2
1 2 3 4 Ulizar - ARESO PROBINTZIEN ABELBIDEA. Nafarroa eta Gipuzkoa lotzen dituen gurdibide zaharra da. Pagadi eta bes- telako basoetan barrena doana. CAÑADA DE LAS PROVINCIAS. Entre hayedos ire- mos por la cañada que unía Navarra con Gipuzkoa, también conocida como cañada de los toros. ULIZAR (868 m). Gailurrak Nafarroa eta Gipuzkoako panoramika ikusgarriak eskaintzen ditu, Aralar mendile- rroa ere parean izanik eta gertu Santa Kruzen hondarrak. ULIZAR. La cima (868 m) ofrece una amplia panorámi- ca de la sierra de Aralar y de Gipuzkoa. Cerca están las ruinas de la antigua ermita Santa Cruz. SANTA KRUZ BASELIZA. 1820an Ulizarren zegoen baseliza erori egin zen, eta Aresoko biztanleek bes- te bat eraiki zuten herritik gertuago. ERMITA SANTA CRUZ. En 1820 se derrumbó la an- tigua ermita del monte Ulizar y los aresoarras cons- truyeron una nueva algo más abajo. GARBILEKUA. Bukaeran, “zortzi aurpegi”-ko garbi- lekura iritsiko gara. 1915ean iraikita, bertan arropa nola garbitzen zuten imajinatu dezakegu. LAVADERO. Al final de la ruta nos acercaremos a un lavadero octogonal del año 1915 donde recordaremos la esforzada tarea de lavar la ropa en aguas tan frías. 1 2 4 1 4 3 Baselizaren ondarrak Ruinas de la ermita Mendi ibilbide honetan, aldapak igo eta jeitsi beharko ditugu, bainan ziur egon bertako paraje eta baso ikusgarriek merezi dutela. Egun argietan itsasoa ikus dezakegu. D: 7,7 Km - Zailtasuna: erreza – Zirkularra Es esta una ruta de montaña, en la que hay que subir cuestas y agotar las piernas, pero donde las vistas y los hayedos compensan los esfuerzos. En los dias claros podemos llegar a ver el mar. D: 7,7 Km - Dificultad: fácil - Circular AUKERAZKO IBILBIDEA. Ibilbidea luze geldit- zen bazaigu, txenda-bide eguzkitsu eta polit honek laburtzeko aukera emango digu. RUTA ALTERNATIVA. Si el camino se nos hace largo podemos acortar el recorrido por una agradable senda a media ladera de la montaña. Plazaola Naturbi- dearekin Lotura. Camino de unión con el Plazaola. AKELARREAK: Bailara ezkutatuenetan, bertako sinismen, edabe eta errituak 1600. urte ingururarte mantendu ziren, inkisizioak esku hartzea erabaki zuen arte. Areson Ulizarko leizea izan zen sorginen batzar eta akelarreetarako bilgunea. Bertan inskisizioak atzeman zi- tuen eta, hoietako asko, hil. “Sorginei” aurre egiteko, eta kristauak ez ziren antzineko sinesmenekin bukatzeko, Santa Kruzeko baseliza eraiki zuten, urteekin eta elurteen edo sorginen mendekuaren on- dorioz erori egin zena. Egun Ulizarrek panoramika eder bat eskeitzen digu, baseliza zaharraren ondarrak bertan daudelarik. AQUELARRES. En los valles más escondidos las creencias popula- res, sus pócimas y ritos, se mantuvieron hasta que la inquisición, allá por el año 1600 decidió intervenir. En Areso las sorgiñas (las brujas) se reunían para hacer sus aquelarres en una cueva en la cima del monte Ulizar. Allí las apresaron y a muchas ajusticiaron. Para acabar con sus antiguas creencias no cristianas construyeron la ermita de la Santa Cruz, que por el paso de los años y las nevadas, o por la venganza de las sorgiñas, se derrumbó. Probintzien abelbidea Cañada de las Provincias Areso (A-15) Iruña - Pamplona (A-15) Donostia - San Sebastián (A-15) Leitza

AKELARREAK: Bailara ezkutatuenetan, bertako sinismen, edabe...AUKERAZKO IBILBIDEA. Ibilbidea luze geldit-zen bazaigu, txenda-bide eguzkitsu eta polit honek laburtzeko aukera emango

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: AKELARREAK: Bailara ezkutatuenetan, bertako sinismen, edabe...AUKERAZKO IBILBIDEA. Ibilbidea luze geldit-zen bazaigu, txenda-bide eguzkitsu eta polit honek laburtzeko aukera emango

1

2

3

4

Ulizar - ARESO

PROBINTZIEN ABELBIDEA. Nafarroa eta Gipuzkoa lotzen dituen gurdibide zaharra da. Pagadi eta bes-telako basoetan barrena doana. CAÑADA DE LAS PROVINCIAS. Entre hayedos ire-mos por la cañada que unía Navarra con Gipuzkoa, también conocida como cañada de los toros.

ULIZAR (868 m). Gailurrak Nafarroa eta Gipuzkoako panoramika ikusgarriak eskaintzen ditu, Aralar mendile-rroa ere parean izanik eta gertu Santa Kruzen hondarrak.ULIZAR. La cima (868 m) ofrece una amplia panorámi-ca de la sierra de Aralar y de Gipuzkoa. Cerca están las ruinas de la antigua ermita Santa Cruz.

SANTA KRUZ BASELIZA. 1820an Ulizarren zegoen baseliza erori egin zen, eta Aresoko biztanleek bes-te bat eraiki zuten herritik gertuago.ERMITA SANTA CRUZ. En 1820 se derrumbó la an-tigua ermita del monte Ulizar y los aresoarras cons-truyeron una nueva algo más abajo.

GARBILEKUA. Bukaeran, “zortzi aurpegi”-ko garbi-lekura iritsiko gara. 1915ean iraikita, bertan arropa nola garbitzen zuten imajinatu dezakegu.LAVADERO. Al fi nal de la ruta nos acercaremos a un lavadero octogonal del año 1915 donde recordaremos la esforzada tarea de lavar la ropa en aguas tan frías.

1

2

4

1

4

3

Baselizaren ondarrakRuinas de la ermita

Mendi ibilbide honetan, aldapak igo eta jeitsi beharko ditugu, bainan ziur egon bertako paraje eta baso ikusgarriek merezi dutela. Egun argietan itsasoa ikus dezakegu. D: 7,7 Km - Zailtasuna: erreza – ZirkularraEs esta una ruta de montaña, en la que hay que subir cuestas y agotar las piernas, pero donde las vistas y los hayedos compensan los esfuerzos. En los dias claros podemos llegar a ver el mar. D: 7,7 Km - Difi cultad: fácil - Circular

AUKERAZKO IBILBIDEA. Ibilbidea luze geldit-zen bazaigu, txenda-bide eguzkitsu eta polit honek laburtzeko aukera emango digu.RUTA ALTERNATIVA. Si el camino se nos hace largo podemos acortar el recorrido por una agradable senda a media ladera de la montaña.

Plazaola Naturbi-dearekin Lotura.Camino de unión con el Plazaola.

AKELARREAK: Bailara ezkutatuenetan, bertako sinismen, edabe eta errituak 1600. urte ingururarte mantendu ziren, inkisizioak esku hartzea erabaki zuen arte. Areson Ulizarko leizea izan zen sorginen batzar eta akelarreetarako bilgunea. Bertan inskisizioak atzeman zi-tuen eta, hoietako asko, hil. “Sorginei” aurre egiteko, eta kristauak ez ziren antzineko sinesmenekin bukatzeko, Santa Kruzeko baseliza eraiki zuten, urteekin eta elurteen edo sorginen mendekuaren on-dorioz erori egin zena. Egun Ulizarrek panoramika eder bat eskeitzen digu, baseliza zaharraren ondarrak bertan daudelarik.AQUELARRES. En los valles más escondidos las creencias popula-res, sus pócimas y ritos, se mantuvieron hasta que la inquisición, allá por el año 1600 decidió intervenir. En Areso las sorgiñas (las brujas) se reunían para hacer sus aquelarres en una cueva en la cima del monte Ulizar. Allí las apresaron y a muchas ajusticiaron. Para acabar con sus antiguas creencias no cristianas construyeron la ermita de la Santa Cruz, que por el paso de los años y las nevadas, o por la venganza de las sorgiñas, se derrumbó.

Probintzien abelbideaCañada de las Provincias

Areso

(A-15) Iruña - Pamplona

(A-15) Donostia -

San Sebastián

(A-15) Leitza

Page 2: AKELARREAK: Bailara ezkutatuenetan, bertako sinismen, edabe...AUKERAZKO IBILBIDEA. Ibilbidea luze geldit-zen bazaigu, txenda-bide eguzkitsu eta polit honek laburtzeko aukera emango

Baserria eta etxekoandrea - El caserio y la etxekoandreEuskal Herriko landa eremuko bizitza baserriaren inguruan egin izan da beti. Izan ere baserria izaten da askotan bertan bizi den familiari izena ematen diona. Bertako lanen banaketa nahiko orekatua izan ohi zen, gizon eta emaku-meei dagokienez, etxekoandreak beti garrantzi berezi bat izanik. Horregatik euskal gizartea gizarte matriarkaltzat jo izan da beti.

Las mujeres se juntaban en los lavaderos, pequeñas construcciones a res-guardo de las inclemencias del tiempo, y es muy probable, que en estos parlamentos improvisados se decidiera el discurrir de la vida de los pueblos. El lavadero de Areso es una robusta construcción en la que es fácil imaginar las conversaciones que acompañaban a la dura tarea de lavar la ropa.

Emakumeak arropa garbilekuetan elkartzen ziren, eraikin txiki hau, askotan parlamentu txiki bilakatuz. Herriko erabakietako asko bertan mamitzen zirela-rik. Aresoko garbilekua zortzi aurpegiko eraikin sendo bat da, zeinean ez zaigu garai bateko eztabaida eta tertuliak irudikatzea zaila egingo.

La vida rural vasca gira en torno al baserri o caserío, que es el centro de la vida familiar. De hecho el nombre del caserío es el que da nombre a la familia que lo habita. El reparto de las tareas del campo en cuanto a géneros es bas-tante equitativo, y la importancia de la etxekoandre o señora de la casa es fun-damental, tanto en el ámbito privado como en el espiritual, de tal forma que siempre se ha considerado la sociedad vasca como una sociedad matriarcal.

Herria Localidad Izena / Nombre Tlf. Web

ARESO SASTIZAR 948 397500 casaruralsastizar.blogspot.com.es

628 665871

ARESO SASTINEA 948 610704

ARESO TROK ( CUERO ) 948 510524 [email protected]

653 747260

LANDETXE LOGELAK - CASA RURAL POR HABITACIONES

EKINTZAK eta ARTISAUAK - ACTIVIDADES y ARTESANOS

JATETXEAK - RESTAURANTES

1

2

3

4

INDIANOEN ETXEAK. Indianoak, Ameriketara joandako herritarrak ziren, sorterrira bueltzean, han egindako di-rutzarekin etxe ikusgarri eta aberatsak egin zituztenak.CASAS DE INDIANOS. Los indianos eran emigran-tes a América que cuando hacían fortuna regresa-ban a su tierra para construirse opulentas casas.

ASUNTZION ELIZA. XIX. mendeko eraikin neoklasi-ko hau herriko goiko partean kokatuta dago. Kan-pandorrea Domingo Nazabalek emana da.IGLESIA DE LA ASUNCIÓN. Situada en un alto es un edifi cio neoclásico del siglo XIX. El campanario fue una donación del indiano Domingo Nazabal.

UDALETXEA. 1924an eraikia, balkoi zabalak ditu, eta gai-lurrean herriko armarria dago. Beheko partea herriko plaza eta pilotalekura ematen duten arkuez jantzita dago.AYUNTAMIENTO. Fue construido en 1924. Tiene amplios balcones coronados con el escudo de Areso y un pórtico que da a la plaza del pueblo y al frontón.

ESKOLA. Domingo Nazabal eta Domingo Aranalde izan ziren indiano horietako bi. Herriko eskola egi-teko dirua jarri zutenak.ESCUELAS. Domingo Nazabal y Domingo Aranalde fueron dos de estos indianos de Areso que al volver donaron dine-ro para construir las escuelas del pueblo en estilo colonial.

ULIZARKO BASELIZA ELURRAK BOTA DU

LA ERMITA DE ULIZAR SE HA DERRUMBADO POR LAS NIEVES

BERRI BAT ERAIKI BEHARKO DUGUHABRÁ QUE CONSTRUIR UNA NUEVA

ADOS, BAINAN GERTUAGO ERAIKIKO DUGU AGUREAK

IGO AHAL IZATEKO.PERO ALGO MÁS ABAJO PARA

QUE PUEDA SUBIR LA AMATXO

ALTO DE ULIZARULIZARKO KASKOA

BASELIZA ZAHARRAREN ONDARRAKERMITA DERRUIDA

Areso betidanik muga herri bat izan da. 1794an tropek herria erre zuten. Bertako biztanleek herri osoa berreraiki behar izan zuten.Ubicado en la muga-frontera con Gipuzkoa, Areso fue quemado en 1794 por tropas francesas. Resurgió sobre la misma ladera, con su hermosa silueta rodeada de los mismos montes y pastizales.

MENDI MARTXA Lehenengo martxa 2008ko irailean egin zen, eta, handik aurrera, proba hau urteroko zita da ehundako mendizaleent-zat. Ibilbideak 23 km eta 1200m desnibela du, Aresoko mendietan barna. Martxa hau Nafarroako mendi ibilbideen zirkuituen barruan kokatzen da. www.mendinavarra.comMARCHA DE MONTAÑA. La primera marcha de montaña se organizó en septiembre de 2008 y, desde entonces, esta es una cita anual para cientos de montañeros y montañeras. Un recorrido de 23 kilómetros con un desnivel de 1.200 metros, por las montañas de Areso. Esta mar-cha de montaña está dentro de los circuitos de montaña de Navarra. Web: www.mendinavarra.com

AresoAraseko Mapa de Areso

ARESO

GORRITI

MENDI MARCHA ARESOMARCHA DE MONTAÑAPROBINTZIEN ABELBIDEACAÑADA DE LAS PROVINCIAS

PLAZAOLA NATUR BIDEAVIA VERDE PLAZAOLA

LEITZA

Establecimientos de ARESOko Establezimenduak

(A-15) Iruña - Pamplona

(A-15) Donostia - San Sebastián

DL NA 135-2017 / LG NA 135-2017