ESCOLA UNIVERSITARIA POLITÉCNICA Aneiros - Serantes, s/n, Ferrol

Actualizado a outubro 2007

Nome e enderezo

Escola Universitaria Politécnica Campus de Serantes 15405 Ferrol Tel.: +34.981.337400 Fax: +34.981.337401 Páxina web: http://lucas.cdf.udc.es/ Coordinador departamental Santiago Martín Criado Tel.: +34.981.337400 (Ext: 3096) Fax: +34.981.337401 Correo electrónico: sanmarcri@hotmail.com Calendario académico: O período lectivo iníciase o día 1 de outubro de 2007 e finaliza o 30 de setembro de 2008, e divídese en dous cuadrimestres, o primeiro dos cales abrangue do 1 de outubro ao 25 de xaneiro e o segundo do 18 de febreiro ao 6 de xuño. Os exames ordinarios teñen lugar nos períodos do 26 de xaneiro ao 16 de febreiro para o primeiro cuadrimestre, e desde o día 7 de xuño ao 30 de xuño para o segundo. Canto á convocatoria de setembro, os exames terán lugar entre os días 1 e 16. Descrición xeral do centro – Departamentos:

- Computación. - Construcións Navais. - Filoloxía Inglesa. - Física. - Enxeñaría Industrial - Enxeñaría Industrial II. - Matemáticas - Química Analítica.

SERVIZOS DA ESCOLA UNIVERSITARIA POLITÉCNICA Biblioteca A biblioteca está situada no 1.º andar da Escola. A Sala de lectura divídese en dúas zonas principais: - Consulta en sala: que consta de 195 postos de lectura, e ten 3 OPACS para o acceso ao catálogo automatizado e aos recursos centralizados da Biblioteca Central e un PC para a consulta de bases de datos propias desta biblioteca. - Hemeroteca: para a consulta das publicacións periódicas Horario: ininterrompido de luns a venres de 8.30 da mañá a 21.30 da tarde. - Teléfono: 981-337400 Ext.: 3044 Préstamo e información Ext.: 3036 Dirección - Correo electrónico: beupbiblioteca.udc.é Aula Net A Aula Net da Escola Universitaria Politécnica dispón de 20 ordenadores. O horario é de 9 a 22h ininterrompidamente. LINGUA DE ENSINO: galego/castelán.

Director Manuel Angel Graña López

ENXEÑEIRO TÉCNICO NAVAL ESPECIALIDADE EN ESTRUTURAS MARIÑAS

O ensino conducente á obtención do título oficial de Enxeñeiro Técnico en Estruturas Mariñas deberá proporcionar unha formación adecuada nas bases teóricas e nas tecnoloxías propias desta Enxeñaría Técnica.

SAÍDAS PROFESIONAIS

SECTORES. Transformados metálicos, transportes e comunicacións, construción e materiais. Administración pública.

FUNCIÓNS. Construción de buques. Estudo do efecto das ondas sobre as estruturas mariñas. Sistemas de propulsión, caldeiras, turbinas de vapor e gas, condución de fluídos, ventilación e climatización, instalacións frigoríficas e carga e descarga do buque.

PLANO DE ESTUDOS 770 311

Data de homologación: 180997 Data de publicación B.Ou.E.: 26398 Curso de implantación: 9697

DISTRIBUCIÓN DOS CRÉDITOS

Ciclo Curso Troncais Obrigatorias Optativas Libre Configuración

PFC Total

1º 49,5 16,5 9 - 75

2º 30 27 6 12 75 1º

3º 25,5 25,5 6 12 6 75

TOTAL 105 69 21 24 6 225

PROXECTO FIN DE CARREIRA: si.

CRÉDITOS POR EQUIVALENCIAS: ata 6 créditos de materias optativas ou de libre elección por:

• Prácticas en empresas, institucións públicas ou privadas etc. • Traballos academicamente dirixidos e integrados no plano de estudos. • Estudos realizados no marco de convenios internacionais subscritos pola universidade.

Equivalencia: 1 crédito = 30 horas, con estadía mínima dun mes e medio.

ACCESO A OUTRAS TITULACIÓNS: Unha vez superada esta titulación terase acceso ao 2º ciclo de:

• Enxeñeiro Naval e Oceánico (Directo BOE 27/12/93) • Enxeñeiro de Organización Industrial (Complementos BOE 28/9/95) • Licenciado en Investigación e Técnicas de Mercado (Complementos BOE 26/9/91 e 1/6/94) • Ademais Ldo. en Comunicación Audiovisual (BOE 12/6/92), Documentación (BOE 5/8/93),

Publicidade e Relacións Públicas (BOE 12/6/92), Xornalismo (BOE 12/6/92), Historia e Ciencias da Música (BOE 28/9/95), Humanidades (BOE 27/12/93), Lingüística (BOE 13/1/93) e Tradución e Interpretación (BOE 27/12/93).

ORGANIZACIÓN DO PLANO DE ESTUDOS

Cód. Tipo MATERIA Créd. Teóric. Práctic.

PRIMEIRO CICLO

PRIMEIRO CURSO

101 T Física

Descrición. Mecánica, Acústica, Óptica. Electromagnetismo. Ondas electromagnéticas. Electricidade.

Obxectivos -Entender a Física como unha ciencia fundamental con enorme influencia sobre o resto das ciencias e como soporte básico das materias técnicas. - Saber expresar correctamente os fenómenos físicos de forma cuantitativa. - Desenvolver a capacidade de analizar calquera problema en termos sinxelos e lóxicos. - Aplicar os conceptos e as leis fundamentais, explicados en cada unha das partes da Física, á resolución de problemas prácticos. Programa. 1. Conceptos previos 2. Dinámica dunha partícula 3. Dinámica dun sistema de partículas 4. Dinámica do sólido ríxido 5. Mecánica de fluídos 6. Mecánica relativista 7. Primeiro principio da termodinámica 8. Segundo principio da termodinámica 9. Campo e potencial eléctrico 10. Dieléctricos e polarización da materia 11. Campos magnéticos 12. Indución electromagnética 13. Análise de circuítos 14. Movemento ondulatorio e ondas electromagnéticas 15. Acústica 16. Óptica xeométrica 17. Óptica física 18. Introdución á Física Cuántica 19. Física de polímeros Bibliografía. FISICA XERAL - F.W. Sears, M.W. Zemansky, H.D. Young e R.A. Freeman: “Física Universitaria” (2 Vol.). Ed. Addison-Wesley Iberoamericana, 1998/99 - R.A. Serway: "Física" (2 Vol.). Ed. Mc. Graw – Hill, 2002 - P.A. Tippler: "Física" (2 Vol.). Ed. Reverté, 1999 PROBLEMAS - L. Abad, L.Mª Iglesias: "Problemas Resueltos de Física General". Ed. Técnicas y Científicas Bellisco, 2001 - F. Belmar, F. Cervera, H. Estellés: "Problemas de Física (Mecánica, Electromagnetismo, Ondas)". Ed. Tebar Flores, 1998 - F.A. González: "La Física en Problemas".Ed. Tebar Flores, 1995 - J.L. Torrent Franz : “272 Exámenes de Física". Ed. Tebar Flores 1994 - Varios Autores de ULPGC: "Problemas de Física". Ed. Univ. de Las Palmas, 1999

Profesor: Jesús Cano Malagón

12 6 6

102 T Matemáticas I

Descrición. Álxebra lineal. Xeometría. Cálculo. Estatística. Métodos numéricos. Ecuacións diferenciais. Variable complexa.

Programa. 1. Nocións básicas de resolución de sistemas de ecuacións lineais. 1.1. Resolución de sistemas de ecuacións lineais: métodos de igualación, de substitución e eliminación 1.2. Método de Gauss 2. Matrices e determinantes

12 6 6

2.1. Definición. 2.2. Operacións: suma de matrices, produto por escalares e produto de matrices. 2.3. Matriz trasposta. 2.4. Determinante dunha matriz cadrada. 2.5. Cálculo de determinantes. 2.6. Propiedades dos determinantes.2.7. Rango dunha matriz. 2.8. Cálculo do rango por menores e por triangulación. 2.9. Matriz regular. 2.10. Matriz inversa. 3. Espazos vectoriais. 3.1. Definición, exemplos e propiedades. 3.2. Subespazos. 3.3. Exemplos. 3.4. Caracterización dos subespazos vectoriais. 3.5. Suma e intersección de subespazos. 3.6. Suma directa. 3.7. Combinación linear. 3.8. Dependencia linear. 3.9. Sistemas de xeradores. 3.10. Base e dimensión. 3.11. Teorema da base. 3.12. Coordenadas. 3.13. Cambio de coordenadas. 3.14. Matriz de cambio de coordenadas. 4. Aplicacións lineais. 4.1. Definición, exemplos e propiedades. 4.2. Operacións entre aplicacións lineais: suma, produto por escalares e composición. 4.3. Núcleo e imaxe dunha aplicación linear. 4.4. Matriz asociada a unha aplicación linear. 4.5. Rango dunha aplicación linear. 4.6. Propiedades. 5. Sistemas de ecuacións lineais. 5.1. Clasificación dos sistemas. 5.2. Teorema de Rouché Fröbenius. 5.3. Regra de Cramer. 5.4. Método de iteración simple de resolución de sistemas. 6. Funcións de varias variables. 6.1. Nocións topolóxicas en R: conxunto de cota, supremo, ínfimo, máximo, mínimo. 6.2. Nocións topolóxicas en Rn : puntos interior, exterior, adherente, de acumulación, illado; conxunto aberto, pechado, cota, compacto. 6.3. Coordenadas polares, cilíndricas e esféricas. 6.4. Funcións reais de variable real: dominio e imaxe. 6.5. Funcións escalares e vectoriais: dominio, gráficas e conxuntos de nivel. 7. Límite e continuidade de funcións de varias variables. 7.1. Concepto de límite. 7.2. Límites restrinxidos. 7.3. Exemplos. 7.4. Cálculo práctico de límites. 7.5. Concepto de continuidade, propiedades. 7.6. Teorema de Bolzano para funcións dunha variable real. 8. Diferenciación de funcións. 8.1. Derivada direccional. 8.2. Exemplos. 8.3. Teoremas de Rolle e do valor medio para funcións dunha variable real. 8.4. Regra de´L Hôpital. 8.5. Derivadas parciais, propiedades e cálculo práctico. 8.6. Diferencial dunha función. 8.7. Relación entre diferencial e derivadas parciais. 8.8. Vector gradiente, relación coas derivadas direccionais. 8.9. Derivadas parciais de orde superior. 8.10. Teorema de Schwartz. 8.11. Matriz Xacobiana. 8.12. Regra da cadea. 9. Aplicacións da diferenciación de funcións. 9.1. Polinomio de interpolación de Lagrange. 9.2. Teorema de Taylor para funcións dunha e varias variables reais. 9.3. Puntos críticos, clasificación. 9.4. Matriz Hessiana. 9.5. Extremos relativos en conxuntos compactos. 9.6. Extremos condicionados: método dos multiplicadores de Lagrange. 10. Integración de funcións de variable real. 10.1. Partición dun intervalo. 10.2. Norma dunha partición. 10.3. Sumas de Riemann. 10.4. Integral de Riemann. 10.5. Teoremas do cálculo integral: teorema do valor medio, primeiro e segundo teoremas fundamentais. 10.6. Cálculo de primitivas. 10.7. Integración numérica: método de Simpson. 11. Integración de funcións escalares. 11.1. Integrais duplas. 11.2. Integrais triplas. 11.3. Cambio de variables nas integrais duplas e triplas. 11.4. Aplicacións das integrais. Bibliografía. - F. Granero Rodriguez (1991): "Álgebra y Geometría analítica". Mcgraw-Hill. - S.I. Grossman (1992): "Álgebra lineal con aplicaciones". Mcgraw-Hill. - Agustín de la Villa (1994): "Problemas de álgebra". CLAGSA. - Alfonsa García e outros (1993): "Teoría y problemas de Análisis Matemático en una variable". CLAGSA. - Alfonsa García e outros (1996): "Cálculo II: Teoría y problemas de funciones de varias variables". CLAGSA. - Mardsen-Tromba (1991): "Cálculo Vectorial". Addison-Wesley. - M. Ladra, V. Suárez, e A. Torres: "Preguntas test de Álgebra Lineal y Cálculo Vectorial" - Juan de Burgos (1994): "Cálculo infinitesimal de una variable". Mcgraw-Hill. - Juan de Burgos (1995): "Cálculo infinitesimal de varias variables". Mcgraw-Hill.

- Valderrama-Bonnet (1989): "Métodos matemáticos aplicados a las ciencias experimentales". Pirámide. - J. Rodriguez e outros (1990): "Matemáticas I. Economía y Empresa. 4000 pruebas de evaluación". Ed. Centro de Estudios Ramón Areces. - L.Puig, J.Castro e S. Gallego (2000): "680 Tests de Matemáticas". In Fiweri Ediciones. Profesora: Mª Araceli Torres Miño

103 T Ciencias e Tecnoloxía de Materiais ©1

Descrición. Introdución á Ciencia dos Materiais e as súas propiedades. Estrutura dos materiais.

Programa. 1.- Introdución á ciencia e á Enxeñaría de Materiais 2.- Estrutura atómica e enlace 3.- A estrutura dos sólidos cristalinos 4.- Imperfeccións nos sólidos 5.- Deformación plástica e elástica 6.- Rotura 7.- Ensaio de materiais 8.- Aliaxes 9.- Ferro e aceiro 10.-Materiais metálicos non férreos 11.-Materiais non metálicos 12.-Selección de materiais Bibliografía. - Fundamentos de la Ciencia e Ingeniería de Materiales, William F. Smith Mc Graw Hill; 3ª edición.1998. - Ciencia e Ingeniería de los Materiales. Donald R. Askeland. Thomson Editores; 3ª edición. 1998. - Ciencia de los Materiales. Anderson Limusa; 2ª edición. 1998. - Introducción a la Ciencia e Ingeniería de los Materiales. ( 2 tomos). William D. Callister Reverté. 1996. - Ciencia de Materiales. P. Coca – J. Rosique Limusa; 11ª edición. 1996. - Conocimiento de Materiales en Ingeniería. John V.B. Gustavo Gili. S.A. 1994. - Ingeniería de los Materiales. Cuadernos de Trabajo. John V.B. Addison-Wesley Iberoamericana. 1994. - Ciencia de Materiales. J.M. Lasheras; J.F. Carrasquilla Donostiarra; 1ª edición. 1992. - Problemas de Metalotecnia. Varela Lafuente, Angel. Sección de Publicaciones. E.T.S. de Ingenieros Industriales. Universidad Politécnica de Madrid. Profesora: M.ª Mercedes del Coro Fernández Feal

7.5 4.5 3

104 T Construción naval

Descrición. O buque e a súa construción. Artefactos oceánicos. Sistemas propulsivos e auxiliares.

Programa. PRIMEIRO PARCIAL: PRINCIPIOS DE ENXEÑARÍA NAVAL. I. Xeneralidades 1.- A navegación 2.- O buque 3.- Estaleiros 4.- Arquitectura Naval 5.- O contrato de construción e entidades relacionadas coa Industria Naval II. Estrutura 6.- Nomenclatura das características dun buque 7.- Elementos estruturais dun buque 8.- Compartimentos principais en que se subdivide un buque

12 6 6

9.- Nomenclatura do equipo de amarre e fondeo 10.- Nomenclatura do equipo de carga e descarga 11.- Nomenclatura dos accesos dun buque 12.- Nomenclatura dos elementos de luz e ventilación dun buque 13.- Habilitación III. Armamento 14.- Propulsión dun buque 15.- Aparellos auxiliares 16.- Navegación a vela 17.- Equipos auxiliares á navegación 18.- Aparellos de goberno 19.- Equipos de salvamento e seguranza IV. Outras unidades 20.- Buques de pesca 21.- Embarcacións deportivas 22.- Off Shore SEGUNDO PARCIAL: CONSTRUCIÓN NAVAL Capitulo 1.- Materiais empregados no casco 1.1.- Xeneralidades 1.2.- A madeira 1.3.- Ferro laminado 1.4.- Cemento 1.5.- Aceiro laminado en pranchas. 1.6.- Aceiro forxado 1.7.- Aceiro fundido 1.8.- Aceiro de alta resistencia 1.9.- Aceiro en perfís 1.10- Aliaxes lixeiras 1.11- Aceiros especiais 1.12- Plásticos Capitulo 2.- Descrición xeral do casco 2.1.- Construción naval 2.2.- Descrición xeral do casco. 2.3.- Caderna mestra 2.4.- Datos que debe conter o plano da caderna mestra 2.5.- Esforzos de flexión na caderna mestra 2.6.- Plano do desenvolvemento do forro 2.7.- Plano lonxitudinal 2.8.- Planos de cubertas 2.9.- Cargueiros 2.10- Frigoríficos 2.11- Mineraleiros 2.12- Petroleiros 2.13- Bulkcarriers 2.14- Transportes de gases licuados 2.15- Buques roll-on/roll-off 2.16- Buques transporte de contedores Capitulo 3.- Fondo e duplo fondo 3.1.- Fondo 3.2.- Quilla 3:3:- Lonxitudinais de fondo 3.4.- Duplo fondo 3.5.- Vagras e varengas. 3.6.- Lonxitudinais de tapa de duplo fondo 3.7.- Traca de marxe na tapa do duplo fondo 3.8.- Reforzados locais do duplo fondo 3.9.- Compartimentado do duplo fondo 3.10- Buracos de home 3.11- Rexistros 3.12- Duplo fondo en cámara de máquinas Capitulo 4.- Mamparos 4.1.- Mamparos e a súa clasificación 4.2.- Mamparos resistentes 4.3.- Mamparos de subdivisión 4.4.- Mamparos de división

4.5.- Estrutura dos mamp aros 4.6.- Paso de lonxitudinais a través de mamparos estancos 4.7.- Mamparos túnel da liña dos eixos 4.8.- Estrutura dos mamparos do túnel 4.9.- Mamparos de gardacabos 4.10- Portas nos mamparos de subdivisión 4.11- Esixencias da seguranza da vida humana no mar Capitulo 5.- Cubertas, vaos, esloras e puntais 5.1.- Cubertas 5.2.- Brusca e arrufo das cubertas 5.3.- Vaos 5.4.- Esloras 5.5.- Puntais Capitulo 6.- Forro 6.1.- Forro 6.2.- Descontinuidades do forro 6.3.- Cadernas 6.4.- Sobreplanos 6.5.- Palmexares 6.6.- Conexións de cadernas e vaos 6.7.- Quillas de balance 6.8.- Cintóns 6.9.- Portas de forro Capitulo 7.- Cámara de maquinas e políns 7.1.- Cámara de máquinas. 7.2.- Estrutura da cámara de máquinas 7.3.- Políns 7.4.- Políns da instalación propulsora principal 7.5.- Políns para máquinas auxiliares 7.6.- Políns de caldeiras ou depósitos 7.7.- Políns de chumaceira de empuxe 7.8.- Políns de chumaceiras de soporte Capitulo 8.- Rodas e codastes 8.1.- Xeneralidades 8.2.- Roda 8.3.- Codaste 8.4.- Encheduras e arcobotantes 8.5.- Estrutura das encheduras e dos arcobotantes 8.6.- Bucinas 8.7.- Escobéns e caixa de cadeas 8.8.- Detalles construtivos do escobén 8.9.- Detalles construtivos da caixa de cadeas Capitulo 9.- Superestrutura e casetas 9.1.-Xeneralidades 9.2.- Cidadela 9.3.- Casetas 9.4.- Castelo 9.5.- Tombadillo 9.6.- Lucernas 9.7.- Cheminea Capitulo 10.- Zapóns, brazolas e amuradas 10.1.- Descontinuidades nas cubertas 10.2.- Zapóns e brazolas 10.3.- Construción de zapóns e brazolas 10.4.- Pechadura de zapóns 10.5.- Amuradas 10.6.- Embornais e portas de achicado 10.7.- Portas de amurada Capitulo 11.- Temóns e elementos de amarre e fondeo 11.1.- Xeneralidades sobre temóns 11.2.- Tipos de temóns 11.3.- Descrición dun temón 11.4.- Estrutura dun temón 11.5.- Elementos de amarre e de fondeo 11.6.- Tipos de áncoras 11.7.- Mordazas ou estopores

11.8.- Cabrestantes e molinetes 11.9.- Bitas. Capitulo 12.- Cortes e descontinuidades menores na estrutura do casco 12.1.- Xeneralidades 12.2.- Compensación de cortes na estrutura 12.3.- Desconformidades menores na estrutura do casco Capitulo 13.- Unións soldadas e remachadas. 13.1.- Esforzos admisibles na soldadura eléctrica 13.2.- Cálculo teórico das unións soldadas 13.3.- Calidades dos materiais 13.4.- Detalles estruturais 13.5.- Calidades da man de obra 13.6.- Inspección da soldadura 13.7.- Cálculo das soldaduras por LR 13.8.- Cálculo do cordón de soldadura por ABS 13.9.- Cálculo do cordón de soldadura por BV 13.10.-Remaches, as súas clases e dimensións 13.11.- Relación entre diámetro do remache e o espesor da prancha 13.12.- Tipos de remachado e a súa execución 13.13.- Disposición das costuras 13.14.- Forma de traballo dos remaches 13.15.- Módulo de resistencia dun remachado 13.16.- Análise dos casos mais correntes 13.17.- Calculo dun remachado Capitulo 14.- Esforzos a que esta sometida a estrutura dun buque 14.1.- Obxecto de estudo 14.2.- Resistencia lonxitudinal 14.3.- Resistencia transversal 14.4.- Esforzos locais 14.5.- Calculo das forzas de empuxe 14.6.- Curva de pesos 14.7.- Pesos de elementos continuos 14.8.- Peso da maquinaria 14.9.- Peso de consumos e respectos 14.10.- Peso da carga 14.11.- Integración da curva de pesos 14.12.- Método simplificado para o cálculo do mo mento flector 14.13.- Calculo do módulo resistente 14.14.- Valores máximos da carga en aceiros de construción naval 14.15.- Esforzo cortante. Xeneralidades 14.16.-Esforzo cortante nun buque 14.17.- Distribución do esforzo cortante no forro dun buque 14.18.- Colaboración das cubertas en soportar os esforzos cortantes 14.19.- Esforzos locais 14.20.- Problemas estruturais dos políns 14.21.- Problemas estruturais dunha eslora 14.22.- Problemas estruturais dunha quilla Capitulo 15.- Esforzos a que esta sometida a estrutura dun buque en augas tumultuosas 15.1.- Definición da onda máis prexudicial 15.2.- Movemento das particular da auga 15.3.- Posición do buque na onda 15.4.- Onda trocoidal 15.5.- Situación da onda no perfil do buque polo método Muekle 15.6.- Consideracións sobre a carga en condicións estándar 15.7.- Fórmulas aproximadas Bibliografía. 1. Afonso de Amorín Domínguez, M. Construcción naval I. Santiago, Tórculo, 1997. SIGNATURA: BR CN 22 2. Victoria Meizoso, J. Principios de Ingeniería Naval. Ferrol, Tórculo, 1995.

SIGNATURA: BR CN 21

Profesores: Manuel Piñón Quiñonero / Jesús Vitoria Meizoso

105 T Expresión Gráfica ©2

Descrición. Técnicas de representación. Deseño asistido por computador.

Obxectivos. A área de coñecemento de Expresión Gráfica susténtase sobre dous grandes esteos: por unha banda os fundamentos xeométricos que permiten a concepción e a visualización das formas e das dimensións. Por outra, a normalización que facilita o intercambio de información técnica a través da linguaxe gráfica. Debe engadirse ademais que na actualidade a área de Expresión Gráfica na Enxeñaría non é exclusivamente unha ferramenta ao servizo doutras áreas ou disciplinas e que o seu porvir está irremisiblemente marcado polo ordenador. Isto ultimo está obrigando a modificar o contido dos estudos, co fin de adaptalos á nova situación, sen esquecer, por suposto, como xa mencionamos, as técnicas tradicionais. O ordenador está afectando os contidos curriculares da disciplina nun sentido moi amplo. E deste xeito o CAD converteuse no elemento reformador por excelencia, mais non é o único, pois simultaneamente estase a producir unha transformación radical nos procesos industriais, dentro da denominada Enxeñaría de procesos nos sistemas de CAD, de modo que este contorno de produción virtual permite crear, visualizar, simular e optimizar os procesos e os medios de produción. Pódense confeccionar maquetas electrónicas dinámicas do conxunto, definir traxectorias de inserción e de extracción de pezas e validar os procesos de mantemento antes de fabricar o primeiro prototipo. É posible tamén mellorar a calidade da fabricación e asegurar que as pezas se fabriquen conforme á intención de concepción, prevendo o impacto das tolerancias e a secuencia de ensamblaxe do produto, e todo iso, empregando simplemente o modelo de CAD de referencia. Dentro do marco que acabamos de expoñer, levouse a cabo a redacción dos obxectivos xerais da área de Expresión Gráfica para os estudos de Enxeñaría Técnica Naval en Estruturas Mariñas, que son os seguintes: - Coñecemento da xeración e das propiedades das formas xeométricas, tanto para poder recoñecelas nos obxectos existentes como para a súa adecuada utilización ata conseguir unha familiarización adecuada no seu manexo. - Interpretación e comprensión adecuada das distintas técnicas que permiten obter representacións planas de obxectos tridimensionais, así como estar en condicións de utilizar a máis axeitada en cada caso. - Adquisición dos hábitos necesarios para conseguir unha rápida e adecuada interpretación, utilización e comprensión dos convencionalismos específicos, que para tal fin dispoñen as normas, e que dentro da linguaxe gráfica, son aceptados en función da súa aplicación a cada técnica. - Desenvolvemento das facultades espaciais de forma que o alumnado poida mentalmente visualizar figuras tridimensionais e someter a análise os elementos xeométricos que as conforman. - Utilización adecuada e correcta dos instrumentos de debuxo, tanto tradicionais, como informáticos, co fin de materializar imaxes. Tomando como base esta relación de obxectivos xerais e tendo presentes os contidos das materias restantes, que consideran os planos de estudo, redactaremos os obxectivos específicos, propios desta disciplina. Resumidamente, estes obxectivos son os seguintes: - Aplicar adecuadamente o sistema diédrico de representación á resolución de problemas no espazo.

6 3 3

- Utilizar adecuadamente o sistema axonométrico para representar figuras tridimensionais. - Coñecer e empregar de forma adecuada os formatos, os tipos de liña e as escalas normalizadas nas representacións gráficas. - Desenvolver a intelixencia visual, a capacidade imaxinativa e o sentido da visión espacial. - Desenvolver as destrezas e as habilidades que permiten expresar con precisión e obxectividade as solucións gráficas, por medio da utilización correcta dos instrumentos clásicos de debuxo. - Aplicar adecuadamente os recursos xeométricos dispoñibles para a representación de obxectos. - Saber interpretar e comprender correctamente a representación de obxectos tridimensionais mediante vistas diédricas. - Empregar adecuadamente a normativa xeral de debuxo industrial na representación de pezas. - Saber utilizar un programa de CAD para representacións en dúas dimensións,

adquirindo un certo grado de destreza. Programa. 1: O DEBUXO COMO LINGUAXE DA INDUSTRIA 1.- O debuxo como linguaxe para a comunicación na Enxeñaría 2.- Orixes e evolución histórica do debuxo 3.- Obxectivos xerais do debuxo na Enxeñaría 4.- Clasificación dos diferentes tipos de debuxos 5.- O desenvolvemento industrial e a normalización 6.- Necesidade e obxecto da normalización 7.- As normas e a súa clasificación 8.- Organismos oficiais de normalización 2: INSTRUMENTOS DE DEBUXO 1.- Instrumentos tradicionais de debuxo 2.- Medios de reprodución e arquivo 3.- Instrumentos informáticos: periféricos de entrada –teclado, rato, táboa dixitalizadora, escáner etc- periféricos de saída –monitores, impresoras, trazadores etc.- 3: NORMATIVA BÁSICA 1.- Formatos. Regras de xeración 2.- Series de formatos 3.- Marxes, recadro e marcas de centrado 4.- Pregamento de planos para arquivadores A4 5.- Reprodución e arquivado de planos 6.- Escalas. Obxecto, definición e tipos 7.- Escalas normalizadas 8.- Escalímetros 4: NORMATIVA BÁSICA 1.- Rotulación. Obxecto 2.- Rotulación normalizada 3.- Caxetín de datos e listaxe de pezas 4.- Liñas normalizadas 5.- Tipos de liñas 6.- Aplicacións dos distintos tipos de liñas 5: INTRODUCIÓN AOS SISTEMAS DE REPRESENTACIÓN. 1.-Proxeccións e as súas clases 2.-Fundamentos dos diferentes sistemas

3.-Sistema diédrico 4.-Sistema de planos de cota 5.-Sistemas axonométricos 6.-Sistema cónico 7.-Vantaxes e inconvenientes de cada sistema 6: FUNDAMENTOS. REPRESENTACIÓN DO PUNTO E A RECTA 1.-Xeneralidades 2.-Representación do punto 3.-Posicións particulares 4.-Terceira proxección 5.-Representación da recta 6.-Puntos notables da recta. Visibilidade 7.-Posicións particulares das rectas 7: REPRESENTACIÓN DO PLANO 1.-Representación do plano 2.-Posicións particulares 3.-Formas de definir un plano 4.-Rectas notables 5.-Pertenza de punto e recta 6.-Situación dunha figura plana 8: INTERSECCIÓNS 1.-Intersección recta/plano 2.-Intersección de dous planos. Caso xeral 3.-Caso particulares de intersección de planos 4.-Aplicacións 9: PARALELISMO E PERPENDICULARIDADE 1.-Rectas paralelas. Caso xeral 2.-Rectas paralelas. Casos particulares 3.-Planos paralelos. Caso xeral 4.-Planos paralelos. Casos particulares 5.-Recta paralela a un plano. 6.-Plano paralelo a unha recta 7.-Perpendicularidade entre rectas. Teorema das tres perpendiculares 8.-Recta perpendicular a un plano 9.-Plano perpendicular a unha recta 10.-Perpendicular común a dúas rectas que se cruzan 11.- Aplicacións 10: DISTANCIAS 1.-Distancia entre dous puntos 2.-Distancia dun punto a un plano 3.-Distancia dun punto a unha recta 4.-Distancia entre rectas paralelas 5.-Distancia entre planos paralelos 6.-Distancia entre dúas rectas que se cruzan 7.-Aplicacións 11: ABATEMENTOS, ANGULOS E FIGURAS PLANAS 1.-Concepto e obxecto dos abatementos 2.-Abatemento dun punto dun plano sobre os planos de proxección 3.-Abatemento dunha recta dun plano 4.-Abatemento dunha figura plana. Relación de afinidade 5.-Problema inverso do abatemento 6.-Aplicacións prácticas, -polígonos, circunferencias etc.- 7.-Ángulo entre dúas rectas 8.-Ángulo recta-plano 9.-Ángulo entre dous planos 10.-Casos particulares: recta y P.proy., plano y P. Proy. 11.-Diedros que forma un plano cos de proxección 12.-Plano dado polos seus ángulos cos planos de proxección 12: XIROS

1.- Concepto e obxecto dos xiros 2.- Xiro dun punto arredor dun eixo ortogonal aos planos de proxección 3.- Xiro dunha recta arredor dun eixo ortogonal aos planos de proxección 4.- Xiro dun plano arredor dun eixo ortogonal aos planos de proxección 5.- Aplicacións dos xiros. –desenvolvemento de superficies reguladas- 13: CAMBIOS DE PLANOS DE PROXECCION 1.- Concepto e obxecto dos cambios de plano 2.- Novas proxeccións dun punto, tras o cambio dun plano de proxecto 3.- Invariantes ao realizar un cambio de plano –horizontais ou verticais - 4.- Novas proxeccións dunha recta ao cambiar un plano de proxecto 5.- Novas trazas do plano ao cambiar un plano de proxecto 6.- Aplicacións dos cambios de planos –sección plana de superficies- 14: REPRESENTACION DE SUPERFICIES. POLIEDROS 1.- Superficies; definición, clasificación 2.- Representación. Contorno aparente 3.- Poliedros. Xeneralidades 4.- Visibilidade, partes vistas e ocultas 5.- Seccións planas 6.- Intersección dunha recta cun poliedro 15: SUPERFICIES RADIADAS 1.- Definición, xeración e representación 2.- Planos tanxentes 3.- Seccións planas. Homoloxías 4.- Intersección con rectas 16: SISTEMAS AXONOMÉTRICOS. PERSPECTIVA ISOMÉTRICA 1.- Fundamentos 2.- Perspectiva normalizada 3.- Representación da circunferencia 4.- Perspectiva isométrica de corpos xeométricos e pezas industriais 17: PERSPECTIVA CABALEIRA 1.- Introdución. Axonometría oblicua. Características da representación 2.- Escalas e coeficientes 3.- Representación do punto, recta e plano 4.- Perspectiva cabaleira normalizada 5.- Representación da circunferencia 6.- Perspectiva cabaleira de corpos xeométricos e pezas industriais 18: INTRODUCIÓN AO CAD 1.- Introdución ao programa 2.- O editor de debuxo 3.- Procedementos de entrada de datos e ordes 4.- Xestión dos debuxos 5.- Aplicación 19: COMANDOS BASICOS DE DEBUXO DE ENTIDADES 1.- Debuxo de liñas 2.- Debuxo de circunferencias 3.- Debuxo de arcos 4.- Comandos básicos de edición 5.- Aplicacións 20: AXUDAS AO DEBUXO 1.- Visualización de entidades 2.- Sistemas de coordenadas 3.- Modos de referencia a entidades 4.- Aplicacións 21: COMANDOS BÁSICOS DE MODIFICACIÓN DE ENTIDADES. I 1.- Alarga e recorta 2.- Trazado de entidades equidistantes

3.- Arquivos de tipos de liña 4.- Cambio de propiedades de entidades. Cor, capa, tipo de liña 5.- Aplicacións 22: COMANDOS BÁSICOS DE MODIFICACIÓN DE ENTIDADES. II 1.- Alarga e recorta 2.- Trazado de entidades equidistantes 3.- Arquivos de tipos de liña 4.- Cambio de propiedades de entidades. Cor, capa, tipo de liña. 5.- Aplicacións 23: COTA ASISTIDA POR ORDENADOR 1.- Terminoloxía 2.- Axustes para cota segundo as normas UNE 3.- Creación de estilos de cota 4.- Cota lineal, aliñada, radios, círculos e ángulos 5.- Cota continua e a liña base 6.- Modificación de cotas. Actualización de estilo 7.- Aplicacións 24: CAPAS, BLOQUES E ATRIBUTOS 1.- Creación e xestión de capas 2. Creación e xestión de bloques 3.- Modificación dun bloque. Redefinición 4.- Atributos, modos e ordes 5.- Aplicacións 25: REPRESENTACIÓN MEDIANTE O SISTEMA DE VISTAS 1.- Definicións 2.- Elección da posición do obxecto 3.- Elección das vistas e dos planos de proxección 4.- Vistas necesarias para representar unha peza 5.- Representación por tres vistas 6.- Representación por dúas vistas 7.- Representación por unha vista 8.- Lectura de vistas 9.- Disposición e comparación de vistas normalizadas no sistema europeo e americano 10.- Bosquexo 26: PRINCIPIOS XERAIS DE COTAS 1.- Obxecto da cota. Definición 2.- Elementos empregados na cota 3.- Símbolos empregados para cotar 4.- Regras e principios de cota 5.- Cota de círculos, ángulos, cordas e ángulos. 27: CORTES 1.- Finalidade dos cortes. Definición 2.- Mecánica de execución dun corte. Elección e indicación do plano 3.- Representación do corte 4.- Raiado da sección cortada 5.- Clasificación de cortes, segundo planos de corte: total, medio corte, parcial, múltiple, paralelo, angular ou crebado 6.- Representacións especiais: roturas, penetracións e pezas simétricas 7.- Aplicacións Bibliografía: - Manual de normas UNE en Dibujo Técnico. Normas generales. Tomo 3.. Aenor. Aenor. Madrid. - Dibujo: Ejercicios resueltos de selectividad.. Badiola de Miguel, A., Gutiérrez Pellón, F.J.. Donostiarra. San Sebastián. - Geometría Descriptiva aplicada. Tomos I e II.Bermejo Herrero, M. Urmo. Sevilla - Geometría descriptiva. Clérigo Pérez.[e outros]. Asociación de investigación. León. - Ejercicios de Dibujo Técnico I., resueltos y comentados. Cobos Gutiérrez, C., Del

Río, M.G.. Tebar Flores. Albacete - Trazados de Dibujo geométrico. Dibujo Técnico I. Corbella Barrios, D. El autor. Madrid. - Dibujo Industrial. Félez, J., Martínez, M. L. Síntesis. Madrid. - Expresión Gráfica. Fernández Sora Alberto. Mira editores - Axonometrias. Ferrer Muñoz, J. L.. Paraninfo. Madrid. - Autocad 2002. Frey, D. Anaya Multimedia. Madrid - Dibujo Técnico I. ( primera parte). Gomis Martí, J. M. E.T.S.I.I.- U. P. Valencia. - Sistemas de representación. Sistema Diedrico. Tomo I. González García, V., López Poza, R., Nieto Oñate, M. Texgraf. Valladolid. - Geometría Descriptiva. González Monsalve, M. Palencia Cortés, J. Utrera Grafitrés. Sevilla. - Trazado Geométrico.González Monsalve, M. Palencia Cortés, J. Utrera Grafitrés. Sevilla. - Iniciación al sistema diedrico. Parte instrumental. Gonzalo Gonzalo, J.Donostiarra. San Sebastián. - Prácticas de Dibujo Técnico. Rotulación Industrial. Gonzalo Gonzalo, J.. Donostiarra. San Sebastián. - Prácticas de dibujo Técnico. Gonzalo Gonzalo, J. Álvarez Bengoa, V. e outros. Donostiarra. San Sebastián. - Ejercicios de Geometría Descriptiva. Izquierdo Asensi, F. Dossat. Madrid. - Geometría Descriptiva. -24 edición ampliada.-.Izquierdo Asensi, F. Paraninfo. Madrid. - Geometría Descriptiva, superior y aplicada. Izquierdo Asensi, F. Dossat. Madrid. - Dibujo Técnico de Ingeniería y Arquitectura. Normativa. Lozano Apolo, G.Gráficas Summa, S.A. Oviedo. - Fundamentos geométricos del Dibujo Técnico. Nieto Oñate, M. Arribas González, J., Reboto Rodríguez, E.. U. Valladolid. Serv. de publicaciones - Problemas originales propuestos en examen. Oti Velasco, J.. E.T.S.I.C.C.P. de Santander. - Geometría superior: conocimientos básicos para el estudio de la geometría descriptiva. Palancar Penella, M.. Gráficas Topacio. Madrid. - Expresión Gráfica en la Ingeniería. Introducción al Dibujo Industrial.. Pérez Díaz, J. L., Palacios Cuenca. Prentice Hall. Universidad Carlos III de Madrid. - 50 ejercicios de Expresión Gráfica. Láminas de enunciados y de soluciones.. Pérez Díaz, J. L., Palacios Cuenca, S.. Bellisco, E. Técnicas y Científicas. Madrid - Guía del dibujante proyectista en electrónica. Raskhodoff, N.. Gustavo Gilii. Barcelona. - Curso de Dibujo Geométrico y Croquización. Rodríguez de Abajo, F. J., Álvarez Bengoa, V.. Marfil S.A. Alcoy. - Dibuix tècnic. Sánchez Gallego, Juan A., Villanueva Bartrina, Lluis. Ediciones UPC - Sistema diedrico, 200 problemas tipo, comentados y resueltos. Santisteban Requena, A.. Norma. Madrid. - Geometría Descriptiva y sus aplicaciones. Tomos I, II y III. Taibo Fernández, A.. Tebar Flores. Madrid. - Autocad 2002 avanzado. Tajadura Zapirain, J.A. López Fernández, J. McGraw-Hill. Madrid. Profesora: Isabel Fernández Ibáñez

106 D Métodos Informáticos ©1

Descrición. Conceptos básicos informáticos aplicados á Enxeñaría. Sistemas operativos. Fundamento de programación.

Obxectivos. Adquirir os coñecementos básicos de arquitectura de ordenadores Manexar un sistema operativo de ampla difusión Manexar unha folla de cálculo e unha linguaxe de programación Adquirir habilidades para a implantación de algoritmos de cálculo técnico

Realizar cálculos técnicos coas ferramentas anteriores. Programa. TEORIA

4.5 1.5 3

1.- Fundamentos de hárdware 2.- Fundamentos de sóftware 3.- Conceptos sobre sistemas operativos. Os ss.00. windows 4.- Conceptos sobre ficheiros e bases de datos 5.- Conceptos sobre cad/cam/cae/cim 6.- Conceptos sobre redes de ordenadores 7.- Pascal I: estrutura dun programa. Variables. Operadores. Entradas e saídas 8.- Pascal II: estruturas de control e diagramas de fluxo 9.- Pascal III: matrices e rexistros PRACTICAS 1.- Prácticas con WINDOWS 2.- Prácticas con WORD 3.- Prácticas con Internet 4.- Prácticas con EXCEL 5.- Prácticas de PASCAL Bibliografía:

· Estructura de computadores y periféricos / Martinez Duran e outros / RAMA · Estructura y tecnología de computadores i / Cerrada Somolinos e outros / UNED ·Conceptos de informática / Peter Bishop / Anaya Multimedia ·Programacion en turbo pascal / Joyanes Aquilar, Luis / Macgraw Hill ·Pascal y Turbopascal. Un enfoque practico / Joyanes Aguilar ·Excel 2000 paso a paso · Calquera manual de usuario de Windows / Microsoft

Profesor: César A. Vidal Feal

107 D Química ©1

Descrición. Estrutura da materia. Reaccións químicas. Aplicacións dos principios químicos a problemas de Enxeñaría. Control analítico da contaminación e da toxicidade de produtos industriais.

Obxectivos: Achegar ao futuro enxeñeiro técnico os fundamentos de Química necesarios para a súa formación, unindo o carácter básico-científico e o sentido de aplicación técnica. O alumno: - Revisará os conceptos e unificará os coñecementos previos que permitan o desenvolvemento adecuado da materia. - Dominará os cálculos termoquímicos e a interpretación de magnitudes termodinámicas base de cálculos enerxéticos máis complexos que realizará en materias posteriores da titulación. - Interpretará de forma teórica a estrutura electrónica dos átomos como base para a comprensión da estrutura molecular e do enlace químico. - Relacionará as propiedades das substancias e o tipo de enlace presente. - Estudará o equilibrio químico, interpretará os factores que inflúen no equilibrio de sistemas gasosos, lembrara os conceptos fundamentais implicados no equilibrio ácido-base, e tratará con profundidade os equilibrios redox base dos temas seguintes. - Estudará os principais tipos de pilas voltaicas e electrolíticas, explicando os procesos de electrodeposición. - Revisará os factores que favorecen os procesos de corrosión, tratando os métodos empregados na protección de metais. - Coñecerá as metalurxias específicas do sodio, magnesio, aluminio, ferro e cobre, como unha aplicación dos procesos redox. - Aclarará o concepto de reacción química nuclear, diferenciando entre procesos de radioactividade natural e artificial, e explicando dentro desta a fisión e a fusión nuclear. - Abordará o estudo dos coñecementos xerais da química orgánica que lle permitan achegarse a unha área da Química que se poden achar no exercicio da súa actividade profesional. Programa. Programa das aulas teóricas. Tema 1. Conceptos químicos fundamentais

6 3 3

- A Química ciencia da materia - Número atómico, número másico e isótopos - Masas atómicas e moleculares - Número de Avogadro. Concepto de mol - Fórmulas químicas - Ecuacións químicas: estequiometría - Disolucións: expresión da concentración Tema 2. Termodinámica química. - Conceptos básicos de Termodinámica - Primeiro principio da Termodinámica. Enerxía interna - Entalpía e ecuacións termoquímicas. Lei de Hess. - Calorimetría - Segundo principio da Termodinámica. Entropía - Enerxía libre de Gibbs. Espontaneidade das reaccións químicas Tema 3. Estrutura atómica e propiedades periódicas - Modelo atómico de Bohr - Modelo mecanocuántico do átomo - Distribución dos electróns nos átomos - Estrutura electrónica e sistema periódico - Propiedades periódicas Tema 4. Enlace químico - Introdución ao enlace químico: tipos de enlace - Enlace iónico - Enlace covalente - Enlace metálico - Forzas intermoleculares Tema 5. Equilibrio químico I - Conceptos xerais - Equilibrios en fase gasosa. Constante de equilibrio - Principio de Lle Chatelier - Equilibrios ácido - base - Concepto de pH - Ácidos fortes e débiles. - Bases fortes e débiles Tema 6. Equilibrio químico II - Equilibrios de oxidación - redución - Número de oxidación. Axuste de reaccións redox - Pilas voltaicas - Potenciais normais - Espontaneidade das reaccións redox - Ecuación de Nernst Tema 7. Aplicacións tecnolóxicas da electroquímica - Pilas voltaicas - Pilas comerciais: pilas primarias e acumuladores - Pilas electrolíticas - Electrolise Leis de Faraday - Electrodeposición Tema 8. Corrosión e protección de metais - Concepto de corrosión. Clasificación dos procesos de corrosión - Susceptibilidade dos metais - Heteroxeneidades electroquímicas - Protección de metais contra a corrosión - Corrosión mariña - Corrosión atmosférica Tema 9. Metalurxia e química dos metais - Os metais na natureza - Procesos metalúrxicos - Metalurxia de metais específicos: sodio, magnesio, aluminio, ferro e cobre - Aliaxes Tema 10. Química nuclear - Estrutura e estabilidade dos núcleos - Radioactividade natural - Transmutación nuclear - Reaccións nucleares: fisión e fusión nuclear - Aplicacións da radioactividade Tema 11. Química orgánica I

- Características xerais dos compostos orgánicos - Grupos funcionais e nomenclatura - Isomería: concepto e clasificación - Principais tipos de reaccións orgánicas Tema 12. Química orgánica II - Hidrocarburos alifáticos - Hidrocarburos aromáticos - Produtos orgánicos de interese industrial: o petróleo Programa de aulas prácticas de laboratorio - Preparación de disolucións e valoracións ácido-base - Rendemento dunha reacción química - Calor de reacción - Determinación do contido en cobre nunha mostra - Ácidos fortes e débiles - Reaccións redox - Electrodeposición - Electrólise - Destilación - Síntese e propiedades de polímeros Bibliografía: • TEORÍA. - CHANG: "Química". Editorial: Interamericana. Editorial: Mc Graw - Hill. 7ª Edición. 2002. - EBBING, D.: “Química General”. Editorial: Mc Graw - Hill. 5ª Edición, 1997. - ESTEBAN, S. e NAVARRO, R.: "Química General". Editado por la UNED, Madrid 2000. - MAHAN B.M., MYERS R.J.: "Química. Curso universitario". Editorial Addison-Wesley Iberoamericana. 4ª Ed. 1990. - MASTERTON, W.L.; HURLEY, C.N.: "Química. Principios y Reacciones". Editorial: Thomson. 2003. - PAZ, M.; CASTRO, F. y MIRO, J.: "Química I". Editado por la UNED, Madrid, 1995. - RUÍZ, A.; POZAS, A.; LÓPEZ, J. y GONZÁLEZ, MªB.: “Química General”. Editorial: Mc Graw – Hill. 1994. - WHITTEN, DAVIS, PECK : “Química General”. Editorial: Mc Graw – Hill, 5ª edición, 1998. • PROBLEMAS. - SIENKO: "Problemas de Química". Editorial: Reverté, 1993. - VINAGRE F., VAZQUEZ DE MIGUEL L.M.: "Fundamentos y problemas de química". Editorial: Alianza, 2ª Ed., 1996. - WILLIS: "Resolución de Problemas de Química General". Editorial: Reverté.1995 • FORMULACIÓN. - PETERSON: "Formulación y Nomenclatura Química Inorgánica". Ediciones y Distribuciones Universitarias.1993 - PETERSON W.R.: "Formulación y nomenclatura Química Orgánica". EUNIBAR-Editorial Universitaria de Barcelona.1996 - QUIÑOA, E. y RIGUERA, R.: "Nomenclatura y representación de los compuestos orgánicos". Editorial: MC Graw-Hill, 1996. PÁXINA WEB http://eup.cdf.udc.es Na sección correspondente ao Departamento de Química inclúense exercicios de autoevaluación dos conceptos básicos de Química necesarios para o seguimento da materia. Métodos de avaliación: - A nota media dos dous parciais, ou, no seu caso, a nota do exame global, representará o 70% da nota final da materia. - Cada exame constará de dúas partes independentes, sendo necesario obter unha nota mínima en cada unha delas para compensalas:

Exame: duración máxima/ puntuación /puntuación mínima para compensar Teoría 1h 4 1,5. Problemas 1h 30 min 3 1 - A participación activa nas clases de problemas representará un 10% da nota - A realización de actividades dirixidas supoñerá un 10% da nota. - A resolución dos cuestionarios de prácticas de laboratorio e a participación activa nelas suporá un 10% da nota. A asistencia é obrigatoria. - Para poder sumar estes 3 puntos das distintas actividades á nota do exame, haberá que alcanzar neste un mínimo de 3 puntos.

Profesora: Julia Pérez Igresias

109 D Inglés Técnico Naval I ©2

Descrición. Inglés orientado á Enxeñaría. Gramática. Sintaxe. Técnicas de comprensión lectora.

Programa. Tema 1. Nouns. Tema 2. Pronouns – Indefinite pronouns Tema 3. Determiners –Both, either, neither Tema 4. Adjectives Tema 5. Comparison Tema 6. Adverbs of duration: “still”, “yet”, “already” Tema 7. Prepositions Tema 8. Verb Tema 9. Conditional Clauses Tema 10. Relative clauses Tema 11. Time clauses Tema 12. Purpose and reason clauses Tema 13 Result clauses Tema 14 Contrast clauses Tema 15. Manner clauses Tema 16. Cohesión: Making connections in speech and writing Temas de lectura: 1. Shipyards and shipbuilding 2. Classification Societies 3. Ship subdivision. Positions on board 4. Ship design 5. Marine Engineering 6. Types of ships 7. English for Scientific and Technical Purposes Bibliografía: Manuais: - "English for Information Technology". - Michael Brooks and Francois Lagoutte. Ed. Aohambra, Madrid 1993. - "English Computing". - Erich Glendinnging and John Meswan. Ed. Longman, 1996. - "English for Electronics". I. Alvarez de Mon, Mª. A. Lerchundi, P. Moreno. - "English for Science and Technlogy-Nuclears". Ed. McGraw-Hill, 1993. - "English in Mechanical Engineering". - Erich Glendinning. Ed. Oxford. M.P. 1984. - "General Engineering". -C.M. and Johnson. Ed. Cassell, 1988. - "Scientific and Technical English". Dv. Jarollav Vaclavik. Ed. Zurich, 1989. Revistas: - "Computer Graphics and Applications". Ed. Computer society. - "Design Engineering". Produced by B.P.C. Magazines - "Industrial Electronics". P. The I.E.E.E. Industrial Electronic Society. California.

6 3 3

- "Computing desginer for electronic engineer managers" Ed. Pen Well - Westford. (Ma) Dicionarios: - Diccionario Español -Inglés. Ed. Grijalbo, Barcelona. - Diccionario Politécnico -Federico Beigheder Atiens. Ed. Diaz de Santos -Madrid. - Diccionario Enciclopédico de Términos Técnicos. Ed. McGraw - Hill. N. York. - Oxford Dictionary of curret Idiomatic English. Ou.N.P. Oxford. - Diccionario de Términos Económicos, Financieros y Comerciales. - E. Alcaraz Varó and Brian Huges. Ed. Ariel, Barcelona. Morfosintaxe: - Collins Cobuild, Harpercollins Publishers. London 1991 - "English Grammar". - Thomson and Mortinet. Oxford University Press, 1975. - "Fonética funcional Inglesa" - José Merino e Ana Mariño. KK. Anglo -Didáctica, Madrid, 1990. - "English Grammar". -Digby Beaumant and Colin Grauger. Ed. Heinemann, Oxford 1991. - The New Cambridge English Course. Ed. Cambridge. M.P. 1990

Profesora: Pilar Fernández Bellón

Optativas recomendadas ©1 554 e ©2 503 9

SEGUNDO CURSO

201 T Estática do Buque

Descrición. Hidrostática. Estabilidade transversal e lonxitudinal. Aplicacións a buques e plataformas. Inundacións.

Programa. 1.- Introdución a estática do buque 2.- Xeometría da carena 3.- Equilibrio dun corpo no seo dun fluído 4.- Estabilidade transversal e lonxitudinal 5.- Experiencia de estabilidade. Criterios de estabilidade 6.- Equilibrio lonxitudinal do buque 7.- Procesos de transferencia 8.- Inundación 9.- Subdivisión estanca e estabilidade despois de avarías 10.- Francobordo e arqueo Bibliografía: BARNABY, K.C. (1968). “Basic Naval Architecture”. Hutchinson Educational Ltd. Essex. England. BAXTER, BRIAN. (1976). “Naval Architecture”. Southampton Warsash Nautical Bookshop. DIAZ FERNÁNDEZ, CESÁREO (1972). “Teoría del Buque”. Gráficas Condal. Barcelona GAMBOA, MARCIAL. (1967). “Nociones de Arquitectura Naval. Teoría del Buque”. Editorial Naval. Madrid. GODINO GIL, CARLOS. (1956). “Teoría del Buque y sus Aplicaciones. Estática del Buque”. Gustavo Gili . Barcelona. HERVIEU, R. (1985). “Statique du navire”. Masson. Paris MUCKLE, W. (1987). “Muckle's Naval Architecture”. Butterworths. Londres. MUNRO-SMITH, R. (1967). “Applied Naval Architecture”. Longmans. Londres. RAWSON, K.J. TUPPER, E.C. (1968). “Basic Ship Theory”. Longmans. Bristol. ROBB, ANDREW, (1952). “Theory of Naval Architecture”. Charles Griffin and Co. Ltd. Londres. SCHELTEMA DE HEERE, R.F. BAKKER, A.R. (1969). “Buoyancy and Stability of Ships”. Technical Publications H. Stam. Culemburg. VARIOS AUTORES. (1989) “Principles of Naval Architecture.-Vol. I Stability and Strength”. S.N.A.M.E. Editor: Edward V. Lewis.

Profesores: José María de Juan-García Aguado; Primitivo González López

9 4.5 4.5

202 T Resistencia de Materiais

Descrición. Resistencia de materiais.

Programa. TEMA 1. XENERALIDADES E DEFINICIÓNS TEMA 2. TRACCIÓN-COMPRESIÓN ISOSTÁTICA TEMA 3. CORTADURA TEMA 4. TRACCIÓN-COMPRESIÓN HIPERESTÁTICA TEMA 5. TENSIÓNS E DEFORMACIONS NO SÓLIDO ELÁSTICO TEMA 6. TRANSFORMACIÓNS DE ESFORZOS E DEFORMACIÓNS CIRCULO DE MOHR. ANEIS E DEPÓSITOS A PRESIÓN TEMA 7. TORSIÓN. SECCIÓNS CIRCULARES TEMA 8. FLEXIÓN. DIAGRAMAS TEMA 9. FLEXIÓN. TENSIÓNS TEMA 10. FLEXIÓN. DEFORMACIÓNS TEMA 11. FLEXIÓN HIPERESTÁTICA TEMA 12. SOLICITACIÓNS COMPOSTAS TEMA 13. COLUMNAS ESVELTAS. ARQUEO TEMA 14. TORSIÓN. SECCIÓNS NON CIRCULARES TEMA 15. ELEMENTOS RESISTENTES CURVOS TEMA 16. POTENCIAL INTERNO. TEOREMAS ENERXÉTICOS TEMA 17. ACCIÓNS DINÁMICAS TEMA 18. CARGAS MÓBILES TEMA 19. CÁLCULO PLÁSTICO TEMA 20. CONCENTRACIÓN DE TENSIÓNS E FATIGA TEMA 21. TENSIÓNS LÍMITES Bibliografía: - Ferdinan P. Beer: MECANICA DE MATERIALES. McGraw-Hill E. Russell Johnston, Jr. - Luis Ortiz Berrocal: RESISTENCIA DE MATERIALES. McGraw-Hill - José A. González Taboada: TENSIONES Y DEFORMACIONES EN MATERIALES ELÁSTICOS. Universidade de Santiago - S. Timoshenko: RESISTENCIA DE MATERIALES, Espasa-Calpe - Joseph Edward Shigley: APPLIED MECHANICS OF MATERIALS, McGraw-Hill - Miguel A. Sanz Gonzalez: CALCULO ESTRUCTURAL. - Angel Gonzalez Alonso: ELASTICIDAD Y RESISTENCIA DE MATERIALES. Problemas resoltos de ESTRUCTURAS - William A. Nash: RESISTENCIA DE MATERIALES. McGraw-Hill Teoría e problemas resoltos

Profesor: Ramón Martínez Ogando

9 6 3

203 T Técnicas de Construción Naval

Descrición. Técnicas de fabricación e construción. Sistemas produtivos navais. Métodos da construción de buques e artefactos.

Programa. PARTE I (primeiro cuadrimestre) - Capitulo I. Técnicas de construción naval. Introdución - Capitulo II. Descrición xeral do estaleiro - Capitulo III. O contrato de construción - Capitulo IV. Planificación - Capítulo V. Desenvolvemento do proxecto - Capitulo VI. Definición e alisado de formas - Capitulo VII. Métodos tradicionais de desenvolvemento - Capitulo VIII. Movemento e elevación de pesos. Medios necesarios e manobras - Capitulo IX. Preparación, corte e elaborado de aceiro - Capitulo X. Procesos de soldadura. Calafateo e resanado. Deformacións de soldadura. Oficina de métodos de soldadura. Procedementos e homologacións. Ensaios non destrutivos. Ensaios con probetas.

12 6 6

PARTE II (segundo cuadrimestre): - Capítulo XI. Prefabricado, armamento anticipado e montaxe do buque - Capítulo XII. Posta á boia do buque - Capítulo XIII. Habilitación e decoración de buques - Capitulo XIV. Preparación das superficies metálicas e protección con pintura. - Capítulo XV. Construción de embarcacións de plástico reforzado con fibra - Capitulo XVI. Construción de barcos de madeira - Capítulo XVII. O emprego doutros materiais na construción naval: aluminio, aceiros inoxidables, ferrocemento, plásticos diversos - Capítulo XVIII. Construción de artefactos e unidades para explotación mariña e oceánica (off-shore) Bibliografía:

- TECNICAS DE CONSTRUCCION NAVAL (Manual de texto redactado por Primitivo B. González López, editado polo Servizo de Publicacións da Universidade da Coruña, marzo 2000)

- Outros: - Construcción Naval III de D. Rosendo Chorro Oncina, catedrático retirado de Construción Naval da Escola Técnica Superior de Enxeñeiros Navais, Universidade Politécnica de Madrid. - Construcción Naval III (capítulos VI a X), de D. Francisco Javier González de Lema, antes profesor titular da Escola Politécnica Superior da Universidade da Coruña. - Habilitación y Decoración, de D. Francisco Javier González de Lema. Anexo ao volume II de Tecnoloxía da Construción do Buque, Escola Técnica Superior de Enxeñeiros Navais da Universidade Politécnica de Madrid. - Temas de Geometría descriptiva, do profesor D. Víctor Villoria San Miguel, da Escola Técnica Superior de Enxeñeiros Navais da Universidade Politécnica de Madrid. -"Geometría y representación de Carenas" e "Diseño de formas asistido por ordenador", do profesor D. Antonio Crucelaegui Corvinos da Escuela Técnica Superior de Enxeñeiros Navais da Universidade Politécnica de Madrid. - Instrucciones generales para pintado, polo licenciado en Ciencias Químicas D. Daniel Fernández Morán da Escola Superior de Enxeñeiros Navais da Universidade Politécnica de Madrid. - Construcción Naval I, de D. Francisco Fernández González, catedrático da Escola Superior de Enxeñeiros Navais da Universidade Politécnica de Madrid. - El Proyecto Básico del Buque Mercante, de D. Ricardo Albariño Castro, D. Juan José Azpírzo Azpíroz e D. Manuel Meizoso Fernández, doutores enxeñeiros navais, publicado polo Fondo Editorial de Enxeñaría Naval (COIN). - Ship Construction (IV Edición), por D. J. Eyres, M. Sc. F.R.I.N.A, profesor de Arquitectura Naval, do Departamento de Estudos Marítimos da Universidade Politéctica de Plymouth. - Ship Construction, por Harold G. Acker e Francis G. Bartlett, capítulo XVI do tomo Ship Design and Construction 1.980, publicado por The Society of Naval Architects and Marine Engineers (SNAME). - Construcción Naval y Servicios, por D. Antonio Bonilla de la Corte, catedrático de Construción Naval e Teoría do Buque da Escola Superior da Mariña Civil. - Aspectos constructivos de la estructura de una plataforma semisumergible en un astillero convencional, traballo desenvolvido e lido por D. José María de Juan-García Aguado, catedrático de Teoría do Buque da EU Politécnica da Universidade da Coruña en Cartaxena, Aulas do mar, setembro de 1989. - La Construcción "Off-shore", un negocio diferente, traballo publicado por D. Emilio Lage Vellón, doutor enxeñeiro Naval, catedrático da Universidade Politécnica da Coruña. - Soldadura de los aceros. Aplicaciones, por D. Manuel Reina Gómez, profesor da Escola Técnica Superior de Enxeñeiros Industriais da Universidade Politécnica de Madrid. - Welding and cutting, por Mr. Peter Houldcrolft, membro da British Welding Research Association, e o Dr. Robert John, da Compañìa ESAB, e miembro do Welding Institute (Inglaterra). - Materiales Compuestos. Tecnología de los plásticos reforzados, por D. José Luis González Díaz, profesor da Universidade Politécnica de Madrid,

publicado polo Fondo Editorial de En xeñaría Naval (COIN). - Reglamento del Bureau Veritas para la Construcción y Clasificación de Buques pesqueros de madera, febreiro de 1.970. - Reglamento del Lloyd´s Register of shipping para la Clasificación de yates y pequeñas embarcaciones, 1.979. - Reglamento del Det Norske Veritas para la Construcción y Clasificación de buques de madera, 1.970 - Reglamento del Det Norske Veritas para la Construcción y Certificación de buques de eslora menor de 15 metros, 1.983. - Reglas para la Clasificación de Embarcaciones de alta velocidad, 1.985. Aluminium Boatbuilding, de Ernest H. Sims, Inglaterra 1.993. - The integrity of platform superstructures, Analysis in accordance with API RP2A, J. W. Bunce, DIC, Ceng, MRINA, MIStructE, Inglaterra 1.985. - Offshore engineering development of small oilfields, Goodfellow Associates Ltd., England 1.986. - Estática del Buque, de D. José Mº de Juan-García Aguado, Dr. Enx. Naval, catedrático de Teoría do Buque de EUP da Universidade da Coruña. - Apuntes de Construcción Naval de D. Ramón de Vicente Vázquez, Dr. Enx. Naval, catedrático de Construción Naval da Escola Politécnica Superior da Universidade da Coruña. - Trabajos sobre "botadura en cama elástica", de D. José Deus López, Dr. Enx. Naval, anterior profesor asociado da EU Po litécnica de Ferrol, Universidade da Coruña. - Construcción Naval I, por D. Manuel Afonso de Amorín Domingues, profesor titular da EUP da Universidade da Coruña. - Principios de Ingeniería Naval, por D. Jesús Victoria Meizoso, profesor titular da EUP da Un iversidade da Coruña. - Apuntes de Técnicas de Construcción Naval, impartidos na EU Politécnica da Universidade de Cádiz, profesor D. Francisco Valencia Bernal.

Profesores: Primitivo B. Gonzalez Lopez, Manuel A. de Amorim Domingues

204 D Mecánica Técnica ©1

Descrición. Aplicación da estática á Enxeñaría. Aplicacións á Enxeñaría da cinemática e dinámica.

Programa. UD1-Alxebra vectorial UD2- Centros de gravidade UD3-Momentos de inercia UD4-Estática de partículas e do sólido UD5-Estruturas articuladas e vigas UD6-Cables flexibles UD7-Rozadura UD8-Traballos virtuais UD9-Cinemática de partículas UD10-Cinética de partículas (2.ª Lei de Newton) UD11-Cinética de partículas (enerxía e cantidade de movemento) UD12-Cinemática do sólido (movemento plano) UD13-Cinemática do sólido (movemento ao redor punto fixo e movemento xeral) UD14-Cinética do sólido (movemento plano) UD15-Cinética do sólido (movemento ao redor punto fixo e movemento xeral) Bibliografía: Apuntamentos do profesor - Mecánica Vectorial para Ingenieros -Beer&Johnston - Mecánica -E.Belda - Estática y Dinámica -J.L.Meriam - Mecánica Vectorial -Louis Brand - Calculo Integral aplicado a la Física y Técnica -P. Puig Adam - Problemas de Mecánica General -F. Wittembauer

Profesor: Emilio Lage Vellon

6 4.5 1.5

205 D Debuxo Naval e Técnicas de CAD ©1

Descrición. Debuxo técnico de estruturas mariñas. Ampliación de diseño asistido por ordenador.

Obxectivo. O obxectivo da materia é que os alumnos aprendan a interpretar e realizar debuxos de planos da especialidade dentro da normativa a respecto diso, cumprindo as esixencias dos regulamentos das sociedades de clasificación, as normas ISO, os convenios internacionais sobre seguranza da vida humana no mar, as liñas de carga, o paso por canles etc..., auxiliándose do ordenador como ferramenta de debuxo con CAD.

Programa. I Parte 1.- Desenvolvemento da información necesaria para a realización e a interpretación de planos da especialidade 2.- Dimensións de trazado e características principais dos buques 3.- Plano de formas e cartilla de trazado do buque 4.- Disposición xeral do buque 5.- Símbolos representativos no debuxo naval 6.- Planos estruturais do buque: caderna mestra, cubertas, desenvolvemento do forro exterior 7.- Detalles empregados en construción naval: estruturais, da soldadura, do remachado etc. 8.- Políns estruturais do casco. 9.- Temón, bucina, codaste, roda e outras pezas ou apéndices do buque 10.- Hélice propulsora 11.- Habilitación no buque 12.- Normalización empregada nos estaleiros e construcións navais. Farasen prácticas da especialidade realizando os traballos asistidos por ordenador (CAD) como: un plano de formas dun buque, planos de desenvolvemento estrutural, un tramo de disposición xeral etc. II Parte NORMALIZACIÓN. TEMA 1 NORMALIZACIÓN. XENERALIDADES. 1.1 Normalización: fins 1.1.1 Aplicación ao debuxo técnico 1.2 Normas UNE, ISO e outras 1.3 Números normais: series de Renard. 1.3.1 Aplicacións TEMA 2 ESCALAS, FORMATOS, LÍÑAS E ESCRITURA NORMALIZADA 2.1 Escalas normalizadas 2.2 Formatos 2.2.1 Dimensións 2.2.2 Denominacións 2.2.3 Cadros de rotulación e pregado 2.3 Liñas normalizadas: clases, espesores e aplicacións 2.4 Escritura normalizada 2.4.1 Clases 2.4.2 Alturas 2.4.3 Aplicacións TEMA 3 PRINCIPIOS DE REPRESENTACIÓN 3.1 Xeneralidades 3.2 Principios de representación: 3.2.1 Primeiro diedro 3.2.2 Terceiro diedro 3.2.3 Paso dun sistema a outro 3.3 Elección de vistas necesarias 3.4 Vistas principais 3.5 Vistas auxiliares 3.6 Aplicacións TEMA 4 CORTES E SECCIÓNS 4.1 Xeneralidades. 4.2 Planos de corte:

6 3 3

4.2.1 Corte por un plano. 4.2.2 Corte por dous planos paralelos 4.2.3 Corte por planos sucesivos 4.2.4 Corte por dous planos concorrentes 4.3 Seccións abatidas con ou sen desprazamento 4.4 Medios cortes 4.5 Cortes locais 4.6 Disposición de seccións sucesivas 4.7 Raiados 4.8 Aplicacións TEMA 5 COTA 5.1 Principios xerais 5.2 Método de cota 5.2.1 Elementos de cota 5.2.2 Liñas auxiliares de cota, liñas de cota e de referencia 5.2.3 Inscrición das liñas de cota 5.3 Disposición e inscrición das cotas 5.3.1 Cota en serie 5.3.2 Cota a partir dun elemento común 5.3.3 Cota por coordenadas. 5.3.4 Cota combinada 5.4 Indicacións especiais 5.4.1 Cordas, arcos, ángulos e radios 5.4.2 Elementos equidistantes 5.4.3 Elementos repetitivos 5.4.4 Chafláns e avelanados 5.4.5 Outras indicacións 5.5 Indicación de niveis 5.5.1 Niveis sobre vistas e cortes verticais 5.5.2 Niveis sobre vistas en planta e cortes horizontais. 5.5.3 Niveis en planos de situación TEMA 6 BOSQUEXO 6.1 Xeneralidades 6.1.1 Definición 6.2 Tipos de bosquexo 6.2.1 Bosquexo de ideación ou deseño de novos produtos 6.2.2 Bosquexo do natural 6.3 Materiais necesarios e aparellos de medida 6.4 Tipos e trazado de liñas 6.5 Bosquexo de: 6.5.1 Círculos 6.5.2 Arcos 6.5.3 Cadrados e rectángulos 6.6 Bosquexo en proxección diédrica 6.6.1 Orde de execución 6.7 Bosquexo isométrico 6.7.1 Prismas 6.7.2 Elipse 6.7.3 Cilindros 6.7.4 Orde de execución 6.8 Aplicacións 6.8.1 Bosquexo de novos deseños ou ideación 6.8.2 Bosquexo do natural 6.8.2.1 Conxuntos e despezamentos 6.8.2.2 Montaxe 6.8.2.3 Explosionados 6.8.2.4 Esquemas TEMA 7 INDICACIÓNS DOS ESTADOS SUPERFICIAIS NOS DEBUXOS 7.1 Obxecto e campo de aplicación 7.2 Símbolos utilizados 7.3 Indicacións engadidas aos símbolos 7.4 Disposición das especificacións 7.5 Indicacións nos debuxos 7.6 Observacións importantes TEMA 8 TOLERANCIAS 8.1 Introdución. Definicións

8.2 Tolerancia dimensional 8.3 Tolerancia xeométrica. Forma. Orientación. Posición. Oscilación. 8.4 Formas de indicar as tolerancias TEMA 9 CONXUNTOS E DESPEZAMENTOS 9.1 Conceptos de debuxo de conxunto e de despezamento 9.2 Referencia dos elementos, listaxe de pezas 9.3 Numeración de planos, clasificación 9.4 Normas de trazado 9.5 Aplicacións TEMA 10 REPRESENTACIÓN SIMPLIFICADA 10.1 Signos convencionais de remaches e parafusos 10.2 Representación simbólica de unións soldadas en planos 10.3 Representación simplificada de resortes 10.4 Signos convencionais para engrenaxes 10.5 Representación simplificada de roscas e pezas roscadas 10.6 Representación simplificada de canos 10.6.1 Representación ortogonal 10.6.2 Debuxo isométrico 10.6.3 Aplicacións Bibliografía: I Parte 1. AENOR “Dibujo técnico. Normas básicas”. AENOR, 1999. 2. AENOR “Normas UNE sobre dibujo técnico”. 4ªed. AENOR, 1999. Tomo 3. 3. JUNCO-OCAMPO, F. “Dibujo Naval” . Publicación da EPSI Navais de Ferrol, 2002. 4. GONZALEZ M., PALENCIA J. “Geometría descriptiva”. Sevilla, 1992. 5. MARTINEZ Mª LUISA, CABANELLAS J., CARRETERO A. “Fundamentos de Ingeniería Grafica” Madrid: Síntesis,1996. 6. RODRÍGUEZ DE ABAJO F. J., ALVAREZ, V. “Curso de dibujo geométrico y croquización” 14ª ed. San Sebastián: Donostiarra S.A., 1965. 7. SANTIESTEBAN, A. “Sistema diédrico. 200 problemas tipo” Madrid: Norma, 1993. 8. SCALA R., VALENCIANO A. “Sistema diédrico. Aplicaciones teóricas y ejercicios resueltos” Madrid: Síntesis, 1997. 9. FÉLEZ J., MARTÍNEZ Mª LUISA “Dibujo industrial” 2.ª ed. revisada. Madrid: Síntesis, 1996. 10. PRIETO M., SONDESA M.D. “Problemas básicos de la geometría del diseño” Madrid: Aula documental de investigación, 1995. 11. HERNANZ, J. L. “Curso de dibujo técnico”. Madrid: Fondo Editorial de Ingeniería Naval, 1980. 12. HERNANDEZ, G. “Manual del soldador” 9.ª ed. Valladolid: Rógar S.A., 2001. 13. PARDO, E. “Trazado de líneas y desarrollos del buque”.Barcelona: Gustavo Gili, S.A., 1957. 14. GEORGE, C. MANNING, D. “La teoría y técnica del proyecto de buques” Massachusetts Institute of Technology, 1957. 15. ALVARIÑO R., AZPÍROZ J. J., MEIZOSO M. “El proyecto básico del buque mercante” Madrid: Fondo Editorial de Ingeniería Naval, 1997. 16. LINDBLAD, A. “On the Design of Lines for Merchant Ships”. Sweeden: Charles University Books/Goteborg, 1961. 17. CARLIER, M. “Análisis hidrodinámicos y proyecto del bulbo de proa”. Tese de doutoramento ETSI Navais, 1986. 18. KRACHT, A.M. “Design of bulbous bows”. SNAME, 1978. 19. GRUPO DE TRABAJO Xl DEL C.O.I.N., CIM (CAD,CAM, CAE) EN LA CONSTRUCCIÓN NAVAL. “Estado del arte”, xuño de 1988. 20. RAMÍREZ, J. “Método de Transformación de Carenas (M.T.C.) de buques de guerra y mercantes por variación de los parámetros definidores de sus formas”. Tese de doutoramento ETSI Navais, 1981. 21. RAMÍREZ, J. “Transformación de carenas por variación del coeficiente de la sección maestra”. Ingeniería Naval, 1987. 22. RAMÍREZ , J. et al . “ Variación en posición vertical del centro de carena” Ingeniería Naval, 1987. 23. LACKENBY, H. “On systematic geometrical variation of shipform” TRINA, 1950. 24. MUNRO- SMITH, R. “Ships and naval architecture”(S.I. units)”. Chapter 2.

IME, 1973. 25. NUÑEZ BASAÑEZ, J. “Proyecto de formas” Publicación da ETSI Navais, 1987. 26. O´DOGHERTY, P. “Consideraciones sobre el proyecto de formas de un buque”. Publicación do Canal de Experiencias Hidrodinámicas de El Pardo, 1971. 27. ROSEMAN, D. “ The MarAd systematic series of full- form ship models”. SNAME, 1987. 28. TOOD, F.H. “Series 60. Methodical experiments with models of single- screw merchant ships” David Taylor Model Basin. Report 1712, July 1963. 29. OOSANEN, P. van et al. “NSBM - Systematic series of high- speed displacement ship hull forms”. MARIN, 1985. 30.“Trazado en sala de Gálibos” ASTANO, 1992. 31. NORMAN L. SKENE “Elements of yacht design”New York : Kennedy Bros.,1938. 32. BONILLA DE LA CORTE, A. “Construcción naval y servicios” Madrid : Hijos de E. Minuesa. S.L., 1984. 33. DE JUAN- GARCIA AGUADO, J.M. “Principios de Teoría del Buque. Dinámica”. Servizo de Publicacións da Universidade da Coruña, 1993. 34. GAMBOA, M. “Nociones de arquitectura naval.(Teoría del buque)” Madrid: Editorial Naval, 1944. 35. OTERO, C. “Calculo de Estructuras Marinas l y ll” Servizo de Reprografía da Universidade da Coruña, 2000. 36. VICTORIA, J. “Principios de Ingeniería Naval” Coruña: Tórculo, 1997. II Parte DEBUXO INDUSTRIAL Bibliografía recomendada NORMAS UNE – EN - ISO AENOR Normalización y Certificación. Conceptos Básicos Aenor, Madrid, 1.991 AENOR Dibujo Técnico. Normas básicas Aenor, Madrid, 1.999 BERTOLINE- WIEBE- MILLER- MOHLER Dibujo en Ingeniería y Comunicación Gráfica. 2ª Edición Mc Graw Hill, Méjico, 1999. FELEZ MINDÁN, J. Dibujo Industrial Síntesis, Madrid, 1996 GIESECKE FREDERICK E. Dibujo Técnico Editorial Limusa, Méjico, 1992 GONZALO GONZALO, J. Croquización Donostiarra, San Sebastián, 1.987 LUZADDER, W. Fundamentos de Dibujo en Ingeniería Prentice-Hall. Méjico, 1.994 RODRÍGUEZ DE ABAJO. F.J. Curso de Dibujo Geométrico y Croquización Donostiarra. San Sebastián, 1.992 RODRÍGUEZ DE ABAJO, F. J. Dibujo Técnico. Donostiarra. San Sebastián, 1.984 Complementaria AURIA APILLUELO, J. M. Dibujo Industrial. Conjuntos y Despieces Paraninfo. Madrid, 2.000 COMPANY, P. Dibujo Normalizado Servicio de Publicaciones de la U. P. de Valencia, 1.997 EQUIPO TÉCNICO EDEBÉ Dibujo : Técnicas de Expresión Gráfica I . Equipo EPS. Zaragoza Edebé. Barcelona, 1.988

GONZÁLEZ MONSALVE, M. Normalización Industrial Los autores. Sevilla, 1.973 GONZALO GONZALO, J. Cortes, Secciones y Roturas Donostiarra. San Sebastián, 1.986 GONZALO GONZALO, J. Rotulación Industrial Donostiarra. San Sebastián, 1.987 HERNANZ BLANCO J. L. Curso de Dibujo Técnico Fondo Editorial de Ing. Naval. Madrid, 1.980. LADERO ORDÓÑEZ, R. Técnicas de Expresión Gráfica. FP1-1º- Delineación Donostiarra. San Sebastián, 1.985. LADERO ORDÓÑEZ, R. Técnicas de Expresión Gráfica. FP1-2º- Delineación Industrial Donostiarra. San Sebastián, 1.986. LADERO ORDÓÑEZ, R. Técnicas de Expresión Gráfica. FP2-1º- Delineación Donostiarra. San Sebastián, 1.987. LADERO ORDÓÑEZ, R. Técnicas de Expresión Gráfica. FP2-2º- Edificios y Obras Industriales Donostiarra. San Sebastián, 1.987. LADERO ORDÓÑEZ, R. Técnicas de Expresión Gráfica. FP2-3º- Delineación Edificios y Obras Industriales Donostiarra. San Sebastián, 1.975 LADERO ORDÓÑEZ, R. Técnicas gráficas. Tomos I y II. Donostiarra. San Sebastián, 1.986 SALDAÑA ALBILLOS, M. Dibujo Técnico I : 60 ejercicios resueltos Servicio de Publicaciones ETSII Madrid, 1.992 SANDOVAL GARCÍA, A. Dibujo: Curso selectivo El autor. Santander, 1.963

Profesores: Ana Álvarez García e Jose Ramón Souto López

206 D Mecánica de Fluídos ©2

Descrición. Ecuacións xerais da dinámica de fluídos. Aplicacións da dinámica de fluídos á Enxeñaría.

Programa. UD1-Propiedades básicas dos fluídos UD2-Forzas de presión UD3-Empuxe e estabilidade. Equilibrio relativo UD4-Análise dimensional UD5-Ensaios con modelos UD6-Conceptos de movemento de fluídos UD7-Ecuaciones de Euler e Bernouilli UD8-Ecuación da enerxía UD9-Ecuación da cantidade de movemento UD10-Medicións de presión, velocidade e caudal UD11-Perdas en canos UD12-Aplicacións con bombas centrifugas UD13-Resistencia ao avance e capa limite UD14-Resistencia dun buque á marcha. Coeficiente de fricción e coeficiente residuo UD15-Propulsión e alabes Bibliografía: - Apuntamentos dos profesores indicados - Mecánica de Fluídos y Hidráulica -Ronald V. Giles (Shaum's) - Mecánica de Fluídos -Frank M.White - Mecánica de Fluídos -Victor L.Streeter

6 3 3

Profesores: Emilio Lage Vellon e Indalecio Seijo Jordan

207 D Equipos e Servizos

Descrición. Ventilación. Climatización. Instalacións frigoríficas. Medios de carga e descarga. Outros sistemas.

Obxectivos. Adquisición dos coñecementos sobre os materiais, equipos e disposicións usuais nos buques e a xustificación técnica e racional deles. Desenvolver habilidades no coñecemento dos parámetros, das condicións, dos tecnicis mos e do calculo do equipamento dos buques.

Programa. Tema 1 . INTRODUCIÓN: O mar, a súa relevancia e consideración ante as demandas que xeran na Enxeñaría Naval. Descrición xeral do buque, tipoloxías e equipos e servizos fundamentais. Regras e regulamentos que afectan aos equipos e aos servizos dos buques. Organismos internacionais, as administracións, as sociedades de clasificación etc., que teñen que ver coa Construción Naval. Tema 2 . SISTEMAS VARIOS: Sistemas de acceso: escalas, escaleiras, pranchadas, plataformas, pasamáns, amuradas e candieiros. Portas, zapóns. Sistemas de luz e de ventilación natural: portelos, fiestras, lucernas e mangueirotes. Toldos. Defensas. Botalós. Luces e marcas de navegación. Tema 3 . SISTEMA DE CARGA E DESCARGA : Enxarcia e arboradura. Paus, plumas e grúas. Enxarcia firme e de labor. Enxarcia: vexetal, sintética e metálica. Aparellos. Distintos sistemas de manobra. Tema 4 . SISTEMAS DE TUBAXE: Xeneralidades. Servizos de propulsión: combustible, lubricación, hidráulico, refrixeración, vapor e aire. Servizos de seguranza: achicado, lastre, contra incendios, baldeo, aireacións e sondas. Servizos de habilitación: calefacción, ventilación, augas. Cálculos e disposicións. Servizos de explotación: carga e descarga. Tema 5 .CANOS, VÁ LVULAS E ACCESORIOS: Diferentes tipos e clase de canos, a súa utilización, unión e montaxe a bordo. Probas. Válvulas, tipos e usos. Accesorios. Soportes. Tema 6 . SISTEMA DE AMARRE E FONDEO: Descrición do sistema de amarre e fondeao. Áncoras, cadeas, cables e estachas. Molinetes e cabrestantes. Caixas de cadeas. Escobén, estopores e bozas. Elementos auxiliares ao amarre e ao fondeo. Sistemas de remolque. Regulamentacións. Calculo e disposicións (numeral de equipo). Tema 7 . SISTEMA DE CONTRAINCENDIOS : Mecánica do lume e clases de incendios. Axentes extintores de incendios e as súas aplicacións. Equipos de prevención, de detección e de extinción de incendios. Atmosferas explosivas, desgasificación e inertización de tanques. Normas e regulamentacións. Tema 8 . SISTEMAS DE SALVAMENTO: Abandono de buque. Medios individuais: aros, guindolas, chalecos e traxes de supervivencia. Medios colectivos: aparellos flotantes, balsas e botes. Estibas e pescantes. Cálculo e disposicións. Normativa e regulamentos. Tema 9 . HABILITACIÓN: Tipoloxías, características e distribución. Pontes de goberno. Camarotes e outros espazos, cociñas, aseos, despensas, pañois. Iluminación e insonorización. Cálculo e disposicións. Normas e regulamentación. Tema 10 . BOMBAS. INSTALACIÓNS DE BOM BEO : Tipos de bombas. Bombas centrifugas, curvas Q-H., aspiración das bombas e NPSH. Selección de bombas. Magnitudes principais. Perdas de carga. Bombas de carga e contraincendios. Calculo dos diámetros da tubaxe. Tanques hidróforos. Exemplos. Tema 11 . VENTILACIÓN: O benestar ambiental e as especificacións contractuais. Ventiladores, tipos e características. Calculo de capacidades de sistemas de ventilación (cámara de máquinas propulsoras, cámara de xeradores, bodegas de carga e RO-RO, sistema ISO 8861). Perdas de carga en condutos. Calculo de condutos, dimensionado. Exemplos. Tema 12 . REFRIXERACIÓN:

9 6 3

Illamento térmico. Maquinas frigoríficas e fluídos refrixerantes. Diagramas psicrométricos. Bodegas frigoríficas e despensas. Fontes de auga fría. Calculo de capacidade frigorífica de bodegas e de despensas. Exemplos. Tema 13 . AIRE ACONDICIONADO: Sistemas de AA. Esixencias contractuais. Calculo de cargas térmicas. Calculo segundo ISO ... . Refrixeración sen humidificación. Refrixeración con humidificación. Ca lefacción. Exemplos. Bibliografía: - AFONSO DE AMORIN DOMÍNGUEZ, M. (2001). Bombas: aislamiento – calefacción y Ventilación: refrigeración aire acondicionado. Ferrol EUP - AFONSO DE AMORIN DOMÍNGUEZ, M. (1997). Construcción Naval I. Santiago. Tórculo. - ASOCIACIÓN DE INGENIEROS NAVALES. (1985) Encuentros Tecnológicos de la Construcción Naval. Madrid – AINE. - BAQUERIZO PARDO, M. Electricidad aplicada al buque. Madrid. Publicación do FEIN - COMINGES AYUCA, J. L. (19 ). Maquinas Auxiliares: apuntes de 5º curso de la ETSIN. Madrid. Publicación do ETSIN. - CRESPO RODRÍGUEZ, R. (1979) Vocabulario de Construcción Naval. Madrid. FEIN. Asociación de Ingenieros Navales. - CHORRO ONCINA, R. (1987). Construcción Naval. Publicación do ETSIN - CURSO DE INGENIERÍA DEL FRIO (1º.1989. MURCIA). Curso de ingeniería del frió. Madrid. A. Madrid Vicente. - FUMADÓ ALSINA, J. L. (1996). Climatización de edificios. Barcelona. Ediciones del Sarbal. - GARCIA DONCEL RODRIGUEZ, B. (1972). Teoría del Buque. Tomos I, II e III. Cádiz. El autor. - GODINO GIL, C. (1956). Teoría del Buque y sus aplicaciones. Tomos I e II. Barcelona. Gustavo Gili. - LUNA MAGLIOLI, A. (19 ). Apuntes de proyectos (Buques y Sistemas de Pesca). Madrid. Publicación do ETSIN. - MARTINEZ – HIDALGO Y TERAN, J. Mª. d ir. (1988). Enciclopedia General del mar. Editorial Garriga S.A. - MICO BARBA, F. (1978). Introducción a la Pesca Marítima. Publicación do ETSIN. Madrid. - MORENO ARENAS, V. Motores de combustión interna. Madrid. Publicación do ETSIN. - MOYA BLANCO, C. (1976). Equipos y Servicios. Publicación do ETSIN. Madrid. - NÚÑEZ BASAÑEZ, JOSE F. (1984) Apuntes sobre buques pesqueros. Publicación do ETSIN - PINACHO Y BOLAÑO – RIVADENEIA, F. J. (19 ). Buques y Sistemas de Pesca. Publicación do ETSIN. - RASE, H. F. (1973). Diseño de tuberías para plantas de proceso. Madrid. H. Blume. - SEALT, J.A. (19 ). Teoría del buque. Madrid. Publicación do ETSIN. - VICTORIA MEIZOSO, J. R. (1995). Principios de ingeniería naval. Santiago. Tórculo

Profesores: Manuel Afonso de Amorin Do minguez e Jesús R. Vitoria Meizoso

Optativas recomendadas ©1 : 529555557 e ©2 518552 Libre configuración

6 12

TERCEIRO CURSO

301 T Dinámica do Buque

Descrición. Fricción e xeración de ondas. Teoría de ondas e os seus efectos sobre as estruturas mariñas. Propulsores. Interacción propulsor-casco.

Programa. 1.1.- Resistencia ao avance do buque 1.2.- Desagregamento da resistencia hidrodinámica

12 6 6

1.3.- Resistencia viscosa 1.4.- Resistencia por formación de ondas 1.5.- Outros compoñentes da resistencia 1.6.- Resistencia aerodinámica 1.7.- A experimentación con modelos de buques 1.8.- Métodos de extrapolación modelo-buque 1.9.- Estimación da resistencia ao avance 2.1.- Sistemas de propulsión de buques 2.2.- Xeometría da hélice propulsora 2.3.- Funcionamento da hélice propulsora. Enfoque teórico e experimental 2.4.- Interacción hélice-carena 2.5.- Modos de operación do conxunto hélice-carena. Autopropulsión 2.6.- Cavitación 2.7.- Series sistemáticas de hélices 2.8.- Resistencia mecánica das pas da hélice 2.9.- Encaixamento da hélice á planta propulsora 2.10.- Proxecto de hélices con axuda de series sistemáticas 2.11.- Outros tipos de propulsores 3.1.- Goberno do buque 3.2.- Proxecto do temón 4.1.- Descrición do estado do mar 4.2.- Comportamento do buque no mar 5.1.- Probas de velocidade e de manobrabilidade Bibliografía: - ALVARIÑO, R., AZPIROZ, J.J., MEIZOSO, M., “El Proyecto Básico del Buque Mercante”. (1997). Fondo Editorial de Ingenieria Naval. Madrid. - BAQUERO, A., (1987), “Introducción a la Propulsión de Buques”. ETSIN. Madrid. - CARLTON, J.S., (1994), “Marine Propeller Propulsion”. Butterworth. Heinemann. Reino Unido - HARVALD, S.A., (1983), “Resistance and Propulsión of Ships”. Wiley-Interscience Publication. - LAP, A.J.W. Y VAN MANEN, J.D., (19..), Fundamentals of Ship Resistance and Propulsion”. Publications nº 129a y 132a de NSMB. Holanda. - TAYLOR, D.A. Introduction to Marine Engineering - VARIOS AUTORES. (1989) “Principles of Naval Architecture”. Vol II : Resistance, Propulsion and Vibration, Vol. III : Motion in waves and Controllability. S.N.A.M.E. Editor: Edward V. Lewis.

Profesor: José María de Juan-García Aguado

302 T Cálculo de Estruturas Mariñas I ©1

Descrición. Sistemas estruturais mariños. Cargas funcionais e ambientais. Interacción entre elementos.

Programa. - Teoría xeral do cálculo de estruturas - Métodos de cálculo estrutural. Estabilidade e determinación de estruturas - Estruturas bidimensionais: pezas curvas e pórticos - Métodos enerxéticos - Calculo de aneis, cables e cadeas. - Análise matricial: métodos das forzas, desprazamentos e elementos finitos - Conxuntos estruturais do buque - Elementos básicos da estrutura de aceiro - Materiais compostos: poliéster reforzado por fibra de vidro Bibliografía: - Calculo de estructuras marinas I . C. Otero Rivera - Mecánica de materiales. J. Gere&Timoshenko - Strength of ship structures. W.Muckle. - Structural design of sea-going ships. Barabanov - Reglas de clasificación. De varias sociedades.

6 3 3

- Principles of naval architecture. R.Lewis - Calculo de estructuras de buques. R. Martin - Calculo y diseño de estructuras de materiales compuestos por fibra de vidrio. Antequera, Jiménez, Miravete. - Introducción al cálculo de estructuras por métodos matriciales. Hayrettin-Kardestucker.

Profesor: Carlos Otero Rivera

303 T Proxectos e Regulamentación de Arquitectura Naval ©1

Descrición. Metodoloxía, organización e xestión de proxectos. Regulamentacións aplicables a buques e artefactos off-shore.

Programa. Tema I- Presentación e bibliografía Tema II- Terminoloxía, abreviaturas e símbolos Tema III- Introdución histórica A) Sistemática do proxecto Tema IV- Sistemática do proxecto dun buque Tema V- Factores que inflúen no proxecto Tema VI- Requirimentos do cliente – 1 Tema VII- Requirimentos do cliente – 2 Tema VIII- Proxecto preliminar – Dimensionamento – 1 Tema IX- Proxecto preliminar – Dimensionamento – 2

Relación entre as dimensións principais. Tema X- Proxecto preliminar – Estimación do peso en rosca Tema XI- Proxecto preliminar – Estimación da capacidade de carga Tema XII- Proxecto preliminar – Estimación das principais características hidrostática e de estabilidade. Tema XIII- Proxecto preliminar – Elección das formas – Caderna mestra, formas de proa e popa Tema XIV- Proxecto preliminar – Disposición xeral do buque Tema XV- Proxecto preliminar – Habilitación – Situación e disposición Tema XVI- Proxecto de contrato B) REGULAMENTACIÓN Tema XVIII- As sociedades de clasificación Tema XIX- O arqueo dos buques pola regra 2.ª Tema XX- Convenio internacional sobre liñas de carga, 1966 Tema XXI- Conceptos fundamentais de estabilidade ao estado intacto. Diversos factores que afectan á estabilidade transversal dos buques. Criterios xerais de estabilidade ao estado intacto da administración española para diferentes tipos de buques. Tema XXII- O Convenio internacional SOLAS 1974 Tema XXIII- Capitulo III do Convenio SOLAS, “Dispositivos e medios de salvamento” Tema XXIV- Capitulo IV do Convenio SOLAS, “Radiocomunicacións” Tema XXV- Capitulo V do Convenio SOLAS, “Seguranza da navegación” Tema XXVI- Capitulo VII do convenio SOLAS, “Transporte de mercadorías perigosas” Tema XXVII.- Capitulo VI do Convenio SOLAS, “Transporte de carga” Tema XXVIII- Normas técnicas referentes a buques que transporten produtos químicos perigosos a granel en estado. Normas técnicas referentes a buques que transportan materiais licuados a granel Tema XXIX- Seguranza en buques de pasaxe de transbordo rodado Tema XXX- Convenio internacional MARPOL, anexo I. – “Regras para previr a contaminación por hidrocarburos”. Tema XXXI- Convenio internacional MARPOL, anexo II, “Regras para previr a contaminación ocasionada por substancias nocivas liquidas transportadas a granel”. Convenio internacional MARPOL, anexo III, “Regras para previr a contaminación ocasionada por substancias prexudiciais transportadas por mar en vultos”. Convenio internacional MARPOL, anexo IV, “Regras para previr a contaminación ocasionada polas augas suxas dos buques”.

7.5 3 4.5

Tema XXXII- Real decreto 18372000, do 10 de novembro. Regulamento de inspección e certificación de buques civís. Tema XXXIV.- Buques pesqueiros Tema XXXV.- Buques de recreo Bibliografía: Libros: El Proyecto de Buque Mercante F.E.I.N. Varios Autores Elements of Ship Design Munro-Smith Practical Ship Design Editorial Elsevier D.Watson Artículos de Revistas Técnicas (Enseñaría Naval, Rotación etc) Textos oficiais: Lei de P.e M.M. ; Decretos ; convenios internacionais ; regulamentos ; Circulares da DXMM.

Profesor: Santiago Martín Criado

304 D Tecnoloxía Mecánica e Soldadura ©2

Descrición. Máquinas, ferramentas, mecanismos, tolerancias. Técnicas e procesos mecánicos. Métodos e procedementos de soldadura na construción naval e off-shore.

Programa.

Tecnoloxía mecánica e mecanismos: Análise dos desprazamentos. Análise de velocidades. Centros instantáneos de velocidade. Análise de aceleracións. Tecnoloxía de engrenaxes. Trens Enxeñaría engrenaxes de eixos paralelos. Metroloxía dimensional. Sistema ISO de axustes e tolerancias. O mecanizado de metais . Composición das ferramentas de corte. Proceso de mecanizado con arranque de labra. Programación de control numérico nas máquinas ferramentas. Soldadura: Procesos de corte. Soldadura por combustión. Soldadura por arco manual con eléctrodos revestidos e aplicacións. Soldadura por arco mergullado, soldadura por electroescoria e aplicacións. Soldadura por arco baixo gas protector con eléctrodo non consumible e aplicacións. Soldadura por arco baixo gas protector con eléctrodo consumible e aplicacións. Soldadura por resistencia eléctrica e aplicacións. Soldadura por explosión, feixe de electróns e láser. Introdución á soldabilidade e aplicacións. Defctoloxía das unións soldadas. Calidade e inspección nas construcións soldadas.

Bibliografía: TECNOLOXIA MECÁNICA: - Teoría de máquinas y mecanismos. Shigley y JJ Uciker. Ed. Mc Graw Hill - El mecanizado moderno. Sandvik - Metrología dimensional. Aenor - Manual de control numérico de máquinas herramientas. Fagor SOLDADURA: - Welding handbook I, II y III. AWS - Manual de soldadura. Prentice-Hall. AWS - Soldadura de los aceros. Reina Gómez - Las soldaduras técnica-control. Seferian,d. - Tecnología y técnica de los procesos de soldadura. Rodríguez Salgado

Profesores: Fernando Casanova Rivas e Jaime Couce Fernández

6 4.5 1.5

305 D Cálculo de Estruturas Mariñas II ©2

Descrición. Ampliación do cálculo de estruturas mariñas.

Programa. - Sistemas e zonas estruturais do buque

- Resistencia lonxitudinal en augas tranquilas e en ondas

4.5 1.5 3

- Resistencia transversal e torsional - Resistencia local - Calculo de pranchas - Inestabilidade de pranchas e perfís - Dinámica estrutural aplicada aos buques - Proxecto estrutural

Bibliografía: - Calculo de estructuras marinas 2. Por c. Otero rivera - Glosario de términos navales en inglés. Por c. Otero rivera - Calculo de estructuras de buques. Por Ricardo Martin Dominguez - An efficient method for analysis of grillages - Buque de altura. Reglas del germanischer lloyd´s - Design of ships structures. Por chalmers - Deep water floating drilling operations - Manual para el calculo de las estructuras metálicas. Prontuario de Ensidesa. - Naval architecture for marine engineers. Por Muckle

Profesor: Carlos Otero Rivera

306 D Sistemas Eléctricos e Electrónicos do Buque ©2

Descrición. Teoría de circuítos e fundamentos de máquinas eléctricas. Planta eléctrica. Sistemas de comunicacións e navegación. Equipos auxiliares.

Programa. Parte I. Coñecementos de Electricidade Tema 1- Electromagnetismo Tema 2- Circuítos de corrente alterna Parte II. Máquinas eléctricas Tema 3- Xeneralidades sobre máquinas eléctricas Tema 4- Transformadores Tema 5- Alternadores Tema 6- Motores asíncronos Tema 7- Máquinas de corrente continua Parte III. Emprego e selección da enerxía eléctrica no buque Tema 8- A electricidade no buque. Regulamentacións Tema 9- Definición da instalación Parte IV. Planta xeradora Tema 10- Definición de planta xeradora Parte V. Distribución da Enerxía Eléctrica Tema 11.- Instalacións a bordo. Planta eléctrica Parte VI. Instalacións do sistema de ilu minación Tema 12- O sistema de iluminación no buque Parte VII Sistemas de comunicacións e de navegación Tema 13.- Comunicacións interiores e sistemas de alarmas Tema 14.- Servizos auxiliares e de axuda á navegación Bibliografía: - “Sistemas Eléctricos y Electrónicos del Buque".- Apuntamentos de texto do profesor da materia José L. Bouza Collado - "Electrotecnia para Ingenieros". Tomo I. Electricidad Fundamental.A. Fouille - "Tratado Práctico de Electrotecnia".- Tomo I. Generalidades. Jesús Rapp Ocariz. - "Tratado Práctico de Electrotecnia".- Tomo II. Máquinas Eléctricas. Jesús Rapp Ocariz. - "Máquinas Eléctricas" Rafael Sanjurjo Navarro - "Problemas resueltos de Electrotecnia". A. Fouille - "Teoría y Problemas de Máquinas Eléctricas y Electromecánicas". Syed A. Nasar - "Lecciones de Electricidad Aplicada al Buque". Manuel Baquerizo Pardo - "Práctica de Electricidad en la Marina". G.O.Watson - "Marine electrical equipment and practice". H. D. McGeorge

Profesor: José L. Bouza Collado

7.5 4.5 3

307 D Administración e Organización de Empresas Navais ©1

Descrición. Economía xeral e administración de empresas navais. Organización e disposición de estaleiros. Produción. Planificación.

Programa. PARTE I. INTRODUCIÓN Capítulo 1.- A empresa e o empresario 1.1. Concepto e orixes da empresa. 1.2. As funcións da empresa 1.3. Os elementos da empresa 1.4. O empresario 1.5. O ciclo empresarial Capítulo 2.- Clases de empresas 2.1. Criterios de clasificación 2.2. Formas xurídicas PARTE II. A FUNCIÓN ADMINISTRATIVA: A DIRECCIÓN Capítulo 3.- Fundamentos de administración 3.1. Que é a administración? 3.2. Definición e tipos de administradores 3.3. Habilidades dun administrador 3.4. Funcións dos administradores 3.5. Administración por obxectivos Capítulo 4.- A planificación 4.1. Introdución 4.2. Tipos de planos 4.3. Etapas da planificación 4.4 Elementos da planificación 4.5 A planificación estratéxica Capítulo 5.- A organización 5.1. Introdución 5.2. A especialización no traballo 5.3. Diseño do traballo 5.4. División organizacional 5.5. Autoridade e descentralización 5.6. Coordinación 5.7. Grupos nas organizacións Capítulo 6.- A dirección e o control 6.1. A dirección 6.2. O control PARTE III. A FUNCIÓN FINANCEIRA Capítulo 7.- Contabilidade financeira 7.1. A información contable 7.2. O Plano Xeral de Contabilidade (PXC) 7.3. Exercicio económico 7.4. As contas anuais 7.5. O capital circulante 7.6. Situación financeira da empresa e equilibrio financeiro Capítulo 8.- Contabilidade de xestión 8.1 Introdución 8.2 Custos 8.3 Custos fixos e variables 8.4 Custos directos e indirectos 8.5 Análise do modelo custo-volume-beneficio 8.6 Custos estándares Capítulo 9- O investimento na empresa 9.1. Concepto de investimento 9.2. Clases de investimentos 9.3. Dimensión financeira da investimento produtivo 9.4. Estimación dos fluxos de tesouraría 9.5. Principios de valoración 9.6. O custo de capital na decisión de investimento 9.7. Valoración e selección de investimentos 9.8. Análise comparativa entre o criterio do valor capital e o criterio da taxa de retorno

7.5 4.5 3

9.9. Introdución do risco nas decisións de investimento Capítulo 10.- O financiamento da empresa 10.1. Introdución 10.2. O financiamento interno ou autofinanciamento 10.3. O financiamento externo PARTE IV. A FUNCIÓN COMERCIAL Capítulo 11.- A función comercial 11.1. Introdución 11.2. Compras 11.3. Mercadotécnia PARTE V. A FUNCIÓN DE PRODUCIÓN Capítulo 12. A produción e as operacións 12.1. O sistema produtivo 12.2. Obxectivos da función de produción 12.3. Dirección de operacións Capítulo 13- Deseño do produto e selección do proceso 13.1. Introdución 13.2. Ciclos de vida dos produtos 13.3. O proceso de deseño do produto 13.4. Enxeñaría de valor 13.5. Definición do produto 13.6. Documentos para a produción 13.7. Selección de procesos 13.8. O papel da tecnoloxía Capítulo 14.- A xestión da calidade 14.1. Introdución 14.2. Especificacións e custos da calidade 14.3. Xestión de calidade total. 14.4. O sistema de xestión da calidade 14.5. A certificación. o certificado do sistema da calidade Capítulo 15.- Planificación da capacidade e da localización 15.1. Importancia das decisións con respecto á capacidade 15.2. Conceptos importantes de capacidade 15.3. Estratexias de capacidade 15.4. Planificación da capacidade 15.5. Localización de instalacións 15.6. Métodos de localización de plantas industriais Capítulo 16.- Distribución en planta das instalacións 16.1 Introdución 16.2 Factores que inflúen na selección da distribución en planta 16.3 Tipos de distribución en planta Capítulo 17.- O estudo de métodos e medición do traballo 17.1 O estudo do traballo 17.2 Estudo de métodos 17.3 Medición do traballo Capítulo 18.- Os recursos humanos na dirección de operacións 18.1. Introdución 18.2. A motivación do traballador 18.3. Saúde e seguranza no traballo Capítulo 19.- Dirección de proxectos 19.1. Definición da dirección de proxectos 19.2. Programación do proxecto Capítulo 20.- Planificación e programación da produción 20.1 Introdución á planificación e ao control de inventarios 20.2. Planificación da produción 20.3. Planificación agregada da produción 20.4. Planificación de requirimento de material: MRP 20.5. Produción xusto a tempo (JIT) PARTE VI: O SECTOR NAVAL Capítulo 21.- Estrutura do sector naval 21.1. Introdución 21.2. Grandes estaleiros de nova construción 21.3. Pequenos e medianos estaleiros de nova construción 21.4. Reparación e transformación naval 21.5. Industria auxiliar 21.6. Compañías navieras

21.7. Sociedades de clasificación Capítulo 22.- A construción naval 22.1. Introdución 22.2. Actividade tradicional dos estaleiros españois 22.3. Evolución da construción naval 22.4. Principais trazos estructurais que caracterizaron o sector en España 22.5. Situación actual da construción naval 22.6. Organización actual dos estaleiros Capítulo 23.- Departamento de aprovisionamentos 23.1. Finalidade e obxectivos 23.2. Estrutura 23.3. Funcións desenvolvidas por cada sección Capítulo 24.- Departamento de Enxeñaría e I+D. 24.1. Función e estrutura 24.2. Organización do Departamento de Enxeñaría 24.3. Funcionamento da sección de ofertas e contratos 24.4. Funcionamento da sección de proxectos 24.5. Funcionamento da sección de delineación 24.6. I+D nos estaleiros Capítulo 25.- Departamento de produción 25.1. Introdución 25.2. Sección de construción naval. 25.3. Sector de estudos e preparación dos traballos 25.4. Sector de execución dos traballos 25.5. Evolución no deseño de planta Capítulo 26.- Departamento de planta 26.1. Introdución 26.2. Oficina central de planta. 26.3. Servizo de mantemento Capítulo 27.- Departamento económico-admin istrativo 27.1. Finalidade e obxectivos 27.2. Estrutura 27.3. Funcións desempeñadas 27.4. Os custos na construción naval 27.5. Distribución dos custos normais Bibliografía: . “Principios de Gestión Financiera de la empresa”, Angel e Juan Pérez-Carballo, Eugenio Vela Sastre. Ed: Alianza Universidad Textos. · “La decisión de invertir”, Angel Pérez- Carballo y Veiga, Felipe Monge Zamorano. Ed: IMPI. · “Economía de la Empresa”, Eduardo Bueno Campos, Ignacio Cruz Roche e Juan José Durán Herrera. Ed: Pirámide, 2002. · “Fundamentos de Marketing”, Cruz Roche, I. Ed: Ariel, 1990. · “Marketing”, Philip Kotler, Gary Armstrong y otros.Ed: Prentice Hall, 2004. · “Cómo interpretar un balance”, José Antonio Fernández Eléjaga, Ignacio Navarro Viota. Ed: Deusto. · “Contabilidad para dirección”, F.Pereira, E. Ballarín e outros Ed: Eunsa. · “Administración”, David R. Hampton. Ed: McGraw-Hill. · “Diagnóstico financiero de la empresa”, Eduardo Fondevilla Roca. Ed: Vicens- Vives. · “Estados Contables”, Salvador Carmona, Francisco Carrasco. Ed: McGraw-Hill. · “Análisis de estados financieros”, Jesús Urías Valiente. Ed: McGraw-Hill. · “Derecho Civil y Mercantil”, Vicente del Valle Zaragoza, Manuela Zaragoza Segura. Ed: McGraw- Hill. · “Fundamentos de Dirección de Operaciones”, Mark. M. Davis; Nicholas J. Aquilano; Richard B. Chase. Ed: McGraw-Hill. · “Sistemas de Producción: Planeación, Análisis y Control”, James L. Riggs. Ed: Limusa. · “Introducción al Estudio del Trabajo”. Ed: OIT. · “Organización Empresarial: Organización de la Producción”, Aurelio Abancens López. Ed: Donostiarra

Profesora: Sonia Bouza Fernández

310 D Proxecto Fin de Carreira

Descrición. Elaboración dun proxecto fin de carreira como exercicio integrador.

6 - 6

Optativas recomendadas ©1 : 509/514/519 e ©2

511/512/515/516/517/523 Libre configuración

6 12

NOTA: © materia cuadrimestral

Cód. OPTATIVAS Créditos Teórico Práctico

503 Ampliación de Química ©2

Descrición. Estado de agregación da materia. Equilibrios químicos. Cinética química.

Obxectivos:

- Completar os conceptos químicos desenvolvidos na materia "Química". - Presentar unha introdución Química a algúns materiais de interese tecnolóxico. - Mostrar unha visión xeral da problemática ambiental. - Achegar ao alumno os coñecementos necesarios para completar unha formación química básica que lle axude a enfrontarse ao resto das materias da carreira e a resolver con seguranza os aspectos químicos dos problemas que se lle susciten durante o desenvolvemento da súa actividade profesional. Programa. Tema 1. Estados de agregación da materia. I Tema 2. Estados de agregación da materia. II Tema 3. Disolucións. Propiedades das disolucións. Tema 4. Cinética Química Tema 5. Materiais de interese tecnolóxico Tema 6. Química ambiental Bibliografía: - http:// eup.cdf.udc.es. Sección correspondente ao Departamento de Química. - "Química" Chang R. Mc Graw-Hill, Madrid 2002. - "Química General" Whitten K.W., Davis R.E., Peck M.L. Mc Graw-Hill, Madrid 1998. - "Química Ambiental" Baird C. Reverté, Barcelona 2002. - "Problemas de Química" Sienko M.J., Reverté, Barcelona 1993. - "Resolución de problemas de Química General" Willis C.J. Reverté, Barcelona 1995.

Profesoras: Elia Alonso Rodríguez, Julia Pérez Iglesias, Victoria González Rodríguez

4.5 3 1.5

508 Debuxo Industrial I

Descrición. Bosquexo e cota. Representacións particulares. Sistema europeo e americano.

4.5 3 1.5

509 Debuxo Industrial II ©1

Descrición. Deseño industrial avanzado asistido por ordenador.

4.5 1.5 3

510 Deseño e Cálculos de Servizos do Buque Asistido por Ordenador

Descrición. Linguaxes informáticas utilizadas no cálculo e no deseño de servizos do buque. Sóftware de aplicación.

4.5 3 1.5

511 Oferta e Contratación de Buques ©2

Descrición. Distintos sistemas comerciais de contratación e proxectos do buque.

4.5 3 1.5

512 Buques e Sistemas de Pesca ©2

Descrición. Sinalización dos sistemas de pesca, mellora deles, así como dos sistemas

4.5 3 1.5

óptimos da industria pesqueira.

513 Plantas de Proceso Off-shore

Descrición. Instalacións de refinado e de produción flotante. Distintos tipos das estruturas.

4.5 3 1.5

514 Deseño e Construción de Artefactos Off-shore ©1

Descrición. Innovacións na enxeñaría off-shore. Buques específicos. Diseño e proxectos dentro da Enxeñaría.

4.5 3 1.5

515 Buques de Guerra ©2

Descrición. Arquitectura nos buques de guerra. Modernización e novos sistemas operativos nos buques de guerra actuais.

4.5 3 1.5

516 Sistemas Óleo-pneumáticos Avanzados ©2

Descrición. Automatización mediante equipos óleo-pneumáticos.

4.5 3 1.5

517 Reparacións Navais ©2

Descrición. Planificación e xestión do mantemento de buques. Reparacións e melloras do carenado.

4.5 3 1.5

518 Tecnoloxía dos Materiais Compostos ©2

Descrición. Compoñentes. Novos materiais. Características e ensaios.

Obxectivos. Coñecer os compoñentes e os constituíntes dos materiais compostos, a sinerxia de composites. Calculo e deseño. Métodos de fabricación de pezas. Comportamento en servizo.

Programa. .1.- MATERIAIS COMPOSTOS 1.1.1.- Xeneralidades 1.1.2.- Clasificación Segundo o tipo de matriz Compostos de matriz metálica Compostos de matriz cerámica Compostos de matriz polímera Segundo o reforzo Reforzados con partículas Aglomerados Tamaño e forma de partícula Interacción matriz partícula Sinterizados Morfoloxía de partícula Interacción matriz partícula Reforzados con fibras Endurecidos por dispersión 1.2.- INTERACCIÓNS MATRIZ-REFORZO - 1.2.1.- Aspectos fiscos Microestrutura da matriz Forma e tamaño de partícula Macroestrutura interna do composto 1.2.2.- Aspectos químicos Interacción química Formación de interfases Características das interfases 1.2.3.- Comportamento mecánico Adherencia matriz-reforzo Matriz-partículas Cargas pasivas ou neutras Cargas activas ou reforzantes

4.5 3 1.5

Matriz-fibras Tecidos de fibra. Ensimaxe e apresto Reforzo con fibras continuas Isodeformación Isotensión Reforzo con fibras descontinuas 1.3.- COMPOSTOS DE MATRIZ METÁLICA - 1.3.1.- Matrices metálicas endurecidas por dispersión 1.3.2.- Matrices reforzadas con Wishkers 1.3.3.- Matrices sinterizadas con cerámicos 1.4.- COMPOSTOS DE MATRIZ CERÁMICA - 1.4.1.- Sinterización con fase vítrea 1.4.2.- Cermets cerámica-cobalto e alúmina-cromo. 1.4.3.- Matriz cerámica reforzada con fibras metálicas 1.4.3.- Matrices con carburos, boruros e nitruros 1.4.4.- Matrices sinterizadas con fases hidratadas 1.4.5.- Concreto de pasta de cemento. Formigón Microestrutura da pasta de cemento Microestrutura da interfase árido-cemento Microestruturas doutras interfases Aceiro pasta de cemento Con fibra de vidro e acrílicas Defectos da microestrutura Microestrutura e propiedades mecánicas Corrosión das estruturas con formigón Aditivos. Efectos sobre a microestrutura 1.5.- COMPOSTOS DE MATRIZ POLIMERA - 1.5.1.- Tipos de raíñas empregadas Poliester.Epóxido. Xel coats e top coats Outros tipos de resinas Plásticos reforzados 1.5.2.- Tipos de reforzo Partículas dispersas. Activas e de recheo. Minerais e sintéticas Fibras de reforzo Fibra de vidro Fibra de carbono Kevlar e outras fibras Outros reforzos e cargas 1.5.3.- Procesos de elaboración Activantes, catalizadores e inhibidores Proceso de curado Influencia da temperatura 2.- APLICACIÓN DOS MATERIAIS COMPOSTOS 2.1.- COMPOSTOS ESTRUTURAIS - 2.1.1.- Estratificados con tecidos e outros reforzos Estratificados simples Estratificados tipo sandwich Paneis de tecido composto 2.1.2.- Construción civil Módulos prefabricados Moldes para formigón Elementos auxiliares 2.1.3.- Transporte Automoción. Aviación e aeroespacial. Navais Contedores. Cisternas. Recipientes a presión 2.1.4.- Industria Recipientes e conducións a presión Industria eléctrica. Elementos de centrais Maquinaria e útiles de traballo 2.2.- COMPOSTOS PARA RECUBREMENTOS PROTECTORES - 2.2.1.- Estratificados. Gelcoats e topcoats. Autoarmados 2.2.2.- Pinturas. Estratificados de pinturas Composición das pinturas Vehículos. Pigmentos. Aditivos

Clasificación das pinturas anticorrosivas Convertibles Secado oxidativo Termoendurecibles Non convertibles Termoplásticas Tipos "pzr" Funcións das pinturas Protectiva. Esteatica. Outras Nomenclatura Vernices. Pintura. Lacas. Esmaltes Imprimacións. Acabados Propiedades dun recubrimento Adherencia. Poder cubrinte. Espesor capa Efecto barreira. Propiedades de película Proxecto de estratificado de pinturas Tratamento de superficies Imprimación de superficies Capas intermedias Capas de acabado Exemplos de estratificados. Especificacións Condicións de localización Ensaio de campo. Ensaio de envellecemento Ensaios de corrosión acelerada Ensaios electro-químicos Exemplos de proxectos de estratificados Problemática da industria de pinturas Economía. Enerxía. Ecoloxía. Novas tecnoloxías Características das pinturas liquidas Características da película seca Sistemas de pintado. Métodos de aplicación Novas tecnoloxías. 2 2. 3.- TECNOLOXIAS PARA MATERIAIS COMPOSTOS- 2.3.1.- Técnicas de moldeo de compostos estratificados Moldeo por contacto Moldeo por proxección Moldeo por inxección Con matrices metálicas Con matrices de composites Moldeo a baleiro Moldeo a inxección e baleiro Laminado continuo Preimpregnados Preparación de mo ldes. Desmoldeantes Técnicas de desmoldeo 2.3.2.- Técnicas de moldeo de compostos sinterizados Preparación de partículas Matrices metálicas e non metálicas Mestura, compactación e sinterización 2.3.3.- Mecanización dos materiais compostos 2.3.4.- Ensamblaxe de módulos Colocación de insercións e ancoraxes Tipos de unións e adhesivos 2.3.5.- Técnicas de preparación e acabado Preparación de superficies para pinturas Equipo de chorreado Tipos de material abrasivo Estado final de limpeza Graos de rugosidade superficial Graos de ferrume Tempo ata o pintado Técnicas de acabado doutros compostos Eliminación de sobrantes e rebabas Preparación e pulimento Pintado e metalizado. 2 2.4.- COMPORTAMENTO EN SERVIZO-

2.4.1.- Influencia do grao de anisotropía Anisotropía das matrices Anisotropía do reforzo. Anisotropía por defectos ou inclusións 2.4.2.- Influencia dos defectos Tipos de defectos Fallos de compacidade matriz-reforzo Gretas, ampolas, deslaminacións Porosidade e microporosidade Concentración de esforzos Por interacción matriz-reforzo Por tipos de defectos Por inclusións Defectos e resistencia á fatiga 2.4.3.- Fractura e tipos de fractura Deformación elástica e plástica Enerxía de deformación Fracturas por esforzos estáticos Fracturas por esforzos dinámicos Control sobre fracturas 2.4.4.- Deterioro das pezas en servizo Corrosión da matriz e do reforzo Protección contra a osmose e hidrólise Resistencia ao desgaste e abrasión 2.5.- DESEÑO INDUSTRIAL CON MATERIAIS COMPOSTOS- 2.5.1.- Factores de seguranza 2.5.2.- Deseño da anisotropía do composto Orientación do reforzo Anisotropía de a matriz Deseño de estratificados compostos 2.5.3.- Inspección e probas Ensaios destrutivos Normas de ensaios Realización de escantillonados e probetas Tipos de ensaios destrutivos Tracción, flexión, compresión Dureza, resiliencia, fatiga Ensaios de defectos, non destrutivos Inspección visual. Radiografía Ultrasónica. Ensaios modais Holografías. Termografías. Outros Inspección e probas de estruturas Sobre as materias primas Control do proceso de elaboración Control e xestión de calidade Bibliografía: - Strong A. B., "Fundamentals of Composites Manufacturing: Materials, Methods, and Applications", Society of Manufacturing Engineers, Michigan (1989). -Matthews F. L., Rawlings R. D., "Composite Materials: Engineering and Science", Chapman and Hall, London (1994). - Michaelli W., Wegener M., Begemann M., "Tecnología de los composites/ plásticos reforzados". Hanser Editorial, Barcelona (1992). - Bor Z. Jang, "Advanced Polymer Composites: Principles and Applications", American Society for Metals, OH (1994). - Akovali G., "The Interfacial Interactions in Polymeric Composites", Kluwer Academic Publishers, Dordretch (1993). - Paipetis S. A., Papanicolaou G. C., "Engineering Applications of New Composites", Omega Scientific, Oxon (1988). - Pendleton R. L., Tuttle M. E., "Manual on Experimental Methods for Mechanical Testing of Composites", Elsevier Applied Science, London (1989). - Lubin G., "Handbook of Composites", Van Nostrand Reinhold, N. Y. (1982). - "Engineered Materials Handbook", Vol 1. "Composites", American Society of Metals, OH (1987). - Islam M. J., Wallace W., Kandeil A. Y., "Artificial Composites for High Temperature Applications", Noyes Data Corporation, New Jersey (1985).

- Harris B., "Engineering composite Materials", Institute of Metals, London (1986). - Noton B. R., "Composite Materials in Engineering Design", American Society for Metals, OH (1973). - Oleeski, "SPI Handbook of Technology and Engineering of Reinforced Plastic/Composites", Society of the Plastics Industry, Van Nostrand Reinhold, N. Y. (1976). - Chanda M., Roy S. K., " Plastics Technology Handbook", 2ª Ed., Marcel Dekker, N. Y. (1993). - Miles D. C., Briston J. H., "Polymer Technology", Chemical Publishing, New York (1979). - Chanda M., Roy S. K., "Plastics Technology Handbook", Marcel Dekker, New York (1992). - Cheremisinoff N. P., "Handbook of Polymer Science and Technology", Marcel Dekker, New York (1989). - Bicerano J., "Prediction of Polymer Properties", Marcel Dekker, New York (1993). - Schneberger G. L., "Adhesives in Manufacturing", Marcel Dekker, New York (1983). - Frados J., "Plastics Engineering Handbook", Van Nostrand Reinhold, New York (1976). - Dubois J. H., John F. W., "Plastics", Van Nostrand Reinhold, New York (1974). - Crawford R. J., "Plastics Engineering", Pergamon Press, Oxford (1987). - Seymour R. B., "Polymers for Engineering Applications", ASM, Ohio (1987). - Legge N. R., Holden G., Schroeder H. E., "Termoplastic Elastomers. A Comprehensive Review", Hanser Publishers, Múnic (1987). - Roberts A. D., "Natural Rubber Science and Technology", Oxford University Press, Oxford (1988). - McColm I. J., "Ceramic Science for Materials Technologists", Leonard Hill, N. Y. (1983).

Profesor: Fernán Gómez Filgueiras

519 Ensaios non Destrutivos ©1

Descrición. Técnicas de ensaios de materiais mediante probas de carácter non destrutivo.

Programa. 1.- ENSAIOS NON DESTRUTIVOS. APLICACIÓNS 2.- RADIOGRAFÍA INDUSTRIAL. FUNDAMENTOS TECNOLÓXICOS Fontes de radiación Exame radiográfico Instrumental e instalacións 3.- ULTRASONS. FUNDAMENTOS TECNOLÓXICOS Instrumental e instalacións Técnicas de inspección Análise e aplicacións 4.- MÉTODOS ELECTROMAGNÉTICOS. FUNDAMENTOS Instrumental e instalacións Partículas magnéticas. Partículas electrizadas Detección de gretas e outras heteroxeneidades 5.- LÍQUIDOS PENETRANTES. FUNDAMENTOS. Instrumental e instalacións Líquidos penetrantes Inspección e aplicacións 5.5.1.- CONTROL E XESTION DA CALIDADE NA INDUSTRIA 5.5.2.- MECÁNICA DE FALLAS ,O DESEÑO E OS END Mecánica de fracturas, deseño e os END Distribución de tensións e concentración de tensións Fractura estático e dinámica Fisuración súbita e controlada Factores que inflúen no proceso de fractura 5.5.3.- DEFECTOS E ANISOTROPÍA NAS PEZAS Defectos nas pezas fundidas Defectos debidos a tratamentos térmicos Defectos debidos aos procesos de manufactura Defectos en pezas forxadas

4.5 3 1.5

Defectos en pezas soldadas 5.5.4.- ENSAIOS NON DESTRUTIVOS EN MATERIAIS E PEZAS 5.5.5.- ENSAIOS TECNOLOXICOS NON DESTRUTIVOS 1.- ANÁLISES DE TENSIÓNS E DEFORMACIÓNS Lacas fráxiles Fotoelasticidade Extensometría mecánica e eléctrica 2.- ANÁLISE TÉRMICO ESTRUTURAL. FUNDAMENTOS Instrumental e instalacións. Métodos de inspección TermografÍa diferencial. Puntos quentes Análisis e aplicacións 3.- ANÁLISE MODAL. FUNDAMENTOS TECNOLOXICOS Métodos de análise Parámetros modais Tipos de bandas de excitación Medios tecnolóxicos. Procesamento e análise modal Aplicacións industriais dos ensaios modais

Profesor: Fernan Gómez Filgueiras

520 Inglés Técnico Avanzado Naval

Descrición. Análise morfosintáctica. Fonética. Prácticas de conversación.

6 1.5 4.5

521 Deseño de Propulsores Mariños

Descrición. Deseño avanzado de hélices e outros sistemas de propulsión.

4.5 3 1.5

522 Instalacións Eléctricas

Descrición. Deseño de instalacións. Aparamenta. Proteccións.

6 3 3

523 Facturación de Enerxía Eléctrica ©2

Descrición. Facturación en AT e BT. Complementos. Equipos de media.

Programa. -Lexislación básica, terminoloxía usada -Facturación a tarifa: tarifas binómicas en AT e en BT e os seus diferentes tipos, formulacións, algoritmos de cálculo e complementos que lles afectan -Produción en réxime especial: criterios de facturación, primas e complementos. -Acometidas oéctricas: calculo dos dereitos de acometida, de verificación e fianza. -Mercado liberalizado de compra -venda da enerxía eléctrica: funcionamento e facturación. Bibliografía: -Lexislación vixente sobre tarificación.( fotocopias dos BOE para os efectos) -Normas particulares de empresa subministradora de Unión Fenosa. -Regulamentos electrotécnicos en BT e en AT. -Curso de introdución ao mercado da electricidade, publicado por OMEL. -Facturas particulares achegadas por terceiros para os efectos de optimización.

Profesor: Julio Aneiros Lorenzo

6 3 3

524 Produción de Electricidade Mediante Enerxías Alternativas

Descrición. Minicentrais hidráulicas. Centrais solares. Centrais eólicas.

6 3 3

525 Inglés Técnico Naval II

Descrición. Redacción e conversación en inglés técnico naval

4.5 1.5 3

526 Xestión do Medio Ambiente

Descrición. Ampliación da técnica de protección do medio ambiente. Avaliación do impacto ambiental. Análise dos riscos industriais.

4.5 3 1.5

528 Corrosión: Análise e Control. Pinturas e Protección de Superficies

Descrición. Corrosión, análise e control. Pinturas e protección de superficies.

4.5 3 1.5

529 Física de Polímeros ©1

Descrición. Introdución á ciencia dos polímeros. Visco elasticidade. Polímeros amorfos. Polímeros cristalinos. Solucións de polímeros. Análise térmica de polímeros. Microscopia de Polímeros.

6 3 3

551 Planificación dos Sistemas de Información

Descrición. Bases de datos e planificación e deseño dos sistemas de información.

4.5 3 1.5

552 Introdución ás Redes de Ordenadores ©2

Descrición. Topoloxías e protocolo. Sistemas operativos de redes. Principais aplicacións.

4.5 3 1.5

553 Sistemas de Información na Industria

Descrición. Bases de datos. Deseño e mantemento de sistemas de información.

4.5 3 1.5

554 Xestión de Aprovisionamento ©1

Descrición. Aprovisionamento industrial. Métodos e sistemas operativos. Xestión comercial.

Obxectivos: - Ofrecer unha visión xeneral e práctica sobre a xestión de aprovisionamento.

- Destacar a importancia dunha boa xestión de stocks na empresa, como fonte de melloras para ela. - Estudar e aplicar os distintos modelos ou métodos de xestión. - Dar a coñecer as principais características dos diferentes medios de transporte. - Expoñer que se entende por cadea loxística e como se establecen as relacións entre os seus compoñentes .

Programa. Tema 1. A xestión de compras e aprovisionamento Tema 2. A xestión de stocks Tema 3. Modelos de xestión de stocks Tema 4. Organización e xestión de almacéns Tema 5. Localización dos almacéns. Tema 6. Medios de transporte e plataformas loxísticas Tema 7. Loxística empresarial Tema 8. Novas estratexias loxísticas Tema 9. Acordos de cooperación Bibliografía: - "Cómo comprar mejor"; Juan Pérez-Carballo y Veiga. Ed: IMPI. - "Optimizando las compras"; R. Perrotin eP. Henschenn. Ed: Gestión 2000. - "Localización, distribución en plantan y manutención"; Joseph Vallhonrat, Albert Corominas. Ed: Productica. - "Distribución comercial"; E. Díes de Castro e J.C. Fernández. Ed: McGraw-Hill. - "Logística empresarial"; Eduardo A. Arbones Malisani. Ed: Productica. - "Transporte internacional de mercancías"; J.J. Enríques de Dios. Ed: ESIC. - "Logistica y Aprovisionamiento"; Matin Christopher. Ed: Folio.

Profesor: Sonia Bouza Fernández

4.5 3 1.5

555 Química dos Combustibles e Lubricantes ©1

Descrición. Química dos combustibles. Combustibles e lubricantes industriais.

4.5 3 1.5

Obxectivos: Introducir un tema tan importante como son os procesos de combustión e as súas distintas tecnoloxías, destacando o problema medioambiental que a ela se asocia. Coñecemento das propiedades físicas e químicas dos combustibles para conseguir unha utilización racional deles. Estudo da lubricación tratando de conseguir que o alumno vexa a súa importancia e chegue a considerala como parte vital da máquina, sen a cal axiña sufriría desgaste e co tempo deixaría de funcionar. Programa. Tema 1. Combustión. - Combustión, fases da reacción de combustión - Teoría da chama. Condicións límites para que se produza a chama - Parámetros da combustión. A combustión completa: reaccións de combustión e de volume de aire mínimo necesario, volume de aire mínimo húmido. Exceso de aire - Cantidade e composición dos gases de combustión - Método gráfico para o cálculo rápido do aire e gases de combustión - Cálculo de exceso de aire coñecendo as porcentaxes de O2 e CO2 nos gases de combustión - Pseudo-combustión oxidante. Pseudo-combustión neutra. Combustión con defecto de aire - Diagramas de combustión: diagramas de Bunte, Ostwald e Keller. - Combustión en leito fluído: tipos de leitos, composición. Aplicacións Tema 2. Combustibles. Combustibles sólidos e gasosos - Definición e características principais: potencia calorífica, temperatura de combustión, residuos - Métodos de determinación do poder calorífico. PCS. PCI. Calorímetros - Combustibles sólidos: clasificación. Madeira: composición e características - Carbóns: clasificación, composición, depósitos carboníferos, turba, lignito. Cinzas dos combustibles sólidos. Índice de carbonificación de Wieluch - Gasificación do carbón - Combustibles gasosos: clases, propiedades, intercambiabilidade dos gases combustibles. Clasificación en función do índice de Wobbe Tema 3. Combustibles líquidos - Clasificacións: número de átomos de carbono, índice de octano, índice de cetano, viscosidade, temperatura de destilación. - Determinación das características dos combustibles líquidos. Especificacións e ensaios: densidade, viscosidade, poder calorífico, presión de vapor Reid, volatilidade, límites de inflamabilidade, punto de inflamación, residuo carbonoso, destilación, xofre, corrosión da tira de cobre, punto de enturbamento, punto de obstrución de filtro frío, auga e sedimentos, cinzas, punto de anilina, índice Kuop, calor específico, condutividade térmica, punto de conxelación. - Correlacións entre propiedades - Toma de mostra segundo INTA150021 (ASTM D-270): mostra, aparello de toma de mostra, aparello receptor da mostra Tema 4. Lubricantes. Mecanismo da lubricación: lubricación fluída, lubricación limítrofe - Imperativos da lubricación. Clasificación UNE segundo a viscosidade, designación - Características xerais dos lubricantes: propiedades físicas, superficiais, térmicas e químicas - Ensaios para aceites de engrenaxes: Timken, catro bólas, FZG - Aditivos: tipos de aditivos (melloradores do IV, antioxidantes-anticorrosivos-antiferrume, deterxentes etc.) - Graxas lubricantes: definición, comportamento, clasificación polos seus compoñentes, fabricación - Ensaios das graxas: químicos, físico-químicos e mecánicos - Fluídos hidráulicos: características, tipos de fluídos hidráulicos, clasificación e selección - Lubricación do motor: normas e clasificacións PRÁCTICAS DE LABORATORIO: - Determinación da viscosidade - Determinación do punto de inflamación e de combustión

- Determinación de auga en combustibles e lubricantes - Determinación de acidez: total e mineral - Determinación da densidade Bibliografía: - Manual técnico sobre la utilización de combustibles líquidos en la industria. Madrid. CAMPSA. - Combustibles y su combustión. Madrid. Centro de estudios de la energía, 1983. - Asociación de investigación industrial eléctrica. Grupos de trabajo de estudios de explotación de centrales nucleares. Lubricantes y engrases. Madrid. ASINEL, 1985. - RODRÍGUEZ CUETO, A. Entrenamiento técnico inicial lubricantes. Shell España, 1997. - MAGÍN LAPUERTA AMIGO, JUAN JOSÉ HERNÁNDEZ ADROVE. Tecnologías de la combustión. Ed. Universidad de Castilla- La Mancha. Cuenca, 1998. - ANTHONY L. KOHAN. Manual de calderas. Ed. Mc. Graw – Hill, 2000. - A. BONHAGELO. Produits de graissage et de protection. Ed. Cemagref, 2000. - TOMÁS NOLES PERLADO, JAVIER EUBA MANERO. Tecnologías de combustión en lecho fluido, experiencias con combustibles españoles. Fundación BABCOCK para la innovación tecnológica. 2000.

Profesor: Julia Pérez Iglesias

557 Matemáticas II ©1

Descrición. Ampliación de Matemáticas

Programa. 1. Integrais impropias. 1.1. Concepto de integral impropia de primeira especie 1.2. Criterios de converxencia: criterio de comparación, criterio de límite 1.3. Integrais dependentes dun parámetro 2. A transformación de Laplace 2.1. Existencia da transformación de Laplace 2.2. Transformadas de funcións elementais 2.3. Propiedades: linealidade, primeira propiedade de translación, segunda propiedade de translación, cambio de escala, multiplicación por potencias, transformada das derivadas, transformada dunha integral, transformada dunha función periódica 2.4. Teorema do valor inicial 2.5. Teorema do valor final 2.6. Transformadas de funcións especiais: función impulso, función chanzo 3. A transformada inversa de Laplace 3.1. Existencia da transformada inversa 3.2. Propiedades 3.3. Cálculo práctico da transformada inversa 3.4. Convolución de funcións 4. Ecuacións diferenciais de primeira orde 4.1. Clasificación das ecuacións diferenciais: ordinarias e en derivadas parciais 4.2. Orde e grao dunha ecuación diferencial 4.3. Teorema de existencia e unicidade de solución 4.4. Ecuacións en variables separadas 4.5. Ecuacións homoxéneas 4.6. Ecuacións reducibles a casos anteriores 4.7. Ecuacións exactas 4.8. Factores integrantes 4.9. Ecuacións lineais 4.10. Ecuación de Bernouilli 5. Ecuacións diferenciais lineais de orde n 5.1. Ecuación homoxénea e non homoxénea 5.2. Estrutura dos conxuntos de solucións das dúas ecuacións 5.3. Wronskiano dun conxunto de funcións 5.4. Solucións independentes 5.5. Ecuación característica 5.6. Método de variación de parámetros 5.7. Método dos coeficientes indeterminados 5.8. Solución da ecuación non homoxénea

6 3 3

6. Sistemas de ecuacións diferenciais lineais de primeira orde 6.1. Autovalores e autovectores dunha matriz cadrada 6.2. Autoespazos e autoespazos xeneralizados 6.3. Descomposición dun espazo como suma directa de autoespazos xeneralizados 6.4. Sistemas homoxéneos e non homoxéneos 6.5. Relación entre sistemas de primeira orde e ecuacións de orde n. 6.6. Estrutura dos conxuntos de solucións dos dous tipos de ecuacións 6.7. Wronskiano dun conxunto de funcións 6.8. Solucións independentes 6.9. Variación de parámetros 6.10. Solución do sistema non homoxéneo 7. Resolución de ecuacións diferencia is mediante a transformación de Laplace 7.1. Resolución de ecuacións de primeira orde 7.2. Resolución de ecuacións de diferenciais lineais con coeficientes constantes 7.3. Resolución de ecuacións de diferenciais con coeficientes variables 8. Resolución de sistemas de ecuacións diferenciais mediante a transformación de Laplace 8.1. Resolución de sistemas lineais de primeira orde con coeficientes constantes 8.2. Resolución de sistemas lineais de calquera orde con coeficientes constantes 8.3. Resolución de sis temas con coeficientes variables Bibliografía: - Boyce, W. e DiPrima, R. "Ecuaciones Diferenciales". Limusa. - Braum, M. "Ecuaciones Diferenciales". Ed. Iberoaméricana. - Derrick, W.R. "Ecuaciones Diferenciales". Fondo Educativo Iberoamericano. - Gonzalez Montiel, J. "Problemas de ecuaciones diferenciales". Publ. U.P. de Madrid. - Granero, F. "Cálculo". Mcgraw-Hill. - Ladra, M., Suárez, V. e Torres, A. "Preguntas test de Álgebra Lineal y Cálculo Vectorial" - Ross, S.L. "Ecuaciones Diferenciales". Reverté. - Simmons, G.F. "Ecuaciones Diferenciales". Mcgraw-Hill. - Spiegel, M.R. "Transformadas de Laplace". Mcgraw-Hill. - Zill, D.G. "Ecuaciones Diferenciales con aplicaciones". Ed. Iberoamericana

Profesores: Marcelino Ladra, Vicente Súarez e Araceli Torres

GLOSARIO

T = troncal D = obrigatoria

A = anual ©1 = 1º cuadrimestre ©2 = 2º cuadrimestre