Fisioterapia metodoak: estatika-dinamika

FISIOTERAPIAN ESKU HARTZEKO METODO

ESPEZIFIKOAK GORPUTZ JARRERAREN ASALDURA

ESTATIKO ETA DINAMIKOETAN

• SARRERA

• BERREZIKETA POSTURAL GLOBALA

• STRETCHING GLOBAL AKTIBOA

• ARIKETA TERAPEUTIKOA

• PILATES TERAPEUTIKOA

Aurkibidea

FISIOTERAPIAN ESKU HARTZEKO METODO ESPEZIFIKOAK GORPUTZ JARRERAREN

ASALDURA ESTATIKO ETA DINAMIKOETAN

Gorputz-jarrera estatikoa

• Sentimenen informazioa (bestibularra,ikusmena, somato-sensitiboa)

• Oroimenean programaturiko etengabekoerreakzio posturalak.

• Faktore muskulu-eskeletikoak: muskuluen etatendoien eraginkortasuna, giltzadurenmugitzeko ahalmena.

• Nerbio-Sistema Zentralaren koordinazio egokia.

Sarrera



Zutik, postura estatikoaren balorazioa

Grabitate-lerroak hiru ikuspegietatik ebaluatu:

• Aurretiko bista

• Atzetiko bista

• Albotiko bista (alde biak)

Sarrera



Sarrera

• Orkatila eta belaunen

arteko tartea.

• Sinfisi pubikoa.

• Zilborra.

• Apofisi Xifoide

• Sudurraren erdiko lerroa.

• Bekainen artean.

AURRETIKO BISTA



Sarrera

• Orkatila eta belaunen

arteko tartea.

• Ipurmasailen arteko tartea.

• Bizkarrezurreko apofisi

zorrotzak..

• Protuberantzia

okzipitalaren erdiko lerroa.

ATZETIKO BISTA



Sarrera

• Kanpo-maleoloaren

aurrealdea.

• Belauneko kanpo-kondiloa

(errotularen atzealdetik)

• Trokanter nagusia.

• Sorbaldaren erdiko lerroa.

(akromioa).

• Belarriko erdiko lerroa.

ALBOTIKO BISTA



Ibilketa patologikoa

3 zergati nagusiak:

• Morfologia – faktoreak:o Beheko gorputz-adarren luzera desberdinak, ankilosia,

giltzadura-arkuaren mugatzea, desegonkortasunartikularra.

• Jatorri Zentraleko faktore neurologikoak:

o Hemiplegia, espastizitatea, ataxia, Parkinson,…

• Nerbio-sistema periferikoko lesioak:

o Muskulu-paralisia, muskulu-indarraren galera,…

Sarrera



BIDEOA

Sarrera



http://www.youtube.com/watch?v=NT4CoN8dyQk

Teodori Rosana M., Negri Júlia R., Cruz Mônica C., Marques Amélia P..

globala Postural Re-education: a literature review. Rev. bras. fisioter.

[serial on the Internet]. 2011

Some of the studies indicated that the GPR method was more effective

than other physical therapy interventions, while others demonstrated

similar results of GPR when compared to other physical therapy

interventions. Studies showed benefits of the GPR in improving the

respiratory muscle strength, chest expansion, maximal respiratory

pressure and in reducing pain, loss of urine in incontinent women,

increasing flexibility, the electromyographic activity in temporomandibular

disorders and postural stability in lower limb orthopedic alterations.

Methodological limitations observed suggest the need for greater rigor in

future research.

Berreziketa postural globala



Berreziketa Postural Globalaren oinarrian kate muskularren kontzeptua

aurkitu dezakegu. Kontzeptu honen arabera, muskuluek ez dute

isolaturik lan egiten, batera lan egiten duten taldeetan baizik. Gauzatu

beharreko lanaren arabera, talde edo kate muskular bereziak aurkituko

ditugu.

Gorputz-lan globalaren hastapenaren arduraduna Françoise Mézières,

fisioterapeuta frantziarra dugu, bizkarrezuraren gaitzen tratamendurako

interes berezia izan zuena. Aro hartan erabiltzen ziren tratamendua

gehienak ez ziren Mèzieres-entzat nahikoak; bere ustez deformazioen

jatorria ez zegoen hezurretan, muskuluetan baizik.




Muskuluak euren artean harreman estuan lan egiten dutela ikusi zuen,

kate muskularren itxuran. Denen arteko lana muskulu bakar bat izango

balira egiten dute. Antzeman zuen lehenengo katea atzealdeko katea da,

garondotik abiatuz gorputzaren atzealde osotik oinazaleko

muskuluetaraino hedatzen dena. Beste muskulu talde asko ere ikusi

zituen, antolatu eta kate muskularren antzera lan egiten zutenak.

Diafragmaren garrantzia ere antzeman zuen: arnarketaren blokeoen

erruduna zela identifikatu eta muskuluen uzkurduretan garrantzitsua zela

ikusi zuen. Hau horrela, kate muskularren luzaketa globalei diafragmaren

lana gehitu zizkien.




Ikerle ugari dira kate muskularren inguruko azterketa sakonak egin

dituztenak, batez ere euren fisiologiari dagokionez. Arlo honetan,

azpimarragarria da Leopold Busquet fisioterapeutaren lana. Berak kate

muskularren eremu teorikoan asko sakondu zuen.

Carrilero-k (1999), bost kate muskular daudela proposatzen du, ardatz

bertikala edo ardatz horizontalean kokatzen direnak (lehenengo hirurak

ardatz bertikalean eta azkenengo biak ardatz horizontalean): atzealde

eta erdialdeko katea, aurrealde eta erdialdeko katea, atzealde eta

aurrealde – aurrealde eta atzealde katea, atzealde eta alboko katea eta

aurrealde eta alboko katea.

Busquet-en (2002) arabera, kateak zuzenak (edo nagusiak), estatikoak

eta gurutzatuak izan daitezke. Lehenengoek gorputzari egitura ematen

diote eta besteek mugimendua.




Goiko gorputz-adar eta enborrean hurrengo kateak aurkitu ditzakegu:

• Atzealdeko kate estatikoa: “beheko gorputz-adarren aurreko eta

barnealdeko desoreka eta enborraren aurrerantzako desorekari era

merke baten erantzuna ematen dion euspide malgua kudeatzeko”

balio duen katea da (Busquet, 2001).

• Aurrealdeko kate zuzena: tolestapen osoaren arduraduna, enborraren

tolestapen eta zifosi globala. Eskumakoa eta ezkerrekoa aurkituko

ditugu.




• Atzealdeko kate zuzena: lordosia mantentzearen, enborra orekatu eta

zuzen mantetzenaren arduraduna. Eskumakoa eta ezkerrekoa

aurkituko ditugu.

• Ezker eta eskumako aurrealdeko kate gurutzatua: bananduta lan

egitean enborraren aurrerantzako tortsioa gauzatuko dute eta biek

batera gorputzaren biribiltzea gauzatu dezakete.

• Ezker eta eskumako atzealdeko kate gurutzatua: bananduta

atzealdeko tortsioa eragiten dute eta biek batera zabaltzea gauzatuko

dute.




Beheko gorputz-adarretan:

• Tolestapen katea: hanketan aurrealdeko katearen jarraipena. Funtzio

anitzak ditu, haien artean beheko gorputz adarraren tolestapena,

iliakoaren tolestapena, aldakaren, belaunaren, orkatilaren eta

behatzen tolestapena.

• Hedapenaren katea: atzealdeko kate zuzenaren jarraipena da. Bere

funtzioak: beheko gorputz adarraren hedapena, iliakoaren hedapena,

aldakaren, belaunaren, orkatilaren eta behatzen hedapena.




• Pronazio eto itxieraren katea: aurrealdeko kate gurutzatuen

jarraipena, hurrengo funtzioekin: itxiera iliakoa, femurraren eta tibiaren

hurbilpena, belaunaren eta kalkaneoaren valgoa, oinaren pronazioa

eta hallux valgus-a.

• Supinazio edo irekiera katea: atzealdeko kate gurutzatuen jarraipena,

hurrengo funtzioekin: hanken irekitzea, iliakoaren irekiera, femurraren

urruntzea, femur eta tibiaren kanpo errotazioa, oinaren supinazioa.

• Alboko kate estatikoa. Bere funtzio nagusia jarrera estatikoa era

merke baten mantentzea da, aurre eta barnealdeko desorekari

erantzuna ematen. (Busquet, 1996).




Gehien inplikaturik dauden muskuluak besteak baino gehiago garatuko

dira. Adibidez, arreta lortzeko ordu luzeetan mantentzeko eserita egoteko

lan egiten duten muskulu-taldeak uzkurtu eta laburtu egingo dira, eta

besteak nekatu eta distentsiorako joera izango dute. Laburtze hau

giltzaduren gihar tolestatzaileetan gertatuko da eta nekea eta distentsioa

hauen antagonistetan (González, J.L., 2004).




Françoise Mézières-en lanetik abiatuz, 1980an Philippe E. Souchard

ffisioterapeutak Berreziketa Postural Global metodoa sortu zuen.

BPG-aren arabera, muskuluen ekintza estatiko eta dinamikoak

konzentrikoak izaten dira eta honek muskuluen laburtzea ekarriko du,

horregatik beharrezkoa da giharrak luzaketan hezitzea.

Gure muskulu-sistema gihar toniko eta fasikoetan bananduta dago eta

muskulu estatikoek laburtzeko joera dute, giltzaduren konpresio egoerak

sortuz eta hauen lerrokatzea gutxituz.

Gainera, gure giharrak kateetan antolatuta daudenez, luzaketa sinpleek

ez dute eraginik eta muskuluak modu eraginkor baten luzatzeko talde

osoa luzatu behar dugu, hots, kate muskular osoa.




Gure gorputzaren morfologia egunerokotasunean gauzatzen ditugun

ekintzetara, ohituretara eta tentsioetara moldatuta dago. Moldatze-

prozesu hau muskulu eta tendoi-sistemaren eta hauek osatzen dituzten

kateen laburtzean dago oinarrituta. Honek, gainera muskulu dinamikoen

tonu galera eta luzapena ekarriko du, hauen ekintza hipotonikoaren

ondorioz.

BPG-ak alderantziko erreflexu miotatikoa erabiliko du kate hauen

funtzioa hobetu eta gorputz osoaren oreka berreskuratzeko.




Ariketa postural berri honek biomekanika, anatomia eta fisiologiako

oinarriak kontutan hartzen ditu eta gizabanakoen osotasuna lantzen du.

• Pertsona bakoitzak ezaugarri bereziak ditu, berak bakarrik dituena.

• Eraso bakoitzarentzako konpentsatzio bat bilatzen du gorputzak, mina

arindu nahian. Tratamendua erasoaren ondoriora (sintoma) eta bere

jatorrira zuzenduko dugu, biak ezabatzeko.

• Tratamenduan muskulu-koordinazio kateen zurruntasuna zuzentzea

bilatuko dugu.




BPGak morfologiaren desorekak eta hezur edo muskuluen gaitzak

tratatzeko erabiltzen da eta terapeutak eskuzko terapia erabiliko du

tresna bakar gisa. Horrela, ehunak luzatu, tentsioak gutxitu eta minak

arinduko ditugu. Gorputzaren moldapena da, berreziketari laguntzen

diona eta gorputz-eskema berriaren barneratzea ahalbidetzen duena.

BPG erabiltzen dugunean pausu jakin batzuk jarraitzen ditugu:

1. Posturaren azterketa.

2. Anamnesia.

3. Laburtutako muskulu edo kateen azterketa.

4. Zuzenketa eta orekaren berrezarpena.

5. Tratamendurako posturaren aukeraketa.




Pazienteak tratamenduan era aktiboan parte hartzen du,

terapeutak gidatuta, luzaketa-posturen, arnasketaren,

muskulu-uzkurtze txikien eta postura-zuzenketetan.

Saioetan paziente bakarrarekin egindo dugu lan, astean

behin edo birritan. Haietan luzaketa globalaren posturak

era progresibo eta aktiboan gauzatuko ditu pazienteak,

lesioaren zergatia eta ondorioak desagertu arte.





VÍDEO



https://www.youtube.com/watch?v=8Cb1OOQ-RjY

SGA Berreziketa postural globaletik jaiotzen den teknika da

eta luzaketak gauzatzeko era berri bat proposatzen du:

1. Luzaketak globalak izango dira: postura globalen

bitartez gauzatzen dira, katea osatzen duten muskulu

guztiak aldi berean luzatzeko helburuarekin.

2. Gorputz-atal guztien lerrokatze egokia: giltzadura

batzuen malgutasunak besteetan eragina izango du.

Stretching global aktiboa



3. Izaera aktiboa: paziente bakoitzak postura eta egindako

lan muskularra kontrolatuko ditu.

4. Gero eta jarrera eszentrikoago baten gauzatutako

muskulu-lan isometriko leunekin lagundutako

luzaketak.

5. Arnasketaren erabilera etengabea: inspirazio-muskuluak

estatikoak dira eta saihets eta ornoetan dituzte haien

lotuneak. Beraz, laburtze egoeran daudenan toraxaren

mugikortasuna oztopatu eta arnas hartzea zailtzen dute,

gainera gorputz-jarrera aldatuz.





BIDEOA



https://www.youtube.com/watch?v=sDz-OUA3jMU

Ariketa Terapeutikoa

Meng XG, Yue SW. Efficacy of Aerobic Exercise for Treatment of Chronic Low

Back Pain: A Meta-Analysis. Am J Phys Med Rehabil. 2014 Oct 8.

The current meta-analysis provides reliable evidence that aerobic exercise

could effectively diminish pain intensity and improve the physical and

psychologic functioning of CLBP patients. Thus, aerobic exercise may be a

good choice in the treatment for CLBP.



Pilates metodoa ariketa-sistema bat da, bere sotzaileak

proposatutakoa, Joseph Hubertus Pilates. Alemanian jaio

zen XX. mendearen hasieran eta E.E.B.B.an garatu zen

bere heriotzerarte 1967an.

Bere ikasleek lana jarraitu zuten eta metodoa moldatuz joan

zen, gizakien mugimenduari buruzko ezagutzak gehituz,

batez ere 70 eta 80ko hamarkadan.

Pilates Terapeutikoa



Metodoaren sortzailearen heriotzaren ondoren,

zinesiterapiaren esparruan asko aurreratu da eta

metodoaren maisuak aurrerapen hauek irakaskuntza

metologiari gehitu dizkiote.

Kate muskularrak, ikasketaren gehikortsauna, arnasketa

mota desberdinak, ikusmen-irudiak eta abar bezalako gaiak

denborarekin bilakera handia jasan dute eta Pilates

metodoarekin duten interakzioak metodoaren ondorio

positiboak areagotu ditu.




Eskolaren arabera, metodoaren oinarriak ezberdinak dira.

Halere, erreabilitazioari zuzendutako Pilates-ak hasieran

proposatutako “oinarri” gehiago daudela jakitera eramaten

gaitu.

Oinarri hauek 6 esparrutan zehar hedatzen dira:

1. Arnasketa

2. Egonkortasuna eta kontrol zentrala:

• Pelbis neutroa

• Enborraren luzapena

• Muinaren aktibazioa




3. Mugimenduaren bereizketa:

• Beheko gorputz-adarra (pelbisa-aldaka, pelbisa-lumbarrak).

• Goiko gorputz-adarra (eskapulotorazikoa, eskapulohumerala)

• Bizkarrezurra (lumbarra, dortsala, zerbikala)

• Arnasketa (arnasketa kostala-ornoen mugimendua)

4. Giltzaduren eta muskuluen malgutasuna areagotzea.

5. Giharren indartzea eta giltzaduren lerrokatzea.

6. Barneratzea: koordinazioa, doitasuna eta oreka.





BIDEOA



https://www.youtube.com/watch?v=bQK1jBHKD78

Bibliografia

• Teodori Rosana M., Negri Júlia R., Cruz Mônica C., Marques Amélia P.. globala Postural Re-education:

a literature review. Rev. bras. fisioter. [serial on the Internet]. 2011 June [cited 2014 Oct 22] ; 15( 3 ):

185-189. Available from: http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1413-

35552011000300003&lng=en. http://dx.doi.org/10.1590/S1413-35552011000300003.

• Ribeiro DC, Aldabe D, Abbott JH, Sole G, Milosavljevic S. Dose-response relationship between work-

related cumulative postural exposure and low back pain: a systematic review. Ann Occup Hyg. 2012

Jul;56(6):684-96.

• Farmer PK, Snodgrass SJ, Buxton A, Rivett DA. An Investigation of Cervical Spinal Posture in

Cervicogenic Headache. Phys Ther. 2014 Oct 9.

• Meng XG, Yue SW. Efficacy of Aerobic Exercise for Treatment of Chronic Low Back Pain: A Meta-

Analysis. Am J Phys Med Rehabil. 2014 Oct 8.

• Souchard PE. Stretching globala activo. De la perfección muscular a los resultados deportivos.

Fisioterapia y terapias Manuales. Barcelona: Editorial Paidotribo S.L.; 2006.

• Souchard PE. Stretching globala activo II. Fisioterapia y terapias manuales. Barcelona: Editorial

Paidotribo S.L.; 2008.

• Nijs J, Lluch Girbés E, Lundberg M, Malfliet A, Sterling M. Exercise therapy for chronic musculoskeletal

pain: Innovation by altering pain memories. Man Ther. 2014 Jul 18.



http://dx.doi.org/10.1590/S1413-35552011000300003

Health & Medicine

Fisioterapia metodoak: estatika-dinamika