Download pdf - ABADIÑOKO AURRERAKINAREN ATARIKOA 2016ño.org/eu-ES/Zerbitzuak/Hirigintza/HAPO...ABADIÑOKO HAPO‐AREN BERRIKUSPENA HASIERAKO AGIRIA AURRERAKINAREN ATARIKO AGIRIA. 2016KO APIRILA

AURRERAKINAREN ATARIKOA ABADIÑOKO HAPO‐AREN BERRIKUSPENERAKO

HASIERAKO AGIRIA

2016KO APIRILA

UTE TRION S.L.P. ‐ SANZ Y SAIZ ABOGADOS S.L.

AURRERAKINAREN ATARIKOA ABADIÑOKO HAPO‐AREN BERRIKUSPENERAKO HASIERAKO AGIRIA 2016ko Apirila

ABADIÑOKO HAPO‐AREN BERRIKUSPENA HASIERAKO AGIRIA

AURRERAKINAREN ATARIKO AGIRIA. 2016KO APIRILA

IDAZLARI TALDEA

TRION S.L.P.

Gabriel Chapa Prado

Arkitektoa

Cristina Elorriaga Aboigor

Arkitektoa

Josu Etxebarrieta Espejo

Arkitektoa

David Jorge Caballero

Arkitektoa

SANZ & SAIZ ABOGADOS

Xabier Etxaniz

Zuzenbidean Lizentziaduna

Arantza Hornes

Zuzenbidean Lizentziaduna

BIZILAN

Luis Ángel Valdivieso

Soziologoa

Iñaki Enriquez

Ekonomista

Miriam García Izaguirre

Genero Berdintasunean Espezialista

PROINTEC

Juan Ignacio Herrador

Ingurumen Zientziatan Lizentziaduna

Clara Martinez

Bide, Ubide eta Portuetako Ingeniaria





i

AURKIBIDEA

1. AURREKARIAK................................................................................................... 1 1.1. SARRERA ...................................................................................................................................1 1.2. INGURUMEN EBALUAZIO PROZEDURA.....................................................................................1

2. UDALERRIAREN DESKRIBAPEN OROKORRA....................................................... 4 2.1. DEMOGRAFI ALDERDIAK...........................................................................................................4

2.1.1. Biztanleriaren eboluzioa................................................................................................4 2.1.2. Biztanleriaren banaketa eta eboluzioa auzoka..............................................................4 2.1.3. Biztanleriaren mugimendua, Migrazio mugimenduak eta Biztanleria jaioterriaren arabera......................................................................................................................................6

2.1.4. 10 urtetatik gorako biztanleak, heziketa mailaren arabera ..........................................6 2.1.5. Euskara ..........................................................................................................................6

2.2. ASPEKTU SOZIoEKONOMIKOAK................................................................................................6 2.2.1. Aktibotasunarekin Erlazioa............................................................................................6 2.2.2. Biztanleria landuna jarduera sektoreen arabera...........................................................7 2.2.3. Erregistraturiko langabezia............................................................................................7 2.2.4. Erregistraturiko establezimenduak eta lanpostu kopurua udalerrian ..........................7

2.3. ARKITEKTURA ETA ARKEOLOGIA ONDAREA .............................................................................8 2.3.1. Ondare Arkitektonikoa ..................................................................................................8 2.3.2. Arkeologia Ondarea.....................................................................................................12

3. PLANGINTZAREN EGUNGO EGOERAREN AZTERKETA ...................................... 14 3.1. ARAU SUBSIDIARIOEN EGUNGO EREDUA...............................................................................14

3.1.1. Bizitegi Eredua.............................................................................................................14 3.1.2. Ekipamenduak .............................................................................................................14 3.1.3. Eredu Tertziario‐Industriala.........................................................................................15 3.1.4. Lurzoru Urbanizaezina.................................................................................................15

3.2. ARAU SUBSIDIARIOEN GARAPEN MAILA ................................................................................16 3.2.1. Bizitegi Lurzoruaren Garapen Maila ............................................................................16 3.2.2. Ekonomia Jardueren (EEJJ) Lurzoruaren Garapen Maila.............................................23

3.3. GARRAIO AZPIEGITURAK ........................................................................................................27 3.4. LURZORU URBANIZAEZINA .....................................................................................................29

3.4.1. Lurzoruaren Erabilerak ................................................................................................29 3.4.2. etxebizitza Lurzoru Urbanizaezinean...........................................................................30

4. ABADIÑOKO AASSen BERRIKUSPENAREN ONURA ETA AUKERA...................... 32 4.1. HAPOren BERRIKUSPENAREN HELBURUAK ETA INGURUMEN HELBURUAK ..........................33



ii

4.1.1. Helburu Orokorrak ......................................................................................................33 4.1.2. Ingurune izaerako helburu, irizpide eta jarduketa lerroak..........................................36 4.1.3. Beste helburu batzuk...................................................................................................37

5. HAUSNARTUTAKO AUKEREN JUSTIFIKAZIOA .................................................. 40 5.1. UDALAZ GAINDIKO PLANGINTZAREN ESPARRU OROKORRA..................................................40

5.1.1. Hiri lurzoruari buruz ....................................................................................................40 5.1.2. Jarduera Ekonomikoetarako Lurzoruari Buruz ............................................................40 5.1.3. Azpiegiturak.................................................................................................................41 5.1.4. Ekipamenduak .............................................................................................................41 5.1.5. Natura eta landa ingurumena .....................................................................................41

5.2. HAUTABIDEEN ANTOLAMENDURAKO IRIZPIDE OROKORRAK ................................................42 5.2.1. Bizitegi lurzoru beharra ...............................................................................................42 5.2.2. Ekonomi jardueren lurzoru beharra ............................................................................43 5.2.3. Kantauri Ekialdeko Demarkazio Hidrografikoaren Plan Hidrologikoa 2015‐2021 .......43

5.3. AURKEZTUTAKO HAUTABIDEEN HELBURUAK ETA JUSTIFIKAZIOA .........................................46 5.3.1. 1. Alternatiba...............................................................................................................51 5.3.2. 2. Alternatiba...............................................................................................................52 5.3.3. 3. Alternatiba...............................................................................................................54 5.3.4. 4. Alternatiba...............................................................................................................56

6. PLANOEN ZERRENDA ...................................................................................... 57



1

1. AURREKARIAK

1.1. SARRERA

2015eko ekainak 12ko 94/2015 Alkatetzako Dekretuaren bidez Abadiñoko Udaletxeak TRION S.L.‐ Sanz & Saiz Asesores Legales S.L ABEEari esleitzen dio Hiri Antolamenduko Plan Orokorraren (HAPO) berrikuspena.

2015eko uztailean Abadiñoko HAPO berriaren idazte lanak hasten dira 1989. urteko Arau Subsidiarioak (AASS) egungo lurzoruaren legediari egokitzeko asmoz, zehazki 2/2006 Legeari, ekainaren 30ekoa, Lurzoruari eta Hirigintzari buruzkoa.

Legeak lehen une baten AURRETIKO GALDEKETA egin dadila ezartzen du, 2/2006 Legeak 90.1 artikuluan agindutakoaren arabera; hau da, Eusko Jaurlaritza eta Foru Aldundiak, Babes Zibil, Ingurumen, Kultura Ondare eta Ingurune Naturalari dagozkien organo eskudunei eska dakien lehendikako arriskuei buruzko eta ingurumen, ondare kulturalaren eta ingurune naturalaren babespenerako bere antolamenduak errespetatu behar dituen eragileei buruzko informazioa, bere justifikazio tekniko eta juridikoarekin batera, bi hilabeteko epea gainditu gabe.

Aurretiko galdeketa hauen barne, Eusko Jaurlaritzako Ingurumen eta Lurralde Politika Sailaren Natura Ingurunearen eta Ingurumen Plangintzaren Zuzendaritzari zuzendu beharrekoa azpimarratu behar dugu (ingurumen organo eskuduna Abadiñoko kasuan), Erreferentzi Agiri bat igorri dezan Ingurumenaren Jasangarritasun Txostenak eduki behar duen informazioaren zabaltasun eta zehazpen mailari buruz, hala nola aipatutako agiria egiteko interesgarritzat jotzen den beste edozein.

Galdeketa honek Plan Orokor beraren izapideari paralelo dihoan ingurumen‐ebaluazio prozedurari hasiera emateko balio du eta 1989. urteko Arau Subsidiarioen berrikuspenaren eta Plan Orokor berri baten idazketaren azalpen, gogoeta eta irismena adieraziko dituen memoria batekin batera joan behar du.

1.2. INGURUMEN EBALUAZIO PROZEDURA

Ingurumen Ebaluazio Prozedura, bai autonomia legediak, planen eta programen ingurumen ebaluazio estrategikoaren prozedura arautzen duen urriak 16ko 211/2012 Dekretuaren bidez, bai estatu legediak abenduak 9ko 21/2013 ingurumen ebaluazioari buruzko Legearen bidez arautzen dute.

211/2012 Dekretuak otsailak 27ko 3/1998 Euskal Herriko Ingurumenaren Babeserako Lege Orokorraren I eranskinean jasotako plan eta programak ingurumen ebaluazio estrategikoaren prozeduraren pean egongo direla agintzen du. Hauen artean Hiri Antolamenduaren Plan Orokorrak egongo lirateke, kasu hau bezala. 21/2013 Legeak ere agintzen du ingurumenaren gain ondorio nabarmenak izan ditzaketen plan, programa eta proiektu orok ingurumenaren babes maila bat bermatuko duen ingurumen ebaluazio prozedura bat burutu beharko dutela.



2

Horregatik idazten da honako agiri hau, “Abadiñoko Udalerriaren Hiri Antolamenduaren Plan Orokorraren Berrikuspena”‐ren ingurumen ebaluazio estrategikoaren prozedurari hasiera emateko, bi legediek araututakoa betetzeko: 211/2012 Dekretuak Hasierako Agiri baten idazketa xedatzen du 8. artikuluan eta 21/2013 Legeak, berriz, Hasierako Agiri Estrategiko baten idazketa 18. artikuluan.

Hasierako Agiriaren idazketarako Aurrerakinaren Atarikoa deritzon fasearen barnean honakoak landu dira aldez aurretik:

• “Udalaz Gaindiko Plangintza” agiria, non antolamendu‐plan eta lurralde‐plan sektorial guztiak aztertzen diren, plan orokorraren eta ingurumenaren gain izango duten eragina jasoz.

• Inkesta bat burutu da Herritarren Partaidetzaren barne, udalerriko bizitzaren alde ezberdinei buruz auzotarrek daukaten iritzia ezagutzeko: udalaren beraren ezagupena, ekipamenduen balioespena, azpiegiturena, etxebizitzarena, etxebizitzen egoera eta etxebizitza hutsak, udalerriak daukan etxebizitza beharra zenbatesteko, udalerriaren irudia, nolako bilakaera ikusi duten, konpondu beharreko lehentasunezko arazoak, edota proiektu berriekiko duten ezaguera eta inplikazio maila.

• Era xehatuan aztertu da indarreko plangintza eta bere garapen maila, planak gaur egun daukan etxebizitza gaitasuna edota eraiki gabeko lurzoru industrial/tertziarioa zenbatesteko, Hasierako Agirian hautabide ezberdinak proposatzeari begira.

Nahiz eta dokumentazio hau Hasierako Agiriaren zati bat ez izan, 211/2012 Dekretuaren 8. artikuluan jasotzen den edukierari ez diolako erantzuten eta ondorioz ez da formalki agiri honen barne sartzen, beharrezkoa izan da Hasierako Agiriak dauzkan hautabide ezberdinak proposatzeko.

211/2012 Dekretuaren 8. artikuluaren arabera beharrezkoa da:

• V Eranskinaren inprimakia bete, argibideak jarraituz eta azpiatalak ulertuz:

o a) Arau xedapenaren identifikazioa edo Gobernu Kontseiluaren hitzarmena, non administrazio publiko batek plana edo programa landu edo onetsi dezan eskatuko den.

o b) Planak edo programak garatzen dituen eskuduntzen identifikazio eta deskribapena.

o c) Administrazioaren eskumenak: organo sustatzailearen eta organo substantiboaren identifikazioa, behin betiko onespenaren arduradun.

o d) Planaren edo programaren onespen eta izapidearen prozedura, prozesuan burutzea aurreikusten diren herri‐partaidetza, jendaurreko informazio eta galdeketa tramiteak espresuki zehaztuz.

o e) Garapen substantibo orokor eta espezifikoen helburu eta irizpideak eta plan edo programaren ikusmuga.

o f) Planak edo programak ase beharreko premien eta jadaneko aukera elementuen justifikazioa.

o g) Aurrekariak eta izapidea:

- Aurrekarien deskribapena, dagokionean, plana edo programa jaso den goi mailako plangintza agiriak aipatuz, ingurumen ebaluazio prozedurara ezarri diren adieraziz. Azken kasu honetan, aipatutako ingurumen ebaluazioaren zehaztapen nagusiak



3

laburbildu beharko dira, ondorengo faseetan ebaluatuak izango diren elementuak azpimarratuz hala izango balitz.

- Ingurumen organoaren esku‐hartzea aurreikusten den plan edo programaren ostean iragarritako jarduketen deskribapena, dagokionean.

o i) Ingurumen‐babesaren helburuen eta nazioarteko, erkidegoko, estatu mailako, autonomiko edota bertako eskaladun araudi, estrategia eta planetan finkatutako garapen irizpideen identifikazioa, beti ere plan edo programak izan ditzaketen ondorio esanguratsuekin edo beraien helburuekin harremana gordetzen badute, hala nola erlazionatutako adierazleak eta, dagokionean, planaren edo programaren lantze bitartean kontutan eduki beharrezko ezarritako edo proposatutako mugak.

• Planaren mugaketa (8. artikulua h atalean)

• Aukeren deskribapen eta justifikazioa (8. artikulua j atalean)

• Ingurumen aspektu eta arazo aipagarriak (8. artikulua k atalean)

• Ingurumen eta paisaia unitateak (8. artikulua l atalean)

• Natura 2000 Sarearen gain izan ahal duen eraginaren balorazioa (8. artikulua m atalean)

• Beste naturagune batzuren afekzio eremuak (8. artikulua n atalean)

• Gainera, 211/2012 Dekretuaren 3. artikuluarekin bat datorren Interesdun Jendearen Zerrenda proposamen bat jasotzen da.

Jarraian zehazki garatzen dira Hasierako Agiria osatzen duten atal ezberdinak.



4

2. UDALERRIAREN DESKRIBAPEN OROKORRA

2.1. DEMOGRAFI ALDERDIAK

Atalburu honen garapenerako, beste iturri batzuren artean EUSTATen, Euskal Estatistika Erakundean, batutako datuei joko dugu.

2.1.1. BIZTANLERIAREN EBOLUZIOA

1900. urtean Abadiñoko Udalerriak 1.967 biztanleko populazioa zeukan eta XX mendeko lehen erdian zehar bere biztanleriak etengabeko hazkundea jasan zuen 1950. urtean 2.450 biztanle lortu zituen arte.

Hamarkada hontatik aurrera biztanleriaren hazkundea bizkortu egiten da 1960. urtean 2.783 biztanle izan arte, 4.097 1970. urtean eta gehienbat 1981. urtean 6.609 biztanle lortuz. Jarraian hazkundea moteldu egiten da, 6.843 biztanletara helduz 2001. urtean eta 7.386ra 2011n. Eskuragai dugun azken erroldan, 2015ekoan, Abadiñoko biztanleria 7.504 bizilagunetakoa da.

2.1.2. BIZTANLERIAREN BANAKETA ETA EBOLUZIOA AUZOKA

1960, 2004 eta 2013. urteetako biztanleriari buruzko datuak auzoka alderatzen baditugu:

AUZOA 2013 URTEA 2004 URTEA 1960 URTEA

Biztanleria % Biztanleria % Biztanleria %

Traña‐Matiena 4208 56,42 4570 65,11 760 27,31

Muntsaratz 1494 20,03 946 13,45 439 15,77

Zelaieta 1312 17,59 999 14,21 738 25,52

Bestelako auzoak 444 5,95 516 7,34 846 30,40

Mendiola 150 2,01 163 2,32 319 11,46

Gerediaga 145 1,94 174 2,48 194 6,97

Gaztelua 110 1,47 127 1,81 218 7,83

Urkiola 39 0,52 52 0,74 115 4,13



5

• TRAÑA‐MATIENA:

Nabarmena da 1960. eta 2004. urteen artean jasan zuen biztanleria hazkunde handia, sei aldiz bidertuz bere biztanle kopurua eta udalaren biztanleriaren %27,31 izateaz ia bi herenak osatzera helduz, %65,11. Beharrezkoa da azpimarratzea, halaber, gaur egungo AASSen indarraldian zehar auzo honek moteldua ikusi duela bere demografia pisua %56,42ra jeitsiz, baita bere biztanleriaren beherapen bat jasanez ere.

• MUNTSARATZ:

Indarrean dauden AASSek Muntsaratzeko bizitegi‐garapenen zati handi bat aurreikusten zutenez, auzo honek bigarren postua lortu du udalerrian bere biztanleriak izan duen hazkundea dela eta Zelaietari tokia kenduz. 2013. urtean udalerriko biztanleriaren %20,03 zeukan.

• ABADIÑO‐ZELAIETA:

Udalerriaren hiriburutza izan arren, biztanleriari dagokionez hirugarren auzoa da, beraren %17,59 soilik barne hartuz. Halere, beharrezkoa da azpimarratzea 2001 eta 2013. urteen artean 300 pertsona baino gehiagoko hazkundea izan duela bere biztanleriak, udalerriaren osotasunarekiko portzentaia %14,21tik aipatutako %17,59ra iraganez.

• BESTELAKO AUZOAK:

Udalerriaren hiru hiri‐auzoen demografia portaerak aztertu ostean, beharrezkoa da Abadiñoko landa eremuetan gertatukoari buruz hausnarketa egitea ere.

Lehenik eta behin beharrezkoa da azpimarratzea hauetan jasandako galera demografiko etengabea, baita Abadiñoko biztanleriak hazkunde handia jasan zuen urteetan zehar ere. Hau garrantzi bereziko aspektu bat da, Traña‐Matienak bere biztanleria seikozten zuen bitartean, hurbileko Gaztelua auzoak bere biztanleria ia erdira murrizten ikusi zuen. Ematen du udalerriaren industrializazioak baserrien uztea ekarri zuela hiriguneen alde.

1960. urtean landa auzoek 846 biztanle zeuzkaten eta biztanleriaren %30,40, Traña‐Matiena, Zelaieta eta Muntsaratz baino populazio gehiago izanik. Aitzitik, 2004. urtean 516 biztanle bakarrik zeuzkaten eta %7,34, Abadiñoko biztanleria 1960‐2004 epean 4.200 pertsona baino gehiagotan gehitua ikusi zen arren. Prozesu hau ez da gelditu gaur egungo AASSen indarraldian, 2013. urtean lau landa auzoen biztanleria 444 pertsonara heltzen baitzen (osotasunaren %5,95), lau auzoetan jaitsiera jasanez aurreko taulan ohartu daitekeen bezala.



6

2.1.3. BIZTANLERIAREN MUGIMENDUA, MIGRAZIO MUGIMENDUAK ETA BIZTANLERIA JAIOTERRIAREN ARABERA

Abadiñoko Hazkunde Begetatiboa, azken hamarkadan zehar, urtero positiboa izan da 2007. urteko 25 eta 2008. urteko 57 artean ibiliz, 37ko urteko batezbestekoa emanik hamarkadaren osotasunerako.

Azkeneko hamarkadaren Migrazio Saldo Osoari dagokionez, azken hamarkadan 2006. urteko ‐27 eta 2007. urteko +57 artean mugitu da, guztira 100, urteko 10eko saldo positibo bat ematen duena hamarkadarentzat.

Jaioterriaren arabera biztanleriari dagokionez, esan behar da biztanleriaren %73,80 Euskal Herriko Autonomia Erkidegoan jaio zela, %20,78 Estatuaren gainerakoan eta %5,42 atzerrian.

Datu guzti hauetatik ondorioztatzen da Abadiñok 60 eta 70 hamarkadetan jasandako biztanleria hazkunde handiaren arrazoia alde batetatik Estatuko gainontzeko lekuetatik heldutako inmigrazio handia izan zela, 1.500 pertsona ingurutan kuantifikatzen dena, baina baita Durangaldeako beste herri batzutatik eta Deba Beherea bezalako eskualde mugakideetatik heldutako pertsonak ere, hamarkada horietan Eibarko eta inguruetako enpresa batzuk Abadiñoko udalerrira joan baitziren.

2.1.4. 10 URTETATIK GORAKO BIZTANLEAK, HEZIKETA MAILAREN ARABERA

Abadiñoko auzotarren heziketa mailari dagokionez, nabarmenak dira lehen mailako ikasketak dauzkaten pertsonak, 2.636 (%40,45), formakuntza profesionala ikasi dutenak, 1.396 (%21,42) eta bigarren mailako ikasketak dauzkatenak, 1.157 (%17,75). Goi mailako ikasketak dauzkaten pertsonek 689 zenbatzen dituzte (%10,57), aurkako muturrean aurki ditzakegu analfabetoak edo ikasketa gabeak, guztira 158 batzen dutenak (%2,42).

2.1.5. EUSKARA

2011. urtean, Abadiñoko 2 urtetako edo gehiagoko pertsonen artetik, 1.808 (%53,53) Euskaldunak ziren. Aitzitik, aipatutako urtean Erdaldunak 1.681 (%23,63) ziren.

Ama‐hizkuntzari dagokionez, 4.035 pertsonarentzat (%56,72) Gaztelera zen, 2.501 auzotarrentzat (%35,16) Euskara eta 531rentzat (%7,46) biak. Azpimarratzekoa da gainera 319 pertsonatako kopurua (%4,48), zeinarentzat ama hizkuntza ezberdina zen.

2.2. ASPEKTU SOZIOEKONOMIKOAK

2.2.1. AKTIBOTASUNAREKIN ERLAZIOA

2011ren datuen arabera, Abadiñoko Biztanleria Aktiboa 3.696 pertsonatakoa da, hau da, erroldako biztanleriaren %50,04, 2006. urtearekiko jaitsiera arin bat nabarmenduz, %52,03 baitzen.

Langabeen kopuruari dagokionez, 2011. urtean 468 ziren, biztanleria aktiboaren %12,66. Zenbaki hauek 2006. urtearekiko hazkunde handia erakusten dute, noiz langabetuak 209 ziren, %5,62. Guzti hontatik ondorioztatzen da, estatuko gainontzekoan bezala, berriki gertatutako krisiak Abadiño ere gogor jo duela.



7

2.2.2. BIZTANLERIA LANDUNA JARDUERA SEKTOREEN ARABERA

2011. urtean biztanleria landun gehiago zeukaten jarduera sektoreak honako hauek ziren:

JARDUERA SEKTOREA BIZTANLERIA LANDUNA OSOTASUNAREN GAINEKO %

Manufaktura industria 1195 37,02

Merkataritza eta konponketak 420 13,01

Alokairua, higiezinen agentziak eta enpresentzako zerbitzuak

340 10,58

Garraioa, biltegiratzea eta komunikazioak 207 6,41

Hezkuntza 201 6,23

Datuetatik ondorioztatzen da industriak garrantzi handia duela udalerriaren enpleguan.

2.2.3. ERREGISTRATURIKO LANGABEZIA

Azkenengo hamarkadan Erregistraturiko Langabeziari dagokionez, 2006. urteko 170 eta 2012. urteko 489 artean mugitu da, etengabeko hazkundea ohartuz aipatutako urte hauen artean, gero jaitsiera arin bat emateko 2013. eta 2014. urteetan, EUSTATek datuak jasotzen dituen azken urtea izanik hau, 467 pertsonatako kopurua eman arte.

2.2.4. ERREGISTRATURIKO ESTABLEZIMENDUAK ETA LANPOSTU KOPURUA UDALERRIAN

2015. urtean EUSTATek jaso zituen Jarduerari buruzko datuen arabera, Abadiñon erregistraturiko establezimenduak hurrengoko hauek lirateke, bere garrantziaren arabera:

JARDUERA ESTABLEZIMENDUAK OSOTASUNAREN GAINEKO %

1.‐. Merkataritza, garraioa eta ostalaritza 239 38,80

2.‐ Industria, energia eta saneamendua 112 18,18

3.‐ Eraikuntza 76 12,34

4.‐ Jarduera profesional eta laguntzaileak 59 9,58

Guztira 616

Azken hamarkadan Abadiñon erregistraturiko Lanpostu Kopuruari dagokionez, 2008. urteko 5.934 eta 2015. urteko 5.314 artean mugitu da, alde batetik 2006. eta 2008. urteen artean emandako hazkundea antzemanez, bestetik berriz urte hortatik 2015. urterarteko epean etengabeko jaitsiera ikusteko, bortitzago lehen urteetan eta arinago azken urtean.



8

Beharrezkoa da bereiztea udalerrian erregistraturiko lanpostu kopurua bertako biztanleria aktiboa baino handiagoa dela, kopuruen arteko ezberdintasuna esangarria izanik.

2.3. ARKITEKTURA ETA ARKEOLOGIA ONDAREA

2.3.1. ONDARE ARKITEKTONIKOA

Ondare kulturalak indarrean dagoen legedia bete beharko du, hau da, uztailak 3ko 7/1990 Legearen xedapenak, Euskal Kultura Ondarearenak (EHAA 157 zk., 1990eko abuztuaren 6an); hala nola 234/1996 Dekretua, Balizko Arkeologia Guneak finkatzeko araudia ezartzen duena (EHAA 205 zk., 1996‐10‐23) eta Sailkatutako Kultura Ondasunen Erregistroaren eta Euskal Kultura Ondarearen Zerrenda Nagusiaren 342/1999 Dekretua (EHAA 203 zk., 1999‐10‐22).

Zentzu honetan, Abadiñon 7/1990 Legearen onespenaren aurretik Monumentu mailarekin sailkatutako Kultur Ondasun higiezinak aurkitzen dira:

• Muntxaratz Dorrea (Abadiño). Sailkatua, EHAA 1984‐08‐04

• Abadiñoko Udal Hilerria. Kalifikatua, Abiarazia, EHAA 1980‐10‐31.

Abadiñon aurkitzen den Muntsaratz Dorrea Monumentua deklaratua izan da espresuki, uztailak 17ko 265/1984 Dekretuaren bidez, baina bere babesa ez dago 7/1990 Legearen mugaketa eta babes araubidearen xedapenei egokitua, posiblea izanik zaharberritze zientifikoa eta mantentze zaharberritzea bideratzea, Abadiñoko udal hilerrian edo San Trokazen bezala, monumentua 1980‐10‐31ko EHAAk dioenaren arabera.

Jarraian Abadiñoko Monumentu eta Toki Interesgarriak bilduko ditugu zerrenda zehatz batetan auzoka banatuak:

• ABADIÑO‐ZELAIETA:

Elementu interesgarri gehien biltzen dituen auzoa da:

1.‐ San Trokaz Eliza (Torcuato).

2.‐ Hilerria.

3.‐ Abadiñoko Dorretxea.

4.‐ Zelatabe edo Galindez Jauregi etxea.

5.‐ Uribarrena Jauregia.

6.‐ Igarita‐ Bigeras Jauregi etxea.

7.‐ Campos Jauregia.

8.‐ Santo Angel Baseliza.

9.‐ Udaletxea.

• TRAÑA‐MATIENA (ASTOLA, LEBARIO ETA MURUETA BARNE):

1.‐ Astolako Espetxe eta Entzutegia.



9

2.‐ Traña Jauregia.

3.‐ Lebarioko Garai eta Burdinola.

4.‐ Oteiza‐Murueta Jauregia.

5.‐ San Prudencio Parrokia.

6.‐ Landa Baserria.

7.‐ San Vicente de Astola Baseliza.

• MUNTSARATZ (IRAZOLA BARNE):

1.‐ Muntsaratz Dorrea.

2.‐ San Vicente Baseliza.

3.‐ AndraMari Baseliza.

4.‐ Pacto de Bergara Jauregi etxea.

5.‐ San Antolin Baseliza.

6.‐ Santa Eufemia (Irazola) Baseliza.

• MENDIOLA (SAGASTA BARNE):

1.‐ Larringaneko Errota.

2.‐ San Kristobal Baseliza.

3.‐ Bolinkoba Haitzuloak.

4.‐ Cristo Atxarte Baseliza.

5.‐ Santa Lucia (Sagasta) Baseliza.

• GEREDIAGA:

1.‐ Zin Egiteko Multzoa.

2.‐ San salvador eta San Clemente Baselizak.

3.‐ Estarripa Baserria.

• URKIOLA:

1.‐ Urkiolako Santos Antoniosen Santutegia.

2.‐ Veracruz Baseliza.

3.‐ Santa Apolonia Baseliza.

• GAZTELUA:

1.‐ San Martin Baseliza.

Jarraian Abadiñoko udalerrian dauden balio arkitektoniko eta historiko gehien duten eraikinak bilduko dira zerrenda batetan:



10

• MUNTSARATZ DORREA

Jatorriz dorre gogor bat izan zen, oraindik beheko gorputzetan antzeman daitezken horma sendo eta itxiak zituena. XVI. mendean jabeek goikaldea berriztatzea erabaki zuten multzoa jauregi eta landetxe bilakatuz.

Kanpotik hiru maila ezberdin nabari daitezke. Azpikaldean zalditegiarentzat haizebide batzuk eta eraikuntzaren sarrera soilik zabaltzen dira, zeinak nahiko irtenda dauden dobela erradialez eraikitako puntu erdiko arku bat daukan. Giltzarri gainetik karaktere gotikoz osaturiko inskripzio bat daukan armarri bat ikus daiteke. Bigarren mailak, erdikoak, eraikuntzaren bi fatxada nagusietan puntu erdiko arkotako sei edo zazpi tartez osaturiko “loggiak” dauzka fuste lisozko zutabe toskanoen gainean. Azkenik, hirugarren mailak egur eta adreiluzko bilbadura bat dauka, egurrezko zutikoz eta erdi altuerara mozten den karel batez osatua, karelaren gainetik zabalik dagoela.

Barrutik lau maila bereizten dira. Behekoak zalditegi erabilera dauka eta eraikinaren euskarri den eraikuntza sistema erakusten digu, haritz egurrezko zutabeek osatua. Altuera honen gainetik, bi orientazio nagusietan garatzen dira puntu erdiko arkotako galeria bana, zutabe toskanoen gainean jasoak. Galeriek ez daukate kontakturik saloi handiarekin, monumentu guztia zehazten duena. Azken gorputza ekonomi arlorako uzten da, landa produktuen biltegiratzerako.

• SAN TROKAZ ELIZA

Berpizkundeko tipologiakoa da, kapera garaiez osaturiko nabe batekin eta gotiko erara nerbioz eraikitako izar itxurako estaldura batekin.

Egungo elizak ia testigantzarik geratzen ez den tenplu txiki baten leku bera okupatzen du. 1732. urtean Durangoko hargin batek, Juan de Herdoiza, eraikuntza zaharraren alboan egin zuen egungo dorrea.

1762. eta 1783. urteen artean, tenpluaren berregite osoa gauzatu zen dorrea errespetatuz. Obraren planoak Ignacio Iberori enkargatu zitzaizkion, San Trokazen proiektuak bere monumentaltasun eta eraikuntza kalitatearengatik nabarmendu zedila egin zuen Loiolako maisua, batik bat harlanduzko lanarengatik.

Elizak lerrokatutako gurutzaduradun nabe zabal bat dauka, poligono konplexu formadun burualde batez bukatua eta alde bakoitzeko hiru kapera dauzkalarik, barrurantz garatzen direnak kanporuntz beharrean. Modu honetan, kanpoaldetik, eraikuntza elementu handi trinko bat bezala antzematen da, harlangaitz horma lisoduna.

• ABADIÑOKO HILERRIA

San Trokaz elizari erlazionatua aurkitzen da. Harrizko taulamenduak eusten dituzten toskano ordenadun kareharrizko zutabez osaturiko arkupeek zehazturiko esparru laukiluze bat dauka. Lurrean hilobiak estu sartzen dira, ehorzketa hilobiak, denak berdinak.

Lau hormarteak berdintasunezko irizpide baten arabera eratuak daude, ehorzlekuentzat lehentasun lekurik utzi gabe. Kaperak galeriarekiko atzera jotzen du eta hilerriaren gainontzekoa gainditzen du altueran.



11

Abadiñoko nekropoliak estilo neoklasikoaren oso bertsio aurreratu eta heldua dauka, erromantikotzat jo daitekeelarik.

• URKIOLAKO SANTUTEGIA

Garai ezberdinetan zehar Antonio Santuen (San Antonio Abad eta Paduako San Antonio) inguruan jasotako eraikuntza multzoa da Urkiola. Aipatzekoak dira errektore etxea, ospitale zaharra eta ostatua. Hilerri bat, Gurutze‐bide bat eta Kalbario bat ere badauzka, hala nola bi ermita (Santa Apolonia eta Santo Cristo) eta zenbait iturri.

Kultuaren jatorria erdi arokoa den arren, jakina da XVII. mendeko lehen erdialdean bazela atari eta ospitale erantsidun tenplu bat, 1870erarte mantendu zena. Urte honetan Astarbeko Pedro Jose, Durangoko obra‐maisua, kanpandorrea eraiki zuen.

XIX. mende bukaeran, Gasteizko katedrale berriaren irizpide bera jarraituz neo erdi aroko estiloa aukeratu zen eta 1888‐89tik aurrera, Jose Maria Basterraren planoekin lanean hasi zen. 1928an lanak geratu ziren, 1933an kontsakratuz.

Emaitza dorre neoklasiko bat daukan bukatu gabeko neo erdi aroko eliza handi bat da. Zaharberritze moderno batek zerbait goxotu du itxitura pantailaren zakarkeria, zeinak oso estribu eta horma‐zulo latzak zeuzkan.

• ASTOLAKO ENTZUTEGI ETA ESPETXEA

Entzutegia Durangoko Merindadeko zentro politiko‐administratiboetako bat zen. Bertan bizi zen ohiko batzarren buru zen Merindadeko Tenientea. 1576. urtean, Astolaren etxean jarri ziren Entzutegia eta Kartzela.

Egungo eraikina Tomas de Barrenechea obra‐maisuaren ildoa jarraituz 1784. urtean burutu zen berriztatze zabal baten emaitza da, bi fatxada nagusiak berregin zirelarik zimenduetatik hasita.

Lau angeluko oina daukan bolumen trinko bat da, hiru altueratakoa, harlangaitz‐hormaduna. Harlandua behe solairuko zati baten erabiltzen da sarrerak duintzeko. Harlanduzkoa da baita ere solairu nagusian zabaltzen den sarrera nagusira eramaten duen eskailera.

Bost eraikuntza nagusi hauetaz gain, beharrezkoa da baita ere zalantzarik gabeko interesa duten beste elementu batzuk, hauen artean bereizten dira:

• Gerediagako Zin Egiteko Multzoa: Durangoko Merindadeko Juntak (Batzarrak) ospatzen diren tokia da. San Salbador eta San Klemente ermitak dauzka, XVII. mendeko barroko jatorridunak; gurutzadura XVII. mendekoa ere eta haritz egurrezkoa.

Ermita aurrean 28 mugarri kokatzen ziren, bi elizate bakoitzeko, eserleku gisa balio izateko Merindadeko Batzarrak osatzen zituzten 14 elizateen ordezkarientzat.

• Abadiñoko Dorretxea: 1591n eraikia Abendañoko Pedroren diseinua jarraituz. Etxebizitzak barne hartzen ditu XIX. mendean jasandako sutea geroztik. Oin karratua eta lau isurkiko estalkia dauzka, baita portada bikaina ere.

• Trañako Jauregia: XVIII. Mendeko estilo barrokokoa, oinplanu karratuko eraikuntza bat da, lau isurkiko estalkia duena. Harlangaitz aparailua, harlanduarekin izkinetan, baotako



12

inposta eta markotan eta fatxada nagusiko behe solairu guztian. Hiru solairu dauzka, behekoa, lehenengoa eta ganbara.

Fatxada nagusiak lau arku eskartzano dauzka, hauen atzean atari handi bat aurkitzen delarik.

• Oteiza‐Murueta Jauregia: Baserrien ohizko ezaugarriak aurkezten dituen XVI‐XVII. mendeko jauregi barrokoa da.

Harlangaitzekoa, harlanduarekin izkinetan eta baotako markotan. Behe solairua, bi solairu gehiago eta ganbara dauzka. Bigarren solairua eta ganbara egurrezko egituraz eraikiak daude, adreilu trinkoz betea. Estalkiak bi isurki dauzka.

2.3.2. ARKEOLOGIA ONDAREA

Arkeologia Ondarearen barne, Multzo Monumentalen mailan Urkiolako Estazio Megalitikoa dago (25/2009 Dekretua, Otsailak 3koa). Dekretuan bi monumentu megalitiko kalifikatzen dira, bietatik bat bakarrik aurkitzen delarik Abadiñon: Saiputzuetako Trikuharria.

Bestalde, Abadiñon Balizko Arkeologia Guneak finkatuak izan diren eremuak, Kultura, Gazteria eta Kiroletako Sailburuordearen 1997ko Maiatzak 5eko Ebazpenaren bidez (EHAA, 1997ko maiatzak 27):

- 1. Albizteiko Haitzuloa (C)

- 2. Urkiolako San Anton Ermita (A)

- 3. Olaetxe Burdinola (gaur baserria) (D)

- 4. Zelaikoa Baserria(A)

- 5. Bengoa Baserria(A)

- 6. Ormaetxe Baserria(A)

- 7. San Lorenzo Ermita (ageriko egiturarik gabe)

- 8. Santa Ageda Ermita (ageriko egiturarik gabe) (E)

- 9. San Vicenteren Tenplu eta Nekropolia (B)

- 10. Betosolo Baserria (A)

- 11. Arbetxe Baserria (A)

- 12. Santa Eufemia de Irazolako Tenplu eta Nekropolia (B)

- 13. San Miguel de Irureko Tenplu eta Nekropolia (ageriko egiturarik gabe) (D)

- 14. Muntsaratz Dorretxea (D)

- 15. Olakua Burdinola (A)

- 16. San Torcaz Eliza(B)

- 17. Abadiñoko Dorrea (A)

- 18. San Martín de Gazteluako San Martinen Tenplu eta Nekropolia (B)

- 19. Lebarioko Burdinola (D)



13

- 20. Esterripaola Burdinola (D)

- 21. Gerediagako San Salvador Ermita (B)

- 22. Murueta Burdinola (ageriko egiturarik gabe) (E)

Babesguneen tipologiak.

A kodea: Eraikuntzaren harresi barruko eremua

B kodea: Eraikuntzaren harresi barruko eremua + 15 metro bere inguruan, kanpoko mugatik neurtuta.

C kodea: Elementuak betetzen duen area + 5 metro bere inguruan, kanpoko mugatik neurtuta.

D kodea: Eraikuntzak eta hari atxikitako instalakuntzek betetzen duten area.

E kodea: Planoan zehazten den area.



14

3. PLANGINTZAREN EGUNGO EGOERAREN AZTERKETA

3.1. ARAU SUBSIDIARIOEN EGUNGO EREDUA

Indarrean dauden Arau Subsidiarioek (AASS) 1987ko otsailak 6an lortu zuten behin betiko onespena, urte bereko ekainak 6an argitaratua izanik aipatutako ebazpena. Ondoren, 1989ko maiatzak 29an, bere araudia argitaratzen da Bizkaiko Aldizkari Ofizialan.

Lehenik eta behin, argitzea komeni da Abadiñoko udal‐mugartearen ia heren bat, hegoaldeko eremua, Urkiolako Parke Naturalaren mugen barnean dagoela, praktikan suposatzen duena lurzoruaren antolamenduko araudiaren arabera bere arauketa dagokion Natur Baliabideen Antolamendurako Planari (NBAP) egokituko dela.

Bestelako lurzoruan, finkapenak Ibaizabal errekaren haranean zehar biltzen dira komunikazio ardatz handien ondoan. Finkapen hauetatik, jadanik lehenengo ataletan deskribatuak izan direnak, lau gune nagusi bereizi behar dira AASSen bidez izan duten garapenaren arabera:

- Traña‐Matiena

- Astola‐Lebario

- Zelaieta

- Muntsaratz

3.1.1. BIZITEGI EREDUA

AASS landu ziren momentuan ezarri ziren hazkunde aurreikuspenak aipatutako guneen arteko batzuren artean banatzen ziren, jadaneko erdiguneak lotzeko funtsezko helburuarekin.

- Matienako auzoan ekipamenduak lortzera bideratutako hazkunde mugatu bat proposatzen da, eraikin intentsitate aipagarridun auzo nahiko finkatu batetan.

- Bestelako bizitegi hedapen guneak Zelaieta eta Muntsaratz arteko eremuan biltzen dira bi erdiguneak lotzeko helburuarekin eta naturalizatuagoak dauden beste eremu batzuk betetzea saihesteko. Kasu honetan proposatutako dentsitateak auzo bakoitzarekiko hurbiltasunaren arabera aldatzen dira, jadanik eraikitako bere ingurunearekin bat etorriz, eta dentsitate handiagoarekin Gantza‐Muntsaratz auzoan.

3.1.2. EKIPAMENDUAK

Kirol zuzkiduren indartze bat proposatzen da – kulturalak Astolako gunean, bi bizitegi‐auzo biztanletsuenen grabitate‐zentroan jarri ezkero, Matiena eta Zelaieta, hauei eraginkortasun handiagoarekin erantzun ahal izateko, bi auzoen arteko lotura elementu gisa balio duten bitartean.

Hau ez da eragozpena herriguneetan ekipamenduren bat jartzeko, nagusiki Matienan, nolabaiteko zabaltasuna duten toki estaliak ahalmenduz.



15

Espazio libreen sistema orokorrak Urkiola aldean kokatzen dira, leku berezi baten nortasun publikoa sustatuz.

3.1.3. EREDU TERTZIARIO‐INDUSTRIALA

Garapen industrialeko guneak antolaketa proposamen berriekin osatzen dira, jadanik existitzen direnak indartuz, ahal den neurrian ingurune naturalaren gaineko erasanak ekidinez.

Egoera hau argia da Matiena – Lebario auzoan, non industri instalazioen izateak bitarteko tarte hutsak beteko zituzten industri esparruak ezartzeko balio izan zuen. Bestalde, espazio libreen eta bestelako zuzkiduren lagapenak erabiltzen ziren erabilera hauek etxebizitza erabilerarengandik banantzeko Matienako ekipamenduak indartuz.

Durangoko gune industrialarekin mugakide izanik, Matiena eta Durango arteko hiri‐bilbea osatuko zuten poligonoen mugaketa proposatu zen, erabilera tertziario eta industrialaren arteko pisu ea berarekin. Zentzu honetan, Astolan aurkitzen den poligonoak kirol zuzkidura – lurzoruen hedapena ahalbideratu zuen.

Industri hedapenaren beste guneetako bat Abadiño – Elorrio errepidearen beste muturrean egiten da, Atxondo udal – mugartetik gertu dauden lurzoruetan, azpiestazio elektrikoaren ondoan. Bizitegi guneen urruntasuna dela eta, lurzoru hauen bokazioa industri pisutsuagotara bideratu zen, bestalde modu honetan bete ez den auzia, gaur egun tipologia anitzeko industriak biltzen baititu.

3.1.4. LURZORU URBANIZAEZINA

AASSek landa – lurzorua arautzen dute zenbait kategoria esleituz, Urkiolako Parke Naturalari dagokien babes bereziko lurzoruak kanpo utziz. Landa lurzoruarentzat lau antolaketa maila edo kategoria ezartzen dituzte, hauek egungo Nekazaritza eta Basozaintzako Lurraldearen Zatiko Planaren kategoriekin ahokadura orokor bat ez daukatelarik, berrikuspen honetan gauzatu beharko den koordinazioa. I‐01 “Indarreko AASSen Lurralde Eredua” informazio planoan indarreko AASSek Lurzoru Urbanizaezinarentzat erabiltzen dituen kategoriak biltzen dira.

Oro har landa – nukleoen hedapenen ugaritzearen arautze eta mugaketa bilatzen dute, partzelen bereizketa eragotziz eta partzelaren landa ustiapenari lotuak eta proportzionalak diren nekazaritza instalazioen eraikuntza soilik baimenduz.

Orokorrean ibaiertzetan neurri bereziak hartzea proposatzen da Matiena, Lebario eta Astolako lurzoruen zati esanguratsu bati eragiten dion uholde arriskua dela eta, hala urbanizatu gabeko eremuetan nola jadanik urbanizazioak finkatuak izan diren lurzoruak.



16

3.2. ARAU SUBSIDIARIOEN GARAPEN MAILA

Bere indarraldiaren urteetan zehar, Abadiño eraldatuz joan da, bere udal plangintzak begiztatutako aurreikuspenen garapen esanguratsu bat lortuz, hala bizitegi hazkundearen inguruko alderdietan, lehen ataletan aipatua jada, nola bestelako alderdi sektorialetan, lurzoru industrial eta tertziarioen eraldaketa eta hazkunde garrantzitsua lortuz.

Guzti hau, berriz, azpiegitura eta zerbitzu publikoen hobekuntza eragiketa batzuetaz lagundua. Zentzu honetan, aipatzekoak dira lurraldearengan izango duten eraginarengatik garraio azpiegituren obra handiak, Lebarioko kotxetegia (Euskotren) eta trenbidearen lurperatze partziala udal – mugarteko ibilbidearen zati baten trazaduran, Gerediaga – Elorrio barnebidea eta Abiadura Handiko Trenaren trenbidea.

Hurrengo ataletan zehazki azaltzen da azkeneko 27 urteetan udalerriak nolako bilakaera jasan duen, HAPO berria gauzatzeko lehen momentu hauetan bereziki aintzakotzat hartu behar diren hiru atalburu nagusietan arreta jarriz.

• Bizitegi Lurzorua: Zehazki, bizitegi lurzoruen kudeaketako eremu ezberdinen aurrerapen maila aztertzen da, bai hiri – lurzoruan, bai lurzoru urbanizagarrian, bere kudeaketa eta onartutako lizentzia kopurua egiaztatuz, gaur egungo benetazko bizitegi gaitasuna zehazteko helburuarekin.

• Ekonomi Jarduera Lurzorua: Abadiñok izan duen garrantzia eskualdeko enklabe estrategiko gisa errepide bidezko garraio ardatz handietan duen lotura onak lagundua, isladatua ikusi da industria sektore indartsu baten bermatze eta ezarpenak agertu duen sustapen nabarmenean. Hiri‐bilbeak Durangorekin duen jarraipenak ere ikuspuntu tertziario – komertzial batetatik aukera lurzoru bezala berretsi du.

• Azpegiturak: Eraikitako edo eraikitzen ari diren garraio azpiegitura proiektu handiek orokorrean Abadiñoko eta bereziki Matienako hiri kalitatea hobetzeko aukera interesgarriak ekarriko dituzte.

Soilik azpimarratu AASSen indarrean guztira AASSen hogeita hamaika (31) aldaketa zehatz izapidetu direla, horietako asko plangintzan dauden eremuen kudeaketa aldatzeko edota bizitegi edo industria lurzoru berriak gehitzeko helburuarekin.

3.2.1. BIZITEGI LURZORUAREN GARAPEN MAILA

Abadiñoko udalerriko bizitegi lurzorua funtsean lau auzo edo gune nagusitan banatzen da, Traña – Matiena, Astola, Zelaieta eta Muntsaratz. Hiru landa – nukleo ere badaude legearen arabera era honetan jasoak, Mendiola, Sagasti eta Irazola, baina baserri sakabanatze bat dago udalerritik Gaztelua, Arbaitzak, Gerediagan, etab. Indarrean dauden AASSek berriz hurrengoko bizitegi areak zehazten ditu:

• Matiena egungo Traña – Matiena gunearekin bat dator.

• Zelaieta egungo Zelaieta gunearekin bat dator.

• Gantza egungo Muntsaratz gunearekin bat dator.



17

• Arrankuri eta Gantza arteko eremua bat dator N‐636 errepidearen bestaldean Zelaietatik Muntsaratzera bitartean dihoan bizitegi eremuarekin.

1987. urteko Arau Subsidiarioek, bizitegi lurzoruei dagokienez, hiru talde handi begiztatzen zituzten lurzoruaren klasearen arabera:

• Indarreko AASSen aurretik zeuden bizitegi lurzoruak, hiri – lurzoru gisa klasifikatuak. AASSek “eremu” bezala finkatzen dituzte bere arautzeari begira eta ordezkatuz gero, baina funtsean kasu bakoitzeko parametroak aztertzen zituen (eraikigarritasuna, gehiengo altuerak, etab.) eremu honetarako ordenantza erregulatzaile gisa arituz.

• Hemeretzi (19) Jarduketa Unitate hiri – lurzoruan neurri ezberdinekin, non ordezkatuak edo bizitegi lurzoru berritarako erabilgarri dauden lurzoruekin hedatuak izan daitezkeen dagoeneko bizitegi lurzoruak elkar nahasten diren.

• Oso egoera ezberdinekin euren artean kontrastatzen duten bizitegi lurzoru urbanizagarrien sektoreen mugaketa, aurreizate handiegirik gabeko eremu erabilgarriak eta sakabanatuta aurkitzen diren erabilerak finkatzeko lurzoruak.

Ondoren eta esparru hauetako batzuk garatzen ziren heinean, aldaketa zehatzak izapidetu dira beste bizitegi lurzoru urbanizagarri sektore bat (UR‐8) eta Jarduketa Unitate berri bat (AR‐6) gehitu dituztenak, edota jadaneko Jarduera Unitate batzuk zatikatu edo aldatu dituztenak, hurrengoko xehakapena erdietsiz:

• Ordenantza erregulatzailedun dagoeneko bizitegi hiri – lurzoruak, AASSen hurrengo areak aurkitzen dira:

- Traña‐Matiena: R‐2; R‐3, R‐4, R‐6, R‐7, R‐8, R‐9, R‐10, R‐11, R‐12, R‐13, R‐15, R‐43 eta R‐44 areak.

- Zelaieta: R‐19, R‐20C, R‐24, R‐25C, R‐25D, R‐26A, R‐26B, R‐26C, R‐26D, R‐28, R‐30 eta R‐33 areak.

- Muntsaratz: R‐39 A, R‐39B eta R‐45 areak.

• Jarduketa Unitateak hiri – lurzoruan:

- Traña‐Matiena: R‐1A; R‐1B, R‐1C, R‐1D, R‐5, R‐14 eta AR‐6 areak.

- Zelaieta: R‐16, R‐17, R‐18, R‐20A, R‐21A, R‐21B, R‐22, R‐25A, R‐25B, R‐26E, R‐27, R‐29, R‐31, R‐32, R‐40, R‐46, R‐47 eta R‐48 areak.

- Muntsaratz: R‐41 area.

• Bizitegi lurzoru urbanizagarri sektoreak:

- Zelaieta: UR‐1, UR‐2, UR‐5 eta UR‐6 sektoreak.

- Muntsaratz: UR‐4, UR‐7 eta UR‐8 sektoreak.

AASSek indarrean iraun duten 25 urteetan, bizitegi garapena ezohizkoa izan da, benetako eraldaketa bat suposatu duena bere itxurari dagokionez aipatutako plangintzako figuraren onespenaren momentuan. Bistan denez, hazkunde hau ez da era berean eman udalerriaren auzo guztietan, zeren eta hazkunde gaitasuna ez zegoen era berean aurreikusita hiru gune nagusietan.



18

Traña – Matienak aurreko urteetatik oinordetutako hiri – egitura bat zeukan, muga fisiko argi batzurekin, trenbideak, A‐8 Autopista, uholde arriskudun eremuak eta industria, bere hazkunde gaitasuna baldintzatu zutenak. Zelaieta eta Muntsaratzen kasuan, halere, lurzoru erabilgarrien izateak garapen berrien erreserba erraztu zuen, zeinak urteetan zehar egi bihurtzen joan ziren, auzo hauek finkatzen eta berrindartzen ia jarraipen urbano bat osatu duten arte

Hazkunde hau egiaztatzeko erarik argiena, indarreko iraunaldian zehar emandako lizentzia kopuruaren zenbaketa da. Azterketa honen ondorio bezala hurrengo taula lortzen dugu:

Urtea Lizentziak Urtea Lizentziak Urtea Lizentziak

1989 26 1998 102 2007

1990 5 1999 73 2008 179

1991 56 2000 24 2009 1

1992 4 2001 148 2010 205

1993 3 2002 46 2011 2

1994 14 2003 10 2012 22

1995 7 2004 14 2013 26

1996 18 2005 46 2014 87

1997 97 2006 46 2015

Lizentziak Guztira 1.261

Lizentzia kopuru honek lurzoru urbanizaezinaren gaineko baserriei emandakoak ere barne dauzka, baina esan beharrekoa da burututako eragiketa multzoarekiko balio makala suposatzen duela. Beraz, markatutako estrategia eta helburu gehienak bete dituen plangintza tresna baten aurrean aurkitzen gara.

Komeni da era xehakatuan deskribatzea kudeaketa esparru bakoitzeko bere garapen maila, ikuspuntu zehatzago bat edukitzeko udalerrian benetan bete gabe dagoen bizitegi eskaintzari buruz, eta horrela, plan orokor berrian hausnartu behar diren beharrak zehaztu ahal izateko. Horregatik, eremu bakoitzeko xehetasun – azterketa bat burutu da bizitegi lurzoruaren finkapen maila zehazteko helburuarekin, egiazko eskaintza erabilgarria ondorioztatzeko asmoz.

Hiri lurzoruan aurreikusitako Jarduketa Unitateak aztertzen baditugu, hala nola epe honetan egikaritu diren Bizitegi lurzoru urbanizagarri sektoreak, egungo egoera hurrengokoa litzateke:

• Egikaritutako Jarduketa Unitateak: R‐1A; R‐1B, R‐1C, R‐1D, R‐5, R‐14, R‐20A, R‐21A, R‐22, R‐25A, R‐27, R‐29, R‐46 eta R‐48 areak.

• Gaur egun kudeatzen edota egikaritzen ari diren Jarduketa Unitateak: AR‐6 eraikitzen dago.

• Egikaritu gabeko Jarduketa Unitateak: R‐16, R‐17, R‐18, R‐21B, R‐25B, R‐26E, R‐31, R‐32, R‐40, R‐41 eta R‐47 areak. Aipatzekoa da jarduketa unitate guzti hauek etxebizitza kopuru handiago edo txikiago bat daukatela gaur egun, eta indarrean dauden AASSek kasu batzutan espazio horien betetzea bilatzen zuten, etxebizitza kopurua eta eraikigarritasuna doi bat gehituz, jadaneko etxebizitzak mantenduz; edota dauden eraikuntzak beste batzuengatik ordezkatzea etxebizitza kopurua eta eraikigarritasuna gehituz. Eragiketa



19

hauek ez dira bideragarriak izan etxebizitzak egoera onean zeuzkaten zenbait jaberi eragin izan dieten momentuan. Bestalde, R‐21B unitatean kalearen lagapen aurreratu bat egin da, bere kudeaketa hasi ez den arren.

• Egikaritutako bizitegi lurzoru urbanizagarri sektoreak: UR‐1, UR‐2, UR‐4, UR‐5, UR‐7 eta UR‐8. UR‐1 eta UR‐2 sektoreak guztiz kudeatuak daude, urbanizazioari harrera egina eraikitzeko lursail solteak bakarrik geratzen direlarik. UR‐4, UR‐5 eta UR‐7 sektoreak egikarituak eta beteak daude. UR‐8 sektorea urbanizatua dago eta urbanizazioari harrera egina, lursail batzuk egikaritzeke geratzen direlarik.

• Egikaritu gabeko bizitegi lurzoru urbanizaezina sektoreak: UR‐6.

Hurrengo taulan bereizi daiteke egikaritu gabe geratzen diren bizitegi lurzoru ezberdinen laburpen orokor bat:



20

Kontutan hartzen badugu urtarrilak 19ko 4/2016 Dekretuak agindutakoa, EHAEko LAG behin betiko onesten dituen Dekretua aldatzen duena, bizitegi kuantifikazioari buruz dioenaren arabera, zeinak 7. artikuluaren 5. atalean, “Hirigintza plangintzaren bizitegi kuantifikazioa”, zera ezartzen duen:

c) Ez dira bizitegi gaitasunaren areagotze bezala kontuan hartuko:

ABADIÑOKO AASSetan GARATU GABEKO BIZITEGI EREMUAK

Azalera (m2l) Eremua

BAO Neurketa

Aprobet. (m2e)

Dentsitatea (Etx./Ha)

Jad. Etx. Kop.

EL BOE ET Etx. Guzt.

Etx. Kop. Gehi.

Etx. Bataz best. neurria

Eraikigar. (m2e/m2l)

Hiri Lurzoru Finkatugabea

R‐16 7.500 6.921 1.500 8,00 7 6 0 0 6 ‐1 250 0,20

R‐17 5.465 4.913 1.000 7,32 1 4 0 0 4 3 250 0,18

R‐18 5.794 5.499 1.250 8,63 5 5 0 0 5 0 250 0,22

R‐40 7.770 7.330 1.750 9,01 12 7 0 0 7 ‐5 250 0,23

R‐41 6.770 6.655 1.500 8,86 2 6 0 0 6 4 250 0,22

R‐21 B 2.994 2.913 2.395 66,80 2 20 0 0 20 18 120 0,80

R‐25 B 2.037 2.060 3.012 88,37 7 18 0 0 18 11 167 1,48

R‐26 E 600 608 553 83,33 1 5 0 0 5 4 111 0,92

R‐32 6.515 6.552 4.692 30,70 2 20 0 0 20 18 235 0,72

R‐47 983 959 966 61,05 1 6 0 0 6 5 161 0,98

AR‐6 11.398 11.398 10.856 75,45 0 46 20 20 86 86 126 0,95

UR‐8 74.680 76.738 47.048 63,00 390 0 84 0 474 84 99 0,63

115 104 20 629 226

Lurzoru Urbanizagarria

UR‐6 13.496 24.980 8.342 68 0 23 51 18 92 92 91 0,62

UR‐9 10.550 7.090 75 1 20 43 16 79 78 90 0,67

171 170

Etxebizitzak guztira 800 396



21

1. Etxebizitza kopuruaren edo hirigintza eraikigarritasunaren areagotzea zuzkidura jarduketetan, eraiki gabeko lursailetan edo “antolamenduz kanpo” ezagutarazitako eraikuntzak dituzten lursailetan salbu.

2.– Lurzoru urbanizaezinean kokatutako etxebizitzen zatiketa.

3.– Jadanik lizentzia daukaten aurreikusitako baina eraikiak izan ez diren eraikuntzak.

4.– Birgaitze eragiketa edo merkataritza lokalen erabilera aldaketatik sortutako etxebizitzak.

d) Aukeran, landa – guneen edukiera gehitu ahalko zaio bizitegi kuantifikazioari.

e) Etxebizitza kopurua eraikigarritasun bilakatzea Dekretu honen eranskinak agindutakoaren arabera gauzatuko da.

Beraz xedapen hauek kontutan edukitzen baditugu eta Egikaritu gabeko Jarduketa Unitateak aztertzen baditugu, ohartuko gara horietako askok ez dutela konputatzen etxebizitza kopuruaren areagotze bezala, egikaritu ez badira ere. Edozein kasutan, jarraian eremu hauetariko bakoitza zehazten da:

R‐16, R‐17, R‐18, R‐40 eta R‐41 Egikaritu gabeko Jarduketa Unitateak Zelaieta eta Muntsaratz artean aurkitzen diren etxebizitza hutsek osaturiko jarraipen urbano batekin bat datoz; N‐636 errepidearen ondoan aurkitzen dira, 1900‐1950 epean eraikitako baserri edo etxebizitza sendibakar/bifamiliarrek osaturik, hala nola 1915‐1920 urteetako eta 1960‐1970 urteetako etxebizitza bloke kolektiboek. Kasu batzutan AASSek etxebizitza kopuruaren areagotze txiki bat baimentzen dute baina beste batzutan, aldiz, 0,18‐0,23 eraik. m2/lurzoru m2‐tako eraikigarritasunak agertzen dituzte, Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko 2/2008 Legeak baimendutakoaren azpitik.

Unitate guzti hauetan dauden etxebizitzen zenbaketa osoan, guztira 27 etxebizitza zenbatzen dute, gehienik 28 etxebizitza egin ahal direlarik eta etxebizitzek orokorrean azaltzen duten mantentze egoera ona hala nola aurkezten duten irudi urbanoa dela eta, ez dira hauek kontutan hartuko, Plan Orokorraren geroko fasetan baloratu beharko delarik espazio hauek berdentsifikatzearen edo Hiri Lurzoru Finkatutzat hartzearen egokitasuna.

R‐21B eremua gerora birfinkatu zen plangintzaren aldaketa zehatz baten bidez, R‐21A eremuari ere eragiten ziona eta bere kudeaketa hasi ez den arren, Udaletxeari bidearen aldez aurretiko lagapena egin zaio, Iturritxo kalearen jarraipena ahalbideratuz Alfredo Baeschin kalearekin lotu arte (Durango‐Elorrio N‐636 errepidea). Eremu honek gaur egun 1970. urteko bi familiarentzako baserri bat dauka Dendarikoa kaleko 2. Zenbakian eta guztira 20 etxebizitza eraikitzea baimentzen da.

R‐25B eremua, aurreko fatxadak Gaztañodi kaleari eta atzealdeak Zelatabe jauregiaren (Galíndez) antzinako lorategiei, orain parke publiko bilakatuak, ematen dieten 1900‐1930 urteetako etxebizitza multzo batek osatzen du, Txanporta plazari aurre ematen dion etxebizitza eraikuntzaraino. Unitate honek etxebizitza kopurua 7 eta 18 artean areagotzea baimentzen du. Eremu hau antolatu zen oso egoera txarrean aurkitzen ziren jatorrizko etxebizitzak ordezkatuak izanez gero, parkera ematen duten lerrokadurak aldatu zitezen eta etengabeko etxe‐uharte bat osatu zedin, Aureliano Letona kaleari aurre ematen dion etxebizitza blokearen mehelina estaliz. Hala ere, jatorrizko etxebizitzak birgaitu egin dira eta hiri irudi on bat aurkezten dute.

R‐26E Jarduketa Unitatea etxebizitza bakar batek osatzen du, eraikitako bolumena ia aldatu Gabe etxebizitza kopurua gehitu ahal delarik 1etik 5era igaroz. 1890eko etxebizitza bat da, egoera toleratuan aurkitzen dena, oso mantenimendu egoera onean eta fatxadak lerrokadura arazo bat



22

aurkezten du Zeletabe kalean eta horregatik proposatzen da Jarduketa Unitatea, eraikuntza hau ordezkatuko duen etxebizitza lerrokadurekin bat etorri dadila.

R‐32 Unitateak, Udaletxearen atzean kokatua, hiru lursaili eragiten dio, hauetako bik 1920. Urteko neurri handitako etxebizitza bat daukate eta hirugarrenak Gotzaindegiaren baratzekin zegokien hasiera batetan. Eremu honen garapenak 20 etxebizitza baimentzen zituen gehienez eta ibaitik gertu zauden ortuen lagapena jasotzen zuen parke bat eraikitzeko. Bere kudeaketa hasi ez den arren, Udaletxeko lorategi‐zonaren lagapen aurreratua burutu da.

R‐47 Jarduketa Unitatea bi lursailek osatzen dute, batak 1950. urteko lau altueratako (BS + 2 solairu + estalpe arteko solairua) bizitegi eraikuntza bat dauka, bere gaur egungo eraikigarritasuna egikaritze unitatean baimentzen denarekin ia bat datorrelarik, eta etxebizitza kopurua 1etik 6ra areagotzea bakarrik baimentzen da.

AR‐6 Jarduketa Unitatea Plangintzaren aldaketa zehatz batetan du bere jatorria, zeinak Matienako jatorrizko lurzoru industriala (I‐1b) bizitegi lurzoruan eraldatzen du, eremu hau sortuz, Etxebizitza Libre, Babes Ofizialeko Etxebizitza eta Tasatutako Etxebizitzak barne hartzen dituen. Eremu hau kudeatuta dago eta gaur egun bere egikaritzerako lizentzia onartua dauka.

Lurzoru urbanizagarrien sektoreei dagokienez, UR‐6 eta UR‐8 sektoreak daude. UR‐8 eremua guztiz kudeatu eta urbanizatu da, hiri‐lurzoru finkatua izatera pasatuz eta lursail batzuk egikaritzeke geratuz. Beraz,

UR‐6 sektorea aitzitik ez da kudeatua izan, beraren barnean zeuden aurreizate kopuru handia dela eta, etxebizitza sendibakar askori eragiten ziolako baina baita etxebizitza kolektiboko bloke askori (BS + 3 edo 4 altuera) ere, Torresolo eta Solozabal kaleetan kokatuak eta 1945‐1970 urteetan eraikiak. Horrela gertatzen zen bazeudela eraikitako lursailak plangintzak ordezkapen kasuetarako esleitutako eraikigarritasuna baino handiagoa zeukatena, guzti honi esker eremu hau kudeaezina bilakatuz.

Gaur egun sektore horri buruzko plangintzaren aldaketa zehatz bat izapidetzen ari da, alde batetik jadaneko eraikin gehienak aurreko plangintzen arabera eraikitako lurzoru finkatu bezala finkatzea bilatzen duena eta bestalde, hutsik dagoen lurzorua lurzoru urbanizagarri bezala mantendu dadin.

Aldaketa zehatz honek gainera Sagasta errekaren bi aldeetan kokatzen den lurzoru urbanizaezin eremu bati eragiten dio, UR‐6, R‐45 eremua eta UR‐8 sektorearen artean, lurzoru urbanizagarri eremu berri bat sortuz, UR‐9 sektorea. Aldaketa zehatz hau oraindik onetsia izan ez den arren eta beraz ez dago indarrean, kontutan edukitzen ari da antolamendu proposamenei eta beraz aukerei begira, hala nola etxebizitza zenbaketari dagokion bizitegi kuantifikazioari begira.

Beraz, zehaztu dugun bezala, eremu hauetariko askok ez dute zenbatzen etxebizitza kopurua areagotzeari dagokionez, egikaritu ez diren arren, kasu askotan etxebizitza kopurua areagotzeak ez duelako suposatzen hirigintza‐eraikigarritasunaren areagotzea eta gainera jadanik eraikuntza bat dagoen lursailetan ematen da eta beraz ordezkatze bat da edo gaur egun eraikitzen ari da eta beraz lizentzia onetsia dauka.

Zenbaketari dagokionez, hurrengo taulan agertzen diren honako eremu hauek kontutan hartu daitezke:



23

Eremu hauek I‐07 “Bizitegi lurzoruaren benetako eskaintza” informazio planoan isladatuak daude.

3.2.2. EKONOMIA JARDUEREN (EEJJ) LURZORUAREN GARAPEN MAILA

Ekonomia jardueren lurzorua udal‐mugartean zehar sakabanatua aurkitzen da lau auzo edo gune nagusietan bermatuz, Traña‐Matiena‐Lebario, Astola, Zelaieta eta Muntsaratz, gehiengoa izanik lehenengo bietan.

Era berean industri ezberdinak hiru talde handitan bana daitezke, lurzoru klasearen arabera:

• Gaur egungo AASSak baino lehenago eratutako industriak, hiri‐lurzoru bezala klasifikatuak.

• Hamabost (15) Jarduketa Unitate neurri ezberdinetako hiri‐lurzoruetan, non handiagotzeko aukera duten jadanik eraikitako industriak dauzkaten lurzoruak nahasten diren jarduketa berriak ezartzeko erabilgarri dauden lurzoruekin.

• Euren artean zeharo desberdintzen diren era askotako egoerak agertzen dituzten lurzoru urbanizagarri industrial sektoreen mugaketa: aurreizate gehiegirik gabeko eremu erabilgarriak, lehendik dauden erabilera sakabanatuak finkatzeko lurzoruak eta udalerri mugakideak eragiten dituen sektore bat osatzen duten areak. Guztira zazpi (7) sektore dira.

ETXEBIZITZA ZENBAKETARI DAGOKIONEZ HAPOren BERRIKUSPENEAN GEHITU DAITEZKEN AASSen KUDEAKETA EREMUAK

Azalera (m2l) Eremua

BAO Neurketa

Aprob. (m2e)

Dentsit. (Etx./Ha)

Etx. kop. gaur

EL BOE ET Etx. guz.

Etx. Gehi. Kop.

Etx. bataz best. neurria

Eraikig. (m2e/m2l)

Hiri‐lurzoru finkatugabea

R‐21 B 2.994 2.913 2.395 66,80 2 20 0 0 20 18 120 0,80

R‐25 B 2.037 2.060 3.012 88,37 7 18 0 0 18 11 167 1,48

R‐32 6.515 6.552 4.692 30,70 2 20 0 0 20 18 235 0,72

UR‐8 74.680 76.738 47.048 63,00 390 0 84 0 474 84 99 0,63

58 84 0 532 131


UR‐6 13.496 24.980 8.342 68 0 23 51 18 92 92 91 0,62

UR‐9 10.550 7.090 75 1 20 43 16 79 78 90 0,67

171 170

Etxebizitzak guztira 703 301



24

Gerora eta eremu hauetako batzuk garatzen joan diren heinean, lurzoru urbanizagarri industrial beste sektore bat (UI‐10) eta Jarduketa Unitate berri bat (I‐15) gehitu dituzten edota lehendik baziren Jarduketa Unitate edo sektoreak banandu edo aldatu dituzten aldaketa zehatzak izapidetu dira, hurrengo xehakapena lortuz:

• Indarrean dauden AASSen aurretik sortutako hiri‐lurzoru industrialak eta araudi edo ordenantza erregulatzaile zehatzik eduki ez arren dokumentazio grafikoak hiri‐lurzoru industrial bezala zehaztu dituenak, araudiaren 20. artikuluaren arabera, “Egungo U.A.S.en aurretik eratutako industriak”, arautzen dira. Eremu hauek Traña‐Matiena‐Lebario, Astola, Zelaieta eta Muntsaratz bitartean sakabanatuak aurkitzen dira.

AASSen AURRETIK ZEUDEN INDUSTRIAK

Lurzoru finkatua

Azalera Azalera AASS

Okupazioa Eraikig. Betetako lursaila

Eraikia Hutsik Betetako lursail %

Matiena 1 1.924 1.924 375 1.732 1.924 100%

Matiena 2 1.025 1.025 529 923 1.025 100%

Matiena 3 6.265 6.265 2.494 5.639 6.265 100%

Matiena 4 3.415 3.415 1.071 3.074 3.415 100%

Matiena 5 2.045 2.045 954 1.841 2.045 100%

Matiena 6 17.973 17.973 8.831 16.176 17.973 100%

Astola 1 12.585 12.585 5.221 11.327 12.585 100%

Astola 2 15.731 15.731 10.002 14.158 15.731 100%

Astola 3 35.797 35.797 11.538 32.217 35.797 100%

Zelaieta 1 1.524 1.524 770 1.372 1.524 100%

Zelaieta 2 7.360 7.360 666 6.624 7.360 100%

Zelaieta 3 5.321 5.321 1.222 4.789 5.321 100%

Zelaieta 4 2.775 2.775 712 2.498 2.775 100%

Muntsaratz 1 8.756 8.756 4.887 7.880 8.756 100%

Guztira Banakako Industria

122.496 122.496 49.272 110.246 122.496

• Hiri lurzoruan dauden Jarduketa Unitateak:

- Traña‐Matiena: I‐1A; I‐2, I‐3, I‐4, I‐5, I‐6, I‐7, I‐9 eta I‐10 guneak.

- Astola‐Zelaieta: I‐15 gunea.

- Muntsaratz: I‐11, I‐12, I‐13 eta I‐14 gunea.

• Industri lurzoru urbanizagarri sektoreak:



25

- Traña‐Matiena‐Lebario: UI‐1, UI‐2, UI‐3 eta UI‐5 sektoreak.

- Astola: UI‐6 eta UI‐10 sektoreak.

- Muntsaratz: UI‐8 sektorea.

Eremu bakoitzaren xehetasun azterketa burutu da industria eta jarduketa tertziarioaren finkotasun maila aztertzeko, benetan dagoen lurzoru erabilgarri eskaintza ezagutzeko asmoz, eta era honetan, gerorako HAPOak jaso behar duen planteamendua aztertuz.

1999. urtean Matienako I‐1 Jarduketa Unitateari eragiten zion xehetasun azterketa bat izapidetu zen, eremu hau industrial lurzoru bi zatitan bananduz, I‐1A eta I‐1B. I‐1A garatua izan zen bitartean, I‐1B unitatea azkenik AR‐6 Bizkarra bizitegi eremua bilakatu zen 2011. urtean beste xehetasun azterketa baten bidez.

Traña‐Matienako I‐2, I‐3, I‐4, I‐9 eta I‐10 jarduketa unitateak denbora honetan egikarituak izan dira, hala nola Lebarioko I‐5, I‐6 eta I‐7 unitateak, enpresa handiei dagozkienak eta lurzoru finkatuak bezala uler daitezkenak.

2004. urtean UI‐7 industrial lurzoru urbanizagarri sektoreari eragiten zion xehetasun azterketa bat izapidetu zen zenbait industria jarduketa unitatetan banantzeko, I‐11, I‐12, I‐13 eta I‐14 sortuz. Eremu hauek bere kudeaketa prozedurak bukatu ez dituzten arren, kasu guztietan maila garrantzitsuzko enpresek okupatuak dira, I‐11 eta I‐13 eremuek soilik daukatelarik dagoeneko existitzen diren industriak handitu ahal izateko tokia. I‐15 eremua berriki onartutako (2012. urtean) xehetasun azterketa batetatik sortzen da eta kudeatu gabe jarraitzen du.

Traña‐Matienan aurkitzen diren lurzoru urbanizagarriei dagokionez, UI‐1 eta UI‐3 sektoreak guztiz kudeatuak izan dira, UI‐2 sektorea soilik geratuz, zein industria multzo bat agertuz zenbait bizitegi eraikuntzen ondoan, hala nola uholde arrisku arazoek bere kudeaketa eta antolamendua zaildu dute.

Lebarion UI‐5 sektoreak xehetasun azterketak jasan ditu Gerediaga‐Elorrio Barnebidearen bide‐trazaduraren ondorioz, baita Lebarioko tren kotxetegiaren obrengatik ere, eremu honen kudeaketa eta garapena korapilatu baitute.

Astolan UI‐6 eta UI‐10 industria sektoreak aurkitzen dira.UI‐6 kudeatua izan da eta garapen maila garrantzitsua agertzen du; UI‐10 sektorea, berriz, berriki onartutako xehetasun azterketa batetatik sortzen da eta Durangon aurreikusitako eremu industrial baten zati bat da, non LPPk plangintzen arteko bateragarritze bat ezartzen zuen. Zentzu honetan, Atxondo udal‐mugarteari mugakidea da UI‐8 sektorea, Atxondoko AASSen A‐1 Artiz lurzoruarekin batera garatu zena.

Hurrengo tauletan bereizi daiteke jarduketa ekonomikoen lurzoru ezberdinen laburpen orokor bat.



26

ABADIÑOKO AASS EREMU INDUSTRIALAK

Eremuak Azalera Okupazioa Eraikigarrit. Partzela okupatua

Eraikia Hutsik Partzela

okupatu %

Hiri Lurzoru Finkatugabea

I‐1a 40.396 14.047 28.094 14.047 28.094 ‐ 100%

I‐2 27.525 13.952 27.904 13.952 16.206 11.698 100%

I‐3 19.945 9.887 19.774 9.887 10.471 9.303 100%

I‐4 36.834 17.306 34.612 17.306 18.805 15.807 100%

I‐5 90.620 52.241 104.482 52.241 55.313 49.169 100%

I‐6 21.450 16.873 33.746 16.873 19.229 14.517 100%

I‐7 14.310 5.316 10.632 5.316 7.335 3.297 100%

I‐8 23.585 15.392 30.784 15.392 12.072 18.712 100%

I‐9 20.330 10.482 20.964 10.482 17.080 3.884 100%

I‐10 24.345 12.659 17.528 12.659 14.033 3.495 100%

I‐11 20.159 8.467 13.103 5.593 5.407 7.696 66%

I‐12 40.131 16.855 26.085 13.972 14.814 11.271 83%

I‐13 14.496 6.088 9.422 3.767 4.805 4.617 62%

I‐14 20.895 8.694 13.582 8.694 10.243 3.339 100%

I‐15 19.870 6.090 10.473 1.849 2.548 7.925 30%

Guztira 434.891 214.350 401.186 202.030 236.455 164.731 94%


UI‐1 146.305 73.264 44.800 73.264 32.356 12.444 100%

UI‐2 54.685 22.968 35.545 17.251 27.200 8.345 75%

UI‐3 41.999 17.640 27.299 17.640 22.421 4.878 100%

UI‐5 19.821 8.325 12.884 ‐ ‐ 12.884 0%

UI‐6 176.740 74.231 114.881 74.231 66.582 48.299 100%

UI‐8 6.009 2.830 3.396 2.206 1.374 2.022 78%

UI‐10 42.521 14.032 20.835 ‐ ‐ 20.835 0%

Guztira 488.080 213.289 259.641 184.592 149.933 109.708 87%

Guztira 922.971 427.639 660.827 386.622 386.388 274.439 90%

Guzti hortatik hurrengo ondorioak atera daitezke:

- Abadiñon jarduketa ekonomikoei zuzenduriko azalera oso esanahitsua da, lurzoru klasifikatuak milioi bat metro karratu baino gehiago batuz.



27

- Hiri lurzoru eta lurzoru urbanizagarriko kudeaketa sektoreen batuketaz balioztatu daiteke ia finkatua dagoela bere orotasunean, lurzoru erabilgarri den %10 kenduz.

Argitzea komeni da jarraian adierazten diren KUDEATU GABEKO EREMUei buruz:

HAPOan JJEEen ZENBAKETARAKO KONTUTAN HARTU BEHARREKO AASSen INDUSTRIA EREMUAK

Eremuak Azalera Okupazioa Eraikig. Okupat. partzela

Eraikia Hutsik Okupat. Partzela %

I‐13 14.496 6.088 9.422 3.767 4.805 4.617 62%

UI‐2 54.685 22.968 35.545 17.251 27.200 8.345 75%

UI‐5 19.821 8.325 12.884 ‐ ‐ 12.884 0%

UI‐10 42.521 14.032 20.835 ‐ ‐ 20.835 0%

Guztira Lurzoru kalifikatua

131.523 51.413 78.687 21.018

- I‐13 Jarduera Unitateak eremuan existitzen den industriaren hedapen posiblea aztertzen du eta beraz ez du lurzoru merkatu eskaintza zabal bat suposatzen.

- UI‐2 sektorea, eraikiak dauden industria multzo bat zenbait bizitegi eraikuntzaren ondoan dauzkan azalera bat antolatzen saiatzen da, mugikortasuna eta instalakuntzekiko irisgarritasuna errazteko asmoz, partzela berriak sortu ahal izanez. Jabetzaren egiturak dakarren kudeaketa zailtasuna dela eta, uholde arriskuak eta errepideek dauzkaten zenbait eraginez gain, ia bideraezina egiten du lursail hauen eraginkortasuna.

- UI‐5k azken urteetan zehar izaera sektorialeko zenbait aldaketa jasan ditu (Gerediaga‐Elorrio Barnebideak zeharkatua), bere kudeaketa hainbesteraino baldintzatuz bere mugaketa birplanteatzera derrigortu duela.

- UI‐10 sektorea Durangoko udal‐mugartean aurkitzen den eta nabarmenki handiagoa den sektore baten zati bat da berez; beraz, bere kudeaketa aipatutako gehiengoak agertzen duen dinamikotasunari baldintzatua egongo da.

Ikusi ahal izan den bezala, ez da garatu arazo ezberdinak direla eta, baina eskualdean sektoreak duen indarra erakusten du eta bereziki Abadiñon, Durangoko Eskualde Egituraren Lurraldearen Zatiko Planean jasoak izan ziren aurreikuspenei arabera etorkizuneko HAPOan aztertu beharreko mugaketa berrien onura eta justifikazioan pentsatzera gonbidatzen duena. Eremu hauek I‐08 “Industria lurzoruaren benetako eskaintza” informazio planoan isladatuta daude.

3.3. GARRAIO AZPIEGITURAK

Bidezkoa da azpimarratzea gaur egun eraikiak dauden edo eraikitzen ari diren garraio azpiegitura handiak haziera batetan ez zeudela 1989. urteko AASSetan aurreikusiak, Durango – Elorrio errepide



28

lotura salbu, AHTak gaur egun garatzen duen antzerako trazadurarekin begiztatzen zena, eta ondoren iparraldera aldatu izan zena, Gerediaga aldetik abiatuz Atxondorarte, Gaztelua aldetik igaroz.

Lurraldearekiko duten eraginaren arabera garrantzitsuenak deskribatzen ditugu.

• EUSKOTRENEN TRENBIDEA

Eusko Trenbide Sarea (ETS) tren azpiegituren garapen eta kudeaketaren arduradun bezala aipatutako linean urteetan zehar egiten ari den hobekuntzak, Abadiñotik igarotzen den tren hiri bilbearen sorkuntzan erabateko eragina daukate.

Lebarion Euskotrenek eraikiko dituen tren kotxetegiak alde batera utziz, okupazio handiko instalakuntzak, Matiena eta Durangoren arteko linearen zati handi baten lurperatzeak gaur egun eta bereziki gerorako, hirigintzako arkitektura‐oztopo baten ezabapena suposatzen du.

Eragiketa honek bere gain zeraman Matienako geltokiaren ordezkapena, sarearen bestelako gaur egungo geltokiekin parekatuz eta irisgarritasun arazoak konponduz. Guzti hori dela eta, hiritarrek hoberen baloratzen duten garraio zerbitzuetariko bat da.

• GEREDIAGA – ELORRIO BARNEBIDEA

Bere onespenaren momentuan, AASSek Durango – Elorrio lotzen dituen N‐636 errepidearen hego saihesbide bat aurreikusten zen BI‐623 errepidetik Durangon, ebazpide hau ondoren baztertua izan zelarik Gerediaga Elorriorekin lotzen duen gaur egun eraikitzen ari den proposamenagatik, azpiestazio elektrikotik gertu dagoen lotura gunea mantenduz Muntsaratzen.

Barnebideak lurraldearen gaineko eragin nabarmena du, Gerediaga eta Muntsaratzen artean trazadura ia lurperatua proposatu delako, baina udalerriarentzat benetan garrantzitsua dena da N‐636 errepidearen trafikoa aski murriztea aurreikusten dela, eta honek Zelaietatik igarotzen den errepidea berreskuratu eta hiri‐kale tratamendua emateko aukera paregabea suposatzen duela, kale atsegina eta etxebizitzen gain eragin gutxiago duena bilakatuz, zarata, auto‐ilarak, aire kutsadura, etab. ekidinez.

• ABIADURA HANDIKO TRENA

Azpiegitura hau ere ez zegoen AASSetan jasoa ondoren eratutako ekimen bat zelako eta 20 urtetan zehar eraldatzen joan da, bere trazaduraren definizioa eta eraikuntza faseetara heldu arte. Abadiño egoera hontako adibide on bat da, gaur egun bere trazaduraren zati bat jadanik eraikia daukalako, gainontzekoa eraikitze lanak hasteko zain egonik. Trenbidetik ibiliko diren unitateentzat trazadura baldintzatzaileak, lursailaren topografiari lotuta, biaduktu, tunel eta aztarna handiago edo txikiagoa duten azalera tarteak txandakatzen dituen trazadura bat suposatzen dute.

Paseko tartea denez eta hiri guneetatik gertu aurkitzen diren eremuak ez dituenez zeharkatzen, bere eragina ingurune eta paisaiaren gainekoa bakarrik da, bere txostenean aztertua izan dena.



29

3.4. LURZORU URBANIZAEZINA

3.4.1. LURZORUAREN ERABILERAK

Gaur egungo AASSek Lurzoru Urbanizaezina hiru esparru edo kategoria handitan banatzen dute, Landa, Babes eta Babes Berezikoa.

• Landa: Kategoria hau era berean beste 5etan banatua dago, euretako hiru biztanlegunerik ez osatzeko eskatzen den neurri minimoaren arabera:

- A 10.000 m2

- B 25.000 m2

- C 50.000 m2

- D Landa‐nukleoak

- E Mintegiak

• Babesa: Bideen, errepideen, autobideen, autopisten, ibai‐bideen eta trenbidearen banda edo ertzak osatua. Eraikuntzaren mugaketa bat suposatzen dute, nahitaezkoak direnak bakarrik baimenduz eta hauek bere desjabetze‐balioaren areagotze bat suposatu gabe.

• Babes berezia: 450 metrotako altitude kotara mugatua aurkitzen den espazioa da, Amaitermin auzoa ezezik eta bere antolamendua Urkiola Natura‐Parkearen Natura‐Baliabideetako Antolakuntzarako Planaren pean egingo da.

Kategoria hauek ez dira parekatzen plangintza sektorialaren irudi ezberdinek eta bereziki LAG eta Nekazaritza eta Basozaintzako Lurraldearen Plan Sektorialak jasotzen dituztenekin, EAEren udalerri guztien artean lurzoruaren erabilera ezberdinak koordinatzeko erabiltzen den oinarrizko tresna

Izan ere, UDALPLAN Eusko Jaurlaritzaren zerbitzuak, hauen kategorizazio lan bat burutu du bestelako udalerriekin homogeneizatuz plan sektorialarekiko zerbait ezberdinak diren baloreak emanez.

Hurrengo tauletan bereizi daitezke lurzoru mota ezberdinen arteko ezberdintasunak:



30

UDALPLAN kategoriak Azalera m2

Babes berezia 22.125.831,11

Erauzketa jarduketak 232.636,74

Basogintza 21.290.904,80

Nekazaritza, abeltzaintza eta landazabala 23.098.819,21

Zehazturiko erabilera bokazio gabe 1.195.409,17

Azaleko uren babesa 1.558.518,02

Urkiola parke naturala 50.165.466,76

TOTAL 119.667.585,83

Nekazaritza eta Basozaintzako LPS kategoria Azalera m2

Nekazaritza eta Abeltzaintza: Trantsizio Landa Paisaia 3.991.983,35

Nekazaritza eta Abeltzaintza: Estrategi balore handia 6.865.667,60

Basogintza 115.406.931,93

Basogintza—Mendi Mehatza 138.557,88

Ingurune Hobekuntza 285.155,32

Mendiko Larrea‐Haitzak 14.092,02

GUZTIRA 126.702.388,10

Etorkizuneko HAPOak AASSen eta lurralde antolamenduaren bestelako irudien artean dauden desadostasunak konpondu eta bateratu beharko ditu. Era bere<n mugakide diren udalerrien kategoriekin bat etorri beharko da Erabateko Lurzoruaren Antolamendu formula gisa.

3.4.2. ETXEBIZITZA LURZORU URBANIZAEZINEAN

Abadiñok AASSak indarrean egon diren urteetan Ibaizabal ibaiaren haran inguruan izan duen hazkunde handiak, hirigune hauetatik gertu aurkitzen diren lurzoru urbanizaezinen gaineko presio zertxobait suposatu du. Urrutiago aurkitzen diren bestelako lurzoruek bere landa izaera eta nekazaritza eta abeltzaintza ustiategira loturikoa babestu dute.

AASSen helburu nagusietako bat lehen bizitegi den etxebizitzaren ordezkotzat landa‐ingurunean eraikitako baserri edo eraikuntza berriei balazta jartzea zela aipatu behar da. Zentzu honetan, Abadiñok gaur egun lurzoru urbanizaezinean etxebizitza asko izanik, ez du gehiegizko presiorik jasan alde hontatik, nabarmenagoa izanik hiri‐auzoetatik gertuago aurkitzen diren guneetan, Gerediaga eta Muntsaratz diren bezala. Baina AASSek lurzoru mota honetan eraikuntza berriak indarrean sartzea geldiarazi ahal izan dutela baieztatu daiteke.



31

Nabarmena da landa‐ingurunean sakabanatutako baserri historikoen ugaritasuna, Gaztelua eta Mendiola, Sagasta eta Irazola landa‐guneetan bezala. Baserrien eraberritze eragiketak beste batzuren nolabaiteko uzteaz nahasten dira, udal‐mugarteko lehen sektorearen biziraupenari buruzko irudi desberdin bat emanez.

Etxebizitzen udal‐erroldaren arabera, auzoka dauden etxebizitzen hurrengoko laburpen taula lortzen dugu, beteta eta hutsik daudenak bereiziz:

AUZOA BETETA HUTSIK GUZTIRA

Amaitermin 6 4 10

Astola 29 12 41

Gaztelua 38 10 48

Gerediaga 41 15 56

Irazola 3 3 6

Lebario 4 1 5

Mendiola 35 19 54

Muntsaratz 60 18 78

Murueta 10 4 14

Sagasta 10 6 16

Urkiola 8 4 12

GUZTIRA 244 96 340

UDALPLANen lurzoru urbanizaezinean eraikitako 353 etxebizitza ageri dira, baina zenbaketa horretan aurreko taulan kontutan hartu ez diren etxebizitza kolektibo bloke batzuk sartzen dira

Lurzoru urbanizaezinean aurkitzen diren etxebizitza hutsen kopurua handia den arren, momentu hauetan hauetariko batzuk bigarren egoitza direla azaldu behar da.

Bestalde, Bizkaiko katastroak eskuragarri dauzkan datuen arabera, eraikuntza data jakin daitekeen 197 eraikuntzetatik, 107 1950. urte aurrekoak dira. Hau da, azken hauek ekainak 3ko 105/2008 Dekretuak, Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko ekainaren 30eko 2/2006 Legea garatzen duten presako neurriei buruzkoa, araututako baldintzen barruan lirateke, baserri bezala kontutan hartuak izanik berreraikitzeko obrak egiterako orduan.

Datu ezak ez digu uzten jakiten 1950. urte ondorengoak bezala agertzen diren eraikuntzak urte honen ondoren eraiki ziren edo epe honetan berreraikiak izan ziren. Hauteman daiteke inbentarioan 1950. urte ondorengoak bezala agertzen diren baserri askok eraberritze lanak jasan dituztela edo data horren aurretik zeuden baserriak berreraiki dituztela.

Bidezkoa da aipatzea lurzoru urbanizaezineko bizitegi arkitektura ondarea oso baliotsua dela, 1900. urte aurreko laurogei baino baserri gehiago baitauzka.



32

4. ABADIÑOKO AASSen BERRIKUSPENAREN ONURA ETA AUKERA

Abadiñoko b motako Arau Subsidiarioak behin betiko onartu ziren 18/2000 Foru Aginduaren bidez, urtarrilak 18koa, eta testu bateginaren araudia 227 zk. BAOan argitaratua izan zen, 1989. urteko maiatzak 29koa.

Funtsezko tresna gisa aurkezten zen momentu hartan udalerriak hainbeste behar zuen hirigintzaren kualifikatze eta biziberritze prozeduran, hiria konfiguratzen zuten jarduketak jaso ahal zituzten lurzoru eskasen erabilera zentzuzkoago bat ezarriz eta bizitegiaren eta lanaren arteko oreka bilatuz, eremu zaharkituen birmoldaketa eta bizitegi eskaintzaren tipologia eta espazio aniztasuna elkar batzen zituen proposamen batekin, hala nola jarduketa ekonomikoen eremuen baldintzen hobekuntza, berezko zuzkiduren nahikotasuna eta eremu berde berrien eta oinezkoen eremuen gehitzea.

Bere onespenetik udalerriaren konfigurazioa nabarmenki aldatu da Planaren proposamen gehienen gauzatzearen ondorio bezala, bizitegi edukiera agortze sintomak ematen hasiz, honi erantsi behar zaiolarik duela urteak udalerriak jasaten duen ohizko industria lurzoru urritasuna. Denboraldi honetan indarrean dagoen hirigintza legedian ere aldaketak eman dira. Estatu mailan 8/2007 Legea, maiatzak 28koa, Lurzoruari buruzkoa, indarrean sartzeak Españako hirigintzako araudiaren eboluzioaren gertaera berri eta garrantzitsu bat suposatu zuen. Era berean, autonomi mailan, ekainak 30eko 2/2006 Legeak, Lurzoruari eta Hirigintzari buruzkoa eta garatzen duten ondorengo dekretuek, hirigintza plangintzarentzat erabateko aldaketak ekarri dituzte, plangintzaren izapidetzea, garapen jasangarria, babes ofizialeko erregimenen baten menpe dauden estandar eta gutxieneko kopuruak, aprobetxamendu‐tipoaren kontzeptuaren ezabaketa, etab. kontzepturekin lotuak.

Bestalde, 2/2006 Legea aldatzen duen 2/2014 Legeak, AASSak Lege honen zehaztapenei egokitzeko 15 urtetako gehieneko epea ezartzen du, egungo plangintzaren berrikuspenerako azkeneko egun bezala 2021eko irailak 20a jarriz.

Gaur egungo Plana indarrean sartu zenetik, behin betiko onestu da Durangoko Eskualde Egituraren Lurralde Plan Partziala (LPP), EAEren Trenbide Sarearen Lurralde Plan Sektoriala (LPS), Haize‐Energiaren LPS, Ingurune Hezeen Antolamenduaren LPS eta Jarduera Ekonomikoen eta Merkataritzako ekipamenduetarako Lurzoruaren Sortze Publikorako LPS, Nekazaritza eta Basozaintzako LPS, Sare Intermodalaren eta Garraio Logistikaren LPS, hala nola Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko LPSaren eta Ingurune Hezeen LPSaren aldaketak. Ondare Kulturalaren LPSaren Aurrerakina ere onartu da eta Etxebizitzaren Sustapen Publikoaren LPSaren Aurrerakina aurkeztu da.

Gaur egungo plangintzaren idazketatik, gizarte euskaldunak asko aurreratu du ingurugiroarekiko eta garapen jasangarriarekiko pentsamolde begirunetsu baten lorketan.

Otsailaren 27ko 3/1998 Legearengatik eginiko apustua, Euskal Herriko Ingurugiroa Babesteko Lege Orokorra, Garapen Iraunkorraren EAEko Ingurumen‐Estrategia (2002‐2020), Ingurumen Esparru Plana (2002‐2006), Udaltalde 21 ekimena eta Udalsarea 21 udalerrien sarea, bizitzako esparru guztietan aurrera doan pentsamolde honen instalakuntzaren mugarri dira.

Lurraldearen baliabide naturalen azterketa, mugikortasuna eta garraioa, eta beste gai askok, plangintzaren gain eragiten dute zuzenki, beharrezkoa izanik beraz plangintza pentsamolde honekin bat etortzea.



33

Abadiñoko herritarrek gaur egun dauzkaten beharrak asetzeko gai diren proposamenak azaltzen dira, baina ondorengo belaunaldien beharrak betetzeko gaitasuna arriskuan jarri gabe, momentu oro jakitun izanik lurraldean gure ekintzek uzten duten arrastoaz.

4.1. HAPOREN BERRIKUSPENAREN HELBURUAK ETA INGURUMEN HELBURUAK

Abadiñok bere ezaugarrietan nahiko homogeneoak diren esparruekin kontatzen du, eraikuntzako tipologia, hiriaren hazkundeko prozedura historikoak, hiri bilbea eta bere zirrikituak, puntu singularrak, auzo nortasuna, parametro soziodemografikoak, etab. auzoak diren oso unitate jakinak konformatzen dituzte.

Beraz, Abadiñoko hiri‐ingurunea “beteak” diren azalera handi eraikiak sortzen dituzten hiri‐piezen mosaiko edo gehitze bat bezala osatzen da, teknikoki “hutsak” diren eremuen atzekalde baten gainean, oinarri gisa balio diena eta espazio libreak integratzen dituena, eremu berde naturalak zein artifizialak eta komunikazio espazio handiak nagusiki.

Berrikuspen berri honek, beharrezkoak diren garapenak ahaztu gabe, hiri sareak dauzkan arazoak konpontzea azpimarratzen dituzten aspektu guzti horietan sakondu beharko du, adibidez aurkezten duen multzo hiritar desberdin itxura eta ia arkitektura mailako erreferentzirik gabekoa. Bilbe berriak gaur egungo elementu desitxuratzaileak integratu beharko ditu, balioa sortuz Abadiñoko multzo hiritarrean dagoen aniztasun horretan.

Udalerri honen berezko izaera, hiritarren kolektibo bati eragiten dien aspektu ezberdinen bilera eta ekarpen puntu bezala ulertua, eta toki bakoitzean hauek norabide berean jartzen dituena. Horretarako funtsezkoa da bere hurbileneko inguruneekin (auzoak) eta udalerriaren multzoarekin hiritarrek daukaten identifikazioa sendotzea.

Hiri eremuen izaera sendotzeko burutuko diren jarduketek kontu berezia izan beharko dute balio egokia emateko edota monumentu historikoak eta ikutzen den espazio publikoa sustatzeko orduan, hala nola eraikitako ondarea balioan jartzeko, etab. Hauek udalerrian balio zehatzen multzo bat dira, proposatzen den edozein hiri eredutan estimatuak eta sustatuak izan behar direnak.

Planaren berrikuspenak Abadiño udalerriaren itxura eta izaera batu eta eman beharko du, bere hiri testuinguruan ulertzeaz gain udalerri landatar samar bezelako testuinguruan ere bai, paisaia‐ingurune pribilegiatu batetan. Zentzu honetan, eta landa‐ingurunearekin zuzenki lotua, garrantzitsua da Abadiño inguratzen duen Ingurumenarekiko errespetu eta eramangarritasun ertzen barruan garapen bat proposatzea, paisaien eta bere ekosistemen zaintzeari garrantzia emanez. Era berean garrantzitsua da landa munduari eta nekazaritza eta abeltzaintzako jarduerei lotutako lurzoruen mantenimendua.

4.1.1. HELBURU OROKORRAK

Anitzak dira berrikuspen honetan eztabaidatu behar ditugun helburu orokor handiak:

• Bizitegi garapenaren eta ekonomi jardueren zenbaketa aproposa zehaztu, estimatutako beharrekin bat datorrena. Horretarako eraldatzea, eraberritzea eta hiri‐lurzoruaren antolamendua osatzea bilatu behar da, auzo ez‐konexuak lotzeko garapen berriak erabiliz,



34

BPE politika bat ahalbideratu eta gaur egun agortua dagoen ekonomia jarduerentzat lurzoru berria eskaini.

• Berezko izaeraren bilaketa, hala auzo bakoitzarena nola udalerri mailan, Durangaldea Eskualde Egitura barnean izaeradun Udalerri batetan bilakatzeko beharrezkoa duen tiraldia eman dezan behin betiko.

• Hiriko bi ardatz nagusien hiri‐itxuraren hobekuntza, hurrengo puntuen suspertze bidez edota balioan jarriz:

o N‐636 errepidea (Alfredo Baeschin etorb.) hiri kale bezala, Gerediaga‐Elorrio barnebidea erabiltzen hasten denean, Zelaieta – Muntsaratz hirigunetik kanpo eramango duelarik ibilgailu pisutsuen zirkulazioa.

o BI‐3323 errepidea (Atsarte bidea) tratamendu hiritarrago bat emanez, bidegorri eta espaloiekin.

Ardatz hauen suspertze edota balioan jartzeak Abadiñoko bi auzo nagusien arteko giltzadurak (Traña‐Matiena Zelaieta_Muntsaratzekin) hobetzea ahalbideratuko du, espazio autonomo gisa eratu daitezen, baina beraien artean harremanak izanik, bien arteko sekuentzia eta jarraitasun bat sustatuz.

• Ibilgailuen zirkulazioaren murrizketa espazio publikoen gabezia aurkezten duten bilbearen hiri‐espazio zehatzetan, hala nola espaloi oso estuak, zirkulazio larregi, etab., Gerediaga‐Elorrio saihesbidea eraikitzerakoan, hiri‐guneko espazioetan ibilgailuen zirkulazioaren murrizketaren mailakako ezarpenari mesede egin dakiokena. Kaleak oinezkoentzat jartzearen areagotzeak erlazio sozialak, egonaldiak, beste jarduera batzuren garapenabide publikoan, etab. ahalbideratzen ditu.

• Hiri‐eszena eta espazio publikoa nagusitu eta sustatu, hiritarrentzat erreferentzi elementuekin hiri‐bilbean, hiri‐paisaia osatzen duten eraikuntzak, kaleak, parkeak, pasealekuak, etab. elementu garrantzitsuak dira eta biztanlerien bizitza kalitatean zuzenki eragiten dute.

• Hiri eszenaren hobekuntza, hiritarren arteko erlazioen jarduerak eta hiriaren hautematea ematen diren testuingurua bezala ulertua, alde batetik espazio publikoari forma ematen dion guzti horrek osatua, bilbea, eraikuntzak, lerrokadurak, espazioak, altuerak, etab. adibidez; eta bestalde elementu gehigarriak, hiri‐altzariak, zuhaiztia, zoladura, argiztapena, iturriak, eskulturak, etab. bezala.

Abadiñoko HAPOaren berrikuspenerako, espazio publikoen eta ekipamenduen bilbea balioztatu eta sustatuko duten gidalerro batzuk ezarri behar dira, eraikuntzen koherentzia morfologikoa aldarrikatuz batez ere, erabileren integrazioa espazio bereizketaren aurrean, eta azpiegituren optimizazio eta arrazionalizazioa. Sentsibilizazio prozedura honek era baikorrean eragingo die beste jarduera sektore batzuei, merkataritza, zerbitzuak eta industria izan daitezken bezala, azken finean, Abadiñoko irudiari.

• Hiri ehunak balioan jartzea: Bizitegi, Industrial eta Tertziarioa.

• Ekipamendu kolektiboen eta espazio libreen hobekuntza.

• Azpiegituren hobekuntza, hurrengo helburuak mahaigaineratuz:



35

o BFAk aurreikusitako Gerediada‐Elorrio saihesbide berriaren egikaritzea, irteera Iberdrolako Transformazioko Azpiestazioaren ondoan aurkitzen den industrialdearen altuerara duelarik, N‐636 errepidearen zirkulazio fluxuak murrizteko, hiri kale gisa berreskuratzea ahalbideratuz.

o N‐636 errepidea (Alfredo Baeschlin etorb.) eta trenbidea (Euskotren linea) Abadiñoko hiri‐bilbea zatietan mozten duten egiazko hesiak osatzen dituzte. Errepideak hiri‐bilbea egituratzen du, Zelaieta‐Muntsaratzen hiri jarraitua bi eremutan zatituz. Trenbidearen trazadurak bere aldetik, Durango eta Traña‐Matiena arteko zatian aurkitzen den geltokiraino lurrazpiratua izan den arren, puntu hontatik aurrera Donostiaruntz noranzkoan lubaki bidez darrai, Traña‐Matiena auzoaren zati bat Astolako eremuarekiko banatzen duena.

Eremu honetan hiri bizitegi hazkunde bat sortzeak hiritarren oinezkoen loturak gehitzea ekarriko luke, Traña‐Matiena‐Astola‐Zelaieta‐Muntsaratz artean gaur egun egiten diren mugimendu gehienak BI‐3323 errepidearen bidez (Trañabarren kalea‐Atsarte bidea) egiten baitira trenbide gaineko pasabidetik.

Traña‐Matienaren hiri‐bilbea Astolako eremuarekin lotzeko era hoberena bilatu behar da, geltoki berri egiteko lurperatuta dagoen trenbide trazadura zatia erabiliz. Interesgarria litzateke bere inguruan bizitegi hazkunde berriak ahalbideratzea, Astolarekin lotura hiritarragoa lortuz, hala nola hazkunde berrien iristea gaitasun handiko garraio publiko bati.

Arzubia kalearen jarraitasunak, Astolarekiko lotura erraztu eta bultzatzeko, gehienez udalerriaren ekipamendu nagusiak auzo honetan aurkitzen direnean, beste mugikortasun aukera batzuk inplementatzea ahalbideratzen du, esate baterako bizikleta, bereizgarritasun aproposagoak dauzkan eta lurzoruaren kota naturalean dihoan hiri‐kale bat izaterakoan.

o Geltoki berriaren ingurunea hobetzea, auto‐tren‐bizikleta intermodalitatea sustatuko duen aparkaleku bat (lurperatua edo ez) jarriz bere ingurunean.

o Hiri‐bilbean bizikletaren erabilera bultzatu eta sustatzeko neurriak zehaztu, bidegorrien azpiegituren sorpenarekin, ibilgailuen zirkulazioa epeltzeko neurriak, udalerriaren puntu ezberdinak erlazionatuko dituzten ibilbide zehatzen sorkuntza, etab.

o Bestalde, bereziko garrantzia hartzen du “Uholde Arriskua Kudeatzeko Planaren Proiektua”‐k (2015‐2021), babes neurrien proposamena jasotzen duena Durangoko UAPGGan (Abadiño) (ES017‐BIZ‐9‐1). Proiektu honek 2021 zeruertzerako Traña‐Matiena‐Astola eremuan egitura neurri multzo bat proposatzen du, Sarria ibaiaren ibilguaren erregularizazioa bezala eta ebaketaren azaleraren areagotzea trenbidearen pasabideraino heltzen den egokitzapen baten bidez, etab., gaur egungo finkapenen uholde arriskuen murrizketa eta azaleko uren masen morfologi baldintzen hobekuntza bermatzeko helburuarekin.

• Abadiñoko Ondare Kulturalaren elementuen babes, berreskuratze, balioan jartze edo mantenimenduaren inguruko jarduketak, beraren gaineko min edo galera eragin dezakeen edozein ekintza ekidinez. Hauek zehaztuko dituzte erabilera debekatuak, mugatuak eta baimenduak.



36

Indarrean dagoen plangintzaren berrikuspenak Euskal Kultura‐Ondarearen Zentroak proposatutako babes mailak errespetatu beharko ditu, Abadiñoko HAPOaren berrikuspeneko dokumentazioaren parte izango den katalogoan zerrendatutako elementuei kalte egin ahal izatea ekiditeko helburuarekin.

• Balio naturalistiko, ingurumeneko eta natura baliabideenaren babesa zehaztu.

4.1.2. INGURUNE IZAERAKO HELBURU, IRIZPIDE ETA JARDUKETA LERROAK

Bere aldetik, ingurune izaerako helburu, irizpide eta jarduketa lerroak jarraian zerrendatzen direnak dira:

• Udalerriaren lurzoru urbanizaezinaren kategorizazio eta antolamendutik, plangintzak aplikagarri zaizkion araudi sektorialetatik eratorritako helburu eta arau guztiak bete ditzan, bereziki, lurzoru eta uren babesarekin erlazionaturiko haiekin, landa garapenarekin, habitaten eta espezie mehatxatuen babesarekin eta ingurunearen babesarekin orokorrean.

• Kategoria sail bat eta dagokion antolamendua ezarri, ingurumen ezaugarrietan eta udalerriaren ingurune fisikoaren erabilera eta harrera gaitasunean bermatuz.

• Ingurune fisikoaren gain goi mailako lurzoruaren antolamendurako tresnetatik sortutako zehaztapenak egokitu. Tresna hauek, bereziki Durangoko LPP, Nekazaritza eta Basozaintzako LPS, eta Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko LPS, udalerri eskalara egokituko dira.

• Udal‐mailako eremutik lagundu Garapen Jasangarriaren EAEko Ingurumen Esparru Programaren Helburu Estrategikoa (2002‐2020) eta bere Ingurumeneko Esparru Programa (2011‐2014) betetzera, hala nola Tokiko Agenda 21en Eramangarritasunerako Ekintza Planak zehaztutakoak eta ingurune fisikoarekin erlazionatutako beste edozein autonomi estrategia.

• Udalerriaren ingurune osagai baliotsuenen mantentze eta balio ematea ahalbideratu, bere biztanlegoaren bizitza kalitatea eta bere garapen sozio‐ekonomikoa hobetuz.

• Plangintza urbanistikotik programek, plan estrategikoek eta ingurumenari eta bere baliabideei buruzko hitzarmenek dauzkaten helburuen lorpenari lagundu, europar, estatu mailako, autonomiko, foral eta bertako eremuetan.

• Udalerriaren ingurune fisikoa kategorizatu eta erabilpen eta jarduerak antolatu bere lurzoruaren baliabide naturalen gainean, bere erabilpen gaitasunari eta eramangarritasun irizpideei erantzunez.

• Udalerriaren ingurune fisikoko osagai baliotsuenen mantenimendu eta balio handitzea garapen sozio‐ekonomikoaren eta bere biztanleriaren bizitza kalitatearen hobekuntzaren eskakizunekin bateragarri egin.

• Nekazaritza eta abeltzaintza erabilera eta jarduerei, paisaia seminaturalei eta hauekin batera dihoazten beste ekosistema batzuei loturiko lurzoruen desagerketa eta artifizializazioa ekidin.

• Udalerrian dauden biodibertsitatea, komunitatearen interesa duten habitatak eta bertako baso masak babestu eta mantendu, udalerriaren eremutik kanpoko beste espazio natural batzurekin konektibitatea mesedetuz.

• Udalerriaren lurzoru urbanizaezinaren antolamenduari zuhurtasun‐printzipioa erantsi, ingurumen arrisku potentzialek erasandako lurzoruen antolamenduaren bidez, hots, higadura



37

eta uholde arriskua, hala nola potentzialki kutsatzaileak diren jarduera edo instalakuntzak jasaten dituzten edo jasan izan dituzten lurzoruak.

• Udalerrian kokatzen diren degradatutako eremuen eta potentzialki kutsatzaileak diren jarduera edo instalakuntzak jasan dituzten lurzoruen ingurune berreskurapena mesedetu, eta ingurune fisikoaren eta bere baliabide naturalen degradazio prozedurak berriz eman daitezen eragotzi.

• Ingurumenaren osasunaren mantenimiendu eta hobekuntzarentzat aproposa den ingurumenaren kalitate hoberena bermatu.

• Ur masa eta bideak, uretako eta ibaiertzeko ekosistemak, akuiferoak eta uraren zikloari loturiko elementu guztiak zaindu, babestu eta ekologikoki berreskuratu.

• Arriskuan aurkitzen diren lurzoruen antolamenduaren bidez, ingurumenaren arriskuetatik eratorritako erasanak saihestu, akuiferoen kalteberatasuna eta uholde arriskua bezala.

• Lurzoruen erabileren bokazioa mantendu, sostengatzen dituzten baliabide naturalen galera atzeraezinak suposatuko dituzten aldaketak ekidinez.

• Ingurune fisikoaren eraldatze mailaren arauketa, plangintza zuzen baten bidez erabilerak arautuz, jarduera batzuk arrazionalizatzeko gaitasuna bezala ulertua, lehenengoz bere garapenaren beharra denentz balioztatuz, bere prozeduren ondorioak, bere kokapenaren apropostasunaren ebazpena, ingurumenarekiko erlazioa, eragiten duen alterazioaren maila eta beste jarduera batzurekin ezartzen den erlazioa.

• Ibaizabal ibaiaren berreskuratze eta balioan jartzea, aurreko atalean seinalatutako proiektuarekin zuzenki erlazionatua dagoena, Durangoko UAPGGan (Abadiño) (ES017‐BIZ‐9‐1) jasotako uholde arriskuaren arazoa konpontzeko neurriei buruzkoa. Ibaian esku‐hartzeak, bere alderdi hidrologiko nola ingurumen alderdietan, hirigintzaren aldetik espazio honen eguneroko eta jolas erabilera jasoko duen ibai‐espazio baten egikaritzea ahalbideratuko du, pasabide eremu bezala, erlaziozkoa, etab.

4.1.3. BESTE HELBURU BATZUK

Horrela Lurzoru Urbanizaezina zatikatzeko proposatzen den kategorizazio berriaren lantzerako biodibertsitate eta ingurumenarekiko eramangarritasun irizpideak hartu dira kontutan, arautegi eta estrategia europar, estatu mailako, autonomiko, foral eta bertakoetatik eratorritako gidalerroekin lerrokatuta, bereziki Tokiko Agenda 21ek bere Ekintza Plana eta jarduketa gidalerro estrategiko nagusiak.

Kategorizazio berri honek arautegi egokitzapen bat eramango du erabilera eramangarri eta apropos batzuk ziurtatu asmoz kategoria ezberdinetako eremu bakoitzarentzat eta bereziki, ingurumen balio handiena daukaten eremuak bere ezaugarri eta balio naturalak aldatu edo hondatuko dituen edozein garapenengandik babesteko.

Kategorizazio berriarentzat bereziki aipatu beharrekoak dira EAEren LAG, Durangoko Eskualde Egituraren LPP, EAEren Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko LPS eta Nekazaritza eta Basozaintzako LPS.

Nahiz eta proposatzen diren kategoriak ezertan bat etorri indarrean dauden AASSetakoekin, zeinak hiru kategoria handi zehazten zituen soilik Lurzoru Urbanizaezinarentzat: Landa, Babesa eta Babes



38

Berezia. Horregatik, lurzoru urbanizaezinari Nekazaritza eta Basozaintzako LPSeko kategoria berriak gehitu zaizkio: Nekazaritza, Abeltzaintza eta Landazabala‐Transizio Landa Paisaia” eta “Estrategi Balio Handiko Nekazaritza eta Abeltzaintzarako lurzorua”, “Basogintza”, “Basogintza‐Mendi Mehatza”, “Ingurune Hobekuntza” eta ”Mendiko Larrea‐Haitzak” eta “Azaleko Uren Babesa” kategoria gehitu da, Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko LPStik eratorria.

Aurreko plangintzarekin dagoen beste ezberdintasun garrantzitsu bat “Ingurune Hobekuntza” kategoriaren eremuak Nekazaritza eta Basozaintzako LPSak zehaztutakoei mugatzean datza, zabortegi zaharren edo meatze ustiategi eremuekin bat datozenak, bertako baso landaretza eremuak “Babes Berezia” kategoriara atxikiak izan diren bitartean, plangintzan bere hedapena nabarmenki areagotuz. “Basozaintza” kategoria baso landaketak dauzkaten udalerriaren eremuentzat zehaztu den bitartean.

Plangintza proposamen bat izan zitekeen Gerediaga‐Elorrio saihesbidearen egikaritzetik eratorritako betelaneko materialak pilatu diren eremuen berreskurapena, gaur egun Bideen Plan Bereziak Komunikabide Sistema Orokor bezala batzen dituenak. Autobia guztiz egikaritu ostean, lurzoru hauek azpiegitura honekin erlazionaturiko instalakuntzentzat Komunikabide Sistema Orokorraren zati izaten jarraitzearen beharra aztertuko da, osterantzean bere bokazioa Lurzoru Urbanizaezinaren parte osatzea baita argiro eta “Ingurune Hobekuntza” bezala jasotzea. Plangintzak proposamen honen ahalbideratasuna eta bere ingurune berreskurapena aztertuko ditu, Nekazaritza eta Basozaintzako LPSak AHTaren tren azpiegituraren betelaneko eremuentzat erabiltzen duen irizpide berarekin, “Ingurune Hobekuntza” bezala jasoak.

“Uholde Arriskua” eta “Higadura Arriskua”‐ren baldintzatzaile gainjarriak ere gehitu zaizkio lurzoru urbanizaezinaren antolamenduari, LAGetan zein Nekazaritza eta Basozaintzako LPSean jasoak, eta ez dira gehitu “Interes geologiko eta geomorfologikodun areak” NBAP barnean aurkitzen baitira. “Uholde Arriskua”‐ri dagokionez, 10, 100 eta 500 urtetako egungo orbanak jasotzen dira, baina Durangoko UAPGGan (Abadiño) (ES017‐BIZ‐9‐1) proposaturiko babes neurriak jasotzen dituen “Uholde Arriskuaren Kudeaketa Planaren Proiektua (2015‐2021)”‐k antolatzen dituen lanak egikaritzen direnean aurreikusten den 100 urtetako orban berria ere isladatua geratzen da.

Europar Bisoiari dagokionez (Mustela lutreola), Ibaizabal ibaian eta zenbait errekatan (Abauntza, Garai eta San Kristobal) aurkitu da Indarrean dagoen Europar Bisoiaren Kudeaketa Planaren arabera, Lurzoru Urbanizaezinaren planoan babes banda orientagarri gisa marraztua izan delarik, aldatua izan daitekeelarik gai honetan eskumena duten Administrazio Publikoek burutuko dituzten erreferentzi ikerketa berrien eransketagatik.

Lurzoru urbanizaezinaren kategoria ezberdinen mugaketa kartografikoetarako erreferentzi gisa erabili dira aipatutako plan sektorialen eta Durangoko LPPren agiri grafikoak, lehenago aipaturiko dokumentazioaz gain.

Horrela, “Babes Berezi” Kategoriako eremuak finkatzeko kontutan izan dira gainera gaian eskumena duten administrazio publikoek egikaritutako ingurune naturalaren inbentarioak, bereziki landaretza mapak eta komunitate interesdun habitaten mapak eta CAE 2005 Baso Inbentarioa, zeinei doikuntza zehatzago bat gehitu zaien eskala kartografiko txikiago batekin lan egiteari eta BFAren 2015. urteko ortoargazkien laguntza izateari esker.

Bestalde, Urkiola Parke Naturalaren Natur Baliabideen Antolamendurako Planaren (NBAP) mugaketa kontutan izan da, ekainak 18ko 147/2002 Dekretuaren bidez onartua izan zena. NBAPk Parke Naturalaren sektorizatze bat egiten du, hurrengo eremuak bereiztuz: “Babes Bereziko Eremua”,



39

“Harrera Eremua”, “Basogintza‐Abeltzaintza Eremua”, “Abeltzaintza berrezarpen eremua” eta “Babes eremu periferikoa”.

Eremu hauetariko bakoitzean NBAPk jasotako helburu, antolamendu irizpide eta araudi partikularrak erabiltzen dira, arrapari eguargitarrentzat interes bereziko eremuak ere zehazten dira, Parke Naturalean zehaztutako paisaia berezitasunak, etab. Edozein kasutan, udalerriko plangintzak, NBAPk eta bere Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Plan Artezkariak maiatzak 30eko 111/2006 Dekretuaren bidez (2006ko abuztuak 8ko EHAA 150 zk.) agintzen duenari eutsiko dio.

Hazkunde orok jatorrizko ingurunea eraldatu beharra suposatzen duenez, ahal den neurrian jarduketek daramatzaten ondorio kaltegarri guztiak eragotzi behar dira.

Plan Orokorrak, antolamendu tresna integral bezala, ingurumenarengatik eta kalitatezko ingurugiro batengatik egiten du apostu, Abadiño udalerriak duen ingurune horren babesaren bidez, Natura eta paisaia, aisia eta kirola bezelako baloreak mantendu eta hobetu asmoz. Plana, ingurunearen degradazio prozedura posibleei aurre hartuz, ahal den neurrian hauek ekiditen saiatuko da, arau aspektuak, kudeaketa eraginkor bat eta edozein ez betetzeren jarraipena izanik zehaztutako helburuak lortzeko gakoak.

Lurzoru Urbanizaezina lurzoru antolatugabea bezala kontuan hartua izaten da, eta egoera hau jarduketa tamalgarrien arrazoi izan ohi da. Horregatik, Planak prozedura hauek aurreikusteko, bideratzeko eta aurreikusi ez daitezkeen eskakizun haiek arautzeko mekanismoak artikulatzen saiatzen da, guzti hau, LAGek proposaturiko erabileren antolakuntzarako irizpideak jarraituz. Dena den, Lurzoru Urbanizaezina ez da Lurzoru Antolatugabea, aurkakoa baizik, bere balio eta potentzialtasunak arautu beharra dago.

Halaber, Hiri Lurzoruan, funtsezkoa da hiri‐parkeen sortze eta babesa, ez dena elementu natural bat beste artifizial batetan errepikatzearen saiakera bat baino, inguruko espazioei kalitatea ematen dien hiri‐ehunaren harrotze bat sortuz.



40

5. HAUSNARTUTAKO AUKEREN JUSTIFIKAZIOA

5.1. UDALAZ GAINDIKO PLANGINTZAREN ESPARRU OROKORRA

Lurraldearen antolamenduak bestelako kontu eta gai sektorialekin arautu eta egokitu beharra duten geroz eta aspektu gehiago parte hartzen duten esparru bat osatzen du. Euretariko bakoitzaren eraginak udalerri bakoitzean saihestu behar ez diren deribatuak dauzka, azterketa zuzen batek kudeatzerako orduan plangintza koordinatu eta arin bat lortzea ahalbideratuko baitu.

Zentzu honetan, Plan Orokor berriaren idazketa prozedura honen hasieran burututako lehenengo lanetariko bat, Abadiño udalerriaren gain eragina duen plangintza sektorial, gidalerro eta udalaz gaindiko izaera duten arautegi bakoitza aztertzea izan da.

Guzti hauek kontuan izan dira eta izango dira Plan Orokorraren aurkezpen berriari begira, eta horregatik hauetariko bakoitzari buruzko argibide‐agiri bat burutu da, udalerriaren gaineko bere eragin nagusiak laburbilduz, lotesleak eta orientagarriak diren zehaztapenen artean ezberdinduz. Agiri hau Aurrerakin honi gehitzen zaio eranskin gisa.

Era laburrean zehaztapen garrantzitsuenetariko batzuk deskribatzen dira lehen proposamen eta aukera hauei begira:

5.1.1. HIRI LURZORUARI BURUZ

- LAGen aldakuntza bizitegi zenbaketari dagokionez. Zenbaketa esparru orokor berri bat finkatzen du, gogoan hartu beharreko erreferentzia bilakatuz bizitegi lurzoru eskaintza berriari dagokionez.

- Durangoko Eskualde Egituraren LPP. LPPk proposatzen dituen zenbatze irizpideak LAGen Aldaketarengatik zaharkituak geratu dira, aukera irizpide orokorrak eta hirigintza eramangarri baten garapenerako irizpide orokorrak mantentzen diren arren.

- Etxebizitzaren sustapen publikorako Lurzorua sortzeko LZP. Durango‐Abadiño hiri jarraitua etxebizitza publiko sustapen berrientzat harrera esparru betzela bereiztekoa da, mota hontako etxebizitza kopuru garrantzitsu bat (1.060) finkatuz Abadiñon.

5.1.2. JARDUERA EKONOMIKOETARAKO LURZORUARI BURUZ

- Durangoko Eskualde Egituraren LPP. Plan Orokorraren iraunaldiarentzat hurrengo urkilak proposatzen ditu:

o Lurzoru Industriala 7,01 ‐ 14,03 Ha

o Lurzoru tertziarioa 3,68 – 7,35 Ha

- Jarduera Ekonomiko eta Merkataritza Ekipamenduetarako Lurzoruaren Sorkuntza Publikorako LPS. Abadiñoko udalerria “lehentasuneko” deiturikoen artean batzen da, lurzoru berriaren sorkuntza sustatu behar dela esan nahi duena, 200 eta 350 Ha artean sustapen publiko eta pribatuari dagozkienen artean.



41

- Garraio jarduera eta salgai banaketarentzat poligono berri baten sorkuntza proposatzen da.

- Sare Intermodal eta Garraioaren Logistikarako LPS (Aurrerakina). Aurrekoarekin bat dator Euskarri Logistiko Zentro bat proposatzerakoan Durangaldean.

5.1.3. AZPIEGITURAK

- Trenbide Sarearen LPS. Bilbao‐Donostia linearen banatzea begiztatzen du. Abadiñoko udalerriari ere eragiten dio Abiadura Handiko Trenaren linearen trazadura.

- Durangoko Eskualde Egituraren LPP. N‐636arentzat osoko ebazpen bat proposatzeaz gain, Aukerako Mugikortasun Sare bat proposatzen du eskualdeko mugikortasun ardatz eramangarri bezala.

- Euskal Herriko Errepideen 2. Plan Orokorra. Bere proposamenen artean Gerediaga – Elorrio lotura nabarmentzen da (gaur egun eraikitzen), Muntsaratz inguruan N‐636arekin lotura batekin. Lebario inguruan A‐8aren irteera berria ere aipatzen da, jadanik egikaritua aurkitzen dena.

- Kantauri Ekialdeko Demarkazio Hidrografikoaren Plan Hidrologikoa 2015‐2021. Agian udalerriko hazkunde kokaleku berrien proposamenei begira garrantzi handien duten planetariko bat izango da. Planak Sarria eta Ibaizabal ibaietan zenbait esku‐hartze begiztatzen ditu Traña – Matiena eta Astolatik igarotzerakoan, hurbilen dauden egungo hiri lurzoruetan uholde eragina murrizteko helburuarekin. Egitura‐jarduketa hauek, lurzoru finkatuaren gaineko kalteak murrizten dituzten era berean, hiri‐bilbeari beste gertuko lurzoru batzuk gehitzea ahalbideratuko dute hazkunde berri gisa. Ulertzen da bere ingurumenarekin errespetutsua den hirigintza baten ikuspuntutik, jadanik eraikitako azpiegituren sinergia eta efizientzien erabilpenaz baliatzen dena, lurzoru hauen gainean esku hartzea gehienbat dagoeneko eraikia dagoen hiri bilbea betez, izaera nekazariagoa duten beste lurzoru batzuren izatearen aurrean. Hau da, hiri trinkoa sustatu sakabanatuaren aurrean, Durangok Matienarekin osatzen duen izaera metropolitarra sustatuz.

5.1.4. EKIPAMENDUAK

- Durangoko Eskualde Egituraren LPP. Aurreko ataletan adierazitako jarduera ekonomikoetarako lurzoruen artean, energia berriztagarriei loturiko Parke Zientifiko baten sorrera proposatzen da.

- Ondare Kulturalaren LPS (Aurrerakina). Plan hontatik azpimarratzen dira Ondare Arkitektoniko eta Arkeologikoa osatzen duten zein elementu ezberdin batu beharko lirateke udal plangintzan. Elementu hauek tokiko babesa daukaten haiekin osatu beharko dira.

5.1.5. NATURA ETA LANDA INGURUMENA

- Nekazaritza eta Basozaintzako LPS. Aurreko ataletan aipatu da jadanik Lurzoru Urbanizaezinaren antolamendu zuzenarentzat tresna honek daukan garrantzi handia.



42

- Urkiolako NBAP. Honek era gehigarrian arautzen ditu aurrekoan bere balioaren arabera arautuak izan ez diren lurzoruak, Abadiñoko lurzoru urbanizaezinaren zati handi bati eraginez. Plan berri Orokorra ezarri estutuko da Urkiolaren NBAP‐n.

- Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko LPS (Kantauri Isurialdea). Ibilguen babesa arautzen du.

- Arriskuan dauden edo babestu beharreko elementuak identifikatzen dituzten plan eta inbentario anitz daude, haietako asko Urkiolako Parke Natural barneko eremu edo elementu bereziei buruzkoak. Guztiak erantsitako agirian zehazten dira.

- Lurzoruarentzat potentzialki kutsatzaileak diren jarduera edo instalakuntzak jasaten dituzten edo jasan izan dituzten lurzoruen inbentarioa. Inbentarioa egunean jartzen joan da, beraz, bere balioztapen zuzena egiteko kontutan izan beharko da egikaritzen ari den azkena.

- Kalitate akustikoarentzan 37/2003 Legean eta bere garapen arautegian nabarmentzen diren helburuen barnean, azpiegitura handiei buruz burututako ikerketa akustikoak edo Zarataren Mapa Estrategikoak kontutan izan behar dira, A‐8 eta N‐634 errepideei dagokionez, eta Euskotrenen trenbide linea.

5.2. HAUTABIDEEN ANTOLAMENDURAKO IRIZPIDE OROKORRAK

Aztertutako hautabideen deskribapenaren aurretik, hautabideak nola hausnartu eta hautabide bakoitzean gai aldaezin bezala hartuak diren elementu horiei buruz irizpide edo printzipio orokor batzuk ezartzea aproposa deritzogu.

5.2.1. BIZITEGI LURZORU BEHARRA

Lehenengoz, ekonomi jardueren eta bizitegi lurzoru berrien beharrei buruzko erreferentzia aurreko ataletan azaldua geratu da,hala etxebizitza kopuruari nola industri lurzoruaren betetzeari dagokionez oso okupazio maila altua aurkezten baitu.

Aldez aurretik AASSen indarraldiak iraun dituen urteetan zehar onartutako lizentzia kopurua 1.261ekoa dela azpimarratu da, urteko 46,7 etxebizitzatako batez besteko balioa ematen diguna. Plan Orokor berriaren indarraldiak iraungo dituen hurrengo 8 urteetarako etxebizitza proiekzio bat egingo bagenu, etxebizitza eskaera 374 etxebizitzatakoa litzateke.

Plangintzan hausnartu beharreko eskaintza Harrotze faktore batek haztatua izan behar duela kontutan hartzen badugu higiezin merkatuan dinamikotasun bat ahalbideratzeko, eta lurralde plangintzaren tresna ezberdinen artean 2 eta 3 artean dabilela. Urtarrilak 19ko 4/2016 Dekretuak, Euskal Autonomia Erkidegoko Lurralde Antolamenduaren Gidalerroak behin betiko onartzen dituen Dekretuaren aldaketa, proposatzen duena ontzat eman ahal dugu, bizitegi zenbaketari dagokionez, 2,4koa izanik 7.000 eta 19.999 arteko biztanleria duen udalerri batentzat.

Beraz, 898 etxebizitzatako gehienezko balioa lortzen dugu. Balore hau aurreko atalean aipaturiko Dekretuaren eranskinean batzen diren erreferentzi baloreak baino nabarmenki altuagoa da, 634 eta 317 arteko urkila bat proposatzen duena.



43

Eusko Jaurlaritzaren bizitegi kuantifikazioaren kalkulua 2011. urteko etxebizitzen erroldarekin egin den arren eta Abadiñoren kasuan 2016. urte honetan argitaratuko den erroldarekin zenbakiek gorakada bat jasan ahal dutela ulertuz, agiri honetan hausnartuko den lurzoru berriaren beharraren zenbatespenari begira, Eusko Jaurlaritzak Udaletxeari helarazitako balorea hartu da.

AASSen bizitegi lurzoruaren kudeaketa atalean gaur egun kudeaketa eremuetan 301 etxebizitza egikaritzeke geratzen direla azaldu da, hauen artean egonez gaur egun behin behineko onespenik ez duen izapidetze eremu bat (UR‐6), baina aurrerakinaren atariko mailan hautabide guztietan kontutan hartzen den lurzorua izanik.

Egikaritu gabe geratzen diren gainontzeko etxebizitza guztiak Zelaieta – Muntsaratz guneko kudeaketa eremuetan kokatzen dira, udalerriaren gune trinkoenetan lurzoru berriak ahalbideratzeko dagoen interesa erakustera datorrena, Matienan.

5.2.2. EKONOMI JARDUEREN LURZORU BEHARRA

EEJJren lurzorua bere %90ean beteta aurkitzen da, gainontzeko %10 egiazko merkatu eskaintza suposatzen ez duten lurzoruak bilakatzen dituzten zenbait baldintzatzaile izanik. Arrazoi honengatik, lurzoru mota honen erreserba berriak aurreikustea lehentasunezkoa irizten da, frogatura geratu baita, eta horrela deskribatzen da plangintza sektorial ezberdinetan, Abadiñoren kokapen estrategikoa eta bere garraio lotura bikainak.

Lehen antolamendu hautabide hauetan begiztatzen den erreferentzi esparrua Durangoko Lurralde Plan Partziala da, non lurzoru tertziario zein industrialei zuzenduriko azalera urkila bat zehazten den.

DURANGOKO LPP. JJEE LURZORUAREN MUGA 8 URTETARA

INDUSTRIALA Ha TERTZIARIOA Ha GUZTIRA Ha.

GEHINEZKO 14,03 7,35 21,38

GUTXIENEKO 7,01 3,68 10,69

Muga hauen barnean aukera ezberdinak proposatzen dira, bat ezezik, zeinak LPPk gehienezkotzat jotzen duena baino azalera handiagoa proposatzen duen, gai honetan eskudunak diren lurralde plan sektorialetan justifikatuz hain zuzen ere, LPPak baino azalera handiagoak iradokitzen dituztenak.

5.2.3. KANTAURI EKIALDEKO DEMARKAZIO HIDROGRAFIKOAREN PLAN HIDROLOGIKOA 2015‐2021

“Kantauri Ekialdeko Demarkazio Hidrografikoaren Plan Hidrologikoa 2015‐2021” Uholde Arrisku Potentzial Garrantzitsudun Guneak (UAPGG) eta UAPGGen Uholde Arriskuaren Kudeaketa Plana lantzeko beharrezkoa den Uholde Arriskuaren Atariko Ebaluazioa (UAAE) identifikatzeko beharra ezartzen du. Abadiño Ibaizabal ibaiaren ES018‐BIZ‐9‐1 UAPGGri baldintzatua dago.

“Uholde Arriskuaren Kudeaketa Planaren Proiektua (2015‐2021)” babes neurrien proposamena jasotzen du Durangoko UAPGGn (Abadiño) (ES017‐BIZ‐9‐1). Planak 2021 zeruertzerako Traña‐Matiena eta Astola eremuetan egitura neurri multzo bat proposatzen du Sarria ibai ibilguaren erregularizazioa eta ebaketaren handiagotzea trenbidearen ibilbideraino heltzen den egokitzapen baten bidez eta



44

Ibaizabalen ibilguan Astolako bidegorriaren zubiaren oztopoa ekiditen da, pasabidearen azpian jardunez hau ordezkatu gabe, hala nola lautadak uholdeez babestera bideratuak dauden neurri multzo bat lubeta eta harresi bidez, sestra jasoz, etab.

Guzti honek prebentziozko eta leungarri izaera duten neurri multzo bat suposatzen du, egiturazkoa eta egiturazkoa ez dena, dagoeneko dauden finkapenen gaur egungo arriskuaren murrizketa eta azaleko ur masen baldintza morfologikoen hobekuntza bermatzeko helburuarekin. Era berean, esku hartze hauek bigarren deribatu bezala gaur egun uholde arriskua duten lurzoruetan finkapen seguru berriak begiztatzeko aukera suposatuko lukete.

Urtarrilak 15eko 20/2016 Dekretuaren bidezko onespena duen Kudeaketa Plan hau, eta bere aurreikuspenei mugatzen bagara, zehaztutako neurrien kudeaketa eta plangintza epea etorkizuneko Plan Orokorraren indarraldiarekin bat letorke osoro, era honetan hazkunde aldagaietan orain arte pentsaezinak ziren lursailak gehitzea baimenduz.

Izan ere, LPPk bere lehen hastapenetan garapen berrientzat lurzoruak aztertzerako orduan 10 eta 100 urtetako errepikatze‐denborako uholde arrisku eragina duten lurzoru haiek baztertzea hausnartzen du, Matiena eta Astola artean aurkitzen diren lursailak lehen momentutik baztertuak geratzen direla dakarrena, hiri masa trinkoenengandik urrunago aurkitzen diren beste hautabide batzuk proposatuz.

Sarria eta Ibaizabal ibaien gaineko plangintza berriak eragindako egoera aldaketa honek Abadiñoko hazkunde naturalerako lurzoru askoz ere aproposagoak jokoan jartzea ahalbideratzen du, dagoeneko badiren azpiegitura eta zuzkidura hobeak edukitzeagatik eta Durango eta Matienak osatzen duten hiri bilbearen olio orban formako hazkunde bat izateagatik. Baliabideen optimizazioak eta edukiera handiko garraio publikoetan eta errepideetan eginiko inbertsio publikoaren amortizazio sozialak, Abadiñoko etorkizuna antolatzerako orduan kontutan izan beharreko aukera oso interesgarria suposatzen dute.

Laneko hilabete hauetan zehar erabaki hauetan parte‐hartze handiena duten administrazioekin kontaktuak mantendu dira, zehazki Uraren Euskal Agentzia (URA) eta Bizkaiko Foru Aldundiaren eta Eusko Jaurlaritzaren Lurralde Antolamenduaren Sailak, lurzoru hauek Plan Orokor berriari eransteko interesa helarazteko helburuarekin, kasu orotan proposamenarekin bere adostasuna agertuz.



45



46

5.3. AURKEZTUTAKO HAUTABIDEEN HELBURUAK ETA JUSTIFIKAZIOA

Aurreko puntuan deskribatutako irizpide orokorrak abiapuntu bezala hartuz, bi hipotesi edo abiatze egoera konbinatzen dituzten lau aukera ezberdin proposatzen dira:

• Uholde Arrisku Kudeaketa Planean aintzat hartutako esku‐hartze lanetaz zain dauden eta uholde arriskua duten lurzoruaren okupazioa edo ez, lurzoru hauetan hautabideak proposatzea ibilguaren hobekuntza lanen egikaritzera baldintzatuta egongo zirela antzemateagatik.

• Aurreko hipotesiaren aldagaien arabera okupazio maila ezberdina duten eszenatokiak.

Ingurumenari dagokionez aztergai diren garapen berriko eremuak beraz, azkeneko fasean izapidetzeko gai den agirian eratorritakoak baino handiagoak dira, baina ikuspuntu orokor baten aldetik egokiagoa den aukera balioesteko asmoarekin hautabideetan bildutako eremu guztiak kontuan hartu behar ditugu.

Jarraian azaltzen dugun bezala hautabide guztiekin arrazoi ezberdinegatik komun diren eremu berriak ere badaude:

• Traña gunean, egungo geltokiaren ondoan aldirietako aparkaleku txiki bat proposatzen da Zelaieta, Muntsaratz, Apatamonasterio eta gainontzeko ondoko guneen eskaria artatzeko garraio publikoaren erabilpenean, Durangoko LZP‐k honi buruz ezartzen dituen betebeharrekin bat datozenak ere. Eremu honen azalera 2.385 m2.koa da.



47

• Zientzia Parkea. Durango eta Matiena arteko Murueta inguruan libre dauden lurzoruak LZP‐k proposaturiko Zientzia Parkearentzako gordetzen dira.

Lurralde Planak Astolaruntz azalera handiago bat marrazten badu ere, Durango eta Abadiño artean dagoen lurzorua interesgarriagotzat hartzen da, izan ere, hiri bilbeari jarraitasuna emanez bi udalerrien arteko lotura natural bat egituratzen baita, ardatz honek duen bizitzarekin bat etorri behar delarik. Eremuaren azalera: 11,74 Ha.

• Muntsaratz industri‐gunea: Zelaieta eta Apatamonasterio arteko N‐636 errepidean zeharreko industri jardueraren finkapena, Muntsaratzeko Iberdrola Azpiestazio gunean eraikuntzan dagoen Gerediaga – Elorrio korridorearen lotune berriarekin indartuko den errealitate bat da.

Lurzoru berri proposatuak komunikazioen ikuspuntutik egoera pribilegiatu batean geratuko dira, eta Zelaieta inguruan trafegu handiketa nabaririk emango ez zelarik. Egungo Muntsaratz industri gunearen aurrean kokatzen dira. Eremuaren azalera: 7,87 Ha.



48

• UR‐9. Zelaieta eta Muntsaratz artean kokatutako bizitegi‐sektore bat, bi auzoen hiri jarraitasuna indartuz. Hiri‐lurzoru tartean dagoen huts txiki bat hartuz, Zelaietan AASS‐ak aurreikusitako UR‐6 lurzoru eraikigarri eta Muntsaratz bizitegi‐hazkundeen (UR‐4 eta UR‐8) artean.



49

Gaur egun AASS‐en aldaketa zehatz bat bezala izapidetzen ari den sektore bat da. Proposatutako dentsitatea auzoan burutu diren azkeneko jarduketetan egikaritu denaren antzekoa da, 68 eta 75 etxeb/Ha tartekoa, emaitza 79 etxebizitza delarik. Eremuaren azalera: 10.955 m2.

• Gaur egun lurzoru urbanizaezina bezala sailkatutako lurzati txikien eransketa, zeinak hiri izaera argia duten guneetan irla txikiak direlarik. Hiru nabarmentzen ditugu:

- Zelaieta eta Muntsaratz artean, N‐634 errepidearen alboan, kokatutako lurzatiak, non banakako etxebizitza zein kolektiboak daude. Ez lukete eraikigarritasun handiketarik edukiko, eta bere xede bakarra hiri lurzoru trinko bezala hartzea da, horrela izateko Legean ezarritako oinarri guztiak betetzen baitute (3.859 m2‐ko gora beherako azalera).

- Muntsaratzen, Alfredo Baeschlin kalean (N‐636), nekazaritza lurzatia, horrela, kale honen zati guztia bi errepide‐tarteetan hiri‐lurzoru bezala errematatuz, eta auzo honen lotura Zelaietarekin trinkatuz.

Kasu honetan, etxebizitzarekin bateragarriak diren industri edo tertziario erabileretan bilakatzea baimenduko litzateke, horrela, kalea era leun batean isolaturik dauden instalakuntzekin lotuz. Eremu honen azalera 6.069 m2‐koa da.

- N‐634, I‐4 industri gunea eta gaur egun egikaritzen dagoen AR‐6 eremuaren tartean kokatutako lursailak. Lurzoru hauen zati bat N‐634 errepidetik sarbidea duten bi etxebizitza eraikinek hartuta daukate, eta ez lukete eraikigarritasun handiketarik edukiko, bere xede bakarra hiri lurzoru trinko bezala hartzea delarik, horrela izateko Legean ezarritako oinarri guztiak betetzen baitute (511 m2‐ko gora‐beherako azalera).



50

Aske dauden eta errepide eta industri lurzorutik gertu dauden gainontzeko lurzatiak, hiri‐lurzoruan txertatu beharreko erabilera tertziarioekin osatuko litzateke, guztira 3.405 m2‐ko azalerarekin.



51

5.3.1. 1. ALTERNATIBA

Hautabide hau lehen hipotesiatik abiatzen da, etorkizuneko Plan Orokorrean uholde arriskuko ur‐boladek, bere edozein errepika‐denboretan, eragiten duten lurzoruak aintzat ez hartzea alegia.

Ur‐ibilguen hobekuntza lanen egikaritze epeak beteko diren zalantzaren aurrean, Plan Orokorra indarrean dagoen epean zehar ibaien hazkundeek eragitako inpaktuen murrizpena lortzeko lanak, Muntsaratz gunean bizitegi‐hazkunde baten alde egiten da, auzo hau Zelaietarekin lotzeko asmoarekin AASS‐ak utzitako lerro irekia sendotzeko asmoarekin. Lursail hauek, etxebizitza tipologia, garaiera eta dentsitateari dagokienez jadanik hasitako prozesuaren barne proposatzen dira, ondoko lurzatietan azkeneko urteetan eraikitakoaren hazkunde batean bilakatuz.

Bizitegi‐lurzoru berriaren azalerak beraz gutxi gora‐beherako 280 etxebizitzen harrera gaitasuna edukiko luke, gainera beste eremuetan aintzat hartu beharreko beste 300 etxebizitza, UR‐9 sektorea eta AASS‐ak garatu gabeko eta plan berrian jarraitzen duten kudeaketa eremuak. Sektore berri hau hurrengo baldintzen arabera proposatzen da:

- Azalera: 3,73 Ha

- Dentsitatea: 75 etxeb/Ha

Jarduera ekonomikoen lurzoruei dagokienez, hautabide guztietarako trinko bezala zehaztutakoaz gain gehiago biltzea ez litzateke proposatuko, zeinak agiri honetan ezarritako aurreikuspenen aurrean gutxieneko aukera osatuko lukete. Hurrengo erara zenbatesten da:

- Lurzoru tertziarioa: 12,35 Ha (uholde arriskua duten lurzoruak barne)

- Industri‐lurzorua: 7,87 Ha



52


Uholde Arrisku Kudeaketa Planaren aurreikuspenekin bat ibai‐ibilguetan burutu beharreko neurriei ezker uholde arriskua galduko duten lurzoruak balioan jartzeko aukera, okupazio maila ezberdineko beste hautabideentzako oinarria da.

Bigarren hautabide honetan, Astola gunean bai bizitegi hazkunde bat bai industri hazkunde bat biltzea proposatzen da, trenbidearen beste aldera salto eginez Matiena hiri‐bilbearen jarraitasun bat bezala. Trenbidearen lurperaketagatik, bizitegi‐gunearen hazkundeak kaleak era natural batean egituratuko ditu, geltokiaren inguruan bizitegi‐gune berria sortuz.

Hazkunde berri hau, Matiena – Zelaieta errepidean bermatuz egituratuko da Trañabarren etorbidearen luzerapen bezala, eta kontuan hartzeko zeharkako beste ardatz bat, N‐636 errepidea Durangon N‐634 errepidearekin lotuko lukeena Lebario poligonoan.

• Bizitegi‐lurzorua. Zelaieta – Muntsaratz gunean bezala, gaur egun kudeatu gabeko lurzoruetan 300 etxebizitza aurreikusten dira gutxi gora‐behera, eta Astola ingururako proposatutako UR‐9 eremua, Bizitegi Zenbatespenari buruzko, urtarrilak 19.eko, 4/2016 Dekretuak aurreikusitako gehieneko tartea betetzeko beharko ziren gainontzeko 350 etxebizitza jasotzeko edukiera duten lurzoruak. Horrela, lehengo hautabidearen aldean Muntsaratz inguruko bizitegi‐lurzoru erreserba kenduko lirateke. Astolako bizitegi‐hazkunde berriek honakoa gehitzen dute:



53

- Gutxi gora‐beherako 5,33 Ha‐ko azalera

- 66 etxeb/Ha‐ko batez besteko dentsitate gordina.

• Jarduera ekonomikoen lurzorua. Jarduera ekonomikoen lurzoruei dagokienez, Astola gunean lurzoru mota hau ere biltzea proposatzen da, zehazki Lebariotik gertuago dagoen gunean. Jarduera ekonomikoen lurzorua trenbide eta aipatutako bi errepide nazionalen, 634 eta 636, lotura ardatzaren artean mugatuta geratuko litzateke. Eremu honentzako aurreikusitako azalera gutxi gora‐behera 4,67 Ha. da.

Aurrekoaz gain 1. Hautabidean deskribatutako proposamenak mantenduko litzateke, zeinak guztira honako balioak ematen dizkigu:

- Lurzoru tertziarioa: 12,35 Ha (uholde arriskua duten lurzoruak barne)




54


Hurrengo hautabidea aurrekoaren oinarritik abiatzen da, Astola gunean aurreikusitako N‐634 eta N‐636 lotura ardatzaren bestaldean hazkunde batzuk gehituz. Traña Matiena gunea, Lebario eta ekipamenduak eta Astola industri gunearen tartea hiri jarraipen batean bat‐egitea plangintzan biltzeko helburuarekin.

Lotura hau Matiena erabileren luzeera bat bezala antolatzen da, hots, Lebariotik gertuago dagoen guneak industri erabilera berezkoa bezala mantentzen du, eta bestaldean, bizitegi‐erabilera nabarmentzen da Matiena eta Zelaieta arteko lotura ardatzan bermatuz.

Eragiketa honetan, “Aceros IMS”‐aren aurrean Trañabarren etorbidearen industri gunean erabilera aldaketa proposatzen da, gaur egun erabilera oso murriztuarekin eta mantentze egoera oso larrian. Esku‐hartze honen justifikazioa hurrengo arrazoietan bermatuta dator:

- Plan Orokor berriaren lehentasuneko helburuen artean Abadiñoko auzo ezberdinen arteko, eta herria bera Durangoko hiri‐bilbearen arteko lotura mailakatua dagoela azaltzen etorri gara. Matienak Astola zuzkidura gunerantz duen hazkundean, eta beraz, Zelaietarantz, helmuga ezberdinen arteko zirkulazio fluxuak kalitatezko hiri espazioen bitartez burutu behar direla aipatu beharra dago. Bi guneen arteko igarotzea pabilioi industrialak bere bi aldeetan dituen kale tarte batetik ematen da, hauetako batek hirigintza egoera eta kalitate arkitektoniko txarra duelarik. Bere berkalifikazioak etorkizuneko kalearen tratamendua erraztuko du, bizitegi eta komertzio erabilera berriekin tratamendu atseginago bat ahalbideratuz.



55

Kentzea proposatzen diren industri pabilioien zati batek plangintzarekin ados ez daude Ibaizabal ibaiaren ibilguari eragiteagatik, hala nola uholde arrisku denbora ezberdinek eragiteagatik. Pabilioi honen gaineko jarduketak ibai ibilgua erraztu eta ingurumen ikuspuntutik hobetuko du, aldi berean eraikuntzen gaineko eragin maila murriztuz.

- Aurreko hautabidearen aurrean Lebario gunean industri erabiletara zuzendutako lurzoruak ondoko lursailetan hedatzearen justifikazioa, nolabait lehen aipatutako industri gunearen galeragatik dator.

• Bizitegi lurzorua. Aurreko paragrafoetan azaldutakoaren arabera, kasu honetan, bizitegi‐lurzoru gehiketak beste 2,04 Ha gehituko lituzke 2. Hautabidean bildutako 5,33 Ha.ei, guztira 7,37 Ha.ko bizitegi lurzorua emanez.

Multzoak lurzoru berri hauetan ekipamendu erreserba berriak proposatzea ahalbideratuko du, zentraltasuna eta aukerak sortzeko gaitasuna indartuz, hala nola etorkizuneko garapenei oinarriak ezartzea orain abiatzen den Plan Orokorraren indarreko epea baino harago.

• Jarduera ekonomikoen lurzorua.Astola gunean lurzoru gehiago txertatzeak, barruko ardatz berriaren bestaldera “salto” eginez, ixteko bide berri baten aurreikuspena ere dakar berarekin, bere hegoaldetik nagusienarekiko paralelo, Lebario Trañabarren etorbidearekin lotuko duena Gaztelua auzoari sarbidearen gurutzean.

Hautabide honek, aurreko proposamenean mahaigaineratutakoaren gainean beste lurzoru bat berkalifikatzen duen bitartean, lurzoru berrien gehikuntza bat proposatzen duenez, hartutako azaleren emaitza honakoa izango litzateke:

- Lurzoru tertziarioa: 12,35 Ha

- Industri‐lurzorua: 12,54 + 12,23 Ha

- Deskalifikatzeko lurzorua 2,04 Ha

Honako guztizko balioak ematen dizkigu:



Antzeman daitekeenez, balio hauek Durangoko LZP‐k Abadiñorako jasotako aurreikuspenak 12 Ha. baino gehiagoan gainditzen dute. Hala ere, proposatzea egokitzat hartu da, LZP‐k bere kalkuluak eta aurreikuspenak Astolako lurzoruak urperagarriak zirelakoan burutu baitzituen agirian argi agertzen den moduan. Egoera hau ordea, Uholde Arrisku Kudeaketa Planan aurreikusitako lanek guztiz aldatu zuten, eta beraz bere idazketan jaso balitz, lurzoru hauek LZP‐ren aurreikuspenean funtsezko papera izango zituzketela ulertzen dugu.

Berez, LZP‐ren lurralde ereduan aurreikusitako jarduera ekonomikoen lurzoru batzuk eragite edo urperagarritasun bezalako baldintzetatik at dauden guneetan kokatzen badira ere, dauden azpiegiturekiko duten lotura txarragoak etorkizunean beste arazoak sortu ditzake, hala nola bizitegi guneetatik nahi ez den trafegoa, nekazari balioa duten lurzoruen okupazioa, etab.



56


Azkenik, 4. hautabide hau 3. hautabideak 2. hautabidearekiko duen aldaera bat da. Horrela, Astola gunean jarduera ekonomikoen lurzoruak ez hedatzean ezberdintzen da, lurzoru mota hau urperagarritasunaren hobekuntzara ez baldintzatzeko, baina bai Gederiaga gunean, Berrizko errepide ondoan, lurzoru emankorreko eremu berri bat biltzea, gutxi gora‐beherako 8,29 Ha.ko azalerarekin.

Lursail hauek era estrategiko batean daude kokatuta, A‐8 eta N‐634 errepideekin lotura ezin hobearekin. Dirudienez ez dute kudeaketa edo orografi arazorik, eta erabilera honetan finkatutako ardatz baten gain kokatzen da.

Hautabide honetara Traña guneko lurzoru batzuk ere txertatu dira, CIE Automotive instalakuntzen hedaketa bezala. Trenbidearen lurperaketa trazadura berri batekin, enpresa garrantzitsu honek bere instalakuntzak hedatzeko aukera eduki dezake, urte batzuk arte zuen hezi fisikoa kentzerakoan. Lurperatutako bideraino proposatzen da bere hedapena, bien arteko eragiteak ekiditeko asmoarekin, gutxi gora‐beherako 1,19 Ha. ko azalerarekin.

Proposamen hauekin, bizitegi zenbatespena 3. Hautabidearekiko ez da aldatzen, aldaketak soilik Jarduera Ekonomikoetara zuzendutako lurzoruaren zenbatespenean aurkeztuz. Horrela, hautabide honen azkeneko balantze bezala hurrengo lurzoru emankorreko balioak dauzkagu:





57

6. PLANOEN ZERRENDA Argibide Planoak:

- I‐01 Indarreko AASS‐en Lurralde Eredua Eskala: 1/10.000

- I‐02 Indarreko AASS‐en lurzoruaren Sailkapena Eskala: 1/10.000

- I‐03 Indarreko AASS‐en Sistema Orokorrak Eskala: 1/10.000

- I‐04 Indarreko AASS‐en ordenantza Eremuak Eskala: 1/4.000

- I‐05 AASS‐en Lurralde Ereduaren garapen maila Eskala: 1/4.000

- I‐06 Kudeatu edo guztiz egikaritu gabeko Eremuak Eskala: 1/4.000

- I‐07 Bizitegi‐lurzoruaren egiazko eskaintza Eskala: 1/2.000

- I‐08 Industri‐lurzoruaren egiazko eskaintza Eskala: 1/4.000

- I‐09 Durango LZP Eredua Eskala: 1/4.000

- I‐10 Indarreko AASS‐en Ondarea Eskala: 1/10.000

- I‐11 Gune urperagarriak Eskala: 1/4.000

Hautabideen Planoak:

- A‐01 Okupazio Eremuak. 1. Alternatiba Eskala: 1/4.000




- A‐05 Lurzoru Urbanizaezinaren Antolaketa Eskala: 1/10.000