria izan da! Leku guztietako jen-dea, eta kirol mota guztietakoak izan garahan. Nire kasuan, modalitate bitan lehia-tzeko aukera zegoen; bat skiff-a, pertsonabatekoa, eta bestea bi pertsonakoa. Nikskiff-ean bakarrik parte hartu dut”. Etasailkapen nagusian 10. postua lortu zuen.Azaldu duenez: “22 neskak parte hartu ge-nuen, 1.000 metroko tartea bete behar ge-

nuen, ohiko distantzia 2.000 m-koa da,baina Olinpiaden lehenengo aldia zenez,arau bereziak jarri dituzte”. Lortutakoemaitzagaz pozik lotu da, “han egon denmaila baino handiagorik ez dago inon, etalortutakoak entrenatzen jarraitzeko gogohandiagoa emon dit; postu hori hobetzeko”.Aurrera begira ametsetan pentsatzen hasizgero, zer bururatzen zaion galdetuta, bereerantzuna hau: “amestu? Ez dakit nik...badakizu: entrenatzen jarraitu, eta ahaliketa urrunen heltzea!”. m

UK45

Getxoko Udalak banatzen dituen Sasoi-Sasoian sariketan aurten Kirolari onena izendatu zuten

«(Singapurrekoa)Kristoren... esperientzia

ikaragarria izan da!»

[elkarrizketa]

Itxaso Gurrea > coach

“Kontua da beharrezko aldaketak egiteabizitzan, hobetzeko eta zoriontsu izateko”

46UK

Coaching metodoa modan dagoazken urteotan, eta antza, lortzendituen emaitza onei esker. ItxasoGurrea sopeloztarra Bide Anandaelkarteko kide da eta ikastaroasko gidatzen du, horietakoazkena izan da irailaren 18an eta19an, Bilbon. Coaching-a zer denazaldu digu.

—Motibazioa eta arrakasta ikastaroaegin duzue.—Coaching ikastaroa izan da, PNLProgramazio Neuro-Linguistikoa kode-az. Teoriaz hitz egin dugu PNL kodeaaplikatuz, eta benetako adibide bat eza-gutu dugu, teoria praktikara nola eroa-ten den ikusteko. Josef Ajram elitekokirolaria izan da adibidea. Arrakastalortzeko beharrezko aldaketak egitekotresnak eskaintzen dizkigu coachingmetodoak. —Hori da coaching?—Entrenamendua da coaching, etaentrenatzaileak coach garenok. Hainbatcoaching mota dago, guk erabiltzen duguPNL kode barria aplikatzen duena; JohnGrinderren ikaslea naiz, berak sortuzuen metodoa. Kode barriak adimena-ren inkontzientean eragiten du, bertaneragiten dira-eta benetako aldaketak.Kode barria da garun-teknologia bizi-tzan artez aplikatzea. Garunean funtzio-natzen duten zirkuituak bilatzen ditugu:gizakiari atxikita daude eta umetatikikasten dugu pertsona nagusiak imita-tuz; modelatzea esaten diogu. Horrela,arrakasta lortu duten pertsonak beha-tzen ditugu, gero imitatu ahal izateko.—Zein helburugaz?—Helburua da beharrezko aldaketakegitea gure bizitzan, hobetzeko eta

zoriontsu izateko. Bizitzan eta jendarte-an aldaketak gertatzen dira, eta arazoaksortzen zaizkigu aldaketei moldatzen ezgatzaizkienean. Bizitzak etapak ditu etaerronkak sortzen zaizkigu. Malguak ezbagara eta egoerak eskatu moduan jar-duten ez badugu, arazoak sortzen zaizki-gu, ez baikara garatzen aldaketakaz bate-ra; erronka arazo bihurtzen da. PNL

kodeak hitz horiek aldatzen ditu, arazoaerronka bihurtzen du.—Adibide praktikoak jartzen dituzue,oraingoan Josef Aram etorri da, zerga-tik bera?—Ultraman da, eliteko kirolaria; iron-man gainditzen duen froga da. Josefenbizitza filosofiaren arabera, garrantzi-tsuagoa da iraunkortasuna eta frogak

Bide Ananda hamar urte daroa coaching ikastaroak eskaintzen

amaitzea, lehiatzea baino. Arrakastalortu du, askotan, aipatu teknika horiekaplikatuz: modelatzea, sormen-adimena,lortu gura dituen helburuei begirakobarne elkarrizketa egokia, e.a. Plan batdiseinatzen du, jarrera egokia dauka etahorrela lortzen du helburua. Azken bate-an, hori egiten dugu coaching metodoan.—Horren emaitza onak lortzen dira?

—Ikasitakoa praktikan aplikatuz gerobai, hori da garrantzitsuena. Horregatikegiten ditugu proba praktikoak, bizitzanaplikatzean izango duen jarrera eta bizi-ko dituen sentimenduak proba ditzake-elako ikasleak. Teoria praktikara ezbaduzu eroaten, ez duzu emaitzarik lor-tuko. Nire maisuak dioenez, “esperien-tzia da gure irakaslea”. m

Eguzki egutegiak diñosku uda bagi-laren amaieran hasten dala, eguzki solsti-zio edo eguzki ganak irauten dauan lauurren, lau egunetako ziklo edo larunbata-ren erdian hain zuzen bere. Baina Frazeredo Caro Baroja moduko ikerlariek argituizan deuskuen lez, emoten dau Europakokultura zaharrean iretargi edo irergi egute-giagaz lotuta dagoan beste uda bat dagoa-la. Gure eskualdean gomuta daukienek di-ñoen moduan: “Santa Kurtzeti Santa Kur-tzera, siesta egiteko sasoi, kanpak dobla,trugoi solta eta amarra itxen dan sasoi”.

Ez da gauza barria erlijino katolikoaksuntsitu ezin izan dituan jaiei mozorroaedo, gurean esaten dan moduan museran-gea ipini izan deutsiela santuen bidez.Erromako enperadore Konstantino I.aHandia eta bere ama Santa Elenari zordeutsie maiatzaren 3ak eta irailaren 14akSanta Kurtze izena. Baina muserangearenazpiari adi para ezkero gure kulturarensustraietan aurkitzen dan Maiatzarenzikloagaz egingo dogu topo.

Beste egun baten egingo dogu berbagure jai egutegia ardaztuten daben 40 egu-neko iretargi zikloez. Egubarritik hasitahirugarren zikloari jagoko maiatz hasikerea,oraindino be loraila edo Andra Mariaren (ezdaigun nahastu Ama Birjinagaz) hila esatenjakona. Maiatzak, antxinatik europar kultu-ran, Naturaren bizitza eztanda sinbolizetandau. Maitasun eta emonkortasunagaz lotu-ta dago gure subkontzientean. Zeozergatikda ezkontzen hilabetea, ekintza horrek mai-tasun eta emonkortasunagaz zein loturadaukan frogatu barik egon arren oraindino.

Sasoi honetan gizakiak eskerrak emo-ten izan deutsoz ugalkortasun hori posi-ble egiten daben indarrei, eta horregazbatera, ugalkortasun horren fruituakarriskuan ipinten dabezan indarren kon-

tra egin dau erritu eta konjuruen bidez. Gurean, manikeoak ez diran erlijino

zahar guztietan legez, berbera da ugalkor-tasunaren miraria eta fruitua hausitekoarriskua dakarren indarra. Otsagabiakodantzariaren moduan, aurpegi biko izakibakarra. Landara ernetzen dauan naturaberak suntsitzen dau eta kaskagaragarra,hedoi edo trugonadaren bidez. JoseMiguel Barandiaranek argitu euskunmoduan, euskaldunok dana sortu etasuntsitzen dauan indar horreri Mari,Andra edo Dama deituten izan deutsegu.

Natura eta bere indarren pertsonifika-zino horrek sinbolo ezbardinak daukaz.Euren artean bat da gure eskualdeko zaha-rrek erabilten dabena, Trugoi. EuskalHerri osoan maiatzaren hiruan urtetendau Marik, hedoi, herensuge edo sierpebihurtuta bere kobazulotik: Aketegin,Aloñan, Murumendin, Jatan… Horreridinotsie gure zaharrek trugoi solta itxenda. Irailaren 14an barriro bueltetan dabere lurrazpiko egoitzara, trugoi amarra.

Sopelako Fraidemendin, Munarri

Sasoi horretan jasoten ditu gizakiaklurraren fruituak eta uztak. Garai honetandira arriskutsuen ekatx edo trugonadak.Eta eurengandik babesteko leku altuetaneragitako aldareetara iyeten ziran gure arba-soak trugoiaren aurkako konjuruak egite-ra: Inguru minguru intxaur hostoa liburu…hasten ziran gipuzkoar goierriko konju-ruak. Gurean trugoiaren aurkako erritu etakonjuruak egiteko aldare bi lotzen dira.Bata Sopelako Fraidemendin eta besteaBarrikako Ganen. Munarri esaten jakoSopelakoari eta Harri-urdin esaten deutsietestu zaharrek Barrikakoari. Konjuruenerritu honeri munarrietara jo deituten eut-sien antxina bai Jataben eta baita Gipuzkoanahi Nafarroako hainbat herritan. Errituabera herriaren mugak adierazoten dabezanmugarrietan egiten zan eta. Gure eskualde-an lokalizatuta dagozan aldare biak alkarikusteko moduan ipinita dagoz, eta bieta-tik ikusten da erritu beragaz lotuta dagoanJatako tontorrik txikerrena, Santa Kurtze.Kasualidadea ete? m

“Esperientzia da gure irakaslea, nirecoaching maisuak dioenez”

[ohidanlez]

47UK

Fredi Paia

Trugoiaren sasoia

48UK

Asko dira gure herrietan dauden tabernak eta jatetxeak. Gida honen bitartezhauen aukeraketa xumea aurkeztu gura dizugu aniztasuna alde batera utzibarik. Animatu, badaukazu non aukeratu eta.

[badaukazu non aukeratu]

UK49

[gaurkoaukera]

Portu ZaharraIlunabarra sentitzeko, non hobeto?

Aski ezaguna da Uribe Kostako txokoederrenetako batean dagoen Portu Zaha-rra taberna. Zuotako askok garagardofreskoa edango zenuten, eskaileretan ese-rita itsasoari begira, lagunartean kontu-kontari. Andeka Goirigolzarri, familia-koen laguntzagaz, orain zazpi urte hasizen taberna gobernatzen. Lekuaren xar-mak kanpotarren artean duen arrakasta-ren jabe badira ere, herrikoentzat beharegiten dutela argi daukate Portu Zaha-rreko lantaldekoek: “Ez dugu turismoanpentsatutako eskaintza diseinatu; ohiturakmantendu gura ditugu, ostalaritza barria-ren tendentziak kontuan hartuz”.

Jateko, pintxo aukera zabala eta ori-ginala daukate. Garaiari, urtaroari etaeskariari egokitzen saiatzen dira: “Betikopintxoak mantentzen ditugu, tortillakadibidez; besteak urtaroaren arabera alda-

tzen ditugu”. Arrakastatsuenen artean,arto edo gari opilez egindako zakutxoak:“Hala ere, duda barik, gildak dira gehieneskatzen direnak; lau edo bost ezberdinegiten ditugu eta zaila da tragoa eskatzeahorietako bat hartu barik”.

Edaria eta jatekoa inoiz falta ez direnosagaiak badira ere, giroa da itsas-ertzekotxokoaren sekretua: “Getxoko lekurikxarmangarrienetakoan gaude; gaineramusika, giroa eta tratua ahalik eta onenaizan dadin saiatzen gara. Jende gazteagara eta tabernari dinamikotasuna ema-ten diogu”. Herrikoak, nagusiak zein gaz-teak, batzen dira: “Hori garrantzitsua daguretzat; polita da herriko belaunaldiezberdinak alkarregaz ikustea”. Ilunabarrasentitzeko, non hobeto? m

Portu Zaharra 35, ALGORTATf. 94 460 20 33

Portu Zaharra tabernako lagunak

hobeto ezagutugura zaitugulako

Noiztik jasotzen duzu UK?Nork irakurtzen du etxean?Zein atal maite duzu gehien?Zer aldatuko zenuke?•••

GURE DEIA JASOKO DUZU

kuUK-ko lantaldea

ESKERRIK ASKOZURE ARRETAGATIK

[zure iragarkia hemen]

[zure iragarkia hemen]

[zure iragarkia hemen]

[zure iragarkia hemen]

[zure iragarkia hemen]

[zure iragarkia hemen]

[zure iragarkia hemen]

Zure taberna edo jatetxeahemen agertzea

gura baduzuipini geugaz harremanetan:

94 491 13 37publiuk@aldizkaria.biz

[zure iragarkia hemen]

[zure iragarkia hemen]

[zure iragarkia hemen]

[zure iragarkia hemen]

[zure iragarkia hemen]

[zure iragarkia hemen]

[zure iragarkia hemen]

UK51

[komikia][horoskopoa]

URAt

OTSOAt

ADARRAt

EGUZKIAt

HOSTOAt

AITZURRAt

GARIAt

LASTOAt

IRATZEAt

NEGUAt

HAZIAt

METAt

(A(Abenduak 21 urbenduak 21 urtarrilak 19)tarrilak 19)Zer, oporrak buruan oraindino?Guztioi gertatzen zaigu, bainalanean ganoraz hasteko unea da.Lasai egon, oraindik lotzen da-etahondartzarako egunik.

(A(Abuztuak 18 irailak 16)buztuak 18 irailak 16)Etxean hobekuntzak egiteko unea da,etxeko dekorazioa eta zabalkuntzarakoerabil ditzakezu datozen egunok, edozergatik ez? Etxez aldatzeko garai egokiaizan liteke.

(M(Marartxtxoak 21 apirilak 19)oak 21 apirilak 19)Eskolara itzuli, baina oraindinoohitu barik zabiltza, eta dagoenekoazterketak ipini dizkizute. Egia da, ezda bidezkoa, baina lasai, lasteriritsiko da zubiren bat.

(E(Ekainak 19 uztailak 18)kainak 19 uztailak 18)Beldur barik berba egitea gustukozenuke, baina urduriegi zaude gauzakondo azaltzeko. Zaindu sentimenduuholde hori, txorakeriak egitera eroanzaitzake eta.

(O(Otsailak 19 martsailak 19 martxtxoak 20)oak 20)Zuk irailerako utzi zenituen oporrak,zorionekoa zu! Lagun guztiakbeharrean, guztien inbidia zara. Baliaitzazu ondo azken egunak, lasterdator-eta udagoiena...

(U(Uztailak 19 abuztuak 17)ztailak 19 abuztuak 17)Bidaiakaz eta lanagaz lotutako gauzekgarrantzia hartuko dute, presta zaitezhara eta hona ibiltzeari ekiteko. Bainakontuz! Oinak lurrean eta burua argimantendu beharko zenituzke.

(A(Azarzaroak 16 abenduak 20)oak 16 abenduak 20)Goizegi hasi zara jertse lodiak eta berokiakateratzen. Dagoeneko urte akabukooporralditxoa ailegatzeko desiratzen ala?Oraindino falta da eta hobe duzu lasaihartzea, antsietatean itoko zara bestela.

(U(Urriak 17 azarrriak 17 azaroak 15)oak 15)Lagunagaz une goxoak bizitzeko irrikan,ez duzue lasai egoteko tarterikaurkitzen? Telefonoa etxean utzi, haregizue kanpin-denda eta desagertuasteburu batez, inori ezer esan barik.

(I(Irailak 17 urriak 16)railak 17 urriak 16)Udan agortu dituzu etxeko liburuak,danak irakurri dituzu. Liburutegira joanbeharko zenuke, han badago zeraukeratu, merke baino merkeagotopatuko duzu gainera.

(A(Apirilak 20 maiatzak 19)pirilak 20 maiatzak 19)Amamari bisitan joango zatzaizkio,baina parrandan dabilela esango dizuauzokideren batek, horrek bai martxa!Izan ere, urte asko eta sasoi ona ezdira kontrajarriak.

(U(Urrtarrilak 20 otsailak 18)tarrilak 20 otsailak 18)Uda amaituta zegoela uste zenuen,baina ezusteko handia hartuko duzuegunotan. Argi ibili, auzoetako jaiakere leku oso aproposa izan daitezke etajende barria ezagutzeko.

(M(Maiatzak 20 ekainak 18)aiatzak 20 ekainak 18)Zure une txarra garaituko duzu,baikortasunez beteta. Aldaketagarrantzitsuak gertatzen ari dira zurebizitzan eta izan ziur galdutakoarenbikoitza berreskuratuko duzula.

50UK

UK Uribe Kostako Aldizkaria 171 posta kutxa. 48991 Getxo uk@aldizkaria.biz tf. 94 491 13 37

HARPIDETZA > bete azpiko fitxa eta guri bidaliIzena.......................................... Deiturak..........................................................................

Kalea/zenb..................................................................... Herria.................................

e-mail.....................................................................................

Telefonoa..................................... Mugikorra........................................

Urtero o 20 euro o 30 euro o 50 euroo beste kopuru bat ............ euro

Kontu zenbakia (20 digito)

oooo oooo oo oooooooooo

aldizkaria etxean jaso gura baduzu

denborapasa LUMA aldizkariaren eskutik

52UK

Non egingo dute I.goEsaera ZaharrenTxapelketa irailaren25ean ?

> Aurrekoaren erantzuna: Mikel Cantalapiedra

> Irabazlea: Iker Beristain*

*deitu telefonoz: 94 491 13 37

Zein garraio dutegustuko albumekoargazkietako lagunek?• Motorra• Hegazkina• Bizikleta

> Aurrekoaren erantzuna: Astoa

> Irabazlea: Ez dago irabazlerik*

*deitu telefonoz: 94 491 13 37

ez horren gaztetxoak < bilatu eta irabazi > gaztetxoak

Bidali erantzuna eta zure izen-deiturak uk@aldizkaria.biz helbide elektronikora edo 94 491 13 37 telefonora deitu

La Gusanaliburudenda

Tellagorri plaza, AlgortaTf. 94 491 14 12

SARIASolaguren

txinatarraBilbao-Plentzia errepidea 18. km GETXO

Tf. : 94 430 61 77(Soilik etxera eramateko)

SARIA

[flashback]

ALGORTAKO TRAINERILLA, 1977Arriluzen ateratako argazkian hor ditugu Trainerillatan 2. San Inazio Bandera (gorria) irabazi zutenak. Gainera, argazkianduten kokapena trainerillaren berbera da, brankatik hasita (Felix) eta poparaino (Eduardo eta "Markitos"). 1976an jokatu zenlehen aldiz, Errenteriako Beraunek (Beraun auzo baten izena da) Bandera eskuratuz. 1978tik gaur arte Traineruen GetxokoBandera izaten da urtero, Algortako jaietan. Hauxe da Algortako arraunlarien historian irabazitako lehen bandera (ez bakarra,geroago etorri ziren beste batzuk). Horregatik, kontatu didatenez, gazteak izanik eta herriko jaietan mugilduta (batzukarrantzale jantzita daude) behar den bezala ospatu zuten etxean lortutako garaipena. m

Izenak: Fernando Vazquez "Pescadilla" (ordezkoa), Marcos Bretos "Markitos" (patroia), Eduardo Rodriguez "El Rubio" (entrenatzailea),Eduardo Barrenetxea "Txirlita", Jose Luis Albizu "Txori", Imanol Batis (GB), Luis Frontela “Catalan", Felix Rodriguez "Tabique".

LUIS FRONTELA "CATALAN"-EK UTZITAKO ARGAZKIA

Bittor Egurrola

UK53

54UK

[aitormenak]

“Txikitatik gustuko izan dut jendeari barre eragitea”

LABURREAN— EITBko Vaya semanita saioan ikusi dugu Lander Otaola (Bilbo, 1989) azken hilabeteotan. Gazteaizanagatik ez da atzera geratu eta hainbat filmetan ere parte hartu du: La maquina de pintar nubes, Zorion perfek-tua, Bon appetit, e.a. Udazkenetik aurrera, ordea, Kerman mintzalagun bila saioan antzeztuko du pertsonaia txikibat. Euskara ikasleak laguntzen ditu saio horrek. Baina Otaolak Uribe Kosta ere bisitatu du uda akabuan,Plentziako San Antolin jaietako playback lehiaketako epaile aritu baita. Zer izango ote da hurrena?

LANDER OTAOLA > aktorea

Testua: Zuberoa Iturburu Argazkia: Asier Mentxaka

Defini ezazu zeure burua berba bitan.Arraroa, baina ona.

Zein filmetan egingo zenuke protagonistaren papera?Man of the moon filman, pertsonaia oso berezia da, desberdina, ñabarduraizugarriak ditu, eta gainera, komikoa da; sekula ez dut ikusi horrelakobeste pertsonaiarik filmetan.

Txikitan zer izan gura zenuen?Pailazoa; gero aktore bilakatu da, baina txikitatik gustuko izan dutjendeari barre eragitea.

Badaukazu ohitura txarren bat?Izango ditut bai, baina orain ez datorkit bat ere burura.

Eta aitor dezakezun bizio bat?Oso gustuko dut jatea, eta denetarik.

Orain zarena izango ez bazina zertan gura zenuke jardun? Zergatik?Nire helburua beti izan da aktore izatea, ez nuke gura beste ezer izan.

Eguna ala gaua?Eguna, alaiagoa da, argia eta eguzkia gustuko ditut.

Zerk ematen dizu beldurra?Hegazkinek.

Zein da zure ametsetako bat?Aktore izatea zen, agian Goya saria irabaztea izan liteke, baina askoamestea da hori.

Errepikatuko zenukeen bidaiarik badago?Asko, Erromara, Euro Disneyra eta beste leku askotara.

Parrandarik politenak non?Bilboko Alde Zaharrean.

Euskal Herriko zure txoko kuttuna? Zergatik?Agian Plentzia, oso polita eta lasaia da, gustuko dut. m

[publizitatea]

UK55