7. Ikasgaia - Arau Konbentzionalak, Nazioarteko Tratatua (I)

7/28/2019 7. Ikasgaia - Arau Konbentzionalak, Nazioarteko Tratatua (I)

http://slidepdf.com/reader/full/7-ikasgaia-arau-konbentzionalak-nazioarteko-tratatua-i 1/6

Arau Konbentzionalak, Nazioarteko Tratatua (I)

2012-2013

Nazioarteko Zuzenbide Publikoa II

45

Zazpigarren Ikasgaia

Zazpigarren ikasgai

honetan, Nazioarteko

tratatuak aztertuko

ditugu, arau

konbentzionalak izango

direlarik. Ikasgaian zehar, tratatuen

sorkuntza prozesua

izango dugu aztergai.



7. Ikasgaia

Zuzenbide Fakultatea, Donostia

azioarteko Zuzenbide Publikoa II

46




2012-2013


47

7. Ikasgaia: Arau Konbentzionalak,

Nazioarteko Tratatua (I)

7.1 Kontzeptua eta Oinarrizko edukiak.

Lehenik eta behin, Nazioarteko tratatua, nazioarteko araua da eta arauak sortzeko gida batzuk

ditugu. Nazioarteko tratatuak nola egiten diren jakiteko, bi tratatu ditugu, izen berekoak:

Zuzenbideari Buruzko Vienako Hitzarmenak, 1969koa bata eta 1986koa bestea. Izan ere, bi

hauen arteko desberdintasun bakarra subjektuetan datza. Lehenengoan, estatuak soilik

agertzen dira eta bigarrenean berriz, Erakundeak ere Subjektu bezala aurreikusten dira. horrek

ez du esan nahi, lehenagotik erakundeak tratatuak sinatu ezin zituztenik, baizik eta ohiturazkoazena tratatu batean jaso zela.

Bi tratatuak artikuluz-artikulu berdinak dira, baina bigarrenean Erakundeak barneratzen dira.

Tratatuaren definizioa, 2.1 artikuluan topatuko dugu. Barne ordenamenduan, Espainiako

801/1972 dekretuan topatuko dugu arauketa.

Oinarrizko edukiei dagokionez:

Subjektuak, esan bezala estatuak eta nazioarteko erakundeak dira. Arazoak estatuen

barne antolaketan topatuko genituzke. Izan ere, estatu federatuak eta antzekoakpaper desberdinak izan ditzakete Nazioarteko Zuzenbidean. Honen inguruan,

Nazioarteko Ordenamenduak ez zuen ezer esan 1969 urtea arte. Hitzarmenek ez dute

onartzen barne ordenamenduan egon daitezkeen lurraldeen eskumenak. Baina horrek

ez du esan nahi debekatuta daudenik, baizik eta hori estatu bakoitzaren esku egongo

litzateke. Beraz, Nazioarteko Ordenamenduak ez du onartzen, baina barne

ordenamenduak onartzen duen heinean, ez da arazorik egongo.

Tratatuak idatzizkoak izan behar dira, printzipioz (3 art.). Baina errealitatean, Vienako

hitzarmenak ez die balio juridikorik kentzen ahoz egindako akordioei, baina ez zaie

Vienako Ituna aplikagarri izango.

Instrumentu bakar eta konexoetan egitea. Tratatu bat, normalean bi aukera ditu

jasotzeko: testu bakar bat, estatuak sinatutakoa eta testuaren kopiak banatzea

estatuetan. Beste aukera bat, bi testu berdin egitea, hau da, bi testu original eta biak

sinatzea, estatu bakoitzak bera eramaten duelarik.

Bere izena edozein izan daiteke: hitzarmena, akordioa, paktua, tratatua … azken finean

guztiak tratatuak dira, bere ñabardurekin.

Nazioarteko arauen menpe egon beharko da. Askotan, nazioarteko ordenamenduan

bestelako testuak ere badaude, adibidez, kontratuak, zeinak naiz eta nazioen artean

egon, ez daude nazioarteko zuzenbideari lotuta.

Efektu juridikoak izan behar ditu, hau da, obligazio eta eskubideak jaso behar dira,



7. Ikasgaia



48

zuzenbidearen edukia egon behar du.

Nazioarteko tratatuak, sailkapen desberdinak izan daitezke:

Formaren arabera:

o Idatziak

o Idatzi gabeak.

Subjektuen arabera:

o Estatuen artekoak

o Nazioarteko erakundeen arteko edota Nazioarteko erakunde baten sortzea

helburu dutenak.

o Nazioarteko erakunde eta Estatuen artekoak (mistoak)

o 3. artikuluak aukera ematen du estatu bakoitzak, bere barne lurraldean

egiteko aukera ematea.

Subjektu kopuruaren arabera:

o Aldebiko tratatuak

o Alde anitzeko tratatuak

Orokorrak. Zenbat estatuei zabaltzen zaien araberako desberdintasuna

izango litzakete hau. Orokorren adibide bat izango litzateke itsas

zuzenbideko tratatuak.

Murritzak: adibidez, Europar Batasuneko Tratatuak.

Bi funtzio nagusi izango dituzte tratatuak. Alde batetik, Estatuen subiranotasuna murriztea,

beti ere ius cogens izaerako arauak errespetatuz. Bestalde, estatuen arteko elkarbizitza

baketsua bermatzea.

Faseei dagokionez:

Hasierako unea: hemen, hasierako testua egiten ari da, ez dagoelarik inolako

obligaziorik, estatuen lana, testua sortzea izango da eta testu hori behin betikoa

bilakatzea.

o Lehenik eta behin, Negoziaketa egongo da. Estatuak interes komun baten

bitartez negoziaketa hasiko da. Akordio batera iritsi beharko dira gero.

o Onartzea izango litzateke bigarren pausua, zeinaren bitartez negoziaketari

amaiera ematen zaio.

o Kautotzearen bitartez, testua behin betiko bihurtuko da, ezingo delarikmodifikatu, normalean sinatuz egiten delarik. Testua, originala bilakatuko da.

Orain arte, estatuek estatu negoziatzaile izena hartzen dute.

Bukaerako unea:

o Adostasuna : behin adostasuna eman duelarik, estatu kontratantea bilakatuko

da.

o Indarrean sartzea: gutxienez 35 estatuen arteko adostasuna eman beharko da

indarrean sartzeko tratatu aldeanitzetan. Normalean testuan beran

aurreikusiko da. Indarrean sartzen denean, estatuak estatu-kideak izatera

pasako dira.

o Depositoa edo gordailuaren papera, originala gordetzea izango da, eta kopiak




2012-2013


49

estatuei ematea. Horretaz gain, estatuen adostasunak jasoko ditu.

o Azkenik, tratatua argitaratu beharko da, modu konkretu batean.

Fede ona izango da beharrezkoa prozesu osoan. Esate baterako, negoziaketara

joateko, negoziatzera joan beharko dira estatuak eta ez, beste ezkutuko helbururik.

Estatuen Ordezkaritzari dagokionez, noren esku geratzen den jakiteako, Vienako Itunaren 7.

artikulua izango dugu. Hori aztertu aurretik, argi utzi behar da estatuaren ordezkaritza, barne

arazoa dela, Nazioarteko Zuzenbideak ez duelarik inolako araurik ezartzen, baizik eta itunak

irizpideak besterik ez dizkigu emango.

Orokorrean, normalean estatu buruak du ordezkaritza eta delegazioz Gobernu Burua eta

Kanpo Arazoetako Ministerioa.

7. artikuluak dionez, negoziaketa prozesuan bere burua aurkezteko boterea izan behar du. Hau

da, ulertuko da ordezkatzeko ahalmena duela botere konkretu batzuk biltzen baditu, botere

dokumentatuta biltzen dutenek, alegia. Gerta liteke, negoziaketa prozesu bat askotanerrepikatzea eta beraz, praktika bat sortzea. Kasu horretan ez litzateke beharrezkoa botereak

aurkeztea beti, baizik eta ulertuko da pertsona hori ordezkaria dela beti. Kasu horretan,

ordezkaritza tazituaz arituko ginateke. Edozein delarik eremua, aipatutako pertsonak dira

ordezkari. Enbaxadoreak ere izango dira ordezkari.

Arraroa baldin bada ere, gerta daiteke arazoak sortzea ordezkaritzarekin. Bi dira nagusia.

Lehena, aurkeztutako pertsona ordezkaritzarik ez edukitzea. Kasu horretan, ordezkaritzak ez

du efektu juridikorik sortuko, baizik eta gerora baliozkotuko litzateke. Esan beharra dago

ordezkaritza nulua izango dela hala eskatzen badute gainontzeko estatuak. Bestela,

baliozkotuko litzateke.

Aldi berean, murrizpen espezifikoak egon daitezke. Izan ere, gerta daiteke pertsona batek

ordezkaritzan murrizpenak edukitzea. Pertsona horren egintza nulua izango da soilik

gainontzekoak murrizpen horien berri bazuten. Kasu horretan gainontzeko estatuak fede

txarrez arituko litzateke.

Espainiar zuzenbidean, Negoziazioan Atzerri Ministroak izango da paper nagusia duena, beti

ere ministro kontseiluak baimenduta. Laguntza izan dezake, eztabaidan dagoen saileko

ministroaren eskutik.

Hiru aspektu azpimarratu behar ditugu tratatuen eraketari dagokionez:

Negoziaketaren inguruan, esan beharra dago publizitate debekua existitzen dela. Izan ere,

tratatu baten negoziaketa sekretua izango da. Ohiko bidea, bide diplomatikoa da. Honek, bere

eragina du bere barne ordenamenduan. Honen debekua bortxatuko balitz, santzio penalak

aurreikusiko dira.

Salbuespen bakar bat dago, Nazioarteko konferentziak, zeinak publikoak diren

Bigarrenik, esan beharra dago, negoziaketan ordezkariak atzerri ministroaren aginduak jarraitu

behar dutela. Jarraibideak jarraitzen ez badituzte, ondorioak egongo dira ordezkarientzat.



7. Ikasgaia



50

Azkenik, fede onaren printzipioarekiko errespetua izango genuke.

Tratatuaren testuaren onartzeari dagokionez, esan dezakegu bere definizioa honako hau dela:

tratatuaren garapenean parte hartu duten estatuek testuaren gaineko akordio espresioa

adierazteko burutzen duten ekintza.

Honen eraentza, 9. artikuluan topatuko genuke, Vienako hitzarmenean. Oro har, estatu edo

nazioarteko erakunde guztien adostasunarekin helduko da, baina praktikan aldebiko

tratatuetan eta alde anitz murriztuetan aplikatzen da soilik, alde anitzeko tratatuetan ia

ezinezkoa baita. Horregatik, tratatu mota horrentzat, parte-hartzaileak erabakiko dute zein

izango den beharrezko gehiengoa, normalean estatuen bi heren izango delarik.

Nazioarteko erakundeen baitan, organoko barne erregelamenduak galdatutako gehiengoz

egingo da.

Kautotzeari dagokionez, esan dugu elementu formala dela, ezer berririk ez diolarik gehitzen.

Egiten dena da testua blindatzea. Hau egin ondoren, gordailuari emango zaio beharrezkoa

balitz. Kautotze bideak Vienako hitzarmenaren 10. artikuluan daude aurreikusita.

Egiteko modua oso sinplea da. Normalean, negoziaketan parte hartu dutenek sinatzearekin

egingo da. Hemen aipatu beharrekoa da ad referendum sinatu daitekeela. Beraz, hori egiten

bada, gero estatuan erreferendum bidez onartu beharrekoa da.

Beste modu bat, errubrika izango litzateke, hau da, inizialak ezarriz.

Erakundeen kasuan, barne erregelamenduak jasotako bideak jarraituz egingo da. Kautotzea,

kautotze ebazpen baten bidez egingo da.

Hasierako fasean parte hartzen duten estatuko organoak, Espainiako kasuan honakoak izango

dira:

Gobernua:

o organo eskuduna da, Konstituzioaren 97 artikuluari jarraiki.

o Ministro Kontseiluak negoziazio faseari hasera emateko ardura izango du.

Estatu burua:

o Estatuaren ordezkaritza gorena du

o Konstituzioak eta legeak ezarritakoaren menpe jarduten du.

Autonomia Erkidegoak:

o Informazio Klausulak

o Negoziaketa-eskaera klausulak.

Gorte Orokorrak:

o Kontrol orokor bat gobernuaren negoziaketaren gainean.

o Kontrol zehatz bat tratatu jakin baten gainean.

Erreferenduma eta herri-ekimena.

o Nazioarteko gaietan debekatuta dago herri-ekimena (87.3 art)

o Garrantzi handiko gaietan ahalbidetzen da herri-ekimena (92. art)

Documents

7. Ikasgaia - Arau Konbentzionalak, Nazioarteko Tratatua (I)