มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

THAI INDUSTRIAL STANDARD

มอก. XXX-2552

(ราง)

ขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถง

และใชประโยชนได

Web Content Accessibility Guideline

ส าหรบเวยนขอขอคดเหนจากหนวยงานทเกยวของ

หามใชหรอยดถอรางนเปนมาตรฐาน

มาตรฐานฉบบสมบรณจะมประกาศใชในราชกจจานเบกษา

ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต

และ

ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

กระทรวงอตสาหกรรม ICS: xx.xxx ISBN xxx-xxxx-xx-x

(ราง) มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

ขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนได

มอก. xxx-255y

ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต

เลขท 112 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย ถนนพหลโยธน

ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120

โทรศพท 0-2564-6900

และ

ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

กระทรวงอตสาหกรรม ถนนพระรามท 6 กรงเทพฯ 10400

โทรศพท 0-2202-3300

ประกาศในราชกจจานเบกษา ฉบบประกาศท วไป เลม xxx

วนท xx เดอน xxx พทธศกราช yyyy

มอก.XXX - 25YY

(1)

คณะกรรมการผจดท า

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถง

และใชประโยชนได

ประจ าป 2552

ประธานคณะกรรมการ

นายทวศกด กออนนตกล ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

กรรมการ

นายธรรม จตนาม วทยาลยราชสดา มหาวทยาลยมหดล

นางสาวจรภา นวาตพนธ วทยาลยราชสดา มหาวทยาลยมหดล

นายราเมศ โสดารตน สมาคมผประกอบการพาณชยอเลกทรอนกสแหงประเทศไทย

นายจตพล หนทาทอง สมาคมคนตาบอดแหงประเทศไทย

นายสวาง ศรสม องคการคนพการสากลประจ าภมภาคเอเชย - แปซฟก

นายบญเลศ อรณพบลย ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

นายโชตพชร ภรณวลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

นางทศนา ชตวศทธ กรมสรรพากร กระทรวงการคลง

นายสรยทธ บญมาทต ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

กรรมการและเลขานการ

นางสาววนทนย พนธชาต ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต

กรรมการและผชวยเลขานการ

นายน าหนง มตรสมาน ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต

มอก.XXX - 25YY

(2)

สารบญ

หนา

1. ขอบขาย 1

2. เอกสารอางอง 1

3. บทนยาม 2

4. ขอก าหนด 6

4.1 หลกการท 1 : ใหผใชรบรได 8

4.2 หลกการท 2 : ใหผใชใชงานได 13

4.3 หลกการท 3 : ใหผใชเขาใจได 17

4.4 หลกการท 4 : ใหรองรบหลายเทคโนโลย 20

5. ความสอดคลอง 21

ภาคผนวก ก. แบบวธการพมพภาษาไทย 22

มอก.XXX - 25YY

(3)

สารบญภาพ

หนา

แผนภมโครงสรางของมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม ขอก าหนดการท าให เนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนได

7

มอก.XXX - 25YY

1

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

ขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนได

1. ขอบขาย (Scope)

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน เปนขอก าหนดในการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใช

ประโยชนไดโดยทกคน โดยเฉพาะอยางยงคนพการทกประเภทและผสงอายใหเขาถงเนอหาเวบ

ไดโดยสะดวก มาตรฐานนไดอางองขอก าหนดขององคการมาตรฐาน เวลด ไวด เวบ นานาชาต

(World Wide Web Consortium : W3C) ทท างานรวมกบหนวยงานและบคคลตางๆ ทวโลก โดย

มจดประสงคเพอเผยแพรมาตรฐานทสอดคลองกบความตองการของบคคลกลมตางๆ หนวยงาน

และรฐบาลของแตละประเทศ ผพฒนาเวบสามารถน ามาตรฐานนไปประยกตใชกบเทคโนโลยเวบ

ตางๆ ทงทมอยในปจจบนและเทคโนโลยในอนาคตได รวมทงยงสามารถตรวจสอบเวบทพฒนาขน

วามความสามารถในการเขาถงและใชประโยชนไดในระดบใดจากโปรแกรมการตรวจสอบแบบ

อตโนมตผสมผสานกบการประเมนของมนษย

มาตรฐานนไดเสนอใหน าขอแนะน าในการพมพเอกสารมาประกอบเพอใหการพมพภาษาไทยม

ความถกตองตามอกขระวธไทย จะสงผลตอการจดหนาเวบ การตดบรรทดของภาษาไทยไดถกตอง

ดงมรายละเอยดปรากฏในภาคผนวก ก

2. เอกสารอางอง (normative reference)

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน อางองบทความบางสวนของเอกสารตอไปน

Web Content Accessibility Guideline 2.0 (WCAG 2.0) - World Wide Web

Consortium (W3C) 11 December 2008 , http://www.w3.org/TR/WCAG20/

ทวศกด กออนนตกล, วนทนย พนธชาต และมณฑกา บรบรณ. “ขอแนะน าการพมพ

เอกสาร” ใน แบบตวพมพไทย. พมพครงท 1, ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและ

คอมพวเตอรแหงชาต. (2544).

การใชค าทบศพท และศพทบญญต ใหดในหลกเกณฑการทบศพท และรายการศพทบญญต

วชาการ จากราชบณฑตยสถาน http://www.royin.go.th/

มอก.XXX - 25YY

2

3. บทนยาม

ความหมายของค าทใชในมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน มดงตอไปน

3.1 คนพการ (people with disability)

หมายถง บคคลซงมขอจ ากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจ าวนหรอการมสวนรวมทางสงคม

อนเนองจากมความบกพรองทางการเหน การไดยน การเคลอนไหว การสอสาร จตใจ อารมณ

พฤตกรรม สตปญญา การเรยนร หรอความบกพรองอนใด รวมถงผสงอายทมความเสอมของ

อวยวะตามวยดวย บคคลเหลานไมสามารถเขาถงและใชประโยชนจากเนอหาเวบได

จ าเปนตองมเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวกเพอชวยใหใชงานคอมพวเตอรได รวมทง

เวบไซตทเปนไปตามขอก าหนดของมาตรฐานน

3.2 ซอฟตแวรส าหรบผใช (user agent)

หมายถง ซอฟตแวรใดๆ ทท าหนาทคนคนหรอน าเสนอเนอหาเวบใหกบผใช ตวอยางเชน

โปรแกรมอานเนอหาเวบ โปรแกรมดภาพยนตร โปรแกรมฟงเพลง และโปรแกรมอนๆ รวมถง

เทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก ซงชวยในการคนคน ถอดความและปฏสมพนธกบเนอหาเวบ

3.3 เทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก (assistive technology)

หมายความวา เครองมอ อปกรณ ฮารดแวร ซอฟตแวร หรอบรการทใชส าหรบคนพการ

โดยเฉพาะ หรอทมการดดแปลงหรอปรบใชใหตรงกบความตองการจ าเปนพเศษของคนพการ

แตละบคคล เพอเพม รกษา คงไว หรอพฒนาความสามารถและศกยภาพทจะเขาถงขอมล

ขาวสาร การสอสาร รวมถงกจกรรมอนใดในชวตประจ าวนเพอการด ารงชวตอสระ

หลกการของเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวกจดแบงเปน 3 แบบ

1. หลกการแบบทดแทน

2. หลกการแบบใชโปรแกรมเพมเตม เชน มาตรฐานการเชอมตอระหวางโปรแกรม

3. หลกการแบบใชเครองมอช นเดยวกนส าหรบคนพการและไมพการ

ตวอยาง เทคโนโลยส งอ านวยความสะดวกทส าคญ เชน

1. โปรแกรมขยายหนาจอ – ชวยเพมขนาดของตวอกษรและภาพใหใหญขน เพอใหคนสายตาเลอน

รางไดอานหนาจอได

2. โปรแกรมอานหนาจอ – ชวยคนตาบอดอานขอมลบนหนาจอโดยใชเสยงสงเคราะห หรอแปลงเปน

อกษรเบรลลผานเครองแสดงผลเบรลล

3. ซอฟตแวรแปลงขอความเปนเสยง – ชวยแปลงขอความเปนเสยงพดส าหรบชวยผทมปญหา

ทางการเรยนรทไดอานหนงสอผานการฟง

4. ซอฟตแวรรจ าเสยงพด – ชวยใหผใชสงงานคอมพวเตอรดวยเสยงพดได เหมาะส าหรบคนพการ

ทางกายและการเคลอนไหว

5. โปรแกรมแปนพมพเสมอน – เปนแปนพมพบนหนาจอ ส าหรบคนพการทางรางกายทไมสะดวกใน

มอก.XXX - 25YY

3

การใชแปนพมพจรง โดยจะใชรวมกบอปกรณควบคมพอยตเตอรจากศรษะ และสวทชเดยว หรอ

สวทชชนดดดและเปาลม เปนตน

3.4 การก าหนดดวยโปรแกรม (programmatically determinable)

หมายถง การก าหนดเนอหาเวบดวยซอฟตแวรจากขอมลทผพฒนาเวบจดท าไว เพอให

ซอฟตแวรส าหรบผใชชนดตางๆ รวมถงทเปนเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก สามารถน า

เนอหาออกมาและเสนอใหแกผใชในรปแบบตาง ๆ ได

3.5 ทางเลอกอนทเปนขอความ (text alternative)

หมายถง การใชขอความแทนเนอหาสาระทอยในรปแบบอนทไมใชขอความ เปนการก าหนด

ดวยโปรแกรม หรอการใชขอความเพอเสรมเนอหาสาระอนทไมใชขอความ

3.6 สอฐานเวลา (time-based media)

หมายถง สอประเภทตาง ๆ ทมองคประกอบของเวลารวมอยในเนอหา ซงมความสมพนธกน

ระหวางชวงเวลากบเนอหา เชน สอประสม วดทศน สอเสยง เปนตน

3.7 สอประสานเวลา (synchronized media)

หมายถง เสยงหรอวดทศนทประสานเวลากบรปแบบอนเพอน าเสนอขอมล และ/หรอ กบ

องคประกอบปฏสมพนธทเกยวกบเวลา ทงนไมรวมถงสอทเปนทางเลอกอนทเปนขอความ

3.8 ค าบรรยายแทนเสยง (caption)

หมายถง ภาพและทางเลอกอนทเปนขอความทประสานเวลากบขอมลเสยงซงเปนเสยงบท

สนทนาและเสยงอน เพอใหเขาใจถงเนอหาสอนน

หมายเหต 1 ค าบรรยายแทนเสยงจะคลายกบค าบรรยายบทสนทนา แตมไดบรรยายเฉพาะบทสนทนา

เทานน ยงบรรยายเสยงอนทจ าเปนจะตองเขาใจ เชน เสยงประกอบภาพยนตร เสยงดนตร เสยงหวเราะ

การบอกต าแหนงและระบตวผพดดวย

หมายเหต 2 ค าบรรยายแทนเสยงแบบปดจะมความหมายเดยวกน แตผใชสามารถเปดและปดค า

บรรยายแทนเสยงได

หมายเหต 3 ค าบรรยายแทนเสยงแบบเปดจะไมสามารถปดค าบรรยายได ตวอยางเชน วดทศนทมค า

บรรยายเปนภาพของขอความทฝงตวในวดทศนนนๆ

หมายเหต 4 ค าบรรยายแทนเสยงจะตองไมพรามวหรอไมขวางสายตาในการดขอมลวดทศน

หมายเหต 5 บางประเทศเรยกค าบรรยายแทนเสยงวาค าบรรยายบทสนทนา

หมายเหต 6 เสยงบรรยายอาจเปนค าบรรยายแทนเสยงหรอไมกได หากเสยงบรรยายนนบรรยายขอมล

ทน าเสนอดวยภาพอยแลว

มอก.XXX - 25YY

4

3.9 การบรรยายดวยเสยง (audio description)

หมายถง เสยงทเพมเขาไปในซาวดแทรกเพอบรรยายรายละเอยดทส าคญของภาพ ซงไมอาจ

เขาใจไดดวยการใชซาวดแทรกหลกเทานน

3.10 กระบวนการ (process)

หมายถง การท างานทเรยงตอกนเปนชด โดยผใชจะตองท ากจกรรมทก าหนดใหเสรจสมบรณ

เชน

ตวอยางท 1: เพอใหประสบผลส าเรจจากการใชบรการซอสนคาผานเวบ ผใชจ าเปนตองท ากจกรรมใน

ชดหนาเวบของรานคาบนเวบไซตอยางสมบรณ กลาวคอ ผใชจะชมสนคาตางๆ พจารณาราคาและ

ขอเสนอเลอกซอสนคา กรอกและยนใบสงสนคา ใหขอมลเกยวกบการสงสนคาและขอมลการช าระเงน

ตวอยางท 2: หนาเวบทใหผใชลงทะเบยนจ าเปนตองผานการทดสอบเพอแยกแยะระหวางผใชทเปน

มนษยกบการท างานอตโนมตดวยโปรแกรมใหเสรจสน กอนจะใหลงทะเบยน เปนตน

3.11 กลไก (mechanism)

หมายถง กระบวนการหรอเทคนคเพอใหบรรลผลอยางใดอยางหนง

หมายเหต 1 กลไกนอาจจะมอยในเนอหาอยางชดเจน หรออาจจะเรยกใชงานไดจากแพลตฟอรม

หรอซอฟตแวรส าหรบผใช รวมถงเทคโนโลยส งอ านวยความสะดวก

หมายเหต 2 กลไกนจะตองเปนไปตามคณลกษณะของเกณฑความส าเรจทกประการในระดบความ

สอดคลองกบมาตรฐานน

3.12 ความสวางสมพทธ (relative luminance)

หมายถง คาแสงสวางทมองเหนไดจากจดใด ๆ ในปรภมส ซ งมคาปกตอยท 0 เมอสทมดทสด

คอสด า และมคาเปน 1 เมอสสวางทสดคอสขาว นยามความสวางสมพทธของมาตรฐานส

sRGB คอ

L = (0.2126 * R) + (0.7152 * G) + (0.0722 * B)

โดยก าหนดคาของ R (สแดง), G (สเขยว) และ B (สน าเงน)

RsRGB = R8bit/255

เมอ RsRGB <= 0.03928 ก าหนดให R = RsRGB/12.92

RsRGB > 0.03928 ก าหนดให R = ((RsRGB+0.055)/1.055)2.4

GsRGB = G8bit/255

เมอ GsRGB <= 0.03928 ก าหนดให G = GsRGB/12.92

GsRGB > 0.03928 ก าหนดให G = ((GsRGB+0.055)/1.055)2.4

มอก.XXX - 25YY

5

BsRGB = B8bit/255

เมอ BsRGB <= 0.03928 ก าหนดให B = BsRGB/12.92

BsRGB > 0.03928 ก าหนดให B = ((BsRGB+0.055)/1.055)2.4

ทมาของสตร http://www.w3.org/Graphics/Color/sRGB.html

3.13 อตราการเปรยบตาง (contrast ratio)

หมายถง อตราสวนระหวาง ความสวางสมพทธทสวาง (L1) บวกดวย 0.05 และความสวาง

สมพทธทมด (L2) บวกดวย 0.05 (L1+0.05)/(L2+0.05)

หมายเหต อตราการเปรยบตางมคาอยระหวาง 1 ถง 21 (มกเขยนดวย 1:1 ถง 21:1)

มอก.XXX - 25YY

6

4. ขอก าหนด (Requirement)

บคคลตางๆ และองคกรทจ าเปนตองใชมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน ประกอบดวย

บคคลหลายกลม ไดแก ผออกแบบเวบ ผพฒนาเวบ ผก าหนดนโยบาย ผท าหนาทจดซอ คร

อาจารย นกเรยนและคนพการ เปนตน

ดงนนเพอตอบสนองความตองการจ าเปนทแตกตางกนของกลมบคคลทหลากหลาย

มาตรฐานนจงน าเสนอในลกษณะโครงสรางทเปนล าดบชน ประกอบดวย

1. หลกการ เปนล าดบชนบนสด ประกอบดวย 4 หลกการ ทเปนพนฐานของความสามารถใน

การเขาถงและใชประโยชนเนอหาเวบ ซงไดแก : ใหผใชรบรได ใหผใชใชงานได ใหผใช

เขาใจได และ ใหรองรบหลายเทคโนโลย

2. แนวทาง เปนล าดบชนท 2 ประกอบดวยแนวทาง 12 ประการ ซงมงใหผพฒนาเวบจดท า

เนอหาเวบใหคนพการทกประเภทไดเขาถงและใชประโยชนไดมากขน ถงแมแนวทางเหลาน

ไมสามารถตรวจสอบไดวาผพฒนาเวบสามารถท าตามแนวทางอยางถกตอง แตไดแสดง

วตถประสงคทเปนภาพรวม และกรอบการท างานเพอชวยใหผพฒนาเวบเขาใจถงเกณฑ

ความส าเรจและสามารถน าเทคนคไปใชในการพฒนาได

3. เกณฑความส าเรจ มาตรฐานนไดก าหนดเกณฑความส าเรจทสอดคลองกบวตถประสงค

ของแนวทางทตรวจสอบได

การน ามาตรฐานนไปก าหนดไวในขอก าหนดคณลกษณะ การจดซอจดจาง ระเบยบขอบงคบ

และสญญาจางตางๆ เปนเรองจ าเปนอยางยง และเพอใหสนองความตองการของคนหลายๆ

กลม และสถานการณทแตกตางกนไป จงไดแบงระดบของความสอดคลองกบมาตรฐานเปน

สามระดบ ไดแก ระดบ A (ต าสด) ระดบ AA และระดบ AAA (สงสด)

มอก.XXX - 25YY

7

แผนภมโครงสรางของมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

ขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนได

มอก.XXX - 25YY

8

4.1 หลกการท 1 : ใหผใชรบรได

ผจดท าเวบจะตองจดท าขอมล และองคประกอบของสวนตอประสานผใช ใหผใชรบรเนอหานนได

โดยมแนวทางการด าเนนการอย 4 ประการ คอ

แนวทางท 1.1 กรณทมเนอหาทไมใชขอความ : เมอผจดท าเวบใสเนอหาใดๆ ทไมใช

ขอความ เชน รปภาพ เสยง สอประสม เฟรม ฯลฯ บนเวบไซต ผจดท าเวบตองอธบายเนอหา

นนๆ ในรปของขอความเพมเตมลงในลกษณะประจ า (attribute) เพออ านวยประโยชนใหผใชไดรบร

รายละเอยดของเนอหานน นอกจากนผใชสามารถน าขอความเพมเตมนไปปรบเปลยนใหอยใน

รปแบบอนๆ ตามความตองการพเศษ เชน ตวอกษรขยายใหญ อกษรเบรลล เสยง สญลกษณ หรอ

ภาษาทเขาใจงาย

1.1.1 ขอยกเวนทไมตองใสขอความเพมเตม ม 6 ขอดงน (ระดบ A)

ป มแสดงการรบขอมลเขา (Controls, Input) : กรณทมป มแสดงการรบขอมลเขา

เชน ป มยนยน ป มยกเลก ป มตกลง เปนตน ป มเหลานมช อทส อถงจดประสงคอยแลว ไม

ตองใสขอความเพมเตมในลกษณะประจ า

สอฐานเวลา (Time based media) : กรณทเปนสอฐานเวลาจะตองมทางเลอกอนท

เปนขอความ อธบายถงลกษณะของเนอหาทไมใชขอความ

แบบทดสอบ : กรณทเนอหาเปนแบบทดสอบหรอแบบฝกหดทไมอยในรปของขอความ

อยางนอยจะตองมทางเลอกอนทเปนขอความ อธบายถงลกษณะของเนอหาทไมใช

ขอความ

สงทเก ยวกบความรสก : กรณทเนอหาไมใชขอความ ซงมจดประสงคทจะสราง

ความรสกทางประสาทสมผส เชน การแสดงเดยวฟลต งานทศนศลป เปนตน อยางนอย

จะตองมทางเลอกอนทเปนขอความทอธบายถงลกษณะของเนอหาทไมใชขอความนน

การทดสอบความเปนมนษย : กรณทจดประสงคของเนอหาทไมใชขอความมไวเพอ

ยนยนวามผใชเขาไปใชงานอย ไมใชเปนการก าหนดดวยโปรแกรม ใหมทางเลอกอนท

เปนขอความทระบและกลาวถงจดประสงคของเนอหาทไมใชขอความ รวมทงมการ

จดเตรยมรปแบบทดแทนทใชทดสอบผใช โดยจะมวธการแสดงผลตามการรบรดวยสมผส

หลายๆ แบบ เพอรองรบความพการประเภทตางๆ

การตกแตง การจดรปแบบ และสงทมองไมเหน : กรณทเนอหาไมใชขอความ เปน

ภาพทใชเพอการตกแตงโดยเฉพาะ ไมไดน าเสนอสารสนเทศตอผใช สามารถกระท าได

โดยไมตองค านงถงเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก

มอก.XXX - 25YY

9

แนวทางท 1.2 กรณมเนอหาเปนสอฐานเวลา: เมอผจดท าเวบเพมเนอหาทเปนสอฐานเวลา

เชน วดทศน สอเสยง เปนตน ใหผจดท าเวบจดใหมทางเลอกอนทเปนขอความแทนสอฐานเวลา

นนๆ

1.2.1 กรณทเปนสอเฉพาะเสยงและสอเฉพาะวดทศน (ทบนทกไวลวงหนา) : เมอผจดท า

เวบตองการใสเนอหาทเปนสอทมเฉพาะเสยงและสอวดทศนทบนทกไวลวงหนา ใหด าเนนการดงน

(ยกเวนวาสอเสยงหรอสอวดทศนนนมการจดท าทางเลอกอนทเปนขอความอยแลว)

กรณทเปนสอเฉพาะเสยงทบนทกไวลวงหนา ใหถอดเสยงใหเปนขอความ เพอน าเสนอ

คกบสอเสยง

กรณทเปนสอวดทศนทบนทกไวลวงหนา ใหถอดเสยงบรรยายใหเปนขอความ เพอ

น าเสนอคกบสอวดทศน

1.2.2 จดท าค าบรรยายแทนเสยง (ทบนทกลวงหนา) : ใหจดท าค าบรรยายแทนเสยงในรปแบบ

สอประสานเวลา ยกเวนวาสอนนมทางเลอกอนทเปนขอความอยแลว (ระดบ A)

1.2.3 จดท าการบรรยายดวยเสยงหรอมขอความเตม : ใหจดท าขอความเตมใหกบสอประสาน

เวลาทมปฏสมพนธ หรอจดท าการบรรยายดวยเสยงส าหรบวดทศนทบนทกไวลวงหนาในรปแบบสอ

ประสานเวลา ยกเวนวาสอนนมทางเลอกอนทเปนขอความแลว (ระดบ A)

1.2.4 จดใหมค าบรรยายแทนเสยง (ถายทอดสด) : ใหจดท าค าบรรยายแทนเสยงใหกบเสยง

บรรยายสดในสอประสานเวลา และเปนการถายทอดสด (ระดบ AA)

1.2.5 จดท าการบรรยายดวยเสยง : ใหจดท าการบรรยายดวยเสยงใหกบเนอหาในวดทศนทม

การบนทกไวลวงหนา (ระดบ AA)

1.2.6 ใหจดท าภาษามอ : ใหจดท าภาษามอประกอบเสยงบรรยายเนอหาในสอประสานเวลาท

บนทกไวลวงหนา (ระดบ AAA)

1.2.7 จดท าเสยงบรรยาย (สวนขยาย) : ใหจดท าการบรรยายดวยเสยงทอธบายขอมลเพมเตม

เพอสอดแทรกเขาไปในวดทศนทบนทกไวลวงหนาในรปแบบสอประสานเวลา (ระดบ AAA)

1.2.8 จดท าทางเลอกอนทเปนขอความเตม : ใหจดท าขอความเตมใหกบสอประสานเวลาทม

การบนทกไวลวงหนา รวมถงสวนทเปนปฏสมพนธกบผใช และใหมค าบรรยายแทนเสยงเฉพาะสอ

วดทศนทบนทกไวลวงหนา (ระดบ AAA)

1.2.9 กรณทมเสยงบรรยายสดอยางเดยว : ใหแปลงเสยงบรรยายสดเปนขอความ เพอ

น าเสนอคกน (ระดบ AAA)

มอก.XXX - 25YY

10

แนวทางท 1.3 การสรางเนอหาทมการน าเสนอตางรปแบบกน ตองไมสญเสยความหมาย

เดม : ใหผจดท าเวบสามารถสรางเนอหาไดในหลายๆ รปแบบ เชน รปแบบทเรยบงาย แตใหคง

ความหมายเดมของขอมลไว

1.3.1 ขอมล และความสมพนธ : ใหจดท าเนอหาเวบใหสมพนธกบโครงสรางเอกสาร เชน การ

ใช <p> เพอแสดงถงยอหนา หรอการใช <h1> แทนการใชตวหนา เพอแสดงถงหวเรองตามล าดบ

ความส าคญ การใช <caption> ในตาราง การใช <label> ในฟอรม เปนตน (ระดบ A)

1.3.2 การจดเรยงล าดบของเนอหา : เมอล าดบของการน าเสนอเนอหามผลกระทบตอ

ความหมาย ใหจดล าดบของเนอหาใหถกตอง เชนใหเรยงขอมลจากซายไปขวา และบนลงลาง

(ระดบ A)

1.3.3 กรณทเนอหาเปนค าทแสดงคณสมบตทางการรบร : ผจดท าเวบจะตองไมใสค าทแสดง

ความรสกเพยงอยางเดยว เชน ค าทแสดงถงรปราง ขนาด ต าแหนงทอย ทศทาง และเสยง เปนตน

ตวอยางเชน การบอกใหผใชกดป มเพอท าการยนยนรายการ จะตองแจงใหผใชเลอกป มตกลงส

เขยวทอยดานลางเพอยนยน ไมควรบอกใหผใชกดป มสเขยวเพยงอยางเดยว เปนตน (ระดบ A)

แนวทางท 1.4 ผใชสามารถแยกแยะเนอหาได : ผจดท าเวบจะตองจดท าเวบใหงายตอการ

เหนและไดยน รวมทงสามารถแยกสพนหนาออกจากพนหลงได

1.4.1 การใชส: ผจดท าเวบตองไมใชค าบอกสในการสอความหมายของขอมลเพยงอยางเดยว

ตวอยางเชน เมอจะแจงใหผใชทราบวา ตวหนงสอสแดงสามารถเชอมโยงกบขอมลหนาอนได การ

ท าเชนนตองใชทงทางเลอกอนทเปนขอความ ณ ต าแหนงสนนดวย เพอแจงใหผใชทราบวา

เชอมโยงไปหนา ..... (ระดบ A)

1.4.2 การควบคมเสยง: กรณทเวบมการเลนเสยงอตโนมตเกนกวา 3 วนาท ใหมกลไกทสามารถ

หยดเสยงชวคราวหรอปดเสยงนนได หรอใหมกลไกทจะควบคมระดบความดงของเสยงได (ระดบ

A)

หมายเหต: เมอเนอหาใดๆ ทไมเปนไปตามเกณฑความส าเรจน จะสงผลตอความสามารถ

ของผใชทตองอานเนอหาทงหนา ผพฒนาเวบจะตองท าใหเนอหาทงหมดบนหนาเวบ

เปนไปตามเกณฑความส าเรจน (ดเรองความสอดคลองขอ 5 การไมรบกวนการใชงาน

ปกต)

1.4.3 การเปรยบตาง: (ขนต า) เมอมการน าเสนอขอความหรอภาพขอความ จะตองใหมอตราสวน

การเปรยบตางของสตวอกษรและสพนหลง อยางนอย 4.5:1 ยกเวนกรณตอไปน (ระดบ AA)

ตวอกษรขนาดใหญ: ถาขอความหรอภาพขอความทใชตวอกษรขนาดใหญอยแลว (18

พอยต หรอตวหนา 14 พอยต) หรอเปนภาพขอความขนาดใหญ ใหมอตราสวนการเปรยบ

ตางอยางนอย 3:1

มอก.XXX - 25YY

11

กรณทไมส าคญ: ถาเปนขอความหรอภาพขอความทเปนสวนหนงขององคประกอบท

ผพฒนาเวบใชเพอการตกแตงเทานน หรอเปนขอความในภาพทไมใชเนอหาสาระ จะไมม

การก าหนดในเรองอตราสวนการเปรยบตางขนต า

ตวพมพโลโก: ขอความทเปนสวนหนงของโลโกหรอชอสนคา จะไมมการก าหนด

อตราสวนการเปรยบตางขนต า

1.4.4 การปรบขนาดขอความ : ใหขอความทสรางขนจะตองปรบขนาดไดถงรอยละ 200 โดยไม

ตองอาศยเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวกชวย และไมสญเสยเนอหาหรอระบบการท างานเดม

ทงนไมรวมถงภาพขอความและค าบรรยายแทนเสยง (ระดบ AA)

1.4.5 การใชภาพขอความ: ใหใชเฉพาะขอความเทานน ไมใหใชภาพขอความสอถงขอมลท

ตองการสอสาร ยกเวนกรณตอไปน (ระดบ AA)

เมอผพฒนาเวบตองการน าเสนอรปแบบทก าหนดเอง: ใหมการปรบเปลยนขนาดภาพ

ขอความได ตามความตองการของผใช เชน ก าหนดใหหนวยของขนาดภาพเปนเปอรเซนต

เปนตน

เมอภาพขอความมความส าคญ : ใหใชภาพขอความได เมอภาพขอความนนม

ความส าคญตอขอมลทน าเสนอ

หมายเหต: ตวพมพโลโก (ขอความทเปนสวนหนงของโลโกหรอตราสนคา) จดวามความ

จ าเปนทตองน าเสนอ ซงจะตดออกไมได

1.4.6 การเปรยบตาง (ขนสง): เมอมการน าเสนอ ขอความหรอภาพขอความ จะตองใหมอตราสวน

การเปรยบตางของสตวอกษรและสพนหลง อยางนอย 7:1 ยกเวนกรณตอไปน (ระดบ AAA)

ตวอกษรขนาดใหญ: ขอความหรอภาพขอความทใชขนาดตวอกษรขนาดใหญ (18

พอยต หรอ ตวหนา 14 พอยต) หรอภาพขอความขนาดใหญ ใหมอตราสวนการเปรยบตาง

อยางนอย 4.5:1

กรณทไมส าคญ: ขอความหรอภาพขอความทเปนสวนหนงขององคประกอบเพอการ

ตกแตง หรอเปนขอความในภาพทไมใชเนอหาสาระ จะไมมการก าหนดอตราสวนการ

เปรยบตางขนต า

ตวพมพโลโก: ขอความทเปนสวนหนงของโลโกหรอชอสนคา จะไมมการก าหนด

อตราสวนการเปรยบตางขนต า

1.4.7 ไมควรมเนอหาทเปนเสยงประกอบเบองหลง หรอหากมจะตองไมดงมาก: กรณมเสยง

ทบนทกไวลวงหนาซง (1) มเสยงบรรยายเปนเสยงหลก (2) ไมใชเสยงของระบบการทดสอบผใช

และ (3) เสยงพดทไมใชเสยงดนตรหลก เชน เสยงรองเพลง จะตองด าเนนการอยางหนงอยางใด

ตอไปน

มอก.XXX - 25YY

12

จะตองไมมเสยงประกอบเบองหลง

สามารถปดเสยงประกอบเบองหลงได

จดท าใหเสยงประกอบเบองหลงมความดงนอยกวาเสยงเบองหนา 20 เดซเบล ยกเวนใน

กรณทมเสยงประกอบเกดขนเปนครงคราว (ระดบ AAA)

หมายเหต: เสยงประกอบเบองหลงทมลกษณะสอดคลองตามขอก าหนดจะตองมความดง

ประมานหนงในสของเสยงบรรยายเนอหา

1.4.8 การน าเสนอทเหนได: ส าหรบการน าเสนอทเหนไดในบลอกขอความ ผจดท าเวบตองจด

ใหมกลไกเพอใหผใชสามารถกระท าสงตอไปนได (ระดบ AAA)

ผใชสามารถเลอกสพนหนาและพนหลงได

บลอกขอความจะตองมขนาดความกวางไมเกน 80 ตวอกษร

ตองไมจดขอความแบบชดขอบทงสองดาน

ในยอหนาเดยวกน ใหระยะหางของบรรทดอยางนอยเทากบหนงบรรทดครง และสวน

ระยะหางระหวางยอหนาจะตองมากกวาระยะหางระหวางบรรทด หนงเทาครง

ขอความทน าเสนอจะตองปรบขนาดไดรอยละ 200 โดยไมตองอาศยเทคโนโลยสงอ านวย

ความสะดวก โดยผใชไมตองเลอนหนาจอซายขวาในอานขอความในหนงบรรทด

1.4.9 การใชภาพขอความ (ไมมขอยกเวน) : ใหใชภาพขอความเพอการตกแตงเทานน หรอ

ใชในกรณจ าเปนตอการน าเสนอขอมลทตองการสอสาร (ระดบ AAA)

หมายเหต : ตวพมพโลโก (ขอความทเปนสวนหนงของโลโกหรอตราสนคา) จดวามความ

จ าเปนทตองน าเสนอ ซงจะตดออกไมได

มอก.XXX - 25YY

13

4.2 หลกการท 2 : ใหผใชใชงานได

ผจดท าเวบจะตองจดเตรยมองคประกอบของสวนตดตอผใช และการน าทางใหผใชสามารถควบคม

สวนตดตอผใชเองได มแนวทางการด าเนนการ 4 ประการ ไดแก

แนวทางท 2.1 ผใชสามารถเขาถงขอมลดวยแผงแปนอกขระได : ฟงกชนทกฟงกชนทม

จะตองใชงานผานแผงแปนอกขระได

2.1.1 การต งความเรวของการเคาะแปนอกขระ : ทกฟงกชนของการเขาถงขอมล จะตอง

ก าหนดใหควบคมผานแผงแปนอกขระได โดยไมตองควบคมเวลาในการเคาะแปนอกขระแตละครง

ยกเวนฟงกชนการท างานทตองการขอมลน าเขาจากเสนทางการเคลอนทของผใช และไมใชจด

ทายสดของเสนทางนน เชน ฟงกชนการวาดภาพดวยการกดจากแปนพมพ ฟงกชน Drag and Drop

ดวยแปนพมพ เปนตน (ระดบ A)

หมายเหต 1 ขอก าหนดนเปนเรองของการท างานของฟงกชน ไมใชเทคนคการน า

ขอมลเขา ตวอยางเชน การน าขอมลเขาดวยการเขยนดวยมอ (Handwriting) ถงแมวา

เทคนคนตองอาศยเสนทางอสระเหมอนกน แตไมถอวาเปนการท างานของฟงกชน

หมายเหต 2 ขอก าหนดนไมไดหามหรอยกเลกการใชเมาส หรอเทคนคการน าเขาอน

2.1.2 สามารถเลอนโฟกสดวยแผงแปนอกขระ : สามารถเลอนโฟกสไปยงองคประกอบของ

หนาเวบไดจากการใชแผงแปนอกขระ และหากตองใชอยางอนมากกวาการกดแปนลกศร หรอแปน

ตงระยะ (Tab) จะตองบอกวธเลอนโฟกสนนๆ ใหผใชทราบ (ระดบ A)

หมายเหต: เนอหาใดๆ ทไมเปนไปตามตามเกณฑความส าเรจน จะสงผลตอ

ความสามารถของผใชทจ าเปนตองอานเนอหาทงหนา ผพฒนาเวบจะตองท าใหเนอหา

ทงหมดบนหนาเวบเปนไปตามเกณฑความส าเรจน (ดเรองความสอดคลองขอ 5 หารไม

รบกวนการใชงานปกต)

2.1.3 การต งความเรวของการเคาะแปนอกขระ (ไมมขอยกเวน): ทกฟงกชนการท างานของ

เนอหา จะตองควบคมผานแผงแปนอกขระได โดยไมตองมการควบคมเวลาการเคาะแปนอกขระใน

แตละครง (ระดบ AAA)

แนวทางท 2.2 ใหเวลาผใชในการอานอยางเพยงพอ: ผจดท าเวบจะตองใหเวลาผใชไดอาน

เนอหาอยางเพยงพอ

2.2.1 ใหมการปรบเปลยนการต งเวลาได: ส าหรบการตงเวลาเพอใชอานเนอหาแตละครง

ผจดท าเวบตองจดใหมการด าเนนการอยางนอยขอใดขอหนงดงตอไปน (ระดบ A)

มอก.XXX - 25YY

14

การปดการต งเวลา : ใหผใชสามารถปด การตงเวลากอนหมดเวลาได หรอ

การปรบเปลยนเวลา : ใหผใชสามารถปรบเปลยนเวลาทตงไวได กอนทจะหมดเวลา โดย

ปรบเปลยนไดนานกวาคาพนฐานอยางนอยสบเทา หรอ

การขยายเวลา: ใหมการแจงเตอนลวงหนากอนหมดเวลา และผใชสามารถขยายเวลาได

อยางนอย 20 วนาทดวยวธงายๆ เชน เคาะแปนเวนวรรค โดยสามารถขยายเวลาไดอยาง

นอย 10 ครง หรอ

ขอยกเวนกรณทตองใชเวลาจรง: จะไมสามารถเปลยนแปลงการตงเวลาได เมอการตง

เวลาเปนสวนหนงของเหตการณทตองใชเวลาจรง เชน การประมล หรอ

ขอยกเวนทจ าเปน : กรณทการตงเวลาเปนเรองทจ าเปนอยางยง และถามการขยายเวลา

จะสงผลใหกจกรรมทท าอยตองหยดไป หรอ

ขอยกเวน 20 ช วโมง: กรณทการตงเวลานนเกนกวา 20 ชวโมง

หมายเหต : เกณฑความส าเรจน จะท าใหผใชมนใจวาสามารถท างานไดส าเรจ โดยเนอหา

ไมมการเปลยนแปลงจากการจ ากดเวลา เกณฑความส าเรจนจะตองน าไปพจารณารวมกบ

ขอท 3.2.1 ซงไดกลาวถงการจ ากดการเปลยนแปลงทเปนผลมาจากการกระท าของผใช

2.2.2 ใหมการส งพก หยด ซอน : ใหผใชสามารถสงพกการเคลอนไหว การกระพรบ การเลอน

หนาจอ หรอการปรบขอมลใหเปนปจจบนโดยอตโนมตบนหนาเวบได โดยผพฒนาเวบตอง

ด าเนนการดงตอไปน (ระดบ A)

กรณเนอหามการเคลอนไหว การกระพรบ การเลอนหนาจอ : ใหมกลไกส าหรบผใช

ในการสงพก หยด หรอซอน การท างาน การเคลอนไหว การกระพรบ หรอการเลอนหนาจอ

ท (1) เกดขนเองโดยอตโนมต (2) เกดขนนานเกนกวา 5 วนาท และ (3) มการน าเสนอค

กนไปกบเนอหาอน ยกเวนวา การเคลอนไหว การกระพรบ หรอการเลอนหนาจอ เปนสวน

หนงของกจกรรมทจ าเปน และ

กรณเนอหามการปรบขอมลใหเปนปจจบนโดยอตโนมต : ใหมกลไกส าหรบผใชสง

พก หยด หรอซอน หรอควบคมความถในการปรบขอมลใหเปนปจจบนได ส าหรบการปรบ

ขอมลใหเปนปจจบนโดยอตโนมตท (1) เกดขนโดยอตโนมต (2) มการน าเสนอพรอมกบ

เนอหาอน ยกเวนกรณทการปรบขอมลใหเปนปจจบนโดยอตโนมต เปนสวนหนงของ

กจกรรมทจ าเปน

หมายเหต 1 กรณทเนอหามแสงกระพรบ หรอแสงวาบ ใหดขอก าหนดท 2.3

หมายเหต 2 เมอเนอหาใดๆ ทไมเปนไปตามเกณฑความส าเรจน จะสงผลตอ

ความสามารถของผใชทจ าเปนตองอานเนอหาทงหนา ผพฒนาเวบจ าเปนตองท าใหเนอหา

มอก.XXX - 25YY

15

ทงหมดบนหนาเวบเปนไปตามเกณฑความส าเรจน ดเรองความสอดคลองขอ 5 การไม

รบกวนการใชงานปกต)

หมายเหต 3 กรณทมการปรบเนอหาใหเปนปจจบนเปนระยะๆ โดยซอฟตแวรหรอเปน

ขอมลทสงจากทางไกลหรอสงมาในเวลาจรง ไมจ าเปนตองมการรกษาหรอน าเสนอขอมล

ทไดรบระหวางชวงเวลาทหยดพก เพอใหไดขอมลส าหรบการน าเสนอตอ ซงทางเทคนค

อาจจะไมสามารถกระท าได และอาจจะท าใหเขาใจผดได

หมายเหต 4 กรณทภาพเคลอนไหวทเกดขนเปนสวนหนงของชวงการสงขอมล หรอ

สถานการณอนทคลายกน ถอวาเปนเรองจ าเปน ถาการปฎสมพนธไมสามารถเกดขน

ระหวางชวงเวลาดงกลาว รวมทงไมแสดงผลการสงขอมล ใหแสดงสถานะการสงขอมล

มฉะนนจะท าใหผใชคดวาเนอหานนหยดชะงกหรอขาดไป

2.2.3 ไมมการต งเวลา : ในกรณทการตงเวลาไมใชเปนสวนส าคญของกจกรรม หรอเหตการณใน

เนอหา ยกเวนในสอประสานเวลาทไมมการปฏสมพนธ และเหตการณในเวลาจรง (ระดบ AAA)

2.2.4 กรณทมการสงขอมลแจงเตอนจากแมขาย : ใหผใชสามารถปดกลองขอความแจงเตอน

หรอเลอนการท างานของขอความนนได ยกเวนกรณฉกเฉน (ระดบ AAA)

2.2.5 การยนยนตวบคคลใหม : เมอระยะเวลาทยนยนตวบคคลสนสดลง ผใชสามารถท ากจกรรม

ตอไปไดโดยขอมลไมสญหาย หลงจากทไดยนยนตวบคคลอกครง (ระดบ AAA)

แนวทางท 2.3 บคคลทมอาการไวตอการกระตนทางแสง : หามมใหออกแบบเนอหาทเปน

สาเหตใหเกดอาการทางประสาทจากการไดรบการกระตนทางแสง

2.3.1 แสงวาบสามคร ง หรอใหต ากวาระดบทกอใหเกดความรสกทางแสง : หนาเวบจะตอง

ไมประกอบดวยสงทมแสงวาบเกนสามครงในชวงหนงวนาท หรอถามแสงวาบใหแสงนนมคาต ากวา

ระดบของแสงวาบทวไป และแสงวาบสแดง (คาระดบทจะกอใหเกดความรสกทางแสงคอ แสงวาบท

เกดขนเกน 3 ครงตอวนาท และแสงวาบสแดง) (ระดบ A)

หมายเหต เมอเนอหาใดๆ ทยงไมสามารถเปนไปตามตามเกณฑความส าเรจน จะสงผล

ตอความสามารถของผใชทจ าเปนตองอานเนอหาทงหนา ดงนนเนอหาทงหมดบนหนาเวบ

จ าเปนตองท าใหเปนไปตามเกณฑความส าเรจน ดความสอดคลองขอ 5 ไมรบกวนการใช

งานปกต

2.3.2 แสงวาบสามคร ง : หนาเวบจะตองไมมส งใดทมแสงวาบเกนสามครงในชวงเวลาหนงวนาท

(ระดบ AAA)

มอก.XXX - 25YY

16

แนวทางท 2.4 ทองเวบไดงาย (navigable) : มวธชวยใหผใชทองเวบ สบคนเนอหา และรวา

ตนเองอยทต าแหนงใดในหนาเวบ

2.4.1 ใหขามบลอกเนอหา : มกลไกเพอขามบลอกเนอหาทปรากฏขนซ าๆ ในหนาเวบหลายๆ

หนา (ระดบ A)

2.4.2 การต งชอหนาเวบ : การตงชอหนาเวบตองสอถงหวเรองหรอวตถประสงคของหนานน ๆ

(ระดบ A)

2.4.3 ล าดบโฟกส : การทองเวบใหเปนไปอยางมล าดบ และหากล าดบในการทองเวบนน ม

ผลกระทบตอความหมายและการด าเนนงาน ตองรกษาความหมายและสมรรถนะของการใชงานจาก

ล าดบของโฟกสได (ระดบ A)

2.4.4 จดประสงคของการเชอมโยง (ในบรบท) : ใหก าหนดจดประสงคของการเชอมโยง

สามารถก าหนดไดจากขอความเชอมโยงเพยงอยางเดยว หรอจดประสงคของการเชอมโยงนน จะ

เชอมโยงรวมกบขอความก ากวมการก าหนดขอความเชอมโยงจากโปรแกรม ถาจดประสงคของการ

เชอมโยงจะก ากวมตอผใช (ระดบ A)

2.4.5 ความหลากวธ : สามารถบอกต าแหนงของหนาเวบภายในชดหนาเวบไดหลายวธ เวนแต

หนาเวบนนเปนผลทไดจากกระบวนการท างาน หรอเปนขนตอนของกระบวนการ (ระดบ AA)

2.4.6 หวขอและปายก ากบ : ใหหวขอและปายก ากบ แสดงถงหวเรองและวตถประสงคนนๆ

(ระดบ AA)

2.4.7 มองเหนโฟกส : สวนตอประสานผใชใดๆ ทท างานผานแผงแปนอกขระใหมโหมดการ

ท างานทท าใหมองเหนการโฟกสจากการควบคมแผงแปนอกขระ (ระดบ AA)

2.4.8 ต าแหนง : จะตองมขอมลแสดงใหผใชทราบถงต าแหนงปจจบนของผใชในวาอยในสวนใด

ของชดหนาเวบ (ระดบ AAA)

2.4.9 จดประสงคของการเชอมโยง (การเชอมโยงเทานน) : มกลไกทท าใหสามารถบอก

จดประสงคของการเชอมโยงแตละขอได ขอความทใชก าหนดการเชอมโยงใหสอถงจดประสงค

ของการเชอมโยง ถามความก ากวมของจดประสงคการเชอมโยง ใหมกลไกทบอกวาจดประสงคการ

เชอมโยงมาจากขอความเชอมโยง (ระดบ AAA)

2.4.10 สวนทเปนหวขอ : สวนทเปนหวขอมไวเพอจดระเบยบเนอหา (ระดบ AAA)

หมายเหต 1 “หวขอ” ในทนใชในความหมายทวไป และรวมถงหวเรอง และวธการทจะ

ใสหวขอเขาไปในเนอหาแบบตางๆ

หมายเหต 2 เกณฑความส าเรจทครอบคลมขอนใชเฉพาะขอเขยนเทานน ไมรวม

องคประกอบสวนตอประสานผใช ส าหรบองคประกอบสวนตอประสานผใชนนใหดเกณฑ

ความส าเรจขอ 4.1.2

มอก.XXX - 25YY

17

4.3 หลกการท 3 : ใหผใชเขาใจได

ขอมลและการควบคมสวนตอประสานผใชจะตองเขาใจไดงาย โดยมแนวทางการด าเนนการ 3

ประการ ไดแก

แนวทางท 3.1 ผใชสามารถอานได : ผใชสามารถอานและเขาใจเนอหาทเปนขอความได

3.1.1 ภาษาทใชในแตละหนา : ใหมการก าหนดคาภาษามนษย ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรในแต

ละหนาเวบ (ระดบ A)

3.1.2 ภาษาทใชในแตละสวน : ใหมการก าหนดภาษามนษยในแตละสวน โดยใหโปรแกรม

คอมพวเตอรก าหนดในแตละสวน หรอตามวลในเนอหา ยกเวน ชอเฉพาะ ศพทเฉพาะทาง ค าท

คลมเครอและค าหรอวลทกลายเปนสวนหนงของขอความแวดลอม (ระดบ AA)

3.1.3 ค าทใชในความหมายตางออกไป : ใหมกลไกทจะระบค านยามเฉพาะของค าหรอวลทใช

ในความหมายทตางออกไป หรอใชตามทก าหนด ซงรวมถงส านวนและภาษาเฉพาะวงการ (ระดบ

AAA)

3.1.4 อกษรยอ : ใหมกลไกทระบรปเตม หรอความหมายของอกษรยอ (ระดบ AAA)

3.1.5 ระดบการอาน : ถาเนอหาทอานตองใชบคคลทมความสามารถในการอานทสงกวาระดบ

มธยมตน (หลงจากตดชอเฉพาะ และหวเรองแลวจะตองมเนอหาเสรมมาประกอบส าหรบใหบคคลท

มการอานไมเกนระดบมธยมตนอาน) (ระดบ AAA)

3.1.6 การอานออกเสยง : ใหมกลไกในการก าหนดค าอานเฉพาะของค าทมความหมายก ากวม

(ระดบ AAA)

แนวทางท 3.2 ผใชคาดเดาได : ท าใหหนาเวบปรากฏขนและท างานตามทคาดหวงไว

3.2.1 การโฟกส : เมอองคประกอบใดๆ ไดรบโฟกส จะไมท าใหเกดการเปลยนแปลงของเนอหา

(ระดบ A)

3.2.2 การรบเขาของขอมล : เมอมการเปลยนแปลง หรอมการตงคาขององคประกอบสวนตอ

ประสาน ผใชใดๆ จะไมท าใหเกดการเปลยนแปลงของบรบทโดยอตโนมต เวนแตผใชจะไดรบการ

แนะน าใหท าเชนนนกอนการใชองคประกอบดงกลาว (ระดบ A)

3.2.3 การทองเวบอยางคงท : ใหชดหนาเวบมล าดบขนตอน โครงสรางความสมพนธทกหนา

เหมอนกน เวนแตวาการเปลยนแปลงนนก าหนดโดยผใช (ระดบ AA)

มอก.XXX - 25YY

18

3.2.4 การระบทคงท : องคประกอบทมระบบการท างานทเหมอนกนในชดหนาเวบหนง จะตองม

การระบคาขององคประกอบใหคงท เชน ก าหนดคาของทางเลอกอนทเปนขอความเชอมโยงไปหนา

อนใด ดวยขอความวา “ไปทหนา 4” ใหกบทกขอความเชอมโยงทตองการใหท าหนาทเชนน (ระดบ

AA)

3.2.5 การยนยนโดยผใช : เมอมการเปลยนแปลงบรบท เชน การสงแบบฟอรม จะตองใหผใช

เลอกป มยนยนเอง โดยจะตองมกลไกทจะไมท าใหเกดการเปลยนแปลงบรบทแบบอตโนมต เชน

การสงแบบฟอรมแบบอตโนมต โดยทผใชไมทราบ หรอการสรางหนาตางใหมอตโนมต เปนตน

(ระดบ AAA)

หลกการท 3.3: ความชวยเหลอในการรบขอมลเขา : ชวยผใชหลกเลยงการสรางขอผดพลาด

และแกไขขอผดพลาดเองได

3.3.1 การระบขอผดพลาด : หากมการตรวจพบขอผดพลาดของการรบขอมลเขาอตโนมต

จะตองแจงขอผดพลาดนนใหกบผใชในรปของขอความ (ระดบ A)

3.3.2 ค าอธบายหรอค าแนะน าวธการใช : เมอตองการใหผใชกรอกขอมล จะตองมค าอธบาย

หรอค าแนะน าวธการใช (ระดบ A)

3.3.3 ขอเสนอแนะเกยวกบขอผดพลาด : ใหมขอเสนอแนะในการแกไขขอผดพลาดใหแกผใช

หากมการตรวจพบขอผดพลาดจากการรบขอมลเขาอตโนมต เวนเสยแตวาการแกไขเชนนน จะม

ผลเสยหายตอความปลอดภย หรอวตถประสงคของเนอหา (ระดบ AA)

3.3.4 การปองกนความผดพลาด (ทางกฎหมาย การเงน ขอมล) ส าหรบหนาเวบทมผลให

ผใชเกดความผกพนทางกฎหมาย หรอเกยวของกบธรกรรมทางการเงน หรอ การเปลยนแปลง หรอ

การลบขอมลในระบบการจดเกบขอมล หรอการยอมรบขอตกลงตาง ๆ จะตองด าเนนการตาม

คณลกษณะดงตอไปนอยางนอยหนงขอ (ระดบ AA)

ก. การยอนดได : กอนทผใชจะยอมรบขอตกลงจะตองมกลไกใหผใชไดตรวจสอบขอมล

เพอแกไขไดถกตอง

ข. มการตรวจสอบ : ขอมลทผใชน าเขาจะไดรบการตรวจสอบความผดพลาดในการน า

ขอมลเขา และผใชจะไดรบโอกาสในการแกไขขอมล

ค. การยนยน : มกลไกใหส าหรบการทบทวน ยนยน และแกไขขอมลกอนทจะด าเนนการ

ยนยนขอตกลงในขนสดทาย

3.3.5 มการชวยเหลอการกรอกขอมล : ใหอธบายการกรอกขอมลอยางละเอยด กอนทจะกรอก

แบบฟอรม หรอสรางขอความเชอมโยง เพออธบายการกรอกขอมลในแตละขอ (ระดบ AAA)

มอก.XXX - 25YY

19

3.3.6 การปองกนความผดพลาด (ท งหมด) : หนาเวบทตองการใหผใชกรอกขอมลสง จะตอง

ด าเนนการตามคณลกษณะดงตอไปนอยางนอยหนงขอ (ระดบ AAA)

ก. การยอนดได : กอนทผใชจะยอมรบขอตกลงจะตองมกลไกใหผใชไดตรวจสอบขอมล

เพอแกไขไดถกตอง

ข. มการตรวจสอบ : ขอมลทผใชน าเขาจะไดรบการตรวจสอบความผดพลาดในการน า

ขอมลเขา และผใชจะไดรบโอกาสในการแกไขขอมล

ค. การยนยน : มกลไกใหส าหรบการทบทวน ยนยน และแกไขขอมลกอนทจะด าเนนการ

ยนยนขอตกลงในขนสดทาย

มอก.XXX - 25YY

20

4.4 หลกการท 4 : ใหรองรบหลายเทคโนโลย

เนอหาจะตองรองรบไดหลายเทคโนโลย เพอทซอฟตแวรตลอดจนเทคโนโลยสงอ านวยความ

สะดวกสามารถตความได ในหลกการนประกอบดวยแนวทาง 1 ขอ ไดแก

แนวทางท 4.1 ความเขากนได : ผพฒนาเวบจะตองสรางเนอหาเวบใหรองรบการใชงานไดหลาย

เทคโนโลยทงทมในปจจบน และทจะเกดในอนาคต รวมทงเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก

4.1.1 การวเคราะหโครงสรางเนอหา : เนอหาเวบทก ากบโครงสรางดวยปายก ากบภาษาจะตอง

มปายเปดและปดใหครบถวน เพอใหซอฟตแวรหรอโปรแกรมเขาไปวเคราะหโครงสรางของเนอหา

ไดตามปายก ากบภาษา (ระดบ A)

หมายเหต: ปายเปดและปายปด เปนคณลกษณะทส าคญในการแสดงผลขอมล ถาสวนใด

สวนหนงขาดหายไป อาจท าใหแสดงผลขอมลผดพลาด ถาเครองหมายทใช < > ขาด

หายไป หรอมเครองหมายค าพดไมเขาคกน ในการก าหนดคาของคณสมบตตางๆ หรอมไม

ครบถวน

4.1.2 ชอ บทบาท คาของลกษณะประจ า : ส าหรบสวนตอประสานผใชทงหมด (รวมถง

แบบฟอรม การเชอมโยง และองคประกอบทสรางดวยค าสง) องคประกอบทงหมด เชน ชอ บทบาท

สถานะ คณสมบต หรอคาของลกษณะประจ าทก าหนดดวยผใช จะตองก าหนดไดดวยโปรแกรม และ

มการแจงการเปลยนแปลงองคประกอบเหลานใหกบซอฟตแวรส าหรบผใช รวมถงเทคโนโลยสง

อ านวยความสะดวก (ระดบ A)

หมายเหต : เกณฑความส าเรจนตองการใหผพฒนาเวบไซตทพฒนาสวนตอประสานงาน

ผใช ใหก าหนดองคประกอบเปนไปตามเกณฑขอ 4.1.2

มอก.XXX - 25YY

21

5. ความสอดคลอง

หนาเวบทถอวาสอดคลองกบขอก าหนดมาตรฐานน ตองสอดคลองกบขอก าหนดตอไปนทก

ขอ

5.1 ระดบความสอดคลอง: จะตองมความสอดคลองครบถวนในระดบใดระดบหนงตอไปน

การเขาถงในระดบ A (ระดบทต าสด) หนาเวบตองปฏบตตามเกณฑความส าเรจทกขอใน

ระดบ A หรอมฉะนนจะตองมขอปฏบตทดแทนในระดบเดยวกน

การเขาถงในระดบ AA หนาเวบตองปฏบตตามเกณฑความส าเรจทกขอในระดบ A และ

ระดบ AA หรอมฉะนนจะตองมขอปฏบตทดแทนทเทยบเทากบระดบAA ดวย

การเขาถงในระดบ AAA หนาเวบตองปฏบตตามเกณฑความส าเรจทกขอในระดบ A

ระดบ AA และระดบ AAA หรอมฉะนนจะตองมขอปฏบตทดแทนทเทยบเทากบระดบ AAA

ดวย

5.2 หนาเวบทมความสอดคลองกบมาตรฐานนจะตองมผลกบทงหนาเวบทน าเสนอ หากมสวนหนง

สวนเวบใดของหนาเวบไมสอดคลอง ใหถอวาไมสอดคลองกบขอก าหนด

5.3 กระบวนการทครบถวน: แตละกจกรรมทตองด าเนนการใหเสรจสมบรณตอเนองกนเปนชดหนา

เวบ หนาเวบทกหนาจะตองสอดคลองกบขอก าหนดมาตรฐานนในระดบใดระดบหนง (ความ

สอดคลองกบขอก าหนดมาตรฐานนจะไมเกดขนในระดบใด ๆ ทงส นหากหนาเวบทงหมดใน

ล าดบขนตอนไมสอดคลองกบขอก าหนดมาตรฐานนในระดบนน)

5.4 ตองเปนเทคโนโลยทรองรบความสามารถในการเขาถงเทานน: เฉพาะเทคโนโลยทรองรบ

ความสามารถในการเขาถงเทานนทสามารถวางใจไดวาจะปฏบตตามเกณฑความส าเรจได ถาม

ขอมลและฟงกชนใดทท างานดวยเทคโนโลยทไมไดรองรบความสามารถในการเขาถง กจะตอง

มขอมลและฟงกชนทท างานดวยกบเทคโนโลยทรองรบความสามารถในการเขาถง

5.5 ไมรบกวนการใชงานปกต: หากใชเทคโนโลยทไมรองรบความสามารถในการเขาถงหนาเวบใดๆ

หรอใชเทคโนโลยทรองรบความสามารถในการเขาถงในรปแบบทไมสอดคลองกบขอก าหนด

ของมาตรฐานน จะตองไมไปรบกวนการใชงานปกตของผใชทจะเขาถงหนาเวบทงหมด

มอก.XXX - 25YY

22

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก. แบบวธการพมพภาษาไทย

ผพฒนาเวบไซตทมเนอหาเปนภาษาไทย ควรจดท าเนอหาเวบไซตเพใหมรปแบบการ

น าเสนอเนอหาภาษาไทย และการแสดงผลของภาษาไทยบนเวบไซตเปนดงน

4.1.1 การใชเครองหมายวรรคตอน

ก) นขลขต หรอวงเลบ (…) วงเลบเหลยม […] และวงเลบปกกา {…}

ใหเคาะแปนเคาะวรรค เพอเวนวรรค 1 ครงกอนเปดวงเลบ และอก 1 ครงหลงปดวงเลบ

สวนขอความภายในวงเลบจะตองตดกบเครองหมายวงเลบเปดและปด ตวอยางเชน xxx

(yyy) xxx, xxx [yyy] xxx, xxx {yyy} xxx เปนตน

ข) อญประกาศหรอเครองหมายค าพด “…” และอญประกาศเดยว „…‟

ใหเคาะแปนเคาะวรรค เพอเวนวรรค 1ครง กอนเปดเครองหมายค าพด และอก 1 ครงหลง

ปดเครองหมายค าพด สวนขอความภายในเครองหมายค าพดจะตองตดกบเครองหมาย

ค าพดเปดและปด ตวอยางเชน xxx “yyy” xxx เปนตน

ค) ไมยมก ๆ

ตองอยตดกบขอความหนาเครองหมายไมยมก สวนขอความทอยหลงเครองหมายไมยมกให

เคาะแปนเคาะวรรค 1 ครง ตวอยางเชน xxxๆ yyy เปนตน

ง) ไปยาลนอย ฯ จลภาคหรอจดลกน า , ทวภาคหรอจดค : อฒภาคหรอจดครง ; อศเจรยหรอ

เครองหมายตกใจ ! ปรศนหรอเครองหมายค าถาม ? และวภชภาคหรออภชภาค :-

ตองอยตดกบขอความทอยกอนหนาเครองหมายเหลาน สวนขอความทอยตามหลง

เครองหมายเหลาน จะตองเคาะแปนเคาะวรรค 1 ครง ตวอยางเชน xxxฯ yyy หรอ xxx, yyy

หรอ xxx: yyy หรอ xxx; yyy หรอ xxx! yyy หรอ xxx? yyy หรอ xxx:- yyy ยกเวนการใช

เครองหมายจลภาคคนตวเลขทกสามหลก ในจ านวนทประกอบดวยตวเลขตงแตสหลกขนไป

ตวอยางเชน 1,000 และ 1,000,000 เปนตน

จ) ไปยาลใหญ ฯลฯ

ใหเคาะแปนเคาะวรรค 1 ครง หนาเครองหมายไปยาลใหญ สวนใหญเครองหมายนจะแสดง

ทายประโยค ตวอยางเชน xxx ฯลฯ เปนตน

ฉ) มหพภาค .

ใหอยตดขอความทอยหนาเครองหมายมหพภาค และเคาะแปนเคาะวรรค 1 ครงหลง

เครองหมายมหพภาค ตวอยางเชน xxx. yyy ยกเวนการใชเครองหมายมหพภาคเปนจด

ทศนยมหรอประกอบชอของเวบไซต หรอสวนหนงของทอยในอนเทอรเนต หามมวรรคกอน

มอก.XXX - 25YY

23

หรอหลงเครองหมายมหพภาค ตวอยางเชน www.nectec.or.th,

webmaster@nectec.or.th ถาขอความนนมการใสเครองหมายอญประกาศหรอเครองหมาย

วงเลบ ใหใสเครองหมายมหพภาคไวตดกบเครองหมายอญประกาศหรอเครองหมายวงเลบ

ตวอยางเชน xxx (yyy). หรอ xxx “yyy”. เปนตน

ช) ไขปลาหรอจดไขปลา …

ประกอบดวยจด 3 จดเรยงตดกน ไมเวนวรรคทงหนาและหลงเครองหมาย และอาจอยทาย

ประโยคได ตวอยางเชน xxx…yyy หรอ xxx… ในกรณพเศษทเปนชอรางกฎหมายตางๆ ซง

มกจะระบชองวางหลงปพทธศกราช ใหเคาะแปนเคาะวรรคหลงจดของปพทธศกราช 1 ครง

กอนใสเครองหมายไขปลา ตวอยางเชน พ.ศ. … เปนตน

ซ) เสมอภาค =

ใหเคาะแปนเคาะวรรค 1 ครงหรอมากกวา 1 ครง กอนและหลงเครองหมายเสมอภาค ขนอย

กบความสวยงาม ตวอยางเชน 1+1 = 2

ฌ) ทบ /

ไมเวนวรรคทงหนาและหลงเครองหมาย ตวอยางเชน วว 5204/ว.1022

4.1.2 การใชอกขระพเศษอนๆ ส าหรบเอกสารภาษาไทย จะตองเปนไปตามขอก าหนดดงตอไปน

ก) เปอรเซนต % และดอกจนทร *

ใหอยตดกบขอความหนาเครองหมายทงสองน สวนหลงเครองหมายใหเคาะแปนเคาะวรรค

1 ครง แลวตามดวยขอความ แตถาเปนต าแหนงจบประโยค ใหเคาะแปนเคาะวรรค 2 ครง

ตวอยางเชน xxx% yyy หรอ xxx* yyy เปนตน

ข) เครองหมาย @ # และ $

ใหเคาะแปนเคาะวรรค 1 ครงกอนเครองหมาย สวนหลงเครองหมายไมตองเคาะแปนเคาะ

วรรค ตวอยางเชน xxx @yyy หรอ xxx #yyy หรอ xxx $yyy ยกเวนกรณทเปนทอยของ

จดหมายอเลกทรอนกสจะไมมการเวนวรรค ตวอยางเชน webmaster@nectec.or.th เปน

ตน

ค) เครองหมาย –

เมอใชแทนค าวา “ถง” ไมตองเวนวรรคทงหนาและหลงเครองหมาย ตวอยางเชน 22-25

มถนายน พ.ศ.2543 แตถาใชแทนสญลกษณทางคณตศาสตร และตองการแสดงความ

ชดเจน ควรเคาะวรรค 1 ครงขนไป ทหนาและหลงเครองหมาย ตวอยางเชน 100 – 1,000

เปนตน

4.1.3 การใชอกขระไทยรวมกบตวเลข หรออกขระในภาษาอน ใหเคาะแปนเคาะวรรค 1 ครง กอน

และหลงตวเลขหรออกขระในภาษาอน ตวอยางเชน กกก xxx กกก หรอ กกก 555 กกก เปนตน