........ ·� :JI;

:o $C,

� � -+. � At !' .. - :Jlj • A --- e V � -c '° -· ... - 1 --At io s� -.: - A. 0 A.

tO '° -,r-' (.:.A

l * _,. 4t

At -11--·

'#- A. ...... &" :o -+-

c...,..,. .s, �o '° ... ""

""C :J$f

� f.O -t At At - -.. A. .! � A..

tO • --At :!lr "lr-' A

JAI =r; At io � -11,-1f'!' '°

e .1 U) - -+-At • .!t � ... -# -+ -· -- 'P' N :J; "'

al At N * vl '°

C At :JI; ... � -+

1 ... '° -.. C

.!t '-,. .. At • -· :I: - -+ -• N

c...,..,. -· At A. :,-.

'° _.;. :S; N A i," At

,r-

(,,;'1i) '°

§ ,! • ,,r-_,. :tJ; � _,. --· A '° S:

A • 1f

� C ""'C -'C At -A. '° -· -+-C """

� --s�

� N � 11,-

,-1"'\ C 1 C S;

� 1 f.O '-lr at $0 --J#f '° -t-at ,r--$0 � :,r--

At $; At

.1 � -· '°

(.;.O A, :n •

c,_.., • s· 4 �-A. '° :s. A GJ

11-a, � -· ""C -"C '°

:.0 ...,,. At -c -� A.. tO :JJ; A "'

4J N "P' C '°

"'--at :/S.;

-+., �-A. '° :I; A.. •

*

*

;;�elAOI3 o�Jjz

l

� OH 'en6ar4

gaia k[sa rrera koa-u]

okomiran ► Joxin lturriotz

Lehengoan Soledadeko kapera ikustera joan nintzen. Aurkitu berri dituzten pintura

zaharrek liluratu ninduten. Hura edertasuna!

"Ez hobea delakotz, baizik geurea delakotz", Xalbador zenari jarraituz.

doak, soilak baina ederrak. Ez, behintzat, erre­taulak urreztatu behar hori, zerua urrearekin lo(r)tuko balitz bezala.

Madrilera, Parisera, Vienara eta ez dakit nora joan ohi gara museoak ikustera. Eta etxe­an daukaguna ez dugu ezagutu ere egiten.

Zuri-beltzean dira parrokian aurkitutako margoak, eta Miguel Angelen eskolako eskua omen daukate. Sixtina kaperan dagoen Azken juizioa-ren antzeko zerbait irudikatzen dute, hura egin eta denbora laburrera egindakoak. Niri soiltasuna, karezko horma garbietan mar­goek egiten duten kontrastea gustatu zitzai­dan. Oliba monastegiko horma garbiak gogo­rarazi zizkidan. Adornorik gabeko horma sen-

Naturan ere hori eskertzen dut gehien. Na­tura bera bakarrik bere edertasunean. Ez ditut atsegin oraindik urte gutxitxo dituzten ustez 'betiko' gurutze horiek. Zer esanik ez San Ina­zioren Xoxoteko estatua hori. Berritzen aritu dira ez dakit zenbat langile. Alferrikako lana.

Bi pertsona mota omen daude. Etxekoa guztia ona eta kanpokoa baztertu egiten dute­nak, eta kanpokoa beti hobea eta etxekoa baztertzen dutenak. Nik batetik eta bestetik, bietatik, edan nahiko nuke, etxekotik hasita.

uztattia►

UZTARRIAREN DATUAK ► Argitaratzailea. Uztarria Azpeitiko Kultur Koordinakundea Egoitza. Perez Arregi plaza 1, behea, (Azpeitia, 20730) Telefono eta fax zenbakia.

94315 03 58 Posta elektronikoa.

uztarria@topagunea.com Posta kutxa. 227, Azpeitia Lege gordailua. SS-860/2000 Zenbakia. 81.a (2007ko otsaila) Urtea. IX.a (1999ko azaroan sortua) Maiztasuna. Hilabetekaria

Web orria. www.uztarria.com

D. . S:R::GI 1se1nua, '""'" <OM,_,.,i,o,

Publizitatea.

►699 64 66 01 ► uztarria@uztarria.com

Bazkidetza-Harpidetza. 15 03 58 Tirada. 2.500 ale Inprimategia. Lizarra Grafikak Azaleko muntaia. Leire Larranaga

Oharra. Uztarriak ez du bere gain hartzen aldizkarian adierazitako esanen eta iritzien erantzukizunik

Guk zerbitzua eta lana euskaraz

[ u- i r itz ia J

08 Inkesta. Karnabalak gertu daude eta, ondorioz, herritarrak mozorroak prestatzen hasi al diren galdezka ibili da Uztarria.

11 Bat hirutara. Hiru gazteek Uztarriako tarteko azken artikulua idatzi dute. Adio, hainbeste eztabaida piztutako hirukoteari.

[U-mamia]

12 'Olatz' aldizkaria. Orain dela 50 urte sortu zuten eta Azpeitiko informazioan erreferentzia izan zen.

14 Klik. Tere Ezeizajostuna Elegante Eguneko prestaketetan buru-belarri.

24 Txirrindularitza. Mireia Epelde, profesionaletan orain.

UZTARRIA AZPEITIKO HERRI

ALDIZKARIAREN LAGUNTZAILEAK ► (erakunde publikoak)

Norbaitek nahi izango balu, badaukat pika­txoi bat eskura ...

REVISTA PARROQUIIL • Azpeill• • Mayo 191

1losotros amamo:

VolYn1dnlo1cunloarlu11lore1po1'lu• mn de lo '/lrg,on

S11tl•Yocl6nb-:1paaodo.,n1,.no1otro1(

:':�;1:;1 en nue11to pueblo n I• qu\.,, n 1

EI S,iior quho que nia ,,.,111a patt'O(

m"mo, OLATZ da bolo 111 mLrado ninternol

1Cu6nto• 1ocu,tr1' • leY<:inlo ,u no1nl t,0,01,0.. en 11u .. 11<11 01111011 [1 ei nombu, Ira Mod1•

MH de Mayo Butno oca1l6n p(IIQ mo1tr<:ir n11n1lm cifeclo (1 Aquflollu qu• •.i,fu♦r.cordad(lpo1no1ot101

Amur n [llu ru-1 como ,uw de nuealm� mndro• S1nclllu, llubulodora J.'orqu♦ u Mndr♦ d11 l>ln1 y u nuuh'l uyud•1 m1 t•l cumlno bar.lo l••ucr Porrl'l•.,. Mnd,,. d., nu1111,a ulma cr!1!l"nn y n• 1,, qu11 m•lor co , nu•

bl11mo f111lculo1 C1p,1cl,,lm<tnl♦ th, uqu11I quo pl.,,,.,, 1u• n,;, n�r.,1llo d" ,

Aquol q111 mlronda o 01011 1e111b,,1 lo Sahn no• ,nui'la 11 ca111mu u • 7���0�n d• M�yo porqu• •I grno1 m61 111 hu do ponor "" ln• r,bn:n q111 ,m

1''�·:::�:;5::::f}ttJ.:{:�:����-·:;:;;:·;'";;;·�;:�.�;�:.,�·

[U-jakiteko]

26 Izenak. Gaur egun Unai, Ane ... dira; badago aldea orain dela 50 urte jartzen ziren izenen eta oraingoen artean.

[U-euskara]

36 Azpeitia aurrena. Azpeitiak lehen postua lortu du Kontseiluaren euskal udalen hizkuntza politikaren neurketan, baina dena ez dago egina.

A IH-Hlfitl•l/'fi3·1

AZPEITIKO UDALA Gipuzkoako Foru Aldundia KULIUFVISAI�

1 � .. � ... ,,, 1�-.,,. w ... ,, , '"1••1>••,... .. '

\ir-..nl03

-iritzia] ► ► ► ► ► ► ► ► ► ►

__ nbido ► Azpeiti ko naparra

Koldo Alda I ur

HILEKO ESALDIA ►

Behin saiatuko politikaren eremu lokaz­tura pasatzen eta txarrantxak barrabilak odoleztatu dizkidanez, itzul nadin, ino­ren esnetxarra mindu aurretik, esker

txarreko politika utzita, gauza serioetara. Azpeitia osoan gastu gutxien eta etekin gehien

sortu duen lau metro kuadrotan nengoen: kirolde­giko saunan.

Epelera, Nafarroako odola zainetan borborka duen azpeitiarra hurbildu zait (hori nahasketa tota­la da; nafar askok duen ausardia eta kemena, eta azpeitiar askok duen harrokeria puntua). Eta biok han, biluzik eta, ondorioz, berriketarako prest. Hasi da kontu kontari.

► NAFARRA MOSKUN. "Lehendabizi hegazkin bat hartu behar izan nuen Moskura eta han beste bat Pai-khov aldera. Behin Siberiako lurretan, heli­kopteroak eraman ninduen soldadu errusiarrek zeukaten kanpamendura. Zortzi-hamarren bat txa­bola erdi izoztutako ibai baten ondoan. Guztira, bi dozena gizagaixo inoiz ezer gertatu ez den puntu 'estrategikoa' zaintzen. Haiei, auskalo zer agindu ematen, bibote tentea zuen sasoiko kapitaina. Gainerakoan, elurra eta izotza, aparteko besterik ez.

Helikoptero gidariak, berak asmatutako ingele­ran, handik astebetera itzuliko zela esan ondoren, han nengoen ni, soldadu errusiarren artean egu­nak oparitzen zituen ordu guztietan ibaian arran­tzarako prest. Gustura izokinen erreinuan. Astebe­te inorekin haserretu gabe, ezer ulertzen ez zidate­lako eta ulertzen ez nielako. Denborapasa bakarra, une batetik bestera eroriko zela zirudien sauna. Bertako kirol nazionala.

► BOTERE ERAKUSKETA. Egun motzak eta gau luzeak pasatu dira arrantzaren bakean, eta iri­tsi da alde egin beharreko bezpera. Han nork agin-

Alferrik da, beste odol bat dute!

04(h-n]

tzen zuen garbi uztera hurbildu zait kapitain dotore hura, eskuetan pare bat botila vodka eta basoak zituela. Mahai triste hartan biok, jo tragoa eta jo tra­goa. Azkenerako ez nekien mozkortuta edo, beste­rik gabe, itota hilko nintzen. Bera, harro hasieran, bigarren basoerdirako jokoa uzteko aitzakiatan ha­siko nintzelakoan. Baina ni odolez nafarra naiz, eta begiradari, eta hurrengo tragoari, heltzeko prest nintzen. Zirrikitotik soldaduak kapitain harroari-eta hitz egiten ez, baina gogotik edaten zuen atzerrita­rrari begira.

Tximinia, mahaia, basoak eta gainerakoak buel­taka hastear zirela jaiki da Errusiako Armadako ka­pitain menderaezina eta keinuz adierazi dit atzetik jarraitzeko. Balantzaka, balantzaka, sartu gara di­txosozko saunara eta erronkaren bigarren zatiari ekin diogu. Hura beroa! Hura egonezina! Infernu­rako entrenamendua ematen zuen. Isilik, elkarri begira, nork gehiago iraungo han barruan bizirik. Atea bertan baina berak irteteko keinurik ez, eta ni gustura nengoen plantak egiten, azazkalek hatze­tan lehertu behar zutela iruditzen zitzaidan arren. Hamar minutu, ordu laurdena, izerdian vodka kira­tsa ... Hori da herioa!

► HIRUGARREN PROBA. Eta kapitaina, nola edo hala, lurrun artean mugitzen ari zela ikustean, sinistu ezinda. Berriro atzetik jarraitzeko esan zidan, inoiz baino harroago, hirugarren proba bete­ko ez nuelakoan. Saunatik irten eta biok larru hu­tsik korrika batean, Siberiako puntan, mozkortuta eta izerditan, erdi izoztutako ibaira salto egiteko prest. Kapitainak uste ez bazuen ere, ni barrura.

Uretatik irten nuenean, ulertuko ez zidala jakin arren, ba al dakizu zer esan nion harro zahar hari? 'Ez iezaiozu inoiz esan 'balorerik ez daukak' moz­kortutako nafar bati!'.

Hurrengo egunean helikopteroak kanpamen­dua utzi zuenean soldaduek irribarre txikiarekin agurtu gintuzten. Kapitainaren arrastorik ez .. !'.

Nafarraren odol beroa eta azpeitiar askoren ha­rrokeria puntua. Alferrik etorriko da armada gorria bere koro eta guzti, ez gaituzte mendean hartuko eta!

7&, • MATX1N • ;)

'f-

HARZUBIA, 26 D

TEL. 81 60 25

ETXEKOA 15 00 03

AZPEITIA

Harategia Odriozo/a

Harategi Espezializatua

Arana Kalea, 14

Urrul.:943811015

Harategi eta Zerritegia [uskal l lerriko I laragink Onenak

Snn lnaL10 f(aloko ·12an

Urrul 943 81 14 98

ETXEKO URDAIKIA

fOIWtllllllllllll 11. ·1

lf N0/1 HI 15!1,I

AZPEITIA

1 \

BUSTINZURIKO ERREBALA.� TFONOA.: 94.1811671

[U--iritzia] i1kulua

Olatz Prat

HILEKO ESAERA ►

Zifra hutsak?

N ork esango luke 22 urterekin inor ezer­tarako zaharregia denik? Ba dirudie­nez eta, azken urteotan ikusi duguna­ren arabera, Azpeitiko danborradan

kantinera irteteko zaharregiak gara 22 urteko nes­kok. Aurten atera dira batzuk, baina, guztioi eman digu begira; ez itsusi zeudelako, ez gaizki ulertu, ederrenak beraiek izanik ere bakarrak izan direla­ko. 1 5 urteko neskak gazteegiak dira soldaduen prostitutak irudikatzeko.

Lehen paragrafo hori idatzi eta begirada bat eman diodanean, zenbakiak izan dira ikusi ditudan lehenengo gauza. Interneten saltseatzen hasi naiz. Azken notiziak hartu eta horietan agertzen diren zifrei erreparatzen. Minutu batzuen ondoren kontu­ratu naiz zein erraza den matematikak pertsonei aplikatzea, gizakia zenbaki huts bihurtzea. Baina atentzio gehien ematen didana zenbakien erlatibo­tasuna da, tokiaren, garaiaren edo egoeraren ara­bera hartzen duten zentzu erlatiboa.

► INDARKERIA ETA HILDAKOAK. "Masa gizar­tearen estatistikek gertaeren sakontasuna deu­sestatzen dute". Horixe irakurri berri dut sareko blog batean.

Dorre Bikien atentatuan 3.000 pertsona hil ziren gutxi gorabehera. Horri ordainetan, Iraken izan diren biktima kopurua kontabilizatu ezin daitekeen puntu batera ir itsi da, 50.0 0 0 ? 1 0 0 . 0 0 0 ? 600.000? Madrilgo atentatuetan 200; Iraken, egunean, 100 (dakizkigunak). Madrilgoak Estatu­ko historian kapitulu berri bati hasiera eman zion; zein gogoratzen da, aldiz, Iraken egun beltz hartan hil zirenez eta haietako bakoitzaren familiez?

► ERAILDAKO EMAKUMEAK. Estatuan, urteko 60 emakume hiltzen dira batez beste bikotekideen eskuetan. Horietatik %98k salaketa jarria zuten hil aurretik. 2006an 68 gizonek euren emazte eta bi­kotekidea akabatu zuten eta horietatik 1 7 k bere buruaz beste egin zuen ondoren. Aitonari kontra egin beharko diot oraingoan; hark zioen "ei orden

Nola idatzi daiteke zenbakitan 'anaia hil zait istripuan'?

06lh-rlJ

de /os factores no a/tera ei producto". Baina eder­ki aldatuko litzateke kontua emaztea hil aurretik bera suizidatuko balitz.

Pfizer, munduko talde farmazeutiko handienak, 1 0.000 lagun -langilegoaren % 10- kaleratuko dituela esan du, kostuak gutxitu eta botika generi­koen konpetentziak eragindako galerei aurre egi­teko. Neurri horrekin urtean aurreztutako 2.000 milioi dolar ikerketara bideratuko omen ditu. Ja! Eta gero zer egingo dute, ikerlariak kontratatu? Bai zera!

► DIRU KONTUAK. Zifrekin eta zenbakiekin fri­bolizatzeak bere arriskua dakar ordea. Gogora­tzen Esperanza Aguirrek, Madrilgo erkidegoko presidenteak, hilaren bukaerara heltzen ez zela esan zuenean? Momentuan pentsatu nuen, "lo­tsarik ez!"; baina, zifren kontu honekin, zifraren bila Joan naiz.

Emakumeak urtean 100.742,91 euro irabazten ditu; hau da, 8.395,24 euro hilean (pezetatan 16. 762.209 urtean, 1.396.850 hilean). Madrilen bizitzea garestia izango da, ados. Baina diru horre­kin ordain daiteke 4 pertsonako 5 familien janaria eta alokairua (ez Moralejan, noski).

Gabon jaietan errepideetan hildakoen %40k ez zeramaten segurtasun uhalik. Lehengo urtean mo­torrean hildakoen %40k ez zeramaten kaskorik. Kasualitatez, ukolondoa babesteko kaskoa beso­tik zintzilik zeramatenen kopuru bera da.

► ZIFREN ERAGINA. Okerrena ez da estatisti­kek esaten digutena. Okerrena da zifra horietako bakar batekin ere ez diogula albistegiak ikustean edo egunkariak irakurtzean jateari uzten. Zifrekin zerikusia duten gertaera asko anekdota moduan kontatzen ditugu, baina oso gutxitan gara horien garrantziaz eta tamainaz jakitun. Nik ez dakit kalku­latzen zenbat diren 200 hildako. Ez dakit hori irudi­katzen, mila aldiz irudiak ikusi baditut ere.

Irakurri dut, gaur egun bizi den pertsona bakoi­tzeko beste 30 bizi eta hil direla aurretik. Gaur egun 6.000 milioi biztanle baditu munduak; beraz, existitu diren gizakien kopurua 1 80.000 milioikoa da. Hori kontuan izanda, zer dira bada 200 hilda­ko? Zer gara bada zenbaki hutsal eta ziztrin bat besterik?

PilDAiN lnmobiliaria

www.pildain.com Harzubia 6, behea

TI. 943812167 - Fax: 943150774 e-mail: inmobiliaria@pildain.com Goiko - Kale, 4 - Tfnoa. 81 13 49

RBISTONDO

l\lARGOAK

11

20730 AZPEITIA - Urrut.: 943 81 57 81

AIZPURU AUTOAK

Landeta Auzoa - Tel.: 943 81 23 59

Faxa: 943 81 22 81 - 20730 AZPEITIA

aizpuru@aizpuru.net

domusa

azpeitiko

Dil@ HERRIKO NEGOZIOEN GUNEA

J A T E T X E A

Loiola hiribidea, 24

LOIOLA - AZPEITIA

Tlfnoa.: 943 81 56 08

Faxa.: 943 15 03 62

CENTERPO·INT ACADEMY Ingelesa ikasteko bide zuzena

Foru Ibilbidea, 7-1 ezk. Tel.: 943'"

81 65 03

" \0\ "'

i .com .11..,,1.&. .... , ... , ..

� 1 .. . .. ; ;v::::::u:,

Oeskrlbnpen"' '-'•''"""'"(l·�.,.,., .. 4-<t ••• ii. ••• � ... � ...... -."' ......... 4'.., ,-...... �•H•O \lc,.,_,,,, "t"rw;i,'°" U"-'''"' t-uc,• u, ·�•·" '°"'" :." Clllt ·1

,_.,,,,:-, .... .,, · ·1•(• -�1: .............. ..N .. dl,y,,k'f-t••· .. u.., .. ...., ... ,.

G () 1 k O k il 1 /> ,l ) ' 3 A • / 0 / 3 0 A/ p I• 1 l Id' C I p u / k O 1 1 (' 1 9 1 ; u B l) (, B (j ( jJ \) (;' 1 t'

[U-iritzia] ·nbat buru. hainbat aburu

__ Trauskil► Jon Berdejo

Hau ►

Aitor Zin ku negi

08[h-rl]

ARRANTXA

mu?

Herriak du hitza

Espainiako Estatu inperialistaren izaera faxista agerian gelditu da

beste behin ere: independentziaren proiektu politikoa defenditzen

duen gaztea "terrorista" da. Bitartean, zipaio, madero eta pikoletoak

hortzetaraino armaturik gazteriaren atzetik dabiltza egurrean; Burgos­

tik Madrilera epaiketa politikoak, gatazkaren izaera politikoa salatuz.

Hamar hilabetetan, Estatuaren eta bere lagun interesatu fidelenen

(J..J. Imaz, Balza eta konpainiaren) mekanismo errepresibo gogorrena

ezagutzen ari gara: epaiketak, isunak, ilegalizazioak, karga polizialak,

atxiloketak, kontrolak ... eta, tartean, De Juana (animo, lnaki!). Errezeta

zaharrak garai berrientzat, eta aitzakiak, ez hitz egiteko aitzakiak, beste­

rik ez. Barajas? Aurretik ere berdin, aitzakietan zebiltzan. Kale borroka?

Irailetik aurrera gogortu zen, eta aurretik ere aitzakiak zeuden. Gogora­

tzen al duzu zer egoeratan eman zuen su-etena ETA erakundeak? Es­

painiako sarraski kartzeletan eraildako bi gudariri lurra ematen ari zen

Ezker Abertzalea. Nor da hemen borondaterik ez duena? Zapaterok

badaki konponbiderako giltza zein den: herriaren hitza eta erabakia

onartzea inongo mugarik gabe. Nola egon daiteke horren kontra?

Ezker Abertzaleak azaldu zuen hasieratik hau borroka prozesua izan­

go dela, eta horrela izango da, zoritxarrez; inork ez digu ezer oparituko.

Prozesu honen berme bakarra herria da, herritarron parte-hartzeak eta

lanak soilik ekarriko dute garaipena. Herritarrok irabazi behar ditugu

euskal preso politikoen herriratzea eta ondorengo amnistia osoa, herri­

tarrok irabazi behar ditugu hitza eta erabakia, eta herritarrok irabazi

behar dugu desarme bilaterala. Finean, herritarrok irabazi behar dugu

Euskal Herria. Denok egin behar dugu geure ekarpena bide honetan,

hau hasi besterik ez da egin. Hiri besarkada bero bat Kafe, eutsi gogor!

Galdetuz►-­

Karnabaletako

mozorroa

prestatzen hasi

al zara?

ARANTXA ULAZIA ►

azpeitiarra

"Neska txikiarena

hasi naiz

prestatzen; 'ratita

presumida'-z

jantziko dut.

Zaharrenak, berriz, Txikiteo

Eleganterako trajea behar du.

Hirugarrenarena, oraindik ere

ikusteko dago!".

JASONE ETXABE ►

azpeitiarra

"Oraindik ere

danbor hotsak

ditugu etxean.

Egia esan, bi urteko

alabatxoaren

mozorroa azkeneko unean

erabakiko dut".

OLATZ GOENAGA ►

azpeitiarra

"Aurten erabaki dut

etxeko bakoitzak

arduratu beharko

duela norbere

mozorroaz. Gainera,

gure etxean mozorroa baino

garrantzitsuagoa da Elegante

Eguneko jantzia".

MAITE AIZPITARTE ►

azpeitiarra

"Pentsatzen hasia

naiz, baina oraindik

ere ez dut ezer egin.

Neu ez naiz

mozorrotzen, ez

zaidalako gustatzen. Umeena,

egindakoa erosten dut".

punteak ►

ZALANTZA.

Hazparnek 0 , 2 1 eko nota atera du Kontse i l uak udalen h izkuntza po l it i kaz eg in duen neurketan . Azpeit ia eta Hazparne sen idetuta daude duela 20 u rte pasatxotik, baina Lapurd iko herrian eu.skarak daukan egoerak zer kezka sortarazten d igun zalantzazkoa da.

GALDERA.

Maria San G i l PPren EAEko presidenteak: " Haikako-eta 1 9 gazte oraind i k ez d ituzte atxi lotu (Gariko itz Etxeberria Kafe . . . ) eta orain ETAn sartuko d i ra". Ea, Maria: orain sartuko d i re la? ; baina lehend ik ez al z i ren ba ETAkoak? . . .

Plazako kioskoko plataforma.

AN E ARABURU

GORA.

Sansebastianetan Udalak plazako kioskoaren bueltan plataforma jarri zuen . Ide ia ona da, erab i l ia izan zelako danborradan eta zezenean . Gerora e re jartzeko modukoa (karnabaletan ere egongo da, ez dutelako kendu ) .

.___a a l dak izu . . . ► EAk aurten udal eta foru

hautesku ndeetara EAEn

bakarr i k au rkeztea

erabaki due lako

eztabaida egon de la-eta,

Azpe i t ian udal bozetara

beh i n bester ik ez de la

au rkeztu EAJ reki n

koa l iz ioan (2003an) ?

zenbat buru , h a i n bat a buru [ i r i tz ia-ul

.._ __ er d i o? ► B ixe nte Ag i rre (Prem ietxeberr i baserr i ko ugazaba)

Lehorteak agortuko ote gaitu?

Leho r rak ez d i g u o rai n d i k txarr i k ekarr i au rten . U rtarri l bukaerarako e l u rrareki n osatu gara eta

ora in artekoa, beh i ntzat, ona izan da. Nahiz eta e lu ­rrak b ideak i tx i , p ixka bat bust i beharra zegoen .

tea beharrezkoa da. Ora in de la b i u rte , e l u rra eg in ondorengo egu netan hego-haizea ate ra zen eta , o n d o r i oz , oso be lar eskasa izan g e n u e n . E l u rte ostean eur ia eg itea komen i da.

Gu ganadut ik biz i gara, beh iak eta ard iak d itugu . Zona honetan , beh intzat, ez da ur faltarik izan . Gure­tzat, au rreko h i ru u rteak askoz ere oke rragoak izan d i ra. Udazkenean eta negu partean lehorra eg inda hobeto da ganaduarentzat ; beste la , b ust i takoan lokatza eta z ik in asko sortzen zaigu .

K l ima a ldatzen ar i de la esaten duten arren , u rte lehorragoak izan ditugu gurean eta atzera lehengora b u e l t a t u g a ra . A l d e h a n d i ko u rt e a k i z an d i ra ! Egia dena da, lehortea hasi orduko euri eske hasten de la jendea, eta eur ia ikus i orduko, berriz, eguzk ia nah i !

E lu rteek in gertatzen zaiguna da ganaduari paso eman ez inda geratzen garela eta, gainera, ganadua ezin dugu kanpoan eduki . Egurald i onarekin , berriz, egunez bada ere kanpoan izaten dugu ganadua. Be­larrari dagok ionean , a ld iz , e l u rte ondorengoa oso eskasa izaten da. Gainera, e l urra egin ondoren , izo­tza izaten du nonbait belarrak eta, orduan , euria egi-

Tenporatan ez dut fede hand i ri k, nahiz eta agian zentzua izan , beh i n has i tako egura ld ia -bust i edo lehor- izaten baita gerora jarraituko duena. Ba ina aitortu beharra daukat : belarra sartu behar denean­eta Pel l o Zabalari eta komun i kabideetako esatariei entzuten d iet. Orduan bai , kaso eg iten d iegu ; baina ino iz ez geh ieg i !

Hitzaren balioa

Eu s ka l d u n a ren h i tza bet i d a n i k i zan d a ba l o rea . Ga ra i batean -bertakoentzat eta kanpokoentzat, ha in zuzen- , euskaldunaren

h i tzak kontratu edo puskat u ez i neko konp ro m iso baten bal ioa izan zuen .

H o r re l a e raku ts i i zan d i g u te e ta h o r re la j as o da h a i n bat i datz i l i t e ra r ioe tan edo garai bateko epa i kete tan erab i l i tako arg ud i oe­tan .

H i tzak eta ekintzak e lkarrekin joan behar dutela s inesgarritasuna iza­teko ere ez da gaur go izeko ad ie razpena, batak bestea baieztatzen duelako.

" H itzak a i reak e ramaten d i t u ". Gau r e g u n sarr i tan e ntzuten den z e r b a i t d u g u e s a l d i h o r i x e , k o l e k t i b o edo ko m u n i t at e ba teko pa rt a i d eak i zan o rdez g e ro e ta i n d i b i d u a l i s m o hand iago d u g u n neu rr ian , e l karren arteko mesf idantza areagotu eg iten za igu la ad ie­raz iz.

H a l a e re , d i t u g u n arazo u kaez i n ak ga i n d i tzeko e l karre n arteko k o n f i d a n t z a m i n i m o a ez i n b e s t e k o a d u g u , b a t a k eta b e s t e a k eman dako h i tza bete beharrekoa d u g u . No la, beste la , e l karr izketa mantendu?

Ez gaitezen 'h itza' -k ze r esan nah i duen eztabaidan sartu , denok u ler­tzen baitugu zer esan nah i duten bere kontestuan erabi l i eta entzuten dugunean .

Bazter guztietan entzungo den aldarri kapen bat, garras i indartsu eta garbi bat eg in nahi dut :

Bakea eta e l karrizketaren alde ! Euskaldunaren h itza !

◄ Eta beste. _____ __.

Ma r ia J esus A ra n b u ru

[ .-...-; J09

[...J-i r itzia ] a r razk 1a

Azpeitia hiri zintzo eta l eia la ► Andon i Sa l eg i

1 0 ( t ]

__ at hirutara ►

► M i ke l Aizb ita rte , Xab i e r Aranburu eta Ha izkurg i Uz in gazteek ad i o esango

d i ote Uzta rr ia ko ta rte hon i . 2005eko eka inaz gerozti k a r itu d i ra gurean ,

z i r i katzen batzuetan , ada rra jotzen besteetan eta eztaba ida p i zten geh ienetan .

Adiorik ez, gero arte

Xa bier. Aizak Mikel, j akin al d a i teke noizko egin d uan abokatua rekin hi­

tzordua? Mikel . Asteazkenean, arratsal­d eko seietan geld itu gaituk kontratua gainbegiratzeko. Ba­dakizue gure etorkizuna jokoan dagoela; beraz, itxura apaina­rakin eta garaiz azaldu beharko diagu bere bulegoan. Xa b i e r. Abokatua, San Se­bastian bezperan balantzaka ikusi genuen tipoa duk, ezta? H a i z k u rg i . Txor i a u rpegia zuen tipo zelebre hura? Mikel . Horixe bakarrik falta ge­nian, beletzar baten eskuetan egotea gure etorkizuna. Gure abokatua, tipo horren ondoan zagoan biboteduna duk. Ez zai­tezte arduratu, oso erreferentzi onak ditik eta ziur nagok izuga­rrizko pagotxa lortuko dugula bere aholkuak jarraituz. Xab ier. EI Diario Vasco-koe­kin noiz sinatu behar dugu kon­tratua? Andoniren komiki azi­d oen ond oan gure a rgazkia azaltzea izugar rizko ohorea izan duk niretzat, baina ez dida­zue ukatuko zirrararik ez duenik sortzen Azpeitian gehien sal­tzen den egunkari euskaltzale eta abertzale bateko editoriala­ren ald amenean gure id atzi xumea a rgita ratzeko zo rian egoteak. H a i z k u rg i . Orain garrantzi-

tsuena kontratu on bat sinatzea duk. Ezin diagu kikildu, beraz, karamelo goxoa ahoan jarri d i­gutenean. Uztarriako gure hile­roko agerpenekin, herritarren babesa eta gorazarrea jaso d iagu; aukera berr i honekin gailurrera iritsiko gaituk. M i ke l . Nahiz eta gure inten­tzioa ez den inoiz inor mintzea izan, herriko errealitate gordina p l aza ratzea rena ba izik, ez ahaztu gure zenbait idatzik jen­deari haserrea ere sortu diola. Haizkurg i . Ondotxo dakik he­r riko gehienen a rtean sortu dugun mirespena ez dela nola­n a hikoa izan . U r rut i ra joan gabe, sansebastianetan, mar­goen industrian er regea den Xabier Margoak-eko nagusia etorri zitzaidaan negar malko­tan blai, Uztarriako gure lana ez uzteko e r regutuz. Ez z a k iat nola estal iko d uten guk utz itako zuloa! M i ke l . H ala eta guztiz ere, beti egon­go gaituk Uztarria re­kin zorretan, EI Diario Vasco-rako gure jauzia ahalbideratu duelako. Vocento talde 'eragin­korreko' partaide den egunk ar i hor retan ariko gaituk aurreran­tzean, egia eta ad ie­razpen askat asuna lau haizeeta ra za-

baitzen Euskal Autonomia Erki­dego osoan zehar. Xa bier. Oso urduri eta senti­bera nagok azken egunotan, EI Diario Vasco-ko zutabegile be­rriak bihurtuko garen honekin. Nahiz eta lanean hasteko egun batzuk falta diren, zergatik ez dugu EI Diario Vasco-k Donos­tian duen egoitzatik bueltatxo bat ematen, instalazio berriak ikusteko eta, bide batez, gure lankide berriak ezagutzeko? Mikel . Guk lana etxetik egingo d iagu eta ez gaituk inond ik inora EI Diario Vasco-ko egoi­tzatik pasatuko. Donostiako egoitza bisitatzeko hire grina hor rek, ald amenean d agoen night c/uba probatzeko aitzakia ez ote den beldur nauk. Entzu-

na diat kalitate oneko neskak egoten d i rela bertan, nahiz eta garesti samar aukeran. Pitti, Tronpe ­

tas eta OIiagorra elkar­teko beste kideei gal­detzen badiek, eder­ki emango d itek hango berri, bezero

fidelak izaki. Ha izkurg i . Egia esan,

ez hu kek itxura izango orain Uztarria umezurtz utzi eta kolaboratzaile

guztiek ihes egitea, baina baduk gutaz aparte beste bat EI D ia rio Vasco- n i d azteko a d in a mai la duena.

artikulua [iritzia-u]

M i ke l . Zer esan nahi duk ho­rrekin? Ha izkurg i . EI Diario Vasco-k bertsolaritza eta 'moda' uztar­tzen dituen demaseko atal bat jarri nahi dik abian eta ezauga­rri horiek betetzen dituen nor­bait etorri zaidak gogora : axola­gabeker i hand iz, De J uana presoaren egoera larria eta bi­d egabea aintzat hartu gabe egin zituen komentarioen ardu­raduna. M i kel . Herriko errealitatea is­latzen duten fikziozko egoerak maisuki uztartzean egon duk gure a r rakastaren gakoa. Baduk jendea oraindik guk ida­tzitako guztia egia d en amua irentsi duenik ere. Xabier. Azkenean, gure ida­tzietan agertutako kontu pila­ren artean egia dena eta egoe­ra erreala islatzen duen gauza bakarra, gure agurra duk. H a i z k u rg i , M i ke l eta X a ­bier. Gure agurra txikikeria bat duk Kafe rekin gertatu d ena ikusi et a ge ro. Gezu r handi baten ondoren, egoera erreal bezain gordin baten aurrean aurkitzea egokitu zaiok: euskal gazteriaren aurkako gupidaga­beko jazarpen baten biktima, Herriaren alde lan egiteagatik espetxe zigorra jaso duen az­peitiarra. Gure agurreko azken hitzak ha rentzat i zan b i tez : eutsi gogor motei!, laster ikusi­ko diagu elkar!

1 � ] 1 1

-ma m ia ] ► ► ► ► ► ►

a itz i n da r i

PAPE REAN Azpe it i ko danborrada beza la , bada gara i

hartan herr ian sortu zuten beste zerba i t :

'O latz ' a ld izkar ia . Bost u rtean egon zen ► Testuak: Enekoitz Esnaola ► Argazkiak: Uztarr ia ► 'O latz' ald izkariaren orr iak: I mano l E l iasek utzita

Herriko danborrada noiz sortu zen jakiteko, datua O/atz aldizkaritik atera

genuen", dio Imanol Elias historia­gileak. "Udal artxiboetan jartzen zuen 1 957 an desfile bat egon zela, baina ez zuen aipatzen dan­borrada zenik hura. O/atz-en bai, eta horrelaxe egiaztatu genuen".

1956ko abenduan sortu zuten O/atz aldizkaria Azpeitiko Parro­kian zebiltzatenek, Accion Catoli­caren bidez. "Ikusten da, beraz, aldizkari hura ere elizaren babe­sean sortu zela, orduan beste gauza batzuk bezala", esaten du Imanol Eliasek.

Berak ia hasiera-hasieratik ida­tzi zuen bertan: bere lehen artiku­lua 6. zenbakian argitaratu zuten -1957 ko ekainekoan, Zer degu O.A. R. G. U. I. ?, Gaiztoa ezizena­rekin- eta bukaerara arte segitu

zuen idazten. "Zenbaki denak gordetzen nituen, eta daukadan azkena 1961 eko maiatzekoa dut, 51 .a". Fo rmato txikiko azkena, hain zuzen. "Orduan igande goiz batez bilera ra deitu gintuzten. Herriko senorito batzuk-eta ziren aldizkariaren arduradun eta haiek zioten formato berria behar zuela O/atz-ek, egunkariaren tamaina­koa. 1961 eko ekaina-uztaila zen. Atera zen formato berrian baina, nik uste dudanez, bakarra. Izan ere, gaizki ibili ziren osatzeko eta hortxe ge ratu zen. Nik formato berriko bigarren zenbakirako ere egin nuen artikulua, baina beste inork ez, eta garbi zegoen ezinez­koa zela segitzea".

O/atz-ek Azpeitiko informazio­an u rteetako zulo handia estali zuen. Aurretik, 1 923tik, Urola al­dizkaria egon zen -Azpeitiaz in-

a;.;..;.;._;...;..;,.i O latz' a l d izkar i a ren ezauga rr i batzuk

formatzen zuen, batez ere-. Gutxi iraun zuen. Eta gero, 1 931 n egon zen beste aldizkari bat: Azpeitia. Sus costum bres y s us fies tas . Aurrena, 1931 k o uztailean atera zuten. Apenas iraun zuen Ondo­rengoa O/atz izan zen, herrikoa, 1956tik. Erreferentzia izan zen. Herri informazioan, aitzindari.

Mantxeta Ignacio Agirrek egin zuen, Erdertinekoak, baina ez da gogoratzen zeinek agindu zion egitea. " Hala e re, segu ru D on Jose Mariak [Eguren] izan zuela ikustekorik enkargua ematean".

Agirrek "gustuko" zuen marraz­kiak-eta egitea, eta atsegin han­diz egin zuen mantxeta. "Letrak egiteko ere jende asko eto rtzen zitzaidan. Er raztasuna neukan, egia esan. Gustura geratu nin­tzen O/atz-erako egin nuen man­txetare ki n, pol ita ge ratu zen".

► ► ►

-- , Herrian

danbor ra da noiz sortu

zen jak i teko , datua

'O latz' aldizkaritik

atera genuen"

I MANOL EL IAS ►

►

' O latz ' a ld izkarian artikulu egi le

, G ustura geratu

nintzen 'Olatz'-en

azalerako egin nuen

mantxetarekin, po l ita

geratu zen"

I GNACIO AGIRRE ► 'O latz '-en mantxetaren egi le

Mantxetak Azpeitiko Parrokiko dorrea zeukan, he rriko armarria eta Olazko e rmita. "Kolo rea ere sartu genion eta, garai hartarako, modernoa geratu zen".

Orria ldeak. Zortzi. datuak, marrazkiak, Zurutuza, Aitona, Maite, Maiztasuna. Hile rokoa. Kazetaritza generoak.

Oso anitza zen : albisteak, elkarrizketak, kronikak, iritziak, gutunak, laburrak, hemerotekak, egitarauak,

argazkiak, txisteak, agenda, bertsoak, intelektualen zitak ... Sinadurak. Anonimoak nagusi. Zuzendaria, Or. Cotorra, Gaiztoa, Ikasle, 1. Aguirre, Enrique

Gazte-zar, Iturri Goxo, Eneko, Jose Mari, Pepito Elzaurdi, Lore Txorta, Aitzbeltz, Aritz, Ignacio Orbegozo, Julian Bereziartua ... Gaiak. Azpeitikoak

eta orokorrak (mundukoak ... ), erlijioa, futbola, mendia, pilota, zinena, efemerideak, lndiatik eta Afrikatik gutunak, historia, festak, Udala, liburugintza, azpeitiartasuna,

soziedadeak, ikasketak, feminismoa, ezkontzak, heriotzak, osasuna, langabezia ... Hizkuntza. Gaztelera, batik bat. Euskaraz % 1 5 inguru; aldizkariko zortzi orrialdeetatik bat.

1 2 l h.rl J

Ald izkari est i m atua zen . Ha la z ioen 1 957ko a le batean s inadu­rari k gabeko i r i tz i batek : " Em e n d e g u berri ro O latz. Etxe ge iene­tan badu o ra in txe sarrera. Nai ta ez sartu bear. Azpeit iar jator guz­t iari atseg i n bai zaio bere erria no­l a koa zan j ak i t ea . N o r i ez d i g u azukre eg iten b iotzean , gu re ama zanaren erretrata bat i kusteak?".

► KAN POAN ZEUDENEI. Atze­rrian zeuden azpe i t iarrei ere i r is­ten z i tza i e n . Hauxe i d atz i z u e n A n t o n i o , S . J . d e l a k o b at e k 1 958an maiatzean, 1 7. zenbakian (Uztarriak itzu l ita) : " l nd iat i k karta. Atseg in hand iz hartu nuen O latz a ld izkariaren zenbakia. Hegazki ­�ez i r i ts i zen egun bakar batzue­tan . Parrok iaren a ld izkar i honek ez du herrian bakarri k on eg ingo ; herr it i k kan po ere eg i ngo d u on , ha i n u r r un dagoen l nd ian bezala. Gu re herr ian egune ro ko b iz imo­duan gertatzen d i ren gauzak i nte­res hand iz seg itzen d itugu ". Ima­nol E l i as be ra 1 95 8an so ldadu ­tzara Marokora joan zenean, An­d o n i A l b i z u r i Katxo-k b i d a l tzen zizkion O/atz-eko orr ialdeak.

A ld i zkar iko ardu radu nak asko saiatzen z i ren zabalkunde hand ia lortzen , lehen u rteu rreneko oha­rrean i kusten den bezala: "O latz, gaur, gauza tx ik ia da. Badaki gu . Hain zuzen, orain bete du u rtebe­te. Zorionak ! A ld izkariak haz i eg in nah i d u natu ra lk i . Harp idetza be­rriak lortzea da une hauetan dau­kag u n arazoa . H o r i e k i n , t i rada hand i tuko genuke , a ld izkaria ho ­betuz eta sal neu rria aldatu gabe, orrialde geh iagokoa eg in ".

Bai , d i rua eskatzen zuten a ld iz­karia jasotzeko. 1 95 8ko azaroko a ld izkar iko oharra (2 2 . zen bak i ­koa) , h err i t i k kanpo b i z i z i re ne i : u rteko b i garren se i - h i labetekoa 1 4 ,25 pezeta kostatzen zela.

Eta zentsura? Fran k ismoaren gara iak z i ren . " N ik , beh i ntzat, ez n u e n arazo ri k izan ", d i o E l iasek . 1 958ko u rr it i k au rre ra ( O/atz-en 2 1 . zen bak ia) , aza lean ohar bat jarr i zu ten , mantxetaren azp ian : Con censura ec/esiastica.

.....__.datzitakoak I rakurza letasunaz.

l kas le-k, 1 957an (Uztarriak itzu l i ta) : "Beg i ratze hutsarek in nabarmentzen den egia da [Azpeit ian] : irakurtzeko afiz ior ik eza. I nstitutu Laborala bezalako kultur gune garrantzitsua dugunez eta, O/atz bezalako ald izkari s inpat i koa arg itaratzean, bad i rud i hauxe de la l iburutegia sortzeko proposamena eg iteko uner ik egokiena". Formazioaz. Maitek, 1 957an ( itzul ita) : "Ba al du azpeitiar gazteak nah ikoa formazioa? Askotan euren solasald iak garrantz ir ik gabekoak eta zakarrak d i ra, gu re emetasunarek in bat ez datozen aipamenek in". Azpeitiartasunaz.

Sinadu rarik gabekoa, 1 957an : "Guk azpeit iarrok benere ez degu ukatzen gure jatorri b i kana. Azpeit iarrak gerala esatiak bakarrik ere, b iotza pozez alaitzuago ge ld itzen zaigu ta gu re erriko gora berak nun eta obeto jakin naian ib i ltzen gera. Hernan i ' ko sagardotegi baten zan. lsketan aguro antz eman zidan azpeit iarra n intzana ta sagardoteg i artan bere gazte demboran gertatua, esan z idan, Azpeit iarra, upela-ondo za lea izandu zan nunbait, ari emen zan, beste azkotan bezela, berri keta baten, eta alako baten, batek esan d io . Ao is i l i k, sapo ori. A izak, kontuz izan

komun i kab ideak [mamia -u ]

De nuevo Azpei!ia, sera escenario

del Oia de la Juvenlud de Guipuzcoa

REVISIA PARRUQUIAL , A1pelll, . 4h,i l !957 11.' 4

Lehiaketa 1 9 6 1 eko apir i let ik (39 . zenbakit i k) atal berri bati ek in zioten O/atz-en : Esango al zenidake .... H i lero h i ru galdera jarriko zituzten. Sariak ( itzu l ita) : "Gustatuko l itzaiguke sari g isa Mercedes deskapotablea jartzea, azken modeloa, baina, jaunak, ez dugu zertan eta, eg ia esan, konak ederra edatea ere ez da txarra. Hala, sariak hauek izango d i ra : 1 . Konak frantziarraren boti la bat. 2 . Ald izkarian u rtebeteko harpidetza. 3. Ald izkarian u rtebeteko harpidetza". Erantzunak uzteko tokiak: "Rezabal Pocho/o-k egunkariak saltzen dituen kioskoa eta Victor eta Lagun Onak tabernak".

ZER DEGU O. A. R. GU/?

� l OlllECT(JI< ::��;.�;s�.:·::::.:::�·::::: :�\:p�����f;?:',:7::: :;;:

Goian

ezkerrean,

O/atz-en 4.

zenbakiaren

azala (1 957ko

ap ir i la). Eta

eskubian

� o 20•�";:• ,.: _ 0 11 11h•1•11 •10 .,,..1,. 11,

goian, orri bat; horren

behean, Imanol Eliasen

lehen a rti kulua O/atz-en

(1 957ko ekaina).

zak sapuekin , erantzun omen zion b izkor, zergat ik sapuak ez d itek sakelak eta e lb iak bezela egiten, jo eta erori, jo ta arrotu baizik. An, sagardotegi artan zeuden guztiak algara ederra eg in omen zuten azpeit iar aren aterald iakin". Edanaz. Sinadurari k gabe, 1 95 8an : '"Encuesta' bat eg in degu , ia egun mut i l len erantzunak eta i ritziak artuaz. Edan bai, oso azko edaten da; batez ere igande goizeko eta i l l unabarreko 'ch iqu iteo' or i , b i ldurgarria da. Banan, zergat ik hainbeste edan? Ez dakigu lako bestela jostatzen , zurrutian baizik.

1.,,"Z.ob,;u •o«io• ..t .. 1o,;u11r.olle u,a.

:.����:;:· d�:"u��- bah� ... �u

b� :�

cu:.�;: J:;n:,0••• lptAl '"'" ll'�tlora i,,.

u:i'"'I' "'lll>qo dotl Ioi �••• odorono

.�::: .�:�:':·::·:·;::�'.::���-::�� :{�;�1�·:·,�:�:}:�i::::ii :�!

Batzuek erantzuten dute, neskatxangana joateko pixtu egin bear izaten dutela" Frontoi Txikiz. I kas lek, 1 959an (itzu l ita) . "Dagoeneko ez da azpeit ianoa Frontoi Txik i ra gogoz joaten . Dagoeneko e z d i ra h i ru txanda trad iz ionalak egiten. Zerk du errua? Akaso, kafea, kopa eta puruak, z inemak, futbolak edo lanak?". Pasibitateaz. Ignacio Orbegozok, 1 9 6 1 ean ( itzu l ita) : " 0/atz-ek esan du: 'Batzarra suspend itu egin da, eta ondo egin dute. Azpeit iarrok geh ien estimatzen dugun batzarra bazkaria da'. Zer eg in dut n i k Azpeit iagat ik? Ezer ez". ◄

Esa ld i geh iago www.uzta rr ia . com-en

l� J l3

[U-mam ia ] k l i k

■

PU NTUAK Elegante Egu neko trajeek lan hand ia d ute atzet i k :

aukeratu , oh ia la eros i . . . Uzta rr iak Tere Eze iza

jostu narek i n jantz iak no la egiten d i ren i kus i d u ► Testuak eta argazkiak: I h intza Agirretxe

..A._ PU NTU KA, PU NTU KA.

1 4 l�J

Gabonetan hasi eta karnabalak bitartean orratza eta haria ez dira falta izaten Tere Ezeizaren

etxean. Urtero emakumezkoen bospasei traje egiten ditu; ez du lan gutxi izaten.

klik[mamia-uJ

A JOS I ETA JOSI . A MODELO B I LA. i 4 urte zituenet ik ar i da josten Tere Ezeiza. Tarteka l iburuaren laguntza behar da trajea diseinatzeko.

A PATROIAK. A TELA MOZKETA. Patroiak tela ga inean orratzekin kontuz-kontuz lotzen d itu. Ondoren, trajearen zatiak gura ize handiekin mozten d itu.

A PUZZLEA. A AZKEN I K . . . Trajearen zat iak moztutakoan, puzzlea osatu behar da. Man iki batean jarr i eta soinekoa gainbeg i ratu eg iten du. ◄

[u-mamia]uztarriaren tartea

Otsaila

KU LTU R

AG ENDA ► Hi labetea .

Otsaila. Ba naketa.

Asteburu honetan. Non. Herriko tabernetan eta toki publikoetan. Tirada. Mila ale. Arg itaratzai lea.

Uztarria Kultur Koordinakundea.

Udalari eskaera Uztarriak webeko Azpeitia atala ho­betzen dihardu az­keneko bi urteetan eta, gehiago hobe­tzeko, horretarako Udalari urtebeteko laguntza zehatza eskatu dio.

1 .052 bazkide gara

dagoeneko Uztarrian;

eskerrik asko denei

uzta rr i a . com-en laste r

AZPE IT I KO G I DA KOMERTZ IALA

Uztarria Kultur Koordi­n akun deak bere ko­

munikazio proiektuan, bes­teak beste, webgunea du : www.uztarria.com. Bertan egunero mila bisitatik gora izaten dira, eta herritar as­koren tzat erreferente da . Uztarriak laster beste pauso bat emango du we­bean, Azpeitiko gida atal komertziala sortuta. Datu base ona izango da.

Hel b u ru a . Gidaren bidez azpeitiar denentzat (beste) zerbitzu bat ematea, uneo­ro ikusgai egongo den di­rektorioaren bidez : herriko dendak, tabernak, arrande­giak . . . agertuko dira. Eza u g a r r i a k . A zp e itiko

gida herriko komertzio eta negozioen bilgunea izango da, eta honako ezaugarrik izango ditu : ► 1 . Guneen zerrenda guz­

tia. J ardueraren arabera zerrendatuta egongo dira. ► 2 . Jarduera bakoitzean

klikatuz gero, esparru ho-

AGENDA ALBISTEAK ARGA.ZKlAK AZPl:l'TIA BIDfOAt< BLOGAK tUSKARA ALDIZKARIA PJ1

az p e j t j k O Azpeiti ko G ida Komertzia la

D 1 @ Azpel tiko gida komertz ia la duzue honako hau. Herriko negozioen

Jard uerak HERRIKO NEGOZIOEN GUNEA

o GIDA . � • Harremanetarako

o ORRI HAU . . .

• Inprimatzeko prestatu

• Uztarna-ri komentatu

Abokatuak (9) Harategi eta urda1teo1ak ( 1 Aholkularitzak ( 10) � ( 1 2) Akademiak (9) Ikastetxeak ( 7) Altzariak eta sukaldeak ( 1 5 ) Ile apaindegiak eta estetik, Ardoak ( 1 ) Industri hornidurak ( 1 ) Argazkiak ( 5 ) Informatika (4) Arkitektura eta ingen1entza ( 7) Inrnobil iariak / 5 ) Arrandeg,ak (5) Ituro1ntza ( 8) Arropa dendak (32 ) Janari dendak ( 13) Aseguru etxeak (8) Jostailu dendak ( 1) Aurrezki kutxak eta banketxeak ( 14 ) Kirol dendak (9) Autoak eta auto konponketak ( 28) Leiho eta ateak ( 6)

Goian eta behean, Azpeitiko gida izango denaren bi ad ibide.

1·.�: , . -· -.. ,-,�-·­a-� - -- - -··--- ·- -...

1 1 !,,-,.� .... E3 . . ... • ' - ·" .. , ..

0 .. knlt.,..,A.

.....:.:,- ..... ,,._ _., ...... . . ,.,_ ...... ..,__,, .... nN.r.,.-

S U G �

,..,,,,.., --·--··--· Gor.& · .. � .... -... , · ..... .. - - � ·- - - • .... , ... · -... , w,,.o,, i,, .. ..... ; . ... .

rretako negozioak azalduko dira, bakoitzaren helb ide eta telefonoarekin. Gehiago ezagutarazteko.

Azpeitiko komertz i o eta bestelako negozioek pro­mozionatzeko aukera berria izango dute. Izenaren gai ­n ea n klikatuz gero, datu

gehiago eman ahal dituzte, hiru erara : ► 1 . Informazio orria. o Negozioaren deskriba­pena . o Logotipoa. o Pare bat argazki. o Mapa bidez kokapena.

► 2. Bloga. o Negozioari buruzko al­bisteak sartuko dira (az­kene nobedadeak eman daitezke, edo bestelako albisteak). o Albiste horri dagozkion irudiak ere sartuko dira. o Batez beste, urtean 3-4 albiste sartuko dira. o Irakurleak albiste horri

egi n za itez bazk i de UZTARRIAn

erantzuteko aukera izan­go du; beraz, din amika emango dio blogari. o Uztar ria ren webeko azalean (Azpeitiko gida

atalean), bere bloga egu­neratzen duen negozioa­ren logotipoa eta bloge­rako lotura agertuko dira, erabiltzaileak aldaketen berri dezan eta blog orrie­tara errazago sar dadin. o Blogak Eregi Euskara eta Komun ikazio Zerbi­tzuak enpresak kudeatu­ko ditu. Eregi arduratuko da albisteak jaso, idatzi eta blogetan jartzeaz.

► 3. Webgunea. o Negozioaren webaren sorrera. o Web propioa dutenei lotura zuzena egingo zaie.

A b n t a i l a k . Aukera berri horieki n Azpeitiko komer­tz io eta beste n egoz ioek abantailak izango dituzte: ► 1 . Uztarriako webeko

azalean agertzea: logotipo­ak txandakatuz ikusiko dira Azpeitiko gida-ren atalean. ► 2 . Uztarriako weba bisi­

tatzen dutenengana iriste­ko aukera argia. ► 3. Bilaketa orokorretan

ondo kokatzea (Google-n, esate batera). ◄

BAZKIDEAK ► Urtean. 27 euro. Jasoko dituzu.

► Uztarria herri aldizkaria. ► Biografiak: Joxe Takoia

eta Imanol Elias. }(·--------------------�-�-------�� --ia ► Euskarazko prentsa

eta Azpeitia liburua. Zure datuak Uztarriar i helarazteko a u kerak:

► Perez Arregi plaza 1, behea (Azpeitia, 20730) ► 227 posta kutxa, Azpeitia ► uztarria@topagunea.com ► Telefonoa (eta faxa) : 943 1 5 03 58 ► www.uztarria.com

IZEN-ABIZENAK ► NAN edo E H NA ►

H ELBI D EA ► H ERRIA ► ---- -----

TELEFONOA ► E-MAI LA ►

. ► Loiolarik ez balitz liburua. ► Otsobeltz liburua. ► Urrestillako musika taldeak

liburua. ► Azpeitiarrak Espainiako

Gerran liburua. ► Erdi prezioan: Mendi gida

eta Azpeitiko efemerideak.

HARPIDEDUNAK ► Ez du diruz laguntzen. Jasoko duzu.

► Uztarria herri aldizkaria.

i deoak ► www.uzta rria . com/bideoak

Danborrada i kusgai uzta rria.com-en. Azpeit iko danborrada I nterneten ere egon da ikusgai : www. uztarria.com/bideoak-en . H i ru b ideo sartu z ituen (behekoak) . Sartu atalera eta hor iek ikus daitezke.

Atal berezia ere bai. Horiez ga in , atal berria sortu zuen Uztarriak: www.uztarria.com/azpeit ia/festak /sebast ianak hel b idean, ha in zuzen . H istoria, do inuak, argazkiak . . . daude bertan .

Helduen danborradako entsegua. Izarra itz pilotalekuko jaialdia. San Sebastian bezpera.

n kesta ► Zer balorazio egiten duzu aurtengo sa nsebastianez?

%42 Oso ona

%52 Ona

%3 %2 Erdipurd ikoa Txarra

%1 Oso txarra

Ora in dagoen ga ldera. Beh in ere joan al zara Tx ikiteo Eleganteko jantz ia erostera?

rgazk i b l oga k ► www.uzta rria . com/b l ogak/a rgazkiak

Arbe it macht fre i Oraind ik bero hura itsats i r ik daramat. Lurralde ezberd i n batean jaioa, okerreko arraza baten jabe antza. Kol patua, g iza-lotsaren usaina.

B iz i r ik, her iotzean. Egu rrezko kaio lak, au rpeg iak oroimenean, errautsak arnas. ( . . . )

► l ban Etxezaba l eta Eneko Garmendia

uzta rr ia . com-en tartea [ mamia- U]

l agak ► www. uzta rri a . c o m /b l ogak/pertsonak

Eskerri k asko , Ama ia

Herri g uzt ietan izaten da (eta izan behar du) h e r r i a r i n o rt as u n a emango d ion norbait ,

h e r r i a ren i zaera i s l at u ko d u e n norbait . Eta Azpei t ian ere bada­go. Bat baino geh iago izango d i ra beharbada, baina n ik bat gainera­tuko nuke beste guztien gainet ik . Amaia Garmend ia da bera . E l i z ka leko Ama ia . E l iz kaleko arima, saltsa, b izipoza.

Zenbat neska-mut i l pasatu d i ra bere eskuetat ik u rteetan eman d i ­tuen g itarra i kastaroetan? Berd i ­nak izango al l i rateke El iz kaleko festak berak jartzen d ituen i l us io eta gogor ik gabe? Berd inak san­sebast ianak hasierako u rte haie­tan u m ee n dan borrada an to la­t z e n h a r tu z i t u e n l a n e s k e r g a haiek gabe? Berd i nak san inazio­ak zezenketaren aurka antolatzen d i t u en man i festaz i o he rr i ko i r i k gabe? Ez . Ez l i rateke be rd i nak izango , Ama i ak p later on batek behar-beharrezko d i tuen gatz eta p iperra is latzen ditue lako. Funda­mentuzko festa baten ardatza de­lako.

Horrelako jendea m imo handiz zaindu behar du herriak. Galtzen ar i den espezie batekoak d i re la­ko . Ete k i n e ko n o m i ko r i k a tera gabe lan eg i teko p rest dagoen espezie s i np le batekoak d i relako. Une batet ik bestera, arru nta den fes ta bat b e rez i b i h u rtzen d e n jendea delako.

Zenbat gauza sustatu, bu ltzatu d i tu Amaiak he rr iaren a lde? Eta alderantziz? Itzu l i al dio Azpeitiak Amaiar i honek me rezi duen guz­tia? Agian bai, ag ian ez. Amaiari be ra ri ga ldetu beharko za io , ea zer esaten d igun . Dena den, es­kerr ik asko hemendik, Amaia.

► l n igo I barguren

[�) 1 7

[U-mamia]u rtarrilari begiratua

- JOAN .. . .

► ► ► ► ►

u rean ► ITZ IAR ARCONADA

► Uztaro Kooperat i ba

"Sektore

ezberd i neko

herr ia da"

U ztaro Kooperatibako ki­de e k hitza ld ia e man

zuten Gaztetxean urtarrilaren 1 1 n. Uztarriak ltziar Arcona­darekin barazki ekologikoez eta herriaz hitz egin zuen. Inoiz izan al zara Azpeitian

gai honetaz h itz eg iteko?

Ez, lehen aldia da. Zer i rud itu zaizu herria?

Orokorrean, n ik i kusten dut herri bezala oso sektore ez­berdinak daudela. Alde bate­tik, sektore bat nahiko probi­nitzianoa dena eta, bestetik, beste bat apalagoa dena. Ba razk i ekolog i koek iko

kontz ientz i a tuta a l g a u ­

de?

Orokorrean, gizarte mailan jendea gero eta gehiago ari da mugitzen eta Azpeit ian ere jendea gaur egun nahiko kontzientziatuta dago. Bazkiderik lortu a l duzue? Ez zen jende asko joan hitzal­dira, baina joan zen jendeak interesa zuen. S eguruenik, baserriarekin nolabaiteko lo­tura zutelako. ◄

1 8[h-rl l

Aterpeza i n berriak Xoxoten Urtarrilaren 13az geroztik ar­duradun berriak ditu Xoxote­ko aterpeak. Hemendik aurre­ra, Bixen Madotz (lrunea) eta Olatz Telletxea ( Donostia) izango dira aterpeko kontuak emango dituzten pertsonak. Euxebio Be lok i e ta Beni Odriozola k abenduan utzi zuten, hiru urtez bertako ar­duradun izan ondoren. Argaz­kian, aterpezain berriak.

50 u rtean danborra jotzen Danborradaren 50. urteurrena ospatzeko, karroza berezia kaleratu zuten urtarrilaren 20an. Urte haue­tan zehar izandako danborrada guztiak ekarri zituen gogora Saioa Imazek diseinatutako karrozak.

Antxieta zaba l i k ad i men u rrituentzat Antxieta eraberritu egin dute adimen urritasuna duten eskualde ko pertso­nentzako egoitza zabaltzeko. Gureak eta Atzegik kudeatuko dituzte bertako eguneko zentroa eta etxe tutelatuak.

Etxeberri a atxi lotu nah i Espainiako Auzitegi Gorenak urtarrilaren 19an erabaki zuen Jarrai, Haika eta Segi "talde te­rrorista" direla. Garikoitz Etxe­b e rr i a eta b e ste 22 k ider i seina urteko kartzela ezarri die ; atxilotzeko agindua eman du.

H I LAK 5 ► Errege magoen kabalgata izan zen. H I LAK 1 2 ► Txotx denboraldiaren hasiera ekitaldia Anota sagardotegian. H I LAK 1 3 ► Azpeitiko danborradaren 50. urteurreneko jaialdia. H I LAK 1 4 ► Azpeitia­Elgoibar mendi irteera Lagun Onak Mendi Bazkunak antolatuta. H I LAK 1 9 ► San Sebastian bezpera ; helduen danborrada. H I LAK 2 0 ► San Sebastian eguna ; haurren eta helduen danborrada. H I LAK

26 ► Akaturen kontzertua Orkatz Kultur Elkartean. H I LAK 27 ► 1 . Emakume Pilotari Txapelketaren finala.

OTSAILAK 1 8 (j a i ka r n a b a l a ) ► 09 :00etan diana. 1 0 :00etan krosa. 1 1 :00etan diana. 1 2 :00etan sokamuturra. 12:30ean ltsasiren artzain-inudeak. 16:15ean Idiarena Plaza Txikian. 16:30ean sokamuturra. OTSAILAK 1 9 (astelehen karnabala) ► 1 0 :00etan goiz eresia. 10 :30ean zezen txikiak eta poniak plazan. 16:00etan ume jolsasak Olazko Amaren plazan. 16:30ean sokam uturra. 20 :00etan bandaren kalejira. 23 :00etan ltsasiko ttuntturroak; txarangak. 0 1 :30ean mozorro lehiaketako sari banaketa udaletxean. OTSAILAK 20 (astea rte ka rnabala) ► 06:30ean goiz eresia. 07 :00etan sokamuturra. 1 0 :00etan herriko banda gaztearen txaranga. 12:00etan txaranga. 16:00etan umeentzako parkeak Olazko Amaren plazan. 16:30ean sokamuturra. 20 :00etan zezenaren hileta plazan.

• KAR NABAL DOI N U EN CD-AREN AU R KEZPENA. Azpeitiko Udal Musika Bandak eta herriko abesbatzek karnabaletako abestiak bildu dituzte CD batean. Udaletxean aurkezpena egin eta musika emanaldia egingo dute arkupeetan. OTSAILAK 1 1 ► 12:00etan ► Udal areto nagusian ► Udalak antolatuta

ESTAN I S A IZPU R U ► Ardozal eak e l karteko kidea

"Ka lilereroak ez daude errotuta eta pa rte -ha rtzea ge l d ituta dago"

Estanis Aizpuru Ardozaleak elkarteko kidea da eta 1993. urteaz geroztik dihardu kaldereroen

festako antolakuntzan. "1992ko San Sebastian bez­peran J ose Luis Frantzesenarekin topo egin nuen kalean eta hark esan zidan Kalderero eguna desa­gertzear zegoela, jendeak ez zuelako festan parte hartzen. Orduan, nik erantzun nion nire elkarteko kideekin komentatuko nuela eta haiei irtetea propo­satuko niela", dio Aizpuruk. Eta horrelaxe, 1993an hasi zen Ardozaleak elkartea Kalderero eguneko eki­taldien prestaketa bere gain hartzen.

Estanis Aizpuruk uste du 1995. urtea garrantzi­tsua izan zela Kalderero egunarentzat. "Urte horre­tan erabaki genuen herriko pertsonaia esangura­tsuei omenaldiak egin eta karroza berria eraikitzea".

Haren ustez, festa hau ez da inoiz azpeitiarren artean errotu. "Kaldereroetako parte-hartzea geldi­tu ta dago, ez dirudi gora egingo duenik. Gazteek ez dute irteten, nahiz eta umeak gustura atera".

Antolaketak lan asko ematen die eta, ondorioz, aurrekontua ere handia da. Izan ere, gauzak behar bezala ateratzeko asto bila joaten dira Onatzera, ehun lagunentzako afaria antolatzen dute eta urtero­ko omenduei oparia erosten diete. ◄

OTSAILAK 1 0 ► Kaldereroak.

► 22:00etan. ► Aranetik abiatuta. ► Ardozaleak elkarteak antolatuta.

otsailari begiratua [mamia-u]

. . . ETORRI

◄ ◄ ◄ ◄ ◄

--'�este r ik,_._► __

SANTA AGEDA JAIAK

Matxinbentan

OTSAILAK 2 ►

Festa hasierako suziria. ► 20 :00etan. ► Eliz atarian. ► Matxinbentako Festa

Batzordeak antolatuta.

OTSAILAK 3 ► Bertso afaria.

► 21 :00etan. ► Matxinbentako tabernan.

OTSAILAK 4 ► Herri kirola k.

► 17 :30ak aldera. ► Frontoi berrian.

[ � ) 19

[U- mamia] bake eta kon pon bide prozesua

N O LA

Bake eta konponb ide prozesua h i l tzor ian a l dago?

Zerk h utsegi n du ora i n a rte? Zer egi n da i teke?

Herr itarrok ba a l d ugu zeregi n i k? . . . ► Testuak: Maider Zendoia

ETAren abenduaren 30eko atentatuak lurrikara eragin du bake eta konponbide

poli tikorako prozesuan. I azko martxoaren 22an ETAk su-eten iraunkorra eman zuenetik, ordea, ez da atentatua bakarrik gertatu : kartzela politikak berdin segitu du, kale borroka, lnaki de Juana presoaren gose greba bi iritzi arti­kulugatik 1 2 urteko zigorra jaso­tzeagatik, ETAren lehergai lapu­rreta, Haika- Segi auziko epaia, epaiketa politikoak, Batasuna legez kanpo ... Nola egin aurrera? Hona 1 5 herritarren iritzia.

RAMON ETXEZARRETA ► PSE-E Eko z inegotz ia Donost ian

"Aukera ga lduetati k asko i kasten de la pentsatzen dut"

"Zergatik egin duten , aztertzen eta azal-

' tzen ibili baino, hobe genuke ETAkoek atentatua zertarako

egin duten galdetzea. Zertarako? Ez dago inor abenduaren 29an baino hobeto. Ilusio handiz hasi zen prozesua, edo dena delakoa, eten egin dute, orain eten dute­nak besteak di rela sinesta razi nahi badigute ere. Aurrera begira, pentsatzen dut aukera galdueta­tik asko ikasten dela baina ez da­kigu beste aukerarik izango den.

20[�]

Beste aukera bat berehalakota­sunez baletor bezala baldintza egokiak jartzen saiatu beharko dugu".

XAB I ER AZKARGORTA ► futbol entrenatzailea

"Bonben eta h i l keten b i det ik ez dago ezer"

"Nik uste dut bake prozesua etenda da­goela; bonba hor i eteteko modukoa i zan da, a rgi eta

garbi. Lehenengo gauza, aurrera begira eman beharreko pausoa garbi-garbi dago : nik uste dut bonben eta hilketen bidet ik ez

dagoela ezer, hori da lehenengo g e ratu b e h ar d e n a . Ora in a r te ahaleg i nak eg ingo z i ren a lde ba­tet ik eta bestetik, baina abendua­ren 30eko bonba horrek dena za­puztuta utzi d u . Bonbak eta isto­r io hor iek guztiak geratu gabe, n i k uste dut ez dagoela ezer".

ALAITZ OLAIZOLA ► antzerk i eg i l ea

"H itz egiten segitu behar da , ez dago atzerapausor ik"

" N i k uste dut, gerta­t u takoa e g u ndokoa i z a n d a e r e , s e g i t u e g i n behar de la h i tz e g i t e n , ez d a g o e l a

o ra i n atze rapausor ik . Ez i n d u g u o ra in dela hamar h i labeteko har­tara bue ltatu . H itz eg i ten seg itu beharra dago . Arg i dago herrita­rrek askoz i ndar hand iagoa eg i n beharko dugu la, ora in arte p ixka bat e r l ax at u t a e g o n b a i ka ra . Agian, gure garaia i ritsi de la pen­tsatzen du t ; izan ere , hemend i k kan p o ko e i , h e r r i t a r b eza la , ez dak i t zen bat axo ! a za ien p roze­sua, ba ina gu ri , ez dago dudarik, axola zaigu la. Eta nik uste dut u rte bukaerako hori eta ge ro , berr i ro zalaparta p ixka bat egon dela jen­d earen artean . H ase rrea, pena edo zerbai t eg i n beha r denaren s e n t s a z i o h o r i a r e a g o t u e g i n dela, a legia".

n i k ze pentsatzetan pa kiat i k? ba . . . oso po l i tte da la .

Tx i ntxo portau ber da danak g ustoa b iz itzeko, ezta?

0

► Eg ilea: Andoni Salegi T\

JOSE LU IS

FRANTZESENA ► m us i kar ia eta bandako zuzendar ia

" Indarker iarek in eta h izketa gabe hemen ez dago ezer"

"Gaur egungo egoe­ran zeharo moztuta d a u d e h i z k e t a k o kontu horiek eta, n i re ustez, h izketa da be­

r r i z ere d e r r i g o r rez eg i n behar dena. Bakea ez da batek arrazoia izatea, baizik eta guzti on artean egiten den harmon ia. Hori banda batean beza la d a : d e n e k d u te e u re n i n s t r u m e n t u a , b at z u e k i ndar hand iagoarek in eta besteak tx i k iagoarek i n . Ba i na bako i tzak be re i r i t z ia bota eta adostasun batzuetara i r i s ten sa iat u behar dugu . Nah iz e ta ezkerra ldekoek eta ETAk esan lehen bezala segi ­tzen dugu la, b istan da a lderd i so­z i a l i st ak -e ta ez d u t e l a h o r re l a i kusten . Hortaz, prozesua dagoe­neko eten eg i n da. Honek o ra in barea l d i bat beharko du eta ea berriro hasteko modua aurkitzen den. H izketarik gabe eta indarke­riarek in hemen ez dago ezer".

MAI DER EG IGUREN ► preso o h i a

"Gure h itza eta erabak ia a l darri katu behar d itugu"

" M a r t xoa ren 2 2 az gerozt i k atx i l oketak, De J uana h i l tzor ian e ta b i z i tza osorako z i g o r rak e h u n daka

preso pol it ikorentzat, tortu ratuak, m i laka herritar ordezkaritza pol i t i ­kor ik gabe, antolakuntza eskub i ­dea ukatua . . . Oraintxe, berriz, Ja­rrai , Haika, Segi gazte antolakun­deen kontrako epaia, Kafe g u re he rr i tarra tartean de la . Eta ho r i dena eta gero zer? Zerk eten du bake prozesua, egon bada bake prozesur ik? Prakt i kan alde baka­rreko borondatearekin ezinezkoa da b i ren kontua omen den proze­sua au rre ra ateratzea. Zorionez, gatazkaren konponb idea ez dago Espai n i ako eta Frantziako esta-

ba ke eta konponb ide prozesua [mam ia- u]

tuen esku bakarrik, euskal herrita­rrok gure h itza eta erabakia alda­rri katu eta gauzatu behar d i tugu . B e n etako prozesu bat z i nezko bald i ntza demokrat i koetan eman dad in , hor ien exijentzia eta eraiki­tzea bermatu behar dugu".

K IKE ZURUTUZA ► Batasu neko k i dea

"E l karr izketa ren b i dez b i dea k berrera i k iko d i ra"

"Garb i dagoena da aur rera eg i teko au ­kera egon badagoe­la, eta oso gauza ga­rrantzitsu bat : aurre­

ra e g i n behar d ug u la . Atentatu horrek gauzak nolako gord intasu­nean dauden ad ie raz i d i g u . N i k uste dut aurrera eg in behar dugu­l a he rr i beza la eta bakea behar dugu la. Alde batet ik, aukerak ba­daude. Besteti k, aukerak egotea behar d ugu . Bake p rozesua zer den azp i -azp i t i k aztertu beharko genuke . Eg ia esanda, oso garai kri t i ko batean gaude eta egoera o s o g o rd i n a d a . N i k u s t e d u t ETAk be re ag i r i an garb i aza ldu due la bake prozesu bati eusteko bo rondate osoa . N e u re i r i t z i z , e l karr izketaren e ta akord io po l i ­t i k oa re n b i d ez n o l a b a i t e ko b ideak berrera iki eta sortuko d i ra beriz ere".

PEDRO I LLARRAM ENDI ►

"B i a l deek egi n behar d ituzte ke inuak"

" Paz i e n tz i a h a n d i a i z a n b e h a r d u g u , bai na e l karrizketako i d e i a h o r r i s e g i t u e g i n b e h a r d i o g u .

Asko nah i gabetu ga i tu ge rtat u Barajasen denak, baina hori neu­rr i batean jaki n behar zen ; agian , arrazoi batzuek ere bazeudelako. Bi a ldeek ke i n uak eg i n behar z i ­tuzten eta d ituzte. Hor ere pazien­tz ia p i xka bat behar dugu , ig ual l uze joko duelako prozesuak. Ez­ke rral deak eta ETAk pauso bat ematea interesgarria izango l i tza- ►►

[ ........-i ]2 1

[U-mamia ]bake eta konponbide prozesua

►► teke. Eurek pentsatzen badute polit ikatik joan be har dut ela , atentatua gaitzestea normala izango litzateke. Baina besteek esaten dute , 'Hori ez baduzue egiten, ezta legalizatu ere ez zare­te egingo'. Hor ez dago elkar jun­tatzerik, nik ez dut formularik, ez dut hori zuzentzerik, baina bi al­deek egin behar dituzte keinuak".

MAITE SEGU ROLA ► B ilgune Feministako kidea

"Formu la zaharkituak baztertu egi n behar d i ra"

" Egoera pol i t ikoa berr iz ere belztu da abendu bukaeratik.

l_-- Hilabeteotan askorik � aurreratu e z bada ere, Barajaskoak argi utzi du luzea izango dela konponbidera­ko bidea. Aurrera egiteko bide bakarra alderdi politikoen elka­rrizketarako gutxienekoak ados­tea da, formula zaharkituak baz­tertu eta konponbidea lortzeko asmoak benetan gauzatzen has-

ETAko hiru kide Oiartzunen iazko i ra i lean, Aritxulegin. l naki de Juana presoaren argazkia.

tea eta ez, alderdiak orain arte Barajasko a i reportua, ETAren atentatuaren ondoren. Eskubian, herrian atentatua salatzeko egindako elkarretaratzea.

aritu diren bezala, interes propio­ak babestea. Prozesua ez dago etenda, aspalditik dago ezin au­rrera eginda. Zerikusi handia dute PSOEk PPrekiko erakusten duen morrontza eta gatazkak duen oi­narri politikoa ez aitortzeak".

XAB I ER EUZKITZE ► kazetaria eta bertsolaria

"Elkar u le rtzeko borondatea behar da akord i oak lo rtzeko"

tu nahi izanez gero. Espainiako Gobernuaren eta ETAren arteko harremanak etenda daude, baina beste hainbat zubi interesgarri eraiki da menia benetakoa zela uste izan dugun bitartean. Horiek -euskal alderdien arteko harre­manak bereziki- ez dut uste eten-

22[� ]

da daudenik; aldatuta bai, baina. ETAk ez dio Espainiako Gober­nuari iruzur egin, herritarroi baizik, eta alderdiek ere gurekiko, herri­tarren desioekiko konpromisoak bete behar dituzte. Gauzak ma­kurren daudenean da beharrez­koen elkarrizketa. Akordioak lor­tzeko beharrezko baldintza asko dago, baina bat ororen gainetik: elkar ulertzeko borondatea".

PAKO AR ISTI ► idazlea eta kazetaria

"Pol iti koe i euren isp i l u nartz is ista puskatu za ie"

"Badirudi leherketa horrek mundu guztia deskolokatu duela. Beraz, berriro birko-1 okatu beharko du

jende guztiak. Atentatua basatia izan da, latza, eta bi lagun hil dire­la ahaztu gabe, iruditzen zait bake prozesuak orain indar berri bat

har dezakeela, bide garbiago bat. Politikoki efektu ona izan dezake leherketa horrek: politikoei euren ispilu nartzisista puskatu eta erre­alitate krudela agertu zaie begien aurrean. Errealitate horrek hau dio : 'Jaunak, ez zineten ezer egi­ten ari , ez zineten egiatan ari ; beraz, espabila zaitezte'. Uste dut ez dela bake prozesurik ere egon. Beste nazio batzuetan ikusi ditu­gun prozesuen ondoan hemengo hau txiste txar bat zen, karikatura bat. Hortaz, ez da eten, ezer ez zegoelako. Eten da prozesuaren itxurakeria bat, mozorroak erori dira, Barajasko aparkalekuarekin batera. Alderdi bakoitzak agertu beharko du zer emango duen prozesuaren alde; alegia, gizarte normaldu baten alde, aspirazio z e hatz batzuk dauzkan herr i baten a lde. Alderdi bakoitzak neurtu behar du nolako indarra daukan jokaleku berrian eta zer galtzeko prest dagoen".

PAKO GARM EN DIA ► sozio l ogoa

"Herr i gizarteak behar du etengabeko protagon ismoa"

�--�I " G ur e an prozesu kontrajarriak ditugu martxan. ETAko bu­ruzagiek, Zapatero pr es identeak e t a

Ibarretxe lehendakariak buruan dituzten prozesuak oso ezberdi­nak dira, bakeari eta demokraziari buruz iritzi antagonikoak dituzte­lako zenbait puntutan. Euskal he­rritarrek beren aukera politikoak adierazt e ko askatasuna izan duten hainbat eta hainbat hautes­kundetan adierazi izan den bo­rondate politikoa ez dute sekula errespetatu izan ETAkoek. Baina ezin ahaztu, Espainiako G ober­nuko oraingo Barne ministroa bera, G ALen gobernuko boze­mailea izan zela. Demokrazia he­rritarron erabakian oinarrituko

Hitza eta erabakia le lopean herrian egindako manifestazioa. Kafe-ren a lde herrian egindako manifestazioa.

bada, her ri gizarteak behar d u etengabeko prot agonismoa, bere aniztasun osoan, lehenda­kariak d ioen bezala".

MARIA J ES U S ARREGI ► Lokarriren ekimenetako partaidea

"Herr ia l o dago, po l it i ka r iek eg indakoarek i n konforme"

"Niretzat, gure he­rr iak gatazka bat dauka eta, sustraira joaten ez bagara, zaila ikusten d ut kon­

ponbidea. Ondorioz, sustrai hori non d agoen garb i i zan behar d ugu. Sufrimendu handia dago, gero eta handiagoa, eta konpon­bidea zaild u egiten d ute min eta sufrimendu horiek. Herritarren ar­tean sufrimendurik ez balego, he­rritarrek errazago bultzatuko luke­te, baina mind uta dagoenak al­derdikeria hand iagoarekin joka­tzen d u. Irud itzen zait gatazka ho-

netan d enok utzi behar d ugula pixka bat. Bestalde, heriotzak ez ditugu onartzen, baina beste in­justizia asko ere hor daude eta isi­lik pasatzen ditugu ; auzi judizialak eta espetxerat uak hain kanpo egotea, adibidez. Nire iritziz, dena politikarien gain daukagu utzita eta herr ia lo dago, haiek egiten dutenarekin konforme, eta hori ez zait ondo iru d itzen. Herriak ere zerbait esan behar du eta politi­kariek zerbait entzun behar diote herr iari; herri gu ztiari, a lderd i denei".

PATXI AIZPITARTE ► Donostiako bikario nagusia

"E l karr i zketar i he ldu behar za io , a utokr it ika eginda"

"Abenduaren 30eko atentatua larria izan d a : Carlos Alonso Palate eta Diego Arman d o Esta c i o

ekuatoriarren heriotzek eta Bara­jasko aireportuan eragindako txi­kizioek erabat astind u d ute bake prozesua. Lurjota utzi gaitu gerta­erak, egia esan. Gure gizartea bereziki sentibera da oinarrizko giza eskubide den bizitzaren au­rrean, eta heriotzekin zaila da bake prozesuaren d inamika ja­rraitzea. Biolentzia eta indarkeria -era g u z t i etakoak- soberan daude egungo gizarte bizitzan. Dena den, itxaropenari eutsi nahi diogu atentatuaren ondoko tris­tezia eta etsipenaren ondoren. Bakea posible da, baina korapi­loa ez dago indarrez askatzerik. Ezta jarrera mugiga itzen bidez ere. Autokritika serioa egin eta el­karrizketari held u beharko zaio berriro, lehen edo gero. Eta ga­tazkari irtenbide gizakoi eta kon­ponketa adostu bat aurkitu. Pro­zesuan parte d iren alde guztiek lehialtasunez jokatu beharko dute elkarrekin".

ba ke eta kon ponbide prozesua [ma mia-U]

JOXE LUIS AIZPU RU ► kazetaria

"Ge ld i une gara ia etorri ko da , uda l hauteskundeak arte"

"Hor iku sten d ena da Espainiako Go­bernuak orain pixka bat atzera egingo d u ela, EAJrekin ba­

tera. Geldiune garaia etorriko da, udal hauteskundeak pasatu arte bai, behintzat. Ezer ez da mugitu­ko sei edo zortzi bat hilabetean; geldirik egongo da, usteltzen ari den ur geldia bezala. Bake proze­sua formalki etenda dago; p�rte batek esaten badu etenda dago­ela, hori etenda dago. Gero berri­ro piztuko den ala ez? Ni konben­tzituta nago berriz ere piztuko dela, lehenago ala beranduago. Orain, ordea, udal eta foru hau­teskundeak izango dira maiatze­an eta Espainiakoak 200 8an. Orduan, 2008ko hauteskundeak nork irabaziko dituen da kontua. Agian, orain beharko zuena, he­mendik urte eta erdi batera izan­go da".

PEDRO OTAEGI ► aktorea

"Alde denek zerba it eman behar dute , mahaian ja rrita"

"Oraind ik ere fedea daukat bake proze­suan. Baina hizketan egin behar d u gu ald e g u zt i ok. Hori

ba i , ald e d enek zerba i t eman behar d ute, eta mahaian jarri eta hizketan hasi behar da. Okerra bi aldeetatik dago. Ezker abertzale­koek gauza finko batzuk dituzte, eta hor i ez bada, zero, hortik ez dago. Beste aldekoek, berriz, ez d ute ezer eman, eta hamar hila­bete pasatu dira ... Bake prozesua eten d a al d agoen? Ni nahiko ezkor nago, eta uste dut oraingo prozesua puskatu egin dela eta beste berri bat sortu beharko li­tzatekeela. Atentatu horrek ipur­diko hand ia eman dio bake proze­suari". ◄

[\"f..n ]23

[U-ma mia]txirri nd u laritza

, , Profes i o na l eta ra pasatzeak

neu re egune roko b i z i tza n" ► Testuak eta argazkiak: Ane Aranburu

Geh i e nen antzera i kas i ko z uen , seg u r aski , M i re i a E p e l d e k e re b i z i k l e t an

ib i ltzen . 1 0 u rte eskas z i tue la hasi zen, hala e re , Pena E lortza Azkoi ­t i ko tx irri ndu lari e l kartearek in ko­rritzen . Due la gutx i , txi rri ndu laritza p rofes iona le rako jauz ia ematera i r i ts i da. Gabonetan s i natu zuen k o n t rat u a B i z ka i a -Panda SW­Du rango taldearekin , denborald i baterako. Gustura al zaude ta lde berri a ­

reki n?

Oso . Gabon i ngu ruan s i natu ge­nuen kontratua eta gustura nago. Hamar neskak osatzen dugu tai-

dea. Zortzi lehen e lkarrek in korri­tzen i b i l i takoak gara. Beste b iak espa i n i arra e ta s u ed ia rra d i ra . Emakumezkoen tx i rr i n du laritzan gabi l tzanok asko ez garenez, guz­t iok ezagutzen genuen e lkar lehe­nagot ik eta oso g i ro ona dago tal­dean. Profes i o n a l eta ra eg i n d a ko

j auz iak erag i n a l d u zure egu­neroko bizitzan?

Ez geh ieg i . Entrenatzeko denbo­ra geh iago behar duzu , mai lak ho­rre la eskatzen due lako , bai na ez d u t a raz o r i k i z an m o l d atze ko . L e h e n b i o rd u ko e n t re n a m e n ­d u ak e g i t e n b a n i t u e n , o ra i n b i

o rd u e ta e rd i koak e g i ten d i t u t . Ho r dago a ldea bai na , beste la , i kaske te ta n - e t a ez d i t e rag i n . Duzun denbora anto latzen jak in behar, eta gustura sent itzen naiz egunean zehar zereg in desberd i ­nak izanda. Bakarrik entrenatzen a l zara? Normalean , ba i . Etxet i k bakarri k i rte ten du t ba i na bet i au rk i tzen d uz u n o rb a i t e r re p i d e a n . N i k bue l ta hartzen du t edo besteak, eta ho rre la e l kartzen gara. H ori bai , aurkitzen d itudan guztiak mu­t i lak d i ra. Ek ipoko bat Aizarnaza­balgoa da ba ina orduteg iagat i k­edo ez d u g u i no i z e l kar topat u . Oso neska gutxi i kusten d a erre­p idean bizik letarek in . Lehen lasterketa haiek bizikle­

taren ga inean zer moduzkoak

izan ziren?

Gogoratzen dut j uben i la n i ntze la Asturiasen [Espain ia] p istako txa­pe l keta batean parte hartu nue ­neko hu ra. Han ezagutzen ez n i n ­dutenez, has ierat i k erasoa jotze­ko ag i n d u z i daten eta besteen e rantzunaren arabera i kus iko zu ­te la gero zer eg i n . H orre la , e ra­soa jo nuen eta neu bakarrik joan n i ntzen 50. b i rara arte lasterketa­re n b u ru a n . B u katzeko h a m ar itzu l i ge ld itzen zitzaizkidala, ohar­tu n i ntzen man i larra bere lekut ik askatzen ar i z itzaidala. Okertzen ­okertzen , 90° j i ratu zen arte . Ho­rre la eg i n n i tuen azkeneko bue l ­t a k ba i n a las te rketa i rabaztea lortu nuen . Gizonezkoen txi rri ndu la ritzak

sona hand ia hartu d u komun i ­

ka b i d eeta n . Em a ku m ezkoe­

nak, a ld iz .. .

Egoera ez da batere ona. Telebis­tan ez da agertu , oraingoz , ema­kume txirr i ndu lar ien lasterketarik, ez Tou rr i k , ez G i ro r i k , eta egon

tx i rr i ndu la r itza [ ma m ia-u ]

badaude. Hala eta guztiz, n i k uste Joane Somarribak bu ltzada han­d ia eman d i o l a emaku mezkoen tx i r r i n du lar itzari Euskal H err i an . Joane asko ib i l i da atzerr iko talde­etan eta uste dut , bu ltzada horren e rag i l ea, bere azken u rteak B iz­kaiko taldean eg itea izan dela. Pertsona erreferentea izan da

Somarriba emakumeen txi rr in­

d u l a r i tz a n . A r i tu i z a n z a ra

harekin. Zer moduz?

Oso gustu ra. Egun osoko i rr iba­rrea da Joane . Bet i dago lagun ­tzeko prest. Joaneren laguntzai le bezala korritu izan dut Euskal He­r r i ko b i re t an . G o g o ratz e n d u t beh i n nola Elgetat ik Azkaraterako b i dea e g i n behar g e n u e la -eta , So ra l uzeko b i dea oso gogo rra eg iten ar i z i tzaida la eta nah i koa eg i n n ue la e rabaki nuen . Horre­tan pentsatzen ari n i ntzela, Joane etorr i zen atzet i k eta aulk it ik bu l ­tzada eg in z idan. N i harrituta gel­d i tu n i ntzen . Emakumeen tx irri n ­d u l a r i t zan e r refe ren te i zateaz gai n , laguntzeko p rest agertzen da beti hu ra. Ba al dago bizitzerik txi rrindu­

laritzatik?

Ez, no rma lean e maku meon tx i ­rri ndu laritzat ik bakarri k ez i n da b i ­z imodua atera. Aparteko lana be­harrezkoa da. G izonezkoenak ur­teetako kontratuak izan oh i d i ra ; emakumezkoenak, a ld iz , u rtebe­tekoak. Horrez gain , emakumez­koetan d i rua lortzea oso zai la da, te leb istan agertzen ez gare lako, eta azp i eg i t u rak garest iak d i ra. Hortaz, u rte batean babeslea aur­k i tu ta ere , ba l i teke h u rren goan babesle horrek asmoz a ldatzea. G a uza a s k o d a g o a l d at z e k o . Talde geh iago behar d i ra, g u rea da Espain iako Estatuan profesio­naletan bakarra. ◄

I rudiek in , lraurgi bai lararen zerbitzura

Grabatutako bideoen kopiak egiten dira

(h-r1 ]25

-jakiteko] ► ► ► ► ► ► ► ► ► ►

eta ze i n da

ZU RE I ZE NA? I az ja iotako herr i ko hau rren izenen eta due la

50 urtekoen artean a ldea dago. Lehen

Ignac io , Arantxa . . . z i ren . Ora i n U na i , Ane . . . ► Testuak: I h i ntza Agi rretxe

Eta z e in da zure izena? N ola? Ez d i zut ulertu! ". Gaur egun zenbat aldiz to­

katzen den horrelako zerbait bizi-tzea . . . Izan ere, izen ezberdin eta berezi asko jartzen dizkiete hau­rrei, eta askotan behin eta berriro i zena e sateko esaten d i e te umeei. Jose, Juan, Olatz eta Aran­txa bezalako izenek gaur leku txi­kia dute haur jaioberrien artean eta errazagoa da Malen, June edo Auritz ezagutzea.

Beste hainbat arlotan bezala, pertsonen izenek ere moda segi­tzen dute. Orain 50 urte ohikoak z iren izenak, gaur egun ez dira ibiltzen, zaharkitutako izenak dira. Baina zer izen ziren modan orain 50 urte? Eta orain?

anpokoak Ignacio, Arantxa eta orain 50 urte erabiltzen ziren ia beste izen guztiak Euskal Herriko izen tipikoak ziren, baina 2006an jarritako izenen artean ere nabari daiteke herrian etorkinek badutela lekua. Nahiz eta oraindik gutxi izan, Marokoko izenak eta Hego Ameriketan ohikoak direnak aurki daitezke Azpeitian.

26[i:--..nl

1956an Azp e i tian j a i otako haur gehienek bi izenez osatuta­koak zituzten; hau da, izen konpo­satuak. Horietan ia beti izaten zen J uan, J ose edo Maria bezalako izenen bat. 1956an jaiotako muti-1 e n artean Ignac i o izan zen gehien erabilitako izena. Batzuk Ignacio soilak ziren, besteak Juan Ignac io, J ose Ignacio . . . Emaku­meen artean, berriz, Olatz edo Maria Olatz eta Maria Aranzazu eta Arantxa izan ziren ohikoenak. Begofia izena ere, nahiz eta haur gutxiagori jarri, izen erabil ia izan zen garai hartan.

Baina garaiak aldatzen doaz, eta gaur egun oso guraso gutxik jartzen diote euren haurrari Igna­cio edo Arantxa izena. Dagoene­ko izen horien moda pasatuta dago eta gaur erabiltzen diren izenak oso bestelakoak dira.

Hala, 2006an jaiotako haurren artean Unai izan zen izen ohikoe­na. Mutilei jartzen dizkieten izen ohikoenak, Unai bera ez e zik, J ulen, Aner, Haritz edo Aritz eta Iker dira. Nesken izenen artean, berriz, ez da hain erraza joera zein den jakitea, ez dagoelako erabat nagusitzen den izenik. Hala ere, 2006an nesken izen ohikoenak

Ane eta N erea izan dira; Malen eta Aiora ere erabiliak izan dira. Ba ina n e sken izenak ez dira horrenbeste errepikatzen, aukera zabala erabili izan da.

► G RAFIA. Orain 50 urteko ize­nen artean oso gutxi dira, ia bate-

\. .. J

/�

1 1

re ez, euskal grafiaz idatzirikoak; 'Arantzazu ' -ak Maria Aranzazu ziren, 'lfiaki' -ak Ignacio ... eta ho­rrela beste hainbat. Oraingo ize­nei begira, pauso bat behintzat, eman dela ikus daiteke; gaurko ia denak dira euskal grafiaz idatzita­koak, baina ez guztiak. ◄

� ADIO, GONTZALO ! Gontzalo Pelaez musikaria urtarrilaren 7an hil zen, 59 urte zituela, gaixotasun baten

ondorioz. Jaiotzez Olaberrikoa bazen ere, 1 974. urtean Azpeitira etorri zen bizitzera.

Egan musika taldeko partaide zen. Baxu-joleak 20 urte eman zituen taldean, 1 994an

taldea uztea erabaki zuen arte. Ondoren, Trabuko eta Kifiu taldeetan ere aritu zen.

Argazkian, gaztea zela, musika munduan emandako lehen pausoetan.

► Testua : Maider Zendoia ► Argazkia: Jose Mari Pelaez

i kustekoa ! [ja k iteko- u]

( � ]27

[u-ja kiteko] h istor ia

Lo iolako etorbidea.

ka rnaba l ak ba i no

GEH IAGO Urteko b igarren h i labetean , mozorrotzeaz

ga i n , gauza ugar i gertatu izan da herrian

► Testuak: 'Azpeitiko efemerideak' liburua (Imanol Elias-Uztarria)

OTSAI LAK 8-1 997 ► Urresti ldarrak i ra bazle. Urresti­lla Sokatira Taldeak goma gaine­an 569 kiloko Euskal Herriko txa­pela irabazi zuen.

OTSAI LAK 1 7- 1 977 ► Basazaba l era berritzeko ba i ­

mena . Espainiako Heziketa eta Zientzia Ministerioak Basazabal etxea berriztatzea onartu zuela jakinarazi zuen.

OTSAI LAK 1 9- 1 967 ► A i z ko l a r i a rt e ko n e u rketa .

Basazabal era ikina.

Mikel Berakoetxea eta Joxe Inazio la, lehen aldian jabeari bi pesoko Orbegozo Arriya neurtu ziren 20 isuna ezarriko zioten. enbor 54" lanarekin. Berakoetxe-ak irabazi zuen 78' 14" denbora- OTSAI LAK 24- 1 927 ► rekin. Arriya 17. enborrean erreti- Ur fa lta n. Loiola auzora ura ekar-ratu egin zen. tzeko lanak onartu zituzten eta

OTSAI LAK 2 1 -1 807 ► Edariak garesti. Tabernetan egi­ten ziren gehiegikeriak kontuan izanik, tabernen leihoetan orri ba­tzuk jartzea erabaki zuten; horre­la, hurbiltzen zirenek nolako pre­zioak zituzten jakiteko. Goizetik ilunabarrera bitartean egon be­harko zuten horiek ikusgai; beste-

28[� )

Joxe Luis Lopetegik egin zituen.

OTSAI LAK 25-1 787 ► O h o rezko h a rrera . Parrokiko patroia zen Granadako Dukea ze­torrela-eta, bere ospeari egoki­tzen zitzaion ongi-etorria eta era­kustaldiak egiteko prestaketak egitea erabaki zen; Azkoitiko mu­gara irten zuten agintariek . ◄

ertsona ia ►

GARATE ANAIA. Frantzisko Garate Aranguren, Errekarte

baserrian jaio zen orain dela 1 50 urte;

1 857ko otsailaren 3an, hain zuzen. Jesusen Lagundiko anaia Deustuko Ikastetxe

nagusiko atezaina izan zen eta aita santuak

1 985eko urriaren Gan beatifikatu egin zuen.

__ atua ►

5 U RTE KU LTU RALD IA AB IATU ZELA. 2002. u rteko otsai laren 23an ja rri zen abian Uztarria Kultur

Koord inakundeak antolatutako Kultura ld ia. Dagoeneko bost u rte

pasatu d i ra herriko kultur d inamika eta parte-hartzea sustatzen

d ituen ekimena martxan jarri zenetik.

rgazk ia ►

SOKAM UTI LEN OM E N EZ. Jabier I raetak sokamuturrari eska in itako eskultura inauguratu zuten

2002ko otsa i laren 1 2an, jai karnabalean. Gernikako arbolaren

aurrea ldean kokatutako i rudiak Azpeitian errotutako trad izioari

omen eg iten d io. Argazkian, inaugurazio ekita ld ian sokamuti lak-eta.

__ Kontua da . . . ►

1 ma no l E I ias Odr iozola

Euskara aginduetan

Ant�inati_k egiten �itzaion derrigorrezkoa herriari agintarien aldetik hartzen ziren erabakien berri

herritarren artean zabaltzea eta, horretarako, X IX. mendera bitartean behintzat, elizaren laguntzaz baliatu ziren. Alde batetik, agintari berriak izendatu ondoren, lehen batzarretan hartzen zituzten erabaki eta aginduak ematen ziren ezagutzera erretorearen bidez pulpitutik meza garaian. Berdin jokatzen zuten urtean zehar hartzen zituzten deialdi eta aginduak zabaltzeko unean ere.

Aparteko beste datu interesgarri bat aipatu behar da, ordea, gaiari buruz. Ohikoa zen agintarien alde­tik, ofizialki behintzat, erabaki eta agindu horiek gaz­teleraz idatzita jasotzea, nahiz eta seguruenik behin baino gehiagotan erabili euskara beraien artean era­bakiak hartzeko. Erretorearen aldetik, ordea, euska­raz zabaltzen ziren pulpitutik erabaki eta agindu

_ __.Gara i bateko Azpe it ia ► Saturn i n o Gonza l ezek kontatua

historia[jakiteko-u]

horiek. Esandakoaren ezaugarri da, 17 56. urteko urtarrilaren 25ean jazotakoa: erretoreak neurriak hartzea erabaki zuen bere jokaera aldatu zuelako; hau da, pulpitutik erabakien eta aginduen berri herri­tarren artean zabaltzeari uztea erabaki zuen.

Jokaera ulergaitza zen herriko agintarientzat, bat­batean mozten zuelako betidaniko ohitura. H orrela gauzak, agintariek Gipuzkoako Foru Aldundiarekin harremanetan jartzea erabaki zuten, derrigorrezkoa ikusten zutelako herritarrei aginduak elizaren bidez zabaltzea, guztiek ulertuko zuten hizkuntza erabilita.

Idatzi baten bidez eman zioten gertatzen zenaren berri Aldundiari. Era berean, Iruneko Apezpikuari erregutu zioten zuzentzeko eskaera. Apezpikuaren erantzunak ez zituen azpeitiar agintarien nahiak bete, el iza ekintza horietarako ez zela erantzun baitzuen.

festa ko P I ROTEKN I KOA Ezkonga bea zela esatean, hu­rrengo egunean bertan lanean hasteko esan zioten. "Garai har­tan, enpresa b uruek puntuak ordaintzen zituzten umeko eta, ondorioz, ezkongabeak nahiago zituzten", esaten du Gonzalezek. Handik hiru hila betera, ordea, ezkondu egin zen.

Bere herr ian b iz i zuen egoera gogorrak

bultzatu zuen Gonzalez maletak egitera eta

dagoeneko 49 u rte dara matza Azpe it ian

► Testua : Maider Zendoia

Saturnino Gonzalez duela 49 urte etorri zen Azpeitira bizi­

tzera. Cantalpinon (Salamanca, Espainia) jaiotakoa bada ere, ia mende erdian dago Azpeitian.

1958. urteko urtarrilaren San iritsi zen Gonzalez herrira. "Ordu­ko bizimodua oso gogorra zen nire herrian. Soroan lan egiten genuen, lastozko zakuan egiten genuen lo eta zortzi egunetik behin itzultzen ginen etxera alda­tu eta ohean lo egitera", dio Gon­zalezek. Ez ziren garai errazak eta, Azpeitian bizi zuen familiarte­ko batek animatuta, bertara etorri eta lanean hasteko era bakia hartu zuen.

Azpeitira iritsi bezain laster hasi zen lan bila, baina ez zen gehiegi saiatu, hurrengo egunean bertan hasi zelako beharrean. Pasadizo hura gogora ekartzean irribarreak irteten dio. Itxura denez, kontrata­zioko arduradunari gizonezko ha­rentzako lanik bazegoen galdetu ziotenean, hark erantzun zien ez- Sanjua ndegi a ldean zegoen Etxetxo

kondua ala ezko nga bea zen. baserria, 60. hamarkadan. N. URANGA

, N i hona 1958a n i r i ts i n i ntzen eta Sa nj ua ndegi a uzoa n ez zegoen eze r, dena ba ratzez jos i ta zegoen" SATURN INO GO NZALEZ ► erretiratua

Herriko hainbat enpresetan ari ­tua da lanean. "Lafayette galdate­gian 20 urtean lan egin ondoren, Azpeitian itxi zen lehen altzari­enpresako langilea izan nintzen. Hangoa bukatzean, udaletxean hasi nintzen lanean, zeregin txi­kietan". Eginkizun horien artean, Azpeitiko festetako su artifizialen arduraduna izan da. "35 urte igaro ditut Azpeitiko festetan suzko erroberak botatzen".

Garai bateko Azpeitia eta oraingoa zeharo desberdinak di­rela uste du. "Ni hona iritsi nintze­nean - 1958an-, Sanjuandegi auzoan ez zegoen ezer, dena ba­ratzez josita zegoen". Azpeitian gustura bizi izan dela aitortzen du, baina "jaioterria beti botatzen da faltan". ◄

l .......-1 )29

[u-ja k iteko]den bora -pasa

.__ __ .H i tz gez i dunak ► ► Egi lea: Luma

* Egan mus ika ta ldeko azpeit iar k idea

i zk i zopa ► au rkitu beheko i ru d i etan ager i d i ren baserr i i zenak

A z 1 R E K A Z E N D 0

s M A G L u M l R T A H

0 A R 0 M A Z L A D L E

M X T H u A Z A T A 0 A

K 1 A R G u A G 1 p G R N E p 1 z E H E D E A H

T E R R 1 G A R R A p 1

1 R A z u s B D u z T A

E A B D 1 T E 1 G A R R K R 1 L 0 s H T N A 1 R R E K 0 K E U X N E z E

A B A L 1 A S 0 u M A G

L D M 1 s R 1 N L G A 1

p s 0 G u B E T X A A S

30[.-...., ]

HITZ GEZIDUNAK

\;/ 0 )l \;/ 7 0 N • \;/ )l s • 1 cl \;/ • 1 cl \;/ 0 N 1 \;/ z

\;/ • 1 3 z 1 • \;/ 1 z 1 • )l \;/ cl )l • X \;/ • \;/ 1 0 1 • N n s \;/ 1 1 cl cl \;/ 7 • \;/ 1 )l \;/ )l • cl 3 1 8 \;/ X

cl \;/ \;/ • 1 )l 1 1 1 • s • cl )l • \;/ 1 \;/ 8 \;/ •

�7 \;/ 0 1 z 3 d \;/ cl 1 ... • )l • 3 • n • )l • �

le r dago ga izk i?

ERANTZUTEKO EPEA ►

Otsc3.:i lak 1 9 (astele�ena)

NORA BIDALI ►

_Perez. Arreg i plaza 1 , behea

AKATSA ADIERAZI ►

HITZ GURUTZATUA

A z R E s M A G L

0 A R 0 M

M X T H u

u

E H G A s B T E

K R s H R E K K u

A B A L 1 A s L D 1 s R p s 0 G u B E

CONSHUCCIONES

N D

T A D L

A 0

p G E E A R D u z T

1 G A R T N A

E z A

A

A

0

H E A R H

A R R E G

1

s

denbora-pasa [ja k iteko-u]

UZTARRIAREN URTARRILEKO

ARGAZKI LEHIAKETA

Idoia Azurmendi Uztarriako bazkidea izan da argazki

leh iaketako 80. i rabazlea. Garai i leapaindegiko zer­

bitzua irabazi du sari gisa. Argazkian, Idoia Azurmendi

-esku bian- eta Maider Korta, i leapaindegikoa.

@ ostadar opti ka

( (@ OPTOKIAK " OPTOMETRISTAK

ANTZ B Jose de Artetxe, 1 7 Te l . 943-8 1 0664 AZPEIT I A

I b a i Ondo, 2 8 Tel . 943-850445

AZKOIT I A

ZURE IZENA / TELEFONOA ►

IRABAZLEARI SARIA ►

Nerea dendako erosketa txartela

PARTE HARTZEKO

BALDINTZA ►

Uztarrian baz kide izan behar da

t � A I K U N Z A K

Eskulanetako ga iak ♦ O iha l ak ♦ Eskuoh ia lak Maha i -zap iak ♦ Izarak ♦ P ijamak

40 URTE ZUEKIN Bustinzuriko E rrebala 1 5 ♦ Tel . 943 81 28 62

Dibujo eta eskulanak (haurrak) 1 7 :30/ 1 9 :00

Pintura 1 7 :30/1 9 :00

• Ta l la 1 9 :30/2 1 :oo

l .--....--1 ]3 1

[u-jakiteko ]deneti k

Za i n d u ►

Kardua

J u l ia n Berez ia rtua

Karduaz o roko rrean hitz egi­tea landare familia oso batez

hitz egitea izango litzateke. ' Eryn­gium' landa-barietatea oso landa­re basati polita da, apaingarria baina baita jangarria ere; hori bai, gaztea denean.

Oraindik ere begien aurrean dut ' Mo n egros' deritzan basa­mortuan ikusi nuen kardu ugariz osatutako pilota edo bola handi bat , haizearen eraginez bidean aurrera biraka zihoala.

Hosto estuak eta zorrotzak ditu abereengandik babesteko. Ebro ibaiaren inguruan aurki daiteke. Gaztea eta samurra bada, entsa­ladan jaten da, gure baratzetako eskarola eta txikoria bezala. Duen mikaztasunagatik gosegarrien artean sailka dezakegu.

Zuztarrean-eta, beti bezala, era sinbiotikoan , perretxiko bat haz­ten da: 'pleurotus eryngii' edo kardu-perretxikoa : 'kardu-ziza'. Jateko ona dela esaten da eta, aurkitu nahi izanez gero , ardiak la r rean dabiltza n tokietara jo behar da ; ugaria da kardu ziza. Zapore leuna du eta saltsa ezber­dinetan parte har dezake. Biltze­ko egun ik o n enak udazkeneko euritsuak dira.

Kardu horiekin egindako infu­sioak azaleko gaitzen aurka balia­garriak dira; gazteen 'akne' deri­tzanaren aurka, adibidez. Diureti­koa da, bestalde. Onuragarria , beraz, osasunerako.

�GORE �[B ERlJ

Fisioterapeuta edo

masaj ista , nola deitzea

nah iago?

Fisioterapeuta. Preben itu a la sendatu?

Ahal den heinean, prebenitu. Ohitura on bat?

Kirola bere neurrian egitea. Eta txar bat?

Postura desegokiak. Lesio a rruntena zei n

da?

Lepo eta gerriko minak. Sendagi lea a la

aholku lar ia , zer zara?

Sendatzen laguntzeaz gain, aholkulak ematen saiatzen naiz. Gorputzeko ata l i k

ahu lena ze i n da?

Bizkarrezurra. Gomendio bat?

Gorputzari entzuteko joera hartzea. Eta azken ik, usa i n bat?

Kanela.

► Testua eta argazkia: Maider Zendoia

sandakoa ►

' ' Ekainean bukatuko , , Bakoitzaren bizitza

zait kontratua baina autonomoa da

Realean geratzea eta nahiak asko

besterik ez daukat errespetatzen ditugu

buruan" etxebizitza tutelatuetan"

MIKEL ARANBURU ► I RUNE B00 ► Realeko jokalaria Atzegiko ard u rad u na Antxietan

b i zena ►

Arana

Armarria.

Olabarrietako ar­marria da honako hau. Zuhaitz bat eta bi lehoi ageri di ra. I ngurua n u r rezko zo rtzi gurutze ditu bordatuta. Esanah ia .

Bailara, a ra n o ndo edo ga ro­leku esan nahi du abizenak. Abizenaren kokapena.

► Azpeitia. ► Beasain. ► Bergara. ► Oiartzun. ► Ordizia. ► Gernika-Lumo. ► Leioa. ► Berriz. ► Zamudio. ► Gasteiz. ► Laudio. ► Uharte Arakil.

Abizenaren hedapena.

► Arrasate (1558). ► Eibar (163 1 eta 1716). ► Zestoa (170 1 ). ► Mutriku (1741).

► Aramaio (17 72 eta 1818). ► Azpeitia (1774). ► Tolosa (1775 eta 1783).

Zenbat ►

475 DAN BOR-JOLE. Danborradaren 50. urteurrena

ospatzeko antolatutako jaialdira

475 danbor-jole etorri ziren

Gipuzkoako 36 udalerritatik.

l< u t x a

l i burua[jakiteko-u]

.____,Gertuko pasad i zoa ►

ga ra i bateko

KAR NABALAK

zeuden bertan eta hartu-eman handia genuen haiekin. Neskame, berriz, Joxe L izasoren emaztea, Juli zen. Mozorrotzeko gogo ikaraga­rria genuelarik, Julik utzi zizkigun emakume erropak eta berak margotu zizkigun aurpe­giak.

'Azpe it i ko ja iak' l i burut i k hartua Gero zezenean ibili ginen, Xaturrek eta biok osatzen genuen bikotea. Oraind i k gogoratzen naiz nola arr imatzen ginen zezenera eta Xaturrek pasatu zituen estua­su nak soinean zeraman gona tubo hare­kin. Harrez gero urtero antolatu izan dugu zer­bait.

► 2000 . u rtea ► Argitaratza i lea : Txakel

► Ka pitu luaren kontatza i lea : Jox i n Beloki

KAPITU LUA ► Debekatu ta ko i h a uter ie ­tati k egu ngoetara ino (1 8 1 . orria ldea). lhauteriak debekatuak zeuden garai hartan, so�amuturra bakarrik izaten zen Azpeitian. Orain festa hauetako oinarria zezena den bezala, lehen ere horrela izaten zen.

Nik betitik ezagutu izan dut sokamuturra ihauterietan. Urte batetan orain dela hogeita­mar bat urte saiatu ziren hori ere debekatzen, eta urte hartan lortu zuten baina herrian seku­lako istiluak egon zirenez ez da berriro horrela­korik gertatu.

Azp eit ian nere lagunak, Patxi To b era, Jesus Azpitarte, Jesus Astigarraga, Pako Xatur, lnaki Lizaso, Bernardo Goenaga, ni neu

eta akaso beste koadrilaren bat ezik, ez zen inor mozorrotzen.

Nik gogoratzen dut lehenengo aldiz , 1 955eko ihauterietan hasi ginela saltsan. Garai hartan Aizpurutxotik etortzen zen ogiza­lea bere karro eta astoarekin. Karroa Mendiza­letako pare horretan lotzen zuen eta bere osa­baren etxera joaten zen gosaltzera, ihauteriak zire la eta zerbait egitekotan ginen , jakina karroa asto eta guzti ikustean astoa karrotik askatzeko ideia zoragarria izan genuen eta gurekin ibil i genuen txikiteoan tabernaz taberna.

Txikiteoaren ondoren Kojuanera joan ginen bazkaltzera. Orduan Luzilda eta Ambrosio

Orduan azpeitiarrek lana egiten zuten ihau­terietan baina guk jai hartzen genuen. Beste batean asto proba bat antolatu genuen. Oraingo honetan astoa Zaka zezenzaleak laga zigun, Errekartetxoren harria hartu, astoa­ri lotu eta jende pila bat bildu zen hura ikuste­ra, txikiteoan nola ez gurek i n batera ibil i genuen astoa, oso gustora ibili zen animalia eta Zabalaneko tabernan hogei kroketa jan zituen.

Aguazilekin behin edo behin izan genituen liskarrak baina azkenean pakean uzten zigu­ten. Jendeak, berriz, izugarri gozatzen zuen gure irteera haiekin, ia guztia debekatua zego­en garai haietan. ◄

Lore Sortak Koroiak Lore Apaingarriak

/1 m �n ;a b :a J" 1,K OI J-"'

� > Etxeetarako

zerbitzua dugu

�Te l . 943 8 1 5 1 87 � Loiolabide, 25

D E N D A

gortinak , ohazalak , edredoi nordikoak . . .

El iz-ka le , 32-behea - Telf/Fax: 943 1 5 0 6 97

V ERLOJU

A rana, 5 KONPONKETAK

AZPEITIA Tel. : 943 8 1 47 1 2 Ekain AL BAIT ARI KL INIKA

Larrialdiak: 943 1 5 1 6 40

O R D ENA G A IL UEN K O NP O N K E TA

E TA SA L MEN TA

I N F O R M AT I K A Z E R B I TZ U A K -PORTATILAK -OSAGARRIAK -B IDEO ZAINTZA -WIFI SAREAK

-KOMERTZIOTARAKO TPV-AK

-TABERNENTZAKO MUSIKA SISTEMAK . . .

JANDONIANIZ PLAZA 5 AZKOllil1' ' email:etk@etkinformatil<a.com

www.etkinformatika.com

l N-rl l33

[U-ja k i teko]zerb i tzua k

Te l efono zenba k i ak ►

TOKI PU BL IKOAK OSAS U NA LARRIALDIAK

Habea

EA

PSE-EE

PP

1 5 72 00 ( 1 38) Uztarria Ku l tur Koor. 1 5 03 58

Udaletxea 1 5 72 00 Anbu lateg ia 8 1 5 1 00

Udaltzaingoa 1 5 1 3 1 3 Anbu l . - larr ialdiak 81 1 2 0 1

Suh i ltzai leak 1 1 2 Eguneko zentroa 1 5 71 94

Azpeit ia Lantzen 1 5 7 1 83 Asepeyo 81 44 00

l raurgi Lantzen 85 1 1 00 Gurutze Gorria 85 32 97

Nekazal Bu legoa 8 1 24 85 DYA-Donost ia 46 46 2 2

l tu rritx ik i Ludoteka 1 5 1 1 79

Zapo Txoko / G I B 1 5 7 1 6 1 KOM U N I KAB I D EAK I N E M 1 5 0 4 02 Uztarr ia 1 5 03 58

K i roldegia 8 1 30 6 9 H itza (Azpeit ia) 81 38 4 1

Iger i lekua 81 4 1 2 1 H itza (Zarautz) 89 00 1 7

Ertzaintza-Azkoit ia 08 37 80 Azpeit ian Zer? 81 1 1 00

Aitonena 1 8 1 5 1 7 1 Berr ia 943 30 40 30

Aitonena 1 1 8 1 2 3 8 9 Gara (Jendartea) 943 3 1 69 99

Epaiteg ia 02 5 1 9 1 Noticias (bemema,lea) 6 8 7 6 0 5 0 0 6

I ngu ru men Etxea 8 1 24 48 DV (berriemailea) 943 1 5 09 94

81 00 1 1 Kontse i lua 943 59 1 2 00

1 1 2 Arg ia

S I N D I KATUAK 943 37 1 5 45 ELA

1 5 72 00

1 5 72 00

8 1 34 46

Nabarra 948 22 7 1 25 LAB 1 5 1 3 56

Arrate Irratia (berriemai.) 8 1 26 3 2 E H N E 8 1 3 9 28

Loiola Herri I rratia 8 1 44 58

Euskadi I rratia 943 01 23 00 KU LTU RA-EUSKARA

Kaito Teleb ista 81 53 35 Euskara Patronatoa 81 45 1 8

I KASTETXEAK

l raurg i

l raurg i (Betharram)

l raurg i (M i lag rosa)

l raurg i (Jesu i t inak)

l kasberr i

Karmelo Etxegarai

U ro la B H I

lzarraitz Te leb ista 85 1 3 0 5 Udal Euskaltegia 81 1 9 47 B ESTE R I K

8 1 02 1 0

8 1 1 6 68

8 1 63 80

81 22 49

1 5 1 2 46

81 2 6 97

1 5 02 28

ETB 943 0 1 1 7 05 AEK 1 5 1 0 89 U G LE (Urolako gay-lesbia.) 2 73 posta

E H E 1 5 1 0 89 Xoxoteko aterpea 5 8 1 0 07

ALD E R D I POLITI KOAK Udal L ibu rutegia 1 5 71 95 Ereg i Euskara-Komunikazio Zerbitzuak

EAJ 8 1 55 70 Loiolako L iburuteg ia 8 1 65 08 665 72 3 9 79 / 943 08 06 88

Fa rmaz ia k gauez ► otsa i l a

5- 1 0- 1 1 -20

Jacome (Azpeit ia) .

943 08 02 58

6-23

Aranburu (Azpeit ia) .

943 8 1 1 3 50

7- 1 9-24-25

Beristain (Azpeit ia).

943 8 1 1 9 49

8-21

Alberdi (Azpeit ia).

943 8 1 59 74

9-22

Garcia (Azpeit ia) .

943 8 1 1 2 74

1i' 943 .46 .46 .22

.A. DYA, GELD ITU ETA LAGUN DU. DYAko koordinazio zentrora deituta, kontsulta mota desberdinak egin daitezke;

larrialdietarako laguntza emateaz gain, errepideen egoeraren berri ere ematen dutelako, esaterako. Julian Elorza kalean edo 943 46 46 22 zenbakira deituta aurki daitezke.

Garra i oa ► (autobusen orduteg ia : www.uztarr ia.com/azpeit ia/autobusak)

ALDALU R

85 2 7 1 8

34[ h-r! l

EUSKO TREN GUI PUZCOANA PESA 902 54 32 1 0 85 1 1 59 21 26 99

PI PER ELK.

85 25 87

TAXIAK

81 1 3 07

1 - 1 3 - 1 4-26

G isaso la (Azkoit ia) .

943 85 1 2 35

2- 1 5-27-28

Ruiz (Azkoit ia) .

943 85 1 9 6 6

Atea k zaba l i k ►

U DALETXEA

► Asteguna :

► Larunbata:

U DALTZAI NGOA

► Egun osoz i rekita egoten da

A N B U LATEGIA

► Egun osoz i rek ita egoten da

I G E R I LE KUA

► Astelehena:

09 :00- 1 3 :30

09 :00- 1 3 :00

1 4:00- 2 1 :00

► Beste astegunak: 07 :00-2 1 :00

► Larunbata: 1 0 :00- 1 3 :00, 1 6 :00-20:00

► Igandea eta ja i egunak: 09 :00- 1 3 :00

► Kanpoko igerilekua : Ekaina arte itxita

KI ROLDEGIA

► Astegunak: 1 0 :00- 1 3 :00, 1 5 :00-2 1 :00

► Larunbata : 1 0 :00- 1 3 :00, 1 6 :00-20 :00

U DAL LI B U R UTEG IA

► Astegunak: 1 0:00- 1 3 :00, 1 6 :00-20:00

► Larunbata : 1 0 :00- 1 3 :00

► Udan, Gabonetan : 08 :30- 1 3 :30

ZAPO TXOKO

► Asteartea-osti ra la :

► Larunbata :

1 7 :00-20:30

1 6 :00-20:30

NAKI Zil [OKG s_okamui _ _ ._.i 1-�-----

Ad i nagat i k eta

z i o nat soka r i " ► Testuak: Maider Zendoia ► Argazkiak: Nerea Uranga

• TXI KITAKO AM ETSA. liiaki Zuloagari betidanik gustatu izan zaio zezenaren aurrean i biltzea. "Nik neuk gogoratzen ez

badut ere, gurasoek esaten zidatenan ganadutegi bat jarri nahi nuela umetan. Itxura denez,

toreaketa-zezenen ganaduzalea izan nahi ninan", dio.

h i heu 1 [ja k iteko-U]

1 fiaki Zuloagari u metatik dator­kio zezenarekiko zaletasuna. Orain d ela 14 urte egin zen

sokamutil, baina aurtengoa izan-go d u sokaren zaindari igaroko duen azkena; karnabaletan soka­ri uzteko erabakia hartu du. Noiz egin h intzen soka muti l ? 1993. ur t ean. Au rten 1 4 u rt e beteko ditinat sokamutil. Fernan­do Pikua-k egin zitenan proposa­mena Errebaleko festetan. Hasie­ran, pixka bat arrapaladan harra­patu nindinan eskaintzak, baina zezena b ukatzerako ba iezkoa eman nionan. Zergatik hartu d u k ora i n sokari uzteko era bakia ? Alde batetik, adinagatik, ez naize­lako batere zaintzen; bestalde, la­narengatik, hemengo festetan ez dudalako jai izaten. Norbaitek m in hartuz gero, ezin dinat libre egon­go naizela ziurtatu. Gainera, gaz­tee i paso e m an behar d iegula uste dinat. Ga ltza zuri ak eskeg i ondoren, ja rraitu ko al duk zezena z i r ika ­tzen? Etortzen uzten badidate bai, ba­rr uan daramadan sentim end ua d elako. Lana egin behar bad ut, ezin izaten dinat zezenean irten; aldiz, familiarekin etortzen banaiz, ez d inat irteten eta, horretarako, nahiago dinat ez etortzea. Nahia­go d inat ikusi eta ez irtetea baino urruti egotea. Pas a d i z o k u r i osoren bat b a i kontatzeko? Sokamutil bezala irtendako lehen urteko karnabaletan - 1993. urte­an- ni neu izan nindunan zezenak harrapat utako lehen pertsona. Gainera, lnaki Etxenagusiak sari bat irabazi zinan nire gertaeraren inguruko argazkia aterata. H e m e n t x e d e l a , h e m e n t x e d ela . . . soka uzteko gara ia . . . Nostalgi puntu bat badinat baina, ahal dudan guztietan, hementxe izango naun. ◄

l r..r1 J35

-e u ska ra ] ► ► ► ► ► ►

Azpeitiarren %87k badakite euskaraz eta Udalak 6,82ko nota lortu du Kontsei luaren neu rketan.

ga i nd ituta ba i na

H O B ETZE KO Azpe i t iak lehen postua lortu du Kontse i l uak

egi ndako euska l uda len h izku ntza pol i t i ka ren

neu rketa n , 6 , 82 ko notarek i n ► Testuak: Enekoitz Esnao la eta M a ider Zendoia ► Argazkiak: Uzta rria

36( 1"-,.-n )

► ► ► ►

Azpeitia da euskara bultza­tzeko gehien egiten duen herria, udalerrietako hiz­

kuntza politika azte rtzeko Kon­tseiluak eg indako azte rketaren arabera. Euskal Herriko 66 he rri eta hiritako udalen hizkuntza poli­tikak aztertu ditu -Euskal Herriko bi milioi herritarri eragiten diote­nak-, eta haien artean Azpeitiko Udala dag o aurreneko tokian, b e rak lortu dituelako punturik gehien : hamarretik 6,82ko batez bestea.

Baina azte rketaren inguruko ondorioak ez dira zerrenda ren baitako kokal ekura m u r r iztu behar. Izan ere, aurreneko lekuan egotea pozgarria bada ere, orain­dik ez dirudi euskara lehenesteko politika sistematikoa ezarri denik he r r ian . Konts e i luak jakite ra eman duenez, "7 puntuko muga­tik gora koka liteke euskara lehe­nesteko politika sistematikoa". Azpeitiko Udala iristear g e ratu da, denetan lehena izan arren.

► U DALA POZI K. Ana Mendiza­bal Azpeitiko Udaleko Euskara batzordeburua "pozik" agertu da neurketaren emaitzekin. Haren iritziz, "balorazioa oso positiboa da, kanpoko neurketa bat eg in eta herriak horrelako emaitzak lortzea pozgarria baita". Mendiza­balek Uzta r r i a r i e san dione z, Udalak egindako lana agerian utzi du azterketak, "Euskara Patrona­tuaren bitartez Udalak euskara arloan egindako inbertsioez kon­turatuko delako jendea".

Kontseiluak herriko arlo des­berdinak goraipatu ditu, "Udale­ko atal guztiak euskaraz aritzeko gai izatea, hizkuntza paisaian euskararen e rabile ra nabarmen­tzea onartu izana eta lang ile be­rriak euskaldunak izatea erabaki­tzea . . . ".

Udaleko Euskara batzordebu­ruak garrantzia eman dio neurke­tak Udalak atal guztietan euska-

euskara ren norma l izaz ioa [euska ra-u]

__ er d i o? ► Uztarr ia Kultur Koord i naku ndeko Euskara ar loa

Azpeitian euskararen normalizaziorako asko falta da

IIL" ontsei l uak herriz herri eg in duen Udale­nrrien H iz kuntza Po l it i karen neurketaren emaitzetako bat, neurketako 66 udaletat ik Az­peit ia ran kinean lehen postuan dagoela izan da . H ori ona da azpeit iarrontzat ; g utx ien ez , besteak baino hobeto gaudela esan nah i du .

B aina ez ga i tezen eng aina ; Azpei t iari ere asko falta zaio oraind ik euskararen normal iza­z i o egoerara i r i steko. Puntuaz i o r i k a l tuen a lortu du (6 ,82) baina, hala ere, ez da 7ra i r itsi (hain zuzen , 7 puntu eskuratzeak defin itzen du euskara lehenesteko eta sustatzeko U dalak eg iten duen ahalegina, neurketa horren ara­bera) . B aina, batez ere, Azpeit iaren egoera soz io l in g u i st i ko t i k oso u rrun dago orain d i k (herrian i a % 9 0 garelako euskara dakigunak) . B eraz, herr ian o ra in d i k asko dago eg i teko, asko falta da. Azpeitiko egoera. Uztarria Ku ltur Koord ina­kundearen ustez, udal neurketaren bal i o na­g usia ez datza beste herriekiko konparazioan . N orbere herri ko euskararen normal izaziorako bidean pausoak emateko tresna neurgarri bat izatea da bere funtzional i tate nag usia . Beste herriak egoera txarrean badaude, zer axo la d igu g u ri haiek baino hobeto egoteak, hala ere ondo ez bagaude?

Neurketa eg in den lehenengo a ld ia denez, berez ezin dugu Azpeitian jakin azkeneko u rte­etan eg o era ho b et u d en a l a ez . D en a d en , in presio orokorraren arabera, gaur orain dela urte batzuk baino egoera hobean gaude: ► Euskararen normal izaz iorako planak daude

herrian .

► Udal euskara tekn i karir ik ez zegoen 1 9 9 8a arte. Udal Euskara Patronaturi k ere ez. ► Euskalg intza orain urte batzuk baino eg itu­

ratuago dago. ► Euskararen normal izazioan d i ru asko in ber­

t itzen da. Baina kontua ez da hori. Kontua da hemen­

dik lau urtera berriro azterketa egiten denean, orain d i k eta hobeto egon behar d u g u la . Eta hand ik lau u rtera hobeto , eta beste lau urtera hobeto . . .

H o r ret arako , dag oeneko ez d a n a h i koa izango corpus ju rid i ko egokia izatea, bal iabide asko b ideratzea euskararen normal izaziora, edo euskararen eg oera orokorra ona izatea (Kontsei l uaren i r i tz iz , h izkuntza po l i t i ka h iru osaga ik zehazten d ute. Lehenengoa, corpus ju rid ikoa da, euskararen aldeko arau b i lduma. B igarrena, esleitu d i ren mota guztietako bal ia­b i dea k : g iza ba l iab ideak, ekon o m i koak eta admin istrati boak. Eta h irugarrena, euskararen egoera bera) .

Lehenengoari dagokionez, corpus jurid i koa betetzeko gaitasuna kontuan hartu beharko da. Izan ere, Azpeit ian eg undoko udal o rde­nantzak izan d itzakegu , baina ez bad i ra bete­tzen, alferri k da corpus ju rid iko egokia izatea.

Ba l iab ideei dagok ionez , berriz, ba l iab ide asko izan arren , horiek ez bad ira modu ego­kian erabi ltzen, zai la izango da aurrera eg itea. Merkataritza arloa lantzen tekn i kar iak egon arren, hor iek zerbitzu eskaintza eg itera baka­rrik m ugatzen badira, ag ian au rrerapau soak emateko ez da nah ikoa.

Eta euskararen egoerari dagokionez, lehen esan duguna : ona izan daiteke Tuterakoarekin kon paratzen badugu baina, benetan ona iza­teko , u rtet i k urtera aurrerapau soak e m an behar d i ra arlo guztietako erabi leran . Eg oera soz i o l i n g u i st i koa ren e rag i n a .

Azpei t ian euskararen ezag utza tasa hand ia da: %90 ingu ru koa. Kontsei luak berak atera­tako ondorioetan d ioen bezala, udalek lortzen duten puntuazioa harreman estuan dago eza­g utza tasarekin . Hori hand ia bada, erab i lera handiagoa izango da, kontz ientzia hand iagoa. Horrek badu log i ka. Baina ezin gara babestu Az pe i t i ko egoera ' p r i b i l ej i at u an '. A u rrera egiten ez bada, atzeraka eg iteko arriskua izan­go dugu . Konpromiso garaia da. Arloz ar lo konpromi­soak hartzen hasteko g ara ia da . Azpeit i an euskara normal izatuko bada, jendea kon pro­m isoak hartzera an imatu behar dugu . En pre­sek, dendek, an bulatorioak, epaiteg iak, udale­txeko k ide eta lan g i l e oro k, norbanakook . . . euskararen aldeko konpromisoak hartu behar d i tugu . Euskaraz lan eg iteak kal i tate keinua suposatzen duela sin istu behar dugu .

Horretarako, euskararen normal izazioan la­nean ari garenok erantzukizun hand ia d u g u . Beraz, n o l a ez , erakunde p u b l i koek ere ba i . Erag i le ezberd inak euskararen aldeko pauso­ak ematera bu ltzatu behar d i t u g u , bortxatu gabe betiere, baina etengabe an imatuz eta zi­r i katuz. Ezin gara m ugatu zerbitzu eskaintza h utsera. Azpeit iak, merezi d uen puntuaziora iristeko, hori baino gehiago behar du .

raz aritzeko gaitasuna izatea azpi­marratu izanari . "Bai lang i leek eta ba i ta g u k ere aha leg in bat eg in dugu, eta hori dagoeneko horrela i s latu da. Hala ere, hasi bakarr ik e g i n g a r a , h on e k b i d e l u z e a dakar", d i o Mend izabalak. Dato­zen u rteotarako erron ka "neurri hori mantendu " eta " 7aren b ide­tik joatea" da, " hutsuneak betez".

amar ata l Kontsei luak udalen barruan euskarak hamar ataletan duen garrantzia aztertu du . ► Erabaki orokorrak. ► H izkuntza paisaia.

, Ka n poko neu rketa batea n herr i a k horre l a ko ema itza k lo rtzea pozga rr ia da" A N A MENDIZABAL ►

k a l t e g i p u b l i k o a k ez d i ren e i emandako d i ru laguntzek "h utse­g iten" dute.

Kontsei l uak denera 55 galde­rako g a l d eteg ia p restatu z u en eus karak h a m ar ata letan d u en garrantz ia neurtzeko. Euskalg in­tzako 1 5 0 bat laguntzai lek eran­tzun z i t uzten g a l d eteg i ak , eta haien artean aritu z i ren Uztarr ia Kultu r Koord inakundeko Euskara arlokoak. ◄

I zan ere, h utsuneak eg o n ba­daude. Kontsei l uak jak inaraz i ta­koaren arabera, Udalaren zen bait kom un ikaz iotan, euskara eta gaz­telan ia parean ageri d i ra ; eta eus-

► Udal lang i leak. ► Udalaren kom un ikazioa. ► Beste zerbitzuak eta

azp ikontratak. ► Udalaren ku ltur ekintzak. ► 0-3 u rte arteko hezkuntza. ► Euskalg intza. ► Merkataritza, lan mundua. ► Kiro la eta a is ia .

Uda leko Euskara batzordeburua

informaz io geh iago: www. kontse i l ua .org/uda lneu rketa

l :r..ri ]37

[U-euskara ] h izkuntza esku b idea k

_ _ uska ra ren gorabehera k ►

-_;p--

•

LAUGARREN PISUA

C BIGARREN PISUA

( LEHEN PISUA

C ATARIKO ARGIA ffl)

GORA. Atera dezagun euskara trastelekutik Eraikineko txirrineko argibideak euskaraz izateak utzi ote du norbait atetik kanpo? Trastelekutik atera eta igo dezagun euskara gizarteko pisu guztietara.

B E H E RA. Euskara ere alokagai? Dirudienez, autoa eta euskara, biak batera aparkatu nahi izan ditu oharraren egileak. Izan ere, garaje bat alokatzeko ez dago zertan jo gaztelerara.

E A L Q U LA G A RAJ E C E R RADO E N ESTA ZONA . ',

\ T E RE S A D O S L L A M E N A L ���

E N T R E LAS 1 3 : 0 0 - 1 4 : 3 0 Y LAS 1 8 : 0 0 E N ADELA NTE

___ uska ra ren eskubideen u rraketak sa l atzeko / bideratzeko ►

Behatokia 902 1 9 43 32 Elebide 0 1 2

www.euskara rentelefonoa .com www.euskad i .net/elebide

38[ r,.r1 l

__ er egin? ►

' ' G uk antolatu edo parte hartzen d ugun jard uera guzt ia k euskaraz izateko eskubidea d ugunez, ha u honela i zan dad in a halegina egin behar d ugu

Euska l Herria n Euskarazen ' B ideak ' esk u l i bu rut ik ha rtua ; Uzta rr ia n dago edonoren esku ra

-Bota l asai ►

'Azpe it i ko ' ora i n Xabie r Euzkitzek 200 6ko azaroko Uztarria aldizkarian esana : "Zenbat urtean ote dago i ragarki hau Euskadi

Irratian? 'Bastida Tximiniak. Az­peitiako Landetan'. Gaizki dekli­natuta dago! 'Azpeitiko' da!". Egun hauetan entzun dut Euska­di Irratian enpresa horren iragar­kia, eta orain 'Azpeitiko' esaten dute, ez 'Azpeitiako'. Ondo.

► 1 naki Odriozola

Bereha laxe 0/atz aldizkaria ri buruzko erreportaian ez dut jarri, toki faltagatik, baina webean jarri nahi dut Imanol Eliasek

esandakoa. "Orduan [duela 50 u rte] azpeit ia r rek zailtasunak zituzten euskaraz leitzeko. Dena dela, kalean esaten zuten ba­tzuek : 'Arantzazuko egutegian egunero euskaraz datorrena ira­kurri eta berehalaxe jarriko haiz"'.

► Enekoitz Esnaola

www . uzta rria . com/euska ra ata lean emandako i r i tz iak

Lasao I ndustria ldea

Te 1 . 943 1 5 1 1 82

ON�O PASATU KARNABALAK!

-