Embed Size (px)
Citation preview
BOLUNTARIOTZAREN EUSKAL KONTSEILUA
2003. urteko memoria
ETXEBIZITZA ETA GIZARTE GAIETAKO SAILA Gizarte Gaietako Sailburuordetza Gizarte Ongizateko Zuzendaritza
DEPARTAMENTO DE VIVIENDA Y ASUNTOS SOCIALES Viceconsejería de Asuntos Sociales Dirección de Bienestar Social
Vitoria-Gasteiz, 2004
1
Donostia-San Sebastián, 1 – 01010 VITORIA-GA EIZ ST Tef.: 945 01 64 08 – Fax: 945 01 93 11 –
2003.URTEKO MEMORIA Argitaraldia: 1.a, 2004ko urria Ale kopurua: 500 ale © Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioa
Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila Internet: www.euskadi.net / www.ej-gv.net Argitaratzailea: Eusko Jaurlaritzako Gizarte Ongizateko
Zuzendaritza Imprimaketa: Imprimategia eta Erreprografia Zentrua L.G.: VI – 487/04
2
Aurkibidea....................................................................................... 3
0. Aurkezpena.................................................................................. 5
1. Boluntariotzaren Euskal Kontseilua ............................................ 7
1.1.2003ko Boluntariotzaren Euskal Kontseiluko kideak ............................ 9
1.2.2003ko Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren bilerak ....................... 13
Seigarren Bilera (Gasteiz. 2003.III.28) ....................................... 15
Zazpigarren Bilera (Bilbo. 2003.X.22).......................................... 21
Zortzigarren Bilera (Donostia. 2003.XII.12) ................................ 25
2. Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren Lan Taldeak ................ 31
2.1. 2003ko Batzordeetako kideak......................................................... 33
2.2. Lan Talde Iraunkorra ..................................................................... 35
1. Bilera (2003.II.7).
2. Bilera (2003.XI.10).
2.3. Ikerketa Batzordea (2003.IV.11) ................................................... 41
2.4. Komunikatze eta Zabaltze Batzordea (2003.V.8)............................. 45
3. Boluntariotzaren Euskal Plana Martxan Jartzea....................... 47
3.1. Boluntariotzaren Euskal Behatokia .................................................. 49
3.2. Idazkaritza Teknikoa...................................................................... 55
4. Boluntariotzaren Nazioarteko Eguna (2003.XII.05) ................ 61
5. 2003. urtearen Laburpena ........................................................ 71
5.1. 2003ko Laburpenaren Koadroa....................................................... 73
5.2. 2003ko Boluntariotzaren Araugintza................................................ 75
5.3. Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren bileren ebaluazioa ................. 77
6. 2004. urterako aukerak............................................................. 83
7. Agiri interesgarriak ................................................................... 85
3
4
Aurkezpena 0.-
5
2003ko apirilaren 15ean Eusko Jaurlaritzak Boluntariotzaren I.
Euskal Plana onartzea boluntariotzaren gaian gure lurraldean
eman diren urrats handienetako bat izan da ekainaren 25eko
17/1998 Legea eta honen arau-garapenak atera zirenetik.
Boluntariotzaren Euskal Kontseiluarentzat, Plana bere baitan egin denez, Plana
onartzea, Legeak esleitzen dion “boluntariotzaren gaian, elkartze, aholkatze eta
kontsultarako organo” hori berretsi eta bermatzeaz gain, jarduteko ahalmenaren, adosteko
gaitasunaren, dinamismoaren eta eraginkortasun praktikoaren adierazgarria da.
“Boluntariotzaren Legea” dugu oraindik Kontseiluaren eta honi lotuta dauden eragileen
jarduerak biltzen duen testuinguru bizi eta gaur egungoa. Pixkanaka, jarduera berriek
indartu dute oinarri sendo hau, eta orobat beste tresna batzuek haren garapena erraztu
dute.
Memoria honek islatu nahi du era sintetiko baina albait adierazgarrien Boluntariotzaren
Euskal Kontseiluaren baitan egin den lana. Era honetan, edozein irakurlek 2003. urtean
egin diren ekintzen berri zehatza izango du.
Organo hau osatzen duten lagunek eta horretan laguntzen dutenek, 2001. Urtearen
bukaeratik, elkarlanerako dinamika, lan filosofia eta barne eta kanpo egitura landu dute
kontseiluaren inguruan, eta hauek giltzarriak izan dira euskal boluntariotzak markatutako
erronkak eta helburuak pixkanaka lortzeko orduan.
Haien laguntza eta lankidetza eskaini duten pertsona guztiei –kideak zein profesionalak
izan– eskerrak emateko garaia dugu hau; izan ere, haien lan eta ahaleginak Euskadiko
boluntariotza bultzatzen eta sustatzen lagundu du.
6
Boluntariotzaren Euskal Kontseilua 1.-
7
8
Boluntariotzaren Euskal Kontseiluko kideak1.1.-
9
Erakunde publikoak:
Euskal Jaurlaritza:
ERAKUNDEA AUKERATUTAKO ETA/EDO IZENDATUTAKO KIDEAK ERAKUNDEAN DUEN KARGUA BOLUNTARIOTZAREN EUSKAL
KONTSEILUAN DUEN KARGUA Gizarte Ongizatea Javier Madrazo Lavín Etxebizitza eta Gizarte Gaietako
sailburua Lehendakaria
Gizarte Ongizatea Angel Elías Ortega Gizarte Gaietako sailburuordea Idazkaria Ingurumena Iñaki Ezkurra Yurrebaso Ingurumen sailburuordea Kidea Babes Sibila Pilar Martínez Díez Barne sailburuordea Kidea Kultura eta Kirola Gurutz Larrañaga Kultura sailburuordea Kidea Hezkuntza Abel Ariznabarreta Zubero Hezkuntza sailburuordea Kidea Osasuna Rafael Cerdán Arandia Osasun sailburuordea Kidea
Foru Aldundiak:
ERAKUNDEA AUKERATUTAKO ETA/EDO IZENDATUTAKO KIDEAK ERAKUNDEAN DUEN KARGUA BOLUNTARIOTZAREN EUSKAL
KONTSEILUAN DUEN KARGUA Arabako Foru Aldundia Enrique Agirrezabal Otalora Gizarte Ongizateko Foru Diputatua Kidea Bizkaiko Foru Aldundia Iñigo Pombo Ortiz de Artiñano Gizartearte Zuzendari Nagusia
(Gizartekintza Saila) Kidea Gipuzkoako Foru Aldundia
Iker Usón González Mendetasun eta Babesgabetasun zuzendari nagusia Kidea
Udalak (EUDEL):
ERAKUNDEA AUKERATUTAKO ETA/EDO IZENDATUTAKO KIDEAK ERAKUNDEAN DUEN KARGUA BOLUNTARIOTZAREN EUSKAL
KONTSEILUAN DUEN KARGUA Muskizko udala Gualber Atxurra Pérez Muskizko alkatea Kidea Pasaiako udala Lore Suarez Linazisoro Pasaiako zinegotzia Kidea Guenesko Udala Juan Ramón Larrinaga Guenesko zinegotzia Kidea
Boluntariotzaren Erakundeak:
ERAKUNDEA AUKERATUTAKO ETA/EDO IZENDATUTAKO KIDEAK ERAKUNDEAN DUEN KARGUA
BOLUNTARIOTZAREN EUSKAL KONTSEILUAN
DUEN KARGUA AECC (Minbiaren Aurkako Espainiako Elkartea)
Nerea Erdoiza Urrutia Bizkaiko Boluntariotzaren koordinatzailea Vicepresidenta
ASPANOVAS (Euskal Onkologikoetako Umeen Gurasoen Elkartea)
Teresa Moreno Guerrero Aspanovas-eko lehendakaria Kidea
Banco de Alimentos de España Fundazioa
Enrique García Lapeña Bizkaiko Banco de Alimentos Fundazioaren lehendakaria
Kidea
CEAR (Euskadiko Iheslariari Laguntzeko Batzordea)
Fernando Zubizarreta Linaza Sentsibilizazioaren eta Boluntariotzaren koordinatzailea
Kidea
ADSIS Fundazioa (Gizarte Ekimeneko Zerbitzuen Elkartea)
Mª Rosario Alonso Salvador Gazteen eta Bolunt.en Programaren zuzendaria
Kidea
EDEX, Komunitateko Baliabideen Zentroa Miguel Angel Ortiz de Anda Edex-eko lehendakaria Kidea EDE Fundazioa José Mª Puyo del Hoyo Ede Fundazioaren zuzendaria Kidea Gorabide Tutoretza Fundazioa Loreto García López Boluntariotzaren koordinatzailea Kidea Bosko Taldea Federazioa (Hirugarren Munduko Gazteak / Salestarrak)
Nerea Díez García Idazkari teknikoa Kidea
SECOT (Lankidetza Teknikorako Espainiako Seniorrak)
Eugenio Zabala Urabayen SECOT Bizkaiaren ordezkaria Kidea
Gurutze Gorria Verónica Diestro Ara Bizkaiko Boluntariotzaren Lurralde zuzendaria
Kidea
Baskonia Fundazioa Juan José Seoane Osa Fundazioaren Patronatuaren idazkaria Kidea SEDIVI Elkartea (Perts. Bananduak, Alargunak, Dibortziatuak
Julián Hernández Santos Sedivi Elkarteko kidea Kidea
(*) Letra lodiz azaltzen dira 2003. urtean zehar aldatu diren Kontseiluko kideak.
10
Izendatze data Kultur eta Kirol sailburuordea – Imanol Agote
Kultur eta Kirol sailburuordea - Gurutz Larrañaga
2003.VII.22 (*)
Gipuzkoako Foru Aldundia –Ramón Jauregi
Gipuzkoako Foru Aldundia - José Luis Madrazo 2004.VI.22
Derioko Udala –Juan Manuel Atxutegi
Muskizko Udala – Gualber Atxurra
Ortuellako Udala –Israel Brull
Guenesko Udala – Juan Ramón Larrinaga
2003.XI.11
Arabako Gurutze Gorria – M. Goretti López de Ocariz
Honakoak ordezkatuta
Bizkaiko Gurutze Gorria –Verónica Diestro Ara 2003.II.7
(*) 2003ko uztailaren 24an, EHAAn, uztailaren 22ko 172/2003 Dekretua argitaratu zen, eta, Dekretu hark Kultura, Gaztedia eta Kirol sailburuordea izendatzen du.
11
12
2003ko Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren bilerak1.2.-
13
Boluntariotzaren Euskal Kontseilua hiru aldiz bildu zen
2003. urtean. A priori urte erabakigarria izango zela espero
zen arren, Eusko Jaurlaritzak Boluntariotzaren I. Euskal
Plana onartuko zuela-eta, urtearen aurreneko hilabeteetan
moteldu zen. Hauexek izan ziren moteltze horren
arrazoiak: batetik, maiatzaren 25eko Udal eta Batzar
Nagusietako hauteskundeak, eta bestetik, legebiltzarreko
eztabaida egiteke zegoenez, ikusteko zegoelako zer aldaketak jasango zituen oinarrizko
testuak.
Hauteskundeek, jakina, izen eta kargu berriak ekarri zituzten berekin. Horrenbestez,
aldaketak izan ziren ere Boluntariotzaren Euskal Kontseiluan parte hartzen zuten
erakundeen ordezkaritzan, bereziki udal eta foru aldundiei zegokienez. Eusko
Jaurlaritzaren ordezkaritzak, berriz, aldaketa gutxiago jasan zituen.
Bestalde, Boluntariotzaren Euskal Plana eztabaidatu gabe zegoen Eusko Legebiltzarrean,
eta azkenik, ekainaren 13an eztabaidatu zen, osoko bilkura monografikoa egin baitzen
Eusko Legebiltzarrean. Bilkura honetan plana eztabaidatu eta bozkatu zen eta oinarrizko
testua bere horretan onartu zen, oposizioko taldeek aurkeztutako ebazpen-proposamen
guztiak atzera bota baitziren.
Urrats hauek eman ondoren, urtearen azkeneko hilabeteetan, Kontseilua dinamizatu zen ia
jarraian egin ziren bi osoko bilkurari esker. Bi izan ziren bilkura hauen arrazoi nagusiak:
batetik, eztabaidatzeko kontu asko pilatzen ari ziren, eta bestetik, 2004. urterako kontu
asko jarri behar ziren martxan.
Bitartean, hiru Batzorde egin ziren gai garrantzitsuak eztabaidatzeko; esate baterako:
Boluntariotzaren Euskal Kontseiluko Erakundeen Ordezkaritza hautatzeko
sistemaren Dekretu Arautzailearen Zirriborroa (2003.11.10eko Lan Talde
Iraunkorra), 2004. urtean, besteak beste, Erakundeek Kontseiluan dituzten ordezkariak
berritzeko prozesua bideratu beharko duena.
14
BEKren 6. Bilera (Gazteiz. 2003.III.28)
15
Kontsulta egin ondoren, eta kontrako arrazoirik egon ez zenez, aho batez onartu zen
2002ko abenduaren 9an egin zen Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren 5. bileraren
Akta.
Halaber, bileran zeuden guztiek babestu zuten 2003ko otsailaren 7an egin zen Lan Talde
Iraunkorraren 1. bileraren Akta.
Atariko kontu hauen ostean, Kontseiluari ekin zitzaion. Bertan, hainbat gai heldu ziren,
idazpuru hauetan laburbildu ditugunak.
A.- Boluntariotzaren Euskal Kontseilua
2003. urteko lehenengo Osoko Bilkura honetan zehar, Kontseiluaren zenbait gairi
lehenbailehen heldu nahian, bi lan talde berri sortzea onartu zen, haien kideak ere
izendatuz. Hauexek izan ziren:
BATZORDEA ERAKUNDEA PERTSONA
Gorabide Tutoretza Fundazioa
Loreto García López
ADSIS Fundazioa
Txaro Alonso
EDEX, Baliabide Zentroa
Miguel Ángel Ortiz
EDE Fundazioa
José María Puyo
ERDU Agentzia
Juan Carlos Alonso (1)
Gipuzkoako Foru Aldundia
Ramón Jauregi Elizondo
Ikerketa Batzordea
Eusko Jaurlaritzako Gizarte Gaietako
Sailburuordetza Ángel Elías Ortega
16
BATZORDEA ERAKUNDEA PERTSONA
Gurutze Gorria
Verónica Diestro Ara
Bolunta Agentzia
Natxo Arnaiz (1)
Sedivi Elkartea
Julián Hernández
Arabako Foru Aldundia
Patxi Sandín Ramos
Komunikatze eta Zabaltze Batzordea
Eusko Jaurlaritzako Gizarte Gaietako Sailburuordetza Ángel Elías Ortega
(1) Pertsona hauek parte hartzen dute Kontseiluan BEKren funtzionamendua ezartzen duen Otsailaren 18ko 30/2003
Dekretuaren 6. artikuluari jarraiki. Aditu gisa aritzen dira, eta argibideak nahiz aholkuak ere ematen dituzte.
Hauxe izan zen gertaera nabarmenetako bat: Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren
funtzionamenduaren otsailaren 18ko 30/2003 Dekretua Gobernu Kontseiluak
onartu izanaren garrantzia eta gogobetetzea. Hau onartuta, arrakastaz eman zitzaion
amaiera 2002. urtean Arautegi hori egin behar zuen Batzordearen lanari.
Araudi honek 6 artikulutan jasotzen ditu Lehendakaritzari, Lehendakariordetzari eta
Kontseiluaren Idazkaritzari dagozkion ahalmenak, eta orobat Lan Taldeak osatzeari eta
bileren dinamikari buruzko kontuak eta Kontseiluarentzako beste zenbait agindu
(Boluntariotzaren Euskal Plana egitea eta Kontseiluko Erakundeetako ordezkariak
hautatzeko sistema finkatzea).
Bestalde, Suspergintza Elkartea, Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren 2002ko
Ekintzen Memoria egin behar duen erakundeak, egindako lanaren zirriborroa aurkeztu
zuen. Onarpena gehiago ez atzeratzeko, kideei bi asteko epea eman zitzaien memoria
aztertzeko eta beharrezkoak ziren zuzenketak proposatzeko. Hala eta guztiz ere, testuak
Kontseiluaren oniritzia jaso zuen eta orobat onartzeko konpromisoa, “non eta funtsezko
aldaketarik ez bazen”.
17
Azkenik, “Euskal Autonomia Erkidegoko gizarte-ekintzaren irabazi-asmorik
gabeko sektorea” txostenaren egoera aztertu zen. Lan honen arduradunek adierazi
zuten laster argitaratuko zela.
B.- Boluntariotza sustatzeko laguntzak
Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailak Kontseiluaren aurrean aurkeztu zituen
Boluntariotzaren laguntzak 2003. urterako. Kontsulta egin ondoren, eta kontrako arrazoirik
egon ez denez, aho batez onartu zen boluntariotza antolatua sustatzeko eta
laguntzeko neurriak arautzen dituen Ordenaren zirriborra eta orobat pertsona
Boluntarioen Aseguruak Finantzatzeko laguntzen Ordenaren zirriborroa.
C.- Boluntariotzaren Euskal Plana
Gizarte Gaietako sailburuorde Angel Elías jaunak adierazi zuen hiru Lurralde Historikoetan
diharduten ERDU, GIZALDE eta BOLUNTA erakundeekin izenpetzeko hitzarmen baten
zirriborroa idatzi dela. Hiru hitzarmenetako klausulak berdinak lirateke hiru agentzientzat,
baina hitzarmen bakoitzak eranskin desberdin bat izango luke, agentzien ezaugarriak eta
jarduera-eremuak kontuan hartuta.
Agentziak aztertzen ari dira hitzarmenok eta espero da laster lortuko dela bi alderdiak
gogobetetzen duen akordio bat.
Boluntariotzaren I. Euskal Planaren egoerari dagokionez, Kontseiluan adierazi zen
Plana zabaltzeko eta sozializatzeko faseari ekin zaiola, testua Kontseiluko kide guztiei eta
erakunde guztiei e-mail-ez bidaliz.
18
Eusko Jaurlaritzak egin beharreko izapideei dagokienez, berriz, jakinarazi zen zenbait
txosten falta direla (Kontrol Ekonomikoko Bulegoa eta Koordinazio Bulegoa) bi asteren
buruan Gobernu Kontseiluak Plana onartu ahal izateko.
Halaber, bilera honetan Boluntariotzaren Behatokiaren diseinurako egitasmoaren
egoeraren berri eman zen; izan ere, sailburuordearen hitzetan, hauxe izango da tresna
hau: “…errealitatearekiko loturarako elementu giltzarria da, Kontseiluari beharrezkoa den
informazio guztia eman ahal izateko…” Azken batean, kontua da informaziorako tresna bat
sortzea, Kontseiluak errealitatea ezagutzeko orain arte izan ohi dituen hutsune guztiak
betetzeko asmoa duena.
D.- Beste zenbait gai
Kontseilu honetan egokitzat jo zen Iraken izaten ari den gatazkari buruzko jarrera
azaltzea. Hortaz, “Boluntariotzaren Euskal Kontseiluak, Irakeko gerraren inguruan,
espresuki adierazi nahi du akta honetan argi eta garbi arbuiatzen duela gerra hori; hala,
aho betez adierazi nahi du “gerrari ez, ez gure izenean”.
Gurutze Gorriak, erakundea osatu zuten printzipioei jarraiki, ez zuen adierazpen hori
izenpetu.
19
20
BEKren 7. Bilera (Bilbo. 2003.X.22)
21
Kontseiluko bileran dauden guztiei ongietorria eman ondoren, erakundeek izendatutako
kide berriak aurkezten dira. Hala nola, Eusko Jaurlaritzako Kultura, Gazteria eta Kiroletako
sailburuorde Gurutz Larrañaga jauna, Imanol Agote Alberro jaunaren ordez.
Gipuzkoako Foru Aldundiaren izenean, Iker Usón González jauna dugu, Ramon Jauregi
Elizondo jaunaren ordez. Azkenik, EUDELen izenean eta Bizkaiko Lurralde Historikoa
ordezkatuz, Muskizko alkate Gualber Atxurra Pérez jauna dugu, Derioko alkate ohi
Juan Manuel Atxutegi jaunaren ordez.
Hauexek izan ziren Osoko bilkura honetan eztabaidatu ziren gai nagusiak: boluntariotzaren
laguntzak argitaratu direla kideei jakinaraztea, lehiaketa publikoa egin bitartean,
Boluntariotzaren I. Euskal Plana martxan jartzeaz arduratuko den erakundearen
aurkezpena eta 17/1998 Legearen eta Plan beraren aldaketa bat aurkeztearen ondorioz
sortutako arazoa.
Gero, kontsultatu ostean, aho batez onartu zen Boluntariotzaren Euskal
Kontseiluaren VI. Bileraren akta (2003.III.28).
A.- Boluntariotzaren Euskal Kontseilua
Halaber, Kontseiluaren bilera honetan jakinarazi zen Suspergintza
Elkarteak egin duen Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren 2002ko
Memoriaren 500 ale banatuko zirela. Memoria honen azkeneko bertsioa,
aurreko Osoko Bilkuran aurkeztu eta onartua, Ikerketa Batzordeak
gainbegiratu du, izan ere bi asteko epea eman zitzaien kideei iradokizunak
aurkezteko. Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusiak berak
inprimatu du memoria hau.
22
B.- Boluntariotza Sustatzeko Laguntzak
Kontseiluko kideei jakinarazi zitzaien Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailak
kudeatzen dituen bi diru-laguntza lerroen barne-tramitazioa bukatu zela eta Euskal Herriko
Agintaritzaren Aldizkarian argitaratu zirela:
Pertsona boluntarioen aseguruak finantzatzeko Laguntzen 2003/5/17
Ordenaren Ebazpena (EHAA 2003/7/3)
Boluntariotza sustatzeko eta laguntzeko neurriak arautzen dituen 2003/5/6
Ordenaren Ebazpena (EHAA 2003/5/14)
C.- Boluntariotzaren Euskal Plana
2003ko maiatzaren 8an egin zen Boluntariotzaren Euskal Planaren Zabaltze
Batzordearen akta aho batez onartu ostean, Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren
funtzionamenduari eta Boluntariotzaren I. Euskal Planaren ezarpenari lotutako zenbait
gai aurkeztu ziren., eta gai horiek Gizarte Gaietako Sailordetzak izatea espero duen
kanpoko babesei buruzkoak dira batez ere. Horiek horrela, Planaren jarraipena eta
kontrola egiteko aurreikusita dago “Idazkaritza Tekniko” bat kontratatzea, eta 2004an
dagokion lehiaketa publiko bidez hornidura eman artean, Novia Salcedo Fundazioari,
behin-behinean bada ere, eman zaio egiteko horren ardura.
Bilera horretan, Kontseiluko kideen aurrean Novia Salcedo Fundazioa aurkeztu zen,
Boluntariotzaren I. Euskal Plana martxan jartzeko eta dinamizatzeko ardura duen
eragile gisa.
Idazkaritza Teknikoaren beste zereginetako bat izango da Boluntariotzaren Euskal
Kontseiluaren Osoko Bilkurak eta bere Lan Taldeak prestatzea, garatzea eta
koordinatzea.
23
Gainera, Idazkaritza Teknikoaren funtsezko helburua zen Etxebizitza eta Gizarte
Gaietako Sailari laguntzea honek egin behar zituen ekintza guztietan.
Ildo horretatik, funtsezkoa izan da Agentziekin eta Boluntariotzaren Euskal
Behatokiaren diseinuan aritu den lan-taldearekin izandako harremana, Sailaren zereginak
etengabe hobetzeko sinergiak sortuz.
Hauxe izan da Kontseiluak aurre egin behar izan duen arazo garrantzitsuenetako bat:
oposizioko bi alderdi nagusiek Eusko Legebiltzarrean bi Ebazpen Proposamen
aurkeztean sortutakoa; bata, Boluntariotzaren I. Euskal Plana aldatzea eskatzen
zuena, eta bestea, berriz, Boluntariotzaren 17/1998 Legea aldatzeko Lege-
proposamena.
Boluntariotzaren Euskal Kontseiluak (erakundeak ordezkatzen dituzten kideak,
bereziki) beti argi izan du boluntariotzak edozein gatazka politikotik urrun egon behar
zuela, haren izaera altruista eta gizartea eraikitzen laguntzeko balioa direla eta.
Optika honetatik, eta egoera elkarrizketa eta adostasunaren bidez konpondu nahian,
hauxe erabaki zen: Kontseiluko erakundeek, beren izenean, elkarrizketak izango zituzten bi
alderdi politiko horiekin, eta bertan, argi utziko zuten zuzenean boluntariotzak eta honen
ordezkaritza-organoak edozein eztabaida politikotik kanpo egon behar duela. Horrez gain,
beste honako kontu hauek ere azalduko zituzten: Kontseiluko Erakundeen funtzioa
neutrala dela, Boluntariotzaren I. Euskal Planean jarraitutako prozesua demokratikoa izan
dela, eta batez ere, praktikoki argudiatzea proposatzen ari ziren lege-aldaketak ez zirela
beharrezkoak.
24
BEKren 8. Bilera (Donostia. 2003.XII.12)
25
2003ko azken Osoko Bilkura izan zen, eta bertan azaroaren eta abenduaren errepasoa
egin zen. Hauexek izan ziren, beraz, bilera horretan jorratu ziren gaiak: Idazkaritza
Teknikoaren lanaren hasiera, Boluntariotzaren Euskal Behatokia diseinatzeko proiektuaren
azkeneko txostenaren aurkezpena, Legearen testuak aldatzeko asmoa (data jarri zitzaion
Legebiltzarreko Bilkuren Egutegian) agertu zuten alderdiekin izandako bileren balorazioa
eta Legebiltzarreko Boluntariotzaren I. Euskal Plana.
Aurreko Kontseiluaren (2003.11.10) eta Lan Talde Iraunkorrak izandako bileraren
(2003.11.10) aktak irakurri eta onartu ondoren, bilera hasi zen.
A.- Boluntariotzaren Euskal Kontseilua
Boluntariotzaren Nazioarteko Eguna zela-eta, abenduaren 5ean, bi ekintza nagusi
egin ziren. Batetik, boluntariotzaren aldeko Adierazpen Instituzionala (“gutxieneko edukien
adierazpen” bat) sustatu zen, Euskal Autonomia Erkidegoko erakunde guztiek onartzeko
helburuarekin. Asmoa zen boluntarioen interesak lehentasuna izango zuen dokumentu bat
sortzea, edozein jarrera politiko edo ideologikoren gainetik.
Abenduaren 5eko bigarren ekintza prentsaurrekoa izan zen.
Bilboko Kale Nagusian Eusko Jaurlaritzak duen Ordezkaritzan
egin zen eta ondokoek parte hartu zuten: Kontseiluko
lehendakari Javier Madrazo Lavín jaunak, lehendakariorde
Nerea Erdoiza Urrutia andreak eta idazkari Angel Elías Ortega
jaunak. Bertan, Kontseiluak idatzitako Adierazpen Instituzionala irakurri zen, bai eta beste
informazio nahiz dokumentazio batzuk, hala nola, Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren
2002ko Memoria eta Boluntariotzaren Euskal Plana eratzeko prozesuaren azalpena, azken
dokumentu honen hainbat ale banatzeaz gain. Halaber, plana martxan jarri eta garatu
beharra berariaz azpimarratu zen –horretarako, urtero planifikatu eta ebaluatu beharko
da– eta Boluntariotzaren Euskal Behatokia sortzeko asmoa dagoela aipatu.
26
Bestalde, 2004ko Kontseiluaren lana indartu nahian, bi Lan Batzorde eratu ziren.
BATZORDEA ERAKUNDEA PERTSONA
EDEX, Baliabide Zentroa. Miguel Ángel Ortiz
SECOT. Lankidetza Teknikorako Espainiako Seniorrak. Eugenio Zabala SEDIVI Elkartea.
Julián Hernández
Gorabide Tutoretza Fundazioa. Loreto García
Eusko Jaurlaritzako Osasun Saila Rafael Cerdán
Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Kirol Saila Gurutz larrañaga
Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila. Ángel Elías
Zabaltze Batzordea
Bolunta Agentzia. Natxo Arnaiz (1)
(1) Pertsona hauek Kontseiluan parte hartzen dute BEKren funtzionamendua ezartzen duen Otsailaren 18ko 30/2003 Dekretuaren 6. artikuluari jarraiki. Aditu gisa aritzen dira, eta argibideak nahiz aholkuak ere ematen dituzte.
BATZORDEA ERAKUNDEA PERTSONA
CEAR. Euskadiko Iheslariari Laguntzeko Batzordea. Fernando Zubizarreta
AECC. Minbiziaren Aurkako Espainiako Elkartea. Nerea Erdoiza
EDE Fundazioa. José Puyo
BOSKO TALDEA FEDERAZIOA. Nerea Díez
GURUTZE GORRIA Verónica Diestro
ASPANOVAS. Teresa Moreno
BANCO DE ALIMENTOS Elkartea. Enrique García
Gipuzkoako Foru Aldundia. Iker Usón
Arabako Foru Aldundia. Patxi Sandín
Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Saila Juli Azkue
Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila Ángel Elías
Diru-laguntzen Batzordea
EUDEL
27
B.- Boluntariotza sustatzeko laguntzak
Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailak azken balorazio bat egin du 2003. urtean
deitu dituen bi diru-laguntza lerroen inguruan:
1. Boluntariotza Euskadin sustatzeko diru-laguntzak, boluntarioak dituzten irabazi-asmorik
gabeko erakundeekiko lankidetzaren bitartez, pertsona boluntarioen asegurua
finantzatzeko. 2003. urtea.
2003 GUZTIRA
ESKATU DUTEN ERAKUNDE KOPURUA 64
ESKATUTAKO KOPURUA 84.658 €
DIRUZ LAGUNDUTAKO ERAKUNDE KOPURUA 58
EMANDAKO ZENBATEKOA 38.597 €
DIRUZ LAGUNDUTAKO PERTSONA BOLUNTARIOEN KOPURUA 16.609 Boluntario
2. Gizarte gaietako arloan ekintzak egiteko Boluntariotza antolatua laguntzeko eta
sustatzeko neurriak. 2003. urtea.
2003 GUZTIRA
ESKATU DUTEN ERAKUNDE KOPURUA 41
ESKATUTAKO ZENBATEKOA 647.856 €
DIRUZ LAGUNDUTAKO ERAKUNDE KOPURUA 30
EMANDAKO ZENBATEKOA 150.072 €
AURREKONTUKO DIRU-DOTAZIOA 180.072 €
Eskatutako/emandako zenbatekoaren xehatzea:
Eskatutako Zenbatekoa Emandako Zenbatekoa
Mantentzea 229.492,28 € 33.540 €
Sustatzea 247.866,36 € 67.545 €
Prestakuntza 170.498,01 € 49.420 €
28
C.- Boluntariotzaren Euskal Plana. Partidu Popularrak Boluntariotzaren Legea aldatzeko Lege Proposamenari erantzuteko Lan
Talde Iraunkorrak idatzi zuen Txostena Osoko Bilkuran aurkeztu zen. Txosten honetan
banan-banan argudiatzen ziren aurkeztutako aldaketa-proposamenak gaitzesteko
arrazoiak, eta orobat Popularren eta Sozialisten Legebiltzar Taldeekin izandako bileren
berri ematen zen.
Bilera hauetatik zenbait alderdi dira azpimarratzekoak: Kontseiluaren izenean bileretara
joan ziren kideek Boluntariotzaren I. Euskal Plana sortzeko erakundeek egindako
lanaren berri emateko erakutsitako gogoa eta interesa eta orobat boluntariotzari loturiko
gai guztiak jarduera politikotik aldentzeko uste sendoa.
Alde biko bilera horietako esperientziaren ondoren, Kontseiluak erabaki zuen
Boluntariotzaren Euskal Kontseiluan komunikazioa, eskuragarritasuna eta
gardentasuna hobetu behar zirela. Horretarako, informazioa emango zaie interesa duten
talde guztiei eta haien iradokizunak eta ekarpenak jasoko dira, ez Kontseilua ezta Plana
ere gatazkarako aitzakia izan ez daitezen. Hala, Boluntariotzaren Euskal Kontseiluak
lerro hauek aprobetxatu nahi ditu bere esker ona erakusteko une zail haietan
Kontseiluaren izenean aritu ziren pertsona guztiei.
2003ko azken bilera honetan, Boluntariotzaren Euskal Behatokia Diseinatzeko
Proiektuaren Azkeneko Txostena aurkeztu zen. Behatokiaren funtsezko helburua da
Boluntariotzaren Euskal Kontseiluari eta Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailari
laguntzea Boluntariotzaren 17/1998 Legeak esleitzen dizkion ahalmen eta
zereginetan.
29
Hauexek dira eskaini behar dituen zerbitzu nagusiak: boluntariotzari loturiko ikerketak;
informazio eta dokumentazio zerbitzuen koordinazioa; elkarlanerako, hausnarketarako,
eztabaidarako eta esperientzien trukaketarako guneak kudeatzea; informazioaren
zuzeneko eskaintza.
Asmoa da Behatokia 2004. Urtean zehar lanean hastea, urte
honetan ofizialki sortu beharko baitzen Eusko Jaurlaritzaren
Dekretu baten bidez.
30
BEKren Lan Taldeak 2.-
31
Beste ikuspuntu batetik, Batzordeen lanaren garrantziak 2003an sustatu diren gai
nagusiak atal berezi batean biltzera animatzen gaitu.
Alde batetik, Lan Talde Iraunkorra Kontseiluaren lana arintzen duen Lan Batzordea da,
gero Osoko Bilkuran aztertuko diren gaiei helduz –eztabaidatzeko edo haiek onartzeko
soilik–.
Bestalde, Lan Talde edo Batzorde zehatzen abantaila da hainbat arazo modu arin eta
praktiko batean heldu daitezkeela. Izan ere, gai hauek askoz zailagoak izango ziren
Kontseiluan jorratzeko, egitura honen tamaina, dinamika eta bileren maiztasuna dela eta.
32
2003ko Batzordeetako Kideak 2.1.-
33
BATZORDEA ERAKUNDEA PERTSONA
Minbiziaren Aurkako Elkartea, Bizkaia Nerea Erdoiza
Iheslariari Laguntzeko Batzordea Fernando Zubizarreta
Gurutze Gorria Verónica Diestro
Baskonia Fundazioa Juan José Seoane
Gipuzkoako Foru Aldundia Ramón Jauregi (1)
Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailburuordetza Imanol Agote
EUDEL (Derioko Udala) Juan Manuel Atxutegi (2)
EUDEL (Muskizko Udala) Gualber Atxurra (2)
Lan Talde Iraunkorra
Eusko Jaurlaritzako Gizarte Gaietako Sailburuordetza Ángel Elías
(1) LTIren 1. Bilerara Ramon Jauregi jauna bertaratu zen eta 2.ean, haren ordez, Iker Usón jaunak parte hartu zuen.
(2) LTIren 1. Bilerara Derioko Alkate Juan Manuel Atxutegi jaunak parte hartu zuen eta 2.ean Gualber Atxurra jauna izan zen
EUDELen ordezkaria.
BATZORDEA ERAKUNDEA PERTSONA
Gorabide Tutoretza Fundazioa Loreto García López
ADSIS Fundazioa Txaro Alonso
EDEX, Baliabide Zentroa Miguel Ángel Ortiz
EDE Fundazioa José María Puyo
ERDU Agentzia Juan Carlos Alonso (3)
Gipuzkoako Foru Aldundia Ramón Jauregi Elizondo
Ikerketa Batzordea
Eusko Jaurlaritzako Gizarte Gaietako Sailburuordetza Ángel Elías Ortega
BATZORDEA ERAKUNDEA PERTSONA
Gurutze Gorria Verónica Diestro Ara
Bolunta Agentzia Natxo Arnaiz (3)
Sedivi Elkartea Julián Hernández
Arabako Foru Aldundia Patxi Sandín Ramos
Komunikatze eta Zabaltze Batzordea
Eusko Jaurlaritzako Gizarte Gaietako Sailburuordetza Ángel Elías Ortega
(3) Bi pertsona hauek Kontseiluan parte hartzen dute BEKren funtzionamendua ezartzen duen otsailaren 18ko 30/2003
Dekretuaren 6. artikuluari jarraiki. Aditu gisa aritzen dira, eta argibideak nahiz aholkuak ere ematen dituzte.
34
Lan Talde Iraunkorra 2.2.-
35
1. Bilera (2003.II.7)
Batzorde honen lehenengo bilera Gasteizen egin zen 2003ko otsailaren 7an. Bilerako
kideei ongietorria eman ondoren, jakinarazi zitzaien Bizkaiko Gurutze Gorriko Verónica
Diestro Ara-k ordezkatu duela Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren kide gisa Arabako
Gurutze Gorriko M. Goretti López de Ocáriz. Ordezkapen hau Euskadiko Gurutze Gorriko
Idazkariak sinatutako agiri baten bidez egiaztatu zen eta egun hartatik bete zen.
Batzorde honetan jorratu ziren gaiak 2003ko martxoaren 28an Gasteizen egin zen Osoko
Bilkuran aurkeztu ziren. Beraz, bilera horri dagokion memoria honen atalean ematen da
haien berri.
Nabarmentzekoa da gai-zerrendan “Boluntariotzari buruzko
informazioa Prestige-ren hondamendia dela eta” izenburuaren
azpian azaldu zen puntua. Kontu hau gai-zerrendan sartu eta
batzordean eztabaidatu zen arazo hau boluntarioen jarduerari
oso lotuta dagoelako.
Eusko Jaurlaritzako sailburuorde Pilar Martínez andreak Eusko Jaurlaritzak garatu zituen
jarduera-mailen berri eman zuen, besteak beste boluntariotzari dagokiona.
Halako gai zail batean Barne Sailburuordetzari sostengua adierazi ondoren eta
egindako kudeaketa bikaina onartuz, prentsa-ohar bat idaztea bat onartu zen, iritzi
publikoa baretzeko eta partikularrek beren kontura hondartzak garbitzera joatea
saihesteko.
36
Prentsa – Oharra:
“Prestige” ontziaren isuriei aurre egiteko borondatea erakutsi duten pertsona boluntario guztientzako esker ona.
BOLUNTARIOTZAREN EUSKAL KONTSEILUAK BEGI ONEZ IKUSTEN DU EUSKADIN
“PRESTIGE” ONTZIAREN JARRAIPENA EGITEKO BATZORDEAREN JARDUERA-PROTOKOLOA.
Boluntariotzaren Euskal Kontseiluko Lan Talde Iraunkorrak, atzo, otsailaK 7, ostirala, Euskadin “Prestige” ontziaren jarraipena egiteko Erakunde arteko Batzordeak diseinatutako jarduera-protokoloaren azterketa zehatza egin zuen. Hartara, ondorengo balorazioa zabaldu nahi du protokolo horri buruz:
Lan Talde honek –Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza eta Gizarte Gaietako eta Kultura Sailek, Foru Aldundiek, Eudel-ek, Baskonia Fundazioak, Gurutze Gorriak, CEAR-ek eta Minbiziaren Aurkako
Elkarteak osatuta– begi onez ikusi du hondartzak, harkaitzak, senaiak eta beharrezkoa duten barneko guneak garbitzeko diseinatu den jarduera-protokoloa.
“Prestige” ontziaren jarraipena egiteko Erakunde arteko Batzordeak hartutako neurrien arabera, lau jarduera-maila ezarri dira. Dena den, Boluntariotzaren Euskal Kontseiluak onartzen du pertsona boluntarioek osatutako dispositibo bat martxan jartzea protokoloaren azken faseari dagokiola, beti ere euskal kostaldearen egoerak hala eskatzen badu.
Boluntarioen dispositibo bat martxan jarri aurreko faseak kontuan harturik –hau da, aurrena Aldundietako garbiketa enpresetako profesionalek lan egin behar dutela, gero aldundietako basozainek eta azkenik udaletako garbiketa-taldeek– Boluntariotzaren Euskal Kontseiluko Lan Talde Iraunkorrak uste du orain arte mobilizatu diren giza baliabide eta baliabide teknikoak –Euskadin “Prestige” ontziaren jarraipena egiteko Batzordeak sortutako Lurreko Mahaiak behar bezala koordinatuta– nahikoak eta eraginkorrak dira gaur egun.
Nolanahi ere, Boluntariotzaren Euskal Kontseiluko Lan Talde Iraunkorrak badaki lehen aipatutako Lurreko Mahaiak kontuan hartzen duela beharrezkoa balitz pertsona boluntarioen talde antolatuak bidaltzeko aukera. Izan ere, “Prestige” ontziaren jarraipena egiteko Batzordeak hainbat xehetasun eman dizkio Lan Talde honi hark diseinatutako Boluntariotza Planari buruz. Hala, martxan jarri behar denean, prest egongo da jarduera hori. Plan honek mila boluntario baino gehiago mugitzea ahalbidetuko luke eta laguntza logistiko beharrezkoa izango luke, hala alderdi teknikotik ikusita nola seguritatearen eta osasungarritasunaren alderdietatik.
Zentzu honetan, Boluntariotzaren Euskal Kontseiluko Lan Talde Iraunkorrak beharrezkoa ikusten du “Prestige” ontziaren jarraipena egiteko Lurreko Mahaiak diseinatutako jarduera-protokoloa errespetatzea, orain arte, jakina denez, bere hiru faseetako lehenengoa martxan jarri duena, hau baita boluntarioak erabili aurretik bete beharreko urratsa.
Bestalde, Lan Talde honen ordezkariok deialdi berezia egiten diogu gizarte osoari, boluntariotza-taldeei eta laguntzeko borondatea erakutsi duten pertsonei bereziki, arduraz jokatzeko Euskadin “Prestige” ontziaren jarraipena egiteko Erakunde Arteko Batzordeak behin eta berriz emandako mezuen aurrean.
37
Egoera honen aurrean, laster hobetzea desiratzeaz bat, boluntario gisa lagundu nahi duten milaka pertsonen jarrera txalotzea eta zoriontzea besterik ez zaigu geratzen.
Lan egiteko eta “Prestige”-ren isuriak kentzen laguntzeko erakutsi duten konpromisoak berriz ere erakusten digu Euskadiko gizartearen izaera solidarioa, beti baitago konprometitua besteei laguntzen, behartsuenekin bat egiten eta gure ingurumena eta baliabide naturalak babesten.
Horregatik, Lan Talde honek eskerrak eman nahi dizkie euskal gizartearen izenean trukean ezer eskatu gabe lan egiteko eta laguntzeko prest egon diren euskal herritar guztiei.
Boluntariotzaren Euskal Kontseiluko Lan Talde Iraunkorra
38
2. Bilera (2003.XI.10)
Batzordearen bigarren bilera 2003ko azaroaren 10ean egin zen.
Bertan, Partidu Popularrak Boluntariotzaren Legea aldatzeko egin
zuen Lege Proposamenaren egoeraren berri eman zen eta orobat
Partidu Sozialistak Euskadiko hainbat udaletan boluntariotzari buruz
aurkeztutako proposamena aztertu zen. Ez dugu gehiago esango gai honi buruz, memoria
honen Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren zortzigarren bileraren atalean sakonago
aztertu baitugu.
Boluntariotzaren Euskal Kontseiluak aurrerantzean izango duen garrantzia dela-eta,
agian Talde honek landu zuen gairik garrantzitsuena Boluntariotzaren Euskal
Kontseiluko Boluntariotza Erakundeen Ordezkaritza Hautatzeko Sistemaren
Dekretu Arautzailearen Zirriborra izan zen.
Zirriborro honen oinarri nagusia hauxe da: partehartze-sistema bat sortzea Erakunde
txikienak bertan egon daitezen, berme demokratikoko formula gisa. Gainera, Legeak
espresuki adierazten ez duen arren, asmoa da interes orokorrekotzat jotzen diren edo jo
daitezkeen sektore guztiak bertan ordezkaturik egotea. Hona komenigarritzat jotzen den
hirugarren irizpidea: lurralde-eremuko ordezkapen efektiboa, Araba, Bizkai eta Gipuzkoako
lurralde historikoetako erakundeak Kontseiluan egon daitezen.
39
40
Ikerketa Batzordea (Gasteiz. 2003.IV.11) 2.3.-
41
Batzorde honen helburu nagusia izan zen edukiak zehaztea eta Boluntariotzaren Euskal
Legeak Kontseiluari, bere zereginen barnean, eskatzen dizkion urteko txostenak –kasu
honetan, 2002. urteari dagozkionak– idaztea.
Honenbestez, Kontseiluaren Ekintzen 2002ko Memoria eta EAEko
Boluntariotzaren Egoerari buruzko Txostena aztertu ziren Batzorde honetan.
2002ko Memoriari dagokionez, Suspergintza Elkarteak aurkeztutako eredua onartzea
erabaki zen, martxoaren 28ko Kontseiluan adostu bezala. Halaber, Batzorde honetan
baloratu zen ez zela ezein aldaketarik aurkeztu horretarako zegoen epean,
Sailburuordetzak proposatutako zenbait zuzenketa izan ezik, berehala onartu zirenak;
beraz, aginduari emandako Oniritziak lehentasuna izan behar zuela ulertu zen.
Boluntariotzaren Euskal Kontseiluko kideei jakinarazi zitzaien bezala, “Euskal Autonomia
Erkidegoko gizarte-ekintzaren irabazi-asmorik gabeko sektorea” buruzko
txostena, EDEX, Baliabide Zentroarekin elkarlanean J.I. Olabuenagak egina, laster
argitaratzekoa zela esan zen. Batzorde honetan, ikerketak eskaintzen zuen informazioari,
haren oinarriari eta aurkezten ziren datuak eskaini zituzten iturriei buruzko balorazioa egin
zen.
Kontseiluko hainbat kidek beren iritziak eman ostean, hauxe izan zen atera zen ondorioa:
aurkeztutako testuan jasotzen zen informazioak, “gerora begira” erabil litekeela,
Behatokiak aurkeztu beharko zituen ikerketen oinarri gisa. Nolanahi ere, egokia da “autore
baten ikerketa” gisa aurkeztea, eta ez Kontseiluak aurkeztutako txosten gisa, Kontseiluak
txostena babesten badu ere.
42
Oro har, txosten honek Kontseiluak urtero aurkeztu behar duenaren oinarria izan behar
duela nabarmendu zen, kasu honetan 2002-2003 urteetan EAEn boluntariotzaren egoerari
buruzkoa.
Txosten horrek erreferentzia egin behar die EAEn dauden boluntariotza mota guztiei.
Hortaz, besteak beste, lurralde historikoetako eta udaletako iturrietara jo beharko da,
ikerketaren oinarriak zabaltzeko, Eusko Jaurlaritzaren Erroldan identifikatuta ez dauden
erakundeei buruzko informazioa baitago.
Azkenik, ezin izan zen EAEko boluntariotzari buruzko informazioa bildu eta hala jakinarazi
zen urriaren 22an Bilbon egin zen Kontseiluan. Beraz, aurreko ikerketaren indarraldia
zabaltzea erabaki zen: 2002. urtekoa bazen ere, 2003.era zabaldu zen.
Erabaki hau zenbait zirkunstantziek bultzatu zuten: Sailburuordetzaren ezintasuna,
Behatokiaren eza,… Hala ere, hemendik aurrera memoria hori urtero argitaratzeko
konpromisoa sendotu egin zen.
43
44
Komunikatze eta Zabaltze Batzordea (Gasteiz. 2003.V.8) 2.4.-
45
Hauexek dira Batzorde honen helburuak: Eusko Jaurlaritzak onartutako beste plan batzuen
zein beste hainbat erakunderen antzeko ekintzen komunikazio-jarduera aztertzea,
Boluntariotzaren I. Euskal Planaren komunikatze eta zabaltze estrategia egoki bat
ezarri nahian. Orobat, kontu hauez ere arduratuko da: Boluntariotzaren Euskal
Kontseiluaren urteko Txostenen zabalpena planifikazioa, Gizarte Ongizateko Zuzendaritzak
boluntariotzarako ematen dituen diru-laguntzen Araudia,…
Batzorde honetan, Gizarte Gaietako Sailburuordetzak ondorengo oinarrizko dokumentua
aurkeztu zuen: “Boluntariotzaren Euskal Planaren Komunikazio Proiektuaren Egitasmoa”.
Plan honen ekintzak eta helburuak 3 urtetan burutzeko diseinatu dira. Nolanahi ere,
ekintzak mailakatu beharko dira, indarra gal ez dezaten. Ekintza nagusia 2003. urtearen
bukaeran egin zen: alegia, 5.000 ale diseinatu eta inprimatu ziren, 11.800 euro gastatuz.
Banaketa 2004ko lehenengo hilabeteetan egin zen.
Halaber, Boluntariotzaren I. Euskal Plana zabaltzeko ekintzen artean, garrantzitsutzat
jo zen Interneten eskuragarri jartzea. Ondorengo web orrialdeetatik jaits daiteke:
Eusko Jaurlaritza. Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila http://www.gizartegaiak.ej-gv.net/
Gizalde Agentzia http://www.gizalde.com
Bolunta Agentzia http://www.bolunta.org EDEX, Baliabide Zentroa, ADSIS, AECC, Aspanovas, Sartu Federazioa, Bosko Taldea Federazioa, Vivir Sin Drogras Fundazioa, Hirugarren Munduko Gazteak, O.N.C.E., C.E.A.R. Iheslariak, Unesco Etxea, Acceder (Erakunde Laguntzailea), Sedivi (Erakunde Laguntzailea)
http://www.boluntariotza.net/
2004. urterako, euskal boluntariotzaren logotipo adierazgarri bat eta eslogan bat sortzeko
prozesuari ekitea aurreikusita dago.
46
Boluntariotzaren Euskal Plana martxan 3.-
47
48
Boluntariotzaren Euskal Behatokia 3.1.-
49
A.- Sarrera
2003ko maiatzaren bukaeran, Eusko Jaurlaritzaren Etxebizitza
eta Gizarte Gaietako Sailak EDE Fundazioko Aholkularitza eta
Azterketa Sozialen Sailari Boluntariotzaren Euskal Behatokia izango
denaren diseinua egitea eskatu zion.
Hauexek izan ziren enkargu hau egiteko arrazoiak: boluntariotzari lotutako hainbat
eragilek –beren lana egiteko– EAEko boluntariotzaren egoeraren eta boluntariotzaren
erakundeen eta boluntariotzari lotutako hainbat eragilek garatutako sustapen-neurrien
inguruko datuak eskuratzeko zuten beharra.
Halaber, datuak eskaintzeaz gain, Behatokia boluntariotzaren errealitateari buruzko
azterketa bat egitea ahalbidetuko zuen tresna izan nahi zuen, hainbat eragilek arlo
honetan egindako ekintzak ebaluatu ondoren, etorkizunean garatu beharreko helburuak
eta jarduerei buruzko orientazioa eta aholkuak emateko.
Helburua tresna baliagarri bat sortzea zen bai Boluntariotzaren Euskal
Kontseiluarentzat eta Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailarentzat, bai
boluntariotzaren erakundeentzat, eta orobat, arlo honetan garrantzitsuak diren hainbat
eragilerentzat: foru eta toki administrazioak, boluntariotzako agentziak eta finantza
erakundeak, unibertsitateak, etab.
Enkargu honen bidez azterketa kualitatibo bat egin nahi zen eta orobat Behatokia
diseinatzeko proposamenak eta errealitateari egokitutako jarduera-plan bat. Behatokiaren
lehen bi urteetan aplikatuko den plan hau azterketan jasotako iritziak eta lan taldearen
ekarpenak kontuan hartuz egin zen.
50
Azkenik, lana eta honen emaitzak Boluntariotzaren Euskal Kontseiluari aurkeztu
zitzaizkion, abenduaren 5ean Behatokiaren diseinu-proposamenarekin eta hurrengo bi
urteetarako (2004-2005) jarduera-planarekin batera.
B.- Boluntariotzaren Euskal Behatokiaren diseinua
B.1.- Izandako harremanak
Bidalitako lanak prozesuan parte hartzen duten hainbat eragileren arteko koordinazio eta
lankidetzaren oinarriak finkatzeko balio izan du, eta orobat, Behatoki berriari begira, beste
harreman estrategiko batzuk hasteko.
Azterlan hau egiteko metodologia kualitatiboa aukeratu zen, izan ere, azterlan honen
helburua arlo honetako eragileek boluntariotzari buruz zuten iritzia jasotzea zen.
Erabilitako teknikak, zehazki, elkarrizketa eta eztabaida-taldea izan ziren. Bi teknika hauek
erdi-egituratutako gidoi berean oinarritu eta teknika ezberdinetara egokitu ziren:
elkarrizketak aditu eta boluntariotzako agentziei egin zitzaizkien eta eztabaida-taldeak
boluntariotzako erakundeetara eta administrazio publikoetara bideratu ziren.
Behatokien arduradun teknikoei egindako elkarrizketaren kasuan, gidoi honen aldagai bat
erabili zen. Hartara, Boluntariotzaren Euskal Behatokia diseinatzeko eta abian jartzeko
ondorioak atera ahal izateko, bere eskarmentua aztertu zen batez ere.
Hauxe izan zen Txostena idatzi baino lehen egindako landa-lana:
Euskal Autonomia Erkidegoan edo estatuan boluntariotzaren arloan eta beste
gizarte arlo batzuetan lanean aritzen diren antzeko erakundeen inguruko
dokumentazioa bilatu zen. Hauexek dira erakunde horiek: Gazteriaren Euskal
Behatokia, Inmigrazioaren Euskal Behatokia, Droga-mendekotasunen Euskal
Behatokia, Pobreziaren eta Gizarte Bazterketaren Cáritasen Behatokia,
Boluntariotzaren Mediterraneoko Behatokia, etab.
51
Boluntariotzaren arloan edo antzeko tresnak diseinatzen eta kudeatzen adituak
diren pertsonei elkarrizketak egin zitzaizkien. Hauexek dira adituak:
- Fernando Fantova, Boluntariotzaren Euskal Planaren egilea eta aholkulari
independentea.
- Juanan Amunategi, Bilboko Cáritasen Ikerketa Saileko eta Espainiako
Cáritasen estatuko behatokiaren taldeko kidea.
- Bakarne Zuazua, Gazteriaren Euskal Behatokiaren teknikari arduraduna.
- Nieves Corcuera, Droga-mendekotasunen Euskal Behatokiaren teknikari
arduraduna.
Elkartegintza eta boluntariotza sustatzeko, lurraldeko hiru agentzien
arduradunei elkarrizketak egin zitzaizkien:
- Juan Carlos Alonso, ERDU agentziako arduraduna.
- Nacho Arnaiz, Bolunta agentziako arduraduna.
- Miren Gurrutxaga, Gizalde agentziako arduraduna (azkenean, elkarrizketa
egiteari uko egin zion eta galderak idatziz erantzun zituen).
Lurralde Historiko bakoitzeko eztabaida-talde bat antolatu zen
boluntariotzako erakunde batzuekin.
Erakunde partehartzaileen aukeraketan, non hiru agentziek lagundu zuten, honako
irizpideak ezarri ziren:
- Boluntariotzaren Euskal Kontseiluan dauden boluntariotzako erakundeak;
- hainbat arlotan lan egiten duten erakundeak;
- emakumezko boluntarioen eta gizonezko boluntarioen kopuru ezberdina
duten erakundeak;
- boluntarioekiko arreta-prozesuen garapen-mailari dagokionez
ezberdintasunak dituzten erakundeak.
52
Jarraian, lurralde historikoak kontuan hartuz, erakunde partehartzaileak aipatuko ditugu:
- Bizkaia: CEAR, ADSIS, Minbiziaren Kontrako Espainiako Elkartea,
ASPANOVAS, SECOT, Gorabide Tutoretza Fundazioa eta EDE Fundazioa.
- Gipuzkoa: Medicus Mundi, Izan Fundazioa, Hezkide Eskola, Cáritas eta
SEDIVI.
- Araba: Arabako Gurutze Gorria, RASD Lagunen Elkartea eta
“Elkarteetarako Artekaria” (ERDU agentzian elkarteetarako artekaritza lanak
egiten dituen pertsona).
Lurralde Historiko1 bakoitzeko eztabaida-talde bat antolatu zen,
boluntariotzaren arloan foru instituzioetan, eta Gipuzkoaren kasuan, zenbait
udalerritan arduradunak direnekin.
Jarraian, lurralde historikoak kontuan hartuz, erakunde partehartzaileak aipatuko
ditugu:
- Gipuzkoa: Aldundiko Gizartekintza, Giza Eskubide, Enplegu eta
Gizarteratze Sailaren boluntariotzaren arduradunak eta Donostiako, Irungo
eta Oiartzungo Udaletako boluntariotzaren arduradunak.
- Araba: Gizarte Gaietako Sailaren eta Kultura Sailaren eta Gazteriaren Foru
Erakundearen arduradunak.
- Bi taldeotan, Eusko Jaurlaritzaren Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailaren
eta Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren Idazkaritza Teknikoaren kideek
parte hartu zuten (Novia Salcedo Fundazioa).
1 Azkenean Bizkaiko lan-taldea ezin izan da deitu.
53
B.2.- Koordinazioak
Aldi berean, Boluntariotzaren Euskal Kontseiluarekin etengabe egin dira bilerak ondorengo
gaiak aztertzeko: Behatokiaren eguneroko barne funtzionamendua, aztertu/ebaluatu
beharreko hasierako adierazleak eta esparru instituzionalaren (Administrazioa eta
Unibertsitateak) eta sozialaren (Boluntariotzako Erakundeak eta Agentziak) artean
koordinatzeko bakoitzari agindutako funtzio propioak.
Eusko Jaurlaritzaren Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailarekin eta Boluntariotzaren Euskal
Kontseiluaren Idazkaritza Teknikoarekin izandako harremana etengabekoa izan da. Baita
Boluntariotzaren hiru Agentziekin izandakoa ere.
C.- Boluntariotzaren Euskal Kontseilua osoko bilkuretan
2003an zehar, Behatokiaren diseinuaren arduraduna zen EDE Fundazioko lan talde
teknikoa Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren bi bilkuretara joan zen. Bilkura
hauetan, lanaren egoerari buruz hitz egin (urriaren 22an Bilbon egindako bilkura) eta
azken txostena aurkeztu zen (abenduaren 5ean Donostian egindako bilkura).
D.- Plana eta Boluntariotzaren Euskal Kontseilua zabaltzea
Ekintza guztietan, inplizituki Boluntariotzaren I. Euskal Plana eta Boluntariotzaren
Euskal Kontseilua zabaltzeko helburua dago. Izan ere, eragile guztiei Kontseiluaren
ekintzak jakinarazi zitzaizkien.
54
Idazkaritza Teknikoa 3.2.-
55
2003ko apirilaren 15ean Boluntariotzaren I. Euskal Plana Eusko legebiltzarrean
onartzeak, boluntarioen, haien erakundeen eta euskal erakunde publikoen helburu
garrantzitsu bat lortzea ekarri zuen. Hortaz, etorkizuna erronka erakargarri zein
suspergarri bihurtu zen, boluntariotza Plan baten inguruan egituratu baitzen, non eragile
bakoitzak, bere eremu eta erantzukizunetik, lan-ildo berezi batzuetan jardungo baitzuen.
Horretarako, ordea, honelako garrantzia duen gai batek eskatzen zuen arreta eta
profesionaltasuna emateko gai zen kanpoko babes bat behar zen, batez ere Jardueren
Egitaraua urtero prestatzeko eta Plana indarrean dagoeneko ekitaldi bakoitzaren
Burutze Balantzea ontzeko orduan.
Idazkaritza Teknikoa Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailak eta Boluntariotzaren
Euskal Kontseiluak sortu zuen tresna da, Boluntariotzaren I. Euskal Plana abian
jartzeko berehalako erronkaren aurrean mekanismo arin eta dinamiko bat izateko
beharrari erantzun nahian. Funtzioko Idazkaritza Teknikoa Sailarekin eta Kontseiluarekin
elkarlanean hasi zen 2003ko urriaren 22an, egun horretan Bilbon egin zen Osoko bilkurara
joanez.
Ekitaldi horren aurretik, urteko azken hiruhilekoan, boluntariotza-gaietan eskumena duen
Sailak kudeaketak azkartu egin zituen, Novia Salcedo Fundazioa –boluntariotzaren
inguruan hainbat jarduera aurrera eraman dituen eta eramaten dituen Irabazi-asmorik
gabeko Entitatea– Boluntariotzaren I. Euskal Planaren lehen esperientzia hau abian
jartzeko lehen pausoak emango zituen arduraduna izatea ahalbidetuz.
Orduz geroztik, Novia Salcedo Fundazioa Etxebizitza eta Gizarte Gaietako
Sailarekin eta Osoko bilkurarekin elkarlanean aritu da Boluntariotzaren Euskal
Kontseiluaren eta dagozkion batzordeen bilerak antolatzen lagunduz.
Prozesu hau beste eragile batzuekin izandako harremanetan oinarrituz heltzen eta
bilakatzen joan da harik eta “Idazkaritza Teknikoaren funtzionamenduaz eta
56
Boluntariotzaren Euskal Behatokiarekin izan beharreko loturaz” izenburua duen oinarrizko
agirian islatu arte. Agiri honetan, Planari, Kontseiluari eta Gizarte Gaietako Sailari
dagokienez eragile bakoitzak dituen funtzioak jasotzen dira.
Boluntariotzaren I. Euskal Planari dagokionez, lan asko egin da. Hiru Lurralde
Historikoetan 2003. urtearen bukaeratik aurrera plana hedatzeko egin diren ekintzen
ondorioz, 10 aurkezpen egin dira Eusko Jaurlaritzaren Gizarte Gaietako Sailarekin
elkarlan estuan.
Zentzu horretan, eskerrak eman nahi dizkiegu euren erakundeetan aurkezpenak antolatu
zituzten eta pertsonen interesa eta konpromisoa handiagoak izatea ahalbidetu duten
Kontseiluko kideei.
Halaber, 2003. urtearen bukaeran boluntariotzari lotutako hainbat eragilerekin izandako
harremanak 2004ko Ekintzen Urteko Egitaraua izango du aurreneko ondoriotzat. Plan
horretan bildu nahi izan dira Plana garatzeko lanetan aritu diren eragileek atzemandako
ekintza guztiak.
Txosten hau idazteko, funtsezkoak izango dira Boluntariotzaren Euskal
Behatokiarekin egin beharko den elkarlana eta izan beharko den harremana. Hortaz,
Idazkaritza Teknikoaren ahaleginak Instituzioekin, Agentziekin eta beste eragile batzuekin
harremanetan jartzera bideratuko dira. Behatokiaren lana, berriz, Erakundeen
elkarrekintza bultzatzea izango da.
Hainbat eragileri zuzendutako zabaltze kanpaina honen ondorioz, hiru lurraldeetatik
banatuta dauden sindikatuetako, enpresa arloko, unibertsitateko, instituzioetako eta
antzeko arloetako 75 ordezkarien sare bat eratu da.
Eragile hauek Kontseiluan egiten diren ekintzei buruzko informazioa jasotzen dute noizean
behin. Aldi berean, espero dugu eragile hauetako askok 2004. urterako eta
hurrengoetarako ezarrita dauden helburuak lortzen laguntzea.
57
A.- Boluntariotzaren I. Euskal Plana eta Boluntzariotzaren Euskal Kontseilua zabaltzea
Hauexek dira Boluntariotzaren Euskal Plana Aurkezteko, Zabaltzeko eta Jakitera emateko
ekintzak:
2003.11.11– Eusko Jaurlaritzaren Herrizaingo Sailburuordetza – Bertaratuak: Pilar
Martínez (Herrizaingo sailburuordea); Andoni Arriola (Babes Zibileko zuzendaria);
Maider Bilbatua (NSF) eta Sergio Salas (NSF).
2003.11.14– Gipuzkoako Foru Aldundia - Bertaratuak: Ignacio Sanz (EDE
Fundazioa); Iker Usón (Gipuzkoako Foru Aldundia); Noemí Ostolaza (Gipuzkoako
Foru Aldundia); Pepe Paños (Gipuzkoako Foru Aldundia); Txuri Aramburu
(Donostiako Udala); Mª Teresa Cruzado (Irungo Udala); Joseba Rekalde
(Oiartzungo Udala); Xavier Zipitria (Eusko jaurlaritza); Sergio Salas (NSF).
2003.11.19– Ingurumen Sailburuordetza – Bertaratuak: Iñaki Ezkurra
(Ingurumen sailburuordea); Maider Bilbatua (NSF) eta Sergio Salas (NSF).
2003.11.24 – Arabako Foru Aldundia – Bertaratuak: Patxi Sandín Ramos; Elena
Martín Zurimendi; Arantza Dabouza; Julio Irazabal; Luis Auto eta Agustina Hormías
Arabako Foru Aldundiaren izenean; Ángel Elías (EJ); Ignacio Sanz (EDE F.); Rafa
López Arostegi (EDE F.); Maider Bilbatua (NSF); Sergio Salas (NSF).
2003.11.25 – Bilboko Udala - Hiritarrekiko Harremanen Saila – Bertaratuak: Mª
José Miralles eta Justo Ezenarro (Bilboko Udala); Maider Bilbatua eta Sergio Salas
(NSF).
2003.12.10 – Gipuzkoako Foru Aldundia – Bertaratuak: Ángel Elías (EJ); Iker
Usón (Gipuzkoako Foru Aldundia); Mikel Esnal (Donostiako Udala); Iñigo Garitano
(Arrasateko Udala); Mailu Badiola (Azkoitiko Udala); Beatriz Prat (Azpeitiko Udala);
Alfonso Gurpegi (Irungo Udala); Xavier Pombo (Pasaiako Udala); Pablo Balenciaga
(Zarauzko Udala).
58
2003.12.16 – Alonsotegiko Udala - Tokiko Agenda 21 Foroa – Bertaratuak:
Udalerriko hainbat eragile; Sergio Salas (NSF).
2003.12.17 – Gipuzkoako Foru Aldundia – Bertaratuak: Noemí Ostolaza (Gizarte
Politika); Iñaki Ugarteburu (Kiroletako Zuzendari Nagusia); Jesús Gutierrez Arosa
(Kiroletako Teknikaria); Nekane Jauregi (Euskara Saileko Teknikaria); Iker Usón
(Gazteria eta Gizarte-Ekintza); Maider Bilbatua eta Sergio Salas (NSF).
2003.12.22– Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailburuordetza – Bertaratuak:
Marian Urquijo eta Juanan Urquijo (Laudioko Udala); Imanol Alaña (Amurrioko
Udala); Ángel Elías (EJ); Sergio Salas (NSF).
2004.01.23– Eusko Jaurlaritza. Bilbo – Bertaratuak: Mª José Miralles; Natalia
Rodríguez; Iñaki Aldamiz; Jone Unzueta; Idoia Uriarte; Maite Bartolomé; Argizke
Etxebarria; Patxi García eta Mikel Toral Bilboko Udalaren izenean; Eguzkiñe Abad
eta Isabel Román Muskizko Udalaren izenean; Nieves Terán Santurtziko Udalaren
izenean; Marian Bilbao eta Yolanda Pérez Alonsotegiko Udalaren izenean; Ana
Belén Quijada Barakaldoko Udalaren izenean; Javier Ruiz Portugaleteko Udalaren
izenean; Encina Bringas Balmasedako Udalaren izenean; Amaia Lejona Mungiako
Udalaren izenean; Angel Elías eta Xavier Zipitria (EJ); Ibon Díaz de Rada eta Sergio
Salas (NSF).
2004.02.09 –Bizkaiko Foru Aldundia – Bertaratuak: Iñigo Pombo (Bizkaiko Foru
Aldundia); Sergio Salas (NSF).
2004.02.24 – Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailburuordetza – Bertaratuak:
Ángel Elías (EJ); Miren Abarrategi eta Pedro Martínez de Alegría (Euskadiko eta
Nafarroako Aurrezki-Kutxen Federazioa); Jon Manzisidor (BBK); Rafael Gómez-
Escolar (Gasteizko eta Arabako Aurrezki-Kutxa); Javier Barace (Kutxa); Sergio
Salas (NSF).
59
B.- Laburpenaren koadroa – Boluntariotzaren I. Euskal Planaren hedapena:
LEKUA ERAGILEA DEITUTAKOAK
Arabako Foru Aldundia 3 Sail ARABA
Arabako Lurralde Historikoko Udalak 3 Udal (8 Sail)
Gipuzkoako Foru Aldundia 6 Sail GIPUZKOA
Gipuzkoako Lurralde Historikoko Udalak 11 Udal (16 Sail)
Bizkaiko Foru Aldundia Sail 1 BIZKAIA
Bizkaiko Lurralde Historikoko Udalak 15 Udal (25 Sail)
Boluntariotzako Agentziak 3
Eusko Jaurlaritza 6 Sail EUSKAL HERRIA
Erakundeak 119
1.- Erakundeen aldetik 74 erantzun jaso dira 119 eskaeretatik, hau da, guztizkoaren %62.
2.- Instituzio eta Agentzien aldetik 29 erantzun jaso dira 48 eskaeretatik, hau da, guztizkoaren %60,4.
60
4.- Boluntariotzaren Nazioarteko Eguna (2003.12. 5)
61
Lehen aipatu bezala, Boluntariotzaren Nazioarteko Eguna zela eta, Boluntariotzaren Euskal
Kontseiluak ekintza batzuk sustatzeko beharra ikusi zuen, egun horren eta boluntariotzak
gizartean dituen balioen garrantzia nabarmentzeko.
1.- Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren Adierazpen Instituzionala.
Adierazpen horrek “gutxieneko edukiak” biltzen zituela uste bazen ere, hauxe zuen
xedetzat: Euskal Autonomia Erkidegoan boluntariotzaren aurrerabidearen eta
hobekuntzaren helburu komunaren aurrean hainbat instituzio elkartzea. Hona Nazio
Batuen printzipioen deklarazioan oinarritutako azken emaitza:
Abenduaren 5a Boluntariotzaren Nazioarteko Eguna dela-eta, Boluntariotzaren Euskal Kontseiluak ondorengo adierazpen instituzionala
onartu du:
Nazio Batuen Biltzar Nagusiak, 1985eko abenduaren 17ko 40/212 ebazpenean, hainbat gobernu gonbidatu zituen Garapen Sozial eta Ekonomikorako Boluntarioen Nazioarteko Eguna urtero ospatzera.
Ondoren, beste batzuen artean, Milurtekoaren Deklarazioan berretsi zen Boluntariotzari buruzko printzipioen deklarazioan, NBEk hauxe nabarmentzen du: “Boluntarioek ia zibilizazio eta gizarte guztietan eskaini dute euren zerbitzua. Zentzu zabalenean, boluntariotza honetan datza: gizonek eta
emakumeek euren auzoari, komunitateari edo gizarte osoari ongizatea eskaintzera zuzendutako irabazi-asmorik eta ordainsaririk gabeko profesionalak ez diren ekintzak egitean. Boluntariotza mota asko daude; krisialdian komunitatearen arazoak konpontzeko elkarren arteko laguntzari lotutako ohitura tradizionaletik, gizarte laguntza ematera, gatazkak konpontzera edo pobreziaren kontra borrokatzera zuzendutako abangoardiako ekimenetaraino”.
Euskadin, boluntariotza ondorengo arloetara bideratutako estrategia ororen ezinbesteko osagaitzat dugu: pobrezia murriztera; garapen eramangarrira; osasuna, heziketa, kultura eta kirola sustatzera; hondamendien prebentziora eta kudeaketara eta gizarteratzera, eta bereziki, gizarte bazterketa eta diskriminazio mota guztiak gainditzera.
Boluntariotzaren Nazioarteko Eguna egun egokia da euskal gizartean boluntariotza ekintzak modu altruistan egiten dituzten milaka pertsona gogoratzeko. Abagune bikaina da boluntarioei geure eguneroko laguntza berresteko eta garapen ekonomiko, sozial eta kulturalari egiten dioten ekarpen garrantzitsua aitortzeko. Gainera, haurrak, gazteak eta helduak, ezinduak, gutxiengoak, etorkinak, azken batean, gizartearen sektore guztiak ekintza solidarioaren bidez laguntzea helburu duten boluntariotza mota guztiak sustatzeko eguna da.
gutxiengoak, etorkinak, azken batean, gizartearen sektore guztiak ekintza solidarioaren bidez laguntzea helburu duten boluntariotza mota guztiak sustatzeko eguna da.
62
2.- Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren 2. prentsaurrekoa.
Kontseiluaren lehendakariak, lehendakariordeak eta idazkariak
emandako prentsaurrekoan zenbait gai interesgarri jorratu ziren.
Batetik, aipatu dugun Deklarazio Instituzionalaz hitz egin zen, eta
bestetik, bertaratutako hainbat komunikabideri EAEko
boluntariotzaren inguruko informazioa jasotzen zuen txosten bat
eman zitzaien.
BOLUNTARIOTZA 2003 idazpurupean, hedabideei emandako informazioa jaso dugu:
Euskadiko irabazi-asmorik gabeko erakundeetan 220.000 boluntario ari dira lanean.
Boluntario hauek astero gutxienez ordubete ematen dute lanean boluntariotzaren
helburuak lortzen laguntzeko. 18 urtetik gorako euskal biztanleen %13 dira gutxi
gorabehera. Ehuneko hau Europako Batasuneko beste herrietan baino txikiagoa
da, baina estatuko batez bestekoa (%8 inguru) baino dezente handiagoa.
Horietatik 50.500 inguru “boluntario zorrotzak” dira, hau da, aipatutako
erakundeetan astero 4 ordutik gora ematen dituzte lanean modu altruistan.
Boluntario zorrotzen batez besteko arduraldia 17,6 ordu/hilabetea da eta, Gizarte-
Ekintzan lan egiten dutenen kasuan, 28,3 ordu/hilabetea. Euskadin 13.500
pertsonek lan egiten dute arlo horretan.
Perfila: emakume gaztea, ezkondua, ikasketak dituena eta hirian bizi dena.
63
Ehunekoa, egoera zibila kontuan hartuz:
EGOERA % Ezkongabea 40.8 Ezkondua 54.6 Banandua 0.7 Alarguna 3.9 Guztira 100%
Ehunekoa, ikasketa-maila kontuan hartuz:
IKASKETAK % OHO 23 LH-Batxilergoa 42.1 Unibertsitateko ikasketak
32.3
ED/EDE 2.6 Ehunekoa, adina kontuan hartuz:
ADINA % 18-30 urte 38.1 31-50 urte 34.9 51-65 urte 17.8 65 urtetik gora 9.2 Guztira %100
Ehunekoa, ingurune geografikoa kontuan hartuz:
INGURUNEA % Hiriburua 49.3 Hiria/ hiritik gertu 34.9 Baserrialdea 15.8 Guztira %100
64
Ehunekoa, lana kontuan hartuz:
Gizonezkoak 43.4 Emakumezkoak 56.6 Guztira 100
INGURUNEA % Administrazioko/Zerbitzuetako langileak 23.7
Ikaslea 23.0 Etxekoandrea 17.1 Erretiratua 12.5 Langilea 9.2 Langabetua 5.9 Zuzendariak / Teknikariak 5.3 ED/ EDE 3.3 Guztira %100
Boluntariotzako 1.569 erakundeek Gizarte-Ekintza Arloan lan egiten dute.
Horietatik 1.414 erakundeak dira, 74 fundazioak, 41 kooperatibak, 37 erakunde
erlijiosoak eta 3 Aurrezki-Kutxen gizarte-ekintzak.
Boluntarioek bazterketa guztiak geldiarazten saiatzen dira, eta horretarako,
bazterketa jasaten duten talde guztiei laguntzen eta arreta eskaintzen diete.
TALDEAK ERAKUNDEEN %
Baztertuak dauden biztanle guztiak 15.8
Familia, emakumea, adingabeak, gazteak 22.9
Ezinduak, gaixoak 20.8
Helduak 19.2
Baztertuak, toxikomanoak, presoak 8.4
Etorkinak, errefuxiatuak eta baztertuak 1.8
Gutxiengo etnikoak 0.5
Beste batzuk 10.6
Guztira 100
65
Jarraian, abenduaren 5aren (Boluntariotzaren Nazioarteko Egunaren) ondoren
egunkarietan argitaratutako artikulu batzuk erantsi ditugu. Artikuluok Euskadiko
boluntariotzaren inguruan prentsaurrekoan eskainitako datuak aipatzen zituzten batez ere.
66
67
68
69
70
5.- 2003. urtearen laburpena
71
72
Ekintzen laburpenaren koadroa 5.1.-
73
LEKUA DATA EKINTZA
EUSKO JAURLARITZA Gasteiz 2003.IV.15 Boluntariotzaren I. Euskal Plana onartzea.
EUSKO LEGEBILTZARRA Gasteiz 2003.VI.13 Boluntariotzaren I. Euskal Planari buruzko eztabaida monografikoa.
Gasteiz 2003.III.28
Honako nahitaezko txostenen igorpenerako onespena:
• Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren Funtzionamendu Dekretuaren zirriborroa.
• Boluntariotza antolatua laguntzeko eta sustatzeko neurriak arautzen dituen Aginduaren zirriborroa.
• Boluntarioen Aseguruak Finantzatzeko laguntzen Aginduaren zirriborroa.
Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren Jardueren 2002ko Memoria onartzea.
Bilbo 22.X.2003 - NoviaSalcedo Fundazioa Boluntariotzaren I. Euskal
Plana dinamizatzeko Erakunde arduradun gisa aurkeztea.
BOLUNTARIOTZAREN EUSKAL KONTSEILUA
Donostia 2003.XII.12
Boluntariotzaren Nazioarteko Eguna. Jarduerak aipatzea.
-Boluntariotzaren Euskal Behatokia diseinatzeko Egitasmoaren azken Txostenaren aurkezpena EDE
Fundazioaren eskutik.
Gasteiz 2003.II.7 - Boluntarioen aldeko prentsa-oharra “Prestige aferan”
LAN TALDE IRAUNKORRA Bilbo 2003.XI.10
- Boluntariotzaren Euskal Kontseiluan Boluntariotzako Erakundeen Ordezkariak Hautatzeko
Sistema arautzen duen Dekretuaren Zirriborroa egitea.
IKERKETA BATZORDEA Gasteiz 2003.IV.11 - 2003ko txostenak eta memoriak kontrolatzea
KOMUNIKAZIO ETA ZABALTZE BATZORDEA Gasteiz 2003.V.8 - Boluntariotzaren I. Euskal Plana Zabaltzeko eta
Jakinarazteko Plana egitea.
Donostia 2003.XII.17 - Boluntariotzaren Euskal Plana Aurkeztea eta Zabaltzea –Gipuzkoako Foru Aldundia.
Gasteiz 2003.XII.22 - Boluntariotzaren Euskal Plana Aurkeztea eta Zabaltzea – Arabako Lurralde Historikoko Udalak.
Bilbo 2004.I.23 - Boluntariotzaren Euskal Plana Aurkeztea eta Zabaltzea – Bizkaiko Lurralde Historikoko Udalak.
Bilbo 2004.II.9 - Boluntariotzaren Euskal Plana Aurkeztea eta Zabaltzea –Bizkaiko Foru Aldundia.
GIZARTE GAIETAKO SAILBURUORDETZA
(IDAZKARITZA TEKNIKOA)
Gasteiz 2004.02.24 - Boluntariotzaren Euskal Plana Aurkeztea eta
Zabaltzea – Euskadiko eta Nafarroako Aurrezki-Kutxen Federazioa.
74
2003ko Boluntariotzaren Araugintza 5.2.-
75
ARAUA Eusko Jaurlaritzaren Kontseiluaren Erabakia EHAO
Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren funtzionamenduari buruzko otsailaren 18ko 30/2003 Dekretua.
2003-3-18 2003-otsaila-27
Boluntariotzaren Euskal Plana EAEn onartzen duen Eusko Jaurlaritzaren Erabakia.
2003-4-15 Ez dago EHAOean
Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren eta Lan Taldeen bileretara joateagatik jasotako laguntzei buruzko Eusko Jaurlaritzaren Erabakia.
2003-9-23 Ez dago EHAOean
Gizarte-zerbitzuen arloan jarduerak egiteari buruzko ekainaren 11ko 133/2002 Dekretuan aurreikusitako laguntza batzuk, hain zuzen ere, boluntariotza antolatua lagundu eta indartzeko neurriei dagozkienak arautzen dituen Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuaren 2003ko maiatzaren 6ko Agindua.
Ez du akordiorik behar 2003-maiatza-14
Boluntarioen asegurua finantzatzeko asmoz boluntarioak dituzten irabazi asmorik gabeko erakundeekin lankidetzan arituta Euskal Autonomia Erkidegoan boluntariotza sustatzeko laguntzak arautzen dituen Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuaren 2003ko ekainaren 17ko Agindua.
Ez du akordiorik behar 2003-uztaila-3
76
Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren bileren ebaluazioa eta ondorioak.
5.3.-
77
A. Bertaratzea eta parte hartzea
2003. urtean Boluntariotzaren Euskal Kontseiluak hiru osoko bilkura egin zituen eta batez
beste, zegozkien Instituzio edo Erakundeetako 15 kide edo ordezkari bertaratu ziren:
KONTSEILUAK BERTARATUAK
Martxoaren 28an Gasteizen
14 kide Boluntariotzako 2 Agentzietako 2 lagunen parte-hartzea gonbidatu gisa Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailburuordetzako bi lagun, Kontseiluak antolatzeko Sail arduradun gisa
Urriaren 22an Bilbon
20 kide Boluntariotzako 3 Agentzietako 4 ordezkarien parte-hartzea gonbidatu gisa Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailburuordetzako bi lagun, Kontseiluak antolatzeko Sail arduradun gisa
Abenduaren 12an Donostian
13 kide Boluntariotzako 2 Agentzietako 3 lagunen parte-hartzea gonbidatu gisa Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailburuordetzako bi lagun, Kontseiluak antolatzeko Sail arduradun gisa
Minbiziaren aurkako Erakundearen –Erakunde honen ordezkaria Kontseiluaren
sailburuordea da– presentzia handiagoa da, bere lurralde-arduradunak Arabako eta
Gipuzkoako Osoko bilkuretan parte hartzera gonbidatu baititu. Presentzia honek Gizarte
Gaietako Sailaren eta Kontseiluaren onespena izan du.
78
Eusko Jaurlaritzak Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren eta Lan Taldeen
bileretara joateagatik jasotako laguntzei buruzko Erabakia onartu ondoren,
jasotzeko eskubidea zuten kideen, hau da, erakundeetako ordezkarien laguntzak kalkulatu
ziren Kontseilua osatu zenetik (2001.12.5) 2003an egin zen azken bilera arte. Hartara,
Autonomia Erkidegoaren Administrazioaren Kide Anitzeko Organoen bileretara joateagatik
jasotako laguntzei buruz Eusko Jaurlaritzak hitzartutako kopuruak kontuan hartuz
Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren bileretara joateko gastuak finkatzeko Etxebizitza eta
Gizarte Gaietako Sailaren Zerbitzuen Zuzendariak urriaren 10ean emandako Ebazpenaren
bidez, (60€ 2002/5/21 arte eta 80 € aurrerantzean) kideei guztira 9.220 € ordaindu
zitzaizkien.
79
B.- Asetxe maila ezagutzeko galdera - sorta
Bertaratuen asetze-maila ezagutzeko eta kontseiluen antolaketa ahal den neurrian
hobetzeko asmoz, bilera bakoitzaren ostean galdera-sorta bat banatu genuen.
Galdera-sorta osatzen duten galderen puntuazioa 1etik 5era doa. Hauxe da puntu
bakoitzaren balioa: 1= oso gaizki, oso txarra; 2= gaizki, txarra; 3= erdipurdi, hala-
moduzkoa; 4= ondo, ona; 5= oso ondo, oso ona
Halaber, pozik daudenen (4 edo 5 puntu eman dituztenen) eta gustura ez daudenen (1
edo 2 puntu eman dituztenen) ehunekoa aztertu dugu.
2003ko Abenduaren galdera-sortaren emaitzaren azterketa galderak kontuan hartuz:
GALDERAK EMAITZAK 1.- Bilerari buruzko asetze-maila orokorra.
Batez bestekoa 5etik 4,00 izan da. %72.7 pertsona pozik daude.
2.- Bertaratuen parte-hartzea. Batez bestekoa 5etik 3,64 izan da. %36.3 pertsona pozik daude.
3.- Eraginkortasuna lanean. Batez bestekoa 5etik 3, 45 izan da. %45.4 pertsona pozik daude. %9 pertsona ez daude gustura.
4.- Antolatzaileen prestakuntza. Batez bestekoa 5etik 4,00 izan da. %81.8 pertsona pozik daude
5.- bilera-gidariaren lanaren balorapena Batez bestekoa 5etik 3,88 izan da. %45.4 pertsona pozik daude 3 pertsonek ez diote galdera honi erantzun.
6.- Lokala eta baliabide materialak Batez bestekoa 5etik 4.27 izan da. %90.9 pertsona pozik daude
7.- Prozesuari buruzko iritzi orokorra Batez bestekoa 5etik 3.91 izan da. %81.8 pertsona pozik daude
80
Emaitza hauek 11 erantzunetan oinarritzen dira.
IRADOKIZUNAK HOBEKUNTZA 3 pertsonek ez diote galdera honi erantzun. Bestetik, esan da “eztabaida batzuetan bilera-gidaria zuzenagoa eta zorrotzagoa” izan behar dela.
Kontseiluetan boluntariotzarekin lotura estuagoa eta interes handiagoa pizten duten gaiak jorratu behar dira.
Hurrengo bileratik aurrera aintzat hartuko da alderdi hau.
81
82
2004. urterako aukerak 6.-
83
2004ean Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren, bere Batzordeen eta
Boluntariotzaren I. Euskal Plana martxan jartzeko tresnen jarduera dezente
handiagoa izatea espero da.
Batetik, hiruzpalau osoko bilkura antolatzea aurreikusten da, bat hiruzpalau hilean behin,
aztertu beharreko gaien arabera, eta Kontseiluak deitzen dituen Batzorde-bilerak kontuan
hartuta. Gainera, Kontseiluari dagokio Boluntariotzaren Nazioarteko Eguna dela-eta
abenduaren 5ean egingo diren ekintzen egitaraua antolatzea.
Boluntariotzaren I. Euskal Plana abian jartzeari dagokionez, 2004ko Ekintzen
Urteko Egitaraua burutu nahi da lehen hiruhilekoan. Halaber, ekintza honen osagarri
gisa, 2004. urtearen bukaeran eta 2005. urtearen hasieran Boluntariotzaren Euskal
Planaren Ebaluazioa egitea aurreikusten da. Lan hauek Etxebizitza eta Gizarte Gaietako
Sailarekin, Boluntariotzaren Euskal Behatokia eratzeaz arduratu den entitatearekin (EDE
fundazioa) eta Idazkaritza Teknikoarekin (NoviaSalcedo fundazioa) batera egingo dira.
Behatokiaren funtzioei eta eskuduntzei esker, Boluntariotzaren Euskal Kontseiluak 2004an
Boluntariotzak EAEn bizi duen egoerari buruzko txostena egin ahal izango du,
Euskal Herriko boluntariotzari buruz egun dugun egiaztatutako eta eguneratutako
ezaguera eta informazio gabeziari erantzunez.
84
7.- Agiri interesgarriak
85
Legedia
17/1998 LEGEA , ekainaren 25ekoa, boluntariotzari buruzkoa.
169/2000 DEKRETUA, irailaren 1ekoa, Boluntariotzako Erakundeen Zentsu
Orokorraren funtzionamendua onartzen duena eta boluntariotzari buruzko zenbait
alderdi arautzen dituena.
30/2003 DEKRETUA, otsailaren 18koa, Boluntariotzaren Euskal Kontseiluaren
funtzionamenduari buruzkoa.
2003ko maiatzaren 6ko AGINDUA, Gizarte Zerbitzuen sailean antolatutako
boluntariotza laguntzeko eta sustatzeko neurriak arautzen dituena.
2003ko ekainaren 17ko AGINDUA, Euskal Herriko boluntariotza sustatzeko
laguntzak arautzen dituena, boluntarioak dituzten irabazi-asmorik gabeko
erakundeen lankidetzaren bidez boluntarioen asegurua finantzatzeko.
Boluntariotzaren Euskal Plana jaitsi
http://www.gizartegaiak.ej-gv.net/
86
