urakparaki.kom
Tbilisi
2020
`lile-2020~
gamomcemeli
goCa RviniaSvili
wigni momzadda da
dakabadonda
ISBN 978-9941-8-2466-1
Disclaimer: publikacia Seqmnilia evrokavSiris
mxardaWeriT. mis Sinaarsze srulad
pasuxismgebelia energoefeqturobis centri
saqarTvelo (www.eecgeo.org) da SesaZloa,
rom igi ar gamoxatavdes evrokavSiris
Sexedulebebs.
publikacia gamoica evrokavSirisa da Telavis
municipalitetis mier Tanadafinansebuli
proeqti: „biomasis energia da energoefeqturi
teqnologiebi, rogorc mdgradi energetikuli
gadawyvetilebebi merebis SeTanxmebis
xelmomwerTaTvis“ farglebSi.
3
winasityvaoba
„energoefeqturobis centri saqarTvelo“ ukve ori aTeul welze
metia cdilobs popularizacia gauwios e.w. ‘mwvane teqnologiebs’
rogorc klimatis cvlilebis Semarbilebel RonisZiebebsa da qveynis
mdgradi ganviTarebis xelSemwyob saSualebebs. mdgradi ganviTareba
ki, rogorc mogexsenebaT mWidrod aris dakavSirebuli ganaTlebasTan
da sazogadoebis cnobierebis amaRlebasTan.
Sesabamisad, Cveni organizacia cnobierebis amaRlebis sxvadasxva
aqtivobebiT cdilobs moicvas sazogadoebis farTo fenis warmomad-
genlebi, rogoricaa: moswavleebi, studendebi, arqiteqtorebi, Jur-
naslistebi, mxatvrebi, mwerlebida maTi aqtiuri CarTulobiT kidev
ufro gazardos interesi ganaxlebad da energoefeqtur teqnolo-
giebze. am mizniT „mdgradi energetikis kvireuli 2020“-is farglebSi
„energoefeqturobis centri saqarTvelo“-m organizeba gaukeTa ukve
tradiciad qceul literaturul konkurs - „lile 2020“, sadac
mwerlebs da weris moyvarulebs SesaZlebloba hqondaT warmoedginaT
Tematuri novelebi dakavSirebuli mdgradi municipaluri ganviTarebis
xelSemwyob „mwvane“ teqnologiebTan.
„lile 2020“-is monawileebs sakonkurso masalebis gagzavna
SeeZloT 4 ivnisidan - 25 ivnisis CaTvliT. SeirCa kompetenturi da
miukerZoebuli Jiuri, romlis wevrebi iyvnen:
- qalbatoni Tamar bolqvaZe - sazogadoebrivi mauwyeblis
prodiuseri, poeti, publicisti;
4
- qalbatoni cicino gratiaSvili - mwerali da mxatvari;
- batoni merabi CxaiZe - reJisori, dramaturgi, scenaristi;
- batoni goCa RviniaSvili - mwerali, gamomcemeli;
- batoni ramaz lodia - mwerali;
- batoni giorgi abulaSvili, “energoefeqturobis centri-saqa-
rTvelo“-s warmomadgeneli;
konkursis pirveli etapze SeirCa 10 saukeTeso moTxroba, romlis
mimdevrobac Sefasebis qulebis mixedviT amgvaria: 1. „iyalToeli bi-
Webi“; 2, „Wiakpokona“; 3 . „dakargulebi“ 4. „TeTri RiRilo“; 5. „oh,
es nacarqeqia“; 6. „iyalToeli naTia“; 7. „mariami, premierministri da
dedamiwa“ 8. „paemani Semodgomaze; 9.„glexuri filosofia“; 10. „deda,
mama, traqtori da sxvisi Svilebi baRSi“
meore etapze gamovlinda gamarjvebulebi: pirveli adgili ergo
„ruso darbaiZe“-s moTxrobas „iyalToeli biWebi“ ; meore adgili
moTxroba „Wiakokonas“ fsevdonimiT „rkinis mwuravi“, xolo mesame
adgili xatia qristesiaSvilis moTxorbas „dakargulebi“.
yvela sakonkurse masala daibeWda winadmebare krebulSi.
madloba literaturul portal „urakparaks“ Tanadgomisa da
mxadaWerisTvis
teqstebi daibeWda im formiT, rogorc avtorebma warmoadgines
sakonkursod.
5
`lile-2020~
„ruso darbaiZe“
„var profesiiT filologi. miyvars literatura. vwer yve-
lafers Tumca vfiqrob, rom kargad gamomdis poezia _ didebisTvis
da proza _ bavSvebisTvis bolo wlebia, gamitaca xatvam da radgan
gamitaca, amitom vxatav kidec“.
„iyalToeli biWebi“
roca Ramis bindi kalTebs aikrefs da buebis Cumi luklukic
Sewydeba, saxlis aivnidan horizontze gawolili kavkasionis
mkrTali konturebi gamoCndeba: cisferi, TeTxalebiani dino-
zavri texili zurgiT.
ase didma sandrom Searqva kavkasions Tavis zRaprebSi. zRa-
prebs ki icocxle, bevrs igonebs patara sandrosTvis.
biWi papas Svilma da rZalma Camouyvanes. ucxoeTSi mivdivarT
da sanam fexs movikidebT, SenTan iyoso.
_ amas rogor unda movuaro, Cems Tavs Zlivs vuvli! egre ki
ar aris, ro ar kiTxulobT, rogor var, marto fuli ro gindaT
da mosavali! _ aRrinda kaci da cota daaklda, ginebac zed ar
miayola.
_ aba, ra vqnaT, mami, bavSvTa saxlSi xo ar CavabarebT, ara?
_ Svilma TiTqos ver gaigo bolo sityvebi, Tavis Scodeba scada.
_ rac gindaT, is uqeniT. welSi var muSaobiT gamwydari da
es damematos axla mosavlelada! _ fexze wamoxta kaci da is
iyo, karisken gaalaja, rom gareT gateuliyo, muStebi ertya
kedlisTvis da amiT dacliliyo brazisgan., moulodnelad Sexeba
igZno fexebze.
_ ar gamiSva im saxlSi, papa, _ bavSvi iyo, patara sandro,
xuTi wlis, papasaviT CaWuWknul nikapze cremlebi enaskveboda.
6
`iyalToeli biWebi~`ruso darbaiZe~
_ me ra unda gagiSva, Svilo... _ bavSvis SiSiT amovsebulma
Tvalebma uceb mZime lodad aqcia kaci.
_ CemTviTon vicvam yvelafers, kbilebsac CemTviTon vixexav,
CemTviTon viZineb, CemTviTon viRviZeb... _ SeSinebuli bavSvi
veRar Cerdeboda.
ase Semovida didi sandros cxovrebaSi patara sandro _ sa-
TamaSo kaleidoskopis SuSebiviT feradi da ucnauri samyaroTi.
didi sandro erTi ueno, usalmo, kuSti kaci iyo, magram
bavSvma TiTqos amoatriala da is sarCuli gamouCina, drois-
gan Zafebamde Camdnari rom egona. kaci yovelRame bavSvobaSi
mosmenilsa Tu mogonil zRapar-ambebs uyveboda biWs. es ambebi
da zRaprebi TiTqos uxilavi skivridan amodiodnen da Wreli
qsovilis TofebiviT iSlebodnen nacrisfer oTaxSi. am Tofe-
bze mefe ereklec iyo amoqarguli da cxraTaviani gveleSapic,
samasi aragvelic da devebic, cisferi dinozavric da foTlebis
fazliT awyobili tyeebic, xareba da gogiac da barad Camosuli
qorbudac... „iyalToel biWebzec“ uyveboda, im wignze, bavSvobaSi
rom uamravjer hqonda wakiTxuli, Tavi rom mis mTavar gmirad
warmoedgina, aki, imasac sandro erqva...
biWs papasTan yofna uyvarda, magram xandaxan mainc moiwyenda
da aseT dros kaci uxalisod uSvebda mezoblis bavSvebTan. xvde-
boda, tolebTan TamaSi sWirdeboda biWs.
_ ici, aqac ro yofila sabavSvo baRi? _ miaxara pirvelive
dRes, mezoblidan Sin dabrunebulma,
vaxo da Toma dadian Turme. bevri bavSvebi varTo, verTobiTo.
xo mec mimiyvan, papa?
_ sad migiyvano, biWo, _ gabrazda kaci, _ erTi Zveli,
gamoyinuli baRia, erTxelac ro daingres da iq iyo, xo Tavi
unda movikla?!
_ me rom baRSi minda? _ amoisulukna biWma.
_ aba, ra gatirebs? kargi rom iyos, me TviTon wagiyvandi,
gana ara, _ dauyvava kacma, mere mxarze xeli dahkra, _ wavideT
7
`iyalToeli biWebi~ `ruso darbaiZe~
axla me da Sen.
biWs ar ukiTxavs, sado, icoda, venaxSi waiyvanda papa.
wlebia, es iyo didi sandros gaWrili gza _ aTasjer da
metjer gavlili, uxifaTo, magram damRleli erTferovnebiTa
da dauzogavi SromiT.
venaxs, gana cota ram sWirdeboda: ramdenjer gasxvla,
Sewamvla, miwis damuSaveba, morwyva... weliwadis oTxive dro _
muxlCauxreli Sroma da mudmivi SiSi uamindobis... erT wamSi
rom SeeZlo miwasTan gaesworebina Sromac da momavlis imedic.
im dResac erTad wavidnen venaxSi.
_ gaxsovs, ro giTxari, patara ro viyavi da ro megona, ro
vazi pirdapir CurCxelebs isxamda, _ CakuWkuWda patara sandro,
-axla kidev yvelaferi vici!
saxlSi Tu zRaprebisa da ambebis Wrel Tofebs Slida kaci
venaxSi vazze uyvebda biWs. uyveboda, rom vazi marto yurZeni,
Rvino da CurCxela araa, uZvelesi mcenarea, imaze Zveli, vidre
kacobrioba, rom saqarTveloSi vazis uamravi Zveli jiSia, vazi
CvenTan yvelaferSia: wes-CveulebebSi, ornamentebSi, leqsebSi,
simRerebSi, mxatvrobaSi, taZrebze... rom yurZens samkurnalo
Tvisebebic aqvs, rom esaa Semosavlis wyaro da ekonomika.
biWs bevri ram ar esmoda, sityva „ekonomikaze“ sulac
gulianad icinoda, ai, erT Tqmulebas ki asjer ayolebda papas.
am TqmulebaSi omSi wasuli qarTveli meomrebi vazis lerwian
gudas ikidebdnen zurgze, radgan icodnen, Tu mokvdebodnen da
veravin damarxavda, lerwi mainc gaidgamda fesvs, gaizrdeboda
da ramdenime weliwadSi sivkdilis vels venaxad aqcevda.
_ papa, rTveli xo male iqneba? _ meramdened hkiTxa biWma.
_ male iqneba, aba, _ uTxra kacma, venaxs Tvali moavlo.
_ pirvelad unda Cavdge sawnaxelSi! didi var ukve, -gaibriqa
biWi, _ da CurCxelebic unda amovavlo.
_ RmerTma gisminos, yvelaferi mSvidobiT damTavrdes da...
_ Cailaparaka papam, _ axla mTavaria, amindma dagvacados. am
bolo dros gvibrazdeba buneba. rasac Cven xeebs vCexamT... ma
8
`iyalToeli biWebi~`ruso darbaiZe~
qari da qariSxali raRam unda Seakavos? an miwaSi ro fesvebi
ar iqneba, is miwa CamoiSleba, ma ra. an amxela mdinareebs ro
milebSi moundomeben ZafiviT gayras, gamgeldeba, ma ra. amaswinaT
Tqves televizorSi, isalndiaSio, myinvari dadnao, da xalxma
madloba gadauxada da yvavilebiT gaacialao. age, gaxede axla,
es kavaksioni ro dadnes...
papa, kavkasions gahyurebs xelmoCrdiluli, _ „rasa vzafrav
am bavSvsa axla“, _ Tan fiqrobs, magram aTasi cudi fiqri utri-
alebs TavSi, TiTqos xedavs, rogor dneba Tovli kavkasionze,
rogor ruxdeba mTebi, mere es damdnari Tovli faravs alaznis
vels, tyeebs, baRebs, saxlebs... „jvari gvweria“_ pirjvars
iwers, „jvari gvweria“.
_ nu geSinia, papa, _ esmis am dros biWis xma, _ eg xo Cveni
keTili dinozavria, ar dadneba!
_ hm, es marcvalai ro aqeT mamxnevebs, _ fiqrobs kaci,
mere isev venaxs gahyurebs. mzes iwveTebs mtevnebSi vazi, bzuian
mwerebi, TiTqos maTi mxiaruli orkestri winasarTvelo repe-
ticias gadis.
„RmerTo, wels mainc damacade, Cemi biWi pirvelad unda
Cavayeno sawnaxelSi“ _ fiqrobs kaci. wina Semodgomas miwasTan
gauswora aqauroba setyvam, imis winac... indobs da amas ar eubneba
bavSvs. SiSi ki erT wamsac ar asvenebs. hoda, moiSorebs am venaxs!
aRarc am SiSiT cxovreba SeuZlia da aRarc Sroma. daberda ukve.
ai, wels patara sandro gaaxaros rTveliT da mere...
_ gavCexav aqaurobas da movisveneb! -wamoscdeba fiqris
bolo xmamaRla.
_ ras gaCexav? _ krTeba biWi. .
_ ara papa, axla ki ara, _ amSvidebs kaci, _ gaisad didi
sazamTroebi gadavakotrialoT aqeT-iqiT.
_ esec iyos da isic, papa, _ ver xvdeba biWi.
_ miWirs ukve papa, _ isev Tavs imarTlebs kaci.
_ papa, rTvelis mere xo daisveneb? _ ekiTxeba biWi.
_ eeh, aqedanmere imdeni walami meqneba gasatani. uh, reebs
9
`iyalToeli biWebi~ `ruso darbaiZe~
giyvebi, kaco. wamo, wavideT axla, _ efereba da win uSvebs biWs.
saxlTan misulebs mezoblis bavSvebi xvdebian, CvenTan Semo-
dio, exvewebian megobars.
kacs es ar siamovnebs, magram sxva ra gza aqvs, marto Sedis
Sin da taxtze wveba.
_ papaa! _ esmis biWis xma.
kaci Tvalebs uceb axels, CasZinebia daRlils.
_ baRi gaaemonteso, papa! xo miTxari, kargi ro iyos, ga-
tarebdio, hoda, kargia axla, papa!_ cmukavs gaxarebuli biWi.
_ gaaremontes ara, isa, _ wyreba papa.
_ vaxom da Tomam miTxres da avTo Ziamac, _ uxsnis biWi.
_ magxela kaci raRas gatyuebs! _ brazobs kaci. arc sjera
da arc unda SviliSvilma baSi iaros!
Tavis gverdiT unda hyavdes! erTi gaarkvevs axla, ras abrue-
ben am bavSvs...
aRarc axsovs, bolos rodis iyo mezobelTan Sesuli. iq ki,
avTom, mezoblis biWma, Zlivs CvenTan Semosvla ikadre, axla ise
ar gagiSvebT, unda dailocoo.
sxedan sufrasTan. Rvinos svamen, avTo laparakobs da didi
sandro usmens gafacicebiT.
_ iseTi remonti gaukeTes am sabavSvo baRs, sandro papao,
lamis mec avdge da viaroo, da aba, Sen Tu mixvdebi, riTi unda
gaaTbon iqaurobao,
_ riTi da SeSiTo, pasuxobs kaci.
heeo, ecineba avTos, SeSiT ki ara, walmiTo! ukve gaiara te-
stireba walmis Semgrovebelma da damaqucmacebelma teqnikamo. es
niSnavs ganaxlebadi energiis miwodebis jaWvis Seqmnas Senobebis
gasaTbobado. am SemTxvevaSi, venaxis nasxlaviTo. moica, Caviwere,
magas ise me ver davimaxsovrebdio, avTo telefons iRebs da kiTx-
ulobs: „proeqti ganxorcielda evrokavSiris mier dafinanse-
buli “CoM DeP” programisa da proeqti „biomasis energia da
energoefeqturi teqnologiebi, rogorc mdgradi energetikuli
gadawyvetilebebi merebis SeTanxmebis xelmomweri qalaqebisT-
10
`iyalToeli biWebi~`ruso darbaiZe~
vis“ farglebSio. kidevo, es proeqti Tandafinansebulia Telavis
municipalitetis mier da mas axorcielebs energoefeqturobis
centri saqarTveloSio.
hoda, awi kargad SegveSveleba es teqnika, magiT gamoitanen
walams venaxebidan, daaqucamceben. da mere midii, deda utire,
eg aTbobs da aRuRunebs yvelaferso.
vaaho, didi sandros gaocebisgan Tvalebi aqvs gadidebia, eg
rogoro, kaco?!
ai, aseo. gaaxarebT RmerTi, Cvenc ra Sromas agavcileben da
bavSvebic iqnebian koxtad da Tbilad, Tan garemontebul baRSio.
egec evrokavSiris mier dafinansebuli proeqtis farglebSi
energo efeqturi modernizaciisTvis SeirCa da garemontdao.
didi sandro amdeni ucxo informaciisgan gabruebuli, kar-
gad verc xvdeba, rogor moxda amdeni ambavi ise, rom Tavad ar
gaugia. Tumca mezobelTan rom ar Semosuliyo, axlac verafers
gaigebda. arada, walmis gamotanaSi rom Seexidebian, egec saqmea
da am walmiT ro gaaTboben Senobebsa... vaah! Tan sabavSvo baRso...
ho, atarebs Tu ara iq patara sandros?
******
_ aba, rogora xar, rogor iqceodi? _ ekiTxeba papa SviliS-
vils.
sabavSvo baRSia. aq yvelaferi axalia, karadebi, magidebi,
skamebi, saTamaSoebi, naxatebiani wignebi... brwyinavs da krialebs
iquroba.
_ ici, saaxalwlo zeimi gveqneba! _ cqmutavs biWi. mere
patara karadas Tavad aRebs da Tavadve icvlis da icvams yve-
lafers.
„didia ukve“ _ eRimeba papas.
arc ise didi droa gasuli im dRidan, venaxSi rom idgenen da
papa venaxis gaCexvaze fiqrobda. raRac kargi saqmeebi keTdeba da
imedi momecao, Tqva mere. arc ise didi droa gasuli rTvelidan,
ausrula RmerTma natvra da Cadga patara sandro sawnaxelSi,
11
`iyalToeli biWebi~ `ruso darbaiZe~
arc ise didi droa gasuli, rac sabavSvo baRSi Seiyvana papam
SviliSvili _ iqac imedianad da simSvidiT.
axla ki, gadian sabavSvo baRis RuRuna Senobidan iyalToeli
biWebi _ didi sandro da patara sandro. maT ukan araTanabari
gviristiT _ didi da patara nafexurebiT ikereba daTovlili
biliki. Sors bindSeparul amRvreulobaSi odnav, magram mainc
moCans cisferi dinozavri TeTri xalebiT da texili zurgiT _
aqaurobis keTili mcveli.
12
`lile-2020~
„rkinis mwuravi“
„mokled morkinali var, rkinis mwuravTa gvaridan, meabjreTa
rigidan. patara sityvis samWedlo maqvs.rogorc Cems ostat mama-pa-
pas uswavlebia ise vWri da ise vkerav sityvis javars. CemTan naTqvami
ase advilad ar cvdeba da ar tydeba. mWedlobis RmerTi gfaravdeT“.
Wiakokona
_ gaiqe Svilo, iTamaSe da maswavlebeli ar gaabrazo-daadev-
na maxaram sabavSo baRis karebSi gasxletil SviliSvils.
_ nurafris gedardeba maxara papav, Zalian kargi biWi gyavT,
mxiaruli da damjeri. gamosZaxa baRis maswavlebelma mzrunvel
moxucs.
******
gzad sadalaqosken gadauxvia wver-ulvaSis gasakreWad.
dilidanve unamusod cxeloda. moxucma tyes axeda, mere qudi
moixada da Tavze dinjad gadaisva xeli.
maxaras qoCoriviT gaTxelebuliyo soflis tyec.
******
_ Sena didi xnis jadoqari xo ara xar SemTxveviT da gvi-
malavdi? -daeWvebiT hkiTxes sadalaqoSi Sesul maxaras biWebma.
_ Tqvena cota alaod xo ara xarT am dilaadrianad... ra
gindaT kaco?
_ ara, ara, winaswarmetyvelada xar Sena am qveynad gaCenili
namdvilad an raRaca icodi da ar gveubnebodi...
_ gulma ugrZno gulma...
13
Wiakokona `rkinis mwuravi~
_ ra ikli-baklo melaparakebiT, ram gadagriaT amxela
xalxi aRar ityviT?
_ axali gazeTi naxe?
_ ara.
_ naxe aba...
_ rao?
_ naxe, naxe... erTxmad miaZaxes Sefiqrianebul maxaras mox-
ucebma da stolze gazeTi gadauSales.
_ gazeTSi erT adgilas msxvili asoebiT ewera Semdegi:
_ ...`proeqti iTvaliswinebs Telavis municipalitetSi sof.
iyalTosa da q Telavis sabavSvo baRebis srul reabilitacias.
energoefeqturi da ganaxlebadi energoteqnologiebis gamoy-
enebiT moxdeba bunebrivi gazisa da SeSis Canacvleba walamze
momuSave inovaciuri avtonomiuri gaTbobis sistemis mowyobiT.
rac xels Seuwyobs adgilobrivi sasoflo-sameurneo narCenebis
efeqtur gamoyenebasa da ekologiuri situaciis gaumjobesebas.~
_ cota gasagebad ro amixsnaT vera gogi? -miubrunda maxara
dalaqs.
_ rao da geSvela, maxar, geSvela...
_ marto Sen ki ara, mTel sofels.
_ momaval wels venaxis gasxvlas ro movrCebiT, venaxidan
walams Cvens magivrad specialuri walmis sapresi traqtori
gamaitans, mere waiReben Cveni soflis sabavSvo baRSi da mTeli
zamTari balRebi Tbilad iqnebian.
_ Tbiladao? rao Wiakokonis danTebas xom ar apireben
egenic? _ saubarSi erTveba iyalToeli arsena, didi arsen iyal-
Toelis mosaxele, mTel sofelSi cnobili Tavisi mxiarulebiT
da maxvilgonierebiT.
_ Sen rac ginda dauZaxe arsen, balRebi ki aRar daiwamlebian
gaziT da Cvenc mSvidad viqnebiT age, ramdeni afeTqeba xdeba, gazi
ro iJoneba. jvari sweriaT ...
_ aSenda RmerTo Seni samarTali_ gulidan amoxda maxaras
da gamomcdelad moavlo Tvali Zvel megobrebs.
_ ho, egrea, albaT saWmelsac walamze moumzadeben balRebs.
14
Wiakokona`rkinis mwuravi~
_ ravi ra gamaigones egeTi. gazze ekonomiurica yofila da
SeSaze usafrTxoc. ege mand ar ari gazeTi waikiTxeT bolomde.
_ Tan Cveneburs miuRia monawileoba mag proeqtis SeqmnaSi.
_ visa kaco?
_ ege RaRlebiaanT janos SviliSvils giorgis. kargi kaci
iyo Zia jano, ormocdaorSi naomari da kargi SviliSvilic gauz-
rdia _ sofelze ufiqria papacxonebuls.
_ rogorc amboben, mTeli kaxeTi unda CaerTos am proeqt-
Sio, daisvenebs xalxi.
_ raTa marto kaxeTi? qarTlSi da imereTSi naklebi venaxebia?
_ rac walmis xeliT jer Cakuwvas, dawyobas, mere SaquCebas,
Sakvras gamotanas Sin wamoRebas dro unda da xarji, im droSi
da im fuliT kaci sxva rames gaakeTebs venaxSi. jansac dazogavs
da saqmesac win waigdebs.
_ naRdi xar gogi naRdi...
_ Tu traqtors dasawvavad gamaatanineb kide... jer unda
exvewo traqtorists, mere amodena sawvavi da fuli midis. ar
gamaitan droze da axla venaxis gulebs gafxviereba ugviandeba...
_ ho,ho uceb ecema xolme dalocvils balaxi da mere mTeli
venaxi saTibi gixdeba.
_ erihaaa... exla ise ar gaakeToT venaxis TavSi da boloSi
mwvadis Sasawvavi walami aRar datovoT. wamaiReT erTi ori kona
da daagdeT saToneSi. vin icis rodis CamogivliT qoriviT TiTo
Wiqis gadasakravad. -sityva moiswro arsenam.
_ Sen ro TiTo geyofa...
_ ha, TqviT exla Cven rodisRa viqeifoT walamze?_ daiquxa
gogiam
_ dilas aqeTia magasa vcdilob gogi da am Cveni raionis
gazeT aqeT-iqiT davafrialeb mekobri ialqaniviT, magram ver-
cerTi ver dagZariT adgilidan. uTxra dalaqs berdiam.
_ ai, maxaras velodebodiT da ras dagvZravdi.... ha, maxar,
rogora xar pirobaze?
_ Zaan mogwyurebiaT, ai, Cemi qvevrismze... _ gaecina maxaras,
15
Wiakokona `rkinis mwuravi~
mixvda saiTkenac umiznebdnen ZvelisZveli purismWamlebi.
_ ho ra iyo, Sen ar ambobdi muxli aRar SamrCa amdeni fiCxis
zidviTao? neta vinme waiRebdes da gamaclides am walams. saca
ityviT, roca ityviT da rasac ityviT imas vikisreb yovel wel-
wadso-gaaxsena berdiam maxaras wlobiT danapirebi.
_ imasac ambobda aRarc traqtoristebis xvewnis guli maqvs
da arc Tqveni sacodaobis yurebis Tavi, erTxel unda avdge da
wlis mosavaliT patara traqtori viyido marto am saqmisTvis.
mere erTianad gamovaquCo xolme mTeli soflis walami da imxela
Wiakokona davanTo _ yovel wels wveri cas uwvdendeso.
_ kide ras ambobda kide...
_ mere yvela eSmaki, qaji da maimuni Sig unda Savreko da
zed unda vaxtunavoo.
_ ho, ho, egre iyo ... _ daeTanxmnen siciliT aqeT _ iqidan.
_ bolo-bolo kisrulob Tu ara?
_ daicaT biWebo, codoa erTi kacis kiseri, yvelas gveSve-
la da marto aman rad unda ikisros, Cvenc unda gavideT wilSi.
wamoiwia arsenam.
_ neta momavalSi iseTi rame maigonon, marto sabavSvo
baRebi ki ara, skolebi saavadmyofoebi, sofelica da qalaqic
vazisagan Tbebodes marto. aRarc SeSa iyos saWiro aRarc gazi
da aRarc dizeli. tyec daisvenebs, venaxic da Cvenc. exla ki
aiSaleniT da gamamyeviT qorebo, visac dasalevad guli gerCiT.
-Tqva RimiliT maxaram da karSi gavida.
_ aha, Tavisas ar iSlis... kide raRaca maigona, Sena mgoni
ginesis wignSi xar Sasatani da ar ici ... xiTxiTiT mihyva maxaras
berdia.
_ gavideT, gavideT da saqmes SevudgeT, aRar gadavdoT
pur-marili. gadadebuli saqme xo iciT eSmakisaa“_ ase si-
cil-xarxariT gaikrifnen biWebi gogias sadalaqodan da maxaras
marnisaken aiRes gezi.
16
`lile-2020~
xatia qristesiaSvili
“dakargulebSi“ moTxrobilia martoxela qalis ambavi, romel-
ic Tavqudmoglejili gaurbis garemos da gvian xvdeba, rom dro da
sivrec horizontiviT iluziaa da gasaqcevi arsad ar aris.!
dakargulebi
Wildwood-is sanapiroze, rodesac oqtombris mze okeanedan
amosvlas lamobs da Seubraleblad awiTlebs cas, me da raqsi
saseirnod gamovdivarT da jer ar gamofxizlebuli dedamiwis
xmamaRal sunTqvas xarbad vuerTdebiT. is jer sul axalgazrdaa,
sxva ZaRlebTan erTad talRebs dauRalavad eTamaSeba da dro
da dro CemTan morbis, rom maCvenos Tu rogor SeZlo amxela
okeanis saTamaSod gamowveva. sanam is Tavis anc xasiaTs bunebas
unawilebs, talRebis motanili oqtombris qari Zvel mogonebebs
aRviZebs CemSi:
...mSobliuri iyalTo, civi, Tovliani ianvari, susxiani qari
siaruls miZnelebda da fexsacmelze windeb amocmuli, nel-nela
mivdiodi sabavSo baRisken. sofis sicivisgan loyebi daswiTle-
boda, TovlSi fexi ucuravda da xelSi ayvanils Zlier vikravdi
gulSi, rom Cemi uneburi cremli ar SeeniSna:
_ Cven aucileblad wavalT aqedan! _ malimal yurSi vuCur-
Culebdi.
_ sad wavalT dediko? _ mkiTxavda xolme bavSuri inter-
esiT.
_ sadac arasodes SegveSindeba sofi,
_ ra kargia dediko! _ metyoda, magrad momxvevda xels da
Cemze srulad mondobili gulSi ocnebas aferadebda.
17
dakargulebi xatia qristesiaSvili
yinvis dros xSirad gviZneldeboda sabavSo baRSi misvla
da dagvianebulebs sofis maswavlebeli ise gadmogvxedavda
TiTqos erTi suli hqonda rodis wamomaZaxebda: „aba ra gegona,
upatronod bavSvs, rom aCendio?“. Tumca Zalian rom gamiWirde-
boda is erTaderTi iyo vinc baRis samzareulodan sofis sadils
saxlSi atanda xolme.
martoxela dedobas, romeli samsaxuri dagidevda. saRamos
saxlSi wasvlis dro, rom moaxlovdeboda maSin axsendeboda
ofisSi axlad dabrunebul ufross angariSis Cabareba da rCeva
darigebis gacema, rom undoda. mousvenrad vusmedi da sabavSo
baRis sarkmelSi sofis momlodine, SiSisagan gafarToebuli
Tvalebi melandeboda. amitom ver moverge stabilur samsaxurs
da sareklamo kompaniaSi flaierebis gamavrceleblad daviwye
muSaoba. SekveTebi xSirad aq hqondaT, magram rogorc ki Zalian
gamiWirdeboda saqmec maSinve gamoCndeboda xolme. Tumca
samuSao grafiki kargad iyo Cemze morgebuli, mainc ar miyvar-
da es saqme. maxsovs erTxel avtomanqanis dazRvevis flaierebi
momces gasavrceleblad sloganiT: “Tqven ar SegiZliaT Tvaleb
gaxelilma daaceminoT“. rodesac SuqniSanze gaCerebul manqa-
nebze flaierebs varigebdi da gafuyul mZRolebs dazepirebul
slogans Tavze vaxvevdi, misi manqana SevniSne. gulma reCxi miyo
da ise gaviqeci gzad moxuci qalis skams davejaxe da gasayidad
gamzadebuli gulmodgined gaxveuli TuTuni Zirs davufante.
„Txao“ momaZaxa, magram me ukan mouxedavad gavrbodi, swrafad
Sevarda sadarbazoSi da akankalebuli kedels avekari. Tvaleb
daxuWuli gulSi mtkiced vpirdebodi sofis, rom aucileblad
wavidodiT aqedan!
_ sad wavalT dediko? _ mesmodi ocnebisTvis gamzadebuli
misi xma.
_ iq sadac arasodes Segvrcxveba da davimalebiT sofi.
_ ra kargia dediko!...
patara, wiTeli aguriT naSen, ZvelisZvel saxlSi vcxov-
robdiT. saxlis win ezoSi, Cveni mTavari saganZuri, ramdenime
18
dakargulebixatia qristesiaSvili
Ziri vazi gvqonda darguli. me da sofi saqmes sixaruliT vinaw-
ilebdiT da mis movlaSi erTad viRebdiT monawileobas. sofis
patara xelebiT Sekruli norCi ylortebi yovelTvis msxvilad
mZimdeboda da aRtacebiT avsebda mas. pirvelad axlad gasxluli
vazis Wrilobidan gadmodenilma cremlma gauCina xatvis survi-
li da mas Semdeg xatva arc arasodes Seuwyvetia. dRes ki ukve did
warmatebas miaRwia da msoflioSi uamravi moyvarulic gaiCina.
Tumca mis naxatebSi yovelTvis moCans namtiralevi Wrilobidan
amozrdili vazis norCi kvirti. mouTmendal velodiT Semod-
gomas, aRebuli mosavlidan cota Rvinos vwuravdiT, TaTaras
vxarSavdiT, qiSmiSs vamzadebdiT, CurCxelebs vavlebdiT, misi
wyalobiT sitkboeba ar gvakldeboda da Tamamad SeiZleba iTqvas,
rom is iyo Cveni sixarulis wyaro, Tumca RmerTmac xom is ga-
moarCia mis sisxlTan saziareblad da Cvenc madlobis niSnad
dReniadag veloliavebodiT da vcdilobdiT Cveni saganZurisTvis
araferi mogveklo.
erT gazafxuls iseTi Zlieri setyva movida axlad gak-
virtul, Cvens nafereb vazs erTi mwvane ylorti ar SearCina.
diliT xmamaRla davtirodi daglejil foTlebs da gadarCenil
kvirtebs uSedegod veZebdi. sofi slukuniT damyveboda ukan da
cremlebi RapaRupiT Camosdioda. rodesac tirilisgan guli
vijereT, sofi kalTaSi Cavisvi da mtkiced vuTaxri:
_ Cven aucileblad wavalT aqedan!
_ sad wavalT dediko? _ mkiTxa da swrafad moiwminda
loyaze Camogorebuli msxvili cremli.
_ iq sadac imedi arasodes gagvicruvdeba sofi.
_ ra kargia dedko!
marTalia Cveni patara saxli sofelSi erT-erTi yvelaze
ubralo da Raribuli iyo, mowile iq mainc bevri gvyavda. ami-
tom me da sofi gamudmebuli SiSiT velodiT sayveduriT savse
naTesavebis Tavze wamodgomas. isini TveSi erTxel mainc gamog-
vivlidnen, almacerad, sayveduriT savse TvalebiT gadmogvxe-
davdnen da usityvo buzRuniT iwyebdnen dalagebuli saxlis
19
dakargulebi xatia qristesiaSvili
kidev erTxel dalagebas. am dros sofi Zlier momiWerda xolme
kabaze xels da ijda CemTan erTad TavCaRunuli. rodesac Cveni
keTilismyofelebi zizRnarevi siCumiT gaixuravdnen kars, me
frTxilad vuCurCulebdi xolme sofis:
_ Cven aucileblad wavalT aqedan!
_ sad wavalT dediko? _ mouTmenlad mkiTxavda igi.
_ iq sadac Tavisuflebi da bednierebi viqnebiT,
_ male wavideT dediko! ...
raqsi megobarma ZaRlebma Sua TamaSSi miatoves. is ki ufro
mets eloda, misi dauRalavi energia ufro mets sTxovda, ami-
tom imedgacruebuli dabrunda CemTan da TanagrZnobisTvis Tavi
kalTaSi Camido. me mas sevdian da celq Tvalebze davuwye kocna
da vuTxari:
_ me iseT dauviwyar adgilas wagiyvan, sadac haerSi badagis
suni trialebs, sadac yvelaferi iseTi gulwrfelia, rom simar-
Tle aravis akvirvebs da sadac verasodes darCebi marto radgan
iq ise axlosaa RmerTi Senc ki SeiZleba cxonde Cemo kudraWa!
moferebam raqsis mowyeniloba gaufanta. ganaxlebuli en-
ergiiT saxlisken wavediT da starbaqsTan, yavis momlodine, ru-
tinul dRes SeWidebuli mSromelebis rigs mxiarulad SevuerT-
diT. ukve kargad gaTenebuliyo. dedamiwas saqarTvelo CrdilSi
moeqcia da droebiT amerika mieSvira mzisken. bunebis yvela
qmnileba Tavis movaleobas daurRveveli sizustiT asrulebda da
dro wriulad gahyavda. mec am rbolaSi Cabmuls, xandaxan, CemSi
daukiTxavad Cadebuli sindisi Tu gamaxsenebda, rom me swored am
komfortuli wris gasarRvevad viyavi gaCenili, rom aucileblad
unda dameZlia dro da sivrce da rogorme vxlebodi RmerTs...
magram bevria kidev gasazrdeli, gana amaod brunavs RmerTiviT
Cumi, usamarTlod keTili da uRalato Cveni miwa.
20
`lile-2020~
„nina gordaZe“
Zvirfaso mkiTxvelo, iqneb arasdros momeces saSualeba ase
mogmarTo, amitom moments gamoviyeneb giTxra TiTqos banaluri
winadadeba, rom cxovreba mSvenieria da mas ise unda SevxedoT, ro-
gorc erT saocar Tavgadasavals, amitom axla da aq geubnebi. Cven,
adamianebma, yvela SesaZlebloba unda gamoviyenoT rasac gvaZlevs
sicocxle sakuTar gzaze, cxadia Sig sikeTis marcvlis gaRvivebiT
da aramarto, aseve mniSvnelovania Cvens garSemomyofebsac mivceT
sikeTis keTebis saSualeba da rac mTavaria, misi miRebis unari
gvqondes. amas ratom geubnebi? es xom isedac ici? ubralod sxva
araferi maqvs saTqmeli, rom Tavi wargidgino, arc litmoRvawe var,
arc konkursebis lauriati da arc wignis avtori. mokled satrab-
axo araferi maqvs, Sen warmoidgine arc ganaTleba, Tumca vici, rom
dardis sagnad araferi unda gadavaqcio da asec viqcevi. vcdilob
mainc. xolo sixaruls rac Seexeba is yvelganaa, mTavaria misi danax-
va SevZloT. mec bevri ram momepoveba sasixarulo, Tumca arc amiT
Rirs watrabaxeba. amitom mxolod surviliT Semovifarglebi: yvela
sikeTe!
TeTri RiRilo
_ gamarjoba, kato babo, rogora xar? ramxela gazrdilx-
ar, gogo! _ manqanidan gadmousvlelad gamosZaxa gigim gzad
mimavals.
_ vah, gigilo, TeTro RiRilo! ra qarma gadmogagdo Cvenken?
ise gadaexvivnen da gadakocnes erTmaneTi, rogorc didi xnis
unaxavebs SeeferebaT.
_ qari mravali daqris, ras gaigeb. marTla rogor gazr-
dilxar, gogo. erTi welia ar minaxixar da aha! bolo-bolo
gaaswar katuSas simaRleSi? ra qali iyo baboSeni?! blis ramden
21
TeTri RiRilo `nina gordaZe~
yunwulasac SevuWamdiT daTvlili hqonda, magram yvela Segvar-
Cina. vici wuxel Cem balze rom isxediT, toteb nu mamimtvrevT,
Torem ise, RmerTma SagargoT, xili Tqveniao, ambobda da Tan
TiTs gviqnevda.
_ imis gaswrebas raRa undoda?! gaswrebasac movaswari, xar-
obda. ise, erTi weli ki ara, metia rac ar Camosulxar. SarSan
rTvelSic ki ar yofilxar. didi xniT gvestumre, Tu ?
_ saqmem damiZaxa.
_ Sen da saqme? vnaxoT, vnaxoT. _ gaiRima katom da gigis
kidev erTxel mowyvita aRfrTovanebuli mzera.
_ geCqareba sadme? gagiyvan.
_ ara aqve, Cven baRSi mivdivar.
_ aqeTac aqvT Tqvenebs baRi? Toxi raRa uyav?
_ ara, Toxi da bari rad minda, eger am sabavSvo baRSi
vmuSaob. -Tqva katom da xeli axladgaremontebuli sabavSvo
baRisken gaiSvira.
_ yoCaR Sen! da ras akeTeb? ZiZa xar, Tu maswavlebeli?
_ samzareuloSi vexmarebi vardos.
_ raSi exmarebi, WamaSi xom ara? emand ar dagimsgavsos.
-saerTod ar Secvlilxar, ver mogrevia qalaqi.
_ me ras momereoda siristiani qalaqi?!
_ egrec nu ityvi! ager nazos biWi igre ganazebula! Tavs
Cemze metad uvlis.
_ eg nazi rodis ar iyo ro, tvins rom wagviRebda, did morze
SemovsvamdiT. sanam kargad ar aRnavldeboda da bebiamisi ar ga-
moCndeboda horizontze, ar CamovsvamdiT, TavisiT ver Camodioda.
_ CagravdiT pataras ho?
_ aba, gvtenida wara-mara, iq gaiyoleT, aq gaiyoleT. yvel-
gan agvkidebda sadac ar unda wavsuliyaviT da... Cvenc bavSvebi
viyaviT, ra gveqna?!
_ heh, kargia bavSvoba. wavedi, wavedi, meCqareba, Torem var-
dos sayvedurebi ki ar daezareba.
_ birJebi iseva gaqvT, Tu CamoiSala?
22
TeTri RiRilo`nina gordaZe~
_ ki, erTobian balRebi. raRa dros Seni birJaa, bebero?!
kidev erTxel gadakocnes erTmaneTi da daemSvidobnen.
_ kargi sofelia, Svilo, Cveni sofeli, movla da mixedva
unda, qalaqic sofliTaa Zlieri da qveyanac, maS! axla eg saqmec
kargia da vinc eg wamoiwyo Tavic imasa hqonia!
_ magis mofiqrebas raRa undoda?!
_ raRa undoda eZaxe Senada, iyalToelebma moifiqreske.
_ papi, es Rvino wlevandelia? kai ramea.
_ wlevandelia, maS! kai dadga.
_ CurCxelebic kargi iyo, erTi ar SemarCines gogoebma.
_ ho, CurCxela magaTTvinaa mogonili, papi, magaT ergebaT.
vin gogoebi gyav amdeni, Se mamaZaRlo, Sena?
_ megobrebi, papi, megobrebi. es Cveni katuSa rogor damSven-
ebula ara?!
_ giorgaanTi? ki, kargi qali dadga. sxvasaviT qalaqs ki
ar gavarda egec. neta ra yria im qalaqSi? ai, Senca! xatva ginda
da aq ver daxatam? Tan saqme, Tan garToba. age , nugzaras biWi,
Saqro, rogor gaimarTa welSi. kide kai im Tavqarian papamiss
ar daemgvana, yoCaRia. sadRac samwvade gauxsnia, walam aqedan
ezideba, Camaayenebs Tavis marSutkasa da zidams. dauzarelia,
mesame balRi eyolaT am gazafxulze. yvelafers Tavi daadga,
saxlsaca, karsaca da venaxsaca.
_ aki walami sawarmos miaqvso?
_ maSarada! magaTma gaixaron, SauSveben manqanas da isa
hkrefams. jafac aRar gvaq imdeni. yvela kmayofilia, calke mag
walmi gamozidvaze gvwydeboda weli, me ra, mamaSens. Saqruas
kidena, sakuTars ki aravin waarTmevs, Tavisas TviTon moixmars
rogorc unda. calke es Cveni patara Winkebi iqnebian Tbilad.
_ moica, is walami baRSi miaqvT?
_ hoo da, aba me ras vlaparakob amdeni xani, Se abueto Sena.
balRebTan miaqvTke baRSi, magiTa Tbebian zamTarSi. gaixaron
magaTma eg ro maifiqres, ra hqvian kaco magasa? raca hqvian, magi
mamgonsa da gamkeTebel gaumarjoi!
23
TeTri RiRilo `nina gordaZe~
_ ekonomia hqvia, papi, energoekonomia! maS gaumarjos! uh,
dalocvilia vazi da venaxi! yurZeni _ yurZnad da mTeli misi
madliT!
_ maSa, papi, maSa!
_ wipwebis zeTio, medicinaSio, kosmetikaSio da ra vici
kidev ra aRar.
_ Rvinisferi maic araferia, Svilo, RmerTebis sasmelia!
Zilis win xan papamisis namTvralev saubarze eRimeboda gigis,
xanac katos Rimilze.
_ gogo, es yvavilebi cota maRal rameSi mainc Cade, ege
mayvalas jgufSi udev mSvenieri sayvavile, gamaita. an, saca mag
yvavileb ezidebi, erTi sayvavilec wamogeyolebina. netai ezoSi
ara gyofnis?!
Tlil WiqaSi Cadebul yayaCoebs fanjridan mze mosdgomodaT.
zogi grZlad gadmokidebuliyo magidis zedapiramde. naCqarevad
Cayrilebs ufro hgavdnen, magram mainc Taviseburad, lamazad
Ruodnen.
_ myofnis, vardo deida, myofnis. gaval mayvalas veTxovebi
larnaks, codoebi arian, ver etevian aq.
_ droze, dauCqare ra dros yvavilebia, sauzme kars mogvadga,
balReb droulad mivxedoT.
_ biWo, is yvavilebi rom mogaqvs wara-mara, daginaxavs vinme
da dagcinebs.
_ da sasacilo ra aris?!
_ aha, me miTqvia da...
_ maSin mdinareze gamomyevi SabaTs.
_ rao, am mindorSi ver etevi?
_ mindori raRad minda Sens mwvane TvalebSi isedac var
kisramde. wyali minda rom gavgrilde.
_ aki Ria feris Tvalebi ar momwons, civiao? axla veRar
gagrilebs?
_ eg balRobaSi gabrazebdi, gogo, nazos balRiviT rom ar
agvkidebodi iyalToel biWebs Telavis diskotekaze.
24
TeTri RiRilo`nina gordaZe~
_ mec xom karga gamwarebdi?!
_ Sen axlac mamwareb, gexerxeba.
_ axla ras vaSaveb ro?
_ mdinareze Tu ar momyvebi, maSin colad gamomyevi.
_ e mag RiRilos mainc nu sres xelebSi.
_ ratom codoa?
_ balaxis suns dagitovebs da mere Cem Tmas ahyveba.
_ ras SaiyareniT am papanaqebaSi xalxo, moxda rame? _
manqanidan gadmosZaxa Saqrom birJaze Sekrebilebs.
_ mSvidobaa, mSvidoba, Saqros venacvale! aba CamaqveiTdi.
_ aRar ityviT ra moxda? sada mcalian TqvenTvina.
_ gigilom coli maiyvana, jo!
_ mere, gigilom coli Tu maiyvana, Tqven raRas dagikreWiaT
kbilebi?
_ ras dagvikreWia da ar unda davlocoT balRebi? Cven ve-
naxeb kriali gaudiT. walami wamlad ar aris. samwvade da Rvino
Cvenze, walami da patarZli RiRiloebi Senze!
25
`lile-2020~
mzia TvalabeiSvili
„droa, rom kacobriobam ifiqros gaTbobis alternatiul sa-
Sualebebze, maqsimalurad gamoiyenos eleqtroenergiis efeqturad
mopovebis sxvadasxva gzebi, am Temaze Seqmnili moTxrobebi Zaldau-
taneblad gaacnoben mkiTxvelebs saintereso sakiTxebs. Tu iumoric
daemateba Txrobas, mkiTxvelisTvis ufro saxaliso iqneba.
aseTi iyo Cemi Canafiqri. danarCeni ki Jiuris gadasawyvebia“.
oh, es nacarqeqia
– Se nacarqeqiav, Sena, isev nacars CasCerebixar, kaco? isev
nacarSi iqeqebi? – ar masveneben sayvedurebiT, – e, biWo, ekolo-
giurad sufTa nacars vqeqav, mZime nacars xom ara?! Tqven ra
iciT, ra fiqrebi momdis, ra azrebi, ra ideebi nacris qeqvisas?
ginaxavT saqeqiT nacarze gamosaxuli xazebi, wreebi, figurebi,
naxatebi? ginaxavT? aba, amoxseniT da amixseniT, Tu biWebi xarT.
vera? xoda, dayuCdiT! mTel msoflios vxedav nacarSi. es afri-
kaa, xedavT? vera? me kidev vxedav, vxsni, vSifrav da mwyobrad
valageb. es saqme ar aris? Se, usaqmuroo, rom SemomZaxebT.
avdeqi da Cumad gadavsaxldi iyalToSi, mSvenier, koxta
sofelSi. mcire ezo maqvs xexiliT, baRCis kuTxe, patara venaxi,
vswavlob vazis movlas. vifiqre CemTvis myudrod viqnebi, aRar-
avin Semawuxebs-meTqi da sada xar? aqac momagnes. mSvidad viyavi,
sanam asfurcelas ar gadaveyare da iman mosdo yvelas Telavis
municipalitetSi cxovrobso. hoda, vin aRar makiTxavs. zogs
davuyvaveb, zogierTs gavkicxav, zogsac pirs xiliT Cavutkba-
runeb.
– ministri kaci iyo jeje da ar moasvena. usamarTlo sityve-
26
oh, es nacarqeqiamzia TvalabeiSvili
biT gatexa sabralo komble – cudi menejeri xaro, guli daukoda
kacs. mova komble, naRvliani saxiT dadgeba karTan, daeyrdnoba
kombals da dgas. veubnebi, dajeqi, biWo, fexebSi simarTle ar
aris. Camojdeba skamis kideze, orive xeliT kombals CaeWideba
da dums. ra unda vuTxra, ra unda avuxsna, ra davanaxo, Tavisi
gasWirvebia. veubnebi, gadaiyare javri gulidan, aRar aris jeje,
kargze ifiqre, ra gesiamovneba–meTqi. – Tu ginda, modi, nacars
davakvirdeT erTad. „smogi“ gaCveno. – smogi raRa aris, Tu Zma
xar? – ukvirs kombles. – mowamlul-moSxamuli gamonabolqve-
biT savse daburuli haeri, RrubeliviT rom adgas qalaqebs.
sul vfiqrob qarTulad ra davarqvaT, ra saxeli movunaxoT,
iqneb „janRi“, a? Sen ras fiqrob, komble? – aba, ra giTxra, Cemo
nacarav, me magis araferi gamegeba. eg Seni saqmea, waval, isev
Cems cxvrebs mivxedavo, gabrundeba da wava. abgiT xils gavatan
da eg aris.
– mec xom guli SemiRona im jejem, ar vargixaro. zustad
buybuy deviviT iyo, ise daiareboda, vifiqre, Sen giCveneb seirs–
meTqi, magram SebrZolebac ar damWirda, ise moqistes. kvalic ki
gaqra misi, me kidev viyavi, var da viqnebi! ar vajobe? vajobe!
– ar vajobe devebs? vajobe! ar avyare dedabudianad? avyare.
boyboy devi rom erTs daaboyinebda, mTeli aremare Wkneboda.
Citebi kvdebodnen, xalxi da pirutyvi iwamleboda, oc sofels
.najafi uxmeboda. davixseni soflebi? davixseni! gadavarCine
buneba? gadavarCine! miveci Sveba xalxs? miveci... xoda, raRa
gindaT? me es nacris xazebSi davinaxe da amovxseni. Tqven ki mainc
ar masvenebT.
– wava-wamova qosa tyuila, momadgeba. Semova, iRriWeba
da meubneba : – ras iqeqebio? – modi daxede, daakvirdi, aba, Tu
Caxvdebi-meTqi. ai, naxe, es avstraliaa, aq kenguruebi daxtian.
xedav, aforiaqebulebi arian, raRac uWirT? etyoba, monadireebis
eSiniaT, kengurus xorci iSviaTobaa. autydeba xarxari. – Sen
Cemze magari matyuara xar da mainc me Semarqves „tyuilao“. –
wadi, damekarge aqedan, – davucacxaneb da wava RreWa-RreWiT,
27
oh, es nacarqeqia mzia TvalabeiSvili
Tan imeorebs: – avstraliao, kenguruebio – da kvdeba siciliT.
aseTi Seugnebelia.
– im dRes WinWraqam Semomirbina, meubneba: – biWo, aRar
moswonT qarTuli zRaprebi, gviwunebeno. – ra dros zRaprebia,
WinWraq, Sexede ra xdeba antarqtidasa da antarqtikaSi. aisberge-
bi, yinulebi dneba, ase Tu gagrZelda, daiRupeba dedamiwa. movida,
CaaCerda nacars. – Sen amas am nacarSi xedavo? – mkiTxa. – ra Sen
ver xedav meTqi? – Sena Zmao gagifreniao, – miTxra da sicili
autyda. isic gavagde. – yinuli dnebao, – imeorebda da Tan xels
SublTan atrialebda, alaod aris, afrenso. kvdeboda siciliT.
ra vqna? rogor avxsna, rom yvelafers vxedav, ozonis SreSi
xvrelsac vxedav, magram ar vambob, isev sicils damayrian.
– erTi cerodenas mosvla mixaria. mova, mowiwebiT Camomi-
jdeba mxarze da mismens. oTx ZiriTad elementze velaparakebi,
vuxsni, nacarSi vaxedeb. yuradRebiT mismens. oTxive elements
– miwas, haers, wyals da cecxls – TviTganaxlebis Zala aqvs,
Tvivganaxlebadi energiebia-meTqi. – rogoro, – mkiTxa. miwa yve-
lafers amuSavebs, miwad aqcevs. roca miwaTmoqmedi amCnevs, rom
miwa gamoifita, unda daasvenos erTi wliT, araferi daTesos,
bunebrivi sasuqiT gaamdidros da ganaxldeba. Semdeg wels did
mosavals miscems. haeric TviTganaxlebadia, Torem ise dav-
abinZureT, ukve veRar visunTqebdiT. tyeebi, xeebi, mwvane safari
dedamiwis filtvebia, isini JangbadiT amarageben haers. cero-
denam Rrmad CaisunTqa haeri. wyalic ase ifiltreba dedamiwis
SreebSi da ganaxldeba. zRvebi da okeaneebi mariliani wyliT
axldebian, magram navTobs ver umklavdebian, verafers uxerxeben.
adamianebma unda gawmindon fena–fenad. cecxli yvelafer uvar-
giss STanTqavs, ferflad aqcevs da miwas apoxierebs. cecxli
miwas, miwa mwvane safariT haers, SreebiT wyals, wyali cecxls
aqrobs. ase saukeTesod aris awyobili maTi urTierTqmedeba.
mismina, mismina da dReisTvis sakmarisia, davfiqrdebio, miTxra.
axla wyali damalevineo. dedaCemis samaxsovrod vercxlis cicq-
na saTiTe maqvs, xels aravis vakarebineb. gamonaklisi cerodenaa,
28
oh, es nacarqeqiamzia TvalabeiSvili
wyals vasmev. Zalian egemrieleba. axlac davalevine, madloba
gadamixada da wavida.
– Cemi gamogoneba ki, walamiT iyalTos sabavSvo baRis Se-
nobis gaTbobis Sesaxeb, mxolod ciskaras gavande, ar mijerebda!
ar mijerebda, rom gaTbobis avtomaturi sistema sawvavad iyenebs
daqucmacebul walams da mTeli zamTris ganmavlobaSi aTbobs
sabavSvo baRs.
– gana ramden xans eyofaT, ramden xans gaaTbobT walamio?
an Sen risi gamomgonebeli xar. mTeli dReebi nacars Cahyureb,
an walami risi gamTbobia, SeSa xom ar ariso?
– hoda, Zmao, swored im nacarSi davinaxe, iqidan wamoviRe
naxazebi da walamis dasaqucmacebeli meqanizmic Sevqmeni. Torem
venaxis movlisas dagrovebuli walami mec mafiqrebda da sxva
glexebsac. dasamtkiceblad isic vaCvene, rogor vaqucmaceb
walams da mainc ar damijera, sxvis Rvawls maCvenebo. aba, ra
unda vuTxra? swrafadve gavistumre.
– ager, kargi megobariviT, buybuy devic momadga. veubnebi,
modi aq, Caxede nacars. movida da CaaSterda. xedav bermudis
samkuTxeds? raio? – daibuybuya devma, rais samkuTxedio? aiRo
nacris saqeqi da sul gadaqeqa nacari. axla xom verafers xeda-
vo? – mekiTxeba. vxedav, okeanes vxedav, dabinZurebulia, veSapebi
iRupebian, napirisken micuraven, sadacaa napirze gamoiriyaven da
daixocaven Tavebs. buybuyas Tvalebi gadmoekarkla, xeli Sublze
damado, – sicxe xom ar gaqvso? – mkiTxa. – sicxe Tqven gaqvT,
Tqve oxrebo, verafers xedavT, araferi gesmiT da kide me maqvs
sicxe? – dasveneba gWirdebao, – daaskvna devma.– wamodi erTad
viaroT, mTa-bari SemoviaroT, – buybuyiT waumRera. – ra genaRv-
lebaT, ra? araferi gadardebT am qveyanaze da mainc me meZaxiT
udardelsa da usaqmurs. am sityvebze gabrazda devi, daaxta
nacars, gametebiT dauwyo fexebiT tkepna da Tan yviroda: – ai,
Seni okeane, ai, Seni veSapebi. guli rom ijera, amoxta nacridan
da niSnismogebiT mkiTxa: – axlac xedav rames? – Sen gaixare,
buybuy, Sexede, ra silamazea! es holandiaa, zRvis sanapiros gay-
29
oh, es nacarqeqia mzia TvalabeiSvili
olebiT qaris eleqtrosadgurebi dganan. arc kaSxal-maSxali,
arc maSxala da SaSxana, ai, ase mSvidobianad. wynarad da keTilad
muSaoben. maS! naxe, rogor qaris wisqvilebiviT iqneven frTebs.
ara, qaris wisqvilebze ufro lamazebi arian, qaTqaTebi, frin-
velebs hgvanan. maTsaviT TeTrebi arian, rogor mwyobrad dganan,
Sewyobilad atrialeben niav-qarSi frTebs da eleqtroenergiiT
amarageben zRvispira dasaxlebebs. TeTr frinvelebs hgvanan,
zRvis frinvelebs, Toliebs. ho, TeTr, qaTqaTa Toliebs hgvanan.
devi gaSterda. miuaxlovda nacars, Caicucqa da CaaCerda. – mgoni,
mec vxedav, biWo! ho, vxedav! TeTri ToliebiviT iqneven frTebs
da gaCaxCaxebulia are-mare. – aba, me ras geubnebodi? daakvirdi
da dainaxav-meTqi, Sen kidev ar gjeroda. ici, buybuy, nacarze
rom daxti da tkepna dauwye, Cavifiqre, rac axla gamoisaxeba,
is elodeba dedamiwas. Tu cudi gamoisaxeba – daiRupeba da Tu
kargi – gadarCeba-meTqi. xedav, ra kargi fexi gqonia! buybuyam
jer erT fexze daixeda, mere – meoreze da kmayofilma Caicina..
– ra keTili suraTi daxate. Tu kacobrioba gons mova.
gadarCeba dedamiwa!
30
`lile-2020~
„lado gelauri“
„jer kidev Soreul 1856 wels wuxda qalbatoni iunis niuton
futi, dRes ukve miviwyebuli mecnieri, atmosferul cvlilebeb-
ze naxSirorJangis da meTanis zegavleniT. mas Semdeg bevri ram
Seicvala, samwuxarod uaresobisken. ekonomiuri mogebis mizniT
vabinZurebT garemos, vaCanagebT bunebriv resursebs, arada swored
isini, visc yvelaze metad moeTxoveba garemos dasacavad zomebis ga-
tareba, amayad Cagviqroleben gverdiT uzarmazari jipebiT da hamere-
biT, mayuCi milebidan kilogramobiT naxSirorJangs rom afrqveven“
iyalToeli naTia
beberi opeli jiutad miikvlevs gzas wiflnarSi gaWril
gzatkecilze. serpantinebze gansakuTrebiT uWirs, xvneSis, kvne-
sis, moqanculi jaglagiviT frutunebs da qoSinic ewyeba, mainc
miiwevs win da ukan naxSirorJangiT gajerebul TeTri bolis
Sleifs tovebs. aba ra qnas, misi asakis manqanebi didi xania
prestiJul avtosasaflaoebs miabares, amas ki damsaxurebuli
pensiac ki ar eRirsa. ho, aRmarTSi uWirs, Torem daRmarTis
moaxloebas Soridanve gumaniT grZnobs da iseTi kisristexiT
garbis «wripina» muxruWebi gaWirvebiT akaveben.
mze TvalebSi miWyitinebs da Cems bedovlaTobaze guli mom-
dis, es rom ar gaviTvaliswine. iyalToSi mivdivar Cemi Seyvarebu-
lis sanaxavad. sityva Seyvarebuli cota ar iyos xmamaRla naTq-
vamia, bolomde darwmunebuli jer ara var, magram rom momwons,
faqtia-realuri. naTia hqvia, erTi wynari da moridebuli gogoa,
brdRviala Tvalebiani. xuTi Tvis win gavicani. rusTavelze
Sevejaxe SemTxveviT, operaSi yofila da iqidan gamodioda. Tav-
CaRunuli mivdiodi, Jurnals vfurclavdi, da ra Tqma unda ver
31
iyalToeli naTia `lado gelauri~
SevamCnie. hoda, etyoba ifiqra, gogo var, biWi gzas damiTmobso,
me kidev, mTeli ZaliT gavkari mxari. misma Tanmxlebma gogom,
oqrosfrad SeRebili Tmebi rom hqonda da saguldagulod
aprexil wamwamebs ucnaurad afaxulebda, SemomiRrina, win unda
iyuroo. me civad movuxade bodiSi da is iyo gzis gagrZelebas
vapirebdi, naTia rom daixara, Zirs dagdebuli gazeTi aiRo da
gamomiwoda, albaT Tqven dagivardaTo. Tvalebi rom SemomanaTa,
mTels tanSi Jruantelma damirbina. darwmunebuli viyavi, gazeTi
namdvilad ar mqonia, mainc gamovarTvi da madloba gadavuxade.
gamiRima da Setrialda. davrCi ase, wesieri briyviviT atuzuli
Sua quCaSi, mere movikribe mTeli Cemi gambedaoba, wamovewie da
enis borZikiT sanayineSi davpatiJe, sanacvlod kidev erTi Tbili
Rimili miviRe magram civi uaris TanxlebiT.
_ eee, moica, gogo, nayinze uars rogor ambob, kompensaciaSi
CvuTvaloTo _ yviTelTmianma.
xeli gamomiwoda, _ me nini var, es ki Cemi deidaSvili na-
Tiaao.
naTia Telavelia, iyalToSi muSaobs sabavSvo baRis aRmz-
rdelad. roca qalaqSi Camodis, saRamoobiT vxvdebiT xolme,
magram rad ginda, nini gverdidan ar Sordeba.
dRes imitomac davadeqi am grZel gzas, marto rom vnaxo.
dRes paraskevia, dRis bolos saxlamde mivacileb da siyvarul-
Sic gamovutydebi.
gzispira kafeSi visauzme, muxebis CrdilSi. amasobaSi
opelmac moiTqva suli. radiatori wyaros wyliT gadavavse da
sawvavic movimarage.
ori saaTisTvis ukve baRis WiSkarTan videqi. faSfaSa qalma
civi wyali gadamasxa, naTias dRes gamosasvleli dRe aqvs da
ar muSaobso. mere, Cemi gawbilebuli saxe rom dainaxa, etyoba
Sevecode, muStris TvaliT amaTval-CamaTvaliera, orazrovnad
Caicina da damakvaliana, am quCis bolos cxovrobso naTia, pa-
pamisis saxlSi.
kari odnav SevaRe. erTsarTuliani saxli idga kramitiT dax-
32
iyalToeli naTia`lado gelauri~
uruli, win vazis TalariT. moSorebiT, kaklis CrdilSi WaRara
moxuci ijda, albaT niko papa, xelis culiT Corknida raRacas.
_ maspinZelo!
papam mxars zemodan gamoixeda da, romeli xar, kari Tu gaaRe
Semodi kideco, gadmomigdo.
yvavilnari gadavWeri, gaubedavad mivuaxlovdi, xeli gavu-
wode da, naTias naxva minda da saxlSi Tua-meTqi, vkiTxe Tan
saxlisken gavapare Tvali.
odnav motrialda, SemaTvaliera, mere haerSi dakidebul
Cems xelis mtevanze SeaCera mzera, umal rom davmale zurgs ukan.
– vin xar, saidan xar? Sen ggonia yvela gamvlel-gamomv-
lels SeuZlia Semovides da naTias naxva moindomos?
– mapatieT, niko papa, naTias nacnobi var, Tbiliseli, sa-
bavSvo baRSi viyavi da ase miTxres...
– Seni saxeli?
– me...me luka var.
ulvaSebSi CaeRima. culi mkveTri moZraobiT CaarWo kunZSi
da xeli gamomiwoda. umal Sevagebe Cemi gaoflili marjvena.
– hoo, naTia TelavSia mSoblebTan, kvira saRamos dabrundeba.
o, ra idioti var, rom ar davreke winaswar.
– mapatieT, me waval maSin.
– grZeli gza gamogivlia, luka biWo, Camojeqi, Seisvene.
TvaliT dabal skamze mimiTiTa. hoda, arc TavpatiJi damidia, Cam-
ovjeqi. vifiqre, gadagrildeba da mere waval-meTqi. sul erTia,
mze ukve gadaiwvera da mTeli gza isev TvalebSi unda miWyitinos,
kondicioneri gamagrilebs manqanaSi Tu? aq ki saamod grila.
niko papa enawyliani kaci gamodga. male misi meuRlec Se-
mogvierTda, mariam bebo, xili mogvarTva didi TasiT, msxali,
atami, vaSli da muStisxela leRvebi. Tavadac Cvens gverdiT
Camojda. didi xnis unaxaviviT miveZale xils.
– cota mosavali mogvividao, Tanac xinjiani, -SemomCivla
mariam bebom.
Sevicxade, albaT setyva Tu iyo-meTqi.
33
iyalToeli naTia `lado gelauri~
– setyvas ki gadavurCiT wels, magram es globaluri daT-
boba mogviRebs albaT bolos, Svilo. _ Tqva papam.
gamikvirda, siTboSi xom ukeTesi mosavali modis-meTqi.
ulvaSebSi Cicina, Sen, etyoba, botanikis gakveTilebs main-
cdamainc ar swyalobdio.
gamovutydi, fizika ufro momwons-meTqi.
– mere, Se dalocvilo, am problemebs xom fizikosebic
swavloben?
– kargi kaco, nu Seawuxe stumari, -Seawyvetina bebom, aqamde
rom SeparviT maTvalierebda.
raRac-raRacebisTvis ki momikravs yuri, magram verafriT
davakavSire erTmaneTTTan globaluri daTboba, fizika da xex-
ili. aqamde warmodgenac ki ara mqonda Tu raRac erTi Tu ori
gradusiT dTboba kataklizmebis gamomwvevi SeiZleboda yofili-
yo. uxerxulad movikunte, CaWrili abiturientiviT.
ixtibari mainc ar gavitexe da davudasture, marTali
brZandebiT-meTqi, TiTqos dRegamoSvebiT fizikis institutSi
davdiode Sedegebis dasazusteblad.
– Sen, wesiT, am sakiTxSi Cemze kargad unda erkveode, luka,
daTbobiT bunebis kanonzomiereba irRveva, Svilo. yinulis safa-
ri dneba, mzis sxivebs rom veRar ireklavs, ufro intensiurad
izrdeba temperatura. amitomac gaxSirda qariSxlebi, wyaldi-
dobebi. flora da fauna, CrdiloeTisken migrirebs, da Tu es
ver SeZles, iRupebian, nadgurdebian. CvenTan ki sul axali da
axali saxeobebis mavneblebi Cndebian. baqteriebi Tbil klimatSi
xom advilad mravldebian. muxa rom muxaa, imasac WiaRua exveva,
xravs, tyis SxamebiT Sewamvla kideva, Znelia da SeuZlebeli.
Sxamqimikatebi pirvel rigSi sasargeblo mwerebs da frinvelebs
anadgureben, mdinareebSi moxvedrisas ki-wylis binadarT. Cveu-
lebriv, zamTris yinva anadgurebs am mavneblebs, magram Tovli
da yinva Tu aRar iqna?
me mrcxvenia, rom es berikaci Cemze ukeT erkveva
raRac-raRacebSi.
– Cvens mamapapas xexili da bostneuli arasodes Seuwamli-
34
iyalToeli naTia`lado gelauri~
aT, ai, dResdReobiT ki, yovel gazafxuls sul axali satkivari
uCndeba yvelafers. Sxamqimikatebi kideva, niadagSic xvdeba da
nayofSic. tyeebs umowyalod Cexen, mdinareebi Srebian. ai, im sa-
bavSvo baRSi, Sen rom iyavi, keTilma xalxma gaTbobis avtomaturi
xazi daamontaJa, sawvavad vazis walams iyeneben. es, raTqma unda,
saTburis efeqtis problemas ver agvarebs, magram tyis gaCexvas
xo cotaTi mainc Seamcirebs. walami mevenaxisTvis aqamde prob-
lema iyo, mxolod ramdenime konas viyenebT cvriani mwvadebis
Sesawvavad, danarCens iqve vwvavdiT. daqucmacebuli walami kar-
gadac iwvis, Sesanaxadac cota adgils ikavebs da rac mTavaria,
bavSvebi zamTarSi Tbilad arian. amboben, momavalSi mzis energia
unda gamoiyenono, es dalocvili mze, yovel kvadratul metrze
TiTo kilovatsaaT simZlavres gvCuqnis Turme da...
bebom mujluguni wahkra gverdSi, Seaxsena, stumars nu
awuxebo.
– Cvena, ampartavani xalxi varT, ar cxreba moxuci, -Cven-
Tan, didi manqana, didi saxli, didi Tanamdeboba-pativiscemas da
moridebas ganapirobebs, hoda iseT manqanebs yiduloben, sawvavs
rom asxaven, avzi rom ar evsebaT Tu motori ar Caaqres. msubuq
manqanas eZaxian, arada, erTi kacis gadasaadgileblad or-sam
tona liTonis grovas daatareben win da ukan.
Zalian axlos miutania gulTan berikacs globaluri prob-
lemebi da me, ucxo adamians gadmomiSala guli.
studentobisas erT saintereso proeqtSi viRebdi monaw-
ileobas, alternatiuli energiebis kvleviT laboratoriaSi.
raRac prototipi SevqmeniT kidec, mzis energiaze muSaobda da
wyals tumbavda ociode metris simaRleze. msgavsi an bevrad
ukeTesi proeqti uamravi iqneba albaT, biurokratebis gamoiso-
biT Taroze Semodebuli.
wamovdeqi, madloba gadavuxade da davemSvidobe.
bebom parki gamivso xiliT, Seuxedavia kia, magram gemo-
Ti importuls jobiao. niko papa kidev principuli kacia, ar
iyenebso Sxamebs.
Cafiqrebuli davadeqi ukana gzas, Cemi beberi opeli isev
35
iyalToeli naTia `lado gelauri~
ise aceminebs da bolavs, gzispirebs vayoleb Tvals, axla ufro
TvalSi mxvdeba da nervebs miSlis mimobneuli kokakolas cari-
eli boTlebi, daWmuWnuli sigaretis kolofebi. maRizianeben
uzarmazari jipebi, gabmuli xmovani signalebiT rom maswreben
da rva cilindriani Zravebidan gamonabolqv gazebs mafrqveven
saxeSi.
naTias wyliani Tvalebi midgas Tvalwin. eWvi aRar mepareba,
rom namdvilad Seyvarebuli var. Cven aucileblad davqorwin-
debiT. iyalTo mSvenieri sofelia, mdidari istoriiT, hoda, aq
davsaxldebiT, aviSenebT saxls, mikroklimatisTvis Cvenc mzis
an qaris energias gamoviyenebT. gveyoleba bavSvebi, gavaSenebT
venaxs da xexilis baRs, vecdebiT moviwioT ekologiurad sufTa,
jansaRi produqti. vizrunebT Svilebzec da garemozec. saRa-
moobiT CamovsxdebiT beberi kaklis qveS, davaWaSnikebT qocodan
xeladiT amoRebul saferavs an sulac Cvens baRSi moweuli
naturaluri xilis wvens, mariam bebo Tavisi xeliT amovlebul
CurCxelebs SemogvTavazebs da visaubrebT awmyoze, momavalze....
me mSenebeli var da vocnebob avaSeno komfortuli, uni-
kaluri dizainis saxlebi, magram Tu gavagrZelebT im totis
xerxvas, romelzedac vsxedvarT? _ erT, arcTu ise mSvenier
dRes es saxlebic xom gaukacrieldeba?
mze isev miWyitinebs TvalebSi, guluxvad «mCuqnis» Cem wil
kilovatebs da arc ki mamadlis. me sayvedurebs aRar gamovTqvam,
aRarc vbuzRuneb, saCuqars rodi iwuneben, arc naCuqar cxens
usinjaven kbilebs.
36
`lile-2020~
levan loria
„me var, levan loria, raoden Tamamad ar unda JRerdes, nas-
tudentari fizikosi, fizika ki mogexsenebaT berZnuli sityvaa da
bunebas niSnavs. energoefeqturobis egidiT gamarTuli konkursebis
mniSvneloba ganuzomelia _ sakiTxia iseTi, romelic yovel adamians
unda awuxebdes, miT umetes, saqarTveloSi _ ara mgonia sxva rome-
lime enaze, Cveni planetis saxelSi sityva deda iyos, xoda rogorc
movaleni varT dedas movuaroT, ise unda movuaroT dedamiwas,
garemos. madloba arasamTavrobo organizacia „energoefeqturobis
centri _ saqarTvelo“-s da literaturul portal „urakparak“-s,
radgan es konkursic erTi patar aguria am didi saqmeSi“.
mariami, premier-ministri da dedamiwa
es ambavi im wels moxda, roca mgalobelma frinvelebma
kacobriobas gafrTxilebis niSnad erTdRiani boikoti gamoucxa-
des da galoba Sewyvites. adamianebs es arc SeumCneviaT, CitTa
galobisaTvis aravis ecala. dedamiwaze qristesSobidan ori
aTas ocdaerTi wlis gazafxuli idga da kacobrioba pandemiis
Sedegebs iSuSebda.
wina wels msoflio politikosTa da masmediis centrSi saqa-
rTvelo iyo, rogorc erT-erTi samagaliTo qveyana, romelic
warmatebiT ebrZoda viruss. magram amJamad msoflios yuradReba
sul sxva faqts ukavSirdeboda. telekamerebis samizne Telavis
municipalitetis iyalTos sabavSvo baRSi mimdinare movlene-
bi iyo. sofeli qarTveli da ucxoeli JurnalistebiT, xolo
iyalTos axalgaremontebuli sabavSvo baRis ezo dajavSnuli
manqanebiT da policielebiT iyo savse. qarTul satelevizio
arxebs si-en-eni, bi-bi-si, Jiv-Jivi da kidev ramdenime ucxouri
37
mariami, premier-ministri
da dedamiwa levan loria
arxic damateboda. msoflios yvela kuTxeSi sxvadasxva enebze
midioda pirdapiri reportaJebi. yovelives mizezi iyalTos
sabavSvo baRis aRsazrdeli mariam aslamaziSvili iyo, romel-
sac sabavSvo baRis sasadilo oTaxSi mZevlebi, amave baRis aR-
sazrdeli daviT bedianaSvili da mzareuli ciuri gamezardia
aeyvana, kari Signidan Caeketa da bombis afeTqebiT imuqreboda,
romelic Sua adgilas ido magidaze, romelzedac bavSvebi Cveu-
lebriv sadilobdnen. formiT Cveulebriv qaRaldis yuTs hgavda,
supermarketebi sadResaswaulo tortebis rom yidian, oRond im
gansxvavebiT rom didi asoebiT oTxive mxares tortis magivrad
bombi ewera. yuTidan gamosuli wiTeli da lurji sadenebi mari-
ams epyra xelSi. iqve skamze isxdnen mZevlebi, romlebic didad
Sewuxebulebic ar Candnen, erTi feis buqze postebis weriT iyo
dakavebuli, meore ki raRac saitidan axali TamaSis gadmoweras
cdilobda.
am dRes kaxeTi mxolod iyalToSi mimdinare ambebis gamo ar
iyo yuradRebis centrSi. didi Sexvedra imarTeboda yvarelSi,
sadac qveynis pirveli piri, lopotas tbaze, ase vTqvaT neitra-
lur teritoriaze, gurjaansa da Telavs Soris arsebuli daZab-
ulobis ganmuxtvas cdilobda. saqme exeboda metad mniSvnelovan
sakiTxis gadawyvetas, Tu sad Seiwva pirvelad walamze mwvadi
_ gurjaanSi Tu TelavSi.
dapirispireba iseT seriozul fazaSi Sevida, rom saWiro
gaxda saqmeSi CaeriaT qveyanaSi akreditebuli elCebi. uari
aravis uTqvams, radgan yvelam icoda, rom miuxedavad saboloo
gadawyvetilebisa, Sexvedra aucileblad damTavrdeboda CurCx-
elisa da TaTaras degustaciiT, amas moyveboda qarTuli sufra,
Tavisi lazaTiT da walamze Semwvari mwvadiT, Tan qarTuli
araCveulebrivi Rvinoebis dagemovneba. elCebma icodnen, rom
pirveli Rvino saqarTveloSi Camoisxa. xoda aba, sad iqneboda
yvelaze kargi Rvino, Tu ara Rvinis samSobloSi.
Sexvedras elCebis garda orive raionis mevenaxeebi, biznesme-
nebi, saxelovani Tamadebi da momRerlebi eswrebodnen. premierma
38
mariami, premier-ministri
da dedamiwalevan loria
saubris dros kurdReli gaixsena, Telaveli monadireebi rom
misdevdnen da Telavisa da gurjaanis sazRvarze rom gaCerda da
wina TaTebi awia, iqeT gurjaania, gadamsvleli ar var, mirCevnia
aqve momklaTo. gurjaanis koloritma da ganTqmulma Tamadam,
iseTi seriozuli saxiT Tqva, _ ,,esa sul Telavelebis mogonili
ambavia, ityuebian kaco, aba rodi iyo kurdReli laparakobd-
ao!“, _ rom yvela damswres sicili waskda. swored maSin mivida
qveynis pirvel pirTan TanaSemwe da yurSi uCurCula, uSiSroebis
ministri rekavs iyalTodano.
_ isev mariami? _ ikiTxa ferwasulma premierma, roca iyal-
Tos incidentis Sesaxeb moaxsenes. kio, Tavi daukra uSiSroebis
ministrma iyalTodan. ki magram, axla ra unda? _ sabavSvo baR-
Sia Caketili, TqvenTan surs Sexvedra, Torem bombis afeTqebiT
imuqrebao! _ iyo pasuxi. premieri mixvda, misTvis lopotas Sex-
vedra dasrulebuli iyo, arada mTeli Rame muSaobda lobistTa
gundTan erTad moxsenebaze, romlis ZiriTadi nawili gzavnili
iyo saerTaSoriso Tanamegobrebisken da iseTi teqsti hqonda
momzadebuli wasakiTxad, elCebs ki ara qvas autirebda guls,
qvas rom guli hqondes, _ rasakvirvelia. TanaSemwes uTxra, te-
qsti Sen waikiTxeo da TviTon ki, delikaturi RimiliT bodiSi
mouxada damswre sazogadoebas da personaluri avtomobilisken
wavida.
manqanidan uSiSroebis ministrs daureka, axali ra xdebao.
_ jer simSvidea, batono premiero, Tu amas simSvide qvia!
_ bombi sad iSovna!
_ ar viciT!
_ mSoblebi da baRis xelmZRvaneloba gamokiTxeT?!
_ ki, axlac dakiTxvaze arian, imaTac araferi ar viciTo!
_ kargi, vicnob mag xalxs da vendobi, gaanebeT Tavi,
araferi avnoT! mZevlebi ramdeni hyavs?
_ ori, erTi jgufeli, meore aRmzrdeli!
_ RmerTo, ra dReSi varT! televiziebma gaiges ukve?
_ ki! pirvelad televiziaSi daurekia, ar gindaT bombis
39
mariami, premier-ministri
da dedamiwa levan loria
afeTqeba naxoTo! si-en-enze da yvela qarTul arxze laivi midis
uwyvet reJimSi.
_ raRacas gvatyuebs, saidan unda hqondes patara bavSvs
bombi?!
_ specialurma distanciurma xelsawyom daadastura yuTSi
energiis wyaros da metalis arseboba, varkvevT bombi zustad
ramdeni kilogrami trotilis ekvivalentia.
_ ra trotili? fiqrob mainc ras ambob?
_ me ra SuaSi var, ucxouri aparaturaa, batono premiero!
_ da rodis SeiZleba es gairkves.
_ an afeTqebis Semdeg, an manamde, Tu afeTqeba ar moxda!
_ ra afeTqeba, gagiJdiT Tqven?!
_ aba ra vqnaT, batono premiero?
_ ar gabedoT da bavSvi ar SeaSinoT, es teqnika da jari ra
saWiro oyo?!
_ vifiqreT, vinme mokavSireebi xo ar hyavs-Tqo.
_ ra mokavSireebi, romeli teroristi mariami naxeT!
_ Cven opoziciur televiziebze rom araferi vTqvaT, si-
en-eni da bi-bi-si SesaZlo teraqtze saubroben ukve, batono
premiero!
_ kargi, kargi, movdivar!
mkiTxvels sruli STabeWdileba rom Seeqmnas, Tu ratom
iyo ase mniSvnelovani mariam aslamaziSvili, minda oriode
sityviT mogiTxroT ambavi misi arc Tu ise didi biografiidan.
Cveulebrivi bavSvi iyo, arafriT gamorCeuli, oRond buneba
uyvarda Zalian da cocxali arsebebi _ balaxiT dawyebuli,
Tvalauxilavi knutebiT gagrZelebuli. misi TandaswrebiT
yvavilis mowyvetas ver bedavdnen. sabavSvo baRSi dadioda
ukve, iyalToSi axal gza gahyavdaT da iqve sabavSvo baRis
ezosTan erTi rcxilis moWras apirebdnen. mTeli baRis aRsaz-
rdelebi aiyolia da xes Semoertynen garSemo, aba modiT da
xeli daakareTo. jer infrastruqturis ministris Camosvla
gaxda saWiro iyalToSi, mere premieric Camovida, ra saTamaSos
40
mariami, premier-ministri
da dedamiwalevan loria
ar dapirdnen, verafriT ver moaSores xes mariami da bavSve-
bi. mere wamoscdaT, baRs gavaremontebT da gaTbobis axal
teqnologiebs davamontaJebTo. mariamma, Zalian kargi, amas
Tu izamT, magram ara am xis xarjzeo. gamovida, rom sabavSvo
baRic garemontda da gaTbobis axali sistemac damontaJda,
romelic daqucmacebul walmis energias siTbod gardaqmnida
da xec gadarCa, romelsac mariamis rcxila Searqves. gaivl-
ida xesTan, Caexuteboda mariami. rcxilac ise aaSrialebda
foTlebs, TiTqos uxaria bavSvis danaxva da esalmebao da
ramdenjerme wveTebic ki daeca mariams, TiTqos sixarulis
cremliT tiris xeo, _ ifiqrebdi.
axsendeboda es yvelaferi premiers da fiqrobda, mariami
iseTi bavSvia, ara mgonia rame aafeTqos, Tumca iqneb romelime
teroristulma dajgufebam gadaibirao. arao, gamoricxuliao! _
Tavis Tavs ubrazdeboda, _ es igivea mdinareebma ukuRma daiwyos
svlao. mere gaaxsenda, mdinare ordanes saswauli, weliwadSi
erTxel, wyalkurTxevisas aRma rom iwyebs dinebas. mainc Tavs
imSvidebda, mdinarec ki SeiZleba aRma diodes, mariams ki cudi
saqmisTvis veravin gadaibirebso.
iyalToSi Casuli maSinve Jurnalistebis da mikrofonebis
tyveobaSi aRmoCnda. rogor fiqrobT, axla TqvenTan sasaubrod
mcaliao, _ ukmexad Camoicila isini gzidan. erTi opoziciu-
ri arxi ukve gadmoscemda, ai aseTi premieri gvyavs, bavSvTan
sasaubrod midis da Jurnalistebs arafers eubnebao. SenobaSi
Sesuls, sasadilos kari daviT bedianaSvilma gauRo. qalbatonma
ciurim marwyvis axalgamzadebuli kiseli Camoasxa WiqebSi da
molaparakebis magidaze dado. premieri magidas miujda.
_ mariam, aba rogor xar? imedia arafris afeTqebas ar
apireb?
_ ukve ar vapireb, magram Cvens saubars Jurnalistebi da
televizebi unda daeswron!
premierma uSiSroebis ministrs aniSna, SeuZliaT Jurnal-
istebi Semovidneno. iyalTos sabavSvo baRis sasadilo oTaxs
41
mariami, premier-ministri
da dedamiwa levan loria
arasdros axsovda amdeni video kamera. mTeli msoflio inter-
esiT adevnebda Tvals, Tu ra moxdeboda iyalToSi. mariamma
kiseli mosva, Tumca es ar iyo mRelvarebis niSani. premiermac
igive gaimeora. is ki Zalian Relavda, Tumca ar imCnevda.
_ aba, mariam, gismen! _ Tqva premierma.
_ sizmari minda mogiyve, Senc da yvelas, televiziebs da
Jurnalistebs, oRond imitom ara, rom me minda, imitom rom
dedamiwas ase unda! Tan kiTxva maqvs, SvebulebaSi gadixar?
_ eh, mariam, sad mcalia SvebulebisTvis, magram es ra Sua-
Sia?!
_ xoda Seni bralia, saqmes rom kargad akeTebde, Svebulebi-
sTvisac moiclidi. ai dediko da mamiko weliwadSi erTxel Sve-
bulebaSi gadian, imitom rom Tavis saqmes kargad akeTeben. xoda
dedamiwam daaSava rame? isic xom kargad akeTebs Tavis saqmes!
zrunavs adamianebze! masac xom unda Svebuleba?
_ mariam, Cemo kargo, ris Tqma apireb da ver vxvdebi!
_ es amdeni kataklizmebi da globaluri daTboba risi
bralia?
globaluri daTboba kidev xo, es sityva kataklizmebi saidan
gaigoo, premierma gaifiqra. mariami ki agrZelebda.
_ daiRala dedamiwa! guSin sizmarSi meubneba, yvelas
Svebuleba aqvs, me ki aravin masvenebso! sTxove adamianebs, rom
miiRon raime kanon-proeqti, rom weliwadSi erTxel erTi TviT
mec damasvenono!
_ dedamiwa albaT imasac getyoda, rogor warmoudgenia
dasveneba!
_ ki, esec miTxra, xo SeiZleba weliwadSi erTxel, erTi
TviT fabrika-qarxnebi SeCerdes, mxolod im sawarmoebma
imuSavon, im manqanebma imoZraon, romlebic dedamiwas da mis
atmosferos ar anagvianeben. mainc da mainc raime ubedureba unda
daatydes Tavs kacobriobas, rogorc SarSandeli pandemiis dros,
rom mixvdnen, dedamiwac misaxediao?!
_ mere?
42
mariami, premier-ministri
da dedamiwalevan loria
_ mere me vuTxari, me mxolod Cvens premiers vicnob, da mas
vetyvi-meTqi! xo, mere es bombis ambavi mirCia!
_ vin, mariam?
_ dedamiwam! Jurnalistebs erTi afeTqeba uxsene da yvelani
mocvivdebian, xoda mTeli msoflio gaigebs, rac mindao!
_ batono premiero, hkiTxeT ra, yuTSi ra aris? marTla
bombia? _ ver moiTmina erT -erTi arxis Jurnalistma. mariami
premieris kiTxvas ar dalodebia.
_ televizia Jiv-Jivi? sanam gipasuxebT, mec maqvs TqvenTan
kiTxva, icodiT, ori dRis win yvela Citma protestis niSnad
diliT rom ar igaloba?
_ ara, pirvelad mesmis!
_ mec ar vicodi, dedamiwam miTxra! buneba brazobs adami-
anebze. rac Seexeba yuTs tortia, imedia yvelas gveyofa, kiselic
gvaqvs.
esec Tqveni ucxuri aparatura da ekvivalentio, premierma
uSiSroebis ministrs gadaxeda.
_ da es sadenebi? _ axla ukve bi-bi-sis korespondenti
dainteresda.
_ es yuTis asaxdelia, Tan maSxalebic inTeba, daTunam
daamzada, torti ciuri deidam gamoacxo, Cvenc vexmarebodiT.
dedamiwas davucxveT, Tan yvelam erTad SegviZliaT mivulocoT,
dRes dabadebis dRe aqvs!
mere mariamma sadenebi erTmaneTs miado. mcire zomis naper-
wkali gakrTa mavTulebs Soris. ,,RmerTo gviSveleo’’ _ erTi
operatori gulSi loculobda, erT korespondent gogonas ki
daZabulobisgan guli wauvida. sabednierod maleve moasulieres
da kiselic daalevines. mere yvela erTad mReroda, ,,ra lamazi
dRea, dRes xom dedamiwis dabadebis dRea“, Tan oTxi sadResas-
waulo maSxala aenTo da torti gamoCnda, romelzec dedamiwis
orive naxevarsfero erT did gulSi iyo Cateuli, irgvliv
ki didi asoebiT ewera: Cveno mSveniero dedamiwa, gilocavT
dabadebis dRes!
43
`lile-2020~
nazi RaribaSvili
„gamarjoba,me var nazi.Zalian miyvars Canaxatebis gakeTeba da
literaturis daxmarebiT Cemi saTqmelis mkiTxvelisTvis gadacema.
aRniSnuli nawarmoebiT msurs mkiTxveli davafiqro imaze, Tu ra
didi mniSvneloba aqvs venaxs qarTveli kacisTvis da ra mdidaria
saqarTvelo“.
paemani Semodgomaze
mas Semdeg, rac hamza bolos vnaxe, sami weli gavida.guSin-
deli dResaviT maxsovs Cveni pirveli Sexvedra. or wliani
mimoweris,gegmebis dawyobis,ocnebis da mouTmenlad lodinis
Semdeg dadga jadosnuri momenti.Tbilisis uSvelebeli aero-
portis erT-erT gamosasvlelSi, zafxulis sicxisgan ganawamebi
Sevyurebdi maRal,axovan,Savgvreman mamakacs, romelic lamazi
RimiliTa da graciozuli moZraobiT Cemken moabijebda.Cems bed-
nierebas sazRvari ar hqonda. Cem win Cemi saukeTeso megobari,
mrCeveli, gamamxnevebeli da ubralod ,,ucxoeli nacnobi“ idga.
Tumca im momentSi orivem vicodiT, rom realurad erTmaneT-
isTvis ufro mets vniSnavdiT, vidre nacnobebs. is viziti male
dasrulda. wamebSi gairbina xuTma dRem.hamza kvlav dabrunda
Tavis mSobliur egvipteSi, me ki davrCi aq da universitetSi
swavlis dawyebisTvis movemzade.
es emociebi CemSi ramodenime dRis win kidev erTxel gacocx-
lda. Semodgomis, Wrel-Wrel foTlebSi Cafluli, seqtembris
miwurulisTvis sakmaod cxeli dRe iyo. mivuyvebodi gomboris
lamaz, daklaknil gzebs da manqanaSi mSvid musikas vusmendi.
yovelTvis miyvarda am gzaze marto mgzavroba, gansakuTrebiT
SemodgomobiT, rodesac foTlebi ferad xaliCas uqsoven swraf,
44
paemani Semodgomazenazi RaribaSvili
gril da odnav xifaTian gzas. alag-alag xeebi faraven hori-
zonts, xan ki xelisguliviT iSlebian mTebi TavianTi didebu-
li ferdobebiTa da soflis patara,Selaxuli, magram didi
da yovlismTqmeli istoriebis Semnaxveli saxlebiT. garemos
sidiadiT damTvrals, jer kidev mabruebda SuamTis xeTa xeivnis
grili da didebuli sio. mivdiodi nela, vusmendi zamTrisTvis
mzadeba dawyebuli xeebis feradi, gamxmari foTolTa Camovard-
nis xmas da gaucnobiereblad vuyurebdi Telavisken momavali
manqanebis uwyvet jaWvs. gulSi mixaroda da vamayobdi,rom
am kuTxis Svili viyavi. kuTxis,romelsac diadi istoria da
araCveulebrivi Svilebi hyavs.
uceb gadaviare gomboris uReltexili.ufro da ufro mi-
vuaxlovdi Tbilisis saerTaSoriso aeroports da gulma gama-
lebiT damiwyo Zgera. sul ori saaTi maSorebda hamzas xilvas.
mivikvlevdi gzas Tbilisis sacobian quCebSi da vfiqrobdi Tu
rogor miiqcia am adamianma Cemi yuradReba. is xom erTi,arafriT
gamorCeuli egvipteli biWi iyo? Tumca, albaT iyo masSi raRac
Rrmad dafaruli, amoucnobi da momnusxveli.
CemTvis dro yovelTvis swrafad gadis,Tumca maSin TiTqos
gaiyina. wamebiRa iyo darCenili mis Camosvlamde. gulSi ukuviT-
vlidi da karisken vimzirebodi. da isic gamovida!.... erTdrou-
lad daRlilma da saxegabrwyinebulma momentalurad SemniSna
da Cemken gamoemarTa.
_ gamarjoba! _ misi boxi xmiTa da damtvreuli qarTuliT
naTqvami sityvebi wamierad gaiWra sivrceSi.-me Camovedi.rogor
xar?
_ mSvenieria,keTili iyos Seni fexi! _ cremlnarevi xmiT
amovibutbute da gaviRme. emociebisgan sityvebi aRar memorCile-
boda. veRar vaxerxebdi misTvis meTqva is, Tu ra bedniereba iyo
misi xelmeored xilva. Tan wesisamebr distancias vinarCunebdi
da gabrwyinebuli TvalebSi Sevcicinebdi. _ mzad xar Tavga-
dasavlisTvis?
_ ra Tqma unda,lile. _ miTxra mxiarulad da Tan Cemodans
45
paemani Semodgomaze nazi RaribaSvili
CasWida xeli. swrafad gavemarTeT manqanisken da Cemi kuTxisken
gamoveSureT.
hamzas es viziti winaswar davgegmeT.mTeli dro saqarT-
veloze, tradiciebsa da adaTebze vesaubrebodi. masac ise Seuy-
varda Cveni qveyana, rom mTxova enis swavlaSi davxmarebodi.
Semdeg ukve damtvreuli qarTulis, inglisurisa da arabulis
daxmarebiT mudmivad ganvixilavdiT wes-Cveulebebs.
hamza morwmune musulmania. misTvis mTavari locva da sworad
cxovrebaa. ar eweva,arc svams. saubrisas yovelTvis gvaxsovs,
rom erTmaneTis religias pativi unda vceT. swored amitom,
pirvelad Camosvlisas ver gavbede pirdapir eklesiebze, Rvino-
sa da kaxur venaxze saubari.eqskursiisas mxolod istoriuli
obieqtebis naxviT Semovifargle. amjerad ki SevuTanxmdi, rom
radgan erTmaneTze metis gagebas vapirebdiT, misTvis aucileb-
lad unda meCvenebina is, rac CemTvis Rirebuli da faseuli
iyo.yvela gza movuWeri da isic damTanxmda. originalobisTvis
viziti SemodgomisTvis davgegme, raTa sigrilis TanxlebiT
meCvenebina misTvis rTveli, Tumca bunebam xeli ar Semiwyo da
mcxunvare mziT gagvinaTa is dReebi.
mogzauroba iyalTos akademiidan daviwyeT. hamzas vaCvene is
uZvelesi kedlebi, romlebic meTerTmete-meTormete saukuneebSi
unda agebuliyo. qarTuli ganaTlebis kera, Suqura. akademiaSi
seirnobis dros megobars, salis gadavawydi da gamovelaparake.
igi axalgazrda da xalisiani gogoa. soflis baRSi damxmared
muSaobs. rogorc aRmoCnda, Sesvenebaze yofila gamosuli. man
maleve gamonaxa hamzasTan saerTo ena.didxans viseirneT akademiis
ezoSi, Semdeg ki manqaniT samsaxuramde miviyvane. hamzas gacno-
biT aJitirebulma salim,Tavisi aRsazrdelebis sanaxavad, baRis
ezoSi SegvipatiJa. Cvenc SevediT. mzis qveS bavSvebTan TamaSisas,
hamzam fanjrebSi amoWrili rgolebi SeniSna.
_ eseni risTvisaa? _ ikiTxa gaocebiT da fanjrebisken
migviTiTa.
_ RumlebisTvis. rodesac civdeba baRSi Rumels vdgavT.
46
paemani Semodgomazenazi RaribaSvili
radgan sakvamuri sistema mouwesrigebelia, gamonabolqvis
gamosaSvebad Rumlis milebs fanjridan gadmovyobT xolme da
bavSvebic Tbilad arian. _ salim morcxvad CaiRma, TiTqos eu-
xerxula baRis aseTi yofis aRwera. marTlac, rTuli sanaxavi
iyo JriamuliT savse Senobis aseT saSinel mdgomareobaSi yure-
ba. situacia rom ganmemuxta, hamzas gzis gagrZeleba SevTavaze,
Tanac ukve saRamovdeboda. gamomSvidoebebis Semdeg alaverdisken
gavemarTeT. rodesac alaverdis gzas SevudeqiT, hamzam ala-
verdis uzarmazari taZari dainaxa da gaocebuli saxiT mkiTxa,
Tu ratom mivdiodiT iqiT. mec aRar davayovne da moyola daviwye.
_ hamza ici ramdeni saukunis aris es taZari?
_ ara.. _ mipasuxa dabneuli xmiT.
_ axla Sen meaTe saukuneSi aSenebul taZars uyureb,romel-
sac alaverdi ewodeba. ici ras niSnavs?
_ ara... _ miTxra Cumad da dainteresebiT.
_ Turqul-arabuli sityvaa da RvTisgan naboZebs niSnavs.
es Cemi rwmena, Cemi siamayea. winaT Sah-abasma daarbia aqauroba
da es adgili musulmanTa sagleji gaxda. TiTqos ironiulia,
Tumca ki me axla Sen aq momyavxar da mSvidad giyvebi am istorias.
erTia, warsuls ver SevcvliT, Tumca ki mudmivad unda gvaxso-
vdes is. _ am TxrobaSi monasters mivuaxlovdi, manqanidan gad-
movediT da hamza horizontze gavaxede. _ ar vici Semoxval Tu
ara SiginT, magram minda icode, rom esaa taZari, sadac zogjer
Cven-qristianebi da muslimebi erTad vadidebT RmerTs. amaze
Semdeg mogiyvebi, axla ki iqiT gaixede. xedav ra aris?
_ venaxebi, yurZeni-Tqva TvalebmoWutulma.
_ sworia. venaxi da yurZeni. kaxeli kacis imedi da Zala. ici
ramdeni sasargeblo Tviseba aqvs venaxs da yurZens?
_ gaTrobs da gaviwyebs yvelafers _ Caibutbuta hamzam
ironiiT.
_ ara mxolod.-ukmayofilod gadavxede da angariSmiucem-
lad ganvagrZe Txroba.-venaxi Cveni gadamrCenelia.misgan bevri
sargebeli gvaqvs. Tumca ki bavSviviT movla-patronoba sWirdeba.
47
paemani Semodgomaze nazi RaribaSvili
yurZensa da Rvinoze arafers getyvi. isedac bevrjer misaubria,
magram Sexede vazis qorfa foTlebs. araferia imaze gemrieli,
vidre uwamli vazis foTlebSi gadaxveuli, gemrielad Senele-
buli farSi. _ hamzas Caecina. me Rrmad CavisunTqe da ganva-
grZe. _ venaxi mxolod ar gvaWmevs. is gvaTbobs da gvkurnavs
kidevac. Sen icini Cems monaTxrobze, magram dafiqrebulxar Tu
ramxela sargebeli aqvs walams? _ man interesiT Semomxeda da
uaris niSnad Tavi gaaqnia. _ dRes, rodesac dedamiwa nadgur-
deba, tyeebi iwvis, iCexeba, atmosferos haeri binZurdeba da
dedamiwa moxuci mSobeliviT xelSi gvakvdeba, venaxidan walami
umeteswilad umiznod iyreba. arada walams kargi wvis unari aqvs
da bevr siTbos gamoscems. nacvlad tyis gapartaxebis, kaxel
kacs venaxis movliTa da moSenebiT ramdenime kurdRlis daWera
SeuZlia. Tavi gamoikvebos da ekosistemisTvis zianis miyenebis
magier, sakuTari xeliT gamoxSiruli walmiT gaiTbos zamTarSi
binia. gpirdebi, erT dRes dagagemovnebineb baRSi rom giTxariT
iseT gaguzguzebul Rumelze gaxuxul purs gemriel yvelTan
erTad. _ siciliT vuTxari. hamzas aSkara kmayofileba daetyo.
_ Semdeg jerze, _ miTxra RimiliT da cisken aixeda.
_ me Sen giTxari, rom qarTvelebs Wama-sma gviyvars. amitom
venaxSi gaCenil lokokinasac ki gonivrulad gadavamuSavebT. _
bedad iqve lokokina miRoRavda da TvaliT mivuTiTe. _ loko-
kinisgan vazis gasufTaveba mniSvnelovania. misi eqsporti ki
Zalian martivi. lokokina zogierT qveyanaSi delikatesia, zogan
ki samkurnalo produqtis damzadebis mniSvnelovani ingredi-
enti. ase rom, Cems miwaze yvelafers oqros fasi aqvs. Tumca
ici ra miyvars yvelaze metad? _ vkiTxe da TvalebSi mivaCerdi.
_ Zmari! _ gadavixarxare, isic amyva. _ sasaciloa, magram me
Rvinoze metad Zmari miyvars. jer erTi rom koRoebis mogeriebis
mSvenieri saSualebaa. SemiZlia gagatano samSobloSi. _ hamza
mixvda Cems xumrobas da Tavis qneviTa da siciliT Semomacqerda.
_ amasTanave maRali sicxis dros Zmrian windebsa da safenebs
swrafad Camohyavs temperatura. oh! rogorc farmacevts es
48
paemani Semodgomazenazi RaribaSvili
rCeva gamogadgeba. garda amisa _ ufro SemarTebiT gavagrZele
saubari _ venaxi iseTi simdidrea, rom TviT yurZnis wipwac
samargebloa _ hamzam cali warbi aswia _ mase nu miyureb. mis-
mine! yurZnisgan sawvavis damzadebac SegviZlia. ufro sworad,
yurZnis wipwis zeTze, eTilis spirtis damatebiT biodizels
viRebT, romelsac ufro naklebi gamonabolqvi da fasi aqvs,
vidre Cveulebriv sawvavs. axla warmoidgine yovelwliurad
gadamuSavebuli yurZnis, nagavze mosasrolad gamzadebuli wip-
widan ra raodenobis da amasTanave iafi biosawvavi SegviZlia
miviRoT. nacvlad nagavsayrelze neSompalis momatebis, wipwis
gadamuSavebiT kaxel kacs iafi,ekologiurad sufTa sawvavis
Seqmna da gamoyeneba SeuZlia. _ moyola Sevwyvite da Rimiliani
saxiT SevaCerdi.mas reaqcia ar hqonia. Zalian ucnauri iyo am
adamianTan erTad uSvelebeli taZris win dgoma. mze horizonts
tovebda. iqidan male wamovediT. hamza mTeli gza mismenda.mor-
Cili bavSviviT, upretenziod iRebda Cem yvela Sefasebas da Tan
kiTxvebs misvamda. swored maSin mivxvdi, rom miuxedavad didx-
niani nacnobobisa, mainc igrZnoboda Cvens Soris gansxvaveba
faseulobebsa da garemos aRqmas Soris.
meore vizitis dReebmac swrafad gairbina. hamzas gac-
ilebis Semdeg, aeroportidan saxlSi mosulma, wiTeli fanqriT
Semovxaze aTi oqtomberi da amgvarad istorias samudamod da-
vamaxsovrebine Cveni Semodgomis paemani.
49
`lile-2020~
„lela mgelaZe“
„zogadad xelovneba zrdasrulobaSi SenarCunebuli bavSvobis
realizebaa. CemTvisac mwerloba Suaxnis (da zemoT) asakis saTamaSoa,
romelsac iSviaTad viyeneb. Tu mkiTxvels aviyolieb, xom kargi, Tu
ara da _ xandaxan martoc viTamaSeb “.
glexuri filosofia
irakli 6 saaTze, ukve venaxSia. ase urCevnia. sanam imuSavebs,
sanam sigrilea. mze rom daaWers, ager, kaklis ZirSi wamowveba.
SuadRiT nato sadils da yinulian wyals moutans.
meoTxe wamlobas ukeTebs venaxs. ukve bevri welia irakli
miwas da mis aRmonacens efereba. bevri welia xelebi meqanikurad
moqmedeben, tvini ki aTasi fiqrebiT “feTqdeba”. xan ras moedeba,
xan _ ras.
erT rigis boloSi rom gavida da Wermis ZirSi Camoyrili
nayofi dainaxa, Tavi gadaaqnia da Cailaparaka:
_ deda utira! rogor Seicvala klimati!
axsovs, rom am oci wlis win dedas es Werami misi dabadebis
dRisTvis amoqonda bavSvebis gasamaspinZleblad. axla ki erTi
TviT adre Semodis. ras uSveba adamiani dedamiwas! 6 aTasi wlis
win saharac mwvane yofila. vin icis ra moelis am madlian miwas!
adamianma bunebasTan harmoniis grZnoba dakarga.
Tavad ki cdilobs, rac Tavi axsovs, mudmivad samyarosTan,
dedamiwasTan harmoniul Tanaarsebobas, magram urTulesi yofi-
la amis miRweva. danamdvilebiT arc ki icis misi arsi. ar icis,
irRveva Tu ara wesigi, roca krazanebs didi garjiT aSenebul
budes daungrevs. ra ufro mniSvnelovani da samarTliania sam-
50
glexuri filosofia`lela mgelaZe~
yarosTvis: krazanebi miuSvas nebaze da sicocxle safrTxeSi Caig-
dos, Tu gaanadguros isini. eh, amaze pasuxs verasodes gaigebs.
erTaderTi cxadi pasuxi isaa, rac lao Zim Tqva: “dao ar aris
samarTliani. misTvis erTia qali, kaci, Tu Calis ZaRli,” xolo
Tu davumatebT dostoevskidan citatas:”marTali is aris, vinc
bednieriao,” harmoniuloba sul Tavdayira dgeba. bedniereba
imdennairia, ramdeni adamianic arsebobs. iraklic bednieria,
magram meti finansuri SesaZlebloba rom hqondes, xom ufro
bednieri iqneboda?! darwmunebulia, xalxis kiserze momjdari
Cinovnikebi gacilebiT bednierad grZnomen Tavs, TavianT feSene-
belur sasaxleebSi, magram marTlebi arian?... harmoniis msgavsad,
arc simarTlea martivi gasarkvevi. SeWam Tu SegWamen, yvela erT
stomaqSi moeqceviT. yvela da yvelaferi im didi energiis wils
viRebT da gavcemT, erTel rom afeTqebidan warmoiSva...Sexede,
sad gaukeTebia bude kaWkaWs. eg axla kakals dautovebs iraklis?
Tumca ra qnas, magasac xom unda Wama, magisic xomaa es samyaro...
energiaze fiqri mas Semdeg Semovida mis cxovrebaSi, rac
mocaleobisas, am Temaze dokumentur films uyura. yvelaferi
detalurad da damajereblad iyo ganxiluli. didi afeTqebis
Sesaxeb ZmasTan -SoTasTan kamaTic hqonda. SoTa Rrmadmorwmunea
da mudam skeptikurad uyurebs iraklis dainteresebas mecnieru-
li sakiTxebiT.
_ netai, ras miSterebixar mag dokumentur filmebs.
waikiTxe biblia da simarTle iq aris, iqa! -uCiCinebs Zma
_ biblia didi xnis win wavikiTxe, magram bevri kiTxva dam-
rCa upasuxod. _
_ araswori kiTxvebi gebadeba, Zmao _ pasuxobs SoTa da
irakli ufro Rmad aRar Sedis paeqrobaSi.
mecnierebaSic uamravi upasuxo kiTxvaa. kai, batono, da-
vuSvaT afeTqda, ra afeTqda am dalocvilSi. sicariele xom ar
afeTqdeboda?!
is kidev ufro CaxlarTuli ambavia
rogor gansxvavebulad azrovneben Zmebi. arada pedagogi deda
51
glexuri filosofia `lela mgelaZe~
orTaves erTi da igive ideebs da principebs unergavda. SoTa
Tavidanve morCili iyo. mocemulobas kiTxvebis gareSe iRebda.
irakli ki SekiTxvebiT da amboxiT guls uwyalebda mSoblebs.
Tavidan swavlaSic zarmacobda.
_ Tqven iseT istoriul sofelSi gagaCinaT RmerTma, sircx-
vilia gaunaTlebeli rom darCeT. aq jer kidev haerSi trialebs
im sinaTlis da keTilgonierebis aCrdili,rac am dalocvili
akademiis kedlebSi Rvioda. saukuneebis win. _ ise xSirad
uCiCinebda deda biWebs, rom sanam wamoizrdeboda, iraklis aka-
demiis gagonebac ki usiamovno gancdas uCenda. mere ki, swored
soflis warsuliT siamayis grZnobam miiyvana istoriis siyvar-
ulamde da universitetamde.
iswavla, ganaTleba normaluri aqvs, magram ra, mainc venaxSi
Srobobs. ise aewyo misi cxovreba da ras izams. oTxmocdaaTianma
wlebma mouswro da darCa ase. qalaqSic umuSavia, magram ufross
ver Seewyo. misi qedmaRloba da mbrZanebluri toni ver aitana.
erTxelac kaxurad daafara Tavze yvelaferi da wamovida.
bavSvobaSi autaneli eCveneboda mindorSi muSaoba. axla ki
aq ipova Sveba. TviTon aris Tavisi Tavis ufrosic da umcrosic.
unda imuSavebs, unda daisvenebs.Tan siamovnebas iRebs bunebasTan
urTierTobiT. mzisgan wamosul energias Seni Sinagani energiiT
rom Seavseb, vazs rom miesaTuTebi, mere isic rom Tvisi keTi-
li nayofiT gixdis madlobas, amaze ufro sasiamovno ra unda
iyos. saukeTrso Terapiaa. pirdapir uebari wamalia yovelgvari
stresisa da depresiis winaaRmdeg. miwasTan ganmartoebasac
TandaTan eCvevi. _ (aq mixvda, rom, Tuki fiqrebiT am xazs gay-
veboda, sakuTar antidepresantul TeoriasTan winaaRmdegobaSi
movidoda da isev vazs daubrunda.) am dalocvils foTolic ki
gemrieli aqvs. ra gemriel tolmas akeTebda deda. amas winaT
mari malazonias gadacemidan moismina, Turme, ramden sasargeblo
nivTierebebs Seicavs, peqtinebso, vitaminebso da kidev aTasgvar
rameso. welsac moxufa natom ramdenime qila ganafurCqni fo-
Toli... daica, es ramodena namxrevi darCenia mosaSorebeli.
52
glexuri filosofia`lela mgelaZe~
ho, imaze fiqrobda, rom, im 14 miliadi wlis win warmo-
Sobili energiiT sazrdoobs axlac es vazi. am energiiT kvebavs
mze, miwa, da wyali yvelas da yvelafers. energia xom mudmivia.
erTi saxidan meoreSi gadadis esaa da es. vikvebebiT da vkvebavT,
Cveni sxeuliT. netav, es fiqrebi sad midis? netav es grZnobebi
ra energiaa?
amaze xSirad ufiqria iraklis. kidev ufro xSirad ki uoc-
nebia yvelanairi energia sasikeTod gardaeqmna da adamianisTvis
sasargeblod gamoyenebis martivi gzebi epova. me-11-e saukuneSi
CineTSi qaris energias etlis mamoZraveblad iyenebdneno. ra
kargi iqneboda axlac rom arsebobdnen afrebiani manqanebi.
warmoidgine, ra mSveniereba iqneboda afrebiani manqanebiT
savse quCebi am oxer qars roca miaqvs yvelaferi, maSin mainc
gamoiyenebda kaci da cotas dedamiwac amoisunTqavda. principSi
dedamiwisTvis sul erTia, rac wiaRidan gasca, imasve daibrunebs,
magram adamianisTvis xom ukeTesi iqneboda.?! Zvelad qoxebs nake-
liT lesavdneno. Zvelad ki ara aziur qveynebis soflebSi axlac
ase iqcevian Turme. zamTarSi siTbos inarCunebs da zafxulSi _
sigriles...kargi ra, irakli
ra dros nakelia 21-e saukuneSi, raebze fiqrob! Tumca
sxva bunebrivi saSualebebic iqneboda Zvelad. Cven xom axal
aRmoCenebTan erTad Zvels viviwyebT. tur heierdli Tvlida,
rom polineziis kunZulebze saukuneebis win akeTebdnen trep-
anacias da implantad qoqosis naWuWs dgamdnen. egvipteSi ki
2 aTasi wlis winandeli, daxvewili instrumenti aRmoaCines,
riTac, Turme kataraqtis operacias akeTebdnen. Cven kidev Cveni
miRwevebi gvikvirs. me kai adamiano, jer miRweuli Seiswavle!
wylis da qaris enegiis gamoyeneba xom SeiZleba?! mzis siTburi
energiis gamoyeneba xom SeiZleba?! Tu yidva Zviri Rirs, Sen
rom mTavroba xar da saSualeba gaqvs, Cade Tanxebi, waaxalise
axalgazrda gamomgoneblebi. savsea es patara qveyana geniose-
biT. sofeli araa, sadac CanCqeri ar moCqefdes. rom miadgebi
da tyeebs kafav giganturi hesebisTvis, aaSene ra, bevri patara
53
glexuri filosofia `lela mgelaZe~
hesi. arc miwas avno da arc haers. xom SeiZleba ara? magram,
erTxel rom skamebze mojdebian, mere sakuTari jibis iqiT ve-
Rarafers xedaven...
es oxeri Wanga, rogor ver mospo, am rigSi!
ho, iraklis xelSi rom iyos, daarsebda “samyarosTan harmo-
niuli Tanaarsebobis saagentos”. am, axla am saagentos TanamS-
romlebi arCenine, kide xalxs! an, ra iraklis xelSi! sxvebze met
keTilgonierebas, viTom riT gamoiCenda.?! ramdeni rame miuqaria.
axlac ki, 22 wlis merec wiTldeba rom axsendeba, rogor
moRalaturad moeqca natos, rogor tomarasaviT Catena manqanaSi
da moitaca. arada baRidan moyolebuli megobrobdnen.
baRidan uyvarda. cxadad axsovs, TamaSze maSin Tanxmdeboda,
Tu nato iraklis deda iqneboda. daTa mama iyo. misTvis avbediTi
gamodga natos da daTas viTom-viTom col-qmroba. gaizardnen da
nato yovelvis daTas aniWebda upiratesobas. roca samiveni er-
Tad iyvnen, iraklis verc ki amCvevda nato. is ki misiT sunTqavda
da sazrdoobda. sul misi xedvis areSi iyo nato. sul zrunavda
masze, ise, rom, xSirad verc ki gebulobda gogo, amis Sesaxeb.
Zala ki erTxelac ver moikriba, rom grZnobebSi gamotydomo-
da. sul Cumad uTxrida Zirs mis urTiertobas daTasTan. ver
axsendeba, mTlad kargad maSindeli saqcieli. urCevnia, amaze
ar ifiqros...
erTxelac adga da moitaca!
maSin ase iyo. miyvarda vinme, manqanaSi Catenidi da Seni
coli iyo. uyvardi, sZuldi, ar ekiTxebodi... rogor icvleba
sazogadoeba. axla xom masac samarcxvinod miaCnia es tradicia!
kidev kargi, keTilgoniereba eyo da ar iZalada. maSin xom
samudamod dakargavda natos. mxolod ugrZnobi sxeulis mflo-
beli iqneboda.
daTam gaigo sad yavda wayvanili da CaakiTxa. gogom dainaxa
Tu, ara, maSivne gaiqca da manqanaSi Cauxta.
daTa ki sZulda iraklis, magram aRiarebs, rom kargi vaJka-
cia. yvelaferSi marTali da swori iyo, ras maSin iraklis eZaxa,
54
glexuri filosofia`lela mgelaZe~
yvela muSti alali iyo, rac misgan moxvda. ras izam, axalgazrda
da uWkuo iyo maSin, laCaric!
15 wlis daqorwinebulebi iyvnen, natam rom mezoblis rZal-
Tan Seuswro daTas da ojaxi daengraT. kargia, rom Svili ar
hyavdaT, misi xaTriT SeiZleboda epatiebia natos. iraklim
iqamdec icoda daTas meqalTaneobis Sesaxeb, magram, amjerad
arakacurad moqceva ar undoda.
7 weli, isev krZalviT zrunavda irakli natoze. xandaxan
frTxilad gadaukravda sityvas Tavis grZnobebze. rogorc iqna
daarwmuna qali wrfel grZnobaSi da colobaze daiTanxma.
bednieria irakli.”ase mgonia, sul Sen miyvardi da ver
vxvdebodio.”_ eubneba nato. veravin daajerebs iraklis, rom
axalgazeduli siyvaruli ufro Zlieria, vidre Suaxnisa.
RmerTmac gansakuTrebuli wyaloba gamoimeta da 49 wlis
asakSi bavSvi Caesaxa natos. bavSvze ocneba ver ki gaebeda irak-
lis, natos qmrobiTac zRaparSi egona Tavi.
axali, didi motivacia da ulevi energiis wyarod gauxda
iraklis jerardabadebuli bavSvi. axla mas sakuTari, mziani
samyaro aqvs da gansakuTrebiT sWirdeba maTi saxli _ dedamiwa
jansaRi iyos...
uh, ra dro gasula! ager, natoc mogoravs, Tavisi mrgvali
mucliT. daisvene, irakli, daisvene. wamoweqi kaklis ZirSi, sanam
mze gadava eWukWuke colsaa
55
`lile-2020~
qeTevan barnabiSvili
„me var qeTevan barnabiSvili. miyvars prozauli nawarmoebebis
wera da konkursebSi monawiloebis miReba.“.
deda, mama, traqtori da sxvisi Svilebi baRSi
igi ambavi gemaxsovrebaT albaT, babuam rom wiTeli traqto-
ri damitova, amas Sen mixede da agi Sen moagxedavso Tan rom
damibara.
hoda rois iyo mai ambavi aRar maxsovs magram imas ra damavi-
wyebs ramfer amaSena da damamSvena mag wiTelma traqtorma. col-
ic magis gulobiza meviyvane, TbilisSi rom wavedi traqtoris
nawilebiza da coli Cameviyvane. kai ambavi ki gamevina. namdvili
anekdoti. mere iyo Cemi colis deidaSvilma ostatebi rom daax-
via Cems traqtors da gaxades energoefeqturi, traqtors Tavze
mzis batareebi daamagres da deiareba mas Semdeg mzis energiaze.
doujerebeli ambavi kia, magram marTalia magi da asea es amba-
vi. garemosac vufrTxildebi da miwasac vamuSaveb. mezobelic
madlieri myavs da ayvavda vanis sulori. wavida is dro xalxs
mosaxnaviza fuli rom ar hqonda da miwas ver amuSavebda.
mas mere tkbilad da bednierad vcxovrobT me da Cemi qalaqe-
li coli. mesame wels baRanac ki SegveZina. saxli gavaremonte.
ojaxi fexze davayene da metic imdeni saWmel sasmeli damigrovda
sxvebsac govumarTe xeli.
is iyo vifiqre ase bednierad geivlis Cemi cxovreba, Sromasa
da ojaxur sityboebaSi Tqva rom vin gacala simon?! Cemi colis
deidaSvile Camevida stumrad. aqeTuri moyva, iqiTuric moayola
da e, maSvin iyo rom Tqva kaxeTSi Turme, or sofelSi xalxs
ise uWirs sabavSvo baRSi venaxis lerwams wvaven gasaTbobado.
56
deda, mama, traqtori da
sxvisi Svilebi baRSiqeTevan barnabiSvili
raRa drois SeSis RumeliaTqva gevikvirve, kaxeTSi gazis civ-
ilizacia arSesula Tu raSia saqmeTqva. imeruli sisxli mainc
oxeria, miyivla da wavkbine kaxelebs. mere ki gevige, lerwmis
dawva 30%-iT ufro iafi yofila vidre gaziT gaTboba da Tan
mevenaxeebiTsvisac sasargebloa narCenebisgan gaTavisufleba.
_ magram raSia ici saqme? _ miTxra Cemi colis deidaSvilma,
_ kaci araa vinc venaxebidan lerwmis gamozidvas Caibarebs.
_ rais gamozidva magas unda nu gadamrie _ mivaZaxe me da
isev imeruli sisxlis yivili vigrZeni.
_ xeliT ver ezidebian, patara traqtorebiT Tu gamoitanen
SeRavaTiani meTodi aRar gamodis da gaziT gaTbobaze Zviri jdeba.
_ racxa ar momwonda me eg ambavi mainc. walami imisTvisaa mwva-
di rom Sewvan zed da rais sabavSvo baRis gaTboba moundaT simon?!
_ mwvadi kargia roca samwvade gaqvs kacs. yvela SensaviT
wel-gamarTuli ki araa. erTi ojaxia Telavis raionis sofel winan-
dalSi, dedas da mamas rva Svili hyavT, didedac maTTan cxovrobs
da yvela samuSaozea gasuli. rvaSvilidan xuTi baRis asakis hyavT.
danarCeni sami skolaSi dadis. im sofelSi baRma rom ver imuSaos
daiqceva ojaxi. deda samsaxurSi veRar ivlis da skvebic aRar
eqnebaT samyofi. SimSiliT daexocebaT bavSvebi. ojaxis ufrosi
CarTulia proeqtSi da ezideba zurgiT lerwams, Sroma ar ezareba,
magram ramdens SeZlebs?! _ amis gagonebaze xma aRar amomiRia, Cemi
qali ki Cvens balRs Caekona. guli ouCuya sxvisma gaWirvebam.
im Rames Tvali ver movxuWeT me da Cemma colma. gamTeniisas
miTxra wadi kaxeTSi da iqneb rame mouxerxo im sawyal ojaxso.
rai unda movufiqro raTin davexmarebiTqo ki vuTxari, magram
mzis amosvlasTan erTad imferi genialuri azri demebada log-
inidan gaxarebuli wamovxti.
Cemi colis deidaSvilma rom gaiRviZa salamis uTqmelad
vuTxari, vici rac unda movuxerxoT Telavis soflebSi baRebis
gaTbobasTqo.
_ ho, aba gismen?!
_ patara traqtori SeviZinoT da mzis energiaze avamuSaoT.
rafrac Cemi traqtoria da CavutanoT im rvaSvilian ojaxs.
_ mere venaxSi ivlis is traqtori? Seeteva?
57
deda, mama, traqtori da
sxvisi Svilebi baRSi qeTevan barnabiSvili
_ ki, simon!
_ kargi azria xom ici?! gavigeb ra Rirs patara traqtori.
_ fuls me gedevixdi, traqtors imdeni xniT davutoveb
ramdenic welSi gasamarTad dasWirdeba. – dameTanxma. im dResve
SevudeqiT traqtoris SeZenas/gadakeTebis sakiTxs. erTi kvirac
ar iyo gasuli me, Cemi coli, misi deidaSvili da Cemi baRana
gavudeqiT gzas kaxeTisken.
lamazia Cveni dalocvili saqarTvelo. saxca ginda waxvide
yvelgan imferi mSvenieria guli agiCuydeba kacs. kaxeTSi namyo-
fi ar viyavi. vanSi aTas rames glaxaobnen kaxelebze. soflebSi
SevediT Tu ara virebs dovuwye Zebna.
_ aqane virebi araa?! _ gaocebulma vikiTxe naxevarsaaTiani
Zebnis Semdeg. _ Cemi colma da misi deidaSvili mokvdnen nacinebi.
ase miTxren, Sen ra kargisanaxavi iqnebi gaxelebisgaremocvaSio.
_ raia simon Cemze glaxaobas Tu apirebT me ar movdivarTqo.
_ modixar ki ara moxvedi ukveo. _ miTxra Cemi colis
deidaSvilma da manqana sofel iyalTos centrSi gaaCera. jer
kidev ver SeveCvie Cems laparikze rom icinodnen. rais vizamdi
qals magis gulobiza ver gaveyrebodi da me kido rac viyavi eg
viyavi da enas axlidan ver amovidgamdi.
lamazi sofeli yofila iyalTo. vincxa Segvxvda da TavisTan
stumrad wagviyvana, moSiebulebi iqnebiTo. kai imerul xaWapurs
ki SevWamdiTqva gevifiqre. sufra pirdapir ezoSi venaxsa da
saxls Soris gouSliaT. iqve ToneSi diasaxlisi purs akravda,
ise Ceeyuda ToneSi CavardaTqo vifiqre da mivvardi amosayvanad.
amasobaSi Tavad amoyo Tavi, welSi gasworda da gaocebulma
Semomxeda. qali ver mixvda ra xdeboba, Cemi coli da misi deid-
aSvili ki ixocebodnen siciliT. Sevecade gamomesworebina Cemi
saqcieli, mivesalme diasaxliss da raSi dagexmaroTqva vuTxari.
_ araferSi Seni Wirime, sufrasTan dabrZandiT cxel purs
male mogarTmevTo. _ imferi mwvadis suni modioda, guli Tu
ar wamividoda ar megona. davsxediT da pirvelad jigris yaurma
meitanes. rom Sevxede amas ra SeWamsTqo ki gevifiqre, magram ra
vnaxe sufris wevrebi rogor gemrielad Seeqceodnen vifiqre
58
deda, mama, traqtori da
sxvisi Svilebi baRSiqeTevan barnabiSvili
gavsinjav amferi raia Tqva, magram ar SemomTavazen simon?! vijeqi
CemTvis, mSioda da ver vWamdi. cxel purs saocari suni asdioda.
mere mwvadi moitanes, deda ra iyo?! qarvisferi Rvino Camoasxen.
coli mimixvda gasaWirs. raferi Wkviania eg gasaxari.
_ ar dagaviwydes kaxeTSi xar. aq imeruli Tav-patiJi ar
ician. erTxel SemogTavazeben da mogarTmeveno. ase rom xvewnas
nu elodebi Wameo. _ sityva damTavrebuli ar hqonda, SoTs yua
rom wavatexe da yveli gadmoviRe. iqve mwvanili elaga da meviTqvi
suli. jigris yaurmac raRac saswauli aRmoCnda, magram xaSlama
rom meitanen marTla wamivida guli. is iyo haerSi molivlive naW-
eri unda gadmomeRo rom racxa ucnauri bRavilis xma Semogvesma.
maspinZlebi fexze wamocvivdnen da saxlis marnis mxares gaiqcnen.
cols vaniSne, baRanas mixedeTqva da gevekide gaqceulebs. mivedi da
agi ra naxa Cemma Tvalebma simon?! ezo savse iyo qvevrebiT da erT
erT qvevrSi mozvers hqonda Tavi Seyofili, ukan veRar wevda da
bRaoda. maspinZlebi kvtebodnen nacinebi. siciliT guli rom ijeren
dasaxmareblad mividnen. rogor moxvdi mandao? miaZaxes mozvers.
_ bavSvobidan manda ziso. _ gasZaxa stumrebidan vincxam.
_ daaca gansxvavebulsa svams! _ Seecadnen Tavis gamowevaSi
daxmarebodnen, magram araferi gamouvidaT.
_ kaco, e amodena naxvretSi Tavi Tu gaetia, ukan ratom
aRar gameetia?! _ ikiTxa erTma.
_ es xom wrea, lauazies kanonia! _ miaZaxa viRacam da
axarxardnen. mere maspinZelma uro meitana da qvevrs mucelSi
Casxo rom gaetexa. iseTi eqo gamosca sawyali saqoneli elda
nacemi gadayiravda.
_ uime raRa vqna qa?! daica Tavi ar etkinos! _ daiCivla
diasaxlisma.
_ ras akeTeb jo! _ miaZaxen maspinZels _ e mangre xo gul
gauxeTqam mozversa, barem dagvekla?!
_ qvevrs yelSi Casxe bijo! _ miaSvelen rCeva. maspinZel-
mac samjer Zlierad moiqnia uro da qvevris yeli Caamtvria.
damfrTxali saqoneli barbaciT gaSorda iqaurobas.
_ gadavrieT es imereli stumrebio, iuxerxula diasaxlisma
59
deda, mama, traqtori da
sxvisi Svilebi baRSi qeTevan barnabiSvili
da isev sufrasTan mimipatiJa, xaSlamac gaacxelen magram imfer
SokSi viyavi lukma veRar gadavylape simon. sami Wiqa Rvino
mqonda daleuli da kargad SemTxvralebuli viyavi. davijine
wavideT saqmes mivxedoTo.
_ saqme moicdis jo. maita Wiqa Segivsoo._ ar davuTme da
mere gavagrZeloT saqmes rom movrCebiTTqva. veRar SemewinaaRm-
degnen da sabavSvo baRisken daviZariT. me Cemi colis deidaSvili
da proeqtis xelmZRvaneli viyaviT, axalgaremntebuli sabavSvo
baRi davaTvaliereT. yoliferi kargad iyo gamzadebuli. gasaT-
bobi sistemis saqvabec momewona. erTi rac aklda farduli iyo
sadac walams Seinaxavdnen, klimatis cvlilebas misi lpoba rom
ar gameewvia. mTeli zamTari gamomSrali yofiliyo. iqve davgegmeT
rogori Senoba unda aSenebuliyo da mere rvaSviliani kacis ojaxs
vewvieT. sacxa tyispiras ucxovriaT, erT patara sxlSi. gakri-
alebuli ezo da bostani hqonda. ezoSi 5 bavSi TamaSobda, ukan
bostanSi ki dideda da sami ufrosi Svili miwas baravda. mSromeli
ojaxiaTqva gevifiqre da momewona. mere ojaxis ufrosic mevida
da worvudgineT axali patara traqtori, Tavisi misabmeliT.
_ agi, zomoT rac aqvs traqtors mzis batareebia da amiTin
dadis, iseTi patara xma aqven mersedesi gegoneba simon?!
_ „simoni“ ara jo, petre mqvia! _ miTxra gaocebulma,
kidev kai Cami coli ar iyo iqine Tvara ra moabrnebda imas, magi-
si deidaSvili ki mokvta nacinebi. amgens vis gadaveyare simon?!
petre aSkarad ver mixvda ra xdeboda. traqtorze pirvelad me
davjeqi da vaCvene ra unda geekeTebina da mere mezoblis venax-
Si test draivi gaviareT. sawyal kacs saxe gabadruli hqonda
sixarulisgan. SevTanxmdiT mTeli weli imuSavebda da erT-or
kapiks daagrovebda, sezonze walams moagrovebda, mere venaxis kv-
lebis gamoxvnas da damuSavebasac SeZlebda. raSic gamoadgeboda
energoefeqturi traqtori yvela saqmes gaakeTebda da or kapiks
rom daagrovebda Tavis traqtors iyidda an Cemsas gameisyidda.
asTe avawyeT eg saqme apa rava.
neta mxedavdes babuaCemi rogor iamayebda CemiT?!
60
`lile-2020~
mzia JorJoliani
profesiiT maTematikosi (iv.javaxiSvilis kibernetika-gamoyenebiTi
maTematikis fakulteti), vmuSaob marketingis samsaxurSi (quTaisis
universiteti), vrepetitorob. vwer _ anu dardsa da sixaruls mx-
atvrulad gamovxatav _ esaa da es Cemi poetobaca da mwerlobac!
bebo
roca bebos cxedari ukanasknel gzaze gamgzavrebis win ram-
denime wuTiT ezoSi davasveneT, Cemma Zmam vazs galerwil-gafurC-
qnuli, ayvavebuli rqa Seatexa. bebos sanTeliviT gayviTlebul,
daRlil xelebs eambora da mowiwebiT daado gulze cremleba-
kiafebuli rto...
erTbaSad amoxeTqa, ifeTqa mowurul gulSi dagrovil-
ma tkivilma. mTelma bavSvobam da siymawvilem sul erT wamSi
Tvalwin gamielva:
...mze cis kabadonze gverdulad wamowolila da Tvalebs
eSmakurad nabavs. xelSi uSvelebela, cecxlisferi kalaTa
uWiravs, drodadro xels Cakravs, iqedan mokiskise, gizgiza
sxivebs amokrefs da muWa-muWa isvris dedamiwisken.
vazis foTlebs Soris gamomsxltari sxivebis anci da
brWyviala wnelebi saxeze mecema, TamaSi da garToba undaT,
cdiloben amiyolion. mec xasiaTs vugeb, maTTan erTad vcetdebi
da vkiskiseb.
Cemi Zma wyenagareuli, Tbili da alali RimiliT momCerebia.
xedavs rogor gaverTe da TandaTan mimaviwyda igi.
,,_ Witaaa-CamomZaxebs maRlidan, Tan bebias kidev ufro magrad
da mWidrod xvevs kiserze funCula xelebs. daixreba, loyiT
61
bebo mzia JorJoliani
loyaze miekvreba da isev ucodvelad da siyvaruliT miRimis.
mousvenari sxivis wkepla erTs afrTxialdeba, Seikun-
truSebs, Cemgan gaiqceva, isev vazis foTlebSi gasxlteba da axla
Cems patara Zamikos miefeTeba saTamaSod. is ki gulubryvilod
iSvers xelebs, unda rom daiWiros da muWSi moimwyvdios.
,,_ magrad momeWide, ar Camovarde!’’-gvafxizlebs bebias xma.
Zirs dayril foTlebs vwvdebi, erTad vagroveb da iqve
dadgmul mownul godorSi vyri.
,,_ aba ramdenia 2+3?_ mekiTxeba bebo.
TavSi gasvlamde vaswrebT maTematikis gakveTils.
meore kvalSi qarTuli iwyeba.
kidev erTi kvali da sadilobis droc mosula...
ar maxsovs, rom odesme bebias xeli Semoertyas an Tundac
yuri aewios CvenTvis. Zalian rom gavabrazebdiT da moTminebidan
gamoviyvandiT, xmas auwevda da cremlnarevi xmiT, iseTi toniT
gvetyoda: Tqve urjuloeboo, rom ukve gvrcxvenoda sakuTari
daudevari saqcielis.
,,urjulo’’ misTvis yovelive cuds, uzneos, miuRebels
gamoxatavda. amaze didi sayveduri ra unda yofiliyo, ver war-
moedgina. Cven ki mxolod wlebis Semdeg mivxvdiT, Tu ramden
rames atevda igi am erT salanZRav sityvaSi...
bebos gardacvalebamde ramdenime dRiT adre sofelSi viyavi
Casuli. dedaCemma Cveulebisamebr gamomacila. gaCerebamde mokle
gziT, ezo-ezo gadavediT. dedam moulodnelad mZime CanTa Zirs
dado da SeCerda:
,, _ amxela qali moviyare, ukve Tavada var bebia da egeb
did bebiobasac momaswros sul male RmerTma. guli mwydeboda,
dedaCems erTxelac ar uTqvams CemTvis ,,Svilo“. hoda, guSinwin
sayvedurnarevi sevdiT vuTxari amis Sesaxeb.
bebia erTxans gayuCula, garindebula. mere CaRimebia da mi-
seuli simSvidiTa da sidinjiT uTqvams: ra iyo, madona, Svilo?’’
es iyo pirveli da ukanaskneli amgvari mofereba misgan deda-
Cemisa. arada mTeli cxovreba dauzogavad, daunaneblad, Tavgan-
62
bebomzia JorJoliani
wirulad Sealia erTaderTi Svilisa da misi Svil-SviliSvilebis
gazrdas, aRzrdasa da pirovnebad Camoyalibebas.
zogjer ase mgonia aTi qalis tvirTi itvirTa bebom. bolomde
daixarja, Caiwva da Caiferfla. araferi dautovebia TavisTvis,
araferi gadaumalavs, yvela sikeTe xelgaSlilad dagvitova.
waiRo mxolod gamoucnobi sevda, kdema, amouxsneli saidumlo
ama soflisa.
,,male modi, male! WkuiT iyavi, aba Sen ici bebo!’’_ yoveli
wamosvlisas ukan amedevneboda xolme misi tkbili da rbili
xma. Tumca ara, tyuils vambob. ,,bebo“ xom arasodes uTqvams! es
Cven _ me da Cemi Zma veZaxdiT ase mas. Tavad ki arasodes wamoc-
denia ,,bebo genacvalos’’, ,,bebo Semogevlos’’. magram imdeni
amagi, siyvaruli da ruduneba dagvitova, romelsac albaT verc
erTi Tbili sityva ver daitevda, ver awonida; romelic mTeli
darCenili cxovreba gveyofa sagzlad, gagvinaTebs daxlarTul
bilikebsa da gza-Saras.
bolo dReebSi, roca igi loginad Cawva, xSirad SevdiodiT
mis sanaxavad oTaxSi. vatyobdiT, ukve sunTqva uWirda, ileoda
da inavleboda. naZaladevi xalisiT, gaRimebuli vekiTxebodiT:
,,_ rogor xar, bebo?“
,,-kargad, ukeTesad!’’-iyo mokle, imediani pasuxi. meti
araferi, sul araferi. arc wuwuni, arc kvnesa, arc Civili, arc
sayveduri, araferi!
,,-vazia Sesawamli, ar dagaviwydes’’_ es misi ukanaskne-
li winadadeba iyo. bolo saaTebSi laparakis unari waerTva.
TvalebiT gveZebda, gvefereboda, gvemSvidobeboda da gvloca-
vda...
riJraJze, roca sibnelem gabaceba iwyo, mamlebma yivils
umates, grilma siom ki mercxlis frTebiviT Semohkra, bebom
maSin daxuWa samudamod Tvalebi, maSin wavida maRla zecaSi
misi suli da TiTqos veluri sikvdili mogviSinaura. SiSi da
simfrTxale Segvimsubuqa, ise udrtvinvelad, ubrZolvelad da
mSvidad wayva mas...
63
bebo mzia JorJoliani
Cems Svilebs Cemgan gadacema da moyola ar dasWirdebaT,
maTac uxvad ergoT misi siTbo da sanTel-sakmeveli. bevri darCaT
samaxsovro da mosagonari. mere ki albaT Cemi da Cemi Zmis go-
go-biWebi Tavis Svilebs mouyvebian rogori iyo maTi didi bebo.
isini kidev TavianT Svilebsa da SviliSvilebs Cvenze mouyvebian,
gagvixseneben da arasodes mokvdeba, arasodes Caqreba, arasodes
damTavrdeba Cemi bebo!
...mogvdevs, kvaldakval mogvyveba bebias Soreuli da axlo-
beli _ aqve, yuris ZirSi mofaCune xma. mogvdevs da daviwyebis
uflebas ar gvaZlevs:
,, _ bavSvebo, xom iciT, dRes biZinasTan unda gadaxvideT.
erTma kalaTa waiReT, meorem RviniT savse doqi. ar dagaviwydeT,
kalaTis fskerze cxvirsaxocSi gamokruli fuli devs. unda
SevewioT, aba ra unda vqnaT?! kaci aSenebs, xom ar angrevs!“ _
dagvmoZRvra bebom da Tavad ki erTi Soreuli naTesavis axal-
Sobili bavSvisTvis SeZenili saCuqrebi da rkinis fuli faqizad
Caalaga komodis ujraSi. mere isev samzareuloSi Sebrunda da
mezobel quCaSi micvalebulis WirisuflisTvis gadasatani sa-
dilis mzadebas Seudga.
mivdivarT da migvyveba me da Cems Zmas, gvinaTebs da ar qreba,
ar ibJuteba, piriqiT, ufro da ufro ekideba cecxli, ufro da
ufro Zlerdeba ali. Tumc SfoTva mainc mRrRnis da makrTobs,
vai Tu...
,,_ dediko, deda, naxe ra kargi saCuqari SevarCieT sabas-
Tvis. xom Cagviyvan am saRamos, xom gvanaxeb gvancas patara
Zamikos?’’-SemomefeTnen Cemi kudraWa gogonebi da Tvalwin
ubralo, sada, magram saguldagulod SerCeuli samaxsovro
nivTi amifriales.
,,_ dRes vera de, xval xom eqskursiaze mivdivarT diliT
adre varT asadgomi. iyalTo da gremi unda vnaxoT.’’
,,_ au, ra kargia...gaxsovs de, didi bebo iyalTos akademiaze
rom gvikiTxavda, erT-erTi uZvelesi codnis taZari iyoooo....
_ da kidev ici me ra maxsovs? _ axla umcrosi CaerTo sau-
64
bebomzia JorJoliani
barSi _ bebo rom gviyveboda, iyalTos Zveli nangrevebis axlos,
Cems axalgazrdobaSi baga-baRi aaSeneso, sadac teqnikumis das-
rulebis Semdeg gamanawiles da pirveli praqtikebi gaviareo.
vazisa da venaxis uzomi siyvaruli, pativiscema da movlac am
kuTxis xalxma maswavlao...
_ de, de, de, mownuli Calis qudebis Calageba ar dagavi-
wydes, maswavlebelma gviTxra, axla venaxis gasxvlis periodia
da zvarSi glexebs erTi-ori saaTiT unda mivexmaroT walmis
SegrovebaSio’’ _ isev ufrosi gogona CaerTo saubarSi da mere
oriveni sicil-kiskisiT gacvivdnen qudebis mosaZebnad.
...gamaxsenda, beboc gvagrovebiebda gasxlul walams, konebad
kravda da gadaxurulSi alagebda gamosaSrobad. mere ki buxarSi
cecxlis SesakeTeblad iyenebda...
Cems kudraWebsac rogor xsomebiaT yvelaferi, kakal-kakal,
wertil-wertil,me ki meSinoda!
saocari silaRe da simsubuqe vigrZeni.
mixaria.
Zalian mixaria!
mZime _ dardiTa da eWviT savse mxrebze wamokidebuli
godori erT wuTSi sadRac gaqra.
aRar makrTobs SiSi, rom niavis Semobervaze sanTeli SeiZleba
Caqres. am cecxls albaT awi qariSxalic veRar moereva!
* * * * * * * * * * * * * * * * * *
roca bebos cxedari ukanasknel gzaze gamgzavrebis win ram-
denime wuTiT ezoSi davasveneT, Cemma Zmam vazs galerwil-gafurC-
qnuli, ayvavebuli rqa Seatexa. bebos sanTeliviT gayviTlebul,
daRlil xelebs eambora da mowiwebiT daado gulze cremleba-
kiafebuli rto.
bebos pativis misagebad mosulT _ axlobelsa Tu Sorebels,
didsa Tu pataras Rvarad sdioda cremli...
65
`lile-2020~
qeTi imerliSvili
davibade 1983 wlis 18 marts. davamTavre qalaq Tbilisis 50-e
sajaro skola. vswavlobdi saqarTvelos teqnikur universitet-
Si inglisuri enis referirebas, xolo Semdgom ilias saxelmwifo
universitetSi ganaTlebis administrirebas. studentobis periodSi
vmuSaobdi orenovan (qarTul-inglisuri) sainformacio katalog
„bravos“ korespondentad. bolo wlebSi pedagogiur saqmianobas-
Tan da mwerlobasTan erTad vewevi Jurnalistur saqmianobasac.
var ori wignis -„demokratiuli sagiJeTis“ da „sisxlSi mocekvavis“
avtori. amJamad vmuSaob mesame wignze.
sinergia dedamiwazed
adreuli gazafxulis dilaa. damZimebul quTuToebs Zlivs
vaxel da awkrialebul mobilur telefons CarTul maRviZaras
vuTiSav. Tavs Zalas vatan da jer kidev ZilSi myof sxeuls ga-
mofxizlebas vaiZuleb. rogor minda, cota xans kidev Seviqcio
Zili, magram vici, doinjSemortymuli dedaCemi wuTi-wuTze
karze momikakunebs da skolaSi gagviandebas ZaxiliT iqamde ar
momasvenebs, sanam sawolidan wamomdgars ar daminaxavs. Tvalebs
vifSvnet, tansacmels swrafad vicvam da xel-piris dasabanad
abazanisken miveSurebi. SemTxveviT mamaCems veCexebi. xelSi vazis
sasxlavi makrateli uWiravs da maTvalierebs. am mzeras kargad
vcnob. vxvdebi, raRacis Tqmas apirebs da saTanado sityvebs
Tavs uyris.
_ erT-erTi Rvinis kompaniis axlomdebare venaxSi ramden-
imedRiani samuSaoa. marto me verafers gavxdebi, Seni daxmareba
damWirdeba, _ rogorc iqna, abazanidan gamosuls saTqmels
gzaSi mawevs.
66
sinergia dedamiwazedqeTi imerliSvili
_ wamogyvebi. muSaobas rodidan iwyeb? _ xaTrs ver vutex,
bolo dros janmrTelobis problemebma Seawuxes da Cemi mxridan
urigo saqcieli iqneba, uariT gavistumro.
_ am dilidan. roca skolidan dabrundebi, manqaniT moga-
kiTxav da wagiyvan,_ meubneba da sityvaZunwiviT zurgs maqcevs,
venaxisken miiCqaris.
******dedaCemi Cveni soflis, iyalTos baga-baRis aRmzrdel-ped-
agogad muSaobs. swavlis dReebSi TiTqmis sul erTad gviwevs
saxlis datoveba.
dResac ase xdeba, WiSkars vketavT da Sara gzas mivuyvebiT.
SemecnebiTi saxis gakveTili daugegmavs da saWiro masalebiT
daxunZlulebi misi samsaxurisken mivemarTebiT. vici, aRsazr-
delebs Zalian uyvarT. rasac es profesia moiTxovs, yvela unari
da Tviseba aqvs. namdvili maswavlebelia da advilad ipyrobs
bavSvebis gulebs. patara rom viyavi, ramdenimeze egoisturadac
mieWviania. ver vitandi mis siyvarulSi rom mecilebodnen.
sanam skolis gzisken gadavuxvev, baga-baRis SenobasTan
Cerdeba, sagangebod SefuTul nivTebs marTmevs, warbis aweviT
miyurebs, WkuiT iyavi, ar Semarcxvinoo _ mafrTxilebs da
mSordeba.
******pirveli gakveTili biologiiT iwyeba. rusudan maswavlebeli
klasis JurnaliT xelSi zustad cxra saaTze Semodis, araso-
des agvianebs. Tvrametkacian Semadgenlobas Tvals gvavlebs da
gvesalmeba. cxvirze saTvale daukosebia, Sublze Camofxatul,
gaxunebul berets isworebs da misTvis gamwesebul adgils
ikavebs. gakveTils siis amokiTxviT iwyebs. dasrulebisTanave
kalams gverdze debs da xelebs erTmaneTze aWdobs:
_ vidre axali masalis axsnaze gadaval, pirvel rigSi metad
mniSvnelovan sakiTxs unda Sevexo.
67
sinergia dedamiwazed qeTi imerliSvili
yvela erTbaSad SevcqeriT, zogierTi pedagogisgan gansx-
vavebiT, iseTi saintereso saubari icis, xandaxan ormocdaxuTi
wuTis gasvlas verc ki vamCnevT. furcelze amobeWdil teqsts
dahyurebs da agrZelebs:
_ klimatis cvlilebis, globalur daTbobasa da mosal-
odneli Sedegebis Sesaxeb araerTxel gvisaubria. mimdinare
semestrSi ramdenime saaTic davuTmeT, amitom xelmeored masze
saubrisgan Tavs aRar SegawyenT da pirdapir saqmeze gadaval.
dagyofT samkacian jgufebad. TiToeuls dagevalebaT am prob-
lemis SeCerebasTan dakavSirebuli Tqveneuli versiebis Camoy-
alibeba da ganvrcoba. gaiTvaliswineT, rom yuradReba unda
gamaxvildes Cveni mxaris garemos dacvaze. mogecemaT sami kviris
vada. moifiqreT originaluri ideebi, CamoayalibeT werilobiTi
saxiT, amasTanave, PowerPoint-is programaSi daamuSaveT da prez-
entaciebis saxiT warmoadgineT. es CageTvlebaT skolis masaliT
gaTvaliswinebul davalebad da amavdroulad saukeTeso naS-
romi gadaegzavneba msgavsi sakiTxebiT dainteresebul erT-erT
dawesebulebas, romelic mowadinebulia, konkursis farglebSi
originalurad moazrovne axalgazrdebi aRmoaCinos, daajildo-
vos da SeZlebisdagvarad maT ideebs frTebi Seasxas. aucilebeli
pirobaa, kargad gqondeT gacnobierebuli aRniSnul TemasTan
dakavSirebiT Tanamedrove samyaros safrTxeebi da mzad iyoT,
Tundac patara proeqtis SeqmniT, wvlili SeitanoT dedamiwis
movla-patronobaSi.
_ konkurss ra hqvia? _ kiTxulobs Tanaklaseli gogona da
saxelwodebis Casawerad kalams imarjvebs.
_ „daicavi garemo“, _ maswavlebeli adgilidan dgeba, da-
fasTan midis da meti gamWvirvalobisTvis carciT wers rogorc
konkursis saxelwodebas, aseve organizatori dawesebulebis
saxels da vebgverdis misamarTs.
_ jildo ra iqneba? _ cnobismoyvareoba mZalavs, Tavs ve-
rafriT vikaveb.
_ gamarjvebuli proeqtis monawileni fuladi saxis premiiT
68
sinergia dedamiwazedqeTi imerliSvili
dajildovdebian, _ umal mpasuxobs da sxvis mier dasasmeli
SekiTxvis mosasmenad emzadeba.
sakuTar fiqrebTan marto vrCebi. miyvars, rodesac CemSi
SemoqmedebiTi unarebi iRviZeben. azrebs vuxmob, jer araferi
mafiqrdeba, Tumca vici, proeqtis garSemo triali mTeli dRe
gamtanjavs.
maswavlebeli klasis jgufebad dayofas iwyebs. Cemi jgufis
liderad ratomRac me masaxelebs. axla kidev ufro met pasux-
ismgeblobas vgrZnob.
_ Sens imedad varT, ideebis generatoro,_ CurCuleben ukan
mjdomi Tanagundelebi irakli da elene. cdiloben, SeumCnevlad
imoqmedon. ar surT maswavleblis yuradReba da mrisxane mzera
daimsaxuron .
_ ho, Tqven izarmaceT da sandro martoc gaitans lelos,
_ kisers maTken vabruneb da mkvircxlad vpasuxob.
arafers amboben, Cumad ecinebaT sayvedurnarev xumrobaze.
******
gakveTilebis Semdeg dapirebisamebr, saxlSi misuls mamaCemi
makiTxavs. venaxSi samuSaod momzadebuli saTanadod vimosebi da
Rvinis kompaniis sakuTrebaSi arsebul miwis nakveTSi mivdivarT.
gzaSi dadumebuli var, ufro sworad, vcdilob, naklebi vilapa-
rako. fiqrebi kvlav rusudan maswavleblis mocemuli davalebi-
sken garbian. azrebis grovidan venaxTan misvlas gamovyavar.
_ saswauli venaxia. ai, aq eqvsamde evropuli jiSis vazi
xarobs: kaberne, pino, muskati, Sardone, sovinioni da merlo.
uSualod qarTuli jiSis vazebi iqiT aqvT gaSenebuli da sakma-
od didi heqtrebi ukaviaT, _ xeliT maCvenebs Cemgan marcxniv
mdebare venaxs da manqanidan gadadis.
sasxlav makratels xelSi viReb da mamas ukan mivyvebi. miuxe-
davad imisa, rom mze aWers, martis dasawyiss mainc gadmohyolia
zamTris susxi. sicive Zvalsa da rbilSi atans, magram arafers
vimCnev, muSaobaSi gadamaviwydeba kidec. am saqmis dasruleba
69
sinergia dedamiwazed qeTi imerliSvili
Sua ricxvebamde Tu ar moeswro, vazSi wvenis moZraoba daiwye-
ba. gamoRviZebuli mcenarisTvis ki xelis mokideba arc Tu ise
sasurvelia. mamam gasxvla wina wels maswavla, wesiT ar unda
gamiWirdes. mTavaria, msxmoiarobis gasazrdelad mniSvnelo-
vani garemoebebi gaviTvaliswino _ TvaliT ganvsazRvro vazis
simZlavre da wina gasxvliT ramdenad iyo daculi Tanasworoba
mosavlianobasa da zrdas Soris. sakmaod iolia, Tu kargad
davakvirdebi sanayofe rqaze arsebuli rqebis simZlavres. wi-
naswar vici, muSaobis dros zedamxedvelobas mainc gamiwevs da
garkveul miTiTebebsac momcems. uxaria, rodesac mevenaxeobis
mimarT interess viCen.
_ ohohoh, Sexede ramdeni walamia, _ dilandeli namuSevriT
miRebul da Segrovebul narCenebze mimaniSnebs.
_ kargi wva aqvs, ara? _ vekiTxebi.
_ aba, ra. idealuri saSualebaa mayalze cecxlis gasaCaReb-
lad. male iwveba da erTnair temperaturas inarCunebs wvis dros.
kvlav Cems fiqrebSi mivdivar. netav, ramdenad waadgeba vazis-
gan miRebuli da gadamuSavebuli biomasa aqaur macxovreblebs
zamTarSi gasaTbobad? _ sakuTar Tavs vekiTxebi da maxsendeba
SeSis Rumelebi, romlebsac yovelwliurad xe-tyeebis gaCanage-
bis xarjze varvari gaudiT. Tan, muxlCaxrili vSromob. azrebi
saqmes enacvlebian, saqmes ki _ azrebi.
******
sakmaod damRleli dRis bolos vvaxSmobT da vcdilob,
fokusireba skolaSi mocemul davalebebze movaxdino. pirvelad
internetSi Sevdivar da walmis efeqtianobas vecnobi. moZiebuli
informaciis mixedviT, vrwmundebi, rom mSvenieri masalaa bio-
sawvavis misaRebad. Tuki sawarmo Seiqmneba da kaxeTis soflebis
venaxebidan Segrovebuli walmis sawvavad gadaqceva daiwyeba,
maSin regionSi arsebul skolebSi, baga-baRebsa da sxva munici-
palur dawesebulebebSi SesaZloa energoefeqturi RonisZiebebi
ganxorcieldes, romlebic SemdgomSi Tavidan agvarideben gazis
70
sinergia dedamiwazedqeTi imerliSvili
moxmarebas, tyis ganadgurebasa da SeSis araekonomiur xarjvas.
ramden bunebriv katastrofas avcdebiT mewyerebis, zvavebisa da
mdinareebis eroziis saxiT, rom araferi vTqvaT Jangbadis war-
moqmnis xelSewyobaze, tyis biomravalferovnebis SenarCunebasa
da sicocxlisunarianobaze.
konkretul Temas mivageni da Tavsatexi amovxseni. moZiebul
informacias proeqtis gegmis formirebas vaZlev da Tanagunde-
lebis, elenes da iraklis Zlier mxareebze viwyeb msjelobas.
ukve ganvsazRvre, elenes proeqtis werilobiT mxares mivandob
da prezentaciisTvis mokle da momnusxvel teqstsac Sevadgenineb
_ wera udavod kargad gamosdis, xolo informatikiT zedme-
tad gatacebul iraklis PowerPoint-is programaSi gverdebis
awyobas da gaformebas vTxov. xval orives yvelafris saqmis
kursSi Cavayeneb, dawvrilebiT visaubrebT da movaleobebsac
gavinawilebT.
biologiis davalebidan danarCen sagnebze gadavdivar da
daaxloebiT Ramis pirveli saaTisTvis yvelafers vasruleb.
ise var gaTanguli, sawolamde misvlac mezareba. Zili mereva da
sabolood samecadino magidasTan mamarcxebs.
*** ***
sami kviris Tavze elenesTan da iraklisTan erTad Seqmnili
proeqtis prezentacia warmatebiT sruldeba. Cemi gundis namu-
Sevari upirobo gamarjvebulia. rusudan maswavlebeli uma-
Rles Sefasebas gviwers da gvpirdeba, aucileblad gaagzavnis
konkursSi monawileobis misaRebad. Tavadac CvensaviT Tvlis,
rom msgavsi saxis idea ara mxolod garemos, aramed saxelmwifos
biujetsac mniSvnelovan SeRavaTs miscems, amitom mravalmxriv
sargeblian proeqts uwodebs. ra Tqma unda, misi epiTetebi siam-
ovnebas gvgvris da gamarjvebis imeds gvisaxavs. axla yvelaferi
kompetenturi Jiuris gadasawyvetia. isRa dagvrCenia, moTminebiT
davelodoT Sedegebs.
71
sinergia dedamiwazed qeTi imerliSvili
******
male skolaSi sasixarulo ambavi modis, Cveni proeqti
gamarjvebulia. unda vaRiaro, Cinebuli grZnobaa, rodesac
viRac Sromas gifasebs da Sedegic ar ayovnebs. rusudan mas-
wavlebelTan erTad skolis direqtoric aRfrTovanebulia da
miRweul warmatebas gabrwyinebuli saxiT piradad gvilocavs.
patara kontigentSi axali ambavi elvis siswrafiT vrceldeba
_ erTi sityviT, dRis Temad gvaqcies.
*** ***
ramdenime Tvis Semdeg konkurs „daicavi garemos“ sulis
Camdgmelebi iyalTos baga-baRis Senobis ezoSi sazeimod gva-
jildoveben. aqve Tavi mouyriaT Telavis municipalitetis
warmomadgenlebs da adgilobrivi televiziebis Jurnalistebs.
Cveni ideis ganxorcieleba Tavdapirvelad swored am dawese-
bulebidan aiRebs saTaves. damsaxurebuli jildos sazeimo vi-
TarebaSi gadmocemis mere pirveladi samuSaoebis daTvaliereba
igegmeba. Jurnalistebi samive Cvengans rigrigobiT gvakiTxaven
da kiTxvebs gvisvamen. kamerebis win Tamamad vdgavarT da mTe-
li gulmodginebiT vpasuxobT. irgvliv mimobneul baga-baRis
TanamSromlebSi dedaCems vlandav. TvalebSi cremli Casdgomia
da sustad miRimis. vatyob, guli siamayis grZnobiT aqvs savse.
saswauli ram aris sinergia. yvelaferi rom aseTi erTsu-
lovnebiT da jaWvuri reaqciiT midiodes samyaroSi, egeb erT-
maneTis saqmiT kmayofil adamianebs metjer SeegrZnoT keTili
saqmis madli da xSiradac gaeRimaT.
72
`lile-2020~
Temur tabataZe
iulius fuCekma aseTi ram Tqva: ,,Tu Sen ginda axvide maRla, adi
sakuTari fexiT, nu moindomeb agitanon iq da nurc dajdebi sxvis
zurgsa da Tavze“. mxatvrul literaturaSi ki sxva zneobrivi faseu-
lobebia. ,,sxvis zurgsa da Tavze“ wamoskupeba Cveulebrivi normaa
ise, rogorc gamarjvebis moparva ,,kvantis dadebiT“, samwuxarod mas
ar aqvs mkveTrad gamoxatuli qcevis wesebi, misi moqmedebis areali
,,dauwereli kanonebiT“ ganisazRvreba (,,dauwerel kanonSi“ raRac
samarTlebrivi aqtebis erToblioba ar igulisxmeba, aramed am cnebis
WeSmariti arsi, dafuZnebuli sisastikesa da Zaladobaze), romelsac
fesvebi Soreul warsulSi aqvs gadgmuli. igi mudmiv ganaxlebas gan-
icdis sivrcesa da droSi, rac misi ganviTarebis winapirobaa. yoveli
garkveuli etapis gavlis Semdeg, ,,TamaSis wesebis“ daxvewis xarjze,
literatura ufro moqnili da fsevdocivilizebuli xdeba. es imas
niSnavs, rom Tanamedrove ,,mxatvruli sityva“ ,,gakeTilSobilebuli“
avanturaa. es gaxlavT adamianis saqmianobis erTaderTi sfero, sadac
sikeTes verasdros moimkiT, radgan yvelaze karg SemTxvevaSi, maqebar-
ic da maginebelic Tanabrad geyolebaT, miuxedavad imisa, rom mag-
inebelTa umravlesoba SeiZleba TvaliTac arasdros gyavdeT nanaxi.
literatura didi ,,nagavsayrelia“, rac metad gaqeqT, miT metad
aqoTdeba. aq yvelafers ipoviT, TviT ,,xalas oqrosac“ ki. mTavaria
droulad SeniSnoT igi. Tu SeniSnavT kargia, maSin arCevani ,,nexvsa
da oqros“ Soris mogiwevT, es ki bevr usiamovnebas agacilebT...“
vazis walamoba
manqana iyalTos monastris avtosadgomze gavaCere:
_ esec, Cveni akademia! _ vuTxari megobrebs.
cameti asureli mamis saflavis molocva gasul wels ga-
davwyviteT. kaxeTi dagvrCa mxolod _ xirsa, alaverdi, iyaloT ...
jer zamTarma, Semdeg ki ,,kovidma“ SegviSala xeli. rogorc
ki sagangebo mdgomareoba gauqmda, saCexSi namwyvdevi xarebibiT
73
vazis walamoba Temur tabataZe
aviwyviteT ... asakSi ki varT, magram jer isev mxned vgrZnobT
Tavs. cezarma samocdaaTs miukakuna, me samocs gadavcdi, xolo
sandro am mijnas male gadmoscdeba.
aq, Cveni pirveli Camosvlaa. lamazia kaxeTi, Seudarebeli ...
monastris karebze gakrul abraze SevaCere yuradReba, cezarma
imerulad wamkbina: ,,magis sakiTxavad gamoiare amxela gzao“? ...
Rimildafenilebma SevabijeT taZarSi, moviloceT ... vCqar-
obT. TbilisSi dRissuls gvinda CaRweva. xirsaSi davyovndiT,
Cveni sircxvili, Zlivs gavikvlieT gza.
avtosadgomze gavedi, Cemi yuradReba orma moxucma miipyro.
_ eg, kargi saqmea, Wkviani yofila magis mamgoni! _ Tqva
iman, romelic ufro asakovnad gamoiyureboda.
_ SviliSvilebisTvis samwvadis gatneva ar dagaviwydes _
uTxra meorem _ gaziT gaeTboT ar ajobebda? moscliaT magaT,
ra ekologia autydaT netav?
davvinteresdi ... piri davaRe! walami da sabavSvo baRis
gaTboba aqamde ar msmenoda.
_ eg walami fuWad iyrebodao, kaco! _ miTxra moxucma da
saqmis viTareba iseTi enTuziazmiT amixsna, misi naxvis survili
gamiCnda, mimarTuleba vkiTxe.
gasul wels saerTaSoriso organizaciis ,,energoefeqturo-
bis centris“ mier organizebul lit.konkursSi ,,lile-2018“-Si
miviRe monawileoba, swored maT ganexorcielebinaT es proeq-
ti. maT mimarT garkveuli simpaTia mamoZravebda da amitom Cemi
viziti iyalTos baga-baRSi interesTan erTad, erTgvari keTili
nebis gamoxatulebac iqneboda ...
_ iyalTos baga-baRi unda vnaxoT-meTqi! _ vuTxari manqanaSi
mokalaTebul mezoblebs da daviZariT.
dacinva mSvidad gadavitane ... adgilze misulT, WiSkarTan
yarauli dagvxvda. vTxove Cemi mezoblebisTvis lerwis Sesaxeb
moeTxro.
_ ra lerwio? _ gaikvirva.
me, imeruli kilo-kavi swrafad Sevaswore:
_ walmis Sesaxeb gviambeT-meTqi! _
74
vazis walamobaTemur tabataZe
gaeRima da baRis gaTbobis teqnologiaze dawvrilebiT gve-
saubra ... xelidan Zlivs davusxltdiT.
sandros mTeli gza piri ar moukumavs, aqo da adida am
proeqtis ganmxorcielebeli. walmis amgrovebel traqtorze
xom mTlad gadairia. komunistebis dros Cais sakrefi manqana
gamoigones da isic fesvebianad parsavda buCqebso.
saubari energoefeqturobazec Camovarda. erTmaneTs davu-
dastureT, rom ,,korona virusis“ pandemiis pirobebSi, es Tema
kidev ufro aqtualuri gaxda ... veneciis arxebSi Tevzebis
gamoCenisa da haeris dabinZurebis maCveneblis gaumjobesebis
Taobaze, Cvenc gvsmenoda.
cezarma aseTi ideac wamoayena: vazis gavrcelebis arealSi,
meRvineobis sawarmoebis teritoriaze, Seqmniliyo muzeumebi,
sadac walmis alternatuli gamoyenebac iqneboda asaxuli da
Telavis municipalitetis magaliTze moxdeboda am ideis erTg-
vari afiSireba-agitacia. amasTan, ar iyo gamoricxuli, misTvis
axali gamoyenebac moefiqrebinaT, vTqvaT, grafikuli naxatebis
SeqmnisTvis, walmisagan kalmis gamoTla ... uZveles droSi aseTi
kalmistrebiT Sedevrebi iwereboda.
magram aq gagviCnda erTi SekiTxva: ramdenad daabinZurebda
walami haers da is gazze ufro efeqturi iqneboda Tu ara? garda
imisa, rom TviTRirebulebaSi asaxuli, walmisaTvis sasaqonlo
saxis micema, gacilebiT iafi dajdeboda, Tumca gamosavali
mainc moiZebna.
raRac doziT, haers gazis sawvavic abinZurebda da marTalia
zusti monacemebi Cven ar gvqonda, magram CavTvaleT, rom walami
garemoSi nakleb naxSirorJangs gaafrqvevda, Tumca gvesmoda, rom
sawvavis es alternativa, momavlis teqnologias ar warmoad-
genda, magram kaxeTisTvis ekologiuri TvalsazrisiT, marTlac
dadebiT rols iTamaSebda.
gadavwyviteT saxlSi dabrunebulebs, Sesabamisi samecniero
literatura mogveZia da Cveni varaudebi Tu daskvnebi safuZ-
vlianad gadagvemowmebina. Tanac erTma saintereso ideam goneba
amiforiaqa. am procesisaTvis ,,vazis walamoba“ mewodebina ...
75
`lile-2020~
manana kakaCia
var maTematikis wamyvani maswvlebeli. Zalian miyvars litera-
tura. vwer bavSvobidan. kalami momisinjavs TiTqmis yvela JanrSi.
miyvars axalgazrdoba, saintereso siaxleebi. vcdilob ar CamivrCe
drois gamowvevebs.!
kaxeTis siyvaruli
sxvadasxva mizezTa gamo droebiT sacxovreblad kaxeTSi mo-
miwia gadasvlam. ratom kaxeTSi? roca wasvlaze fiqri daviwye,
Cemi studentobis megobari, mziko gamaxsenda. mzia Telavidan
iyo. ramdenjerme, rTvelobis dros viyavi mis ojaxSi. sofel-
Si hqondaT zvrebi. ramdens vxalisobdiT kurselebi. yurZeni
xom miyvarda da miyvarda, rTvelis Semdeg mwvadebis Sewva da
tradiciuli qeific Zlier mxiblavda . kaxur TaTaras Cveneburi
felamuSi merCivna, magram kaxur CurCxelaze dRemde Wkua mekete-
ba. mzias ded-mamas gansakuTrebiT vafasebdi da maTac, rogorc
ityvian, TvalSi rom CavvardnodiT, xels ar amoisvamdnen. mziac
araerTxel mstumrebia samegreloSi.
gadavwvite, mziasTan wavsuliyavi. is TelavSive gaTxovda da
ori welia resurscentris xelmZRvanelia. iqneb samsaxuric ki
gamiCaliCos sadme. bevri aRar mifiqria, imave saRamos Sevexmiane.
mokiTxva-mosiyvarulebis Semdeg Cemi satkivari gavumxile.
_ raki gadagiwyvetia ase, Camodi. raRacas movifiqreb.
aucileblad movifiqreb _ kaxuri pirdapirobiT miTxra man.
samiode dReSi TelavSi viyavi.
_ momwons aseTi operatiuloba _ am sityvebiT Camikra
gulSi mziam da lilesken daixara.
_ gamarjoba, mze gogo. rom gakoco, ar damwvav? _ gaucina
76
kaxeTis siyvarulimanana kakaGia
pataras da cecxlisfer kululebze eambora.
lile gaocebuli Sehyurebda Savtuxa mzias.
_ ra TeTri gogoa, an ra JRali Tmebi aqvs, ggavs, magram
gjobia _ efereboda mziko.
erTi kvira, marTla, xelisgulze gvatara mziam. zedmetad
SekiTxvebiTac ar Sevuwuxebivar. gvian saRamos, roca vaxSams
movrCiT, qmar-Svili dasaZineblad gaistumra da yuradRebiT
momaCerda.
_ ra iyo mziko? sasikeTo xdeba rame?
_ lali, sofelSi waxval samuSaod?
_ ra Tqma unda Zvirfaso. asarCevad arc maqvs saqme. aba sad?
_ iyalToSi. Sors araa. Tavidan SegiZlia aqedanac ki iaro.
iqaur baRSi aRmzrdelad. bavSvsac iq movawyobT. marTalia,
ukeTesi adgili gekuTvnis, magram... ise, inglisurs mowveuli
maswavlebeli aswavlis da moswavleTa ayvanasac SeZleb.
_ madloba mziko, didi madloba. marTlac namdvili mego-
bari xar. cota xani da mere mogvardeba rame.
or dReSi gadavbargdiT iyalToSi. miuxedavad mzias Txovni-
sa, virCie, iqiT gadavsuliyaviT.
Zalian kargi koleqtivi dagvxvda. bavSvebi Tbilad Sexvdnen
lilesac. pirvel dRes iseTi cnobismyvareobiT aTvalierebdnen...
fiTqina, wiTurTmiani lile im Savtuxa kaxelebSi ise Canda,
rogorc brilianti giSerSi.
gviani Semodgoma iyo. rTvelic CamTavrebuli da Ta-
Tar-CurCxelobac. sakmaod cioda. saxlSi gazis gamaTbobeli
gvqonda, xolo baRSi, Cemda gasaocrad, walmiT vTbebodiT.
diax, diax walmiT. Turme walami, romelic Cemi azriT, mxolod
mwvadis Sesawvavad gamoiyeneboda, SesaniSnavi gasaTbobi sa-
Sualeba yofila. viRacas azrad mosvlia ori kurdRlis erTad
daWera, mevenaxisTvis zedmeti bargis moSoreba da gasaTbobad
misi gamoyeneba. ra kargia, roca Wkvianuri azri mouva kacs TavSi
da kargi xelSemwyobic gamouCndeba mas. rom davbrundebi, same-
greloSic xom ar davnergo es siaxle? Tumca saidan? Cven rom
77
kaxeTis siyvaruli manana kakaGia
mTels kuTxeSi movagrovoT walami, erTi baRis gaTbobisTvisac
ar iqneba sakmarisi. ise, Cvenebmac xom moifiqres? Txilis naWu-
Wis briketebi. mSvenivrad aTbobs, mtveric naklebad aqvs da Tu
yuradRebiT moekidnen am wamowyebas, iafic dajdeba.
saocaria vazi. rogori sicocxlismoyvarulia, moWri da
isev, zRapruli devis TaviviT, erTis adgilze aTi amodis, nax-
anZralidanac ki amoiyris xolme. an ramdennairi jiSisaa. vinc
ar icis misi buneba, ifiqrebs, am dagrexil-dajRvarknili mce-
narisgan ra sargebloba unda miiRoo, ara da, rogori lamazia
amwvanebuli zvrebi, SabiamanSesxurebuli, zemodan zRvas rom
mogagonebs. nayofia da saWmeladac ugemrielesi da sasarge-
bloa, mzaddeba Rvino, badagi, WaWisgan arayi. saqarTvelosaviT
ukvdavia igi. albaT, niSandoblivi iyo isic, rom wminda ninom
vazis jvriT Semoabija saqarTveloSi.
Cven riTi unda moviwonoT Tavi? simindi, Txili da Cai, ro-
melic daufiqreblad, ugulod TiTqmis gavwireT megrelebma.
axla, aRdgenao. advilia aCexva, amoZirkva, ngreva. aRdgena ki,
sakmaod Sromatevadi da Zneli. ratom viqceviT ase daufiqreb-
lad? xSirad im tots vWriT, sadac vsxedvarT da es xdeba ara
marto mcenareebze. cxovrebaSic xSiradaa ase.
_ dediko, dediko, naxe, liam ra momca _ msuye CurCxelas
miCvenebs lile _ xom gemrielia de?
_ ki, lile, Zalian gemrielia. madloba uTxari dedi?
_ vuTxari dediko da CvenTan davpatiJe. xom waviyvanT
likasac de?
_ waviyvanT, waviyvanT aba ra, _ movefere liles.
albaT davbrundebiT me da lile, male davbrundebiT da Tan
waviRebT am saocari kuTxis usazRvro siyvaruls, maTi badagiviT
tkbils, CurCxelasaviT msuyes da RvinosaviT maTrobelas, ro-
melic vazis sicocxlesaviT ukvdavi iqneba.
78
`lile-2020~
„akakios enasandrasiZe“
naxvamdis lurjo cao!
prologi: iqneb ar gadawvaT . . .
_ ras erCiT miTxariT, ra dagiSavaT, an me ra dagiSaveT ...
_ babu momSordiTqo, bevrjer gibrZanes da axla ixdi sam-
agieros . . . nu mexebi, gaiwie . . . oe, mand, momaSore es kaci erTi
Tu Zma xar.
moxucs mohkides mklavebSi xelgulebi da menjis TreviT
gamoaTries sakuTari baRidan. albaT cecxlsac waukidebdnen,
rogorc braZebulebaSi ewera da mospobdnen sakuTari xeliT
gaSenebul venaxs, sakuTari ofliT morwyul venaxs, naboZevs
babuasgan. Svili ar hyolia, magram es venaxi iyo misi Svili
da egoisturadac uyvarda igi, magram axla albaT dawvaven da
masac sasikvdilod gaimeteben . . . gana erTis sicocxle ass
Seedreboda. . .
ukanaskneli amosunTqviT miaZaxa sasowarkveTili Txovna: _
iqneb ar gadawvaT . . .
Tavi pirveli: 2020 wlis Semodgoma.
2020 wlis Semodgoma idga da bavSvi gahyurebda babuas, ro-
melic ZlivsRa sCanda mtevnebiT gaSavebul venaxSi. sacaa dedas
baRSi unda waeyvana Svili, igic eloda mis gamoCenas saxlidan,
magram lodinis usiamovnebas ver grZnobda, gahyurebda babuas
da misi Sromisgan miRebuli sixaruliT inusxeboda.
yovel wels ase dajdeboda baRis pirs da Sehyurebda babuas
da xedavda, rogor iJRinTeboda Tavidan bolomde siamovnebiT,
efereboda yovel mtevans mowyvetamdis da aseTive sinazeT Caageb-
79
naxvamdis lurjo cao! `akakios enasandrasiZe~
da mas godorSi. mas ar esmoda ra sasiamovno iyo, yurZnisadmi
aseTi faqizi moqceva, magram SromiT garTuli babuas naxva mainc
sxvanairad damsusxveli iyo.
gamodis, moaxurebs Tavis Svils paltos saguldagulod,
dediserTa ar damicivdeso da mihyavs igi baRSi. iSleba iyalTos
monasterTan axlos sofeli iyalTo da eTamaSeba Semodgoba gax-
unebis TamaSs sofels, sanam isini Sromis oflis warbzedmomden
uRels Sebmian da ver daiWerdnen mis oinbazobas.
baga baRis kars miadga SviliTurT da datova iq.
bavSvs ar esmoda, ratom unda evlo baRSi, magram mSoblebs,
gansakuTrebT dedas mainc emorCileboda.
dadioda yoveldRe, rutinulad. ijda TavisTvis da TamaSob-
da, sxva rame ar arsebobda misTvis, garda sakuTari Tavisa. sxvebi
erTobodnen, TamaSobdnen, erTmaneTs atirebdnen, mxolod igi ar
iyo CarTuli maT gniasSi.
dResac Cveulebrivi rutiniT unda gaevlo dRe fiqrobda,
magram Cveuli rutinidan maSin amovarda, roca SenobaSi Sesuls
Tbili haeris nakadi moelamuna. eucrad deJa vu igrZno, TiTqos
ezoSi ijda da babuas uyurebda, Tu rogor xdida arays. gad-
moiRebda daTakruli yurZnis anasxals da SeukeTebda cecxls.
siTbos maleve SeeCvia da gaifiqra, rom rutina Tavis ka-
lapots daubrundeboda, magram sxva ucnaurobam gamoaCina Tavi.
nela CairTo da aJRerda boxi xmebis faqizad daTafluli
hangebi. sityvebs welavdnen da biWs ar esmoda simReris Sinaarsi.
mxolos sami sityva gamoikveTa, danarCeni magiuri Selocvis te-
qsts waagavda polifoniurad, rom ulocavdnen momRerlebi biWs.
“Sen xar venaxi” Caesmo es sami sityva bavSvs da TvalSi isev
babua daudga win, rogor uvlida, sxlida, hkrefda Tavis sayva-
rel vazs, rogor iRebda im saucxoo siamovnebas, biWs ase, rom
surda SeegrZno.
kacTa bumbuliseuli galoba miwyda, magram maTi monamReri
Caumqral eqod esmoda bavSvs. vin ifiqrebda am Cveulebriv dRes,
baga baRSi am biWis mTliani sicocxle Tu daewereboda xelis
gulze.
80
naxvamdis lurjo cao!`akakios enasandrasiZe~
Tavi meore: biWis egoizmi.
dedas Svilisa ar esmoda. ra niWis mqone iyo da babuamisiviT
cxovreba am venaxSi unda etkepna. axla mis qcevas gahyurebs da
ar esmis Svilis. gahyurebs ramdenime wyoba walams. Svili ki
kidev ufro mets amatebda zemodan.
_ naxeT erTi, Cemi venaxi sikeTes izams. _ imeorebda amas,
magram ra sikeTes moutans mas? ram gazarda igi ase gansxvavebuli
mSobelisgan. bavSvobaSi sul masTan axlos iyo, man gazarda.
idga deda da uyurebda, rogor mihqonda gadamuSavebuli
walami iyalTos erT-erT baga baRSi.
idga igi mokiafe laJvardovan caSi.
Tavi mesame: cvlileba.
_ navTobi da gazi karga xania gailia, eleqtroenergia
araa maincdamainc mosaxerxebeli, Tan Zalian Zviria. ar vici
ukve raRa gavakeTo. amas yvelafers temperaturis cvlileba
erTvis, zafxulSi tansacmelSi iwvi, magram zamTarSi erTi orad
gibrunebda sicive, zRvamac aqve amoiwia da misma civma haerma
dagvacia mTeli ojaxi, magram gaTboba sadaa am gaWirvebaSi.
_ marTali xar, Zlier garTulda cxovreba, magram mgoni
Sen daxmarebas SevZleb.
_ aba giyuradeb!
_ adre, iyalTos erT-erT sabavSvo baRSi momvlelad
vmuSaobdi, sadac bavSvebs raRac gansakuTrebuli sawvaviT aT-
bobdnen, yurZnis walamisgan miiReba mgoni eg biomasa. mokled
iqve axlos keTili kaci cxovrobs, venaxi garSemo sul misia da
gadamuSavebuli walamiT amaragebda baRs, Tu ar vcdebi dResac
agrovebs, gavikiTxav Tu ginda?
_ madlobeli dagrCebi!
_ cota ucnauri kacia kia, mTeli dRe venaxSia, coli-Svili
mas ar hyavs, bevri ucnauri monologebic icis, magram ukeTuri
araa xels wagaxmars.
81
naxvamdis lurjo cao! `akakios enasandrasiZe~
_ kargia, kargia, wamodi SenobaSi SevideT, cas nacrisferi
garevia.
Tavi meoTxe: koleqtivi!
_ qveyanaSi Seqmnili viTarebis gamo, saxelmwifom miiRo
gadawyvetileba, rom gadaiTxaros yvela nayofieri miwa, ro-
melzedac araa daTesili iseTi produqtebi, romelic malmoy-
vanadia da Seicavs adamianis produqtiulobisTvis aucilebel
komponentebs. am gadaxnul teritoriebze daiTeseba winared
naxsenebi mcenareebi, raTa nawilobriv uzrunvelyos saxelmwi-
fom moSimSiled darCenili xalxi, koleqtivi.
Tavi mexuTe: bavSvi, kaci, moxuci.
Tavi wamoyo moxucebulma da ra icoda, rom dRes marcxena
fexzed daiwyebda. TiToeuli dRe erTmaneTs waagavda zedapir-
uli TvalisTvis, magram moxucebulis Cinnakluli Tvalni amas
ver amCnevdnen. SeiZleba gazeTis gverdebze Savad nabeWdi asoebi
ver amoekiTxa, magram yurZens ise Sexedavda TiTqos, mis yvela
monakveTs gansakuTrebuli sizustiT arCevda. misTvis venaxic
iyo misi Tvalis Cini da misi masazrdoebeli enegiac.
ra icoda, rom xalxisTvis unda Seewira is. xalxisTvis, rom-
lebsac ar icnobda, arc isini icnobdnen mas. sacodavi gauZlebda
aseT radikalurs naxtovs?
axlac moadges kacebi da CamouRres karebi kakuniT, gaaRo
kacma saxlis kari da ramdenime msubuqad asxmulma samarTal-
damcvelma Semoabota mTeli utuxobiT.
raRac uyvires, raRac datuqses, raRac Txoves, raRac
ubrZanes, ver gaugia ras sTxovdnen wesierad, Tvalebs mogvi-
anebiT smenac mihyva da mxolod Sexeba, surneli da gemo iyo
gamarTulad momuSave. Seexeboda xeliT mtvevnis yunws da Sea-
wyvetda, daWnexili yurZenis avardnil surnels CaisunTqavda
da daqvevrebul narinjs gaugebda gemos.
82
naxvamdis lurjo cao!`akakios enasandrasiZe~
moTmineba aeliaT da venaxvs miswvdnen, unda amoewvaT. mixvda
ageraa Cems nawils miklaveno da abRrialda:
_ ras erCiT miTxariT, ra dagiSavaT, an me ra dagiSaveT . . .
_ babu momSordiTqo, bevrjer gibrZanes da axla ixdi sam-
agieros . . . nu mexebi, gaiwie . . . oe, mand, momaSore es kaci erTi
Tu Zma xar.
Caavles xeli da gamoaTries, magram mzera moxucs Tavisi
naSvileb venaxisken eboZa.
es mxecebi ras akeTebdnen ver xvdebodnen, sacaa rTveli unda
dawyebuliyo da am saqcieliT isini aseTi kargi mosavali wyals
unda gaetanebinaT. ecliaT ori-sami Tve, mokrefda da sruliad
ufasod miscemda yurZens. magram maT yurZeni ar sWirdebodaT,
maT gamoyenebadi miwa surdaT, is miwa, romelzedac axla misi
vazebi cecxls aikidebdnen.
cecxli . . .
sacodavebs, xalxs scivaT, walami mainc moegrovebinaT
da am avbediTobis Jams gaeTboT isini, magram nurasukacravad
aseT brZnobas koleqtivisadmi sikeTis ideiT aRgznebuli amas
moifiqrebdnen. gadawvavdnen da misi venaxidan aRaraferi darCeba
da Tavis venaxs isic gahyveba samoTxeSi.
ukanaskneli amosunTqviT miaZaxa sasowarkveTili Txovna: _
iqneb ar gadawvaT . . .
gahyurebs cas, romelic mis axalgazdobaSi mudam laJvard-
is lurJs ireklavda da moxucobisas amRreuli iasamnisferi
mieRo. wevs energia gamoclili, cxovrebis moulodnelobisgan
gaSeSebuli da raRa SeuZlia gaakeTos, imis garda, rom usminos
yurZnis Txeli varjebis sasiamovnod Tbil tkacuns, maRla adis
maTi kvamli da faravs erTros lurj cas.
naxvamdis lurjo cao!
83
`lile-2020~
„vanano“
vazis alergia
sabavSvo baRis kari lia maswavlebelma SeaRo. forma Caicva
da sadezinfeqcio xsnari moafrqvia oTaxs. male Sampunisa da
sunamos surneliT gaifxora daspirtuli sivrce, radgan fan-
jrebi CaerazaT.
sauzmobisas sandros tirili gaigona da waqceuli finjani
eniSna. biWi wamoayena, xelebi dauTvaliera da gauRima:
_ finjani Zalian cxeli iyo da gasagrileblad gverdi
icvala! araferia sandro!
liam aRsazrdelebs aniSna, dasxediTo. ZiZa Semovida.
_ sandro, ramxela aurzauri gamoiwvie Seni mouxerxerxe-
blobiT, TiTqos pirvelad svamde Cais!!
lias araferi uTqvams. midioda yvela magidasTan, mzrunvel
xels adebda bavSvebs mxarze. isinic gulSi ekvrodnen, uRimod-
nen, mSvidad sxdebodnen. gaaxsenda Tavisi biWi, romelic xSirad
aqcevda Cais. ar ubrazdeboda, icoda uneblieT mosdioda.
maswavlebelma gadaSala rveuli, Canawers Cahxeda: „Svilebi
sxvisebad unda davinaxo, raTa sul Cemebi iyvnen da erTmaneTs
vgrZnobdeT.“ sandro sxvisi Svili iyo. sakuTar naSobs ar ux-
Sobda gulis xmas, ar awveTebda Sxams, ar uRvivebda undoblobas
adamianebisa da cxovrebisadmi. sakuTari gamocdilebis TvaliT
ar axedvinebda bavSvebs.
xmauriani dRis bolo, sigrilesa da sicarieles mTqnarebiT
aTavsebda kuTxe-kunWulSi. oTaxi moekrialebinaT.
_ zina deida, sandro mouxerxebelia, yuradRebas Tu ar
gavumaxvilebT, „ar gavuformebT“ am qcevas, kompleqsi ar
Camouyalibdeba!
_ lia, Svilo, Tavis saqcielze xom unda aiRos pasuxismge-
bloba?
_ CxubiT mxolod SiSsa da kompleqsebs vunergavT. SiSis
84
vazis alergia`vanano~
faqtori gaazrebis saSualebas arasodes miscems.
_ ver xvdeba, ra aris cudi da kargi qmedeba, xom unda mi-
vuTiToT?!
_ ai, zustad, ver xvdeba, gangeb xom ar iqceva ase?! gac-
nobierebis Semdeg aiRebs pasuxismgeblobas Tavis saqcielze.
datuqsvis mizezs ver igebs, radgan ar daumsaxurebia. am SemTx-
vevaSi fuWia Cveni swavleba.
_ aba rodis, an ra unda vaswavloT lia, qcevis normebi..
wesebi?!
_ saTanadod unda movepyroT. maTdami gamovlenili siyvaru-
li da ndoba aiZulebs, dagvijeron. manamde ki Cven unda vendoT,
Cven unda gviyvardes!!
zinas Tvalwin daudga lias Svilebi da yvelafers mixvda.
zomierad celqi, cocxali bavSvebi, gaciskrovnebuli TvalebiT,
pirze RimiliTa da gamowvdili xelebiT. gamziarebeli patarebi
yvelas TvalSi xvdeboda. vinc Tavadve iyo am Tvisebebis matare-
beli, kargs xedavda maTSi, visTvisac maTi qceva Seuferebeli
iyo, iboRmeboda da TavxedobaSi uTvlida bavSvebs am siTamamames.
ZerwviT daRlili bavSvebi liam savarjiSod gaiwvia. lizam
SemTxveviT xeli gahkra zazas. biWma muSti uTavaza.
zaza impulsur qcevaSi SemCneuli iyo, amitomac liam gogonas
TvaliT raRac aniSna da daeloda.
_ mpa! kargi biWi xar zaza, gangeb ar damirtyams. Semirigdi,
gTxov!!
zazas Tvalebi gaufarTovda. xeli nakocn loyaze miiWira.
maswavlebels Tvalebi moswyvita da gaiqca.
lizam misken gaiwia.
_ sjobia, marto darCes!
liam TvalebSi Cahxeda, Seecada Tavisi rwmena gadaeca.
bavSvebma TiTqos Tvalebi gadmosxeso, bartyebiviT pirdaf-
Cenilebi miaCerdnen aRmzrdels: „maT SivdebaT yvela wvrilman
gaugebrobaze, simarTles Tvalebidan marTmeven da mere erTad
gemrielad vnayrdebiT.“
85
vazis alergia `vanano~
ori dRe acdenda zaza baRs. maswavlebeli Relavda. dRis
bolos bavSvebi awesrigebdnen merxebs, ramdenimes ukve daebana
xel-piri, moemarjvebina pirbade da eloda mSobels. lias mo-
bilurma dareka.
_ gamarjoba lia maswavlebelo!
_ gamarjoba naTia! zaza rogoraa?
_ ambobs baRSi ar waval, iq Cemze kargebi ariano. ver ga-
varkvie, ra SeemTxva...
liam yvelaferi uambo, sTxova bavSvi damalaparakeo.
_ gamarjoba zaza, rogor xar?! bavSvebma mogikiTxes.
_ kargad! marTla momikiTxes?!
_ ki, aba! ratom acdendi biWo?!
_ ai, muceli.. ara, is..ai...
_ butiaoba ar SeiZleba zaza!...
_ xval aucileblad moval!
liam zazas tyuili apatia, radgan biWi gamowvevas gaumkla-
vda: “mxolod aseTi tyuilis patiebaa gamarTlebuli. yvela
resursi unda gamoviyeno sikeTis samsaxurSi“
patarebma mowyurebuli Tvalebi Seagebes aRmzrdels. elod-
nen, rodis waukiTxavda _ moayudebda aRmzrdeli sinaTlis
kokas, raTa gaegrilebinaT, CaetkboT TavianTi arseboba. „Tav-
idan amixiles ukve axelili Tvali, ugvano frTebi damikeces,
TavianTi gaSales,_ momavlis garantad!“, _ TiTqos Sublze
aweriao, iseTi saxiT dajda sawerad. ZiZa mis saxes daakvirda.
lia darwmunda, zina yvelafers xvdeboda misi gamometyvelebiT,
amitom daiwyo qcevis kontroli: „arakeTilmosurnes Seni sikeTe
ar unda gamoayenebino, es aranakleb borotebaa.“
Telavis municipalitetis, sofel iyalTos es sabavSvo baRi
walmiT Tbeboda zamTarSi, radgan gacilebiT iafi jdeboda, vidre
gaziT gaTboba. baRi gaaremontes, avtomaturi gaTbobis sistema
daamontaJes, romelic sawvavad iyenebda daqucmacebul walams.
lias moTxovniT buxari daaSenes am oTaxs, radgan cecxlTan kiTxva
rituali iyo: patara gulebis gadmoxsna, nakvercxlis gaRviveba da
is kaSkaSi, sulier Zalebs rom aerTianebs, akaJebs da SeumCnevlad
86
vazis alergia`vanano~
yalibSi aqcevs. akvirdeboda, kiTxvisas CawveTebuli qaragmebi,
rogor furCqnida maT saxeebs, amRerda Tvalebs da tvins aamebda.
gazafxuli eSxSi Sesuliyo. gasxvla dasrulebuliyo da
saWiro iyo, jgufebSi sivrcis gamoTavisufleba masalis Ses-
anaxad. lias surda, bavSvebs sakuTari xeliT SeegrovebinaT
walami. ramdenjerme Sevida gamgesTan da daarwmuna, kovid-19
_ is pandemiis pirobebSi, yvela wesis dacviT, aucilebeli iyo
bavSvebis CarTva am aqtivobaSi, im pirobiT, rom yvela momuSave,
Tu xelmZRvaneli piri gaeyvanaT venaxidan. mxolod zedamxed-
veli darCeboda Tavis qoxSi. isedac walmis aReba-daqucmaceba
meqanizaciiT sruldeboda da gadaadgilebasTan dakavSirebuli,
saxelmwifosgan dadgenili SezRudvebi moxsnili iyo.
diliTve Camodga avtobusi. pirbade yvelas Tavisi xeliT
moargo, radgan municipaluri transportiT mgzavrobdnen. gza
saubarSi gailia: Cveulebrivi mcenareao vazi, Tumc ufro faqizi
da sasargeblo. Cveni jilagiviT myari fesvebi aqvso mas, dRe-
niadag glexs emsaxurebao. visac sxvebisTvis msaxureba SeuZlia,
umdablesTagan udidesi xdebao. patarebma ver gaiges ras gulisx-
mobda maswavlebeli. liam araerTxel wakiTxuli, iesos mier
mowafeebisTvis fexebis dabanis scena gaaxsena. ufali xalxis
msaxurebisTvis movida, CvenTvis gaisarja da ewama, Tavisi cx-
ovrebiT magaliTi mogvcao. gaugebari rom ar yofiliyo, ikiTxa,
vis yavso moxucebuli saxlSi. orma daudastura, bebia myavso.
_ dediko Tu wuwunebs, roca bebos uvlis?!
_ ara, maswavlebelo, arafers ambobs.
_ ai, xedav, deda angelozia! yvela mSobeli udidesia, radgan
misi es qmedeba sasikeTo Zvrebs iwvevs TqvenSi, swavlobT siy-
varulsa da mzrunvelobas. vici, sxva beboebs pativiscemiT moepy-
robiT, dedikoebs xelis gulze atarebT, roca dagiberdebian da
Svilebsac siyvaruliT aRzrdiT! „rasac normad dauweseb, rasac
aCveneb da agrZnobineb bavSvs, isaa misTvis misaRebi. upativce-
mulobas Tu gamoiCen, mudmivad daTrgunav da ugulebelhyof
mis survilebs, Camouyalibdeba, rom mets ar imsaxurebs. dabali
87
vazis alergia `vanano~
TviTSefasebis mqone adamianebi itanjebian da maprovocirebeli
saqcieliT cdiloben sxvisi siyvarulis mopovebas“-Caiwera
rveulSi, bavSvebs ki uTxra:
_ vazi imitomaa udidesi, Sromas ayvarebs adamians. Sroma
ki locvaa!
bavSvebi yiJiniT Seesivnen venaxs. liam Tvalebi momarTa,
Rrmad CaisunTqa. vazis surnelma Soridan icno, daburZgla.
agrovebda moWril Rerebs, bavSvebmac mibaZes. Semdeg Sekonvas
Seudga, winaswar daWrili bawris nakuwebiT.
Seatyo bavSvebs daRla. gamoaSlevina patara damtverili
xelis gulebi. ra igrZneso Tqvenma xelebma. zogma uTxra dam-
eRala xelebio, zogma-damesvarao, zogma _ gamxiaruldneno.
lias CaeRima. mxiaruleba kargiao bavSvebo, Sromac unda gvamx-
iarulebdeso. saxeze wiTeli nakvercxlebi uxtoda, mainc ar
Seepua. aCvena vazis foToli, yvavili da nayofi. vazs klerti
(zedmeti ylorti) gaacala da nayofic gaayola. giorgim SeamCnia,
yurZeni mogiwyvitavT maswavlebelo, rogorRa daisxamso.
_ eg zedmetia giorgi. vazs uamravi nayofi gamoaqvs, cru
da zedmeti. mevenaxem unda gaakeTos arCevani, romeli dautovos,
raTa is ramdenime gaZlierdes. Tqveni mSoblebi mevenaxes hgvanan,
unda gagwkipon, cru Cvevebi mogaSlevinon-artaxebSi mogaqcion.
Zlierma da mosiyvarule xelma SeiZleba misces swori mimar-
Tuleba bavSvis aRzrdas da vazic daimorCilos. mcenare Tvinieri
da Zlieri xdeba, Tu siyvaruliTa da mowiwebiT epyrobian.
lias sigrilem gadaurbina saxeze. setyva iyo mosalodneli,
meterologebis prognozi marTldeboda. bavSvebs sawvimrebi
moargo. zedamxedveli setyvisgan dasacav bades Slida.
yinulis burTebi daibertya zecam. miwam oxSivari amouSva,
rogorc yinulebCayrilma Tonem. liam moswavleebs avtobusisken
ubiZga. TviTon vazebs mTeli taniT gadaefara, muWebSi SerCenil
setyvas xelukuRma hyrida. sisvelem gamoafxizla. gaaxsenda gu-
lis jibeSi Senaxuli rveuli. swrafad motrialda, gadafarebul
bades axeda da avtobusSi Sefrinda.
88
vazis alergia`vanano~
nestisgan moxrili rveuli jibidan amoiRo: „ amindi garemos
nacxia bavSvis cxovrebaSi. setyva_ Tavsdatexili gaugebroba,
risganac mSobeli icavs bavSvs, ufrTxildeba ar walekos misi
pirovneba. klertis mocla ufrosebisgan gacnobierebuli nabi-
jebia, rasac bavSvisTvis Zireuli cvlilebebi moaqvs.“
retdasxmuli lia gaxunebul furcels CaaSterda: “mismine
mamaCemo, kargia vazs rom uvli, eferebi; Cvenc Semogvibare, miwa
gagviaxle, mamapapur qva-RorRSi nu Cagvalpob.“
mamamisi, ofliTa da sawamliT gadaxviTquli, mravalSvilian
ojaxs venaxSi amuSavebda. Ronegamoclil gogos erTxel vazis
ZirSi CaeZina. gaRviZebuli mixvda, vazze Semoxveuliyo. mamam
Zlivs gamohglija lia. Zil-buranidan gamosul lias gaaxsenda,
rogor Semoexvia vazi, Seitkbo da SeiWmuxna misi sxeuliT, suli
ki gadauxarSa, feri ucvala. vazis cieb-cxeleba Seyroda gogos.
eqimebma ver daadgines, es daavadeba fizikuri iyo Tu sulieri.
vazTan siaxlove wiTel nafoTls uCenda sxeulze. es iyo Sansi
cxovrebisgan, risi mizeziTac lia wignebs daubruna.
vazis alergiam sxva lia gamokveba_ ufro myari da cnobadi.
wera maSin daiwyo. furcelze Canda da SvilebSi ikiTxeboda.
Tvalwin daudga ZarRvad qceuli, miwisken daxrili mamamisi, ro-
melsac amindis cvlilebac ki ar axedvinebda caSi. lias klasga-
reSe wignebs ukrZalvda, mand cis ambebi sweria, ra gesaqmebao.
warsuli dReebi ekaliviT Cxvletda lias: „ gagvzarde da
ratom dapataravdi, iqneb jer kidev Seucnobeli Svilebi gWamen!“.
avtobusi gaCerda. mze kaSkaSebda liasaviT da lia iyo vazSi.
cnobadi iyo lia, rogorc arasdros. fiqrebiT mamasTan iyo,
Tumc ucxod grZnobda Tavs:
„Tu itanjebi, albaT giRirs, me yvelaferi davTme,_ valad
ar myoloda cxovreba. Cemgan davalebuli, lodiniT dakoJrili,
axla Soridan mimzers!.“
89
`lile-2020~
„finq floidi“
„mSvidoba, bednier wels gisurvebT, stresis gareSe gadagetanoT
pandemia da piriqiT, Tqveni Tavis gamosawrTobad gamogeyenebinoT.
moTxroba aris atasi redaqtirebis Sedegi, ConCxi igivea magram me
iveladi versia ufro miyvars“.
qristesisxla
_ papaCemi vazia, papaCemi vazia, vazia vazi...
_ Cumad bavSvebo! nu tiri, nikuSa da gTxov aRar Tqva es.
xom xedav, rogor dagcinian?..
_ magram vazia maswavlebelo _ upasuxa nikuSam da Tvalebze
afarebuli xelebis zevidan, wvimasaviT gadmouvida cremlebi.
miwa da ca gamwyralebi iyvnen erTmaneTze. miwa gamoxma da
gailia. cas, bolo oflis wveTebi ori wlis win moewminda
da gadmoeyara dedamiwaze. arc iyalTos monastris kedelze
damwvari sanTeli aRar Sveloda am saqmes da arc _ rCeuli
Tikanisa Tu batkanis Tavze momwvari. bolo wveTebi, rac miwaSi
Cavida, mlocvelebis, maT Soris patara nikuSas, gadatyavuli
muxlebidan gamonadeni sisxli iyo.
_ papi, _ etyoda xolme niko papa, Tavis mosaxele SviliS-
vils, patara nikuSas _ adamianis tvins, rac mets igebs, miT meti
naoWi uCndeba. warmoidgine! ramdeni ecodine amas, _ amis Tqmisas
Tvalebi sul ucremliandeboda da Semohxvevda xolme xelebs,
misi xelebiviT damskdar vazs, romelsac qristessisxlas, ufro
iSviaTad ki matianes eZaxda.
nikuSa gaocebuli usmenda, yvelaferi eucnaueboda, amitom
yvelaferi amaxsovrdeboda. uyveboda papa, rogor miqondaT
meomrebs vazis rtoebi brZolaSi, raTa sikvdilis SemTvevaSi,
90
qristesisxla`finq floidi~
maT gangmirul sxeulze vazs gaegrZebina sicoxle, gaegrZelebina
maTi xsovna, Seenaxa maTi codna.
sofeli icleboda. gvalvisgan damarcxebuli xalxi qalaq-
Si gadadioda sacxovreblad. nikuSas mSoblebmac gadawyvites
qalaqSi wasvla. am unayofo miwaze aRar edgomebodaT. papasac
SesTavazes, magram is usityved adga da baRCaSi gavida zurgze
xelebdawyobili. TiTqmis ori kvira ucades mis pasuxs, magram
is xmas ar iRebda, Semdeg isinic wavidnen. nikuSas arasdros
daaviwydeba, manqanis ukana fanjridan danaxuli papa, romelic
pirjvars werda maT.
,,iyavT jo, iyavT“ _ butbutebda marto darCenili niko papa
da akankalebuli xeliT pirjvars werda qalaqisken wasul ojaxs.
rodesac Tvals moefarnen saxlSi Sebrunda.
wasvlis Semdeg xSirad fiqrobda nikuSa papis dakoJril
xelebze, mere Tavis patara, vardisfer xelebs daxedavda da
monatrebisgan atirdeboda xolme. ai, mamasac hqonda cotaTi
daxeTqili xelis mtevnebi, magram imdenad ara ramdenadac papas.
albaT misma xelebma naklebi iciso, fiqrobda is.
erT saRamos sofelSi gagzavnilma kurierma amanaTi ukan
daabruna da nikuSas mamas raRac uCurCula. nikas ratomRac
mounda rom etira, magram ukve aRar SeeZlo, misi Tvalebi gabra-
zebuli casaviT gamSraliyo. loginSi Caawvina mamam, ukve Zilis
dro iyo, Sublze xeli zustad igivenairad gadausva rogorc
papa usmevda xolme qristesisxlas. mama gavida. darCa nika bnel
oTaxSi da ukve meramdened gaixsenda, rogor uvlida xolme papa
vazs, TiTqos misi xelis naxeTqebi vazis kanis naxeTqebs zustad
emTqveoda da avsebda maT, TiTqos papamisi da qristesisxla erT-
maneTis nawilebi iyvnen. papas xelebi zustad emTxveoda vazis
kans, icoda nikam rom ase laparakobdnen, ase uziarebdnen xolme
codnas erTmaneTs.
oTaxidan gavida nikas mama da soflidan wamoRebuli Rvinis
bolo boTli aiRo Tarodan, ukve mtveri dasdeboda.
dadioda niko papa dacarielebul sofelSi. mxolod misi
91
qristesisxla `finq floidi~
fexebiRa urRvevdnen simSvides mtvrad qceul miwas. midioda
xolme qristesisxlasTan da esaubreboda mas, uyurebda rogor
xmeboda dRiTidRe. grZnobda, rom masTan erTad iferfleboda
misi sicocxlec. erT dResas mitovebul taZarSi wavida. vazis
qerqs axsenebda misi kedlebi. Tavis sayvarel kuTxeSi mivida
da daiCoqa. muxlebma sirbile igrZnes, cxvirma ki gasresili
balaxis surneli. wamodga da momakvdavi vazisjen wavida, pa-
taraobaSi mamam uTxra rom Seni dabadebis dRes davrgeo. ukve
Ramdeboda rodesac vazis ZirSi xelebi gadaiWra, moexvia mas
da suli ganuteva. meore dRes mosulma kurierma naxa rom vazs,
TiTqmis mTlianad Seewova is, mxolod misi usicocxlo Tvalebi-
Ra iyurebodnen qerqidan.
wlebi gavida. gazafxuli erT dilas, ukve gazrdili ni-
kolozi, daclil iyalToSi pirvelad dabrunda. manqana TiTqmis
CamoSlil Zvel saxlTan gaaCera da baRCisken mokurcxla, sadac
erT dros is da papa erTad uvlidnen xolme vazs. qristesisxlam-
de ramodenime metri iyo darCenili, is Caikeca, aTrTolebuli
xelebi TvalebTan miitana da amdeni xnis Semdeg pirvelad atir-
da, cremlebi RapaRupiT, kokispirulad mosdioda. qristesisxla,
papas mematiane, erTaderTi mcenare iyo mTels sofelSi romelic
mwvaned bibinebda. nikolozma caSi aixeda, mis Rawvebze cremli
da wvima ereoda erTmaneTs. emociebisgan daRlils iqve daeZina.
roca gaeRviZa binddeboda. miwidan-camde cisartyela gad-
aWimuliyo. man yvelas gaagebina cisa da miwis Serigebis ambavi.
sofeli ramdenime TveSi iseve axmaurda, rogorc mis bavSvobaSi
iyo. ai, rTvelis droc movida da yvela erTad Seikriba, raTa
sofelSi mdgari erTaderTi vazidan yurZeni daekrifaT. ni-
kolozma Rvino daayena da eklesias Seswira saziareblad. amdeni
xnis Semdeg pirvelad aJRarunda zari sofelSi da sadResaswau-
lo wirvac gaimarTa. ziarebisas ver gaigo nikolozma, qristes
sisxls iRebda Tu papamisisas.
92
`lile-2020~
nino bendeliani
Cemi saxelia nino bendeliani. var merve klasSi. vcxovrob
TbilisSi.miyvars kiTxva.
irgvliv mwvane burusia
sityva saqarTvelos xsenebisas Tvalwin gadmogveSleba misi
kuTxeebi. am kuTxeebs, TiToeuls TavianTi unikaluri buneba,
kultura, tradicia, samzareulo, samosi, folklori da mravali
sxva axasiaTebT. gansakuTrebulia aseve saqarTvelos istoria,
qarTvelTa vaJkacuri xasiaTi. saqarTvelos daxasiaTebaze mTe-
li furclebi ar gveyofa. aris erTi mTavari _ am kulturebis
garda saqarTvelos simbolos asaxavs vazi. vazi ki kaxeTTanaa
dakavSirebuli. mogiTxrobT kaxel kacze ambavs. mis yofas da
cxovrebas da Tu ra gadaxda Tavs mas.
******
siom Tavi Seaxsena sofels da mzis sxivebmac daadastures
yovelive. gomboris qedi nel-nela naTdeboda, misi mezobeli
sofeli, iyalToc gacocxlda. mamalma gaiRviZeTo da maR-
viZarasaviT vibraciebi gaaJRera. dilis sio gamZafrda, haeri
gansxvavebulad grialebs. amasobaSi soflelebis karebic iRe-
ba. dRes saqmiani dRea _ venaxSi dilidan unda imuSaon, ofli
Rvaron. magram isic ician es Sroma umizezo ar aris da ukvalod
ar daSreba. ician, rom oflidan kaSkaSiT gadmocurdeba mbzinavi
oqro, saokmaod bevri. iseTi, mTeli weli rom eyofaT.
yiJina ismis erTi glexis ojaxidanac. bavSvebi mxiarulad
JRurtuleben, isini sul 6 wlisebi arian da baRSic dadian.
93
irgvliv mwvane burusia nino bendeliani
adgilobriv baRSi. iq isini dedas dahyavs. qali sakvebs amzadebs,
samzareuloSi facifucobs, kaci ki samuSaod emzadeba. am ojaxs
araferi aklia, sxva ojaxebisgan gansxvavebiT sakvebic aqvT
da sasmelic. miwebic iseTia, mTebi rom zemodan dahyureben da
amayad dascqerian „oqros sabadoebs“. xandaxan qvemoT cqeriT
Tvalebi astkivdebaT da bindiTa da burusiT ifarebian. amas gar-
da, frinvelebi ise ugaloben glexebs, mxurvaled amxneveben da
sasiamovnod umRerian, rom rom mis gareSe ise ver gaZlebs kaci,
rogorc wylisa. mokled rom vTqvaT, soflelebs buneba asaz-
rdoebs da acxovrebs. saamuria mxolod maTi harmoniis cqera.
visac am yvelafrisTvis Tvali aqvs SeCveuli, ase Tu ise iribad
aRiqvams, magram ai es turistebi rom Camodian da aTvarieleben,
am didZal saunjes rom dainaxaven, marto samudamo iq yofna da
dasveneba urCevniaT yvelafers.
aseTi iyo glexi kacis yofa, sanam erT-erTi Cveni naxsen-
ebi ojaxi ar aiTvalwunebda sofels da samSoblodan Sors,
sadRac mSral udabnoSi wasvlas ar gadawyvetda. mizezic ara
hqondaT, ubralod mobezrdaT Turme aqauroba. ukve ise hqondaT
muSaobac ki mobezrebuli, rom oqro ki ara, briliantis saba-
doebisken midiodnen, magram swori adgili ki ver SeurCeviaT.
naxSirian Sav miwaSi rom TeTrsa eZeb, Tan ise Rrmad, rom ver
migiwvdeba, sjobs iq dajde, sadaca xar. magram dabrmavda es
kaci da marTlac ukve rom aiyarnen da meore dRes midiodnen
siyviTleSi, aqaoda am kacs angelozi daesizmra. sizmarsac ise
hyveboda Semdgom, rom gamoiRviZa, rogorc cxadsa. Turme da-
sizmrebia burusi, mwvane burusi. raRac araamqveyniuri. jer
raRac ganaTebula, Semdeg gamosaxula kaSkaSa figura. patara
bavSvebs hgavdnen. Tavidan egona, eseni Cemi bavSvebi damesizm-
reno, magram roca mkrTalad gamokveTili idealuri saxis
moyvaniloba, oqrosferi kulula Tma da TeTri samosi dainaxa
Secba. am bavSvs uTqvia : “ ras sCadi? Sen ise gemarTeba, rogorc
im SenisTana kacs, romelsac fexsacmeli ar hqonda da beds
uCioda, vidre ar naxa kaci, romelsac fexi ar hqondao“. amis
94
irgvliv mwvane burusianino bendeliani
Semdeg gaeRviZa, gonze movida da mixvda kidevac Tavis Secdomas.
imazec wuxda, es rom ar momxdariyo sad aRmovCndebodio. Tan
Tavsac idanaSaulebda, es rogor momividao.
im dRis Semdeg im kacma dafaseba iswavla, sixarbis mniSvn-
elobac. es ojaxi sruliad Seicvala. yovelTvis Sromobda da
Sromobda, kargi mosavalic aiRes, kargi fuli iSoves da icx-
ovres kidevac didi xani, radganac is sitkbo SeinarCunes, rac
gacocxlebs.
asea, manam ver vafasebT ra gvaqvs, sanam mTlad ar davkargavT.
95
`lile-2020~
xaTuna saxvaZe
ukonkurso monawile
wera CemTvis TavSesafaria,vwer yvelaferze rac mtkiva da
mawuxebs, albaT arc Tu ise kargad ,magram vcdilob Cemi gancdebi
gadmovce,dRes sazogadoebaSi siyvarulis naklebobas da siyvaru-
lis saxeliT gamefebul egoizms vxedav rac gansakuTrebiT mawuxebs,
vazi ki Cemi cxovrebis nawilia bavSvobis tkbili mogoneba, awmyo da
imeds vitoveb momavalic.
vazisa
ufrosis davalebiT siuJeti momemzadebia Telavis baRebze,
kaxeTisken mimaval gzas davadeqi, mivdiodi da mxolod iakob go-
gebaSvilis “iavnanam ra hqmna?!” dasawyisi mitrialebda gonebaSi.
pirveld miuyvebodi kaxeTis gzas da nel-nela cocxldebodnen
Cems Tvalwin kadrebi, kaxeTi dRemde CemTvis vazTan da Rvinos-
Tan asocirdeboda da TandaTan vrwmundebodi ro ar vcdebodi....
fiqris dro bevri mqonda da Sesabamisad albaT ukve meaTed mainc
gadavxede baRebis sias,sad wavide? saidan daviwyo? erTi kiTxva
mitrialebda TavSi,da pasuxic uceb miviRe: iyalTos sabavSvo
baRi.... ratomac ara iyalTo qarTuli mwignobrobis da suliere-
bis akvani.... ganaTleba Zvelad da dRes.... Sedarebis kargi Sancic
mqonda da gezi swored iyalTosken aviRe... iyalTo-sofeli
saqarTveloSi Telavis municipalitetSi, mdebareobs gomboris
qedis Crdilo-aRmosavleT kalTaze,zRvis donidan 700 metri,
Telavidan Svidi kilometri.soflis maxloblad dgas iyalTos
monasteri,mosaxleoba 2034 adamiani _ davgugle da swored es
informacia movizie iyalToze.sastumroc aqvea ramac kidev ufro
gaamyara Cemi arCevani.
sastumro savaneTSi davbinavdi da namdvil savaneSi vigrZeni
Tavi.sanam muSaobas Seudgebodi gadavwyvite cota fexiT gamev-
96
vazisaxaTuna saxvaZe
lo da sabavSvo baRic menaxa.baRis ezoSi moxuci babu ijda
sasxlaviT xelSi,
_ gamarjoba babu!rogor xar?-mivesalme ufro zrdilobis
gulisTvis vidre guliT
_ cxovrebas vuZleb babu!-iyo gulidan wamosuli pasuxi.
_ aq muSaob babu?
_ ara babu vazis gasasxlavad Semovedi..... dRes yvelafers
teqnika akeTebs, male mgoni adamianebi saWiroc aRar iqnebian da
usaqmurobiT davixocebiT.
_ ar mogwonT axali cxovreba?
_ ra aris mosawoni babu?-kiTxvaze kiTxviTve mipasuxa
_ cxovreba win midis da es ar mogwonT?
_ rac kargia is momwons babu rogor ar mowons, magaliTad
is rom es baRi garemontda da aq moewyo gaTbobis avtomaturi
sistma,CvenTan sawvavad gamoiyeneba daqucmacebuli lerwi.-es
saintereso gamogonebaa babu da me amiT vamayob.
vusmendi moxuc babus da Semrcxva radgan es yvelaferi ar
vicodi Tan ki gulis siRrmeSi sixaruliT avcqmutdi:” saint-
ereso da sasargeblo siuJetis Tema vipove.
_ rogorc iqna vazi dafasdeba saqarTveloSi!-ganagrZobda
saubars moxuci.
_ giyvars vazi? vazi ufro giyvarT Tu Rvino?
_ miyvars Svilo aba ar miyvars? vazis siyvaruli qarTvel
kacs genSi aqvs.
_ vazis ara babu Rvinis da isic sufraze!-vcade da Seuswore
moxucs da vigrZeni rogor daetyo saxeze gabrazeba, rogor
aemRvra Tvalebi
_ cdebi axalgazrdav Tu Rvinis da vazis siyvaruli marto
loToba ggonia!vazis movla da Rvinis sma orive cal-calke
kargad Sesaswavli xelovnebaa.
_ Zalian giyvarT orive?
moxucma pasuxi ar gamca, wamodga da baRis ezoSi gaiargamoi-
ara. moxuci babu sasxlaviT xelSi Tavs dananebiT iqnevda netav
97
vazisa xaTuna saxvaZe
ra gaaxsenda? Soreuli warsuli? guSindeli dRe? xvalindel
dReze da Cvens momavalze Cafiqrda?.
uceb gruxunis xma daima da caze ramdenjeme gaela... moxuci
Secba,Sublze xeli moisva da Cailaparaka: _ dalaxvros RmerTma
mgoni wvimas apirebs.
_ da ratom wuxxarT?am aduRebul garemos cotas ga-
agrilebs, jerc mzec cazea
_ mze rom cazea eg aris problema babu, es Wraqia
_ Wraqi ra ari?
_ mospobs vazs mospobs!-TiTqos Cemi kiTxva arc gaugonia
ise Cailaparaka TavisTvis.
aseTi susutia vazi?-vkiTxe gakvirvebiT
_ susti da mere rogori susti,vazi da qali orive susti
arsebebia, amaze gifiqria?
moxucs gakvirvebiT gavxede, ramdeni ramisTvis Semidarebia
cxovrebis manZilze qali vin icismagram misi vazTan Sdareba
azradac ki arasdros momsvlia,
_ sad vazi da sad qali?
_ Cven kacebs orive gviyvars, orive gvWirdeba,0rives movlas
valdebulebad viRebT, Tumca Cvenda uneburad xSirad Cvens mov-
aleobas pirnaTlad ver vasrulebT da orives vtkenT. orives
cremls vadenT xolme
marTlac ucnauri moxucia gavifiqre da Camovjeqi
ici legenda vazze?_ saubars ganagrZobda moxuci.
ara Cavilaarake damajereblad.
_ legendis mixedviT iyalSTos miwaze ulamazsi asuli
“vazsa “ cxovrobda,mas grZeli oqrosferi kululebi welze
eSTamaSSeboda, misi saxe ki mTvaresaviT anaTeba yvelas uRimo-
da, weli wvrili da fexebi grZeli qonda, misi silamaze velas
atyvevebda, Tumca srulyofili xom aravin aris amqveynad, nakli
masac hqonda, is oboli iyo da samowyalod izreboda mezoblebis
xarjze. Tumca am faqts misTvis namdvili siyvarulis povnaSi
xeli ar SuSlia, mas da vaJias sigJemde uyvaardaT erTmaneTi,
98
vazisaxaTuna saxvaZe
vaJia iyalTos yvelaze SeZlbuli da Rirseuli ojaxis Svili
iyo, TiTqos maT siyvaruls aranairi safrTxe ar emuqreboda da
bednieri dasasrulic unda hqonoda, magram
vaJia soflis jadoqars moswonebia da Sehyvarebia. borot
arsebebs siyvaruli mxolod sakuTreba hgoniaT, da siyvarulis
saxeliT cdiloben borotebis Cadenas, didi mcdelobis miuxe-
davad man vaJiadan mkacri uari miiRo:
_ ar mogatyueb Cemi guli da goneba sxva qals ekuTvnis da
Cems cxovrebaSi ver SemogiSveb-iyo vaJis damajerebeli pasuxi
ampasuxma jadoqari kidev ufro gaacofa da Tqva:
_ “mokvdi Tu Cemi ar iqnebi”
jadoqris jadoqrobam Sedegi gamoiRo, vaJia dasneulda, jer
feri dakarga, Tvalebi CauRamda, mocimcime vaskvlavebi Cauqra
TvalebSi, Semdeg sxeuls Zala gamoecala da loginad Cavarda....
bevri ecadnen mSoblebi vaJis mkurnalobas, mTeli qoneba mas
Sewires magram amaod.
mTeli es periodi vazisa gverdidan ar moSSorebia vazisas,
misTvis loculobda, wamlebs sakuTari xeliT asmevda, erTdRe-
sac rodesac igrZno rom sayvarel arsebas samudamod kargavda
jadoqars miakiTxa
da daxmareba sTxova:
mxolod erTi pirobiT movxsni jados _ mkacrad da dam-
ajereblad JRerda jadoqaris xma _ mxolod erTi pirobiT
gamojanmrTeldeba, Tu mis siyvarulze uars ityvi.
_ gadarCeba?-auTrTolda xma vazisas
_ Tu mis siyvarulze uars ityvi ki....gadarCeba magram Sen
ar emaxsovrebi...
_ SeZlebs bedbieri iyos uCemod?
_ SeZlebs _ Rrialebda jadoqari
_ me Tanaxma var!.... mTavaria is gadarCes, mTavaria bednieri
iyos da meti me raminda...rodesac giyvars misi bedniereba da
kargad yofna unda gaxarebdes.
sakuTari xeliT daalevina jadoqris momzadebuli wanali
99
vazisa xaTuna saxvaZe
vazisam vaJias.... vaJis gamojanmrTelebas ramodenime dRe das-
Wirda.... rodesac gons movida misi gobebidan vazisa sruliad
gamqrali iyo ..puriqiaT is adgili ukve jadoqars ekava.
male vaJia da jadoqari daqorwindnen ambobdnen es yvelaze
saSineli dRe iyooo bunebis istoriaSi... mTeli dRe Rame kok-
ispirulad wvimda da mTeli sofeli walekao. imadac amboben im
RamiT jadoqris naCuqari siTxe dalia vazisamo.. TqmiT bevri
iTqva im Rameze magram faqti ki erTi iyo im dRis mere vazisa
aRarsvis unaxavs.. xolo meore diliT vaJias ojaxSi ucnauri
mcenare gaCnda oqrosferi mtevnebiT daxunZlulio... imasac
ambobdnen RmerTs maradiulad vaJias gverdiT dgoma da gasaW-
irSi misTvis daxmarebis gawevis Zala Seyxovao da es survili
auxdao.... bednieri ojaxi yovelTvis vazis ZirSi ikribebodnen...
ojaxur problemebs gamoqceuli vaJia vazis nayofis wens af-
arebda Tavs... xolo zamTarSi rodesac sicive SeawuxebdaT vazis
lerwiT axurebdnen buxars.... ase gaCnda maradiuli siyvarulis
erTgulebis da ojaxuri siTbos simbolo vazi...
moxuci gaCumda me ki mindoda kidev gaegrZelebia saubari...
albaT xval SevZleb baRze siuJetis momzadebas dRevandel8 dRe
ki am ucnaur legendaze fiqrSi unda gavataro.
100
sarCevi
winasityvaoba. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
„iyalToeli biWebi“ („ruso darbaiZe“) . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Wiakokona („rkinis mwuravi“) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
dakargulebi (xatia qristesiaSvili). . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
TeTri RiRilo („nina gordaZe“). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
oh, es nacarqeqia (mzia TvalabeiSvili) . . . . . . . . . . . . . . . . 25
iyalToeli naTia („lado gelauri“) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
mariami, premier-ministri da dedamiwa (levan loria) . . . . . 36
paemani Semodgomaze (nazi RaribaSvili) . . . . . . . . . . . . . . . . 43
glexuri filosofia („lela mgelaZe“) . . . . . . . . . . . . . . . . 49
deda, mama, traqtori da sxvisi Svilebi baRSi (qeTevan barnabiSvili) . 55
bebo (mzia JorJoliani) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
sinergia dedamiwazed (qeTi imerliSvili) . . . . . . . . . . . . . . 65
vazis walamoba (Temur tabataZe) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
kaxeTis siyvaruli (manana kakaCia) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
naxvamdis lurjo cao! („akakios enasandrasiZe“) . . . . . . . . . 78
vazis alergia („vanano“) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
qristesisxla („finq floidi“) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
irgvliv mwvane burusia (nino bendeliani) . . . . . . . . . . . . . . 92
vazisa (xaTuna saxvaZe) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95