114. zenbakia (2012ko apirila)

artzape114. zenbakia - 2012ko apirila

]kATTALIN BERE BIDEAREN BILA

ANTxOA EGUNA]

GE

TA

RIA

RR

ON

TO

PA

GU

NE

A

IDOIA ARRIETA ETA CESAR BLANCO

GETARIAHIRU DIMENTSIOEN FINALEAN

]

artzape114. zenbakia

2012ko

apirila

“Txalupan nagusi asko daudenean, arrantza gutxi”.

[argitaratzailea] Gure Txeru Elkartea [koordinazioa] Nagore Izagirre [maketazioa]

Monika Uzkiza [lan taldea] Izaskun Larrañaga, Amaia Iribar, Ane Azkue, Josune Urresti, Amets Etxabe,

Irantzu Ezenarro, Aitor Irigoien, Beñat Gereka, Mikel Mugika, Getaiko Gaztetxea eta Elan-Euskadi GKE,

Markos Aizpurua, Xabier Alberdi eta Suso Perez [kolaboratzaileak] Xabier Insausti eta Joxi Erauskin

[argazkiak] Artzape [publizitatea] Artzape [inprimaketa] Gertu [tirada] 1150 ale [lege gordailua] SS-504/01 [ISSN]

1578-469X

Getariako Udalak, Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak diruz lagundutako aldizkaria

artzapeEskualtxeta kulturguneaKrixketaneko Iturrigaina

Tel.: 943 00 05 [email protected]

2011ko apirila artzape-3

Gure Txeru Elkartea

]5/Txapakalezka:

Elkarrizketan : Eneko Olaizola

]6-7/Getarian zer berri?

Artzape II. Eskuko Tonbola

San Prudentzio jaiak

]8-11/Errepotajea:

Google Lehiaketa

]12-13/Argazki-txokoa:

Dantzari txiki eguna Lesakan

]14-15/Elkarrizketa:

Idoia Arrieta eta Cesar Blanco

]23/Akordatzen:

Ibilaldia udaberriarekin batera

Herrira bilgunea

upa Getaiarrak:

Danok dakigun moduan Getaria ereHERRIRA bilgunearen partaide da, Eus-kal Preso eta Iheslari Politikoen eskubi-deen eta etxeratzearen aldeko lanketaburutzen duen mugimendua. Gurelehentasunak: 197/2006 dotrina deusez-tatzea, zigorraren 3⁄4 ak bete dituztenakkaleratzea, isolamenduarekin amaitzea,sakabanaketarekin amaitzea, gaixolarriak kaleratzea, iheslari politikoenaurkako jazarpenarekin amaitzea... dira.HERRIRA herri mugimendua, anitza,parte hartzailea eta irekia da, herritarororen hitza eta iritzia kontuan hartzenduena. Aurkezpena otsailean burutugenuen Alondigan eta bertan Preso etaiheslari politikoen inguruan Getariakoherrian lantzeko hainbat ekarpen jasogenituen.Ekarpen hauek eta beste hainbat landukodira datozen hilabeteetan, honenadibide martxoaren 10ean egin genuenpala txapelketa.Eskutitz honen bidez, Herrira mugimen-duarekin bat egiten duen edonorigonbidapena luzatzen diogu gurekinparte hartzera.Aldez aurretik gure eskerrik beroena.

Getaiko Herrira bilgunea.

Artzape aldizkariari gogoetarako eskaera:

ehenik eta behin, adierazi, Getariakoherriarentzat garrantzitsua dela Art-

zape bezalako aldizkari bat edukitzea.Informazioa emateaz gain aldizkari batbeti da aberasgarri herri batentzat, hiz-kuntza eta kultura ere sustatzen duelako.Aldizkari bat ateratzea ez da erraza, etahilero-hilero kalean egoteko oztopo askogainditu beharko da eta horietan zailenafinantzazioa izaten da. Eta ez da gureherrian bakarrik gertatzen den gauza bat,edozein tokitara joanda ikusiko duguguztietan berdina dela.Eusko Alderdi Jeltzaleak aurkako botoaeman zuen Artzape aldizkariari ematenzaion subentzioa ehuneko ehunean igot-zeko puntuan, eta arrazoiak bat bainogehiago dira:- Kultura batzorde-buruak inorekin hitzegin gabe eta subentzioen inguruan kri-terio zehatzik aplikatu gabe erabaki duigoera hori ematea. Herriko beste elkar-teekin zer gertatzen da? Haiek ez al dirakultura? Diru premiarik ez al dute? Osoarin hartutako erabaki interesatua delairuditzen zait.- Udala azkeneko urtean esan eta esan ari

da dirurik ez dagoela, inbertsiorik ezingodela egin... Aldizkariari, Eusko Jaurla-ritza eta Aldundia subentzioak jaisten ariden bitartean, eta hori¨normaltasunez¨hartzen da, gure Udalakehuneko ehun igotzen dio. Krisiaren era-gina ez da toki guztietara iristen, ikustendenez. Bizi dugun egoeran beste bidebatzuk bilatu beharko ditu aldizkariakfinantzazioa lortzeko: bazkide kanpainakbultzatu, publizitatea bilatu...- Gure herrian bada jende eta elkarteugari trukean ezer jaso gabe lan piloaegiten ari dena ( denok ezagutzen dituguzeintzuk diren). Horiek ez al dira aintzathartu behar? Subentzioak banatzeko kri-terio zehatz batzuk landu beharko dira,inor kanpoan gera ez dadin, eta horiUdalaren zeregina da.

- Aldizkarian lantzen diren edukiak eregehiago zaindu beharko lirateke. Geta-rian pentsaera eta iritzi desberdineko jen-dea dago eta ¨herri aldizkari¨deitzen denkomunikabide batean behin eta berrizkritika negatiboak eta testu desatseginakirakurri beharrak ez du laguntzen. Polí-tika egiteko badira beste gune batzuk,nire ustez.

Andoni Aristi

]Zure gutuna Artzapen argitaratzea nahi

baduzu, Txeruko postontzian utzi, Eskualtxetaraekarri edo [email protected] helbidera bidalizure izen-abizenekin. Gutunak gehienez 200 hitzizan beharko ditu eta luzeagoak direnak moztekoeskubidea izango du Artzapek. Ez dugu testuiraingarririk onartuko eta Artzapek ez du bere gainhartuko argitaratzen diren iritzien gaineko erant-zukizunik.

gutunak

A

SARIA

Musika

bandak

eskeinitako

liburua

ZER EGINGO ZENUKE ARTZAPEK DUEN KRISI

EKONOMIKOTIK ATERATZEKO?

Proposamena: Herriko gehiago bazkide egitea

Promosamen guztien artean egingo da

liburuen zozketa.

Bidali erantzuna

[email protected] edota utzi

erantzuna gure erantzungailuan

943 00 05 48 zenbakian.

lehiaketa]artzape

Martxoko irabazlea: Ainhoa Albedi

L


xabier Insausti

Artzapetik begira

Normalizaziorik ez, mesedez. Gukdemokratok…. susmagarria. Albisteakentzun eta argi dago, zer bihurtu dendemokrazia: ogia eta zirkua (futbola).Europako inperioa hasi da desegiten,bere garaian erromatarra desagertu zenbezala.Herri mailan gauzak ondo gestionatzeaez da txarra, baina hori ez da politika.Ondo gestionatzeak ez du justifikatzenpolitikaren falta. Eta alderantzizkoa:ideia politikoek bakarrik ez dute ber-matzen gestio ona.

Ni ez naiz ez gestionatzailea ezta politi-karia ere, baina zuen baimenarekingauza bat proposatu nahi dut: Artzapealdizkarian atal berria irekitzea, jendeakherrian gustatzen ez zaiona, galderak,hausnarketak, proposamenak, kezkak...adierazteko. Herritarrok edukikogenuke aukera, kezkatzen gaituzten ara-zoak plazaratzeko eta besteekin konpar-titzeko. Herritarren arabera herriko ara-zoak zein diren jakingo genuke, nondauden akatsak eta abar. Eta aukeraedukiko genuke besteen iritziari erant-zuteko ere.Hori ez da izango soluzioa, baina pausobat helmuga egokirantz. Nik irekiko dutoraindik existitzen ez den atala, bi kezkaedo galdera hauekin:

1. Donejakue bidea Gizakiaren Ondareizendatu zuen UNESCOk eta bideababesteko lege zorrotza atera zen(14/2000 DEKRETUA, urtarrilaren25ekoa, Donejakue Bidea MonumentuMultzo izendapenaz, Kultura Ondasungisa sailkatzeko dena). Getariatik pasat-zen da bidearen zati handi bat. Eta Geta-riatik pasatzen den bidearen zatia bene-tan egoera penagarrian dago.2. Beste bitxitasuna: Eusko JaurlaritzakUrola Kostako Eremu FuntzionalekoLurraldearen Zatiko Plana atera zuen(2006eko otsaila). 2.11.3.artikulua (30 or.)zuhaitz bereziei buruz hitz egiten du.Besteak beste, "Getariako artelatzak"babesteko esaten du. Nire galdera: nondaude artelatz horiek?Eta horrekin urtegi hau inauguratutadago.

TxapakalezkaAitor Irigoien, Beñat Gereka eta Mikel Mugika]

- Igande goizeko 9:00ak dira, eta

parranda itzela egin ostea… lo hartu

berri duzu. Bat-batean, iratzargailuak

esnatu zaitu: Goiz eresia duzu!

Ba egia esan, ez zait inoiz pasa halakorik.Parranda handia egin izan dudanetan,etxera joan, dutxatu, gosaldu eta zuze-nean joan izan naiz goiz eresira. Kostaegiten da, baina beno, uda denean, eguz-kitako betaurrekoak jantzi, eta aurrera!…lo hartu berri dugu. Bat-batean, Ban-

dak esnatzen gaitu… Goiz eresia

kalean!

Nire etxeko balkoiak beste aldera ematenduenez, ez dakit zer izango den goiz ere-siak esnatzea… Suposatzen dut ez duelagrazia handirik egingo, baina…-Zergatik ez arratsalde eresia?

Ohitura bat da goizez egitea, usadioa.Gainera, festa goizetik hasten da, etaeguna ondo eta musikaz hasteko modubat ere badela uste dut!- Txikitan musika gustatzen ez zitzaiola

esaten zuen haur hura, nola iristen da

bandan hainbeste urte egitera?

Txikitan solfeoa ez zitzaidan gustatzen,eta bi aldiz hasi eta utzi nuen. Hala ere,musika betidanik gustatu izan zait, etatxikitan ere etxean edozer hartu (kazue-lak…) eta musika egin nahian ibiltzennintzen sarri…- Zer da musika zuretzat? Eta Getariako

Banda? Zer eman eta kendu dizu urte

hauek guztietan?

Musika alaitasuna, bizitasuna edotaerritmoa ematen duen zerbait dela iru-ditzen zait. Getariako Bandan berriz, betigustura ibili izan naiz, asko gustatzenzaidan zerbait da, egunerokoa apurtzenduena. Gainera, oso giro ona dugu Ban-dako kideon artean. Momentu polit askoeman dizkit, eta ikasi ere gauza mordoaikasi dut, izan ditugun zuzendari guztie-kin. Gauzarik ederrenetarikoa ematenditugun kontzertuetan biltzen den herri-tar kopuru handia da. Emozionantea iza-ten da!- Musikaria, futbol jokalaria, presiden-

tea, langile fina, tabernaria, dantzaria...

Guk handitan zu bezalakoak izan nahi

dugu…

Hasteko, handia ez nauk oraindik!(barreak) Egia da gauza desberdinak egi-tea gustatzen zaidala, honek denborazjuxtu ibiltzea suposatu arren. Bainadenean zertxobait dakit, inon ez naizespezialista. Badakizue, ofizio askotandabilena…-Presidente gisa egin duzun urtean, zer

balorazio orokor egiten duzu? Zer izan

da politena? Eta gogorrena?

Balorazio oso positiboa egiten dut.Urteurrena zela-eta, lan handia egindugu azken bi urteotan, baina gusturageratu gara, egindako ahaleginak frui-tuak eman baititu. Herriak ere baloratudu egin dena, ongi erantzun du, eta horigarrantzitsua da guretzat. Hala ere,

denen gustua egitea ezinezkoa izatenda… Zailena hasiera izan zen: presidentepostua hartu nuen, aurrez Juntan inoizegon gabe. Eta dena batera egokitu zit-zaidan.-Festetan udaletxeko balkoian ere ikusi

zintugun… Zer sentitu zenuen? Musika

kontzertua eskaintzea edo balkoitik

herriari hitz egitea, zer da zailagoa?

Balkoitik hitz egitea ez zitzaidan batereerraza egin: urduritasuna, hainbestegauza esan nahi… Baina oso polita izanzen! Urteurrena medio, Udalak aukeraeman zigun herritarren aurrean eskerrakemateko, eta hau eskertzekoa da!-Erreala eta Athletic-en harrobiaz asko

hitz egiten da, baina herriko bandare-

nak ez dio zertan Zubieta eta Lezamari

inbidiarik izan…

Pozik egoteko moduan gaude, batez ereazken urteotan. Gaztetxo talde majobatek eman du Bandarako pausua, etahau lortzea zaila izaten da. Egun ikaske-tak, kirolak, klasez kanpoko ekintzak…ez da erraza dena bateratzea. Lan egitekogogoz sartu dira gainera, eta orain gurelana ere bada beraiek motibatzea.-Bukatzeko, zein soinu banda jarriko

zenioke "Txapakalezka"ko taldeari?

Artzaperi ukitu alaia, umoretsua jartzendiozuenez, Bandan jotzen dugun kantubixi, martxoso, edozein jarriko nizueke!

Zabalik da jada Euskal Jai eguneko egitarauaren barneUdalak antolatutako Trikitilari Gazteen GetariakoXIII. Txapelketan izena emateko epea, urte artekobikomaiatzaren 16ra arte irekita. Txapelketa Euskal Jaiegunean jokatuko da, maiatzak 26an, arratsaldeko17.30etan herriko plazan. Guztira sei bikote sailkatukodira txapelketan parte hartzeko eta bikote asko apun-tatuzkero kanporaketa bat egongo litzateke txapelke-taren aurretik. Deialdia irekia da herriko eta herritikkanpoko trikitilarientzat eta oinarriak Udaletxean ber-tan (tel. 943896024) zein www.getaria.net web orrianeskuragarri daude.Txapelketa honetan parte hartunahi duen orok 18 urte beteta izan beharko ditu. Bikote bakoitzak 3 pieza jobeharko ditu: trikitia, pot-pourria (gehienez 7 minutuko iraupena izango duena)eta aukeratzeko arin-arina, fandangoa edo porrusalda. Epaimahaiak piezen zailtasuna, kantua, dantzagarritasuna eta panderojolearenlana baloratuko ditu. Soilik 6 bikote sailkatuko dira txapelketarako, baserritarerroparekin agertzea derrigorrezkoa izanik. Saria izango dute amaieran partehartzeile guztiek: txapelak eta 250 euroko dirusaria bikote irabazlearentzat, 150euro bigarrenentzat, 100 euro hirugarren sailkatuarentzat eta 60 euro lau, bost etaseigarrenarentzat.

Maiatzaren 4ean mus txapelketa ire-kia izango da Miako auzoan aur-tengo jaiei hasiera emateko. Hilaren11ean berriz, bertso afaria ospatukoda Julio Soto eta Julen bertsolarie-kin. Larunbata 12an, haurren goza-menerako batez ere, “Gorriti etabere animaliak”ikusteko aukeraizango dugu eta ondoren, txokola-tada eskainiko da. Igandean berriz,paella lehiaketa ospatuko da eguer-dian, ondoren, nahi duen orok das-tatu ahal izango duelarik ospatukoden bazkarian.

6- artzape @topagunea.com

] getarian zer berri?

Herri ikuskizun polita

Getariako Trikitilari Gazteen Txapelketa

2011ko irailaren 24an, Arizkungo plazan egin genuen ikuskizuna; orain, GetariakoBalentziaga Museoan aurkeztuko dugu, maiatzaren 12an, ”Olatu talka 2012”-koprograman.Birziklatutako materialez egindako jantzietan oinarritutako herri-ikuskizuna da,pixkanaka auzolanean egina. Desfile moduko bat zen hasiera batean, baina fanta-siaz beteriko ipuin-antzerkia izaten bukatu du. Bertan, aktoreen lana, gidoia,musika-aukeraketa, argien diseinua, kartela eta azpiegitura guztia Arizkungoherritarren eta beste zenbaiten elkarlanari esker egin da.Orain, Getarian aurkeztu behar dugunez, getariar bat edo beste ere hurbildu zaigulaguntzera.Mendi aldetik itsasora, Baztandik Getariara, iritsi nahi dugu. Gonbidapena eginadago: maiatzaren 12an, gaueko 10:30ean, BALENTZIAGA MUSEOAN ikusikodugu elkar. Eta dena musu-truk! Laster arte!

Miako jaiak

hastear

daude

Zahartzaroa-

ren omenaldia

Getariako guraso elkarteak antola-tuta Ekainaren 3-an egingo denZahartzaroaren Omenaldiarako izenematea egiten hasi daiteke 12€-rentruke KUTXA-n eta LABORA-LEAN. Ingresoa egiteko azkeneguna Maiatzaren25-a izanik.

Artzaperen aldeko tonbolaren berrieman genuen aurreko alean eta ber-tan behera utzi behar izan genuenlan talde faltagatik. Irakurle guztieibarkamena eskatu nahi dizuegu etabeti bezala, eskerrak eman zuenlaguntzagatik. Gaztetxeko gazteekadierazi zutenez, hurrengo bateanberaiek antolatuko dute tonbola etajendeak ekarritako materiala Artza-pen jasorik dugu.

Artzapeko

tonbola,

bertan behera

Xabin jatetxean ospatu zen mus txapelketak eman zien hasiera San Prudentzio jaiei.Larunbatean berriz, hilaren 28an, meza nagusia ospatu zen gauean Xabin jatetxeanafariari tartea eman zitzaiolarik. Ondoren, Izer eta Alabierrek girotutako erromeriaospatu zen. Igandean berriz, 12.30ean, meza nagusia ospatu zen; 14.00etan, bertsobazkaria Zubeldia eta Peñagarikanorekin Xabin jatetxean. Arratsaldean herri kirolakizan ziren, Ernesto Ezpeleta (Bihurri) esku bakar batekin eta Fausto Mugertza zutikelkarren aurka egur handi batekin. Agusin Landarbidek berriz, lau haarri ezberdi-nekin erakustaldia eskaini zuen.

Aurreko atalean hasitako ildoari jarrai-tuz, hondakinaren gaiarekin jarraitukodugu.Hondakinen arazoa deritzonak mun-duan nagusitu den kudeaketa-ereduandu jatorria. Hondakin-kopuru ikaraga-rriak sortzen ditugu, eta gainera nahas-tuta, zabor bihurtuta, biltzen ditugu.Horri sistema lineala deitu izan zaio.Hau da, ustiatu kontsumitu bota, ustiatukontsumitu bota, ustiatu kontsumitubotaSistema horretan, materialek norabidebakarrean egiten dute bidaia. Bidaia horinatura ustiatuz material horiek eskurat-zean hasten da. Eraldatu, merkaturatu,kontsumitu eta zabor bilakatzean bukat-zen da materialen bidaia. Natura etenikgabe ustiatzen da lehengaiak lortu ahalizateko. Produktuak kontsumitu ondo-ren, zabor bihurtu eta pilatu egiten dira.Geroz eta natur baliabide gutxiago dago,eta geroz eta zabor eta kutsaduragehiago sortzen da. Materialen berres-kurapena, dagoen kasuetan, anekdoti-koa da. Mundu mugatu batean, mun-duak mugarik edukiko ez balu bezalajokatzeak ez dauka etorkizunik.Sistema linealaren ondorioak: Ohiko zabortegiak: hondakinak naha-sian jasotzen dituztenez, ondorengo ara-zoak sortzen dituzte, besteak beste:Kiratsa, gas-isuriak eta izurriteak: zabornahasiak gai organikoa usteltzen edukit-zen duenez, inguru zabalean kiratsaegoten da. Gainera berotegi-efektua era-giten duen metanoa isurtzen du airera.Tratatu gabeko gai organiko horrek ani-malien izurriteak ere eragiten ditu: arra-toiak, kaioak…Lixibatuak: zabor nahasiak dauzkanlikidoek lixibatuak eragiten dituzte,lurra eta lurrazpiko ura kutsatuz.Auzotarrengan bizi-baldintza eskasak:kiratsak, izurriteak eta gainerako kutsa-durak inguruan bizi diren bizilagunenbizi-kalitatean eragiten dute.Espazio-arazoak: dentsitate handikoherrialdeetan bizi gara eta azalera han-dia behar da sortzen dugun zabor mor-doa pilatzeko.

Informazioa gehiago:Tel. 943 896024www.ihobe.net

[email protected]

] bi hitzetan

San prudentzio jaiak


Badator Antxoa Eguna

Aurten ere ospatuko da gurean Antxoa eguna. Maiatzaren 4ean jarduera tekni-koak ospatuko dira Kofradian eta ondoren hamaiketakoari emango zaio tartea.Arratsaldean berriz, “Egun bat arantzan” antzerkia izango da enparantzan eta19.30ean Antxoa dastaketa frontoian. Larunbata 5ean haurrentzako “Antxuaksortzen” tailerrari emango zaio tartea, arratsaldean txaranga eta erromeriak giro-tuko duelarik herria. Igandean, Arrantzale egunean, meza, eta “II. Antxua Eguna”Getariako Bandera ospatuko da, Gipuzkoako Trainerillen Ligillarekin. Maiatzeanzehar gainera, antxoa pintxoa eta edaria bi euroren truke dastatzeko aukeraizango da herriko tabernetan.


Nagore Izagirre ] Erreportajea

Argazkiak ateratzeko zailta-sun guztiak ditu Getariak:aldapak, alde zaharreko kaleestuak… Oztopo guztien gai-netik 5.000 argazkitik goraatera ostean, Pedro Domecqdonostiarra eta Josetxo Pereztolosarrak irudi guztiak bildueta puzzlea osatu zuten: Geta-ria hiru dimentsiotan. Lanikusgarri horri esker, Getaria,beste bost herrirekin batera,Google Earth-eko finaleandago, eta herri irabazleak,nazioartean emango dionospeaz gainera, 18.700 eurokodiru-sarrera jasoko du ber-tako herri eskolarako; gurekasuan, Iturzaetarentzatizango liratezke. Getariak ira-baziko balu, 700 milioi pertso-

naren bisita birtuala suposalezake.Josetxo Perezek (36 urte) etaPedro Domecq-ek (45 urte)Getaria nazioartean ezaguta-razteko ateak zabaldu dituzte.Izan ere, 200 herritik gora aur-keztu ziren Google enpresakantolatzen duen “Eraiki zureherria” lehiaketara. Getariafinalean dago, PoloniakoTorun eta Zielona herriak,AEBko Evansville eta Lowell,eta Britainia Handiko Leo-minsterrekin batera. Lehia-keta hau irabazteak herrikoeskola publikoari 18.700euroko ekarpena egingo dio,Google multinazioanalakemanda. Eta hori ez da gutxi,maila guztietan pairatzen ari

garen murrizketen garaihonetan. Irabazlearen izenamaiatzaren 15ean jakingodugu; bien bitartean, maiatza-ren 1 arte, Internet bidezeman daiteke botoa, http:www.google.com/events/modelyourtown/vote.html web-gunearen bitartez . Lehiaketa-

ren orrialdea berriz,http://sketchup.google.com/intl/es/competitions/model-yourtown/index.html-nbisita daiteke. Hala ere,www.gipuzkoa3D.com web-guneak ere ematen du lanaikusteko aukera, eta baitaGetarian zeharko bisita bir-

GETARIA GOOGLE

SARIEN ATARIAN

“Getaria, beste bost

herriekin batera,

Google Earth-eko

finalean dago”

Argazkiak :Virtualsim eta Gipuzkoa 3D.

] erreportajea] Getaria Google sarien atarian

tuala egitekoa ere, GoogleEarth programa instalatzekobeharrik gabe. Duela bi urte ere, lan borobilbat aurkeztu zuten Josetxoketa Pedrok Google Earthekantolatzen duen “Eraiki zureherria” edo “Model yourTown” lehiaketara. Orduan,Donostia aurkeztu zuten hirudimentsiotan, eta bigarrensaria lortu zuten; lehen sariaPeruko Barranco herriak era-man zuen. “Ordura arte,Barranco herria ez zuen iainork ezagutzen, baina Goo-gle Earthen lehiaketa irabaz-teak nazioarte mailan ospehandia ematen du. Irabazlesuertatzen den herrira joatendira Googleko ordezkariak, etatelebistan bezala txeke handibat ematen diote eskolari.Barrancok irabazi zuenetikbisita ugari izan ditu herrihorrek Interneten. Izan ere,Googlek, bi urteetan zehar,publizitatea egiten dio GoogleEarthen bitartez. Hori Geta-riari gertatuko balitzaio,

publizitate izugarria da”Pedrok azaldu zuenez.

“Bisualki zoragarria”

Josetxo Perez tolosarra da etaPedro Domecq berriz, donos-tiarra. Baina, zergatik auke-ratu ote zuten Getaria lehiake-tara aurkezteko? “Bisualkizoragarria da, txikia, denakontzentratuta eta bilduta du,aldapa asko ditu eta erliebeezberdinak... horregatik auke-ratu dugu herria”. Ildo horre-tatik, egileek gehitu zutenez, “finalean dauden beste herriakaskoz ere lauagoak ikustendira, ez Getaria bezain ikusga-rriak”. “Pedrok da eta nikDonostiarekin hartu genuenparte lehiaketa berean, duelabi urte, bisualki Donostia ereikusgarria delako. Oraingoan Getaria oso egokiaikusi genuen, ezaugarri ego-kiekin lan ikusgarri bat egi-teko aukera ematen duelako”adierazi du Josetxok. Unehonetan bertan, posible daemaitza ikusgarria izan duenlan honek bisitak izatea; izan

ere, egileek azaldu dutenez,“izugarrizko erantzuna arigara izaten nazioartean. Gurelana mundu osoan ikusten aridira. Hori guretzat oso positi-boa da, gure lana munduarenbazter guztietan ezagutukobaita, eta herriarentzat ere

abantaila handia da munduzabalean ezagutaraztea”.

Aitorpena nazioartean

Josetxok eta Pedrok lan boro-bila aurkeztu dute, eta iraba-ziz gero, Iturzaeta herri esko-lak diru-saria jasoko du.


”Izugarrizko

erantzuna ari gara

izaten nazioarte

mailan”

Josetxo eta Pedroren argazkitako bat.


Lehenik eta behin, zorionak

lan borobil honegatik.

Eskerrik asko.

Berrehun hautagaitik gora

aurkeztu dira lehiaketara.

Nola egiten du aukeraketa

Googlek horrenbesteren

artean?

Berrehundik gora hautagaiizan dira, bai, eta lehenik fil-tro profesionala gainditudute; profesionalek begirat-zen eta aukeratzen dituzteonenak. Teknikoki lan onaaurkeztu dugula esan nahi duhorrek. Baina finalean, jen-deak bozkatuz erabakitzen dairabazlea. Beraz, ez da lan txu-kunaren araberakoa azkenerabakia, ez behintzat irizpideprofesionalen araberakoa.

Zer gertatu zitzaizuen duela

bi urte Donostiarekin lehia-

keta berean?

Duela bi urte, Donostiakolana oso ederra zen, baina

Peruko Barranco herriak botoizugarri pila izan zituen, Peruosotik jaso zituen botoak.Arrisku hori dago. AEBk biherri, Poloniak beste bi, Britai-niak bakarra eta EuskalHerrian, bakarra. Jendeakemandako botoen mendegaude. Beraz, ikusiko dugu.Udaletxean pertsona batekesan zigun: nire herria tarteandago, hori egia da, baina seifinalisten artean, lan txuku-nena zuena da”.

Zenbat denbora eman duzue

lana egiten?

15-20 bidaia inguru egin geni-tuen Getariara argazkiak ate-ratzera. Lan-orduak 1500-2000 inguru izan direlaesango genuke. Hemen, 5000argazki inguru egin genituen,eta etxean lan-ordu askoeman ditugu.

Etxean egindako lanean,

zein izan da zuen tresna?


Elkarrizketan:

Pedro eta Josetxorekin

“Lan orduak

1.500-2000 inguru

izan direla esango

genuke”

Josetxo Perez eta Pedro Domecq

gurera etorri ziren “Model Your

Town” izen oneko lehiaketako

finalean zeudela jakin genue-

nean. Plazan elkartu ginen eta

haiekin solasaldi bat izan

genuen.



Batez ere, Photoshop izan dagure lan-tresna. Guk bolu-mena ematen diogu ateratakoguztiari. Argazkiak finkoakdira, baina buelta osoa ema-ten diogu irudiari.

Eta nola lortu duzue halako

emaitza bikaina?

Kartoizko kaxa baten kasuan,esaterako, alde guztiei argaz-kiak atera eta denak itsatsiegiten dira. Ez, Google Earthek dituaireko argazkiak, eta itsatsiegin dizkiogu. Google Earthmundua goitik ikusita da.Normalean tokian-tokiko era-kundeek ematen dizkioteenpresari airezko argazkiak.Aireko argazkiak izatendituzte eta Googleri ematendizkiote. Guretzat oso plata-forma handia da Google gurelana ezagutarazteko.

Zuen enpresak ala ezizenak

dira Virtualsim eta Gipuzkoa

3d?

Gipuzkoa 3d Donostia duelabi urte lehiaketara aurkeztugenuenean erabili genuenizengoitia da, eta Virtualsimlehiaketa honetara aurkezteko

bion izena. Googlek datu base handi batdu, eta bakoitzaren ezizenare-kin jasotzen ditu. Beraz, ezu-zeb edo nick horiek Google-rako erabiltzen ditugu.

Zein da zuen lanbidea?

Diseinatzaile, argazkilari...

Informatikoak gara, salmentaeta konponketara dedikatzengara. Ez gara diseinatzaileak,argazkiak lantzeko afizioadaukagu; gero, elkartu eta 3Destatikoak egiten ditugu.

Zer esan nahi du 3D estati-

koa?

Marrazki bizidunetan esate-

rako, 3D mugimenduan iza-ten da, pertsonaien argazkiaalde guztietatik egiten da, etamugimendua ematen zaieondoren. Gure kasuan, 3Destatikoa da. Esaterako, Balentziagari

argazkiak egin dizkiogu, aldeguztietatik, atzetik, aurretik,alboetatik… eta denak itsatsiditugu, baina Balentziagakberak ez du mugimendurik.

“Argazkiak finkoak

dira, baina buelta

osoa ematen diogu”

irudiari”

Ezkerretik eskuinera Pedro eta Josetxo.

Espigoi guztien argazkiak egin zituzten.

“Ez gara

diseinatzaileak,

argazkiak

tratatzeko afizioa

daukagu”


Primeran ibili ziren Lesakan ospatu zuten Dantzari Txikiegunean beste urte batez. Gure Txeruko dantzariak nafarherrira bertaratu ziren, 31 haur guztira, LH1, LH2 etaLH5eko neska mutikoak hain zuzen. Haiekin batera, txis-tulariak eta Txeruko arduradunak joan ziren.

Goizean goiz abiatu ziren eta bertan hamaiketakoazgozatu zuten, ondoren kalez kale dantzatzera irten etaondoren dantza emanaldia emateko, beste herrietakodantzariekin batera. Jarraian, bertako dantzarien etxee-tara banatu ziren haurrak bazkaltzeko eta arratsaldeanpailazoez gozatu ahal izan zuten, 19.00etan etxera itzuliaurretik. Bigarren hitzordua Lezon izan zuten herrikodantzari txikiek, haien eskarmentua ezagutaraztekoaukera bikaina izanik.

Argazki Txokoa

12-artzape @topagunea.com

Dantzari Txiki

egun borobila

Lesakan

Argazkiak: Ainhoa Mancisidor


Nagore Izagirre] Elkarrizketa

Getariako 1512-2012 herri-ekimena

Zergatik sortu da ekimen hau?

Aurten, 500 urte dira Gaztelak Nafarroakonkistatu zuela. Nafarroako Gobernuakborondatezko integraziotzat aurkeztuzuen.

Beste herrietan ere ari dira elkarteak

mugitzen…

Abiapuntu bezala, Euskal Herri osoan arida mugimendu hau, bosgarren mendeu-rrena dela eta. Duela bost mende konkis-tatu gintuzten, eta horrela jarraitzendugu; hori adierazteko nahiarekin sortuda ekimena. 1200. urtean Gaztelak kon-kista armatu bat egin zuen Gasteiz-Donostia ardatzean; egun, Araba etaGipuzkoa bezala ezagutzen ditugun ere-muan. Hor gertatu zen Nafarroako Erre-sumaren lehen konkista. Orain arte, his-toria ofizialak paktu gisa azaldu dugertaera hura; borondatezko sartu zelaadierazi izan dute.

Nafarroan soilik ala beste herrialdeetan

ere bai?

Baita Gipuzkoan ere. Liburu guztietanazaltzen da XVI. mendeko konkista.

1992. urtean, Amerika konkistatu izana-ren 500. urteurrena izan zenean, Espai-niako Gobernuak topaketa kultural gisaaurkeztu zuen. Baina indigenek beraienerresistentzia azaldu zuten. Data huragarrantzitsua izan zen Amerikariburuzko idatzietan; orduz geroztik, his-torialariek Amerikaren konkista salatudute. Eta 1512. urtearekin gauza beranahi zuten: kulturen arteko topaketa abe-rasgarri gisa aurkeztu. Nafarroa Gaztela-ren Erresumara sartu zela.

Historiak ezkutatu egin du konkista,

beraz.

1512koa konkista gisa azaltzen da, baina1200. urteko konkista historiografiak baiezkutatu du. XVI. mendean paktu batizan zela diote. Guk historiografia horre-kin ikasi dugu.

Getariako aurkikuntzek ekarpenak eka-

rri dizkiote historiari, ezta?

Getariaren inguruan aurkikuntza han-diak egin dira. Sustraiak elkartea 2009.urtean sortu zen, Getariaren 800. urteu-rrenaren ospakizunak zirela eta. Okerrak

non zeuden frogatu genuen guk. Gipuz-koari buruz aritzen ginenean, Getaria ereGaztelako hiribildua zela esaten zen etaez Nafarroakoa.

Zein da Sustraiak taldearen helburua?

Sustraiak taldearen helburua izango dahistoriaren beste irakurketa bat eskaint-zea eta historia ezagutzea. Nondik gato-zen jakin, nora joan nahi dugun jakiteko.800. urteak antolatzeko, Diputazioakdirua eman zuen festa eta bestelakoospakizunak egiteko. Sustraiak kritikoaizan zen horrekin guztiarekin. Egunbatean, liburuetan begiratzen hasi ginen,eta Esteban de Garibaik esandakora bide-ratu gintuzten. Hark esaten zuen GetariaNafarroako hiribildua zela. Esteban deGaribaik esandakoa ezkutatu egin zuten,ordea. Horrek eman zigun lehen pista.Oso polita izan zen lana: kamisetak ateragenituen. Ospatzen ari ginenekin akor-dio batera iritsi ginen: PNVk ere eginzuen bilakaera hori; onarpen kolektibobat egin zen, Udaleko alderdi guztiekonartu zuten Getaria Nafarroako hiri-bildu zela. Adierazpen instituzionalaegin zen Getaria, sortzez, nafarra zelaesateko. Festa bat egin genuen, etaherriko estamentu guztiek hartu zutenparte, gure jatorri nafarra ospatzeko.

Zer adierazten du hiribildu izateak?

Hiribilduak historian beste urrats batematea adierazten du. Lurraldea antolat-

Idoia Arrieta eta Cesar Blancore-

kin solasean aritu gara 1512-2012

herri ekimenaren inguruan.

Getarian hainbat elkartek osatu dute

Getariako 1512-2012 herri-ekimena,

Getariaren nafar-identitatea aldarrikatu

eta jendeari gure historia ezagutaraz-

teko asmoz. Ekainerako festa politak

antolatzen ari dira, bai herrian bai Iru-

ñean. Mugimendu honetan, herriko

elkarte hauek hartzen dute parte: Sus-

traiak, Banda, Gazte Asanblada, Bertso-

lariak, Harritan Blai eta Gure Txeru.

Gaztelaren konkistaren 500. urteurren

honetan, hainbat ekitaldi antolatu

dituzte, nondik gatozen ezagutarazteko

eta nora joan nahi dugun jakiteko.

“Getaria ere Gaztelako hiribildua

zela esaten zen, ez Nafarroakoa”


] Elkarrizketa] Idoia Arrieta eta Cesar Blanco

zeko modu berria suposatzendu. Merkatalgune garrantzit-suak sortu ziren, eta nazioar-tean garrantzia lortu zuten.XII. menderako, merkatal-gune garrantzitsuak zeuden;Getaria haien artean. Aurrezsortuta zegoen, eta Gaztelakoerregeak berarentzat nahizuen. Ez zuten erabili konkis-tarako tresnarik, hemen jendetrebea zegoelako. Azkenbatean, Gaztelak foruei eutsizien, herrian erresistentziahandia zegoelako. Eskubidebatzuk errespetatzen zituzten,eta gero, historikoki murriztu.1209ko dokumentuetan,harresia berreraikitzen hasizirela azaltzen da. Zer berre-raiki behar zen, ordea, ezbazen erresistentziarik egon?

Herrian, jendeak zer iritzi du

1592-2012 herri-ekimenari

buruz?

Prozesu handi bat dagoatzean. Udalak adierazpenaegin zuen, hitzaldiak egondira, Artzapek ere lagundu dugure aurkikuntzak ateratzen...Atzetik lan handia dago,herriari bere kultura azalt-zeko. Gu Sustraiak elkarte-koak gara, eta talde moduanekitaldiak eta erakusketakegin ditugu. Herrian oso ongionartu gintuzten; deneklagundu izan digute. Etaorain beste dimentsio bat du,ez bakarrik herri-dimentsioa,ekintza kolektiboak daude.Sustraiak elkarteak bakarriklan egin beharrean, taldegehiago gaude, prozesukolektiboa izateko.

Zer esan dute testu-liburuek

Nafarroako Erresumari

buruz?

Nafarroako Erresuma konkis-tatu zutenean azaltzen da.Testuetan ez da azaltzenNafarroako Erresuma bera;

konkistatzen duten momen-tuan bakarrik. Amerikarekinere gauza bera gertatu zen;1492. urtera arte ez zen azalt-zen. Konkistatu eta desagertuegiten dira.

Eta noiztik dago Nafarroako

Erresuma?

VIII. mendetik dago: EnekoHaritza... Dokumentaturikdago. Denok pentsatzengenuen guda bakarra izanzela Orreagakoa, baina ezgenekien hiru guda izanzirela, belaunaldi ezberdine-tan. Herri bat zegoen, antola-mendu ekonomiko, sozial,militar eta juridikoa zituena.Eta herri hori ezkutatu eginzuten. Hori guztia azaldu

nahi dugu herrian. Ez badagokonkistarik, ez dago herririkaurretik; beraz, ez dago esku-biderik. Hori da konkistatzai-leek beti egin izan dutena.Konkista gehienetan, meka-nismo hori erabiltzen da: horzegoen herria ikusezin bihurt-zea.

Hainbat ekitaldi antolatu

duzue dagoeneko herrian…

Bai, hitzaldiak antolatu

ditugu. “ Gartxot” filma etaAsisko Urmeneta marrazkila-riaren hitzaldia ere izan dugu.Motorrak berotu ditugu.Guzti horrek gastuak ditu, etakamisetak aterako ditugu.

Eta ekainaren 9an festa

berezi bat antolatzeko asmoa

duzue…

Ekainaren 9an herritarrekparte hartzea nahi dugu, tal-deguztiekin, talde guztieksentimendu bera konpartit-zeko. Txerukoek dantzakegingo dituzte; bandak ereser-kia joko du. 800. urteko ospa-kizunetan, ereserki bat jo zen;baina horrek ez du lekurikorain. Musika bandak autore-arekin kontaktatu, eta aldatuegin dute. Ia dena berdina da;800. urteko mezua soilikaldatu da. Herri baten bira-keta dago, eta hori oso esan-guratsua da. Gure izaerarenaldekoa da. Benetako historia-ren gaineko erantzukizunahartu du. Hanka sartu ondo-ren, hori zuzendurik dago.

Bertsolariak ere bertsoakantolatzen ari dira egunhorretarako. Gazteek kontzer-tua... Bakoitzak dakigunaegingo dugu, eta hori eskai-niko du.

Ekainak 16an Iruñera

zoazte…

Nafarroa Bizirik elkarteak lanbikaina egin du urte hauetan,eta ospakizun erraldoi bategin nahi dute. Nabarraldeeta elkarte asko joango dira,lanean aritu garen guztiak.

Gure nahia herritik bi edohiru autobus betetzea eta festahandi bat egitea da. Irudikat-zea nahi dugu, ukatutakoerrealitate bat azaltzea: 500urte pasa dira, baina gu horgaude, hemen gaude biziriketa aske izateko borondateosoarekin. Egun horretan,herri bat garela adierazi nahidugu, bizirik gaudela, orain-dik bagarela eta izan nahidugula. Iruñean izango da

“Talde guztien parte

hartzea nahi dugu”

“Bertsolariak ere

bertsoak antolatzen

ari dira egun

horretarako”


] Harritarten txutxupeka / herri eskola

BI EGUNEkO EGONALDIA

BEINTZA-LABAIENEN

Gu, 5 eta 6.mailako ikasle eta irakasleak, BEINTZA-LABAIE-Nera joan ginen martxoaren 22an eta 23an, ondo pasatzekoasmoz.Goizeko 9etan eskolan elkartu ginen, autobusa hartzeko. Auto-busean abesten joan ginen, giroa alaitzeko. Ordubetera edo,Zubietara iritsi ginen, errota bisitatzeko asmoz. Hango monito-reak ogia egiteko artoa nola xehatzen den azaldu zigun.Handik igaro eta gero, BEINTZA-LABAIENera joan ginen. Hanmaletak utzi eta jolasten ibili ginen, geure kabuz. Geroxeago,bazkaltzera deitu ziguten, eta jan ondoren, gure erara ibiliginen jolasean. Hirurak laurden gutxiagotan, Lezealde Txikikobazulorantz abiatu ginen, mendian gora. Kobazuloan sagu-zaharrak, estalaktitak eta estalagmitak ikusi genituen. Horibukatu ondoren, askaria jan genuen, eta han ezkutaketan ibiliginen.

Hori bukatu eta gero, aterpetxera jaitsi ginen, eta han jolaseanaritu ginen, afaldu arte. Nahikoa jolastu ondoren, afaltzekogaraia iritsi zen. Ondoren, play back-ak egiten egon ginen, gelalibre batean. Nor bere gelara joan ginen, eta han, txantxetan ibiliginen, baina gure irakasleak atentzioa deitzera etortzen ziren.

Hurrengo egunean, goiz jaiki ginen, oso umore onez. Gosalduondoren, talde batek taloak egin zituen, eta, bien bitartean,beste taldeak herri kiroletan jardun zuen. Herri kiroletan, bes-teak beste, jarduera hauetan jardun ginen: zaku-karreran, eskia-ren jolasean, sokatiran... Handik pixka batera, bazkaltzeradeitu ziguten. Asko jolastu ondoren, etxera bueltatu ginen,autobusez.

Iturzaeta eskolako 6. mailako ikasleak

] getaiko gaztetxea

Txiki-txikitatik trikitiaren soinuekineman genituen lehen pausoak. Panderoa-ren hotsarekin, aldiz, zerura salto batekiniritsi ginen. Gurasoekin tabernetara sart-zen ginenean Gozategiren doinuekeguna alaitzen ziguten. Egan, Pantxoaeta Peio, Alaitz eta Maider, Joselu anaiak,Leire eta Ainhoa... Horiekin guztiekin,beti denak dantzan; arin-arina, fandan-goa, banakoa... Gu, aldiz, beti begira...txaloka... geldirik!

Hainbat arrazoi zirela eta, geure lurral-deko dantzak alde batera utzi genituen.Baloiek, pelotek eta abarrek indargehiago zeukaten txapel, gona edotaabarkek baino. Txikitan bihurri xamarrakizateagatik gehiago ez azaltzeko eregomendatu ziguten; edota atzerrianbizitzeak ez zigun askorik lagundu.

Euskal Herriko plaza guztietatik txalokaigaro ondoren, gonak astintzeko eta txa-pelak jaurtitzeko garaia zela ohartuginen. Horrela, neska-mutilez osaturikoakelarrea sortu genuen.

Surik gabeko leitzean asteartero elkartugara. Ez dugu suaren berotasunarenbeharrik izan, geure irri, algara eta biziizan ditugun momentuek hartu baituteharen lekua.

Zuei esker abarkak eta alpargatak jantziditugu, eta zuen hankei jarraituz, sorgi-nek akelarre batean bezala, dantzan egi-tea lortu dugu. Geure gorputzaren mugaguztiak gaindituz, erritmo berberean;aske.

Hori guztia musutruk. Bihotz-bihotzezdiogu ez dugula sekula egindako lanaahaztuko, ez eta eduki duzuen pazient-zia eta eskainitako denbora ere.

Plazan ongi jarduten saiatuko gara ordai-netan. Baina bitarte horretan idatzi hone-kin konformatu beharko duzue.

Eta esan, beti jarraituko zaituztegula...

Sasi guztien gainetik eta hodei guztien

azpitik....

GETAIKO GAZTE ASANBLADA

GAZTETXETIK

Gaztetxeko Dantza Tal?

dea

18- artzape @topagunea.com18-artzape @topagunea.com18- artzape @topagunea.com

] Historiaren katebegiak/ Xabier Alberdi eta Suso Perez

Getariako sendirik zaharrenetakoa daBasurtotarrena. Sendi honi buruzkolehen aipamenak Erdi Arokoak dira etaXVI. mende hasierarako herriko itsasenpresari nagusienetakoak ziren.1530eko hamarkadan zehar, Getarikobeste zenbait enpresarik bezala, Juan deBasurtok antxoa eta sardina arrantzarako"red barredera" deituriko sare handibaten jabe egin zen eta harrapakinak gat-zatu eta atzerrira esportatzeko herrikokonpainia nagusieneko partaide zen.Dirudienez hiru seme izan zituen Juande Basurtok: Juan Ortiz, Asencio eta JuanSaez deituak. Azken honen bi seme"Armada Garaitezina" deiturikoan itoziren 1588an, Francisco de Elorriagazumaiarraren naoa ondoratu zenean.

Seme zaharrenak, Juan Ortiz de Basur-tok, jarauntsi zituen sendiko ondasunak,etxeak eta diruak. Ondorioz, XVII.mende hasiera aldera galeoi eta nao han-dien eraikuntzan inbertitzen zuen. 1605eta 1610 artean Ternuan arrantza jardu-teko bi nao handi eraiki zituen. 1614anbere lehengusu Cristobal de Basurtorekinbatera Santisima Trinidad galeoia eraikizuen. Eraikuntza amaitzean Sevillarabidali zuten ontzia bertan saltzeko.Bidaiako gastuak kitatzeko burdinez,zurezko gaiez, barrikez eta errotarrizzamatuta bidali zuten ontzia Sevillara.Ontzia 1616an saldu zenerako hila zenjadanik Juan Ortiz eta izen bereko beresemeak, orduan Getariako alkate zenak,burutu zituen salerosketaren gorabehe-rak. Honek aitaren negozioekin jarraituzuen, honela 1620an beste galeoi bateraiki zuen Orion bere aitaren lehengusuCristobalekin batera.

Cristobal Basurtori buruzkoak aurrekoale batean izan dituzue irakurgai eta ezgara gehiegi luzatuko bere negozioez.Dena den, Basurtotarren negozioenmaila zein zen konturatzeko esan beha-rrekoa da XVII. mende hasieran Ameri-

ketara joan zela bere anaia Juan Perez-ekin batera. Bertatik 1612an itzuli zenMexikoko San Luisen zilar meatze batenjabe. Meatzea kudeatzeko bere anaiageratu zen bertan eta urtero urtero zilarirabaziak bidaltzen zizkion Cristobali.Irabazi hauek, ikusi dugunez bere lehen-gusuekin batera hainbat jardueretaninbertitzen zituen. Adibidez, 1630 eta1635 artean bere beste lehengusu Asen-ciorekin eta aipaturiko Juan Ortizekinbatera Ternuara arrantza espedizioakantolatu zituzten. Ameriketako itsasbidean ere sutsuki parte hartzen zuenCristobalek; horren lekuko 1635ean bere600 tonako Santa Ana Maria galeoia zilargarraion aritu zen.

Asencio de Basurto izan zen sendikoarrantza negozio zaharrekin jarraituzuena. Campostarrekin batera "red barre-dera" baten jabe zen XVI. mende amaieraezkeroztik. Aldi berean lasun eta bisigueskabetxea egiteko enpresa baten jabezen. Eskabetxatutako arraina Penintsunabarne aldeko hiri handietara esportatzenzuen. 1636an, dagoeneko oso adinekoazela, Maria Martin de Camposeri salduzion bere "red barredera" handia.

Garai hartarako bere seme Asenciourtero urtero Ternuara bale, itsas txakureta bakailo harrapaketara joaten zenontzi handi baten jabea zen.

Sendi honetako ondorengoak beti itsasjaruderekin lotuta azaltzen zaizkiguondorengo mendeetan ere. Besteak beste,aipatzekoak dira:

- Domingo de Basurto 1637 eta 1649artean Getariako txalupa jabetako batzen eta Campostarren "red barredera"-ren konponketan inbertitu zuen dirua.- Gracia de Basurto 1610erako eskabetxe-tegi baten jabea zen eta urtero urteroeskabetxegileei alokatzen zien ustiatuzezaten.

- 1666an beste Asencio de Basurto batGetariako txalupa jabetako bat zen eta1686an Donostiako auzotar bilakatu zen,kapitain tituluarekin.

- Marina de Basurto Martin de Mirubiakapitainarekin ezkondu zen eta bere bialabak Donostiako merkatari eta arma-dore garrantzitsuekin ezkondu ziren.Haietako bat, Angela Catalina deituri-koa, XVIII. mende hasierako Gipuzkoakobale harrapaketa eta bakailo arrantzaarmadore nagusienetakoa izan zen,aurreko ale batean irakurri ahal izangenuen bezala.1763ko Getariako txalupajabeen artean Juan Miguel de Basurto etaJoseph Antonio de Basurto aipatzen dira.

- 1666an beste Asencio de Basurto batGetariako txalupa jabetako bat zen eta1686an Donostiako auzotar bilakatu zen,kapitain tituluarekin.

- Marina de Basurto Martin de Mirubiakapitainarekin ezkondu zen eta bere bialabak Donostiako merkatari eta arma-dore garrantzitsuekin ezkondu ziren.Haietako bat, Angela Catalina deituri-koa, XVIII. mende hasierako Gipuzkoakobale harrapaketa eta bakailo arrantzaarmadore nagusienetakoa izan zen,aurreko ale batean irakurri ahal izangenuen bezala.

- 1763ko Getariako txalupa jabeen arteanJuan Miguel de Basurto eta Joseph Anto-nio de Basurto aipatzen dira.

BASURTOTARRAK: GETARIAR

ITSAS ENPRESARIEN EREDU


Itsasontzi handien eraikuntza

2004ko maiatza artzape -19

(6 lagunentzako)

- 300 g txokolate beltz- 80 g gurin- 6 arrautza-gorringo-- 6 arrautza-zuringo– 150 g azukre– 100 zl esnegain- 3 Platano


] literatur txokoa / Izaskun Larrañaga] moniren errezeta [

ERRULETAZALEATxOkOLATE MOUSSa

PLATANO ERREAREkIN

riak alde batera utziz, erru-leta errusiarrarekin biziajokatzen hasiko da.

Era horretako apustuetatikbizi da; negozio izaera ema-ten die proba horiei: apustu-tik bizirik ateratzen bada, ira-bazle suertatzen da, eta diruairabazten du, noski. Denbo-ran aurrera doan heinean, etazaharrago izanik, gero etagehiago arriskatzen du.Bizitza ez duela maite edo ezduela baloratzen dirudi.

Hemen kontatzenden istorio honek badu biga-rren zentzu edo ezkutukomezu bat; hau da, bizitzazorte kontua dela eta ideiahori argi izanda bizi behardugula adierazi nahi diguCarterescuk.

Idazlea: Mircea Cartarescu (Bukarest, 1956) Itzultzailea: Joxemari SestorainArgitaletxea: DenonarteanUrtea: 2011Orrialdeak: 64

Prestaketa:

Txokolatea eta gurina urtu maria bai-nuan. Gero, sutatik atera eta gorrin-goak bota. Aparte, zuringoak harro-tuko ditugu eta dena nahastukodugu.

Azkenean esnegaina ere harrotukodugu azukrea eginda, eta besteguztiekin nahastuko dugu.

Platanoak erditik zatitu eta zartagibatean buelta buelta egin txigortuarte.

Dena batera serbitu. Menta ostro bat-zuk jarri dekoratzeko.

On egin!!

Idazle atzerritar baten lanaaurkezteko asmoz natorkizuehilabete honetan. Mircea Car-tarescu errumanierazko lite-raturan ospe handia duenidazlea da, baita mendebal-deko beste hainbat hizkunt-zatan ere. Cartarescu poeta,teorialari, kritikari eta narra-ziogilea dugu. Oraingo hone-tan, iaz, gure hizkuntzanargitaratu zuten lan bat aur-kezten digu: Erruletazalea.

Narratzailea idazlezahar bat da, eta erruletaerrusiarraren jokalari batenbizitza kontatzen digu. Joka-lari hori apustuei loturikegon da bizi osoan zehar; txi-kitatik apustuzale amorratuaizan da. Urteak aurrera joanahala, apustuak serioagoakbilakatzen dira, eta, txikike-

Osagaiak:

20- artzape @topagunea.com20- artzape @topagunea.com

SARE SOZIALAk

GAUR EGUN

Gaur egun sare sozialak ezinbesteko tresna bihurtu dira guregizartean. Denok ezagutzen ditugu baliabide hauek: face-book, twiter, tuenti... eta antzekoak. Mota ezberdinetakoakdira eskura ditugun sare sozialak; batzuk musikara lotuagoakdaude; beste batzuk lan-harremanetara, eta beste hainbat,berriz, bideratuagoak daude lagunen arteko harremanetara.

Gauza jakina da gaur egungo gizartean sare sozialek izuga-rrizko arrakasta dutela. Izan ere, erraz eta doanik sor daitezke,batere kosturik gabe; nahikoa da sarerako konexioa izatea.Gainera, eskatzen duten ahaleginaren parean asko da, erabilt-zaileon ustez, eman dezaketena. Adibidez, munduko edozeinlekutan dagoen lagunarekin komunika zintezke, argazkiakelkartrukatu, edo gustuko dugun pertsona ospetsu batek esa-ten duena irakurri... Hau da, lanak, argazkiak, musika etahainbat eta hainbat dokumentu elkartrukatu daitezke. Halaere, gauza guztien antzera, alde onak nahiz txarrak ere badi-tuzte.Lehenik, sare sozial batean sartzeko norberaren profila sortubeharra dago. Aski da izen-abizenak, jaiotze-data, helbideelektronikoa eta baldintzak onartzea. Hori egin ondoren,lagunak bilatu eta argazkiak, bideoak edota testuak partekat-zen has daiteke. Inor mintzen edo iraintzen ez bada, ez da ara-zorik sortzen. Hori da, hain zuzen ere arriskua sortzen duengauzetako bat. Izan ere, jendeak edozein gauza partekatzekojoera dauka. Ezer gertatuko ez delakoan, egunean zehar eginbehar duenetik hasi eta bezperako parrandan grabatutakobideoak edo norbera konpromisoan jar dezaketen argazkiakere partekatzen dituzte, bi aldiz pentsatu gabe. Kontrolikgabeko argitaratzeak oso dira ohikoak sare sozialetan. Beraz,zerbait argitaratu aurretik, bi aldiz pentsatzea hobe.

Nolanahi ere, aspalditik adituak horretaz ohartarazten aridira: jendea kontrolatzeko erabiltzen hasiak direla sare horiek.Adibidez, polizia aspalditik ari omen da tresna hauen bidezjendea zelatatzen. Oso erraza zaie facebook eta horrelakoetan

sartu, eta sorturiko ezkutuko profilarekin jende askorekinharremanak izatea. Hainbat kasutan, poliziak kolaborazioaeskatu izan ohi du, inork zerbait susmagarria nabarituz gero,beraiekin harremanetan jartzeko. Eta ez hori bakarrik, jendeaprobokatu ere egin dezakete, haiekin adiskidetasuna eta hur-biltasuna lortu eta gero, behar duten informazioa eskurat-zeko.

Horrezaz gain, enpresa asko ere geroz eta gehiago ari omendira sare hauek erabiltzen langileak kontratatzeko. Dirudie-nez, jendeari jarraipena egiten diete tresna hauen bidez, berengustuak, nahiak, zaletasunak, hobiak eta izaera ongi aztertuz;jakina, lanerako profil egokia duten ala ez jakitearren. Langi-leren batek baxa hartzen duenean ere, hainbat enpresa hasiakomen dira sareko zerbitzu hauek erabiltzen, haiek nondiknora dabiltzan jarraipena egiteko.

Halaber, beste arriskuetako bat identitate faltsuekin dagolotuta. Hainbat dira edozein helbururekin sortutako ezkutukokontuak. Hauekin, adibidez, hainbat pederastia kasu egondira; izan ere, izen faltsua erabiliz zenbait argazki edo zitalortzeko gaitasuna baitute batzuek. Iruzkin homofoboak etaarrazistak ere noiznahi gertatzen dira.

Hala ere, aipaturiko guztiak ez du baliabide hau txar bihurt-zen, baizik eta oso interesgarri; batez ere, ondo erabiltzen jaki-ten bada. Beraz, komenigarria al da sarean pribatutasuna neu-rriz kanpo zabaltzea? Ohartu beharra daukagu beste batzukgure askatasuna urra dezaketela eta mugarik gabeko mundubirtualean sartzen garela, tresna hauen morroi bihurtzeraino.

Laburbilduz, sare sozialak izugarrizko abantaila dira, bainakontuan izan behar dugu non gabiltzan, norekin, eta zerta-rako erabili behar ditugun. Egoki erabiltzeko beharrezkoabaita zenbait datu edo informazio ez partekatzea.

] Joxi Erauskin [

] elan-euskadi

krisiak pertsona kalteberenak bortizkien kolpatzen dituen

honetan, euskal erakundeak, salbuespenak salbuespen,

ahalegin handia egiten ari dira 2012an nazioarteko

lankidetzarekiko konpromisoa mantentzeko.

• Eusko Jaurlaritza, Bizkaiko eta Gipuz-koako foru-aldundiak, eta Bilboko etaDonostiako udalak ahalegin handia egi-ten ari dira lankidetzaren aldeko apus-tuari eusteko eta, bide horretatik, pobre-ziaren aurka borrokatzeko.

• Beste muturrean, Arabako erakundeekbultzatutako lankidetza dago: GasteizkoUdalak ia guztiz baztertu ditu bere lanki-detza-politikak.

• Erakunde horietako batek ere ez dubetetzen aurrekontuen % 0,7 lankidet-zara bideratzeko konpromisoa, baina,oro har, erakundeek eta gizarteak nazio-arteko elkartasunaren alde egiten jarrait-zen dute.

Gasteiz, 2012ko martxoaren 15a. Euskalerakunde publiko nagusiek 2012annazioarteko lankidetzara bideratukodituzten aurrekontuak aztertu ditu Eus-kadiko garapenerako GKEen Koordina-kundeak. Ateratako ondorioen arteanazpimarratu du Euskadin “partida horie-tara bideratutako funtsak bere horretangelditu edo murriztu direla, eta kasu bat-zuetan asko jaitsi direla”. Gogora ekarridute Nazioko Produktu Gordinaren %0,7Garapenerako Laguntza Ofizialera bide-ratzeko helburua izan zela 1970ekoNazio Batuen XXV. Batzar Orokorrean

adostutako helburuetako bat. Batzar har-tan adierazi zen ekonomikoki aurrera-tuak diren herrialdeek GarapenerakoLaguntza Ofiziala handituko zutela,beren Nazioko Produktu Gordinaren %0,7ra arte; beranduenez ere, 1975erako.Hemen, 2007ko Lankidetza EuskalLegeak dio 2012rako bete behar dela eus-kal administrazioetako aurrekontu osoen%0,7 lankidetzara bideratzeko konpro-misoa. “Gaur egun agerian geratu da goragoaipatutako erakundeek ez dutela kon-promiso hori betetzen; beraz, horixe daoraindik gure aldarrikapen nagusia”,adierazi du Euskadiko garapenerakoGKEen Koordinakundeak.

Eusko Jaurlaritza

Lankidetzara bideratzen den kopuruaizoztu egin da laugarren urtez jarraian,eta ehunekoetan, aurrekontu osoaren %0,48 da. Ikusirik Lankidetzaren EuskalLegea ez dela bete, Lankidetzarako Eus-kal Agentziak 2015. urtera arteko epeajarri du % 0,7ra iristeko. Gainera, 2012an,Agentziak langile gehiago hartuko ditu,eta Plan Zuzentzaile berri bat osatuko dulankidetzaren kalitatea eta kudeaketahobetzeko.

Foru Aldundiak

Bizkaiko eta Gipuzkoako foru-aldundiek

jakin dute beren konpromiso solidarioarieusten, lankidetzarako partidak era-kunde osoko aurrekontuaren proportzioberean jaitsi baitira. Ez, ordea, ArabakoForu Aldundiak. Azken erakunde horrekforu-arau bat bete behar du, zeinarenarabera garapenerako lankidetzara bide-ratuko du aurrekontuko zenbait partida-tako % 1. “Arau hori gorabehera, berauizan da lankidetzarako ekarpena gehienmurriztu duen foru-erakundea; aurre-kontu osoaren % 0,37 baino ez du bide-ratu” ziurtatu du Euskadiko garapene-rako GKEen Koordinakundeak.

Udalak

3 hiriburuetako udalek ere erantzun osodesberdinak eman dituzte. DonostiakoUdalak ia bere horretan eutsi dio lanki-detzako partidari, eta, beraz, hazi egin daaurrekontuarekiko duen ehunekoa.“Positiboki baloratzen dugu erakundehorren ahalegina, gainerako udalerrietangertatu den bezala, hemen ere nabarmenmurriztu baita aurrekontu orokorra, etahala ere, bere konpromiso solidarioarieutsi dio” baieztatu du Euskadiko gara-penerako GKEen Koordinakundeak.

Bilboko Udalean laguntza “lankidetzarabideratutako kopurua murriztu egin denarren, portzentajeari eutsi egin zaio, etahorrek gure esker ona merezi du”.

] Apirilako agenda


Birziklatutako materialezegindako jantzietan oinarri-tutako HERRI-IKUSKI-ZUNA. Desfilea eta fantaziazbeteriko IPUIN-ANTZER-KIA.Ordua: 22:30eanLekua: Balenciaga Museoan.*** “Olatu talka 2012”-koprogramaren baitan antolatutako ikuskizuna.

] Erakusketak[Maiatzak 4tik 6ra]

“EGUN BAT ARRANTZAN”Lekua: Udal aretoaIkusgai: Eusko JaurlaritzakoIngurumen, Lurralde Plan-gintza.Helburua: Arrantza munduaezagutzera ematea da.Antolatzailea: Nekazaritzaeta Arrantza saila.ANTZERKIA “EGUN BATARRANTZAN”Ordua: 17:30eanLekua: Getariako plazan

] Festak[Maiatzaren 4a, ostirala]

ANTXUA EGUNA

Antxoari buruzko JAR-DUERA TEKNIKOAK: Harrera, hitzaldia eta “Zila-rrezko antxoa”ren aipamena.Ordua: 10:30etatik 11:30etaraLekua: Elkano Arrantzaleenkofradian.“Egun bat arrantzan” ant-zerki emanaldia. Ordua: 17:30eanLekua: PlazanOndoren, Musika eskolakotrikitilariak eta Gure Txerukodantza taldearen emanaldia,plazan.ANTXUA DASTAKETAOrdua: 19:30eanLekua: herriko frontoian.22:30ean, AZ/DZ taldearenkontzertua. AC/DC-ri tribu-tua.[Maiatzaren 5a, larunbata]

Haurrentzako “Antxuak sortzen” tailerra birziklatu-tako materialarekinOdua: 11:30etatik 13:30 etara Lekua: Herriko plazan.INCANSABLES txarangare-

kin kalejira.Ordua: 19:00etatik -22:00etara.ERROMERIA, JOXE MENDIZABALekin.Ordua: 22:30ean

[Maiatzaren 6a, igandea]

ARRANTZALE EGUNA

Diana GAZTE ALAIAK txitu-lari taldearekin.Ordua: 9:00etanMeza Nagusia “Arrantzale-Meza”Ordua: 11:00etanOndoren, Karmengo Amabirginaren prozesioa.Jarraian, Erretiratutako arrantzaleekin hamaiketakoa.Estropadak, “II. ANTXUAEGUNA” GETARIAKOBANDERA. GipuzkoakoTrainerilen Ligila.Ordua: 12:00etanEguerdian, RONDAIAk giro-tuko ditu Getariako kaleak.ERAKUSKETA: “EGUN BATARRANTZAN”, ostirala,larunbata eta igandean, udalaretoan.

[Maiatzaren 15a, asteartea]

SAN ISIDRO EGUNAMeaga auzoko jaiak.*** Ikus esku-programa

EUSKAL ASTEA- EUSKAL JAIA

[Maiatzaren 21a, astelehena]

EUSKARAZKO FILM LABU-RREN EMANALDIA.[Maiatzaren 25a, ostirala]

Gure Txeru dantza-taldearenDANTZA ERAKUSTALDIA.[Maiatzaren 26a, larunbata]

EUSKAL JAIA 2012*** Gazte Alaiak txistulariak,musika eskolako trikitilariak,dantza, sardin-jana eta sagar-doa “txotx”, Irrintzi Lehiaketa, azoka, TrikitilariGazteen Getariako XIII. Txapelketa, Arrasateko Gaite-roak, kantu-poteoa, Izer etaAlabierrekin erromeria …).

] Pakea

Bizkaiak

[Maiatzaren 24tik 29ra]

] Musika[Maiatzaren 1a, asteartea]

Getariako Gaztetxean kontzertuak.Ordua: 21:00etanSarrera: 5€Jaieguna langileen eguna.- THIS TOWN NEED GUNS- WHILHELM AND THEDANCING ANIMALS-MANTISA[Maiatzaren 12a, asteartea]

“ELKANO” haur eta hel-duen ABESBATZAren emanaldia.Ordua: 19:30eanLekua: Berdura plazanMaiatzean zehar, MUSIKAESKOLAKO entzunaldiakizango dira.

] Hitzaldiak[Maiatzaren 3a, osteguna]

FRANKISMOA EUSKALHERRIAN. Behin betiko konponbidea.Ordua: 19:30ean Lekua: AlondegianHizlaria: Iñaki EgañaAntolatzailea: Harritan Blaieta Getariaren Sustraia.

] Txapelketak[Maiatzaren 3a, osteguna]

GETARIAKO XI. LITERATUR LEHIAKETAGetariako XI. Literatur Lehiaketako sari-banaketa.Ordua: 18:30eanLekua: Udaletxeko PlenoAretoan[Maiatzaren 26a, osteguna]

TRIKITILARI GAZTEENGETARIAKO XIII. TXAPELKETAOrdua: 17:30eanLekua: Herriko PlazaIzena emateko azken eguna:

maiatzak 16 (943896024, [email protected])

] Ikuskizunak[Maiatzaren 12a, larunbata]

Arizkun-etik Getaria-ra,KATTALIN BERE BIDEAREN BILAikuskizun herrikoia.

Unai Basurkok gidatzen duenPakea Bizkaia belaontzia etabere ontzilariak, maiatzaren 24arratsaldean helduko diraGetariako portura, eta 29raarte egongo dira bertan.- Astegunetan, Iturzaeta Herrieskolako ikasleak belaontziaikusteaz gain, Groenlandiakoeta Kanadako espedizioarendokumentala ikusi ahalizango dute.- Egun hauetan zehar, proiek-tua eta belaontzia ezagutuahal izateko, ontzilariek “ateirekiak” antolatu dituzte, nahiduenak bertara hurbiltzeko.- Maiatzaren 28an ,astelehena,Getariako herrian egindakobisitaren bukaera bezala,UNAI BASURKOk HITZALDIbat eskainiko du, udal are-toan.

] kirola“FLOREN MEMORIALA” II.FUTBITO TXAPELKETA.Antolatzailea: Gure Txeru“SALBATORE DEUNA XV.PILOTA TXAPELKETA” fede-ratuentzat (kadeteak, jubeni-lak eta 22 urte azpikoak).Antolatzailea: Gure Txeru

GETARIAKO VII. EMAKU-MEEN PALA TXAPELKETAAntolatzailea: Herriko neskak

[Maiatzaren 27a, igandea]

HERRIKO HAURREN BINA-KAKO ESKU PILOTA XXXIV.TXAPELKETAren FINALA.Ordua: 12:00etanLekua: Herriko frontoianAntolatzailea: Gure Txeru

] kZ guneaMaiatzeko ordutegia:

Tutorearen maiatzeko bisitak:

maiatzak 4, 11, 18, 25 (16:00 - 20:00).Lekua: Kultur Etxeko lehensolairua

] Gaglo

Gaztelekua

Egitaraua: Galdetu bertan

FULDAIN farmaziaren

zaintza egunak: maiatzaren 21tik 27ra (biak barne)

] akordatzen

Ibilaldia

udaberriarekin batera

Atal honetan jartzeko moduko argazki zaharren bat baduzu,deitu 943-00 05 48

telefonora edo [email protected] helbidera bidali.

Udaberriak eguraldiaren epeltzea ekartzen digu gurean, noski, ezin asmatu ibilt-zen gara tenperatura aldaketekin. Eskolan ere halaxe ibiltzen dira ibilaldiak anto-latzeko orduan. Udazkena urtearo aparta izan liteke, baita udaberria ere. Irudianazaltzen direnak udaberrian irten ziren Azkizura, 1999/2000 ikasturtekoak hainzuzen ere. Bi talde batera oinez joan ziren getariar auzora. 1996. urtean jaiota-koak dira, beraz lau urterekin egin zuten txango hura, egun eguzkitsu eta atse-gin batez lagundurik, zorionekoak haiek! Egun, DBHko laugarren mailakoakdira. Azkar pasatzen dira urteak gero!

zorion agurrak

Udal bulegoa ..........943 896 024

Faxa ................943 140 190

e-mail: [email protected] ..............943 140 432

kirol-portua ............943 580 959

Taxiak

Segundo ..........607 720 242

Jose Mari ..........607 403 498

Udaltzaingoa ..........943 896 146

Liburutegia ............943 896 147

Anbulatorioa ..........943 140 653

Botika ....................943 140 441

Herri Eskola.......943 140 729

SOSdeiak ............................114

kofradia ................943 140 200

Telefono interesgarriak

kULTURA SAILAk DIRUZ LAGUNDUTAkO HEDABIDEA

Norbait zoriondu nahi iza-nez gero, argazkia beretestutxoarekin Txerukopostontzian utzi edo [email protected] bidali. Gogoratu! baz-kideok doan daukazue etabazkide ez zaretenok 4 €ordaindu beharko dituzueargazki bakoitzagatik.

Izen-deiturak:..................................................................................................................................................................................

Helbidea:...........................................................................................................................................................................................

Herria:.......................................P.K....................Telefonoa:..............................................................................................................

Kontu zenbakia:....................................................................................................................................................................................

Sukurtsala:........................................................................................................................................................................................

Txeruko poztontzian sartu horri hau beteta zure datuekin edo bidali datuak [email protected].

Getariatik kanpo bizi bazara eta aldizkaria etxean jaso nahi baduzu, EGIN BAZKIDE eta bilaliko dizugu! 22€ ( 2 € korreos gastuak)

Bazkide-kuota: urtean 20 euro

artzape

Dendari, tabernari eta enpresari...

JAR EZAZU PUBLIZITATEA

MM oodduulluu aakk - TTaa mmaa iinnaa kk (( ccmm)) - ZZee nnbbaatt eekkooaa kk

Aldika Urte osoan (%10)

1 4 x 4,3 12 € 10,80 €

2 4 x 9 24€ 21,60€

3 4 x 13,3 36€ 32,40€

4 8 x 9 48€ 43,20€

6 8 x 13,3 72€ 64,80€

8 8 x 18 96€ 86,40€

Orri erdia 130€ 117,00€

Orri osoa 220€ 198,00€

Documents

114. zenbakia (2012ko apirila)