Praktika onen programa,kalitatea

turismo sektorean

2009ko IRAILA

16. ZK. • 5.urte

6-7

Lekeitiotour: turismoan erreferente izan nahian

Etorkizuneko ideiak aldaketa garaian

Kalotek, energiaren indarra

aprobetxatuz

EIDER ALBIZU[ BASQUETOUR-EKO KALITATE ETA PRESTAKUNTZA ARDURADUNA ]

AURKIBIDEAEditoriala

Enpresak sortzen

Ikuspegia

Bertoko enpresak ezagutzen

Behatokia

Leihatila

0033

0044 -- 0055

0066 -- 0077

0088 -- 0099

1100 -- 1111

1122

HAZI aldizkaria

ARGITARATZAILEA:Azaro Fundazioa

LEGE GORDAILUA: BI-804-05

EGOITZA: Xemein Etorbidea 12,48270 MARKINA-XEMEIN

TELEFONOA: 94 616 91 72Faxa: 94 616 92 17

E-POSTA: azaro@leartik.comleartibai@leartibai.com

TESTUAK: HITZAARGAZKIAK:

GARBINE GARAGARTZALORE BENGOETXEAEIDER MUGARTEGI

DISEINUA ETA MAKETAZIOA: 11 BARRI

WEBGUNEAK:www.azarofundazioa.com

www.leartibai.com

Kalitate prozesuei buruz hitz egiten dugunean, denokdakigu, gutxi gorabehera, zertaz ari garen berbetan:

produktu on bat egitea, bezeroari zerbitzu ona ematea,eraginkorrak izatea gure lanean, denbora eta baliabideakondo aprobetxatzea… Azken batean, nahiz eta kalitatealortzeko metodologia asko egon, denak esaldi bakarreanlabur ditzakegu: gauzak egin bai, baina ondo baino hobetoeginda.

Garbigailuak fabrikatuz gero, nahikoa errez daukagu pro-duktuaren kalitatea ziurtatzea: Torlojua txarto dago? Berrizere fabrikara, eta ondo dagoen bat jarri. Eta horrela pro-duktuaren zati txiki guztiekin, puzzle erraldoia bete arte,gure produktua kaleratu arte. Kalitatearen bidea markatutadago, eta bidetik kanpo dagoenak ez dauka tokirik.

Baina zerbitzuei buruz ari garenean, kalitatea bermatzeaez da hain gauza sinplea. Are gehiago turismoari buruz hitzegiten dugunean. Zergatik? Batetik, zerbitzuaren produk-tua ukitu ezinezko produktua da askotan, sentsazio eta itxaropenez osatuta beste osagaien artean. Bestetik, gureaisialdian jasotzen dugun zerbitzuarekin askoz ere zorro-tzagoak izaten gara normalean; dena nahi izaten dugu onaeta azkarra izatea. Beraz, turismo arloan jasotako zerbitzuaondo baino hobeto egon behar da: batetik, ikusi eta ukituahal duguna (garbitasuna, antolakuntza, jatekoa, eta abar)eta bestetik, jasotzen ditugun sentsazioak (harreragilearenirribarrea, lokalaren giroa, eta abar).

‘Sicted’ programak eta praktika onen egitarauak turis-

EDITORIALABikaintasun zirimiria Lea-Artibain

BABESLEAK

mo sektoreari bikaintasunerako bidean laguntzen diote. Gi-daliburuan agertzen diren arau gutxi batzuk jarraituz, turis-mo enpresek zerbitzua hobetu eta bezeroak espero duenabete dezakete. Baina zer gertatzen da ostatua primerakoabada, jatetxea ezin hobea eta gure turistak ezin izan baduaparkatu? Seguruenik, jasotako bikaintasun guztia haizeakeramango du, eta giroa lainoz beteko da. Horregatik, pro-grama turismo helmuga osoan ezarri behar da, agente guz-tien artean, turistak jasoko duen esperientzia ahaztu ezinaizateko. ‘Sicted’ egitaraua helmugara zuzenduta dago, etabikaintasun zirimiriak toki eta erakunde guztiak busti beharditu.

Horretarako, guztiz beharrezkoa da erakundeen artekokoordinazioa. Eredu bat Lekeitio Tour elkartean dugu. Ha-mar enpresa eskualdeko turismo jasangarriaren alde etaerakunde publikoekin lan egiteko prest. Bertoko enpresakezagutzeko atalean ikus dezakegu Kurtxia Landetxea, Prak-tika Onen bidea hasita daukan esperientzia.

Bestalde, Behatokia atalean, maiatzaren 18an egindakoWOKA Euskadiren emaitzei buruz hitz egingo dugu. Hemenere zirimiria, ezagutzaren zirimiria edonon eta denon arteanlanduta. Hau bai metodologia gaur egongo egoerari aurreegiteko.

Azkenik, enpresa berriak ezagutzeko aukera izango dugu:Kalotek eta Kena Errotuluak.

Ea dena ondo baino hobeto doan. Pausuz pausu, eta zirimiriaz bustita.

Produktu hau Valora proiektuaren baitan egin da, proiektu horrenfinantzaziorako funtsen %50 EGIFek eman du (POPV 2007-2013)

KENA

04 2009ko IRAILA • 16. ZK. hazi

Azken urteak Elgoibarren eman ondoren, herri-

ra bueltatu berri da, Kareaga industrialdean ipini

du enpresa. Gaztetasuna, gogoa eta esperien-

tzia dira Arrateren ekarpena, eta eskualde mai-

lan errotulazioak daukan ikuspegia moderniza-

tzea, erronka.

Zazpi urteko esperientzia dauka Arratek,

horrek ematen duen ikuspegiarekin. Errotulazio

motarekin jendeak «betiko publizitatea betiko

furgonetan» identifikatzen du, baina hori baino

askoz gehiago da gaur egun. Izan ere, errotula-

zioak gauza asko eskaintzen ditu, asko garatu

baita. Esate baterako, dekorazioan sartzen ari

da, tabernetan, etxebizitzetan,… eraikinaren

aurrealdean zein barrukaldean. Merkaturatu di-

ren material berriak erabiliz (paper edota binilo

mota berriak), errotulazioak kanpoko zein barru-

ko dekoraziorako balio du, eta ez da enpresen

kontua soilik; edozein etxebizitza pribaturako

ere interesgarria izan daiteke. Beste alde bate-

tik, argi sistemak ere beste aurrerapauso bat

eman du, LED-ak deitzen diren sistemen bidez.

Kenari Arratek hutsunea ikusten zuen es-

kualdean errotulazio arloan. Elgoibarrera joaten

zitzaizkion markinarrak lan kontuekin, eta azke-

nean jaioterrian bertan enpresa sortzeko apus-

tua egin zuen. Arrateren arabera, eskualde ba-

koitzak bere errotulista dauka, eta zentzu horre-

tan, Lea-Artibai izango da bere esparrua,

hasiera batean behintzat. Errotulazio eskaintza-

ri dagokionez, eskualdean asko dago egiteko,

Arratek baieztatu duenez. «Gauza berriak sar-

tzea kosta egiten da, eta diruari asko begiratzen

zaio», adierazi du. Horretan dihardu berak, jen-

dea irudiak duen balioaz ohartarazten. Azken

batean, irudiak enpresaren izaera adierazten

du. Adibidez, errotulazioaren abantailak apro-

betxatzen badira, batetik bestera mugitzen den

ibilgailua erakusleiho mugikorra izan ahal da.

Helburu hori buruan, Kena errotuluak en-

presak Azaro Fundazioaren bultzadarekin bide-

ratu ditu lehen urratsak. «Ikusten da ez dagoela

mugimendu handirik. Denon ahotan dago krisia,

eta azken baten, lehenengo mozten diren gau-

zak horietxek dira», aurreratu du. Halere, hain-

bat beharretan errotulazio premia egoten da,

besteak beste, herri-lanetan, eraikuntzan, insti-

tuzioetan...

Gaztetasuna, gogoa eta esperientzia dira

Kenari Arrateren bereizgarri, baita inpresio digi-

talaren aukera zabala ere. «Inpresio digitalera-

ko dauzkadan makinek kalitate handia eskain-

tzen dute».

Errotulazioaren munduari leihoak zabalduzGaztetatik dabil Kenari Arrate errotulazioaren munduan. Markinarra izatez,jaioterrian ekin zion ogibideari.

[ ERROTULAZIOA - MARKINA-XEMEIN ]

Furgoneta bateko errotulazioa.

Etxe barruan, pareta apainduta.

Erakusleihoaren dekorazioa.

LED-en adibidea.

Eguzkiak sortutakoari forma emanezizaera guztiz berritzailea du: hamaika metro

karratu arteko eguzki plakak fabrikatzen dituz-

te. Bost xurgagailu batzen dituzte, eta eratzen

duten energiaren helburu nagusia ura berotzea

da. Tamaina horretan aritzen diren bakarrak

dira estatu mailan, eta Europa mailan beste bi

besterik ez daude, bata Austrian eta bestea

Alemanian.

Kaloteken produktu izarrak badu beste

berezitasun bat: eguzki indarraren xurgagai-

luak kanpoko baldintzei aurre egiteko bereziki

prestatuak daude, egurrezko egitura mikrola-

minatua daramate. Xurgagailu mota hori bere-

bizikoa da instalazio handietarako –besteak

beste, kiroldegiak, eskolak eta ospitaleak–,

baina etxebizitzetara ere bideratzen dute lana.

Eraikuntzak kontsumo handietarako prestatze-

az gain, irtenbide pertsonalizatuak ere eskain-

tzen dituzte, beraz.

Goi mailako kalitatea eta jasangarria

Kalotekek ekoizten dituen plakak Coverclim

enpresaren oinordekotza teknologikotik datoz.

Orduan ere, Gorka Gomez zen produktuarekin

buru-belarri lanean aritu zena, eta Coverclim-

ek produktu berritzaile honen erronkari ez eus-

tea erabaki zuenean, zituen aukerez jabetuta,

haren aldeko apustu egitea erabaki zuen.

Produktua goi mailakoa dela ziurtatzen

duten sariak jasoak ditu; besteak beste,

2007/2008ko Europako Enpresen Ingurumen

Sarietako akzesita lortu zuen, garapen iraun-

korrerako produktuen atalean.

Energia berriztagarrien filosofiari hertsiki

helduta, taulak egiteko egur mikrolaminatuaren

erabilerarekin, aluminioaren erabilera gutxitzen

dute. Horrek material hori lortzeko beharrezko

elektrizitatearen kontsumoa eta CO2 igorpenak

murriztea lortzen du. Gainera, erabilitako egu-

rra era jasangarrian ustiatzen diren basoetatik

eskuratzen dute. Beraz, energia garbia ahalik

eta bide garbienetatik lortzen dute.

Ikerketara lotuta eta zabaltze bidean

Kalotek, Euskal Herrian ez ezik, Katalunian,

Madrilen eta Andaluzian ere ari da lanean.

Portugalera zabaltzeko lehen pausoak eman

dituzte, eta Europara osotasunean sarrera iza-

teko Solar Key Mark ziurtagiria lortzeko bidean

daude.

Fabrikazioaz eta salmentaz gain, beste

esparru batzuk ere lantzen ditu Kalotekek.

Ikerketa ez dute alde batera uzten. Kadizko

unibertsitatearekin harremanetan, eguzki ener-

giaren aprobetxamendurako produktu eta era-

bilera berrien azterketan murgilduta daude.

Ikerketarekin duten lotura estuak energia

berriztagarrien puntan egotea ahalbideratzen

die. Merkatuaren errealitatea bistatik galdu

gabe, baina beti etorkizunera begira; energia

garbia zabaltzeko bidea hartzen ari den etorki-

zuna.

Berritzaile izatea beharrezko ezau-garria bihurtzen ari da gero etalehiakorragoa eta gordinagoa denmerkatuan aurrera egiteko.

Berritzaile eta ekintzaile izate hori nortasuna-

ren seinale bihurtu duen enpresa horietakoa

da Kalotek.

Kalotek martxan jartzen duen lehengaia

eguzki energia da . Merkatuan tartea egin eta

aurrera egiteko bidea, ordea, euren produk-

tuengan duten konfiantzak eta enpresa osa-

tzen duten bost kideen lanak markatzen dute.

Gorka Gomez da enpresaren norabidea

zuzentzearen arduraduna. Bera izan zen

Kaloteken sustatzaile nagusia. Eguzkiaren

bidez sortutako energiaz baliatzeko bideak

eskaintzen dituzte: tamaina handiko kaptadore

termikoak fabrikatzen dituzte, instalazio termi-

koa egiteko beharrezko elementu guztiak

komertzializatzen dituzte eta, gainera, energia

berriztagarrien alorrekoak diren fotovoltaikoa,

minieolikoa, biomasa galdarak edota mikrosor-

gailuak bezalako irtenbideak eskaintzen dituz-

te.

Estatu mailan bakarrak

Kalotek enpresan ekoizten den produktuak

Gorka Gomez (irudiaren ezkerrean) da enpresa zuzentzearen arduraduna.

05ENPRESAK SORTZEN

KALOTEK[ ETXEBARRIA ]

www.kalotek.es

Ze fasetan oinarritzen da?

Ondokoak dira faseak:

- Sentsibilizazioa. Basquetour eta EUSKA-

LITek, sektoreetako eta eskualdeetako el-

karteekin, turismo bulegoekin, garapen

agentziekin eta beste eragile batzuekin ba-

tera ekintza hau antolatuko dute, eta progra-

maren planteamendu orokorra ezagutzera

emango diete dagozkien kolektiboei.

- Prestakuntza. Enpresariek eta jomugako

eragileek urtero kudeaketari eta zerbitzuen

kalitateari buruzko prestakuntza saioak ja-

soko dituzte: enpresa turistiko bakoitzera

egokitutako Praktika Onen Eskuliburuen bi-

tartez, sektorean punta-puntakoak diren

prestakuntza ekintzak eginez (irisgarritasu-

na, berrikuntza...), eta abar.

- Laguntza Tekniko indibidualizatuak eta

kolektiboak: Enpresariek laguntzaileak

izango dituzte Praktika Onen eskuliburuak

ezartzeko; bisita indibidualizatuak jasoko di-

tuzte eta tailer kolektiboetan parte hartuko

dute.

- Ebaluaketa: Establezimendu batek meto-

dologian ezarritako hobekuntza eremuak

martxan jarri dituenean, balorazio bisita bat

pasako du. Ebaluatzaileak egiaztatuko du

ekintzak benetan egin direla, egoeraren

txosten bat egingo du eta bertan adieraziko

du establezimenduak Praktika Onekiko Kon-

promisoaren Diploma jasotzea merezi duen.

Zer helburu du programa honek?

Programa honek bi helburu nagusi dauzka:

- Turismoaren sektorea profesionalizatzea,

lehen aipatutako metodologiaren bitartez.

- Jomugaren kontzientzia sortzea; horretara-

ko, antolakuntza egiturak sortuko dira jomu-

gan bertan, bestalde, eskualde bateko en-

presari guztiek elkar ezagutu dezatela lortu

Praktika onen programan sartuta

daude eskualdeko hainbat turis-

mo eragile: turismoaren sekto-

rea pertsonalizatzea eta antolakuntza

egiturak sortzeko helburua du pro-

gramak

Zer da eta zertan datza Praktika Egokiak

edo Praktika Onak programa?

Programa honen helburua zera da: turismo

establezimenduen kudeaketa zorrotzagoa

izan dadila epe ertain-luzean. Batez ere es-

tablezimendu txikientzat dago pentsatuta.

Programa honek hobekuntza zabaldu nahi

du turismo sektoreko euskal erakunde guz-

tietara, edozein erakundek (txiki edo sinplea

izan arren) kudeaketa hobetu dezan (derri-

gorrez kalitatezko ziurtagiria lortu beharrik

gabe) eta, beraz, Kalitate Turistikoaren Siste-

mak eta Eusko Jaurlaritzako Turismo Sailbu-

ruordetzak egindako planteamenduarekin

bat egin dezan. Eusko Jaurlaritzako Turismo

Sailburuordetzak, Basquetour Turismoaren

Euskal Agentziarekin batera koordinatuta,

%100eko diru laguntza ematen du urte

anitzeko programa honentzat (lau urtera-

ko plana).

«IKARAGARRI HOBETZEN DAbarne antolakuntza eta bezeroari emandako zerbitzua»

EIDER ALBIZU[ BASQUETOUR-EKO KALITATE ETA PRESTAKUNTZAKO ARDURADUNA ]

06 2009ko IRAILA • 16. ZK. hazi

’’

Lehiakortasunean,ospean eta

establezimenduarekikoiritzi onean ere

irabazten da ’’

SentsibilizazioaProgramaren planteamendu orokorraazaldu (2 ordu).

PrestakuntzaOn line ikastaro batTaldeko 3 ikastaro (3 ordu bakoitza).

Laguntza teknikoindibidualizatu eta kolektiboak

3 bisita indibidualizatu (2-3 ordu bakoitza).3 tailer kolektibo (2-3 ordu bakoitza).

Ebaluaketa 1-2 orduko bisita

* 5-6 hilabeteko prosezua da.

07IKUSPEGIA

behar da, eta taldean lan eginarazi, horrela

bezeroari emandako arreta hobetzeko.

Nork parte hartu dezake?

Establezimendu guztiek, txikiak, ertainak

zein handiak izan, baina bereziki mikroen-

presei zuzenduta dago (oro har 2-6 langile

bitarteko establezimenduak). Programa ho-

netan turismoaren azpisektore ugarik parte

hartzen dute (landetxeak, pentsioak, hote-

lak, kanpinak, informazio turistikoa emateko

bulegoak, interpretazio zentroak, museoak,

jatetxeak, tabernak eta kafetegiak, turismo

gidak…)

Zer onura ekar diezaioke parte-hartzaile-

ari?

Programa honetan parte hartzen duten esta-

blezimendu gehienen iritziz, enpresa barru-

ko eraginari dagokionean, ikaragarri hobe-

tzen da barne antolakuntza eta bezeroari

emandako zerbitzua, eta enpresaz kanpoko

eraginari dagokionean ere hobekuntza han-

dia nabari da lehiakortasunean, ospean eta

establezimenduarekiko iritzi onean.

Nork ebaluatzen du?

Ebaluaketa Euskalit erakundeak homologa-

tutako ebaluatzaileek egiten dute, Basque-

tour antolakundeak estandarizatu eta ezarri-

tako irizpideei jarraituz. Establezimenduek

EUSKALITi eskatu

beharko diote eba-

luaketa, eta bisita

bat pasa urtero.

Bertan egiaztatuko

da establezimen-

duaren maila man-

tentzen dela, markatutako hobekuntza ekin-

tzak gauzatu direla eta hobetzen jarrai-

tzeko plan bat dagoela. Hori horrela

bada, establezimenduak ziurtagiria lortu-

ko du beste urtebeterako.

Nork ematen du ziurtagiria?

Ziurtagiria Eusko Jaurlaritzako Turismo Sail-

buruordetzak ematen du Estatuko Turismo

Idazkaritzarekin, Euskalit erakundearekin

eta jomugako antolakundeekin batera, Prak-

tika Onen Eskuliburua betetzeko egindako

ahalegina aitortzeko.

Ebaluaketak gainditu ondo-

ren (lehen zikloa 5-6 hilabe-

tekoa izan ohi da) eta emai-

tza onak lortuz gero, eskual-

dean ekitaldi bat antolatzen

da, non Kalitate Turistikoa-

rekiko Konpromisoaren Di-

ploma ematen baitzaie aha-

legina egin eta ebaluaketa

gainditu duten enpresariei.

Diploma hau Turismo sail-

buruordeak banatzen du,

alkate edo eskualdeko or-

dezkariekin batera.

Zer bilakaera izan du EAE

mailan?

Programa honek arrakasta handia izan du

Euskadin, 274 establezimenduk daukate Ka-

litate Turistikoarekiko Konpromisoaren Di-

ploma eta 8 jomugak parte hartu dute progra-

man (Bermeo, Gernika, Donostia, Goierri,

Zarautz, Debagoiena, Gasteiz eta Nekatur,

landetxe elkarte bezala).

Zeintzuk dira datu nabarmenenak?

Gipuzkoa da parte-hartzaile gehien dauzkan

lurraldea (154 establezimendu), eta atzetik

jarraitzen diote Bizkaiak (93) eta Arabak

(27). Partaide gehien biltzen dituen azpisek-

torea ostatuena da, barietate guztiak sartzen

direlarik (batez ere landetxeak, hotelak,

pentsioak, kanpinak eta aterpetxeak neurri

txikiagoan); talde honek parte-hartzaile guz-

tien %48 biltzen du. Jatetxe zerbitzuak in-

dartzen ari dira, %24 dira, eta talde horretan

sartzen dira jatetxeak, tabernak eta kafete-

giak. Turismo zerbitzuek kopuru osoaren

%11 biltzen dute (turismo gidak, informazio

turistikoa emateko bulegoak, interpretazio

zentroak) eta gainerako %17 hainbat azpi-

sektoreren artean banatzen da.

2009rako egin diren aurreikuspenen arabe-

ra, jomuga berriek parte hartuko dute pro-

graman, hala nola Lea-Artibaik, Urdaibaik,

Aiarak, Bidasoak, Debabarrenak, Tolosalde-

ak eta Arabar Errioxak eta, beraz, bikoiztu

egingo lirateke ziurtagiridun establezimen-

duak, 520raino. Baina ikusteko dago orain-

dik.

Eta estatuko datuekin konparatuz gero...

Estatu mailan, 3.340 establezimenduk lortu

dute Kalitate Turistikoarekiko Konpromisoa-

ren diploma, baina, oro har, estatuko iparral-

de osoan Hegoaldean

baino aurreratuago

gaude arlo honetan,

nahiz eta hegoaldean

turismoak aukera gehiago eskai-

ni. Bitxia, baina egia. Eusko Jaur-

laritzako Turismo Sailburuordetzak eta

Basquetour antolakundeak Kalitatearen

eta Bikaintasunaren aldeko apustua egin

nahi dugu, eta

ahalegina egingo

dugu helburu ho-

riek lortzeko.

Konpetentziaren lekuan elkarlana ikusten

dute, eta ikuspegi aldaketa horrek zabal-

tzen dizkien aukerez jabetuta daude es-

kualdeko enpresak. Elkarlanean oinarritu-

tako etorkizuna marrazteko lehen pausoa

hainbat motatako zerbitzuak eskaintzen di-

tuzten hamar enpresek eman dute, eta Le-

keitio Tour Lea-Artibaiko Turismo Elkartea

izeneko elkartea sortu. Bertan dira, Zubie-

ta, Metrokua eta Ansotegi hotelak, Akuiola,

Garro eta Kurtxia landetxeak, Suspergin-

tza elkartea, turismo aktiboa lantzen duen

Ur2000 enpresa, Villa Itsaso apartahotela

eta Leagi kanpina.

Eskualdeko turismoaren erreferentea

izatea da elkartearen asmoa. Turismo es-

kaintza antolatu, ordenatu eta bideratuta,

eskualdearen potentziala azaleratzea lortu

nahi dute. Izan ere, elkartearen izenean es-

kualdeko motor turistikoa den herriaren ize-

na eraman arren, eskualde osoaren ahal-

mena, baliabideak eta aukerak dira elkarte-

ak batzen dituena. Guztien indarrak

batuta, eta guztien artean bultzatutako eki-

menen bidez eskualdea ezagutzera eman

eta ezagutzeko moduko herriz osatuta da-

goela erakutsi nahi dute.

Kalitatea bermatuz

Turismo iraunkorra sustatzea eta garatzea

da elkartearen asmoa: eskualdeko ondare

kulturala eta naturala gordeko duen turis-

moa bultzatzea. Eskualdeko irudia kalita-

tezko turismoaren irudia izatea nahi dute.

Turismoaren praktika onak errotu nahi

dituzte eskualdean eta Leartibai Garapen

Agentziak antolatuko duen Praktika Onen

Programan parte hartzera animatzen dituz-

te elkarteko kide direnak eta eskualdeko tu-

rismo sektoreko beste enpresa guztiak ere.

Horretarako, ordea, elkartea sendo-

tzea da euren lehen helburua, eta ahalik

eta bazkide gehien erakarri nahi dituzte el-

karrekin sektorea norabide berean gidatze-

ko.

Etorkizunean parte hartuz

Erakunde publikoei aurkeztu diete elkar-

Eskualdearen aukerak bistaratzeko indarrak batuz

tea. Eskualdera bideratutako etorkizuneko

turismo politiketan parte hartzea da euren

nahietako bat, erakundeentzat balizko eta

beharrezko solaskide bihurtuz. Elkartea-

ren existentziak, eskualderako onuraga-

rriak izango diren promozioetan parte har-

tzeko eta indar gehiago duten proposamen

bateratuak egiteko ahalmena ematen die.

Eskualdeko sektore turistikoa bat egin-

da, eta haren etorkizuna guztien artean

landuta, ezagutzera ematea besterik ez

zaie gelditzen. Internetek eskaintzen dien

leihoa zabaltzea izango da horretarako bi-

deetako bat. Lekeitio Tour Lea-Artibaiko

Turismo Elkartea webgunea prestatzen ari

da; munduaren aurrean ikusgai bihurtze-

ko, mundu guztiari bertoko eskaintza aur-

kezteko eta bertoko enpresen balioa eza-

gutzera emateko.

Elkarteak eskualdeko motor turistikoaren izena daraman arren,

turismo alorreko eskualdeko enpresa guztiak batu nahi ditu.

Argazkian, Lekeitio.

LEKEITIO TOUR [ LEA-ARTIBAIKO TURISMO ELKARTEA - LEA-ARTIBAI ]

08 2009ko IRAILA • 16. ZK. hazi

Lea Ibilbideko gune bat Aulestin.

Bakoitza bere aldetik lan egitearen garaiak atzean gelditzen ari dira Lea-Artibain. Kontzeptu berritzaileak sortu dira sektore guztietan, eta turis-moa ez da salbuespena izan.

09BERTOKO ENPRESAK EZAGUTZEN

Kalitate turistikoarekiko konpromisoaren adibideItsasoa begi bistan eta mendiz inguraturik dago Kurtxia landetxea,

Ispasterko izen bereko auzoan, bezeroek, lasaitasunarekin batera,

parajeotatik nabarmentzen duten ezaugarria.

KURTXIA[ LANDETXEA - ISPASTER ]

Landetxetik goza daitekeen Arropaingo ikuspegia.

sun, informazio eta bezeroekiko tratu mai-

lan hutsunerik egon ez dadin. Eskuetan

edukitzea komeni dela diote, zer edo zer

gertatuz gero zelan jokatu jakiteko, baina

puntu gehiago ere hartzen ditu kontuan:

Larrialdiak: lokalizaziorako beharrezko in-

formazioa begibistan dago, eta berehala

eman ahal da. Era berean, solairu bakoitze-

an planoa dago, irteerak jakiteko, edozer

gertatuta ere.

Antolaketa: jarraipena egiteko

aukera (okupazio egunak,…) eta

baliabideen inbentarioa; jendeak

gela uzten duenean arreta zeri ja-

rri behar zaion ohartzen du.

Eguneroko lanaren plana: egu-

neroko zereginak zehazteko.

Gutxienez XVII. mendeko eraikina izatez,

Javier Foruria eta haren arrebek goitik be-

hera berritu zuten lehenengo, eta nekazal-

turismoen sarean ipini geroago, 2003an.

Ordutik hona sektore horrek izan duen bila-

kaeren eta erronken lekuko eta protagonis-

ta dira.

Praktika Onen eskuliburua dauka Kur-

txiak, kalitate mailaren ziurtagiria. Euskalit

erakundeak landa-turismoei begira De-

rioko nekazal eskolan ematen di-

tuen ikastaroetan jasotzen

da eskuliburu hori, orain

eskualdean egiteko aukera egongo bada

ere, eta urtero berritu beharra dago. Bes-

talde, begiraleek ziurtagirian egon daitez-

keen hutsuneak edo zuzendu beharreko-

ak kontrolatzen dituzte, aldiro-aldiro.

Labur esanda, eskuliburuan etxea zelan

eroan azaltzen da, zelan antolatu segurta-

Mantenimendua

Gela bakoitzerako informazio koadernoa: ja-

kin beharreko informazioa, hainbat hizkun-

tzatan.

Inguruei buruzko informazioa

Baldintza guztiak beteaz, kalitate turistikoa-

rekiko konpromisoaren zigilua lortzen da.

Javier Foruriak dioenez, landetxeen eskuli-

burua tresna baliogarria da beharra egiteko

orduan.

Orain urte batzuk nekazalturismoek zuten

gorakada eta azken urteko aldaketa ekono-

mikoak gorabehera, Kurtxia Madriletik eta

Kataluniatik inguruon edertasunaz eta lasai-

tasunaz gozatzera datozen asko eta asko-

ren jomuga da. Iaztik hona bezeroen kopu-

rua erdira jaitsita dagoen arren, udako ten-

gadak landetxea mantentzen laguntzen die.

“Uztailean kanpotar asko etortzen dira, le-

kua gorde barik, eta abuztuko bezeroak

nahikoa fidelak izaten dira”, adierazi du

Foruriak.

Euskaldunei begira, Iruñea eta Gasteiz-

ko lagun asko joaten dira asteburu pasa.

Itsasoa parez pare edukitzea estimatzen

dute batez ere barrualdetik datozenek.

Internet bidez egiten dira erreserba gehie-

nak, horretan ere ikusi da garapena. Bestal-

de, Nekaturren bitartez, EAEko nekazaltu-

rismoen sarean daude, eta TopRural-en bi-

tartez, estatu mailakoen sarean.

Sei gela eta aparteko bost ohe gehigarri

daude Kurtxian. Hamazortzi lagunentzako

lekua dago, hortaz. Okupazioa altxatzea da

Kurtxiakoen erronka.

kaera prozesu bat da. Gogotik lan egin behar dugu ziurtasun eza gobernatu eta etorkizu-

nari aurre egiteko, agertoki hipotetikoak planteatzeko eta eguneroko esperientzian kon-

trastatuko diren ereduak aplikatzeko. Argi utzi behar da, ordea, bi agertoki paralelori aurre

egin behar diegula. Alde batetik, bizitza-esparru guztietan pairatzen ari garen krisia, ziur-

tasunik bako garai honetako beste pasarte bat besterik ez dena. Eta bestetik, koiuntura-

tik harantzago doan eraldaketa premia, epe luzerako proposamenetan islatu eta zeharka-

koa izateko bokazioa duena. Gizarte bezala dugun helburua ez da krisia gainditzea,

etorkizuna irabaztea baizik. Horregatik, oraingo egoeraz baliatu

nahi izan dugu aspaldi abiatutako eraldaketa-prozesuari eus-

teko. Gogoeta egitean, oraingo krisi egoerak eragindako

estutasunari eta etorkizuneko ikuspuntuaz eraikitzeak

duen garrantziari begiratzen diegu aldi beretsuan.

Krisi-garaian baliabideak urriago bihurtzen

dira,eta orduantxe berrikuntza hobekuntza disrupti-

boa izateari utzi eta beharrizana bilakatzen da.

Berrikuntza behar dugu etorkizuna irabazteko.

Produktu berriak, zerbitzu berriak, prozesu berriak

behar ditugu, eta guztiaren gainetik, gure eraldaketa-

ren buru izango diren balore berriak behar ditugu,

maiatzaren 18an egindako WOKA Euskadi honek age-

rian utzi duen bezala. Posible al da EZ berritzea? Erantzuna

begien bistakoa da. Krisi bat baino gehiago ezagutu eta gainditu

dutenek ongi dakite oraingoak bezain gogorrak diren uneak baliatu ditzakegula eraldake-

ta bizkortzeko. Adostasuna sortzen da, eta modeloa aldatzeko beharrizana guztiek ikus-

ten dute. WOKA Euskadi ikuspegi hori areago sendotzeko aukera aparta izan da, eta

alderdi askotatik gertatu da hori, gainera. Arlo bakoitzeko pertsona adituek ongi dakite zer

gertatzen den beren jarduera-esparruaren barruan, baina ez dago denetarik ulertzen due-

nik, eta irtenbide

berritzaileak hibri-

daziotik sortzen

dira. Ingurune

berritzailea sortu

ahal izateko, berri-

kuntzan erreferente

bihurtzeko, konpar-

titu egin behar

dugu. Ezagutza,

erronkak, erantzu-

kizunak eta ikuspe-

gi desberdinak par-

tekatzen ikasi

behar dugu. Gure

etorkizuna guztion

egitekoa da.

BEHATOKIAn, orain arte, identi-fikatzen ditugun negozio aukeraberriak ezagutaraztera dedikatuizan gara. Oraingo honetan,«negozio ideia» baino gehiago,identifikatutako «etorkizunekoideiak» komunikatzera gatozki-zue.

Hartara, zenbaki honetan, maiatzaren

18an Lea-Artibai eskualdeko hain-

bat pertsona/eragilek egindako

hausnarketari dedikatu diogu,

etorkizunari begirako hobekun-

tzak identifikatu asmoz. WOKA

EUSKADI, Innobasque,

Berrikuntzaren Euskal

Agentziarekin dugun elkarlanaren

ildotik antolatu genuen. Eskualdeko

hainbat lagunek parte hartu zuten,

gaur egun bizi dugun krisi egoeraren ingu-

ruan euren ekarpenak egin eta iritziak

emanez.

Gure inguruan zer edo zer segurua baldin

bada, zera da: ia ezer ez dela segurua.

Beste era batera esanda: ziurtasun eza

da esku artean darabilgun ziurtasun ia

bakarra etorkizuna nolakoa izango den

hausnartzen dugunean. Aldaketa-garaian

bizi gara, bai, baina horrez gain, «garaien

aldaketa» handiaren lekuko eta protago-

nista bihurtu gara. Egin nahi duguna egi-

teko aukera historikoa da oraingo hau.

Zeintzuk dira oraingo egoerara ekarri gai-

tuzten arrazoiak? Ez dakigu ziur.

Interpretazioak ugariak dira, guztiak ain-

tzat hartzeko modukoak, eta, hein handi

batean, elkarren osagarriak. Erabil daitez-

keen ikuspuntu guztiak erabili ditugu ia-ia:

ekonomia, ekologia, tentsio sozial eta

demografikoak eta alderdi kulturalak,

sozialak eta antropologikoak, besteak

beste.

Agerian dagoen konplexutasuna bila-

10 2009ko IRAILA • 16. ZK. hazi

Berrikuntzatik etorkizunerantz

11BEHATOKIA

GILTZARRIZKO ERAGILEAK:ITUN PUBLIKO-PRIBATU-SOZIALA,

interes desberdinak katalizatuko dituen

estrategia bateratua garatzeko eremutzat.

HEZKUNTZA, baina ez soilik irakaskun-

tza-sistemari atxikia, baizik eta zeharkako

egituratzat eta gizarte berritzaile baten

giharra tonifikatzen duen taupadatzat har-

tuta.

KOMUNIKAZIO-ERAGILEAK, gizartea

eragin-eremu dutenak, eraldaketa ulertu,

lagundu eta errazten duen “estatu sozial”

berria sustatzeko asmoz. Ezagutza eta

konexio maila handiko ingurunea da,

komunikazio-sistemak baitira gizarte

berritzaile batek sortutako jakintza-pre-

mien araberako hedapen-bidea. Odola

zainetan zehar bezalaxe, pentsamenduak

komunikabide horietxetan barna ibili

behar du organismo osoa elikatu ahal iza-

teko.

Laburbilduz, Innobasquek jasotako 1.318 ekarpenen edukiak ondoko espa-

rru hauetan antolatu dira:

- Baloreen eraldaketa (gizarte jasangarria)

- Hezkuntza-ingurunea

- Administrazioak eta Gobernuak

- Enpresen lehiakortasuna

- Gizarte-ehuna eta komunikazioa

- Zientzia. Teknologia

Orain, gu guztion lana da, bakoitzak bere neurrian, esparru horietan modu

positiboan nola eragin eta nola hobetu pentsatzea eta erabakiak hartzea.

WOKAREN EMAITZAK:Guztira 1.318 proposamen batu ditu

Innobasquek (horietatik batzuk, Azaro

Fundazioak eta Leartibai Garapen

Agentziak antolatutako ekitaldian jasota-

koak dira). Informazio kopuru izugarri hau

sistematizatzean, ezkutuko logika bat,

elkarbanatutako sena aurkitu die krisiari

aurre egin eta eredu-aldaketa bideratzeko

proposatu diren ekintzabideei. Hauetxek

dira jarduketa-ildo honen gako nagusiak:

1. “ZUHURTZIA” ABIAPUNTUAN. Gizabanako

eta taldekako erantzukizun eta konpromi-

sotik begiratuta, seriotasuna eskatu da

oinarriak finkatzerakoan. (“Gure etorkizu-

na da jokoan dagoena, eta guztioi dagoki-

gu zeregin kontziente eta konprometitua

aurrera ateratzea”).

2. ANBIZIOA HELBURUAN: Gizartea eraldatu

eta etorkizuneko belaunaldien ongizatea

bermatuko duen eredu berri baterantz

eramatea.

3. KONPROMISOA EREDUA ALDATZEKO PROZE-

SUAN: Pertsonek eta erakundeek etorkizu-

nerako estrategia hau “blindatuta” geratu-

ko dela bermatu behar dute, egoera

koiunturalen arabera zalantzan jarri gabe.

Behar-beharrezkoa da konpromisoa hau

ezagutaraztea gizarte-akordio zabal baten

bidez, erakunde publikoak, eragile priba-

tuak eta gizarte osoa inplikatuz. Itun publi-

ko-pribatu-sozial handi bat.

4. BALOREAK ALDATZEKO PREMIA: aldaketa

kulturala edo axiologikoa. Aurrera atera

nahi den edozein irtenbide baloreen ere-

muan kokatuta dago. Hauxe da prozesu

honetatik ateratako ondorio nagusietakoa.

WOKA Euskadin parte hartu zutenek

oso argi ikusten dute gizartearen gainon-

tzeko eremuek (enpresariala, laborala,

politikoa, eta abar) oraingo egoeratik ate-

ratzeko irtenbiderantz joko dutela, baldin

eta egungoa ez bezalako kode axiologiko

edo baloratibo baten arabera jokatzen

badute.

Ondorioz, lehenik eta behin, derrigorrez

kotzat jotzen da sistema osora hedatuko

den kultur aldaketa bat. Geure esku dago

baloreak aldatzea.

5. JASANGARRITASUNA, zeharkako balore

gisa. Hauxe da proposamen guztiak mul-

tzotzat jota egituratu eta zentzua ematen

dien planteamendu nagusia. Gizartea

eraldatzeko edozein planteamenduk bere

gain hartu behar du garapen-ereduaren

aldaketa estrukturala jasangarritasunaren

mesedetan. Kasu honetan, jasangarrita-

suna, ohiko ingurumen-dimentsioa gaindi-

tu eta, besteak beste, alderdi soziala,

enpresariala, laborala eta politiko-institu-

zionala uztartzen dituen kontzeptutzat

ulertu behar da. Azken batean, hazkunde

ekonomikoaren eta hari lotutako prozesu

eta ekintzabideen aldaketa eskatzen da,

egun indarrean dauden joko-arauak

berrantolatuz jasangarritasunez eta gizar-

te erantzukizunez.

LEIHATILA

ENPRESEN SORRERA, FINKATZEETA JARRAIPENERAKO LAGUNTZAKXedea: enpresen finkatzerakolaguntzak: aholkularitza zerbitzuaketa inbertsioak. Eta familia enpresenjarraipenerako laguntzak.Epea: 2009/09/30.

LAN KONTRATUETARAKOLAGUNTZAKXedea: aldi baterako kontratuak,mugarik gabeko kontratuak eta aldibaterako kontratuak mugarik gabekokontratutan bihurtzeko laguntzak.Epea: 2009/09/30.

HOBEKI DIGITALAXedea: enpresetan Informazioareneta Komunikazioaren Teknologiakerabiliz digitalizazioa bultzatzeaEpea: 2009/10/15.

AFIXedea: inbertsioak egiteko finantzalaguntzak ematea.Epea: 2009/10/15.

ENPRESA BERRIKUNTZARAKOPLAN OROKORRA-BERRIKUNTZARAKOZERBITZUAKXedea: Bizkaiko Foru Aldundiakenpresa kudeaketa hobetzeko etaberrikuntza kultura enpresan susta-tzera bideratutako zerbitzuakeskaintzen ditu diruz lagunduta.Epea: 2009/10/15.

MIKROENPRESA DIGITALAXedea: ordenagailuak erostea,Internetera alta ematea eta hasiera-ko 6 hilabeteetako kuotak eta birus-kontrako softwarea diruz laguntzenditu.Epea: 2009/12/31.

FINANTZA EGOKITZAPENAETE ETA AUTONOMOENTZATXedea: bankuaren finantzaketa lor-tzeko laguntza, zirkulatzailearenbeharrizanak epe laburreko zorraberritu eta epe laburreko zorra epeertain eta luzerako zor gisa egokitze-ko laguntzak. Interes tasaren baldin-tzak aldekoak izanik.Epea: aurrekontua agortu arte.

ICO LINEAKXedea: interes tasaren baldintzakaldekoak eta amortizazio epe luzee-tako maileguak lortzea.Epea: kreditua agortu arte.

OHSAS 18001Xedea: OHSAS 18001 ziurtagirialortzeko edo berritzeko diru lagun-tzak.Epea: 2009/10/16.

DIRU LAGUNTZAK 4

94 616917294 6169088

Informazio gehiagorako DEITU:Esperanza 2013 proiektu estrategikoa

Azken hilabeteotan, Esperanza 2013 proiektuaren baitan egingoden Enpresa gunearen inguruko azterketan dihardugu. Besteakbeste, enpresa guneak bete beharreko baldintzak, izan behar dituenbaliabideak eta kokatuko diren enpresen beharrizanak identifikatudira. Horri begira, hainbat bisita egin dira Euskal Herri mailan ekin-tzailetasun eta enpresa haztegi eta guneen gestioan erreferentediren erakundeetara. CEIN, Lan Ekintza, CEDEMI, Fomento Donosti,Goieki… bezalako erakundeek kudeatzen dituzten Enpresa Guneen

gestio eredu eta azpiegitura funtziona-mendua ikusi eta Esperanza 2013 EnpresaGunearen funtzionamendua eta gestioanolakoa izan behar duen definitzenlaguntzeko aukera eman dute bisitahauek.