VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 1 DE 44
Donostia - San Sebastian, 1 – 01010 VITORIA-GASTEIZ tef. 945 01 99 61 – Fax 945 01 99 31 – e-mail [email protected]
INDUSTRIA, MERKATARITZA ETA TURISMO SAILA Turismo Sailburuordetza
DEPARTAMENTO DE INDUSTRIA, COMERCIO Y TURISMO Viceconsejería de Turismo
Euskadiko Turismoko Irisgarritasun Eredua
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 2 DE 44
AURKIBIDEA I ATALBURUA: SARRERA
1. Euskadiko Turismoko Irisgarritasun Eredua egiteko arrazoiak ......4 orr. 2. Ereduaren oinarri diren printzipioak ......6 orr.
II ATALBURUA: EREDUAREN DESKRIBAPEN TEKNIKO OROKORRA
1. Ereduan barne hartutako dibertsitate funtzionalen identifikazioa .....7 orr. 2. Dibertsitate funtzional bakoitzaren irisgarritasun-mailan eragina duten
turismo-zerbitzuaren katearen elementuak . ......8 orr. • Hotelei eta apartamentu-hotelei, apopilo-etxeei, baita turismo-
apartamentuei eta nekazalturismoei eta landetxeei dagozkien elementuak ........8 orr.
• Kanpinak ........14 orr. • Jatetxeak, sagardotegiak, upeltegiak eta txakolindegiak ........19 orr. • Interpretazio Zentroak ........23 orr. • Turismo bulegoak ........28 orr.
3. Irisgarritasun gradoak ........31 orr. 4. Establezimendu turististikoen Irisgarritasun-baldintzak ....... 34 orr.
III ATALBURUA.- EREDUAREN KUDEAKETAKO FASEAK
1. Hasiera ........36 orr. 2. Prestakuntza ........36 orr. 3. Diagnostikoa ........36 orr. 4. Egiaztapena eta sustapena ........37 orr.
• Laburpen fitxa ........38 orr. • Irisgarritasunari buruzko informazioa informazio- eta komunikazio-
euskarrietan sartzea ........39 orr. • Irisgarritasun-zigilua ........39 orr.
5. Gaurkotzea ........41 orr. IV ATALBURUA.- ERANSKINAK ........43 orr.
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 3 DE 44
1. Hotelen eta apartamentu-hotelen irisgarritasunari buruzko baldintzak 2. Apopilo-etxeen irisgarritasunari buruzko baldintzak 3. Turismo-apartamentuen irisgarritasunari buruzko baldintzak 4. Nekazalturismoen eta Landetxeen irisgarritasunari buruzko baldintzak 5. Kanpinen irisgarritasunari buruzko baldintzak 6. Jatetxeen, sagardotegien, bodegen eta txakolindegien irisgarritasunari
buruzko baldintzak 7. Interpretazio Zentruen irisgarritasunari buruzko baldintzak 8. Turismo Bulegoen irisgarritasunari buruzko baldintzak
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 4 DE 44
I ATALBURUA: SARRERA 1.- EUSKADIKO TURISMOKO IRISGARRITASUN EREDUA EGITEKO ARRAZOIAK Turismo-establezimendu irisgarrien eskari potentzialaren ikuspegitik, dibertsitate funtzionala duten pertsonen bolumena – aldi baterako ezintasuna edo ezintasun iraunkorra (ezintasun fisikoa, ikusmenezkoa, entzumenezkoa, adimenezkoa edo organikoa) duten pertsonak- handiagotzen ari da mundu osoan; ezintasunen bat duten 3,5 milioi pertsona daude Espainian gutxi gorabehera, Europa osoan 50 milioi baino gehiago eta munduan 500 milioi inguru. Horren osagarri gisa, aldaketa sozial eta demografikoen eta bizi-ohituren aldaketen eraginez, dibertsitate funtzionala duten pertsonen bizi-itxaropena eta bolumena handiagotzen ari dira. Merkatu-segmentu horren enpleguaren sustapena eta bizi-kalitatearen hobekuntza direla-eta, horrelako pertsonen funtsezko jarduera bilakatu da turismoa. Dibertsitate funtzionala duten pertsonek gainerako herritarrek dituzten eskubide berberak dituztela eta eduki behar dituztela (eta beraz, aisia eta turismorako eskubide berbera dutela) badakitenez, administrazioei dagokie eskubide horiek bermatzea, turismoak eskaintzen dituen aukerak pertsona guztiek eduki ditzaten lortzeko ahaleginak eginez. Araudien ikuspegitik, batasunik eza dago nazioartean, eta zehazkiago, Europar Batasunean, turismo-eskaintzari irisgarritasun unibertsala bermatzeko kontuan hartu beharreko irizpideei dagokienez. Alabaina, Europako Erkidegoa bera hainbat txosten, foro edota sare sortzen ari da, irisgarritasuna bermatuko duen Europako estandar baten zehaztapenean aurrera egiteko. Teknika arloko erreferentziarekin legegintza-ezarpenarekin baino zerikusi handiagoa duen beste ikuspegi batetik, AENOR elkarteak bi UNE arau ditu (UNE 170001-1 eta UNE 170001-2), eta egun berrikusten ari dira arau horiek. Era berean, Turismo
Kalitaterako Institutua, AENOR elkartearekin batera, Turismo Zerbitzuak egiaztatzeko Arauak garatzen ari da. Araudi horretan irisgarritasunerako gomendio jakin batzuk adierazten dira, baina ez da araudi espezifiko eta zehatzik garatzen. Q Turismo Kalitateak ere ez du irisgarritasun-betekizunik zehazten. EFQM bikaintasun-ereduak, bestalde, hainbat gomendio ezartzen ditu irisgarritasunari dagokionez, baina ez du gai hori sakontzen Indar handiko segmentua bada ere, oraindik ez dago turismo irisgarriaren eskaintza antolaturik merkatuan:
• oro har, irisgarritasun-maila eta dibertsitate funtzionala duten pertsonentzako arretaren lehiakortasun-maila txikiak dituzte egungo turismo-baliabideek,
• baliabideen irisgarritasun-mailari buruzko informazioari zorroztasuna falta zaio,
• irisgarritasuna bermatzen duen erreferente estandarrik ez dago, • ezintasunik duten turistei zuzendutako turismo-produktu zehatz eta finkaturik
ez dago, • eta abar.
Horregatik, dibertsitate funtzionala duten pertsonei beren eskubideak baliatu ahal izateko aukera eskaintzen die alojamendu-eskaintza irisgarriaren garapenak, eta aldi berean, turismo-helmugei beren jarduera dibertsifikatzeko eta urtarokotasuna murrizteko aukera eskaintzen die, eta baita hazkunde- eta errentagarritasun-ahalmen handia duen merkatu-segmentu bat erakartzeko aukera ere; Euskal Turismoaren Lehiakortasun Planaren xedeak dira horiek
Pertsona guztiek Euskadin eskaintza turistikoaz gozatzeko aukera izandezaten, Industria, Merkataritza eta Turismo Sailak lehen pausoa eman du
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 5 DE 44
Euskadiko turismoko Irisgarritasun eredua sortzeko.
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 6 DE 44
2. EREDUAREN OINARRI DIREN PRINTZIPIOAK Eredu horiek honako printzipio hauetan oinarritu dira: Sarbide unibertsala Pertsona guztiek zerbitzu estandarretara sartzea bermatu nahi da, edozein izanik ere pertsona horien premia.
Dibertsitate funtzionala Ereduak gaitasun-murrizketen dibertsitate handiena, iraunkorra nahiz iragankorra —fisikoa, intelektuala, sentsoriala (ikusizkoa, entzutezkoa), organikoa— biltzen du.
Gizarte osoari egiten dio mesede Irisgarritasunari dagokionez, zerbitzu, produktu eta azpiegituretan egiten diren hobekuntzek kalitatea ematen diete adinekoei, ezintasun iraunkorra duten pertsonei eta edozein arrazoi dela medio bizitzan beren gaitasunak murriztuta dituztenei (haur-kotxeak eramaten dituztenak, emakume haurdunak, lesio puntualen bat dutenak eta abar) baita gizarte osoari ere, zerbitzuen segurtasuna, kalitatea eta konforta handitu egiten delako, eta horregatik estetika sakrifikatu gabe. Irisgarritasuna kontuan hartzen duten guneek konfort handiagoa eskaintzen diete pertsona guztiei.
Normalizazioa Ereduaren oinarria da gaitasunak murriztuta dituen pertsona-segmentua ohiko jardueran integratzea, soilik pertsona horientzat diren zerbitzuak ez sortzeko.
Autonomia Ereduak honako printzipio hau du abiapuntutzat: pertsonek segurtasun-, kalitate- eta konfort-bermearekin baliatu behar dituzte guneak eta zerbitzuak, laguntzaren premiarik izan gabe.
Berrikuntza Ereduak kontzeptu berriak gehitu ditu.
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 7 DE 44
II ATALBURUA: EREDUAREN DESKRIBAPEN TEKNIKO OROKORRA
1.- EREDUAN BARNE HARTUTAKO DIBERTSITATE FUNTZIONALEN IDENTIFIKAZIOA Irisgarritasun Ereduak 5 dibertsitate funtzional definitzen ditu:
Dibertsitate funtzional fisikoa
Gurpil-aulkiak erabiltzen dituztenak edo mugikortasun murriztua dutenak
Ikusizko dibertsitate funtzionala
Itsuak edo ikusmen-urritasuna dutenak
Entzutezko dibertsitate funtzionala
Gorrak edo entzumen-urritasuna dutenak
Dibertsitate funtzional intelektuala
Arrazoizko gaitasun-urritasunak dituztenak
Dibertsitate funtzional organikoa
Arnasa hartzeko zailtasunak eta alergiak dituztenak edo dieta espezifikoak behar dituztenak.
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 8 DE 44
2.- DIBERTSITATE FUNTZIONAL BAKOITZAREN IRISGARRITASUN MAILAN ERAGINA DUTEN TURISMO ZERBITZUAREN KATEAREN ELEMENTUAK Dibertsitate funtzional mota bakoitzerako irisgarritasun-mailan eragina dute establezimenduak eskainitako turismo-zerbitzuaren katearen (“ irisgarritasun-katea” ) zati diren elementu desberdinek, elementu horiek gelaren erosotasunean, segurtasunean eta kalitatean ere eragina baitute. Hau da, bost dibertsitate funtzional moten irisgarritasun-maila, aldi berean, elementu gehiagoren irisgarritasun-mailaren araberakoa izango da; elementu horiek establezimendu moten arabera bereizten dira, eta honako hauek dira:
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 9 DE 44
Hotel, hotel/apartamentu eta apopilo etxeetako eta apartamentu turistiko, nekazaritza-turismo eta landa-etxeetako elementuak
Web-orria
Informazio orokorra (liburuxkak…)
Lokalizatzeko erraztasuna
Aparkalekua
Ekipajeak eramatea
Kanpotiko sarbidea
Desplazamendu horizontala
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 10 DE 44
Harrera-lekua
Desplazamendu bertikala
Ateak eta igarobideak
Logela
Apartamentua
Elementu finkoak (bungalowa, mobil-homea…)
Arnasa hartzeko zailtasunak dituzten pertsonentzako prestatutako gela
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 11 DE 44
Komunak
Sukaldea
Jende guztiarentzako guneak
Jatetxeko / kafetegiko altzariak eta tresnak
Jatetxeko karta ikusmenari egokitua
Jatetxeko karta braille-sisteman
Dieta bereziak behar dituzten pertsonentzako menuak dituen jatetxeko karta.
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 12 DE 44
Jende guztiarentzako zerbitzuak (ikuztegi-zerbitzuak, harraskak)
Dendak edo supermerkatua (hotelak, kanpinak…)
Atsedenlekuak eta aisialekuak
Igerilekuak eta termalismoa
Argiztapena
Ikusizko orientazioa
Entzutezko orientazioa
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 13 DE 44
Ukimenezko orientazioa
Prestakuntza
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 14 DE 44
Kanpinak
Web-orria
Informazio orokorra (liburuxkak…)
Lokalizatzeko erraztasuna
Aparkalekua
Ekipajeak eramatea
Kanpotiko sarbidea
Desplazamendu horizontala
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 15 DE 44
Harrera-lekua
Desplazamendu bertikala
Ateak eta igarobideak
Logela
Apartamentua
Elementu finkoak (bungalowa, mobil-homea…)
Arnasa hartzeko zailtasunak dituzten pertsonentzako prestatutako gela
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 16 DE 44
Komunak
Sukaldea
Jende guztiarentzako guneak
Jatetxeko / kafetegiko altzariak eta tresnak
Jatetxeko karta ikusmenari egokitua
Jatetxeko karta braille-sisteman
Dieta bereziak behar dituzten pertsonentzako menuak dituen jatetxeko karta.
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 17 DE 44
Jende guztiarentzako zerbitzuak (ikuztegi-zerbitzuak, harraskak)
Dendak edo supermerkatua (hotelak, kanpinak…)
Atsedenlekuak eta aisialekuak
Igerilekuak eta termalismoa
Argiztapena
Ikusizko orientazioa
Entzutezko orientazioa
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 18 DE 44
Ukimenezko orientazioa
Prestakuntza
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 19 DE 44
Jatetxeak, sagardotegiak, upeltegiak eta txakolindegiak
Web-orria
Informazio orokorra (liburuxkak…)
Lokalizatzeko erraztasuna
Aparkalekua
Kanpotiko sarbidea
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 20 DE 44
Desplazamendu horizontala
Harrera-lekua
Jantzitegia
Desplazamendu bertikala
Ateak eta igarobideak
Taberna / Kafetegia
Lekua erreserbatzea
Altzariak eta tresneria
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 21 DE 44
Terraza
Komunak
Jatetxeko karta ikusmenari egokitua
Jatetxeko karta braille-sisteman
Dieta bereziak behar dituzten pertsonentzako menuak dituen jatetxeko karta.
Ingurunea
Argiztapena
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 22 DE 44
Ikusizko orientazioa
Entzutezko orientazioa
Ukimenezko orientazioa
Prestakuntza
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 23 DE 44
Interpretazio Zentroak Zentroaren barnealdeko edo zentroko bertako irisgarritasun-irizpideak:
Web-orria
Informazio orokorra (liburuxkak…)
Lokalizatzeko erraztasuna
Aparkalekua
Kanpotiko sarbidea
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 24 DE 44
Desplazamendu horizontala
Harrera-lekua
Desplazamendu bertikala
Ateak eta igarobideak
Erabilera publikoko altzariak
Komunak
Argiztapena
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 25 DE 44
Ikusizko informazioa
Entzutezko informazioa
Ukimenezko informazioa
Euskarri-elementuak
Bisita gidatuak
Hezkuntza-programa egokitzea
Prestakuntza
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 26 DE 44
Kanpoko irisgarritasun-irizpideak
Kanpotiko sarbidea
Desplazamendu horizontala
Desplazamendu bertikala
Ateak eta igarobideak
Erabilera publikoko altzariak
Komunak
Argiztapena
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 27 DE 44
Ikusizko informazioa
Entzutezko informazioa
Ukimenezko informazioa
Euskarri-elementuak
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 28 DE 44
Turismo bulegoak
Web-orria
Informazio orokorra (liburuxkak…)
Lokalizatzeko erraztasuna
Aparkalekua
Kanpotiko sarbidea
Desplazamendu horizontala
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 29 DE 44
Harrera-lekua
Erabilera publikoko altzariak
Desplazamendu bertikala
Ateak eta igarobideak
Komunak
Argiztapena
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 30 DE 44
Ikusizko orientazioa
Entzutezko orientazioa
Ukimenezko orientazioa
Bisita gidatuak
Prestakuntza
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 31 DE 44
3.- IRISGARRITASUN GRADOAK Orokorrean, irizpide bakoitza hiru mailetan balioztatzen da: IRISGARRIA, IRISGARRIA NEURRI BATEAN EDO IRAGANGARRIA ETA EZ IRISGARRIA. Hiru maila horiek bereizteko maila bakoitzak kolore bat izango du, semaforoaren koloreekin bat datorrena, nazioartean ezaguna den eta erraz identifika daitekeen identifikazio-kodeaPara diferenciar estos tres niveles se ha optado por la identificación de cada uno de ellos con un color, verde, ámbar y rojo, en correspondencia a los colores del semáforo, código de identificación internacionalmente conocido y fácilmente identificable.
ACCESIBLE
IRISGARRIA NEURRI BATEAN - IRAGANGARRIA
EZ IRISGARRIA
Irisgarritasun-katean, eta beraz, dibertsitate funtzional bakoitzean eragina duten elementu bakoitzak intentsitate aldakorra du eragin horri dagokionez, eta hortaz, elementu horiek “ erabakigarritzat” , “ tartekotzat” edo “ kualitatibotzat” har daitezke, kapitulu honen 4. idatz-zatian deskribatzen den bezala. Irisgarritasun-katean, eta beraz, bost dibertsitate funtzional moten azken balorazioan eragina duten hiru elementu-taldeen balorazioaren laburpenak elementu bakoitzaren kopurua eta kolorea hartzen ditu kontuan, ondoren deskribatzen den bezala:
Funtsezko element:uak edo irizpideak - Funtsezko irizpide guztiak berdeak badira, diagnostikoa berdea izango da. - Funtsezko irizpide bakar bat anbar-kolorea bada, diagnostikoa ere anbar-
kolorekoa izango da (nahiz eta gainerakoak berdeak izan). - Funtsezko irizpide bakar bat gorria bada (nahiz eta gainerakoak berdeak
edo anbar-kolorekoak izan), diagnostikoa ere gorria izango da. Tarteko irizpideak
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 32 DE 44
- Funtsezko irizpideen arabera balioespena berdea bada, anbar-koloreko bi tarteko irizpide izan beharko ditu gehienez, eta gainerako irizpideak berdeak izango dira berdeari eusteko.
- Tarteko hiru irizpide anbar-kolorean balioztatzen badira edo balioespen okerragoa egiten bada, balioespena maila bat jaitsiko da (betiere handiagoa bada).
- Tarteko hiru irizpide edo gehiago gorrian balioesten badira balioespena maila bat jaitsiko da (betiere handiagoa bada)..
Irizpide kualitatiboak - Maila kualitatiboa ematen duten irizpideak dira, eta informaziozkoak dira. - Irizpide horiek irizpide bakoitzaren kalifikazioa maila berean (berdea,
anbar-kolorekoa edo gorria) mugitzen lagunduko dute, hau da, ez dute kalifikazio orokorra mugituko, baina kolore bakoitzaren barruan zer maila duten adieraziko digute.
Irizpide guztiak balioetsitakoan, funtsezko irizpideen kalifikazioak kolore bat emango digu. Tarteko irizpideek definituko dute kolore hori behin betikoa den, edota kalifikazioa maila bat jaitsi behar den. Era horretan lortzen da dibertsitate funtzional mota bakoitzerako azken kalifikazioa. Ondoko taulan kalifikazio hori zehaztuta ageri da:
D. Funtzionala
Kalifikazioa Funtsezko irizpideak Tarteko irizpideak
Guztiak berde (+ tarteko irizpideak)
Denak berde izatetik bi anbar-kolorekoak eta gainerakoak berde izatera bitarteko aukera guztiak.
Fisikoa
Guztiak berde (+ tarteko irizpideak)
Hiru anbar-kolorekoak eta gainerakoak berde izatetik denak gorri izatera bitarteko aukera guztiak.
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 33 DE 44
Denak berde eta bat anbar-kolorekoa izatetik denak anbar-kolorekoak izatera bitarteko aukera guztiak (+ tarteko irizpideak)
Denak berde izatetik bi gorri eta gainerakoak anbar-kolorekoak edo berde izatera bitarteko aukera guztiak.
Denak berde eta bat anbar-kolorekoa izatetik denak anbar-kolorekoak izatera bitarteko aukera guztiak (+ tarteko irizpideak)
Hiru gorri eta gainerakoak anbar-kolorekoak (edo berde) izatetik denak gorri izatera bitarteko aukera guztiak.
Denak anbar-kolorekoak eta bat gorri izatetik denak gorri izatera
Ikusizko orientazio berdea (+ tarteko irizpideak)
Denak berde izatetik bi anbar-kolorekoak eta gainerakoak berde izatera bitarteko aukera guztiak.
Ikusizko orientazio berdea (+ tarteko irizpideak)
Hiru anbar-kolorekoak eta gainerakoak berde izatetik denak gorri izatera bitarteko aukera guztiak.
Ikusizko orientazio laranja (+ tarteko irizpideak)
Denak berde izatetik bi gorri eta gainerakoak anbar-kolorekoak edo berde izatera bitarteko aukera guztiak.
Ikusizko orientazio laranja (+ tarteko irizpideak)
Hiru gorri eta gainerakoak anbar-kolorekoak (edo berde) izatetik denak gorri izatera bitarteko aukera guztiak.
Ikusizkoa
Ikusizko orientazio gorria
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 34 DE 44
Entzutezko orientazio berdea (+ tarteko irizpideak)
Denak berde izatetik bi anbar-kolorekoak eta gainerakoak berde izatera bitarteko aukera guztiak.
Ikusizko orientazio berdea (+ tarteko irizpideak)
Hiru anbar-kolorekoak eta gainerakoak berde izatetik denak gorri izatera bitarteko aukera guztiak.
Ikusizko orientazio laranja
Ikusizko orientazio laranja (+ tarteko irizpideak)
Hiru gorri eta gainerakoak anbar-kolorekoak (edo berde) izatetik denak gorri izatera bitarteko aukera guztiak.
Entzutezkoa
Ikusizko orientazio gorria
Denak berde
Denak berde eta bat anbar-kolorekoa izatetik denak anbar-kolorekoak izatera bitarteko aukera guztiak
Intelektuala
Denak anbar-kolorekoak eta bat gorri izatetik denak gorri izatera bitarteko aukera guztiak
Denak berde
Denak berde eta bat anbar-kolorekoa izatetik denak anbar-kolorekoak izatera bitarteko aukera guztiak
Organikoa
Roja
Denak anbar-kolorekoak eta bat gorri izatetik denak gorri izatera bitarteko aukera guztiak
4.- IRISGARRITASUN-BALDINTZAK Hotelei eta apartamentu-hotelei gakozkien irisgarritasun-baldintzak
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 35 DE 44
Establezimentu mota hauen baldintzak eta betebehar teknikoak, irisgarritasunezko azterketaren funtza direnak, 1 Eranskinean aipatzen dira.
Apopilo etxeei dagozkien irisgarritasun-baldintzak Establezimentu mota hauen baldintzak eta betebehar teknikoak, irisgarritasunezko azterketaren funtza direnak, 2 Eranskinean aipatzen dira.
Turismo apartamentuei dagozkien irisgarritasun-baldintzak Establezimentu mota hauen baldintzak eta betebehar teknikoak, irisgarritasunezko azterketaren funtza direnak, 3 Eranskinean aipatzen dira.
Nekazakturismoei eta landetxeei dagozkien irisgarritasun-baldintzak Establezimentu mota hauen baldintzak eta betebehar teknikoak, irisgarritasunezko azterketaren funtza direnak, 4 Eranskinean aipatzen dira.
Kanpinei dagozkien irisgarritasun-baldintzak Establezimentu mota hauen baldintzak eta betebehar teknikoak, irisgarritasunezko azterketaren funtza direnak, 5 Eranskinean aipatzen dira.
Jatetxeei, sagardotegiei, upeltegiei eta txakolindegiei dagozkien irisgarritasun-baldintzak Establezimentu mota hauen baldintzak eta betebehar teknikoak, irisgarritasunezko azterketaren funtza direnak, 6 Eranskinean aipatzen dira.
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 36 DE 44
Interpretazio Zentruei dagozkien irisgarritasun-baldintzak Establezimentu mota hauen baldintzak eta betebehar teknikoak, irisgarritasunezko azterketaren funtza direnak, 7 Eranskinean aipatzen dira.
Turismo Bulegoeei dagozkien irisgarritasun-baldintzak Establezimentu mota hauen baldintzak eta betebehar teknikoak, irisgarritasunezko azterketaren funtza direnak, 8 Eranskinean aipatzen dira.
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 37 DE 44
III ATALBURUA.- EREDUAREN KUDEAKETAKO FASEAK
1.- HASIERA Prozesuari hasiera emateko bi bide daude:
• diagnosia egiteko eska diezaioke establezimenduak berak Euskalit fundazioari,
• edota Eusko Jaurlaritzaren Turismo Sailburuordetzak eskain diezaioke aukera
hori establezimenduari, Euskaliten bitartez. Establezimenduak eredu honetan deskribatutako irisgarritasun-diagnosiaren osagarria den diagnosirik badu, prozesu berbera jarraitu beharko du, baina establezimenduaren irisgarritasun-mailari buruzko informazioa bigarren diagnosiaren datara eguneratuko da, eta horretaz gain, ereduaren informazio espezifikoarekin osatuko da. Kasu guztietan, hala ere, Euskalit harremanetan jarriko da establezimenduarekin ereduari buruzko informazioa emateko.
2.- PRESTAKUNTZA Interesdunei ereduari buruzko informazio egokia emateko, Euskalitek hainbat prestakuntza-jardunaldi teoriko eta praktiko antolatu ohi ditu; jardunaldi horietako metodologia zera da, presentziala eta on-line motakoa, eta geroago establezimendurako bisitaldia egiteko data zehaztu ohi da bertan
3.- DIAGNOSIA Establezimendurako bisitaldian:
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 38 DE 44
• ereduan identifikatutako irizpideak balioesten dira,
• irisgarritasunari dagokionez egin litezkeen hobekuntzak identifikatzen dira, baita zein den lehentasun-hurrenkera ere, dibertsitate funtzional bakoitzerako irisgarritasunak duen eraginaren arabera,
• diagnosiaren emaitzari buruzko behin-behineko informazioa ematen da.
4.- EGIAZTAPENA ETA SUSTAPENA Establezimenduak dagokion egiaztagiria eskatzeko duen aukera alde batera utzita, diagnosiaren emaitzak eta horien laburpena igorriko zaizkio establezimenduari “ Fitxa/Laburpen” batean. Fitxa/Laburpen horretan koloreztatutako ikonoak kokatzen dira eta horiei esker establezimenduaren irisgarritasun-baldintzei buruzko informazioa ematen du modu grafikoan, laburbilduta eta intuitiboki. Establezimenduan zerbitzu hori ez dagoelako elementuren bat aplikatu ezin bada, ez da ikonorik azalduko. Jarraian, Fitxaren eredu bat azalduko dugu, kalifikazio jakin batzuekin:
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 39 DE 44
Dibertsitate funtzionalen motak
Dibertsitate funtzional bakoiztean eragina daukaten elementuak
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 40 DE 44
Irisgarritasunari buruzko informazioa informazio- eta komunikazio-euskarrietan sartzea Ahalik eta jende kopuru handienera iristeko, Eusko Jaurlaritzaren Turismo Sailburuordetzak fitxak (diseinuaren eta aplikazioaren ezaugarriekin batera) emango dizkio establezimenduari informazio hori komunikaziorako eta sustapenerako normalean erabiltzen dituen euskarrietan jartzeko (establezimenduaren liburuxka, inprimakiak, web-orria eta abar), eta izan litzakeen bezeroei establezimenduak berak pertsonalki informazioa emateko (bezeroentzako zuzeneko arreta). Irisgarritasunari buruzko informazioa formatu intuitibo batera (Laburpen Fitxa eta Zigilua) itzuli eta laburbildu ostean, sustatzeko eta komunikatzeko erabiltzen diren ohiko euskarrietan sartuko da. Ez dira dibertsitate funtzionala duten pertsonentzat soilik diren euskarriak sortuko, informazio horrek normalizazioaren eta barne-hartzearen irizpideei erantzuten dielako. Eusko Jaurlaritzaren Turismo Sailburuordetzak jada argitaratuta dauden web-orrietan eta liburuxketan sartuko du informazioa modu inklusiboan eta normalizatzailean; informazio hori jatetxe bakoitzak eskaintzen dituen zerbitzuei buruzko informazioarekin batera txertatuko da. Establezimendua irisgarria bada (gutxienez dibertsitate funtzional batean), eta “ irisgarritasunarekiko konpromisoaren diploma” eskatu badu, dagokion “ Irisgarritasun Zigilua” jasoko du (dokumentu honen azalean azaltzen dira zigilu horren hainbat adibide), eta zigilu hori establezimenduari buruzko gainerako informazioarekin batera emango zaio. Establezimenduak “ Irisgarritasun Zigilurik” ez badu, diagnostikatutako dibertsitate funtzional bakoitzean lortutako irisgarritasun-mailari buruzko informazioa eskainiko da, establezimenduko zerbitzu eta azpiegiturei buruzko gainerako informazioarekin batera.
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 41 DE 44
Irisgarritasun-zigilua Gutxienez dibertsitate funtzionaletako batean irisgarritasun-kalifikazioa lortu duten establezimenduek irisgarritasun-ereduarekin duten konpromisoa adierazten duen diploma eskatzen badute, dagokion irisgarritasun-zigilua jasoko dute. Irisgarritasun-zigiluek duten informazioa (hotel baten zigiluaren kasuan) honako hau da:
Establezimenduaren tipologia (kasu honetan, alojamendua) Dibertsitate funtzional motak eta horien balioespena (hondo urdina duten ikonoen kasuan esan nahi du ikono horiek ez direla balioetsi; ikono horiek gorriak, anbar-kolorekoak edo berdeak direnean, esan
nahiko du ikono horri lotutako edukia ez dela irisgarria, iragangarria dela edo irisgarria dela, hurrenez hurren). Honako hauek dira establezimendu mota identifikatzen duten ikonoak:
• Turismo ostatuak:: Hotelak eta apartamentu-hotelak, apopilo-etxeak, baita turismo-apartamentuak eta nekazalturismoak eta landetxeak
• Turismo ostatuak:: kanpinak
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 42 DE 44
• Jatetxeak, sagardotegiak, upeltegiak eta txakolindegiak:
• Interpretazio Zentroak
• Turismo bulegoak
5.- GAURKOTZEA: Horren ondoren, establezimenduak ekin diezaioke diagnostikoan lehentasuna eman zaien eta egin litezkeen hobekuntzak gauzatzeari. Hobekuntza horiek amaitutakoan, diagnostikoa eguneratzea eska diezaioke Euskalit fundazioari, eta, hala badagokio, “ Irisgarritasun Zigilua” eta “ Irisgarritasunarekiko Konpromisoaren Diplomaren” eguneratzea. Establezimenduak fase hori errepika dezake bere ustez egokia den maiztasunarekin. Nolanahi ere, azken diagnostikoa egin zenetik bost urte igaro ondoren, informazioa iraungi egiten da, eta baita “ Irisgarritasun Zigilua” eta “ Irisgarritasunarekiko Konpromisoaren Diploma” ere; horregatik, berriz has daiteke prozesu osoa. Lehen adierazitako prozesuaren eskema aurkeztuko dugu ondoren.
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 43 DE 44
• IRISGARRITASUNAREN KUDEAKETA PROZESUAREN DIAGRAMA • Irisgarritasun-diagnostikoa egiteko eskatzea Euskalit fundazioari • Establezimenduari irisgarritasun-diagnostikoa gauzatzea eskaintzea • Establezimenduari prestakuntza-ikastaro baterako deialdia egitea • Establezimendua bisitatzeko hitzordua • Diagnosiaren emaitzen jakinarazpen informala • Euskaliti “ Irisgarritasun Zigilua” eskatzea • Establezimenduari diagnosia igortzea • Irisgarritasun-diagnosia • Hobekuntzak identifikatzea • Establezimenduari “ Irisgarritasun Zigilua” eta “ Irisgarritasunarekiko
Konpromisoaren Diploma” igortzea • Diagnosiaren emaitzak sustatzea • Lehenetsitako hobekuntzak gauzatzea • Hobekuntzak gauzatu ondoren Euskaliti diagnostikoa egiteko eskatzea (auditoria) • Irisgarritasun-diagnosi eguneratua • Irisgarritasun Zigilua eguneratzea
VERSIÓN Nº 1 DEL 31/III/2009 PÁG Nº 44 DE 44
IV ATALBURUA.- ERANSKINAK Oharra : Eranskinak bereizitako dokumentuetan daude