Tema 1. A CéLula

Xacobo de Toro. 2009

PROFESOR XACOBO DE TORO

Tema 1. A Célula

Web: http://cienciasnarede-4eso-bioxeo.blogspot.com/


HISTORIA DO ESTUDO DA CÉLULA

1. O descubrimento da célula

Robert Hooke (siglo XVII) observando ao microscopio de 50 x que fabricou el mesmo, comprobou que nos seres vivos aparecen unhas estruturas elementais as que chamou células. Foi o primeiro en empregar este termo.

Diebuxo de R. Hooke dunha lámina de corcho ao microscopio


Antony van Leeuwenhoek (siglo XVII) fabricou un microscopio sinxelo de ate 200 aumentos co que puido observar algunahs células como protozoos e glóbulos vermellos e incluso bacterias

Debuxos de bacterias e protozoos observados por Leeuwenhoek

1. O descubrimento da célula




1.2.A Teoría celular


1.2. A teoría celular


1.2.b. A estrutura e organización dos seres vivos

Nos seres pluricelulares máis complexos: Existe especialización das células Estas células traballan de forma coordinada. As células especializadas:

se agruparan en tecidos.Os tecidos en órganos

• Os órganos en aparatosOs apartos en sistemas


Ex: Célula ósea-Tecido óseo-Sistema esquelético


2. Os compoñentes das células:

O ollo humano ten unha resolución de preto de 100 μmMoitas da estruturas celulares son máis pequenas do que podería ver o ollo do home sen axuda.


2.1. Os niveis de organización da materia


2.1. Os niveis de organización da materia

1 μm= 0’001 mm1nm= 0’001 mm= 0’000001mm 1nm =10Å1 μm=10000 Å

Svedberg (S): Para macromoléculas e estruturas pequenas. É unha unidade de velocidade de centrifugación.


2.2. Os biolementos



Bioelementos primarios


Biolementos secundarios


2.2. Os principios inmediatos ou biomoléculas

Principios

Compostos (átomos diferentes na molécula)

Inorgánicos

H2O CO2 Sales minerias

Orgánicos

Glúcidos Lípidos Proteínas Ac. nucleicos

Sinxelos

O2 e N2


75% da superficie da terra

65% a 95% da masa dos seres vivos

Aquí xurdiu a vida

Extraordinarias propiedades físicas y químicas

A auga


Funcións da auga nos S.V

Función disolventeFunción bioquímicaFunción de transporteFunción estruturalFunción mecánica amortiguadoraFunción termorreguladora


As sales minerais

Formar estruturas esqueléticas

Manter o grao de salinidade interno

Accións específicas, preciso para sintetizar hemoflobina, tirosina, clorofila…etc


3. Os compoñentes das células. As Biomoléculas orgánicas


3.2 Os glúcidos

Biomoléculas tamén chamadas: Carbohidratos ou Hidratos de carbono Formadas por:

C, H, O

1.2. Clasificación dos glúcidos:• En función do nº de cadeas:

Mosacáridos: 1 (Glucosa, ribosa, frcutosa…). Sabor doce

Disacáridos: 2 moléculas (sacarosa, lactosa….). Sabor doce

Polisacáridos: >10 monosac. Non teñen sabor doce Estruturais: Quitina, celulosa Reserva: Amidón, glicóxeno


3.3. Os lípidos

Concepto: Moléculas moi heteroxéneas:

Formadas por C, H e O principalmente P, N e S en baixas proporcións

Insolubles en disolventes polares (auga) e soluble en disolventes orgánicos .

Son moléculas de brillo graso, untuosas ó tacto, menos densas ca auga e malas conductoras da calor.

Máis importantes: Triglicéridos ou graxas Fosfolípidos Ceras Terpenos Esteroides


ESTERIFICACIÓN

Son substancias de reserva alimenticia, A PRINCIPAL SUBST. RESERVA ANIMAL, almaceadas nos adipocitos. Combustión =9,4 Kcal/g (o dobre cun glucido ou unha proteína)


Fosfolípidos

© José Luis Sánchez Guillén


As ceras, a unión de varias moléculas en láminas protexen tecidos e formacións dérmicas en animais e vexetais.

As ceras


Terpenos: Monoterpenos: mentol, geraniol, limoneno Diterpenos: fitol (alcohol integrante da clorofila), Vit.

A, E e K Tetraterpenos: carotenoides (pigmentos

fotosintéticos) Carotenos (cor vermella) Xantofilas (cor amarelo)

Politerpenos: o caucho , miles de molec de isopreno

Esteroides: Forman vitaminas Como a D, hormonas, Ac. Biliares e colesterol

3.4.As proteínas


Concepto: Son macromoléculas complexas e de gran peso molecular que pódense definir como polímeros de 50 unidades (como mínimo) de aminoácidos.

Aminoácido (Aa): biomolécula orgánica de baixo peso molecular. Formado por C, H, N, S, O e P. Atopamos 20 Aa diferentes.

Radical variabel

carboxilo

Funcións das proteínas


Función estrutural: forman estruturas capaces de soportar grande tensión continuada, como un tendón ou a armazón proteica dun óso ou unha cartilaxe. Tamén poden soportar tensión de forma intermitente, como a elastina da pel ou dun pulmón. Ademais, forman estruturas celulares, como a membrana plasmática ou os ribosomas.

Movemento e contracción: a actina e a miosina forman estruturas que producen movemento. Moven os músculos estriados e lisos. A actina xera movemento de contracción en moitos tipos de células animais.

Transporte: algunhas proteínas teñen a capacidade de transportar substancias, como osíxeno ou lípidos, ou electróns.

Reserva enerxética: proteínas grandes, xeralmente con grupos fosfato, serven para acumular e producir enerxía, se se necesita.

Función homeostática: consiste en regular as constantes do medio interno, tales como pH ou cantidade de auga.

Función defensiva: as inmunoglobulinas son proteínas producidas por linfocitos B, e implicadas na defensa do organismo.

Función hormonal: algunhas proteínas funcionan como mensaxeiros de sinais hormonais, xerando unha resposta nos órganos branco.

Función enzimática: as encimas funcionan como biocatalizadores, xa que controlan as reaccións metabólicas, diminuíndo a enerxía de activación destas reaccións.



3.5. Ácidos nucleicos

Formado por C, H, O, N e P. Formado por nucleótidos


4. A célula e a súa estrutura

É a unidade fundamental : Estrutural e funcional

Tipos: Células procariotas: Non teñen núcleo

definido Células eucariotas: Teñen núcleo

arrodeado por mb nuclear


Procariotas

Link de vídeo :http://www.youtube.com/watch?v=hBTImxRZrDM

http://www.youtube.com/watch?v=hBTImxRZrDM





OS VIRUS Introdución histórica

Link de vídeo: http://www.youtube.com/watch?v=L9kwsj9h2Hg

http://www.youtube.com/watch?v=L9kwsj9h2Hg






u-Poden presentar ADN ou ARN


4.3.Estrutura dos virus

EspiñaMinimo: 3 tipos capsómero

Cabeza

Espiñas

Placa basal de cola

Colar

4.2.A estrutura da célula eucariota

Vínculo ao vídeo sobre a célula

Link de vídeo: http://www.youtube.com/watch?v=hBTImxRZrDMXacobo de Toro. 2009






A CÉLULA EUCARIOTA: ESTRUCTURAS

MEMBRANA CITOPLÁSMÁTICA O PLASMÁTICAPAREDE CELULAR (solo en eucariotas vexetais).CITOPLASMA Cheo de orgánulos ónde se executan prácticamente todas as funcións

ORGÁNULOS: Retículos endoplasmáticos :

RE Liso RE Rugoso,

Ribosomas Aparello de Golgi Lisosomas Vacuolas Mitocondrias Plastos(célula vegetal) Cloroplastos (cel vexetal)NÚCLEO Contén o material xenético e exerce o control da célula Nucleolo Membrana nuclear Poros nucleares NucleoplasmaCITOESQUELETO Microfilamentos: Microtúbulos Centriolos e centrosoma Cilios y flagelos

http://www.arrakis.es/~lluengo/membrana.html

http://www.arrakis.es/~lluengo/citoplasma.html

http://www.arrakis.es/~lluengo/nucleo.html


ORGÁNULOS CELULARES: RETÍCULOS ENDOPLASMÁTICOS : LISO E RUGOSO

Conxunto de memebranas tubulares en forma de saco intercomunicados

RER: ribosomas adheridos. Sintetizan: Proteínas Enzimas Anticorpos

REL: sen ribosomas. Síntese de lípidos


REL, RER e Ribosomas


Aparello de Golgi e lisosomasAparello de Golgi: conxunto de mb con forma de saco. Desp´rendense del vesículas.Madura productos procedentes do R.E, para secretalos

Lisosomas:Desprendidas do Ap de Golgi.Conteñen enzimas dixestivas hidrolíticas


VACUOLAS

Cavidade rodeada por unha membrana que se atopa, principalmente nas células vexetais, pero tamén pódense atopar nas cel animáis.

Almacea substancias


ORGÁNULOS CELULARES: MITOCONDRIAS

Con dobre mb, a interna forma crestas, onde atopamos enzimas relacionadas ca respiración celular


PLASTOS E CLOROPLASTOS

Orgánulos limitados por membrana que se atopan nas células das plantas e algas. Están rodeados por dous membranas, cun sistema de membranas internas que poden estar intrincadamente plegadas.

Os plástidos maduros son de tres tipos:- Os leucoplastos almacenan almidón ou, ocasionalmente, proteínas ou aceites. - os cromoplastos conteñen pigmentos e están asociados cas cores laranxa e

amarelo brillante de froitas, flores e follas- Os cloroplastos son os plástidos que posúen clorofila e nos cules ten lugar a

fotosíntese. Alo igual que outros plástidos, están rodeados por dous membranas. A membrana interna, forma unha serie complicada de compartimentos chamados tilacoides onde ten lugar a fase luminosa.


Citoesqueleto

Rede de filamentos:Microfilamentos.

Responsables de : Contracc celular Movementos do citopl Formación pseudópodos Participan na división celular

Microtúbulos: Responables de:

Transporte intracelular Formación fuso mitótico Forman os centriolos e corpos basais de cilios e flaxelos



Centrosoma e centriolos

Centrosoma: Exclusivo das célula animais. Organizan o citoesqueleto Orixina o fuso acromático na

mitose


Cilios e flaxelos

Estruturas con movemento. Permiten a alocomoción ou desplazan o fluido que arrodea a célula

•Cilios: curtos e numerosos. •Flaxelos: largos e escasos.

Link de vídeo

Link de vídeo2

http://www.youtube.com/watch?v=QGAm6hMysTA

http://www.youtube.com/watch?v=tJzyF5BOXTI










5.1. A nutrición celular

Nutrición é un proceso no cal as células transforman materia e enerxía achegada dende o exterior: Impilica:

Intercambio de substancias a través da mb cel Transformacións químicas Excreción dos refugallos

Permite: Construir nova materia orgánica Reparar materia orgánica danada Obter E para os procesos celulares


5.2. Intercambio de substancias na célula. Sen a deformación da mb

Transporte pasivo (sen gasto enerxético) Difusión sinxela: movemento de partículas a favor de

gradiente de concentración. Gases (CO2, N2, O2) e moléculas pequenas (H2O e

nutrientes de baixo p.m) Difusión facilitada: unión de moléculas a proteínas de

mb transportadorasTransporte activo (gasto enerxético)

Pentran ou expúlsanse moleléculas ou ións na célula en contra de favor de gradiente.

Link de vídeo

Link de vídeo

http://www.youtube.com/watch?v=s0p1ztrbXPY

http://www.youtube.com/watch?v=STzOiRqzzL4&feature=player_embedded










5.2. Intercambio de substancias na célula. Condeformación da mb

Só nalgunhas células, principalmente heterótrofas

Require gasto enerxéticoEndocitose. Formación dun vacuolo a partir

da mb: Pinocitose: inxestión de líquidos Fagocitose: Inxestión de sólidos

Exocitose. Excreción de substancias fora da célula en forma de vesículas. Substancias non dixeridas e productos de secreción.

Link de vídeo

Link de vídeo

http://www.youtube.com/watch?v=W6rnhiMxtKU&feature=player_embedded

http://www.youtube.com/watch?v=K7yku3sa4Y8&feature=player_embedded












Soluciónhipotónica

Soluciónhipertónica

Membranasemipermeable

Inicialmente al mismo nivel

Ósmose

É o paso dun disolvente entre dous solucións de diferente concentración a través dunha membrana semipermeable.

Medio cunha elevada concentración

Medio cunhabaixa concentración

Permite o paso de disolventepero non de soluto

Link de vídeo

http://www.youtube.com/watch?v=VVORi8Bqlss&feature=player_embedded







El paso de disolvente dende a disolución diluida á concentrada fai quedimnúa o nivel da primeira e aumente o da segunda.

Medio hipotónico

Medio hipertónico

As moléculas deauga difunden dendeo medio hipotónico aohipertónicoprovocando un aumento de presión

(el de menor concentración)

(el de mayor concentración)

h


Vexamos qué acontece nas células animais

Célula en solución hipertónica

Ao fenómeno se lle ccoñece como PLASMÓLISIS

La célula perde auga e searruga

Situación 1

H20

H20

H20


Situación 2

Célula en soluciónhipotónica

A célula se hinchará poringreso de auga no seuinterior

Ao fenómeno se lle coñece como TURXENCIA

H20H20

H20


Exp. 3A: Foja de Elodea en Auga Destilada (Hipotónica)

Exp. 3B: Folla de Elodea en Auga con sal (Hipertónica)

Education

Tema 1. A CéLula